BETON BASIN BETON BASIN Ç Ç DAYANIMI DAYANIMI İ İ N N Ş Ş 2024 YAPI MALZEMES 2024 YAPI MALZEMES İ İ II II Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
BETON BASINBETON BASINÇÇ DAYANIMIDAYANIMI
İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII
Dokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü
BETONUN BETONUN ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİNDEN EN NDEN EN ÖÖNEMLNEMLİİSSİİ
••BETONUN MEKANBETONUN MEKANİİK K ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİNNİİN N EN YEN YÜÜKSEK DEKSEK DEĞĞERERİİDDİİR.R.
••TTÜÜM OLUMLU M OLUMLU ÖÖZELLZELLİİKLERE KLERE PARALELLPARALELLİİK GK GÖÖSTERSTERİİR.R.
••BETONUN SINIFINI BELBETONUN SINIFINI BELİİRLER.RLER.
SERTLEŞMİŞ BETON
BASINÇ
DAYANIMI
BASINBASINÇÇ DENEYDENEYİİ ve ve BASINBASINÇÇ DAYANIMIDAYANIMI
BASINBASINÇÇ
DENEYDENEYİİ
ve ve BASINBASINÇÇ
DAYANIMIDAYANIMI
Yağpompası
Örnek
YYüükleme kleme ççererççevesine evesine --yyüüksekliksekliğği ayarlanabilir bir i ayarlanabilir bir üüst tabla ile st tabla ile oynar ve hareketli alt tabla arasoynar ve hareketli alt tabla arasıınana--
deney deney öörnerneğği yerlei yerleşştirilir. tirilir.
Oynar başlık
Alt tablanAlt tablanıın altn altıındaki pistonun silindirine bir pompa yardndaki pistonun silindirine bir pompa yardıımmııyla yla yayağğ
basbasııllıır. r.
Bu amaBu amaççla deney la deney öörneklerinin alt ve rneklerinin alt ve üüst st tablaya temas eden ytablaya temas eden yüüzeylerine ezeylerine eşş
dadağığıllıımlmlıı
gerilmeyi sagerilmeyi sağğlamak amaclamak amacııyla yla öözel bir zel bir karkarışıışımdan bamdan başşllıık dk döökküüllüür.r.
BASINBASINÇÇ
DENEYDENEYİİ
ve ve BASINBASINÇÇ
DAYANIMIDAYANIMI
YaYağığın basn basııncncıı
alt tablayalt tablayıı
yukaryukarıı yyöönde iterek nde iterek öörnerneğğin kin kıırrıılmaslmasıına na
yol ayol aççar. ar.
Bu arada haznedeki basBu arada haznedeki basıınnçç
kuvveti kuvveti bir bir dinanometredinanometre
ile ile ööllçüçüllüür.r.
ÖÖrnerneğğe uygulanan gerilmenin e uygulanan gerilmenin üüniformniform dadağığılmaslmasıınnıın san sağğlanmaslanmasıı
iiççin, in, öörnek rnek
yyüüzeylerinin pzeylerinin püürrüüzlzlüü
olmamasolmamasıı
gerekir. gerekir.
BASINBASINÇÇ
DENEYDENEYİİ
ve ve BASINBASINÇÇ
DAYANIMIDAYANIMI
AP σ
BETON SINIFLARI (TS 500)BETON SINIFLARI (TS 500)
BetonSınıfı
fck
Karakteristik Silindir Basınç
Dayanımı (N/mm2)
Eşdeğer küp (150 mm)
Basınç Dayanımı
(N/mm2)
fctk
Karakteristik Eksenel
Çekme
Dayanımı(N/mm2)
Ec(28 günlük)
Elastisite Modülü
(N/mm2)C16C18C20C25
161820 25
20222530
1.41.51.61.8
27000275002800030000
C30C35C40C45C50
3035404550
3745505560
1.92.12.22.32.5
3200033000340003600037000
28 G28 Güünlnlüük 15/30 cm Karakteristik Silindir k 15/30 cm Karakteristik Silindir BasBasıınnçç
DayanDayanıımmıı
En Az 30 En Az 30 MPaMPaC30C30
••TS 500TS 500
••TS EN 206/1TS EN 206/1
C30/37C30/3728 G28 Güünlnlüük 15/30 cm Silindir k 15/30 cm Silindir BasBasıınnçç
DayanDayanıımmıı
En Az 30 En Az 30 MPaMPa
28 G28 Güünlnlüük 15 cm Ayrk 15 cm Ayrııtltlıı Karakteristik KKarakteristik Küüp Basp Basıınnçç
DayanDayanıımmıı
En Az 37 En Az 37 MPaMPa
BETON SINIFI GÖSTERİMİ
BETON SINIFLARI (TS EN 206BETON SINIFLARI (TS EN 206--1)1)
Basınç
dayanımı
sınıfı
Silindir dayanımıfck, silindir N/mm2
Küp dayanımıfck, küp N/mm2
C 8/10 8 10C12/15 12 15C16/20 16 20C20/25 20 25C25/30 25 30C30/37 30 37C35/45 35 45C40/50 40 50C45/55 45 55C50/60 50 60C55/67 55 67C60/75 60 75C70/85 70 85C80/95 80 95C90/105 90 105
C100/115 100 115
BASINÇ
DAYANIMINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER:1.) BETONUN YAŞI
fc
ZAMANIN ARTAN BİR FONKSİYONUDUR.
fc.
t7 28
ÇİMENTO TİPİ
VE KÜR KOŞULLARI ÖNEMLİDİR.
BETONUN ÖZELLİKLERİ
2.) ÇİMENTO İLE İLGİLİ
FAKTÖRLER:a) DOZAJ
MİN. DOZAJ:
Cmin
= 550 / 5D
D = 32 mm İÇİN Cmin
= 275 kg/m3
D = 16 mm İÇİN Cmin
= 316 kg/m3
b) ÇİMENTO TİPİ
D: Betonda Kullanılan Max. Agrega Tane Çapı.
fc.
t
PÇ
KÇ
EYÇ
BETONUN ÖZELLİKLERİ
3.) SU İLE İLGİLİ
FAKTÖRLER:İŞLEVİ:
MİKTARI: HİDRATASYON İÇİN GEREKLİMİKTAR ÇİMENTO AĞIRLIĞININ % 14-28’i KADARDIR.fc
S/Ç
VİBRASYON İLE SIKIŞTIRMAEL İLE SIKIŞTIRMA
TAM SIKIŞMIŞ
BETON (TEORİK)
KİMYASAL REAKSİYONU (HİDRATASYONU) BAŞLATMAK,İŞLENEBİLİRLİK SAĞLAMAK
0.40 0.53
BETONUN ÖZELLİKLERİ
KALİTESİ
:İÇİLEBİLİR NİTELİKTE
3.) SU İLE İLGİLİ
FAKTÖRLER:
BETONUN ÖZELLİKLERİ
4.)KOMPASİTE -
fc
İLİŞKİSİ:
YÜKSEK DAYANIMYÜKSEK KOMPASİTE
5.) DIŞ
ETKİLER -
KÜR KOŞULLARI:
DAYANIM KAZANMAHIZINDA ARTIŞ
YÜKSEK SICAKLIK DERECELERİYÜKSEK NEM ORANLARI
BETONUN ÖZELLİKLERİ
KÜR KOŞULLARI
•
Priz ve sertleşme aşamasında betona çevre koşullarının etkisi çok büyüktür. Kür koşulları
adı
da verilen çevre koşullarını
ayarlamak suretiyle betonun kalitesini yükseltmek mümkündür. Kür koşullarını, sıcaklık ve rutubet etkisi olarak
düşünmek gerekir.
•
Sıcaklık derecesinin ve rutubet oranının yüksekliği, hidratasyonu hızlandırması
nedeniyle, betonun dayanım kazanma hızını
artırır.
•
Rutubeti yüksek tutmak, hatta ortamı
doygun rutubette tutmak kaydıyla sıcaklık 60oC' nin
üzerine çıkarılarak (70-90 oC) dayanım
kazanma hızı
arttırılabilir. Bu işleme, ısıl işlem, atmosfer basıncında buhar kürü, etüvleme, tünel kalıp yöntemi gibi adlar verilmektedir. Bu yöntemlerde beton çok kısa sürede (1-2 gün) istenen dayanıma ulaşır. Prefabrik beton yapı
elemanlarının üretiminde bu
yöntemlerden yararlanılır.
KÜR KOŞULLARI
Beton dayanım kazanma hızı
kriterleri, 2 günlük ortalama basınç
dayanımının 28 günlük dayanımına oranına bağlı
olarak tayin edilmektedir. Bu oranın
0.5’ten büyük olması
durumunda dayanım gelişiminin hızlı, 0.3 ile 0.5 arasında olması
durumunda orta, 0.15 ile 0.3 arasında olması
durumunda ise
yavaş
olduğu kabul edilir.
•
Gerekli sertleşme süreleri aşağıda açıklanan "olgunluk derecesi" kavramına dayanılarak saptanır. Olgunluk derecesi
aşağıda verilen sıcaklık (T) ve zamanın (t) etkisini birlikte belirten bir büyüklüktür :
M(t) =
(Ta‐To)t
OLGUNLUK DERECESİ
Burada, M (t), t yaşındaki olgunluk,∆(t) , zaman aralığı, gün veya saat,Ta , ∆(t) zaman aralığında ortalama beton sıcaklığı, ⁰CTo, betonun zamanla dayanım kazanmadığı
en yüksek sıcaklık
(beton bu sıcaklığın altında dayanım kazanmaz), ⁰
C
Olgunluk = f (T x t)
Nurse‐Saul
Denklemi:
M(t) =
(Ta‐To)t
•
Betonun eriştiği olgunluk seviyesinin hesaplanmasında,
hangi
sıcaklık
derecesinin altında
zamanla
dayanım
artışının
olmadığının
bulunması
gerekmektedir.
Farklı
araştırmacılar, ‐20 oC ile 5 oC arasında değişen sıcaklıklar bulmuştur. Genellikle, 0 oC ve ‐10
oC
kullanılmaktadır.
Bu
değerin
değişiminde
kullanılan
çimento
türü etkilidir.
•
To
sıcaklığı,
çimentonun
tipine,
katkının
veya
çimentonun
hidratasyon
hızını etkileyen diğer bileşenlerin tipine ve dozajına, ve sertleşme aşamasında betonun maruz kaldığı
sıcaklık aralığına bağlıdır.
•
Örneğin,
Tip
I
çimento
için,
katkı
kullanılmamışsa
ve
kür
sıcaklığı
0
ile
40
oC arasında değişiyor ise tavsiye edilen To
sıcaklığı
0 oC’dir.
•
Diğer durumlar için ve dayanım tahmininde maksimum doğruluk için To
sıcaklığı deneysel olarak ASTM C1074 standardına göre belirlenmelidir.
Beton yaşının ve sıcaklığın fonksiyonu olarak beton basınç
dayanımı yüzdeleri (%100 =28 gün 23 ˚C’de
kür)
Olgunluk,
kritik
inşaat
aktivitelerinin
başlamasına
izin
vermek
için, betonun dayanımının tahmin edilmesinde kullanılmaktadır. Örneğin,
•
Kalıpların ve dikmelerin sökülmesinde,•
Çubuklara art germe uygulanma zamanın
tespitinde,•
Soğuk hava korumasının sona erdirilme
süresinin tayininde,•
Yolların trafiğe açılma zamanın
belirlenmesinde kullanılmaktadır.
6.)DENEY KOŞULLARI -ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
•YÜKLEME HIZI: 1.5 -
3.5 kg/cm2/s
BETONUN ÖZELLİKLERİ
6.)DENEY KOŞULLARI -ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
•YÜKLEME HIZI: 1.5 -
3.5 kg/cm2/s
•PRES TABLASI-ÖRNEK YÜZEYİ
ARASI SÜRTÜNME
•ÖRNEKLERİN NEM DURUMU
BETONUN ÖZELLİKLERİ
•ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
6.)DENEY KOŞULLARI -ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
BETONUN ÖZELLİKLERİ
•ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
STANDART SİLİNDİR15X30 cm
h/d ORANI=2.0
DDÜÜZELTME YAPILMALIDIR.ZELTME YAPILMALIDIR.KAROTLARDA FARKLI KAROTLARDA FARKLI h/d ORANLARI VARSAh/d ORANLARI VARSA
TS 10465TS 10465’’de h/d =1.0de h/d =1.0
ASTM ve BSASTM ve BS’’DE h/d < 0.95 DE h/d < 0.95 İİSE DENEY YAPILAMAZ !SE DENEY YAPILAMAZ !
6.)DENEY KOŞULLARI -ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
BETONUN ÖZELLİKLERİ
•ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
15 veya 20 cm AYRITLI KÜP
BOYUT ETKBOYUT ETKİİSSİİ
::
ÖÖRNEK :RNEK :BABAĞĞIL DAYANIM (%) :IL DAYANIM (%) :
10 cm10 cm
120120
15 cm15 cm
10010020 cm20 cm
9090
6.)DENEY KOŞULLARI -ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
BETONUN ÖZELLİKLERİ
•ÖRNEK ŞEKLİ
VE BOYUTLARI
15 veya 20 cm AYRITLI KÜP
ŞŞEKEKİİL ETKL ETKİİSSİİ
::
ŞŞEKEKİİL :L :
BABAĞĞIL DAYANIM (%) :IL DAYANIM (%) :
NARNARİİNLNLİİK (h/a) :K (h/a) :
PLAKPLAK
140140--200200
0.50.5
KKÜÜPP
100100
1.01.0
PRPRİİZMAZMA
7575--9595
2.02.0
BASINÇ
DAYANIMINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ÖRNEK ŞEKLİ, BOYUTLARI ve NARİNLİĞİ
d
h
h/d ORANI
PRES TABLASI İLE SÜRTÜNME
Düzgün kırılma
Düzgün olmayan kırılma
Düzgün kırılma
Düzgün olmayan kırılma
Birim deformasyon
geril
me
daya
nım
Birim deformasyon hızı
0.001 / 100 gün
0.001 / 1 gün
0.001 / 1 saat
0.001/ 1 dakika
56 günlük örneklerfc
= 21 MPa
0.25
0.00
0.50
0.75
1.00
0.001 0.002 0.003 0.004 0.005 0.006
YÜKLEME HIZI
•
Deneysel çalışmalara dayanarak, malzeme oranları, ortam şartları, sıkıştırma şekli vb. faktörlere bağlı
olarak
betonun basınç
dayanımı
bağıntılarla yazılabilir. Bu konuda çok sayıda araştırına yapılmış
ve değişik araştırıcılar
tarafından farklı
bağıntılar önerilmiştir.
BASINÇ
DAYANIMI BAĞINTILARI
•
Ne varki
bu alanda yapılan çalışmalar matematiksel kesinlik taşıyan bağıntıların elde edilemeyeceğini kanıtlamıştır. Deneylerle oluşturulan bağıntılar dayanımın hesaplanmasında değil, fakat tahmin edilmesinde yararlı
olmaktadır. Özellikle beton
deneme amacı
ile daha önce üretilmiş
betonların bulunan basınç
dayanımlarından yararlanarak,
bu formüllerdeki katsayılar daha kesin bir biçimde belirlenmektedir. Daha sonraki üretimlerde formüllerden yararlanarak hedeflenen dayanım elde edilebilmektedir.
•
Bütün formüllerde çimento/su ilişkisi dayanımı
etkileyen esas değişken
Bu formüllerde kolaylık olması
açısından; betona giren bileşenler çimento, su, kum, iri agrega, hava boşluğu sırasıyla, C, S, U, V ve H harfleriyle simgelenecektir. Değerler ağırlık cinsinden ise büyük, mutlak hacım cinsinden ise küçük harfler kullanılacaktır. fc
ise betonun
basınç
dayanımını
simgeleyecektir.
a) Bolomey formülü
•
Burada KB; çimentonun mekanik dayanımına, agreganın granülometri
bileşimine, agreganın şekli ve biçimine,
sıkıştırma şekline, ortam şartlarına ve deney örneğinin şekline bağlı
bir deneysel parametredir. Ortalama olarak
7 gün için 15 N/mm2, 28 gün için 19 N/mm2
değerleri
alınabilir. k' katsayısı
ikinci katsayı
olup, 0.3-0.5 arasında değişir, 0.5 değerini almak yeterli olmaktadır. h hava boşluğunun su ile dolu olduğu varsayılır. Örneğin betonda 15 dm3 hava boşluğu saptanmış
ise, formülde
h yerine 15 kg konur.
fc KBC
S h k
b) Feret formülü•
Bu formülde dayanımı
etkileyen en önemli
faktör çimento hamuru içindeki çimento miktarıdır. Bağıntı
ikinci derecedir. Çimento
hamuru hacmi, c+s+h, çimento miktarı
ise c dir. Buradaki KF katsayısı
80-300 N/mm2
arasında
alınır. 7 gün için 150, 28 gün için 180 N/mm2 ortalama değerleri kullanılır.
fc KFc
c s h
2
Graf Formülü•
Graf
formülü
çimento cinsinin etkisini formülde
açık bir şekilde gözönüne
alan bir bağıntıdır. Burada fcc
çimentonun standart mukavemetidir.
Örneğin PÇ32.5 için 32.5 N/mm2
alınır. Ancak daha iyi bir yaklaşım için standart mukavemet yerine, laboratuvarda
saptanan gerçek
dayanımın alınması
önerilir. KG değeri 4-10 arasında değişir ve beton yaşından bağımsızdır. Beton yaşının etkisi fcc
ile dikkate alınır.
fcfccKG
CS
2
•
Beton teknolojisinin kurucularından Amerikalı Abrams'ın
formülü,
•
A ve B ön deneylerde bulunan katsayılardır
fcA
B1.5 S/C
d) Abrams Formülü
SERTLESERTLEŞŞMMİŞİŞ BETONUN BETONUN DDİĞİĞER ER ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ
İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII
Dokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü
EEĞİĞİLME DENEYLME DENEYİİ ve ve EEĞİĞİLME DAYANIMILME DAYANIMI
EEĞİĞİLME DENEYLME DENEYİİ
ve Eve EĞİĞİLME LME DAYANIMIDAYANIMI
LaboratuvardaLaboratuvarda
yapyapıılan elan eğğilme dayanilme dayanıımmıı
belirleme deneyleri belirleme deneyleri standartlara gstandartlara gööre iki grupta toplanabilir: re iki grupta toplanabilir:
4 Nokta e4 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi
3 Nokta e3 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi
EEĞİĞİLME DENEYLME DENEYİİ
ve Eve EĞİĞİLME LME DAYANIMIDAYANIMI
P/2
P/2
+
-T P/2
P/20+
-T
PL/6 PL/6
+ + +M
PL/4
+ +M
P
L/2 L/2
L
P/2 P/2
L/3 L/3
L
L/3
EEĞİĞİLME DENEYLME DENEYİİ
ve Eve EĞİĞİLME LME DAYANIMIDAYANIMI
P/2
P/2
+
-T
PL/4
+ +M
P
L/2 L/2
L
Tekil yTekil yüüklemeli deneylerde aklemeli deneylerde aççııklklıık k boyunca tek noktada (aboyunca tek noktada (aççııklklıık ortask ortasıı, , yyüükleme noktaskleme noktasıı) maksimum moment ) maksimum moment oluoluşşur ve o noktada kesme kuvveti de ur ve o noktada kesme kuvveti de dedeğğer deer değğiişştirmektedir. tirmektedir.
DolayDolayııssıı
ile saf eile saf eğğilme durumundan silme durumundan sööz z
edilemez. edilemez.
EEğğilme deneylerinde sadece eilme deneylerinde sadece eğğilme etkisi ilme etkisi inceleneceinceleneceğğinden iki noktadan yinden iki noktadan yüüklemeli klemeli ikinci deney yikinci deney yööntemi daha santemi daha sağğllııklklıı
sonusonuççlar vermektedir.lar vermektedir.
EEĞİĞİLME DENEYLME DENEYİİ
ve Eve EĞİĞİLME LME DAYANIMIDAYANIMI
İİki noktadan yki noktadan yüüklemeli deneylerde klemeli deneylerde maksimum moment belirli bir aralmaksimum moment belirli bir aralııkta kta dedeğğer almaktader almaktadıır. r.
Bu aralBu aralııkta kesme kuvveti skta kesme kuvveti sııffıırdrdıır. Bir r. Bir babaşşka deyika deyişşle, salt ele, salt eğğilme hali silme hali sööz z konusudur. konusudur.
P/2
P/2
0+
-T
PL/6 PL/6
+ + +M
P/2 P/2
L/3 L/3
L
L/3
ÖÖRNEK RNEK ŞŞEKLEKLİİ
ve BOYUTLARIve BOYUTLARI
4 Nokta e4 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi
3 Nokta e3 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi
6hb
4LP
WMσ 2
6hb
6LP
WMσ 2
3 nokta e3 nokta eğğilme deneyi ile alilme deneyi ile alıınan sonunan sonuççlar 4 nokta elar 4 nokta eğğilme ilme deneyindekine gdeneyindekine gööre daha yre daha yüüksektirksektir
ÖÖRNEK RNEK ŞŞEKLEKLİİ
ve BOYUTLARIve BOYUTLARI
4 Nokta e4 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi
3 Nokta e3 Nokta eğğilme deneyi ilme deneyi
Hangi deney yHangi deney yöönteminde enteminde eğğilme dayanilme dayanıımmıı
daha ddaha düüşşüük k ççııkar?kar?
Hangi deney yHangi deney yööntemi daha gntemi daha güüvenilirdir?venilirdir?
ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
DODOĞĞRUDAN RUDAN ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
İlk çekme deneyi örnekleri
Son çekme deneyi örnekleri
AP σ
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
DODOĞĞRUDAN RUDAN ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
ÇÇekme yekme yüüklerinin dolaylklerinin dolaylıı
olarak uygulanmasolarak uygulanmasıı
ile ile ççekme dayanekme dayanıımmıınnıın n
tespit edilditespit edildiğği bu yi bu yööntem ntem ““Brezilya Yarma DeneyiBrezilya Yarma Deneyi””
olarak da olarak da adlandadlandıırrıılmaktadlmaktadıır. r.
İİlk olarak 1953 ylk olarak 1953 yııllıında Brezilyalnda Brezilyalıı
CarnerioCarnerio
ve ve BarcellasBarcellas
taraftarafıından ndan
öönerilen bu deney ynerilen bu deney yöönteminde, genellikle silindir beton nteminde, genellikle silindir beton öörnekleri rnekleri kullankullanıılmaktadlmaktadıır, ayrr, ayrııca kca küüp p öörnekler de kullanrnekler de kullanıılabilmektedir.labilmektedir.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
Bu deneyde, yatay olarak presin tablalarBu deneyde, yatay olarak presin tablalarıı arasarasıına yerlena yerleşştirilen, bastirilen, basıınnçç
deneylerinde deneylerinde
de kullande kullanıılan, silindir beton lan, silindir beton öörneklerinin rneklerinin altaltıına ve na ve üüststüüne yerlene yerleşştirilen plakalara dik tirilen plakalara dik yyöönde basnde basıınnçç
yyüüklemesi uygulanarak klemesi uygulanarak
gergerççekleekleşştirilmektedir. tirilmektedir.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
YYüükküün arttn arttıırrıılmaslmasııyla, yla, dolayldolaylıı
olarak olarak ççekme ekme
gerilmeleri olugerilmeleri oluşşur ve ur ve öörnek ekseni boyunca rnek ekseni boyunca yaryarıılarak glarak göçöçer. er.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
ElastisiteElastisite
teorisine gteorisine gööre, re, şşekilde ekilde ggöösterildisterildiğği bii biççimde yimde yüüklenen bir klenen bir silindirin ysilindirin yüük ekseni dok ekseni doğğrultusundaki rultusundaki ddüüzleminde, birbirine dik asal zleminde, birbirine dik asal ççekme ekme ve basve basıınnçç
gerilmeleri olugerilmeleri oluşşur. ur.
YYüükküün uygulandn uygulandığıığı
yerlerde oluyerlerde oluşşan yerel basan yerel basıınnçç
gerilmeleri, gerilmeleri, bu noktalardan uzaklabu noktalardan uzaklaşşttııkkçça a ççekme gerilmelerine ekme gerilmelerine ddöönnüüşşmekte ve bu mekte ve bu ççekme gerilmeleri ekme gerilmeleri ççap boyunca sabit ap boyunca sabit kalmaktadkalmaktadıır, kesitin orta br, kesitin orta böölgesinde olduklgesinde oldukçça a üüniformniform
dadağığıllıımlmlıı
ççekme gerilmeleri oluekme gerilmeleri oluşşmaktadmaktadıır. r.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
Burada uygulanan gerilme iki yBurada uygulanan gerilme iki yöönlnlüü olduolduğğundan asundan asııl l ççekme ekme
dayandayanıımmıından daha bndan daha büüyyüük dek değğerler erler elde edilir elde edilir
Yarma deneyi sYarma deneyi süüresince, deney aletinin (presin) yresince, deney aletinin (presin) yüükleme kleme tablalartablalarıınnıın silindir n silindir öörnerneğğe ge gööre dikey bir dre dikey bir düüzlemde zlemde tutulmastutulmasıı
sasağğlanmallanmalııddıır. r.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
YARMADA YARMADA ÇÇEKME DAYANIMIEKME DAYANIMI
Mukavemet dersi bilgilerinden Mukavemet dersi bilgilerinden yararlanarak, yararlanarak, şşu u şşekilde ifade edilir : ekilde ifade edilir :
BasBasıınnçç
gerilmesi : gerilmesi :
1
r)r(DD
πLD2P 2
ÇÇekme gerilmesi = ekme gerilmesi =
πLD2P P:silindire uygulanan basP:silindire uygulanan basıınnçç
yyüükküü,,
L:silindir L:silindir öörnerneğğin uzunluin uzunluğğu,u,D:silindir D:silindir öörnerneğğin in ççapapıı,,r ve (Dr ve (D--r): ser): seççilen elemanilen elemanıın yn yüükleme kleme
noktalarnoktalarıına uzaklna uzaklııklarklarııddıır.r.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
ÇÇEKME DAYANIMLARI ARASINDAKEKME DAYANIMLARI ARASINDAKİİ
İİLLİŞİŞKKİİ
EKSENELEKSENEL ÇÇEKMEEKME
( ( ffctct
))SSİİLLİİNDNDİİR YARMAR YARMA( ( ffctct
’’
))
EEĞİĞİLMELME( ( ffctct
’’’’
))
ffctct
==( ( ffctct
’’ ))
1.51.5 ==( ( ffctct
’’’’))
2.02.0
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
ÇÇEKME EKME İİLE BASINLE BASINÇÇ
DAYANIMI ARASINDAKDAYANIMI ARASINDAKİİ
İİLLİŞİŞKKİİ
ckctk f1.1f (TS500)(TS500)TABLOLARTABLOLAR
ÇÇEKME DAYANIMI BASINEKME DAYANIMI BASINÇÇ
DAYANIMI DAYANIMI İİLELE
Betonun Betonun ççekme dayanekme dayanıımmıı
(do(doğğrudan) basrudan) basıınnçç dayandayanıımmıınnıın yaklan yaklaşışık 10k 10’’da biri kadardda biri kadardıır. r.
EEğğilmede ilmede ççekme dayanekme dayanıımmıı
ise basise basıınnçç
dayandayanıımmıınnıın n yaklayaklaşışık 5k 5’’de biri kadardde biri kadardıır. r.
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
ÇÇEKME EKME İİLE BASINLE BASINÇÇ
DAYANIMI ARASINDAKDAYANIMI ARASINDAKİİ
İİLLİŞİŞKKİİ
0
5
10
15
20
C16 C18 C20 C25 C30 C35 C40 C45 C50
Beton Sınıfı
Basın
ç D
ayanımı/Ç
ekm
e D
ayanımı O
ranı
BETONDA KALBETONDA KALİİTE TE KONTROLKONTROLÜÜ
ÇÇEKME EKME İİLE BASINLE BASINÇÇ
DAYANIMI ARASINDAKDAYANIMI ARASINDAKİİ
İİLLİŞİŞKKİİBeton dayanımı
(MPa) Oran (%)
Basınç Eğilme ÇekmeEğilme dayanımı
/ Basınç dayanımı
Çekme dayanımı / Basınç
dayanımı
Çekme dayanımı / Eğilme
dayanımı
6,9 1,6 0,8 23,0 11,0 48
13,8 2,6 1,4 18,8 10,0 53
20,7 3,3 1,9 16,2 9,2 57
27,6 4,0 2,3 14,5 8,5 59
34,5 4,7 2,8 13,5 8,0 59
41,3 5,3 3,2 12,8 7,7 60
48,2 5,9 3,6 12,2 7,4 61
55,1 6,4 4,0 11,6 7,2 62
62,0 7,0 4,3 11,2 7,0 63
BETONUN DBETONUN DİĞİĞER ER ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ
•• KESME DAYANIMIKESME DAYANIMI
•• AAŞŞINMA DAYANIMIINMA DAYANIMI
•• DARBEYE DAYANIKLILIKDARBEYE DAYANIKLILIK
••
BETONUN fBETONUN f-- DAVRANIDAVRANIŞŞII ve ELASTve ELASTİİSSİİTE MODTE MODÜÜLLÜÜ
SERTLESERTLEŞŞMMİŞİŞ BETONUN BETONUN DDİĞİĞER ER ÖÖZELLZELLİİKLERKLERİİ
İİNNŞŞ2024 YAPI MALZEMES2024 YAPI MALZEMESİİ IIII
Dokuz Eylül Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Bölümü