Bestuurdersdialogen Persoonsvolgende Financiering21... · Persoon met handicap wil-als burger erkend worden-zo gewoon mogelijk leven en wonen ... -Hoe zal mijn relatie zijn met de

1

BestuurdersdialogenPersoonsvolgende Financiering

Sector OndersteuningPersonen met een Handicap

Gent, 14 november 2016Brussel, 21 november 2016

2

Inleiding

Onze samenleving kent diepgaande wijzigingen

3

PVF komt daar bovenop …

- Hoe wij kijken naar en hoe we denken over mensen met eenhandicap bepaalt hoe we vinden dat we best de zorg ofondersteuning voor hen uitbouwen.

- Een lange geschiedenis van segregatie naar burgerschapsparadigmaen inclusie

- VN verdrag voor de rechten van personen met een handicap (2004)

- Ratificatie door België en de lidstaten in 2009

- Perspectief 2020 : naar een nieuw ondersteuningsbeleid voorpersonen met een handicap (Min. J. Vandeurzen, juli 2010)

4

PVF is dus méér dan een financieringstechniek

Paradigmawijziging:

Persoon met handicap wil- als burger erkend worden- zo gewoon mogelijk leven en wonen- de regie in eigen handen houden- bij nood aan ondersteuning zorg op maat- éérst beroep doen op reguliere zorg en pas dan

gespecialiseerde zorg

Persoonsvolgende Financiering is hiertoe een belangrijkehefboom !

5

Model van de concentrische cirkels

1. Persoon met handicap2. Gezin waar de persoon woont3. Familie, vrienden en informele contacten4. Algemene zorg en dienstverlening5. Gespecialiseerde zorg en dienstverlening

6

= vermaatschappelijking van de zorg

Vermaatschappelijking van de zorg = niet alleen de overheiddraagt zorg, maar ook het eigen netwerk, vrijwilligers, de buurt, dereguliere diensten enz…

Al deze verschillende ondersteuningsbronnen moetensamenwerken om de nodige steun te bieden

7

Het huidig moment voelt voor velen eerder (of héél)onzeker aan…

Gebruikers: van ‘wij hebben er niet om gevraagd’ tot ‘jammer datPVF niet voor iedereen een cashbudget is’

Vakbonden: onzekerheid owv wegvallen van personeelskaders /personeelsnormen

Aanbieders van zorg- en ondersteuning : evolutie naar sociaal– welzijnsgericht ondernemerschap

Overheid: implementatieproces, PVF veralgemenen ?

8

Het huidig moment voelt voor aanbieders van zorgen ondersteuning eerder (of héél) onzeker aan…

- Hoe zal mijn relatie zijn met de gebruiker?

- En met de medewerkers?

- Welk organisatiemodel of -structuur hebben we nodig?

- Hoe moeten we leiding geven?

- Hoe verhouden we ons tot de reguliere zorg?

- En hoe verhouden we ons tot gespecialiseerde zorg?

- Zal ik financieel rondkomen?

- Zal ik nog kunnen bouwen of mijn gebouwen in stand houden?

- Zullen we overleven?

- komt er commercialisering?

- Hoe moeten we besturen?

- …

9

Maar eerst een stand van zaken

PVF: stand van zaken vandaag

Mevr. Diane Serneels,sectorcoördinator Vlaams Welzijnsverbond

10

Persoonsvolgende financiering is NU:enkele mijlpalen

Decreet PVF dateert van april 2014

Trap 1 basisondersteuningsbudget uitgewerkt voor minder- enmeerderjarigen en wordt ingevoerd vanaf september 2016

Trap 2 budget voor niet rechtsreeks toegankelijke ondersteuning:

Voor de volwassenen is de invoering van trap 2 gestart- 1 januari 2016 erkenning bijstandsorganisaties

- 1 april 2016 nieuwe aanvraagprocedure voor persoonsvolgendbudget meerderjarigen

- 1 september 2016 toekenning eerste persoonsvolgende budgetten

11

Persoonsvolgende financiering:enkele mijlpalen- 1 september 2016 vergunde aanbieders (alle bestaande VAPH

voorzieningen zijn vergunde aanbieder)

- 1 januari 2017 alle vragen van de wachtenden zijn omgezet invragen naar budgetten

- 1 januari 2017 alle huidige gebruikers van PAB/PGB en demensen in de voorzieningen hebben persoonsvolgende budgetten

- 1 januari 2017 de huidige regelgeving FAM stopt! Devoorzieningen voor volwassenen zijn dan vergunde aanbieders diezorg en ondersteuning bieden aan personen metpersoonsvolgende budgetten

12

Persoonsvolgende financiering:enkele mijlpalen

Voor minderjarigen moet de uitwerking van trap 2 nog gebeuren:

- Wellicht start op 1 januari 2019

- Voor de voorzieningen minderjarigen blijft de erkenning MFCnog bestaan

Daarnaast zullen voorzieningen voor minder- en meerderjarigeneen erkenning hebben voor rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH)

13

Persoonsvolgende financiering

Bestaat uit een getrapt ondersteuningssysteem voor personenmet een handicap.

Trap 1: basisondersteuningsbudget :een maandelijks vast forfaitair bedrag, verstrekt in het kader vande zorgverzekering, waarmee de persoon met een handicap dieeen duidelijk vast te stellen behoefte aan zorg en ondersteuningheeft, niet-medische hulp- en dienstverlening kan bekostigen

Trap 2: budget voor niet rechtstreeks toegankelijke zorg enondersteuning

14

Trap 1: Basisondersteuningsbudget

- wordt toegekend aan personen met een erkende handicap eneen vastgestelde ondersteuningsnood

- Het wordt automatisch toegekend aan mensen met bestaandeattesten (verhoogde kinderbijslag, attest integratie-tegemoetkoming cat 3 of hoger)

- Het kan ook toegekend worden na aanvraag op basis vanmultidisciplinair onderzoek

- de uitbetaling gebeurt door de zorgkassen

- 300 euro per maand

15

Trap 1: Basisondersteuningsbudget

- Het is combineerbaar met rechtstreeks toegankelijke hulp,andere premies van de zorgverzekering en hulpmiddelen

- Het is NIET combineerbaar met trap 2 : budget voor niet-rechtstreeks toegankelijke hulp

- Besteding : bv. poetsdienst, thuiszorg, speciaal vervoer ofbetalen van de eigen bijdrage voor rechtstreeks toegankelijkehulp.

- Geen verantwoording

16

Trap 1: Basisondersteuningsbudget wordtgefaseerd ingevoerd

- Sept 2016: volwassenen op wachtlijst die nog geen VAPH hulp krijgen

- Januari 2017: minderjarigen op wachtlijst die nog geen VAPH hulpkrijgen

- Sept 2017: minderjarigen met verhoogde kinderbijslag van 12 puntenof meer en jongvolwassenen van 21 tot 25 jaar.

- 2019: na evaluatie bepalen waar de voorziene middelen wordeningezet.

Voorlopig alleen automatische toekenningen, je kan geen aanvraagindienen

16

17

Rechtstreeks toegankelijke hulp

- Personen met een handicap kunnen rechtstreeks toegankelijkeondersteuning krijgen voor volgende functies:

mobiele/ambulante begeleidingdagondersteuningverblijf/woonondersteuning

- Het gaat om een beperkte intensiteit of frequentie op jaarbasis,bijvoorbeeld 36 mobiele begeleidingen of 91 dagen dagopvang of61 keer logeren of 36 keer dag- en nachtopvang

- Er is geen aanvraag of toegangsprocedure nodig

- Voorzieningen hebben een erkenning voor het bieden vanrechtsreeks toegankelijke hulp en worden daarvoor rechtstreeksgefinancierd. Dit is dus geen persoonsvolgende financiering.

18

Trap 2: persoonsvolgend budget voorniet rechtstreeks toegankelijke hulp(meerderjarigen)

Wie meer ondersteuning nodig heeft dan een BOB, eventueel incombinatie met rechtstreeks toegankelijke hulp, kan eenpersoonsvolgend budget aanvragen (PVB)

We bespreken :- Hoe krijg je een budget? De toeleiding- Aan de slag met een budget : besteden van het budget- Hoe worden vergunde aanbieders gefinancierd?- Hoe komen onze huidige cliënten aan een budget?

19

De toeleiding naar een PVB

Stap 1: opmaak ondersteuningsplan

- Nagaan wat de wensen en verwachtingen naar ondersteuningzijn en wie deze ondersteuning kan opnemen : cfr model vande concentrische cirkels

- Wat je nodig hebt aan ondersteuning vanuit het VAPH wordtvertaald in ondersteuningsfuncties

- Ondersteuningsfuncties zijn enerzijds meer collectievefuncties: dagondersteuning (overdag) en woonondersteuning(s nachts). Anderzijds zijn het individuele ondersteunings-functies, bijvoorbeeld psychosociale begeleiding of praktischehulp. Je kan ook oproepbare permanentie aanvragen.

20

De toeleiding naar een PVB

Stap 1: opmaak ondersteuningsplan

- Bijvoorbeeld : persoon woont thuis en vraagt 2 dagendagopvang en 1 nacht woonondersteuning en 1 uurpsychosociale begeleiding per week

- Persoon maakt zelf een ondersteuningsplan op, of laat zichondersteunen door een dienst maatschappelijk werk of eendienst ondersteuningsplan (DOP)

21

De toeleiding naar een PVB

Stap 2: Objectivering door een multidisciplinair team

- MDT beoordeelt of het een persoon met een handicap betreft

- Voldoet de persoon aan leeftijd en verblijfsvoorwaarden?

- Schat de ondersteuningsnood in en doet zo nodig eeninschaling met een zorgzwaarte-instrument (ZZI). Dit is eenset van schalen, die leidt tot een beoordeling van de nood aanbegeleiding (B) en de nood aan permanentie (P)

- Berekent de budgetcategorie

- Beoordeelt de criteria voor de prioriteitsbepaling

22

De toeleiding naar een PVB

Stap 3: bepaling van de budgetcategorie

- De twee bouwstenen om tot een budget te komen zijn hetondersteuningsplan enerzijds (wat vraagt iemand?) en deobjectivering door het MDT anderzijds (hoe zwaarzorgbehoevend is iemand?)

- Aan de ondersteuningsfuncties wordt een gewicht gekoppeld.Dat gewicht varieert naargelang de zorgzwaarte. Bv. een dagdagbesteding bij een zwaar zorgbehoevende persoon (hoge Ben P waarden op het ZZI) krijgt een zwaarder gewicht

- Via een bepaalde methodiek komt men dan tot eenbudgetcategorie

- Er zijn 12 budgetcategorieën : ze worden uitgedrukt in euro enin zorggebonden punten

23

De toeleiding naar een PVB

24

De toeleiding naar een PVB

Stap 4: prioritering en toewijzing van een budget

Er wordt automatisch een budget voorzien voor:- Noodsituatie en PVB na noodsituatie- Spoedprocedure- Minderjarigen die de overstap maken naar meerderjarigen- Maatschappelijke noodzaak: de integriteit is ernstig in het

gedrang

Voor alle andere vragen wordt de vraag beoordeeld door deregionale prioriteitencommissie en ingedeeld in prioriteitengroep1, 2 of 3. Prioriteitengroep 1 moet op korte termijn een budgetkrijgen, de anderen op langere termijn.

25

Besteden van het budget

- Wie een budget heeft gekregen kan aan de slag

- Binnen de 4 maanden moet het budget ingezet worden voor zorgen ondersteuning

- Mensen organiseren hun zorg zelf of willen beroep doen op éénof meer zorgaanbieders

- Men kan zich laten bijstaan door een bijstandsorganisatie. Zijadviseren over de aanwending en kunnen ook helpen in deonderhandelingen met een zorgaanbieder

- Momenteel : Absoluut, Onafhankelijk Leven en Alin

- Als een persoon niet aan de slag geraakt, wordt nagegaan ofbemiddeling moet worden opgezet

26

Besteden van het budget

- Het budget dient om de ondersteuningsfuncties die men nodigheeft te vergoeden. Het kan in cash of in voucher wordenopgenomen

- Cash zijn euro’s, een voucher wordt uitgedrukt inpersoneelspunten en is een trekkingsrecht bij een vergundeaanbieder.

- Met cash kan men terecht bij een vergunde aanbieder,

- maar ook zelf assistenten in dienst nemen

- of bij een dienst thuiszorg of een voorziening voor ouderenzorgaankloppen.

27

Besteden van het budget

- Men kan bij een zorgboerderij voor dagbesteding terecht

- Of een klein initiatief opgezet door ouders

- Men kan ook terecht bij vrijwilligersorganisaties,dienstenchecques, zelfstandige hulpverleners etc.

- Met voucher kiest de persoon ervoor om niet zelf met cash tebetalen, maar loopt de betaling rechtstreeks van het VAPHnaar de vergunde zorgaanbieder. De persoon hoeft de heleadministratie niet op te nemen, dat doet de vergundeaanbieder

- Met voucher kan men dus enkel terecht bij door VAPHvergunde aanbieders

28

Vergunde zorgaanbieders

- Een vergunning is verplicht voor elke zorgaanbieder diepersoneel tewerkstelt voor het aanbieden van ondersteuning

- Uitzondering:- Ouderinitiatieven met max. 15 cliënten- Organisatie erkend door Welzijn, volksgezondheid en

gezin voor max. 15 cliënten (bv. ouderenzorg)- Groene zorginitiatieven voor dagbesteding

- Een vergunning moet ook niet voor individuele dienstverlening(niet collectief)

- Zonder vergunning kan alleen met cash worden gewerkt

29

Vergunde zorgaanbieders

- Alle huidige VAPH voorzieningen hebben automatisch eenvergunning gekregen voor onbepaalde duur

- Ook anderen kunnen een vergunning aanvragen mits menvoldoet aan de vergunningsvoorwaarden, o.a.:

* enkel rechtsvormen zonder winstoogmerk,* uit de statuten moet blijken dat één van de doelen is *personen met handicap te ondersteunen* loon- en arbeidsvoorwaarden van ons paritair comité* naleven het kwaliteitsbesluit naleven

30

Vergunde zorgaanbieders: met welkemiddelen werken zij?

- Zorggebonden middelen:De zorgaanbieder komt overeen met een persoon met eenpersoonsvolgend budget welke ondersteuningsfuncties hij biedt aanwelke prijs (ingeval cliënten met cash inkopen) of voor hoeveelpunten (ingeval van voucher)

Cliënten kunnen kiezen voor een voucher of voor cash. Het voordeelvan voucher voor de cliënt is dat hij zich niets van de administratieen betaling hoeft aan te trekken. Voor de voorziening is het voordeeldat de punten vergoed worden aan de reële anciënniteit vanmedewerkers

31

Vergunde zorgaanbieders

- Organisatiegebonden middelen :

Bovenop de middelen die rechtstreeks via de overeenkomstenmet de cliënten komen (cash of voucher) ontvangt de vergundeaanbieder 25,35% van de zorggebonden middelen bovenop voorde organisatiegebonden kosten (personeel dat niet zorggebondenis, werkingskosten).

Dit wordt gebaseerd op het gemiddelde van de zorggebondenmiddelen van de voorbije 2 jaren

32

Vergunde zorgaanbieders

- Voor welbepaalde (zware) doelgroepen kunnen ook nog VIPA-middelen geactiveerd worden om de meerkost vaninfrastructuur te dekken (nog in ontwikkeling)

- De personen betalen hun eigen woon- en leefkosten vanuithun inkomen

- Een vergunde zorgaanbieder heeft dus geen vaste capaciteitmeer zoals vroeger of geen vaste puntenpot zoals in de FAM.De middelen gaan waar de cliënt gaat. De zorggebondenmiddelen verschuiven onmiddellijk mee, deorganisatiegebonden middelen fluctueren iets minder snel

33

Hoe komen onze huidige cliënten aaneen budget ?Ook de bestaande cliënten krijgen vanaf 1 januari 2017 eenpersoonsvolgend budget

De middelen die vandaag in de FAM zijn worden verdeeld inenerzijds de zorggebonden punten en anderzijdsorganisatiegebonden punten. De zorggebonden punten wordenstraks toegekend in de vouchers van de cliënten

Dit gaat gepaard met een herverdeling van de middelen dievandaag in de sector zijn. Voorzieningen hebben voor al huncliënten hun huidige aanbod moeten vertalen in PVF termen: welkefuncties en welke frequenties bieden we? Welke zorgzwaartehebben deze mensen?

34

Hoe komen onze huidige cliënten aaneen budget ?

Dit zal ertoe leiden dat sommige voorzieningen voor hun huidigecliënten punten zullen bijkrijgen en anderen zullen moeten dalen.Dit wordt gespreid over een periode van 4 jaar

De bestaande cliënten die vandaag niet zelf hun woon- enleefkosten betalen, maar in een bijdragesysteem zitten, zullen ookover een periode van 4 jaar moeten omschakelen naar het betalenvan woon- en leefkosten

35

Hoe komen onze huidige cliënten aaneen budget ?Voor eind maart 2017 moeten alle cliënten een nieuwedienstverleningsovereenkomst hebben, die continuïteit biedt voorde ondersteuning die ze vandaag hebben en die dit in PVFtermen uitdrukt

Cliënten die iets anders wensen (bv. van zorgaanbiederveranderen, een deel omzetten in cash en anders besteden)kunnen dat mits opzeggen van hun overeenkomst en na dewettelijke opzegtermijn

Wij stellen model-overeenkomsten ter beschikking

Cliënten die overlijden? De punten of euro’s komen in deprovinciale pot om nieuwe PVB’s toe te kennen

36

Tot slot : met welke middelen?

37

Persoonsvolgende Financiering

In dialoog !

38

Hoe gaan we deze avond te werk ?

We clusteren de vragen in 5 blokken:

1. De gebruiker

2. De directie en medewerkers

3. Uitbouwen van onze zorg en ondersteuning

4. Financieel en logistiek beleid

5. Onszelf als bestuur …

Telkens 15’ waarvan 5’ inleiding en 10’ dialoog

39

De gebruiker … Vragen- Zullen mijn gebruikers wel blijven?

- Vraaggestuurd antwoord … mogen we nog spreken van aanbod,of ondersteuningspakketten ? Wordt het u vraagt en wij draaien?

- Welke relatie hebben we met gebruikers gelet op deonderhandelingspositie?

- Hoe zullen we omgaan met discussies over de IDO?

- Hoe kunnen we juridisch ons indekken tegen klachten?

- Zullen er nog voldoende cliënten zijn die op ons beroep zullen doen?

- Hoe moeten we ons verder profileren?

- Hoe worden we een aantrekkelijke zorgaanbieder?…

40

De gebruiker … aanbevelingen

Wat zegt uw Missie, Visie en Waardenkader …

We zullen in dialoog moeten gaan en afspraken maken in een relatie vangelijkwaardigheid

Sjabloon van IDO is klaar

Maak een analyse van je doelgroep(en), wie blijft in de kou of wie richt zichnog naar die doelgroep(en)

Hoe zijn we voor de gebruiker een aantrekkelijke zorgaanbieder

HET WOORD IS AAN U

41

Medewerkers … Vragen

- Moeten we niet voorzichtiger zijn in ons personeelsbeleid bv.aanwervingen van tijdelijke duur?

- Hoe kan ik mijn medewerkers doordrongen krijgen van het nieuwedenken?

- Welke disciplines hebben we (niet meer) nodig?

- Moeten we alles zelf doen of gaan we ook uitbesteden?

42

Medewerkers … aanbevelingen

Zorg dragen voor medewerkers- authentieke werkgemeenschap,- arbeidstevredenheid van medewerkers- Waardering, motivering, ondersteuning van medewerkers- Kansen voor vorming en bijscholing, ontplooiingskansen- Talenten stimuleren- Vertrouwen autonomie en verantwoordelijkheid geven

- …

Verwachtingen expliciteren- Basisattitudes (respect, positieve ingesteldheid, integriteit …)- Deskundigheid, professioneel onderlegd, …- Engagement- …

Gerichte personeelsinzet

Transparant HR beleid & Goed sociaal overleg

43

Visie op zorg en ondersteuning …vragen

- Moet ik met de collega’s afspraken maken?

- Wat moet ik doen met dat rustoord in de buurt?

- Blijf ik aanbieden wat ik nu aanbied, meer van het zelfde?

- Wat als mijn gebruiker die ondersteuning niet wil?

- Wat als …

44

Visie op zorg en ondersteuning …aanbevelingen

Mijn relatie tot de reguliere zorg: omgevingsanalyseMet wie kunnen we samenwerken?

Mijn relatie tot gespecialiseerde VAPH zorg: omgevingsanalyseWie is er actief in de regio ?Wie kan er actief worden in de regio ?Concullega’s ? Collega’s ? Concurrenten ?Word je van samenwerken beter ?

Mijn relatie tot andere gespecialiseerde zorg: omgevingsanalyseOuderenzorg, GGZ, thuishulp, CAW, …Netwerken ?

45

Quid financieel en logistiek … vragen

Zal ik financieel rond komen- Moeten we niet afwachten tot dat we meer zicht krijgen op de impact ?- Hoe kan je een meerjarenbegroting maken in functie van deinfrastructuurplannen, moeten we voorzichtiger zijn ?- …

Quid mijn infrastructuur- Zal ik nog VIPA middelen krijgen ?- Moet ik een coöperatieve oprichten- …

Moet ik mijn logistiek afbouwen ?- Heb ik nog nood aan een eigen technische dienst ?- Doe ik dat samen met anderen ?- …

46

Quid financieel en logistiek …aanbevelingenKrijg een goed zicht op uw kostenstructuur- Maak werk van een analytische boekhouding- Breng in kaart hoeveel uw dienstverlening kost- Welke activiteiten zijn (niet) rendabel?

Maak werk van een degelijk gebouwpatrimonium- Uw visitekaartje naar de buitenwereld / naar nieuwe cliënten- Zelf bouwen of huren?- VIPA enkel voor zware doelgroepen- Startkapitaal (uit reserves of leningen) is een noodzaak- Aan te rekenen woonkost versus betaalbaarheid door cliënt

Streef naar efficiëntie op vlak van logistiek- Bundel krachten waar mogelijk- Doe ik het zelf beter? Doe ik het zelf goedkoper?

47

En wij als bestuur … vragen ?!

Kunnen we overleven op ons zelf?

Moeten we naar schaalvergroting ? En waarom zou dat deoplossing zijn?

Moeten we toetreden tot een netwerk?

Moeten we een coöperatieve oprichten en zo ja waarom?

Quid mijn bestuur, kan het zo verder, hebben we de juistecompetenties in huis?

Hoe ondersteun ik de directie?

48

En wij als bestuur … welzijnsgerichteondernemers

Missie – Visie - Waarden - gedreven

Welzijnsgericht ondernemen

Innovatie

Pro-activiteit

In de maatschappelijke context

Gelovend in de krachten binnen de organisatie

Vanuit een sterke eigen identiteit

Met risicobereidheid

Gericht op de cliënt

En niet winst-gedreven!

49

En wij als bestuur

STRATEGISCHE BELEIDSVOERING

Raad van Bestuur functioneert voor de directie als een GPS:- waar gaan we heen- kortste route in tijd of afstand bepalen- alternatieven bij hindernissen formuleren- tijd aangeven- …

Aanbevelingen goed bestuur (Vlaamse overheid, tool KBS)

50

Verschil zal gemaakt worden door:

Kwaliteit en flexibiliteit van medewerkers

Klantgerichtheid en samenwerking

Goed omgaan met beschikbare middelen

Soepelheid van wettelijke bepalingen en regelgeving

Management, leiderschap

en GOED BESTUUR

51