BAZI YARI SENTETiK PEN1S1L1NLER1N MiKTAR TAYiNLERiNDE YENi YÖNTEMLER VE KARSILASTIRILMALARI Ahmet KESTEK T.C. SA~LIK ÜSTÜ VE SINAV DALI ÖNGÖRDÜ~Ü YÜKSEK OLARAK Eylül 1985
BAZI YARI SENTETiK PEN1S1L1NLER1N MiKTAR TAYiNLERiNDE YENi YÖNTEMLER VE KARSILASTIRILMALARI
Eczacı Ahmet KESTEK
T.C.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
SA~LIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
LİSANS- ÜSTÜ E~İTİM-Ö~RETİM VE SINAV YÖNETMELİ~İNİN
ANALİTİK KİMYA ANABİLİM DALI İÇİN ÖNGÖRDÜ~Ü
YÜKSEK LİSANS TEZİ OLARAK HAZIRLANMIŞTIR
İSTANBUL
Eylül 1985
Yüksek Lisans tezimi yöneten ve karşılaştığım her güçlükleri yenmeme yardımcı olan danışmanım Sayın Doç.Dr.İnci Morgil'e, çalışmalarıma yardımcı olan Analitik Kimya Bilim Dalı mensuplarına, tartışma ve yardımla
rından dolayı Sayın Hocalarıma
en derin şükranlarımı sunarım.
1 C 1 N D E K 1 L E R
1. GİRİŞ VE CALIS~IN AMACI
2, GENEL BÖLÜM 2.1. PENİSİLİNLER HAKKINDA GENEL BİLGİ
2.2. İNCELENEN PENİSİLİN TÜREVLERİ
2.2.1. Penisilinlerin Miktar Tayinleri
2.2.1.1. Mikrobiyolojik Tayin
2.2.1.2. Kimyasal ve Enstrümantal Yöntemler
2.2.1.3. Faroıakope Yöntemleri
2.2.1.4. İncelenen Penisilinlerin Farmasötik Şekilleri
2.3. SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEMLER
2.3.1. Ellman Belirtecinin Gelişimi ve Uygulamaları
2.3.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yönteminin Gelişimi ve Uygulamaları
2.3.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yönteminin Gelişimi ve Uygulamaları
3, DENEYSEL BÖLÜM 3.1. KULLANILAN MADDELER
3.2. ÇÖZELTİLER
3.2.1. Ellman Belirteci İle Yapılan Çalışmada Kullanılan Çözeltiler
3.2.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yönteminde Kullanılan Çözeltiler
3.2.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yönteminde Kullanılan Çözeltiler
3.2.4. USP XX'ye Göre İyodometrik Titrasyon Yönteminde Kullanılan Çözeltiler
3.3. ALETLER
3.3.1. Spektrofotometreler
3.3.2. Diğer Aletler
3.4. ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ
Sayfa
1
3
3
10
17
17
17
31
32
38
38
39
41
43
43
44
44
45
46
47
48
48
48
49
-ii -
3.4.1. Ellman Belirteci İle Yapılan Çalışmalar
3.4.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yöntemi İle Yapılan Çalışmalar
3.4.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yöntemi İle Yapılan Çalışmalar
3.4.4. USP XX'ye Göre İyodometrik Titrasyon Yöntemi İle Yapılan Çalışmalar
3.5. FARMASÖTİK ŞEKİLLERİN MİKTAR TAYİNLERİ
3.5.1. Ellman Belirteci Yöntemiyle Yapılan Miktar Tayinleri
3.5.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yöntemiyle Yapılan Miktar Tayinleri
3.5.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yöntemiyle Yapılan Miktar Tayinleri
3.5.4. USP XX'ye Göre İyodometrik Titrasyon İle Yapılan Miktar Tayinleri
Sayfa
49
49
51
52
54
54
56
57
59
3.6. İNCE TABAKA KROMATOGRAFİSİ ÇALIŞMALARI 60
3.6.1. Adsorbanlar 60
3.6.2. Çözücü Sistemleri 60
4, SONUÇLAR 61
4.1. ELLMAN BELİRTECİ İLE YAPILAN İNCELEMELER 61
4.1.1. Uygun Degradasyon Ortamının Seçimi 62
4.1.2. Uygun Degradasyon Süresinin Tayini 62
4.1.3. Uygun pH'nın Seçimi 62
4.1.4. DTNB/Penisilin Mol Oranının Saptanması 63
4.1.5. Ölçü Eğrilerinin Hazırlanması 63
4.2. Hg(II)-İMİDAZOL-EDTA YÖNTEMİ İLE YAPILAN İNCELEMELER 93
4.2.1. Reaksiyon Koşullarının Saptanması 93
4.2.2. Ölçü Eğrilerinin Hazırlanması 93
4.3. Ni(II)-HİDROKSİLAMİN YÖNTEMİ İLE YAPILAN İNCELEMELER 125
4.3.1. Reaksiyon Koşullarının Saptanması 125
4.3.2. Ölçü Eğrilerinin Hazırlanması 126
4.4. İNCE TABAKA KROMATOGRAFİSİ İLE REAKSİYON t.İRÜNLERİNİN İNCELENMESİ 154
- iii -
4.4.1. Ellman Reaktifi Kullanılan Yöntemde Reaksiyon Ürünlerinin İnce Tabaka Kromatografisi İle İncelenmesi
4.4.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Reaktifi Kullanılan Yöntemde Reaksiyon Urünlerinin İnce Tabaka Kromatografisi İle İncelenmesi
4.5. FARMASÖTİK ŞEKİLLERİN MİKTAR TAYİNLERİNDE SAPTANAN SONUÇLAR
4.6. SONUÇLARIN KARŞILAŞTIRILMASI VE İSTATİSTİKSEL İNCELENMESİ
5, TARTIŞMA
6. ÖZET
7, İNGİLİZCE ÖZET
8. KAYNAKLAR
9, ÖZGECMİS
Sayfa
154
155
157
179
182
186
188
190
207
1. GtRtS VE CALISMANIN AMACI
Başarılı bir tedavi kullanılan ilaçların etkin madde
içeriklerinin verilen doza uygunluğu ile sağlanır. Bu nedenle
yeni bir tayin yöntemi geliştirilerek etken maddenin saflığı
nın, farmasötik şeklin içerdiği etken madde miktarının saptan
ması ve ilacın organizmaya girmesinden sonra biyolojik mater
yaldeki (kan, serum, plazma, idrar ve dışkı) tayini yapılır.
Farmakopeler ilacın etken maddesinin saflığının ve farmasötik
şekillerdeki etken madde içeriklerinin saptanması için uygun
yöntemleri önerir ve bu yöntemler geliştirilen yeni yöntemle
rin uygunluğunun saptanmasında da kullanılır.
Tedavide antibiyotiklerin heterosiklik yapıda S-laktam
içeren yarı sentetik penisilinlerin kullanımı son yıllarda
büyük bir artış göstermiştir. Ortalama 30 penisilin türevi
gram pozitif, gram negatif ve anaerob mikroorganizmalara kar
şı tedavide kullanılmaktadır. Yapılan literatür çalışmaları
sonucu penisilinlerin farmasötik şekilleri için farmakopeler
de verilen miktar tayini yöntemleri, mikrobiyolojik yöntem ya
nında iyodometrik, arjantometrik, susuz ortamda titrasyon,
kolorimetrik hidroksilamin ve Hg(II)-imidazol yöntemleridir.
Susuz ortamda yapılan titrasyonla ampisilin trihidrat ve
amoksisilin, penisilin G sodyum, Penisilin V potasyum, kolo
rimetrik hidroksilamin yöntemi ile karindasilin, ampisilin
trihidrat, amoksisilin, Hg(II)-imidazol yöntemi ile spektro
fotometrik olarak kloksasilin sodyum, oksasilin sodyum, dik
loksasilin sodyum, flukloksasilin sodyum, karbenisilin, ti-
- 2 -
karsilin, ampisilin trihidrat, penisilin G sodyum, Penisilin
V potasyumun farmasötik şekillerindeki etken madde miktarı ta
yinlerinin yapıldığı gözlenmiştir. 5.S'-ditiyobis(2-nitro)
benzoik asit (DTNB): Ellman Belirteci kullanılarak geliştiri
len yöntem ise benzilpenisilin, kloksasilin sodyum, ampisilin
trihidrat ve sodyum tuzuna, metisiline uygulanmıştır. Diğer
penisilinlerin ilaç şekillerindeki miktar tayinlerine ait li
teratür bulgularına da rastlanamamıştır.
Çalışmamızda penisilinlerin sistematik analizlerine
olanak sağlayacak Ellman Belirtecini kullanarak ve modifiye
edilmiş Hg(II)-imidazol belirtecini kullanarak Hg(II)-imida
zol-EDTA spektrofotometrik miktar tayini yöntemlerinin geliş
tirilmesi ve aynı zamanda geliştirilen bu yöntemlerin farma
kopelerde verilen yöntemlerle Uniformluk Testi (Conent Uni
formity Test) çerçevesinde karşılaştırılması amaçlandı. Ancak
karşılaştırma yöntemlerinden biri olarak kullanılan USP XX de
ki kolorimetrik hidroksilamin yöntemi sonuçlarının presizyon
ları açısından farklılık göstermesi nedeniyle; uygulamalarda
Ni(II) tuzlarını katalizör olarak kullanan Ni(II) hidroksila
min yönteminin örnek olarak seçilen penisilinlere uygulanması
ve diğer bir karşılaştırma yöntemi olması uygun görülmüştür.
- 3 -
2. GENEL BÖLÜM
2.i. PENİSİLİNLER HAKKINDA GENEL BİLGİ
İnfeksiyöz hastalıklara karşı kullanılan kemoterapötik
ilaçların en önemli grubu olan antibiyotik ilaçlar kimyasal
yapı elementlerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılırlar:
A- Amino asid türevi antibiyotikler
a) Bir amino asid taşıyanlar (Kloramfenikol, D-siklo
serin vs.)
b) İki amino asid taşıyanlar (Periisillinler, sefalo
sporinler)
c) Polipeptid yapıda olanlar (Basitrasin, tirotrisin,
polimiksin, viomisin, vs.)
B- Şeker türevi antibiyotikler (Aminoglikozit antibiyo
tikler: Kanamisin, neomisin, gentamisin, streptomisin)
C- Makrolit laktan taşıyan antibiyotikler (Eritromisin,
oleandomisin, spiramisin)
D- Tetrasiklinler (Demeti! klortetrasiklin, doksisiklin,
metasiklin, limesiklin)
E- Çeşitli yapı elementine sahip olanlar (Linkomisin,
fusidin, rifamisinler, nistatin, amfoterisin B,
griseofulvin)(l,2).
- 4 -
Adı geçen sınıflandırmada iki amino asid taşıyanlar
grubuna giren ve yapılarında S-laktam halkası içeren penisi
linlerin genel yapısında tiyazol halkası bulunmaktadır(l-6).
Penisilinler
R1-f ;NH:ırs('~}~~~ :. Jz_-~1- 2 COO-R 1 o 2
: 1 T j Thiazoli~in halke-sı
: 13-Laktam halkası
A yan zincir 6-Aminopenicillanik asid grubu
ŞEKİL 1- İki amino asid taşıyan penisilinlerin yapısı
Penisilinler(B), antibiyotikler adı altında toplanan
Hnemli bir grup antibakteriyel ilaçlardan ilk keşfedilmiş
olanlardır. Antibiyotik terimini ilk defa Waksman "antibiosis"
kelimesinden türetmek suretiyle kullanmıştır. Antibiosis, aynı
ortamda yaşayan mikroorganizmaların yaşamlarını devam ettirmek
için aralarında mevcut rekabeti ifade eder. Bu rekabet bir
mikroorganizmanın kendi yaşamını devam ettirmek için, beraber
bulunduğu diğer mikroorganizmanın yaşamasına engel olan bir
takım maddeler meydana getirmesi şeklinde olur. Gerçekte bu
gün antibiyotik olarak adlandırılan maddeler de, bir takım
canlı organizmalar tarafından meydana getirilen ve diğer mik
roorganizmaların gelişmelerini durduran veya onları yok eden
tedavi vasıtalarıdır. Antibiyotikler genellikle saprofit top
rak mantarları veya bakterilerinin metabolizma ürünleridir.
Dolayısıyla doğal kaynaklıdırlar. Ancak son senelerde antibi
yotikler sentetik olarak elde edilmişlerdir.
1928 yılında Alexander Fleming çalışmaları esnasında,
stafilakok kültürlerine dışarıdan karışan bir mantarın bulun
duğu bHlgede stafilakokların üremediğini tesbit etmiştir. Bu
nun üzerinde duran araştırmacı kültüre karışan mantarın bir
- 5 -
11 penicillium 11 türü olduğunu tesbit ederek, mantar tarafından
oluşturulan, antibakteriyel etkili maddeye 11 penici11in" adını
vermiştir. Ancak bu aktif maddenin saf olarak elde edilmesi
bir hayli güç ve geç mümkün olmuştur. ' Bu gecikmede büyük bir
olasılıkla aynı senelerde üzerinde çalışılan sülfonamidlerin
antibakteriyel etkilerinin tesbit edilerek, tedavide kulla
nılmaya başlanmalarının da etkisi olmuştur. Sonuçta 1940 yı
lında Florey ve arkadaşları saf olmamakla beraber az miktarda
penisilini izole etmeyi başarmışlardır. 1946 senesinde ise
Du Vigneaud penisilin sentezini yapmıştır.
a) Standardizasyonları
Penisilinlerin miktarı Enternasyonal ünite ile ifade
edilir. Klinikte çok kullanılan penisilinlerden Penisilin G
için Enternasyonal ünite Oxford ünitesidir. Bir ünite 0.6 mcg
penisilin G ye veya 1 mg Penisilin G 1667 üniteye eşittir.
Ticarette kullanılan kristalize penisilin preparatlarının 1
mg'nın aktivitesi 1500 üniteden az olmamalıdır. Bugün kulla
nılan Penisilin G'den başka bütün penisilin preparatları
ağırlık birimi ile değerlendirilirler.
b) Tesir Mekanizmaları
Penisilinler genellikle bakterisid tesirli antibakteri
yel etkenler olarak kabul edilirler ve üremekte olan hücreler
üzerinde etkili olurlar. Bu etkileri, bünyelerinde müramik
asid ihtiva eden hücre çeperi mükopeptidlerinin sentezini in
hibe etmek suretiyle meydana gelir. Bu sure~le membranı oluş
mayan yeni bakteri hücreleri, morfolojik olarak anormal şekil
ler oluştururlar ve neticede erir veya ölürler. İnsan ve meme
li hayvan hücre çeperlerinin mükopeptidleri müramik asid içer
mediklerinden penisilinden etkilenmezler. Penisiline karşı
duyarlılık açısından mikroorganizmalar içinde aynı konu geçer
lidir.
- 6 -
c) Antibakteriyel Spektrti•ları
Penisilinlerin antibakteriyel spektrumları oldukça dar
dır. Genel olarak gram pozitif ve negatif koklara (gonokok,
pn6mokok, menengokok gibi), bazı gram pozitif ~asillere (dif
teri, şarbon basilleri gibi), spirikoetlerden treponema palli
dum'a, bazı iri virüslere, leptospira'lara ve birçok aktino
mices'lere etki ederler. Buna karşılık gram negatif basillere,
aside dayanıklı basillere, protozoerlere, virüslerin büyük bir
kısmına etki etmezler. Ancak yarı sentetik yeni penisilinlerin
bazılarının spektrumları daha geniştir; bunlar gram negatif
basillere ve penisilinaz husule getiren, tabii penisilinlere
dayanıklı stafilokok suşlarına da etki ederler. Örneğin ampi
silin ve karbenisilin gram negatif basillere ve enterokoklara
etkilidir, methisilin ve nafsilin penisilinaz meydana getiren
stafilakok suşlarına da etkilidir; oksasilin, kloksasilin ve
dikloksasilinin benzer tesiri methisilininkinden de kuvvet
lidir, fakat serum proteinlerine yüksek nisbette bağlandıkla
rından aktiviteleri düşüktür, buna rağmen tesir süreleri uzun
dur.
d) Rezistans
Penisiline karşı bakterilerin dayanıklılığı iki şekil
de oluşabilir: 1- Bazı bakteriler penisiline karşı tabii di-,
renç gösterirler, dolayısıyla penisilin tedavisine başlangıç
tan itibaren cevap alınmaz; 2- Bazen de bakteriler penisiline
sonradan direnç kazanabilirler ve bu hal daha çok yetersiz
dozlarla yapılan tedavi sonucu olarak oluşur. Penisiline kar
şı bakteri rezistansı çeşitli sebeplere bağımlı olarak meydana
gelebilir: a) Bakteriler penisilini parçalayan penisilinaz gi
bi enzimler meydana getirirler, b) Mükopeptid sentezini, peni
silinin etkileyemediği başka yollardan elde etme yeteneği ka
zanabilirler, c) Penisilinin bakteri membranını geçerek, içe
ri girmesine engel olan bir set meydana getirebilir, d) Peni-
- 7 -
siline dayanıklı mütantlar oluşabilir, e) Bakteriler hücre
çeperi oluşmadan yaşayabilme yeteneğine sahip olabilirler,
f) Enfeksiyona neden olan bakteriler arasında az miktarda pe
nisiline tabii dayanıklılığı olan suşlar mevcut olabilir ve
bunların çoğalarak enfeksiyonu devam ettirmeleri, bakterile
rin sonradan penisiline rezistans kazandıkları izlenimini ve
rebilir. Penisilinlere dayanıklı bakteriler diğer antibakteri
yel ilaçlara hassas olabilirler. Yani sülfonamidler ve diğer
antibiyotiklerle penisilin arasında çaprazlama bir direnç mev
cut değildir.
e) Farmakokinetik özellikleri
Penisilinin emilmesi organizmaya veriliş yoluna ve ve
rilen penisilinin cinsine bağlıdır. Tabii penisilinler per os
verildikleri taktirde, midede yıkıma uğrayıp uğramamaları mide
asiditesine tabidir. pH 2 ve daha düşük ise hızla parçalanır-
lar. pH 4 civarında parçalanmazlar. Dolayısıyla aç karuına ve
rildiklerinde per os etkili olabilirler; yalnız 3-5 misli ve
daha yüksek dozlarda vermek icap eder. Mide asiditesine özel
likle dayanıklı olan ve per os verilebilen penisilin bileşik
leri yukarıda belirtildi. Per os verilen penisilin özellikle
dnı:>dnnnmd::ın ı:>mi1ir- Cilt- ::ılt'ın.<ı vı:> .<ırlo1ovı:> 1nro-111,:ın<ın non;c,;ı;n
- 8 -
ması gerekir. Foetus dolaşımına da az oranda geçer. Penisilin
plazmada kısmen albuminlere bağlanır. Bağlanma oranı penisi
linin cinsine göre farklılık gösterir. Albumine bağlı penisi
lin, serbest penisiline oranla hastalık odağına daha güç etki
eder. Alınan penisilinin yarısından fazlası değişmemiş halde
idrarda bulunur. Geri kalanı ise organizmada metabolize ola
rak, metabolitleri idrarla atılır. Böbreklerden elimine olan
penisilin, tübüllerden atılarak idrara geçer. Benzoik asid,
p-amino hippürik asid ve özellikle probenecid, tübüllerde
kompetisyon suretiyle penisilin eleminasyonunu bloke ederler;
dolayısıyla penisilinin kanda uzun müddet kalarak etki süre
sinin uzamasını temin ederler. Sütle atılan penisilinin teda
vi bakımından değeri yoktur.
f) Toksik Tesirleri
Kullanılan bütün penisilinlerin doza bağlı toksisite
leri yoktur. Uygulanan 100 milyon ünite penisilin G veya 30
gr methisilin hiç bir toksik tesir meydana getirmez. Buna kar
şılık bazen önemli yan etkiler ve tehlikeli hipersansibilite
reaksiyonları meydana getirirler. Tahriş edici oldukları için,
uygulanan penisilinler enjeksiyon bölgesinde ağrıya sebep olur
lar, hatta sinire rastlayacak olursa felçlere yol açabilirler.
İntravenöz uygulamadan sonra tromboflebit oluşabilir. Bu ne
denle konsantre solüsyon halinde enjekte etmemek lazımdır.
İntratekal uygulandıklarında santral sinir sistemi üzerine
irritan etki gösterebilirler; baş ağrısı, adele çekilmeleri,
hatta konvülsiyonlar oluşturabilirler~ Bu nedenle intratekal
enjekte edilen solüsyonun 1 ml'si 1000 üniteden fazla penisi
lin içermemesi ve total olarak da 30.000 üniteyi geçmemeli
dir. Ayrıca sifilitik şahıslarda Herxheimer reaksiyonuna sebep
olabilirler.
Penisilin türevlerinin tarihsel gelişmesi Tablo l'de
görülmektedir.
- 9 -
TABLO 1- Penisilinlerin Tarihsel Gelişmeleri ve Sınıflandı·rılmaları(4, 7)
Biosentetik Penisilin Penisilin V 1954
Penisilin Tllrevleri Ansilin 1961 · Nafsilin 1961 Methisilin 1961
tsoksazolilpenisil.id Oksasılı.n Kloksasilin
' l)ikloksasi-lin Flukloksasilin
Aminometil-PC Siklasilin 1967 Peııil ksaııtojen-PC Pirazosilin. FL 1060
Betasilin 1967 Amoksisilin · 1973 Amidaıııpi'ailin Episi lin 1969 Metaıııpisilin · 1969 Sun.siJin · Ureido-Pc· · Sulbeni:siiin · 19iO BL-P. 875. . BL-P i654
' 1 Ti~rsilin 1973
PENiSiLİN 6 Tuz Na, ıt: 1941 Prokaiıı 1948 Beazatin 1952 Clemiz.ol Feııilaras:İ.liıı
Ester Feııethemat-HJ·
UzNı;;-(s ~ .. r-N_LCOOH
Oralpenisilinler •---ll!llllllll Feııethisili.Jı · ·. 1960
O 6:..APA
GENi$· ETI<tLt PBdSlL:'lNLER
0-~·CO•HN.,-( ..ı . NH _;..-N- COOH
ı o .AMP1S1Lltf J961
(·TRtHIDRA'r.,·.SCD't'tN)
CH·CO·HN----r--('~ ~OONa
0~N- · ·cooNa
l<ARBENISILIN 1967
Propisilin 196'ı Azidosi'ıin 197l
Tuz Anhid;at Pot;asywiı. Bçnzatin
Ester Pirampisilin 1973 .Talaınpisilin 1974
Ester ltaİindasilin 1972 X.~fesilin 1974
- 10 -
2.2. İNCELENEN PENİSİLİN TÜREVLERİ
Etken madde ve farmasötik şekilleri incelenen penisi
linlerin kimyasal formülleri, internasyonal indekslere göre
adlandırılmaları, molekül ağırlıkları ve kapalı formülleri
Tablo 2 ve 3 1 de görülmektedir.
TABLO 2- İncelenen Penisilin Türevleri
Madde*
Oxacillin pı = Sodyum
p2 = Cloxacillin Sodyum
p3 = Dicloxacillin Sodyum
H H
~-NH±t~CH3 O ; CH3
R'
-R
~ /, co-, , N,O H3
-- cı ~ /, co-
N' \ 'o H3
- . - cı ~ /, co-
' cı ~\ H3
* Maddeler enternasyonal isimleri ile verilmiştir.
R'
-COONa
-COONa
-COONa
. ...
p4
Ps
p6
p7
= Flucloxacillin Sodyum
= Carbenicilin
= Carindacillin
= Ticarcillin
= Ampicillin trihidrat
= Amoksisilin
= Epicillin
P 11 = Bacampicillin
P12
= Pivampicillin
Pi 3 = Mezlocillin
- 11 -
- F
i ~ lı co~ CI N1 ~
'o CH3
. ---'
o-DL TH-C0-
C00H
Q-9~-co-' co
1
00) :::,...1
· DL
V-TH--:-CO-
C00H
HO~ gH-C0-'=7"""ı
NH2
-COONa
-COOH
-COOH
-COOH
-COOH
-COOH
-COOH
CH3 • 1 C0-0-CH-0-C0-0-C~s
CH3 • 1 C0-0-CHz-0-C0-C-CH3
1 CH3
-COOH
- 12 -
0-8H-CO-
Pl4 = Piperacillin 1 NH 1 co -COOH 1
cN:t° ~ o C2Hs
-
0-gH-CO-1 N3 -COOH
Pıs = Azidocillin
pl6 = Azlocillin o gH-C.0- -COOH
l><H 1 co 1
c~o NH
oco-. -COOH
Pl7 = Ciclacillin NH2
Pl8 = Penisilin G o-CH2-CO-Sodyum
-COONa
Pl9 = Penisilin V Q-o-CH2-CO-Potasyum -COOK
p20 = Phenbenicillin C6 11 .. 1 ~ -COOH
C6 H50CIICO
- 13 -
p21 ı o- OL
= Propicillin : '\ 0-CH-CO-. - 1
CH2-CH:t- . -COOH
p22 = C 1 amizol Cl
Mega Clemizol Q + Penisilin G
fa . o o::-~CHa-N + Penisilin G
N
TABLO 3- İncelenen Penisilin Türevleri
İncelenen Penisilin Türevi Kapalı formülü
pı c19HJ.8N3Na05S
p2 c19H17ClN3Na05S
p3 c19H16Cl2N3Na05S
p4 c19H16ClFN3Na05S
p5 C17H18N206S
p6 C26H26N206S
~ ~ S CH3 R-NH-t-f'" -y . 0~N-{tH3
R'
Kimyasal Adı
3,3-dimetil-6-(5-metil-3-fenil-4-isoksazolekarbok-samido)-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo(3,2,0)-heptan-2-karboksilik asid. Sodyum tuzu.
6-{ {{3~-(2-klorof eni 1) ~5-metil .:_4~isoksazo li l}karbo;i 1 }-amino}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo (3,2,0)heptan-2-karboksilik asid. Sodyum tuzu.
6-{3-(2,6-diklorofenil)-5-metil-4-isoksazolekar-boksamido}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-aza-bisiklo(3,2,0)heptan karboksilik asid. Sodyum tuzu.
6-{3-(2-kloro-6-florofenil)-5-metil-4-isoksazole-karboksamido}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-aza-bisiklo(3,2,0) heptan karboksilik asid. Sodyum tuzu
N-(2-karboksi-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}hept-6-yl)-2-fenil-malonamik asid.
N-(2-karboksi-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-l-azabisiklo{3,2,0}hept-6-yl)-2-fenilmalonamik asid 1-(5-indanyl)ester
Molekül Ağırlığı
423.42
457.89
492.31
475.89
378.40
494.56
......
.ı::--
TABLO 3- (devam)
p7 Cl5Hl6N206S2
p8 Cl6Hl9N3045
p9 Cl6Hl9N305S
pıo Cl6H21N304S
pıı C21H27N307S
Pl2 C22H29N306S
pl3 C21H25N508S2
6-{(karboksi-3-tienilasetil)amino}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-l-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-kar-boksilik asid
6-{D-(2-amino-2-fenilasetamido)}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo{3,2~0}heptan-2-karboksilik asid
6-{D-2-amino-2-(1,4-sikloheksadien-l-yl)asetamido}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-l-azabisiklo{3,2,0} heptan-2-karboksilik asid
6-{D-2-amino-2-(1,4-sikloheksadien-l-il) asetamido}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-l-azabisiklo-{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid
(2S,5R,6R)-6{(R)-(2-amino-2-fenilasetamide)} -3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0} heptan-2-karboksilik asid-1-hidroksietil karbonat esteri
6-{(aminofenilacetil)amino}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-l-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid (2,2-dimetil-l-oksopro-porsi)metil ester
{2S-{2a,5a,6S(S*)}}-3,3-dimetil-6-{{{{{3-(metil-sülfonil)-2-okso-l-imidazolidinil}karbonil} amino}fenilasetil}amino}-7-okso-4-tiya-l-aza-bisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid
384.43
403.45
365~41
351.42
465.52
463.55
539.58
..... V1
TABLO 3- (devam)
p14 C23H27N507S
p15 cı6H17N50 4s
p16 C20H23N506S
p17 C15H23N304S
p18 c16H17NaN204S
p19 Cl6H18KN205S
p20 C22H21KN205S
p21 c18H21KN2o5s
p22 C35H37ClN504S
6-{{{{(4-etil-2,3-diokso-1-piperazinil)karbonil} -amino}fenilasetil}amino}-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}-heptan-2-karboksilik asid
6-(D-2-azido-2-phenylacetamido)-3,3-di-metil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptane-2-karboksilik asid
(2S,5R,6R)-3,3-dimetil-7-okso-6-{(R)-2-(2-okso-1-imidazolidinkarboksamido)-2-fenil-asetamido}-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid
6-(l-aminosikloheksankarboksamido)-3,3-dimetil-7-okso-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid
3,3-dimetil-7-okso-6-{(fenilasetil)amino}-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid sodyum tuzu.
3-3-dimetil-7-okso-6-{(fenoksi asetil)amino}-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid. Potasyum tuzu,
3-3-dimetil-7-okso-6{(fenoksifenilasetil)amino} -4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid potasyum tuzu
3-3-dimetil-7-okso-6-(2-fenoksibutiramido)-4-tiya-1-azabisiklo{3,2,0}heptan-2-karboksilik asid potasyum tuzu
1-p-klorobenzil-pirolidinilmetil-benzimi-dazol+Penicilin G
517.55
375.40
461.49
341.43
356.38
389.39
464.60
416.55
659.23
1-" (J'\
- 17 -
2.2.1. Penisilinleriti 'Miktar Tayinleri
2.2.1.1. Mikrobiyolojik Tayin
Antibiyotiklerin in vitro ve in vivo tayinlerinde şim
diye kadar uygulanan en önemli tayin şekli mikrobiyolojik uy
gulamaya dayanan yöntemdir. Kullanılan mikrobiyolojik yöntem
lerin seçimi örneğin yapısına ve arzu edilen bilgiye bağlı
dır(*).
2.2.1.2. Kimyasal ve Enstrümantal Yöntemler
Penisilinlerin kantitatif analizlerinde kullanılan
kimyasal yöntemler genelde kimyasal bir değişikliğe uğramamış
molekül üzerinden yürüyen direkt yöntemler ve indirekt uygu
lanan parçalanma ürünleri veya türevlerle yapılan tayinler
olmak üzere iki grup halinde toplanabilir. Buna göre elde edi
len literatür bulguları, incelenen penisilinlere göre direkt
ve indirekt yöntemler olmak üzere ilgili tabloda verilmekte
dir (Tablo 4).
(*) Çalışmamızın konusu kimyasal analize dayandığı için penisilinlerin mikrobiyolojik tayinleri konusunda fazla bilgi verilmemiştir.
- 18 -
TABLO 4- İncelenen Penisilin Türevleri İçin Literatürde Verilmiş Olan Direkt ve İndirekt Yöntemler
A. Direkt Yöntemler
Square-wave polarografi 180
HPLC* 181
GC** 182
Spektrofotometri 196,269,290
TLC*** 263,266,282
Titrimetri Merkürimetrik 197
Nal04 ile titrasyon 265
N-bromo süksinimid ile 288
NMR**** 282
Titrimetrik Potasyum iyodat ile 245
Merkürimetrik 251
N-bromo süksinimid ile 288
HPLC 149,150,176,179,181
Spektrofotometrik 151,196,257,229,290
Polarografi 237
ac-polarografi***** 153,228,238
Square wave-polarografi 180
Mikrobiyolojik yöntem 247
GC 182
NMR 191,282
RPLC****** 255
TLC 204,263,266,282
*HPLC: High Performance Liquid Chromatography **GC Gas Chromatography -
***TLC: Thin-Layer Chromatography ****NMR: Nuclear Magnetic Rezonans
*****ac-Polarografi: Alternative Current Polarography ******RPLC: Reverse Phase ~iquid ~hromatography
Titrimetrik
Square wave polarografi
HPLC
GC
TLC
Spektrofotometrik
Potansiyometrik
NMR
HPLC
Anodik
Kulometrik Titrasyon
RPLC
Kütle Spektroskopisi
ac-polarografi
Potansiyometrik
HPLC
Spektrofotometrik
Square wave polarografi
Kütle spektroskopisi
TLC
ac-polarografi
IC*
RPLC
*IC: _!on ~hromatography
- 19 -
Nal04 ile titrasyon
Perklorik asit, p-toluensülfonik asit/EtOH-
265
180
181
182
266,282
196
C6H6 ve bütilamonyum hidroksit/Me0H-C6H6 ile 199
282
156,157,159,181
158
160
255
183
238
199
144,147,209,254
145,290
180
183
200,266
238
286
289
p6
ı~~krobiyolojik
I
RPHPLC*
_HPLC
HPLC
Metod
Polarografi
dc-polarografi**
Square wave polarografi
DPP***
RPHPLC
GC
Kütle spektroskopisi
Spektrofotometrik
Titrimetrik
TLC
Polarimetrik
NMR
Fluorometrik
Mikrobiyolojik Metod
RPLC
- 20 -
Formol titrasyonu ile Sodyum metilat ile Potasyum iyodat ile Merkürimetrik Alkalimetrik N-bromo süksinimid ile
1227 286
1173 209,235,254
87,88,89,97,174,179, 210,211,212,254
237
90,218
180
201
92
93,111
93,183
95,98,115,118,122,192, 215,216,218,221,236, 257,270,290
103 109 245 177,197 193,256 288
204,263,266
189
191
198,240
217
289
*RPHPLC: Reverse Phase High Performance Liquid Chromatography **dc-polarografi: Direct-Current Polarography -
***DPP: Differantial ~ulse ~olarography
- 21 -
HPLC 119,121,174,210,211, 254,277
RPLC 289,273
Fluorometrik 127,128,131,225
Spektrofotometrik 129,192,224,236
Square wave polarografi 180
RPTLC* 184
Titrimetrik Merkürimetrik 177
Alkalimetrik 193,256
Polarografi 223
dc-polarografi 226
dc-polarografi 154
HPLC 212
Fluorometri 240
Titrimetrik N-bromo suksinimid ile 288
RPLC 289
p12
IFluorometri 1198
p13
IHPLC 1178,179,213
p14
IHPLC 1171,234
*RPTLC: !everse ~hase _!hin _!:ayer ~hromatography
IHJn.C
_RPLC
IHPLC
IRPLC
HPLC
Dansitometrik
GC
Kütle Spektroskopisi
Titrimetrik
TLC
DPP
ac-polarografi
Spektrofotometrik
NMR
IC
Mikrobiyolojik Metod
RPLC
- 22 -
Demir III nitrat ile
1254 289
1142,178,213
1289
162,176
164
182
183
194
N-bromo süksinimid ile 288
Arjantimetrik 195
As idimetrik 208
Demir III iyonu ile 239
Potasyum İyodat ile 245
Merkürimetrik 251,274
Arjantimetrik 292
NaI04 ile titrasyon 265
Susuz ortamda titrasyon 287
200,263,282
201
238
270,290
282
286
287
289
- 23 -
Titrimetrik Demir III iyonu ile 239
Merkürimetrik 251
Naıo4 ile titrasyon 265
Demir III nitrat ile 194
Arjantimetrik 195,291,292
Asidimetrik 208
N-bromo suksinimid ile 288
Polarimetrik 189
Fluorometrik 233
Kütle Spektroskopisi 183
GC 182
Spektrofotomerik 169,272,269
Polarografik 237
ac-polarografi 238
HPLC 166,167,233
TLC 263,266,282
NMR 282
IC 286
RPLC 189
Square-wav e polarografi 180
HPLC 254
Titrimetrik Nal04 ile titrasyon 265
TLC 282
NMR 282
Spektrofotometrik 289
HPLC 172
Titrimetrik Susuz ortamda titrasyon 287
Mikrobiyolojik Metod 287
B. İndirekt Yöntemler
Titrimetri
Spektrofotometrik
Kolorimetrik
Titrimerik
Spektrofotometrik
- 24 -
İyodometrik
Asid hidrolizden sonra
Kristal viyole ile
Tris tamponu ile
Bakır sülfat ile
Otomatize hidroksilamin ile
Bakır II ıyonu ile
İmidazol belirteci ile
Hg II iyonu ile
Hidroksamik asit ile
260,271
203
230
285
231,241,276
248,249,279
258
37
268
283
İyodometrik 151,261,271
İyodometrik(Kloramin T ile) 214
Ninhidrin ile 202
Bakır II iyonu ile 244
Tris tamponu ile
Ellman belirteci ile
.Amonyum Vanadat ile
Otomatize Hidroksilamin
285
252
253
yöntemi 279
İmidazol belirteci ile 37
Bakır sülfat ile 275,276
İyon Değiştirme Yöntemi Alkalimetrik ve kompleksometrik yöntemlerle 152
Mikrobiyolojik Yöntem İn-vivo olarak
IR* Döteryum oksit ve dimetil sülfoksit çözeltisi ile
*IR: Infra Red
264
284
Spektrofotometrik
Titrimetrik
IR
Mikrobiyolojik Metod
Spektrofotometrik
Titrimetrik
IR
Türbidimetrik
Kolorimetrik
Spektrofotometrik
Spektrofotometrik
- 25 -
Tris tamponu ile 285
Bakır II iyonu ile 206,244
Otomatize hidroksilamin ile 279
İmidazol belirteci ile 37
Bakır sülfat ile 276
İyodometrik 206,271
Döteryum oksit ve dime-til sülfoksit çözeltisi ile 284
Bacillussubtilis ve staphylococcus aeureus ile
Ellman belirteci ile
Bakır sülfat ile
İyodometrik
Döteryum oksit ve dimetil sülfoksit çözeltisi ile
157,247
252
276
261
284
Mikrobiyolojik Yöntemle 146
4-02Nc6H4
N2+Cl- ile
Hidroksamik asit ile
92
283
İmidazol belirteci ile 35
Tris tamponu ile 285
Ellman belirteci ile 252
İmidazol belirteci ile 37
Mikrobiyolojik metod 247
Mikrobiyolojik Metod
IR
İn vivo
Döteryum oksit ve . dimetil sülfoksit çözeltisi ile
264
284
Spektrofotometrik
Polarografi
Fluorometri
Kolorimetrik
Dansitometrik
Türbidimetrik
HPLC
Mikrobiyolojik metod
Titrimetrik
Spektrofotometrik
- 26 -
İm.idazol belirteci ile 35
Hidrolizden sonra 220
Fluoreskamin belirteci ile 108
Hidrolizden sonra 102
Civa klorür ile
4-dimetilamino sinnamaldehit ile
106
109
Civa II iyonu ile 268
Fosfomolibdik asit ile 104
Hidroksamik asit ile 283
Ninhidrin ile 96
Ninhidrin ve Kollidin ile 110
N,N-dimetil anilin ile 101
Mikrobiyolojik yöntemle 113,105,190
Mikrobiyolojik yöntemle 100
İyodometrik-Kloramin Tile
247,264
214
Fenasil bromid ile 111,116
İyodometrik-2,4-dibromo-N,N-dimetil anilin ile 188
İyodometrik 78,205,259,261,271
Hidrolizden sonra 269
Alkali degradasyondan sonra 281
Ninhidrin ile 202
Tris tamponu ile 285
Asid hidrolizden sonra 203
Hidroksilamin belirteci ile 217
Kelatometrik
TLC
IR
Titrimetrik
Titrimetrik
Spektrofotometrik
- 27 -
Malonik asit ile
İınidazol katalizi ile
Ellman belirteci ile
.Amonyum Vanadat ile
Bakır II kompleksi şeklinde
Bakır Sülfat ile
Asetilaseton ve formaldehit ile
İınidazol + HgCl2 ile
Çinko iyonu ile
o-hidroksikinonftalein ve palladium II ile
Otomatize hidroksilamin ile
Hidrolizden sonraimidazol +HgCl2 ile
Degradasyondan sonra
219
250
252
253
222,258
241,275
243
246,278
175
117
279
91,99
107
94
N,N-dimetil anilin ile 101
Döteryum oksit ve dime-til sülfoksit çözeltisi ile 284
İyodometrik-2,4-dibromo-N,N-dimetil anilin ile 188
İyodometrik 78,120,205,225,261
Bakır II iyonu ile 120
İınidazol+HgCl2 ile 37,246
Palladium II iyonu ile 134
Bakır kompleksi halinde 136,225
Tris tamponu ile 285
4-aminofenazon ile
Çinko iyonu ile
91
175
- 28 -
Ferri hidroksamat Belirteci ile 225
Asit hidrolizden sonra 225
Asetilaseton ve formal-dehit ile 243
Mikrobiyolojik Metod 244
Kolorimetrik
HPLC
Fluorometrik
Titrimetri
Spektrofotometrik
Titrimetri
Spektrofotometrik
IR
2,6-diklorokinon klorimid ile
Folin-Ciocalteau Reak-
137
tifi ile 139
4-aminofenazon ile 140
İndirekt olarak 54
Na-kobaltinitrit ile 133
4-dimetilamino sinnamaldehit ile 135
Fosfomolibdik asit ile 130
Amperometrik yöntemle kombine olarak
Hidrolizden sonra
Civa klorür ile
Kompleksometrik-Bakır
asetat ile
İmidazol katalizi ile
İyodometrik
Bakır II iyonu ile
İmidazol katalizi ile
Döteryum oksit ve dime-til sülfoksit çözeltisi ile
123
125,126
132
155
170
206,261
206
250
284
Spektrofotometrik
Spektrofotometrik
Spektrofotometrik
Titrimetrik
Kolorimetrik
Gravimetrik
Potansiyometrik
HPLC
IR
- 29 -
Seryum IV sülfat ile 143
Çinko iyonu ile 175
İmidazol+HgCl2 ile 246
Hg(II)-imidazol belir-teci ile 274
Krom VI ve Metal III sülfat ile
Tris tamponu ile
Bakır asetat ile
Otomatize Hidroksilamin yöntemi ile
Ellman belirteci ile
Amonyum Vanadat ile
Bakır II iyonu ile
186,187
285
232
248,249,279
252
253
258
İyodometrik 163,259,271,274,280,287
İyodometrik-İyod mono-klorür ile 207
Civa II iyonu ile
Metilen mavisi ile
Kromotropik asid ile
Hidroksamik asit ile
Bakır II ve Demir III iyonları ile
268
267
185
283
242
Demir III iyonu ile 239,287
Bakır II iyonu ile 161
Degradasyondan sonra 165
Döteryum oksit ve dime-til sülfoksit çözeltisi ile 284
Titrimetrik
Titrimetrik
Gravimetrik
Kulometrik
Spektrofotometrik
Kolorimetrik
Türbidimetrik
Mikrobiyolojik
IR
Spektrofotometrik
- 30 -
İyodometrik-iyot mono klorür ile
İyodometrik
Demir III iyonu ile
İyodometrik, hidrolizden sonra
Otomatize Hidroksilamin metodu ile
Tris tamponu ile
207
260,271
239
168
248 , 249,279
285
Ellman belirteci ile 252
Amonyum vanadat ile 253
Bakır II iyonu ile 258
Hidroksilamin reaktifi ile 262
Azure Bile 170
Alkali degradasyondan sonra
Krom VI ve Metal sülfat ile
Kromatropik asid ile
Bakır II ve Demir III iyonları ile
Metilen mavisi ile
281
186,187
185
242
267
Cıva II iyonu ile 268
Mikrobiyolojik yöntemle 190
İn vivo 264
Döteryum oksit ve dime-til sülfoksit çözeltisi ile 284
İmidazol belirteci ile 37
- 31 -
Titrimetrik İyodometrik 265
İyodometrik-Kloranıin T ile 214
Spektrofotometrik Bakır II iyonu ile 244
İmidazol belirteci ile 37
Bakır sülfat ile 275
Titrimetrik İyodometrik 287
Gravimetrik Demir II iyonu ile 287
2.2.1.3. Farmakope Yöntemleri
İncelenen penisilin türevlerinden farmakope kapsamına
alınanlarla ilgili miktar tayini yöntemleri Tablo 5'de toplu
halde görülmektedir.
TABLO 5- Analizleri Yapılacak Yarı Sentetik Penisilinlere Ait Farmakope Yöntemleri
Penisilin Türevi Farmakope Verilen Yöntem
pı USP XX Hg(II)-imidazol Fed.Code of Reg. İyodometrik Türk Farmakopesi Titrimetrik
p2 USP XX Hg(II)-imidazol Ph.Int. it - it
Fed.Code of Reg. İyodometrik
p3 USP XX Hg(II)-imidazol Fed.Code of Reg. İyodometrik Fed.Code of Reg. Arjantimetrik
p4 USP XX Hg(II)-imidazol USP XX İyodometrik Fed.Code of Reg, İyodometrik
- 32 -
TABLO 5- (devam)
PCi USP XX Hg(II)-imidazol
p6 Fed.Code of Reg. İyodometrik
" " il " Kolorimetrik hidroksilamin
p7 USP XX Hg(II)-imidazol
p8 Fed.Code of Reg. Susuz ort.titrasyon (Perklorik asit ve Li.metilat)
" il il il İyodometrik
" il il il Kolorimetrik hidroksilamin Ph.Int. Hg(II)-imidazol The Pharmaceutical Codex Kolorimetrik hidroksilamin Türk Farmakopesi Spektrofotometrik
pg USP XX Fed.Code of Reg. İyodometrik
il il " il Kolorimetrik hidroksilamin " il il il Susuz ort.titrasyon
(Perklorik asit ve Li.metilat)
pl8 Fed.Code of Reg. Gravimetrik il il il il İyodometrik
Ph.Helvatica İyodometrik
" il Gravimetrik USP XX Hg(II) imidazol Ph. Int. Hg(II)-imidazol
Pl9 Fed.Code of Reg. İyodoınetrik USP XX Hg(II)-imidazol The Pharmaceutical Codex İyodometrik E.Ph. İyodometrik Türk Farmakopesi İyod0metrik
" il Spekcrofotometrik
2.2.1.4. İncelenen Penisilinlerin Farmasötik Şekilleri
Geliştirilen yöntemler penisilin türevlerinden Batı
Almanya, İngiltere ve Türkiye'de tedavide kullanılan tablet,
kapsül ve injeksiyon çözeltisi şeklindeki çeşitli farmasötik
şekillere uygulanmıştır. Çalışmamıza konu olan penisilin tü
revlerine ait farmasötik şekiller Tablo 6'da görülmektedir.
TABLO 6- Analizi Yapılan Penisilinlerirt Farmasötik Şekilleri
Etken Farmasötik Şeklin Adı Maddesi Dozajı(mg) Kullanılış Şekli
® pı 250 Kapsül Stapenor
500/5 ml İnjeksiyon çözeltisi 1000/10 ml " "
b . ® p2 250 Kapsül Or enın 500 il
250/1,5 ml İnjeksiyon çözeltisi 500/5 ml " il
1000/10 ml il il
. 1 ® p3 250 Kapsül Dıch or-Stapenor 500/5 ml İnjeksiyon çözeltisi
@ · P4 250 Kapsül Staphylex
500 il
250/2 ml İnjeksiyon çözeltisi 500/5 ml il il
1000/10 ml il il
® Geopen Ps 382 Tablet
. ® Carındapen p6 500 Tablet
. ® P7 1000/25 ml İnjeksiyon çözeltisi Aerugıpen
2000/100 ml " il
5000/250 ml il il
10000/500 ml
Üretildiği Firma ve Ulke
Bayer Leverkusen . Batı Almanya
Beecham Research Lab. Brentford, İngiltere
Bayer Leverkusen, Batı Almanya
Beecham Research Lab. Brentford, İngiltere
Pfizer İlaçları A.Ş., Türkiye
Pfizer Inc. Batı Almanya
Beacham-Wülfing, Batı Almanya
lı.i (.ıJ
Ampicillin®Ratiopharm 1000
Cymbi®soo
® Cymbi 1000
••• ® Ampıcıllın 1 g
Ampicillin®500 mg
® Amblosin 500
® Amblosin 1000
Ampicillin®IOOO Stada
••• ® Ampıcıllın 500 Stada
® Pen-Bristol
® Penbrock
® Binotal 500
® Binotal 500
® Binotal
p8 1000
500
1000
1000
500
500
1000
1000
500
500
1000
250/1 ml 500/2 ml 1000/ 5 ml 2000/10 ml 5000/100 ml 250 500
500
500
3000/60 ml 500/5 ml
Tablet
Kapsül
Tablet
Tablet
Tablet
Tablet
Tablet
Tablet
Kapsül
Kapsül
Kapsül
İnjeksiyon çözeltisi il il
il il
" " İnfüzyon çözeltisi Kapsül Kapsül
Tablet
Kapsül
Şurup
İnjeksiyon çözeltisi
Ratiopharm GmbH Batı Almanya
Dolorgiet Batı Almanya
Dolorgiet BAtı Almanya
Sanorania Batı Almanya
Sanorania Batı Almanya
Hoechst AG, Batı Almanya
Hoechst AG, Batı Almanya
Stada Chem.ie GmbH, Batı Almanya
Stada Chemie GmbH, Batı Almanya
Grünenthal, Batı Almanya
Grünenthal, Batı Almanya
Beecham-Wülfing, Batı Almanya il il il il
il il il il
" il " il
" il " il
" il il il
' " il " il
Bayer-Leverkusen, Batı Almanya
" " " il
il il il " " fi " il
1.,.)
~
® Amoxypen 500 p9 500 Kapsül
® Amoxypen 750 750 Tablet
® Amoxypen 1 g 1000 Tablet
. . ® Prımasın 250 Kapsül
® Alfoxil 250 Kapsül
· · ®50 Infectomycın O 500 Tablet
. . ® Infectomycın 750 750 Tablet
. f . ®ı o In ectomycın 00 1000 Tablet
® Clamoxyl 500 500 Kapsül
® Clamoxyl 750 Tablet
® Clamoxyl 1 g 1000 Tablet
® CLamoxyl -Tropfen 2000 İnjeksiyon çözeltisi
® Clamoxyl -Trockensaft 4000/120 ml Şurup
Spectacillin®ıooo Pıo 1000 Draje
·ı · ®50 Spectacı lın O 500 Kapsül
Spectacillin ®250 250/60-120 ml Şurup • ®
Brıcapen Pll 800 Tablet
. 1 . ® Berocı lın Pl2 350 Tablet
·ı . ® Berocı lın -forte 700 Tablet
Grünenthal GmbH, Batı Almanya
il il il il
il il il il
Eczacıbaşı İlaç San.ve Tic.A.Ş., Türkiye
Abfar İlaç San.ve Tic.A.Ş., Türkiye
Von Heyden GmbH, Batı Almanya
il il il il il
il il il il il
Beecham-Wülfing, Batı Almanya
il il ,, il
il "'. il il il
" " il "
" " il "
Sandoz AG, Batı Almanya
il " " "
" il " " Astra Chemicals GmbH, Batı Almanya
Thomae GmbH, Batı Almanya
" il " il
l,.)
\J1
® 500/ 5 ml İnjeksiyon Çözeltisi Baypen Pl3 1000/10 ml il il
2000/20 nıl " " 3000/30 ml il il
4000/40 ml il il
5000/50 ml il il
10000/100 ml il il
•• ® 1000/10 ml İnjeksiyon Çözeltisi Pıprıl Pl4 2000/20 ml il il
4000/40 ml il il
6000/60 ml " il
Syncillin ®7 50 Pı5 750 Granül
· · ®250 Syncıllın 250 Granül
® 500/5 ml İnjeksiyon Çözeltisi Securopen Pl6 1000/10 ml il il
2000/20 ml il il
4000/40 ml il il
5000/50 ml il il
10000/100 ml il " Ul traci llin ®soo p17 500 Tablet
Ultracillin®ı g 1000 Tablet
Penciillin®G Hoechst Pıa 387/5 ml İnjeksiyon çözeltisi
• • ® 1 1 5 Pl9 982,32 Tablet Megacıllın ora , Mega
·® 653,60 Tablet Megacillın oral
Megacillin®oral 600 392,20 Tablet
~ Bayer-Leverkusen, Batı Almanya il il il il
il il il il
il il il il
il il il il
il il il il
il il il il
Cyanamid-Lederle GmbH, Batı Almanya il il il il' il
il il il il il
il il il ". il
Troponwerke, Batı Almanya
il . il il
Bayer-Leverkusen, Batı Almanya il il il il
il il . il il
il il il il
il il il il
il il il il
Grünenthal GmbH, Batı Almanya
" il il il·
Hoechst AG, Bat~_Almanya
Grünenthal GmbH, Batı Almanya il il il il
il il il il
il il il "
w
"'
Beromycin®400 p 400/150 ml 19
·® Beromycın -mega 1000/500 ml
. ® 1 5 ' Arcasın - , Mıo 1000
. ®. Arcasın Mıo 650
·® Arcasın 600 390
® Arcasin 400 260
® Arcasin Saft 39/75-100 ml
Oricillin®400 p21 280
· · · ®600 0rıcıllın 420
. ·11· ® Orıcı ın Mega 700
.. ® p22 1000000 Megacıllın
IE/3,5 ml
.. ® Megacıllın forte 3600000
IE/5 ml
İnjeksiyon çözeltisi
il il
Tablet
Tablet
Tablet
Tablet
ŞUrup
Tablet
Tablet
Tablet
İnjeksiyon çözeltisi
il il
Boehringer Ingelheim, Batı Almanya
il il il il
Karı Engelhard, Batı Almanya
il . . il il il
il il il il
il il il il
" il " il
Grünenthal GmbH, Batı Almanya
il " il il
il il il il
Grünenthal GmbH, Batı Almanya
il il il il
(.,J
""-1
- 38 -
2.3. SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEMLER
2.3.1. Ellman Belirtecinin Gelişimi ve Uygulamaları
DTNB veya daha yaygın olarak Ellman belirteci olarak
tanınan S,S'-ditiyobis(2-nitro benzoik asid veya {bis (3-kar
boksi-4-nitro-fenil)-disülfür} 1959 yılında G.L.Ellman tara
fından sulu tampon çözeltilerde çözünen sülfidril gruplarının
miktar tayininde kullanılmak amacıyla sentez edilmiş ve belir
teç biyolojik materyale uygulanmıştır(9). Yapılan tayinlerin
esasını kükürt içeren bir bileşiğin direkt veya indirekt ola
rak nötr veya hafif alkali ortamda DTNB'nin S-S bağını parça
laması ve spektrofotometrik olarak ölçülebilen S-tiyo-2-
nitrobenzoik asid {No 2c6H3
(COO-)S-} yapısında sarı renkli bir
ürünün oluşması teşkil etmektedir(lO). Sentezinden kısa bir
müddet sonra Beutler ve arkadaşları Ellman belirtecini kan
glutationunun tayininde kullanmışlardır(ll). 1967 yılında
Harrap, kandaki asidde çözünür disülfür miktarını DTNR'yi
kullanarak tayin etmiş(l2), Robyt ve arkadaşları ise Asper
gillus oryzae, a-amilaz, papain ve lisozim içindeki -SH ve
-S-S- gruplarının sayısını yine aynı belirteci kullanarak uy
guladıkları miktar tayini yöntemi ile saptamışlardır(l3). Di
sülfürlerin tayininde kullanılan seçici ve hassas bir yöntemin
esasını ditiyotreitol veya d-tiyoeritritol ile redüklendikten
sonra oluşan monotiyollerin DTNB ile miktar tayini teşkil et
mektedir(l4). Ellman belirteci ayrıca sülfür(lS) ve sülfit(l6)
miktar tayininde kullanıldığı gibi kağıt ve ince tabaka kro
matografisinde bazı tiyollerin tanımında da kullanılmıştır(l7).
DTNB sülfidril gruplarının ve indirekt olarak proteinlerin ve
bilhassa enzimlerin tersiyer yapılarının tayinine olanak sağ
lamıştır(l8). Asetilkolinesteraz tarafından serbest hale ge
çirilen tiyokolinin DTNB ile miktar tayini, bu enzim ile il
gili birçok çalışmayı yönlendirmiş ve dokulardaki izoenzimle
rin tanınmasına yardımcı olmuştur(l9,20).
- 39 -
Normal ve patalojikeritrosit ve eritrosit membranla
rındaki sülfidril grupları Ellman belirteci kullanılarak
araştırılmıştır(21). Memeli hayvanların ovalbuminleri, bovin,
8-laktoglobulin ve serum albumini tayininde DTNB'nin birçok
belirteç arasında en uygun olduğu saptanmıştır(22). Protein
lerdeki disülfür miktar tayininin esaslarını bu grup maddeler
için uygulanan yöntemlerin sodyum borohidrat ile indirgenme
den sonra, indirgenin aşırısının uzaklaştırılıp, tiyol grubu
nun DTNB ile tayini teşkil etmektedir(23). Günümüzde yaygın
bir kullanım alanı olan ve standart tiyol grubu belirteci ola
rak bildirilen DTNB 1972 yılından itibaren bazı farmasötik
tiyollerin tayininde de kullanılmaya başlamıştır. Vermeij,
benzilpenisilin, kloksasilin, ampisilin ve metisilin çözelti
lerinde penisilenik asid tayininde Ellman belirtecinden ya
rarlanmıştır(24). Sistemminin stabil enjeksiyon preparatların
da etken madde ditiyotreitol (Cleland belirteci) ile indir
genmiş veya indirgenmemiş halde DTNB ile tayin edilmiştir(25).
D-penisilamin çözeltilerinin stabilitesi yine aynı belirteç
kullanılarak gözlenmiştir(26). 1976 yılında J.Kirschbaum pe
nisilinlere benzer yapıda olan sefalosporinlerin tayininde
uygulanmıştır(27). 1979 yılında ise Vermiej(28) idrarda peni
silamin üzerinden penisilin miktar tayininde Ellman belirte
cini kullanmıştır.
2.3.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yönteminin Gelişimi ve Uygulamaları
imidazolün 1858 yılında Debus tarafından glioksal üze
rine amonyak ilavesi ile hazırlandığı bildirilmiştir(29). Bu
madde genel olarak kimyasal reaksiyonlarda katalizör rolü oy
namaktadır(30-32). İmidazolün merküri klorür ile bir kompleks
oluşturduğu Brook ve Davidson tarafından bildirilmiştir(33).
Bundgaard penisilinlerin penisilenik aside imidazolle katali
ze olmuş izomerleşmesini incelemiş ve yaptığı çalışmalarda
imidazol üzerine ilave edilen merküri klorürün dayanıklı ol-
- 40 -
mayan penisilenik asiddeki sülfidril gruplarına eklenerek da
yanıklılığı arttırdığını saptamıştır(34-36). Bundgaard daha
sonra 9 penisilin türevinin Hg(II)-imidazol belirteci kulla
narak spektrofotometrik tayinlerini gerçekleştirmiştir, fakat
bu yöntemin ampisilin, fenoksimetilpenisilin ve fenetisiline
uygulanamayacağını çünkü bu penisilinler de penisilenik asid
oluşum hızının, bozunma hızından daha yavaş olduğunu açıkla
mıştır(37). 1974 yılında gerçekleştirdiği bir çalışmada ise
Bundgaard yan zincirdeki amino grubunu asetilleyerek ampisi
linin tayinini bir önceki yöntemle mümkün kılmıştır(38).
Yamana ve arkadaşları çalışmalarında fizyolojik şartlar altın
da hızlı penisilloilleşme imkanlarını açıklamak amacıyla peni
sillinlerin bir çok imidazol türevi ile verdikleri reaksiyon
ları incelemişlerdir(39). Bundgaard'ın geliştirdiği yöntem
1975 yılında Kashiro ve Fujita tarafından sulbenisilin miktar
tayinine uygulanmıştır(40). Bundgaard tarafından 1977 yılında
yapılan diğer bir çalışmada imidazol yöntemi diğer amino peni
silinlerin miktar tayinine uygulanmış, bozunma ve polimerizas
yon ürünlerinin reaksiyona zarar vermediği bildirilmiştir(41).
Ampisilin ve ön ilaçları pivampisilin ve bakampisilin'in yan
yana differansiyel kinetik incelemeleri de yine Bundgaard ta
rafından Hg(II)-imidazol belirteci kullanılarak gerçekleşti
rilmiştir(42). Daha sonra karbenisilin ve ön ilaçları karin
dasilin ve karfenisilinin yanyana tayininde yine aynı belir
teçten faydalanılmıştır(43). B.P. 1980 1 de(44) ampisilin(44a),
amoksisilin(45) ve kloksasilin(46), Enternasyonel Farmakopede
ise ampisilin(47) ve kloksasilin(48) için Hg(II)-imidazol be
lirtecini kullanan yöntemler bildirmektedir. Bu reaktifin se
falosporin grubu antibiyotiklere ilk uygulanması Bodnar ve ar
kadaşları tarafından otomatize bir yöntemle gerçekleştiril
miştir(49). Daha sonra Marini sefadroksilin spektrofotometrik
miktar tayininde Hg(II)-imidazol belirtecinden faydalanmış
tır(SO). Şengün ve Ulaş sefalosporinlerin sistematik analiz
lerinde EDTA:HgC1 2 (2:1) oranda EDTA içeren modifiye edilmiş
Hg(II) imidazol-EDTA yöntemini geliştirmiştir(50a).
- 41 -
2.3.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yönteminin Gelişimi ve
Uygulamaları
Karboksilli asid türevlerinin hidroksilamin ile reak
siyonu sonucunda oluşan hidroksamik asidlerin demir(III) iyo
nu ile verdikleri renkli kompleksten faydalanılarak spektro
fotometrik tayinler yapmak mümkün olmaktadır. Bamberger tara
fından 1899 yılında geliştirilen, hidroksilaminin benzhidroks
amik aside dönüştürülmesinden sonra demir ile mor-kırmızı renk
vermesi esasına dayanan reaksiyon(Sl) Feigl tarafından ancak
1934 yılında analitik kimya uygulamalarına alınmış ve karbok
silli asid, ester ve anhidritleri için "spot test'', bu renk
reaksiyonundan faydalanılarak geliştirilmiştir(52,53). Ferri
hidroksamat reaksiyonu birçok ester türünün, amidlerin, siklik
imidlerin, anhidritlerin, nitrillerin, indirgen şekerlerin ve
şeker asidinin yanısıra laktonların tayininde de kullanılmış
tır(54,55). Lipmann ve Tuttle asetil fosfatın tayininde hid
roksilamin belirtecinden faydalanmışlardır(56). Glukonolakton,
galaktonalakton ve bunların serbest asidlerinin hidroksilamin
ile tayini 1959 yılında Lien tarafından gerçekleştirilmiş
tir(57). Pantenol ve pantotenatlar hidrolizden sonra pantoil
lakton halinde hidroksilamin ile reaksiyona sokularak tayin
edilmişlerdir(SB). Hidroksilamin yöntemi penisillinlerin mik
tar tayinine de uygulanmıştır. Hem elle yapılan, hem de otoma
tize işlemler uzun yıllar standart maddeleri ve ilaç madde
lerindeki penisillin içeriğini tayin etmede kullanılmıştır(59-
61). Flynn hidroksilamin ile reaksiyon sonucunda tüm penisil
lin ve sefalosporinlerin beta laktam halkalarının alkali or
tamda parçalanarak ilgili hidroksamik asid sodyum tuzunu
oluşturduğunu bildirmiştir(62). USP XX 1 de ve CFR 1 de penisi
linlerden ve sefalosporinlerden bazıları için kolorimetrik
hidroksilamin yöntemi verilmektedir(63,79). USP XX'de ayrıca
yine sefalosporin ve penisilinler için otomatize hidroksilamin
yöntemi v~rilmiştir(64). Walter ve arkadaşları geliştirdikle
ri otomatize yöntemde, hidroksilamin ile reaksiyona girmeyen
- 42 -
ve UV elektromanyetik radyasyonunu absorplayan maddeler ve
bozunma ürünleri yanında bozunmaya uğramamış sefalazolini ta
yin etmişlerdir(65). 1972 yılında Munson ve Connors(66), asid
hidrazidlerin spektrofotometrik tayininde nikel(II) ile kata
lize edilmiş hidroksamik asid oluşumundan faydalanmışlardır.
Daha sonra asetik asidin sudaki çözeltisinin nikel(II) ve
hidronyum iyonu ile katalize edilen reaksiyonlarının kinetik
ve denge çalışmaları incelenmiştir(67). Notari 1969 yılındaki
bir çalışmasında süksinimidin hidroksiaminolizinin mekanizma
sını ve kinetiğini çalışmıştır(68). Mays ve arkadaşları Munson
ve diğerlerinin Ni(II) iyonu ile geliştirdikleri katalizlen
miş ferri hidroksamat reaksiyonlarından faydalanarak sefalos
porinler için USP XX'de bildirilen kolorimetrik hidroksilamin
yöntemini modifiye etmişlerdir(70). 1976 yılında ise Kula sefa
losporin ve penisillinlerin miktar tayini için geliştirdiği
otomatize sistemde nikelsiz hidroksilamin belirtecini kulla
narak bir yöntem geliştirmiştir(69).
- 43 -
3, DENEYSEL BÖLÜM
3.1. KULLANILAN MADDELER
5,5'-Ditiyobis-(2-nitrobenzoik asid)(Ellman belirteci) Janssen Pharm~ceutica Aldrieh Europe
Hidroksilamin.HCl(Merek)
Ni(N03
) 2 .6H 20(Panereae)
NaHC03
, d.H 2so4 , NH4 Fe(so4 ) 2 .ız H20(Merek)
NaOH(Merek) , d.HCl (Ferak)
İmidazol p.a. (Merek)
HgC1 2 (Merek)
Titriplex III (Merek)
Dibazik potasyum fosfat (Merek)
Monobazik potasyum fosfat (Merek)
Sodyum tiyosülfat (Merek)
Na 2co 3 , İyot (Merek)
Potasyum İyodür (Mallinekrodt)
Çinko klorür (Merek)
İsopropanol, Aseton, Piridin, gl.AeOH (Merek)
Etil asetat (Merek)
Sodyum ve disodyum hidrojen fosfat (Merek)
Sitrik asit, sodyum asetat (Merek)
Nişasta ( Merek)
Alkol (Tekel)
a) DC-Plastikfolien Kieselgel 60 F 254 Art. 5735 (Merek)
b) TLC-Cellulose ready aluminium sheets (Carı Sehleieher
and Sehüll)
- 44 -
Analizlenen yarı sentetik penisilinler aşağıdaki kuru
luşlardan sağlandı:
- Oksasilin Na+: Bayer-Leverkusen/Batı Almanya
- Kloksasilin Na+: Beecham.Research.Lab.Brentford/İngiltere - Dikloksasilin Na+: Bayer-Leverkusen/Batı Almanya
- Flukloksasilin Na+:Beecham Research Lab.Brentford/ İngiltere
P5
- Karbenicilin: Pfizer Inc./Batı Almanya
P6
- Karindacilin: Pfizer Inc./Batı Almanya
P7
- Tikarsilin: Beecham-Wülfing/Batı Almanya
P8
- Ampisillin trihidrat: Grünenthal GmbH/Batı Almanya
P9
- Amoksisilin: Grünenthal GmbH/Batı Almanya
P10 - Episilin: Sandoz AG/Batı Almanya
P11
- Bakampisilin: Astra Chemicals GmbH/Batı Almanya
P12 - Pivampisilin: Thomae GmbH/Batı Almanya
P13 - Mezlosilin: Bayer-Leverkusen/Batı Almanya
P14 - Piperasilin: Cyanamid-Lederle GmbH/Batı Almanya
P15 - Azidosilin: Troponwerke/Batı Almanya
P16 - Azlosilin: Bayer-Leverkusen/Batı Almanya
P17
- Siklasilin: Grünenthal GmbH/Batı Almanya + P
18 - Penisilin G Na: Hoechst AG/Batı Almanya
P19
- Penisilin V K+: Boehringer-Ingelheim/Batı Almanya
P20 - Phenbenisilin: Grünenthal GmbH/Batı Almanya
P21 - Propisilin: Grünenthal GmbH/Batı Almanya
P22
- Clamizol (Clemizol+penisilin G): Grünenthal GmbH/Batı Almanya
3.2. ÇÖZELTİLER
3.2.1. Ellman Belirteci İle Yapılan Çalışmada Kullanılan
Çözeltiler
a) 0.5 N NaOH Çöz~ltisi: 20 g NaOH 1000 ml distillen
miş deiyonize suda çözülerek hazırlandı.
- 45 -
b) 0.15 M pH 7.2 Fosfat Tamponu: Sörensene göre o.ıs M
Na 2HP04 çözeltisinin pH'sının uygun miktarlarda o.ıs M
NaH 2Po4 çözeltisi ilavesiyle pH 7.2'ye getirilmesi suretiyle
hazırlandı(252).
c) Ellman Belirteci: 20 mg DTNB'nin 100 ml o.ıs M pH
7.2 fosfat tamponunda çözündürülmesiyle hazırlandı. Bu çözel
ti kullanımı sırasında ışıktan korundu.
d) Penisilin Stok Çözeltileri: 10-20 mg penisilin tü
revi 10 ml distillenmiş deiyonize suda çözülerek kullanıldı.
3.2.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yönteminde Kullanılan Çözeltiler
a) İmidazol Stok Çözeltisi: 3 g imidazol yaklaşık 70
ml distillenmiş deironize suda çözüldükten sonra ortamın pH'
sı 5 N HCl ile 6.8 ± 0.05 1 e getirilip, 100 ml'ye tamamlandı.
b) Merküri Klorür Çözeltisi: Distile su ile% 0.27'lik
olarak hazırlandı. Bu çözelti HgC1 2'ye göre 10- 2 M'dir.
c) Hg(II)-imidazol Belirteci: İmidazol stok çözeltisi
nin 100 ml'sine 10 ml % 0.27'1ik merküri klorür sürekli ka
rıştırarak ve damla damla ilave ederek hazırlandı. Bu işlem
sonucunda bulanıklık olduğu takdirde çözelti yenilendi. Taze
olarak kullanılan bu çözelti imidazole karşı 0.4 M, HgCl2'ye
göre 0.9 x 10-3 M'dir.
d) EDTA Çözeltisi: Distile su ile% 0,74'1ük olarak
etilendiamintetraasetikasid disodyum tuzundan hazırlanır. Bu
çözelti 2xl0- 2 M'dır.
e) Hg(II)-imidazol-EDTA (imidazol 2) Belirteci: 4,08 g
imidazol tartılarak 85 ml distile suda çözülür, 1 ml % 0,74'
lük EDTA çözeltisi konarak karıştırılır ve yine karıştırarak
- 46 -
damla damla 1 ml % 0,27'lik HgC1 2 çözeltisi ilave edilir. Çö
zeltinin pH'sı 0,5 N HCl ile analizi yapılacak penisiline gö
re istenen pH 1 ya getirilir ve distile su ile 100 ml'ye tamam
lanır. Gerekli olduğu takdirde pH ayarlaması 0,5 N HCl'den
daha derişik veya seyreltik çözeltilerle veya 0,1 N NaOH ile
yapılabilir. İmidazol (2) belirteci imidazole göre 0,6 M,
HgC1 2 'e göre 10-4 M, EDTA'ya göre 2xl0- 4 M'dır.
f) Distile Su: Potasyum permanganat üzerinden distil
lenen deiyonize su ile hazırlanan distile su penisilin-
le standart çözeltilerinin ve ilaç şekillerinin çözeltileri
nin hazırlanmasında kullanılır.
g) Penisilin Stok Çözeltilerinin Hazırlanmasında Kul
lanılan Madde Çözücüsü: Stok çözeltinin 10 ml'sine 1 ml dis
tile su konarak hazırlandı. Bu çözelti imidazole göre 0.4 M
dır ve standart maddelerin ve farmasötik preparatların çözel
tilerinin hazırlanmasında kullanıldı.
h) Penisilin Stok Çözeltileri: 50-55 mg Penisilin 50
ml distile suda çözülerek hazırlandı.
3.2.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yönteminde Kullanılan Çözeltiler
a) Ni(II)-Hidroksilamin Belirteci: 6.95 g hidroksila
min hidroklorür ve 2.39 g nikel (II) klorür 30 ml distillen
miş deiyonize suda çözüldükten sonra ortamın pH'sı 10 N NaOH
ile 6.2 ± 0.05 yapıldı ve yine distillenmiş deiyonize su ile
50 ml'ye tamamlandı. Hazırlanan bu çözelti hidroksilamine gö
re 2 M ve nikele göre 0.2 M'dir.
b) NaHC03 Çözeltisi: Distillenmiş deiyonize su ile% 1
lik olarak hazırlandı.
- 47 -
c) Ferri Amony'U:ni •Sülfat ·Bel'irteci: 30 g Fe(NH4
) (so4
)
12 H2o, 2.7 ml derişik sülfürik asid ilavesiyle, distillenmiş
deiyonize su ile 100 ml'ye tamamlandı. Bu çözelti kullanımı
sırasında ışıktan korundu.
d) Penisilin Stdk •çö~eltileri: Yaklaşık 20 mg Penisilin
türevi 10 ml distillenmiş deiyonize suda çözülmek suretiyle
hazırlandı.
3.2.4. USP XX'ye Göre İyodometrik Titrasyon Yönteminde Kulla
nılan Çözeltiler
a) O.Ol N Sodyum Tiyosülfat Çözeltisi: 2.482 g
Na2s
2o
3.5H
2o ve 125 mg Na 2co
3 1 litre distillenmiş deiyonize
suda çözülmek suretiyle hazırlandı.
b) N Sodyum Hidroksid Çözeltisi: 40 g NaOH 1 litre
distillenmiş deiyonize suda çözülerek hazırlandı.
c) 1.2 N Hidroklorik Asid Çözeltisi: 36,80 ml HCl 1
litre distillenmiş deiyonize suda çözülerek hazırlandı.
d) O.Ol N İyot Çözeltisi: USP'ye göre 0.1 N iyot çö
zeltisinden hazırlandı.
e) Nişasta İyodür Pastası: 250 ml'lik bir beherde 100
ml distillenmiş deiyonize su kaynayıncaya kadar ısıtıldıktan
sonra 0.75 g potasyum iyodürün 5 ml sudaki çözeltisi ve 2 g
çinko klorürün sudaki çözeltisi ilave edildi. Kaynamaya devam
eden bu çözeltiye 5 g çözünür nişastanın 30 ml soğuk distil
lenmiş deiyonize sudaki homojen süspansiyonu sürekli karıştı
rılarak ilave edildi, iki dakika daha kaynatıldıktan sonra,
soğutularak kapaklı bir erlenmayerde muhafaza edildi.
- 48 -
f) 0.1 N İyot ÇBzeltisi: 14 g iyot 36 g potasyum iyo
dürün 100 ml sudaki çBzeltisinde çBzüldükten sonra 3 damla
HCl damlatılıp distile su ile 1000 ml'ye tamamlandı.
g) Stok Penisilin ÇBzeltileri: Penisilin türevlerinin
20 mg•ı· 10 ml distile suda çBzülmek suretiyle hazırlandı.
3.3. ALETLER
3.3.1. Spektrofotometreler
a) Beckmann Model B (Beckmann Instruments INC,
Fullerton, Calif. USA)
b) Zeiss PMQ II Model (Batı Almanya)
c) Shimadzu-Double beam spectrophotometer
UV-150-02 (Japonya)
d) Varian Techtron, Model 635 (İsviçre)
3.3.2. Diğer Aletler
a) pli Metreler: 7020 Electronic Instruments Limited
(İngiltere).
Metrohm Herisau E 516 (İsviçre).
b) Karıştırıcılar: Heidolf type MR 1 (Batı Almanya).
Elektro-mag Laboratuvar Aletleri (Türkiye).
c) Teraziler: Mettler H 20 (İsviçre).
Mettler (P 1210) (İsviçre).
d) Termostatlı su banyosu: Grant Instruments. Cambridge
Limited type SSB4 (İngiltere).
e) Santrifüj cihazı: Janetzki T5 (Batı Almanya).
f) Hamilton enjektBrü: Hamilton Bonaduz AG (İ~viçre).
g) Otomatik Fin Pipeti: (0.2-1 ml)(l.0-5 ml).
- 49 -
h) Hesap Makinaları:
1. Texas Instruments TL-51-III
2. Texas Instruments TL-35
3.4. ÇALIŞMA YÖNTEMLERİ
3.4.1. Ellman Belirteci İle Yapılan Çalışmalar
Her bir penisilin türevi için 2 mg/ml konsantrasyonda
hazırlanan ana çözeltiden 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 ve 1 ml penisi
lin çözeltileri çekilip, kapaklı tüplere aktarıldı ve hacim
leri distile suyla 1 ml'ye tamamlandıktan sonra 0.5 ml 0.1
N NaOH çözeltisi ilave edilip oda temperatüründe belli süre
bekletildi ve daha sonra 0.5 ml 1 N HCl ilave edilerek kaynar
su banyosunda her bir penisilin için ayrı ayrı saptanan süre
lerde degradasyona tabi tutuldu. Reaksiyon süresinin sonunda
tüpler buz banyosuna konup, ısıları oda sıcaklığına getiril
dikten sonra Hamilton enjektörü kullanılarak 0.050 ml degra
dasyona uğramış penisilin çözeltisi cam küvete kondu; üzerine
3 ml Ellman belirtecinin 0.15 M pli 7.2 fosfat tamponundaki
çözeltisinden ilave edildi ve örneğin absorbansı izoksazolil
grubu penisilinler için 412 nm'de, diğer penisilinler için ise
410 nm'de aynı şartlarda hazırlanmış olan şahit çözeltiye
karşı ölçüldü.
3.4.2. Hg(II)-İmidazol-EDTA Yöntemi İle Yapılan Çalışmalar
Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminin sefalosporinlere uygu
lanmasında 78-l00°C'lar arasında çalışıldığında reaksiyon
ısısı arttıkça hassasiyetin arttığı buna karşılık tekrarlana
bilirliğin azaldığı, yüksek temperatürde ve uzun süreli ısıt
malarda A 'un kaybolduğu bildirilmektedir(SOa). Yine tayinde max kullanılan imidazol belirteci HgC1 2 içermediği zaman A 'un max kaybolduğu, hassasiyetin azaldığı ve Hgcı 2 varlığının bu spek-
trofotometrik tayin için gerekli olduğu saptanarak daha önce
- 50 -
sefadroksilin imidazol ile miktar tayininde(72) verilmiş olan
Hg(II)-imidazol belirtecinin hazırlanmasında kullanılan% 0,27
lik HgC1 2 konsantrasyonunun tayinler içinde elverişli olduğu
ve bu konsantrasyonun üzerinde civa tuzlarının çöktüğü bildi
rilmektedir.
İmidazol konsantrasyonu 0,4-0,5 M olduğunda maksimum
absorbans saptanmaktadır. Bu konsantrasyon daha önce penisi
linler için 1,2 M(37) sefadroksil için 1,2 M(71), sefapirin
için ise0.013 M(73) olarak verilmektedir.
Belirtecin pH'sı 6.8 olduğunda maksimum absorbans elde
edilmektedir. Bu pH'dan sonra absorbans düşmekte ve pH 7.2'
den sonra civa tuzları çökmektedir.
Yapılan ölçmelerdeki sonuçların büyük sapmalar göster
mesi ve belirli pH'larda çözeltilerin stabil kalmaması, ab
sorbanslarda ve A 'larda büyük sapmalar gözlenmesi üzerine max Hg(II)-imidazol yöntemi ile penisilinler üzerinde yapılan ça-
lışmalar yaptığımız tezde çalışma konusu olarak alınmamıştır.
Bu konuda sefalosporinler üzerinde yapılan çalışmalarda da
sonuçlarda stabil durum gözlenmemektedir(50a). Çalışmalarımız
da Hg(II)-imidazol belirteci kullanıldığında bazı penisilin
türevlerinde A teşekkülünün olmadığı, A teşekkül etse max max bile yeterli hassasiyetin sağlanamadığı ve konsantrasyonla
absorbans arasındaki bağıntının doğrusal olmadığı görüldü.
Hg(II)-imidazol belirteci ile reaksiyon vermeyen penisilinle
rin pH 6.8'de iç tuz halinde bulunabileceği ve izoelektrik
alan dışında reaksiyon verebileceği düşünülerek, pH 3-11 ara
sında değiştirilip Hg(II)-imidazol-EDTA yöntemi koşulları
araştırıldı. pH >7.2 olduğunda civa tuzlarının çökmelerini önlemek
üzere, Hg(II) yi çözeltide kompleks şeklinde tutmak için Hg(II)
konsantrasyonunun iki misli olacak şekilde ortama etilendiamin
tetraasetikasid disodyum tuzu ilave edildi ve çalışıl~n peni-
- 51 -
silinlerin hangi pH 1 da maksimum absorbans gösterdiği saptandı.
Bu yöntemde 85 ± ı°C'lik su banyoları kullanıldı.
İlgili yöntemde kullanılan Hg(II)-imidazol-EDTA belirte-. d . o-4 -4 cın ekı HgC1 2 konsantrasyonu 1 M, EDTA konsantrasyonu 2x10
M, imidazol konsantrasyonu ise 0,6 M'dır. Penisilinlerin stok
çözeltileri referans standart madde kullanarak distile su ile
hazırlandı. 1 ml penisilin çözeltisine 5 ml Hg(II)-imidazol
EDTA belirteci ilave edildi. Ölçme çözeltisinin imidazol kon
santrasyonu 0,5 M'dır.
Ölçmelerde 1 cm'lik kuvartz küvetler kullanıldı.
3.4.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yöntemi İle Yapılan Çalışmalar
Analizi yapılacak penisilinlerin ana çözeltileri refe
rans standart madde ile% 1 NaHco 3 çözeltisinde hazırlanarak
3 ml sefalosporin çözeltisine sırasıyla 2 ml Ni(II)-Hidroksi
lamin ve 5 ml ferri amonyum sülfat belirteci ilave edildi.
Çalışmada adı geçen bütün penisilinler için, Ni(II)-hidroksi
lamin ve ferri amonyum sülfat belirteçleri ile gerekli reaksi
yon süreleri saptandı. Ferri amonyum sülfat belirteci ile re
aksiyon süresi 15' olarak sabit tutulup her bir penisilin çö
zeltisi Ni(II)-hidroksilamin belirteci ile 10'-70' arasında
çeşitli sürelerde bekletildikten sonra ferri amonyum sülfat
belirteci ilave edildi ve okunan absorbans değerlerinden re
aksiyonun tamamlanması için gerekli süreler saptandı. Bu sap
tanan sürelere göre Ni(II)-hidroksilamin belirteci ile bek
letme süresi sabit tutulup ferri amonyum sülfat belirteci ila
vesinden sonra çözeltiler 5'-60' arasında bekletilerek eşit
aralıklarla gösterdikleri absorbans değerleri ölçüldü. Bu de
ğerlere göre ferri amonyum sülfat belirteci için gerekli re
aksiyon süreleri saptandı. Ölçmelerden önce Ni(II)-tuzlarından
oluşabilecek bulanıklığı önlemek için çözeltiler santrifüj
lendi.
Ölçmelerde 1 cm'lik cam küvetler kullanıldı.
- 52 -
3.4.4. USP XX'ye Göre İyodometrik Titrasyon Yöntemi İle
Yapılan Çalışmalar
USP XX'ye göre iyodometrik titrasyon aşağıdaki şekilde
yapılır(74-78).
a) Örnek ve standart stok çözeltilerinin hazırlanması:
Analizi yapılacak penisilinlerin standart stok ve örnek çö
zeltileri distile su ile konsantrasyonları 2.0 mg/ml olacak
şekilde örnek ve referans standart madde ile hazırlanır.
b) İnaktive edilmiş standart ve örnek çözeltileri*:
1- 2 ml örnek ve standart çözelti ayrı ayrı cam
kapaklı erlenlere aktarılır.
2- Herbirine 2 ml 1 N NaOH ilave edilip oda tempera
türünde 15 dakika bekletilir.
3- 2 ml 1.2 N hidroklorik asit ilave edilir.
4- 10 ml 0,01 N iyot çözeltisi ilave edilerek erlen
lerin kapakları kapatılır ve oda temperatüründe
15 dakika bekletildikten sonra (d) bölümünde be
lirtildiği şekilde titrasyon işlemi yapılır**·
c) Boş deneme: 2 ml örnek ve standart çözelti ayrı ay
rı cam kapaklı erlenlere aktarılır. 10 ml 0,01 N iyot çözelti
si ilave edilir ve derhal (d) bölümünde anlatıldığı şekilde
titre edilir.
d) Titrasyon işlemi: İyodun fazlası 0,01 N Na-tiyosül
fatla geri titre edilir. Titrasyonun sonuna doğru 1 damla ni-
* Alkali ortamda hidrolizle antibiyotik etkisi kaybolmuş çözelti.
** 10 ml 0,01 N iyot çözeltisi, 2 ml 1,2 N hidroklorik asit çözeltisi ilavesinden sonra 20 saniye içinde ilave edilmelidir ve tayin, örnek ve standart çözeltisi hazırlandıktan sonra 1 saat içinde tamamlanmalıdır.
- 53 -
şasta-iyodür pastası ilave edilir. Titrasyona 0,01 - 0,02 mi
lilitrelik porsiyonlar halinde 0,01 N tiyosülfat ilavesiyle
devam edilir ve her ilaveden sonra şiddetle çalkalanır. Ni
şasta-iyot kompleksinin mavi rengi kaybolduğu zaman titrasyon
durdurulur.
e) Hesaplamalar:
1- (F) faktör hesabı: Referans standart madde yukarı
daki bölümde anlatıldığı şekilde tayin edilir ve aşağıdaki
formül yardımıyla (F) faktörü (Harcanan 0,01 N sodyum tiyosül
fat çözeltisinin 1 mililitresine ekivalan mcg cinsinden akti
vite) hesaplanır.
F =
w s
W X P s
V s
= Titre edilen 2 ml standart çözeltideki referans
standart maddenin mg cinsinden miktarı.
P = Referans standart maddenin mcg/mg cinsinden paten-
si
V = Referans standart maddenin boş denemesi ve inaks
tive edilmiş çözeltileri için harcanan 0,01 N
tiyosülfat çözeltisi hacimleri arasındaki fark (Aradaki fark
inaktive edilmiş standart madde tarafından harcanan 0,01 N
iyot çözeltisine ekivalandır).
2- Örneğin mcg/mg cinsinden potensi aşağıdaki şekilde
hesaplanır:
p =
p
V u
V x F u w
u
= Örneğin mcg/mg cinsinden potensi
= Örneğin boş denemesi ve inaktive edilmiş çözelti
leri için harcanan 0,01 N tiyosülfat çözeltisi
- 54 -
hacimleri arasındaki fark (Aradaki fark inaktive edilmiş ör
nek tarafından harcanan 0,01 N iyot çözeltisine ekivalandır).
W = Titre edilen 2 ml örnek çözeltisindeki örneğin mg u
cinsinden miktarı.
3.5. FARMASÖTİK ŞEKİLLERİN MİKTAR TAYİNLERİ
3.5.1. Ellman Belirteci Yöntemiyle Yapılan Miktar Tayinleri
a) Ölçü Eğrilerinin Çizilmesi
Örneğin ml sinde 2 mg olacak şekilde hazırlanan stok
çözeltiden 1 ml çözelti alındı ve 3.4.1. bölümünde anlatıldı
ğı şekilde çalışıldı. Farmasötik şeklin mg cinsinden aktivi
tesi ölçülen absorbans değerleri, kalibrasyon eğrileri ve
aşağıdaki formül yardımıyla hesaplandı. Ellman yönteminde he
saplamalara esas olan formül şu şekildedir:
A= p X Aı
* 1000
A: Farmasötik şeklin mg cinsinden aktivitesi
P: Kullanılan referans standart maddenin mcg/ml cın
sinden aktivitesi
A1
: Kalibrasyon eğrisi yardımı ile hesaplanan farmasö
tik şekildeki mg cinsinden madde miktarı
* Ellman, Hg(II)-imidazol-EDTA ve Ni(II)-hidroksilamin yöntemiyle miktar tayini yapılan f-armasötik şekillerin aktivite hesaplarında bu formül kullanılmıştır.
- 55 -
b) Farmasötik Şekillerin Miktar Tayinleri
1- İnjeksiyonluk Preparatlarının Miktar Tayinleri: Yu
karıda belirtilen konsantrasyonlarda olmak üzere farmasötik
şekiller distile suda çözülerek örnek çözeltisi hazırlanır.
Bundan 1 ml çekilir ve üzerine 0,5 ml 0,1 N Na0H konur. Daha
sonra 0,5 ml lN HCl ilave edilir ve degredasyondan sonra 0,050
ml Hamilton enjektörle alınan örneğin üzerine 3 ml Ellman be
lirteci ilave edilir ve ölçü eğrisinin hazırlanmasında olduğu
gibi işlemlere devam edilerek ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümünde
ki formül yardımıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivi
tesi hesaplanır.
2- Kapsüllerin Miktar Tayinleri: Kapsüller açılarak
kafi miktarda distile su ilave edilir ve manyetik karıştırıcı
yardımıyla yarım saat karıştırılır. Konsantrasyonu yukarıda
belirtilen şekilde olmak üzere distile su ile gerekli hacme
tamamlandıktan sonra adi süzgeç kağıdından süzülerek süzüntü
den 1 ml çekilip 3.4.1. bölümündeki şekilde çalışılır. Öl
çülen absorbans değerinden ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümünde ve
rilen formül yardımıyla farmasötik şeklin mg cinsinden akti
vitesi hesaplanır.
3- Tabletlerin Miktar Tayinleri: Tablet üzerine kafi
miktarda distile su ilave edilip manyetik karıştırıcı yardı
mıyla 1 saat karıştırılır. Konsantrasyonu yukarıda belirtildi
ği şekilde olmak üzere distile su ile gerekli hacme tamamla
nıp adi süzgeç kağıdından süzülerek süzüntüden 1 ml çekilip
3.4.1. bölümündeki şekilde çalışılır. Ölçülen absorbans de
ğerinden ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümündeki verilen formül
yardımıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivitesi hesapla
nır.
- 56 -
3.5.2. Hg(II)-imidazol~EDTA Yöntemiyle Yapılan Miktar
Tayinleri
a) Ölçü Eğrilerinin Çizilmesi
Konsantrasyonları yaklaşık 2 mg/ml olmak üzere miktar
tayini yapılacak penisilinlerin standart çözeltileri referans
standart madde kullanarak Hg(II)-imidazol-EDTA yöntemine gö-
re distile su ile hazırlanır. Bu stok çözeltiden sırasıyla
0,2-0,4-0,6-0,8-l,O ml alınarak kapaklı tüplere aktarılır ve
hepsi distile su ile 1 ml'ye tamamlanıp 3.4.2. bölümünde Tab
lo 3l'de her madde için gösterilmiş pH'da 5 ml Hg(II)-imidazol
EDTA belirteci ilave edilir. Tüplerin kapakları kapatılıp yi
ne Tablo 3l'de gösterilen ısı derecesi ve sürede su banyosun
da beklemeye bırakılır. Isıtma süresi sonunda su banyosundan
çıkartılan tüpler derhal buz banyosunda soğutulur, civa tuz
larından ileri gelebilecek bulanıklığı, önlemek üzere santri
füjlenir ve Tablo 3l'de gösterilen A 'da aynı şartlarda ha-max zırlanmış penisilin türevi içermeyen boş çözeltiye karşı gös-
terdikleri absorbans değerleri ölçülerek ölçü eğrisi çizilir.
b) Farmasötik Şekillerin Miktar Tayinleri*
1- İnjeksiyon Preparatlarının Miktar Tayinleri: Yukarı
da belirtilen konsantrasyonlarda olmak üzere farmasötik şe
killer distile suda çözülerek örnek çözeltisi hazırlanır. Bun
dan 0,5 ml çekilir, üzerine 0,5 ml distile su ilave edilir
ve Tablo 3l'de gösterilen pH'da 5 ml Hg(II)-imidazol-EDTA be
lirteci ilave edilip ölçü eğrisinin hazırlanmasında olduğu
gibi işlemlere devam edilerek ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümün
deki formül yardımıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivi
tesi hesaplanır.
* İmidazol 2 yöntemine göre 2 ayrı Amax'da çalışılabilen penisilinlerin farmasötik şekillerinin miktar tayinleri yapılırken visibl alandaki A 'larla çalışılmıştır. max
- 57 -
2- Kapsüllerin Miktar Tayinleri: Kapsüller açılarak
kafi miktarda distile su ilave edilir ve manyetik karıştırıcı
yardımıyla yarım saat karıştırılır. Kontsantrasyonu yukarıda
belirtilen şekilde olmak üzere distile su ile gerekli hacme
tamamlandıktan sonra adi süzgeç kağıdından süzülerek süzüntü
den 0,5 ml çekilip 0,5 ml distile su ilave edilir. Tablo 31'
de belirtilen pH'da 5 ml imidazol 2 belirteci ilave edilip
ölçü eğrisinin hazırlanmasındaki gibi çalışılır. Ölçülen ab
sorbans değerinden ölçü eğrisi ve 3.5.l bölümünde verilen for
mül yardımıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivitesi hesap
lanır.
3- Tabletlerin Miktar Tayinleri: Tablet üzerine kafi
miktarda distile su ilave edilip manyetik karıştırıcı yardı
mıyla l saat karıştırılır. Konsantrasyonu yukarıda belirtil
diği şekilde olmak üzere distile su ile gerekli hacme tamam
lanıp adi süzgeç kağıdından süzülerek süzüntüden 0,5 ml çeki
lip üzerine 0,5 ml distile su ilave edilir. Tablo 3l'de belir
tilen pH'da 5 ml Hg(II)-imidazol-EDTA (imidazol 2) belirteci
ilave edilerek ölçü eğrisinin hazırlanmasındaki gibi çalışı
lır. Ölçülen absorbans değerinden ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölü
münde verilen formül yardımıyla, farmasötik şeklin mg cinsin
den aktivitesi hesaplanır.
3.5.3. Ni(II)-Hidroksilamin Yöntemiyle Yapılan Miktar Tayin
leri
a) Ölçü Eğrilerinin Çizilmesi
Konsantrasyonları yaklaşık 2.0 mg/ml olmak üzere ana
lizi yapılacak penisilinlerin standart stok çözeltileri refe
rans standart madde kullanarak% l NaHco3
çözeltisi ile hazır
lanır. Bu standart stok çözeltiden sırasıyla 0,5-1-1,5-2-2,5-3
ml alınıp tüplere aktarılır, hepsi% l NaHC0 3 ile 3 ml'ye
tamamlanır. Tüplere 2'şer ml Ni(II)-Hidroksilamin belirteci
- 58 -
ilave edilip karıştırılır ve sonuçlar bölümünde Tablo 54'de
her penisilin için belirtilmiş olan sürede bekletilir. Bu sü
re sonunda tüplere 5'er ml ferri amonyum sülfat belirteci ila
ve edilir, karıştırılır ve yine aynı tabloda belirtilen süreye
göre bekletilir, Ni(II) tuzlarından oluşabilecek bulanıklığı
önlemek üzere santrifüjlendikten sonra aynı şartlarda hazır
lanmış sefalosporin içermeyen boş denemeye karşı Tablo 54'de
belirtilen A 'da ölçme yapılarak ölçü eğrisi çizilir. max
b) Farmasötik Şekillerirt Miktar Tayinleri
1- İnjeksiyon Preparatlarının Miktar Tayinleri: Kon
santrasyonları yukarıda belirtilen şekilde olmak üzere farma
sötik şekiller% 1 NaHC03 çözeltisinde çözülerek örnek çözel
tisi hazırlanır. Bu çözeltiden 1,5 ml çekilerek üzerine 1,5
ml % 1 NaHC03
çözeltisi ilave edilir ve ölçü eğrisinin hazır
lanmasındaki gibi işlemlere devam edilir. Ölçülen absorbans
değerinden ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümünde verilen formül
yardımıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivitesi hesapla
nır.
2- Kapsüllerin Miktar Tayinleri: Kapsüller açılarak
kafi miktarda% 1 NaHco3
çözeltisi ilave edilir ve manyetik
karıştırıcı yardımıyla 15 dakika karıştırılır. Konsantrasyonu
yukarıda belirtilen şekilde olmak üzere% 1 NaHco3
çözeltisi
ile gerekli hacme tamamlandıktan sonra adi süzgeç kağidından
süzülerek süzüntüden 1,5 ml çekilip üzerine 1,5 ml % 1 NaHC03 çözeltisi ilave edilir. İşlemlere ölçü eğrisinin hazırlanma
sında anlatıldığı gibi devam edilir. Ölçülen absorbans değe
rinden ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümünde verilen formül yardı
mıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivitesi hesaplanır.
3- Tabletlerin Miktar Tayinleri: Tablet üzerine kafi
miktarda% 1 NaHC03
çözeltisi ilave edilip manyetik karıştı
rıcı yardımıyla yarım saat karıştırılarak tabletin dağılması
- 59 -
sağlanır. Konsantrasyonu yukarıda belirtildiği şekilde olmak
üzere% 1 NaHC0 3 ile gerekli hacme tamamlanır ve adi süzgeç
kağıdından süzülerek süzüntüden 1,5 ml alınıp üzerine 1,5 ml
% 1 NaHC03
çözeltisi ilave edilir. Ölçü eğrisinin hazırlanma~·.
sındaki gibi işlemlere devam edilir. Ölçülen absorbans değe
rinden ölçü eğrisi ve 3.5.1. bölümünde verilen formül yardı
mıyla farmasötik şeklin mg cinsinden aktivitesi hesaplanır.
3.5.4. USP XX'ye Göre İyodometrik Titrasyon ile Yapılan Miktar
Tayinleri
USP XX'ye iyodometrik titrasyon ile farmasötik şekil
ler aşağıdaki şekilde tayin edilir(76-79,252).
1- injeksiyon Preparatların Miktar Tayini: Konsantras
yonu Bölüm 3.4.4'te belirtildiği şekilde olmak üzere farmasö
tik şekil distile su ile çözülüp gerekli hacme tamamlanarak
örnek çözeltisi hazırlanır. İşlemlere 3.4.4. bölümünde anla
tıldığı şekilde devam edilir.
2- Kapsüllerin Miktar Tayini: Kapsüller açılarak üze
rine kafi miktar distile su ilave edilir ve manyetik karıştı
rıcıyla karıştırılarak etken maddenin çözülmesi sağlanır.
Konsantrasyonu Bölüm 3.4~4'te belirtildiği şekilde olmak üze
re distile su ile gerekli hacme tamamlanır ve işlemlere 3.4.4
bölümünde anlatıldığı gibi devam edilir.
3- Tablet Miktar Tayini: Tablet üzerine kafi miktar
distile su ilave edilir ve manyetik karıştırıcıyla karıştırı
larak etken maddenin çözülmesi sağlanır. Konsantrasyonu Bölüm
3.4.4 1 te belirtildiği şekilde olmak üzere distile su ile ge
rekli hacme tamamlanır ve işlemlere 3.4.4. bölümünde anlatıl
dığı gibi devam edilir.
- 60 -
3.6. İNCE TABAKA KROMATOGRAFİSİ ÇALIŞMALARI
3.6.1. Adsorbanlar
İnce tabaka kromatografisi çalışmalarında plastik fol
ya üzerine kaplanmış slikajel ve aluminyum folya üzerine
kaplanmış selüloz adsorban olarak kullanıldı.
3.6.2. Çözücü Sistemleri
Yapılan ince tabaka kromatografisi (İTK) çalışmaların
da aşağıdaki çözücü sistemleri kullanıldı(84,85).
1- n-propanol 39.5
piridin 26.3
gl-AcOH 7. 9
H20 26.3
2- Etil asetat 50.0
Aseton 25.0
gl.AcOH ıo.o
H2
0 ıs.o
- 61 -
4. SONUÇLAR
4.1. ELLMAN BELİRTECİ İLE YAPILAN İNCELEMELER
Her bir penisilin türevi için öngörülen 2.0 mg/ml ölç
me konsantrasyonunda madde tam olarak tartılıp, distile suyla
10 ml'ye tamamlandı. 0.2, 0.4, 0.6, 0.8, 1.0 ml penisilin çö
zeltisi çekip, kapaklı tüplere aktarıldı ve hacimleri distile
suyla 1 ml'ye tamamlandıktan sonra 0.5 ml 0.1 N NaOH ile oda
temperatüründe 30 dakika bekletildi. Daha sonra 0.5 ml 1 N HCl
ilave edildi ve su banyosunda 50 dakika süre ile degradasyona
tabi tutuldu. Reaksiyon süresinin sonunda tüpler buz banyo
suna konup, ısıları oda sıcaklığına getirildikten sonra Hamil
ton enjektörü kullanılarak 0.050 ml degradasyona uğramış peni
silin türevinin çözeltisi cam küvete kondu; üzerine 3 ml
Ellman belirtecinin 0.15 M pH 7.2 fosfat tamponundaki çözelti
sinden ilave edildi ve 410-412 nm'lerde aynı koşullarda hazır
lanan şahit çözeltiye karşı ölçüm yapıldı.
•HCl •NaOH
+ ---6
-
COOH
S-ON02 1 •ONO,
COOH
·•ONO, COOH
ŞEKİL 2- Penisilinlerin Ellman belirteciyle verdikleri reaksiyon mekanizması
- 62 -
4.1.1. Uygun Degredasyon Ortamının Seçimi
Penisilinlerin Ellman belirteci ile yapılan miktar ta
yinlerinde, Vermiej penisilinleri 0.1 N NaOH çözeltisi ile
soğukta beklettikten sonra 1 N HCl ilave ederek 60 dakika kay
nar su banyosunda bekletmiş ve degradasyonlarını tamamlamış
tır(79). J.Kirschbaum ise sefalosporinlerin degradasyonunu
NaOH ve Na2co
3 karışımı ile 75 dak. kaynar su banyosunda ve
2 N N2
so4
ile 30 dak oda temperatüründe bekleterek gerçekleş
tirmiştir(80). Degredasyon sonunda çözeltilerin pH'sı ölçül
düğünde asid ortamdan bazik ortama doğru kayıldığında absor
banslarda yükselme gözlenmiştir. Bu nedenle sistematik olarak
pH 9.0-11.3 aralığında hazırlanan çeşitli tampon çözeltiler
ile degradasyon tekrarlanarak ölçmeler yinelenmiştir.
4.1.2. Uygun Degradasyon Süresinin Tayini
Uygun degradasyon süresinin saptanması için çeşitli
konsantrasyonlardaki penisilin çözeltilerinin 1 ml'si üzerine
O.S'er ml 0.1 N NaOH ve 1 N HCl çözeltisi ilave edilerek 120
dakika süre ile kaynar su banyosunda bekletilen çözeltilerden
60 dakikaya kadar 15 dakika ve daha sonra S'er dakika aralık
larla 0.050 ml alınarak bir cam küvete kondu ve DTNB'nin fos
fat tamponu pH 7.2'deki 3 ml çözeltisi ile karıştırılarak ab
sorbanslar aynı koşullarda distile suyla hazırlanmış boş de
nemeye karşı okundu.
Burada gözlendiği üzere çalışmamıza konu olan 22 peni
silin için uygun degradasyon süresi 0,1 N NaOH ile 30 dakika
bekleme ve daha sonra 90 dakika 1 N HCl ile sıcakta (90~1°C)
bekletmeyle olduğu saptandı.
4.1.3. Uygun pH'nın Seçimi
Absorbansın en yüksek olduğu pH'nın saptanması amacıy
la 20 mg. DTNB'nın pH 6.4, 6.8, 7.0, 7.2, 7.4, 7.6 ve 8.0'-
- 63 -
daki 100 ml'lik çözeltileri hazırlandı. Degradasyona uğratıl
mış her bir penisilin çözeltisinden 0.050 ml., 3 ml. DTNB'nin
farklı tamponlardaki çözeltisi ile karıştırılarak absorbansla
rı her bir pli için ayrı boş deneme hazırlanarak 410 nm'de öl
çüldü. Reaksiyonun farklı pH'lara karşı ne şekilde oluştuğu
gözlendi. Buna göre her bir penisilin için absorbans en yüksek
değere pH 7.2'de ulaşmaktadır. pH 7.6 ve pH B'de DTNB belirte
ci dayanıklı olmadığı için boş denemenin absorbansı ölçme ko
şullarında kısa süre içinde yükselmektedir(81). Dolayısıyla
ölçmeler belirteç ilavesinden sonra kısa bir süre içinde ya
pılmıştır.
4.1.4. DTNB/Penisilin Mol Oranının Saptanması
DTNB ile penisilin türevleri arasındaki reaksiyonun
kantitatif olarak yürümesi için gerekli belirteç miktarının
saptanması amacı ile yapılan çalışmada penisilin konsantras
yonu sabit tutulup, DTNB'nin pH 7.2 fosfat tamponundaki kon
santrasyonu penisilin türevi konsantrasyonunun 0.04 ile 40
katı olacak şekilde çalışıldı. Herbir penisilin için DTNB/
penisilin mol oranının en az 10 olması reaksiyonun kantitatif
olarak yürümesi için yeterli olmaktadır. Bu nedenle çalışmamız
da DTNB penisilin mol oranı 20 olarak çalışılmıştır(82).
Reaksiyon ffrününün Dayanıklılığı
İncelenen penisilin türevlerinin Ellman belirteci
ile verdikleri reaksiyon ürününün dayanıklılığının saptanması,
reaksiyon koşullarında pilot madde olarak alınan P1 , P4 , P8 ,
P22
için her 30 dakikada bir 6 saat süre ile gözlendiğinde
absorbanslarda değişiklikler saptanamamıştır.
4.1.5. Ölçü Eğrilerinin Hazırlanması
Ölçü eğrilerinin hazırlanmasında Lambert Beer kanununun
geçerli olduğu konsantrasyon alanını saptamak için, penisilin
konsantrasyonları Tablo 7'de bildirilen sudaki çözeltileri ha
zırlanarak 4.1 bölümünde anlatıldığı gibi çalışılarak yapıldı.
- 64 -
TABLO 7- İncelenen Penisilin Türevlerinin Ellman Belirteci İle Verdikleri Reaksiyondaki Başlangıç ve Ölçme Konsantrasyonları
Başlangıç Ölçme Sefalosporin
A Konsantrasyonu Konsantrasyonu
Türevi max ( mg / ml) (mcg/ml)
pı 412 1,9215 21, 00
p2 412 2,8822 31,50
p3 412 2,6535 29,00
p4 412 3,1567 34,50
P5 410 1,3070 14,30
p6 410 1,272 13,90
p7 410 1,1195 12,25
p8 410 1,685 O 18,40
p9 410 1,2150 13,30
Pıo 410 1,075 O 11,75
pıı 410 1,485 O 16,25
p12 410 1,4840 16,20
Pl3 410 1,6100 17,60
p14 410 1,9490 21,30
Pı5 410 1,3875 15,15
p16 410 1,768 O 19,30
p17 410 1, 768 O 19,30
Pı8 410 1,650 12,75
Pl9 410 1,0150 11,10
p20 410 1,5000 16,40
p21 410 1,4775 16,15
p22 410 1,4700 16,10
<( CQ o
- 65 -
ı:--: o
~ tO o d
{/l
ı:: <11 .o
o ı-ı ~ o ~ {/l
.o <11
aJ ı-ı
o~ co ı:: ~•M
r-! •M
{/l
•M ı:: aJ p..
::ı o r-! N" ı.n o
ı::
-.::t P-ı
.. ('t")
P-ı
.. N P-ı
.. r-!
P-ı
1 ('t")
~ •H :::.:: w tr.ıı
<( d
a.. ın a.. <.o o...t--..... 4
a
66
f1 -. o
o U> (I')
o o ~
o c:0 ~
o
"M H Q)
,-1
"M H ıöO Q)
rı:ı
ı:: cıı
,o H o rı:ı
,o cıı
Q)
H Q)
,-1
ı:: "M ,-1
"M rı:ı
"M ı:: Q)
p.
;j ,-1
o ı::
'° P-ı
1.1)
P-ı
1 --t
...:ı •H :-,.:: J:%l cr.ı,
r-: o Lll
o
- 67 -
~ o
,<.
o C0 ('I')
o N ~
o CD ...,
o o ın
o
"" H aı
r-1
"" H >öO aı
Ol ı::: ı:ıı
,o H o Ol ,o ı:ıı
.µ
"" ı:ıı
aı H aı
r-1 ı:::
"" r-1
"" Ol
." ı::: aı p..
::ı r-1
o ı:::
r-... r-1
ı:ı.ı
.. ırı r-1
ı:ı.ı
.. N r-1 P-ı
r-1 r-1
P-ı
o r-1
P-ı
.. °' ı:ı.ı
.. co P-ı
1 ırı
ı-'l •H ~ ~ uı,
' ' I I
I
' 1
I I
J J
I
, , I
.... .... ,~
\
'
, , ,
;
, , , ı. ,
~ .... ........ , ...
...... ........ ....
'° d
',,,
1
l J
1 1 1 1 1 1 , 1 1 1 1
\
' 1 1 1 1 1 1 1 1 1
\
\
68
d "f o o
o o "4
o N "4
o tD "4
o o Ul
•r-1 H (U
,-(
•r-1 H ıoO (U
Cll s:::: ('j
,.o H o Cll
,.o ('j
.µ •r-1 ('j
(U
H (U
,-(
s:::: •r-1 ,-(
•r-1 Cll
•r-1 s:::: (U p.,
:ı ,-(
o s::::
'° ,-(
P-ı
...;t ,-(
P-ı
C"")
,-(
P-ı
1
"° ...,::ı
•H ~ ~ U)ı
A
06
04
02
r----1 ---
0~8
iP,g
• Pıo 0'21 * Pı2
1 -
---------o···...o-j ----,,,,._, . __ ..___
........... ,e_· , --·-7 ..... ~-""6 --// .... -:;;--
-------/
... ·--··--·---···---··-·--y~~---········· - ~
---~ı~------~/ o ____ _____-/·
0L-f.ı---+----------+----------------------+-------500 460 420 400 A
ŞEKİL 7- Pıs, P19, Pzo, Pzı, P22 no.lu penisilinlere ait absorbans eğrileri
O\ ı..o
A
0,8
o.6
0.4
0,2
o 5.4
- 70 -
ıo.a 16.2 21.6 27 C mcgkri
ŞEKİL 8- Pı nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 8- Pı Ölçü Eğrileriyle İlgili Absorbans Değerleri C\max 412 nm
No C
Al A2 A3 A4 AS A s S/A. 100 mcg/ml
1 5,4 0,240 0,240 0,236 0,240 o, 240 0,2390 ;9, 0018 o, 7531
2 10,8 0,410 0,410 0,410 0,410 0,412 0,4100 0,0009 o, 2195
3 16,2 0,565 0,565 0,570 0,568 0,565 0,5670 0,0023 0,4056
4 21,6 0,750 0,740 0,745 0,750 0,750 0,7470 0,0044 O,Ş890
5 27,0 0,920 0,920 0,920 0,925 0,925 0,9220 0,0027 o, 2928
A
0.8 1
o.6
0.4
.o. 2
o 6
- 71
12 18 24 30 C mcg/mt
ŞEKİL 9 - P2 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 9 - P2 Ölçü Eğrileriyle İlgili Absorbans Değerleri Oı.max 412 nm,
No C
Al A2 A3 A4 AS A s S/A. 100 mcg/ml
1 6,0 0,288 0,290 0,295 0,291 0,290 O, 2900 0,0025 0,8621
2 12,0" 0,445 0,450 0,440 0,446 0,445 0,4450 0,0035 o, 7865
3 18 ,o 0,590 0,590 0,590 0,592 0,600 0,5920 0,0043 0,7264
4 24,0 0,760 0,750 0,760 0,760 o, 7Cr,2 o, 7580 0,0047 0,6201
5 30,0 0,890 0,890 0,880 0,880 0,878 0,8820 0,0085 0,9637
- 72 -
A
o.s
0.6
0.2
o 6.6 13.2 19.8 26.4 33 C mcg/ml
ŞEKİL 10- p3 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 10- p3 Ölçü Eğrileriyle İlgili Absorbans Değerleri Oı-max 412 nın)
No C Al A2 A3 A4 AS A s s/A. ıoo mcg/ml
1 6,0 0,265 0,275 0,265 0,268 0,265 o, 2680 0.0043 1.6045 2 13,2 0,400 0,405 0,420 0,410 0,400 0,4070 0.0083 2.0393 3 19,8 0,510 0,512 0,510 0,510 0,510 o.5100 0.0009 0.1765 4 26,4 0,640 0,640 0,635 0,635 0,640 0,6380 0.0027 0.4232 5 33,0 o, 730 0,730 0,735 0,740 0,740 o, 7350 o. 0050 0.6803
A
0.8
o.
o 12.8
- 73 -
19.2 25.6 32 C mcg/mt
ŞEKİL 11- Pq nın Ellman belirteciyle verdigi ölçü eğrisi
TABLO 11 - P 4 ö 1 ç ü E ğ r i 1 er i y 1 e İ 1 g i 1 i A b s o r b an s D eğ er 1 er i O,max 412 nm.)
No C
Al A2 A3 A4 AS A s S/A. 100 mcg/ml
1 6,4 0,238 0,238 0,240 0,240 0,238 0,2390 0,0010 0,4184
2 12,8 0,410 0,415 0,417 0,412 0,415 0,4140 0,0027 0,6522
3 19,2 0,510 0,512 0,510 0,512 0,510 0,5110 0,0011 0,2153
4 25,6 0,735 0,736 0,735 0,740 0,735 0,7360 0,0022 0,2989
5 32,0 0,890 0,890 0,890 0,885 0,900 0,8910 0,0054 0,6061
A
0.300
0.225
0.150
o. 075
o
- 74 -
2.86 5.72 8.58 11.44 14.30 C
mcg/ml
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi ŞEKİL 12- P5
TABLO 12- P5 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 2,86 0,040 0,040 0,040 0,040 o, 0400 0,0000 0,0000
2 5, 72 0,091 0,090 0,095 0,090 0,0915 0,0024 2, 6229
3 8,58 0,141 0,140 0,145 0,140 0,1415 0,0024 1,6961
4 11,44 0,191 0,190 0,190 0,190 0,1903 0,0005 O, 2627
5 14,30 0,240 0,240 0,245 0,240 0,2413 0,0025 1,0361
- 75 -
A
0.300
Oal50
o. 075
o 2.78 8.34 11.12 13.90 C
mcg/ml
ŞEKİL 13- P6
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 13- P6
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A 410 nm) max
No C Al A2 mcg/ml A3 A4 A s S/A.100
1 2,78 0,041 0,040 0,042 0,040 0,0408 0,0009 2,2059
2 5,56 0,100 0,100 0,100 o, 105 0,1013 0,0025 2,4679
3 8,34 0,151 0,150 o, 150 o, 153 0,1510 0,0014 o, 9272
4 11,12 0,201 0,200 0,205 0,203 0,2023 0,0022 1,0875
5 13, 90 0,249 0,248 0,248 0,250 0,2488 0,0009 0,3617
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o
ŞEKİL 14- P7
TABLO 14- P7
No C mcg/ml
1 2,45
2 4,90
3 7,35
4 9,80
5 12,25
- 76 -
2.45 4.90 7.35 9.80 12. 25 C
mcg/ml
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,071 0,070 0,070 0,070 0,0703 0,0005 0,7112
o, 141 0,140 0,145 o, 140 o, 1415 o, 0024 1,3223
0,211 0,210 0,215 o, 210 0,2115 0,0024 1, 1348
0,284 0,285 0,280 0,285 o, 2835 0,0024 0,8467
0,360 0,360 0,362 0,360 0,3605 0,0010 o, 2774
A
0.60
0.45
0.30
0.15
o
ŞEKİL ıs- P8
TABLO ıs- p8
No C
mcg/ml
1 3,68
2 7,36
3 ll,04
4 14, 72
5 18,40
- 77 -
3.68 11.04 14.72 18.40 C
mcg/ml
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 run) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,130 0,131 0,130 0,130 0,1302 0,0005 0,3840
0,261 0,260 0,265 0,260 0,2615 0,0024 0,9178
0,397 0,390 0,395 0,391 0,3933 0,0033 0,8391
0,520 0,520 0,515 0,515 0,5175 0,0029 0,6946
0,651 0,650 0,655 0,652 0,6520 0,0022 0,3374
- 78 -
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o 2.66 5.32 7.98 10.64 13. 30 C
mcg/ml
ŞEKİL 16- P9 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü e~risi
TABLO 16- Pg ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A 410 mn) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 2,66 0,060 0,060 0,060 0,062 o, 0605 0,0010 1,6529
2 5,32 0,121 0,120 0,125 0,120 0,1215 0,0024 1,9753
3 7,98 o, 182 0,180 0,185 o, 180 0,1818 0,0024 1,3201
4 10,64 0,241 0,240 0,241 0,240 0,2405 0,0058 2,4116
5 13,30 0,302 0,300 0,305 0,301 0,3020 0,0022 o, 7285
- 79 -
A
0.4
0.3
0..2
0.1
o 2.35 4.70 7.05 11.75 C
mcg/ml
ŞEKİL 17- P 10 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 17- P10 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax: 410 nm)
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 2,35 0,060 0,061 0,60 0,062 0,0608 0,00095 1,5625
2 4,70 0,120 0,121 0,120 0,121 0,1205 0,00058 0,4813
3 7,05 o, 180 o, 182 o, 185 0,181 o, 182 0,0022 1, 2088
4 9,40 0,241 0,240 0,242 0,240 0,2408 0,00095 0,3945
5 11, 75 0,302 0,300 0,300 0,301 0,3008 o, 00096 0,3191
A
0.60
0.45
0.30
O .15
o 3.25
- 80 -
6.50 9.75 13.00
•
16.25 C
mcg/ml
ŞEKİL 18- P11 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 18- P11 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax: 410 nm)
No C Al A2 A3 A4 A S/A.100 mcg/ml s
l 3,25 0,119 o, 115 o, 120 0,117 o, 1178 0,0022 1,8676
2 6,50 0,203 0,200 0,205 0,205 0,2033 0,0024 1,1805
3 9,75 0,304 0,300 0,305 0,303 0,3030 0,0022 o, 7261
4 13,00 0,407 0,405 0,400 0,405 0,4043 0,0030 0,7420
5 16, 25 0,575 0,571 0,575 0,575 0,5740 0,0020 0,3484
A
0.60
0.45
0.30
0.15
o
- 81 -
3.24 6.48 12.96 16.20 C
mcg/ml
ŞEKİL 19- Pı2 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 19- Pı2 ·ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A S/A..100 mcg/ml s
1 3,24 0,111 0,110 o,ııo o, 110 o, 1103 0,0005 0,4533
2 6,48 0,213 0,215 0,210 0,215 0,2133 0,0024 1,1252
3 9, 72 0,328 0,325 0,330 0,330 0,3283 0,0024 0,7310
4 12,96 0,431 0,430 0,435 0,430 0,4315 0,0024 0,5562
5 16,20 0,540 0,540 0,542 0,542 0,5410 0,0012 0,2218
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o 3.52
- 82 -
7.04 10.56 14.08 17.60 C
mcg/ml
ŞEKİL 20- P 13 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 20- P13 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax: 410 nm)
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 3,52 0,081 0,081 0,080 0,080 o, 0805 0,0005 0,6211
2 7 ,04 0,161 0,160 0,162 0,160 0,1608 o, 0009 0,5597
3 10,56 0,230 0,230 0,235 0,230 0,2313 0,0025 1,0808
4 14,08 0,321 0,320 0,325 0,320 o, 3215 o, 0024 0,7465
5 17,60 0,402 0,400 0,405 0,400 0,4018 0,0024 0,5973
A
0.8
o.6
0.4
0.2
o
- 83 -
4.26 8. 52 12.78 17.04 21. 30 C
mcg/ml
ŞEKİL 21- P14 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 21- P14 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 4 ,26 0,129 o, 130 o, 127 o, 130 o, 1290 0,0014 1,0853
2 8,52 0,331 0,330 0,335 0,330 0,3315 0,0024 O, 7239
3 12,78 0,490 0,490 0,492 0,490 0,4905 0,0010 0,2039
4 17,04 0,650 0,651 0,651 0,650 0,6505 0,0006 o, 0922
5 21,30 0,810 0,815 0,810 0,810 0,8113 0,0025 o, 3081
A
0.90
0.75
0.50
0.25
o 3 .03
- 84 -
Pıs
6.06 9.09 12.12 15.15
C mcg/ml
ŞEKİL 22- P15 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 22- Pı5 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 3,03 0,192 0,190 0,200 0,195 0,1943 0,0043 2,2131
2 6,06 0,367 0,365 0,365 0,370 0,3663 0,0025 o, 6825
3 9,09 0,550 0,550 0,552 0,552 0,5510 0,0012 0,2178
4 12,12 0,732 o, 730 0,730 o, 732 0,7310 0,0012 o, 1642
5 15, 15 0,920 0,920 0,920 0,923 0,9208 0,0015 0,1629
A
0.60
0.45
0.30
0.15
- 85 -
o 3.86 11.58 15.44 19. 30 C
mcg/ml
ŞEKİL 23- P16
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 23- P ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) 16 max
C A4
-S/A.100 No mcg/ml Al A2 A3 A s
1 3,86 0,116 0,115 o, 115 0,115 o, 1153 0,0005 0,4337
2 7, 72 0,239 0,240 0,235 0,237 0,2378 0,0022 o, 9251
3 11,58 0,358 0,360 .0,355 0,360 0,3583 0,0024 0,6698
4 15,44 Q,481 0,480 0,480 0,482 0,4808 0,0009 o, 1872
5 19,30 0,600 0,600 0,603 0,600 0,6008 0,0015 0,2497
A
0.500
0.375
0.250
O .125
o 3 . 66
- 86 -
7.72 11.58 15.44 19. 30 C
mcg/ml
ŞEKİL 14- P17 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 24- P17 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nın) max
No C
Al A2 A3 A4 S/A.100 mcg/ml A s
l · 3 ,66 0,102 0,100 0,100 0,105 o, 1028 0,0024 2, 3576
2 7,22 0,203 0,200 0,205 0,200 0,2020 0,0024 1,1881
3 11,58 0,305 0,100 0,302 0,302 0,3022 0,0021 0,6949
4 15 ,44 0,407 0,405 0,400 0,405 0,4043 o, 0030 0,7420
5 19, 30 0,505 0,500 0,505 0,500 0,5025 0,0029 0,5771
A
0.500
o. 375
O.250
O .125
o 2.55
- 87 -
5,10 7.65 10..20 12.75 C
mcg/ml
ŞEKİL 25- P18
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 25- P 18
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O.max 410 run)
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 2,55 0,102 0,100 0,100 0,100 0,1005 0,0010 0,9950
2 5,10 0,201 0,200 o, 205 · 0,200 0,2015 0,0024 1,1911
3 7,65 0,298 0,295 0,295 0,300 0,2960 0,0017 0,5743
4 10,20 0,397 0,395 0,395 0,400 0,3968 0,0024 0,6048
5 12, 75 0,495 o,495 0,497 0,495 0,4955 0,0010 0,2018
- 88 -
A
o.soo
0.375
0.250
0.125
o 2.22 6. 66 11.10 C
mcg/ml
ŞEKİL 26- P19 nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 26- P19 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O.max= 410 nm)
No C Al A2 A3 A4 A S/A.100 mcg/ml s
1 2,22 0,101 0,100 0,100 0,100 0,1003 0,0005 0,4985
2 4,44 0,200 0,210 0,205 0,205 0,2050 0,0041 2,0000
3 6,66 0,298 0,295 0,295 0,300 0,2970 o, 0024 0,8081
4 8,88 0,397 0,395 0,400 0,400 0,3980 0,0024 0,6030
5 11, 10 0,493 0,495 0,495 0,490 0,4933 0,0024 0,4865
A
0.60
0.45
0.30
0.15
o 3.28
- 89 -
6.56 9.84 13.12 16.40 C
mcg/ml
ŞEKİL 27- P20
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 27- P20
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 3,28 0,118 0,120 0,115 0,120 o, 1183 0,0024 2, 0287
2 6,56 0,232 0,235 0,230 0,230 0,2318 o, 0024 1,0354
3 9,84 0,301 0,300 0,302 0,300 o, 3008 0,0009 o, 2992
4 13,12 0,467 0,465 0,470 0,465 0,4668 0,0024 0,5141
5 16,40 0,529 o, 580· 0,580 0,580 0,5798 0,0005 0,0862
- 90 -
A
0.60
0.45
0.30
O .15
o 3.23 9. 69 12.92 16.15
ŞEKİL 28- P nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi 21
C mcg/ml
TABLO 28- P21 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 3,23 0,134 0,135 0,130 0,135 0,1335 0,0023 1,7228
2 6,46 0,259 0,260 0,255 0,260 0,2585 0,0024 0,9284
3 9,69 0,388 0,390 0,385 0,390 0,3883 0,0024 0,6181
4 12,92 0,512 0,510 0,515 0,510 0,511,8 0,0024 0,4689
5 16, 15 0,630 0,630 0,630 0,635 0,6313 0,0025 0,3960
- 91 -
A
0.500
0.375
0.250
0.125
o 3.22 6.44 9. 6 12.88
ŞEKİL 29- P22
nın Ellman belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
C mcg/ml
TABLO 29- P22 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 410 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 3,22 0,112 0,110 0,115 0,110 o, 1118 o, 0024 2,1467
2 6,44 0,210 0,210 0,211 0,210 0,2103 0,0005 0,2378
3 9,66 0,310 0,310 0,310 0,312 0,3105 0,0010 0,3221
4 12,88 0,399 0,395 0,400 0,400 0,3985 o, 0024 0,6023
5 16,10 0,493 0,495 0,495 0,495 0,4945 0,0010 0,2022
- 92 -
TABLO 30- Ellman Yöntemiyle Miktar Tayini Yapılan Penisilinlerin Ölçü Eğrileriyle İlgili Regresyon Analizleri Sonuçları
~ A m n r max
pı 412 0,031537 0,066100 0,9998
p2 412 0,024950 0,144300 0,9992
p3 412 0,017349 0,170253 0,9990
p4 412 0,025406 0,070400 0,9946
P5 410 0,018597 -0,006260 0,9989
p6 410 0,017532 -0,009500 0,9999
p7 410 0,999837 -0,003260 0,9998
p8 410 0,035315 0,001020 0,9999
p9 410 0,999977 0,000660 0,9999
Pıo 410 0,025545 0,000890 0,9999
pıı 410 0,034258 -0,013540 0,9903
pl2 410 0,999878 0,001000 0,9998
pl3 410 0,022821 -0,001810 0,9994
p14 410 0,998750 -0,022520 0,9988
P15 410 0,059990 0,007370 0,9998
p16 410 0,031450 -0,005600 0,9999
p17 410 0,025733 0,005599 0,9999
pl8 410 0,999956 0,002470 0,9999
pl9 410 0,044099 0,005020 0,9998
p20 410 0,993065 -0,007900 0,9931
p21 410 0,038666 0,010010 0,9998
p22 410 0,029615 0,019040 0,9997
- 93 -
4.2. Hg(II)-İMİDAZOL-EDTA YÖNTEMİ İLE YAPILAN İNCELEMELER
Herbir penisilin türevi için öngörülen takriben 20 mg
madde tam olarak tartılıp, hacimleri distile suyla 10 ml'ye ·
tamamlandı. 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 ve 1 ml penisilin çözeltileri
çekilip tüplere aktarıldı, hacimleri distile suyla 1 ml'ye
tamamlandıktan sonra 5 ml Hg(II)-imidazol-EDTA belirteci ila
ve edilip, 85°~ı 0 c su banyosunda 30-40 dakika bekletildi. Sü
renin sonunda buz banyosunda soğutulan çözeltilerin sıcaklığı
oda temperatürüne getirildikten sonra, 5 dakika santrifüje
tabi tutuldu ve aynı şartlarda hazırlanmış boş denemelere kar
şı absorpsiyon spektrumlarındaki maksimum dalga boyunda absor
bansları ölçüldü.
4.2.1. Reaksiyon Koşullarının Saptanması
Reaksiyon koşulları 3.4.2 bölümünde anlatıldığı şe
kilde saptanıp, çalışılan penisilinlerin hangi pH da Hg(II)
imidazol-EDTA belirteci ile miktar tayinlerinin yapılabildiği
Tablo 3l'de, çalışılan penisilinlerin çeşitli pH larda Hg(II}
imidazol-EDTA belirteci ilavesinden sonra gösterdikleri absor
banslar ise grafiksel olarak Şekil 29 ve 30'da gösterilmekte
dir. Reaksiyon ısısı ise tüm penisilinler için A 'un kayde-max dildiği 85°+ı 0 c'lik ısı olarak alınmıştır. Degredasyon süresi
ise 5 dk'lık aralarla taranarak P1
~ P 2 , P 3 , P4 için 30 dakika
ve diğer tüm penisilinler için 40 dakika olarak saptanmıştır.
4.2.2. Ölçü Eğrilerinin Haz~rlartması
Lambert-Beer Kanununa bağlı kalınarak 4.2 bölümündeki
gibi Tablo 3l'deki konsantrasyon ve şartlara göre çalışıldı.
A
0.6
O-'
0.2
o
••••• ~·· I -
.·············· ...
r--••········--4:.:.::.. "···" .. ·ı·t······ .._ ------- '·
... ,···· I ·••••••• I
""" .... • .,- ...... ~····
P2
. ....... Pıo
P4
P5
'••···· ....... ,p6
.... -' ..
~,:
/ -..._ __ ....._ ___ .__PJI
P1
5 6 7 8 9 pH
ŞEKİL 30- Hg(II)-imidazol-EDTA yöntemiyle incelenen penisilinlerin çeşitli pH'larda imidazol belirteci ilavesinden sonra gösterdikleri absorbanslar. P1'den P11 'e kadar numaralı penisilinler için (Tablo 7 1 deki koşullarda ve 90°±1°c 1 de)
ı.o
.ı::-
A
05
03
0.1
__ ..,_ ______ ..._ ..._ pl7 _,...____ ------ ------------- .......... -- ... .. ........... ... ~---•••• ---------... ••••••••• ._. p2J --ıı~:---~----~------~- • -- • ---.-...: P15
············-·--- •-.. ·--• .. ·-...... _ • ...,............. ......... ...... .. .................. P
1 8
P 19
---···-·---..... _ ... _ ... _ ... p22
.. ···--• .. --------·--···- .. .. . .... ------ ------------.... -..,..c-a.._______ - P 14 ----- ·-r'" . -.-._ııııı,-_-_:-::--.. c ... -ı:,.._..._.-.. ~--;:ı..'""•c .. ·--....._ ·• .. - .. _ .. ······-~···-• .......... __ P 13 ···-··•----- .. ····-· •-·-- - ···-·---~~--""'4,_..,~,..,ıııı:::::: ·--. ·····-..... -. •·····--
.. . .......... . .. , ---·····- ........... . - -· -.. ...- ·•• .. -..... _ ... ... ....... -.. -..... . •·· _.... -..... -..... ·--····· . ••···•·•·· •····--·····-..-·· pl2
Pı6
o 4 5 6 7 8 pH
ŞEKİL 31- Hg(II)-imidazol-EDTA yöntemiyle incelenen penisilinlerin çeşitli pH'larda imidazol belirteci ilavesinden sonra gösterdikleri absorbanslar. P12 den Pzz'ye kadar numaralı penisilinler için (Tablo 7'deki koşullarda ve 90°11°c'de)
ı.o
V1
- 96 -
TABLO 31- Hg(II)-imidazol-EDTA Yöntemi İle Yapılan Miktar Tayinlerindeki Reaksiyon Koşulları
Hg(II)-imidazol-EDTA A
Örnek ve Standart Belirtecinin pH'sı max Çözelti Konsantrasyonu
mg/ml pı 6, 5 O± O, 25 343 0,1260
p2 6,50±0,25 343 0,1890
p3 7,5±0,1 344 0,1740
p4 7,5±0,35 340 0,2070
P5 5,5±0,1 420 0,2462
p6 6,0±0,1 480 0,2568
p7 6,5±0,1 480/360 0,2332
p8 6,5±0,1 470 0,346
p9 7, O± O, 1 460 O, 25 04
Pıo 7,5±0,1 460 0,2986
pll 5,5±0,1 460 0,2560
pl2 5,0±0,1 440 0,2100
Pl3 7 , O± O, 1 480 0,2944
pl4 6,0±0,1 460 0,1966
P1s 5,0±0,1 480 0,2180
Pl6 6,5±0,1 460/330 0,2672
pl7 6,5±0,1 460 0,3768
P18 5,0±0,1 420/324 0,4536
pl9 5,0±0,1 460/324 0,2004
p20 6,0±0,1 470 0,2440
p21 6,5±0,1 480/323 0,2304
p22 6,5±0,1 461 0,2700
A
o.
oı.oo
(Y'
I I I 1
i i
/ .,. I
'
-.....
A~
o P, • '2 ~¼
'···'-...\ ...................
.........____~
o 1 ,, 1 1 1 1 1 1 -
360 350 31.0 330 320 ~ 380 370
ŞEKİL 32- Pı, P2, P3, P4'e ait absorbans eğrileri (Tablo 3l'deki koşullarda ve
85°~1° de)
ı..o
-....ı
A
0.3
02
0.1
A-----···-ıl---•---
---..........
A fs • Ps x~
... ... ~ ... --K-..... ', ıl••·······-·X·········--·· ········-··N-·············X.-----X--.~.---K········ .. ·····~·-·····, '···•~'\
•. ' '· ' \ı~,.~ .... .,x-
,,.~ ~--.
0..1.-.tı---t-----------+-----------+-----------------520 440 360 X
ŞEKİL 33- P5, P6, P7'e ait absorbans eğr ileri (Tablo 3l'deki koşullarda ve 85°~1°c'de)
\O 00
A
a3
02
0.1
~--·-···--~ A. ...... . ... · .... ....... ·· .•. ..
~ ........ ,__ -4---f-,_ --- ·:.,__ ~---«-..
·•.............. .....,_'\..
• % •Pg • P,o X ~1
•P,2 ·. ~ '\ \ ... ~---..... \ ____ ... "K........... \ \ X--------K- ..... x. \
...... , . ~ * •,', $ . ~ ~
* Pı5 * 17
\~ ı:: \ . \ --··+-·----~--.. -:.. . ._:,
\ ~----....... . \ ' .......... .... ··.. \ ' ···,. ' . ' ·-...... ·· ... "' ~ ,.., · .. ,
\ ',, ···, ·•. \ ', ·, ...... .,jl \ ' '\ ----- ··. ,_ ·~· •. "' \ı, ' ,.. ' •.··. ... ___ ..,.:-·, ..• ": . .... '.•.~~-... . .
~
.... o~~f-:--------+---~---+---_....., ______
520 440 360
ŞEKİL 34- Ps, Pg, Pıo, P11, P12, P15, P17'e ait absorbans eğrileri (Tablo 3l'deki koşullarda ve sso!ı 0c)
A
ı.o
\O
A
0.3
02
0.1
------------------------------•--•----------.. , ...... ' ' ...........
•• _.a . .& __ _...... ••••• ••• ' ' ' ', ,, -----~- &
, __ " ,._ \ . ~ \ ' '
...... ,, ... ,
\. ,• ·•., ~ ..... ·, ··."'4-...... ._. .... ..;..., ...... ··
O ~ 360 520 440
• Pı3
•14 A 15
)..
ŞEKİL 35- P13, P14, P16'ya ait absorbans eğrileri (Tablo 3l'deki koşullarda ve 85°±1°C'de)
t-' o o
A
04
03
.... r,,
g -ıs c:ı
~~ 02 Bm ~~: ;;!§i' ~!!ı ~~
ffi ! 01
~~ __ e:
'-t ...... ... .......... _ -------, ... ___ ... _... -~-- ' ----------------- . '
' "\ ' ' \ ~
\ \ \ \ \ \ \
• 18 X 19 A~O
• Pı1 *Pı2
~·-~·-•··~. \ .e-······---...... ___ • • . ..,, •
--··· lf ------ ··-,.__ ;-...,_ ... - -- ' '-. \ -., ....x---· ' --~\ ··•.
1 \\
. ··.. \ .. , "\~~~ . ;;_~--•--
' ·--. -'-A---- ~---',,,_... \.._ :·.,.• .. ./ _______ ~ --------....,.... __ _ OL./,--!":----
520 440 360 )ı.
ŞEKİL 36- P1s, P19, Pzo, Pz1, Pzz'ye ait absorbans eğrileri (Tablo 3l'deki koşullarda ve 85°±1°C'de)
t-' o t-'
A
0.5
0.4
0.3
0.2
o.ı
o
- 102 -
8.4 12.6 16.8 C mcglml
ŞEKİL 37 - p nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği elçü eğrisi 1
TABLO 32- Pı ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A 343 run) max
No C
Al A2 A3 A4 AS A s S/A. 100 mcg/ml
1 4,2 0,080 0,082 0,080 0,083 0,081 0,0810 0,0013 1,6049
2 8,4 0,144 0,144 0,145 0,144 0,145 0,1440 0,0005 0,3472
3 12,6 0,216 0,216 0,216 0,216 o, 218 0,2160 0,0009 0,4167
4 16,8 1 o, 284 0,284 0,285 0,286 0,284 o, 2850 0,0009 0,3158
5 21,0 0,364 0,363 0,364 0,365 0,364 0,3640 0,0008 0,2198
A
0.5
0.4
0(12
o 6.3
- 103 -
12.6 18. 9 25.2 31.5 C mcg/ml
ŞEKİL 38- p nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği <Hçü eğrisi 2
TABLO 33- P 2 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O.max: 343 nm)
No C
Al Az A3 A4 AS A s S/A. 100 mcg/ml
1 6,3 0,124 o, 123 0,124 0,124 0,128 0,1240 0,0005 0,4032
2 12,6 0,248 0,247 0,247 0,248 0,247 0,2470 0,0005 0,2024
3 18, 9 0,376 0,376 0,376 0,378 0,378 o, 3770 0,0011 0,2918
4 25,2 0,452 0,450 0,450 0,452 0,451 0,4510 0,0009 0,1996
5 31,5 0,568 0,565 0,567 0,567 0,569 0,5670 0,0015 0,2646
A
0.5
0.3
0 .. 2
o.ı
o
ŞEKİL
- 104 -
11.6 23.2 29. o C rrc~
3~ p nın Hg(U)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği elçü eğrisi 3
TABLO 34- P 3 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (;\. 344 nın) max
No C Al A2 A3 A4 AS A s S/A. 100
mcg/ml
1 5,8 0,128 0,124 o, 127 0,130 o, 128 0,1270 0,0022 1,7323
2 11,6 0,188 o, 188 0,188 0,188 0,189 0,1880 0,0004 0,2128
3 17,4 0,252 0,251 0,250 0,252 o, 252 0,2510 0,0009 0,3586
4 23 ,2 . 0,328 0,327 0,330 0,328 0,327 0,3280 0,0012 0,3659
5 29,0 0,384 0,384 0,386 0,383 0,383 0,3840 0,0012 0,3125
A
0.5
0 .. 4
o.ı
o 6.9
- 105 -
13.8 20.1 27.6 34.5 C mcglm(
ŞEKİL 40- p4 nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği elçü eğrisi
TABLO 3.5- P4
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A 340 nm) max
Na C
Al A2 A3 A4 AS A s S/A. 100 mcg/ml
1 6,9 0,152 o, 150 0,151 0,150 0,152 o, 1510 0,0010 0,6623
2 13,8 0,240 0,240 0,250 0,245 0,242 0,2430 0,0042 1, 7284
3 20,7 0,372 0,371 0,380 0,372 0,372 0,3730 0,0037 0,9919
4 27,6 0,496 0,495 0,496 0,500 0,496 0,4970 0,0019 0,3823
5 34,5 0,576 0,576 0,576 0,578 0,576 0,5760 0,0009 0,1563
A
0.300
0.225
O .150
O. 075
o
ŞEKİL 41- P 5
TABLO 35- P5
No C mcg/ml
1 8 ,21
2 16,42
3 24,63
4 32,84
5 41,05
- 106 -
8.21 16.42 24.63 32.84 41. 05 C
rncg/ml
nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 420 nm) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,052 0,052 0,051 0,053 0,0520 0,0008 1,5385
0,104 0,104 0,103 0,104 0,1038 0,0005 0,4817
o, 142 O, 142 0,142 0,142 0,1420 0,0000 0,0000
0,193 o, 194 0,195 0,193 o, 1938 0,0010 0,5160
0,242 0,244 0,245 0,244 0,2438 0,0013 0,5332
A
0.30
O. 2?5
0.15
O. 07":-
o
ŞEKİL 42- P6
TABLO 36- P6
No C
mcg/ml
1 8,56
2 17 ~12
3 25 ,68
4 34,24
5 42,80
- 107 -
8.Sf 17.12 25.68 42.80 C
mcg/ml nın Hg(II)-imidazpl-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 480 run) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,051 0,051 0,050 0,048 0,0500 0,0014 2,8000
o, 105 0,102 0,101 · 0,102 0,1025 0,0017 1,6585
0,141 0,142 0,145 0,140 0,1420 0,0022 1, 5493
0,193 0,192 0,190 o, 194 0,1923 0,0017 0,8840
o, 241 0,243 0,242 0,241 0,2418 0,0010 0,4136
A
0.20
0.15
0.10
O. 05
o
TABLO 37- P7
No C
mcg/ml
1 7,78
2 15,56
3 23,34
4 31,12
5 38,90
- 108 -
7.78 15.56 23.34 31.12 38.90 C
mcg/ml
nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (>,max: 480 nm) 360
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,040 0,040 0,040 0,041 0,0403 0,0005 1, 2407
0,078 0,080 0,080 0,080 o, 0795 0,0010 1,2579
0,120 0,122 0,120 o,ııo 0,1205 0,0010 0,8299
0,161 0,161 0,163 0,163 0,1620 0,0012 o, 7407
0,198 0,200 0,198 0,200 0,1990 0,0012 0,6030
A
0.20
O .15
o.ıo
O. 05
o 11.54
- 109 -
23.08 34.62 46.16 57.70 C
mcg/ml
SEKİL 44 - P 8
nın Hg(II)-imidaz.ol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 38 - P8
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 470 nın) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 11,54 0,036 0,035 0,035 0,036 0,0355 0,0006 1,6901
2 23,08 0,072 0,072 0,070 0,075 0,0723 0,0021 2,9016
3 34,62 0,098 0,09 0,100 0,100 0,0993 0,0009 0,9063
4 46,16 0,132 0,133 o, 135 0,137 0,1343 0,0022 1,6381
5 57,70 0,170 o, 168 0,170 0,170 0,1695 0,0010 0,5899
A
0.4
0.2
o.ı
o
ŞEKİL 45 - P9
TABLO 39- P9
No C mcg/ml
1 8,35
2 16 ,70
3 25,05
4 33,40
5 41, 7 5
8.35 16.70 25.05 33.40 41.75 C
mcg/ml
nın Hg(II)-imidaz,ol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O, : 460 run) max
Al A2 A3 A4 A s S/A. 100
0,078 0,080 0,075 0,080 0,0783 0,0024 3,0651
0,158 0,157 o, 158 0,158 0,1578 0,0050 0,3169
0,218 0,215 0,220 0,215 0,2170 0,0024 1,1059
0,290 0,285 0,286 0,287 0,2870 0,0022 o, 7408
0,380 0,375 0,378 0,376 o, 3773 0,0022 0,5831
A
O. 20
0.15
o.ıo
O. 05
o
- 111 -
9.96 19.92 29.88 39.84 49.80 C
mcg/ml
ŞEKİL 46- P10 nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 40- P10 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (\max= 460 nm)
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 9 ,96 0,035 0,035 0,035 0,035 0,0350 0,0000 0,0000
2 19,92 0,077 0,080 0,075 0,080 0,0780 o, 0024 3,0769
3 29 ,88 0,112 0,110 o, 115 o, 110 o, 1118 0,0024 2,1467
4 39,84 0,157 0,160 0,155 0,155 0,1568 0,0024 1,5306
5 49,80 0,190 0,190 0,190 0,188 0,1895 0,0010 0,5277
- 112 -
A
0.20
. O .15
o.ıo
O. 05
o 8.54 17.08 25.62 34.16 420 70: C
mcg/ml ŞEKİL 47 - P11 nın Hg(II)-imidaz,ol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 41- P11 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 460 nm) max
No C Al A2 mcg/ml A3 A4 A s S/A.100
1 8,51 0,045 0,045 0,048 0,046 0,0460 0,0014 3,0435
2 17 ~08 0,095 0,095 0,095 0,096 o, 0953 0,0005 0,524 7
3 25,62 o, 133 0,132 0,130 0,135 0,1325 0,0021 1,5849
4 34,16 o, 183 0,180 0,185 0,183 0,1828 0,0021 1,1488
5 42, 70 0,230 0,230 0,230 0,230 0,2300 0,0000 0,0000
A
0.3
0.2
o.ı
o 1.0
- 113 -
14. O 21.0 28.0 35.0 C
mcg/ml
ŞEKİL 48 - P12 nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 42- P12 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (>ı : 440 run) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 7,00 0,055 0,058 0,060 0,057 0,0575 0,0021 3,6522
2 14,00 o, 114 0,114 0,115 0,110 o, 1133 0,0022 1,9417
3 21,00 o, 188 0,185 0,185 0,188 0,1865 0,0017 0,9ll5
4 28 ,00 0,250 0,252 0,250 0,250 o, 2505 0,0010 0,3992
5 35,00 0,315 0,314 0,314 0,310 0,3133 0,0022 o, 7022
A
0.300
0.225
0 .. 150
o .. 075
o
- ll4 -
9.81 19.62 29.43 39.24 49.os C
mcg/ml
ŞEKİL 49 - P13
nın Hg(II)-imidaz.ol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 43- P13 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 480 nm) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
l 9,81 0,050 0,050 0,050 0,052 0,0505 o, 0010 I ,9802
2 19,62 0,102 0,100 0,102 0,105 0,1023 0,0021 2, 0528
3 29, 13 0,141 o, 141 . 0,140 0,140 o, 1405 0,0006 0,4270
4 39 ,24 0,193 0,192 0,190 0,195 0,1925 0,0021 1 ,0909
5 49,05 0,245 0,245 o, 245 0,245 o, 2450 0,0000 0,0000
A
0.3
0.2
o.ı
o 6.55
- 115 -
13.10 19. 65 26.20 32.75 C
mcg/ml
ŞEKİL 50 - P14
nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 44- P14
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 460 nm) max
Na C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 6,55 0,060 0,060 0,060 0,062 o, 0605 0,0010 1,6529
2 13, 10 0,120 0,122 0,120 0,120 0,1205 0,0010 0,8299
3 19,65 0,190 0,194 0,190 0,190 0,1910 0,0020 1,04 71
4 26,20 0,252 0,250 0,255 0,250 0,2518 0,0024 0,9531
5 32,75 0,320 0,320 0,320 0,320 0,3200 0,0000 0,0000
A
0.20
0.15
0.10
o 'I • 27
- 116 -
14.54 21.81 29. 08 36. 35 C
mcg/ml
ŞEKİL 51 - P15
nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 45- P15
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 480 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 7, 27 0,035 0,037 0,038 0,036 0,0365 0,0013 3,5616
2 14 ,51 0,074 0,073 0,075 0,075 0,0743 o, 0009 1,2113
3 21,81 0,100 0,097 0,098 0,098 o, 0983 0,0013 1,3225
4 29,08 0,135 0,135 o, 137 0,135 o, 1355 0,001 0,7380
5 36,35 0,175 0,170 0,172 0,173 o, 1725 0,0021 1,2174
A
0.20
0.15
o.ıo
0.05
o 8.91
- 117 -
17.82 26.73 35.64 44.55 C
mcg/ml
ŞEKİL 52: .. Pı.~-·nın Hg(II)-imidaz,ol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi j l.U :
TABLO 46- P ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 460 run) 16 ı max 330
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 8,91 0,038 0,038 0,039 0,040 0,0388 0,0010 2 ,5773
2 17,82 0,080 0,080 0,081 0,080 0,0800 0,0000 0,0000
3 26,73 0,119 0,118 0,119 0,120 0,1190 0,0008 0,7339
4 35,64 0,148 0,151 0,148 0,149 0,1490 0,0014 0,9396
5 44,55 o, 191 0,190 0,191 o, 192 0,1910 o, 0008 0,4188
- 118 -
A
0.20
0.15
o.ıo
o 12.56 25.12 37.68 50.24 62.80 C
mcg.lml ŞEKİL 53- P nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
17
TABLO 47- P17 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 460 nm) max -~
~
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 12,56 0,040 0,040 0,04 O 0,041 0,0403 0,0005 ı, 2407
2 25,12 0,080 0,080 0,080 0,085 0,0813 0,0025 3,0750
3 37,68 0,120 0,125 0,120 0,120 0,1213 0,0025 2,0610
4 50,24 0,157 0,160 0,15Ş 0,160 0,1588 0,0015 0,9446
5 62,80 0,198 0,198 0,200 0,200 0,1990 0,0012 0,6030
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o
- 119 -
15.12 30.24 45. 36 60.48 75.60 C
mcg/ml
ŞEKİL 54- P 18
nın Hg(II)-imidaz:01-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 48- P18
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 420 nm) max 324 ·- 1
No C Al A2 A3 A4 A s S/A. 100 mcg/ml
1 15,12 0,070 0,070: 0,070 0,070 0,0700 0,0000 0,0000
2 30,24 0,140 o, 141 0,140 0,141 0,1405 0,0006 0,4270
3 45,36 0,195 0,196 0,196 0,195 0,1955 0,0006 0,3069
4 60,48 0,260 0,264 0,265 0,265 0,2635 0,0024 0,9108
5 75,60 0,340 0,335 0,336 0,336 0,3368 0,0022 0,6532
- 120 -
A
0.20
0.15
o. ıo
O .05
o 6 .. 68 13.36 26.72 33.40 C
mcg/ml
ŞEKİL 55- P19
nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 49- P19
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 460 nm) max 324 -~ 1
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 6,68 0,035 0,035 0,035 0,036 0,0353 0,0005 1,2784
2 13,36 0,072 0,073 0,073 0,072 0,0725 0,0005 0,7438
3 20,04 0,102 o, 100 0,105 0,102 0,1023 0,0021 2,0528
4 26, 72 0,140 0,140 o, 145 0,141 0,1415 0,0024 . 1 ,6961
5 33,40 o, 178 0,180 0,175 o, 177 0,1775 0,0021 1,1831
A
0.300
0.225
0.150
O. 075
o 8.13
- 121 -
16.26 24.39 32.52 40.65 C
rncg/ml
ŞEKİL 56- P 20
nın Hg(II)-imidazpl-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 5~ P 20 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (;ı .. max= 470 nm) ·~
'
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A. 100 mcg/ml
1 8, 13 0,043 0,043 0,043 0,041 o, 0425 0,0010 2 ,3529
2 16,26 0,088 0,090 0,090 0,085 0,0883 0,0024 2, 7180
3 24,39 o, 140 0,142 o, 140 o, 140 o, 1405 0,0010 o, 7117
4 32,52 o, 190 0,190 0,188 0,190 0,1895 0,0010 0,5277
5 40,65 0,240 0,242 0,241 0,240 o, 2408 0,0010 0,4153
A
0.20
0.15
u.ıo
o. 05
o .7. 68
- 122 -
15.36 23.04 30.72 38.40 C
mcg/ml
ŞEKİL 57 - P21
nın Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 51 - P21 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O.. : 480 nın) max 323 ·~ !
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 7,68 0,040 0,040 0,04 o 0,042 0,0405 0,0010 2,4691
2 15,36 0,085 0,080 0,085 0,085 o, 0838 0,0025 2,9833
3 23,04 0,113 0,114 0,114 0,110 o, 1128 0,0019 1 ,6844
4 30, 72 o,155 o,150 0,154 0,154 0,1533 0,0022 1,4351
5 38,40 0,190 0,191 0,195 0,193 O, 19 23 0,0022 1 ,1440
A
0.500
0.375
0.250
O .125
o
- 123 -
9.0 18.0 27. O 36.0 45. O
C mcg/ml
ŞEKİL 58- P22 nın Hg(II)-imidazpl-EDTA yönteminde verdiği ölçü eğrisi
TABLO 52- P22 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 461 nm) max ..... 1
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 9,00 0,085 0,084 0,085 0,084 0,0845 0,0006 0,7101
2 18,00 0,190 o, 192 0,192 0,190 0,1910 0,0012 0,6283
3 27,00 0,290 0,295 0,290 0,295 o, 2925 0,0029 0,9915
4 36,00 0,385 0,390 0,387 0,390 o, 3880 o, 0024 0,6186
5 45,00 0,480 0,482 0,483 0,485 0,4825 0,0021 0,4352
- 124 -
TABLO 53- Hg(II)-imidazol-EDTA Yöntemiyle Miktar Tayini Yapılan Penisilinlerin Ölçü Eğrileriyle İlgili Regresyon Analizleri Sonuçları
~ :>ı. max m n r
pl 343 0,016833 0,005900 0,9993
p2 343 0,017302 0,026200 0,9965
p3 344 0,011276 0,059400 0,9990
p4 340 0,016000 0,036800 0,9969
p5 420 0,998954 0,005000 0,9989
p6 480 0,055304 0,003700 0,9992
p7 480 0,999836 0,000290 0,9998
p8 470 0,999037 0,003180 0,9991
p9 460 0,997677 0,005320 0,9978
P10 460 0,038936 -0,002120 0,9988
pll 460 0,005334 0,000670 0,9991
p12 440 0,999367 -0,010420 0,9994
pl3 480 0,998695 0,002400 0,9987
p14 460 0,009928 -0,006330 0,9997
Pı5 480 0,004583 0,003460 0,9978
p16 460 0,004191 0,003540 0,9987
p17 460 0,003144 0,001670 .,,
' 0,9998
p18 420 0,004345 0,004250 0,9990 . p19 460 0,005292 -0,000230 0,9993
p20 470 0,006123 -0,009020 0,9998
p21 480 0,004858 0,004610 0,9986
p22 461 0,011033 -0,010200 0,9997
- 125 -
4.3. Ni(II) HİDROKSİLAMİN YÖNTEMİ İLE YAPILAN İNCELEMELER
4.3.1. Reaksiyon Koşullarının Saptanması
İlk olarak Connors ve Munson tarafından(66,67,83) asit
hidrazitleri ve karboksilli asitlerin, daha sonra D.L.Mays ve
arkadaşları(70) tarafından bazı sefalosporinlerin spektrofo
tometrik miktar tayininde kullanılan Ni(II)-hidroksilamin
belirtecinin 22 penisilin türeviyle olan reaksiyon koşulları
incelenip reaksiyon süreleri saptandı. Kullanılan Ni(II)-hid
roksilamin belirtecinin pH'sı 6,2 + 0,05 olup daha yüksek pH'
larda Ni(II) tuzları çökmektedir. Bu belirteç Ni(II) 'ye göre
0,2 M, hidroksilamine göre ise 2 M'dir. Ni(II) konsantrasyonu
arttıkça okunan absorbans değerleri artmakta fakat 0,2 M'nin
üzerinde nikel tuzları çökmektedir. Hidroksilamin konsantras
yonunun arttırılması da ölçülen absorbans değerlerini arttır
mqkta ancak hidroksilamin konsantrasyonunun 2 M'nin üzerinde
olması kompleksin renk stabilitesinin kötüleşmesine neden ol
maktadır*. Hidroksilamin konsantrasyonundaki artışlar Fe(III)
konsantrasyonunun arttırılmasıyla karşılanmaya çalışılmışsa da
boş denemenin absorbansı arttığından uygulanamamıştır(70). Bu
yüzden Connors ve Munson tarafından kullanılan belirteç en uy
gun konsantrasyonlarda olan belirteçtir(83). Yapılan incele
melerde her penisilin Ni(II)-Hidroksilamin belirteci ile ver
diği reaksiyonun farklı sürelerde tamamlandığı saptanarak
reaksiyon esnasında başlangıçta oluşan hidroksamik asit ile
Fe(III) iyonundan ferri-hidroksamat oluşması ~içi!n gerekli re
aksiyon süreleri ve oluşan renkli kompleksin maksimum absor~
bans gösterdiği dalga boyu saptanmıştır.
Tablo Sl'de her iki belirteç için gerekli reaksiyon sü-
releri A 'lar örnek ve standart stok çözelti konsantrasyon-max
* Ferri-hidroksamat kompleksinin optimum stabilitesi için Fe(III)/NH 20H oranı 5 olmalıdır(83).
- 126 -
ları, Şekil 59'da Ni(II)-hidroksilamin belirteci, Şekil 59a'da
ferri amonyum sülfat belirteci için grafiksel olarak reaksiyon
süreleri görülmektedir. Bazı penisilin türevlerinde absorpsi-
yon spektrumlarında A elde edilemediğinden ölçmeler diğer max sefalosporinlerin çoğunda gözlenen A olan 440 nm'de yapıl-max mıştır. Boş çözeltilerin absorbans göstermesi nedeniyle 400
nm'den sonra absorpsiyon sepktrumu çizilememiştir.
4.3.2. Ölçü Eğrilerinin Hazırlanması
Her bir penisilin türevi için öngörülen yaklaşık 20 mg
madde% l'lik NaHC0 3 çözeltisinin yeterli miktarında çözül
dükten sonra hacimleri 10 ml'ye tamamlandı. Her bir penisilin
çözeltisinden 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 ve l'er ml çekilip, hacimle
ri yine% l'lik NaHC0 3 çözeltisiyle 1 ml'ye tamamlandıktan
sonra Üzerlerine 0.5 ml % l'lik NaHC03
çözeltisi ve 1 ml
Ni(II)-hidroksilamin belirteci konup, önceden saptanan süre-;
lerde oda sıcaklığında bekletildi. Bekleme süresinin sonunda
Üzerlerine 2.5 ml ferrihidroksemat ilave edilip önceden sap
tanmış süreler içinde reaksiyonun tamamlanması için beklendi
ve çözeltilerin absorbansları aynı şartlarda hazırlanan boş
denemeye karşı absorpsiyon spektrumlarındaki maksimum dalga
boyunda ölçüldü.
- 127 -
TABLO 54- Ni(II)-hidroksilamin Yöntemi İle Yapılan Miktar Tayinlerinde Reaksiyon Koşulları
Ni(II)-Hidroksilamin Fe(II)-Belirteci Örnek ve Penisilin Belirteci İç.in İçin Reaksiyon
>ı. Standart
Türevi Reaksiyon Süresi Süresi max Çözelti (dakika) (dakika) Konsantrasyonu
pı 40 ıs 440 2,000
p2 40 15 440 2,000
p3 40 15 440 2,000
p4 40 15 440 2,000
Ps 30 10 -* 2,050
p6 30 10 -* 2,000
p7 40 ıs -* 2,300
Ps 40 15 -* 2,050
p9 40 ıs 440 2,050
Pıo 40 15 -* 1,360
pıı 30 ıs 410 1,980
Pl2 40 20 440 2,005
Pl3 40 5 460 2,020
Pl4 40 ıs 440 1,945
Pıs 40 15 440 2,100
Pl6 40 ıs -~. 1,800
Pl7 40 ıs 440 2,110
Pıs 40 10 440 4,000
Pl9 40 10 440 2,060
p20 30 5 440 2,000 '
p21 40 10 440 2,230
p22 40 10 440 1,840
*Bazı penisilin türevlerinin miktar tayinlerinde, absorbsiyon spektruınlarında Amax elde edilemediğinden ölçmeler 440 nm'de yapıldı.
A
•--. -------~---- ------~ ----------•---------:::-------------------------------------------__ ,.._._. ~ ' ................ • ·=-··· -·•-=l - . ·····-········-· ... lf : -···· .... _ ...... :. .................... : .... -·····-.....• ~ ......... --··-·· --~---.... -·--···-
- --········~ 5 Pı5
0.6 ..... ...... ...•. ' ..... . .... ~
• ------]l-~-·-...... f? ____ ... _ ... ---·····-·--·····-........ -. ·-·····--.. ···---··--:;"'1='·~·-==---_........ ... ____ ,:-~ -::-:._14..
.------:
---·· .... .. •~... R ---~ ___ ........ ..,.. -- --t 2 ----·· ,,,.,.. --... .•.. -....... __ ..,.. ________ _... -e3 ___ ..... -------------...... -- -___ .. ----_.,_-----------------
..__ ..... -----
04
Pı2
02
J..--- .. ········ .... ı ............................................................. ~.:::::t=••·-......... -........... • - ;-ı.; - - 8 e--•·-···--·-·· .... ·•·-·--·-·•--e--·------------·-·--··--·-+-··· -·-··-••-e-----···~"'•-•..,.,",-.=""'::::::.~. ···"'-••w:.;:···-,ı::: · ··········-~ 6 ----------···---· !=:== ;;;.---~:::t::=··· 1 ... - - .,__ --=ı=:---·l?.ııı . 4 ... • •-e---• --+ •- ••• --• • --•-- ---• T •••-D . • ·---1?. '8 • • 19 • • • • • • - • -··=• • ---------- F,? -. ··---·- 9 -----------·-.... ·-·------+-·----------···------........... ---◄------------···-------------·--··· ... f?. -92 •--··-------- _.__. ........ ·--··-----·-···----···---······+---··--··--+····--·-········•-····-···-... ··16 __ Ff:
----·- __ .._ _________________ _.___--.. 3 .------------------ • • • • --P. -------- : • ._ • - • 18 rı - • ... -=--r,o • ~-e t=----------------------- - -------- ------------ ---·•---------· 21 ----·---------------------------P.
11
o---;---:~---::----::----:-'::"""------+-----~-----5 10 15 20 25 30 ŞEKİL 59- Ni(II) hidroksilamin belirteci ile incelenen penisilinlerin reaksiyon
süreleri (Tablo 54 1 deki koşullarda)
35 .40 .45 dk.
1-' N 00
A
0.9 15
0.7 ~----------..... ------------------------~--- --------------------.... --------~ 1 _-;-..:--.. -•-1==-.-.:::..... 1 • ı -- 1 .Pr.s 7 ..... ·-· ·-· ... ·ı
0.5
- ----~¼:;· -------------....... ·---------------•---------------------------P, 1::=--•-••--•--•--- _::~;::;- m•••~ -. ..=... ~ 4 ___ ... __. .,.-·· - .•. -:-.-~:::::::."7.:·::=:.::::::.¼:-· ......... ---·-.. ·-:!::-- .... --.......... __ o 14
._ ... .,., ......... -··-··· ·--· -· ••• r2"········ P.1 ,.~ .,,. ....
•--·-···--······-· ·-_.,,
Q.3
• ····· ~ ---e
1;;;:=.~-~-•~~~..:::::~~;:~~_:: __ 1_:-::·~c-~::.=r=-~F--!-~_LPa 19 '3
0.1
ı::-----____ _._ _________ ... ____ ------ı:-----------•---------_ _,._ __ -p~ ·-----1?. :··--••••--• .......... -.,,.,. ,. ,,. • • ·-··•·--······:. .............. _ .......... _ ........... __ ,. ...................... m •• 13 ............. 1? 16 t------·---:ı:::··------.. -:·---···---.. ·---:ı---·---·---- ... -.::.----... ----·---.. :.::=;-·---~ 12 ~ ,... .... ... ..... ...• ·- A\;i 10 9
----- ---·--•--.. ·---·------·••·--- ----··--·------···--···---···---···-- 21 P. 11
oL.--------------------t-----,__----+--------t-25 30 dk. 5 10 15 20
ŞEKİL 59a- Ni(II)-hidroksilamin yönteminde ferri amonyum sülfat belirteci için reaksiyon süreleri (Tablo S4'deki koşullarda)
1-' N ı.o
A
D.9 ' P, * '2 -~ ·2
0.7 X Pg
• 11 • 12
05
&----- .1, ---------- • -...--::t::: ~ ---------- •------~ ------- - - -- - -- ---____ --------------------------- - ~ . ------------------- -· ...-- >( ----
*13 '14 j 15
'""" l,J
+ 17 o
i 18
03 '/ -----~----- ----------<>------::::::::ı=::------ _.,..- --Q--. ----<>- -- ---
. . ------------ ~ ---Q
~
---,~::::,1-----_:_=::zj: --~~ -...,._ ----.. .....-- ---·- -==- --.,,_-..... ------- _..._ ________________________ .,,..._ -------.:_ - -- --.,.._ ~------- ' - -------- ----- -'
il'-~~-
,r Pı9
o '21 ~ Pıo
(ij) Pı2
0.1 .,------------------------- -------... --~--------.... ___________ __ o '--ılfJ---f------------------------------------------------640 600 s6o sıo ,so "o ,oo >ı.
ŞEKİL 60- Penisilin türevlerinin Ni(II)-Hidroksinamin belirteci ile verdikleri absorbans eğrileri
A
0.6O
0.45
0.30
0.15
o
ŞEKİL 61- Pı
TABLO 55- Pı
No C
mcg/ml
1 80
2 160
3 240
4 320
5 400
- 131 -
80 160 240 320 400 C
mcg/ml nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,119 0,120 0,115 0,115 0,1173 0,0026 2,2165
0,241 0,240 0,235 0,240 0,2390 0,0027 1,1297
0,359 0,360 0,355 0,360 0,3585 o, 0024 0,6695
0,480 0,480 0,482 0,480 0,480~ 0,0010 0,2081
0,599 0,600 0,600 0,600 0,5998 0,0005 o, 0834
- 132 -
A
~ 0.60
0.45
0.30.
O .15
o 80 160 240 320 400 C
mcg/ml ŞEKİL 62 • P 2 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 56- P 2 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max
No C Al A2 A3 A4 A s S/A. 100 mcg/ml
1 80 0,120 0,115 0,115 0,117 o, 1168 0,0024 2,0548
2 160 0,241 0,235 0,240 0,235 0,2378 0,0032 1,3457
3 240 0,360 0,358 0,360 0,360 0,3595 0,0010 0,2782
4_ 320 0,480 0,478. 0,480 0,478 0,4790 0,0012 0,2505
5 400 0,590 0,587 0,590 0,588 0,5888 0,0015 0,2548
A
~ O.60
0.45
0.30
0.15
o 80
- 133 -
160 240 320 400 C
mcg/ml
ŞEKİL 63- P 3 nın Ni (II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 57- P3
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max •,
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 80 0,111 0,110 o,ııo o,ııı o, ııo5 0,0006 0,5430
2 160 0,231 0,230 0,230 0,232 0,2308 0,0010 0,4333
3 240 0,349 0,350 0,345 0,345 0,3473 0,0026 0,7486
4 320 0,471 0,470 0,475 0,470 0,4715 o, 0024 o, 5090
5 400 0,585 0,585 0,590 0,590 0,5875 0,0029 0,4936
A
0.60
0.45
o.,o
o.ıs
o 80
- 134 -
160 240 320 400 C
mcg/ml
ŞEKİL 64 - P4 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 58 - P4 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O.max= 440 nm) • .
No C Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 80 0,122 0,120 0,125 0,120 0,1218 0,0024 1,9704
2 160 0,243 0,240 0,245 0,245 0,2433 0,0024 0,9864
3 240 0,361 0,360 0,365 0,360 0,3615 0,0024 0,6639
4 320 0,48~ 0,480 0,480 0,485 0,4820 0,0024 0,4980
5 400 0,611 0,610 0,610 0,610 0,6103 0,0005 0,0819
A
o.a
o.6
0.4
0.-2
o
ŞEKİL 65 - P5
TABLO 59- Ps
No C mcg/ml
1 82
2 164
3 246
4 328
5 410
- 135 -
82 164 246 328 410 C
mcg/ml nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max •.
Al A2 A3 A4 A s S/A. 100
0,136 0,135 0,137 0,140 0,1370 0,0022 1,6058
0,273 0,270 0,275 0,270 0,2720 0,0024 0,8824
0,415 0,415 0,415 0,418 0,4158 0,0015 O ,3608
0,557 0,560 0,555 0,560 0,5580 0,0024 0,4301
0,686 0,690 0,685 0,681 0,6855 0,0037 0,5398
A
o.s
o.6
0.4
0.2
o
ŞEKİL 66- P6
TABLO 60- P6
No C mcg/ml
1 80
2 160
3 240
4 320
5 400
- 136 -
80 160 240 320 400 C mcg/ml
nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,131 0,130 0,130 0,130 0,1303 0,0005 0,3837
0,260 0,260 0,260 0,260 o, 2600 0,0000 0,0000
0,391 0,300 0,392 0,390 0,3908 0,0010 o, 2559
0,521 0,520 0,-525 0,521 0,5218 0,0022 0,4216
0,649 0,650 0,648 0,650 0,6493 0,0010 o, 1540
A
0.8
o.6
0.4
0.2
o 92
- 137 -
184 276 368 460 C
mcg/ml ŞEKİL 67- P7 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 61- P7 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax= 440 nm) •.
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A. 100 mcg/ml
1 92 o, 140 0,140 0,142 o, 140 o, 1405 0,0010 0,7117
2 184 0,284 0,280 0,284 0,280 0,282 0,0023 0,8156
3 276 0,420 0,420 0,417 0,417 0,4185 0,0017 0,4062
4 368 0,572 0,570 0,5 75 0,570 0,5718 0,0024 0,4197
5 460 0,715 0,715 0,720 o, 715 o, 7163 0,0025 o, 3490
A
0.4
0.3
o .. 2
o.ı
o 82
- 138 -
164 246 328 410 C
mcg/ml
ŞEKİL 68 - P 8 nın Ni(II)-hidroksilamin Qelirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 62- P 8 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O : 440 nm) max
C -S/A.100 No
mcg/ml Al A2 A3 A4 A s
1 82 0,081 0,080 0,085 0,080 0,0815 0,0024 2,9448
2 164 o, 114 0,145 0,140 0,145 o, 1435 0,0024 1 ,6725
3 246 0,216 0,215 0,212 0,215 o, 2145 0,0017 0,7925
4 328 0,285 0,290 0,285 0,285 0,2863 0,0025 0,8732
5 410 0,350 0,350 0,352 0,352 0,351 0,0012 0,3419
A
0.20
O. 15
o.ıo
o. 05
o
ŞEKİL 69 - P 9
TABLO 63- P9
No C mcg/ml
1 82
2 164
3 246
4 328
5 410
- 139 -
82 164 246 328 410 C
mcg/ml nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max
Al A2 A3 A4 A s S/A.100
0,040 0,040 0,044 0,040 O ,0410 0,0020 4 ,8780
0,080 0,080 0,081 0,081 o, 0805 0,0006 0,7453
0,120 0,120 0,120 0,124 0,1210 0,002 1,6529
0,160 0,158 0,160 0,158 0,1590 0,0012 o, 754 7
o, 190 0,190 0,194 0,190 o, 1910 0,0020 1,0471
A
0.20
O, 15
O. 10
0.05
o
- 140 -
54.4 108.8 163.2 217 .. 6 212 C
mcg/ml ŞEKİL 70- P10 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 64- Pıo ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 440 run) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 54,4 0,032 0,030 0,032 .. 0,030 0,0310 0,0012 3,8710
2 108,8 0,068 0,070 0,075 0,072 0,0713 0,0030 4,2076
3 163,2 0,101 0,100 0,100 0,100 0,1003 0,0005 0,4985
4 217,6 0,138 o, 140 0,135 0,140 o, 1383 o, 0024 1,7354
5 272 0,165 0,164 0,164 0,165 0,1645 0,0006 0,3647
A
0.20
o.ıo
O. 05
o 79.2
- 141 -
158.4 237.6 316.8 396 C
mcg/ml
ŞEKİL 71- P 11 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 6S- P11
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (A : 440 nm) max
Na C Al A2 A3 A4 A s S/A..100 mcg/ml
1 79,2 0,031 0,030 0,032 0,030 0,0308 0,0010 3,2468
2 158,4 0,058 0,060 0,058 0,060 0,059 0,0012 2,0339
3 237,6 0,081 0,080 o, 081 0,080 0,0805 0,0006 0,7453
4 316,8 0,100 0,100 0,105 0,100 o, 1013 0,0025 2,4679
5 396 0,127 o, 130 0,127 0,130 o, 1285 0,0017 1,3230
A
0.20
o.ıs
o.ıo
o. 05
o 80.2
- 142 -
160.4 240.6 320.8 401 C
mcg/ml
ŞEKİL 72 - P12 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 66- P12 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax: 440 nın) -.
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 80,2 0,040 0,040 0,042 0,040 0,0405 0,0010 2,4691
2 160,4 0,078 0,080 0,080 0,080 0,0795 0,0010 1,2579
3 240,6 o, 110 0,112 0,110 o,ııo o,ııo5 0,0010 o, 9050
4 320,8 0,148 0,150 0,145 0,150 o, 1483 0,0024 1,6183
5 401 0,180 O, 182 0,180 o, 182 0,1810 0,0012 0,6630
A
0.300
0.225
o. ıso
0.075
o 80.8
- 143 -
161.6 242.4 323.2 404 C
mcg/ml
ŞEKİL 73· P 13 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 67- P13 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O'max: 440 nm)
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 80,8 0,042 0,040 0,040 0,040 0,0405 0,0010 2,4691
2 161,6 0,088 0,090 0,090 0,090 0,0895 0,0010 1, 1173
3 242,4 0,130 0,135 0,130 o, 130 o, 1313 0,0025 1, 9040
4 323,2 0,170 0,170 0,170 0,173 0,1708 0,0015 0,8782
5 404,0 0,210 0,210 0,214 o, 212 0,2115 0,0019 0,8984
- 144 -
A
0.60
0.45
0.30
o.ıs
o 155.6 233.4 311.2 389 C
mcg/ml
ŞEKİL 74- P 14 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 68- P14
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri Oı.max= 440 run)
C A4
-S/A.100 No
mcg/ml Al A2 A3 A s
l 77 ,8 0,121 0,120 0,125. 0,125 o, 1228 0,0026 2, 1173
2 155,6 0,240 0,245 0,240 0,245 0,2425 0,0029 1,1959
3 233,4 0,360 0,362 0,360 0,360 o, 3605 0,0010 0,2774
4 311,2 0,478 0,480 0,480 0,475 0,4783 0,0024 0,5018
5 389,0 0,595 0,595 0,600 0,595 0,5963 0,0025 0,4193
A
ı.oo
0.50
O .25
o 84 168
- 145 -
252 336 420 C
mcg/ml ŞEKİL 75- P 15 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 69- P 15
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O.. : 440 nm) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 84 0,202 0,200 0,200 0,200 o, 2005 0,0010 0,4988
2 168 0,400 0,400 0,404 0,400 0,4010 0,0020 0,4988
3 252 0,600 0,600 0,600 0,600 0,600 0,0000 0,0000
4 336 0,80_0 0,802 0,802 0,800 0,8010 0,0012 0,1498
5 420 0,986 0,985 0,986 0,984 0,9853 0,0010 0,1015
- 146 -
A
0.300
O. 225
0.150
o. 075
o 72 144 216 288 360 C
mcg/ml ŞEKİL 76~ P nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçU eğrisi
16
TABLO 70- P16
ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : Zı-40 run) max
No C Al A2 A3 A A s S/A.100 mcg/ml 4
1 72 0,050 0,050 0,052 o,oso 0,0505 0,0010 1, 9802
2 144 0,100 0,100 0,100 o,ıoo 0,1000 0,0000 0,0000
3 216 0,150 o, 152 0,152 o, ısa o,ısıo 0,0012 0,7947
4 288 0,200 0,204 0,200 0,200 0,2010 0,0020 0,9950
5 360 0,250 0,251 0,250 0,253 0,2510 0,0014 0,5578
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o
- 147 -
168.8 253.2 337.6 422 C
mcg/ml
ŞEKİL 77- P 17
nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 71- P17 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax 440 nm) .,
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A. 100 mcg/ml
1 84,4 0,075 0,071 0,(i)70 0,075 0,0728 0,0026 3,5714
2 168,8 o, 130 o, 130 0,132 o, 130 o, 1305 0,0010 0,7663
3 253,2 0,191 o, 190 0,195 0,190 0,1915 o, 0024 1,2533
4 337,6 0,257 0,260 0,.260 0,261 0,2595 0,0017 0,6551
5 422,0 0,325 0,323 0,325 0,323 o, 3240 0,0012 o, 3704
A
0.20
O. 15
o.ıo
0.05
o 80
- 148 -
160 240 320 400 C
mcg/ml ŞEKİL 78- P 18 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 72- P 18 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O,max= 440 nın) -. .
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 80 0,039 0,040 0,040 0,038 0,0393 0,0010 2,5445
2 160 0,078 0,080 0,078 0,080 0,0790 0,0012 1,5190
3 240 o, 117 0,117 0,120 0,117 0,1178 0,0015 1,2733
4 320 o, 154 0,155 0,155 0,155 0,1548 0,0005 0,323
5 400 0,190 o, 192 o, 190 0,192 0,1910 0,0012 o, 6283
A
0.300
0.225
0.150
o. 075
o 82.4
- 149 -
164.8 247.2 329.6 412 C
mcg/ml
ŞEKİL 79- P19 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 7'3-- P19 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 440 nm) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 82,4 0,061 0,060 0,060 0,061 0,0605 0,0006 0,9917
2 164,8 o, 118 0,118 0,120 0,120 O, 1190 0,0012 1, 0084
3 247,2 0,178 o, 180 0,178 o, 180 0,1790 0,0012 0,6704
4 329,6 0,234 0,230 0,230 0,230 0,2310 0,0020 0,8658
5 412,0 0,295 0,291 o, 290 0,290 0,2915 0,0024 0,8233
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o 80
- 150 -
160 240 320 400 C mcg/ml
ŞEKİL 80· P20 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 74- P20 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri (Amax 440 nm)
No C
Al A2 A3 A A s S/A.100 mcg/ml 4
1 80 0,072 0,070 0,075 0,070 0,0718 o, 0024 3,3426
2 160 o, 130 o, 130 o, 132 0,130 0,1305 0,0010 0,7663
3 240 0,201 0,200 0,200 0,205 0,2015 o, 0024 1,1911
4 320 0,268 0,270 0,265 0,271 o, 2685 0,0026 o, 9683
5 400 0,330 0,330 0,330 0,332 0,3305 0,0010 0,3026
A
0.20
O. 15
o.ıo
O. 05
o
- 151 -
89.2 178.4 267.6 356.8 446 C
mcg/ml
ŞEKİL 81- P21 nın Ni(II)-hidrok'silamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO 75- P21 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 440 nm) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A. 100 mcg/ml
l 89,2 0,030 0,030 0,035 0,030 0,0313 0,0025 7,9872
2 178,4 0,070 0,070 0,070 0,072 0,0705 0,0010 1,4184
3 267,6 0,100 0,100 0,102 0,100 0,1005 0,0010 0,9950
4 356,8 o, 138 0,140 0,138 o, 138 0,1385 0,0010 0,7782
5 446,0 0,170 0,171 0,170 0,170 0,1703 0,0005 0,2936
A
0.4
0.3
0.2
o.ı
o 73.6
- 152 -
147.2 220.8 294.4 368 C
mcg/ml ŞEKİL 82- P 22 nın Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle verdiği ölçü eğrisi
TABLO Ur P22 ölçü eğrileriyle ilgili absorbans değerleri O. : 440 nın) max
No C
Al A2 A3 A4 A s S/A.100 mcg/ml
1 73,6 0,080 0,080 0,080 0,080 0,0800 0,0000 0,0000
2 147,2 0,152 0,150 0,152 0,152 o, 1515 0,0010 0,6601
3 220,8 0,229 0,230 0,230 0,227 0,2290 0,0014 0,6114
4 294,4 0,305 0,300 0,305 0,305 0,3038 0,0025 0,8230
5 368 0,380 0,380 0,382 0,380 0,3805 0,0010 o, 2628
- 153 -
TABLO 77- Ni(II)-hidroksilamin Yöntemiyle Miktar Tayinleri Yapılan Penisilinlerin Ölçü Eğrileriyle İlgili Regresyon Analizleri
Penisilin " m n r max
pı 440 0,999994 -0,002930 0,9999
p2 440 0,999807 0,000820 0,9998
p3 440 0,001493 -0,008890 0,9999
p4 440 0,001519 -0,000930 0,9999
P5 * 0,001687 -0,001240 0,9998
p6 * 0,001625 0,000500 0,9999
p7 * 0,001567 -0,006600 0,9998
p8 * 0,000831 0,010820 0,9997
p9 440 0,000462 0,004950 0,9991
Pıo * 0,000614 O, 008 710 0,9978
pıı 440 0,000300 0,008710 0,9985
p12 440 0,000436 0,007020 0,9995
pl3 460 0,000524 0,001730 0,9991
p14 440 0,001520 0,005240 0,9999
Pı5 440 0,002345 0,006680 0,9998
p16 * 0,000697 0,000100 0,9999
pl7 440 0,000748 0,006240 o., 9995
Pl8 440 0,000474 0,002620 0,9998
p19 440 0,000697 0,004000 0,9998
p20 440 0,000819 0,003940 0,9996
p21 440 0,000388 -0,001580 0,9992
p22 440 0,001024 0,002970 0,9999
*Bazı penisilinler için Amax saptanamadığından penisilin türevlerinin çoğu için geçerli olan 440 nm de ölçü eğrisi çizildi.
- 154 -
4.4. İNCE TABAKA KROMATOGRAFİSİ İLE REAKSİYON ÜRÜNLERİNİN İNCELENMESİ
4.4.1. Ellman R~gktifi Ktillgriilgn Yöritemde Reaksiyon Ürünleririiri İrit~ ·Tgbgkg K~d•gtdgtafigi İle İricelenmesi
Ellman Belirteci Yönteminde reaksiyon ürünlerinin in
celenmesinde pilot madde olarak ampisilin trihidrat kullanıla
rak, maddenin 2.086 mg/ml konsantrasyondaki çözeltisi kulla
nıldı. Bir numaralı tatbik noktasına penisilin türevinin su
daki çözeltisi, iki numarada tatbik noktasına pH 7.2 ~ 0.5
olan fosfat tamponu tatbik edildi. Üç numaralı tatbik noktası
na penisilin türevinin 0.5 ml 0.1 N NaOH ile degredasyon ürünü
tatbik edildi. Dört numaralı noktaya penisilin türevinin bi
rinci degredasyondan sonraki çözeltisine 0.5 ml 1 N HCL çözel
tisi ilavesinden sonraki ürün tatbik edildi. Beş numaralı tat
bik noktasına ise penisilin türevinin baz ve asit ilavesinden
sonra genel penisilinler için saptanan sürede, belli ısıda
degredasyon ürünü tatbik edildi. Buna göre plak belli bir süre
çözücü (3.6. bölümünde anlatılan absorbans ve çözücü sistemle
ri kullanıldı) sisteminde tutuldu ve maddelerin plak üzerinde
yürümeleri sağlandı. 1 ve 2 numaralı tatbik noktalarında hiç
bir yükselmenin görülmediği, 3 numaralı noktada degredasyon
ürününün yükselme gösterdiği, 4 ve 5 numaralı maddelere ait le
kelerin aynı noktada leke gösterdiği plağın 254 ve 366 nm de
UV lambasında incelenmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Bunun sonu
cunda NaOH ile yalın degredasyonun penisilinler için yeterli
o lmad ığı HC 1 i 1 aves i ile penisi 1 in deg radas yo__nunun hızlandığı
ve ısı ile degradasyonun tamamlandığı saptanmıştır.
, ı\rıı--c✓ ~ -ı-------ı""s'-ı< Vkrıı 11 1 l__.l~ O c--N COOH
o'
- 155 -
+
HCI NaOH
f:l
ŞEKİL 83- P8 'in Ellman Belirteci ile reaksiyon mekanizması
4.4.2. Hg(II)-imidazol-EDTA Reaktifi Kullanılan Yöntemde Reaksiyon Urünlerinin İnce Tabaka Kromatografisi İle Incelenmesi
4.4.a ve 4.4.b bölümünde belirtilen absorban ve çözücü
sistemleri kullanılarak reaksiyon çözeltilerinin, çalışılan
penisilinlerin sulu çözeltilerinin ve imidazol çözeltisinin
ince tabaka kromatografisi ile elde edilen kromatogramları
iyot buharında ve 254 ile 366 nm de UV lambasında incelenmesi
yapılmıştır. Reaksiyon çözeltilerinin ince tabaka kromatogra
fisi ile incelenmesinde reaksiyon ürünleri büyük bir olası
lıkla Hg(II) içeren organik yapıda bileşikler olduklarından,
polar çözücü sistemlerinde ilerlemeyerek stardda kaldıkları
gözlenmiştir. Literatür bulgularında sefalosporinlerden Sefa
droksil'in Hg(II) imidazol belirteci ile verdiği reaksiyon
mekanizması aşağıda görülmektedir(SO). Pilot madde olarak in
celemeye aldığımız ampisilin trihidrat maddesindeki gözlenen
startta kalma olayının buna benzer bir olay olabileceği ve
reaksiyonun büyük bir olasılıkla Şekil 85'deki gibi olabile
ceği varsayımına varılmıştır. Ancak çalışma koşulları elverdiği
takdirde startta kalan bu lekelerdeki bileşiklerin izole edilip
yapılarının aydınlatılması bu konuyu açıklığa kavuşturacaktır.
- 156 -
HoO"( CH-C,..-~~=>s • ı ıı 1 1
- NH20 C--N "'9CH Q 3
o coo-. l imidazol
ŞEKİL 84- Sefadroksil'in Hg(II)-imidazol belirteci ile reaksiyon mekanizması
Hge!z -
ŞEKİL 85- P8 'in Hg(II)-imidazol belirteci ile verdiği muhtemel reaksiyon mekanizması
- 157 -
4.5, FARMASÖTİK ŞEKİLLERİN MİKTAR TAYİNLERİNDE SAPTANAN SONUÇLAR
İncelenen 22 penisilin türevine* ait farmasötik şekil
lerinin 3,5 bölümünde anlatıldığı şekilde:
M1
: Ellman yöntemi
M2
: Hg(II)-imidazol-EDTA yöntemi
M3
: Ni(II)-hidroksilamin yöntemi
M4
: USP XX ye göre iyodometrik titrasyon metodu
yöntemleri ile analizleri yapılmıştır. İlgili tablolarda ve
rilen farmasötik şekillerin içerdikleri, o farmasötik şekil
için aktivite(mg) cinsinden verilen etkin madde içeriğidir
(doz).
Uniformluk testi çerçevesinde miktar tayini yapılan far
masötik şekillerin tablet ve kapsül şeklinde olanlarından lS'er
tane seçilerek tartılmış ve ağırlıkları birbirine yakın olan
(tablet ve kapsül ağırlıkları arasında maksimum 0.20 mg fark
olanlar) 7 tane farmasötik şeklin miktar tayini yapılarak sap
tanan sonuçlardan 5 tanesi üzerinden değerlendirmeye seçilmiş
tir. Diğer farmasötik şekillerin de 7 tanesinin miktar tayin
leri yapılmış ve saptanan sonuçlardan yine 5 tanesi değerlen
dirilmiştir.
Farmasötik şekillerin miktar tayinlerinde herbir peni
silin türevine ait farmasötik şekiller için örnek olarak alın
mış ve M1
, M2
, M3
, M4 yöntemleri uygulanarak alınan sonuçlar
değerlendirilmiştir. Tablo 78 1 de bu farmasötik şekillere ait
sonuçlar görülmektedir.
*P20 maddesine ait elimizde farmasötik şekil bulunmadığından bu penisilin türevine ait farmasötik şeklin miktar tayini yapılamamıştır.
- 158 -
TABLO 78- Farmasötik şekillerin miktar tayinlerinde alınan sonuçlar
® a) Stapenor Kapsül (P
1)
250 mg Oksasiline eşdeğer 275 mg oksasilin sodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 249,81 246,30 243,14 24 O, 2 6
2 250,02 247,21 245,24 24 2, 12
3 250,09 248, 29 251,82 250,25
4 250,17 247,17 24 7, 26 252,11
5 250,28 248,29 246,17 24 3, 08
X 250,074 247,452 246,726 245,564
s 0,1764 0,8470 3,2253 5,267 2
s rel 0,0710 0,3423 1,3072 2,1449·
s_ 0,0789 0,3788 1, 44 24 2,3556 X
Güven 250,07±0,22 247,45±1,05 243,73±4,00 242,56±6,54 Sınırları
- 159 -
TABLO 78- (devam)
b) Orbenin® Kapsül (P2
)
500 mg kloksasilin sodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 249,87 251,01 250,17 240,47
2 250,11 248, 4 2 247,11 24 2, 26
3 250,07 248,00 248,43 24 3, 5 7
4 250,63 249,17 251,11 249,27
5 250,27 248, 16 250,19 247,16
x 250,190 248,952 249,402 244,546
s O, 28 4 3 1,2349 1,6067 3,6035
s rel 0,1136 0,4960 0,6442 1,4735
s_ 0,1271 0,5523 0,7185 1,6115 X
Güven 250,19±0,35 248,95±1,53 249,40±1,99 244,55±4,47 Sınırları
- 160 -
TABLO 78- (devam)
c) Dichlor-Stapenor® Kapsül (P3
)
250 mg Dikloksasiline eşdeğer 270 mg dikloksasilin sodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 248, 5 3 234,93 24 O, 61 238,47
2 248,17 240,17 244,57 241,18
3 249,91 238,67 247,11 24 8, 6 2
4 249,28 241,16 241,14 24 O, 2 7
5 248,26 24 O, 2 9 241,39 244, 6 7
X 248,830 239,044 242,964 242,642
s 0,7449 2,4679 2,7890 4,0317
s rel 0,2994 1,0324 1,1479 1,6616
s_ 0,3331 1,1037 1,2472 1,803 O X
Güven 248,83±0,92 239,04±3,06 242,96±3,46 242,64±5,01 Sınırları
- 161 -
TABLO 78- (devam)
® d) Staphylex Kapsül (P 4 )
250 mg Flukloksasiline eşdeğer 272 mg Flukloksasilin sodyum tuzu+ 1 H2 0 içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 250,01 248, 05 250,09 239,17
2 250,00 248,07 248 , 71 242,14
3 249,92 249,17 249,63 24 9, 19
4 249,98 249,63 250,19 248, 27
5 250,27 250,27 252,27 249,63
X 250,036 249,038 250,178 245,680
s 0,1354 0,9745 1,3076 4,7313
s rel 0,0542 O, 39 13 0,5227 1,9258
s_ X
0,0606 0,4358 0,5848 2,1159
Güven 250,04±0,17 249,04±1,21 250,18±1,62 245,68±5,87 Sınırları
- 162 -
TABLO 78- (devam)
@ e) Geopen Tablet (P 5 )
500 mg Karindasiline eşdeğer 382 mg Karbenisilin içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 500,57 501,19 500,63 501,17
2 500,26 500,9 8 502,17 500,19
3 500,16 502,16 504,16 497,16
4 501,09 501,17 500,21 495,42
5 500,92 500,87 501,16 498,16
X 500,600 501,375 501,666 498,420
s 0,4039 0,5318 1,5751 2,3103
s rel O, 08 O 7 0,1061 0,3140 0,4635
s_ O, 18 06 0,2378 O, 7 044 1,0332 X
Güven 500,60±0,50 501,38±0,66 501,67±1,96 498,42±2,87
Sınırları
- 163 -
TABLO 78- (devam)
f) Carindapen® Tablet (P6 )
500 mg Karindasiline eşdeğer 552 mg Karindasilin sodyum içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 492,13 495,17 492,63 493,16
2 493,17 494,17 49 4, 1 7 494,63
3 492,76 493,16 492,61 498,17
4 493,32 494,19 493,27 495,61
5 492,74 493,63 495,74 495,42
x 492,824 494,064 493,684 495,398
s o,4633 0,7510 1,3133 1,8254
s rel 0,0940 0,1520 0,2660 0,3685
s_ 0,2072 0,3359 0,5873 0,8163 X
Güven 492,82±0,58 494,06±0,93 493,68±1,63 495,40±2,27 Sınırları
- 164 -
TABLO 78- (devam)
g) Aerugipen® 10 g Flakon (P7
)
10000 mg Tikarsiline eşdeğer 11144 mg Tikarsilin disodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 10010,44 10008,76 10001,52 10021,08
2 10008,80 10005,89 10018,98 10012,42
3 10011,66 10004,73 10000,36 10020,10
4 10009,17 10006,80 10009,27 10002,27
5 10010,27 10010,29 10009,69 10009,16
x 10010,068 10007,294 10007,964 10013,006
s 1,1322 2,2313 7, 5 06·4 7, 8 4 08
s rel 0,0113 0,0223 0,0750 0,0783
s_ 0,5063 0,9979 3,3570 3,5065 X
Güven 10010,07±1,41 10007 ,29±2, 77 10007, 96±9, 32 10013,01±9,73 Sınırları
- 165 -
TABLO 78- (devam)
h) Ampicillin 1000 Stada® Tablet (P8 )
1000 mg ampisiline eşdeğer 1154 mg. Ampisilin Trihidrat içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 1020,02 1039,58 104 O, 63 1041,17
2 1020,62 1 1038,63 104 2, 1 7 1038,16
3 1020,17 1040,81 1038,63 1036,42
4 1020,42 1039,17 1039,17 1039,17
5 1020,-1 1039,82 1040,07 1027,16
X 1020,368 1039,602 1040,134 1036,416
s 0,2670 0,8122 1,3772 5,4521
s rel 0,0262 0,0781 0,1324 O, 5 261
s_ 0,1194 X
O, 3 68 2 0,6159 2,4383
Güven 1020,37±0,33 1039,60±1,01 1040,13±1, 71 1024, 42±6, 77 Sınırları
- 166 -
TABLO 78- (devam)
® ı) Clamoxyl 750 Tablet (P
9)
750 mg Amoksisiline eşdeğer 860,7 mg Amoksisilin Trihidrat içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 749,17 750,17 751,06 750,07
2 750,21 748,63 748,16 753,16
3 750,17 750,01 750,63 747,25
4 750,82 749,63 747,13 745,12
5 749,63 748,27 750,09 746,09
x 750,000 749,342 749,414 748,338
s 0,6267 0,8472 1,6907 · 3,2728
s rel 0,0836 0,1131 0,2256 0,4373
s_ 0,2803 0,3789 0,7561 1,4636 X
Güven 750,00±0,78 749,34±1,05 749,41±2,10 748,34±4,06 Sınırları
- 167 -
TABLO 78- (devam)
ı") S ·1· ® 500 K -ı (P ) pectacı ın . apsu 10
500 mg Episilin içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 498,63 470,35 490,35 480,42
2 49 7, 28 470,38 501,08 500,07
3 497,91 473,22 480,16 486,42
4 498,28 471,16 487,42 473,17
s 497,16 472,42 488,16 481,63
X 497,852 471,506 489,434 484,342
s 0,6320 1,2745 7, 5 5 24 9,9905
s rel 0,1269 0,2703 1,5431 2,0627
s_ 0,2826 0,5700 3,3775 4,4679 X
Güven 497,85±0,78 471,51±1,58 489,43±9,38 484,34±12,4( Sınırları
- 168 -
TABLO 78- (devam)
J.) . ®
Brıncapen
800 mg Bakampisilin hidroklorür içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 798,17 782,80 7 8 O, 08 780,98
2 798,68 784,02 789,17 784,11
3 798,17 783,07 790,11 7 9 O, 08
4 800,09 785,17 791,07 794,17
5 800,07 786,26 794,17 781, 08
X 799,036 783,864 788,920 786,084
s 0,9755 1,4520 5,287 O 5,8382
s rel 0,1221 O, 18 5 2 0,6702 0,7427
s_ 0,4363 0,6494 2,3644 2,6109 X
Güven 799,04±1,21 783,86±1,80 788,92±6,56 786,08±7,25 Sınırları
- 169 -
TABLO 78- (devam)
k) Berocillin® Forte Tablet (P 12 )
700 mg Pivampisilin hidroklorür içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 699,43 700,17 700,63 700,00
2 700,17 702,06 704,17 705,12
3 700,08 702,17 701,42 703,16
4 700,21 703,03 705,40 708,41
5 699,93 701,17 702,16 706,11
X 699,964 701,720 702,756 704,560
s 0,3173 1,0885 1,9780 3,1738
s rel 0,0453 0,1551 O, 2815 0,4505
s_ 0,1419 0,4868 0,8846 1,4194 X
Güven 699,96±0,39 701,72±1,35 702,76±2,46 704,56±3,94
Sınırları
- 170 -
TABLO 78- (devam)
® l} Baypen 0,5 g Flakon (P 13 )
500 mg Mezlosiline eşdeğer 537 mg Mezlosilin sodyum tuzu+ 1 H20 içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 505,22 505,71 500,52 499,64
2 505,40 502,82 502,98 498,31
3 505,83 502,61 504,73 502,49
4 504,97 503,71 505,17 503,10
5 504,27 506,42 501,67 500,48
X 505,138 504,254 503,014 500,804
s 0,5779 1,7224 1,9761 1, 98 71
s rel 0,1144 0,3416 0,3929 0,3968
s_ 0,2584 0,7703 0,8837 0,8887 X
Güven 505,14±0,72 504,25±2,14 503,01±2,45 1500,80±2,47 Sınırları
- 171 -
TABLO 78- (devam)
m) Pipriı® 2 g Flakon (P14
)
2000 mg Piperasiline eşdeğer 2000 mg Piperasilin sodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
l 2000,73 2001,71 0207,12 1989,12
2 2000,27 1998,63 1999,63 2004,41
3 2002,32 2004,16 2001,19 2001,17
4 2001,14 2001,73 2002,14 2008,48
5 2000,32 2001,99 2003,27 2010,10
X 2001,356 2001,644 2002,670 2002,656
s 0,9051 1,9714 2,8230 8,3343
s rel 0,0452 0,0985 0,1410 0,4162
s_ 0,4048 0,8816 1,2625 3, 7272 X
Güven 2001,36±1,12 2001,64±2,45 2002;.67±3,50 2002.,66±10,35
Sınırları
- 172 -
TABLO 78- (devam)
n) Syncillin® Tablet (P 15 )
250 mg Azidosiline eşdeğer 265 mg Azidosilin sodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 249,69 24 6, 7 O 247,18 250,02
2 249,17 24 7, 28 246,93 245,02
3 249,58 248, ı.o 249,87 248, 14
4 250,02 248, 28 250,11 250,07
5 250,11 24 7, 31 247,91 254,11
x 249,714 247,534 248,400 249,472
s 0,3758 0,6494 1,4979 3,3077
s rel 0,1505 0,2623 0,6030 1,3259
s_ 0,1681 X
0,2904 0,6699 1,479 2
Güven 249,71±0,47 247,53±0,81 248,40±1,86 249,47±4,11 Sınırları
- 173 -
TABLO 78- (devam)
® o) Securopen 0,5 g Flakon (P 16 )
500 mg Azlosiline eşdeğer 524 mg Azlosilin Sodyum tuzu ıçermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 500,17 497,16 495,94 494,17
2 501,02 499,63 500,17 502,63
3 501,17 502,17 502,63 498, 22
4 501,12 498,63 500,48 505,63
5 501,63 499,19 504,17 501,11
x 501,022 499,356 500,678 500,352
s 0;5308 1,828 3 3,1125 4,3699
s rel 0,1059 0,3661 0,6217 0,8734
s_ 0,2374 X
0,8176 1,3920 1,9543
Güven 501,02±0,66 ~99,36±2,27 500,68±3,86 500,35±4,43 Sınırları
- 174 -
TABLO 78- (devam)
ö) Ultracillin® 1 g Tablet (P17
)
1000 mg Siklasilin içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 980,36 983,91 980,17 978,63
2 981,71 987,47 982,63 98 O, 4 2
3 980,63 985,11 986,17 982,27
4 98 O, 2 7 986,42 988,42 987,42
5 981,18 985,21 981,17 989,14
X 980,830 985,624 983,712 983,576
s 0,6065 1,3615 3,4780 4,5239
s rel 0,0618 0,1381 0,3536 0,4600
s_ 0,2712 0,6089 1,5554 2,0231 X
Güven 980,83±0,75 985,62±1,69 983,71±4,32 983,58±5,62 Sınırları
- 175 -
TABLO 78- (devam)
® p) Penicilin G Hoechst Flakon (P 18 )
1000000 IE Penisilin G ye eşdeğer 700 mg Penisilin G sodyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 707,62 700,59 701,17 711,61
2 706,88 699,27 704,18 7 04, 1 7
3 707,81 696,14 700,47 700,69
4 707,03 698,18 703,17 709,17
5 706,93 699,04 705,19 702,26
X 707,254 698,644 702,836 705,580
s 0,4296 1,6448 1,9895 4, 6414
s rel 0,0607 0,2354 O, 28 31 0,6578
s_ 0,1921 0,7356 0,8897· 2, 07 '1, 7 X
Güven 717,25±0,53 698,64±2,04 702,84±2,47 705,58±5,76 Sınırları
- 176 -
TABLO 78- (devam)
r) Beromycin® Mega Tablet (P 19 )
1000000 IE Penisilin V potasyum tuzuna eşdeğer 700 mg Penisilin V potasyum tuzu içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 7 O O, 28 7 Ol, 29 700,01 697,12
2 700,28 702,17 698,17 699,42
3 699,69 700,08 702,14 703,04
4 700,31 702,17 704,12 7 05, 19
5 700,21 703,01 698, 48 700,37
X 700,154 701,744 700,584 701,028
s 0,2620 1,1114 2,5253 3,1489
s rel 0,0374 0,1584 0,3605 0,4492
s_ X
0,1172 0,4970 1, 129 3 1,408 2
Güven 700,15±0,33 701,74±1,38 700,58±3,14 701,03±3,91 Sınırları
- 177 -
TABLO 78- (devam)
s) Oricitlin® Mega Tablet (P21
)
1.000.000 IE(=700 mg) Propisilin içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 708,21 708,01 700,17 7 08, 1 7
2 709,65 7 09, 1 7 101;11 7 08, 16
3 709,11 709,42 701,12 702,11
4 708,47 705,12 698,11 700,44
5 708,61 707,16 695,97 701,16
X 708,81 707,776 699,308 704,008
s 0,5725 1,7417 2,2400 3, 84 08
s rel 0,0808 0,2461 0,3203 0,5456
s_ X
0,2560 0,7789 1,0018 1,7177
Güven 708,81±0,71 707,78±2,16 704,01±4,77 699,31±2,78 Sınırları
- 178 -
TABLO 78- (devam)
ş) Megacilin® Forte Flakon (P22
)
280 mg (400000 IE) Klamizol + Penisilin G içermektedir.
Ölçme No Ml M2 M3 M4
1 275,60 275,12 270,10 271,42
2 276,10 275,10 28 O, 09 278,40
3 275,48 269,47 272,16 28 O, 1 7
4 275,87 270,17 275,93 28 4, 06
5 276,02 271,19 278,33 279,46
X 275,814 272,210 275,322 278,702
s 0,2668 2,7171 4,1660 4,5978
s rel 0,0967 0,9982 1,5131 1,6497
s_ 0,1193 1,2151 1,8631 2,0562 X
Güven 275,81±0,33 272,21±3,37 275,32±5,17 278,70±5,71
Sınırları
- 179 -
4.6. SONUÇLARIN KARŞILAŞTIRILMASI VE İSTATİSTİKSEL İNCELENMESİ
M1
, M2 , M3
, M4
miktar tayini yöntemlerinin incelenen
penisilinlerin farmasötik şekillerini uygulanmasıyla saptanan
sonuçların (S'er tayin üze~inden) standart sapmaları ve orta
lamaları yönünden karşılaştırılmaları için F ve t testleri
uygulandı. Uygulanan 4 yöntemin birbirleriyle mukayeseleri
yapıldı. F ve t testi açısından yapılan bu mukayese 21 peni
silin türevinin 4.5 bölümündeki bütün farmasötik şekillere
ait 4 yöntem için hesap edildi. Farmasötik şekillere ait ve F
ve t testlerine ait tablo aşağıda görülmektedir.
180
BLO 79- İncelenen penisilin türevlerinin farmasötik şekillerinin miktar tayinleri sonuçlarının karşılaştırılması
ıisilin l\-1'12 l\-1'13 l\-1'14 1112~ 1112-1'14 1113-1'14
üravi Farmaslltik Şekil
F t F t F t F t F t F t
pl Stapenor®
23.06 6.06 334.31 2.07 891.58 1.71 14.50 0.44 38.67 0.71 •2.67 0.38 KapsUl
p2 Orbenin®
18.87 1.95 31.94 0.97 160.66 .. 3.12 *l.69 0.44 8.52 2.31 5.03 2.46 Kapsill
p3 Oichlor-Stapeno/'
10.98 *"7.59 14.02 **4.06 29.29 **3.02 •1.28 2.11 *2.67 1.52 *2.09 0.13 KapsUl
p4 Staphylex®
51.79 2.03 93.26 1.52 1221.02 l.84 •ı.75 1.40 23.57 1.39 13.09 ı.e3 Kapsül
Ps Geopen®
*l.73 2.32 15.21 1.31 32.72 l.86 B.77 0.35 lB.87 2.49 •2.ıs 2.32 Tablet
p6 Carindepen ®
*2,63 ••2.01 B.04 1,24 15.52 2.73 *3.06 1,76 5.91 1,35 *l.93 1.52 Tablet
p? Aeurugipen ®
*3.88 2.22 43.96 o.ss 47,96 0.74 ll.32 0.17 12.35 1.40 •1.91 0,93 10 g Flakon
PB Ampicillin 1000 Stada®
9,25 **44.99 25,60 ••20.ıe 416.97 ns.88 •2.8B 0.67 45.06 1.16 15,67 1.32 Tablet
p9 Clamoxyı®
•ı.e3 1.24 7.28 0,65 27.27 ı.ao •3.98 0,08 14.92 o.59 •3.75 0,58 750 Tablet
P10 Spectacilin (1)
*4.07 **26.35 142.80 2.22 249.89 2,70 35.11 ••4.68 Bl,45 2.55 •ı.75 o.81 500 KapsUl
pil Brincapen(I)
•2.21 **17.35 29.37 •3.76 35.82 ••4.38 13.26 l.84 16.17 0.74 •ı.22 0.72 Tablet
pl2 Berocillin (1)
11.77 3.10 :ıe.86 2.79 ıoo.os 2.88 •J.3D D.92 8.50 1.69 *2.57 0.96 Fort Tablet
pll Baypen(I)
e.ee o.97 ıı.s 2.DB 11.82 ••4.19 •1.32 o.es •1.33 2.62 •ı.oı ı.se 0.5 g Flakon
pl4 Piprilı,
•4.74 0.27 9.73 o.es B4.79 D.31 *2.05 o.sa 17.B? 0.24 B,72 O.Ol 2 g Flakon
Pı5 Syncilllnı,
*2,98 ••s.eı ıs.ee 1,70 77,47 o.ıs *5.32 ı.oe 25.94 1.15 *4.BB 0,59 Tablet
Pıe Sacurcpen
11
ll.B6 ı.75 34.38 D.22 67,78 o.:ıo •2.sa 0.73 -S.71 0.42 •ı.97 0.12 0.5 g Flakon
pl7 Ultracillin (1)
•s.04 ••6.43 32.BB ı.e:ı 55.84 1.20 e.s3 1.02 11.04 o.B? •ı.89 o.as 1 g Tablet
Penicillin G Hoechst (1)
-. ' plB Flakon
14.6 **10.ll 21.45 **4.34 116.73 0.72 *1.46 3.25 7.96 **2.82 -S.44 1.119
pl9 Beromycin®
17.99 **2.78 92.9D 0.34 144.45 o.ss •s.ıs 0.84 8.03 6.43 •1.ss 0.22 lllega Tablet
p21 0ricillin 11P
9.25 1.13 15.30 **B,22 45.01 2.47 *1.65 •-S.97 *4,86 1.79 *2.94 2.11 lllega Tablet
®
p22 l'legacilin
103.71 2.64 243.82 0.24 296.98 1.25 •2.:ıs 1.25 *2.86 2.43 •ı.22 . 1.09 Forte Flakan
'
5 p = o,as t = 2,776 F = 6,39
' degerleri :l 95 olasılık düzeyinde cetvellerde verilen F de!lerinden (6,39) kUçüktllr ve presizyan yönünden fark yoktur.
t de!jerleri :( 95 olasılık düzeyinde cetvellerde verilen t de!lerinılan (2,776) bilyUktür ve yllntemler açısından l!nemll fark yoktur.
- 181 -
Yaptığımız çalışmada incelenen penisilin türevlerine
4 yöntemin uygulanması sonucunda her yöntem ile alınan so
nuçlar birbiri ile karşılaştırılmıştır. Buna göre Mı-M2 yön
temlerinin karşılaştırılmasında; F değerleri 103,71-1,73 arasında, t değerleri
44,99-0,97 arasında, M1-M3 yöntemlerinin karşılaştırılmala
rında; F değerleri 334,31-7,28 arasında, t değerleri 28,18-
0,22 arasında, M1
-M4
yöntemlerinin karşılaştırılmasında; F de
ğerleri 891,58-11,82 arasında, t değerleri 5,88-0,30, M2-M3 yöntemlerinin karşılaştırılmasında; F değerleri 35,11-1,28 ara
sında, t değerleri 5,97-0,08 arasında, M2-M4 yöntemlerinin
karşılaştırılmasında; F değerleri 45,06-1,33 arasında, t de
ğerleri 6,43-0,24 arasında ve M3
-M4
yöntemlerinin karşılaştı
rılmasında; F değerleri 15,67-1,01 arasında, t değerleri
2,46-0,01 değerleri arasında değişmektedir. Bu değerlerin ba
zıları ilgili cetvellerde% 95 olasılık düzeyinde beşer tayin
için verilen t değerinden (2.776) daha küçüktür. Yöntem pre
sizyonları yönünden karşılaştırıldıklarında yapılan F test
lerinin sonuçlarının bazılarının ilgili cetvellerde beşer ta-
yin için% 95 olasılık düzeyinde verilen değerden (6,39) büyük
olduğu görülmektedir(86). Hg(II)-imidazol, Ni(II)-Hidroksil-
amin ve USP XX ye göre yapılan iyodometrik titrasyon yöntemiy-
le yapılan miktar tayini sonuçları Ellman yöntemiyle yapılan
miktar tayini sonuçları ile presizyonları yönünden karşılaş
tırıldıklarında anlamlı farklılıklar gözlenmektedir. Bunun
yanı sıra bazı F ve t değerleri% 95 olasılık düzeyinde cet
velde verilen F değerinden küçük, t değerinden büyük olduğu
gözlenmiştir. Bu değerleri içeren yöntemleriQ ka~şılaştırıl
malarında presizyon yönünden ve yöntemler açısından önemli
fark yoktur.
- 182 -
5. TARTISMA
Bu çalışmada penisilin türevlerinden 22'sinin farmasö
tik şekillerinin analizlerine olanak sağlayacak miktar tayini
yöntemleri geliştirilmesi amaçlanmıştır. Literatür bulguları
na göre Ellman belirteci penisilin türevlerinden kloksasilin,
flukloksasilin, karbenisilin, ampisilin, penisilin G, Penisi
lin V'ye ilk olarak uygulanmıştır(252). Burada incelenen pe
nisilinler için saptanmış olan reaksiyon koşulları araştırma
larımıza konu olan penisilinlerin miktar tayinlerine olanak
vermemektedir. Çalışma koşulları olarak öngörülen pli 9.2'de
Ellman belirtecinin dayanıklılığı ilgili araştırmada incelen
miştir(lO). Baars ve arkadaşları daha sonra yaptıkları araş
tırmalarda DTNB'nin dayanıklı olduğu pH alanının, tayini ya
pılan bileşiğin mol ağırlığına bağlı olarak değiştiğini ve
ortamın ısısının yine DTNB'nin dayanıklılığını etkilediğini
saptamışlardır. Kirschbaum tarafından öngörülen pH 9.2'de ya
pılan çalışmalar tekrarlandığında DTNB'ye ait şahit çözelti
nin absorbansı devamlı artmakta ve belirteç boz4nmaya uğra
maktadır. Bu nedenle öncelikle DTNB'nin ölçmelerin yapıldığı
ilgili tampon çözeltilerdeki dayanıklılığı ve incelenen peni
silin türevleri ile ölçmelerde dayanıklılık olduğu pH'nın 7.2
olduğu saptanmıştır. Penisilin türevlerinin DTNB ile tayinle
rinin yapılabilmesi için asit ve alkali degradasyonundan son
ra yapıdaki tiazolidin halkasının parçalanmasından faydala
nılmaktadır. PenisJlin türevlerinin degradasyonu sonucunda
parçalanma ürününün miktarı DTNB ile olan reaksiyonu etkile-
- 183 -
diğinden hangi pli alanında maksimum parçalanma miktarının
oluştuğunun saptanması gerekmektedir. Yapılan çalışmalar al
kali degradasyonunun ve özellikle NaOH miktarının bu olayı
etkilediğini göstermektedir. Bu değerdeki fazlalığın reaksi
yon koşullarının değiştirilmesinden kaynaklandığı düşünülebi
lir. Parçalanma olayı penisilin ana çekirdeğinde bulunan kü
kürdün asit ve alkali degradasyonla s- 2 veya RS halinde açığa çıktığı ve literatür bulgularında da yinelendiği şekilde
DTNB'nin -S-S bağıyla reaksiyon vererek spektrofotometrik ta
yine olanak sağladığı görülmüştür(lO).
Penisilin türevlerinin saptanan koşullardaki alkali
degradasyonu sonucu DTNB ile verdikleri reaksiyon ürününün
spektrofotometrik tayini yüksek tekrarlanabilirliği sahip ve
penisilin türevlerinin büyük bir olasılıkla yapılarındaki kü
kürt üzerinden tayinlerine olanak sağlayan bir yöntemdir.
Ellman belirteci kullanarak biyolojik ortamda penisilin tü
revlerinin tayinlerinde de alkali ve asit degradasyondan son
raki spektrofotometrik ölçmeler sulu ortamda yapıldığından,
proteinler çöktürüldükten sonra uygulanabilmektedir.
Penisilin türevlerinin miktar tayinleri için DTNB kul
lanılarak geliştirilen yöntemin, penisilin türevlerinin sis
tematik analizlerinde kullanılabilirliğinin kontrolü için
benzer yapıda sefalosporinlerin sistematik analizlerinde de
kullanılan Hg(II)-imidazol-EDTA ve Ni(II)-hidroksilamin yön
temleri de inceleme konumuz olan penisilin tijreylerine uygu
lanmış ve bu yöntemlerle ilgili reaksiyon koşulları saptanmış
tır.
Bundgaard'a göre(37) penisilinlerde Hg(II)-imi-
dazol belirteciyle olan reaksiyon S-laktam bağının parçalan
ması ile yapıda oksazolinon halkası oluşmasına ve tiyazol
halkasının açılması ile serbest kalan tiyol grubuna HgC1 2 'nin
bağlanması ile oluşan ürünün stabilize olmasına dayanmakta
dır.
- 184 -
H
R-g'~ lınldazm. <fJ~-lcoo-
I
Ni(II)-hidroksilamin belirtecini kullanan spektrofoto
metrik yöntemde penisilinler hidroksilaminle reaksiyona gir
mektedirler. Yapılarında ester, imid, laktan, laktam ve tiol
esterleri içeren maddeler hidroksilaminle hidroksamik asit
oluşturmakta ve ortama Fe(III) iyonu ilave edildiğinde stabil
ferri hidroksamat kompleksi oluşmaktadır.
'c=O
' N-OH I
H
Hidroksamık asit
~-c-=--O
\ \ . + H+ Fe/n
~-el I
Renkli kompleks
İlk olarak Connors ve Munson tarafından kullanılan
Ni(II)-hidroksilamin belirteci daha sonra D.L.Mays ve arka
daşları tarafından sefalosporinlerin spektrofotometrik tayin
lerinde kullanılmıştır(66,67,83). Ni(II) iyonunun katalizör
etkisiyle penisilinlerde bir kelat kompleksi oluşmakta ve bu
nun aracılığıyla 8-laktam karbonili polarize olmaktadır. Bu
şekilde molekülün hidroksilamininin nükleofilik etkisine daha
duyarlı hale geldiği kabul edilebilir.
Çalışma konumuz olan yarı sentetik penisilin türevle
rini içeren toplam 21 farmasötik şekile Ellman, Hg(II)-imida
zol-EDTA, Ni(II)-hidroksilamin belirteçlerin~ kullanan üç
spektrofotometrik yöntemin uygulanmasında elde edilen stan
dart sapma ve relatif standart sapma değerlerinde rastlanılan
en küçük ve en büyük değerler Tablo 80'de gösterilmektedir.
- 185 -
TABLO 80- 21 Farmasötik Şeklin İncelenen 3 Spektrofotometrik Yöntemle Analizlerinde Elde Edilen s ve% s Değerleri
YÖNTEM
Ellman belirtecini kullanan spektrofotometrik yöntem
Hg(II)-imidazol-EDTA belirtecini kullanan spektrofotometrik yöntem
Ni(II)-hidroksilamin belirtecini kullanan spektrofotometrik yöntem
s
0.1354 1.1322
0.3518 2.7171
1.3076 7.5524
% s
O. 0113 0.2994
0.0781 1.0324
0.1410 1.5431
Bu değerler Ellman belirtecini kullanan yöntem kadar
Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminin analizlere uygulanmasında eş
değer sonuçlar alındığını gösterir. USP XX ye göre incelenen
penisilin türevleri için önerilen iyodometrik titrasyon yön
teminde alınan sonuçlar ise s: 1.8254-9.9905 ve s 1 : 0.0783-re 2.1449'dur.
- 186 -
6, ÖZET
Yarı sentetik penisilinlerin farmasötik şekillerinde
doz içeriklerinin saptanmasına olanak sağlayacak miktar tayi
ni yöntemlerinin geliştirilmesini ve farmakope yöntemleriyle
karşılaştırılmasını amaçlayan bu çalışmada; 22 penisilin tü
revinin (oksasilin, kloksasilin, dikloksasilin, flukloksasi
lin, karbenisilin, karindasilin, tikarsilin, ampisilin, tri
hidrat, amoksisilin, episilin, bakampisilin, pivampisilin,
mezlosilin, piperasilin, azidosilin, azlosilin, siklasilin,
penisilin G, penisilin V, phenbenisilin, klamizol+penisilin G)
Ellman, Hg(II)-İmidazol-EDTA ve Ni(II)-hidroksilamin yöntemle
re ait reaksiyon koşulları saptanarak ölçü eğrileri çizilmiş
tir. Ellman belirtecini kullanan metodda optimum reaksiyon
koşulları, reaksiyon sıcaklığı ve süreleri saptanmıştır.
Hg(II)-imidazol-EDTA yönteminde belirtecin penisilinlerin
miktar tayinlerine uygulanabilmesi için imidazol ve Hg(II)
konsantrasyonunun, pH'nın Hg(II)-İmidazol-EDTA belirtecindeki
EDTA:HgC1 2 mol oranının, reaksiyon esnasında~i ~sı derecesi
nin ve ısıtma sürelerinin reaksiyona etkisi araştırılarak ge
rekli koşullar saptanmıştır. Ni(II)-hidroksilamin yöntemiyle
penisilinlerin spektrofotometrik miktar tayinlerinde ise
Ni(II)-hidroksilamin belirteciyle hidroksamik asit oluşması
ve oluşan ürünün Fe(III) iyonuyla ferri-hidroksamat şeklinde
stabilize olması için penisilinlerin Ni(II)-hidroksilamin ve
ferri amonyum sülfat belirteciyle reaksiyon süreleri saptana
rak Ellman, Hg(II)-imidazol-EDTA belirteçlerini kullanan yön-
- 187 -
temlerle miktar tayini yapılan penisilinler icin karşılaştır
ma yöntemi olarak kullanılmıştır.
USP XX'de incelenen penisilinlerin 21 farmasötik şek
linin miktar tayinleri icin önerilen iyodometrik titrasyon
Ellman, Hg(II)-imidazol-EDTA ve Ni(II)-hidroksilamin yöntem
leriyle miktar tayinleri icin karşılaştırma yöntemi olarak
kullanılmıştır.
Yöntemlerin karşılaştırılmasında ve istatistiksel de
ğerlendirilmesinde F (Fisher) ve t (Student) testleri uygula
narak saptanan değerler ilgili cetvellerde% 95 olasılık düze
yinde beşer tayin icin verilen değerlerle karşılaştırılmış
tır. USP XX'deki iyodometrik titrasyon yöntemiyle saptanan
sonuçların Ellman, Hg(II)-imidazol-EDTA yöntemi ile saptanan
sonuçlarla presizyonları acısından karşılaştırılmasında ve
Ni(II)-hidroksilamin yöntemi ile saptanan sonuçlarla karşı
laştırılmasında saptanan F değerleri ve t değerlerinin bazı
ları dışında tüm değerler anlamlıdır.
Farmakope yöntemleriyle miktar tayini yapılamayan 11
farmasötik şeklin ve farmakopelerde miktar tayini yöntemi
önerilmeyen 11 farmasötik şeklin Ellman, Hg(II)-İmidazol-EDTA
ve Ni(II)-hidroksilamin yöntemleriyle yapılan miktar tayinle
ri sonuçlarının karşılaştırılmasında uygulanan F ve t testle
rinde ise anlamlı farklılıklar gözlenmemiştir.
- 188 -
7, SUMMARY
In this study, which has aimed to develop quantitative
methods that will make the determination of dose content of
the penicillins pharmaceutical preparations possible and to
compare these methods with the methods of pharmacopoeia, the
optimum conditions which belong to Ellman, Hg(II)-İmidazole
EDTA and Ni(II)-hydroxylamine methods, were determined far 22
penicillin derivatives (oxacillin, cloxacillin, dicloxacillin,
flucloxacillin, carbenicillin, carindacillin, ticarcillin,
ampicillin tryhydrate, amoxycillin, epicillin, bacampicillin,
pivampicillin, mezlocillin, piperacillin, azidocillin, azlo
cillin, ciclacillin, penicilin G, penicilin V, phenbenicillin,
clamizol + penicillin G) and calibration curves were drawn.
While studying Ellman method; The temperature during
the reaction, the duration of heating to reaction were
researched and the optimum conditions were determined and the
reagent was Ellman reagent.
In order to be used Hg(II)-imidazole-EDTA reagents in
the assay of penicillins, the effect of the concentrations of
imidazole and HgC1 2 of the reagent, pH, mal ratio of EDTA:
HgC1 2 in the Hg(Ir)-imidazole-EDTA reagent, the temperature
during the reaction and the duration of heating to reaction
were researched and the optimum conditions were determined.
In the spectrophotometric determination of penicillins with
- 189 -
Ni(II)-hydroxylamine method, the duration of reaction of
penicillins with Ni(II)-hydroxylamine and ferric amonium
sulfate reagents were determined to be formed hydroxamic acid
with Ni(II)-hydroxylamine reagent and to be formed ferric
hydroxamate with Fe(III) ion from that hydroxamic acid. This
method was used asa comparative method for penicillins and
the determinations were made with Ellman and Hg(II)-imidazole
EDTA method.
Iodometric titration methods in USP XX were used asa
comparative method for determination of 21 pharmaceutical
preparations of penicillins with another 3 methods.
In the comparison of methods and statistical calcula
tions, F and t tests were applied and the determined calcula
tions were compared with the calculations which were given
for each five determination in the confidence level of 95 %
in the related tablets. The results which were determined in
the comparison of F and t values are,significant except some
of them. In the comparison of the results which determined
with the iodometric titration method according to USP XX, the
results which determined with Ellman, Hg(II)-imidazole-EDTA,
Ni(II)-hydroxylamine methods in the way of precisions, F and
t values were significant except some of them. The determina
tions of 11 pharmaceutical preparations of which determination
cannot be made with pharmacopoeia methods and 11 pharmaceutical
preparations of which determination methods w.ere, not proposed
in pharmacopoeias, were made with Ellman, Hg(II)-imidazole-EDTA
and Ni(II)-hydroxylamine methods in the F and t tests which
were applied, in the comparison of the results obtained with
Ellman, Hg(II)-imidazole-EDTA and Ni(II)-hydroxylamine met
hods, significant ~ifferences were not observed.
- 190 -
8. KAYNAKLAR
1- Tali,E.Ç.; Genel ve Pratik Mikrobiyoloji, Sermet Basımevi, İstanbul, 1973, s.421-437.
2- Baytop,T.; Farmakognozi, Cilt I, Baha Matbaası, İstanbul, 1970, s.158.
3- Walter,A.M., Heilmayer,L.; Antibiotika-Fibel, Georg Thime Verlag, Stuttgart, 1975, s.170.
4- Flyn,E.H.; Cephalosporins and Penicillins, Academic Press New York, 1972, s.13, 615.
5- Gottlieb,D., Shaw,P.D.; Antibiotics II, Biosynthesis, Springer-Verlag,· Berlin 1967, s.l.
6- Fujisawa,Y.; J.Takeda Res.Lab., ~, 295, (1977).
7- Reiner,Roland; Antibiotics, Georg Thieme Verlag: Stuttgart, New York, 1982, s.93.
8- Sunam,Gültekin; Genel Farmakoloji, Modern Röprodüksüyon Ofset Basımevi, İstanbul, 1982, s.422.
9- Ellman,G.L., Arch. Biochem. Biophys., g, 70 (1959). Ref: C.A.: 53: 15184c (1963).
10- Baars,A.J., Van Dongen,E:W., Breimer,D.D., ,Pharm. Weekbl., 112, 1117 (1977).
11- Beutler,E., Duron,O., Kelly,B.M., J. Lab. Clin. Med., _§___!, 882 (1963). Ref: C:A.: 60: 12289h (1964).
12- Harrap,K.R., Bİochem. Pharmacol., _!!, 725 (1967). Ref: C:A.: 66:112797j (1967).
13- Robyt,J.F., Ackerman,R.J., Chittenden,C.G., Arch. Biochem. Bİophys. 147, 262 (1971). Ref: C.A.: 76: 1538n (1972).
- ·· 191 ..::
14- Zahler,W.L., CLeland,W.W:, J. Bİol. Chem., 243, 716 (1968).
15- Humphrey,R.E., Hinze,W., Jenkines,W.M.III., Anan. Chem., il, 140 (1971).
16- Humphrey,R.E., Ward,M.H:, Hinze,W., Anal. Chem., ~, 698 (1970).
17~ Giaser,C.B., Haeda,H., Meienhofer,J., J. Chromatogr., ~, 151, (1970).
18- Ryan,K.D., Aldriehehimiea Aeta, i, 33 (1971).
19- Ellman,G.L., Courtney,K.D:, Jr.ANdres,V., Featherstone, R.M., Bioehem. Pharmae., 7, 88 (1961). REf: C.A.: 55: 23655i (1961). -
20- 0 1 Malley,B.W., Mengel,C.E., Meriwether,W.D., Jr.Zirkle,G., Bioehemistry, 5, 40 (1966). Ref: C.A.: 64: 5371 g (1966).
21- Szeinberg,A., Clejan,L., Bioehem. Biophys. Aeta, .22_, 564 ( 1964). Ref: C .A:: 62: 3198e (1965).
22- Diez,M.J .F., 0suga,D.T., Feeney,R.E., Areh. Bioehem. Biophys., 107, 449 (1964). Ref: C:A.: 61: 10890g (1964).
23- Cavallini,D., Gt'aziani,M.T., Dupr,,S., Nature (London), 212, 294 (1966).
24- Vermeij,P., Pharm. Weekbl., 107, 249 (1972).
25- Brouwers,J.R.B.J., Vermeij,P., ibid., 111, 204 (1976).
26- Brouwers,J.R.B.J., Vermeij,P., Wemer,J., ibid., 112, 121 (1971).
27+- Kirsehbaum,J., J .Pharm. Sei., ~, 923 (1974).
28~ Vermeij,P., ibid., !, 217 (1979).
29- Merek Index, 9th Ed., s.651, Merek and Co., Ine., USA (1979).
30- Panehenko,B.V., Tsupilo,I.A., Dadali,V.A:, Litvinenko,L. M., Tezisy Dokl.-Ukr. Resp. Kdnf. Fiz. Khim., 12th, 149 (1977). Ref: C.A : 93: 7229k (1980).
31- Wellons,S.L., Carey,M.A., Elder,D.K., Anal. Chem., g, 1374 (1980).
32- Komiyama,M., Bender,M.L., J. Am. Chem. Soe., 100, 5977 (1978).
- 192 -
33- Brooks,P., Davidson,N., ibid., 82, 2118 (1960).
34- Bundgaard,H:, Tetrahedron Lett., ~' 4613 (1971).
35- Bundgaard,H., Dansk. Tidsskr. Farın.,~' 29 (1972). Ref: C.A.: 77: 46578n .(1972).
36- Bundgaard,H., ibid., ~' 85 (1972). Ref: C.A.: 77: 59932y (1972).
37- Bundgaard,H., Ilver,K.J., J. Pharın. Pharınac., ~' 790 (1972).
38- Bundgaard,H., ibid., ~; 385 (1974).
39- Yamana,T., Tsuji,A., Miyaınoto,E., Kiya,E., ibid., 5:]_, 287 (1975).
40- Koshiro,A., Fujita,T., Kyushu Yakugakkai KAiho, ~, 17 (1975).
41- Bundgaard,H., Arch. Pharm. Chemi. Sci. Ed., ~' 141 (L977).
42- Bundgaard,H., ibid., I, 81 (1979).
43- Bundgaard,N., ibid., I, 95 (1979).
44- British Pharınacopoeia 1980, Vol.l, s.88, University Press, Cambridge.
44a- ibid., s.33.
45- İbid., s.31.
46- İbid., s.119.
47- Pharmacopee Internationale, Troisieme Ed., Vol 2, s.45, World Health Organization, Geneva (1980).
48- İbid., s.98.
49- Bodnar,J.E., EVans,W.G:, Mays,D.L., J. Pharın. Sci., ~' 1108 (1977).
50- Marini,D., Pascucci,E., Boll. Chiın. Farın. 119, 52 (1980).
50a- Ulaş,K.; İ.Ü.Eczacılık Fakültesi Doktora Tezi, (1984).
51- Baınberger,E., Ber., _g_, 1805 (1899).
52- Feigl,F. 1 Anger,V., Mikrocheınie, ~' 23 (1934). 'Ref: C:A.: 28: 6393 4 (1934).
53- Feigl,F., Anger,V., Frehden,O:, ibid., 1:i, 9 (1934). Ref: C.A.: 28: 6393 1 (1934).
- 193 -
54- Polya,J.B., Tardew,P.L., Anal. Chem., 23, 1036 (1951).
55- Diggle,W.M., Gage,J.G., Analyst, 78, 473 (1953). Ref: C.A:: 47: 10410c (1953). -
56- Lipmann,F., Tuttle~L.C., J. Bİol. Chem., 159, 121 (1945). REf: C.A.: 39:5210 .
57- Lien,O.G., Anal. Chem., 31, 1363 (1959).
58- Wollish,E.G., Schmall,M., ibid., ~, 1033 (1950).
59- Boxer,E.G., Everett,P.M., ibid., ~, 670 (1949). Ref: C.A.: 43: 8097 g (1949).
60- Niedermayer,A.O., Russo-Alesi,F.M., Lendzian,C.A., Kelly, .J.M., ibid., _g, 664 (1960).
61- Ford,J.H., Anal. Chem., l:.2_, 1004 (1947) Ref: C.A;: 42: 1706a (1948).
62- ~ode of Federal Regulations Food and Drugs, 440.3, s.308, US. Government Printing Office 1978.
63- USP XX Official monographs, Twentieth Rev., 15th Ed., s.126, The United States Pharmacopeial Convention, Inc., Rockville (1980).
63a~ USP-NF, 3S Addendum a, OFficial monographs, s.478.
63b- App. to USP XX, Third. Suppl., s.1331.
63c- İbid., s.1326.
63d- USP-NF, App. to USP XX, Third Supplement, s.428.
63e- App. to USP XX, Third Suppl., s.1281.
63f- İbid., s.1283.
64- USP-NF, 3S, Addendum a, s.608.
64a- USP-NF; Official Monographys, Fourth Supplement, s.681.
64b- İbid., s.680.
64c- İbid., s.679.
64d- App. to USP XX, Third Suppl., s.397.
64e- USP-NF, 3S, Addendum a, s.473.
64f- USP-NF, Official Monographs, 4S, Addendum a, s.813.
- 194 -
65- Holl,W.W., O'Brien,M., Filan,J., Mazeika,T.R., Post,A., Pitkin,D., Actor,P., J. Pharm. Sci., ~, 1233 (1975).
66- Munson,J.W., Connors,K.A., ibid., .§.!_, 211 (1972).
67- Munson,J.W., Co-nors,K.A., J. Am. Chem. Soc., ~' 1979 (1972).
68- Notari,R.E., J. Pharm. Sci., ~, 1064 (1969).
69- Kulo,A.E:, Farmaseuttinen Aikak., ~, 1 (1976).
70- Mays,D.L., Bangert,F.K., Cantrell,W.C., Evans,W.G:, Anal. Chem., !±]_, 2229 (1975).
71- Code of Federal Regulations, Title 21, Food and Drugs, s.395, U.S. Government Printing Office (1978).
71a- İb id. , s.410,
7lb- İb id. , s. 261.
71c- İbid., s.263.
7ld- İb id. , s.246.
7le- İb id. , s.409.
71f- İbid., s.392.
7 lg- Federal Registrar, ~, 788 (1983). Ref: C. A.: 98:113578m (1983).
72- Marini,D., Pascucci ,E.; Boll.Chim.Farm. 119, 52, (1980).
73- Bodnar,J.E., Evans,W.G., May s, D. L.; J • Ph a rm . S c i • , 66, 1108, (1977).
74- Append ix to USP XX, s.117.
7 5- Appendix to USP XX, s.1326.
76- Appendix to USP XX, s.1326, 1327, 1330.
76a- Appendix to USP XX, s.1325.
76b- Appendix to USP XX, s.1327, 13 28, 1329.
76c- Appendix to USP XX, s.1392, 1393.
76d- Appendix to USP XX, s.1391. '
76e- Appendix to USP XX, s.427, 428.
- 195 -
77- FDA (21 CFR) Part 442, s.391.
78- FDA (21 CFR) Part 436.204, s.261.
79- C.Jozeph; F.Alicino; Anal.Chem., ~, 648-9(1961), Ref. CA: 55:18010.
80- Kirschbaum,J.; J.Pharm.Sci., g, 923 (1974).
81- Baars,A.J.; Van Dongen,E.W.; Breimer,D.D.; Pharm.Weekbl., 112, 1117 (1977).
82- Fedai,1.; 1.ü.Eczacılık Fakültesi Doktora Tezi (1984).
83- Connors,K.E., Munson,J .w.; Anal.Chem., 44, 336 (1972).
84- Stahl,E.; Dünnschicht-Chromatographie Springer Verlag Berlin, 1967, s.545.
85- Fabre,H.; Hussam-Eddine,N.; J.Pharm.Pharmaco. 34, 425 (1982).
86- Eckschlager,K.; Errors Measurement and Results in Chemical Analysis, Van Nostand Reinhold Company, London, 1972, Chapter 4-5, s.76-147.
87- Sato,Katsuhiko; Matsuo,Kimiko; Sasaki,Tamami; Shibuya, Takeshi; Igaku no Ayumi, 129(3), 1976-7 (1984) Ref.CA: 101:83478 g.
88- Hagel,Robert,B., Waysek,Edward,H., Cort,Winifred,M.; Antimicrob.Agents Chemother, 16(3), 372~7 (1979), Ref. CA: 91:199002J.
89- Larsen,Claus; Bundgaard, Hans; J.Chromatogr., 147, 143-50 (1978).
90- Schroeder,S., Bonow,A., Noeschel,H., Horn,G.; Pharmazie, 33(7), 432-4 (1978).
91- J.W.G.Smith; G.E.de Grey, V.J.Patel, Ani1ys~ (Landon), 92(1093), 247-52 (1967).
92- M.Michel,J.Chromatogr., 236(2), 469-80 (1982).
93- M.Michel, J.Chromatogr., 236(2), 469-80(1982).
94- Tawakkol,M.S., Ismaiel Saad,A., Amer,M.M., Pharmazie, 30(8), 542 (1975).
95- Patel,A.A., Gandhi,T.P.~ Patel,P.R., Patel,M.R., Patel, v.c.; Indian J.Pharm.Sci., 40(2), 64-6 (1978).
- 196 -
96- Choudhury,C., Indian J.Pharm., 38(5), 124-6, (1976).
97- Tsuji,K., Robertson,John H., J.Pharm.Sci., 64(9), 1542-5 (1975).
98- Monteleone,Peter M., Vasiljev,Michael,K., Bomstein, Joseph, J.Pharm.Sci., 62(11), 1830-3(1973).
99- Bundgaard,Hans, Arch.Pharm.Chemi, Sci.Ed., 6(6), 1263070 (1978).
100- .Ali,Syed Laid; Klaus,Uwe; Fresenius'Z.Anal.Chem., 306(5), 399(1981).
101- Lee,Wang Kyu; Kim,Bak Kwang; Shim, Chang Koo; Yakhak Hoe Chi, 22(4), 238-41 (1978), Ref: CA, 91:27351 f.
102- Jusko,William,J., J.Pharm.Sci., 60(5), 728-32, (1971).
103- Moll,F., Doeker,H., Arch.Pharm, 309(7), 548-53 (1972).
104- Lee,Wang-Kyu, Yoo,Byung-Tai, Kang,Gil-Jong, Yakhak Hoe Chi, 18(3), 190-6 (1974) Ref: CA. 82:116152 y.
105- Whyatt,Philip L., Antimicrob. Agents Chemother, 6(6), 811-14(1974) Ref: CA, 82:92850 w.
106- Miyazaki,Katsumi, Ogino, Osamu, Arita, Takaichi, Chem. Pharm.Bull., 22(8), 1910-6 (1974), Ref.CA:- 82:10982 d.
107- Bundgaard,H., J.Pharm.Pharmac., 26, 385 (1974).
108- Kusnir,J., Barna,K., Cesk,Farm., 24(6), 253-5(1975). Ref.CA: Vol.84:53694.
109- Rao,G.Ramana, Kan Jilal, Geeta; Mohan K.Rama; Curr.Sci., 46(18), 636-7 (1977) Ref.CA: 87:189539 t.
110- Phokas,G.C., Gatsonis,C.D., Ageloudis,C.A., Pharm.Delt., Epistem.Ekdosis, 3(1), 1-6 (1977), Ref.CA: 89:65304 j.
111- Ruseva,N., Angelova,N., Farmatsiya (sayfa), 28(3), 12-16 (1978).
112- Das,Anupa, Boparai,K.S., Indian Drugs, 18(3), 111-12 (1980), Ref.CA: 94:145430.
113- Chakrabarti,K., Chatterjee,S.P., Basu,M., Chakravarti, R.N., Indian J.Exp.Biol., 19(7), 674-5(1981), Ref.CA, 95:68098 e.
114- Talegaonkar,Jyoti, Bopari,K.S., Indian Drugs, 18(11), 410(1981) Ref.CA. 96/24844 m.
- 197 -
115- Geçgil,Ş., Aran,B., Yetimoğlu,F., Acta Pharm,Technol., 27(4), 259(1981), Ref.CA, 96/187369 x.
116- Das,Anupa; Bopari,K.S., East.Pharm., 24(277), 195-6 (1981), Ref.CA: 94/197609a.
117- Mori,Itsuo, Fujita,Yoshikazu, Sakaguchi,Kimiko, Chem. Pharm.Bull., 30(7), 2599-603 (1982) Ref. CA No: Vol 97/ 133638 p.
118- Mironchik,A.F., Teoriya i Tekhn.Sushki Vlazhn. Materialov (Minsk), 113-18 (1979) (Ref: Zh., Khim. 1980 Abstr. No: 90297) Ref.CA. No.Vol. 93/12047g e.
119- Lee,Teh Lo; D'Arconte,Lucius, Bkoos, Marvin A., J.Pharm. Sci., 68(4), 454-8 (1979).
120- Girona,V., De Bolos,J., Castillo,M., Garcia,S., Cienc. Ind.Farm., 1(2), 42-6 (1982).
121- Lebelle,M,J., Wilson,W.L., Lauriault,G., J.Chromatogr., 202(1), 144-7 (L980).
122- Enrico F.Raffanti, King,C.J., Amer.J.Hosp.Pharm.,-1..!_, 745-91 (1974).
123- Brooks, M.A., Hackman,M.R., Mazzo,D.J., J.Chromatogr., 210(3), 531-5 (1981).
124- Zagico,J., 0rdonez,D., Marta,c., An.Quim.Ser.C., 78(1), 5-8 (1982).
125- Quigdellivo,E., Obiols,G., Moreno Dalmau,J.: Afinidad, 30(309-310), 749-56 (1973), Ref.CA. 81/58091 u.
126- Barbhaiya,R.H., Turner,P., Br.J.Pharmacol., 58(3), 473 (1976), Ref.CA. 86/100658 q.
127- Davidson,D.F., Clin.Chim.Acta, 69(1), 67-71 (1976), Ref.CA. 85/40541 p.
128- Komatsu,Takashii, Kunii, Otohiko, Mashita, Hiroaki, Rinsho Yakuri, 8(1), 35-7 (1977). Ref.CA: No. Vol.87/126949f.
129- Faith,L., Valcharciakova,J., Cesk.Farm., 26(5), 191-7 (1977).
130- Lee,Wang,Kyu; Yu, Kyung Soo, Shim, Chang Koo, Yakhak Hoe ehi, 21(1), 27-9 (1977), Ref.CA. 87/141346a.
131- Barbhaiya,R.H., Turner,P., Shaio,Elizabeth, Ciln.Chim. Acta., 77(3), 373-7 (1977), Ref.CA, 87/111134 n.
- 198 -
132- Miyazaki,Katsumi, 0gino,0samu, Sato, Hiroyuki, Nakano, Masahiro, Arita, Takaichi, Chem.Pharm.Bull., 25(2), 253-8 (1977) Ref.CA. 87/47850 p.
133- Rana,N.G., Dhyani,H.K., Patel,M.R., Shah,B.J., Indian Drugs, 17(5), 124-4 (1980) Ref.CA. 93:225684w.
134- Gallo,N., Bianco,P., Pizzi,A.O., Arch.Sci.Med., 139(4), 407-8 (1982), Ref.CA. 101/177601 b.
135- Rao,G.Ramana, Kanjilal,Geeta, Mohan,K. Rama, Indian drugs, 19(8), 326-7 (1982), Ref.CA. 97/44393n.
136- Doadrio,J.C., Doadrio,A., An.R.Acad.Farm. 49(1), 61-7 (1983), Ref.CA. 99:76940 w.
137- Naik,Pradeep,N., Emmanuel,J., Indian Drugs, 21(3), 121-2 (1983), Ref.CA, No: 100:126956 t.
138- Sane,R.T., Nayak,V.G., Malkar,V.B., Sapre,D.S., Nadkarni, A.D., Pandit,V.R., Doshi,V.J., Indian Drugs, 21(2). 76-8(1983) Ref.CA. 100:56944 m.
139- Emmanuel,J., Shetty,Arun,R., Indian Drugs, 21(2), 70-1 (1983) Ref.CA. 100:56942 k.
140- Bhatkar,R.G., Almeida,Lilian, Indian Drugs, 21(2), 70-1 (1983), Ref.CA. 100:56942 k.
141- Emmanuel,J., Mathew Roy, East Pharm., 27(320), 235-6 (1984) Ref.CA. 101:216491 n.
142- Gav,W., Horster,F.A., Arzneim.-Forsch., 29(12A), 1941-3 (1979).
143- Matovsova,O., Peterkova,M., Cesk.Farm., 30(6), 189-91 (1981), Ref.CA. 95:175882 c.
144- Twomey,Philip,A., J.Pharm.Sci., 70(7), 824-6 (1981).
145- Kolusheva,A., Papazova,P., Antibiotiki (Moscow), 16(12), 1064-7 (1971) Ref.CA. 76:63174 z.
146- Stankewich,Joseph,P., Upton,Ronald P., Antimicrob.Agents. Chemother., 3(3), 364-8 (1973), Ref.CA. 79:35168 u.
147- Yamaoka,kiyoshi,Narita,Shigeru; Nakagawa, Terumichi, Uno, Toyozo, J.Chromatogr., 168(1), 187-93 (1979).
148- Pamazon~ka-Kolodziejsha,Teresa, Acta Pol.Pharm., 34(6), 631-6 (1977) Ref.CA. 89:48943.
- 199 -
149- Soldin,Steven,J., Tesoro,Angel,M., MacLeod, Stuart M., Ther.Drug.Monit., 2(4), 417-22 (1980), Ref.CA. 97: 84578h.
150- Laurialult,G., LeBelle,M.J., Vilim,A., J.Chromatogr., 246(1), 157-60 (1982).
151- Seitzinger,R.W.Th., Pharm.Weekbl., 108(43), 961-8 (1973), Ref.CA. 80:34166a.
152- Jarzebinski,Jerzy, Prohop-Gryz, Krystyra, Farm.Pol., 32(6), 461-5(1976).
153- Nunez,V.Luis,J., Squella,J.A., An.Simp.Bras, Elastroguim. Electroanal., 3rd. !, 117-21 (1982), Ref.CA. 98:149643t.
154- Squella,J.A., Nunez,Vergara,Luis,J., Acta Pharm.Suec., 16(5), 339-44 (1979).
155- Ismaiel Saad,A., Tawakkol,Mostafa s., Amer,Mohamed M., Pharmazie, 31(11), 822 (1976).
156- Murai,Y., Nakagawa,T., Yamaoka,K., Uno,T., Int.J.Pharm., 15(3), 309-20 (1983).
157- Brunetta,A., Mosconi,L., pongiluppi,S., Scagnolari,U., Zambonin,G., Boll.Chim.Farm., 120(6), 335-42, (1981), Ref.CA. 95:225732b.
158- Squella,J.A., Silva,M.M., Nonez-Vergara,Luis,J.; Talanta, 28(11), 855-6 (1981).
159- Murai,Yasuo, Nakagawa, Terumichi, Yamaoka, Kiyoshi, Uno, T., Chem.Pharm.Bull., 29(11), 3290-7 (1981).
160- Szysko,Ed-und, Gawrych,Zofia, Acta Pol.Pharm, 32(3), 333-8 (1975) Ref.CA. 84:79753 p.
161- Yadav,R.L., Gupta,J.P., Labdev, Part A ll(A)(3-4), 97 (1973).
162- Terada,Hisaya, Asanoma, Masaharu, Sakabe, Yoshio, J.Chromatogr,, 318(2), 299-306 (1985).
163- Lindstrom,E.Borje, Nordstrom,Kurt, Antimicrob.Agents. Chemother., 1(2), 100-6 (1972).
164- Manni,P.E., Bourgeois,M.F., Lipper,R.A., Blaha,J.M., Hem, S • L. , J . C h roma t o g r. , 8 5 (1) , 1 7 7 -8 O ( 1 9 7 3) .
165- Blaha,Jean,M., Knevel, Adelbert,M., Hem Stanley L., J.Pharm.Sci., 64(8), 1384-6 (1975).
- 200 -
166- Lebelle,M.J., Lauriault,G., Wilson,W.L., J.Liq. Chromatogr., 3(10), 1573-8(1980).
167- Lindberg,Raija,L.P., Huupponen, Risto K., Huovinen Pentti, Antimicrob. Agents.Chemother, 26(3), 300-2 (1984), Ref.CA. 101:203781 g.
168- Kazimierz Kalinowski, Franciszek Czlonkowski, Acta.Pol. Pharm., 25(1), 29-32 (1968), Ref.CA. 68:117162z.
169- Hughes,Alan,S., Popplestone, Christopher,R., Proc.Anal. Div.Chem.Scc., 14(10), 288-90 (1977), Ref.CA. 88:41717 z.
170- Nayak,Anant N., Ramappa,P,G.: Yathirajan, H.S., Manjappa, S.: Anal.Chim.Acta. 134, 411-15 (1982).
171- Aravind,M.K., Miceli,J.N., Kauffman,R.E.: J.Chromatogr., 233, 423-6 (1982).
172- Nachtmann,F., Ostrein,K., J.Chromatogr., 238(2), 461-8 (1982).
173- Aravind,M.K., Miceli,J.N., Kauffman,R.E., J.Liq.Chromatogr., 7(14), 2887-93 (1984), Ref.CA. 102:105589 b.
174- Hekster,Y.A., Baars,A.M., Vree,T.B., Van Klingeren,B., Rutgers,A., Pharm.Weekbl., Sci.Ed., 1(3), 95-100 (1979).
175- Buur,Anders, Bundgaard,Hans: Arch.Pharm.Chemi,Sci.Ed., 11(3), 897-905, (1983).
176- Moats,W.A., J.Chromatogr., 317, 311-8 (1984).
177- Bird,A.E., Redrup,C.E.: Proc.Anal.Div.Chem.Soc., 14(10), 285-8(1977).
178- Gundert-Remy,V.: De Vries,J.X.: Br.J.Clin.Pharmacol., 8(6), 589-92 (1979).
179- Jehl,F.: Monteil,H., Minck,R.: Pathol.Biol., 31(5), 370-4(1983) Ref.CA. 99:63763 r.
180- Faith,L., Cesk,Farm., 29(3-4), 67-72 (1980).
181- Thij ssen,H.H.W.: J.Chromatogr., 183(3), 339-45 (1980).
182- Hishta,Charles, Mays,D.L., Garafalo, Michael, Anal.Chem., 43(11), 1530-3, (1971).
183- Mueller,M.D., Seibl,J., Simon,W., Anal.Chim.Acta, 100, 263-9 (1978).
184- Biagi,Gian Luigi; Barbaru,A.M., Gamba,M.F., Guerra,M.C., J.Chromatogr., 41(3-4), 371-9 (1969).
- 201 -
185- Singh,M.P., Basu,N., Roy,D.K., Mandal,S.K., Indian J.Exp. Biol., 22(1), 39-41 (1984), Ref.CA. 100:161842 z.
186- Siraj,P., Reddy,B.S., Sastry,C.S.Prakasa: Acta Cienc.Indica (Ser.) Chem., 6(3), 150-2 (1980) Ref.CA. 94:145435 w.
187- ibid., 8(1), 18-20 (1982) Ref.CA. 98: 113789 f.
188- Caorro,C., Serghini,M., Maurin,R., Analusis, 10(5), 245-6 (1982) Ref.CA. 97:28662 u.
189- Bakalov,U., Koleva,M., Farmatsiya (Sofya), 33(4), 7-13 (1983), Ref.CA. 100:109188 b.
190- T.B.Platt, J.Gentile, M.J.George, Ann.N.Y.Acda.Sci., 130(2), 664-71 (1965). Ref.CA. 64/9510 d.
191- Shin,Moon,Hee, Park,Man Ki., Yu,Chang Hwa, Choi,Jung Kap, Arch.Pharmacol. Res. 4(1), 17(1981), Ref.CA. 96/24847 q. --
192- Csiba,Andras, Czeh,Mrs .• Istvan, Acta Pharm.Hung., 49(2), 68-74 (1979), Ref.CA. 90:210188 b.
193- Lee,Wang, Kyu; Sim,Chang Koo; Yakhak Hoe Chi, 20(1), 32-6 (1976), Ref.CA. 85:149171 u.
194- Chakrawarti,Purushottam B., Tişari,Anuradha, Natl.Acad. Sci. ,Lett., 2(11), 409-10 (1979), Ref .CA. 93: 245556 j.
195- Dobiasovsky,J., Zyka,J., Cesk.Farm., 27(7), 293-8 (1978) Ref.CA. 90:210187 a.
196- Baciu,Elisabeta, Medianu,Maria, Draghici,Constantin, Badea,Florin, Rev.Chim.(Bükreşt), 30(10), 976-9 (1979), Ref.CA., 92:152995 r.
197- Paal,Tamas, Molnar,Margit, Gyogyszereszet, 20(1), 8-13 (1976), Ref.CA. 84:155733 z.
198- Miyazaki,Katsumi, Ogino,Osamu, Nakano,Ma~ahiro, Arita, Takaichi, Chem.Pharm.Bull., 23(1), 178-83 (1975), Ref. CA. 82/132700 f.
199- Casalini,C., Montecchi,L., Boccali,D., Cesarano,G., Boll. Chim.Farm., 114(11), 651-8 (1975), Ref.CA. 84:140795 x.
200- Birner,Jan, J.Pharm.Sci., 63(4), 603-5 (1974), Ref.CA. No.Vol 81/6294 t.
201- Sigerman,H.D., Flato,J.B., O'Dom,G.W., Autom.Microbiol. Immunol., (Pap. Synip) 1973 (Pub .1975)
- 202 -
202- Celletti,P., Moretti,G.P., Petrangeli,B., Farmaco, Ed. Prat., 27(12), 688-98 (1972), Ref.CA. 75:102074 e.
203- Buryak,V.P., Kurinnaya,N.V., Farm.Zh. (Kiev), 25(4), 42-5 (1970), Ref.CA. 74:6412 k.
204- Murakawa,Takeo, Wakai,Yoshimi,Nishida, Minoru, Fujii, Ryochi, Konno, Masatoshi, Okada,Kazuho, Goto, Sachiko, Kuwahara,Shogo, J.Antibiot., 23(5), 250-1(1970), Ref.CA. 73:43449 c.
205- US Food and Drug Administration, Code of Federal Regist. 49(19), 3457-61 (1984), Ref.CA. 100:91465 c.
206- Cervera,M., Nailet,B., Riera,A., De Blos,J., Cienc.Ind. Fa rm. , 1 ( 1 2) , 3 7 4-9 (1 9 8 2) .
207- Ibrahim,El-Sebai A., Rida,S.M., Beltagy,Y.A., Abdel Khalek,M.M., Pharmazie, 29(2), 143-4 (1974) Ref.CA. 81: 41385 v.
208- Floris,Geza, Simonyi,Istvan: Acta Pharm.Hung., 39(2), 74-80 (1969)
209- Gupta,V.Das., Stewart,Kenneth,R., J.Pharm.Sci., 69(11), 1264-7 (1980).
210- Vree,T.B., Hekster,Y.A., Baars,A.M.: Van der Kleijn,E., J.Chromatogr., 145(3), 496-501 (1978).
211- Miyazaki,K., Ohtani,K., Sunada,K., Arita,T., J.Chromatogr., 2 7 6 ( 2) , 4 7 8 -8 2 ( 19 8 3) •
212- Hartmann,V., Roediger,M., Chromatographia, 9(6), 266-72 (1976).
213- Hildebrandt,R., Gundert-Remy,U., J.Chromatogr., 228, 409-12 (1982).
214- Nayak,Aanantn, Ramappa,P., Yathirajan,H.S., Subrahmanya, U., Acta Pharm.Hung., 52(3), 102-7 (1982), 'Ref ,CA. 96: 223393p
215- Angelucci,L., Baldieri,M., J.Pharm.Pharmacol., 23(6), 471-2 (1971) Ref. CA. 75:61649 p.
216- David,E.Tutt, Michael A.Schwartz, Analytical Chemistry, 43(3) 338 (1971).
217- Lin,Song-Ling: Sutton,Vincent,J., Quraishi,Mateen, J.Assoc.0ff.Anal.Chem., 62(5), 989-97 (1979), Ref.CA. 92:47258 e._
- 203 -
218- Squella,Juan A., Nunez-Vergara,Luis J., Aros Maximo, J. Assoc.Off.Anal.Chem., 63(5), 1049-51 (1980), Ref.CA. 94:7843 b.
219- Thomas,A.D., J.Pharm.Pharmacol., 28(11), 838-9 (1976), Ref.CA. 86:96062 w.
220- Squella,J.A., Nunez-Vergara,L.J., Talanta, 26(11), 1039-40, 1979.
221- Goncalves,Lidia L., Mamede dos Santos Maria I.C., Bol. Fac.Farm.Univ.Coimbra Ed., 39(1-5), 32 pp (1973) (Pub 1974) Ref.CA. 83:103341 e.
222- Doadrio,Antonio, Garcia-Mirasierra Gomez,M., An.Real. Acad.Farm., 35(1), 115-31 (1969), Ref.CA: 71:42363 s.
223- Nunez-Vergara,L.J., Squella,J.A., Silva,M.M., Farmaco,Ed. Prat., 35(8), 409-15 (1980) Ref.CA. 93:210340 g.
224- Belal,F., Anal.Lett., 16(B 19), 1555-66 (1983) Ref.CA. 100: 109180 t.
225- Castro Ruiz,R.M., De Corral y'Yerro,M.S., Bedoya Turrez,J. An.R.Acad.Farm., 49(3), 31-41 (1983), Ref.CA. 100:91477 h.
226- Nunez-Vergara,L.J., Squella,J.A., IRCS Med.Sci.: Libr. Compend., 9(7), 649 (1981), Ref.CA: 95:161611 b.
227- De Carvalho,M.Pina, Ferreira, A.Matos, Chemother.Proc. Int.Congr.Chemother., 9 th 1975 (Pub.1976), .2.., 71-3 (1976) Ref.CA. 86:164983 z.
228- Nunez-Vergara,L.J., Squella,S.J.A., Silva,S.M.M., Bol. Soc.Chil.Quim., 27(1), 358-60 (1982), Ref.CA. 97:98417 s.
229- Novikevich,A.M., Onis'kiv,D.A., Farm.Zh.(Kiev), 27(1), 35-8 (1972) Ref.CA. 76:144873 d.
230- Bontchev,P.R., Papazova,P., Mikrochim.Acta, 2(4-5), 503-13 (1975).
231- Korobkin,V.N., Korchagin,V.B., Antibiotiki (Moscow), 23(3), 211-14 (1978). Ref.CA. 88:177276 n.
232- Saha,Utpal, IRCS Med.Sci., Libr.Compend., 11(1), 91(1983) Ref.CA: 98:132410 s.
233- Buchberger,W., Winsauer,K., Nachtmann,F., Fresenius' Z.Anal.Chem., 315(6), 525-7 (1983).
234- Meulemans,A., Mohler,J., Decazes,J.M., Dousset,I., Modai,A., J.Liq.Chromatogr., 6(3), 575-83 (1983) Ref.CA: 98:191168s.
- 204 -
235- Watson,Ian,D., J.Chromatogr., 337(2), 301-9 (1985), Ref. CA: 102:89611 v.
236- Csiba,Andras, Graber,H., Magy,Kem.Foly., 83(11), 504-6 (1977), Ref.CA: 88:83286 p.
237- Forsman,Ulf, Karlsson, Anders, Anal.Chim.Acta, 139, 133-42 (1982), Ref.CA. 97:78997 c.
238- Squella,J.A., Nunez-Vergara,L.J., J.Electroanal.Chem. Interfacial Electrochem., 130, 361-6 (1981), Ref.CA. 96:57841 m. --
239- Tiwari,A., Chakravarti,P.B., Vijnana Parishad Anusandhan Patrika, 21(4), 387-91 (1978), Ref.CA. 91:13106 t.
240- Barbhaiya,R.H., Turner,P., J.Antimicrob., Chemother. 3 ( 5) , 4 2 3-7 ( 19 7 7) , Re f. CA: 8 8 : 8 O t.
241- Matousova,o., Peterkova,M., Kakac,B., Cesk.Farm., 32(5), 153-5(1983), Ref.CA: 99:164070 t.
242- Tiwari,A., Chakraborty,P.B., Sci.Cult., 45(6), 242-3 (1979), Ref.CA: 92:87465 b.
243- Csiba,A., Proc.Huhg.Annu.Meet.Biochem., 19 th, 291-2 (1979), Ref.CA. 92:64836 j.
244- Saccani,F.: Pitrolo,G., Boll.Chim.Farm., 108, 29-33 (1969), Ref.CA. 70:99650 s.
245- Grime,J.K., Tan,Barrie, Anal.Chim.Acta., 105(1), 361-8 (1979).
246- Bundgaard,H., Larsen,Claus., J.Pharm.Biomed.Anal., 1(1), 29-37 (1983).
247- Selwyn,Sydney: Lancet, 2(7986), 616-18 (1976).
248- Lane,J.R., McClure,F., Martinez,C., J.A~so~.Off.Anal. Cehem., 57(69), 1314-24 (1974).
249- Lane,J.R., McClure,F., Martinez,C., ibid., 57(6), 1325-37 (1974).
250- Bundgaard,Hans, Arch.Pharm.Chemi, 86(13), 607-20 (1979).
251- Karlberg,Bo, Forsman,Ulf, Anal.Chim.Acta, 83(1), 309-16 (1976).
252- Vermeij,P., Pharm.Weekbl.Sci.Ed., 1(1), 217-20 (1979).
253- Ibrahim,El Sabia A., Beltagy,Y.A., El-khalek,M.M.Abd., Tlaanta, 24(5), 328-30 (1977).
- 205 -
254- Hoogmartens,J., Roets,E., Janssen,G.: Vanderhaeghe,H., J.Chromatogr., 244(2), 299-309 (1982).
255- Barbato,F., Grieco,C., Silipo,C., Vittoria,A., Farmaco, Ed.Prat., 34(6), 233-42 (1979).
256- Lee,Wang,Kyu, Sim Chang Koo, Yakhak Hoe Chi, 20(1), 32-6 (1976).
257- Davidson,A.G., Stenlake,J.B., J.Pharm.Pharmacol., 25(Suppl.) 156P-157P(l973).
258- Lepidi,A.A., Nuti,M.P., Mycopathol.Mycol.Appl., 43(1), 11-15(1971) Ref. CA: 74:146307 e.
259- Joseph,Bomstein; W.G. Evans; J.M. Shepp, Ann.N.Y.Acad.Sci. 130(2), 589-95 (1965).
260- Jahnsen,Sverre, Engberg-Pederson,H., Process Biochem., 6(3), 25-7 (1971).
261- Davidson,A.G., Stenlake,J.B., Analyst, 99(1181), 476-81 (1974).
262- A.O.Niedermayer, F.M.Russo-Alesi, Anal.Chem., 32(6), 664-6 (1960).
263- Vandemme,E.J., Voets,J.P., J.Chromatogr., 71(1), 141-8 (1972).
264- Genva,M.I., Giraldez,J., Rocha,E., Monge,A., J.Pharm.Sci. 69(11), 1282-4(1980).
265- Moehrle,H., Luther,G.: Deut.Apoth.Zeitung., 111(40), 1486-90 (1971).
266- Biagi,Gian L., Barbaro,Anna,M., Guerra,Maria,C., J. Chromatogr., 51(3), 548-52 (1970).
267- Beltagy,Y.A., Rida,S.M., Issa,A., Pharmazie, 29(1), 64-5 (1974).
268- Forsman,Ulf., Anal.Chim.Acta, ..21.., 153-9 (1977).
269- Rasmussen,C.E., Higuchi,T., J.Pharm.Sci., 60(11), 1608-· 16 (1971).
270- Amer.M.M., El Bardicy,M.G., Ruecker,G., Krankenhauspharmazie, il2..), 255-7 (1983).
271- US Food and Drug Administration, Fed.Regist., 33(219), 16385-6 (1968).
- 206 -
272- Hughes,A.S., Popplestne,C.R., Analyst, 102(1219), 759-63 (1977).
273- Carlwvist,J., Westerlund,D., J.Chromatogr., 164, 373-81 (1979).
274- Vanderhaeghe,H., Dubost,M., Fischler,M., Malherbe,R., Vandervlies,C., Anal.Chim.Acta, 143, 191-8 (1982).
275- Smith,J.W.G., De Grey, G.E., Patel,V.J., Analyst, 92, 247-252 (1967).
276- Yasuda,T., Shimada,S., J.Antibiot., 24(5), 290-3 (1971).
277- Lee,Teh Lo, D'Arconte, Lucius, Brooks, Marvin A., J.Pharm. Sci., 68,454-58,(1979)
278- Bundgaard,Hans, Arch.Pharm.Chemi, Sci.Ed.,_&_, 215-22 (1978).
279- Lane,J .R., J.Assoc.Off.Anal .Chem., 21., 1325-1337 (1974).
280- Pallenbach,D., Glombitza, Karl,W., Arch.Pharm., 302(11), 863-8 (1969).
281- Wahbi,Abdel Aziz M., Belal,Saied, Bedair,M., Abdine,H., Pharmazie, 37(9), 641-5 (1982).
282- Moehrle,H., Luther,G., Deuth.Apoth.Zeitung., 111(50), 1937-41 (1971).
283- Munson,J.W., Papadimitriou,D., De Luca,P.P., J.Pharm.Scii, 68(10), 1333-5 (1979).
284- Casu,Benito, Ventura,P., J.Pharm.Sci., 63(2), 211-8.
285- Zia,H., Malaz,E., Ma,J.K.H., Luzzi,L.A., Can.J.Pharm. Sci., 15(1), 14-16 (1980).
286- Whittaker,J.W., Lemke,P.R., J.Pharm.Sci., 71(3), 334-8 (1982).
287- Belal,Saied, Elsayed,M.Abdel-Hady, Abdel-Hamid,M.E., Abdini,H., J.Pharm.Sci., 70(2), 127-30 (1981).
288- Alicino,J.F., J.Pharm.Sci., 65(2), 300-1 (1976).
289- Westerlund,D., Carlquist,J., Theodorse,A., Acta Pharm. Suec., 16(3), 187-214 (1979).
290- Coclers,L., Delahaut,R., Versolato,A., J.Pharm.Belg. 24(11-12), 475-91 (1969).
291- Dobiasousky,J., Zyka,J., Cesk.Farm., 27(6), 253-7 (1978).
292- Dobiasovsky,J., Zyka,J., Cesk.Farm., 27(7), 293-298 (1978).
- 207 -
9. öZGECMtS
10.7.1960'da İstanbul'da Zühtü Kestek'in oğlu olarak
dünyaya geldim. İlköğrenimimi İstanbul Özel Yıldız Kolejinde
1967-71 yılları arasında, orta ve lise öğrenimimi ise 1972-78
yılları arasında Özel Işık Lisesinde tamamladım. 1978-79 öğ
renim döneminde İ.Ü.Eczacılık Fakültesine kaydoldum ve, 1982
Kasım döneminde mezun oldum. 26 Ağustos 1983 tarihinde yapılan
sınavı kazanarak 1 Ekim 1983 tarihinden itibaren i.ü.Sağlık
Bilimleri Enstitüsü Lisans-Üstü eğitim ve öğretim ve sınav
yönetmeliğinin İ.Ü.Eczacılık Fakültesi Analitik Kimya Anabilim
Dalı için öngördüğü Yüksek Lisans öğrenimime Doç.Dr.F.İnci
Morgil'in danışmanlığında başladım.
~, -1 ~ ... • ~~
DünUMA~TASVO~ Mt.ıiıt/66,t