Behandeleffect als voorspeller van seksuele recidive Wat weten we en hoe kunnen we verder? Middagsymposium ‘De stand van zeden’ Vereniging voor Forensische Seksuologie Van der Hoeven Kliniek 22 januari 2014 Jan Willem van den Berg
Jun 30, 2015
Behandeleffect als voorspeller van seksuele recidiveWat weten we en hoe kunnen we verder?
Middagsymposium ‘De stand van zeden’
Vereniging voor Forensische Seksuologie
Van der Hoeven Kliniek
22 januari 2014
Jan Willem van den Berg
Introductie
Seksuele delicten hebben vaak ernstige gevolgenDeze delicten willen we dus voorkomen
Hoe kunnen we dat zo effectief en efficiënt mogelijk doen?
Doen wat werktSelecteer plegers (risicoprincipe)Behandel dynamische risicofactoren (behoefteprincipe)Stem behandeling af op leerstijl(responiviteitsprincipe)Behandel zoals bedoeld (integriteitsprincipe)
Andrews & Bonta, 2010Hanson et al., 2009
Is er wetenschappelijke evidentie …?
Oké, je behandeling richten op de dynamische risicofactoren geeft afname van recidiverisico.Maar, voorspelt een afname van de dynamische risicofactoren een afname van de kans op seksuele recidive?
Hoe pak je dat onderzoek aan?
Twee methoden
Er zijn grofweg twee methoden:- Vergelijken gemiddelde verschilscores recidivisten/niet-recidivisten- Klinische significantie
Vergelijken gemiddelde verschilscoresBijvoorbeeld:Cohen’s dAlgemene formule
Maar, gaat het hier om betekenisvolle veranderingen?
50 kilo afvallen is veel
50 punten hoger of lager scoren op een test ook
120 kilo
120 kilo 70 kilo
50 kilo afvallen is veel, maar …. ?
120 kilo 70 kilo
50 kilo afvallen is veel, maar …. ?
Maar is 50 kilo altijd even betekenisvol?(bijvoorbeeld voor gezondheid?)
50 kilo afvallen is veel, maar is het ook betekenisvol?
120 kilo 70 kilo
420 kilo 370 kilo
Betekenis vergelijken gemiddelde verschilscoresLet ook op betekenisvolheid, door statistische controle van effect op:
- Statische risicoen/of- Voormeting
Stand van zaken ‘Vergelijken gemiddelde verschilscores’Er is onderzoek gedaan naar:- effectgrote van de gemiddelde verschilscore dynamische risicotaxatie-instrumenten- Soms is wel en soms is niet gecorrigeerd voor statisch risico en voormeting
Een veranderde score op de instrumenten die dynamische risicofactoren meten voorspelt in enige mate (seksuele
recidive).
Babchishin, 2013Beggs & Grace, 2011
McGrath, 2012Olver, 2003
Probleem met ‘Vergelijken gemiddelde verschilscores’
Recidivisten hebben gemiddeld andere verschilscore dan niet- recidivisten.
Wat zegt dat over mij?
Klinische significantie
- Verschillende methodes- Gericht op statisch meetbaar effect individuele behandeling- Meest gebruikt methode van Jacobson (1984,1991)
Methode Jacobson
1 Bereken afkappunt voor de functionele en niet functionele groep (niet delinquenten versus onbehandelde zedendelinquenten)
2 Bepaal de Reliable Change Index (RCI)Is er sprake van een verandering groter dan kansniveau?
Berekenen afkappunt
A Twee standaarddeviaties verwijderd van gemiddelde disfunctioneel – in goede richting
Functional Disfunctional
<-A
Berekenen afkappunt
A Twee standaarddeviaties verwijderd van gemiddelde disfunctioneel – in goede richtingB Binnen twee standaarddeviaties van gemiddelde functionele groep
Functional Disfunctional
<-A <-B
Berekenen afkappunt
A Twee standaarddeviaties verwijderd van gemiddelde disfunctioneel – in goede richtingB Binnen twee standaarddeviaties van gemiddelde functionele groepC Gewogen gemiddelde van A en B
Functional Disfunctional
<-A C <-B
Bereken Reliable Change Index (RCI)RCI = (X2-X1)/sdiff
Sdiff=√2(Se)2Se= s1√1-rxx
Hmm, anders gezegd: bij verschilscores met RCI >1,96 is verandering groter dan kansniveau
Classificatie behandelresultaat
+ = voorbij afkappunt en/of verandering groter dan RCI- = binnen afkappunt en/of verandering kleiner dat RCI
Afkappunt RCI Classificatie
+ + Hersteld
- + Verbeterd
- - Onveranderd
Verkeerde richting
+ Verslechterd
Item Dymanische risicofactor Score T1 Score T2
1 Belangrijke sociale contacten 0 0
2 Vermogen tot stabiele relatie 1 1
3 Emotionele identificatie met kinderen 2 2
4 Vrouwvijandigheid 0 0
5 Sociale afwijzing / eenzaamheid 2 0
6 Desinteresse in het welzijn van anderen 1 1
7 Impulsief gedrag 1 0
8 Ontoereikende probleemoplossingsvaardigheden
0 0
9 Negatieve emotionaliteit / vijandigheid 2 1
10 Seksuele motivatie / seksuele preoccupatie 1 0
11 Seks als coping 0 0
12 Deviante seksuele interesse 2 2
13 Samenwerking met toezichthouders 0 0
TOTALE SCORE 12 7
STABLE-2007Een voorbeeld
Gem 10,5Sd 3.3 (2sd 6.6 – 10.5-6.6=3.9)
RCI 4,2
Functional Disfunctional
A -> C <-B
Stand van zaken ‘methode klinische significantie’
Er is onderzoek gedaan naar de methode klinische significantie:- Eén onderzoek naar deze methode met behulp van dynamisch risicotaxatie-instrument (Nunes et al., 2012)
- Aantal studies naar voorspellende waarde van deze methode op vragenlijsten die één dynamische risicofactor meten(bv. Pettersen et al, 2013; Wakeling et al., 2013)
Methode klinische significantie geeft minder snel significante resultaten dan methode van het vergelijken van de
verschilscores.
Conclusies- ‘vergelijken gemiddelde verschilscores’ op dynamische risicotaxatie-instrumenten voorspelt recidive in enige mate- Behandeleffect voor individu is te objectiveren met behulp van de ‘klinische significantie’-Voorspellende waarde van ‘klinische significantie’:
- Is nog niet onderzocht bij dynamische risicotaxatie-instrumenten- Geeft wisselende resultaten op vragenlijsten die één dynamische
risicofactor meten
Meer onderzoek nodig
Participerende organisaties
Contactinformatie
Jan Willem van den Berg
Psychotherapeut / GZ-psycholoogAfdeling PsychotherapieVan der Hoeven kliniek
[email protected]/in/janwillemvandenberg