BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MMF-Mimarlık Bölümü

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MMF-Mimarlık Bölümü

DERS: YAPIM YÖNETİM EKONOMİSİKONU: ANITLAR YÜKSEK KURULU (KÜLTÜR TABİAT

VARLIKLARINI KORUMA KURULU)

1.Kanun2.Kurumlar -Kültür Bakanlığı -Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü -Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurul

Müdürlükleri -Belediyeler -Tapu Kadastro -KUDEB(Koruma Uygulama Denetim Bürosu)

3.Evraklar -Tapu -Çap -İmar Durumu -Aplikasyon -Plankote -Eski Eserler Tescil Fişi -Onarım Uygunluk Belgesi

4.Projeler -Rölöve -Restitüsyon -Restorasyon

5.Mimar6.Mal Sahibi7.Müdahaleler -Basit Onarım -Esaslı onarım

Kanun2863 Sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu• İl Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri ve Bakanlıkça izin

verilen belediyeler bünyesinde, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili işlemleri ve uygulamaları yürütmek, denetimlerini yapmak üzere koruma, uygulama ve denetim büroları kurulması 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası'nın 5226 sayılı yasanın 13. maddesinde hükme bağlanmıştır.

• • KUDEB'ler, İl Özel İdarelerinde imarla ilgili müdürlük,

Büyükşehir Belediyelerinde imar daire başkanlığı ve diğer belediyelerde İmar Müdürlüğü bünyesinde görev yapar.

2.Kurumlar

- Anıtlar Yüksek Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı bir birimdir.

- Ankara’da yer alan AYK’nın alt birimleri olan Bölge Kurulları Türkiye’nin çeşitli

bölgelerinde yer alıyor. -Bölge Kurulları İstanbul, İzmir gibi büyük kentlerde birden fazla sayıda olabildiği gibi

bazı kurullarda isimlendirildikleri kent olmak üzere sorumluluk alanı olarak yakın çevredeki başka kentleri de kapsayabiliyor.

-Yüksek Kurul'un birincil görevi bölge kurullarının esas alacakları ilkeleri belirlemektir.

Bölge Kurul'ları bu ilkeleri esas alarak kültür ve tabiat varlıklarının korunması ve restorasyonu ile ilgili projelerde kendi değerlendirmelerini yapar.

Anıtlar Yüksek Kurulu,bürokratik kişiler ile konunun uzmanlarından oluşan ikili bir yapıdan oluşur.

Bürokratik yapıda yer alan üyeler: - Bakanlık Müsteşarı -Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı -Bakanlığın ilgili Müsteşar Yardımcısı -Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü -Turizm Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü -Bayındırlık İskan Bakanlığı’nın İlgili Genel Müdürü veya

Yardımcısı -Orman Genel Müdürü veya Yardımcısı -Vakıflar Genel Müdürü veya Yardımcısı -Maden İşleri Genel Müdürü veya Yardımcısı - Doğal Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü veya Yardımcısı -Kültür ve Tabiat Varlığı ile Doğrudan İlişkili Olan Kurumların

Temsilcileri

-Uzmanlardan oluşan üyelerin seçimi ise, koruma bölge kurullarının başkanları arasından yapılıyor. Ancak bu seçimde mevzuatta veya konularda deneyim sahibi olunması seçim sırasında oldukça önem taşıyor. -Yılda en az iki kere toplanma gerekliliği olan Anıtlar Yüksek Kurulu’nun toplantılarına Başbakanlık Müsteşarı başkanlık yapıyor.

-Koruma konusunda esas alınacak ilkelerin belirlenmesinin yanı sıra yüksek kurulun diğer görevleri kapsamında bölge kurulları arasındaki koordinasyonu sağlamak ve uygulamalardan doğan genel sorunları değerlendirerek görüş bildirmek yer alıyor.

-Yüksek Kurul’un yeni tanımlanan diğer bir görevi ise planlama yetkisi bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile valilik ve belediyeler tarafından, kurullarca alınmış ve alınacak ; sit alanı, derecelendirilmesi, sit geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları, koruma amaçlı imar planları ve revizyonlarına ilişkin alınan kararlara karşı, yapılan itirazları değerlendirerek karar almaktır.

Bölge Kurulları ve Üyeleri

-Mevcut durumda Türkiye çapında 20 olan bölgesel kurullarda yeni yasa ile önceden 5 olan üye sayısı 7’ye çıkarılmıştır.

-Bu üyeler arasında arkeoloji, şehir planlama, mimarlık, sanat tarihi ve yeni getirilen esasla hukuk konularında uzmanların yer alması gerekir.

-Üyelerin 5’i bakanlık tarafından belirlenirken, 2’si ise YÖK tarafından seçilir. Kurul üyeleri 5 yıl süre ile görevlendirilir. Ayrıca bu kurul üyeleri dışında ele alınacak konuya bağlı olarak görevlendirilen kurum temsilcisi üyeler de kurul toplantılarına kendi konuları bağlamında katılır.

- Kurul üyelerinin seçiminde Bakanlık ve YÖK tarafından farklı uygulamalar yapılıyor. Bakanlığın seçiminde genel kriter bilimsel yetkinlik ve o alanda yapılan çalışmaların esas alınması; ancak aynı zamanda seçimlerde bakanlığa önerilen isimler de seçilebiliyor.

-YÖK’ün bölge kurulu üye belirleme sürecinde seçimler şeffaf bir uygulama ile yapılıyor. YÖK tarafından üniversitelere gönderilen talepler doğrultusunda üniversitelerden seçilerek gelen öneri isimler arasından üniversitelerin rektörlerinden oluşan bir kurul tarafından oylama ile seçilerek belirleniyor.

T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

Amacı :

Kültür ve Turizm bakanlığı 16.4.2003 tarih ve 4848 sayılı kanun ile kurulmuştur. Bu Kanunun amacı; kültürel değerleri araştırmak, yaşatmak, geliştirmek, yaymak, tanıtmak, değerlendirmek, ve benimsetmek, tarihi ve kültürel varlıkların tahribini ve yok edilmesini önlemek, yurdun turizme elverişli bütün imkanlarını ülke ekonomisine olumlu katkı sağlayacak şekilde değerlendirmek, turizmin geliştirilmesini, pazarlanması, teşvik ve desteklenmesi için gerekli önlemler almak, kültür ve turizm konularıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek ve bu kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile iletişimi geliştirmek ve işbirliği yapmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığının kurulmasına, teşkilat ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.

Görev:

Kültür ve Turizm Bakanlığının görevleri şunlardır:

a) Millî, manevî, tarihî, kültürel ve turistik değerleri araştırmak, geliştirmek, korumak, yaşatmak, değerlendirmek, yaymak, tanıtmak, benimsetmek ve bu suretle millî bütünlüğün güçlenmesine ve ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak,

b) Kültür ve turizm konuları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek, bu kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile iletişimi geliştirmek ve işbirliği yapmak,

c) Tarihî ve kültürel varlıkları korumak,

d) Turizmi, millî ekonominin verimli bir sektörü haline getirmek için yurdun turizme elverişli bütün imkânlarını değerlendirmek, geliştirmek ve pazarlamak,

e) Kültür ve turizm alanlarında her türlü yatırım, iletişim ve gelişim potansiyelini yönlendirmek,

f) Kültür ve turizm yatırımları ile ilgili taşınmazları temin etmek, gerektiğinde kamulaştırmak, bunların etüt, proje ve inşaatını yapmak, yaptırmak,

g) Türkiye'nin turistik varlıklarını her alanda tanıtıcı faaliyetler ile her türlü imkân ve araçlardan faydalanarak kültür ve turizmle ilgili tanıtma hizmetlerini yürütmek,

h) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜKLERİ

MERKEZ BİRİMLER

Araştırma ve Eğitim Genel MüdürlüğüBasın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği(Basın Odası)Devlet Tiyatroları Genel MüdürlüğüDevlet Opera ve Balesi Genel MüdürlüğüDış İlişkiler ve AB Koordinasyon Dairesi BaşkanlığıDöner Sermayesi İşletmesi Merkez Müdürlüğü(Dösim)Güzel sanatlar genel müdürlüğüİç Denetim Birim Başkanlığıİdari ve Mali İşler Daire BaşkanlığıKültür Varlıkları ve Müzeler Genel MüdürlüğüKütüphaneler ve Yayımlar Genel MüdürlüğüMilli KütüphanePersonel Daire BaşkanlığıSinema Genel MüdürlüğüStrateji Geliştirme BaşkanlığıTanıtma Genel MüdürlüğüTeftiş kurulu başkanlığıTelif Hakları Genel MüdürlüğüYatırım ve İşletmeler Genel MüdürlüğüYazma Eserler Kurumu Başkanlığı

KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜFAALİYETLER

• Müzecilik Faaliyetleri• Kazı ve Yüzey Araştırmaları Faaliyetleri• Tespit ve İrdeleme Faaliyetleri• Yatırımla İlgili Faaliyetler• Kültür Varlıklarını Koruma Kurullarının Faaliyetleri• Kültürel Faaliyetler• Uluslararası Faaliyetler• Kaçakçılığın Önlenmesi İle İlgili Faaliyetler• Takas ve Kamulaştırma Faaliyetleri• Yayın Faaliyetleri• Teşvik Faaliyetleri• Sponsorluk Faaliyetleri• Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Yardım Faaliyetleri

KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KORUMA BÖLGE KURULU MÜDÜRLÜKLERİ

• ADANA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • ANKARA 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • ANKARA 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü• ANTALYA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü• AYDIN Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü• BURSA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • ÇANAKKALE Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • DİYARBAKIR Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • EDİRNE Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • ERZURUM Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • ESKİŞEHİR Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü • GAZİANTEP Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü

İSTANBUL 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İSTANBUL 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İSTANBUL 3 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İSTANBUL 4 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İSTANBUL 5 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İSTANBUL 6 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İZMİR 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü İZMİR 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu MüdürlüğüKARABÜK Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü KARS Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü KAYSERİ Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü KOCAELİ Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü KONYA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü KÜTAHYA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü MUĞLA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü NEVŞEHİR Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü SAMSUN Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü SİVAS Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ŞANLIURFA Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü TRABZON Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü VAN Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü

Koruma Bölge Kurullarının Görevi ve Oluşumu Koruma Bölge Kurullarının görev, yetki ve çalışma şekli:Madde 57 – (Değişik: 17/6/1987 - 3386/14 md.)Koruma bölge kurulları, Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları çerçevesinde olmak kaydıyla aşağıdaki işleri yapmakla görevli ve yetkilidir. a) Bakanlıkça tespit edilen veya ettirilen korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının tescilini yapmak, b) Korunması gerekli kültür varlıklarının gruplandırılmasını yapmak, c) Sit alanlarının tescilinden itibaren üç ay içinde geçiş dönemi yapı şartlarını belirlemek,d) Koruma amaçlı imar planları ile bunların her türlü değişikliklerini inceleyip karar almak,e) Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının koruma alanlarının tespitini yapmak,f) Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarından özelliklerini kaybetmiş olanlarının tescil kaydını kaldırmak,g) Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarına ilişkin uygulamaya yönelik kararlar almak.

Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB)

İl Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri ve Bakanlıkça izin verilen belediyeler bünyesinde, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili işlemleri ve uygulamaları yürütmek, denetimlerini yapmak üzere koruma, uygulama ve denetim büroları kurulması 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası'nın 5226 sayılı yasanın 13. maddesinde hükme bağlanmıştır. Bu konuda 11 Haziran 2005 tarihinde bir yönetmelik çıkartılarak kısaca KUDEB olarak anılacak olan bu birimlerin kuruluş ve işleyiş esasları ayrıntıya kavuşturulmuştur. KUDEB'ler, İl Özel İdarelerinde imarla ilgili müdürlük, Büyükşehir Belediyelerinde imar daire başkanlığı ve diğer belediyelerde İmar Müdürlüğü bünyesinde görev yapar. Büyükşehir belediyeleri ile il özel idareleri herhangi bir başka organdan izin almadan KUDEB kurabilirler. İlçe belediyeleri ile diğer belediyeler Kültür ve Turizm Bakanlığına başvurarak talepte bulunurlar. Bakanlıkça, ilçedeki kültür ve tabiat varlıklarının yoğunluğu göz önüne alınarak belediyenin talebi değerlendirilir, uygun bulunursa izin verilir.

KUDEB'in faaliyete geçebilmesi için gerekli mekan ve uzman sağlandıktan sonra, ilgili idarece Bakanlığa bildirilir. KUDEB'lerde görevlendirilen uzmanlar üç ay süre ile ilgili Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünde staj yaparlar. Staj bitiminden sonra KUDEB çalışmalarına fiilen başlanır. Başvurular, bu yönetmelik hükümlerine göre KUDEB'e yapılır. KUDEB'lerde hizmetleri yürütmek üzere ilgili idarelerce yeterli personel ile gerekli araç ve gereç bulundurulur. KUDEB uzmanlarının eksilmesi halinde yetki koruma bölge kurullarına geçer.

KUDEB’İN GÖREVLERİ

• Taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarında yapılacak olan tadilat ve tamirat uygulamaları öncesinde yapıyı incelemek ve yapılacak onarıma ilişkin koşulların belirtildiği onarım ön izin belgesini düzenlemek,

• Taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları, bunların koruma alanları ve sit alanlarında, tadilat ev tamiratların; özgün ve biçim ve malzemeye uygun olarak gerçekleştirilmesini denetlemek, uygun bulunanlara onarım uygunluk belgesi düzenlemek,

• Tadilat ve tamirat kapsamında başlanılan onarımlarda esaslı onarım gereğinin saptanması durumunda onarımı durdurarak konuyu belgeleri ile koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletmek,

• Taşınmaz kültür ve tabiat varlığı parseline bitişik parsellerde ve koruma alanlarında yer alan ve yürürlükteki yasal düzenlemelere göre ruhsatı bulunan tescilsiz taşınmazlardaki tadilat ve tamirat uygulamalarına, varsa koruma amaçlı imar planı koşulları da dikkate alınarak izin vermek ve denetlemek,

• Koruma bölge kurulları tarafından uygun görülen koruma amaçlı imar planlarının plan hükümleri çerçevesinde uygulanmasını denetlemek,

• Koruma bölge kurulları tarafından onaylanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerine ilişkin uygulamaları denetlemek, projesine uygun tamamlanan uygulamalar için kullanma izin belgesi düzenlemek,

• Taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile bunların korunma alanlarında koruma yüksek kurulunun ilke kararları, koruma bölge kurulu kararlarına aykırı ve ruhsatsız olarak yapılan inşaatlar ile koruma amaçlı imar planlarında, plana; sitlerde, sit şartlarına aykırı olarak inşa edilen yapılar hakkında imar mevzuatına göre gerekli işlemleri yapmak, uygulamayı durdurarak konuyu belgeleri ile koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletmek,

• Tescilli kültür varlıklarının mail-i inhidam olmaları halinde can ve mal güvenliğinin sağlanması için gerekli işlemlerin yaparak durumu koruma bölge kurulu müdürlüğüne iletmek,

• Maliki bulunduğu taşınmaz kültür varlığının onarımının gerçekleştiremeyecek durumda olan maliklere ilgili idarelerce yapılacak mali yardımlar ile ilgili düzenlemeleri gerçekleştirmek, idarelerce yapılacak mali yardımlar ile ilgili düzenlemeleri gerçekleştirmek,

• Maliki bulunduğu taşınmaz kültür varlığının onarımını gerçekleştiremeyecek durumda olan maliklere ilgili idarelerce yapılacak teknik eleman yardımında doğrudan görev almak ya da bu görevi üstlenenleri denetlemek,

10/7/2004 tarihli ve 52l6 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7.maddesi ile 7/l2/2004 tarihli ve 5272 sayılı belediye kanununun l4.maddesine göre belediyenin görevleri arasında yer alan kültür ve tabiat varlıkları ile tarihi dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekanların ve işlevlerinin korunmasına yönelik programları hazırlamak, bu amaçla yapılacak uygulamalara ilişkin işlemleri yürütmek,21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu ve 3/5/1985 tarihli 3l94 sayılı İmar Kanununa aykırı uygulamaların tespiti halinde ilgili idareye ve cumhuriyet savcılığına bildirimde bulunmak.

KUDEB'İN ÇALIŞMA ŞEKLİ

A. Tadilat ve Tamirata ilişkin Hususlar:Tescilli taşınmaz kültür varlıklarında tadilat ve tamirat gerektiren uygulamalarda, uygulamayı gerçekleştirecek olan kişi ya da kuruluş şu belgeleri KUDEB’e bir başvuru ekinde verecektir:Yapının maliki olduklarına ilişkin belge,Yapının mevcut durumunun fotoğrafları. Bu fotoğrafların özellikle tamir ve tadilat gerektiren bölümleri ayrıntılı olarak göstermesi gerekmektedir,Başvuru sahibinin yapacağı uygulamaya ilişkin açıklayıcı bilgiyi içeren bir rapor, başvuru KUDEB’e verilir.İnceleme sonrasında tadilat ev tamirat öncesi durum fotoğraf gibi belgelerle tespit edilir, yapılacak uygulamaya ilişkin koşulların belirtildiği bir izin belgesi düzenlenir.

• Bu başvuru KUDEB’in en az iki uzmanı tarafından incelenir. Bu uzmanlardan birinin mimar olması zorunludur.

• Yapılacak inceleme sonucunda KUDEB uzmanları da fotoğraf ve rapor gibi belgelerle durumu tespit eder ve ön izin belgesi düzenleyerek başvuru sahibine verirler. Yapılacak müdahalelerin “Bakım ve Basit Onarım Nedir?” bölümünde tanımlanan ölçütlere uyması gerekmektedir.

• Ön izin belgesi verildikten sonra ilgilisi tarafından uygulama başlatılacaktır. KUDEB uzmanları, bu uygulamayı izleyecekler ve ön izin belgesinde yer alan müdahalelerin gerçekleşip gerçekleşmediğini denetleyeceklerdir.

• Tadilat ve tamirat uygulaması tamamlandıktan sonra, başvuru sahibi uygulamanın tamamlandığını KUDEB’e bildirecektir. Yapılan uygulamalar KUDEB uzmanlarınca incelenecek ve ön izin belgesinde yer alan hususlar doğrultusunda tamamlanmış ise onarım uygunluk belgesi düzenlenecektir.

• Tadilat ve tamirat kapsamında başlanılan uygulamalarda esaslı onarım gerektiğinin tespit edilmesi halinde uygulama durdurulur ve konu belgeleriyle birlikte Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne bildirilir.

• Tadilat ve tamiratlar için verilen izinler bir yıl geçerlidir. Bu süre içinde uygulamanın yapılmaması halinde ilgili kişi ya da kuruluş KUDEB'e yeniden başvurmak zorundadır.

• KUDEB, tescilli I. grup yapıların tadilat ve tamiratlarına izin vermeden önce koruma bölge kurulundan bilimsel görüş alır. I. grup yapılar, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun ilke kararına göre "toplumun dini, sosyal, ekonomik ve kültürel ortak gereksinimlerini karşılayan, yapıldıkları dönemin mimari ve sanat anlayışını yansıtan, simgesel anı, anıtsal, izlenim gibi değerleriyle korunması gereken yapılar" olarak tanımlanmıştır. Bu yapılar "anıtsal yapı" olarak da tanımlanır. Cami, han, hamam, kilise, sur duvarları vb. tüm toplum tarafından kullanılan büyük programlı yapılar bu gruba girer. II. grup yapılar ise geleneksel konutları kapsar.

• Bir alanda sadece taşınmaz kültür varlığı bulunmaz. Bu yapıların yanı sıra, KUDEB'ler Tescilli Kültür Varlığı niteliğinde olmasa da:

• Taşınmaz kültür varlığı parseline bitişik parsellerde,• Tescilli kültür varlıklarının koruma alanlarında,• Sit alanlarında yer alan ve yürürlükteki mevzuata göre ruhsatı bulunan yapılarda

gerçekleştirilecek tamirat ve tadilatlarla da ilgilenmek durumundadır. Bu durumda, tescilli yapılarda izlenen süreç bu yapılar için de izlenecektir.

B. Koruma Bölge Kurullarınca Onaylanmış Rölöve-Restorasyon Projelerine Aykırı Uygulamalara İlişkin Hususlar:• Koruma Bölge Kurulları tarafından onaylanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon

projelerine aykırı uygulamalar varsa bu hususlar KUDEB tarafından saptanır. KUDEB, bu aykırı uygulamaları rapor ve fotoğraflarla belgeleyerek koruma bölge kurulu müdürlüğüne bildirilir. Koruma bölge kurulundan karar gelinceye kadar onarım uygulaması KUDEB tarafından durdurulur.

C.Koruma Amaçlı İmar Planlarının Uygulanmasına İlişkin Hususlar:• Koruma Bölge Kurulları tarafından uygun görülen koruma amaçlı imar planlarının

plan hükümleri çerçevesinde uygulanması sürecinde, plan hükümlerine aykırı uygulamaların belirlenmesi halinde:

• Aykırı uygulama KUDEB tarafından saptanır,• Uygulama durdurulur,• Bu konuda rapor ve gereken hallerde fotoğraf ve koruma imar planı örneği de

eklenerek bir tutanak hazırlanır koruma bölge kurulu müdürlüğüne gönderilir.• Konu koruma bölge kurulunda görüşülüp bir karar alınmadan uygulama başlatılmaz.

D. Depreme Maruz Kalan Tescilli Taşınmaz Kültür Varlıkları İle İlgili Hususlar:• Taşınmaz kültür varlıklarından depreme maruz kalan yapılar ile ilgili

uygulamalar Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararları ve konu ile ilgili diğer mevzuat hükümleri dikkate alınarak yürütülür.

• 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasasını değiştiren 5226 sayılı yasa'nın 27. maddesi ile 2863 sayılı yasa'nın 21. maddesinde değişiklik yapılmış ve bu Kanun kapsamında tescil edilen taşınmaz kültür varlıkları için 29.6.2001 tarihli ve 4708 sayılı "Yapı Denetimi Hakkında Kanun" hükümlerinin uygulanmayacağı hükmü getirilmiştir.

KUDEB’DE GÖREV YAPACAK KİŞİLERİN NİTELİKLERİ

İl Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri ve Bakanlıkça izin verilen belediyeler bünyesinde kurulan KUDEB'lerde mimarlık, şehir planlama, mühendislik, sanat tarihi meslek alanlarından en az birer uzman; arkeolojik sit alanının bulunması halinde alanın özelliğine göre en az bir arkeologun görev alması zorunludur.

Uzmanların nitelikleri ve sayıları, KUDEB'in görev alanındaki taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının niteliği ve yoğunluğu göz önüne alınarak belirlenir.

Mimarlık meslek alanından gelen uzmanlardan en az birinin aşağıdaki niteliklerden birine sahip olması gerekmektedir:• Üniversitelerin restorasyon lisansüstü programlarından mezun olmak,• Üniversitelerin restorasyon lisansüstü programlarında en az üç yıl öğretim elemanı olarak görev

yapmak,• Kamu kurum ve kuruluşlarında taşınmaz kültür varlıklarının korunması alanında en az üç yıl

çalışmış olmak,• Taşınmaz kültür varlıklarının onarımı konularında serbest meslek mensubu olarak en az beş yıl

çalışmış olmak. • Şehir planlama meslek alanından gelen uzmanın korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat

varlıklarının korunmasına yönelik planlama çalışmalarında görev almış olması tercih edilir. • Mühendislik meslek alanlarından gelen uzmanın öncelikli olarak inşaat mühendisi olması tercih

edilir. 

TAPU VE KADASTRO BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Görevleri

Genel Müdürlüğümüzün 10.12.2010 tarihinde yürürlüğe giren 6083 sayılı "Tapu Ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun" ile belirlenen görev ve yetkileri şunlardır: a) Devletin sorumluluğu altındaki tapu sicillerinin düzenli bir biçimde tutulmasını, taşınmazlarla ilgili her türlü akitli ve akitsiz tapu işlemleri ile tescil işlerinin yapılmasını, siciller üzerindeki değişikliklerin takibini, denetlenmesini, sicil ve belgelerin arşivlenerek korunmasını sağlamak. b) Ülkenin kadastrosunu yapmak, değişiklikleri takip etmek, tapu planlarının yenilenmesini ve güncellenmesini sağlamak, bunlara ilişkin kontrol ve denetim hizmetlerini yürütmek. c) Büyük ölçekli kadastral ve topografik haritaların üretilmesi amacı ile jeodezik altyapı, havadan fotoğraf alımı, 1/5000 ve daha üst ölçekli fotogrametrik ve yersel harita üretim hizmetlerini yapmak veya yaptırmak, kontrol etmek, denetlemek ve temel prensipleri tespit etmek.

ç) Mekansal bilgi sistemi altyapısını ve harita üretim izleme merkezini oluşturmak, verilerden gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının faydalanmasını sağlamak, coğrafi bilgi sistemleri konusunda verilecek görevleri yapmak. d) Yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin ülkedeki tapu ve kadastro ile ilgili işlemlerini yapmak, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin yurtdışındaki taşınmazları ile ilgili hak ve menfaatlerini korumak, devletlerarası emlak müzakerelerine katılmak.e) Görev alanıyla ilgili konularda, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliği yaparak müşterek projeler planlamak, yürütmek

f) 16/6/2005 tarihli ve 5368 sayılı Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri ve Büroları Hakkında Kanun hükümlerine göre harita ve kadastro mühendislik bürolarına lisans vermek, bu büroların faaliyet usul ve esaslarını belirlemek ve denetlemek.g) Taşınmaza yönelik aracılık faaliyetlerini düzenlemek, lisans vermek, bu faaliyetlerin usul ve esaslarını belirlemek ve denetlemek.ğ) Genel Müdürlüğün görev, hizmet ve faaliyetleri ile ilgili olarak, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile meslek kuruluşlarınca uyulacak esasları belirlemek, koordinasyonu sağlamak.h) Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

TARİHİ ESERLERİN KORUNMASI VE ONARILMASI AMACIYLA GETİRİLEN OLANAKLAR İSTANBUL VALİLİĞİ İL ÖZEL İDARESİ BAŞVURULARI 2863 Sayılı Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına ait Katkı Sağlanmasına Dair Yönetmelik gereğince Eski eser yapıların projelerinin ve uygulamalarının yapılmasına yönelik katkı payından yararlanmak amacıyla belediyelere yapılacak başvurular, iki dönem halinde Ocak ve Haziran ayı sonuna kadar İstanbul Valili'ği İl Özel İdaresi Müdürlüğüne yapılır.

A-ESKİ ESER PROJE BEDELİ İÇİN İSTENEN BELGELER; Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğüne dilekçe ile yapılacak olan başvurularda; 1- Mülkiyete ilişkin belgeler; tapu senedi2- Taşınmaza ilişkin tescil kararı (Kadıköy Belediyesi KUDEB ‘inden temin edilebilir.)3- Projenin kapsamına ,süresine ve tahmini bedeline ilişkin teknik rapor(rölöve,restitüston,restorasyon projeleri ve elektrik,mekanik ,sıhhi tesisat,statik proje bedelleri)4- Aplikasyon krokisi5- Çap6- Röperli kroki7- İmar durumu,1/1ooo ölçekli imar planı,1/5000 ölçek nazım imar planı.8- 9 x 13 cm. boyutundan küçük olmamak kaydı ile yapının içini, dışını ve çevresini gösteren, net çekilmiş fotoğraf albümü,9- Kadıköy Belediyesi’ne verilmek üzere Noter onaylı muvafakatname.10- Yapının konumunu, çevresini ve yerini gösteren ölçekli harita ve pafta, 11- Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği,( Muhtarlıktan)12- Kanuni tebligat adresi (Muhtarlıktan ikametgah ilmuhaberi)

3. Resmi Evraklar

B-ESKİ ESER UYGULAMALARI İÇİN İSTENEN BELGELER; 1- Mülkiyete ilişkin belgeler; tapu senedi2- Vekaletname.3- Aplikasyon krokisi4- Çap5- Röperli kroki6- Yapının tesciline ilişkin koruma kurulu kararı, 7- Yapının konumunu, çevresini ve yerini gösteren ölçekli harita ve pafta, 8- İmar durumu,1/1ooo ölçekli imar planı,1/5000 ölçek nazım imar planı.9- Proje alanını, çevresini ve önemli yapıları gösteren panaromikler ve minumum 9x13 ebadında çekilmiş fotoğrafları10- Başvuru yapılan binaların mimari çağı ve tarihçesi hakkında kısa bilgi ve o yere ait tescil fişleri.11- Mimarlar Odasından, Koruma Kurulundan onaylı uygulama projesi, rölöve restitüsyon, restorasyon, mekanik,sıhhi tesisat,elektirik,statik projeleri projeleri ve bedelleri,12- Restorasyon raporu13- İş programı14- Kadıköy Belediyesi’ne verilmek üzere Noter onaylı muvafakatname.

ESKİ ESER PROJE BEDELİ BAŞVURUSU İÇİN İSTENEN BELGE VE EVRAKLAR Sahibi olduğu tarihi yapının bakım ve onarımına ilişkin proje hazırlatacak şahıslar Kültür ve Turizm Bakanlığı İl Müdürlüğüne şu belgelerle başvurmalıdırlar.• Tapu fotokopisi• Taşınmaza ilişkin tescil kararı (Kadıköy Belediyesi KUDEB ‘inden temin edilebilir.)• Projenin kapsamına süresine ve tahmini bedeline ilişkin teknik rapor• 9 x 13 cm. boyutundan küçük olmamak kaydı ile yapının içini, dışını ve çevresini gösteren, net çekilmiş fotoğraf albümü,• Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği,• Kanuni tebligat adresi (Muhtarlıktan ikametgah ilmuhaberi)

RESTORASYON (UYGULAMA) BEDELİ BAŞVURUSU İÇİN İSTENEN BELGE VE EVRAKLAR

Sahibi olduğu tarihi yapıyı restore ettirecek şahıslar ise Kültür ve Turizm Bakanlığı İl Müdürlüğüne şu belgelerle başvurmalıdırlar.• Tapu fotokopisi• Taşınmaza ilişkin tescil kararı (Kadıköy Belediyesi KUDEB ‘inden temin edilebilir.)• Projenin kapsamına süresine ve tahmini bedeline ilişkin teknik rapor• Belediyesinden ve ilgili koruma kurulundan onaylı arsanın ve binanın durumunu gösteren 1/500 ölçekli vaziyet planı• Taşınmaza ilişkin tescil kararı, ilgili kurulca onaylı rölöve, restorasyon ve gerekiyorsa restitüsyon projesi,• Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği, (Muhtarlıktan)• Kanuni tebligat adresi (Muhtarlıktan ikametgah ilmuhaberi)

TAPU: Bir taşınmazın iyeliğinin, kimin olduğunu kanıtlamaya yarayan, iyeliğin sağladığı yetkileri kullanmaya olanak veren, tüzel bir değeri olan belge.İmar durumu herhangi bir arsanın söz konusu bölgenin imar planına ve imar yönetmeliğine göre nasıl kullanılabileceğinin sınırlarını gösteren belgeyi ifade ediyor.

APLİKASYON: Kadastro paftalarındaki parsel köşe noktalarının yeniden zeminde belirtilmesi ile parselin zemindeki sınırlarının gösterilmesidir. Bir başla deyişle aplikasyon, projeye göre yapı temelini arazi üzerinde oturacağı alanı belirleme işidir.

ÇAP :İlgili Tapu ve Kadastro Müdürlüğü tarafında verilen ve arsanın genel olarak sınırlarını ölçeksiz belirten bir belgedir.

PLAN KOTE : Parsel bazında ya da belirli bir alan üzerinde sabit bir noktaya bağlanarak ya da itibari olarak belirli aralıklarla arazi kotlarını alıp, üzerindeki mevcut ağaç gibi tesislerin tersim edilerek belirli ölçekte çizilip hazırlanmasıdır.

İNŞAAT İSTİKAMET RÖLEVESİ: İnşaat ruhsatı alınmadan önce çizilecek olan mimari projeye altlık olmak üzere imar durumuna uygun olarak hazırlanan parselin mesafelerini ve yapılacak olan binanın ebatlarını gösteren krokidir.

KOT KESİT BELGESİ : İmar parselinde yapılacak binanın, proje müellifince hazırlanacak vaziyet planına göre yükseklik konumunu belirleyen belgeyi ifade ediyor. Kot kesit belgesinin alınabilmesi için, belediyeye bir dilekçe yazılması ve gereken diğer evrakların temin edilmesi gerekiyor.

AĞAÇ REVİZYONU :Röperli krokiye göre mevcut ağaçların yerinde ölçülüp uygun ölçekte çizilmesi ile elde edilen ölçülü belgeye ağaç revizyonu deniyor.TESCİL FİŞİ: Belirli bir tarihte, belirli kişiler tarafından bir yapının gözlenen ve kayıt altına alınan durumunu gösteren önemli bir arşiv belgesidir. Koruma Bölge Kurulu arşivlerinde bulunan bu fişler, yapılarla ilgili her türlü işlemde bilgi ve fikir verici rol oynarlar ONARIM UYGUNLUK BELGESİ: Tadilat ve tamiratların onarım ön izin belgesine uygun tamamlandığına dair ilgili idare tarafından verilecek belgeyi ifade eder.ONARIM ÖN İZİN BELGESİ:Tadilat ve tamiratların içeriğini belirten, uygulamadan önce KUDEB tarafından verilecek belgeyi ifade eder.KULLANMA İZİN BELGESİ:Yapının inşaatı ya da onarımının koruma bölge kurulu kararları doğrultusunda yapıldığının saptanmasından sonra, ilgili idare tarafından verilecek belgeyi ifade eder.ESASLI ONARIM : Tadilat ve tamirat dışında kalan ve bilimsel esaslara göre hazırlanmış rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerine dayalı uygulamaları,MUVAFAKATNAME: Bir kişinin kendi dışında bir başka özel ya da tüzel kişiliğe, üzerindeki çıkar ve haklarını kullanabilmesini sağlamak üzere verdiği özel bir izin, kabul veya yetki belgesine denilmektedir.

Geçici İnşaatlarda ;Dilekçe TapuÇap Kiracı olma durumunda kira sözleşmesi Vaziyet planı Belgeleri gerekmektedir. Harita Uygulamalarında ;İnşaat İstikamet rölevesi Dilekçe İmar Durumu Tapu Çap Röperli Kroki

Kot Kesit Dilekçe İmar Durumu Tapu Çap Emsalli bölgelerde vaziyet planı

Ağaç Revizyonu Dilekçe Röperli Kroki Tapu Çap

Aplikasyon Röperli Kroki Tapu Çap

Yol Projesi Dilekçe Tapu Çap Röperli Kroki

Plan Kote Röperli Kroki Tapu Çap

İfraz-Tevhid İmar durumu Değişiklik tasarımı folyesi Tapu Çap

Revizyon İlgili büro talebi veya dilekçe Tapu Çap Belgeleri gerekmektedir

4. ProjelerRestitüsyon: Sonradan değişikliğe uğramış, kısmen yıkılmış ya da yok olmuş öğelerin, yapıların veya yerleşmelerin ilk tasarımlarındaki ya da belirli bir tarihteki durumlarının, arşiv kayıtlarından, yapı üzerindeki izlerden, yapıya, yerleşmeye ait çizim fotoğraf gibi belgelerden yararlanılarak plan, kesit, görünüş ve aksonometrik çizimlerle ya da maketle anlatımına "restitüsyon" denir Rölöve: Rölöve, bir yapının, kent dokusunun veya arkeolojik kalıntının yakından incelenmesi, belgelenmesi, mimarlık tarihi açısından değerlendirilmesi ve restorasyon projeleri hazırlanabilmesi için binanın iç ve dış mimarisine, özgün dekorasyonuna ve taşıyıcı sistemi ile yapı malzemelerine ait mevcut durumunun ölçekli çizimlerle anlatımıdır.Restorasyon:Eski, tarihi, otantik ve özgünlük değeri olan, önemli bir olaya ev sahipliği yapmış eserin, aslına uygun olarak, asli malzemeden, asli yapım tekniğinden ve özgünlüğünden faydalanarak, mümkün olduğu kadar az müdahale ile koruyarak onarılmasıdır. Mimari eserin veya bir sanat eserinin(tablo veya heykel gibi)zaman içinde zarar görmüş bozulmuş kısımlarını, o eserin sanat değerine veeski şekline zarar vermeden geçmiş belgelere dayanarak yapılan onarımıdır

Görünüşler

Restitüsyon Projesi Rölöve Restorasyon Projesi

Planlar

Restitüsyon Projesi Rölöve Restorasyon Projesi

5. Mimar Mimar, Mimarlar Odasının en az bedel tarifesine göre projeyi hazırlar.

6. Mal Sahibi

7. MÜDAHALELERKORUNACAK DEĞERLER VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

TAŞINIR KÜLTÜR VARLIKLARI

TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI

• ANITLAR• SİTLER

KORUMA ÖLÇÜTLERİ

TARİHİ BELGE ÖLÇÜTÜ

ZAMAN ÖLÇÜTÜ

ESTETİK DEĞER ÖLÇÜTÜ

TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Taşınmaz kültür ve doğa varlıklarının saptanarak ulusal kültür varlıkları kütüğüne geçirilmesi işlemine ‘‘tescil ‘‘ denilmektedir. Bu işlemle korunması gerekli kültür varlığı yasal güvence altına alınmakta; dokunulmazlık sınırları tanımlanarak özgün niteliklerini hangi ölçüde sürdüreceği belirlenmektedir. Tescille birlikte yapılan veya onu izleyen ‘‘değerlendirme’’ kültür varlığının estetik, tarihi ve diğer özelliklerinin yoğunluğuyla yakından ilgilidir.

Şu anda geçerli olan değerlendirme düzeni Türkiye’de kültür ve doğa varlıkları ile ilgili bilimsel ilkeleri saptayan ‘ TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU’nun 28.2.1995 ‘te aldığı kararla belirlenmiştir. Bu karara göre, taşınmaz kültür varlıkları iki bölümde incelenmektedir:

1.GRUP YAPILAR : Evrensel, ulusal ya da yöresel düzeyde mimari değere sahip; ‘tarihi, anı, ve estetik nitelikleriyle korunması zorunlu’ yapılardır.

2.GRUP YAPILAR: Kentsel çevreyi oluşturan, yöreye karakter veren , geleneksel yapım tekniğiyle yapılmış binalar bu gruba girmektedir.

Mevcut değerlendirme düzeninde değerlendirme kriterleri 4 ana başlık altında toplanmaktadır:

• 1.SANAT TARİHİ DEĞERİ ( en çok 40 puan)• 2.ŞEHİRCİLİK YÖNÜNDEN ÖNEMİ ( en çok 40 puan)• 3.TARİHİ ÖNEMİ (en çok 20 puan)• 4.TEKNİK ÖNEMİ (en çok 20 puan)

Bu özelliklere sahip olma durumlarına dayanılarak değerlendirilen yapılardan:

• 80 puandan yukarı alanlar A grubuna girmekte ve bu eserde hiçbir değişikliğe izin verilmemektedir.

• 60-80 arası puan alanlar B grubuna girmekte ve yalnız iç düzenlerinde sınırlı değişiklik yapılmasına izin verilmektedir.

• 40-60 arası puan alanlar C grubuna girmekte ve cephe gerisinde kalan bölümlerinde değişiklik yapılmasına izin verilmektedir.

• 20-40 arasında puan alanlar D grubuna girmekte ve yalnız cepheleri, belli bir yönden görünüşleri veya bazı yapı ayrıntıları korunmaktadır.

Anıtlarda Bozulmaya Neden Olan Etkenler

İç Nedenler• Yapının Konumundan

Kaynaklanan Hasarlar• Zemin Özellikleri• Strüktür Tasarındaki

Hatalar• Hatalı Malzeme

Kullanımı• Kötü İşçilik ve Detay

Kullanımı

Dış Nedenler• Uzun Süreli Doğal Etkenler• Doğal Afetler• İnsanların Neden Olduğu

Hasarlar a. Terk b. Kötü kullanım ve onarımlar c. Yangınlar d. Savaşlar e. Vandalizm f. Bayındırlık etkileri g. Turizm h. Hava kirliliği ı. Trafik

MÜDAHALE ÇEŞİTLERİKültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu kapsamındaki kültür varlıklarını koruma kanunu kapsamındaki kültür varlıklarının rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri, sokak sağlıklılaştırma , çevre düzenleme projeleri ve bunların uygulamaları ile değerlendirme, muhafaza, nakil işleri ve kazı çalışmalarına ilişkin mal ve hizmet alımlarına dair yönetmelikte kültür varlıklarına yapılabilecek müdahale tanımları:

1) BakımSadece yapının yaşamını sürdürmeyi amaçlayan, tasarımda, malzemede, strüktürde, mimari ögelerde değişiklik gerektirmeyen müdahalelerdir. (Çatı aktarımı, oluk onarımı, boya-badana vb.)

2) OnarımYapının yaşamını sürdürmeyi amaçlayan, tasarımda, malzemede, strüktürde ve mimari ögelerde değişiklik gerektiren müdahalelerdir. a) Basit Onarım Yapıların; ahşap, madeni, pişmiş toprak, taş vb. çürüyen yada bozularak eksilen mimari ögelerinin, özgün biçimlerine uygun olarak aynı malzeme ile değiştirilmesi, bozulan iç ve dış sıvaların, kaplamaların, renk ve malzeme uyumu sağlanarak, özgün biçimlerine uygun olarak yenilenmesi bu kapsamda tanımlanmıştır.

b) Esaslı Onarım (Restorasyon)Yapının rölöveye dayanan restitüsyon ve / veya restorasyon projeleri ile diğer ilgili belgelerin içerikleri ve ölçekleri koruma kurulunca belirlenen müdahalelerdir. [Sağlamlaştırma (Konsolidasyon), Temizleme (Liberasyon), Bütünleme (Reintegrasyon), Yenileme (Renovasyon), Yeniden Yapma (Rekonstrüksiyon), Taşıma (Moving)].

3) Yeniden Yapma (Rekonstrüksiyon)

Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilen ve tescil edilmesine ilişkin gerekli özellikleri taşımasına rağmen elde olmayan sebeplerle tescili yapılmamış ve / veya herhangi bir nedenle yitirilmiş olan yapının, gerek kültür varlığı niteliği, gerekse kültürel çevreye olan tarihsel katkıları açısından, eldeki mevcut belgelerden (yapı kalıntısı, rölöve, fotoğraf, her türlü özgün yazılı - sözlü, görsel arşiv belgesi vb.) yararlanmak suretiyle kendi parsellerinde daha önce bulunduğu yapı oturum alanında, eski cephe özelliğinde, aynı kitle ve gabaride, özgün plan şeması, malzeme ve yapım tekniği kullanılarak, kapsamlı restitüsyon etüdüne dayalı rekonstrüksiyon uygulamasının koşulsuz sağlanması gerekmektedir.

Ancak uygulama gerçekleşinceye kadar parsellerde her türlü inşai ve fiziki müdahalenin yasaklanmasına, (otopark, fuar, sergileme vb.) yeni bir işlev ile kullanma ve aynı parselde tescilli yapı yerinde veya diğer boş alanlarda başka bir yeni yapılaşmaya izin verilmez.

Tüm bu uygulamalar için koruma kurulu kararının alınması gerekir.

ESASLI ONARIM İLKELERİ a) Yapının günümüze ulaşmış sosyo-kültürel ve tarihi kimliğini oluşturan mekansal, biçimsel ve yapısal özellikleri ve çevre içindeki özgün konumu korunacaktır. Bu işlemlerde yapının mevcut fiziksel durumuna göre müdahalenin biçimi ve nitelikleri koruma kurulunca saptanır.

b) Yapıların yıkılmadan korunmaları esastır. Yıkılma tehlikesi arz ettiği mal sahipleri ya da belediyelerce ileri sürülen yapıların yıkılma kararları ancak koruma kurulunca alınabilir.

Yıkılacak şekilde tehlike yaratan korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları belediyeler veya valilikler tarafından boşaltılır. Gerekli fiziki ve güvenlik önlemlerinin ilgili valilik ve belediyesince alındıktan sonra, konunun koruma kuruluna iletilerek alınacak karara göre işlem yapılır.

c) Yapıların tarihsel ve sosyo - kültürel değer taşıyan ekleri korunur.

ç) Yeni işlev verilecek yapılarda yapılacak eklerin, niteliği ve korunması gerekli kültür varlığıyla bütünleşmesi, tasarımı yapan mimar tarafından gerektiğinde avan proje niteliğinde hazırlanarak, koruma kurulunun görüşüne sunulur.

d) Restorasyon projesine temel olacak restitüsyon çalışmasının sıva raspası, kısmi söküm, sondaj, belgeler üzerinde çalışma ve karşılaştırmalı araştırmalar sonucuna dayalı olarak hazırlanmasına, onarıma başlamadan önce bu çalışmanın yapılması olanaksız ise onarım projesinin onaylanmasından sonra ortaya çıkan yeni veriler ışığında, restorasyon projesi üzerinde tadilat yapılarak yeniden koruma kurulunun onayına sunulur.

e) 3386 sayılı Yasa ile değişik 2863 sayılı Yasanın 10. maddesinde belirtilen kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyeti veya idaresinde bulunan tescilli taşınmaz kültür varlıklarının, basit ve esaslı onarım uygulamalarının, koruma kurulu kararı doğrultusunda, kendi sorumluluklarında gerçekleştirilmesine, uygulama sonucuna ilişkin rapor, fotoğraf vb. belgelerin ilgili koruma kuruluna iletilmesine, kurulca uygun görülmeyen basit onarım ve esaslı onarım uygulamalarının yenilenmesi gerekmektedir.

f) Kültür Bakanlığınca gerçekleştirilen korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarının onarımları ile kazı alanlarında yapılan onarımlarda uygulamaya başlamadan önce, hazırlanacak rölöve ve restorasyon projeleri için koruma kurulu kararı alınır.

RÖLÖVE-RESTİTÜSYON-RESTORASYON PROJESİ HAZIRLAMA ESASLARI

I. GENEL HUSUSLARRölöve - Restitüsyon - Restorasyon projeleri, yapının mevcut durumunun belgelenmesinin yanı sıra, sorunlarının saptanması, potansiyel ve yeni kullanım olanaklarının araştırılması, onarıma yönelik temel yaklaşım ve müdahale biçimlerinin belirlenmesi ile yeni kullanımın gerektirdiği müdahalelerin anlatımını sağlamalıdır.

Bu amaçla hazırlanacak belgeler çizimsel, yazılı ve fotoğrafik olarak yeterli ölçek ve ayrıntıları içerecektir.

II. PROJE HİZMETLERİ

II.1. Mevcut durumun belgelenmesi;

Mutlak Hazırlanması Gereken BelgelerIII. 1. 1. Rölöve Çizimleri: a) 1 / 500 - 1 / 200 vaziyet planı (Parselde yer alan yapı, müştemilatlar, kuyu, ağaç, bahçe duvarı, döşeme malzemesi vb. her türlü öge ve komşu parsellerde yer alan yapılar işlenecektir.)

Rölövesi çizilen yapının cephe verdiği sokak veya caddeye sağında ve solunda yer alan en az iki yapıyı içeren 1 / 200 ölçekli silueti,

b) Kat Planları, 1 / 50

c) Döşeme Planları, 1 / 50

d) Tavan Planları, 1 / 50

e) Çatı Planı, 1 / 50

f) Görünen tüm cepheler, 1 / 50

g) Birbirine dik olarak geçirilecek en az iki kesit 1 / 50 (Koruma Kurulunun gerekli görmesi halinde 2'den fazla kesit alınabilir.)

h.) Fotoğraf albümü

Koruma Kurullarının Gerekli Görmesi Durumunda Hazırlanması Gereken Belgeler

II. 1. 1. Rölöve Çizimleri a) Yapısal sistem ile malzemeyi tanıtmayı amaçlayan yeteri kadar sistem detayı, - Cephe, 1 / 20 - Plan, 1 / 20 - Kesit, 1 / 20

b) Pencere, kapı, tavan eteği, ocak, dolap, niş, saçak, taşıyıcı sistem, süsleme elemanları vb. yapı ögelerinden tipik olanlarına ilişkin detaylar, (Yapının gerektirdiği kadar)

- Ölçekler 1 / 10, 1 / 5 ve 1 / 1 dir.

II.1. 2. Yapım Tekniği ve Malzeme Kullanımı- Yatay ve düşey taşıyıcı elemanlar, dolgu elemanları,- Yatay ve düşey kaplama elemanları, örtü malzemeleri ve tekniği, süsleme elemanlarının durumu.

II. 1. 3. Fiziksel Durumun Değerlendirilmesi - Yapısal bozulma ve deformasyonlar,- Malzemeye yönelik bozulma ve deformasyonlar (Örneğin, taşıyıcı sistem, dolgu malzemeleri, kaplama ve örtü malzemelerinin temel sorunları)(Bu sorunlar yazılı olarak verilecek, gereken hallerde rölöve çizimleri üzerinde belirlenecektir.)

• II. 1. 4. Yapının Analizi - Yapıya çeşitli dönemlerde yapılan müdahalelerin ayrıştırılması,- Yapıda bugün olmayan mekan ve / veya elemanlara ilişkin bilgi ve izler.

II. 2. Restitüsyon Projesi Yapının analizi (Bölüm II. 1. 4), benzer yapılarla karşılaştırılması ve bulunabiliyorsa çeşitli belgelerden gelen bilgiler ışığında, özgün yada belli bir dönemine ilişkin bilgileri içerecektir.

Bu amaçla hazırlanacak projeler için, II. 1. 1. Bölümündeki belgeler esas alınacaktır.

II. 3. Restorasyon ve Yeni Kullanım Projesi Yapının onarımı ve yeni kullanımı için getirilen müdahalelere ilişkin ana yaklaşım ve bu ana yaklaşım çerçevesinde yapılacak müdahalelerin anlatımını içerecektir.

Bu anlatımda şu hususlar yer alacaktır:- Yapının özgün şema, eleman, strüktür ve malzemesine ilişkin müdahaleler,- Yeni kullanımın gerektirdiği mekansal ve eleman ölçeğindeki müdahaleler,- Uygulamaya yönelik öneriler, - Yapının yeni kullanımı için gerekli ısıtma, aydınlatma, temiz ve pis su sistemlerine ilişkin ana ilkeler.

Restorasyon projelerinin hazırlanmasında, II. 1.1. bölümündeki belgeler esas alınacak, yeni müdahalelerin anlatımı için yeteri kadar detay verilecektir. Ayrıca, projeyi açıklayıcı bir rapor hazırlanacak , bu raporda, restorasyon ve yeni kullanım için benimsenen temel yaklaşımlar verilecektir.

Restore edilecek yapı için izlenecek prosedür:

1-Restore edilecek yapı için öncelikle ilgili belediyeye müracaat edilir.2-Söz konusu yapı eğer tescilli yapı değil ise belediye gerekli görmesi halinde

anıtlar kuruluna göndermeden projeyi alıp,inşaat izni verilebilir.Ancak yapının eski eser özelliği varsa belediye Anıtlar Kurulu’na durumu bildirir.

3-Yapılar tescilli olmasa bile eski eser görünümünde iseler yine anıtlar kurulundan izin almak gerekir.

4-Anıtlar Kurulu öncelikle yapının rölövesinin çizilmesini ister. Çizilen rölöve ve yapının fotoğrafları ile birlikte bir raportörün raporuyla anıtlar kurulu,yapının koruma derecesini ve müdahale biçimini kapsayan bir karar yazar.

5-Anıtlar kurulunun kararına göre yapının restitüsyon ve restorasyon projeleri çizilir.Restorasyon ve restitüsyon projeleri zaman kazanmak için aynı anda kurula sunulabilir.Restitüsyon ve restorasyon projeleriyle birlikte yapının ilk hallerini belgeleyen fotoğraflarla birlikte bir restitüsyon raporu yazılır.Ayrıca yapıya yapılacak müdahale biçimleri ve kullanma amacı ile kullanılacak malzeme ve tekniği içeren bir restorasyon raporu yazılır.

6-Anıtlar kurulundan projelerin çıkması aylar sürebilir.Bütün bu süreç tamamlandıktan sonra kurul projeleri onaylar.Ve yapı sahibi,ilgili belediye bilgi amaçlı,tapu müdürlüğünede tescil amaçlı gönderilir.

7-Bütün bu süreçten sonra restorasyon projesine göre belediyeden ruhsat almak için bir ruhsat projesi çizilir.Ruhsat projesine göre uygulama yapılabilir.

8-İnşaat ruhsatı almak için birde yapı denetim firması ile TUS(Teknik Uygulama Sorumluluğu) için sözleşme yapmak gerekir.

9-Son olarak restorasyonu yapmak için uzman bir ekibe ihtiyacınız vardır.

KAYNAKÇA• Mo santimetre Mimarlık: Mimar Fırat AYKAÇ• Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon Kitabı Zeynep AHUNBAY• http://v3.arkitera.com• Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması ve

Yerel Yönetimler El Kitabı• http://www.kemharestorasyon.com• http://www.kulturrestorasyon.com.tr• http://teftis.kulturturizm.gov.tr• http://www.kultur.gov.tr• http://www.tkgm.gov.tr• http://www.kulturvarliklari.gov.tr• http://www.tarihiyapi.com

HAZIRLAYANLAR

• 2009-42 Nozima ZiYAEVA• 2010-09 Süleyman PARLAK• 2010-14 Tuğba BİRCAN• 2010-19 Mahsum ÇETİNKAYA• 2010-27 Rukiye BOSTAN• 2010-39 Nihal AYDENİZ• 2010-46 Betül KESKİN• 2010-58 Şenol CAN• 2010-60 Adem ŞERBETCİ