BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG

Mạch dao động.

Điện từ trường.

Sóng điện từ.

Nguyên tắc thông tin liên lạc bằng

sóng vô tuyến.

Vài công thức cần nhớ

• Năng lương của tụ điện 2

2d

1 1W =

2 2 2

qqu Cu

C

u=q

C

2t

1W =

2Li

• Biểu thức ĐN cường độ dòng điện tức thời i= '( )dq

q tdt

• Hiệu điện thế giữa 2 bản tụ q

C

i• Năng lượng của cuộn cảm

L

• Điện trường giữa hai bản tụ điện E = u / d

• Cảm ứng từ bên trong cuộn cảm B = 4 .10-7ni

Baøi 20

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

1. Mạch dao động là gì?Một cuộn cảm L mắc nối tiếp với một tụ điện

C thành một mạch điện kín gọi là mạch dao động.

Nếu điện trở của mạch coi như bằng không, thì mạch là mạch dao động lý tưởng.

LC

I. MẠCH DAO ĐỘNG:

2. Hoạt động:

K

+ +

- -

q>0i

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

Dùng nguồn một chiều nạp điện q cho tụ điện, rồi sau đó cho nó phóng điện qua lại nhiều lần trong mạch dao động.

Kết quả:

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

Tạo ra một dòng điện xoay chiều trong mạch dao động.Tạo ra một điện áp xoay chiều giữa hai bản

tụ.

a bK

CLP

R

I. MẠCH DAO ĐỘNG:

2. Cách hoạt động:(tt)Kết quả:

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MẠCH DAO ĐỘNG:

1. Định luật biến thiên điện tích và cường độ dòng điện trong mạch dao động lý tưởng:

Quy ước:q > 0, nếu bản tụ đang xét (bên trên) tích điện dương.i > 0, nếu dòng điện chạy qua cuộn cảm theo chiều đến bản tụ đang xét.

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ 0 0 0os( t+ / 2) ;i I c I q

Ta có:0

1cos( ) ;q q t

LC

0'( ) sin( )i q t q t

q++- L

+ i>0

C

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

Định luật:

2. Định nghĩa dao động điện từ tự do:

Điện tích q của một bản tụ và cường độ dòng điện i trong MDĐ biến thiên điều hòa theo thời gian cùng tần số và i sớm pha /2 so với q.

E

Sự biến thiên điều hòa theo thời gian của điện tích q trên một bản tụ và cường độ dòng điện i (hoặc cường độ điện trường và cảm ứng từ ) trong MDĐ được gọi là dao động điện từ tự do.

B

E

B

1. Định luật biến thiên điện tích và cường độ dòng điện trong mạch dao động lý tưởng:

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MẠCH DAO ĐỘNG:

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MẠCH DAO ĐỘNG:

Chu kỳ và tần số của DĐĐT tự do trong MDĐ gọi là chu kỳ và tần số riêng của MDĐ.

Công thức Tôm-xơn:1 1

2 ;2

T LC fT LC

3. Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ

Ví dụ:Tính chu kỳ và tần số dao động riêng của một MDĐ, biết tụ điện trong mạch có điện dung là 120 pF và cuộn cảm có độ tự cảm là 3mH.Giải: Ta có: C = 120 pF = 120.10-12 F

L = 3 mH = 3.10-3 HChu kỳ riêng: 62 3,77.10 3,77T LC s s

Tần số riêng:61

0,265.10 0,265f Hz MHzT

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

III. NĂNG LƯỢNG ĐIỆN TỪ CỦA MẠCH DAO ĐỘNG:

Năng lượng điện trường tập trung trong tụ điện:

d

221 20W os .2 2

qqc t

C C

Năng lượng từ trường tập trung trong cuộn cảm:

t

21 2 20W sin2 2

qLi t

C

Tổng năng lượng điện trường và từ trường của mạch gọi là năng lượng điện từ:

2200

1 1

2 2d t

qW W W CU const

C

Nếu không có sự tiêu hao năng lượng thì năng lượng điện từ trong mạch dao động sẽ được bảo toàn.

I. MẠCH DAO ĐỘNGI. MẠCH DAO ĐỘNG

NOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNGNOÄI DUNG

1.Mạch dao động là gì?1.Mạch dao động là gì?

Baøi 20

II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ II. DAO ĐỘNG ĐIỆN TỪ TỰ DO TRONG MDĐTỰ DO TRONG MDĐ

III. NĂNG LƯƠNG III. NĂNG LƯƠNG ĐIỆN TỪ ĐIỆN TỪ

2.Cách hoạt động2.Cách hoạt động

2.Định nghĩa dao động2.Định nghĩa dao động điện từ tự dođiện từ tự do

1.Đluật biến thiên đtích 1.Đluật biến thiên đtích và cđ dđiện trong MDĐvà cđ dđiện trong MDĐ

3.Chu kỳ và tần số dao3.Chu kỳ và tần số dao động riêng của MDĐ động riêng của MDĐ

CỦNG CỐ

Câu 1: Mạch dao động là gì? Dao động điện từ tự do là gì? Năng lượng điện từ là gì?

Câu 2: Sự biến thiên của dòng điện i trong một MDĐ lệch pha như thế nào so với sự biến thiên của điện tích q của một bản tụ điện?

A. i ngược pha với q

B. i cùng pha với q.

C. i sớm pha /2 so với q.

D. i trễ pha /2 so với q.

Đáp án: C