Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2011 31 Ekim - 04 Kasım 2011, Antalya

BELEDİYECİLİKTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN KULLANIMI

Eylem Kaya1, M. Erkan Uçaner2, Sinem Gökyokuş3

1Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]ındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]

3Altındağ Belediyesi, Bilgi İşlem Merkezi, Altındağ, Ankara, [email protected]

ÖZET

Teknolojinin gelişmesine paralel olarak coğrafi bilgi sitemlerinin de gelişmesi ve yeni teknolojilerle entegre olması ile buteknolojinin kullanımı daha da yaygınlaşmıştır. Yerel yönetimlerde Coğrafi Bilgi Sistemleri, daha iyi hizmet sunmakta,karar destek mekanizmalarında, vergilendirme, planlama, alt-üst yapı çalışmalarında ve belediyenin görev alanına girenher türlü konuda yardımcı olmak için kullanmaktadır. Altındağ Kent Bilgi Sistemi (ALBİS) Projesine 2010 yılı içerisindebaşlanmıştır ve halen devam etmektedir.

ALBİS projesi kapsamda çeşitli kurumlardan veriler alınarak sisteme entegre edilmektedir. Tapu Kadastro GenelMüdürlüğünden Tapu Kayıtları, İçişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri(NVİ) Genel Müdürlüğünden Adres KayıtSistemi (AKS) verileri, ASKİ’ den sözel abone bilgileri ve 1998 yılına ait halihazır harita ve bu çalışmalardan türetilmiş binakatmanı temin edilmiştir.

Çalışmalar sonucunda gelinen noktada, bilgilendirme amaçlı, internetten imar durumu sorgulaması yapılabilmektedir.Bunun yanında ilçeye ait coğrafi bilgilere erişim amacıyla 2 Boyutlu ve 3 Boyutlu Kent Rehberi Uygulamaları da çokyakında internetten vatandaşların kullanımına açılacaktır.

Bildiride genel olarak Altındağ Belediyesinde yapılan Kent Bilgi Sistemi çalışmalarından ve çalışmalar sırasında izlenilenyol, yaşanılan problemler ve saptamalara yer verilmektedir. Ayrıca Coğrafi Bilgi Sistemlerinin belediyecilik alanındakullanımının gerçek hayattan örneklerine yer verilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Kent Bilgi Sistemi, Adres/Numarataj, Yerel Yönetimler, Adres KayıtSistemi (AKS), Kimlik Paylaşım Sistemi (KPS)

ABSTRACT

USE OF GEOGRAPHICAL INFORMATION SYSTEMS IN MUNICIPALITY

In parallel with the development of technology in geographic information systems in development and new technologiesto be integrated with the more widespread use of this technology. Geographic Information Systems in localgovernments, providing a better service, decision-support mechanisms, taxation, planning, sub-and superstructure workon any subject within the purview of the municipality uses to help. Altindag Urban Information System (abbreviatedALBİS in Turkish) Project was started in 2010 and is still continuing.

Albis project based on the data context, a variety of agencies are integrated into the system. Land Registry GeneralDirectorate of Land Records, Ministry of Interior, Population and Citizenship Affairs (abbreviated NVİ in Turkish), GeneralDirectorate Address Registration System (abbreviated AKS in Turkish) data, ASKI from the verbal mapping of subscriberinformation and by 1998, and derived from these studies have been supplying the building layer.

As a result of studies at this point, for informational purposes, can be made questioning the developmental status of theInternet. In addition, the county in order to access the geographic information in 2 dimensional and 3-Dimensional CityGuide Applications will be opened to public access from the internet very soon.

The statement in the Municipality of the City Information System works in general Altindag and viewed during the roadwork, experienced problems and are in saptamalara. In addition, real-life examples of the use of GeographicalInformation Systems in the field given municipality. -------- Bilişim kurultayı için olanda düzeltmiştim oradan alınacak.

Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

Keywords: Urban Information System, Address/Numerating, Local Administrations, AddressRegistration System, Identity Information Sharing System

1. GİRİŞ

Coğrafi Bilgi Sistemleri yerel yönetimlerden bakanlıklara birçok kurumda vetarımdan turizme birçok alanda çeşitli konularda kullanılmaktadır. YerelYönetimlerde Coğrafi Bilgi Sistemleri, daha iyi hizmet sunmakta, karar destekmekanizmalarında, vergilendirme, planlama, alt-üst yapı çalışmalarında vebelediyenin görev alanına giren her türlü konuda yardımcı araç olarakkullanılmaktadır. Altındağ Belediyesinde de 2010 yılında başlayan CBSçalışmaları halen devam etmektedir.

Projede şuan belediye bünyesindeki ve diğer kurumlardaki mevcut verilerintoplanması, temizlenip ilişkilendirilerek akıllandırılması aşamalarıgerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda çeşitli kurumlardan veriler alınarak sistemeentegre edilmektedir. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden Tapu Kayıtları, İçişleriBakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri(NVİ) Genel Müdürlüğünden Adres KayıtSistemi (AKS) verileri, ASKİ’den sözel abone bilgileri ve 1998 yılına aithalihazır harita ve bu çalışmalardan türetilmiş bina katmanı temin edilmiştir.NVİ Genel Müdürlüğü ile yapılan KPS web servisleri protokolü ile AKS verilerineanlık olarak ulaşılabilmektedir. Belediyelerde temel altlık veri ihtiyacı, özellikle imar planları, kadastro,mahalle sınırları, cadde-sokak, bina ve kapı no katmanlarında yoğunlaşmaktadır.Belediyenin ihtiyacına göre bu temel altlık grafik verilerin sözel kolonlarıartabilmekte, bu katmanlar haricinde onlarca farklı katmana ihtiyaçduyulabilmektedir.

2. ADRES KAYIT SİSTEMİ (AKS)

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa dayanılarak oluşturulan Adres KayıtSistemi ile Türk Vatandaşları ve Türkiye’de yaşayan yerleşik yabancılarınyerleşim yeri ve diğer adres bilgilerinin elektronik ortamda merkezi bir yapıiçerisinde güncel olarak tutulması ve adres konusundaki dağınıklığa sonverilmesi öngörülmüştür (URL 1).

Bu kapsamda, belediyeler ve il özel idareleri tarafından ülke genelindenumaralama ve levhalama çalışmaları tamamlanarak ulusal adres veri tabanıoluşturulmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından da kişilerin T.C. kimliknumaralarının yerleşim yeri adres bilgileriyle eşleştirilmesi suretiyle alanuygulaması yapılmıştır. Bu veriler TÜİK’ten devralındıktan sonra İçişleriBakanlığınca elektronik ortamda güncel olarak tutulmaya başlanmıştır (URL 1).

3. KİMLİK PAYLAŞIM SİSTEMİ (KPS)

KPS, NVİ tarafından MERNİS veri tabanından ayrı olarak elektronik ortamdatutulan ve sınırlandırılmış bilgiler içeren aile kütüğü kayıtlarının (KPS veritabanı); alıcı kurumlar (kamu kurumları) ve diğer kişiler (diğer tüzelkişilikler) ile ilgili mevzuatta belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, güncelve güvenli bir şekilde, 7 gün 24 saat süreyle, on-line paylaşılmasını sağlayanbir sistemdir. Böylece, kurum ve kuruluşların ihtiyaç duydukları nüfus kayıtörneği ve yerleşim yeri adresi gibi bilgi ve belgeleri nüfus müdürlükleri ile

Kaya vd.

yazışma yapmadan veya vatandaşlardan istemeden doğrudan ve anında KPS’den teminederek hizmet vermeleri mümkün hale gelmiştir (NVİ Genel Müdürlüğü, 2010).

3.1 KPS Veritabanı

KPS veri tabanı, aşağıdaki bilgilerden oluşmakta ve MERNİS veri tabanındakideğişikliklerin anlık olarak buraya aktarılması suretiyle güncellenmektedir. Buveriler, aile kütüklerindeki kayıtlar gibi Türk vatandaşlığının ispatında vebelgelendirilmesinde esas olduğu kadar kişinin kimliği, medeni hali ve ailebağlarının belirlenmesinde de hukuken geçerli temel resmi bilgilerdir. Ayrıca,mevzuatta yapılan düzenlemeler ve hizmet gereği duyulacak ihtiyaçlarçerçevesinde KPS’de yer alacak bilgileri belirlemeye İçisleri Bakanlığıyetkilidir.

Kişi bilgileri Nüfus cüzdanı bilgileri Nüfus olay bilgileri (evlenme, boşanma, ölüm gibi) Ulusal Adres Veri Tabanında Yer Alan Bilgiler (Posta kodları, il, ilçe,

bucak, köy ve mezra isimleri, mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak isimleriile sabit tanıtım numarası ve bina numarası gibi adres verileri iletanımlanan coğrafi konum, kişisel ve kurumsal adres bilgisine ulaşmak içingerekli olan bilgiler)

İstatistik Bilgileri (Doğum, ölüm, evlenme, boşanma sayıları gibi)

3.2 KPS ile İlgili Hukuki Düzenlemeler

KPS veri tabanındaki bilgiler; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, 2008/8sayılı Başbakanlık Genelgesi ve Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul veEsaslara İlişkin Yönetmelik hükümleri doğrultusunda, anılan Kanun ve KimlikPaylaşımı Sistemi Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara göre yapılan ikilianlaşmalar çerçevesinde kurumve kuruluşlar ile paylaşılmaktadır.

4. UYGULAMA

Altındağ Belediyesinde yapılan CBS çalışmalarında saha çalışmasıbulunmamaktadır; veri üretimi, sayısallaştırma, çeşitli kurumlardan alınanverilerin harita verisi ile eşleştirilmesi vb. büro çalışmaları belediyebünyesinde çalışan 1 Harita Yüksek Mühendisi ve 1 Harita Teknikeri ileyürütülmektedir. Yazılım, uygulama geliştirme çalışmaları dışarıdan özel birfirma tarafından yapılmaktadır.

CBS çalışmaları için MapInfo 10.0, 3 boyutlu mimari modellerin çizimi içinGoogle Skecthup, 2 Boyutlu Kent Rehberi Haritası için MapXtreme ve 3 BoyutluKent Rehberi Haritası için de SpacEyes3D Builder programları kullanılmaktadır.

4.1 Pilot Çalışma

Altındağ ilçesinde yapılan CBS çalışmalarında ilk önce; karşılaşılacaksıkıntıları görmek, süreç ve personel planlaması yapabilmek ve en uygun yöntemibelirleyebilmek amacıyla iki mahallede pilot çalışma yapılmıştır. ASKİ

Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

tarafından 1998 yılı halihazır verileri kullanılarak 2000 yıllarında türetilenve kısmen numarataj bilgisi içeren bina katmanı ile yine ASKİ bünyesindeki birpilot çalışmadan, bu mahallelerde çekilen bina fotoğrafları ve binalara ait bazıöznitelik bilgileri de temin edilmiştir.

Gecekonduların bulunmadığı, diğer mahallelere göre numaratajı daha doğru veeksiksiz olduğu düşünülen Aydınlıkevler ve Ahiler Mahalleleri pilot bölge olarakseçilmiştir. Ancak çalışmalar sırasında bu mahallelerde bile birçok eksiğinolduğu görülmüştür.

Bina katmanındaki çeşitli topolojik hatalar (üst üste çizim, iç içe çizim vb)MapInfo Professional 10.0 CBS yazılımındaki araçlar ile sorgulanıp, tematik halegetirilip sonrasında düzeltilmiştir. ASKİ’nin yaptığı pilot çalışma, Altındağilçesinin bir kısmını içermektedir. Aydınlıkevler ve Ahiler Mahallesinde ASKİnoktaları ile eşleştirme sonucunda güncel, farklı bir veriden yararlanma imkanıolmuştur. Ankara Büyükşehir Belediyesi Numarataj Şubesinden alınan yol ortaçizgilerinden de faydalanılarak numarataj oluşturulmaya çalışılmıştır.

AKS verileri ile binaların eşleştirilmesi için mahalle adı, cadde/sokak adı vekapı numarası bilgilerinin doğru ve eksiksiz olarak oluşturulması gerekmektedir.Bu nedenle verilerin eksik olduğu alanlarda var olan verilerden ve genelnumarataj kurallarından faydalanılarak eksik bilgiler tamamlanmıştır.

Mahalle adı, cadde/sokak adı ve kapı numarası verilerine göre binalarla AKSverileri genel olarak eşleştirilmiştir. Eşleşmeyen kayıtlar tespit edilerek,gerekli incelemeler sonucu düzeltmeler yapılmıştır. İncelemelerde;

Uydu görüntüsünden binanın olup olmadığına, ASKİ verilerinden binanın fotoğrafına, Numaratajın sıralı olarak gidip gitmediğine, AKS verilerinin doğruluğuna, Tapu sicil kayıtlarına bakılarak,

en doğru sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmaların yanında sahaçalışmasının da yapılması tespit edilemeyen muhtemel hataların önüne geçecektir.İleriki aşamada Altındağ ilçesinde yapılacak çalışmada, mevcut verilerleanlaşılamayan alanlarda, saha çalışması ihtiyacı değerlendirilecek ve ortayaçıkan duruma göre planlanacaktır.

Kaya vd.

Resim 1: Eşleştirmede karşılaşılan problemler

Resim 1’ de görüldüğü gibi Şehit Mustafa Baş Caddesi 50 ve 52 numaralı binalar,halihazır haritada tek bina olarak çizilmiştir ve uydu görüntüsünden yapılangörsel yorumlamada da aynı şekilde tek bina olarak algılanmaktadır. Ancak AKSverilerinde iki binadır ve parsel sınırları da iki bina olduğunu göstermektedir.

Ayrıca yapılan pilot çalışmada AKS verilerinde birtakım hatalar da tespitedilmiştir. Bu hataların sebebi AKS’nin grafikten bağımsız olması ve yalnızcasözel verilerden oluşmasıdır. Grafikle ilişkisi olmayan adres verisinindoğruluğunu tespit etmek mümkün değildir. Örneğin iki cadde/sokağın birleştiğinoktada bulunan bir bina her iki cadde/sokaktan da numara almış gibi yani farklıiki bina gibi gösterilebilir ve bu hata, sözel veriler grafikleilişkilendirilmediği sürece ortaya çıkartılamaz. Özellikle emlak vergisi değertespitinde bağımsız bölümün hangi cadde-sokaktan numara aldığı önem arzetmektedir. Bu nedenle AKS’nin mutlaka grafikle ilişkili bir sistem olmasıgerekmektedir.

Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

Resim 2: Pilot çalışma sonrası bina – AKS eşleşmesi

Resim 3: Pilot çalışma sonrası durum

4.2 Mahalle ve Cadde/Sokaklar ile AKS Verilerinin Eşleştirilmesi

AKS’de yer alan mahalle kodları mahalle adına göre eşleştirilmiştir.Cadde/sokakların kodları ise mahalle adı ve cadde sokak adına göreeşleştirilmiştir. AKS’de birden fazla mahalleden geçen yolun kodu her mahalledefarklıdır.

Tablo 1: AKS kayıtları

Kaya vd.

Cadde/SokakAdSokakTi

p KodSabitTanitimNumara

siMahalleKo

d MahalleAd

CELAL ESAT ARSEVEN Cadde374757 1 1446 ALİ ERSOY

CELAL ESAT ARSEVEN Cadde 53874 47 1470 GÜLPINAR

CELAL ESAT ARSEVEN Cadde383677 15 1473 GÜNEŞEVLER

CELAL ESAT ARSEVEN Cadde 53148 1 1495 YILDIZTEPECELAL ESAT ARSEVEN Cadde 51597 4 1496 YUNUSEMRE

Resim 4’de görüldüğü gibi yollarda yaklaşık % 86 oranında eşleşme sağlanmıştır.Altındağ’ın kuzeyinde görülen eşleşmeyen alanda Ankara Büyükşehir Belediyesindenalınan sayısal veride de yol isimleri AKS verileri ile eşleşmemektedir. Bazıyolların AKS verileri ile eşleşmemelerinin sebepleri şunlardır; Üzerinde yapı, konut, kayıtlı kişi olmayan çevre yolu, devlet yolu, köy yolu

gibi yollardan dolayı, Henüz açılmamış imar yollarından dolayı, Eskiden var olan ancak kentsel dönüşüm çalışmaları, imar planı uygulamaları

sonucu iptal edilen kapatılan yollardan dolayı, Adı değişen yollardan dolayı. Ayıca yol adları aynen AKS’de olduğu gibi yazılmalı ki eşleşme oranı yüksekolsun. Eşleşmeyen kayıtlarda yazımdan kaynaklı bir hata ya da farklılık olupolmadığı kontrol edilerek yanlış yol adları düzeltilmiştir.

Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

Resim 4: Yollar – AKS eşleşmesi

4.3 Binalar ile AKS Verilerinin Eşleştirilmesi

Cadde/sokak verileri AKS ile eşleştirildikten sonra binaların AKS ileeşleştirilmesine başlanmıştır. En çok zaman alan aşama binalarla binakodlarının eşleştirilmesi aşamasıdır. Yüksek oranda eşleşme sağlamak için güncelve doğru bina ve numarataj verisine ihtiyaç duyulmaktadır. Binaya bağlıöznitelik bilgileri arasında mahalle adı, cadde/sokak adı ve kapı numarasıbilgilerinin olması gerekmektedir.

Altındağ ilçesinin çoğunluğu gecekondulardan oluşmaktadır, ayrıca son yıllardayapılan çalışmalarla hızlı bir değişim geçirmektedir. Yaklaşık 15 bin gecekonduyıkılmıştır ve yeni binalar yapılmakta, yeni yollar açılmakta, parklar, tesisleryapılmaktadır. Halihazır harita verisi ise 1998 yılına aittir. Oldukça eski olanhalihazır/bina verisinin güncellenmesi işi yersel yöntemlerle çok uzun zamanalacağı ve maliyetli olacağı için bina verisinin güncellenmesinde yüksekçözünürlüklü güncel uydu görüntüsünden faydalanılmıştır. Mevcut bina katmanındakapı numarası bilgisi tüm binalarda bulunmamaktadır ve bazı binalarda yanlışkapı numarası bilgisi bulunmaktadır. Sahadan numara verisi toplamak uzun zamanalacak ve projenin başlangıcında planlanmayan bir iş olduğu için belediyebünyesindeki veriler ve çeşitli kurumlardan temin edilen verilerdeğerlendirilmektedir.

Bu kapsamda temin edilen ASKİ’den alınan nokta verilerinde bulunan adresbilgileri ve bina fotoğrafları değerlendirilmiştir. Ayrıca temin edilen suabonesi kayıtlarındaki parsel numarası bulunan kayıtlardan da parselin konumubilindiği için o parselde bulunan binanın adresine ulaşılmaktadır. AKS’dekiparsel numarası olan kayıtlardan da aynı şekilde adres bilgisine ulaşılmaktadır.Belediye tarafından AKS’ne girilen iskan ve ruhsat verilerindeki adres ve parselnumarası bilgileri değerlendirilerek parselden binanın adresine ulaşılmaktadır.Bunun yanı sıra yine belediye bünyesinde bulunan vergi mükelleflerinin vergibildiriminde bulunan adresleri de değerlendirilmektedir.

Tüm bu veriler derlenerek binalardaki yol adı ve kapı numarası bilgilerigüncellenmektedir. Aralarda kapı numarası eksik olan binalar mevcut numarataj venumarataj kurallarına göre tamamlanmaktadır. Daha sonra mahalle adı – yol adı –bina no bilgilerine göre binaların AKS kodları güncellenmektedir. Yapılan bugenel eşleştirmeden sonra, bina kodu olmayan binalar tek tek incelenerek gereklidüzeltmeler yapılmakta ve notlar tutulmaktadır.

Kaya vd.

Resim 5: Binalar – AKS eşleşmesi

Resim 5’ te AKS verileri ile eşleşen ve eşleşmeyen bina verilerigösterilmektedir. AKS ile eşleşen binaların oranı % 54’ tür. Daha detaylı birçalışma ile bu oranın arttırılması hedeflenmektedir.

Çalışma esnasında, binaların AKS verileri ile eşleşmeme sebeplerinden aşağıdakimaddeler tespit edilmiştir;

Cadde/sokak adının yanlış olması, kapı girişinin olduğu sokak değil de başkabir sokaktan numara alıyor gibi gözükmesi,

Kapı numarasının olmaması ya da yanlış olması, Bitişik iki farklı binanın tek bina gibi çizilmesi, AKS’de binanın mahalle adının hatalı girilmesi, AKS’de bir binanın iki farklı sokakta da gözükmesi, CBS ve AKS’de veri girişi sırasında yapılan operatör hatalarından kaynaklı

eşleşmeme, Yıkılan binaların (gecekondu vb) AKS’den silinmemiş olması.

Resim 5’ te de görüldüğü gibi özellikle güney kısımda çok sayıda AKS verileriile eşleşmeyen binalar bulunmaktadır. Bunun nedeni bu bölge için elimizdeyalnızca kapı numarası bilgisinin olması, cadde ve sokak isminin bilinmemesidir.Ayrıca bazı bölgelerde numaralandırma cadde ya da sokağa bağlı değil, küme evlerşeklinde yani belirli bir düzende 1,2,3…. şeklinde verilmiştir. Aynı mahallede 1den fazla küme ev olduğu için verilen numaranın hangi küme eve ait olduğubilinememektedir. Ayrıca Emlak İstimlak Müdürlüğünün yaptığı tespitlerde (sahaçalıması) kapı numaraları çelişkilidir. Kapının üzerindeki plakada yazan numaraile belediyedeki kayıtlar ve altyapı aboneliklerindeki kayıtlar farklılıkgöstermektedir. Bazen de kapı numarası plakaları vatandaş tarafından, kötü

Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

niyetle, değiştirildiği için saha çalışması yapılsa bile doğru adrese ulaşmakoldukça zordur.

5. CBS ÇALIŞMASININ ÖNEMİ VE SONUÇLAR

Coğrafi Bilgi Sistemleri birçok alanda kullanılmakta ve birçok faydasağlamaktadır. CBS ile veriler sorgulanabilmekte, analizler yapılabilmekte veçok çeşitli tematik haritalar üretilebilmektedir. Altındağ Belediyesinde yapılançalışmalarda grafik veriler ile AKS verileri, tapu kayıtları, iskan ve ruhsatverileri gibi birçok sözel veri eşleştirilmiştir. Bu sayede sadece çizimdenibaret olan parsel, bina gibi veriler akıllandırılarak sorgulanabilir, analizedilebilir hale getirilmişlerdir.

AKS ile CBS entegrasyonu neticesinde TC kimlik numarası bilinen kişiler coğrafyaile ilişkilendirilmiş olmaktadır. Belediyelerde birçok işlemde kişi-adresbilgileri kullanılmaktadır, entegrasyon ile kişi bilgisi içeren her türlü iş veişlemle ilgili coğrafi analiz ve tespit yapmak mümkün hale gelmektedir. Örneğin,belediye gelirlerinde önemli bir yeri olan emlak vergisi kayıp ve kaçaklarınıntespitinde, yatırımların doğru yönlendirilmesinde, istek-şikayetler ile sosyalyardımların, çağrı merkezine gelen bir çağrının harita üzerinde gösterilmesindevb. konularda kullanılabilinecektir. Belediyede işlemleri haricinde ilçedebulunan kurum ve kuruluşların yapacağı kişi ve coğrafyayla ilgili haritalama,analiz vb. çalışmalarda altlık oluşturulmuş olacaktır. Okul, kreş kayıtlarınındağılımı, yeni yapılacak okulların yer seçimi, çeşitli hastalıkların coğrafidağılımı vb. analizler kolaylıkla yapılır hale gelecektir.

Yukarıda bahsi geçen faydaların dışında ayrıca, AKS ile CBS verilerinineşleştirilmesi adres verisinin sürekli güncel tutulmasını büyük ölçüdekolaylaştıracağı için yerel yönetimler için oldukça önemlidir. Ayrıca AKS ileeşleştirilen bina verisinden binadaki bağımsız bölümlere yani; dolu konut, boşkonut, kamu ve özel işyeri bilgilerine ulaşılmaktadır. Bağımsız bölümlerden debinada oturan kişilere ulaşılmaktadır.

Kişilerin TC kimlik numaraları bilindiği için belediyede çeşitli birimlerdetutulan kişi kayıtlarını da harita ile eşleştirme imkanı doğmaktadır. Örneğin;belediyenin şikayet masasına gelen başvurular, başvuran kişilerin TC kimliknumaraları bilindiği için harita üzerinde gösterilebilmektedir. Aynı şekilde 22adet Kadınlar Eğitim ve Kültür Merkezine ait 35.000 üyenin coğrafi dağılımıizlenerek yeni planlanacak merkezlerin yer seçimine yardımcı olmaktadır. TCkimlik numarası bilinen ve ilçe sınırlarında oturan kişilere ilişkin her türlübilgiyi harita üzerinde gösterme imkanı olmaktadır. Bunun yanısıra ilçebünyesinde kişi bazlı yapılacak haritalı analizlerde sağlık, milli eğitim gibidiğer kurumlara altlık sağlayacaktır.

Ayrıca AKS verilerinin sözel verilerden oluşması ve grafik veri ile ilişkisininolmamasından kaynaklı çeşitli hatalar tespit edilmiştir. Örneğin; iki mahalledeyer alan bir caddedeki 1-55, 2- 60 numaralı binaları A mahallesinde; 57-97 ve62-102 numaralı binaları da B mahallesinde iken, AKS verileri grafikten bağımsıztablo veri olduğu için A mahallesindeki bazı binalar B mahallesindekaydedilmiştir. CBS ile ilişkili bir veride bu tür hatalar çok rahat tespitedilebilmektedir. Bir başka örnek ise; iki sokağın kesişiminde bulunan bir binaher iki sokaktan da numara verilerek kaydedilmiştir. Yani bu bina iki farklı

Kaya vd.

bina gibi girilmiş ve her iki kayıtta da bağımsız bölümler (konut, işyeri)kayıtlıdır. Olması gereken numarataj hangi sokaktansa (bina girişinin bulunduğusokak), o sokakta kaydının olması, diğer sokaktan tahsis numarası almasıdır.Yani grafikle ilişkili olmadığında örnekteki binanın aynı bina olduğununanlaşılması imkansızdır. Bu sebeplerle AKS verileri mutlaka grafik verilerle(mahalle, yol ve bina) ilişkili olmalıdır.

Altındağ ilçesinde CBS verisi ile AKS verilerinin eşleştirilmesi çalışmalarındahalihazır/bina verisinin güncel olmayışı, numarataj verisinin eksik olması vesaha çalışmasının olmamasından dolayı sıkıntılar yaşanmıştır. Yüksek orandaeşleşme sağlayabilmek için güncel, doğru bina ve numarataj verisine ihtiyaçvardır.

Çalışmalar sonucunda gelinen noktada, bilgilendirme amaçlı, internetten imardurumu sorgulaması yapılabilmektedir. Böylece İmar Müdürlüğüne bilgilenme amaçlıyapılan başvuruların azaltılması ve vatandaşların belediyeye gelmedeninternetten imar durumunu sorgulamaları amaçlanmaktadır. Bunun yanında ilçeyeait coğrafi bilgilere erişim amacıyla 2 Boyutlu ve 3 Boyutlu Kent RehberiUygulamaları da çok yakında internetten vatandaşların kullanımına açılacaktır.Bu uygulamalarla adrese ya da parsele göre arama yapılabilmekte, önemli yerlersorgulanabilmekte, imar durumu sorgulaması yapılmakta, binaya ve parsele ilişkinbirçok bilgi gösterilmektedir. 3 boyutlu uygulamada, Altındağ’ da sanal gezintiyapılabilmektedir. Ayrıca bunlara ek olarak yetkiler dahilinde, kurum içindemüdürlüklerce kullanılacak ek yetenekler bulunmaktadır. Bunlar, parsele vebinaya ilişkin tapu, ruhsat, iskan vb. verilere erişim; ruhsatlı binalarailişkin tematik harita yapılması; harita üzerinde seçilen bir noktadaki taranmışpaftaların görüntülenmesi ve bilgisayara indirilmesi gibi çeşitli yeteneklerdir.Bu uygulamalar http://albis.altindag.bel.tr (2 boyutlu kent rehberi) vehttp://albis3d.altindag.bel.tr (3 boyutlu kent rehberi) adreslerinde test olaraksunulmaktadır.

Tablo 2: Belediye birimlerinin CBS ile ilgili konuları ve kullanım amaçları

Müdürlük Adı Kullanım Amaçlarıİmar Müdürlüğü Plan verisine ilişkin sorgulamalar ve tematik

haritaların üretilmesi Planlama çalışmalarında eğim ve bakı sorgulaması İmar Durumu belgesi verme

Emlak İstimlak Müdürlüğü Gecekondu arazi tespitlerinin harita ileilişkilendirilmesi ve sorgulanması

Belediyenin gayrimenkullerinin sorgulanması Kamulaştırma yapılacak alanlarda değer tespiti

Mali Hizmetler Müdürlüğü Emlak vergisi beyanındaki cadde/sokaklarınıntespiti

Emlak vergisi ve ilan reklam vergisindeki kayıpve kaçakların tespit edilmesi

Binalara ilişkin sözel verilere, fotoğraflaraerişim

Fen İşleri Müdürlüğü Asfalt dökümü yapılan ve yapılacak alanlarıntespiti

Yıkılacak binaların tespiti Altyapı çalışmaları

Belediyecilikte Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı

Temizlik İşleri Müdürlüğü Çalışılacak güzargahın planlanması, çalışılangüzergahların haritada gösterilmesi

Plastik, cam vb. geri dönüşüm çalışmalarındageri dönüşüm kumbarasının yerinin tespiti

Katı atık depolama yer seçimiZabıta Müdürlüğü İşyeri dağılımlarının harita üzerinde

incelenmesi Pazar yerleri takibi

Sosyal Yardım İşleriMüdürlüğü

Yapılan yardımların harita ileilişkilendirilmesi ve sorgulanması, tematikharitalar üretilmesi

Yoksulluk haritalarının çıkarılmasıHalkla İlişkilerMüdürlüğü

İstek ve şikayetlerin harita ileilişkilendirilmesi ve sorgulanması, tematikharitalar üretilmesi

Kültür ve Sosyal İşlerMüdürlüğü

Kadınlar Eğitim ve Kültür Merkezleri ve GençlikMerkezlerine üyelerin binalar ileeşleştirilmesi, sorgulanması ve tematikharitalar üretilmesi

Genel Adres tespiti, adres-parsel ilişkisi Uydu görüntülerinden faydalanma Araç takip sistemleri için altlık Bilgiye kolay ve hızlı erişim, sorgulama Tematik haritalarla etkili sunum

Üst Yönetim Karar destek uygulamaları (ihtiyaç duyulankatmanların tematiklendirilmesi, analizlerinyapılması)

Sosyal doku analizlerinin grafik ortamdayapılması

KAYNAKLAR

URL 1, NVİ İnternet sitesi, Adres Kayıt Sistemi Nedir ve NasılUygulanmaktadır? , http://www.nvi.gov.tr/Hakkimizda/Projeler,Aks.html, 25 Şubat2011.

NVİ Genel Müdürlüğü, 2010, Kimlik Paylaşım Sistemi, 2-4.