Top Banner
Dariusz Dudek 1 BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USLUGOWYCH Streszczenie: W obecnych czasach doskonalenie procesów logistycznych jest nadrzędnym celem każdego przedsiębiorstwa. Niezwykle istotną kwestią jest możliwość monitorowania efektów ich dzialania poprzez rzetelne pomiary i dokonanie na ich podstawie oceny efektywności funkcjonowania tychże procesów. W niniejszym rozdziale nakreślono ramy koncepcji pomiaru efektywności, determinowane koniecznością wysokiej sprawności i skuteczności zarzadzania, a także konkurencyjności przedsiębiorstw uslugowych. Scharakteryzowano podstawowe mierniki procesów logistycznych i dokonano pomiaru oceny ich efektywności na przykladzie wybranych przedsiębiorstw uslugowych. Opisano etapy budowy algorytmów na bazie sztucznych sieci neuronowych, realizujących przebiegi procesów logistycznych. W efekcie zaproponowano praktyczną metodykę pomiaru doskonalenia procesów logistycznych. Slowa kluczowe: logistyka, efektywność, sieci neuronowe. Wprowadzenie Problematyka efektywności dotyczy w coraz większym stopniu przedsiębiorstw uslugowych, w których następowaly glębokie przeobrażenia strukturalne form organizacyjnych [5, s. 25]. Szczególnie widoczne jest to na przykladzie gospodarki krajów wysoko rozwiniętych, gdzie obecnie dominującą rolę odgrywają uslugi [3, s. 381]. W Polsce jeszcze w latach 70. ubieglego wieku zagadnienia związane ze sferą uslug byly rzadkim tematem dyskusji, gdyż ich rola ograniczana byla jedynie do realizacji procesów zakupu. Z tego powodu firmy uslugowe często pozostawaly w tyle za sferą produkcji pod względem zarządzania logistycznego. Obecnie zauważyć można tendencję wzrostową sfery uslug, w której coraz chętniej znajdują zatrudnienie osoby odchodzące z sektora przemyslowego, charakteryzującą się wysokim poziomem jakości, dopasowanym do rzeczywistych wymagań zróżnicowanej klienteli – począwszy od wielkich korporacji, poprzez średnie i male firmy, a skończywszy na klientach indywidualnych. Wlaściwa organizacja sfery logistyki jest podstawowym zagadnieniem praktycznego zarządzania we wszystkich przedsiębiorstwach, szczególnie w przedsiębiorstwach uslugowych cechujących się brakiem możliwości gromadzenia zapasów wyrobów gotowych. To wlaśnie w tym przypadku praktyczne koncepcje integracji i gruntownej przebudowy sfery logistyki stanowią podstawę realizacji dalekosiężnych celów gospodarczych w skali regionu i calej gospodarce [2, s. 10]. 1 Katedra Informatycznych Systemów Zarządzania, Wydzial Zarządzania, Politechnika Częstochowska
13

BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Jan 16, 2023

Download

Documents

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Dariusz Dudek1

BADANIE EFEKTYWNO ŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADA Ń W WYBRANYCH PRZEDSI ĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH Streszczenie: W obecnych czasach doskonalenie procesów logistycznych jest nadrzędnym celem każdego przedsiębiorstwa. Niezwykle istotną kwestią jest możliwość monitorowania efektów ich działania poprzez rzetelne pomiary i dokonanie na ich podstawie oceny efektywności funkcjonowania tychże procesów. W niniejszym rozdziale nakreślono ramy koncepcji pomiaru efektywności, determinowane koniecznością wysokiej sprawności i skuteczności zarzadzania, a także konkurencyjności przedsiębiorstw usługowych. Scharakteryzowano podstawowe mierniki procesów logistycznych i dokonano pomiaru oceny ich efektywności na przykładzie wybranych przedsiębiorstw usługowych. Opisano etapy budowy algorytmów na bazie sztucznych sieci neuronowych, realizujących przebiegi procesów logistycznych. W efekcie zaproponowano praktyczną metodykę pomiaru doskonalenia procesów logistycznych. Słowa kluczowe: logistyka, efektywność, sieci neuronowe. Wprowadzenie

Problematyka efektywności dotyczy w coraz większym stopniu przedsiębiorstw

usługowych, w których następowały głębokie przeobrażenia strukturalne form

organizacyjnych [5, s. 25]. Szczególnie widoczne jest to na przykładzie gospodarki krajów

wysoko rozwiniętych, gdzie obecnie dominującą rolę odgrywają usługi [3, s. 381]. W Polsce

jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku zagadnienia związane ze sferą usług były rzadkim

tematem dyskusji, gdyż ich rola ograniczana była jedynie do realizacji procesów zakupu.

Z tego powodu firmy usługowe często pozostawały w tyle za sferą produkcji pod względem

zarządzania logistycznego.

Obecnie zauważyć można tendencję wzrostową sfery usług, w której coraz chętniej

znajdują zatrudnienie osoby odchodzące z sektora przemysłowego, charakteryzującą się

wysokim poziomem jakości, dopasowanym do rzeczywistych wymagań zróżnicowanej

klienteli – począwszy od wielkich korporacji, poprzez średnie i małe firmy, a skończywszy na

klientach indywidualnych. Właściwa organizacja sfery logistyki jest podstawowym

zagadnieniem praktycznego zarządzania we wszystkich przedsiębiorstwach, szczególnie

w przedsiębiorstwach usługowych cechujących się brakiem możliwości gromadzenia

zapasów wyrobów gotowych. To właśnie w tym przypadku praktyczne koncepcje integracji

i gruntownej przebudowy sfery logistyki stanowią podstawę realizacji dalekosiężnych celów

gospodarczych w skali regionu i całej gospodarce [2, s. 10].

1Katedra Informatycznych Systemów Zarządzania, Wydział Zarządzania, Politechnika Częstochowska

Page 2: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Ciągłe dążenie przedsiębiorstw do zwiększenia sprawności procesów logistycznych, opiera

się w głównej mierze na założeniu, że niezależnie od tego jak doskonały jest proces, zawsze

istnieją możliwości jego usprawnienia [1, s. 119]. Dlatego też przedsiębiorstwa powinny

koncentrować uwagę na efektywności procesów logistycznych poprzez racjonalizację działań

w zakresie kształtowania potencjałów i korzyści ekonomiczno-rynkowych. Efektywność

procesów logistycznych powinna być czynnikiem integrującym partnerów działających

w łańcuchu logistycznym i inspirującym do kreatywnego stosowania nowoczesnych metod

i narzędzi zarządzania. Celem tej integracji będzie osiągnięcie optymalnego rezultatu

działania przedsiębiorstwa w postaci wysokiej efektywności przepływów informacyjnych

i możliwie najniższych kosztów przy zachowaniu jakości obsługi klienta. Uzasadnienie

badania wyników działalności logistycznej w przedsiębiorstwie usługowym wynika

z potrzeby racjonalizacji procesów logistycznych, do których niezbędne są pomiary

i dokonane na ich podstawie oceny efektywności tych procesów.

1. Ogólna charakterystyka metody

Opracowana metoda umożliwia pomiar efektywności procesów logistycznych oraz

wskazuje kluczowe obszary racjonalizacji działań w przedsiębiorstwie. Koncepcja metody

zakłada określenie rzeczywistych przepływów informacyjnych za pomocą zaproponowanego

zestawu wskaźników, charakteryzujących procesy badanego przedsiębiorstwa. Dokonując

pomiaru efektywności procesów uwzględniono stopień spełnienia danego kryterium

w odniesieniu do obowiązujących norm i standardów, jak również do celów stawianych przez

badane przedsiębiorstwo.

Opracowanie metody oceny efektywności procesów logistycznych OcEnaPL składało się

z kolejno następujących po sobie etapów (rys. 1):

1. Analiza literaturowa wskaźników logistycznych pozwalających scharakteryzować cechy

procesów logistycznych.

2. Określenie zestawu wskaźników wpływających na efektywność realizowanych

procesów logistycznych.

3. Dobór podmiotów gospodarczych w celu przeprowadzenia badań ankietowych.

4. Określenie kryteriów oceny.

5. Konstrukcja tablic decyzyjnych przedstawiających funkcje przynależności cech

wskaźników względem stopnia spełnienia przyjętych kryteriów oceny.

6. Budowa algorytmów realizujących przebiegi procesów logistycznych na bazie

sztucznych sieci neuronowych.

Page 3: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

7. Projektowanie Bazy Wiedzy zawierającej zbiór przypadków zdarzeń logistycznych.

8. Określenie rangi dla poszczególnych kryteriów i sformułowanie syntetycznej oceny

efektywności procesów logistycznych.

9. Weryfikacja koncepcyjnej metody.

Rys. 1. Koncepcja metody oceny efektywności procesów logistycznych

Źródło: Opracowanie własne

Obliczenie oceny punktowej ważonej dla poszczególnych kryteriów, uzyskanej poprzez

pomnożenie wag kryterium przez liczbę punktów przypisanych dla każdego rozwiązania,

Page 4: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

umożliwiło sformułowanie oceny syntetycznej efektywności procesów logistycznych dla

badanych przedsiębiorstw usługowych. Sformułowana ocena syntetyczna umożliwiła

nakreślenie kierunków postępowania analitycznego w postaci formuły przedstawionej

w tab. 1.

Ocena efektywności rozpatrywana w wymiarze rynkowym, ukierunkowana jest na

oferowanie klientom pożądanego poziomu jakości obsługi logistycznej, przy równoczesnej

racjonalizacji struktury kosztów logistyki. Określenie rezultatów podjętych działań związane

z oceną efektywności procesów logistycznych pozwala badać relacje między poniesionymi

nakładami scharakteryzowanymi za pomocą wskaźników logistycznych określających m.in.

koszty logistyki oraz jakość obsługi logistycznej, a uzyskanymi efektami jako poziom

osiągnięcia założonego celu w postaci stopnia spełnienia kryterium jakości, niezawodności

i czasu.

Tab. 1. Formuła syntetycznej oceny efektywności procesów logistycznych

Ocena punktowa ważona Syntetyczna ocena efektywności

EFEKTW ≤ 2 wymagana całkowita reorganizacja procesów logistycznych

2 < EFEKTW < 3 brak kluczowych kompetencji wzrostu efektywności procesów logistycznych

3 < EFEKTW < 4 bardzo niska efektywność procesów logistycznych

4 < EFEKTW < 6 średni poziom efektywności

6 < EFEKTW < 7 zadawalający poziom efektywności

7 < EFEKTW < 8 dobra efektywność realizowanych procesów

8 < EFEKTW < 9 bardzo dobry wskaźnik efektywności (liderzy rynku)

9 < EFEKTW ≤ 10 wzorcowy poziom efektywności procesów logistycznych

Źródło: Opracowanie własne

Zastosowanie metody umożliwia racjonalizację działań przedsiębiorstwa poprzez

przeprowadzenie wstępnej analizy stanu realizacji procesów logistycznych i ustaleniu w

jakim stopniu i które z obszarów działalności przedsiębiorstwa są efektywne, a które należy

udoskonalić. Zrozumienie istoty problemu pozwala usprawnić procesy oraz zlikwidować

znaczące odchylenia od wytyczonych standardów i celów.

2. Dobór grupy badawczej

Do wyselekcjonowania populacji empirycznej wykorzystano biznesową bazę danych

EFEKT (http://efekt.pcm.pl/ - Polskie Centrum Marketingowe Sp. z o.o.), dokonując doboru

Page 5: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

grupy badawczej w sposób celowy nielosowy. Na tej podstawie określono grupę podmiotów

gospodarczych ze względu na rodzaj prowadzonej działalności.

Ze względu na dużą różnorodność kategorii rodzajów działalności usługowej obejmującej

11 sekcji w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), badania przeprowadzono dla sekcji

G (usługi w zakresie handlu hurtowego i detalicznego; naprawa pojazdów samochodowych,

motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego) według PKD. Badaniem objęte

zostały przedsiębiorstwa powiatu częstochowskiego, włącznie z miastem Częstochowa,

dokonując podziału z uwzględnieniem liczby pracujących (1-9, 10-49, 50-249) na działy:

• usługi w zakresie handlu pojazdami samochodowymi, obsługa i naprawy pojazdów

samochodowych i motocykli; usługi w zakresie sprzedaży detalicznej paliw do pojazdów

samochodowych (dział 50),

• usługi w zakresie handlu hurtowego i komisowego, z wyłączeniem pojazdów

samochodowych, motocykli (dział 51),

• usługi w zakresie handlu detalicznego, z wyłączeniem sprzedaży pojazdów

samochodowych, motocykli i paliw, naprawy artykułów użytku osobistego

i domowego (dział 52).

Wyboru obiektów badawczych dokonano metodą doboru losowego warstwowego, aby

mieć pewność, że różne grupy składające się na populację są właściwie reprezentowane

w grupie. Podjęcie decyzji co do liczebności próby badawczej w wybranych działach badanej

sekcji wynikało z następujących założeń: dla działów o liczebności od 0 do 1000 wielkość

próby badawczej wynosiła 5% wielkości zbiorowości generalnej, a dla działów o liczebności

od 1001 do 10000 liczebność zbiorowości badawczej wynosiła 1% liczebności zbiorowości

generalnej. Dokonując losowania w każdej grupie, ze względu na liczbę pracujących,

otrzymano zbiór homogenicznych prób umożliwiający większy poziom dokładności

oszacowań parametrów. Badania mające na celu zebranie danych sondażowych prowadzono

z zastosowaniem ankiety pocztowej (elektronicznej) oraz wywiadu bezpośredniego.

Respondentami byli pracownicy kadry zarządzającej, bądź też bezpośrednio przez nich

oddelegowani pracownicy.

Badania ankietowe zostały przeprowadzone wśród 195 przedsiębiorstw usługowych,

spośród populacji generalnej obejmującej 11784 podmiotów gospodarczych (tab. 2).

Page 6: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Tab. 2. Liczebność populacji generalnej oraz populacji badawczej w przedsiębiorstwach dla badanych działów sekcji G według PKD

Dział sekcji

G

Liczebność populacji generalnej Liczebność populacji badawczej

Liczba pracujących (pow. częstochowski)

Liczba pracujących (m. Częstochowa)

Liczba pracujących (pow. częstochowski)

Liczba pracujących (m. Częstochowa)

1-9 10-49 50-249

1-9 10-49 50-249

1-9 10-49 50-249

1-9 10-49 50-249

dz. 50 279 10 0 786 42 5 14 1 0 39 2 1

dz. 51 490 29 2 2215 122 10 25 1 0 22 6 1

dz. 52 1899 27 1 5783 77 7 19 1 0 58 4 1

Suma 11784 195

Źródło: Opracowanie własne

Na rys. 2 przedstawiono graficzną prezentację liczby ankietowanych przedsiębiorstw

usługowych z podziałem na liczbę pracowników oraz działy sekcji G według PKD.

Rys. 2. Liczebność populacji empirycznej w grupie badanych przedsiębiorstw sekcji G Źródło: Opracowanie własne

3. Analiza wyników badań

Analiza wyników badań umożliwiła scharakteryzowanie obszarów dla których możliwy

jest wzrost efektywności działania przedsiębiorstw. Graficznie przedstawiono stopień

spełnienia kryterium jakości, niezawodności i czasu dla badanych grup przedsiębiorstw

usługowych. Podziału dokonano ze względu na liczbę zatrudnionych osób oraz na specyfikę

0-9 10-49 50-249 0-9 10-49 50-249

dział 50dział 51

dział 52

0

10

20

30

40

50

60

Liczebno ść populacji empirycznej sekcji G

powiat częstochowski miasto Częstochowa

Page 7: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

danej branży, określoną działem sekcji wg PKD. W grupie przedsiębiorstw działających na

terenie miasta Częstochowy oraz powiatu częstochowskiego dokonano analizy wskaźnikowej

określając efektywność realizowanych procesów logistycznych, determinowaną stopniem

spełnienia kryterium jakości, niezawodności i czasu.

Końcowa ocena efektywności, będąca syntetycznym miernikiem procesów realizowanych

w badanych przedsiębiorstwach powiatu częstochowskiego i miasta Częstochowy, umożliwiła

przedstawienie aktualnego stanu w obszarze logistyki przedsiębiorstw usługowych. Poniżej

zestawiono wyniki uzyskane na podstawie metody OcEnaPL, dokonując podziału na miasto

Częstochowa (rys. 3, rys. 4, rys. 5) i powiat częstochowski (rys. 6, rys. 7) ze względu na

liczbę zatrudnionych oraz dział sekcji G wg Polskiej Klasyfikacji Działalności.

Rys. 3. Ocena efektywności procesów logistycznych badanych przedsiębiorstw (miasto Częstochowa, osób

1-9) Źródło: Opracowanie własne

Wyniki badań umożliwiły określenie obszarów, dla których możliwe jest zwiększenie

sprawności działania. Analizując efektywność przedsiębiorstw powiatu częstochowskiego

można dostrzec zasadność działań zmierzających do usprawniania procesów logistycznych.

Jak widać na rys. 6 najliczniejszą grupę stanowią przedsiębiorstwa, których efektywność jest

na średnim lub zadawalającym poziomie. Nieco lepiej sytuacja przedstawia się dla badanych

podmiotów dla miasta Częstochowa, jednakże dużą grupę stanowią przedsiębiorstwa ze

średnią wartością efektywności na poziomie od 4 do 6 punktów.

Miasto Cz ęstochowa, osób 1-9

0

5

10

15

20

25

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

iębi

orst

w

dział 50

dział 51

dział 52

Page 8: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Rys. 4. Ocena efektywności procesów logistycznych badanych przedsiębiorstw (miasto Częstochowa, osób

10-49) Źródło: Opracowanie własne

Rys. 5. Ocena efektywności procesów logistycznych badanych przedsiębiorstw (miasto Częstochowa, osób

50-249) Źródło: Opracowanie własne

Ze względu na dział badanej sekcji G (Handel i Usługi), stwierdzono że najwyższa

efektywność występuje wśród przedsiębiorstw działu 51, zarówno dla firm działających na

terenie miasta Częstochowa oraz powiatu częstochowskiego.

Miasto Cz ęstochowa, osób 10-49

0

1

2

3

4

5

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

iębi

orst

w

dział 50

dział 51

dział 52

Miasto Cz ęstochowa, osób 50-249

0

1

2

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

bior

stw

dział 50

dział 51

dział 52

Page 9: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Rys. 6. Ocena efektywności procesów logistycznych badanych przedsiębiorstw (powiat częstochowski,

osób 1-9) Źródło: Opracowanie własne

Rys. 7. Ocena efektywności procesów logistycznych badanych przedsiębiorstw (powiat częstochowski, osób 10-49)

Źródło: Opracowanie własne

Na rys. 8 oraz rys. 9 przedstawiono zbiorcze zestawienie, określające efektywność

procesów logistycznych dla całej badanej populacji (195 podmiotów gospodarczych),

dokonując grupowania odpowiednio według liczby zatrudnionych oraz działu sekcji G.

powiat cz ęstochowski, osób 1-9

0

5

10

15

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

bior

stw

dział 50

dział 51

dział 52

powiat cz ęstochowski, osób 10-49

0

1

2

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

bior

stw

dział 50

dział 51

dział 52

Page 10: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Rys. 8. Ocena efektywności procesów logistycznych dla całej badanej populacji ze względu na liczbę

zatrudnionych Źródło: Opracowanie własne

Na tej podstawie stwierdzono, że nieco powyżej 6% przedsiębiorstw z grupy 1-9

zatrudnionych, może uważać się za liderów, uzyskując syntetyczną ocenę efektywności

z przedziału [8 < E < 9]. Około 30% przedsiębiorstw z tej grupy charakteryzowało się dobrym

poziomem efektywności, natomiast prawie 35% uzyskało ocenę zadawalającą. Niestety

wśród nich ponad 26% wymaga usprawnień w całym łańcuchu logistycznym. Natomiast

niewiele powyżej 2% stanowią przedsiębiorstwa, które uzyskały ocenę poniżej 4 punktów.

Wśród przedsiębiorstw zatrudniających od 10 do 49 osób, aż 60% z nich charakteryzowało

się efektywnością z przedziału [8 < E < 9]. Nieco powyżej 13% - uzyskało dobry poziom

efektywności, pozostałe 26% – ocenę z przedziału [6 < E < 7].

Dla grupowania według poszczególnych działów najlepszą efektywność uzyskały

przedsiębiorstwa działu 51 sekcji G – ponad 34% (19 podmiotów z 55) uzyskało ocenę

z przedziału [7 < E < 8], a ponad 7% oceniono jako dobrą. Dla działu 52 nieco powyżej 31%

(26 z 83 podmiotów) otrzymało ocenę średnią, natomiast podobnie jak dla działu 51 w grupie

z przedziału [8 < E < 9] znalazło się ok. 7% badanych przedsiębiorstw. Najsłabiej oceniono

podmioty prowadzące działalność gospodarczą sklasyfikowaną w dziale 50.

W zależności od specyfiki i działania badanego przedsiębiorstwa możliwe było określenie

optymalnego rozwiązania poprzez identyfikację mechanizmów systemowych oraz

kluczowych czynników zapewniających właściwą realizację procesów zachodzących

w przedsiębiorstwie.

05

101520253035404550556065

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

iębi

orst

w

0-9

10-49

50-249

Page 11: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

Rys. 9. Ocena efektywności procesów logistycznych dla całej badanej populacji ze względu na dział

sekcji G Źródło: Opracowanie własne

Czynniki o małym stopniu użyteczności informacji zostały wyeliminowane z zestawu

wskaźników logistycznych. Zredukowana przestrzeń zdarzeń logistycznych pozwoliła na

zaproponowanie zestawu wskaźników określających efektywność procesów logistycznych

(rys. 10).

Rys. 10. Poziom istotności wskaźników logistycznych obrazujący wpływ na efektywność procesów

logistycznych Źródło: Opracowanie własne

Wśród nich wyróżniono wskaźniki określające kryterium czasu (w34), (w35) jako te

o największym wpływie na zmienną objaśnianą. Zapewnienie krótkiego czasu realizacji

zamówienia umożliwia uzyskanie lepszej pozycji na konkurencyjnym rynku usług. Równie

istotnym wskaźnikiem jest miernik kosztowy charakteryzujący udział kapitału w zapasach do

całkowitych kosztów logistycznych (w5). Zachowanie równowagi między nakładami,

a osiągniętymi efektami umożliwia racjonalizację kosztów logistycznych, szczególnie dla

firm dysponujących stosunkowo niskim kapitałem obrotowym. Z uwagi na fakt, iż 90%

0

5

10

15

20

25

30

35

E ≤

2

2 <

E <

3

3 <

E <

4

4 <

E <

6

6 <

E <

7

7 <

E <

8

8 <

E <

9

9 <

E ≤

10

liczb

a pr

zeds

bior

stw dział 50

dział 51

dział 52

0

5

10

15

20

25

30

W1

W3

W4

W5

W6

W7

W11

W12

W19

W21

W22

W23

W26

W31

W33

W34

W35

wpł

yw n

a ef

ekty

wno

ść [%

]

Page 12: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

badanych przedsiębiorstw to niewielkie podmioty zatrudniające średnio 3-5 osób, potwierdza

to trafność decyzji podjętych przez model sieci neuronowej.

Ważnym czynnikiem w prowadzeniu firmy jest umiejętność właściwego wykorzystania

nowoczesnej infrastruktury teleinformatycznej. Faktem staje się wdrażanie nowoczesnych

technologii informatycznych nawet w najmniejszych podmiotach, co znacznie przyspiesza i

ułatwia działalność gospodarczą. Podjęcie przez model decyzji co do istotności wskaźników

w19 (udział w liczbie zleceń składanych u dostawcy za pomocą sieci Internet) oraz w31

(udział w wartości zleceń składanych przez odbiorcę za pomocą sieci Internet) jest w pełni

uzasadnione.

Istotnymi wskaźnikami branymi pod uwagę przy wyborze danego przedsiębiorstwa są

również wskaźniki określające terminowość (w11), opóźnienia realizowanych usług (w12),

koszty zakupów (w6) oraz koszty magazynowania (w3).

Konkurencyjność przedsiębiorstw w znacznej mierze zależy od nich samych,

i determinowana jest z jednej strony zapewnieniem wysokich wymagań konsumentów

w zakresie realizowanych usług (terminowość), a z drugiej – możliwością reorganizacji

struktur i poprawy zarządzania z zachowaniem korzystnych relacji z konsumentem, gdzie

ważna jest elastyczność oraz szybki czas odpowiedzi na potrzeby klienta [4, s. 487–495].

Podsumowanie

Metoda OcEnaPL bazująca na inteligentnym systemie pomiaru procesów logistycznych,

obejmuje szeroką strukturę zjawisk i zdarzeń związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstw

usługowych. Implementacja metody na grunt praktyczny umożliwia doskonalenie procesów

pomiaru, zapewniając bieżące analizy i monitoring działalności przedsiębiorstwa, bez

konieczności przeprowadzania kosztownych audytów i zatrudniania wyspecjalizowanych firm

doradczo-konsultingowych.

Ocena efektywności rozpatrywana w wymiarze rynkowym, ukierunkowana jest na

oferowanie klientom pożądanego poziomu jakości obsługi logistycznej, przy równoczesnej

racjonalizacji struktury kosztów logistyki. Zaprezentowana koncepcja pomiaru procesów

logistycznych, stanowiąca efekt studiów nad metodami pomiaru funkcjonowania systemów

logistycznych oraz badań własnych autorów, umożliwiła sformułowanie oceny efektywności

procesów logistycznych. Istota pomiaru efektywności procesów logistycznych określona

została w relacji efektów jako poziom osiągnięcia celu w postaci stopnia spełnienia

przyjętych kryteriów oceny do nakładów opisanych za pomocą wskaźników logistycznych.

Page 13: BADANIE EFEKTYWNOŚCI PROCESÓW LOGISTYCZNYCH – ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ W WYBRANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH USŁUGOWYCH

W dobie rosnącej konkurencji, istnienie praktycznej metodyki pomiaru stwarza warunki do

doskonalenia procesów logistycznych poprzez okresowy monitoring stanu procesów oraz

kontrolę strategicznych obszarów działalności przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa, by stać się

konkurencyjnym, powinny dysponować narzędziem umożliwiającym optymalizację procesów

oraz identyfikację efektywnych „ścieżek” przepływu informacji. Takim właśnie narzędziem

w zamyśle autorów ma być opracowana metoda oceny efektywności procesów logistycznych

OcEnaPL.

LOGISTICS PROCESS EFFECTIVENESS EXPLORATION - RESULTS ANALYSIS OF SELECTED COMPANIES SERVICE

Abstract: Nowadays logistics process improvement is the primary goal of any business. It is very important to monitor the effects of their actions by making accurate measurements, and on the basis of assessment of effectiveness of these processes. This chapter presents a framework for measuring the effectiveness of the concept, determined by the need for power and performance management, as well as the competitiveness of service. Characterized the basic measures of logistics processes and were measured to evaluate their effectiveness based on selected service companies. Describes the stages of construction algorithms based on artificial neural networks, pursuing courses of logistic processes. As a result, proposed a practical methodology for measuring improvement of logistics processes. Key words: logistics, efficiency, neural networks. Literatura 1. Dudek D.: Trade-off strategy in optimization of the processes of logistics customer service. IT Tools in Knowledge Management in Organizations, Selected Problems. Ed by Leszek Kiełtyka. The Publish Office of Czestochowa University of Technology. Czestochowa 2011. 2. Kisperska-Moroń D., Płaczek E., Liniecki R.: Zarządzanie logistyczne w firmach usługowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2003. 3. Kusa R.: Innowacyjność małych przedsiębiorstw usługowych. Studium przypadku.[w:] Przedsiębiorczość i innowacyjność małych i średnich przedsiębiorstw: wyzwania współczesności, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 1030. Red. naukowi: Kaleta A., Moszkowicz K., Woźniak L., Wydawnictwo AE im.Oskara Langego, Wrocław 2004. 4. Peszko A., Kusa R.: Koncepcja badań konkurencyjności przedsiębiorstw turystycznych w Małopolsce, [w:] Przedsiębiorstwo i region w zjednoczonej Europie. Prace Naukowe. Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania PAN. (red.) Zbigniew Olesiński, Andrzej Szplit, Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego, Kielce 2004. 5. Spyra Z.: Kanały dystrybucji. Kształtowanie relacji, CeDeWu, Warszawa 2007.