STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO Bartosz Marek Szczepański Poznań. 2009
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Bartosz Marek SzczepańskiPoznań. 2009
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Strona Internetowa jako element komunikacji wizualnej
w promocji produktu regionu turystycznego.
Bartosz Marek Szczepański
Poznań. 2009
Promotor: prof. UAM dr hab. Zygmunt Młynarczyk
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
1. Wstęp 3
1.1 Przedmiot badań 4
1.2 Cel badań 5
2. Literatura i źródła 6
2.1 Przegląd literatury 6
2.2 Źródła 9
2.2.1 Źródła pierwotne 9
2.2.2 Źródła wtórne 11
2.2.3 Przegląd stron internetowych 12
3. Metodyka Badań 13
3.1 Metody jakościowe 14
3.2 Metody ilościowe 23
4. Aparat Pojęciowy 29
5. Komunikacja Wizualna regionu turystycznego za pomocą Strony Internetowej 46
5.1 Strona Internetowa na tle działań promocyjnych 47
5.2 Strona Internetowa jako element Komunikacji wizualnej 54
5.3 Logotyp 58
5.3.1 Podejście historyczne do znaku 58
5.3.2 Logotyp regionu turystycznego 60
5.3.3 Funkcje Logotypu 62
5.3.4 Współczesny Logotyp 70
5.3.5 Typologia Logotypu 7l
5.4 Typografia 79
5.5 Strony Internetowe. Ich ergonomia 84
6. Wnioski końcowe 118
7. Bibliografia 122
7.1 Spis stron internetowych 128
7.2 Spis rycin 131
7.3 Spis tabel. 134
8. Załączniki 135
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
1. Wstęp
Komuinkacja Wizualna jest sposobem komunikowania, specyficznym
językiem, czyli zbiorem kodów przekazujących różnorodne treści. Odbywa się za
pośrednictwem zmysłu wzroku i może stać się udziałem wszystkiego co istnieje w
przestrzeni; co może być spostrzeżone i jest widoczne. Język ten, jak każdy inny, ma
pewne reguły, ograniczenia i zasady oraz określa swoich odbiorców jako grupę
ludzi, którzy zarówno go rozumieją i mogą go używać. Według H. P. Fairchilda
„komunikowanie, czyli akt użycia kodów to proces tworzenia wspólnych pojęć, opinii, wierzeń
zazwyczaj za pomocą języka, chociaż również znaków wizualnych, gestów, sugestii." (za H.
P. Fairchild 1944 w: W. Dudek, 1985).
Sposobem przekazywania języka Komunikacji Wizualnej jest obraz, symbol,
znak, układ poszczególnych elementów; tj. znaki sztuczne (konwencjonalne). Są to
znaki nieskomplikowane, łatwe do użycia za pośrednictwem różnorodnych mediów,
co czyni Komunikację Wizualna częścią komunikacji masowej, młodej dziedziny
komunikacji opierającej się na przesyłaniu przekazów za pośrednictwem
materialnych przekaźników, takich jak prasa, radio i telewizja, przy użyciu
skomplikowanych technik. „Odbiorcą w procesie takiej komunikacji jest każdy, kto
wyraża chęć w nim uczestnictwa, oddziaływanie nadawcy na odbiorcę jest
niewspółmiernie silniejsze niż w kierunku przeciwnym” (W. Dudek, 1985).
Przekazywanie informacji obrazem, symbolem, znakiem eliminuje
konieczność translacji na różne języki co jest miarą uniwersalności Komunikacji
Wizualnej i stanowi o jej coraz większej popularności we współczesnym świecie.
Obecnie nie można skutecznie przekazywać informacji, czy praktycznej,
ostrzegawczej czy reklamowej bez przetłumaczenia jej na język komunikatów
wizualnych. Kouminkacja Wizualna zdaje się sięgać szczytowych faz rozwoju,
proponując coraz to ciekawsze i oryginalniejsze rozwiazania dotarcia do odbiorców.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Jej poziom oraz możliwosci w pełni wykorzystują najmodniejsze marki odzieżowe,
komunikacyjne czy żywieniowe. Marka turystyczna natomiast na płaszczyźnie
marketingu, jest taką samą marką jak każda inna marka występująca na rynku (za W.
Olins, 2002 w: A. Oleksiuk , 2007), tak więc odpowiednie powinny dla niej być te
same metody promocji, czyli przekazywania informacji o ofercie.
Najnowszymi współcześnie metodami przekazywania informacji o ofercie jest
Kouminkacja Wizualna oraz rozwijająca się na jej podstawie Całościowa
Identyfikacja (M. Nikodemska-Wołowik , T. II P. Górski, M. Wołowik, 2002).
Język ten, tj. Kouminkacji Wizualnej składa się z kilku elementów różnej wagi.
Przedsiębiorstwa rynkowe, organizacje non profit a nawet organizatorzy wydarzeń
kulturalnych dawno już opanowali zasady Komunikacji Wizualnej i sposoby użycia
poszczególnych jej elementów, kładąc szczególny nacisk na te, dla osiągnięcia
oczekiwanych celów, najskuteczniejsze.
Te właśnie, wyżej wyszczególnione właściwości, tj., uniwersalność, możliwość
bezpośredniego dotarcia do wielu odbiorców i prostota użycia zainteresowały autora
pracy. Skłoniły do analizy, jak na tle Komunikacji Wizualnej w promocji marek
prezentuje się Komuinkacja Wizualna w promocji regionu turystycznego i na jakich
elementach bazuje oraz czy można w ogóle takie elementy wyodrębnić. Obserwacja
własna wsparta analizą procesu dokonywania zakupu oraz zachowań
konsumentów, przeprowadzoną przez grupę NPD w 2001 roku wykazuje, że
najważniejszym narzędziem w podejmowaniu decyzji zakupu jest Internet i
wyszukiwarka internetowa. We wspomnianych badaniach ustalono, że
prawdopodobieństwo zakupu produktu przez klienta, który znalazł informacje w
Internecie jest 5 razy większe niż w przypadku konsumenta sugerującego się
bannerem reklamowym
(S. Thurow, 2005). Właśnie sposób przekazu informacji za pomocą Strony
Internetowej zbadano pod kątem zastosowania w promocji regionów
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
1.1 Przedmiot Badań
W pracy przeanalizowano w jaki sposób regiony turystyczne posługują się
zbiorem kodów wizualnych w środowisku Internetu oraz zaproponowano
traktowanie Strony Internetowej jako najważniejszego narzędzia w promocji
regionu.
Za podmiot badań w pracy obrano region turystyczny, rozumiany
kompleksowo jako marka. Przedmiotem badań są natomiast wszelkie plastyczne
właściwości Strony Internetowej tego produktu.
1.2 Cel badań.
Hipoteza 1: Strona Internetowa jest najważniejszym elementem promocji
regionu turystycznego i rządzi się specyficznymi, charakterystycznymi tylko dla
promocji turystyki prawami.
Hipoteza pomocnicza: Region turystyczny jest marką i do jego promocji
odnoszą się te same elementy języka komunikacji wizualnej co do marek innych
produktów rynkowych.
Dla udowodnienia powyższej tezy wytyczono dwa cele badawcze i odnoszące się do
nich cztery zadania szczegółowe:
Cel A. Zbadanie komunikacji wizualnej na tle najpopularniejszych metod
promocji regionów turystycznych
Zadanie Szczegółowe a.
Pomiar świadomości i oczekiwań odnośnie komunikacji wizualnej obecnych i potencjalnych
turystów.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Dla realizacji zadania wykonano: badania sondażowe: pt. „Badanie wiedzy o
Komunikacji Wizualnej” oraz badanie pt. „Badanie postrzegania różnych
sposobów promocji”.
Cel B. Wskazanie swoistych własności języka wizualnego Strony
Internetowej regionu turystycznego oraz wyszczególnienie charakterystycznych i
najważniejszych elementów tych stron.
Zadanie Szczegółowe b.
Zbadanie zjawiska przypisywania emocji znakowi marki
Dla realizacji zadania wykonano badanie sondażowe pt. „Emocje zwiazane z
marką” oraz badanie ilościowe pt. „Wyliczenie współczynnika popularności Stron
Internetowych”.
Zadanie Szczegółowe c.
Ustalenie schematów organizacyjnych stron promujących regiony turystyczne oraz
dokonanie ich waloryzacji.
Dla realizacji zadania wykonano: badanie ilościowe pt. „Analiza układu Stron
Internetowych poświęconych turystyce regionów” , badanie ilościowe
pt. „Udział grafiki na Stronie Internetowej poświęconej turystyce” oraz badanie
sondażowe pt. „Ranking układów Stron Internetowych poświeconych turystyce
regionów”, jak również oparto się o źródła wtórne uzyskane przez zespół badaczy
Instytutu Poyntera, Centrum Dziennikarstwa i Nowych Mediów Estlow oraz
Eyetools Inc z 2003 roku pt. „Eyetracking III”.
Zadanie Szczegółowe d.
Analiza zawartości Stron Internetowych poświeconych regionom oraz oszacowanie istotności
poszczególnych elementów w przekazywaniu ich treści.
Dla realizacji zadania wykonano: badanie sondażowe pt. „Waga poszczególnych
elementów Strony Internetowej poświeconej turystyce regionów” oraz posłużono
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
się wynikami badań przeprowadzonych przez zespół badaczy Instytutu Poyntera,
Centrum Dziennikarstwa i Nowych Mediów Estlow oraz Eyetools Inc z 2003 roku pt
„Eyetracking III”
2. Przegląd literatury i źródła
2.1 Przegląd literatury
W Polsce badań Internetu, w których Strona Internetowa jest przedmiotem,
się nie przeprowadza, strona internetowa występuje w badaniach raczej jako
narzędzie do uzyskania pewnych celów (A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieński, 2008),
tym bardziej nie tłumaczy się amerykańskich publikacji. Z racji rzadkiego
poruszania tematu w pracy korzystano w równym stopniu z dostępnej literatury
oraz artykułów i publikacji elektronicznych jak i angielskojęzycznych stron
pilotażowych badań.
A. Literatura metodyczna:
Na wszystkich etapach pracy pomocna była publikacja: Jak pisać prace
licencjackie i magisterskie z geografii, F. Plita (2007), z której czerpano wiedzę o
metodyce tworzenia pracy magisterskiej.
W przygotowaniu do badań ankietowych korzystano z książki małżeństwa D.
Nachmias, Ch. Frankfort-Nachmias (2001), oraz tomu pierwszego i drugiego pracy
zbiorowej pod redakcją Z. Gostkowskiego i J. Lutyńskiego (1966 i 1968).
W zagadnieniach statystycznych pomocna była publikacja A. Łomnickiego,
Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników.
B. Literatura przedmiotowa:
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Kwestia Komunikacji Wizualnej jest wraz z poszerzaniem się gamy mediów
tematem bardzo popularnym. Jednakże prace jakie są publikowane, szczególnie w
języku angielskim, są barwnymi albumami z reprodukcjami, zbiorami pomysłów
i ciekawych rozwiązań dla projektantów lub rankingami; co jest typowe dla
publikacji tego typu wszelkie definicje rozmywają się pod hasłem
wielopłaszczyznowości zagadnienia. Mimo niewielkiej wartości poznawczej mają
wielką wartość poglądową. Do książek, które zainspirowały do obrania tego
właśnie tematu pracy magisterskiej należy album Web design by Context, wyd.
The Pepin Press (2007). Drugą taką pozycją była książka A. Frutigera (2003)
poruszajaca temat istotności znaków w kulturze człowieka oraz komunikacji
symbolicznej oraz studia nad czytelnością druku B. Zachrissona (1970)1 z której
zaczerpnięto wstępną wiedzę o czytelności typografii.
Na Zachodzie świadomość wagi Komunikacji Wizualnej jest dużo wyższa niż w
Polsce, obserwuje się jej powolne przenikanie. Restrykcyjne dla Komunikacji
Wizualnej lata PRL’u spowodowały, że Polska droga ku niej właściwie nie
istnieje; polski wkład w komunikowanie obrazem polega tylko na wdrażaniu
sprawdzonych już zasad. Polskie publikacje zatem muszą najpierw wyjaśnić
zagadnienie, zanim je przedstawią. Pomocą w opracowaniu aparatu pojęciowego
były wszelkiego rodzaju słowniki, jak np. Komunikacja Wizualna. J. Sarzyńskiej-
Putowskiej z której to pozycji pochodzi większa część definicji powiązanych z
komunikacją wizualną. Cenna dla autora jest książka: Nie tylko Logotyp
M. Nikodemska-Wołowik , T. II P. Górski, M. Wołowik, (2002), która jako
pierwsza dostarczyła wiedzy o wadze Komunikacji Wizualnej w tworzeniu
wizerunku firmy. Z tej pozycji zaczerpnięto wiedzę o Całościowej Identyfikacji.
Uboższą syntezą powyższych dwóch ksiażek jest książka Anny Kmity:
Identyfikacja firmy – system komunikatów wizualnych, trakująca o tematach
dosyć oczywistych, niemniej w początkowej fazie pisania pomocna w
1 Z pracy czerpano wiedzę wyłącznie o typografii w technikach drukarskich.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
definiowaniu komunikowania znakiem, Całościowej Identyfikacji; jak i
dostarczyła wielu definicji pojęć trudnych, bo nazbyt oczywistych, do
zdefiniowania.
Wielu pomysłów i analizy bieżącego stanu komunikacji wizualnej w
promocji produktu regionu dostarczyły czasopisma branżowe tj. 2+3D
wydawnictwa Fundacja Rzecz Piękna.
Zagadnienie Komunikacji Wizualnej w promocji regionu turystycznego jest
znane, mimo, że nie jest tak powszechne jak w przypadku innych produktów.
Sposoby współczesnej promocji regionu poruszają pozycje: Marketing w
turystyce, Ch. Holloway’a i Ch.Robinson’a (2000). Komunikację wizualną w
przemyśle turystycznym analizuje praca zbiorowego autorstwa: J. Kaczmarek, A.
Stasiak, B. Włodarczyk (2005).
Jednak najwięcej do pracy wniosła ciekawa i współczesna publikacja: Marketing
usług turystycznych, A. Oleksiuka. Pozycja ukazuje najbardziej aktualne
podejście do promocji usług turystycznych, traktuje region turystyczny jako
markę, i zauważa odpowiedniość najnowszych sposobów promocji dla regionu
turystycznego oraz proponuje zastosowanie w jej promocji wszelkich znanych
sposobów, łącznie z marketingiem bezpośrednim. Cenne są jego analizy produktu
turystycznego jako produktu- usługi Autor doskonale jest świadom wagi procesu
kreowania oferty. Bardzo ważnym dla niego elementem w kreowaniu oferty jest
marka turystyczna i informacja o niej czyli Komunikacja Wizualna. Za minus
książki należy poczytać brak wzmianek o Całościowej Identyfikacji, najnowszym
wynalazku Komunikacji Wizualnej, jest w niej tylko mowa o identyfikacji
wizualnej i wizerunku. Daje to obraz pewnego zapóźnienia turystyki względem
innych dziedzin gospodarki w posługiwaniu się Komunikacją Wizualną. Ważne
dla pracy były publikacje D. Ogilvy’ego, który pierwszy wykreował pojęcie marki
regionu i Walliego Olinsa wprowadzającego pojecie submarki i marki parasola (za
W. Olins, 2005 w: S. Szczęsny S., 2005). Przy zagadnieniu promocji regionów
wspierano się na dodatku do magazynu Press: Promocja miast i regionów, maj
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
2009 i magazynu Visual Communication wydawnictwa European Media Group
S.A.
Podczas zbierania źródeł i literatury nie natrafiono na zaklysyfikowanie
Strony Internetowej jako elementu Komunikacji Wizualnej. Strona Internetowa
jest raczej traktowana jako element, który Komunikacja Wizualna dzieki swoim
narzędziom przekształca (A. Hyland, 2006 w A. Twemlow, 2006) czy pomaga
wyklarować i podkreślić pewną ideę (A. Ashton, 2006 w A. Twemlow, 2006).
C. Literatura problemowa.
Nie znana jest pozycja, która zajmuje się odrębnością i specyfiką stron
internetowych poświeconych turystyce regionów, która skupia się na Stronie
Internetowej jako głównym i najważniejszym elemencie promocji regionu
turystycznego oraz nie znane są opracowania schematów strukturalnych strony
regionu turystycznego czy analizy wagi poszczególnych elementów w tworzeniu
tej strony. W przeprowadzanych do tej pory badaniach Internetu skupiano się na
Analizie Zawartości, czyli treści przekazów i informacji zawartych na stronach;
Badaniu Struktury, koncentrującym się na powiązanych ze sobą elementach
językowych, wizualnych i dźwiękowych; oraz Badaniach Użytkowych,
analizujacych funkcjonalność i skuteczność serwisów w realizacji założonych
celów i adekwatność serwisu do zewnętrznych działań danej firmy (A. Dytman-
Stasieńko, J. Stasieński, 2008).
Najnowszym prądem w badaniach Internetu jest propozycja analizy
sieciosfery. „Analiza sieciosfery stanowi startegię analityczną uwzględniającą
zwiazki między producentami i użytkownikami materiałów zamieszczonych w
sieci WWW, które są wzmacniane i zapośredniczane dzięki elementom
strukturalnym, komponentom i narzędziom umieszczanym na stronach i
serwisach” (S. M. Schneider, K. A. Foot, 2004). W pracy badano właśnie sieciosferę
regionów turystycznych, ograniczając się jednak do badań dziedziny Komunikacji
Wizualnej, nie analizując technicznego zagadnienia strony oraz połaczeń
hipertekstowych (linków). Badano to co M. Karciarz (2008) nazywa interfejsem,
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
czyli „sposób prezentacji informacji przez komputer oraz interakcji z
użytkownikiem”.
2.2 Źródła
Wyróżnia się dwa główne rodzaje źródeł: źródła pierwotne i źródła wtórne.
Analiza źródeł wtórnych to poszukiwanie informacji, które już istnieją. Często
polega ona na analizie danych zgromadzonych przez inne podmioty. Źródła
pierwotne to dane uzyskane w badaniach własnych, analiza źródeł wtórnych to
właściwe projektowanie zadań badawczych i przeszukiwanie wyników
samodzielnie przeprowadzonych badań (T.Puchalski, 1977; www.tns-global, a).
2.2.1 Źródła pierwotne
W pracy korzystano głównie ze źródeł pierwotnych uzyskanych w
badaniach jakościowych, sondażowych jak i autorskich badaniach ilościowych:
Badania sondażowe:
• „Badanie wiedzy o Komunikacji Wizualnej”
• „Badanie postrzegania różnych sposobów promocji”.
• Badanie pt. „Emocje zwiazane z marką”
• Badanie pt. „Ranking układów Stron Internetowych poświeconych
turystyce regionów”
• Badanie pt. „Waga poszczególnych elementów Strony Internetowej
poświeconej turystyce regionów”
Badania ilościowe:
• Badanie pt. „Wyliczenie współczynnika popularności Stron
Internetowych”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Badanie pt. „Analiza układu Stron Internetowych poświeconych
turystyce regionów”
• Badanie pt. „Udział grafiki na Stronie Internetowej poświeconej
turystyce” oraz badanie opinii
2.2.2 Źródła wtórne
W pracy wykorzystano źródła wtórne, uzyskane w badaniach jakościowych
przeprowadzonych przez zespół badaczy Instytutu Poyntera, Centrum
Dziennikarstwa i Nowych Mediów Estlow oraz Eyetools Inc., wykonane w 2003
roku pod nazwą Eyetracking III. Badania za pomocą specjalnego oprogramowania
i laserowego narzędzia do badania ruchu sakadowego oka uszeregowały miejsca
na Stronie Internetowej pod kątem ich ważności dla czytelnika.
Badania Eyetracking III
Pod koniec roku 2003 zespół badaczy z Instytutu Poyntera, Centrum
Dziennikarstwa i Nowych Mediów Estlow oraz Eyetools Inc. (S. Outing, L. Ruel,
2004), przeprowadził na 46 użytkownikach Internetu badania analizujące, w które
miejsca kieruje się ich wzrok podczas przegladania Strony Internetowej. Analizie
poddano 100 najpopularniejszych stron informacyjnych w Stanach Zjednoczonych
Ameryki Północnej i część z Europy. Respondenci swobodnie przeglądali strony,
swobonie również mogli po nich się przemieszczać. Ruchy ich gałki ocznej badało
specjalne urządzenie laserowe. Uzyskano w ten sposób mapy dróg po których
afiksowały ich oczy podczas przegladania Strony Internetowej; określono w jaki
sposób czytelnik Internetu czyta recenzje, jaki wpływ na przykucie jego uwagi ma
wielkość tekstu, wielkość obrazków i rozmieszczenie nawigacji oraz jakie
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
elementy przykuwają jego uwagę. Wyniki opracowano w postaci tzw. map ciepła
(Heat Maps), gdzie barwy ciepłe odpowiadały największej koncentracji spojrzeń
czytelniów, a chłodne najmniejszej.
Ten sam zespół badaczy (S. Outing, L. Ruel, 2004), zainteresował się różnicą
pomiędzy stroną kompaktową a stroną średnią, w ich nomenklaturze
„rozszerzoną” (extended), badając częstotliwość kliknięć na przestrzeń nawigacji
różnych układów strony. W tym badaniu użyto również specjalnych narzędzi i
oprogramowania dostarczonego przez firmę Eyetools Inc. Badania
przeprowadzono również na próbie 46 osób.
2.2.3 Przegląd stron internetowych.
W opracowaniu badań szeroko korzystano ze źródeł pomocy internetowej
Adobe do programów Photoshop CS3 i FlashCS3 i CS4:
http://www.adobe.com/go/lr_Photoshop_community_en
http://www.adobe.com/go/lr_Flash_community_en
Wiedzę o popularnych stronach internetowych czerpano z portalu
www.internetstandard.pl zajmującego się badaniami Internetu jako kanału
sprzedaży. W opracowaniu zagadnienia układu i schematu czytania strony
posłużono się internetowymi opracowaniami badań opartymi na technologii Eye
Track (S. Outing, L. Ruel, 2004 ), badajacymi sposób czytania strony internetowej
przez internautę. Pomocna w opracowaniu schematu strony i zrozumieniu
tendencji w ich projektowaniu w powiązaniu z technologią wyszukiwania była
strona pilotażowa S. Thurow (www.searchenginesbook.com) zajmująca się
pozycjonowniem.
Wykorzystano również informacje z innych stron internetowych traktujacych o
pozycjonowaniu: min.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
www.positiontech.com, www.searchenginewatch.com/searchday, www.traffick.com.
Przy analizie typografi jako elementu składniowego strony czerpano wiedzę ze
strony J. Sychuta (www.webdesign.art.pl) poświeconej zagadnieniu układu i
czytelności tekstu w sieci. W zagadnieniu śledzenia wzrokiem zawartości strony
internetowej oparto się o badania opublikowane przez Journal of Usability
Studies w postaci elektronicznych artykułów na stronie: www.upassoc.org; przy
czym ważniejsze dla pracy były opracowania badań Eyetracking III. Szczególnie
ważne były ostatnie badania z 2003, opublikowane w Internecie pod koniec 2004
roku, które potwierdziły wnioski uzyskane w badaniach pt. „Udział grafiki na
Stronie Internetowej poświeconej turystyce” i „Analizie układu Stron
Internetowych poświeconych turystyce regionów”.
W opracowaniu zagadnienia marki regionu turystycznego bardzo przydatne
był materiały elektroniczne z konferencji, jak i elektroniczne książki dostępne na
portalu Instytutu Marki Polskiej: www.imp.gov.pl. Informacje o brandingu
czerpano ze strony firmy Young&Rubican analizującej marketing w Internecie:
www.12manage.com i prowadzącej ranking marek: Brand Asset Valuator oraz
portal www.visualcommunication.pl, będący pierwszym polskim portalem o
branży Komunikacji Wizualnej.
Skorzystano również ze stron (portali społęcznościowych):
www.facebook.com, www.couchsurfing.org i hospitalityclub.org oraz www.peb.pl
by umieścić posty zachecajace do wziecia udziału w badaniach.
3. Metodyka badań
Metody badawcze to zasady postępowania przy ustalaniu faktów, ich
klasyfikacji i uogólniania, jak i przy uzasadnieniu twierdzeń, tj. weryfikacji
hipotez i budowy teorii (Z. Chojnicki, 2001). W. Krajewski (1982) dzieli metody
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
weryfikacji na jakościowe i ilościowe. Metody ilościowe opieraja się najczęściej
na prawach fizyki i matematyki.
Badania jakościowe są zwykle prowadzone na niewielką skalę i stosowane
do testowania hipotez. W badaniach jakościowych stosuje się często tzw. techniki
projekcyjne, które umożliwiają zadawanie pytań w sposób pośredni, zachęcając
badane osoby do przeniesienia (projektowania) swoich ukrytych lub
nieuświadomionych motywów, przekonań, postaw i uczuć związanych z badanym
przedmiotem (www.tns-global b).
Możemy wyróżnić cztery podstawowe metody zbierania danych
jakościowych: techniki obserwacyjne, badania sondażowe, wtórną analizę danych
oraz badania jakościowe (badnia terenowe) (…).
Podstawową zaletą obserwacji jest jej bezpośredniość. Pozwala badaczom na
studiowanie zachowań w tarkcie ich trwania. Podczas gdy inne metody zbierania
danych mogą wprowadzić element sztucznosci do sytuacji badania, to pominięcie
interakcji pomiędzy badającym i badanym sprawia, że dane zbierane za pomocą
obserwacji opisują obserwowane zjawisko tak, jak przebiega ono w naturalnych
warunkach (…). Metody pośrednie, sondażowe stosuje się gdy badane zjawisko
nie jest bezpośrednio obserwowalne i wymaga od badanego odwołania się do jego
doświadczeń czy pamięci. Trzy najczęstsze metody zbierania danych
sondażowych to ankieta pocztowa, wywiad bezpiośredni i wywiad telefoniczny
(…). Wtórna analiza danych odwołuje się do wyników uzyskanych na podstawie
analizy danych zebranych przez innych (np. ze spisów ludności) czyli ze źródeł
wtórnych. Stwarza ona możliwość replikacji. Wyniki badań cieszą się większym
zaufaniem, jeżeli powtórzyły się w wielu badaniach. Najwiekszym problemem
wtórnej analizy danych jest to, że często jedynie w przyblizeniu odpowiadają one
danym jakie badacz chciałby wykorzystać w procesie testowania hipotez (…).
Badania jakościowe określa się jako „badania zachowania ludzi w naturalnych
warunkach ich codziennego życia. Badania terenowe to podstawowa strategia
zbierania danych zwiazanych z metodologią jakościową. Metodą zbierania
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
danych, najbardziej powiazaną ze współczesnymi badaniami terenowymi jest
obserwacja uczestnicząca, w której badacz staje się członkwiem grupy, którą chce
badać (Ch. Frankford-Nachmias, D. Nachmias, 2001).
Badania ilosciowe służą obliczeniu absolutnej wielkosći danego zjawiska
lub ustaleniu praw zależnosći funkcyjnej w oparciu o miary porównywalne (W.
Krajewski, 1982).
Metody ilościowe opierają się na wartosciach wyrażonych liczbowo
(J. Warszyńska, A. Jackowski, 1978) Metody ilościowe służą przede wszystkim
mierzeniu. W niewielkim stopniu generują nową wiedzę (W. Siwiński, 2006).
3.1 Metody jakościowe
Metoda obserwacji.
Obserwacja może przyjmować wiele postaci. Może ona polegać na prostym
obserwowaniu codziennych doświadczeń, a także może posługiwać się
skomplikowaną aparaturą jak lustro weneckie czy kamera. Badacze stosują
metody obserwacyjne w badaniach obserwacyjnych po to, aby uzyskać dane, które
staną się podstawą sformułowania hipotez badawczych. Mogą je również
wykorzystywać w zbieraniu danych pomocniczych przy interpretowaniu
wyników otrzymanych za pomoca innych metod lub jako podstawową metodę
zbierania danych w badaniach opisowych (…).
Wyróżniamy obserwację kontrolowaną i nie kontrolowaną. Obserwację
kontrolowaną charakteryzują jasne i wyraźne decyzje dotyczące tego co, gdzie i
kiedy ma być obserwowane. Dla obserwacji nie kontrolowanej natomiast
chrakterystyczna jest znacznie mniejsza systematycznosć i większa płynność. W
wypadku obserwacji nie kontrolowanej, w przeciwieństwie do kontrolowanej,
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
rzadko wyznaczane są punkty czasowe (Ch. Frankford-Nachmias, D. Nachmias,
2001).
Z metody obserwacji nie kontrolowanej korzystano na etapie przygotowania
badań, tj. przeprowadzania ankiet na grupie pilotażowej jak i w doborze stron
internetowych do analizy badawczej.
Metody sondażowe
Kwestionariusz jest podstawowym narzędziem wykorzystywanym w
badaniach sondażowych. Ankieta jest metodą zbierania danych opartą o
kwestionariusz i bez pośrednictwa ankietera (Ch. Frankford-Nachmias, D.
Nachmias, 2001). T. Puchalski (1977) w znaczeniu kwestionariusz używał słowo
formularz.
Metody sondażowe bywają też nazywane ankietowymi (Z. Gostowski, 1966, J.
Lutyński 1968) lub ankietowo- sondażowymi (J.Warszyńska, A. Jackowski, 1978).
J. Lutyński ankietę z kwestionariuszem nazywa techniką konkretną należącą do
technik wyższego rzędu, tj. technik ankietowych.
Ankieta to grupa technik standaryzowanych, w którym badacz otrzymuje
materiały w procesie wzajemnego komunikowania się z innymi osobami
odpowiadajacymi pisemnie na jego pytania. W ramach tej grupy można wydzielić
rozmaite rodzaje technik ankietowych, min.: ankieta pocztowa, ankieta prasowa,
kwestionariusz ankiety dołaczony do towarów konsumpcyjnych, ankieta radiowa,
rozdawana, ankieta telefoniczna, ankieta audytoryjna, ankieta indywidualna pod
nadzorem (J. Lutyński w Z.Gostkowski, 1968).
W pracy spośród metod sondażowych stosowano tylko i wyłącznie metody
oparte o kwestionariusz wypełniany bez ingerencji prowadzącego (ankieta nie
kontrolowana), choć czasem przy jego obecności (ankieta audytoryjna lub
indywidualna pod nadzorem; tj. nadzór nad uczestnictwem w ankiecie miał
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
charakter wyłącznie instytucjonalny, ograniczający się do udzielenia ustnych
wyjaśnień).
W badaniach sondażowych przebadano przypadkowo dobraną próbę
257osób, spośród nich 46 osób to byli studenci Wydziału Nauk Geograficznych i
Geologicznych przebadanych w salach dydaktycznych Uniwerystetu Adama
Mickiewicza, pozostali byli przypadkowymi internautami (149, część była gośćmi
hostelu „Cinnamon”, którzy skorzystali z ogólnodostępnego komputera w
przestrzeni współnej) lub gośćmi hostelu (62). W wypadku odpowiedzi gości
hostelu kontrolowano by każda osoba wzięła udział tylko w jednych badaniach,
natomiast internautów - zachęcanych do wzięcia udziału w badaniu na portalach
społecznościowych jak Couchsurfing, Facebook, Hospitalityclub oraz Peb - takiej
kontroli nie miano.
Badanie sondażowe pt. „Badanie wiedzy o Komunikacji Wizualnej”
W badaniu, które przeprowadzono w kwietniu i maju 2009 roku
przebadano przypakowo dobraną próbę ludzi n=31. Byli to ludzie młodzi lub w
średnim wieku ( Tab.1). Respondentami byli goście hostelu „Cinnamon” na ulicy
Gwarnej 10 w Poznaniu, których udział w badaniu polegał na wypełnieniu
kwestionariusza (Zał. 1) pod nadzorem jak i w niektórych przypadkach bez
nadzoru z odesłaniem kwestionariusza drogą pocztową.
Przedział wieku
Liczba
respondentów
0-20 2
21-30 11
31-50 12
(+)51 6
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Tab. 1 Struktura wieku respondentów w „Badaniu wiedzy o Komunikacji Wizualnej”.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt. „Badanie wiedzy o Komunikacji Wizualnej”
Badanie sondażowe pt. „Badanie postrzegania różnych sposobów promocji”.
W badaniu, które przeprowadzono w kwietniu i maju 2009 roku,
przebadano przypakowo dobraną próbę ludzi n=31. Respondentami byli głównie
goście hostelu „Cinnamon” na ulicy Gwarnej 10 w Poznaniu. Byli to ludzie młodzi
lub w średnim wieku, (Tab.2). których udział w badaniu polegał na wypełnieniu
kwestionariusza (Zał. 2) pod nadzorem jak i w niektórych przypadkach bez
nadzoru z odesłaniem kwestionariusza drogą pocztową.
Przedział wieku Liczba
respondentów
0 -20 1
21-30 18
31-50 11
(+) 50 1
Tab. 2 Struktura wieku respondentów w „Badaniu postrzegania różnych sposobów promocji”.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt. „Badanie postrzegania różnych sposobów promocji”.
Badanie sondażowe., pt. „Emocje związane z marką”
Badanie oparto na kwestionariuszu, o którego wypełnienie poproszono
respondentów zaraz po obejrzeniu na monitorze komputera prezentacji. Badanie
przeprowadzono za pomoca Internetu. Wzięła w nim przypadkowo dobrana próba
z populacji internautów n=51 (Tab. 3), ludzi przeważnie młodych, w wieku od 21
do 30 i wykształceniu średnim lub wyższym (Ryc. 1).
Przedział wiekou Liczba
respondentów
0-20 3
21-30 36
31-50 10
(+)50 2
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Tab. 3 Struktura wieku respondentów w „Badaniu emocji związanych z marką”.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt. „Emocje związane z marką”
Ryc.1 Struktura wykształcenia respondentów
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt. „Emocje związane z marką”
Przed przystąpieniem do głównego badania przygotowano badanie
pilotażowe przeprowadzone na grupie npróbne=14, studentów UAM, w salach
dydaktycznych podczas zajęć. Osoby badane w badaniu próbnym obejrzały 11
logotypów, po czym poproszono ich o przypisanie im emocji. Kwestionariusz
pozwalał wybrać spośród 30 przymiotników określajacych emocje jak i uzupełnić
własnymi skojarzeniami. Do wyboru respondenci mieli takie przymiotniki jak:
odrębna, zyskująca na popularności, modna, innowacyjna, niepowtarzalna,
oryginalna, rozwijająca się, na czasie, rzetelna, zabawna, stylowa, zmysłowa,
godna zaufania, urzekająca, wydajna, śmiała, wyróżniająca się, przodująca,
dynamiczna, autentyczna, niezależna, ze splendorem, inteligentna, energiczna,
społeczna, socjalnie odpowiedzialna, z tupetem, z wyższej klasy, prestiżowa,
młodzieżowa. Uzyskane w pilotażu wyniki skłoniły do modyfikacji badania, tak
by mogło ono skutecznie wykonać postawione przed nim zadanie.
W badaniu głównym, przypadkowo dobranej grupie n=51 zaprezentowano
10 logotypów. Cztery z nich były logotypami marek regionów, pozostałe to marki
268
17
0
Struktura wykształcenia respondentów w badaniu „Emocji związanych z marką”
student
średnie
wyższe
podstawowe
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
z innych dziedzin, tj. Lipton, Persil, Śląskie, Reserved, Poznań, Wawel, McDonalds,
PAH, Zakopane, Gdynia. Z racji tego, iż ważne było porównanie marek
turystycznych z markami innych dziedzin zastosowano tą właśnie grupę
logotypów. Wybranie czterech tylko marek turystycznych jest zasadne z racji
rzadszego ich występowania na rynku, w stosunku do marek innych produktów.
Tym samym również zmiejszono skłonność respondentów do idealizowania
opinii i uzyskano szerokie możliowości analizy marek regionów turystycznych na
tle marek żywnościowych, detergentów, odzieżowych i instytucji pozarządowych.
Postąpiono w taki sposób również dlatego by móc porównać różnice w emocjach
jakie wywołują te znaki marek i dzięki temu skonfrontować Komunikację
Wizualną innych dziedzin z Komunikacją Wizualną regionów turystycznych. Nie
sposób wskazać markę, która wzorcowo posługuje się Komunikacją Wizualną i w
wynikach badania uzyskać można było jedynie wyszczególnienie różnic oraz
podobieństw. Nie była możliwa waloryzacja zastosowanej Komunikacji
Wizualnej.
Respondenci należący do grupy głównej zapytani zostali o wypisanie
emocji, odczuć i konotacji myślowych jakie wywołuje w nich obejrzana marka. Do
wyboru mieli 23 przymiotniki i stany emocjonalne, podzielone na pięć kategorii,
tj. Moda w tym: modna, na czasie, przestarzała, zwyczajna; Klasa w tym: ze
splendorem, elitarna, stylowa, młodzieżowa, niszowa, codzienna; Dynamika:
dynamiczna, energiczna, rozwijająca się, o ugruntowanej pozycji, zanikająca;
Obecność na rynku: przodująca, oryginalna, zauważalna, jedna z wielu; Emocje:
zaufanie, sympatia , niechęć , sprzeciw , nie znam i inne.
Badanie sondażowe pt.„Ranking układów Stron Internetowych poświeconych
turystyce regionów”
Badanie oparto na kwestionariuszu odpowiedzi, o którego wypełnienie
poproszono respondentów zaraz po obejrzeniu na monitorze komputera
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
prezentacji. Badanie główne przeprowadzono za pomoca Internetu, i wzięła w nim
udział przypadkowo dobrana, próba z populacji n=64 (Tab. 4 i Ryc. 2).
Wiek Liczba respondentów
0-20 11
21-30 45
31-50 8
(+)51 0
Tab. 4 Wiek respondentów w „Rankingu układów stron”.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt.„Ranking układów Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
Ryc. 2 Struktura wykształcenia respondentów
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań opinii: „Badanie postrzegania różnych sposobów promocji", „Badanie wiedzy o Komunikacji Wizualnej” i „Rankingu układów Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów"
Przed przystąpieniem do głównego badania przygotowano badanie
pilotażowe na grupie npróbne=20, studentów UAM, przeprowadzone podczas zajęć w
salach dydaktycznych. Prezentacja składała się z nieaktywnych obrazów
zmodyfikowanej strony internetowej, w taki sposób, że uzyskano pięć układów
(Zał. 3) stron, mianowicie:
45
27
43
12
Struktura wykształcenia respondentów w respondentów w „Badaniu postrzegania różnych
sposobów promocji", „Badaniu wiedzy o Komunikacji Wizualnej” i „Rankingu układów Stron Internetowych poświeconych turystyce
regionów"
student
średnie
wyższe
podstawowe
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Strona 1- strona kompaktowa;
Strona 2- strona średnia;
Strona 3- strona duża z recenzjami i fotografiami;
Strona 4- strona średnia z ramkami;
Strona 5- strona duża z recenzjami bez fotografii.
Strony te promują istniejący region Norweski- Fjordkysten, wybrany losowo do
tego zadania spośród stron poddanych badaniu pt. „Analiza układu Stron
Internetowych poświeconych turystyce regionów”. Na wszystkich pięciu stronach
prezentowana jest taka sama treść, bądź z konieczności dostosowania układu
tematycznie podobna. Treść jest w języku norweskim. Strony zaprezentowano
jako strony główne (main, home page) i pozbawione funkcji. Respondenci mogli
swobodnie przeglądać je na ekranie komputera z góry na dół, sami wybierali
kolejność i ilość powtórzeń. Po zakończeniu przeglądania respondentom polecono
uszeregować obejrzanych pięć stron, poczynając od tej, która najbardziej im się
podobała i najbardziej zachęciłą do odwiedzenia danego regionu, na najmniej
zachecającej kończąc.
Badanie sondażowe pt. „Waga poszczególnych elementów Strony Internetowej
poświeconej turystyce regionów”
Badanie (zał. 5) oparto na kwestionariuszu, o którego wypełnienie poproszono
respondentów zaraz po obejrzeniu na monitorze komputera prezentacji.
Przeprowadzono badania w dwóch seriach, serii a i serii b, przeprowadzonych za
pomoca Internetu, wykonanych przez przypadkowo dobraną próbkę osób, na = 25 i
nb = 21. Do opracowania metody prezentacji i doboru stron posłużyły: analiza
układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów, analiza udziału
grafiki na Stronie Internetowej poświeconej turystyce oraz badania Eyetracking
III z roku 2003. W tych badaniach wydzielono najważniejsze elementy jakie
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
zawiera strona internetowa poświecona promocji regionu turystycznego. Badanie
składało się z dwóch prezentacji skomponowanych ze stron rzeczywistych i
zmodyfikowanych. W sumie 23 planszy, o ograniczonej czytelności, tj. rozmyciu
obejmującym promień dwóch pikseli, dobranych w procesie obserwacji nie
kontrolowanej- przeglądania Internetu, dbając by były stronami kompaktowymi.
Wynik badań przeanalizowano dopiero po uzyskaniu opinii z obydwu prób i
zestawieniu ich ze sobą.
Do analizy badawczej wydzielono następujące elementy:
Element Mapy; czyli bezpośrednie dojście do elementu geograficznego
odniesienia, w formie interaktywnej lub graficznej, z poziomu strony głównej.
Taki element posiadało 17 stron z badania pt. „Analiza układu Stron
Internetowych poświeconych turystyce regionów”, co stanowi 28,4%
przeanalizowanych stron www. Rozbieżność umiejscowienia tego elementu jest
raczej niewielka, częściej występuje po prawej stronie, przy krawędzi, bliżej
dolnej części pierwszego ekranu. Element nie jest charakterystyczny dla
konkretnego schematu rozplanowania Strony Internetowej, pośród stron, które
cechował ten element było tyle samo stron średnich co stron dużych, tj. na 27,8
procent stron kompaktowych i dużych posiadało ten właśnie element. Najczęściej
występował na stronach średnich, tj. 44,5 procent stron z mapą to strony średnie.
Element stylu i rodzaju Grafiki; czyli charakter zamieszczonej na stronie
głównej grafiki, rodzaj zdjęć oraz barwa skórki strony (co w całości nazywane jest
layoutem). Element wydzielono na podstawie obserwacji stron www z badania pt.
„Analiza układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”. Spośród
przeanalizowanych stron każda była barwna i każda wyposażona była w zdjęcia
oraz powierzchnie i element barwne podwyższające jej estetykę. Wśród
dobranych do badania stron dominują takie ze zdjęciami a niewiele jest na nich
grafiki CGI (Computer Generated Imagery), czyli grafiki wektorowej.
Element Logotypu; czyli znak marki, umieszczony w dobrze widocznym
miejscu na stronie głównej. Element wydzielono na podstawie obserwacji stron
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
www z badania: „Analiza układu Stron Internetowych poświeconych turystyce
regionów”, która wykazała, że każda strona posiadała elementem identyfikujacy i
dywersyfikujacy w postaci logotypu lub podobnego elementu w tej samej funkcji.
Element Słów Kluczowych i haseł promocyjnych; czyli krótkich
„wpadających w ucho”, „chwytliwych” fraz i pojedyńczych słów, funkcjonujących
jako hasła aktualnej kampanii reklamowej czy synonim wizerunku ukształtowany
na przestrzenii lat, np. „Gran Canaria- Wyspa Szczęśliwa” czy „Sankt Petersburg-
Wenecja Północy” Element słów kluczowych wydzielono w trakcie badania pt.
„Analiza układu Stron Internetowych poświęconych turystyce regionów” jak
i innych obserwacji prowadzonych podczas swobodnego przegladania internetu.
Większość z analizowanych pięćdziesięciu stron zaopatrzona była w pogrubione
hasło promocyjne czy zdanie- recenzję umieszczone w głównym miejscu strony,
na początku tekstu na stronie lub na przestrzeni zdjęcia głównego.
Zasada przygotowania prezentacji
W celu zbadania ważności elementu mapy w rozumieniu treści strony www
przygotowano modyfikację czterech stron internetowych: dwuch poświęconych
promocji regionów, Visitdenmark (Zał. 4) i Visitnorway w parach ze stronami
poświeconymi odrębnej tematyce, odpowiednio: Jaerhagen i Isic. Zmodyfikowano je
w taki sposób, że powstała czwórka par,
www.visitdenmark.com z mapą i bez mapy,
www.visitnorway.com z mapą i bez mapy,
oraz www.isic.pl z mapą i bez mapy i
www.jaerhagen.no z mapą i bez mapy.
Do badania wpływu stylu i rodzaju grafiki wykorzystano stronę
Hardangerfjord w parze ze stroną Tridimage , tworząc dwie modyfikacje strony (Zał. 4),
www.tridimage.com ze zdjęciami ze strony www.hardangerfjord.com
i stroną www.hardangerfjord.com ze zdjęciami www.tridimage.com.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Do badania wpływu rozpoznawalności logotypu wykorzystano strony (Zał. 4)
Goturkey i Snickers, tworząc cztery strony z pozamienianymi logotypami;
www.goturkey.com z logotypem „snickersa”, i stronę www.goturkey.com z
natywnym logotypem, www.snickers.com.tr z logotypem „goturkey” i z
natywnym logotypem.
Wykorzystano również stronę www.arcelormittal.com/poland i www.spain.info ,
zamieniając je logotypami.
Słowa klucze (Zał. 4) przebadano na przykładach strony www.birth.com , w
wypadku której utworzono stronę zupełnie nie wyglądającą na stronę turystyczną,
aczkolwiek zaopatrzoną w tekst promocyjny Bejrutu; oraz stronę www.lithuania.lt
zmieniając hasło „Why Lithuania?”, na „Why Shipyard Prezentacje przygotowane są
w taki sposób, że z wymienionych powyżej rodzajów modyfikacji stron brane są po
dwa, bądź tam gdzie mamy do czynienia z jedną parą, po jednej. Do utworzenia
prezentacji obrano zasadę wyboru naprzemiennego z powstałych par np. stronę:
www.visitnorway.com z mapą i stronę www.isic.pl i www.goturkey.com z logiem
snickers i stronę : www.snickers.com.tr z logiem ze strony www.goturkey.com.
By maksymalnie skupić uwagę na określonym elemencie przy
modyfikowaniu stron dbano by badając np. wagę mapy nie rozpraszać respondenta
widocznym logotypem i tym samym sugerowac odpowiedzi tym czy innym
elementem, w tym celu obrócono ten element (logotyp lub słowo kluczowe).
Po prezentacji każdej strony respondent wypełniał formularz odpowiadając
czy dana strona poświecona jest tematyce turystycznej czy innej.
3.2 Badania ilościowe
Badanie pt. „Wyliczenie współczynnika popularności Stron Internetowych”.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
W pracy obrano swoisty sposób poglądowej oceny popularności marki, który
pozwala obiektywnie przyrównać marki turystyczne między sobą jak i przyrównać
je do marek z pozostałych dziedzin. Założono, że każde postrzeżenie marki
wywołuje pewne emocje, są to emocje samoczynne, od niechęci po obojętność
kończąc na sympatii. Popularność jest pozytywnym odczuciem. By ją określić oparto
się na autorskim współczynniku WPi, jest to iloczyn pierwiastków czwartej potęgi
przybliżonej liczby powiązanych haseł uzyskanych za pomoc wyszukiwarki
Internetowej Google, Katalogu MSN i Yahoo, Wirtualna Polska oraz Youtube. Tak
jak w przypadku marek produktów, popularniejsza jest większa firma, tak w
turystyce najpopularniejsi są najwięksi. Aby jednak móc stopień popularności w
pewien sposób porównać, podzielono te liczby przez liczbę mieszkańców
miejsca/regionu, a w przypadku marek produktów przez liczbę pracowników, tj.
liczbę osób, które z założenia powinny znać markę.
By zoptymalizować wyniki pomnożono liczbę haseł wyszukanych z serwisu MSN
Search, który jest katalogiem- główną część wyników wyszukiwania czerpie z bazy
danych LookSmart, a drugorzędna (uzupełniająca ) pochodzi z wyszukiwarki
Inktomi; wyniki wyszukiwania z katalogów Yahoo i Wirtualna Polska oraz serwisu
Youtube posługującego się narzędziem wyszukiwania tematów i katalogiem (Tab.
5).
Współczynnik popularności marki wyliczony na dzień 29.06.2009
Marka
Liczba haseł
powiązanych
Google.com
Liczba haseł
powiązanych
Yahoo.com
Liczba haseł
powiązanych
MSN.com(bin
g beta)
Liczba haseł
powiązanych
Wp.pl
Liczba haseł
powiązanych
Youtube.com
Liczba
mieszkań
ców/prac
owników WPi
New York 842000000 4100000000 475000000 3400000 720000 8000000 12,1
Cannes 54200000 212000000 26200000 340000 31300 68200 19,4
Zakopane 9000000 25900000 2100000 5000000 5590 27600 17,1
Unilever 6460000 22700000 2200000 290000 2050 179000 10,7
Egypt 166000000 576000000 91800000 720000 107000 83000000 4
Szczecin 26700000 60800000 2550000 10000000 19000 674000 9,4
Śląskie 24000000 42800000 1870000 8400000 5920 4650000 5,4
Poznań 47500000 87100000 2540000 15000000 40200 557000 10,8
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Tab.5 Liczba haseł powiązanych i wyliczony na tej podstawie WPi. W celu optymalizacji przemnożono iloczyny wyszukanych haseł powiązanych przez liczbę mieszkańców, nie biorąc pod uwagę liczby turystów, bo to właśnie siła marki turystycznej ma na nich oddziaływać. Tak samo jak nie wzięto pod uwagę liczby nabywców produktów marek korporacji Unilever. Dzielnik ten jest decydujący i diametralnie zmienia stosunki wartości współczynnika. W ostatecznym rozrachunku wychodzi, że marka Nowego Yorku wcale nie jest tak silna, z racji największej liczby mieszkańców spośród zestawionych marek. 8 milionów mieszkańców, którzy naturalnie powinni utożsamiać się i solidaryzować z marką jest liczbą, która zmniejsza współczynnik do wartości niższej niż wyniki Zakopanego i Cannes. Podobnie Śląskie i Szczecin w liczbie skojarzonych haseł w poszczególnych katalogach i wyszukiwarkach plasują się bardzo podobnie, dopiero po uwzględnieniu liczby mieszkańców Poznań dystansuje Śląskie prawie o połowę wartości. Współczynnik ma charakter poglądowy a najbardziej godnym uwagi składnikiem jest liczba haseł powiązanych znalezionych za pomocą wyszukiwarki Google, jako najbardziej obiektywnej z wyszczególnionych metod wyszukiwania.
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Google, MSN Search, Yahoo, Wirtualna Polska, Youtube
„Wyszukiwarka Internetowa Google jest narzędziem wykorzystującym
specjalne programy-robots do przeszukiwania zawartości witryn. Różni się od
katalogów tym, że katalog jest bazą danych zawierającą witryny, które zostały
umieszczone przez redaktorów. Pajączki wyszukiwarek Internetowych przeszukują
strony WWW, budując listę słów i wyrażeń znalezionych na każdej z nich.
Wyszukiwarki przechowują spis (lub bazę) słów i wyrażeń znalezionych na każdej
stronie internetowej WWW, którą były w stanie przeszukać. Moduł wyszukiwarki,
który umieszcza strony WWW w bazie danych nazywa się modułem indeksującym.
Użytkownicy wyszukiwarek mogą następnie przeszukiwać utworzone spisy pod
kątem danych słów i wyrażeń kluczowych. Wyszukiwarki starają się dopasować
wprowadzone przez użytkownika jako zapytanie informacje do stron, które mogą je
zawierać. Ten moduł wyszukiwarki nosi nazwę procesora zapytań. Zwykle
punktami startowymi dla procesu wyszukiwania są listy oblężonych serwerów
głównych dostawców Internetu, takich jak American Online, i najczęściej
odwiedzanych witryn typu Yahoo!, Open Directory, Look Smart oraz innych
głównych katalogów. Robots przeszukują te popularne serwery , spisują słowa ze
wszystkich stron tworzących witryny i przechodzą po każdym znalezionym na nich
łączu. Różne są wartości łączy. Łącze do częściej odwiedzanych witryn skutkuje w
wyższej pozycji strony w wyszukiwarce. Wyszukiwarka bada również jak często
użytkownicy klikają łącza do danej witryny. Katalogi natomiast tworzone są przez
redaktorów. Gdy witryna zgłaszana jest do katalogu, redaktor ocenia ją i podejmuje
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
decyzję o jej umieszczeniu w katalogu. Redaktorzy mogą również szukać stron na
własną rękę. Ponieważ większość katalogów nie jest zbyt dużych rozmiarów, ich
zawartość wzbogacana jest w wyniki dostarczane przez kooperujące wyszukiwarki.
Zwykle w katalogach ich zawartość odróżniana jest od wyników uzupełniających
poprzez zaznaczanie zrecenzowanych jako Reviewed Web Sites, a znalezionych jako
Web Sites Matched”. Ranking w katalogach opiera się na przypisanej kategorii w
katalogu, tytule witryny i opisie witryny. Redaktorzy opierają się na oryginalności
treści i adekwatności do kategorii docelowej jak również bezpieczeństwu
użytkowników Internetu” (S.Thurow, 2005) .
WPi=
Badanie pt. „Analiza układu Stron Internetowych poświeconych turystyce
regionów”
Analizie strukturalnej poddano 50 stron internetowych poświeconych
turystyce (Zał. 5). Były to strony w układzie łacińskim, przeważnie oficjalne portale
propagujące turystykę w danym kraju, bądź regionie turystycznym zaczerpnięte ze
stron ministerstw swoistych ds. turystyki (www.polska.travel.pl;
www.goturkey.com, itp.), największa część adresów pochodziła z folderów
reklamowych uzyskanych podczas poznańskich targów turystycznych: Toursalon
2008 (www.visitnorway.com ; www.visitmolde.com ; www.visitdenmark.com ,
itp.), jeden adres pochodził z albumu: Web design index by content. 03.
(www.terrabaltica.lv), pozostałe pochodzą z obserwacji Internetu w procesie
przeglądania stron za pomocą wyszukiwarki. W tak dobranej próbie pojawiły się w
niej najróżniejsze schematy kompozycyjne i rozwiązania nawigacyjne na które każdy
internauta natrafia podczas „surfowania” po internecie.
Analizując schemat strukturalny stron internetowych podzielono ich elementy
na trzy główne grupy. Grafikę, tekst i elementy nawigacji. Przyporządkowano
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
każdemu z tych elementów odpowiedni kolor.
Grafice czerwony, nawigacji zielony (jasny seledyn) oraz szary tekstowi (Ryc. 3).
Przyporządkowania dokonano możliwie obiektywnie. Trudności wynikają z faktu
zacierania się różnic pomiędzy elementami. Tekst pojawia się na zdjęciach, zdjęcia są
odnośnikami nawigacji, itp.
Starano się jak najbardziej zobietywizować metodę, za tekst przyjęto jeden lub
dwa kroje czcionek równej wielkości na długości wiersza, umieszczone na tle
jednolitym lub do jednolitego zbliżonym i objętości minimum dwóch wierszy.
Za garfikę uznawano fotografie, bannery, mapy i niekiedy linki do serwisów
obsługujacych rezerwacje czy inne. Kryterium był tu znikomy udział tekstu,
znikomy udział tekstu o niezmiennej wielkości na długości wiersza oraz znikomy
udział jednobarwnego kroju czcionki. Reklamy również zaliczono do grupy grafiki z
tej racji, że projektujący stronę dokładnie przewidział dla nich miejsce i ich położenie
nie jest przypadkowe. Również w tej kategorii znalazły się mapy; jak i okna
meteorologiczne. Nie we wszystkich portalach były to elementy funkcyjne, czasem
tylko informacyjne.
Najwiecej problemów pojawiło się podczas interpretacji elementu nawigacji.
Niejednokrotnie nawigacja wzbogacona była o elementy garficzne i dynamiczne,
utrudniające jednoznaczną klasyfikację. O ile tylko wsytępowała w najbardziej
typowych dla siebie miejscach, tj. górnym pasku i lewym rogu była klasyfikowana
Ryc. Przedstawia analizę strukturalną strony internetowej.
Ryc. 3 Sposób odwzorowania poszczególnych elementów strony w badaniu analizującym schemat Stron Internetowych poświęconych turystyce
Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.enpaysdelaloire.com
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
jako nawigacja. W badaniach nie uwzględniono dolnego- technicznego paska
nawigacji. Przez wielu internautów często jest ignorowany, mimo, że na wszystkich
stronach obecny, informujący o dostawcach strony bądź grafiki, czy też kryjący
standardowe funkcje dodatkowej nawigacji. Uwzględnienie tego elementu mogłoby
wypaczyć wyniki badań (Ryc. 4).
Ryc. 4 Pasek nawigacji dolnej strony internetowej
Źródło: www.visitportugal.com
Po standaryzacji szerokości, przyjmując za miarę szerokość okna przeglądarki
internetowej bez interfejsu, nałożono na siebie warstwy o przezroczystości 98
procent, w taki sposób, że uzyskano addytywnie trzy obrazy, każdy
charakteryzujący odrębny element, tj. nakładanie się nawigacji, grafiki i tekstu.
Gdyby na każdej stronie pojawiał się ten sam element w tym samym miejscu,
wówczas osiągnąłby on przezroczystość 0%, czyli całkowicie nieprzezroczysty.
Następnie dla dokonania obrazowego porównania przedstawiono je w stopniach
szarości, gdzie czarny odpowiada najwyższej skali zagęszczenia a biały
niewystępowaniu. Badanie zostało wykonane w oparciu o pomysł autorski przy
pomocy programu graficznego Adobe Photoshop CS3 Extended. Wykorzystano
funkcje Layer Options>Opacity oraz funkcję Curves Control.
Badanie pt. „Udział grafiki na Stronie Internetowej poświeconej turystyce”
Schemat badania
Do analizy wykorzystano pierwsze ekrany stron, czyli obrazy powstające po
odjęciu okna przeglądarki, tj. o szerokości 1200x650 pikseli; co odpowiada w
przybliżeniu stosunkowi monitora notebooka, tj. proporcji 16 : 9. Z tak
przygotowanych obrazów stron utworzono średni kolor powstający ze zmieszania
wszystkich barw na tej powierzchni strony. W dalszej kolejności określono poziom
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
jasności tych kolorów, zapisanych w trójkanałowym systemie zapisu kolorów Lab,
dodatkowo sprowadzonym do skali szarości.
Model ten, model kolorów CIE L*a*b* (Lab), oparty jest na postrzeganiu
kolorów przez oko ludzkie. Wartości liczbowe w modelu Lab opisują wszystkie
kolory dostrzegane przez człowieka o normalnych zdolnościach widzenia. Model
Lab definiuje to, jak kolor wygląda, a nie to, ile barwników potrzeba, aby uzyskać
kolor na urządzeniu (np. monitorze, drukarce biurkowej, w aparacie cyfrowym),
dlatego też uznaje się go za model koloru niezależny od urządzenia. Systemy
zarządzania kolorami używają modelu Lab jako systemu odniesienia, aby właściwie
przetwarzać kolory z jednej przestrzeni kolorów na inną. Tryb kolorów Lab posiada
komponent określony jako jasność (L), którego wartości należą do przedziału od 0 do
100. W Próbniku kolorów Adobe i palecie Kolor, komponent a (oś zielono-czerwona)
i komponent b (oś niebiesko-żółta) mogą przyjmować wartości z przedziału od +127
do –128 (www.adobe.com).
Dlatego sprowadzono obrazy do skali szarości, zmieszano kanały (czyli
zastąpiono kanał niebiesko-żółty i zielono-czerwony czarnym) i w taki sposób
uzyskano rzeczywistą jasność obrazów pierwszych ekranów strony, porównywalną,
określaną tylko przez komponent L, lightness (jasność). Uprzednio dokonano
uśrednienia koloru narzędziem Blur >Avarage. Funkcja ta (Uśrednij) określa średni
kolor obrazu lub zaznaczenia; następnie obiekt był wypełniany tym kolorem. Efekt
tego narzędzia jest taki sam jak uzysakny na szybkoobrotowym kole barw. Im kolor
był ciemniejszy, L bliższe 100, tym więcej barw występowało na stronie, tym samy
było mniej przestrzeni białych. Badanie wykonano bazując na pomyśle autorskim,
przy pomocy programu Adobe Photoshop CS3 Extended. Wykorzystano funkcje
Filter>Blur, zarządzanie kanałami Image>Adjustments>Channel Mixer oraz zmianę
modelu kolorów Image>Mode.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
4. Aparat pojęciowy
• Baner (banner)
„Reklama jakiejś firmy umieszczana w postaci paska na stronie internetowej,
także reklama umieszczana np. na budynkach lub między nimi” (M. Bańko red.,
2003 ).
• Billboard (bilbord)
„Plakat reklamowy dużych rozmiarów na specjalnych tablicach przy drogach
i ulicach” (M. Bańko red, 2003 ).
• Blurb
To krótka nota reklamowa, np. na okładce książki; pojęcie utkane przez G.
Burgess'a (The American Heritage Dictionary of the English Language, 2000).
Współcześnie używane w okeśleniu do recenzji artykułu na stronie; krótkiej
kilku-wierszowej notki streszczajacej lub zachęcajacej do przeczytania artykułu,
czasem wzbogacone w miniaturowy obrazek (thumbnail).
• Branding
Według J. Altkorna (1994) polega na działaniach zmierzających do
przyswojenia określonej nazwy czy symboli jaki i „(…) tworzeniu pozytywnego
obrazu produktu i firmy, mających zapewnić przewagę rynkową„ ( J. Altkorn w: A.
Szwichtenberg, W. Deluga, 2000 ).
Branding dotyczy przede wszystkim zaangażowania i przynależności; jest
zewnętrznym i widocznym wyrazem osobistych postaw. Marki umożliwiają
samookreślenie, są bowiem rodzajem skrótu skojarzeniowo- informacyjnego, który
jest natomiast zrozumiały dla świata zewnętrznego. Diesel, Adidas i W Hotels to
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
jeden styl życia, Hermes, Ralph Laurent i Ritz to inny. Można je mieszać i łączyć w
celu zmiany, podkreślenia czy poprawienia sposobu postrzegania samego siebie.
„(…) mechanizm brandingu został skonstruowany dla współczesnych technik
i przez nie określony. Dominującą cechą niektórych marek, nawet tych największych,
jest funkcja jaka spełniają. Visa, co niezwykłe dla współczesnych marek to przede
wszystkim funkcja, nie zaś symbolika.” (M. Boruc, 2005)
• Całościowa Identyfikacja; Identyfikacja Korporacyjna ( Corporate Identity )
„Powstała gdy działania z dziedziny identyfikacji wizualnej zaczęto postrzegać
jako zbyt wąskie. Jest to komunikacja wielotorowa, zapewnia w przemyślany i
zaprogramowany sposób kontrolę nad wszystkimi sygnałami, które firma wysyła w
świat. Jest to wieloplanowa koncepcja strategiczna, gdzie oprócz wizualizacji
znaczenia nabiera integracja wszystkich punktów styczności firmy z otoczeniem. Siłę
wizerunku stanowi korporacja i wokół jej atrybutów budowany jest cały przekaz,
odbywający się wszystkimi innymi kanałami i kanałami wizualnymi (min.
zachowanie personelu serwisowego, akcje charytatywne, przekaz reklamowy,
gadżety i gifty, imprezy okolicznościowe wyrażają jednorodny styl firmy)”
(M. Nikodemska-Wołowik , T. II P. Górski, M. Wołowik, 2002) .
Autorzy ci dzielą ostatnią fazę wyróżnienia w biznesie na Identyfikację Korporacyjną
i Całościową Identyfikację. W rozumieniu ich pracy współczesna faza wyróżnienia w
biznesie to faza Identyfikacji Korporacyjnej, związana z powstaniem Internetu i
powszechną globalizacją, czyli rozszerzeniem możliwości kontaktu korporacji z
otoczeniem.
W języku angielskim nie funkcjonuje takie wyróżnienie(tj. na Identyfikację
Korporacyjną i Całościową identyfikację i wydaje się zbędne traktowanie tej fazy
jako dwóch odrębnych elementów). Tak więc w pracy użyciu będzie Całościowa
Identyfikacja, jako tłumaczenie angielskiego Corporate Identity, CI, w obydwu
znaczeniach.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Koncepcja Całościowej Identyfikacji zakłada zintegrowane myślenie o
korporacji, jej związkach kapitałowych oraz poszczególnych markach towarowych.
Przedsiębiorcy zaczynają wyróżniać trzy główne grupy adresatów swoich działań;
inwestorzy, którzy myślą w kategoriach korporacji i głównie jej finansów,
pracownicy, którzy skupiają się na sferze organizacyjnej, natomiast dla klientów
najważniejsza jest natura jej oferty, marka.
Koncepcja Całościowej Identyfikacji skupia się na dwóch zasadniczych funkcjach:
integracyjnej polegającej na jednoczeniu wokół firmy jej pracowników, związanej z
pojęciem kultury firmowej oraz wewnętrznej organizacji; i dyferencyjnej będącej
mechanizmem wyróżniającym przedsiębiorstwo z otoczenia, związanej z pojęciem
wizerunku firmy (…).
CI obejmuje swym zasięgiem nie tylko firmy i instytucje , ale również
imprezy sportowe, wydarzenia kulturalne i naukowe oraz działalność charytatywną.
Umożliwia zaprezentowanie firmy i jej produktów w unikatowy sposób pozwalając
jednocześnie uporządkować składowe elementy wizerunku. Układa w logiczną i
spójną całość ogół symboli i zachowań stworzonych przez przedsiębiorców w celu
jednoznacznego rozpoznania i wyróżnienia na rynku. Powstaje system CI, z kolei
proces jego tworzenia to program CI (obejmuje etapy: audytu, strategii,
projektowania, organizacji, komunikacji, wdrożenia i produkcji) (M. Nikodemska-
Wołowik , T. II P. Górski, M. Wołowik., 2002 ).
System CI opiera się na podsystemie wizualnym (bazującym na założeniu, że
wyróżnik graficzny jest lepiej akceptowany, zauważany i zapamiętywany niż słowo
pisane), zachowań (obejmuje ogół relacji jakie tworzą pracownicy w kontaktach
wewnętrznych i zewnętrznych, tj. swoista kultura organizacji) i komunikacji
(wszystkie działania zmierzające do przekazania odbiorcy czytelnej informacji na
temat wartości firmy, zdarzeń, osób i rzeczy celowej z punktu widzenia
funkcjonowania przedsiębiorstwa) (M. Nikodemska-Wołowik , T. II P. Górski, M.
Wołowik., 2002 ).
• Elementy bazowe
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
W pracy rozumiane jako spójne zasady stosowania znaku, koloru i liternictwa.
• Emblemat
„Sztywno skonwencjonalizowane przedstawienie, symbolizujące jakieś
pojęcie, idee, cechę lub czynność itp., (emblemat zwycięstwa-wawrzyn, emblemat
władzy- berło). Stosowany był i jest jako samodzielny element służący identyfikacji,
bądź też uzupełnia treść bardziej złożonego wyobrażenia; bywa także motywem
dekoracyjnym. Emblematy znane były od starożytności, popularność zdobyły w
sztuce renesansu (były wówczas opracowane w specjalnych księgach-wzornikach),
w baroku przeważały emblematy wiary, (krzyż, serce) w klasycyzmie- emblematy
wojenne; w dzisiejszych czasach spotykamy także emblematy wyrażające idee
polityczne i społeczne” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
• Grafika Użytkowa
„Gałąź projektowani graficznego, służąca określonym celom użytkowym,
związanym głównie z wydawnictwami, opakowaniami, reklamą itp. Obejmuje
ilustracje, eklibris, liternictwo, plakat, wszelkie druki akcydensowe. W dużej mierze
łączy się z projektowaniem typograficznym” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
• Informacja
„Spostrzeżenia, które wnoszą jakiś zasób wiedzy do świadomości odbiorcy”
(A. Kmita, 2006).
• Kod
„To zbiór umownych znaków, który z założenia powinien być zrozumiały dla
odbiorcy. Jeśli komunikat jest zbudowany za pomocą kodu, który możemy
poprawnie zdekodować, wtedy nazywa sie go komunikatem znaczącym. jeśli
odbiorca nie zna prawidłowego sposobu odszyfrowania znaczenia, kominikat
pozostaje nieznaczącym, w wybranych wypadkach szyfrowanie jest celowe,
pokrywa się z targetowaniem ” i wówczas determinantem zrozumienia jest kontekst.
(A. Kmita., 2006 )
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Kouminkacja Wizualna
„Świadomie podjęte działania, zmierzające do nawiązania kontaktu z drugim
człowiekiem celem przekazania wiadomości. Działania te polegają na specyficznym
zachowaniu (mimika, gest itp.) lub użyciu istniejących lub specjalnie wytworzonych
obiektów pośredniczących w kontakcie. Zachowaniom tym i obiektom nadaje się
funkcje komunikatu. Wszystkie zastosowane przez nadawcę środki zmierzają do
jednoznacznego przekazu określonych treści. Treści te to informacje sformułowane w
celu przekazania ich konkretnemu odbiorcy. Przyjmują one postać komunikatu.
Może nim być plakat, opakowanie, książka i temu podobne. Sam komunikat złożony
jest ze znaków. Cechą podstawową komunikatów są właściwości umożliwiające
postrzeganie wzrokowe. O pełnym akcie komunikacyjnym możemy mówić w
przypadku nawiązani kontaktu pomiędzy nadawcą komunikatu i jego odbiorcą. Ma
wówczas miejsce nie tylko faza nadawania ale i faza odbioru. W takiej sytuacji
następuje odtworzeni wiadomości i spełnienie komunikacji (kodu), akceptowana
przez obie strony tego procesu. Od owej konwencji zależy, czy dojdzie do
jednoznacznej interpretacji komunikatu” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
„(…) informuje i perswaduje”. Niezwykle istotny jest dla niej precyzyjny
przekaz i stanowi rolę tzw. klaryfikatora komunikatu, powtarza, ponawia pewną
treść gdzie indziej uprzednio zawartą, dlatego też „(…) okrawa formę z ornamentów
i poboczności i starannie precyzuje dobierane środki do realizacji celu” (M. Juda ,
2002).
W pracy Komunikacja Wizualna jest traktowana jako nazwa subdziedziny
grafiki użytkowej, która obejmuje wszelkie sposoby wizualnego istnienia w
przestrzeni, promocji i informowania, bazujące na elemencie wizualnym, a w
szczególności powiązane z typografią i znakiem (rozumienie szerokie).
Czasem też rozumiana jest jako ogół właściwości, zdolności estetycznych
produktu i sposób w jaki jest on prezentowany (rozumienie wąskie)- dla
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
rozróżnienia synonimiczne dla niej w pracy będą elementy języka wizualnego i
komunikowanie wizualne. Dla rozróżnienia pisana jest z małej litery.
• Komunikat
„Wiadomość oficjalna; informacja podana do wiadomości publicznej”
(W. Kopaliński, 1983).
• Komunikat wizualny
„Komunikat przekazywany i odbierany za pomocą zmysłu wzroku” (J.
Sarzyńska- Putowska, 2006).
Cechy komunikatów wizualnych:
o redundancja, zachodzi gdy treść ilustarcji pokrywa sie z informacjami
przekazywanymi słownie
o uzupełnianie, zachodzi gdy obraz przekazuje nowe treści, których brak
w materiale słownym, stanowiąc rozwinięcie informacji werbalnej.
o odmiennosć, zachodzi gdy przekazywany komunikat wrebalny jest
inny niż słowny
(A. Kmita, 2006).
Trzeba zauważyć, że komunikat wizualny jest jednocześnie kanałem
komunikacyjnym (nośnikiem) i nadaną informacją, czyli są to dwie trzecie łańcuch
komunikacyjnego. Informacja i sposób jej podania ( kontekst ).
• Komunikowanie
„Dla semiologów jest procesem tworzenia i wymiany znaków, dla socjologów-
tworzenie kultury i rozwój stosunków społecznych, dla psychologów –kształtowanie
świadomości i rozwoju psychicznego jednostki. Wszyscy jednak są zgodni, że
komunikowanie to fundamentalny proces społeczny” (W. Dudek, 1986).
W. Schram uważa komunikowanie za narzędzie, które czyni możliwą
egzystencję społeczeństw i przez swoją naturę głównie wyróżnia ludzkość od innych
istot żywych (za W. Schram w: W. Dudek, 1985).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Jeden z pierwszych badaczy komunikowania Ch. Cooley na początku XX w
określił ten proces jako mechanizm, poprzez funkcjonowanie którego ludzkie
stosunki istnieją i rozwijają się; są to wszystkie symbole umysłu wraz ze środkami
przekazywania ich w przestrzeni, zachowania ich w czasie. (W. Dudek, 1986)
Komunikowanie składa się z trzech elementów: nadania, kanału i odbioru.
Jakkolwiek większość autorów używa komunikacji i komunikowania jako
synonimów, w pracy zauważone jest niewielkie odcieniowo różnienie się obydwu
rzeczowników. Komunikowanie jest procesem bardziej obiektywnym, narzuconym i
ogranicza się do jednego kierunku przekazu. Nadania określonej treści, przekazu
kanałem i odbioru, czyli interpretacji. Komunikacja jest procesem zwrotnym i
wielokrotnym.
Dla pracy źródłem zainteresowania jest komunikowanie marketingowe, które
jest procesem symbolicznym, społecznym, opiera się na indywidualnej interpretacji i
przebiega w określonej konsytuacji (M. Juda, 2002).
Czyli pojęcie to obejmuje kontekst i sytuację w jakiej zachodzi komunikowanie.
• Kontekst
„To ogromna liczba informacji, nagromadzona i automatycznie
wykorzystywana do rozumienia znaczeń, które zachodzą w procesie
komunikowania. kontekst i znaczenie pierwotne to naturalne zsumowanie
doznawanej rzeczywistości, oparte na praktycznym doświadczeniu.
Kontekst niski zachodzi, gdy wszystkie elementy informacji są zawarte w
komunikacie i znane są odbiorcy, gdy niczego nie trzeba dopowiadać. W znaczeniu
wtórnym możemy mówić o kontekście wysokim, umownym, który możemy
odczytać odwołując się do pojmowania rozumowego i znajomości kultury, historii”
(A. Kmita., 2006).
• Logotyp
„Logotypy są znakami identyfikacji zaprojektowanymi tak, aby je można
łatwo rozpoznać. Są używane przez instytucje z całego świata- od
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
międzynarodowych korporacji po organizacje charytatywne, od partii politycznych
po grupy społeczne i szkoły. Logo mogą tez identyfikować pojedyncze produkty lub
usługi. Korporacyjne logo pomagają organizacjom się wyróżniać. Dzieje się tak
poprzez odzwierciedlającą działalność przedsiębiorstwa wizualizację wartości lub
atrybutów, najlepiej reprezentujących daną instytucję. Logo nie muszą nic
symbolizować, ale nie oznacza to, że nie mogą. Ich głównym zadaniem jest
informowanie, przekaz. Logo muszą współgrać z różnymi środowiskami i
aplikacjami związanymi z marką, a wszędzie muszą się czuć jak u siebie w domu.
Logo jest najważniejszym elementem Całościowej Identyfikacji i od niego wszystko
się zaczyna”
(M. Evamy, 2008).
„Nazwa, symbol lub znak firmowy zaprojektowany dla łatwego i
bezbłędnego rozpoznania, przeważnie umieszczony na jednej czcionce drukarskiej”
(The American Heritage Dictionary of the English Language, 2000)
„Logo specjalny element graficzny identyfikujący firmę lub organizację I
pojawiający się na wszystkich jej produktach i drukowanych materiałach, itd.”
(Collins Essential English Dictionary, 2006).
Warto zauważyć, że autorzy: M. Nikodemska-Wołowik , T. II P. Górski, M.
Wołowik, (2002) proponują nazwę „logotyp” jako jedyną poprawną, natomiast
Podręczny Słownik Języka Polskiego, PWN 1995 wyróżnia jedynie hasło „logo”. W
języku angielskim i amerykańskim preferuje się abrewiaturę logo. Mimo, że w pracy
wolano używać nazwę dłuższą (bardziej polską, bo podlegającą deklinacji), zdawano
sobie sprawę, że w języku potocznym nazwa krótsza jest częstsza. W pracy traktuje
się je jako równoznaczne.
W pracy Logotyp znaczy nazwę indywidualną, pojęcie ogólne, abstrachujące
od konkretnych przykładów. Pisany z małęj litery znaczy nazwę generalną.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Marka
„Znak fabryczny, firmowy, umieszczany na wyrobach danej fabryki, danej firmy,
określający producenta tych wyrobów, wskazujący ich jakość, chroniący je przed
naśladownictwem lub podrabianiem” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
„To złożony symbol , nieuchwytna suma cech produktu, jego nazwa,
opakowanie i jego historia, reputacja i sposób, w jaki jest reklamowany” (D. Ogilvy,
2008).
„Kombinacja produktu fizycznego, nazwy marki, opakowania, reklam oraz
towarzyszących im działań z zakresu dystrybucji i ceny, kombinację, która
odróżniając ofertę danego marketera od ofert konkurencyjnych, dostarcza
konsumentowi wyróżniających korzyści funkcjonalnych i/lub symbolicznych, dzięki
czemu tworzy lojalne grono nabywców i umożliwia tym samym osiągniecie
wiodącej pozycji na rynku” (J. Krall., 2001).
Powyższa definicja, obszerna, zawierająca w sobie wyjaśnienie całego
marketing-mix, zaprzecza, że wystarczy tylko nazwa, i obarcza markę
wartościującym rysem, zauważając, że gdyby budowanie marki sprowadzić do
„wymyślenia nazwy marki i towarzyszącego jej znaku graficznego(…) praktycznie
każdy produkt mógłby być dziś marką: Trabant, Radoskór, Sarepska” (Jeran A.,
2006). Definicja słusznie zaznacza emocjonalny, waloryzujący element marki i
sprawia możliwym samoczynne powstanie marki, jako efekt zaniedbania zarówno
promocji jak i niewykreowania odpowiedniego wizerunku.
Wąskie pojęcie marki, „zaproponowane przez American Marketing
Assotiation, zgodnie z którym marka jest to nazwa, symbol wzór lub ich kombinacja,
stosowana celem identyfikacji dóbr lub usług sprzedawcy lub ich grupy i
wyróżnieniem ich spośród konkurencji jest łatwiejsze do zaakceptowania” (Jeran A.,
2006). Definicja musi być uniwersalna, konkretna i krótka. Trzeba podkreślić, że
marka jest elementem powiązanym z produktem aczkolwiek możliwe jest handlowe
operowanie marką z pominięciem produktu
(przykład Bugatti- sprzedaż praw do nazwy samochodów, bez jakichkolwiek dóbr
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
materialnych). Marka to element dodany produktu, określany zarówno przez
sprzedawcę jak i odbiorcę; tj. proponowany przez producenta, wybierany i określany
przez odbiorcę. Obszerność elementu dodanego zależy od systemu CI
przedsiębiorstwa i uświadomienia odbiorcy. Marka powstaje w powiązaniu z
produktem, ale jej siłę mierzymy samodzielnością istnienia.
Krąg semantyczny hasła marka obejmuje ogromną liczbę terminów min.:
Godło, herb, totem, stempel, pieczęć, emblemat, insygnium
Znak, oznaczenie, symbol, oznaka, atrybut
Znak fabryczny, znak firmowy, logo, próbka, metka, szyld, identyfikator
Logogram, piktogram, ideogram
Jakość, firma, gatunek, renoma, klasa
Opinia, uznanie, sława, prestiż, szacunek, podziw, splendor
Poważanie, respekt, estyma, autorytet, chluba, duma, świeckość
Genealogia, korzeni, pochodzenie, proweniencja (A. Grynkiewicz, 1997 ).
Krąg semantyczny pojęcia produkt jest dużo uboższy: dzieło, wytwór, rezultat
twórczości artystycznej, działalności społecznej, pracy umysłu, wytwór przemysłu
powstający w wyniku przyjętej koncepcji technologicznej, substancja otrzymana w
wyniku reakcji chemicznej, (M. Szymczak, 1995).
Powyższe ukazuje doskonale, że marka zależy głownie od usługi (jakość,
renoma, poważanie, respekt), produkt od technologii wytwarzania. (Skoro zaś
turystyka jest usługą, tak uzasadnione jest mówienie o marce regionu turystycznego.
Region turystyczny jako generator usługi wytwarza markę, do tej marki
ustosunkowuje się turysta, czasem nawet nieświadomie, ustosunkowanie powstaje
samoczynnie, na pierwszy tylko kontakt z regionem).
Marka towarowa- znak dowolnej klasy, identyfikujący konkretny produkt,
znak ochronny. (J. Sarzyńska- Putowska, 2006)
Submarka w rozumieniu pracy to marka o terytorialnie mniejszym zasięgu,
korzystająca z podporządkowania marce-parasolu
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Marketing
Przez Ph. Kotlera (1994) jest definiowany jako proces społeczny i zarządczy,
dzięki któremu konkretne osoby i grupy otrzymują to, czego potrzebują i pragną
osiągnąć poprzez tworzenie, oferowanie i wymianę posiadających wartości
produktów.
• Obszar recepcji turystycznej
Jest to każdy fragment przestrzeni pełniący funkcję recepcyjną ( przyjmującą )
ze względu na zlokalizowane tam obiekty i urządzenia turystyczne. Pojęcie może
być odniesione do pojedynczego obiektu, ośrodka wypoczynkowego, miejscowości
turystycznej, jej fragmentu lub jej grupy, regionu turystycznego, a także całego kraju
(W. Kurek, 2007).
Podkreślić należy, że obszar recepcji turystycznej to luźne pojęcie i obejmuje
przestrzeń jeszcze do końca nie ukonstytuowaną. Jest najniższym poziomem
klasyfikacji obszaru atrakcyjnego turystycznie.
• Produkt
„Wszystko to, co można zaoferować nabywcom do konsumpcji, użytkowania
lub dalszego przerobu. Oprócz rzeczy fizycznych do produktów zalicza się
wszelkiego rodzaju usługi, czynności, osoby, miejsca, pomysły (projekty)
technologiczne, organizacje oraz idee” (H. Mruk, I. Rutkowski, 1999).
„Produkt jest wszystkim, co może znaleźć się na rynku, uzyskać uwagę,
zostać nabyte, użyte lub skonsumowane, zaspokajając czyjąś potrzebę lub
pragnienie” (Ph. Kotler, 1994)
„Produkt turystyczny to wszystkie dobra i usługi tworzone i kupowane w
związku z wyjazdem poza miejsce stałego zamieszkania i to zarówno przed
rozpoczęciem podróży, w trakcie podróży i w czasie pobytu poza swoją rodzinną
miejscowością”
(G. Gołembski, 1998).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
„Produkt turystyczny to dostępny na rynku pakiet materialnych i
niematerialnych składników umożliwiających realizację celu wyjazdu
turystycznego” (A. Nowakowska, 2002).
„Z punktu widzenia potencjalnego klienta rozważającego dowolną formę
podróży, produkt turystyczny może być zdefiniowany jako pakiet składników
materialnych i niematerialnych, opartych na możliwościach spędzania czasu w
miejscu docelowym.
Pakiet jest postrzegany przez turystę jako przeżycie dostępne za określoną cenę” (V.
T. C. Middleton, 1996).
S. Medlik (1995) dzieli produkt turystyczny na produkt turystyczny sensu
stricto(wszystko to, co turyści kupują oddzielnie (np. transport lub zakwaterowanie)
lub w formie pewnego zestawu –pakietu usług i produkt turystyczny sensu largo
czyli kompozycję tego, co turyści robią, oraz walorów urządzeń i usług, z których w
tym celu korzystają. Z punktu widzenia turysty produkt turystyczny obejmuje całość
przeżytego doświadczenia od chwili opuszczenia domu do chwili powrotu
„Produkt turystyczny-obszar jest szczególnie zdeterminowanym
geograficznie produktem, złożonym z wybranych elementów potencjału
turystycznego (lub istniejących produktów prostych) danego obszaru, połączonych
nadrzędną ideą, decydującą o jego oryginalności, odrębności i atrakcyjności
rynkowej” (J. Kaczmarek, A. Stasiak.,B. Włodarczyk., 2005)
Produkt turystyczny w pracy definiowany jest jako region, pewien obszar
oferujący pewną charakterystyczną propozycję spędzania wolnego czasu, czy też
atrakcję. Swoisty i naturalnie odrębny od innych, jednolity terytorialnie, promowany
jako całość. Produktem regionu turystycznego jest on sam, czyli usługa jaką za
pośrednictwem różnych podmiotów wytwarza dla turystów.
• Projektowanie Graficzne
„Projektowanie graficzne- po pierwsze to studium znaku i żmudnej drogi
prowadzącej do jego ostatecznego kształtu (…) Dobry znak, nawet jeśli jest znakiem
towarowym, dystansuje się od rozgwaru nieudanych nazw i produktów,
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
przykuwając naszą uwagę daje nam do myślenia. Po drugie, znak nie powstaje
przecież po to, aby otoczyła go pełna podziwu cisza muzealnych salonów, lecz po to,
aby spełnił się pośród zgiełku codziennego zabiegania. Po trzecie projektowanie to
dążenie do mądrego współuczestnictwa w przestrzeni. Udana forma
architektoniczna napełnia nas pewnością, ze nic innego w tym miejscu powstać nie
mogło, bowiem oznaką dobrej formy przestrzennej jest to, iż pozostaje ona w
serdecznej więzi z miejscem, które jej się powierza” (T. Sławek, 1998).
Z definicji T. Sławka wynika, ze jest to proces, który prowadzi do
wykreowania bazy, na której będzie moża oprzeć dalsze działania projektowe. Jest to
subiektywny proces autorski, mający na celu przekazanie pewnych subiektywnych
treści, emocji i wartości. U podstawy tego procesu leży targeting. komunikat
wygenerowany w tym procesie, w przeciwieństwie do komunikatu
wygenerowanego w procesie Komunikacji Wizualnej, nie musi być obiektywny i
zrozumiały dla każdego. Ma utożsamiać pewne treści ukryte i tylko w tym
przypadku ujawnia się jego dążenie do obiektywizacji. Komunikaty wygenerowane
w tym procesie zaistniawszy w środowisku publicznym nie muszą przestrzegać
reguł: czytelności, bezpieczeństwa jednoznaczności. Proces ten zaczyna się od
powstania hasła reklamowego, i znak graficzny wygenerowany w tym procesie jest
właśnie inkarnacją tego hasła, podczas gdy Kouminkacja Wizualna w sensie
dziedziny projektowej zajmuje się przekazywaniem komunikatów informacyjnych,
ostrzegawczych, lokalizacyjnych, zakazujących.
Dla przykładu, rozpatrując plastykę regionu turystycznego, Komuinkacja
Wizualna zajmuje się informowaniem gdzie znajdują się atrakcje turystyczne, jak
dojść do szlaku oraz zawiaduje całą prezentacją regionu czy to na targach
turystycznych, czy w Internecie czy też na folderze i przewodniku. Projektowanie
graficzne przygotowuje znaki identyfikacji poszczególnych regionów (tj. logotypy),
czy też poszczególnych atrakcji, bądź baz noclegowych i gastronomicznych. Tak jak
nieodpowiednio przygotowany znak identyfikacji zrazi i zmyli klientów, tak
nieodpowiedni komunikat lokacyjny nie pozwoli odnaleźć przez klientów
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
odpowiedniego miejsca. Nic wielkiego się nie stanie, ale jakby chodziło o wyjście
ewakuacyjne to problem by zaistniał.
Komunikacja Wizualna częściej przywołuje pojęcia, a projektowanie graficzne
znaki, czy symbole (M. Juda, 2002 ). Projektowanie graficzne jest narzędziem i
koniecznością w komunikacji wizualnej. Obydwa pojęcia mają elementy wspólne, a
należą do dziedziny grafiki użytkowej (Ryc. 5).
Ryc. 5 Struktura dziedziny grafika użytkowa.
Źródło: opracowanie własne
• Promocja
„Działania zmierzające do zwiększenia popularności czegoś lub kogoś;
lansowanie, protegowanie, upowszechnianie czegoś” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
• Region turystyczny
„Jest to obszar pełniący funkcje turystyczną dzięki pewnej jednorodności cech
środowiska przyrodniczego i społeczno-kulturowego oraz wewnętrznym
powiązaniom usługowym. Cechuje się wysokimi walorami turystycznymi i
odpowiednim zagospodarowaniem turystycznym w celu obsługi ruchu
turystycznego” (W. Kurek, 2007).
T. Lijewski, B. Mikułowski i J. Wyrzykowski (1985) definiują region
turystyczny jako „ (…) większy obszar o jednakowym typie środowiska
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
geograficznego ( np. Wybrzeże, Pojezierze Mazurskie )”. Wyodrębnione w ich
obrębie mniejsze jednostki nazywa się w odróżnieniu rejonami geograficznymi.
Według S. Liszewskiego (2003) region turystyczny to taka część ogólnej
przestrzeni geograficznej, na której koncentruje się ruch turystyczny (sensu largo).
W pracy produkt turystyczny wykazujący tendencję do regionalizacji, i przez
odrębność regionalną się wyróżniający, wzbogacony o elementy dodane jest
rozumiany jako marka regionu turystycznego. Wielokrotnie pojawiają się
personifikacje w stylu „zdolność regionów turystycznych”, „plastyczny aspekt
regionów”, itp. Ta personifikacja jest uproszczeniem celowym. Zachodzi w
rozumieniu regionu turystycznego jako marki miejsca (za W. Olins, 2005 w S.
Szczęsny, 2005). Oczywiste jest, że za pojęciem marki regionu turystycznego stoi
rzesza urzędników, członków organizacji turystycznych, lokalnych przedsiębiorców,
mieszkańców, pracownicy agencji reklamowej a także i turyści. Wyliczanie tych
wszystkich osób byłoby tak bezcelowe i sztuczne jak mówienie zamiast prostego
„Coca-Cola zdecydowała..itp.: „Prezydent korporacji Coca-Coli”, czy „Menedżer
Wizerunku Snickersa”
• Segmentacja rynku
„To podział rynku na względnie jednorodne grupy konsumentów (segmenty
rynku, rynki cząstkowe), które z uwagi na podobieństwo cech ujawniają podobny
popyt”
(J. Altkorn, 1995).
• Spostrzeżenie
„Wrażenie, które zostanie zweryfikowane i uzupełnione skojarzeniami
pamięciowymi” (A. Kmita, 2006).
• Strona Internetowa
„( strona WWW ) - dokument utworzony w którejś z odmian języka SGML
(HTML, XML), pobierany z dysku lokalnego komputera bądź serwera Internetowego
i interpretowany po stronie użytkownika za pomocą przeglądarki.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
(…) Cechą charakterystyczną stron WWW jest hipertekstowość często
multimedialność. Część stron Internetowych może zawierać w sobie elementy
prezentacji stworzonych za pomocą dodatkowych technlogii (np. Flash), część
tworzona jest dynamicznie w momencie wysłania przez przeglądarkę zapytania do
serwera” (www.wikipedia.org, a).
W pracy Strona Internetowa (lub WWW) znaczy nazwę indywidualną, pojęcie
ogólne, abstrachujące od konkretnych przykładów. Pisane z małęj litery znaczy
nazwę generalną.
• Sygnał
„To proces fizyczny, który dzięki możliwosci emanowania energii możliwej
do odebrania zmysłami, może stać sie bodźcem dla układu nerwowego odbiorcy i
następnie wywoływać wrażenie” (A. Kmita, 2006).
• Symbol
„Znak lub obiekt mający sens umowny, pełniący funkcję zastępczą wobec
pewnego przedmiotu, pojęcia, stanu rzeczy itp. Przywodzący ów przedmiot na myśl
lub budzący związane z nim reakcje; symbol często odnosi się do innej, nie ukazanej
bezpośrednio sfery rzeczywistości” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
• System wizualny
Powtarzalny i jednorodny sposób wykorzystywania wszelkich dostępnych
nośników komunikatów o firmie (począwszy od druków akcydensowych, po
plakaty, plandeki samochodów dostawczych, stroje pracowników, itp.). Jest to
scentralizowany system kontroli wizualnego oblicza firmy. Podstawą tego systemu
są tzw. Design Manuals (księgi systemu wizualnego, skrótowo-manualne),
podręczniki postępowania w najdrobniejszych szczegółach opisujące sposoby
umieszczania, miejsca i kolory grafiki na nośnikach komunikatów.
(M. Nikodemska-Wołowik , T. II P. Górski, M. Wołowik, 2002)
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Środki wizualne
„Zorganizowany sposób przekazywania informacji adresowanych do
odbiorcy ze średnią wartością aparatu wzrokowego” (P. Górski, 2002).
• Tożsamość produktu regionu turystycznego
To osobowość rynkowa „zjawiska” jakim jest region wykreowana przez jego
system Całościowej Identyfikacji. „Przez tożsamość wizualną regionu rozumie się
zarządzanie spójnością takich elementów wizerunku, jak nazwa i logotyp, układ
graficzny, kolorystyka i charakterystyka wszelkich materiałów używanych w
promocji” (A. Oleksiuk , 2007).
A. Oleksiuk wydziela takie pojęcie jak tożsamość wizualna. Istnieć też musi
tożsamość społeczna, zwiazana z Public Relations.
Zakładajac uprzednio, że marka może powstać samoczynnie, poprzez zaniedbanie
czy zaniechanie działań promocyjnych lub niewłaściwe przekazanie informacji,
trzeba wziąć pod uwagę, że tożsamość obejmuje również emocje powstałe
samoczynnie. Tak więc tożsamość to charakter marki, to emocje jakie marka
wywołuje w odbiorcach lub jakie właścicielowi marki zależałoby by wywoływała.
Tożsamość zamierzona może być różna od rzeczywistej.
• Turysta
„To osoba, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym
miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, dla której celem podróży
nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu
przynajmniej przez jedną noc” (GUS).
• Turystyka
„Działalność osób podróżujących i pozostających poza swym codziennym
środowiskiem nie dłużej niż jeden rok w celach wypoczynkowych, służbowych lub
innych”
(Uniated Nations World Tourism Organisation, 1993).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Typografia
„Niegdyś druk typograficzny, druk wypukły, wypukło-druk, najstarsza
technika druku” (J. Sarzyńska- Putowska, 2006).
„Dział projektowania graficznego, zajmujący się całokształtem zagadnień
związanych z estetyką druków, projektowaniem układu typograficznego różnych
postaci druków, projektowaniem pisma, czytelności układów pisma i samego pisma”
(J. Sarzyńska- Putowska, 2002).
• Typogram
„Wprowadzony przez amerykańskiego projektanta H. Lubalina rodzaj
zwięzłego wizualnego zapisu, rodzaj obrazu stworzonego z elementów
typograficznych” (B. Petrozolin-Skowrońska, red., 1995 )
• Usługa
„To każda czynność zawierająca w sobie element niematerialności, który
polega na oddziaływaniu na klienta lub przedmioty bądź nieruchomości znajdujące
się w jego posiadaniu, a która nie powoduje przeniesienia prawa własności.
Przeniesienie własności może nastąpić, a świadczenie usługi może być lub też nie
ściśle związane z dobrem materialnym” (A. Payne ,1997).
• Usługi turystyczne
„ Usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone
turystom lub odwiedzającym.” Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach
turystycznych (Dz.U. 1997 nr 133 poz. 884)
• Wiadomość
„Zinterpretowane informacje” (A. Kmita, 2006).
• Wrażenie
„Bodziec, który pobudzi receptory, a następonie układ nerwowy odbiorcy i
posiada swą reprezentację w jego świadomości” (A. Kmita, 2006).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Znak
„(…)Można prowizorycznie zdefiniować znak jako przedmiot postrzegany
zmysłowo, utworzony lub używany przez pewnego nadawcę po to, by dzięki
pewnym swym własnościom wywoływał w pewnym odbiorcy myśl, wyobrażenie,
pojęcie, sąd lub pewne ich połączenie o przedmiocie innym niż on sam” (M. Wallis ,
1983).
M. Porębski uważa pojęcie znaku pozostawione samo sobie jest niesłychanie
mętne i płynne. W jego opinii każda rzecz może być uważana za znak i żadna rzecz
nie jest sama przez się znakiem. Wszystko zależy od umowy zawartej z góry (J.
Sarzyńska- Putowska, 2006).
• Znak graficzny
Według B. Króla znak ten jest generowany w procesie Komunikacji Wizualnej.
Jest środkiem informacji, który poprzez jednorodną formę wyraźnie określa
zakres/obszar swego działania. Obszarem tym jest zapis rysunkowy operujący
najczęściej symbolem jako formą najbardziej skrótową. Symbolika ta jest tworzona z
najbardziej elementarnych, niemal archetypicznych kształtów jak koło, kwadrat,
krzyż, poprzez ornament, aż do symbolu ilustrującego wprost (J. Sarzyńska-
Putowska, 2006).
Znakiem samym w sobie, o znaczeniu przyporządkowanym w długotrwałym
procesie redukcji graficznej i transformacji fonetycznej jest litera. W historii kultury
długość tradycji ma zaraz po kole czy swastyce (A. Frutiger, 2003). „Transformacja
form litery przydaje jej znaczeń dodatkowych, stanowiła punkt wyjściowy w
transformacji wielu, a szczególnie tych pierwszych, znaków marek. Niejednokrotnie
litera traktowane jest jako gwerk czy też inicjał” (M. Juda, 2002 ).
Martin Krampen klasyfikuje znaki graficzne na dwa rodzaje,
fonogramy(grafem, wyraz, zdanie) mające wiele wspólnego z typografią i
logogramy(ikony /diagramy), którym bliżej do grafiki (J. Sarzyńska- Putowska,
2006).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Pierre Molleroup rozszerza tą klasyfikację wprowadzając dodatkową grupę
pośrednią między grafiką a typografią, mianowicie skrót (Ryc. 6), któremu bliżej jest
do litery, jednak obrazem słowa nie jest. Może być skrótem słowa bądź inicjałem, te
ostatnie zawierają w sobie również akronimy. Z inicjałów właśnie wywodziły się
pierwsze logotypy.
Ryc. 6 Klasyfikacja znaków graficznych według Pierre’a Molleroupa,
Źródło: J. Sarzyńska- Putowska, 2006 . Komunikacja wizualna, potrzebne pojęcia. ASP. Kraków
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
5. Komunikacja Wizualna regionu turystycznego
za pomocą strony Internetowej
Za prapoczątki Internetu uważa się dokonanie pierwszej transmisji danych w
sieci ARPA w 1969. W 1974 ojciec Internetu, V. Cerf wraz z B. Kohnem publikują
artykuł „A protocole for pocket network intercommunication”, proponujący
stworzenie protokołu TCP, który do dziś jest obowiazującym standardem
architektury Sieci. W artykule tym po raz pierwszy użyte zostaje słowo „internet”. W
1989 T. Berners-Lee przedstawia ideę zarządzania danymi, opartą na wcześniejszych
konceptach hipertekstu. Powstaje język HTML. Data ta wyznacza początek prac nad
usługą World Wide Web. Firma The World rozpoczyna działalność jako pierwszy
komercyjny dostawca Internetu na świecie. W 1991 T. Berners-Lee umieszcza w
Internecie pierwszą w historii stronę WWW. Jest ona fundamentem budowy strony
po dzień dzisiejszy, zawierała elementy typograficzne jak: układ chorągiewkowy
(wyrównanie do lewej), jeden krój pisma, jednolite białe tło i czarny tekst (M.
Karciarz, 2008).
Początki pracy z Internetem opierały się na trybie tekstowego wydawania
poleceń, zaś trudny jezyk komunikacji z maszynami dostępny był głównie
specjalistom. W roku 1993 rozpoczęła się pauperyzacja Internetu. Powstała pierwsz
graficzna przegladarka Internetu, Mosaic (M. Karciarz, 2008). Pozwolio to na rozwój
interfejsu stron i struktur WWW.
Współczesny Internet, poprzez powszechne zastosowanie multimediów i
całkowitej hipertekstowości w pełni zrealizował założenia twórcy T. Berners-Lee i
stał się tym co R. Eisenberg nazwał „infotainment”(zbitka angielskich słów:
information i entertainment oznaczająca połączenie informacji i rozrywki) (za R.
Einsberg, 1980 w: Marek Staniewicz, 2008). T. Berners-Lee wyobrażał sobie Internet
jako sieć globalnej informacji, równouprawnienia w dostepie do wiedzy i swobodnej
wymianie bazującej na hipertekstowym uporządkowaniu danych tj. łączącym
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
fragmenty z innymi fragmentami powiazanymi podobną treścią. K. Krzysztofek
określa ekspansję internetu „hipertekstową akceleracją – łączeniem wszystkiego z
wszytskim (M. Otrocki, 2008)” a L. Qvourtrup określa pokolenie Internetu
„Społeczeństwem Hipertekstowym”, którego podstawową kategorią odróżniajacą je
od przyszłych i przeszłych jest złożoność (complexity) (za L. Qvourtrup, w: 2003, J.
Ruttenbeck, 2007).
Współczesną fazę rozwoju stron WWW określa się mianem filozofii Web 2.0.
Jej celem jest multimedialność, łączenie mediów (film, animacja, dźwiek, tekst) ale
powiązana z tworzeniem contentu, a więc nowego społeczeństwa opartego na
wielości, złożoności i wymianie. Interfejs współczesnej strony WWW jest
konwergencją mediów (M. Staniewicz, 2008).
Jest multimedialnym, interaktywnym i złożonym narzedziem komunkacyjnym,
edukacyjnym i rozrywkowym.
5.1 Strona Internetowa na tle działań promocyjnych
„(…) Ze względu na to, że oferta usługodawcy jest na ogół w większym
stopniu niematerialna, nabywcy szukają dowodów tzw. elementów usługi, które są
możliwe do oszacowania przed nabyciem usług” (M. Daszkowska, 2005). Tymi
dowodami są opinie innych, popularność, obeznanie, jakość prezentacji i reklama
usług. Tu właśnie jest pole działania dla promocji a poprzez promocję dla
Komunikacji Wizualnej. Im częściej i więcej widzimy tym bardziej znajoma wydaje
nam się marka.
Za najważniejsze elementy dla rozwoju konkurencyjnego produktu uznaje się
trzy koncepcje marketingu: marketing atrakcji, marketing wizerunku i marketing
infrastruktury (za M. Zajaczkowski w: A Oleksiuk., 2007). Marka to marketing
tożsamości. To działania na marce zmieniają tożsamość produktu, rzadko zaś zmiana
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
produktu jest w stanie zmienić markę . Pamiętać nadto należy, że zmiana produktu
w wypadku regionu turystycznego jest niezwykle trudna.
Tożsamość marki, czyli jej charkter, jej osobowość są wykładnikiem
elementów wizerunku i Public Relations.
Internet natomiast w postrzeganiu T. Tokarza (2008) jest narzędziem
tworzenia nowej tożsamosci zbiorowej. Pod tym pojęciem rozumie on pewien zbiór
wartości (idei, poglądów, norm, wyobrazeń), który podziela pewna grupa osób i
który daje im poczucie identyfikacji i odrębności. Integrujące zdolności nowych
mediów zauważali przed nim D. B. Brown (1996), E. Michaels (1994) J. H. May (1998)
oraz D. M. Kowal (2002) (J. H. May, 1998; D. M. Kowal, 2008).
Użytkownicy witryn internetowych tworzą różnego rodzaju zbiorowści.
Czasem, jak to jest w przypadku dużych portali, jest to po prostu luźny zbiór osób
przebywajacych od czasu do czasu w jednym miejscu i wymieniajacych się
informacjami i opiniami. Innym razem możemy mówić o zdefiniowaniu się pewnej
„grupy”, zbiorowości połączonej pewną więzią i współną postawą (T. Tokarz, 2008).
Z tego wynika, że portal internetowy posiada zdolność organizowania wokół siebie
użytkowników połączonych jakąś myślą, stosunkiem do jakiegoś wydarzenia czy
wspólnym pragnieniem bądź przeżyciem.
Nic więc dziwnego, że stronę internetową coraz częściej wykorzystuje się jako
niezwykle skuteczny element elektronicznego Public Relations i marketingu. Dzięki
multimedialnej specyfice komunikatu cyfrowego pozwala ona odbiorcy na
niespotykane dotąd wykorzystanie elementów interakcji i włączenie się w życie „e-
społeczności”. Z jednej strony proces ten może wpływać na wspomaganie innych,
już istniejacych przekazów medialnych, które funkcjonują poza wirtualną
rzeczywistością. Z drugiej strony zaś stanowić może punkt wyjściowy do
wykreowania nowych komunikatów, które w krótkim czasie mogą się usamodzielnić
i funkcjonować niezależnie od zasobów Internetu (M. Staniewicz, 2008).
Skoro więc marka wywołuje emocje i posiada tożsamość, potrafi organizować
wokół siebie „krąg” odbiorców, posiada takie same właściwości jak Strona
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Internetowa. Według T. Piróga w Sieci, tożsamości które się tworzą są przeważnie
kręgami, tj. zbiorowościami, w których wykształcają się zalążki wzorów działań,
jednak członkowie nie mają żadnego interesu ani potrzeby przekształcania kręgu w
grupę (za T. Piróg, 2003 w: T. Tokarz, 2008 ).
Tak więc rodzi się pytanie, czy marka jest tym samym co Strona Internetowa.
Definicja marki daje rozciągnąć się na Stronę Internetową, i faktycznie znane są
pewne marki występujące tylko pod postacią strony internetowej, np. Allegro,
Nasza-Klasa, Onet.pl.
Marki natomiast nie można subsydować stroną internetową, lecz nic nie stoi na
przeszkodzie by ją w nią wzbogacić, a nawet jak twierdzi M. Straniewicz (2008), czy
A. Oleksiuk (2007) koniecznie to uczynić. Skoro strona WWW ma takie zdolności
integracji, doskonale się nadaje do łączenia w „krąg wiernych odwiedzających”
i zaangażowanych turystów, czyli tych najbardziej pożadanych dla regionu.
Na samym początku przeanalizowano kanały jakimi promowane są regiony
turystyczne. W tym celu wykonano badanie ankietowe pt. „Badanie postrzegania
różnych sposobów promocji”. Respondentom zadano pytanie w jakich mediach, jeśli
sobie przypominają, natknęli się na reklamy regionów turystycznych (Tab. 6).
Wyniki wykazały, że respondenci najczęściej pamietają opinie innych ludzi.
Jest to doskonałe narzędzie promocyjne, tzw. marketing szeptany lub pokrewny mu
wirusowy (ten drugi polega na rozprzestrzenianiu plotki czy innej zaprogramowanej
treści). Wielu respondentów pamięta reklamę za pomocą plakatu (45,2%), reklamy
czy artykułu w gazecie (po 38,7%) lub ze strony internetowej (35,5%).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Procent odpowiedzi
z ogółu
Medium za pomocą którego reklamowano region
turystyczny
25,8 Radio
35,5 Telewizja
25,8 Reklama radiowa
45,2 Plakat
38,7 Reklama w gazecie
64,5 Namowa znajomych
29,1 Namowa innych ludzi
38,7 Artykuł w gazecie
35,5 Strona Internetowa
Tab. 6. Odsetek z respondentów, którzy potrafią przypomnieć sobie reklamę regionu turystycznego w poszczególnych mediach.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania sondażowego pt. „Badania wiedzy o Komunikacji Wizualnej”
Zweryfikowano w ten sposób kanały jakimi przekazywana jest informacja o
regionie turystycznym. Najszerzej stosowanym kanałem promocji jest tradycyjne
medium papierowe, tj gazeta. Łącznie reklamę i artykuł w gazecie za źródło swojej
informacji wskazuje 77,4 % respondentów, więcej informacji przekazano tylko
bezpośrednio ( 94,3 % ), czyli poprzez namowę. Frapujący jest niski udział
nowoczesnych mediów masowych w tym procesie, strony internetowe i telewizja
prześcigane są przez wszystkie inne media, nawet Radio (rozpatrywane łącznie) i
plakat.
Celem potwierdzenia tak uzyskanych wyników poproszono w „Badaniu
wiedzy o Komunikacji Wizalnej” respondentów o zdefiniowanie Komunikacji
Wizualnej. Jest ona istotnym współcześnie narzędziem promocji, czyli wiedzę o
Komunikacji Wizualnej można łaczyć z wiedzą o promocji.
Większość respondentów ograniczyła się do prostej enumeracji środków jakimi
komunikat wizualny jest przekazywany ( 29% ). Z pozostałych odpowiedzi
utworzono prostą definicję.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Kouminkacja Wizualna jest: (ok. 30%) to przekaz lub komunikowanie; treści(
ok. 10%), informacji (ok. 10%). Jako środek za pomocą którego się to odbywa
wymieniono: obraz (ok. 20%) , plakat (ok. 18%), billboard (ok. 9%), telewizję (ok.
20%). Cele jakim służy to głównie cele reklamowe (ok. 30%).
Tak utworzona definicja wskazuje, że rzadkość wiązania Komunikacji
Wizualnej z elektronicznymi mediami masowymi nie jest charakterystyczna tylko
dla regionu turystycznego. Odpowiedzi respondentów pozwalają ocenić znajomość
Komunikacji Wizualnej jako powszechną acz powierzchowną. Wynika to raczej z
prostoty rozszyfrowania pojęcia "komunikacja" i elementu "wizualna". Brak
powiązania Internetu z Komunikacją Wizualną i nieznajomość promocji w Internecie
nie znaczy, że w opinii respondentów jest on nieważny (Tab. 7), raczej nieznany bądź
niespotykany.
Czego brakuje twojemu ulubionemu regionowi
turystycznemu?
Tańsze noclegi, zniżki, promocje 4,6%
Infrastruktura transportowa
i turystyczna
87,8%
Promowania, reklamy 6,1%
Zrównoważony rozwój, myślenie
o środowisku
1,5%
Tab. 7 Czego brakuje polskim regionom turystycznym w konkurencji z zagranicznymi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania sondażowego pt. „Badania postrzegania różnych sposobów promocji”
Z formy pytania nie wynika wniosek o wadze Internetu. Respondenci zapytani
czego barkuje ich ulubionemu regionowi turystycznemu wskazywali na reklamę i
promocję (6%), na brak infrastruktury turystycznej ( 87,8 % ); natomiast poproszeni
o zestawienie polskich regionów z regionami zagranicznymi wskazywali, że brakuje
polskim regionom informacji i oznaczenia (36%) a 8% wskazało na braki w
organizacji. Najbardziej w opinii respondentów polskie regiony odstawały w
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
zagospodarowaniu i infrastrukturze turystycznej (52% ).
Badanie dało wyraz stereotypowej opinii Polaków czy też polskich turystów ( Tab. 8)
głoszącej, że polskim regionom barkuje informacji i oznaczeń atrakcji.
Czym polskie regiony odstają od regionów zagranicznych? Zagospodarowanie turystyczne 52%
Informacja i oznaczenia 36% Atrakcje zastane 4%
Organizacja 8%
Tab. 8 Jakim elementem polskie regiony turystyczne odstają w konkurencji z regionami· zagranicznymi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania sondażowego pt. „Badania postrzegania różnych sposobów promocji”
Grupę respondentów, którzy tworzyli definicję Komunikacji Wizualnej
poproszono o wyrażenie opinii, którymi elementami marki sugerują się w
najwiekszym stopniu przy zakupie produktu (Tab. 9).
Element marki Średnia, max 10
Reputacja 8
Cena 7,032258
Moda 4,064516
Wygląd, Opakowania 4,870968
Korzyści dodatkowe 4,903226
Dostępność 6,516129
Reklama 4,580645
Sugestia sprzedawcy/ usługodawcy 4,548387
Atmosfera w sklepie 5,225806
Inne 0,806452
Tab. 9. Waga jaką respondenci przyporządkowali poszczególnym elementom marki podczas dokonywania zakupu w skali 0-10.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania sondażowego pt. „Badanie wiedzy o Komunikacji Wizualnej”.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Respondenci przyznali reklamie 45,8 % wagi przy podejmowaniu decyzji o
zakupie, przy czym dała się zauważyć duża rozbieżność w zależności od płci
(kobiety 53%, mężczyźni 32,7%). Nie jest to tak wiele jakby można się było
spodziewać sądząc po czasie jaki zajmują w naszym życiu reklamy, trzeba jednak
pamiętać, że w odpowiedziach respondentów często bierze górę stan idealny nad
rzeczywistym. Tak wysoka ocena reputacji oraz atmosfery w sklepie jest szansą dla
marketingu wirusowego (szeptanego) (M. Nykowski, 2009) i bezpośredniego.
Powyższe wyniki nie ukazują wcale Strony Internetowej jako najważniejszego
elementu Komunikacji Wizualnej, ani też promocji, nie za wysokie noty otrzymuje
także telewizja. Bardzo popularna jest reklama zewnętrzna, tj. outdoor. Nie świadczy
to o specyfice polskich odbiorców, ale o ciągle niewielkiej popularności tych kanałów
w myśleniu gestorów. Wyniki wykazują, że podejmując decyzję o zakupie,
ankietowani, bardziej zwracają uwagę na reputację, cenę i dostępność, niż na
elementy dodane (reklamowane), takie jak wygląd, korzyści dodatkowe, atmosfera
(Tab. 9). Badani uważają polskie regiony za słabo zagospodarowane turystycznie
(52%) i oznaczone (36%), ale atrakcyjne, 96 % badanych nie uskarża się na brak
atrakcyjności.
Przekazem informacji jest taniej zarządzać, a jeśli nie stać regionu na
inwestycję w infrastrukturę i zwiększenie satysfakcji turystów o połowę, to właśnie
w manipulowaniu elementami wizerunku i PR powinien budowac swoją tożsamość i
tak zyskiwać wzrost zadolowenia turystów o trzecią część (Tab. 9). Właśnie
zwrócenie uwagi na ten fakt tańszego zarządzania tożsamością marki poprzez
wizerunek jest dla pracy programowe.
Do podobnych wniosków dochodzi dyrektor kreatywny agencji reklamowej
Eskadra. Uważa od, że kampanie billboardowi są w promocji miast i regionów
obecnie najpopularniejsze. Ale jeśli samorządy chcą działać skutecznie, to proporcje
w wykorzystaniu mediów powinny zostać odwrócone „(...) W dużych budżetach na
promocję inwestować w emisję spotów telewizyjnych , bo te są jak na razie rzadko w
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
marketingu terytorialnym wykorzystywane. Warto wydać pieniądze na telewizję, bo
choć jest ona droga, to w stosunkowo krótkim czasie pozwala na pokazanie
największej liczby informacji , łącznie z zaprezentowaniem atmosfery miasta” (M.
Zmyślony, 2009).
Do przekazania treści reklamowych i atmosfery nadaje się jeszcze lepiej niż
telewizja Internet. Najważniejszą właściwością Strony Internetowej jest jej istnienie
poza czasem J. Stasieńko nazywa stronę WWW „sceną symultaniczną” (2008). Strona
istnieje ciągle i nie jest uzależniona od okresowej promocji. Nie trwa minutę czy pół i
nie jest ograniczona terytorialnie do kilku nośników, jak reklama zewnętrzna.
W poniższym rozdziale, analizującym taki element Komunikacji Wizualnej jak
Strona Internetowa, przykłady będą odnoszone do systemów identyfikacji wizualnej
Szczecina i Śląskiego, marek modnych i mocno promowanych w czasie pisania
pracy. Są to marki podobne pod względem liczby powiązanych haseł wyszukanych
podczas przeszukiwania Internetu (Tab. 5). W przypadku Śląskiego korzystano
również ze świetnie przygotowanego podręcznika identyfikacji wizualnej (Design
Manual) dla submarki regionu, Szlaku Zabytków Techniki.
5.2 Strona Internetowa jako element Komunikacji Wizualnej
Zgodnie z rozumowaniem J. Kralla odnośnie marki, Strona Internetowa jest
elementem dodanym regionu, wspomaga tworzenie się marki i branding, jest
dowodem potwierdzajacym tożsamośc regionu turystycznego (J. Krall, 2001), z tego
też powodu ważne jest poznanie zasad funkcjonowania regionów w przestrzenii
stron WWW. Zwłaszcza, że popularność Internetu rośnie w ogromnym tempie. W
1992 do sieci było podłączonych około 1mln komputerów, w 2001 już 110 mln (M.
Karciarz, 2008).
Strony Internetowe to środek przekazu informacji charakterystyczny nie tylko
i wyłącznie turystyce regionów. Internet powstał dla szerszych celów i dla dziedziny
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
promocji regionów został później zaadoptowany. Strony turystyczne budowane są
przeważnie na tych samych zasadach co inne strony, są jednak pewne szczególne
różnice.
W badaniu „Rankingu układów Stron Internetowych poświeconych turystyce
regionów” wyliczono średnią tygodniową respondentów spędzanego czasu na
surfowaniu po internecie na 17,65 godzin, 29 respondentów spędzało tygodniowo
więcej niż 20 godzin na surfowaniu, natomiast pięciu deklarowało spędzanie więcej
niż 30 godzin. Jedna zaledwie osoba z 84 przebadanych zadeklarowała nie
przeglądanie Internetu. Wśród badanych dominowali ludzie młodzi (Tab. 1), oni też
zawyżali średnią spędzonych tygodniowo godzin w sieci. Średnia dla osób powyżej
30-tego roku życia to 10,6 godziny w tygodniu. Te wyliczenia czasu potwierdzają jak
ważny jest Internet i jak ważny może być za pomocą niego prowadzony marketing,
zwłaszcza, że jest relatywnie tanim środkiem promocji, a koszta poniesione na
inwestycje w stronę internetową rozkładają się na długi okres jej funkcjonowania.
Strony internetowe definuje multimedialność i konwergencja mediów (M.
Staniewicz, 2008) oraz oparcie się o hipertekstowy sposób łaczenia poszczególnych
części w całość (M. Bugajski, 2008). Składają się z obrazków, logotypów, typografii i
kompozycji barw. Tym obiektom nadaje się funkcje komunikatu. Wszystkie
zastosowane przez twórcę strony środki zmierzają do jednoznacznego przekazu
określonych treści. Treści te to informacje sformułowane w celu przekazania ich
konkretnemu odbiorcy. Przyjmują one postać komunikatu a celują by stać się
informacją. Wynika z tego, że komunikat złożony jest z poszczególnych obiektów.
Znaczyłoby to, że Strona Internetowa jest doskonałym narzędziem Komunikacji
Wizualnej, jednak sam fakt zastosowania wszystkich znanych elementów
Komunikacji Wizualnej w jednym miejscu nie świadczy wcale, że mamy do
czynienia z nowym narzędziem. Może bowiem być to efekt zastosowania narzędzia i
przekształcenia starej treści a nie wymyślenia nowego narzędzia. Narzędzie, oprócz
wspólnego z innymi narzędziami przeznaczenia, musi posiadać coś specyficznego,
charakterystycznego tylko dla niego. Nie można również zapominać, że strona
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
WWW powstała z idei hipertekstowego gromadzenia tekstu i że głównym
skadnikiem strony WWW jest właśnie tekst, o czym świadczą moduły wyszukujące
wyszukiwarek internetowych.
Strona Internetowa Szczecina www.szczecin.eu jest stroną dużą (Ryc. 7A),
wymagającą dwukrotnego przewinięcia całego ekranu by móc ujrzeć jej kompletną
zawartość. Jest to strona barwna i wyposażona w ruchome elementy w języku Action
Script (Flash) i Java Script ( animowane logo ); strona Śląskiego, www.slaskie.pl
(Ryc. 7B) jest natomiast stroną wyglądającą jak Biuletyn Informacji Publicznej, jest
stroną dużą, z recenzjami zaopatrzonymi w zdjęcia, tzw. blurbs. Nie jest wyposażona
w animowane dodatki, nie dominują też na jej przestrzeni zdjęcia. Dużo jest
prostokątnych bannerów po bokach strony. Zdjęcie główne również wydaje się mieć
więcej cech banneru niż zdjęcia.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
A.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
B.
Ryc. 7 Strona promująca region A: Szczecin, B: Śląskie 1. Logotyp, 2. Zdjęcie główne, 3. Nawigacja, 4. Recenzje (blurbs), 5. Video, 6. Banner; poza tym element typograficzny występujący na całej stronie.
Źródło: opracowanie własne na podstawie www.szczecin.eu i www.slaskie.pl
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Na tym prostym przykładzie widać jak różne mogą być strony internetowe
promujące region turystyczny. Nie wydaje się celowe i możliwe porównanie ich
układów z układami stron poświeconych innym tematom. Różnorodność stron jest
nieskończona i dokładnie trzeba by sprecyzować z jakimi stronami chce się je
porównać; dlatego w dalszej część ustalony został najprzyjaźniejszy schemat Strony
Internetowej promującej region turystyczny lecz nie zostanie porównany do „innych
stron” z racji zbytniej obszerności pojęcia i niemożliwości znalezienia wzorcowej
strony.
Ze stron regionu Szczecin i Śląskie wydzielono główne elementy, które są
najbardziej charakterystyczne dla stron internetowych regionów, tj. logotyp, schemat
barwny czy układ strony(w tym zdjęcie główne i nawigacja) oraz typografia (Ryc.
7A, 7B ).
5.3 Logotyp
5.3.1 Podejście historyczne do znaku.
„(…)Wizualny przekaz informacji towarzyszy ludzkości od czasu kiedy nasi
przodkowie zaczęli świadomie wykorzystywać naturalne barwniki w celu
utrwalenia pewnych kształtów. Pragnienie precyzyjnego przedstawienia mowy
doprowadziło do powstania pisma. Aby do tego doszło potrzebny był bardzo długi
proces, stymulowany przez handel, prawo, religię.
W jego efekcie wykształcił się graficzny zapis informacji, który umożliwił rejestrację
pojęć. Pismo przekształciło się ze znaków pamięciowych ( stosy kamieni usypywane
przy drogach, płyty na grobach, itp. ) w rysunki a potem symbole przedmiotów,
piktogramy, których przykłady możemy znaleźć w piśmie chińskim, egipskich
hieroglifach, także w piśmie starożytnych Majów (A. Frutiger, 2003). Z biegiem czasu
piktogramy przyjmowały nowe znaczenia: czynności, zjawisk, pojęć abstrakcyjnych,
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
przekształcając się w ideogramy. Powstało pismo wyrazowe, potem sylabowe i
wreszcie alfabetyczne” (J. Szklarczyk-Lauer, 2002). Na przestrzeni wieków historia
symbolu przemierzyła drogę od znaczenia szerokiego, reprezentowanego
złożonością znaku po znaczenie ściśle sprecyzowane, reprezentowane znakiem
swoistym (znaki diakrytyczne, akcentujące). Postęp następował równocześnie z
poszerzaniem języka o nowe słowa i sposoby budowania zdań.
Pierwsze symbole graficzne, malowane w jaskiniach, obrazowały boskość,
płodność, inicjację, męskość, waleczność, z tego też ma swoje źródło zjawisko zwane
„odwrotne znaczenie prasłów” wprowadzone przez C. Abela w., 1884 . W
początkach języka słowo wyrażało zjawisko, a od gestu i intonacji zależało jak
wielką. Np. staroegipski ken w pisowni zaopatrzony w determinatyw, obraz silnego
lub wątłego mężczyzny. Podobne ślady znajdujemy w intonacji synonimów
chińskich i łacińskich parach altus (wysoki, głęboki), sacer (świety, bezecny), siccus-
suchy, succus – sok (S. Freud, 1994).
Proces rozwoju graficznego zapisu myśli i pojęć jest procesem cały czas żywym, np.
wprowadzony w latach pięćdziesiątych alfabet koreański ho gul (H.-M. Sohn, 1999)
czy zmiany w wyglądzie pisanego „z”. Co więcej jest to proces nie progresywny ale
wariantywny, nie dąży do wyłonienia najlepszego sposobu, ale adaptuje wszystkie
do tej pory odkryte.
Według Junga symbol jest obok personifikacji sposobem przejawiania się
treści archetypicznych, tj. służy przekazywaniu treści za pomocą przenośni, treści
złożonych i trudnych, które tylko w taki wieloznaczny sposób można przekazać (C.
G. Jung , 1993).
Liczba archetypów jest względnie ograniczona, albowiem odpowiadają one
typowym doświadczeniom fundamentalnym. Całość archetypów oznacza sumę
wszystkich potencjalnych możliwości psychiki ludzkiej. We współczesnym nam
świecie obserwujemy fenomen tworzenia nowych symboli archetypicznych. Nazwa
jest przesadnie poważna, niemniej proces zapisu pewnych emocji, wydarzeń i
zachowań towarzyszących pewnemu zjawisku, w postaci znaku, symbolu, czyli
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
proces tworzenia znaku marki jest niemal identyczny tworzeniu geometrycznych
utożsamień bogów w jaskiniach troglodytów.
Z tą jednak różnicą, że cechy, które przedstawiają te znaki nie są pierwotne, dostępne
naszej wspólnej nieświadomości, ale są wtórne i proces ich uczenia powstaje jakby
wspak; poczynając od utożsamienia sobie symbolu. Wcale bez przesady można ten
proces nazwać uzurpacją mocy symbolu (A. Kisielewski, 1999).
Człowiek w ciągu tysięcy lat plastycznej działalności wykształcił pewne znaki,
tzw. mocne, czyli bardzo popularne i łatwo czytelne: strzałki, gwiazdki, girlandy,
ósemki, postaci człowieka, po które często mimowolnie sięgamy chociażby
rozmawiając przez telefon i swobodnie, podświadomie kreśląc znaki na kartce
papieru. Są tak silne, że wychodzą spod naszej ręki prawie samoczynnie. Znaczenia
symbolu nie można przecenić, w końcu to pierwsze objawienie największego
wynalazku człowieka, tj. geometrii (A. Frutiger, 2003).
Od symbolicznego zapisu, właśnie, wszystko się zaczyna, symbol mieści w
sobie zaprogramowane wrażenia, jest najprostszą i najszybszą formą odpowiedzi na
założenia projektowe, to on znajduje właściwą interpretację, właściwy układ i kolor
dla pomysłu, to na niego w procesie projektowania graficznego przekuwa się
pomysł. To na nim zasadza się marka i całościowa identyfikacja. Jest on
wyznacznikiem, zapowiedzią i skrótowym zapisem całej kampanii reklamowej.
5.3.2 Logotyp regionu turystycznego
Tworzenie marki rozpoczyna się inwentaryzacją elementów wchodzących w
skład regionu i jeśli na ich bazie można zbudować markę to następnym etapem jest
pomysł. Szczecin wpadł na pomysł przekształcenia się w „Nową Zieloną Wenecją
Północy”. Planuje do 2050 zagospodarować liczne wyspy Śródodrza, kanały i wielkie
rozlewiska na południu i wschodzie. Stąd pomysł przeniesienia centrum miasta na
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Śródodrze, przekształcone w nowe serce Szczecina. Zielony, pływający ogród,
Floating Garden (Ryc. 8 i Ryc. 9).
Ryc. 8 Rodzina logo Szczecina. dodatkowe elementy graficzne wchodzące w skład systemu identyfikacji wizualnej.
Źródło: www.szczecin.eu, b
Ryc. 9 Logotyp stworzony dla miasta Szczecina, nazwa Szczecina zapisana w IPA International Phonetic Alphabet
Źródło: www.szczecin.eu
Chce stworzyć nowoczesne miasto, które nie boi się odważnych rozwiązań
architektonicznych. Posiadające potencjał łączenia w sobie dynamiki i kreatywności
metropolii oraz przestrzeń i spokój miejsca przyjaznego ludziom i naturze
(www.szczecin.eu, a).
Zaprojektowane przez agencję BNA logo Szczecina przedstawia
przyszłościową wizję, ekologiczną oazę,: miasto Szczecin otoczone zielenią i wodą.
Towarzyszący symbolowi zapis fonetyczny ma pokazać, że nie istnieją granice, że
Szczecin jest w centrum. Zapisując w tej formie nazwę, miasto pokazuje, że jest
otwarte na wszystkich, by wszyscy mogli przeczytać nazwę, a jednocześnie nie
pozbywa się własnej tożsamości, nie zmienia nazwy. Nawet mimo tego że jest ona
trudna do wymówienia przez obcokrajowców. Mając pomysł potrzebne jest jego
przekazanie odbiorcom. Najlepszym i najważniejszym sposobem w jaki
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
przekazywany jest pomysł jest znak, symbol. Dlatego też logotyp jest
podstawowym elementem systemu Komunikacji Wizualnej i gdyby się złożyło, że
właścicielom marki zabrakłoby pieniędzy na wdrożenie innych wizualnych
elementów promocji, na logo, z racji ceny i niewielkich rozmiarów, na pewno
znalazłyby się pieniądze. Logo jest punktem wyjścia i skrótowym zapisem
graficznym pomysłu na markę. Jego zaprojektowanie to najważniejszy krok we
wdrażaniu kampanii reklamowej, jemu podporządkowana kolorystycznie jest cała
reszta materiałów promocyjnych.
Istotę logo świetnie oddaje wstęp do podręcznika identyfikacji wizualnej
Szlaku Zabytków Techniki (Ryc.10): „Logo promocyjne jest zestawem kilku form,
układów i elementów, które decydują o charakterystycznym obrazie produktu
turystycznego (…) Stanowi jedno z najważniejszych elementów wizualnej
komunikacji. Jest sygnałem i zarazem oznaczeniem najlepiej oddającym charakter i
styl atrakcji i profil turystów” (wwwturystyka.silesia-region.pl) .
Ryc. 10 Logo Ślaskiego Szlaku zabytków Techniki , Źródło: materiały promocyjne SZT : http://turystyka.silesia-region.pl/szt/pl
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
5.3.3 Funkcje Logotypu
Znakowi handlowemu przysługuje funkcja dyferencjacji oraz wytwarzania
emocji i projekcji tych emocji na klienta. Emocje te mają służyć nakłonieniu jego do
kupna danego produktu oraz poczucia dumy i zadowolenia z kupna tego produktu.
„Elementem sprawiającym radość ma być nie tylko konsumpcja, ale wspomnienie
konsumpcji jak i posiadanie, obnoszenie się z produktem”(W. Dudek, 1985). Znaki
handlowe na płaszczyźnie zaangażowania pracowników tworzą więź identyfikacji,
pojawiając się na samochodach, wizytówkach, drukach akcydensowych stanowią
współczesną inkarnacje herbów i barw rodowych feudałów.
Główną rolą logotypu jest zwracanie uwagi, zachęcanie i kojarzenie emocji a
przez stałość, rzetelność i przewidywalność stale wysokiej jakości produktu,
przekształcanie tych emocji w sentymenty i magazynowanie tych sentymentów w
postaci treści uświadomionych.
Największym sukcesem logotypu jest jego wkroczenie w sferę treści
podświadomych, gdy jego odbiorca samoczynnie sięga po znak kreśląc na kartce,
serwetce, czy parafrazując go w jeszcze inny sposób.
Zbadano symbole marek pod kątem emocjonalnego do nich stosunku. Wyniki
ukazują, że ludzie łatwo asocjują emocje z logotypem. W badaniu głównym 51
respondentów udzieliło 1375 (bez odpowiedzi „nie znam”) odpowiedz sugerujących
emocjonalne nastawienie względem marki czyli średnio każdej marce asocjowali 2,7
odpowiedzi. Badanie wykazało większe zaznajomienie respondentów z markami
komercyjnymi Lipton, Persil, Reserved, Mcdonald's, PAH i Wawel – przeważnie po
10 procent i powyżej z ogółu odpowiedzi przypadało danej marce. Najwięcej, ok.
12% marce Mcdonald's i ok. 13% marce Reserved. ( Tab. 10 )
PROCENTOWY UDZIAŁ ASOCJACJI EMOCJI Z OGÓŁU ODPOWIEDZI (BEZ „NIE ZNAM”)
Lipton Persil Śląskie Reserved Poznań Wawel Mcdonald's PAH Zakopane
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
11,6 8,9 6 13,1 10,4 10,8 12,2 9,3 6,8
Tab.10 Udział asocjacji emocji dla poszczególnych marek w stosunku do całości odpowiedzi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt. „Emocje związane z marką”.
Najwyższy odsetek odpowiedzi spośród marek turystycznych uzyskała marka
„Poznań”, najniższy natomiast „Śląskie”, mimo dopiero co wówczas zakończonej
kampanii promocji „Śląskiego”; co tłumaczy się obszarem badań. Badanie
przeprowadzono w Poznaniu w okresie prezentowania nowego logo . Blisko 20
procent respondentów odpowiedziało, że nie zna marki „Śląskie”, dodatkowo jedna
respondentka w rubryce inne zapytała się „co to jest?” (Tab. 11).
Odsetek odpowiedzi wskazujacych na zaznajomienie z marką
Lipt
on
Pers
il
Śląs
kie
Res
erve
d
Pozn
ań
Waw
el
Mcd
onal
d's
PAH
Zako
pane
.pl
Gdy
nia
100 98,3871 80,39216 100 93,46405 97,38562 99,40828 96,2406 86,24 90,24
Tab. 11 Procent emocji wskazujących na zaznajomienie z marką w stosunku do ogółu odpowiedzi udzielonych dla danej marki.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt „Emocje związane z marką”.
.
Badanie wykazało, że logotyp jest istotnym elementem marki i wytwarza
emocje nawet jeśli respondent nie zna marki. W badaniu głównym czterokrotnie
zdarzyło się, że respondent przypisywał marce turystycznej emocje i dodatkowo
zaznaczał, że jej nie zna. Respondenci bardzo też emocjonalnie podchodzili do
aktualnej wówczas kampanii promocyjnej Poznania, odnosząc się w odpowiedziach
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
w kategorii inne, do wyglądu logotypu (raz w badaniu głównym, 3 razy w próbnym)
oraz do komercyjności marki (3 razy w badaniu głównym).
Badanie potwierdziło założone w pracy twierdzenie (Ryc. 11, Ryc. 12a, 12b i
12c), że marki turystyczne, marki regionu mogą na takich samych zasadach
wytwarzać emocjonalny stosunek nabywcy/turysty co inne marki rynkowe (Tab.10 i
11). Każda z marek, czy to regionu czy produktu dysponuje tożsamością (rodzajem
emocji jakie wywołuje) Każdy wizerunek jest odrębny, odróżniający od pozostałych.
Poprzez odpowiedniość wizualnych elementów dodanych marki potwierdzono
analogię marki regionu turystycznego do innych marek rynkowych i słuszność
reprezentowania ich za pomoca znaku identyfikującego. Każda gama emocji
przypisanych marce jest różna i nie jest przypadkowa. W przypadku każdej marki
więcej niż trzy czwarte skojarzonych emocji było emocjami wybranymi przez co
najmniej dziesiatą osobę, czyli gama przypisanych emocji cechuje się niewielką
zmiennością (Tab. 12).
Procentowy stosunek emocji przypisanych wiecej niż 5 razy w stosunku do ogółu odpowiedzi
Lipt
on
Pers
il
Śląs
kie
Res
erve
d
Pozn
ań
Waw
el
Mcd
onal
d's
PAH
Zako
pane
.pl
Gdy
nia
85,63 80,65 72,55 83,15 71,9 85,62 76,33 71,43 75,23 73,21
Tab.12 Powtarzalność odpowiedzi. Procentowy stosunek emocji przypisanych więcej niż 5 razy w stosunku do ogółu odpowiedzi
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania opinii pt. „Emocje związane z marką”.
W badaniu potraktowano zakopane.pl jako oficjalny portal miasta, czym w
rzeczywistości jest, dodanie znacznika adresu internetowego „.pl” wydaje się być
nietrafionym pomysłem. Jest to próba wytworzenia marki portalu, odrębnej od
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
marki miasta. To działanie sprawdza się w wypadku Onet.pl, ale w przypadku tego
portalu za dużą konkurencją jest silna marka miasta Zakopane, występująca w
świecie rzeczywistym. Zakopane.pl jest rodzajem marki skrytej pod parasolem, ale
za bardzo odcinającej się od „marki-parasola”. Dużo więcej marka kurortu by
zyskała gdyby była promowana wspólnie, bez takich konfudujących podziałów i
indywidualnych zapędów. Zaledwie 17,6% respondentów uznało markę za taką,
która ma ugruntowaną pozycję a aż 29,4% odpowiedziało, że jej nie zna. Natomiast
analiza WPi wskazuje na wyższą popularność Zakopanego niż Poznania, Śląska czy
też nawet Nowego Yorku (Tab. 5). Jest to kolejny dowód na to jak, mimo znanej
nazwy, logotyp może rządzić emocjami i postawami konsumentów do marki. Sygnet
logotypu z elementem „.pl” nie ma żadnego związku z regionem i jest zbędnym
elementem wprowadzającym niezrozumienie.
Badanie wykazało, że marki turystyczne nie są tak znane jak marki odzieżowe czy
żywnościowe, nawet marka Polskiej Akcji Humanitarnej jest lepiej znana od czterech
przeanalizowanych marek miejsc. Gama emocji przypisanych markom regionów jest
też mniejsza (za wyjątkiem „Poznania”) niż innym markom, mniejsza okazuje się być
tylko gama emocji wywołanych przez marke PAH.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc.11. Emocje jakie asocjują marki, wyniki badania pilotażowego pt. „Emocje związane z marką”.
Uwzględniono jedynie odpowiedzi powyżej 10 %.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 12a Emocje jakie asocjują marki. Uwzględniono jedynie odpowiedzi powyżej 10 %.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania pt. „Emocje związane marką”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 12b Emocje jakie asocjują marki. Uwzględniono jedynie odpowiedzi powyżej 10 %.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania pt. „Emocje związane marką”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 12c Emocje jakie asocjują marki. Uwzględniono jedynie odpowiedzi, które uzyskały powtarzalność powyżej 10 %.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania pt. „Emocje związane marką”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
5.3.4 Współczesny Logotyp
Logotyp wytworzył się jako elementem składu literniczego; matryca, kilku
oczkowy elementem czcionki, zawierająca skrót wyrazu lub wyrażenia (np.: np., itp.,
itd., zł, sin, cos) stosowana w celu przyśpieszenia ręcznego składania, wprowadził w
1780 H. Johnsson.
We współczesnej formie wykształcił się w XIX wieku z typogramu jako forma
graficzna będąca interpretacją brzmienia nazwy (Encyklopredia PWN, 2005) i
jednoznacznie identyfikująca markę, firmę, agencję, organizację, produkt, usługę,
przedsięwzięcie, imprezę oraz każdy inny rodzaj aktywności gospodarczej lub
społecznej. Greckie logos to słowo, mowa, wypowiedź, wiadomość, opowieść, typos –
uderzenie, odbicie, rodzaj, posąg, forma. Logotyp wiąże się ze znakiem/symbolem
poprzez jego zapis literniczy. Jest tzw. symbolem zapisu literowego, idąc dalej zapis
literowy jest zapisem znaku ergo logotyp to zapis znaku za pomocą elementów
literniczych.
Logotyp popularnie nabrał szerszego znaczenia i jest wszelką graficzną
reprezentacją rzeczywiście istniejącego materialnego podmiotu, a znak natomiast
reprezentuje idee (W. Dudek, 1985).
Taka klasyfikacja nie jest jednoznaczna i ostateczna, logotyp opowiada lepiej
dla klasyfikacji wielu typów znaków niż to się historycznie przyjęło w nazwie ( znak
rodowy, znak firmowy ) ale pojęcie nowsze i dla naszego języka obce.
We współczesnej formie logotypu możemy wydzielić element literniczy-
specjalnie wypracowany styl napisu, element graficzno-symboliczny tzw. sygnet,
czasem hasło reklamowe. Te wszystkie elementy powszechnie nazywane są logo,
nieodmiennym skrótem słowa logotyp ( Ryc. 13).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 13 Elementy składniowe logotypu.
Źródło: www.e-alw.com
5.3.5 Typologia Logotypu
Logotypy są graficznymi przedstawienia marki, firmy, agencji, organizacji, produktu, usługi ale i organizacji społecznej, kampanii społecznej oraz myśli politycznej; nie ma podmiotu rzeczy który nie mógłby występować w przestrzeni medialnej pod postacią znaku (Ryc. 14 i 15).
Ryc. 14 Logotyp Gabrieli Szabo, węgierskiej mistrzyni biegu z przeszkodami Źródło: M. Evamy. Logo. Przewodnik dla projektantów. 2008
Ryc. 15 Logotyp Grace Cathedral, kościół episkopalny, Stany Zjednoczone. Projekt: Templin Brink Design (Creative designer: Joel Templin; Gaby Brink; D: Ty Mattson) 2006. Na obchody swego stulecia w 2007 r., kościół w San Francisco potrzebował “serdecznej” identyfikacji, która oddawałaby jego otwartość i poszukującą naturę.
Źródło: www.gracecathedral.org Spośród szerokiej gamy możliwych kształtów, charakterów logotypów i
kolorów, projektanci najczęściej wybierają znaki „już sprawdzone”, istniejące w
świadomości człowieka; znaki „mocne”, pewne pozostałości archetypicznych treści.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Strzałki, krzyże, koła, kwadraty, rzadziej sięga się po całkowicie abstrakcyjne formy.
Z racji tego, że są nam obce, są trudniejsze w zapamiętaniu, nie wywołują uczucia
„obeznania z nimi”. Równocześnie z wizją logotypu musi powstawać plan promocji,
łatwiejszy i prostszy znak łatwiej promować, wydaje się dojrzalszy. Logotyp to
symbol i posługuje się językiem symbolicznym, nie jest to obrazek posługujący się
językiem opisowym.W poszukiwaniu oryginalności projektanci sięgają po szokujące
i sprzeczne z „dotychczas spotykanymi” rozwiązania, ale większość logotypów
używać będzie podobnych schematów strukturalnych, by przekazać podobną treść
jasno i wyraźnie. Oczywiste jest, że poziome linie, płomienie czy litery nie będą tak
częstymi składnikami logotypów turystycznych jak okręgi, promienie, fale, krzywe
imitujące pagórki, elementy przyrody ożywionej czy atrakcję turystyczną.
Stosunkowo rzadkie są logotypy oparte na ramkach prostokątnych czy tarczach.
M. Evamy (2008) podzielił rodzaje logotypów na trzy grupy, ( 1. ) Logotypy i
litery do których zaliczył znaki słowne i inicjały oraz elementy typograficzne. W
Komunikacji Wizualnej regionów turystycznych takie znaki raczej nie występują. W
trakcie obserwacji podczas pisania pracy nie natrafiono na żaden region, który
promowałby się tylko elementem literniczym. Znaki słowne i inicjały wcale nie
występują, elementy typograficzne natomiast można spotkać w formie „nieczystej”,
tzn. wzbogacone w element graficzny, jak „słoneczko” czy „zarys jakiegoś znanego
zabytku”. W żadnym napotkanym logotypie element typograficzny nie był głównym
elementem, a jak występował w towarzystwie skrótowej grafiki, nie wykazywał
wcale precyzji i dokładności charakterystycznych typografii (Ryc. 16) bądź sam był
wzbogacony o elementy symbolizujące region (Ryc. 17 i Ryc. 18) lub pochodzące ze
środowiska regionu (Ryc.19 i Ryc. 20).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 16 Logotyp gminy Mielno, Polska
Źródło: www.mielno.pl
Ryc. 17 Logotyp Sardynii, regionu autonomicznego, Włochy. Projekt: Pentagram, Designer: Justus Oehler,2006r.,Nie ma tu słońca morza ani piasku. Znak słowny łączący nowoczesny krój czcionki( wzorowany na Eurostile Heavy Alda Novaresego) z mozaiką kolorów wykorzystywanych do haftowania regionalnych strojów Źródło: www.sardegnaturismo.it
Ryc. 18 Logotyp miasta Wodonga w Wictorii w Australii, Projekt GollingsPidgeon, Nowatorska inicjatywa urbanistyczna, zabudowanej domkami jednorodzinnymi. Geometryczna czcionka obrazuje skojarzenia z biznesem, -samorządnością i społecznością. Źródło: www.wodonga.vic.gov.au
Ryc. 19 Logotyp Gadalaiki. Wieś wypoczynkowa, Łotwa. Projekt Zoom, 2006.
Gadalaiki oznacza po łotewsku „pory roku”
Źródło: M. Evamy. Logo. Przewodnik dla projektantów. 2008
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 20 Logotyp Lago di Garda. Atrakcja turystyczna. Włochy, projekt: Minale Tattersfield, 2005r., Logo promujące miejsce wypoczynku uchwyciło znaczący politycznie fakt dla włoskiej turystyki- połączenie trzech rywalizujących wcześniej o przychody znad jeziora Garda regionów turystycznych- Trentina, Lombardii i Veneta.
Źródło: M. Evamy. Logo. Przewodnik dla projektantów. 2008
Drugą kategorią w klasyfikacji Michaela Evamy są logotypy bazujace na ( 2 )
Symbolu. Jest to najsilniejsza grupa wśród logotypów regionów turystycznych.
Różni się od logotypów bazujących na typografi przesunięciem ważności w stronę
grafiki, która gra w nich najważniejszą rolę. Logotypy oparte mogą być na
symbolach przedstawiających ( Ryc. 21, 22 ) lub abstrakcyjnych ( Ryc. 23 i 24 ). Te
drugie są znacznie częstsze w turystyce regionów.
Ryc. 21 Logotyp Brand Australia. Kampania turystyczna, Projekt: FutureBrand Melbourne, 2003,
Źródło: M. Evamy. Logo. Przewodnik dla projektantów. 2008
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 22 Logotyp San Francisco Zoo. Projekt :Pentagram,
Źródło: www.sfzoo.org
Ryc. 23 Logotyp Minnesota Zoo, Stany Zjednoczone, Projekt: Lance Wyman 1979, Źródło: M. Evamy. Logo. Przewodnik dla projektantów, 2008
Ryc. 24 Logo Stafforfdshire, Wielka Brytania. Projekt Dragon Brands, 2006 . Aby promować Staffordshire, centrum brytyjskiej ceramiki, wdzięczne miejsce turystyczne, logo maluje hrabstwo jako „świat możliwości”
Źródło: M. Evamy. Logo. Przewodnik dla projektantów. 2008 Trzecią kategorią według Michaela Evamy są rodziny. Występują one gdy
mamy do czyniania z korporacją składajacą się z wielu działów, np. Orbis (Orbis
Hotele, Orbis Travel, Orbis Transport) czy na poziomie submarek regionów (Ryc. 7).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Zaprojektowanie logotypu jest skutkiem odpowiedzi na założenie projektowe.
Skoro jest skrótowym zapisem myśli przewodniej- idei marki regionu, nie może być
tylko ładnie wyglądającym elementem, ale musi tworzyć, współgrać i
ugruntowywać wizerunek regionu. Sam proces odpowiedzi na te założenia nie jest
wolny od błędów niezrozumienia i konfliktów koncepcji. Często tez projekty
poddawane są pod społeczne dyskusje (Ryc. 25 i 26). W Białymstoku propozycja
Eskadry wzbudziła kontrowersje.
Ryc. 25 Propozycja logo Białegostoku.
Źródło www.gazeta.pl, a
Zaprojektowane przez tą agencję logo zostało w społecznym plebiscycie
odrzucone ponieważ za bardzo wydawało się podobne do byłego logo
amerykańskiej organizacji mniejszości seksualnych. Połowa mieszkańców
opowiedziała się za modyfikacją logo. Agencja pracuje nad nową propozycją, wynik
tych prac również poddany będzie konsultacjom społecznym.
W Poznaniu założeniem było pokazanie miasta jako prężny ośrodek sukcesu
przyciągający młodych i zdolnych; POZnan*: POZ jest powszechnie używanym
skrótem miasta, a gwiazdka ma się kojarzyć z inicjatywami Poznania. Poza tym
logotypem w takiej postaci daje się zapisać za pomocą każdej klawiatury”(Ryc. 26)
(M. Wyszyńska, 2009).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 26 Logotyp Poznania,
Źródło: materiały promocyjne miasta
Przeprowadzone w pracy badania weryfikujace „Emocje zwiazane z
marką”dały wyraz kontrowersjom towarzyszącym wprowadzeniu nowego
logotypu., 19,6% respondentów wyraziło swój sprzeciw, a niechęć aż 41,1% . Znaczy
to, że kontekst zaplanowany przez agencję reklamową nie pokrywa się z tym, w
którym odczytują komunikat odbiorcy (Ryc. 12a).
Częste są zmiany założeń marki, odnowienia logo bądź wprowadzenie całkiem
nowego Systemu Całościowej Identyfikacji (Ryc. 27 i 28 oraz 29 i 30), na czym
niestety traci region. Ewentualne straty muszą być wyrównane przez korzyści jakie
wynikają z nowego, atrakcyjnego i lepiej oddającego charakter logo, w przeciwnym
razie zmienianie logotypu nie miało by najmniejszego sensu. Zdać sobie trzeba
sprawę, że zmieniając logo można stracić tych turystów, którzy przyzwyczaili się do
danego znaku i nowego mogą nie poznać lub nie odczytać. Traci się wówczas na
renomie, reputacji która odczytywana jest przez pryzmat historii. Wielkie marki
ograniczają się tylko do zmian powierzchownych, odświerzających logotyp. Znak
Coca Coli jest od ponad 120 lat tym samym znakiem, odręcznym, wykonanym przez
ksiegowego firmy z Atlanty (M. Evamy, 2008).
Ryc. 27 Logotyp dla metropolii „Silesia”, projekt Zofii Przybylskiej z Katowic, zwycięski w plebiscycie gazety
wyborczej.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Źródło: www.gazeta.pl, a
Ryc. 28 Zwycięska Propozycja logo metropolii Śląskiej, projekt: Eskadra nadzwyczaj podobna do logotypu metra londyńskiego.
Źródło: www.gazeta.pl, a
A.
B
Ryc. 29 Logotypy Szczecina. A. logo z 2006 roku, B. logo z 2009 roku,
Źródło: www.jazz.szczecin.pl i www.szczecin.eu
A
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
B
Ryc. 30 Zmiana logotypu Leszna. A. Stare logo Leszna B. Nowe logo Leszna
Źródło: www.poligrafia.leszno.eu/files/65/logo_uml.jpg i www.leszno.pl
Tak samo postępują inne firmy,o ile tylko to możliwe, odnawiając wizerunek w
nawiazaniu do historii i z zachowaniem ciągłości (Ryc. 31).
A.
B
Ryc. 31. Zmiana logotypu firmy Basf na przestrzeni lat
Źródło: www.basf.pl; www.cache.kotaku.com
Logotyp dzięki swojej skrótowości, logo jest magazynem emocji, najbardziej
rozpoznawalnym elementem komunikacji wizualnej i najłatwiejszym w
zapamiętaniu.
Ustala bazę kolorystyczną dla kampanii promocyjnej i tym samym dla Systemu
Całościowej Identyfikacji, tj. elementów bazowych, których trzymają się wszystkie
pozostałe elementy Komunikacji Wizualnej (Ryc. 32 i 33) . Konsekwentne
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
stosowanie zasad CI nakazuje stosować wyznaczone przez logo barw przy
tworzeniu systemów wizualnych submarek.
Ryc. 32 Logo województwa śląskiego
Źródło: www.slaskie.pl
5.4 Typografia
W celu uzyskania maksymalnej spójności w przygotowywanych materiałach
promocyjnych, System Identyfikacji Wizualnej marki Szczecin określił główny wzór
typografii oparty o font z rodziny „Myriad Pro” (Ryc. 34). Krój Myriad jest krojem
bezszeryfowym (tzn. poszczególne majuskuły pozbawione są prostopadłych
wypustek), pierwsze fonty (style czcionek) tej rodziny powstały dzięki R.
Slimbachowi i C. Twombly dla Systemu Adobe w 1992 roku. Myriad Pro jest wersją
OpenType przystosowaną do celów komputerowych, dodatkowymi dizajnerami byli
Ch. Slye i F. Brady. Fonty te dostępne są też w Cyrylicy, rozszerzonym łacińskim i
Ryc. 33 Konsekwencja śląskiego Systemu Identyfikacji Wizualnej.
Źródło: www.slaskie.pl
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
greckim alfabecie . Początkowo dostępne w trzech szerokościach (różnice w
kerningu, czyli odstępach międzyliterowych i pięciu grubościach (Myriad Pro
Regular, Bold, Italic, and Bold Italic oraz dodatkowym italiku, popularnie w Polsce
zwanym „kursywą”). Po raz pierwszy pojawiają się jako czcionka podstawowa w
programie Adobe Reader 7.0 (Ryc. 34). Drugim najpopularniejszym komercyjnym
zastosowaniem jest współczesny marketing firmy Apple (Ryc. 35 i 36)
(en.wikipedia.org ), a od 2008 roku jest w użyciu także przez Szczecin ( Ryc. 37 ).
Ryc. 34 Pismo Myriad
Źródło: en.wikipedia.org
Ryc. 35 Logo iPod'a utworzone za pomocą fontu Myriad Pro Semibold
Źródło: en.wikipedia.org
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 36 Logo iPhone'a.
Źródło www.apple.com
Rys. 37 Fonty wykorzystywane w systemie Całościowej Identyfikacji, Szczecina. Tekst próbny i alfabet, Źródło: www.szczecin.eu ,c
Krój pisma jest tak starym elementem komunikatu wizualnego jak jest nim
pismo. Nie jest celowe przytaczanie tutaj historii krojów pisma, zaznaczyć jednak
trzeba jak ważne jest odpowiednie dobranie wyglądu czcionki do komunikatu.
Człytelnik nie czyta poszczególnych liter, tylko obrazy słów. „Reguły
mikroczytelności są względnie proste; wypływają one z podstawowego,
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
doświadczalnie sprawdzonego stwierdzenia, że jednostką czytania, formą
przyswojoną w czasie lektury nie jest litera, ale wyraz lub grupa wyrazów. Częstym
zjawiskiem jest antycypowanie przez oko czytelnika wyrazów, które mogą być
dopiero później dostrzeżone. Oko ogranicza się do szybkiego i powierzchownego
skontrolowania ich istnienia przez proces tzw. feed-backu, czyli sprzężenia
zwrotnego. W takim przypadku (…) czytanie jest odcyfrowywaniem dostrzegalnych
znaków: czytanie jest tworzeniem znaczenia” (F. Richeaud, 1997).
Manipulowanie krojem pisma czasem może poważnie zaburzyć płynność
czytania. W zależności od celów jakie chcemy osiągnąć, może to nieść korzyści lub
poważne kłopoty. Dla każdego języka odpowiedni jest inny krój czcionki, tak samo
różny krój czcionki odpowiedni jest dla różnych mediów. Elementy jakie wpływają
na te różnice to różne znaki diakrytyczne, kerning (odstęp pomiędzy różnymi
literami ), ligatura ( odstęp pomiędzy poszczególnymi literami w parach znaków ).
Dla przykładu rodzina czcionek Garamond najlepiej nadaje się do tekstów pisanych
w języku francuskim. Bodoni w języku włoskim i łacinie, a Baskerville w języku
angielskim (F. Richeaud, 1997).
Nowożytne podejście do typografii to początek wieku, wraz z
konstruktywistami. W Polsce do kręgu modyfikatorów słowa pisanego zalicza się
konstruktywistów Henryka Berlewi, Mieczysława Szczukę, Teresę Żarnower, unistę:
Władysławem Strzemiński. Światowej słąwy rewolucjonistami byli artyści zwiazani
z lewackimi poglądami, suprematyści radzieccy:min. Kazimierzem Malewiczem,
francuz Ferdinand Legerem później szkoła Bauhaus i Nowy Bauhaus. Znak litery
staje się wówczas formą samodzielną, może przebiegać w różnych płaszczyznach i w
różnych kolorach; Od wynalezienia linotypu a później fotoskładu aż po druk
offsetowy znak litery nie jest już tylko towarzyszem obrazu; jest czytany na poziomie
znaczenia jak i uczucia które budzi swoim wyglądem. Typografii towarzyszą dwie
warstwy percepcyjne: graficzna i pojęciowa. Operując uporządkowanym i
zhierarchizowanym systemem znaków typografia ma za zadanie „ graficzną
interpretację drukowanej informacji (…) oraz znalezienie odpowiedniej formy do
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
przekazu konkretnej treści” (P. Rypson, 1992). Gdy tekst jest znakomicie czytelny i
właściwie odbierany J. Sychut (2002) mówi wówczas o zjawisku typografii ukrytej,
zachodzącej gdy: zarówno warstwa pojęciowa i graficzna tworzą jeden spójny
przekaz.
Rozwój komputerów osobistych i wektorowych edytorów czcionek poszerzył
możliwości nowych kształtów krojów. Jednakże powstał też inny problem.
Rozdzielczość tekstu na monitorze komputera jest zdecydowanie niższa niż na karcie
książki czy czasopisma. Rozdzielczość ekranowa to 72-96 dpi, w porównaniu do
druków drukarek -1200dpi czy druków poligraficznych- 2400dpi. szybkość czytania
z monitora nie przekracza 150 znaków na minutę i człowiek dużo szybciej się męczy,
dlatego też czcionki komputerowe muszą być odpowiednio skomponowane.
Profesjonalnie zaprojektowany tekst drukowany czytamy z szybkością około 460
znaków na minutę (J. Sychut, 2002).
Wyrazem niezrozumienia zasady mówiącej, że fonty dostosowane są do treści
jest powszechnie w Polsce stosowanie czcionki Times New Roman, począwszy od
wszelkich druków po pisma Internetowe, dla których zupełnie nie jest odpowiednia.
Stanley Morison w 1929 roku podjął zadanie odświeżenia pisma codziennego The
Times, opracował wygląd graficzny pisma, który niewiele zmienił się do dnia
dzisiejszego oraz zaprojektował specjalnie dla pisma czcionkę używaną do dziś.
Swoją popularność zapewne zawdzięcza temu, że przez długi czas była standardową
czcionką w edytorze tekstów Word, nawet jeśli projektanci firmy Microsoft
dostosowali ją do środowiska komputerowego frapujące jest jak czcionka z pierwszej
połowy wieku mogła zdominować pisma drugiej połowy, i to jeszcze przekraczając
ograniczenia języka.
W wypadku stron internetowych niezmiernie ważne jest dokładne
opracowanie czcionki. Projektant Strony Internetowej musi pamiętać, że tekst na
ekranie komputera jest mniej czytelny niż tekst pisany, jak i również musi wziąć pod
uwagę, że promocyjny tekst drukowany będzie napisany ta samą czcionką. Musi
wówczas dobrać odpowiedni krój, który również będzie odpowiadał rodzajowi
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
treści jaką strona chce przekazać na poziomie przekazu informacji jak i charakteru
treści (Ryc. 38). W wypadku regionów turystycznych nie zauważa się odrębnych
sposobów zastosowania typografii czy jakiś dodatkowych reguł niż w przypadku
innych rodzajów produktów. Najczęściej wykorzystują czcionki już powstałe i
bezszeryfowe; spośród 50 przypadkowo dobranych stron internetowych (zał. 3)
dominowały strony z fontami bezszeryfowymi.
Ryc.38 Rodzaj fontów używanych w systemie całościowej identyfikacji Szlaku Zabytków Techniki. Proste, bez szeryfowe, raczej strzeliste fonty kojarzące się z pismem technicznym czy wykorzystywanym w tablicach lekarskich, w minuskułach zimne i nieznacznie gotyckie mają komponować się z charakterem szlaku
Źródło katalog identyfikacji SZT http://turystyka.silesia-region.pl/szt/pl
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
5.5 Strony Internetowe. Ich ergonomia.
Pragnąc znaleźć charakterystyczny układu Stron Internetowych poświeconych
turystyce regionów przeanalizowano 50 stron Internetowym pod kątem ich układu
(Zał. 3). Przeprowadzono badanie ilościowe pt. „Analiza układu Stron
Internetowych poświeconych turystyce regionów”. Liczną grupę wśród
analizowanych stron turystycznych stanowiły strony niewielkich wysokości,
najczęstsze dla obszarów skandynawskich, szczególnie norweskie strony, proste i
czytelne, prezentujące: podobnym zamysłem, zbliżoną kompozycją i kolorystyką
przynależność do tej samej marki. Strony te uważa się za bardzo funkcjonalne i
czytelne. Zaprojektowane w taki sposób, że całe, bądź prawie w całości mieszczą się
na monitorze komputera, bez konieczności używania paska przesuwania, wielce
ułatwiają korzystanie; barwne i oprawione świetnymi zdjęciami zachęcają do dalszej
eksploracji, tekst w nich został maksymalnie wyeliminowany, ogranicza się do
blurbs (recenzje) i headlines (nagłówki), nawigacja bardzo często jest graficzna.
Podobnie prosty i funkcjonalny układ prezentują strony portugalskie
(www.visitportugal.com , www.rt-serradaestrela.pt , www.douro-tourismo.pt).
Odmienne od nich są strony na których element tekstowy jest dominujący
(www.solanki.pl , www.touregipt.net , www.parisinfo.com ,
www.italiantourism.com , www.visitrussia.com itp.); strony te najczęściej są
bardzo obszerne, i często ich wysokość przekracza trzykrotnie wysokości monitora.
Porównując te strony poprzez nałożonie ich na siebie, uzyskano mapy
występowania poszczególnych elementów na powierzchni interfejsu. Dało to
odpowiedź, które części Strony Internetowej poświęconej turystyce regionu,
projektanci uważaja za najważniejsze albo odpowiednie dla danego elementu.
Wydzielono trzy głowne elementy.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
• Elementy grafiki objęły zdjęcia, rysunki i logotypy, jak i typografię
zdradzającą odrębność od kroju fontów tekstowych stylem lub barwą. Do
elementów grafiki zaliczane tez były reklamy jako elementy obce ale o
zaplanowanym rozmieszczeniu i okna rezerwacji hoteli lub środków
transportu podobne wyglądem reklamom.
• Elementy nawigacji objęły nawigację tekstową jak i graficzną oraz okna
(bazujące na formularzu) pozwalające na sprawdzenie dostępności, z racji
ich powiązania z celem strony.
• Element tekstowy objął w przeważającej większości jeden, lub co najwyżej
dwa kroje literowe, wyodrębniający się swoją monotonią.
Największe rozbieżności zaobserwowano w wypadku rozmieszczenia grafiki.
Najwyższy stopień zagęszczenia grafiki to 66 procent (ryc. 39). Znaczy to, że
maksymalnie dwie z trzech stron miały grafikę w tym samym miejscu. Spodziewano
się wyników, które wskażą górny i lewy róg strony jako miejsca szczególnie
uprzywilejowane.
Ważne jest, że maksymalny stopień pokrycia to 66 procent. Wskazuje to, mimo
utartych kanonów przegladania strony od lewego górnego krańca(W. Gogołek, 2005)
na dużą swobodę układów stron turystycznych. Trzeba również zauważyć, że
przestrzeń szarości jest dość znaczna, zważywszy, że 36 procent stron to strony,
których szerokość jest większa od wysokości, tj.mieszczą się w całości na monitorze,
świadczy to, że wypełnienie stron poświeconych turystyce charakteryzuje się dużym
wykorzystaniem elementu grafiki (Ryc. 40).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 39 Przestrzenne rozmieszczenie elementów grafiki na stronach poświęconych turystyce. Kolor czarny obrazuje miejsca najczęstszego występowania grafiki, format obrazka odzwierciedla stosunek boków największej ze zbadanych stron internetowych.
Źródło opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc.40 Rozmieszczenie grafiki na powierzchni odpowiadającej wielkością większości stron internetowych poświeconych turystyce i przebadanych w badaniu. Kolor biały odpowiada największemu zagęszczeniu, czarny- niewystępowaniu elementu grafiki.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
Elementy nawigacyjne stron internetowych poświęconych turystyce wykazują
dużo mniejsze zróżnicowanie. Jak w wypadku większości innych stron, powtarza się
tu znany schemat dla stron łacińskich; gdzie nawigacja występuje w pasku górnym
nad, bądź zaraz pod zdjęciem głównym/głównym elementem graficznym i
ponowiona jest w pasku po lewej części strony. Zauważa się również dość dużą
powierzchnię tych elementów względem powierzchni strony, ale jest to współczesna
tendencja do eliminacji tekstu (J. Stasieńko, 2008) i rozszerzania interaktywności
interfejsu, co narzuca nawigacji dodatkowe funkcje. Trzeba pamietać, że do
elementów nawigacji w wypadku sieciosfery turystycznej zaliczono również okna
rezerwacji hoteli, co jak w wypadku strony www.mazury.pl mocno zmienia ich
schemat strukturalny. Największy stopień pokrycia to 81 procent, zaznaczony przez
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
najceimniejszy element obrazka w górnej części (Ryc. 41). Znaczy to, że co czwarta
strona dysponowała elementem nawigacji u góry, średnio też co czwarta strona
miała ponowione bądź dodatkowe elmenty nawigacji po stronie lewej.
Ryc. 41 Rozmieszczenie nawigacji na stronach poświęconych turystyce. Kolor czarny przedstawia 81% zgodności. Biały brak pokrycia. Duży kwadratowy obszar w dolnej części diagramu obrazuje umiejscowienie pola rezerwacji na stronie www.mazury.pl
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
Analiza rozmieszczenia tekstu na stronach turystycznych ukazała natomiast
największą schematyczność. W tym wypadku ma miejsce najczęstsze pokrywanie się
rozmieszczenia spośród badanych elementów. Wspólne występowanie tekstu
zachodzi w przypadku 83% stron, tj. 41 stron miało wspólne choćby w
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
najdrobniejszej części rozmieszczenie tekstu (odpowiada mu kolor czarny na
diagramie skali szarości). Charakterystyczne dla czytelników łacińskich jest
przesunięcie zagęszczenia występowania tekstu ku lewej części strony (Ryc. 42).
Ryc. 42 Rozmieszczenie elementu typograficznego na stronach internetowych poświęconych promocji turystycznej regionów. Barwa najciemniejsza odpowiada pokryciu w 83 procentach,
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
Na podstawie wyników uzyskanych dla poszczególnych elementów i ich
wspólnego nałożenia uzyskano typowy obraz strony turystycznej. Jest to schemat
klasyczny, wywodzący się ze strony T. Berners-Lee, który poza dużym stosunkiem
grafiki w miejscu centralnym nie różni się niczym od stron internetowych innych
dziedzin. W taki sposób wyglądają skórki stron dostępne w darmowych edytorach
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
stron web. Przez miejsce centralne, rozumie się miejsce główne, najważniejsze lecz
nie środkowe geometrycznie, ponieważ środek łacińskich witryn Internetowych
przesuwa się nieco w lewą stronę monitora. Na poziomie tych trzech kategorii, tj.
grafiki, tekstu i nawigacji nie obserwuje się dużych różnic formalnych (Ryc. 43).
Analziując rozmieszczenie tych trzech elementów możemy wyznaczyć miejsce
strony gdzie jest ich najwiecej, tj. w lewym górnym rogu. Ważnym wyznacznikiem
jest fakt zaistnienie dużej fotografi w centralnym miejscu, nazwanej zdjęciem
Ryc. 43 Rozmieszczenie zbiorcze elementu grafiki, nawigacji i tekstu stron www poświeconych turystyce. Kolor czerwony poglądowo obrazuje miejsca najczęstszego występowanie grafiki na stronach, zieleń odpowiada elementom nawigacji a popiel elementom tekstowym.: Barwne pola obrazują te same skale jasności. Od najciemniejszych do wspólnego mianownika (najciemniejszym obszarom przyznano najmocniejszy kolor, połowa jasności, tj.dla tekstu 41,5 % i dla nawigacji 40,5% w schemacie Lab odpowiada niewystępowaniu barwy) Biel zastąpiono szarością dla lepszej czytelności
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
głównym. Pojęcie rozumiane jest jako zdjęcie największe i dominujące które z racji
wielkości zostaje spostrzeżone jako pierwsze i zajmuje główną pozycję w schemacie
strony. Cały układ organizacyjny jest podporządkowany temu zdjęciu i wokół niego
się definiuje..
Nadmienić trzeba, że zdjęcia główne bardzo często na stronach poświęconych
promocji turystyki są zmienne w czasie, tzn. są animowane. Ten element je wyróżnia
spośród „innych” (np. ogólnotematycznych i informacyjnych portali) stron,
prezentujących swoje logotypy. Strony internetowe turystyczne reklamują się
zdjęciem, które funkcjonuje w ich przypadku jak logotyp, flaga strony podkreślająca
jej autentyczność. Na tym zdjęciu znajduje się też często hasło promocyjne.
Zupełnie odmienny układ strony występuje w przypadku stron w innych
językach niż zapisywane alfabetem łacińskim, np. strony arabskie, hebrajskie czy
koreańskie (Ryc.44) W przypadku stron semickich centrum strony ma się tak do
łacińskiego jak odbicie lustrzane, tzn. centrum znajduje się po prawej, górnej stronie,
przesunięte lekko ku środkowi.
Ryc. 44 Schemat strukturalny strony www.visitdubai.ae w arabskiej wersji językowej
Źródło: opracowanie własne na podstawie www.visitdubai.ae
Strony w językach semickich, czytane od lewej do prawej wykazują
rozmieszczenie głównych elementów strony po środkowej i ku prawej części
powierzchni monitora. Naturalnie pasek nawigacji znajduje się częściej po prawej
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
stronie. Wśród przeanalizowanych stron zapisywanych alfabetem łacińskim
nawigacja po prawej stronie wystąpiła tylko na witrynie Møre i Romsdal
(www.visitmr.com) i w połączeniu z panelem górnym w układzie strony
www.choosechicago.com, pozostałe często korzystały z powtórzenia, bądź
umieszczenia mniej ważnych elementów nawigacyjnych po prawej stronie.
Pod koniec roku 2003 zespół badaczy z Instytutu Poyntera, Centrum
Dziennikarstwa i Nowych Mediów Estlow oraz Eyetools Inc. przeprowadziłbadania
użytkowników Internetu, analizujące w które miejsca właściwie kieruje się ich wzrok
podczas przegladania stron internetowych. Badania przeprowadzono na stronach
serwisów informacyjnych. Wykazały one istnienie schematów czytania strony. Te
schematy, to ślady jakie rysuje przesuwające się po stronie oko czytelnika, afiksujac
w kolejnych miejscach (Ryc. 45).
Ryc. 45 Schemat afiksacji oka ludzkiego podczas przeglądania stron serwisów informacyjnych.
Źródło: S.Outing, L. Ruel, Eyetracking III, 2004
„Oczy najczęściej zawieszają sie na górnej lewej części strony, następnie przebiegają
przez chwilę po tej strefie zanim przebiegną z lewej na prawo. Jedynie po pewnym
czasie przeglądania górnej lewej części strony oczy zaczynają dalszą eksplorację w
dół strony. Następnie oczy czytelników posuwają się ruchem „tam i z powrotem” po
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
reszcie zawartości strony, ze szczególnym uprzywilejowaniem lewej strony” (S.
Outing, L. Rue, 2004 ).
Oczy posuwają się ruchem skokowym. Proces czytania odbywa się w ten
właśnie sposób, człowiek nie widzi poszczególnych liter ale obrazy słów, afiksując
spojrzenie na niektórych „strategicznych” częściach, bez zawieszania go na każdej
literze (F. Richeaud, 1997).
Lewy górny narożnik strony jest punktem startowym, i miejscem
najważniejszym dla Stron Internetowych poświęconych informacjom. Jest to miejsce
występowania logotypów i nagłówków, czyli jest to miejsce kluczowe; miejsce
firmowania strony, determinujące uwagę czytelnika. Znaczenie tego miejsca
związane jest z tradycją czytania z lewej strony do prawej ale badania nie są w stanie
wytłumaczyć czy inklinacja do preferowania tej właśnie strony nie ma głębszych,
archetypicznych korzeni (A. Wojnach, 2008). Pewne jest, że zarówno czytelnik stron
jak i designer posiadają te same predestynacje faworyzowania lewej górnej części
strony (Ryc. 46).
Ryc.46 Podział przestrzeni typowej strony informacyjnej z względu na ważność poszczególnych jej części. Czerwony przedstawia strefy najważniejsze, spostrzegane na samym początku, zielony najmniej ważne, żółty średnio ważne.
Źródło: S. Outing, L.Ruel., Eyetracking III, 2004
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Zestawiając te informacje z wynikiem uzyskanym z nałożenia 50 stron
internetowych promujacych region turystyczny (Ryc. 43), dochodzi się do wniosków,
że najważniejszy element strony turystycznej przesuwa się nieco ku środkowi i
dołowi. Ważniejszym elementem niż logotyp w wypadky stron turystycznych jest
zdjecie główne. Z racji tego ,że nie jest tu ważna tak jak w przypadku portali
informacyjnych weryfikacja prawdziwości wiadomości, przez sprawdzenie
logotypu/flagi marki a ważniejsze jest zachęcenie do odwiedzenia; najważniejsze
miejsce zajmuje fotografia, wsparta najczęściej w lewym górnym rogu logotypem
regionu bądź zlogotypizowaną nazwą.
Dalsze poszukiwania zaspołu badawczego Eyetracking wskazują na
możliwości zmiany tych schematów czytania stron. Okazuje się, że czytelnik zwraca
największą uwagę na miejsca najbardziej kontrastujące (Ryc. 47 i 48). Czytelnicy
posługują się regułami czytania Stron Internetowych, jednakże są one
przypuszczalnie wtórne, nabyte w procesie nauki czytania i potwierdzone przez
rutynę przeglądania stron internetowych (A. Wojnach, 2008). Jednakże uwaga nasza
idzie też za zawartością. Lewy górny fragment strony jest niezmiennym punktem
początkowym, gdzie internauta spodziewa się znaleźć pewne informacje, głównie
dotyczące wiarygodności strony, autora. Kolejny jego krok może różnic się w
zależności od rozmieszczenia elementów przyciągających uwagę. Nie jest rozsądne,
by spojrzenie podążało tym samym schematem zawsze gdy mamy do czynienia ze
stroną internetową, nawet gdyby w schematycznych miejscach afiksacji nic by się nie
znajdowało.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 47 Schemat czytania standardowej Strony Internetowej. Kolor czerwony i pomarańczowy to miejsca największej koncentracji spojrzeń czytelników. Niebieski i szary to obszary najrzadziej czytane, Na zaprezentowanej stronie najwięcej spojrzeń czytelników kieruje się na logo i pierwszą kolumnę recenzji ( blurbs ).
Źródło: S.Outing, L. Ruel , Eyetracking III, 2004
Ryc. 48 Elementy przyciągające uwagę a reakcja na nie czytelnika. Zmiana ogólnej tendencji widoczna na „mapach ciepła”, czytelnik zaczyna wodzenie wzrokiem w lewym górnym narożniku, jednakże uwagę jego przyciąga recenzja artykuły ze zdjęciem i notatką, tzw. blurb , obok mapy ciepła strony przedstawiono schematyczne ważność poszczególnych części strony Źródło: S.Outing, L. Ruel, Eyetracking III, 2004
Nie zwraca on uwagi na grafikę na stronach informacyjnych, raczej zwraca
uwagę na różnice wielkości tekstu i interpozycję tekstu i zdjęć. Badania odkryły
również, że najważniejsze są pierwsze 2-5 cm nagłówków, czyli parę pierwszych
słów.
Sytuacja ta jest szczególnie prawdopodobna, gdy mamy do czynienia z
nagłówkiem niewiele wyróżniającym się od zawartości strony. Wyniki również
sugerują, że czytelnik czyta maksymalnie pięć nagłówków zanim wejdzie w któryś z
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
nich. Nie zależy to od ilości dostępnych nagłówków, czytelnik i tak podejmie decyzję
po przeczytaniu zaledwie około pięciu. Wyniki badań Eyetarcking udowodniły, że
czytelnik przebiega recenzje (blurbs) z góry na dół, nie czytając ich w całości,
kończąc zaledwie po paru słowach
(Ryc. 49 i 50).
Ryc.49 Sposób czytania przez czytelnika stron internetowych recenzji (blurbs) na stronie internetowej
Źródło: S.Outing., L. Ruel., Eyetracking III, 2004
Liczba tych recenzji też nie zdaje się mieć większej roli w przykuciu uwagi
czytelnika, ten i tak podejmuje decyzję o przejściu do artykułu po przyswojeniu co
Ryc. 50 .Sposób czytania przez czytelnika blurbs (recenzji)
Źródło: S.Outing., L. Ruel., Eyetracking III, 2004
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
najwyżej pięciu recenzji.
Wykazano, że większość ludzi koncentruje się na lewej trzeciej części recenzji.
Udowodniono również, że nawigacja górna jest dużo łatwiej percypowana niż
lewostronna lub prawostronna. Poprzez swoją naturalność i powszechność
zauważana jest przez 70 procent czytelników, pierwszy kontakt wzrokowy następuje
szybciej niż w przypadku innych nawigacji, może też dlatego, że znajduje się zaraz
w pobliżu logotypu, który naturalnie spostrzegany jest pierwszy. Dłuższy też jest
czas spoglądania na nawigację górną i częstsze na nią klikanie. Jednakże ludzie nie
spędzają zbyt wiele czasu na przeglądanie panelu nawigacyjnego. Ze średniego
czasu 14,5 sekund spędzonych na oglądaniu strony, 1,2 sekundy spędzali na afiksacji
na elementy nawigacji. Wykazano, że nawigacja tak naprawdę ważna jest dopiero w
przypadku kompaktowych stron. Najczęściej klikane nawigacje należały do małych
stron, niewymagających przewijania w dół, najrzadziej klikana była nawigacja
należąca do tej samej strony, tylko znacznie obszerniejszej w nagłówki i wymagającej
przewijania w dół (miała 17 recenzji, podczas gdy najczęściej klikana miała ich pięć)
(S. Outing, L. Ruel , 2004).
W jednym z badań, w grupę recenzji, wypełniających monotonnym rytmem
strony naukowcy zaingerowali wprowadzając napisane wielkimi literami słowo-
FCUK. Okazało się „eye-grabber” –przyciągaczem spojrzenia, słowem kluczowym.
Po pierwsze z racji odniesienia do wulgaryzmu, po drugie, na amerykańskim rynku
jest to kontrowersyjna marka odzieżowa, po trzecie napisana była kapitalikaami.
Większe zdjęcia mają również większą zdolność przyciągania naszej uwagi niż
niewielkie. z przebadanej grupy ludzi zaledwie 43% zwróciło uwagę na mały
obrazek, podczas gdy ponad 80% skierowało swoje spojrzenia na średnie i wielkie
obrazki. Mierząc czas, mały obrazek był oglądany przez zaledwie 0,6 sekundy,
średni już półtora razy dłużej, a wielki ponad dwie sekundy. Oczywiście ważna jest
zawartość takich obrazów. W badaniach Eyetarcking III wzięto jedynie pod uwagę
zdjęcia z postaciami, i wykazano, że lepiej zauważalne są te, gdzie występują dwie
osoby i więcej, a nie jedna. Ten wynik można odnieść do stron turystycznych, na
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
czwartej części stron pojawia się postać ludzka (26%, w przypadku zmiennych
głównych zdjęć wzięto pod uwagę te, na których występowały postacie). Postacie
przedstawiają radość, szczęście, beztroskę, i pojawiają się dla uzupełnienia
krajobrazu, by nadać mu jednoznacznego wyrazu. Postać stricte jako taka pojawiła
się jedynie na stronie www.kosice.sk/danok.sap?sekcia=relax, która jest podstroną
portalu informacyjnego o Kosicach i, co typowe dla takich stron promuje włodarza
miasta w drugim co do zauważalności, wielkości i kolei obrazku. Podobnie jest na
stronie www.kołobrzeg.pl , gdzie dwukrotnie eksponowana postać prezydenta
szczęśliwie znika w podstronie www.kolobrzeg.pl/miasto/index.php (Zał.3 i Ryc. 51)
. Jest to naturalna sytuacja w stronach turystycznych wywodzących się ze stron
informacyjnych o mieście i gminie, gdzie oszczędność spowodowała unifikację
skórki strony.
Ryc. 51 Schemat strukturalny strony www.kołobrzeg.pl/miasto/index.php. Kolory odpowiadają: czerwony- grafika, zielony- nawigacja, popielaty- tekst, tło z białego zmieniono na wyraźniejsze szare Źródło: opracowanie własne na podstawie www.kołobrzeg.pl/miasto/index.php
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Podczas wyznaczania popularnego schematu Stron Internetowych; dało się
zauważyć specjalne uwarunkowanie stron turystycznych ku dużym, centralnym
obrazom zajmującym dużą część wyświetlaną aktualnie na monitorze, jak i próby
ograniczenia obszerności tekstu na pierwszej, otwierającej stronie. Wśród
przeanalizowanych 50 stron, 18 miało kompaktowy rozmiar (Ryc. 52), z obrazkiem
zajmującym przynajmniej trzecią część ekranu i mieściły się w całości, lub prawie
całe na powierzchni monitora. Trudna do zakwalifikowania strona Słowackiego
Parku Narodowego Wysokie Tatry, wprawdzie kompaktowa, jednak z dominacją
tekstu, lewostronną nawigacją i grafiką: logotypem, po prawej stronie i nie
zajmującym więcej niż dwunastą część strony, nie został zakwalifikowany do tej
grupy.
Ryc. 52 Powierzchniowe rozmieszczenie elementów na stronie kompaktowej. Kolor czerwony odpowiada grafice, popielaty tekstowi, zielony- nawigacji, tło białe poszarzono dla wyższej przejrzystości ryciny
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
Wśród analizowanych stron często pojawiał się układ z obszernym tekstem
pośrodku, podzielonym na newsy, czy recenzje (blurbs) artykułów, z nawigacją
lewostronną , czasem i górną, oraz dość dużym, aczkolwiek mniejszym niż w
kompaktowym zdjęciem. Ten typ stron wywodzi się z układu stron informacyjnych,
administracyjnych, i jedyną różnicą względem nich jest zastąpienie logotypu przez
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
duże zdjęcie, bądź jego osłabienie przez konkurencyjny „chwytacz oczu” w posatci
hasła promocyjnego. Strony te nie mieszczą się na monitorze, i konieczne jest
przesuwanie, stosunek ich szerokości do wysokości to 1:1,5, zważywszy, że
przestrzeń efektywnie wykorzystana jest mniejsza, daje to stosunek bliski 1:2. Do tej
grupy zakwalifikowano strony z układem tekstu bez podziału na kolumny, w jednej
linii, gdzie recenzje artykułów (blurbs) były poprzedzone niewielkim zdjęciem
(thumbnail). Ta grupa jest reprezentowana przez 13 stron (Ryc. 53), które nazwano
stronami dużymi.
Do tej grupy nie została zaliczona strona www.kołobrzeg.pl/miasto/index.php,
wyróżniająca się wielkim zdjęciem zaraz pod górnym paskiem nawigacyjnym.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 53 Rozkład elementów na stronach internetowych dużych. Kolor czerwony odpowiada rozmieszczeniu grafiki, seledyn nawigacji, szary tekstowi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
W wypadku 8 stron ( Ryc. 54, 55, 56, 57 ) zaobserwowano układ średni, tj. o
stosunku wysokości do szerokości zbliżonym i powyżej 1:1, na których dominował
tekst; niemniej powierzchnie zajęte przez obrazy były dość duże, a recenzje (blurbs)
składały się z miniatury i paru linijek tekstu. Recenzje zajmowały nieregularną
powierzchnię, często ograniczoną ramką , zazwyczaj o układzie dwukolumnowym.
Wówczas obrazy towarzyszące recenzjom były większe, o zmiennej wielkości, a
liczba wątków poruszanych na stronie była mniejsza.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 54 Poglądowe rozmieszczenie elementów na stronie średniej. Kolor czerwony odpowiada grafice, zielony nawigacji, popielaty tekstowi.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania pt. „Analiza układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 55 Rozmieszczenie grafiki na powierzchni stron średnich2
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
Ryc. 56 Rozmieszczenie nawigacji na powierzchni stron średnich.
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
2 Przyjęto przedział 50% pokrycia powierzchni dla 48% wyliczonych w badaniu
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 57 Rozmieszczenia tekstu na powierzchni stron średnich.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Analizy układu Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
W grupie stron średnich rysuje się dużo większa różnorodność pod względem
rozmieszczenia poszczególnych elementów. Rozbieżność jest dość spora. Rzadkim
rozwiązaniem jest tekst nie rozbity na akapity; meczący i nieatrakcyjny swoja
monotonią. Przykładem jest tu strona www.solanki.pl. W prawdzie na tzw.
pierwszym ekranie dominuje duże zdjęcie, a tekstu jest niewiele, nawigacja dolna i
górna, dynamiczna, dalej natomias dominuje tekst wyjustowany. Podobnym
przykładem jest strona www.kosice.sk/clanok.asp?sekcja=relax, z tym, że tekstu na
niej jest dużo mniej i wyrównany jest do lewej. Nieklasyfikowalnym przykładem jest
strona Stargardu Szczecińskiego. Zasługująca na pochwałę za przejrzystość, spójność
i elegancję w kroju literniczym i logotypie, zaskakuje dwoma dużymi obrazami
umieszczonymi poniżej linii przewijania (pierwszy z nich w połowie).
We wszystkich trzech typach stron daje się zauważyć duży udział grafiki.
Najmniej jest jej na stronach dużych w stosunku do całej ich przestrzenii. Rozpatrując
tylko pierwszy ekran stron dużych nie odstają znacząco od innych typów.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Wykonano badanie „udziału grafiki na Stronie Internetowej poświeconej
turystyce”, które miało potwierdzić duży udział grafiki na stronach dotyczących
turystyki w regionach. Mieszając w sposób substraktywny kolory i obliczając średni
kolor z dwudziestu spośród wybranych uprzednio stron internetowych osiagnięto
jeden kolor uśredniony. Badanie to zostało wykonane za pomocą oprogramowania
komputerowego, ale bazuje na technice obrotowego mieszania obrazków i mogoby
być wykonane również w sposób analogowy.
Dominanta kolorystyczna tak otrzymanych kolorów jest oczywiście szara,
kolor ten powstaje naturalnie na skutek mieszania wszystkich barwników na palecie
malarskiej, czy obrotowym kole barw (Ryc. 58). Do obliczeń średniego
wypadkowego koloru wykorzystano tzw. pierwszy ekran strony, tj. powierzchnię
prostokątną, stanowiącą widoczną część strony, bez przewijania. Ograniczono ją
również, wycinając okno przeglądarki. W taki sposób uzyskano obrazki w stosunku
1: 0,5, tj. 1200 x 600 pikseli.
Ryc. 58 Średnie kolory uzyskane przez substraktywne mieszanie wszystkich kolorów na pierwszym ekranie strony internetowej i ich odpowiedniki w skali szarości Lab( po prawej stronie za czerwoną linią).
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Udziału grafiki na stronie Internetowej poświęconej turystyce”
Niektóre strony mają na tyle silne zabarwienie, że przebarwiają kolor szary.
Poprzez zmieszanie wszystkich dwudziestu uśrednionych kolorów i przekształcenia
ich w skalę szarości otrzymano procentowy udział grafiki, obrazowany stopniem
czerni w tych wycinkach stron internetowych Do porównania użyto modelu
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
kolorów Lab, przy czym w skali szarości zmienny jest tylko komponent L (lightness).
Dla omawianych stron wynik dał 83 procent, tj. jasność koloru wyniosła 83 procent,
jasność koloru białego to 100, a pełnego czarnego to 0 procent (Ryc. 59). Jednakże
zważywszy różną kolorystykę stron, jak i różną jasność i kolorystykę zdjęć na nich
zamieszczonych, dane te nie dają się obiektywnie porównać. W tym celu utworzono
trzy średnie kolory bazowe. Pierwszy kolor bazowy powstał ze strony zapisanej z
góry do dołu i od lewej do prawej strony czcionką Verdana, rozmiar 10 punktów, w
odstępach pojedynczych wierszy
(Ryc. 60).
Ryc. 59 Uśredniony koloru, przedstawiony w skali szarości Lab(83, 0, 0), uzyskany z 20 stron internetowych poświeconych turystyce.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Udziału grafiki na stronie Internetowej poświęconej turystyce”
a.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
b.
Lab(87,0,0)
Ryc. 60 Uśredniony kolor w skali szarości (b) ze strony w stosunku boków 1: 0, 5 w całości pokryty tekstem (a) zapisanym czcionką Verdana, rozmiar 10 punktów, w odstępach pojedynczych wierszy.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Udziału grafiki na stronie Internetowej poświęconej turystyce”
Z przeliczenia wynika, że strony Internetowe poświęcone turystyce są
ciemniejsze średnio o 3,5 procent od hipotetycznej strony tej samej powierzchni
całkowicie zapisanej tekstem. Potwierdza to wcześniejsze ustalenia, że strony mają
mniej dominujący element tekstowy w swojej strukturze. Dodatkowo trzeba
zauważyć, że strony bardzo często zostawiają przestrzenie wolne, białe bądź w
jasnych kolorach po obydwu stronach, by uniknąć „ucinania zawartości” przez różne
monitory (klasyczny monitor komputera stacjonarnego ma stosunek boków 4:3, a
notebooka 16:9). Ta wolna przestrzeń niejednokrotnie barwna, wpływa znacząco na
odbiór koloru i jasności stron.
Drugim kolorem bazowym do porównania był kolor wygenerowany z
pierwszego ekranu strony Internetowej www.livinginsingapore.org, wyjątkowego
portalu promującego Singapur jako idealne miejsce do życia. Strona znana z
oryginalnych plakatów kampanii reklamowej z 2003 roku cały czas stawia na
wyróżnienie. Jest całkowicie pozbawiona zdjęć
(Ryc. 61).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Te wszystkie własności czynią ją idealną strona do porównania, posiada górną i
lewostronną nawigacje, logotyp i przestrzenie wolne, barwne (jasnoniebieskie). Jej
jasność to 93 procent, znaczy to, że jest jaśniejsza niż przeciętna strona poświęcona
turystyce o 12 procent. Mając na uwadze, że różnicy koloru nie zawdzięczamy
objętości tekstu, potwierdzone jest tym samym większe wykorzystanie grafiki na
stronach turystycznych.
a.
b.
Lab (93,0,0)
Ryc. 61 Pierwszy ekran strony www.livinginsingapore.org (a), i uśredniony kolor z witryny (b).
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Udziału grafiki na stronie Internetowej poświęconej turystyce”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Do trzeciego koloru porównawczego wykorzystano cztery strony informacyjne,
średni dla nich kolor był jaśniejszy o 7 procent od stron poświęconych obszarom
recepcji turystycznej (Ryc. 62), co również potwierdza wysoką barwność i grafizację
stron turystycznych.
Ryc. 62 Uśredniony kolor serwisów informacyjnych, po lewej kolory powstałe przez zmieszanie pierwszych ekranów stron informacyjnych, bez redukowania kolorów, po prawej odpowiednik średniego koloru z tych czterech stron w skali szarości.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania ilościowego pt. „Udziału grafiki na stronie Internetowej poświęconej turystyce”
Badania udziału grafiki na stronie Internetowej poświeconej turystyce
potwierdziły wyższy niż w przypadku innych stron udział grafiki. Uzyskano mocne
potwierdzenie wyższości grafiki na stronach Internetowych poświęconych turystyce
nad komponentem tekstowym.
Badania, Eyetarcking III, które wcześniej przytoczono, skoncentrowały również
swoje zainteresowanie na różnicy pomiędzy stronami kompaktowymi, a dużymi.
Badacze zaprojektowali dwie strony, jedną kompaktową, a drugą wymagająca
przewijania (Ryc. 63 i 64) nazwaną w badaniu rozszerzą ( ang. extended , w pracy
określana jako strona średnia ).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 63, Strona kompaktowa analizowana w badaniach Eyetracking III.
Źródło: S. Outing, L. Ruel , 2009, Eyetracking III, 2004
Ryc. 64, Strona średnia analizowana w badaniach Eyetracking III
Źródło: S. Outing, L. Ruel , 2009, Eyetracking III, 2004
Wyniki badań ujawniły, że nie istnieje istotna różnica pomiędzy stronami w
czasie i sposobie przeglądania początku strony, zwłaszcza, że strona kompaktowa i
strona średnia wyglądają na swoim pierwszym ekranie prawie tak samo (Ryc. 65 i
66). Badania Eyetarcking III największe różnice wykazały w sposobie użycia
nawigacji.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 65 Mapa obrazująca częstotliwość skupiania wzroku na poszczególnych częściach strony kompaktowej.
Źródło: S. Outing, L. Ruel , 2004, Eyetracking III, 2009
Ryc. 66 Mapa obrazująca miejsca zainteresowania czytelników stron rozszerzonych-średnich. Linia przerywana to· linia „pierwszego monitora”
Źródło: S. Outing, L. Ruel , 2004, Eyetracking III, 2009
Czytelnicy stron kompaktowych wykonali 30 procent swoich kliknięć właśnie
na przestrzeń nawigacji, podczas gdy zaledwie 3 procent swoich kliknięć poświęcili
im czytelnicy stron średniach. Wśród stron kompaktowych, małych z mniejszą liczbą
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
opcji na przestrzeni strony, jest naturalne, ze nawigacja gra rolę w całym interfejsie
bardzo ważną.
Weryfikując odsetek ludzi, którzy, chociaż przez krótki okres czasu widzieli
nawigację, okazuje się, że różnica w stronach jest nieistotna. Dla strony kompaktowej
jest to 80 procent i 87 procent dla stron dużych. W przypadku stron dużych pasek
nawigacji był drugim najczęściej postrzeganym elementem, tuż po nagłówku. Na
stronach kompaktowych cztery elementy były częściej spostrzegane niż pasek
nawigacji, mianowicie: kolumna z ogłoszeniami po prawej stronie, ( the right-
column ads ) temat z pierwszej strony/przewodni ( the page flag/masthead ),
nagłówek wraz z zespołem notatek
( and headline/blurb combos ) (S. Outing, L. Ruel , 2004).
W taki sam sposób jak zmniejszona liczba opcji kierowała czytelnika w
kierunku nawigacji, tak samo też cedowała jego uwagę na ogłoszenia po stronie
prawej. Zwrócić też należy uwagę, że prawie 60 procent uczestników badania,
którym dano do przeglądania strony duże, widzieli jakiekolwiek nagłówki poniżej
pierwszego ekranu (Ryc. 66).
Opierając się o uzyskane w badaniach analizy układu Stron Internetowych
poświeconych turystyce regionów oraz badaniu udział grafiki na Stronie
Internetowej danych, przygotowano badanie opiniujące poszczególne układy Stron
Internetowych poświeconych turystyce regionów. Wyszczególniono 5 głównych
typów stron, tj.: stronę kompaktową, stronę średnią, stronę duża z recenzjami i
fotografiami, stronę średnią z ramkami oraz stronę duża z recenzjami bez fotografii.
W grupie próbnej n=20 osób, której przedstawiono pierwszą wersję prezentacji
(zał.4) najpopularniejszą stroną okazała się strona duża ze zdjęciami przy recenzjach
artykułów. Prawie jednomyślnie respondenci plasowali ja na miejscu pierwszym i
nigdy na ostatnim (Tab. 13).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
strona Procent respondentów typujących poszczególne miejsca
miejsce 1 miejsce 2 miejsce 3 miejsce 4 miejsce 5
strona 1 0 5 15 30 50
strona 2 5 40 25 20 10
strona 3 80 5 10 5 0
strona 4 15 35 35 10 5
strona 5 0 15 15 35 35
Tab. 13 Ranking układów stron www
Źródło: opracowanie własne na podstawie próby do badania rankingu poszczególnych układów stron internetowych poświeconych turystyce regionów.
Spodziewano się większego zainteresowania stroną pierwszą, prostej i
schludnej, bazującej na obsłudze nawigacji (W albumie Web design index by
Content. 03 wśród 670 wyróżnionych najlepszych stron nie było żadnej strony dużej).
Niespodziewanie wysokie zainteresowanie wykazano stroną trzecią. Strona
obfitowała w zdjęcia a dostęp do poszczególnych części był ułatwiony przez tzw.
recenzje. W przypadku tej próby ludzi, element zdjęcia okazał się bardzo ważny.
Świadczy o tym też wysokie miejsce strony średniej i średniej z ramkami. Ramki
zwiększają atrakcyjność wizualną strony internetowej i stwarzają wrażenie ładu,
jednak są trudniej czytane przez moduły wyszukujące wyszukiwarek. W badaniu
wyszła na jaw pewna inklinacja czytelników ku stronom małym, jednakże nie była
ona silniejsza od inklinacji ku stronom barwnym i zaopatrzonych w wiele obrazków.
Strona duża bez zdjęć uzyskała nawet wyższe noty niż strona kompaktowa z jednym
dominującym zdjęciem.
Wyniki badania pilotażowego skłoniły do zwiększenia atrakcji wizualnej strony
kompaktowej , jak i średniej bez ramek. Wówczas uzyskano nieco odmienne wyniki
(Ryc.67 i Tab. 14). Strona duża z fotografiami pozostała nadal najpopularniejszą ze
stron, w sumie prawie 80 procent respondentów uszeregowało ja na miejscach 1-3.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 67 Ranking układów stron, najczęściej typowane miejsca.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania rankingu poszczególnych układów stron Internetowych poświeconych turystyce regionów.
Wyraźniej zaznacza się skłonność respondentów do wybierania stron
mniejszych; strony średnie przez około 70 procent respondentów zostały wybrane na
jednym z trzech pierwszych miejsc. W wypadku strony kompaktowej wyłania się
duża ambiwalencja opinii
(Tab.14), ok. 47 procent respondentów uszeregowało ja na miejscu pierwszym,
drugim lub trzecim. Jest to wynik niższy niż wynikający z rachunku
prawdopodobieństwa dla próby losowej, tj. 60 procent.
Tab.14 Procentowe przedstawienie opinii respondentów oraz sumy procentowe przyporządkowania miejsc 1-3 i 4-5.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania rankingu poszczególnych układów stron Internetowych poświeconych turystyce regionów
Wyniki potwierdzają jednoznacznie, że strona kompaktowa nie jest aż tak przyjazna
czytelnikom jak strony średnie i duże z obrazkami. Wyniki badania nie do końca są
Procent typujących poszczególne miejsca sumy miejsc
1-3
sumy miejsc
4-5 1 2 3 4 5
strona 1 26,22951 7,8125 12,69841 26,22951 29,41176 46,74042 55,64127
strona 2 16,39344 35,9375 17,46032 16,39344 11,76471 69,79126 28,15815
strona 3 32,78689 25 19,04762 14,7541 5,882353 76,8345 20,63645
strona 4 19,67213 14,0625 42,85714 16,39344 3,921569 76,59177 20,31501
strona 5 4,918033 17,1875 7,936508 26,22951 49,01961 30,04204 75,24912
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
zbieżne z wynikami zestawienia układów 50 przypadkowo dobranych stron
internetowych promujących region turystyczny. Tendencja w konstrukcji stron
internetowych zmierza ku zmniejszaniu formatów i multiplikowaniu dodatków
dynamicznych czy Java Script czy Flash. Często menu, które jest głównym
elementem stron kompaktowych jest animowane, czego nie można było oddać w
badaniu 1, a bez tych dodatków strony kompaktowe zdają się być ubogie.
Wyróżnione powyżej układy stron internetowych poświęconych turystyce nie
odróżniają się aż w tak wielkim stopniu od stron poświęconych innym tematykom,
układy te pojawiają się dość często. Strona duża z obrazkami wygląda podobnie na
pierwszym ekranie strony jak strona średnia, z tym, że w wypadku strony średniej
ważniejsza jest nawigacja a strona duża gwarantuje łatwy dostęp do wszystkich
funkcji, artykułów i podstron poprzez przesunięcie paska przesuwania w dół. Układ
strony ze stosunkiem szerokości 1:2 i wyższym jest charakterystyczny dla stron
informacyjnych, gazet internetowych, rządowych stron informacyjnych. Układ
kompaktowy ze stosunkiem szerokości 4: 3 i obszernym zdjęciem jest częstym
rozwiązaniem dla najróżniejszych stron. Jego współczesność i funkcjonalność
świetnie odpowiadają stronom skierowanym do młodszych czytelników. „Jest coraz
popularniejszy od kiedy pajączki (robots) wyszukiwarek Internetowych mogą
śledzić łącza i treść umieszczaną w skryptach Flash bądź Java” (S. Thurow, 2005). Na
stronach nieczęste są bannery, natomiast zmienne zdjęcia główne są popularnym
rozwiązaniem.
Różnice schematów kompozycyjnych (layoutów) oraz badanie udziału grafiki
na stronie WWW promującej region turystyczny. wykazały, że schemat strony nie
jest najważniejszym elementem decydującym o zainteresowaniu nią. Obok
oryginalnego i przykuwającego oko przekazu ważna jest jego czytelność i jasność
oraz jasny przekaz treści, co sprawia, ze wiodący układ stron to mimo wszytsko
strona duża o klasycznym układzie recenzji ze zdjeciami po środku i dużą liczbą
zdjęć. Funkcjonalność A. Wojnach (2008) definiuje jako poprawną strukturę
systemów: nawigacyjnego, grafiki tekstu, koloru tła, dzielenie tekstu za pomoca
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
nagłowków, odsyłacze do atrakcyjnych stron itp. Czytelnik musi wiedzieć bez
zbędnego dociekania na jakiej stronie się znajduje i co ta strona może mu
zaoferować.
Strony promujących region turystyczny z badania pt. „Analizy układu Stron
Internetowych poświeconych turystyce regionów” charakteryzowały się bardzo
dużym udziałem stron kompaktowych, natomiast badanie najlepszego schematu
strony turystycznej nie potwierdziło słuszności tak częstego stosowania stron
kompaktowych. Unaocznia to, że oprócz elementu schematu ważna jest zawartość
strony. Możliwe, że kompaktowa modyfikacja strony użyta w badaniach nie była na
tyle atrakcyjna mulitmedialnie i traciła na tym mimo ciekawego schematu. Dlatego
też w badaniu pt. „Waga poszczególnych elementów Strony Internetowej
poświeconej turystyce regionów” skupiono się na czterech elementach
warunkujących treść strony, tj. mapie, logu, słowom kluczowym i grafice, które w
największym stopniu różnią strony turystyczne od poświeconych innym tematom.
Przebadano opinię respondentów odnośnie istotności tych elemntów na stronie
internetwowej. Skomponowano prezentacje skałdajace się ze stron sztucznie
utworzonych, w których tymi elementami manipulowano (Zał. 5).
Mapa. (Tab.15 i 16) W prezentacji 2a strona pierwsza była stroną celowo
pozbawioną mapy, w prezentacji 2b miała mapę. Druga strona w prezentacji 2b była
pozbawiona mapy, a na stronie drugiej podczas prezentacji 2a miała sztucznie
dopasowaną mapę. Trzecia strona w prezentacji 2a była sztucznie pozbawiona
mapy, w prezentacji 2b naturalnie miała mapę. Strona czwarta w prezentacji 2a miała
mapę, w 2b naturalnie jej nie posiadała.
Strona www.visitnorway.com jest rozpoznawalna jako turystyczna z mapą (94,7%),
czy jak była jej pozbawiona (100%). Strona www.isic.pl najwięcej dylematów
przysporzyła respondentom gdy była pozbawiona mapy, rozkład opinii zbliżony jest
do losowania przypadkowego. Wystarczyło uzupełnić stronę w mapę, a
rozpoznawalność jej jako turystycznej wzrosła ponad dwukrotnie ( 84%). W
przypadku strony www.visitdenmark.com zbliżony odsetek osób typował ją jako
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
turystyczną (73,6% gdy miała mapę, i 68% gdy była jej pozbawiona). Pozbawienie
mapy tej strony spowodowało wzrost ludzi niepewnych jej treści do trzeciej części,
czyli podwójenie. Ciekawe jest, ze część respondentów mimo mapy oceniła ją jako
nieturystyczną (15,8 %). Stronę lotniska www.jaerhagen.no poprawnie, tj. jako
nieturystyczną oceniało cztery razy więcej niż jako turystyczną. Gdy wyposażono ją
w niewielką mapę w lewej części ekranu nie wzrosło znacznie rozpoznawanie jej
jako turystycznej acz prawie czterokrotnie wzrosła liczba osób niepewnych i nie
mogących się opowiedzieć.
Wyniki analizowanego elementu wskazują, że mapa jest istotnym elementem
ale nie decydującym. Ponownie widoczne jest jak ważna jest treść zdjęć strony. Dwie
ze stron turystycznych oceniane poprawnie były przez 84,1 % respondentów, mimo
modyfikacji. Strony nieturystyczne z mapą były średnio oceniane jako turystyczne
przez 56%, a bez mapy jako turystyczne przez 29,1%. Największe wątpliwości były
wówczas gdy strona nie pasująca treścią do strony turystycznej wyposażona była w
mapę (56%) lub gdy turystyczna strona nie miała takowej oraz gdy ta sama strona na
głównym miejscu miała oprócz jachtów twarz dziecka.
Tab. 15 Typowanie treści stron przez respondentów, grupa B.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania sondażowego pt. „Waga poszczególnych elementów Strony Internetowej poświeconej turystyce regionów”
strona strona 1
strona 2
strona 3
strona 4
strona 5
strona 6
strona 7
strona 8
strona 9
strona 10
strona 11
turystyczna % 94,68 36,82 73,64 21,04 68,38 36,82 63,12 57,86 31,56 10,52 21,04
nieturystyczna % 0 36,82 10,52 63,12 0 47,34 10,52 26,3 26,3 42,08 31,56
trudno ocenić % 5,26 26,3 15,78 15,78 31,56 15,78 26,3 15,78 42,08 47,34 47,34
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Tab. 16 Typowanie treści stron przez respondentów, grupa A.
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania sondażowego pt. „Waga poszczególnych elementów Strony Internetowej poświeconej turystyce regionów”
Element grafiki. By zbadać ten element przygotowano w prezentacji 2b stronę
www.hardangerfjord.com zapatrzoną w żywą i kolorową grafikę, którą jako
turystyczną rozpoznawało 68,4% osób. Zestawiona ze stroną niezmodyfikowaną
(100% rozpoznań jako turystyczna) może być przykładem jak myląca jest
nieadekwatna grafika. W centralnym miejscu obydwu stron znajduje się napis
Hardanger; nawet jeśli nie znany był respondentom, musiał się kłócić z karaibską
kolorystyka fotografii co trzecigo badanego. Kolejna strona w prezentacji 2a to strona
www.hardangerfjord.com z grafiką ze strony www.tridimage.com (92% oceniło jako
nieturystyczną), a w wypadku prezentacji 2b www.tridimage.com ze zdjęciami ze
strony www.hardangerfjord.com (36,8% turystyczna, 47,3 % nieturystyczna).
Grafika, rodzaj zastosowanych zdjęć jest bardzo ważnym elementem. Stosując
ten sam układ i tą samą treść, ale zmieniając zdjęcia można uzyskać stronę o zupełnie
odmiennej treści (strona 5 i 6 tab. 16).
Logotyp. Do badania wpływu rozpoznawalności logotypu wykorzystano
strony www.goturkey.com i www.snickers.com.tr, tworząc cztery strony z
Strona stro
na 1
stro
na 2
stro
na 3
stro
na 4
stro
na 5
stro
na 6
stro
na 7
stro
na 8
stro
na 9
stro
na 1
0
stro
na 1
1
stro
na 1
2
turystyczna % 100 84 68 28 100 0 100 16 44 0 64 100
nieturystyczna % 0 0 0 16 0 92 0 28 20 88 4 0
trudno powiedzieć % 0 16 32 56 0 8 0 56 36 12 32 0
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
pozamienianymi logotypami. Wykorzystano również stronę
www.arcelormittal.com/poland i www.spain.info , zamieniając je logotypami. W
prezentacji 2a pokazywano „zwykłą” stronę goturkey bez modyfikacji. Rozpoznano
ją bezbłędnie, gdy natomiast miała zamienione logo na bardzo widoczne snickersa,
26% osób nie umiało określić jej treści a 10,5% uznało, że jest stroną nieturystyczną.
Bardzo mylącą stroną była turecka strona snickersa, nie dość, że posiadająca w swojej
zawartości mapę, to jeszcze logotyp goturkey. Uważana za turystyczną była przez
57,9%, natomiast gdy występowała bez zmian (tj. strona turecka snickersa) 56%
respondentów nie mogło jej ocenić, a za nieturystyczną uznała ją zaledwie trzecia
część respondentów.
Strona 9 to strona światowej korporacji hut stali, stylistyka strony z dziećmi i
komputerem na plaży jest pokrewna stronom turystycznym, gdy strona występuje
bez modyfikacji jest rozpoznawana jako turystyczna przez 44% respondentów, co
ciekawe z logiem Hiszpanii tylko 31,6% uznaje ją za turystyczną, nieznacznie
wzrasta udział odpowiedzi niezdecydowanych. Logo więc jawi się jako ważny
element, ale o wadze mniejszej niż grafika.
Słowo kluczowe. Strona 10 to strona w stylistyce zupełnie odbiegającej od
konwencji turystycznych. Jest to strona graficzna, bez zdjęć, na czarnym tle z dymem
papierosowym. Treść strony zachęca do odwiedzenia Bejrutu, aczkolwiek czas
prezentacji jest tak krótki, że respondenci są w stanie wychwycić co najwyżej
pojedyncze słowa jak np. Beiruth. (ok. 58% respondentów musiało zdołać przeczytać
to słowo, ponieważ dla 10,6% osób jest to strona turystyczna, a dla 47,3% jest o
niejasnej treści.
Strona 11 w prezentacji 2b jest stroną zmodyfikowaną. Ma odwrócone w lustrze logo
i zamiast napisu „why lithuania?” napis „why shipyard?”. 21,1% respondentów
oceniło ją jako turystyczną a 47,3% nie wiedziało jak ją ocenić. 31,6% było
zdecydowanych, ze nie jest to strona turystyczna. Gdy respondenci mogli przeczytać
„why lithuania?” trzy razy częściej typowali stronę jako turystyczną.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Mapa jako element stanowiący o treści stron turystycznych jest istotna, jednak
nie determinująca i nie decydująca o charakterze strony samodzielnie. Strony
turystyczne sztucznie pozbawione mapy były rozpoznawane jako takie (zbiorczo
trzy pierwsze strony prezentacji przez 84,2% osób) z taką samą częstotliwością jak te
same strony pozbawione mapy (zbiorczo trzy pierwsze strony prezentacji przez 84%,
co mieści się w granicy błędu statystycznego). Natomiast strony o odmiennej treści
sztucznie wyposażone w mapę były rozpoznawane dwukrotnie częściej jako
turystyczne (29% bez map, 56% z mapą). Wyraźnie wskazuje to, że strony promujące
obszar turystyczny dysponują jeszcze innym elementem wyróżniającym je niż tylko
mapą. Tym elementem jest grafika i charakter głównego zdjęcia. W przypadku
niezmodyfikowanej strony norweskiego regionu turystycznego Hardanger
rozpoznawalność wyniosła 100%, i była wyższa od 2/3 nawet gdy zmieniono grafikę
na nie pasującą acz kojarząca się z wypoczynkiem. Pozostawiając ten sam układ
strony ale diametralnie zmieniając grafikę nie udało zmylić respondentów ( 96%
rozpoznało taką stronę jako nieturystyczną), natomiast gdy zmieniono układ ale
pozostawiono grafikę o połowę mniej respondentów wytypowało stronę jako
nieturystyczną (47,3%). Tym samym charakter i rodzaj grafiki ukazuje się być
najważniejszym elementem decydującym o treści strony (zmiana zdjęć przy
zachowaniu pozostałych elementów strony skutkuje prawie stuprocentowej zmianie
skojarzeń odnośnie treści ). Tak samo ważna grafika okazała się w wypadku strony
www.goturkey.com, bezbłędnie rozpoznawanej jako turystycznej. Po zamianie
logotypu, nawet na bardzo znany, nadal była częściej rozpoznawana jako
turystyczna niż strona nieturystyczna z logotypem „goturkey”. Gdy wyeliminowano
grafikę „turystyczną” 3,6 razy więcej osób rozpoznało stronę jako turystyczną gdy
była wyposażona w logo turystyczne niż gdy była wyposażona w logo znanej marki
batonów. Również „słowa-klucze” w połączeniu z grafiką kompletnie odbiegającą od
skojarzeń turystycznych niewiele mogły zmienić (0 procent rozpoznań jako
turystyczne gdy respondenci mogli pochwycić słowo „birth”, 10% gdy mogli
pochwycić słowo „beiruth”, a licząc niezdecydowanych to prawie dwukrotnie więcej
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
osób nie umiało ocenić treści strony). Strona turystyczna, rozpoznawana jako taka
przez 64% ludzi, ze zmienionym słowem kluczowym była rozpoznawana właściwie
trzykrotnie rzadziej (strona 11).
6. Wnioski końcowe.
W badaniach, poziom wiedzy o komunikacji wizualnej potencjalnych
odbiorców usług turystycznych, oceniono jako powszechny lecz powierzchowny.
Wynika to z łatwości rozszyfrowania elementów: komunikacja i wizualna.
Respondenci prawie wcale nie powiązywali Strony Internetowej z
Komunikacją Wizualną, nie potwierdzają tym samym tezy o wysokiej roli stron
internetowych w procesie komunikowania obrazem. W pewnej sprzeczności
pozostają tu wyniki średniego czasu poświeconego w tygodniu na surfowanie po
Internecie. Przepytano 124 przypadkowo dobrane osoby, średnia dla nich wyniosła
17,4 godzin w tygodniu, co, nawet w przypadku osób powyżej 30-go roku życia (15
badanych powyżej 30 - 9,2 h) daje blisko 1,5 godziny dziennie. Nawet jeśli nie
przewyższa to czasu spędzonego na oglądaniu telewizji jest znaczącą liczbą,
zwłaszcza, że do informacji możemy powracać ciągle i możemy je oglądać jak długo
tylko chcemy. Możliwe, że wpływ na nie najwyższą popularność medium Internetu
mają specyficzne warunki w Polsce; gdzie 41% ludności korzystało w 2007 z
Internetu , Według raportu IDC's Marketplace Model and Forecast na 2008 rok
ponad 1.4 miliarda ludzi korzysta regularnie z Internetu, tj. ok. 22% ogółu
mieszkańców świata (www.wyborcza.pl ) Badania "Video Consumer Mapping"
przeprowadzone przez Centrum Dizajnu Mediów Uniwersytetu Stanowego w Ball i
partnerów z firmy Nielsen przeprowadzone w ciągu roku na 350 respondentach
ukazują, że amerykańscy dorośli w wieku 18-24 lat spędzają 210 minut dziennie na
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
oglądaniu telewizji a w wieku 65 i wyższym już 420 minut (R. Zackon, 2008 i
www.cms.bsu.edu), czyli spędzają przed kineskopem wiecej czasu niż przed
monitorem.
Nie ulega natomiast wątpliwości, że Strona Internetowa przewyższa
wszystkie inne media skupieniem elementów języka wizualnego. Na stronie
znajdujemy: logo, banner, zdjęcia i gamę barw charakterystyczną dla Systemu
Całościowej Identyfikacji regionu, wzornik typograficzny jak i filmy reklamowe. Na
łamach strony Internetowej bezustannie występuje logotyp, skrótowy zapis marki,
pierwszy i podstawowy element Komunikacji Wizualnej; symbol, któremu
konsumenci przypisują emocje. Występują bannery reklamowe, będące
odpowiednikiem reklamy zewnętrznej (tzw. Outdooru); zapamiętywane zdjęcia
oddziaływujące z siłą plakatu oraz wzór liter i kolorów. Strona Internetowa regionu
turystycznego jest bezustanną kampanią promocyjną, spełnia dwie role, integruje
turystów i mieszkańców wokół marki oraz wyróżnia ją od innych.
System Całościowej Identyfikacji, współczesny środek promocji, jest tym
właśnie dla czego przekazania doskonale nadaje się Strona Internetowa. Strona jest
wyznacznikiem wizualnym: zachowań (obejmuje ogół relacji jakie tworzą
pracownicy w kontaktach wewnętrznych i zewnętrznych, tj. swoista kultura
organizacji) i komunikacji (wszystkie działania zmierzające do przekazania odbiorcy
czytelnej informacji na temat wartości firmy, zdarzeń, osób i rzeczy celowej z punktu
widzenia funkcjonowania przedsiębiorstwa). Strona Internetowa jest podręcznikiem
CI. Choćby przez ten fakt należy się stronie Internetowej uwaga Komunikacji
Wizualnej. Nierozstrzygnięte zostaje czy Strorna Internetowa jest elementem
Komunikacji Wizualnej czy podmiotem dla którego uporządkowania wykorzystuje
się Komunikację Wizualną. W pracy wykazano, że strona internetowa ma elementy
wspólne z innymi narzędziami Komunikacji Wizualnej, tj. zdolność przekazu emocji,
identyfikacji i rozróżnienia. Nie dającym się jednak pogodzić jest hipertekstowy
sposób katalogowania informacji i nawigowania po stronach internetowych. Rodzi
się pytanie czy powinno się protokół HTTP uważać za techniczne zaplecze strony,
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
tak jak w typografii uważa się prasę drukarską czy czcionkę zecerską. Na to pytanie
autor pracy nie potrafi odpowiedzieć. Rozsądniejszym jest podzielenie strony na
mniejsze narzędzia. Sposobem przekazywania Komunikacji Wizualnej są znaki
sztuczne, proste i łatwe do użycia za pomoca innych mediów (W. Dudek, 1985). Tak
więc nie uznając całej książki za narzędzie (mimo, że J. Satrzyńska-Putowska za taki
element książkę uznaje) Komunikacji Wizualnej, a za taki uznając pojedyńczą stronę
książki; tak rozsądnym wydaje się uznać za element Komunikacji Wizualnej nie całą
stronę internetową ale jej element- interfejs. Interfejs strony jest sposobem w jaki
użytkownik komunikuje się z siecią i w jaki sposób sieć komunikuje się z nim (A.
Twemlow, 2006). Interfejs zatem obejmuje technikę przeglądania stron WWW i jest
pojęciem również za szerokim. Strony WWW charakteryzują się układem, czyli
rozwiązniem komopzycyjnym, powielanym na podstronach. Popularnie nazywa się
go skórką strony, oficjalnie: layout. Layout jest układem, schematem strony, i składa
się z samych elementów wizualnych, bez hipertekstowych odniesień. Layout Strony
Internetowej powinno nazwać się elementem Komunikacji Wizualnej.
Kanony komponowania stron internetowych poświęconych promocji
regionów są specyficzne i różne od stron internetowych poświeconych innym
tematom. Mimo to pole manewru designerów jest dość szerokie. Niezmienna jest
jednak konwencja figuratywna, grafika na stronach jest zawsze w formie zdjęć. Nie
dostała się do turystyki modna post-popkulturowa stylistyka. Obfitujące w
wektorowe wzorzyste ilustracje strony nie zdarzają się w turystyce regionów. Jest to
pewnego rodzaju wyznacznik do kogo adresowane są oferty turystyczne. Layout
stron internetowych poświęconych regionom komunikuje kontekstem niskim, czyli
niewymagajacym od odbiorców specjalnej wiedzy. Pokolenie elektronicznych
mediów, dla którego liczy się wyróżnienie i oryginalność, nie jest dobrym klientem;
nawet popularna wśród młodzieży Ibiza nie wyróżnia się w żaden sposób spośród
innych stron w sieci. Układ stron regionów turystycznych charakteryzuje czytelność i
ergonomia w rozmieszczeniu zdjęć. Strony nieczęsto są nowatorskie, raczej
stonowane, uniwersalnością przystosowane do dotarcia do najszerszego segmentu
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
odbiorców. Zauważyć trzeba również dużą jasność stron turystycznych, która
zawdzięczają pastelowym tłom i sporym prześwitom między wierszami. Strony nie
przytłaczają elementami animowanymi oraz nie obfitują w banery.
W trakcie badań wykazano, że strona promująca region turystyczny
charakteryzuje się specyficznymi zasadami i jest doskonale rozpoznawalna na tle
innych różnych poświeconych innych tematom stron. Strony Internetowe
przygotowane dla promocji regionów turystycznych wykazują szerokie względem
siebie podobieństwa. Najważniejszym elementem stron okazała się być barwna
fotografia w głównym miejscu strony, tj. w lewym górnym rogu, z silną inklinacją ku
środkowi. Fotografia ta nawiązuje treścią do beztroski, wypoczynku, radości, czasem
aktywności fizycznej. Przedstawia walory turystyczne danego obszaru oraz posiada
wysokie walory artystyczne. Udział grafika komputerowego w tworzeniu takiej
strony nie jest tak ważny jak dobrego fotografa. Potwierdza to też niższa
rozpoznawalność logotypu regionu turystycznego niż logo innych marek
rynkowych. Zwłaszcza, że logotyp turystyczny często się jeszcze w Polsce mocno
zmienia na przestrzeni lat. Nie wykazuje jeszcze dbania o ciągłość i nigdy nie jest
nazbyt abstrakcyjny i rozłączny z sygnetem. Nie zawsze też jest tak eksponowany i
czasem zastępowany paskiem wąskiego zdjecia i lekko zgrafizowana nazwą.
Centrum stron łacińskich jest przesunięte ze środka ku lewej części monitora,
większość głównych zdjęć ma ciekawsze elementy i większe kontrasty kompozycji w
tym właśnie rogu. Dominuje nawigacja lewostronna wspomożona nawigacja górną.
Częsta jest mapa i charakterystyczne są niewielkie wysokości strony. Najlepiej
przyswajalnymi składnikami stron internetowych poświeconych turystyce w
regionie są: kolumna nawigacji, najczęściej lewostronna i górna, kolumna z
ogłoszeniami po prawej lub po obydwu stronach, temat z pierwszej
strony/przewodni, zdjęcie główne oraz nagłówek wraz z zespołem recenzji. Częsta
jest mapa. Najlepszym układem Stron Internetowych promujacych region
turystyczny okazał się układ strony dużej, mimo, że respondenci rzadko docieraja do
treści poniżej pierwszego ekranu strony.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Nie uzyskano wyczerpującej odpowiedzi na oczekiwany sposób promocji
regionów turystycznych, odpowiedzi respondentów wskazują, że w ich opinii
brakuje polskim regionom skutecznie stosowanego narzędzia klasycznego
marketingu 4P, nikt z nich nie wspomniał o nowszych rodzajach promocji.
Wykazano, że w promocji marek regionów turystycznych wykorzystywany jest
głównie marketing above the line (ATL ) ( www.wirtualnemedia.pl ) tj. powyżej linii,
czyli prowadzony w mediach tradycyjnych, takich jak: outdoor, czyli reklama
zewnętrzna, kampania telewizyjna, kampania internetowa, w przeciwieństwie do
below the line (BTL) tj. merketingu skierowanego do konkretnego klienta
bezpośrednio, w sposób niekonwencjonalny. Jednak badanie wykazuje potencjalne
możliwości właśnie dla marketingu BTL, wykazująć, że większość respondentów
stawia na opinię innych przy podejmowaniu decyzji, bardziej niż na działania
promocyjne. W wypadku tego pierwszego bardzo istotna jest treść i jasność
przekazu. Kontroluje je System Całościowej Identyfikacji, a najczęstszymi jego
elementami są: reklama zewnętrzna i internetowa. W wypadku marketingu
bezpośredniego ważny jest punkt odniesienia, weryfikacji.
Świetnie w tej roli spisywałaby się strona internetowa, na którą potencjalni turyści
mogliby wejść po wysłuchaniu opinii innych ludzi. W marketingu bezpośrednim
ważna jest Komunikacja Wizualna.
W zakupie usługi turystycznej regionu istotna jest opinia innych ludzi, czyli
marketing szeptany; jest to element zbliżony marketingowi below the line, z taką
różnicą, że marketing szeptany jest wynikiem ubocznym marketingu above the line
na innych, którzy następnie przekazują nam swoje opinie; a nie jest wynikiem
celowych zadań promocyjnych (www.wirtualnemedia.pl).
W zagadnieniu marketingu szeptanego bardzo ważna jest mozliwość komunikacji
poszczególnych opiniotwórców. Jest to kolejna szansa dla Internetu, gdzie na
internetowych forach lub serwisach służacych do rezerwacji miejsc w hotelu ludzie
zamieszczają swoje opinie, tak jak niegdyś w księgach gości.
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Badania ukazały istnienie trójki najpopularniejszych regionów turystycznych
w Polsce, tj. Tatr, (22, 6 % respondentów wybrało jako ulubiony region, Mazur-
19,3% i Bałtyku 12,9%). Co oznacza, że w najbliższych latach czeka polskie regiony
zacięta walka o turystów, w trakcie której jedne regiony będą musiały wykazać się
kreatywnością i zaoferować turystom absolutne przeboje, podczas gdy inne już mają
wysokie miejsce w konkurencji zapewnione. Zwłaszcza, że respondenci oceniają
atrakcyjność polskich regionów raczej dobrze ( 25,8proc. ). i średnio ( 22,6% ) niż
bardzo dobrze ( 19,3% ) i rzadko narzekają na wysokie ceny i brak zniżek (4,6%),
uważając, że są trochę od zagranicznych regionów tańsze. Przyszła wzmożona
konkurencja odbywać się będzie na płaszczyźnie brandingu, czyli modelowania
tożsamości marki i kreowania regionów.
Odsetek użytkowników Internetu rośnie i możliwe, że w najbliższym czasie opinię
znajomych zastąpi opinia internautów, użytkowników forów i blogerów. Już dziś
większość portali bazy noclegowej i gastronomicznej ma możliwośc wystawiania
recenzji, a blogi są najlepszym systemem przekazu rzetelnych informacji (np. Salam
Pax, bloger z Bagdadu (M. Klimowicz, 2008) czy serwis Twitter w obliczu reelekcji
Ahmadżineżada).
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
7. Bibliografia
J. Altkorn, red., 1995, Podstawy marketingu. Instytut Marketingu, Kraków
M. Bańko, red, 2003, Wielki słownik wyrazów obcych PWN ,: Wydaw. Naukowe PWN,
Warszawa.
M. Bugajski, 2008, Strona internetowa jako przedmiot badań językowych, w A. Dytman-
Stasieńko, J. Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa jako
przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej,
Wrocław 2008
G. Beer red. , 2007, Web design index by content vol. 3. The Pepin Press
M. Boruc. , red, 1997, Marka markom, Fundacja Fundusz Współpracy, Warszawa
M. Boruc., w Gąsiorowski Marek, red. 2005, O produktach tradycyjnych i regionalnych :
możliwości a polskie realia : Fundacja Fundusz Współpracy, Warszawa
Z. Chojnicki 1999, Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Bogucki
Wydawnictwo Naukowe. Poznań
W. Cwalina, 2001, Generacja Y- ponury mit czy obiecująca rzeczywistość, w: Internet.
Fenomen społeczeństwa informacyjnego, red. T. Zasępa, Edycja Św. Pawła Częstochowa
M. Daszkowska, red. J. Perenc, 2005, Marketing usług : wybrane aspekty ,
Wydawnictwo Naukowe PWN,. Warszawa
W. Dudka, red., 1985, Zarys teorii procesów i środków komunikowania masowego
Uniwersytet Śląski, Katowice
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
W. Dudka, red., 1986, Teoria i praktyka masowego komunikowania, Katowice :
Uniwersytet Śląski.
M. Evamy, 2008,. Logo. Przewodnik dla projektantów.
Ch. Frankfort-Nachmis, D. Nachmis, 2001, Metody badawcze w naukach społecznych,
Zysk i S-ka, Poznań
S. Freud, 1994, Człowiek imieniem Mojżesz a religia monoteistyczna, Sen - Wydaw.
Kaków, 1994
W. Gogołek, 2005, techniki informacyjne mediów, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR,
Watrszawa
G. Gołembski, 1998, Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań
Z. Gostowski, red., 1966, Analizy i próby technik badawczych w socjologii, T1,
Wydawnictwo PAN, Wrocław
Z. Gostkowski, J. Lutyński, red. Analizy i próby technik badawczych w socjologii, T1,
Wydawnictwo PAN, Wrocław
P. Górski, w Juda Mieczysław, red., 2002, Znak znaczenie komunikacja,. ASP Katowice
M. Grynkiewicz, Dynamika rozwoju marek, W: M. Boruc, red, Marka markom,
Warszawa 1997
Ch. J. Holloway, Ch. Robinson, 2000, Marketing for tourism. Longman ,
A. Jeran, 2006, Marka jako przedmiot badań socjologicznych : komunikat, produkt, symbol,
Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu,. Praca doktorska
M. Juda, red., 2002 Znak znaczenie komunikacja. ASP Katowice
C. G. Jung, 1993, Archetyp i symbole. Czytelnik, Warszawa
D. Kaznowski, 2004, Raport strategiczny IAB Polska, Internet 2004, Polska, Euopa, Świat,
Organizacja IAB Polska
J. Kaczmarek, A. Stasiak, B. Włodarczyk, 2005, Produkt turystyczny. pomysł,
organizacja, zarządzanie, Polskie wydawnictwo ekonomiczne, Warszawa
M. Karciarz, 2008, Oblicza Sieci. Ewolucja interfejsu stron WWW w A. Dytman-
Stasieńko, J. Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa jako
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej,
Wrocław 2008
A. Kisielewski, 1999, Sztuka i reklama, relacje między sztuką i kulturą, Trans Humana,
Białystok
M. Klimowicz, 2008, Blogi- nowy głos demokracji?w: A. Dytman-Stasieńko, J.
Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa jako przedmiot badań
naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008
A. Kmita, 2006, Identyfikacja firmy – system komunikatów wizualnych, Oficyna
Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec
W. Kopaliński, 1983 Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza
Powszechna, Warszawa
W. Kopaliński, 1978, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza
Powszechna, Warszawa
Ph. Kotler, 1994 Marketing : analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola: Gebethner :
Prentice-Hall International, cop., Warszawa
D. M. Kowal, 2008, Dygitalizacja i globalizacja autochtonicznych głosów: ruch zapatystów
w A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona
internetowa jako przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej
Szkoły Wyższej, Wrocław 2008
J. Krall, 2001, Silna marka, istota i kreowanie. PWE Warszawa
W. Krajewski, 1982, Prawa Nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych, Książka i
Wiedza, Warszawa
W. Kurek, red. 2007, Turystyka, Wydawnictwo PWN, Warszawa
T. Lijewski, B. Mikułowski, J. Wyrzykowski, 1985, Geografia turystyki Polski. Państ.
Wydaw. Ekonomiczne, Warszawa
S. Liszewski, 2003 Turyzm, 13/1
A. Łomnicki, 1995 Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, PWN, Warszawa
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
J. H. May, 1998, Information Technology for Indigenous People w: C. J. Alexander, L. A.
Paul, red., Digital Democracy: Policy and Politics in the Wierd World, Oxford University
Press, New York.
S.Medlik, 1995 Leksykon podróży, turystyki, hotelarstwa, PWN, Warszawa
V.T.C. Middleton, 1996, Marketing w turystyce, Polska Agencja Promocji Turystyki,
Warszawa
H. Mruk, I. Rutkowski, 1999, Strategia produktu, Państwowe Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa
M. Nikodemska-Wołowik M., T. II P. Górski., M. Wołowik, 2004 Nie tylko logotyp.
Wyróżnienie w biznesie, Oficyna Wydawnicza Branta, Gdańsk
A. Nowakowska, red., 2002, Rozwój miast i regionów w procesie integracji europejskiej,
Uniwersytet Łódzki, Łódź.
M.Nykowski, 2009, w Strategia marki, artykuł, Press magazyn ekstra, nr 19 maj
D. Ogilvy, 2008 Wyznania człowieka reklamy ,: Wydawnictwo Studio "Emka",
Warszawa.
Oleksiuk Adam, 2007, Marketing usług turystycznych. Centrum doradztwa i informacji
Difin sp.zoo, Warszawa
M. Otrocki, 2008, Sieć jako medium dekonspiracji (prolegomena do analizy dyskursu
teoriospiskowego) w: A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieński, red., 2008, WWW- w sieci
metafor, strona internetowa jako przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe
Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008
S. Outing, L. Ruel, C. Johnson, G. Edwards, L. Kues, 2004, Eyetracking III :
www.poynterextra.org/eyetrack2004/main.htm
A. Payne, 1997, Marketing usług: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
B. Petrozolin-Skowrońska, red. Nowa Powszechna Encyklopedia PWN, 1995, PWN,
Warszawa
F. Plit , 2007, Jak pisać prace licencjackie i magisterskie z geografii, UW, Warszawa
T. Puchalski, 1977, Statystyka, wykład podstawowych zagadnień, PWN, Warszawa
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
J. Rutenbeck, 2007, Bit za bitem; hiperkompleksowość, media cyfrowe i szkolnictwo wyższe
w A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieński, red., 2008, WWW- w sieci metafor, strona
internetowa jako przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej
Szkoły Wyższej, Wrocław 2008
F. Richeaud, 1997, Podręcznik typografii i łamania kolumn czyli sztuki drukarskiej, Wyd.
PLJ, Warszawa
P. Rypson, 1992, Książki, strony. Katalog wystawy CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
J. Sarzyńska- Putowska, 2006 . Komunikacja wizualna, potrzebne pojęcia. ASP. Kraków
S. M. Schneider 2004, The Web as an Object of Study w: A. Dytman-Stasieńko, J.
Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa jako przedmiot
badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław
2008
T. Sławek , autor wstępu w T. Grabowski, A. Starczewski, E. Delekta, 2002,
Projektowanie graficzne, Instytut sztuki. Uniwersytet Śląski w Katowicach, Cieszyn.
H.-M. Sohn, 1999, The Korean Language, Cambridge University Press, Cambridge
M. Staniewicz, 2008, Interakcja i budowanie tożsamości grupowej: rola stron internetowych
we wpomaganiu i kreowaniu przekazów medialnych, w A. Dytman-Stasieńko, J.
Stasieński, red., 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa jako przedmiot badań
naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008
S. Szczęsny, 2005, Tekst przygotowany na podstawie prezentacji dotyczacej
marketingu miejsc przedstawionej podczas „Forum Komunikacji Marketingowej” w
Łodzi, listopad 2005
J. Sychut, w Juda M. red., 2002 Znak znaczenie komunikacja. ASP Katowice
J. Szklarczyk-Lauer., w Juda M., red., 2002, Znak znaczenie komunikacja. ASP Katowice.
A. Szwichtenberg, W. Deluga, red. , 2000, Rola marketing w rozwoju regionów
turystycznych. Politechnika Koszalińska
M. Szymczak, red., 1995, Słownik Języka Polskiego PWN Warszawa
T. Tokarz, 2008, Okna na świat, oblężone twierdze…Obywatelskie witryny polityczne, w:
A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
jako przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły
Wyższej, Wrocław 2008
S. Thurow, 2004, Pozycjonowanie w wyszukiwarkach Internetowych. Helion, Gliwice
A. Twemlow, 2006, Czemu służy grafika użytkowa? ABE Dom Wydawniczy, Warszawa
M. Wallis, 1983, Sztuki i znaki-pisma semiotyczne, Państ. Instytut Wydawniczy,
Warszawa.
J. Warszyńska, A. Jackowski, 1978, Podstawy Geografii Turyzmu, PWN Warszawa
A. Wojnach, 2008, Czy telewizja równoległa?Interaktywna strona internetowa itvp .pl w:
A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieński, red. 2008, WWW- w sieci metafor, strona internetowa
jako przedmiot badań naukowych. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły
Wyższej, Wrocław 2008
M. Wyszyńska, 2009, w Wizja dla pokoleń, artykuł, Press magazyn ekstra, nr 19 maj
R. Zackon, 2008: http://www.researchexcellence.com/news/032609_vcm.php
M. Zmyślony, 2009, wywiad w Promocja miast i regionów, Press magazyn ekstra, nr 19
maj 2009
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
7.1 Spis stron Internetowych w kolejności występowania:
www.tns-global.pl, a:
http://www.tns-global.pl/analiza_zrodel.......................................................7
www.tns-global.pl, b:
http://www.tns-global.pl/technika-badaniajakosciowe..................................7
www.adobe.com: http://www.adobe.com/support/photoshop..................................................19
S. Szczęsny, 2005, Tekst przygotowany na podstawie prezentacji dotyczacej marketingu
miejsc przedstawionej podczas „Forum Komunikacji Marketingowej” w Łodzi, listopad
2005 r.:
http://www.imp.org.pl/images/stories/branding_miejsc/Marketing_miejsc.pdf....26
www.searchenginesbook.com:
http://www.searchenginesbook.com...........................................27
www.poynterextra.org: http://www.poynterextra.org/eyetrack2004/main.htm............27
www.webdesign.art.pl: http://webdesign.art.pl/typografia/index.html.....................21
The American Heritage Dictionary of the English Language, 2000: The American Heritage
Dictionary of the English Language, Czwarta Edycja, 2000, Aktualizowany w 2009, Houghton
Mifflin Company. Dostępny w: http://www.tfd.com..................39, 44
www.wikipedia.org, a:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Strona_Internetowa...............................31
Collins Essential English Dictionary, 2006:
http://www.thefreedictionary.com/logo..
http://www.szczecin.eu
http://www.slaskie.pl
http://www.szczecin.eu, a: http://www.szczecin.eu/marka/strategia_marki, 2009
http://www.szczecin.eu, b: http://www.szczecin.eu/marka/system_identyfikacji
http://turystyka.silesia-region.pl/szt/pl
http://turystyka.silesia-region.pl/szt/pl/download.html
www.e-alw.com: http://e-alw.com/faq1.html
www.gracecathedral.org: http://www.gracecathedral.org
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
www.mielno.pl: http://www. mielno.pl
www.sardegna.it: http://www.sardegnaturismo.it
www.wodonga.vic.gov.au: http://www.wodonga.vic.gov.au
www.sfzoo.org: http://www.sfzoo.org
www.gazeta.pl,a:
http://miasta.gazeta.pl/katowice/1,88191,6072545,Metropolia_ma_nowe_logo__Czy_to_zakaz
_wjazdu_.html
www.jazz.szczcin.pl: http://www.jazz.szczecin.pl/pliki/2006/logo_szczecin.jpg
www.poligrafia.leszno.eu: www.poligrafia.leszno.eu/files/65/logo_uml.jpg
www.leszno.pl: http://www.leszno.pl
www.basf.pl: http://www.basf.pl
www.cache.kotaku.com:
http://cache.kotaku.com/assets/resources/2007/04/basf_lh_60_orange.jpg
en.wikipedia.org: http://en.wikipedia.org/wiki/Myriad_(typeface)#Myriad_Pro
www.apple.com: http://www.apple.com
http://www.szczecin.eu ,c : http://www.szczecin.eu/marka/system_identyfikacji
S. Outing, L. Ruel, C. Johnson, G. Edwards, L. Kues, 2004, Eyetracking III :
www.poynterextra.org/eyetrack2004/main.htm
www.livinginsingapore.org: http://www.livingsingapor.org
www//wyborcza.pl: http://wyborcza.pl/1,75248,913726.html
www.wirtualnemedia.pl: :
http://www.wirtualnemedia.pl/slowniczek.htm?i=3&w=Above%20the%20Line
R. Zackon, 2008: http://www.researchexcellence.com/news/032609_vcm.php
www.cms.bsu.edu:
http://cms.bsu.edu/Academics/CentersandInstitutes/CMD/InsightandResearch/Capabilities/
ProjectGallery/VideoConsumerMappingStudy.aspx
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
7.2 Spis rycin
Ryc.1 Struktura wykształcenia respondentów …………………………………………………………………………………………………18
Ryc. 2 Struktura wykształcenia respondentów …………………………………………………………………………………………………20
Ryc. 3 Sposób odwzorowania poszczególnych elementów strony w badaniu analizującym schemat Stron Internetowych poświęconych turystyce ……………………………………………………………………………………………………………………………26
Ryc. 4 Pasek nawigacji dolnej strony internetowej ……………………………………………………………………………………………27
Ryc. 5 Struktura dziedziny grafika użytkowa. …………………………………………………………………………………………………40
Ryc. 6 Klasyfikacja znaków graficznych według Pierre’a Molleroupa, ………………………………………………………………………46
Ryc. 7 Strona promująca region A: Szczecin, B: Śląskie ……………………………………………………………………………………..57
Ryc. 8 Rodzina logo Szczecina. dodatkowe elementy graficzne wchodzące w skład systemu identyfikacji wizualnej. ……………………..60
Ryc. 9 Logotyp stworzony dla miasta Szczecina, nazwa Szczecina zapisana w IPA International Phonetic Alphabet ………………………60
Ryc. 10 Logo Ślaskiego Szlaku zabytków Techniki …………………………………………………………………………………………..62
Ryc.11. Emocje jakie asocjują marki, wyniki badania pilotażowego pt. „Emocje związane z marką”.……………………………………… 66
Ryc. 12a Emocje jakie asocjują marki …………………………………………………………………………………………………………67
Ryc. 12b Emocje jakie asocjują marki …………………………………………………………………………………………………………68
Ryc. 12c Emocje jakie asocjują marki …………………………………………………………………………………………………………69
Ryc. 13 Elementy składniowe logotypu. ………………………………………………………………………………………………………70
Ryc. 14 Logotyp Gabrieli Szabo, węgierskiej mistrzyni biegu z przeszkodami ………………………………………………………………71
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 15 Logotyp Grace Cathedral, kościół episkopalny ………………………………………………………………………………………71
Ryc. 16 Logotyp gminy Mielno ………………………………………………………………………………………………………………..72
Ryc. 17 Logotyp Sardynii ………………………………………………………………………………………………………………………72
Ryc. 18 Logotyp miasta Wodonga ……………………………………………………………………………………………………………..73
Ryc. 19 Logotyp Gadalaiki. …………………………………………………………………………………………………………………….73
Ryc. 20 Logotyp Lago di Garda ………………………………………………………………………………………………………………..73
Ryc. 21 Logotyp Brand Australia. Kampania turystyczna ……………………………………………………………………………………..74
Ryc. 22 Logotyp San Francisco Zoo …………………………………………………………………………………………………………..74
Ryc. 23 Logotyp Minnesota Zoo ………………………………………………………………………………………………………………74
Ryc. 24 Logo Stafforfdshire, Wielka Brytania. ………………………………………………………………………………………………..75
Ryc. 25 Propozycja logo Białegostoku. ………………………………………………………………………………………………………..75
Ryc. 26 Logotyp Poznania………………………………………………………………………………………………………………………76
Ryc. 27 Logotyp dla metropolii „Silesia” ……………..……………………………………………………………………………………….77
Ryc. 28 Zwycięska Propozycja logo metropolii Śląskiej ………………………………………………………………………………………77
Ryc. 29 Logotypy Szczecina …………………………………………………………………………………………………………………...77
Ryc. 30 Zmiana logotypu Leszna……………………………………………………………………………………………………………….78
Ryc. 31. Zmiana logotypu firmy Basf na przestrzeni lat ……………………………………………………………………………………….78
Ryc. 32 Logo województwa śląskiego …………………………………………………………………………………………………………79
Ryc. 33 Konsekwencja śląskiego Systemu Identyfikacji Wizualnej. ………………………………………………………………………79
Ryc. 34 Pismo Myriad ………………………………………………………………………………………………………………………….80
Ryc. 35 Logo iPod'a utworzone za pomocą fontu Myriad Pro Semibold ……………………………………………………………………...80
Ryc. 36 Logo iPhone'a. …………………………………………………………………………………………………………………………81
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Rys. 37 Fonty wykorzystywane w systemie Całościowej Identyfikacji, Szczecina. …………………………………………………………..81
Ryc.38 Rodzaj fontów używanych w systemie całościowej identyfikacji Szlaku Zabytków Techniki ….…………………………………….84
Ryc. 39 Przestrzenne rozmieszczenie elementów grafiki na stronach poświęconych turystyce. ………………………………………………86
Ryc.40 Rozmieszczenie grafiki na powierzchni odpowiadającej wielkością większości stron internetowych poświeconych turystyce i przebadanych w badaniu. …………………………………………………………………………………………………………87
Ryc. 41 Rozmieszczenie nawigacji na stronach poświęconych turystyce. …………………………………………………………………….88
Ryc. 42 Rozmieszczenie elementu typograficznego na stronach internetowych poświęconych promocji turystycznej regionów ……………89
Ryc. 43 Rozmieszczenie zbiorcze elementu grafiki, nawigacji i tekstu stron www poświeconych turystyce …………………………………90
Ryc. 44 Schemat strukturalny strony www.visitdubai.ae w arabskiej wersji językowej ………………………………………………………91
Ryc. 45 Schemat afiksacji oka ludzkiego podczas przeglądania stron serwisów informacyjnych. ……………………………………………92
Ryc.46 Podział przestrzeni typowej strony informacyjnej z względu na ważność poszczególnych jej części. ………………………………..93
Ryc. 47 Schemat czytania standardowej Strony Internetowej …………………………………………………………………………………94
Ryc. 48 Elementy przyciągające uwagę a reakcja na nie czytelnika. ………………………………………………………………………….94
Ryc.49 Sposób czytania przez czytelnika stron internetowych recenzji (blurbs) na stronie internetowej …………………………………………………………………………………………………………………………………………95
Ryc. 50 .Sposób czytania przez czytelnika blurbs (recenzji) …………………………………………………………………………………..96
Ryc. 51 Schemat strukturalny strony www.kołobrzeg.pl/miasto/index.php.……………………………………………………………….......97
Ryc. 52 Powierzchniowe rozmieszczenie elementów na stronie kompaktowej.………………………………………………………………..98
Ryc. 53 Rozkład elementów na stronach internetowych dużych. ……………………………………………………………………………...99
Ryc. 54 Poglądowe rozmieszczenie elementów na stronie średniej. …………………………………………………………………………100
Ryc. 55 Rozmieszczenie grafiki na powierzchni stron średnich ……………………………………………………………………………101
Ryc. 56 Rozmieszczenie nawigacji na powierzchni stron średnich.…………………………………………………………………………. 101
Ryc. 57 Rozmieszczenia tekstu na powierzchni stron średnich.……………………………………………………………………………... 102
Ryc. 58 Średnie kolory uzyskane przez substraktywne mieszanie wszystkich kolorów na pierwszym ekranie strony internetowej.……… 103
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 59 Uśredniony koloru, przedstawiony w skali szarości Lab.…………………………………………………………………………… 104
Ryc. 60 Uśredniony kolor w skali szarości ze strony w całości pokryty tekstem zapisanym czcionką Verdana. ……………………………105
Ryc. 61 Pierwszy ekran strony www.livinginsingapore.org .…………………………………………………………………………………106
Ryc. 62 Uśredniony kolor serwisów informacyjnych …….…………………………………………………………………………………..107
Ryc. 63, Strona kompaktowa analizowana w badaniach Eyetracking III. ……………………………………………………………………108
Ryc. 64, Strona średnia analizowana w badaniach Eyetracking III. ………………………………………………………………………….108
Ryc. 65 Mapa obrazująca częstotliwość skupiania wzroku na poszczególnych częściach strony kompaktowej. ……………………………109
Ryc. 66 Mapa obrazująca miejsca zainteresowania czytelników stron rozszerzonych-średnich. ……………….……………………………109
Ryc. 67 Ranking układów stron, najczęściej typowane miejsca.……………………………………………………………………………...112
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
7.3 Spis tabel
Tab. 1 Struktura wieku respondentów w „Badaniu wiedzy o Komunikacji Wizualnej”………………………………………………………………………………………………………………………….16
Tab. 2 Struktura wieku respondentów w „Badaniu postrzegania różnych sposobów promocji”…………………………………………………………………………………………………………………………….17
Tab. 3 Struktura wieku respondentów w „Badaniu emocji związanych z marką”.……………………………………………………………………………………………………………………………..18
Tab. 4 Wiek respondentów w „Rankingu układów stron”.………………………………………………………………………………………………………………………………..19
Tab.5 Liczba haseł powiązanych i wyliczony na tej podstawie WPi.…………………………………………………………………………………………………………………………………. 24
Tab. 6. Odsetek z respondentów, którzy potrafią przypomnieć sobie reklamę regionu turystycznego w poszczególnych mediach……………………………………………………………………………………………………………………………..50
Tab. 7 Czego brakuje polskim regionom turystycznym w konkurencji z zagranicznymi……………………………………………………………………………………………………………………...51
Tab. 8 Jakim elementem polskie regiony turystyczne odstają w konkurencji z regionami· zagranicznymi……………………………………………………………………………………………………………………....52
Tab. 9. Waga jaką respondenci przyporządkowali poszczególnym elementom markom podczas dokonywania zakupu w skali 0-10……………………………………………………………………………………………………………………………..52
Tab.10 Udział asocjacji emocji dla poszczególnych marek w stosunku do całości odpowiedzi.………………………………………………………………………………………………………………………... 63
Tab. 11 Procent emocji wskazujących na zaznajomienie z marką w stosunku do ogółu odpowiedzi udzielonych dla danej marki………………………………………………………………………………………………………………………………….64
Tab.12 Powtarzalność odpowiedzi. Procentowy stosunek emocji przypisanych więcej niż 5 razy w stosunku do ogółu odpowiedzi.………………………………………………………………………………………………………………………..65
Tab. 13 Ranking układów stron www .……………………………………………………………………………………………………………………………………..111
Tab.14 Procentowe przedstawienie opinii respondentów oraz sumy procentowe przyporządkowania miejsc 1-3 i 4-5.…………………………………………………………………………………………………………………………………….112
Tab. 15 Typowanie treści stron przez respondentów, grupa B.……………………………………………………………………………………………………………………………………………….115
Tab. 16 Typowanie treści stron przez respondentów, grupa A.…………………………………………………………………………………………………………………………………….115
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
8. Załączniki
1. Kwestionariusz badania pt. „Badanie wiedzy o Komunikacji Wizalnej”
2. Kwestionariusz badania „Badanie postrzegania różnych sposobów promocji”.
3. Strony www przebadane w badaniu pt. „Analiza układu Stron Internetowych
poświeconych turystyce regionów”
4. Strony www przygotowane i wykorzystane w badaniu pt.„Ranking układów
Stron Internetowych poświeconych turystyce regionów”
5. strony przygotowane i wykorzystane w badaniu pt. „Waga poszczególnych
elementów Strony Internetowej poświeconej turystyce regionów”
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Załącznik 1
Czy znasz i potrafisz przypomnieć sobie reklamę jakiegokolwiek regionu turystycznego? Czy potrafisz sobie przypomnieć jaki to był region?
- reklama telewizyjna, radiowa, plakat, reklama w gazecie
[tak/nie]…………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
- namowa znajomych, innych ludzi, artykuł w gazecie
[tak/nie]………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
- strona Internetowa
[tak/nie]………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Czy twoim zdaniem region atrakcyjny turystycznie może być promowany i sprzedawany jako produkt?
[tak/nie]
Co rozumiesz pod pojęciem komunikacja wizualna?
.[wypisz]
.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Czym się kierujesz przy podejmowaniu decyzji zakupu jakiegokolwiek produktu?
[wypisz punktowo od 1-10, punkty nie muszą się sumować w dziesięć, za każdym razem respondent ma do wykorzystania 10 punktów]
-reputacja…………………………………………………………………………………………………………………….
- cena…………………………………………………………………………………………………………………………..
- moda………………………………………………………………………………………………………………………….
- wygląd opakowania…………………………………………………………………………………………………..
- korzyści dodatkowe…………………………………………………………………………………………………..
-dostępność………………………………………………………………………………………………………………….
- reklama …………………………………………………………………………………………………………………….
- sugestia sprzedawcy/usługodawcy…………………………………………………………………………..
- atmosfera w sklepie
- inne………………………………………………………………………………………………………………..
5. wiek/wykształcenie.....................................................................................
Płeć [M/K]
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Załącznik 2
Twój ulubiony region turystyczny. Czy często do niego powracasz?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Za co go cenisz
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................
Czy czegoś mu brakuje?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Jak oceniasz atrakcyjność polskich regionów turystycznych.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
W czym przewyższają regiony turystyczne innych krajów świata.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
W czym odstają od regionów turystycznych innych krajów świata. W jaki sposób można znieść tą różnicę.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
[M/ K]wiek, wykształcenie…………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Załącznik 3
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Załącznik 4
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Załącznik 5
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Załącznik 6
Skład zespołu badawczego Eyetrack III
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
8. Spis rycin i Tabel
Tab.1 liczba haseł powiązanych i wyliczony na tej podstawie WPi s19
Tab. 2. Odsetek z respondentów, którzy potrafią przypomnieć sobie reklamę regionu turystycznego w poszczególnych mediach, s34
Tab. 3 Czego brakuje polskim regionom turystycznym w konkurencji z zagranicznymi. s34
Tab. 4. Średnia waga jaką respondenci przyporządkowali poszczególnym elementom markom podczas dokonywania zakupu w skali 0-10 s35
Tab. 5 udział asocjacji emocji dla poszczególnych marek w stosunku do całości odpowiedzi. s43
Tab. 6 procent emocji wskazujących na zaznajomienie z marką. . s43
Tab. 7 procentowe przedstawienie przyporządkowanych przez respondentów poszczególnym stronom miejsc., 91
Tab. 8 procentowe przedstawienie przyporządkowanych przez respondentów poszczególnym stronom miejsc w badaniu głównym jak i sumy procentowe przyporządkowania miejsc 1-3 i 4-5 s93
Tab. 9 typowanie treści stron przez respondentów, s94
Tab. 10 typowanie treści stron przez respondentów s95
Ryc. 1 Sposób odwzorowania poszczególnych elementów strony w badaniu 4 na przykładzie strony: www.enpaysdelaloire.com s9
Ryc. 2 Struktura dziedziny grafika użytkowa. s26
Ryc. 3 klasyfikacja Pierre’a Molleroupa, s27
Ryc. 4 Strona promująca region A: Szczecin, B: Śląskie 1 s38
Ryc. 5 rodzina logo Szczecina. dodatkowe elementy graficzne wchodzące w skład systemu identyfikacji wizualnej s40
Ryc. 6 oryginalny i ciekawy logotyp stworzony dla miasta szczecina, nazwa Szczecina w IPA International Phonetic Alphabet s40
Ryc. 7 Logo Ślaskiego Szlaku żabytków Techniki s40
Ryc. 8. Emocje jakie asocjują marki, wyniki „Badania 3 próbnego” na próbce n=14 osób. s44
Ryc. 9a Emocje jakie asocjują marki, wyniki badania 3 na próbce n=51 osób. s46
Ryc. 9b Emocje jakie asocjują marki, wyniki badania 3 na próbce n=51 osób. s47
Ryc. 9c Emocje jakie asocjują marki, wyniki badania 3 na próbce N=51 osób. s48
Ryc. 10 Elementy składniowe logotypu. s49
Ryc. 11 Logotyp władz portowych miasta Dover. s54
Ryc. 12 Logotyp ambasady brytyjskiej w Paryżu s54
Ryc. 13 Celebration, logotyp miasteczka zbudowanego przez The Walt Disney Company, planowanego założenia parkowo- rezydencyjnego. s54
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
Ryc. 14 Logotyp Gabrieli Szabo, węgierskiej mistrzyni biegu z przeszkodami s55
Ryc. 15 Grace Cathedral, kościół episkopalny, Stany s55
Ryc. 16 Brand Australia. Kampania turystyczna, s55
Ryc. 17 San Francisco Zoo. s56
Ryc. 18 Minnesota Zoo, Stany Zjednoczone s56
Ryc. 19 Vancouver Aquarium , Centrum Nauk Morskich, Kanada, s56
Ryc. 20 Brooklyn Botanic Garden. Miejski ogród botaniczny, Stany Zjednoczone. s57
Ryc. 21 Gmina Mielno, Polska s27
Ryc. 22 Sardynia, region autonomiczny, Włochy. Projekt: Pentagram, s57
Ryc. 23 Logotyp miasta Wodonga w Wictorii w Australii s57
Ryc. 24 Gadalaiki. Wieś wypoczynkowa s58
Ryc. 25 Lago di Garda. Atrakcja turystyczna. Włochy 58
Ryc. 26 Atrakcja turystyczna, Wielka Brytania s58
Ryc. 27 Propozycja logo Białegostoku. s59
Ryc. 28 Logotyp Poznania s59
Ryc. 29 Logotyp dla metropolii „Silesia” s60
Ryc. 30 Zwycięska Propozycja logo metropolii śląskiej s60
Ryc. 31 Logo Śląskie s60
Ryc. 32 Logo łódzkie, logo nawiązuje do dorobku łódzkiej awangardy międzywojennej s60
Ryc. 33 Logotypy Szczecina. A. logo z 2006 roku, B. logo z 2009 roku s61
Ryc. 34 Zmiana logotypu Leszna s61
Ryc. 35 Konsekwencja Śląskiego systemu identyfikacji wizualnej s62
Ryc. 36 Pismo Myriad, Źródło: s63
Ryc. 37 Logo iPod'a napisane za pomocą fontu Myriad Pro Semibold, s63
Ryc. 38 Logo iPhone'a. s64
Rys. 39 Fonty wykorzystywane w systemie Całościowej Identyfikacji Szczecina s64
Ryc. 40 Rodzaj fontów używanych w systemie całościowej identyfikacji Szlaku Zabytków Techniki s66
Ryc. 41 Diagram skali szarości przedstawia przestrzenne rozmieszczenie elementów grafiki na stronach poświęconych turystyce s67
Ryc. 42 Pasek nawigacji dolnej strony, s69
Ryc. 43 Negatywowe rozmieszczenie grafiki na powierzchni odpowiadającej wielkością większości stron Internetowych poświeconych turystyce s69
Ryc. 44 .Diagram skali szarości obrazujący powtarzanie się miejsc z nawigacją na stronach s70
STRONA INTERNETOWA JAKO ELEMENT KOMUNIKACJI WIZUALNEJ W PROMOCJI PRODUKTU REGIONU TURYSTYCZNEGO
poświęconych turystyce. Kolor czarny przedstawia 81% zgodności. Biały brak
Ryc. 45 Rozmieszczenie elementu typograficznego na stronach Internetowych poświęconych promocji turystycznej regionów. Barwa najciemniejsza odpowiada pokryciu w 83 procentach, Źródło: opracowanie własne na podstawie badania 4.1 s71
Ryc. 46 Rozmieszczenie wszystkich trzech badanych elementów strony Internetowej poświeconej turystyce.
s.72
Ryc. 47 Schemat strukturalny strony www.visitdubai.ae w arabskiej wersji językowej. s73
Ryc. 48 Schemat afiksacji oka ludzkiego podczas przeglądania stron serwisów informacyjnych. s73
Ryc. 49 Podział przestrzeni strony informacyjnej z względu na ważność jej poszczególnych części. s74
Ryc. 50 Schemat czytania standardowej strony Internetowej. s75
Ryc. 51 Elementy przyciągające uwagę a reakcja na nie przez czytelnika s76
Ryc. 52 Zmieniony schemat przeglądania strony s77
Ryc. 53 Sposób czytania przez czytelnika stron Internetowych recenzji(blurbs) s78
Ryc. 54 Sposób czytania przez czytelnika stron Internetowych recenzji(blurbs) s78
Ryc. 55 Schemat strukturalny strony www.kołobrzeg.pl/miasto/index.php. s80
Ryc. 56 Powierzchniowe rozmieszczenie elementów na stronie kompaktowej. s80
Ryc. 57 Diagram powstały przez nałożenie schematów strukturalnych trzynastu stron Internetowych poświęconych turystyce i wyszczególnieniu górnej połowy skali gradientu. s81
Ryc. 58 Rozmieszczenie elementu nawigacji na powierzchni stron trzeciego typu s82
Ryc. 59 Poglądowe rozmieszczenie elementów na stronie typu trzeciego, czyli strony średniej s82
Ryc. 60 Rozmieszczenie elementu grafiki na powierzchni stron trzeciego typu s84
Ryc. 61 Rozmieszczenie elementu tekstu na powierzchni stron trzeciego typu s84
Ryc. 62 Średnie kolory uzyskane przez substraktywne mieszanie wszystkich kolorów na pierwszym ekranie strony Internetowej, i ich odpowiedniki w skali szarości Lab
s85
Ryc. 63 Przedstawia skalę szarości z uśrednionego koloru uzyskanego z 20 stron Internetowych poświeconych turystyce
s86
Ryc. 64 Przedstawia uśredniony kolor w skali szarości (b) ze strony w stosunku boków 1: 0,5 w całości pokryty tekstem (a)
s86
Ryc. 65 Pierwszy ekran strony www.livinginsingapore.org(a), i uśredniony kolor z witryny (b) s87
Ryc. 66 Uśredniony kolor serwisów informacyjnych s88
Ryc. 67 Strona kompaktowa użyta w badaniu Eyetrack III s88
Ryc. 68 Strona duża, w badaniach Eyetrack III nazwana rozszerzoną. s89
Ryc. 69 Mapa obrazująca częstotliwość skupiania wzroku na poszczególnych częściach strony. s90
Ryc. 70 Mapa obrazująca miejsca zainteresowania czytelników stron rozszerzonych-„dużych” s91
Ryc. 71 Ranking schematów stron s92
h�p://wytworniawizualna.pl
h�p://painted-desk.com
h�p://wytworniawizualna.com
bartek_szczepanski
/in/szczepansky
/painteddesk
/PaintedDesk