FLL Euskadi BCAM 2016/11/10 Leire Citores
Matematika aplikatuaEstatistika aplikatua
Itsas IkerketaArrantza-kudeaketa jasangarria
Arrain eta itsasoko beste animaliekin lotutako gertaerak hobe ulertu ditzakegu matematikak erabiliz eta sortzen diren arazoei erantzuna eman
Zer aztertzen dugu zehazki?
Talde lanaBiologoFisikari
MatematikariEkonomista
…
Gaian sartzeko…
Youtubetik
Gainera…
Ez dakigu zenbat arrain dauden!!
Arrain populazioa
Datu bilketa
Ebaluaketa
Kudeaketa
arauak/erabakiak
Prozesu orokorra Espezie jakin baten
Populazioaren dinamika
Populazioa berria=
Aurreko populazioa
+ Erreklutamendua
- Berezko hilkortasuna
- Harrapaketak
Espezie jakin bateko, eta leku jakin batean,
Zenbat arrain daude?Populazio estima metodoak
Populazio estima – Arrautzen bitartez Itsasoan 400 arrautza daude. Eme bakoitzak 4 arrautza jartzen baditu,
zenbat eme daude?400 / 4 =
100
ORDUAN, itsasoan dauden arrautza kopurua eta eme bakoitzak jartzendituen arrautza kopurua ezagutzen baditugu, itsasoan zenbat emedauden jakingo dugu.
Lotutako metodoa
DEPM : Daily Egg Production Method
Nantes
47°
46°
45°
44°
6° 5° 4° 3° 2° 1°
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
10987 252423222120191817161514131211Bi SS
Bordeaux
Arcachon
Santander
La Rochelle
BIOMAN 2001
14 MAY - 8 JUN
R/V INVESTIGADOR
Anchovy eggs/0.1m²
1 113 226 338 450
Populazio estima – Arrautzen bitartez
Arrain eme 1
200 000 arrautza
Bizi 4 2 1
Populazioa x 2 = / 2
Ingurumenaren arabera aldakorra
izan daiteke!
Bernal et al. 2007
Bestetik,
leku bakoitzean bildutako datuetan ikusitako arrautza kopuru etaingurumen ezaugarrien arabera
Emeek arrautzak jartzeko probabilitatea estimatu daiteke
Populazio estima - AkustikaPrestatutako itsasontziek soinuuhinak igortzen dituzte. Bueltatzen den energia arrainkopuruaren araberakoa da
Espeziearen arabera bueltatutakouhinaren intentsitatea ezberdinaizango da.
Love zientzialariak erlazio orokorhau proposatu zuen 1978an
TS: target strength
L: arrainaren luzeera
l: uhinaren luzeera
TS = 19.1 logL + 0.9 logl - 23.9
Jasotzen den seinalea
Espezie bereizketa
Zer da? Jasotako datuak eta eredu estatikoak erabiliz espezie baten egungo egoera baloratzeko urtero egiten den lanketa da. Herrialde ezberdinetako zientzialariak biltzen dira horretarako.
Ebaluaketa
Arrantza kopurua
Populazio estima
Arrainen tamaina eta pisuaArrainen adina
y urtean a adineko arrain kopurua
Ebaluaketa
1990 1995 2000 2005 2010
050000
100000
150000
Year
SS
B
EMAITZAK: Espezie baten biomasa egoera 2012an
ZIURGABETASUNA:
TARTEAK EMATEN DITUGU
Zenbat arraindagoela estimatu da?SSB2012 ~ 68,200 tona
Zein da 21000 t tikbehera egotekoprobabilitea?P(SSB2012 < 21000) = 0
Zenbat arraindago %95eko ziurtasunarekin?SSB2012 95% IC (46,300;99,800)
Kudeaketa arauak/erabakiakA
rra
ntz
a k
op
uru
a
Arrain kopurua
Arrantza debekatua
Arrantza arriskutsua
Espeziea egoera onean
(0,0)
Kudeaketa arauak/erabakiak
Zer gertatuko litzateke…
• Biomasaren %30a arrantzatuko bagenu?
• Harrapaketen %10a ez balitz erregistratuko?
• Eredu estatistikoak %5eko errorea balu?
• Arrainak uste baino 2 aldiz azkarrago hazikobalira?
Arrainen eta arrantzaren dinamika SIMULATUdezakegu eta erabaki egokienak hartu.
Ordenagailu bidez egiten dira kalkulu guztiak. Aste oso bat eman dezake ordenagailuak martxan emaitzak lortzeko. Eskuz ezinezkoa izango litzateke!!
Saiatuko gara gu kudeatzen?
ESPERIMENTUA!
Jakintza +IntuizioaVS
Eredu matematikoak + Jakintza
Eredu matematikoek emaitza hobeak lortu dituzte kasu guztietan