Bài giảng Hoá sinh lâm sàng Tác giả: TS. Lê Xuân Trường

8/13/2019 Bài giảng Hoá sinh lâm sàng Tác giả: TS. Lê Xuân Trường

http://slidepdf.com/reader/full/bai-giang-hoa-sinh-lam-sang-tac-gia-ts-le-xuan-truong 1/73

GANFibrinogen

AlbuminGlobulin

(α1, α2, β, Ƴ)

Proteinhuyếtthanh

Protein

huyếttương

CHÖÔNG 5: PROTEIN- HUYEÁT, PROTEIN-NIEÄU

1. PROTEIN HUYEÁT:

1

Tủy xương

Lách

Tế bào miễn dịch

Hình 5.1: Nguồn gốc các protein huyết tương



Protein huyeát : coù 6 ñaët tính chính

- Haàu heát protein ñöôïc toång hôïp ôû gan (tröø Ƴ globulin).- Sinh toång hôïp treân maøng gaén polyribosom- Haàu heát protein huyeát töông laø glucoprotein (tröø albumin)- Nhieàu protein coù hình daïng khaùc nhau (caàu, sôïi), chöùc naêng khaùc nhau…

- Moãi moät protein coù moät thôøi gian baùn huûy khaùc nhau trong tuaàn hoaøn- Noàng ñoä protein huyeát taêng cao trong vieâm caáp hoaëc caùc beänh lyù thöù phaùtcuûa söï tieâu huûy moâ

2

Protein huyeát ñoùng vai troø quan troïng trong: aùp suaát keo, dung dòchñeäm, döï tröõ protein, vaän chuyeån caùc chaát, khaùng theå…



2. ÑIEÄN DI PROTEIN HUYEÁT+ Ôû ngöôøi bình thöôøng, protein huyeát chieám khoaûng 65-80g/l, trong ñoùAlbumin: chieám 55-65%Globulin: chieám 35-45%α1glo: 3-4%, α2 glo: 6-7%, β glo:12-14%, Ƴ glo: 18-21%

3

+ ro e n uye ay o rong cac r ng ïp s n en y sau:1. Nguoàn cung caáp: thieáu- ñuû, aên maën- chay2. Beänh lyù ñöôøng tieâu hoùa: caáp, maïn3. Gan: chöùc naêng toång hôïp bò suy giaûm nhö trong xô gan, k gan

4. Taêng tröôûng cô theå, taêng dò hoùa: ung thö 5. Maát qua thaän



4



5.6. PROTEIN NIEÄU:

Moãi ngaøy coù khoaûng 900l huyeát töông vôùi noàng ñoä 70g/lprotein qua thaän (# 63kg protein) nhöng chæ coù < 150 mg/24halbumin thoaùt ra nöôùc tieåu. Taát caû nhôø vaøo caáu truùc maøng caàuthaän, goàm 3 lôùp: noäi maïc, maøng ñaùy, maøng bieåu moâ

5



+ PHAÂN LOAÏI PROTEIN NIEÄUCô cheá xuaát hieän protein nieäu: 4 cô cheá - Taêng tính thaám cuûa maøng caàu thaän cho pheùp caùc protein huyeát maø chuûyeáu laø albumin ñöôïc tieát ra: vieâm caàu thaän, h/c thaän hö,- Taêng söï khueách taùn cuûa protein: do taêng noàng ñoä protein huyeát vaødoøng maùu chaûy qua thaän chaäm: protein nieäu trong suy tim, cao huyeát aùp- Roái loaïn taùi haáp thu taïi oáng thaän:beänh baåm sinh cuûa oáng thaän ôû treû em,

6

nhieãm ñoäc kim loaïi naëng- Toån thöông ñöôøng tieåu:vieâm baøng quang, nieäu ñaïo, böôùu aùc tính…



Protein Bình thöôøng Beänh caàu thaän Beänh oáng thaän

Protein TP (g/24h)

Albumin (mg/24h)β2-microglobulin

(mg/24h)

< 0.15

< 220.1

> 2.5

> 5000.1

< 2.5

< 50020

7

Tæ soá β2-microglo / alb # 1/220 < 1/500 20 / 22 # 1/2



+ PROTEIN NIEÄU TRONG CAÙC BEÄNH THAÄN:

- Protein nieäu nhieàu: caàu thaän toån thöông nhö hoäi chöùng thaän hö - Protein nieäu vöøa: suy thaän caáp, suy thaän maïn, vieâm caàu thaän- Protein nieäu dai daúng: vieâm nhieãm, thieáu maùu thaän, beänh dò daïngmaïch maùu thaän

8

+ PROTEIN NIEÄU COÙ NGUOÀN GOÁC TÖØ OÁNG THAÄN- Thuoác giaûm ñau, khaùng vieâm khoâng corticoit, cyclosporin- Kim loaïi naëng: chì, thuûy ngaân, ñoàng (beänh Wilson)

- Taét ngheõn ñöôøng tieåu, nhieãm truøng- Beänh chuyeån hoùa (taêng Ca, giaûm sinh toá D), mieãn dòch (HCTH,gheùp)



+ PROTEIN NIEÄU COÙ NGUOÀN GOÁC TRÖÔÙC THAÄN:

- Protein nieäu Bence Jones: hieän dieän trong nöôùc tieåu chuoãi nheï Ig,gaëp trong beänh ña u tuûy (Kahler), teá baøo B aùc tính khaùc.- Hemoglobin nieäu: xuaát hieän khi coù dung huyeát noäi maïch- Myoglobin nieäu: coù trong cô vaân, cô trôn. Xuaát hieän trong nöôùc tieåukhi bò lieät, toån thöông cô, chaán thöông cô.

9

- Microalbumin nieäu vaø beänh tieåu ñöôøng tuïy, cao huyeát aùp (20-200µg/min # 30-300 mg/24h)



+ PROTEIN NIEÄU KHOÂNG PHAÛI BEÄNH THAÄN:

- Chaán thöông - Boûng - Giaûi phaãu - Vieâm nhieãm caáp: vieâm tuïy caáp, nhieãm truøng caáp… - Thieáu maùu: nhoài maùu cô tim, suy tim xung huyeát - Cao huyeát aùp - á ø ù à

10

- Soát cao



+ KYÕ THUAÄT XEÙT NGHIEÄM PROTEIN NIEÄU:

- So ñoä ñuïc (acid voâ cô, höõu cô), que giaáy thöû.- Que giaáy thöû (test strip): nhaïy vôùi albumin hôn globulin,hemoglobin, protein Bence-Jones, mucoprotein

XN (+) thaät: Protein-nieäu ≥ 10mg/dl

XN (+) giaû: nöôùc tieåu kieàm (pH ≥ 9), chaát saùt truøng, chaát taåy röûa, tætroïng nöôùc tieåu cao, thuoác phenazopyridine, PNC, tolbutamide,para-aminosalycylate, protein-nieäu + tieåu maùu ñaïi theå. û

11

- g a: pro e n ence- onesMicro-albumin-nieäu: theo doõi bieán chöùng CHA, ÑTÑ,



GIÔÙI THIEÄU MOÄT SOÁ BEÄNH AÙN MAÃU:

Case study 1:- Bn nam, 67t, LDNV: meät, phuø.

- Beänh söû: caùch nhaäp vieän 1thaùng: tieåu ít, laéc nhaéc nhieàu laàn, phuømaët phuø toaøn thaân meät, khoù thôû ngaøy caøng naëng nhaäp vieän.- Tieàn söû: 8 naêm nay: tieåu gaét, laéc nhaéc, 4 thaùng nay: phuø, buoàn noân- Khaùm: HA: 15/10 huø 2 chaân da xanh taùi TLT: to maát raõnh iöõa

12

cöùng, bôø khoâng ñeàu.

- Chaån ñoaùn sô boä: ? Yeâu caàu xeùt nghieäm: ?



- CTM: HC:1.8t, BC:8.000 (N:68%,L:30%), Glycemia: 70mg%

- BUN: 105mg%, Cre: 9.7mg%, Caën nieäu: HC:25/µl, BC: khoâng coù,Protein nieäu: 75mg%, Protein maùu: 60g/l.- Ion ñoà laàn 1: Na+: 144meq/l, Ka+: 5.8meq/l, Ca2+: 2.3meq/l, Cl:

112meq/l, CO2 cont: 8.4meq/l

- Ion ñoà laàn 2: Na: 145meq/l, K:5.1meq/l, Ca: 2.8meq/l, Cl: 112meq/l,CO2 cont: 10.9meq/L)

13

- Chaån ñoaùn xaùc ñònh: Ñôït caáp cuûa STM / KTLT.



Case study 2:- Bn nöõ, 45t, LDNV: cao huyeát aùp- Beänh söû: HTA 3 naêm nay: 20-25/10-16 nhaäp vieän.- Khaùm: gaày xanh, da khoâ nhôït nhaït, tim: ATTT=3/6, maét: giaûm thò löïc,nhöùc ñaàu töøng ñôït.

- Chaån ñoaùn sô boä: ? Yeâu caàu xeùt nghieäm: ?- CTM: HC:1.3t, BC:8.000 (N:75%, L:10%, E:15%); Protein maùu: 55g/l- BUN: 44mg%, Cre: 8.3mg%, CO2 cont: 19meq/l, Pro nieäu: 150mg%.

à à

14

- , . , . ,- Ion ñoà laàn 2: 128, 6.5, 3.5, 91meq/l- Ion ñoà laàn 3: 136, 4.4, 3.3, 97meq/l

- Chaån ñoaùn xaùc ñònh: STM / HTA.



Case study 3: b/n nöõ, 44t, LDNV: phuø toaøn thaân - Beänh söû: caùch nhaäp vieän 3 thaùng, ñoät ngoät phuø toaøn thaân, tieåu ít #

500ml/24h, nhaäp vieän. - Khaùm: HA = 18/9, phuø toaøn thaân. - Chaån ñoaùn sô boä: ? Yeâu caàu xeùt nghieäm: ?

Keát quaû xeùt nghieäm:- CTM: HC: 1,8t, BC: 9600 (N: 74%, L: 25%)

15

- Alb nieäu: 1430mg%, caën nieäu: HC: 200, BC: 500/ µl.- BUN: 118mg%, crea: 5,4mg%, phaân: giun moùc (+).- Protid TP: 4g%, lipid:1833mg%, ñieän di protein: alb: 41%, α2 glo: 24%

- Chaån ñoaùn xaùc ñinh: suy thaän / HCTH



Case study 4: b/n nöõ, 40t, LDNV: meät, phuø toaøn thaân.- Beänh söû: 10 ngaøy tröôùc nhaäp vieän b/n phuø chaân, phuø toaøn thaân, meät, nhöùc

ñaàu, choùng maët ñieàu trò khoâng giaûm nhaäp vieän.- Tieàn söû: 2 naêm tröôùc b/n HTA, phuø chaân.- Khaùm: phuø toaøn thaân, HA: 17/9, thò löïc giaûm coøn 8/10.- Chaån ñoaùn sô boä: ? Yeâu caàu xeùt nghieäm: ?

á û ù

16

- CTM: HC: 2,3t, BC: 16.500 (N: 71%, L: 22%)- BUN:143mg%, Crea:15,9mg%, Protid: 57g/l, Protein nieäu: 200mg%- Ion ñoà: Na: 140meq/l; K: 6.7meq/l; Ca: 4.4meq/l; Cl: 101meq/l.

- Chaån ñoaùn xaùc ñinh: STM / CHA



Case study 5:- Bn nam, 30t, LDNV: phuø toaøn thaân.

- Beänh söû: 1 naêm tröôùc b/n bò HCTH, ñieàu trò khoâng toát taùi phaùt nhaäpvieän.- Chaån ñoaùn sô boä ? Yeâu caàu xeùt nghieäm ?

Keát quaû xeùt nghieäm: - Ñieän di protein-huyeát: alb: 32.6%; α2 glo: 17% - CTM: HC:3.4t; BC: 5.800 (:68)

17

- BUN: 7.1mg%; Cre: 1.8mg%; - Caën Addis: HC: 500; BC:550/min. - Protein-nieäu: 6.140mg%, Protein maùu: 53g/l - Lipid: 856mg%.

- Chaån ñoaùn xaùc ñònh: HCTH taùi phaùt



Case study 6: - B/n nam, 5t, LDNV: phuø, tieåu ít - Beänh söû: 3 ngaøy tröôùc meï beù phaùt hieän beù tieåu ít, phuø mi maét roàiphuø toaøn thaân. Beù meät moûi, bieáng aên, phuø ngaøy caøng nhieàu

nhaäp vieän. - Khaùm: M:100l/min, HA:100/60mmHg, HH:32l/min, T:37 C.,

chaïm thaän: (-), phuø toaøn thaân, cô quan khaùc: (-) - Chaån ñoaùn sô boä : ?

- Keát quaû xeùt nghieäm: CTM:HC:5.3t, BC:8.500/mm3.

18

Pro- maùu: 54,3g/l, lipid:2,7g/l, ñieän di protein maùu: alb:43,6%; α2glo:16%; ure:25mg%; crea:1,1mg%; protein nieäu:5,5g/24h.Ion ñoà:Na: 135meq/l, K: 4,1meq/l; Ca: 2,7meq/l; Cl: 90 meq/l

- Chaån ñoaùn: HCTH tieân phaùt



Case study 7:- Bn nöõ, 62t, LDNV: phuø toaøn thaân + cao huyeát aùp

- Beänh söû: caùch nhaäp vieän 2 tuaàn, bn phuø chi maët toaøn thaân tieåu ít,nhöùc ñaàu, choùng maët. Ñieàu trò BS tö nhöng khoâng giaûm neân nhaäpvieän. M:70l/p, HA:16/9, HH:22l/p, T0:370C.

- Tieàn söû: cao huyeát aùp 3 naêm, ÑTÑ 6 naêm, phuø chi 2 naêm

- Keát quaû xeùt nghieäm:CTM (HC:3,4t; BC:10.500); Gly:155mg%;BUN:30,6mg%; Crea:1,9mg%; Pro-maùu: 65g/l, Protein nieäu: (+++),HC/NT: (++), BC/NT: (+); Ion ñoà: Na:138meq/l; K:7,6meq/l;Ca:2 2me /l Cl:101me /l TG:197m % Cholesterol:222m %

19

Protein nieäu: 250mg%

- Chaån ñoaùn: STM / CHA-ÑTÑ



3. FIBRINOGEN HUYEÁT:

Fibrinogen

(hòa tan)

Fibrin

(không tan)

SPPGF

Prothrombin Thrombin Plasmin

GAN

Vitamin K

Ca 2+

20

Plasminogen

(-) chất ức chế

Giai đoạn đông máu: 5 – 6 phút Tiêu fibrin: 60 – 72 giờ

Hình 5.2. Sơ đồ chuyển hóa fibrinogen

SPPGF : Sản phẩm phân giải fibrin

Thromboplastin



CHÖÔNG 7: ÑÖÔØNG HUYEÁT, NIEÄU, LACTAT

21



Gan

Glucose

Glycogen G-6P

P ruvat

Cơ

Glucose

Glycogen

PyruvatMáu

22

Lactat

AlaProtein

Lactat

Protein



GLYCEMIA: - Ñònh nghóa: Glucose töï do/maùu - Trò soá ñoái chieáu: Tuøy phöông phaùp, tuøy maùu ÑM-TM - Phöông phaùp ñònh löôïng: Khöû, Furfural, Enzyme

- Thay ñoåi trong sinh-beänh lyù

Glucagon

23

GH ≥

170mg%

Thaän T3,T4 Adrenalin 80-120mg%

Glucocorticoides ÑTÑ

ACTH Insulin TSH Ñoùi, Stress, lao ñoäng…



+ INSULIN:

- Taêng ruùt glucose khoûi maùu: Taêng tieâu thuï glucose ôû teá baøo Taêng glucose lipid döï tröû(Glu acetylcoA, TG) Taêng toång hôïp glycogen glycerol- Ngaên taïo glucose: ÖÙc cheá chuyeån glycogen glucose Öùc cheá quaù trình taân taïo glucoseCô cheá taùc dun :

24

ï

-taêng vaän chuyeån baèng c/c khueách taùn ñöôïc taêng cöôøng(giaûm insulin: giaûm vaän chuyeån 20 laàn) -thuùc ñaåy enzyme hexokinase -öùc cheá enzyme phosphorylaseInsulin(-) GH glycogen (-)Glucose G-6-P phosphorylase insulin Hexokinase glucolyse



+ GLUCAGON: Glycogen

Phosphorylase glycogen G-1-P (+) glucagon

Glucose taêng glucose maùu

+ GLUCOCORTICOIDES: taêng taân taïo ñöôøng, taêng haáp thu

25

ñöôøng ôû ruoät, taêng sinh glycogen, öùc che tieâu thuï glucose ôûmoâ.+ ADRENALIN: taêng hoaït phosphorylase (glycogen

glucose)

+ GH: öùc cheá hexokinase (glucose glucose-6-P glycogen)+ T3, T4: chuyeån glycogen thaønh glucose, taêng dò hoùa glucose,

taêng haáp thu glucose ôû ruoät taêng glucose maùu.



CAÙC XEÙT NGHIEÄM ÑAÙNH GIAÙ BEÄNH ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG

- Ñöôøng huyeát – ñöôøng nieäu:Ñöôøng huyeát cao – ñöôøng nieäu cao: ÑTÑÑöôøng huyeát cao – ñöôøng nieäu khoâng coù: ÑTÑ coù ngöôõng thaäncao

Ñöôøng huyeát bình thöôøng – ñöôøng nieäu coù: ÑTÑ do ngöôõngthaän thaáp- Ñònh löôïng insulin trong maùu: noàng ñoä bình thöôøng, thaáp vaø cao:

receptor

26

- n öôïng pept : töông töï n öôïng nsu n ong coreceptor)

- Ñònh löôïng ceton trong nöôùc tieåu ñeå theo doõi roái loaïn chuyeån hoùatrong ÑTÑ

- Ñònh löôïng lipid trong maùu ñeå theo doõi roái loaïn chuyeån hoùa trong

beänh ÑTÑ- Ñònh löôïng micro-albumin-nieäu ñeå theo doõi bieán chöùng cuûa ÑTÑleân thaän…

- HBA1C: theo doõi löôïng ñöôøng maùu tröôùc ñoù.



Case study 1:B/n nam, 79t, LDNV: nhöùc ñaàu, choùng maët, naëng ngöïc traùi- Beänh söû: 2 ngaøy tröôùc nhaäp vieän bn nhöùc ñaàu, choùng maët, ñau caùc

khôùp xöông, naëng ngöïc traùi töøng côn. Ñi tieåu nhieàu laàn trong ngaøy,löôïng nöôùc tieåu nhieàu, theøm aên vaø suït khoaûng 5kg. Tieàn caên: thieáumaùu cô tim, CHA

- Khaùm: M:80l/p, HA:170/90, HH:20l/p, T0: 370C

- Xeùt nghieäm: CTM: HC:4,2t; BC:11.500/mm3; ECG: thieáu maùu cô tim;

27

Nöôùc tieu: glucose: 300mg%, protein nieäu: 50mg%; glycemia:183mg%; HBA1C: 7,3%; BUN:20mg%, Crea:1,1mg%;TG:283mg%, Cho: 222mg%; HDL-C: 43mg%; LDL-C: 144mg%;ceton nieäu: (-).

- Chaån ñoaùn:



Case study 2:B/n nöõ, 59t; LDNV: nhöùc ñaàu + choùng maët

- Beänh söû: caùch nhaäp vieän 10 ngaøy b/n soát nheï + nhöùc ñaàu, choùng maët,tay chaân moûi meät.- khaùm: M: 80l/p; HA:11/6; T0 : 38; hoâ haáp: 20l/p

- XN: CTM: BC:8.900 (N:70,2%, L:25%); TC: 21.400; HC: 4.080.000;Glycemia: 236mg%; BUN: 62mg%; Cre: 3,1mg%; GOT: 39U/L;GPT: 27U/L; glucose nieäu: 300mg%; Ñaïm nieäu: 300mg%; HBA1C:

28

7,9%; ceton nieäu: 15mg%;

- Chaån ñoaùn:



Case study 3:B/n nöõ, 67t; LDNV: choùng maët + meät moûi- Beänh söû: caùch nhaäp vieän 1thaùng b/n nhöùc ñaàu, choùng maët, tay

chaân moûi meät, hay ñi tieåu veà ñeâm keøm suït khoaûng 5 kg.- khaùm: M: 100l/p; HA:14/9; T0 : 37; hoâ haáp: 18l/p

- XN: CTM: BC:8.200 (N:78,2%, L:27%); TC: 121.400; HC: 4,2t;Glycemia: 296mg%; BUN: 52mg%; Cre: 2,5mg%; GOT: 33U/L;

29

: ; g ucose n eu: mg ; aïm n eu: mg ;

HBA1C: 8,0%; ceton nieäu: 25mg%; TG:250mg%; Cho:242mg%;HDL-C:40mg%;LDL-C:155mg%.

Chaån ñoaùn:

Å Å



CHÖÔNG 9: NHÖÕNG SAÛN PHAÅM CHUYEÅN HOÙA CUÛAACID AMIN VAØ PURIN

1. CREATININ:

30



31



32



2. AMMONIAC (NH3)

33



34



UREA

35



CHÖÔNG 10: SAÉC TOÁ MAÄT – MUOÁI MAÄT

36



37



38

SAÉC TOÁ MAÄT



SAC TO MAÄT

39



40



41



42



43



44

Tao muoái maät



Taïo muoi maättöø cholesterol

45

ACID MAÄT



ACID MAÄT

46



47



48

MUOÁI MAÄT



MUOI MAÄT

49

CHÖÔNG 3: YÙ NGHÓA CUÛA XEÙT NGHIEÄM HSLS



1.ÑAÏI CÖÔNG:

50



51

ÖÔ Ù Ù Ø ÖÔÙ Å



CHÖÔNG 6: CAC ENZYM TRONG MAU VA NÖÔC TIEU

52



53



54



55

Á



CHÖÔNG 8: LIPOPROTEIN HUYEÁT TÖÔNG

56



57



58



59



60



61



62



63

CHÖÔNG 12: HOÙA SINH LAÂM SAØNG CAÙC BEÄNH GAN



1. VAØI NEÙT VEÀ CHÖÙC NAÊNG CUÛA GAN:

64

CAÙC XEÙT NGHIEÄM THÖÔØNG DUØNG TRONG CHAÅN ÑOAÙN BEÄNH GAN:



1. Xeùt nghieäm Bilirubin-huyeát, saéc toá maät vaø urobilinogen trong nöôùc tieåu. Vaøng da-taéc maät tröôùc gan, taïi gan hay sau gan.

2. Xeùt nghieäm veà enzym: LDH, GOT, GPT, GGT; Cholin esterase (gan toånghôïp, giaûm khi gan suy do ngoä ñoäc phospho höõu cô nhö thuoác raày, chuoät).LDH1-5 (gan-tim), GOT-GPT (tim-gan, GPT:maøng teá baøo-GOT:maøng

å â ù â

65

, , - , ï

3. Xeùt nghieäm veà caùc protein, daãn xuaát nitô: Alb-huyeát; ñieän di protein-huyeát (alb, α1glo, α2glo, βglo, …); xaùc ñònh caùc protein ñoâng maùu(fibrinogen, prothrombin…); caùc daãn xuaát nitô (ure, ammoniac)

4. Caùc chæ toá huyeát thanh hoïc cuûa vieâm gan virus (HAV, HBV, HCV…)



66

(+): vieâm gan sieâu vi maïn Anti HBc



(-): vieâm gan sô nhieãm(+): taïo ñöôïc cöõa soå mieãn dòch, phuïc hoài toát (+) Anti HBs (-): chöa taïo ñöôïc mieãn dòch (-): nhieãm beänh

(+): coù sao cheùp (truyeàn beänh) Anti HBe: HBeAg (+):t ieân löôïng toát (-): chöa sao cheùp

67

(+): vieâm gan sieâu vi maïn Anti HBc (-): khoâng coù virus B (+): coù cöûa soå mieãn dòch, phuïc hoài (-) Anti HBs (-): khoâng coù virus B (+): phuïc hoài, maát trieäu chöùng Anti HBe

(-): khoâng coù virus B

SÖÛ DUÏNG CAÙC XEÙT NGHIEÄM TRONG CHAÅN ÑOAÙN BEÄNH GAN MAÄT



1. Trong beänh gan maät: GOT, GPT, GGT, Bilirubin-huyeát vaø nieäu, albumin…

2. Hoäi chöùng xeùt nghieäm trong beänh gan:

-Suy teá baøo gan: giaûm khaû naêng toång hôïp cuûa teá baøo (alb giaûm, ñieän di proteinthay ñoåi tæ leä, tæ soá CE/Ctp thay ñoåi, roái loaïn ñoâng maùu, NH3 taêng, uregiaûm) vaø caùc nghieäm phaùp BSP, Quick, galactose nieäu roái loaïn

- û á ø é á

68

- , , , , , . .

-ÖÙ maät: Bilirubin, phosphatase kieàm, GGT, CE/Ctp, STM, MM, urobili, …-Vieâm nhieãm: ñieän di protein (α1glo, α2glo, βglo, Ƴ glo thay ñoåi theo beänhcaáp, maïn), caùc phaûn öùng leân boâng, CRP, PCT…

-Caùc xeùt nghieäm chuyeân bieät khaùc: αFP, HBsAg, HCV, CRP, PCT, sieâu aâm

HSLS TRONG MOÄT SOÁ BEÄNH GAN TIEÂU BIEÅU1 Vi â i â i á



1. Vieâm gan sieâu vi caáp:- 3 giai ñoaïn dieãn tieán beänh: uû beänh, vaøng da-toaøn phaùt, hoài phuïc-khoûi beänh- xeùt nghieäm töông öùng.- Caùc theå ñaëc bieät

2. Xô gan:- H/c suy teá baøo gan- H/c taêng aùp löïc tónh maïch cöûa

ù õ

69

-

3. H/c ÖÙ maät:- Enzym: GGT, PK, 5’Nucleosidase taêng.- Thôøi gian Quick taêng vôùi thöû nghieäm Koller (+), ño yeáu toá V bình thöôøng- Bilirubin, STM, MM taêng

- GOT, GPT, alb,…

MOÄT SOÁ BEÄNH AÙN MAÃU



Case study 1: B/n nöõ, 62t, LDNV: roái loaïn tri giaùc-Beänh söû:1/2 thaùng tröôùc: soátn nhöùc ñaàu, oùi coù ñieàu trò tuyeán döôùi nhöngkhoâng giaûm roái loaïn tri giaùc BVCR.

-Tieàn söû: Basedow-Khaùm: M=140, HH:20, HA:130/80, T0 = 400C-Chaån ñoaùn sô boä: ? -Xeùt nghieäm: ?

-Keát quaû:

70

CTM: HC:3.770, BC:4.800 (N:38,6%, L:33,7%), TC:230;

Glycemia:125mg%; BUN: 12 mg%; Ure: 0,4mg%; GOT: 168 U/L,GPT: 95 U/L; CRP: 16 mg/L; PCT: 0,11 ng/ml; KSTSR: (-), Widal: (-)SH/DNT: Pro:64mg%, Gly:59/91mg%, Cl:126 meq/L; TB/DNT: dòch trong

khoâng maøu, HC: trung bình, BC:2/mm3 (haàu heát laø lympho)TSH: 0 µIU/ml; FT3 = 10,4 pg/ml (1,5-3,5); FT4 = 41,7 pg/ml (18-20)

- Chaån ñoaùn: Baõo giaùp

Case study 2: B/n nöõ, 80t, LDNV: tieâu chaûy + meät- Beänh söû: 2 thaùng tröôùc bn thaáy phuø 2 chaân, meät, buïng ngaøy caøng to daàn, coù



ñieàu trò BS tö nhöng khoâng giaûm, 10 ngaøy tröôùc nhaäp vieän: tieâu phaân loûng,ñau buïng, oùi sau aên, ngöôøi ngaøy caøng gaày, meät nhaäp vieän.- Tieàn söû: CHA, ñau daï daøy,- Khaùm: M:80l/p, HH:18l/p, T0:370C, HA:160/90mmHg

Da vaø keát maïc maét: vaøng, haïch thöôïng ñoøn phaûi: di ñoäng, aán khoâng ñau,tuaàn hoaøn baøng heä: (+), buïng baùng (+), phuø 2 chaân

- Xeùt nghieäm: CTM: HC:2,4t; BC:4.980; TC:250.000/mm3. Gly:69mg%;BUN:15mg%; Crea:1,2mg%; VS: 98-138mm; Ion ñoà: Na:134; K:4,2;

71

Ca:2,2; HCO3:32,1meq/l; IDR: (-); Bili TP:0,66mg%; TT:0,26mg%; GOT:

131U/L; GPT: 38U/L; Pro maùu: 68g/l (alb: 28g/l, glo:40g/l)- Dòch maøng buïng: trong, maøu vaøng chanh; BC ñôn nhaân: 70, BC ñanhaân:10; ñaïm: 20g/l; glu: 1,2g/l; Rivalta: (-); Cell Block: hoàng caàu vaø teábaøo vieâm ña daïng; αFP: (+); HCV: (+); HBc Ab: (+); SA buïng: gan cöùng,thoâ.

- Chaån ñoaùn: xô gan k gan do VGSV B vaø C.

Case study 3: B/n nam, 70t, LDNV: vaøng da-Toùm taéc beänh aùn: 3 thaùng nay bn xuaát hieän caùc h/c: vaøng da, gan to, meät



ä g y ä g , g , ä

moûi, chaùn aên, suït caân

-Khaùm: M:80l/p, HA:12/7, T0:370C, HH:20l/p

-Xeùt nghieäm: CTM: HC:4,5t; BC:9.050 N: 63%); TC:210.000/mm3.Gly:95mg%; BUN:12mg%; Crea:1,1mg%; VS: 32-58mm;NT: STM (+);MM: (+); Bili TP: 17,64mg%; TT:13,41mg%; GOT: 251U/L; GPT:

72

262U/L; Phosphatase kieàm: 262 U/L; Pro maùu: 70g/l (alb: 34g/l, glo:

36g/l)- αFP: (-); anti HCV: (-); anti HAV: (-); anti HBc IgM: (+); HBsAg: (-).

- Chaån ñoaùn: VGSV B caáp tính

Case study 4: B/n nam, 43t, LDNV: ñau haï söôøn traùi-Toùm taéc beänh aùn: 1 thaùng nay bn xuaát hieän caùc trieäu chöùng: vaøng da, ñau



haï söôøn phaûi; 2 ngaøy nay ñau döõ doäi vuøng buïng lan haï söôøn traùi, hoângtraùi, keøm theo ñi tieâu phaân loûng vaøng, tieåu vaøng saäm nhaäp vieän.-Tieàn söû: uoáng röôïu

-Khaùm: M:100l/p, HA:10/7, T0:37,50C, HH:18l/p; buïng: ascites-Xeùt nghieäm: CTM: HC:5,7t; BC:10.030 N: 70,7%); TC:272.000/mm3.

Gly:116mg%; BUN:10,75mg%; Crea:1,1mg%; Bili TP: 5,64mg%; TT:3,41mg%; GOT: 523U/L; GPT: 49U/L; Pro maùu: 82g/l (alb: 34g/l, glo:

73

36g/l); ñieän di protein: alb: 39%, gamma glo:36%; NH3: 344µg%; TQ:

14’’= 69%; LDH: 939U/L; amylase maùu: 18U/L.αFP: (+); anti HCV: (-); anti HAV: (-); HBsAg: (-).

- Chaån ñoaùn: Xô gan do röôïu k gan.

Bài giảng Hoá sinh lâm sàng Tác giả: TS. Lê Xuân Trường

Documents