Top Banner

of 22

Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

Feb 17, 2018

Download

Documents

Gozettze Nikola
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    1/22

    P DNG DY S VO GII CC PHNGTRNH V BT PHNG TRNH HM

    Minh Khoa

    Hi Ton hc H Ni, email: [email protected]

    V Quc B Cn

    Archimedes Academy, email: [email protected]

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 1 / 21

    http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_5/[email protected]://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_5/[email protected]://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_5/[email protected]://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_5/[email protected]://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    2/22

    Li dn

    Cc bi ton phng trnh hm v bt phng trnh hm lun rt th vv li cun i vi ngi lm ton. T mt phng trnh no , ch bngmt vi php th n gin, ta c th tm c cc tnh cht c bit cahm s c cho hoc thm ch l cng thc tng qut ca hm. Tuynhin, khi i su vo vn ny th vic ch dng php th gii l cha

    , c bit l vi cc bi ton bt phng trnh hm. Do vy, chng tacn c nhng cng c khc b tr tng cng thm tnh hiu qu caphng php th. Lc ny, vic s dng dy s v gii hn mt cch linhhot s gip con ng i tr nn sng sa v d dng hn rt nhiu.

    Nhn thy vai tr rt ln ca dy s v gii hn trong cc bi tonphng trnh, bt phng trnh hm, chng ti quyt nh thc hin bivit ny chia s kinh nghim ca mnh trong cch s dng cng nh c hc hi v nhn c kin ng gp t qu ng nghip gn xa.

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 2 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    3/22

    Mt s k thut chn v kp thng s dng

    Trong nhiu trng hp, ta cn tm cng thc tng qut ca hm s,khi mt trong cc hng i m ta c th ngh n l thit lp mtbt ng thc dng:

    an f(x) bn, y (an), (bn)l hai dy c chn sao cho bt ng thc trnng vi mi n(ng vi mi xc nh). Lc ny, nu

    lim an =lim bn =L(x)th bng cch chuyn sang gii hn, ta s tmc cng thc tng qut ca f(x)l L(x).

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 3 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    4/22

    Mt s k thut chn v kp thng s dng

    Trong nhiu trng hp, ta cn tm cng thc tng qut ca hm s,khi mt trong cc hng i m ta c th ngh n l thit lp mtbt ng thc dng:

    an f(x) bn, y (an), (bn)l hai dy c chn sao cho bt ng thc trnng vi mi n(ng vi mi xc nh). Lc ny, nu

    lim an =lim bn =L(x)th bng cch chuyn sang gii hn, ta s tmc cng thc tng qut ca f(x)l L(x).Nu cn suy xt mt tnh cht no ca f(x),ta c th thit lpmt bt ng thc dng:

    A(f) anB(f),trong A(f), B(f)l hai biu thc ca xv f(x),cn (an)l dyc chn sao cho bt ng thc trn ng vi mi n(ng vi mi xc nh). Lc ny, da trn s hi t ca an,ta c th a ra nhiu

    kt lun cho A(f)v B(f),t suy ra tnhchtca f(x). Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 3 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    5/22

    Mt s v d c trng

    V dTm tt c cc hm s f : R+ R+ tha mn

    f(x)f(2y) =3f

    x+yf(x)

    (1)

    vi mi cp s thc dng x, y.

    Li gii.Trc ht, ta chng minh f(x) 2 vi mi x >0.Tht vy, gis tn ti x0 >0 sao cho f(x0) 0. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 4 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    6/22

    Mt s v d c trng (tip theo)T , bng quy np, ta chng minh c

    f(x) >an

    vi mi n N, y (an)l dy s c xc nh bi

    a1 =2

    an+1 = 3anDo lim an =3 nn t bt ng thc trn, ta suy ra

    f(x) lim an =3

    vi mi x >0.Thay ybi yf(x) vo phng trnh (1), ta c

    3f(x+y) =f(x)f

    2yf(x)

    3f(x) (2)

    vi mi x, y >0.Vy f(x)l hm khng gim. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 5 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    7/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    Nu f(x) >3 vi mi x >0 th bt ng thc (2) khng xy ra dubng. Do trong trng hp ny f l hm tng ngt.

    Thay ybi y2 vo (1), ta c

    f(x)f(y) =3f

    x+y

    2f(x)

    vi mi x, y >0.Do v tri ca ng thc trn i xng vi x, ynnv phi cng i xng. T ta c

    f

    x+y

    2f(x)

    = f

    y+

    x

    2f(y)

    .

    Do ftng ngt nn ta c x+ y2 f(x) =y+ x2 f(y).Cho y=2,ta c

    f(x) =

    f(2)

    2 1

    x+2.

    Chox 0

    +,

    ta suy ra mu thun. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 6 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    8/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    Do , tn ti c >0 sao cho f(c) =3.Thay x=cvo (1), ta c

    f(3y+c) =f(2y).

    Do 2y

  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    9/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    V d (IMO Longlist 1979, APMO 1989)

    Tm tt c cc song nh tng thc s f : R Rtho mnf(x) +g(x) =2x

    vi mi x

    R,trong g(x)l hm ngc ca f(x).

    Li gii.t f0(x) =xv fn(x) =f

    fn1(x)

    ,tng t cho gn(x).Thayxbi f(x)vo phng trnh bi, ta c f2(x) +x=2f(x).T ,bng quy np, ta chng minh c

    fn+2(x) 2fn+1(x) +fn(x) =0.Gii phng trnh sai phn ny, ta tm c

    fn(x) =x+n

    f(x) x

    vi mi s t nhin n. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 8 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    10/22

    Mt s v d c trng (tip theo)Mt cch tng t, ta cng chng minh c

    gn(x) =x+n

    g(x) x= x nf(x) x.Do f(x)l song nh tng ngt nn fn(x)v gn(x)cng l cc hm tngthc s. Do , vi mi x >y,ta u c fn(x) >fn(y)v gn(x) >gn(y).Ni cch khc, ta c

    x+ n

    f(x)x >y+ nf(y)y nf(x)x f(y)y >yx,(3)

    xnf(x)x >ynf(y)y nf(x)xf(y)y f(y)

    yth bng cch cho n

    +

    trong (4), ta thuc iu mu thun. Cn nu f(x) x y.Ni cch khc, f(x) =x+cvimi x. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 9 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    11/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    V d

    Tm tt c cc hm s f lin tc t Rvo Rtha mn iu kin:

    f

    x+f(y+z)

    +f

    y+f(z+x)

    +f

    z+f(x+y)

    =0 (5)

    vi mi b s thc x, y, z.

    Li gii.D thy f(x) 0 l mt nghim ca phng trnh nn y tach cn xt f(x) 0.Thay x, y, zbi x2 vo (5), ta thu c

    fx

    2+f(x)=0

    vi mi x R.Tip tc, thay xbi x2 +f(x)vo ng thc trn, ta c

    f

    x

    22+

    12

    f(x)

    =0

    vi mi s thc x. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 10 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    12/22

    Mt s v d c trng (tip theo)T y, bng quy np, ta chng minh c

    f x

    2n+1 + 12n f(x)

    =0

    vi mi x Rv n N.Trong ng thc trn, c nh xv chon +,sau s dng tnh lin tc ca f, ta suy ra f(0) =0.T y,bng cch thay x=yv z=

    xvo (5), ta c

    f

    f(2x) x= 2f(x)vi mi x R.Do f(x) 0 nn tn ti x0sao cho f(x0) =0.Xt dy(an)c xc nh bi a0 =x0v an+1 =f(2an) an.Khi , d thy

    f(an) = 2f(an1) = (2)2

    f(an2) = = (2)n

    f(x0)vi mi n N.Nu f(x0) >0 th ta c limn+ f(a2n) = +v

    limn+

    f(a2n1) = .

    Cn nu f(x0)

  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    13/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    Nhng trong c hai trng hp ny, ta u thy rng f(x)khng b chn,m flin tc nn n ton nh.

    n y, bng cch thay y=z=0 vo (5), ta c

    2f

    f(x)

    +f(x) =0

    vi mi x R.Do fton nh nn ta c f(x) = x2 ,x R.Th li, tathy tha mn.

    Vy phng trnh cho c hai nghim l f(x) =0 v f(x) = x2 .

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 12 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    14/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    V d (IMO, 2013)

    Cho hm s fxc nh trn tp Q+ v nhn gi tr trong tp Rtha mnng thi cc iu kin sau:

    (1) f(x)f(y) f(xy)vi mi x, y Q+; (6)(2) f(x+y) f(x) +f(y)vi mi x, y Q+; (7)

    (3) tn ti mt s hu t a >1 sao cho f(a) =a. (8)Chng minh rng f(x) =xvi mi x Q+.Li gii.Thay x=av y=1 vo (6), ta c a f(1) a,tc f(1) 1.T y, bng cch s dng quy np kt hp vi (7), ta chng minh c

    f(n) nvi mi n N.Thay x= p

    q vi p, q N, (p, q) =1 v y=qvo (6),

    ta c

    fpq f(q) f(p) p >0. Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 13 / 21

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    15/22

    Mt s v d c trng (tip theo)M f(q) q >0 nn t y ta c

    f(x) >0

    vi mi x Q+.Kt hp vi (7), ta suy ra f(x)l hm tng thc s trnQ+.By gi, t (6), s dng quy np kt hp vi f(a) =a,ta thu c

    f(an) an

    vi mi n N.Ta s chng minhf(x) x (9)

    vi mi x 1, x Q+.Tht vy, gi s c x0 1 sao cho f(x0)

  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    16/22

    Mt s v d c trung (tip theo)Do , kt hp vi bt ng thc trn, ta thu c

    xn

    0 1 (x0 )n

    vi mi n N.Nhng, mt iu r rng l bt ng thc ny s sai vi n ln. Mu thun ny cho ta iu va khng nh, tc (9) ng. Tiptheo, ta s chng minh

    f(x) =x (10)vi mi x 1, x Q+.Chn n N sao cho an x+1.Khi , ta c

    an f(an) =f

    (an x) +x

    f(an x) +f(x) (an x) +x=an.

    Do vy, du ng thc trong cc nh gi phi xy ra v do (10) ng.Thay x= p

    q vi p, q N, (p, q) =1 v y=qvo (6), ta suy ra

    f(x) x

    vi mi x Q+

    . Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 15 / 21

    M d ( i h )

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    17/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    T (7) s dng phng php quy np, ta c

    f(nx) nf(x)

    vi mi x Q+ v n N.T , cho x= pq vi p, q N, (p, q) =1 vn=q,ta c

    f(x) xvi mi x

    Q+.Vy f(x) =xvi mi x

    Q+.

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 16 / 21

    M d ( i h )

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    18/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    V d

    Tm tt c cc hm s f : N

    N

    tha mn

    2n+2016 ff(n) +f(n) 2n+2017.Li gii.Xt cc dy (an), (bn), (cn)v (dn)c xc nh nh sau

    c1 =0, d1 =1

    an = 2

    cn+1

    bn =2017 dn

    cn+1cn+1 =

    2an+1

    =2(cn+1)

    cn+3

    dn+1 =2016 bn

    an

    +1 =

    2016 2017dncn+1

    2

    cn+1 +1

    =2016cn 1+dn

    cn

    +3 Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 17 / 21

    Mt d t (ti th )

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    19/22

    Mt s v d c trng (tip theo)Ta chng minh c lim an =lim cn =1 v cn 23 vi mi n 2.T suy ra dn >0 vi mi n

    1.Bng quy np theo n,ta s chng minh

    cnx+dn f(x) anx+bn. (11)Do f(x) 1= c1x+d1 v 2017+2x f

    f(x)

    +f(x) 1+f(x)nn

    f(x) 2x+2016= a1x+b1,khng nh trn ng vi n=1.Gi s khng nh ng vi n,khi ta c

    2016+2x ff(x) +f(x) anf(x) +bn+f(x) = (an+1)f(x) +bn,suy ra

    f(x) 2an+1x+2016 bnan+1 =cn+1x+dn+1.

    S dng kt qu ny, ta c

    2017+2x

    ff(x)+f(x)

    cn+1f(x)+dn+1+f(x) = (cn+1+1)f(x)+dn+1.

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 18 / 21

    Mt d t (ti th )

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    20/22

    Mt s v d c trng (tip theo)Suy ra

    f(x)

    2

    cn+1+1x+

    2017 dn+1cn+1+1

    =an+1x+bn+1.

    Vy khng nh cng ng vi n+1.Ta c (11).

    S dng kt qu (11) vi ch dn >0,ta c

    f(x)>

    cnxvi mi nnguyn dng. Cho n +,ta c f(x) xvi mi x >0.Tip theo, ta xt cc dy (en)v (fn)xc nh nh sau

    e1 =2017

    2fn =

    2016 en2

    en+1 =2017 fn

    2 =

    2017 2016en22

    =2018+en

    4

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 19 / 21

    Mt d t (ti th )

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    21/22

    Mt s v d c trng (tip theo)

    Ta chng minh c lim en = 20183 v lim fn = 20153 .Ngoi ra, bng cchquy np ging nh bc nh gi on trc, ta cng chng minh c

    x+fn f(x) x+en

    vi mi nnguyn dng. Cho n +,ta c

    x+2015

    3 f(x) x+2018

    3 .

    V f(x)ch nhn gi tr nguyn dng nn t y ta suy ra f(x) =x+ 672vi mi xnguyn dng. Th li, ta thy hm ny tha mn yu cu.

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 20 / 21

    Li cm n

    http://find/
  • 7/23/2019 Bao Cao Chuyen de Pth Bpth

    22/22

    Li cm n

    Xin cm n qu thy c v cc bn hc sinh ch theo di bi bo cony. Chc mi ngi mt ngy lm vic vui v!

    Minh Khoa, V Quc B Cn ng dng dy s trong PTH, BPTH 17/10/2015 21 / 21

    http://find/