B(> TRUONG B(> Y TE KT. B(> TRUONG

BQYTE

S6: ADI /QD-BYT

C<)NG HOA xA H<)I CHU NGHiA VI:eT NAM D(}c l~p - Tl}' do - H~nh phuc

Ha N(Ji, ngay CJY thang OJ nam 2014

QUYETDJNII an hanh Hmrng dAn xir tri Viem phBi c(}ng oBng i1 Tre em

B(> TRUONG B(> Y TE

Can cu Lu~t Kham b~nh, chua b~nh nam 2009;

Can cu Nghi dinh s6 63/2012/ND-CP ngay 31/8/2012 cua Chinh phil qui dinh chuc nang, nhi~m V\1, quy~n h~n va ca d.u t6 chuc BQ y tS;

Theo d~ nghi cua C\}C tru&ng C\}C Quan ly Kham, chua b~nh,

QUYET DJNH:

Di~u 1. Ban hanh kern theo QuySt dinh nay tai li~u chuyen mon "Huang dful xu tri Vi em phbi CQng dBng a Tre em".

Di~u . 2. Tai li~u "Huang dful xu tri Vi em ph6i CQng dBng a Tre em" ban hanh kern theo QuySt dinh nay duqc ap dl}ng t~i cac C(J sa kham b~nh, chua b~nh.

Di~u 3. QuySt dinh nay c6 hi~u l\{c kS tu ngay kY ban hanh.

Di~u 4. Cac ong, ba: Chanh Van phong BQ; Chanh Thanh tra BQ; C\}c truemg C\lc Qillm ly Kham, chua b~nh; C\}c truemg va V\1 truemg cac C\}c V\1 thu9c BQ Y tS; Giam d6c Sa Y tS cac tinh/thanh ph6 tr\{c thu9c Trung uang; Giam d6c cac B~nh vi~n!Vi~n c6 giu<mg ~nh tr\{c thu9c B9 Y tS, Thu tnremg Y W cac B9, Nganh; Thu truemg cac dan vi c6 lien quan chiu t:rach nhi~m thi hanh QuySt dinh nay.

NO'i nh~n: - Nhu di~u 4; - BT Nguy~n Thi Kim Ti~n (d€ b/c); - O:ic D/c Thtr tru&ng BYT; - Biw hi€m Xa h9i Vi~t Nam (d€ plhgp); - C6ng thOng tin di~n ru BYT; - Website Cvc KCB; - Luu: VT, KCB.

KT. B(> TRUONG TmJTRUONG

HUONG DAN XU TRi VI EM PHOI C<)NG DONG 0 TRE EM

(Kern thea Quyit tltnh s6 101/QD-KCB ngay 09 thang OJ nam 2014)

I. Mt}C dich va dBi tU'gng Slr dt}ng tai li~u

1. Mt}c dich

B9 Y t~ ban hanh tai li~u "Huang dftn xu tri viem phbi c()ng dBng a tre em"

v6i m1,1c dich:

- Huang dftn can b9 y t~ xu tri viem phbi a tre em.

- Th6ng nhftt phac dB chfrn doan, cham soc, diSu tri va phong b~nh viem phbi

c9ng dbng a tre em trong toan qu6c.

- La tai li~u phap ly dS d6i chi~u trong thvc hanh xu tri viem phbi c()ng dBng

a tre em.

2. DBi tU"gng sir d t}ng tai li~u

- Cac can b9 y t~ tham gia kham chua b~nh, cham soc cho tre em t~i tftt ca. cac tuy~n la d6i tuQTig su d1,1ng tai li~u nay. Tuy vao ph~m vi chuyen mon, diSu

ki~n C\1 thS vS trinh d9 can b9 y t~, phuong ti~n ky thu~t co thS v~n d1,lng linh ho~t.

- Cac b~nh vi~n tuy~n tren dva vao n9i dung cua tai li~u dS thvc hi~n cong

tac chi d~o tuy~n .

II. Djnh nghia

Viem phbi la tinh tr~ng tbn thuang viem nhu mo phbi, co thS Ian toa ca 2

phbi ho~c t?p trung a m9t thuy phbi.

VH!m phbi c()ng dBng la viem ph6i a ngoai c()ng dBng ho~c 48 gia d~u tien ' nam vi~n .

III. Djch t~ viem phBi t re em

Theo t6 chuc y t~ th~ gi6i, viem ph6i la nguyen nhan chinh gay tu vong a tre

du6i 5 tu6i, chi~m 19% trong cac nguyen nhan. d cac nu6c dang phat triSn, chi s6

m6i m~c cua b~nh a lua tu6i nay la 0,29 dqt b~nhltn.Ynam. Trong s6 cac truang hqp

viem ph6i, 7- 13% tre co dftu hi~u n~ng de dc;>a tinh m~ng c~n phai nh~p vi~n. Y~u 1

t6 nguy ca chinh cua viem ph6i la khong duqc bu sua my hoan toan, suy dinh

duang, 6 nhiSm khong khi, can n~ng Iilli sinh th~p, khong duqc tiem phong sai d~y

du.

T(;li Vi~t Nam, hang nam vftn c6 khming 4000 tre em du6i 5 tu6i chSt vi viem

ph6i.

IV. Nguyen nhan gay viem phBi tre em

Viem ph6i a tre em c6 thS do virus, vi khu~n ho~c vi sinh v?t khac. Theo

WHO, cac nguyen nhan hay g~p nh~t g~p la Streptococcus pneumoniae (phS c~u) ,

Haemophilus influenzae (HI) va Respiratory Synticyal Virus (RSV). 0 tre 16n

thuang g~p viem ph6i do vi khu~n khong diSn hinh, d(;li di~n la Mycoplasma

pneumomae.

S. pneumoniae (phS c~u) nguyen nhan vi khu~n hang d~u gay viem ph6i

c()ng d6ng a tre du6i 5 tu6i, la c~u khu~n gram duang c6 vo. PhS c~u c6 han 90

type huySt thanh. Hi~n nay thS gi6i da c6 vacxin da gia tiem phong phS c~u .

Haemophylus influenzae (HI) la tn_rc khufin gram am c6 vo ho~c khong vo.

Chung gay b~nh thuemg c6 vo duqc phan thanh 6 type tu a dSn f. HI type b la

nguyen nhan chinh gay viem mang nao va viem ph6i a tre em. T(;li Vi~t Nam, tu

nam 2009 vaccin phong HI type b da duqc dua vao chuang trinh tiem chung rna T

r()ng tren toan quoc.

Mycoplasma pneumoniae la vi khufin n()i bao khong c6 vo, nguyen nhan

hang d~u gay viem ph6i khong diSn hinh, co thS tai 50o/o trong cac nguyen nhan a tre tren 5 tu6i. Vi khufin nay khang tv nhien v6i cac khang sinh c6 ca chS pha vach

nhu betalactam, aminosid ... Chung bi tieu di~t bai khang sinh nh6m macro lid,

tetracycline va quinolone.

Ngoai ra con cac vi khufin khac cling la nguyen nhan gay viem ph6i a tre em

nhu: t\1 c~u, lien c~u, trvc khu~n ho ga, M. cataralis, C. pneumoniae ...

Nguyen nhan viem ph6i do vi khufin thuang g~p theo lua tu6i

2

Tre sa sinh: Lien c~u B, tn,rc khu~n gram am ducmg ru(>t, Listerria

monocytogent, Chlamydia trachomatis.

Tre 2 thang dSn 5 tu6i: PhS c~u, HI, M. pneumoniae (sau 3 tu6i chiSm 113

trong s6 cac nguyen nhan), tv c~u ... Tre ~ 5 tu6i : M . pneumoniae (chiSm khoang 50% cac nguyen nhan), phS c~u,

' tv cau . ..

V. Ch§n dmi n viem phBi iJ tre em

Ch~n doan viem ph6i va muc d(> n~ng (viem ph6i, viem ph6i n~ng) a tre em

chu ysu dva vao lam sang.

1. Viem phBi

Tre ho, s6t kern theo it nhftt m(>t trong cac dftu hi~u :

- Tha nhanh : < 2 thang tu6i ~ 60 l~n/phut

2- < 12 thang tu6i: ~50 l~n/phut

1 - 5 tu6i: ~ 40 l~nlphut

> 5 tu6i: ~ 3 o l~n/phut - Rut lorn 16ng ngvc (ph~n du6i 16ng ngvc lorn vao a thi hit vao)

- Kham ph6i thfty bftt thuemg: giam thong khi, c6 tiSng bftt thuemg (ran ~m,

ran phS quan, ran n6 ... ).

2. Viem phBi n~ng

Ch~n doan viem ph6i n~ng khi tre c6 dftu hi~u cua viem ph6i kern theo it

nhftt m(>t trong cac dftu hi~u sau :

- Dftu hi~u toan than n~ng :

+ Bo bu ho~c kh6ng u6ng duqc.

+ R6i lo~m tri giac: la ma ho~c h6n me.

+ Co gi?t.

- Dftu hi~u suy h6 hftp n~ng (tho ren, rut 15m 16ng ngvc rftt n~ng).

- Tim tai ho~c Sp02 < 90%.

- Tre < 2 thang tu6i.

3

VI. C~n Him sang

1. X-quang phBi

T~i cac CO' sa c6 may Ch\lp x-quang, xet nghi~m la b~ng ch(rng khach quan

ch&n doan viem phl>i. Tuy nhien, trong 2-3 ngay d~u cua b~nh x-quang phl>i c6 th~

binh thuemg.

Hinh anh viem phf>i di~n hinh tren phim x-quang la dam rna a nhu mo phf>i

ranh gi6i khong ro m()t ben ho~c 2 ben phl>i. Viem phl>i do vi khu&n, d~c bi~t do

phS c~u tf>n thuang phl>i co hinh rna h~ thfmg ben trong co cac nhanh phS quan

chua khi. Tf>n thuang viem phl>i do virus ho~c vi khu&n khong di~n hinh thuemg da

d~g, hay g~p tf>n thuang khoang ke. C6 th~ g~p hinh anh tran djch mang ph6i, ap

xe ph6i, Xyp phf>i ...

2. Xet nghi~m cong thuc mau va CRP

Cac xet nghi~m nay chi lam t~i cac co sa dugc trang bi may xet nghi~m

tuang ung, thuemg tu trung tam y ts huy~n tra len.

- B~ch c~u mau ngo~i vi (d~c bi~t la ty 1~ da nhan trung tinh) va CRP mau

thuemg tang cao khi viem ph6i do vi khu&n, binh thuemg nSu do virus ho~c vi

khu&n khong di~n hinh.

3. Xet nghi~m vi sinh

Soi, c~y djch h~u h<,mg tim din nguyen vi khu&n gay b~nh .

VII. Xir tri viem phBi c{>ng dBng if tre em

1. Viem phBi

- DiSu tri t~i nha ho~c tr~m y tS xa, phuemg.

- Huang d~n ba my cham soc t~i nha: each cho tre uf>ng thuf>c; each nuoi

duang ( chia nho bua an nSu tre non); each lam thong thoang mlii ; cho tre u6ng du

nu6c; each lam m()t s6 thu6c ho dan gian an toan cho tre; theo doi d~ phat hi~n cac

d~u hi~u phai dua tre dSn kham ngay (rut lorn I6ng ngvc n~ng va cac d~u hi~u nguy

hi~m toan than).

1.1. Khang sinh li~u phap (tham khao ph\11\lc 1) 4

Khang sinh u6ng duqc chi dinh cho t~t ca tre duqc ch~n doan viem ph6i khi

khong c6 cac xet nghi~m h6 trq (X-quang ph6i, cong thuc mau, CRP ... ). Khang

sinh ban d~u Iva ch<;>n theo tu6i:

a. Tre < 5 tu6i: Nguyen nhan hay g~p la phS c~u va HI, khang sinh Iva ch<;>n:

+ Amoxicillin 80 mg/kg/ngay, u6ng, chia 2 l~n. Ho~c

+ Amoxillin-clavulanic 80 mg/kg/ngay, u6ng, chia 2 l~n.

Thai gian diSu tri 5 ngay.

b. Tre 2:: 5 tu6i: nguyen nhan thuang g~p nh~t laM. pneumoniae, khang sinh

Iva ch<;>n d~u tien la nh6m Macrolid:

Erythromycin 40 mg/kg/ngay, chia 4 l~n, u6ng khi d6i. Ho~c

Azythromycin 10 mg/kg/ngay, u6ng ll~n khi d6i. Ho~c

Clarithromycin 15 mg/kg/ngay, u6ng chia 2 l~n.

Thai gian diSu tri 7 ngay (trir Azithromycin dung 3 - 5 ngay).

1.2. Theo doi tre viem phBi

- H~n tre kham l~i sau 3 ngay ho~c s6m han nSu nguai cham s6c tre phat

hi~n th~y c6 d~u hi~u n~ng.

- Khi tre kham l~i:

+ NSu tre giam s6t, tho ch~m han, khong tho g~ng sue, an t6t han: tiSp tvc

khang sinh da cho hSt li~u trinh.

+ NSu tre khong giam s6t, con tho nhanh ho~c xu~t hi~n cac d~u hi~u cua

viem ph6i n~ng, cac d~u hi~u toan than n~ng: nh~p vi~n tim nguyen nhan va diSu

tri.

+ NSu b~nh khong thuyen giam nhung khong n~ng len:

Tre < 5 tu6i: can nh~c d6i macrolid nSu nghi nga viem ph6i do vi khu~n

khong diSn hinh. Thu6c, liSu, thai gian diSu tri nhu tre 2:: 5 tu6i.

Tre 2:: 5 tu6i: d6i ho~c kSt hqp amoxicillin 80 mg/kg/ngay, u6ng, chia 2 l~n,

trong 5 ngay.

2. Viem phBi n~ng 5

Tre viem phbi n~ng duqc diSu tri t~i b~nh vi~n.

2.1. Phong va diSu tri suy ho h~p

T~t ca tre viem phbi c6 tho g~ng sue dSu c6 nguy ca suy ho h~p c~n theo doi

sat lien tvc. Tre c6 d~u hi~u suy ho h~p phai duqc nh~p vi~n c~p Clru va xu ly kip

thai:

2.1.1. Thong thoang duang tho: tre n&m tren giuang phing, c6 hai ngua, n&i

long qu~n ao, hut rna mfii mi~ng s~ch se; can nh~c d~t 6ng thong d~ day ch6ng trao

nguqc nSu suy ho h~p n~ng.

2.1.2. Oxy li~u phap

Tuy thu<;>c vao nhu c~u oxy, dap ung cua tre dS Iva chQn phuang phap tho

oxy phu hqp (tham khao phvlvc 2)

2.2. Khang sinh li~u phap.

Tre viem phbi n~ng nh~p vi~n, khang sinh Iva chQn ban d~u la m<;>t thu6c

thu<;>c nh6m Penicillin A kSt hqp v&i m<;>t thu6c nh6m Aminosid. Lva chQn:

Ampicillin 50 mg/kg tinh m~ch ho~c tiem b~p, each m6i 6 gia. Ho~c

Amoxicillin-clavulanic 30 mg/kg, tinh m~ch ho~c tiem b~p, each m6i 8 gia.

KSt hqp v&i Gentamycin 7,5 mg/kg tinh m~ch ho~c tiem b~p, m<;>t l~n trong

ngay. C6 thS thay b&ng Amikacin 15 mg/kg tinh m~ch ho~c tiem b~p.

Su dvng Ceftriaxon 80 mg/kg/24 gia, tinh m~ch 01 l~n trong ngay khi th~t

b~i v&i cac thu6c tren ho~c c6 thS Slr dvng ngay tu d~u.

Thai gian dung khang sinh it nh~t 5 ngay.

NSu c6 b&ng chilng viem phbi- mang phbi do tv c~u, dung cloxacillin 50

mg/kg, tinh m~ch ho~c tiem b~p, each m6i 6 gia; kSt hqp v&i gentamicin 7,5

mg/kg, TM ho~c TB, 1 l~n trong ngay.

2.3. Cham soc va diSu tri tri~u chtrng

a. Ch6ng r6i lo~n than nhi~t

6

- H~ s6t: khi than nhi~t do a mich > 38,5°C cfin cho tre thu6c h~ s6t:

Paracetamol 10-1 5 mg/kg/lfin u6ng, d~t h~u mon, each m6i 6 gio. Cho tre m~c mat,

n~m phong thoang khi, lau nguoi b~ng nu6c ~m.

- Ch6ng h~ nhi~t d(): a tre nho c6 thS khong s6t rna h~ nhi~t d(), khi than

nhi~t do a nach < 36°C. DiSu trj b~ng u ~m, n~m phong kin gi6, cho tre an dudS

tranh h~ duong huySt. Chu y gifr ~m cho tre khi chuySn tuySn.

b. Cung c~p dfiy du nang luqng, dinh du5ng va nu6c

Tre vi em ph6i thuang c6 s6t, tho nhanh, non ho~c tieu chay, trong khi tre l~i

kern an, u6ng nen dS m~t nuac, thiSu nang luqng va ch~t dinh duang lam cho tinh

tr~ng b~nh n~ng len ho~c ch~m h6i pht,lc, c6 thS h~ duong huySt a tre nho. Tre viem

ph6i cfin cho thuc an long giau dinh duang dS tieu h6a. Bfra an duqc chia nho,

nhiSu lfin trong ngay. Chu y cho tre u6ng them nu6c.

NSu tre khong an duqc cfin cho tre an qua sond d~ day.

NSu m~t nu6c, r6i lo~n di~n giai rna khong u6ng duqc, non nhiSu cfin bu

nu6c di~n giai b~ng duang tinh m~ch.

2.4. Theo doi tre vi em phBi n~ng

Tre duqc y ta theo doi m6i 3 gio va bac si danh gia ngay 2 lfin. Sau 2 ngay,

tre tisn triSn thu~n lqi nSu: tho ch~m hon, giam g~ng sue, giam s6t, an t6t han, d9

bao hoa oxy cao hon. NSu tre khong cai thi~n cfin tim nguyen nhan ho~c biSn

chtrng.

3. Bi~n chrrng cua viem phBi

BiSn chtrng hay g~p nh~t cua viem ph6i la nhiSm khu~n mau, c6 thS dftn t6i

tinh tr~ng s6c nhiSm khu~n. Vi khu~n c6 thS lan tran gay viem mang nao, viem

phuc m~c, viem n()i tam m~c. M()t s6 biSn chung hay g~p khac la tran mu mang

ph6i, ap xe ph6i va tran khi mang ph6i.

3.1. Trim djch mimg phBi

Tre bi viem ph6i c6 thS dftn dSn tran djch mang ph6i ho~c viem mu mang

ph6i.

7

a) Ch§n doan

Tre v~n s6t dai d~ng m~c du da dung khang sinh phu hqp; kham phat hi~n

h()i chung 3 giam ben tnln dich (giam thong khi, go d\lc, rung thanh giam) ho~c

tiSng CQ mang ph6i; X-quang ph6i c6 hinh anh tran d!ch; chQC hut mang ph6i c6

die h.

b) Di~u tr!

Ch9c hut va d~ luu d!ch: tran d!ch mang ph6i nen duqc d~n luu hSt d!ch, tru

tru6ng hqp luqng d!ch it. Tran d!ch c6 th~ tai phat phai chQc hut ho~c d~n luu

nhiSu lfin. Dich mang ph6i cfin xet nghi~m protein, phan trng Rivalta, tS bao,

nhu<?m Gram, nuoi c~y va tim vi khufin lao nSu nghi nga.

Khang sinh: phai tac d\lng t6t tren cfiu khufin Gr ( +) (S. pneumoniae, S.

aureus, S. pyogenes) la nguyen nhan chinh gay viem ph6i- mang ph6i va ng~m t6t

vao khoang mang ph6i. L\fa chQn ampicillin ho~c cloxacillin (50 mg/kg, TM ho~c

TB, each m6i 6 gia) kSt hqp gentamicin (7 ,5 mg/kg, tinh m~ch ho~c tiem b~p, 1 lfin

trong ngay). DiSu chinh khang sinh theo kSt qua vi khufin nSu c6. NSu tre cai thi~n

( sau it nh~t 7 ngay dung khang sinh tinh m~ch ho~c tiem b~p ), tiSp t\lc u6ng

cloxacilin 4 lfin m6i ngay. T6ng thai gian diSu tri la 3 tufin.

B~nh khong cai thi~n du da duqc d~n luu va khang sinh phu hqp: ki~m tra

HIV va lao. C6 th~ xem xet diSu tri thu lao ph6i- mang ph6i.

3.2. Ap xe phBi

Ap xe ph6i la m9t khoang co vach day n~m a nhu mo ph6i ben trong co chua

mu do nhu mo ph6i bi ho~i tu va mu h6a.

a) Chfin doan: Tre s6t, dau ng\fC, ho dam d\lC ho~c l~n mau, slit can. Kham

th~y di d()ng 16ng nglJc giam, giam thong khi, go d\lc, c6 ran Am ho~c ran phS quan.

X-quang ng\fC c6 6 n~m trong nhu mo ph6i, thanh day, thu(mg c6 muc nu6c - ha i.

Sieu am, CT ng\fC xac dinh vi tri, kich thu6c t6n thuang va dinh huang chQC do

d~n luu mu.

c) DiSu tri 8

Nguyen nhan gay ap xe phBi thu6ng do S. aureus, co thS g~p S. viridans, lien

c~u nhom A, hiSm hon h1 phS c~u, HI.

Khang sinh: Ampicillin ho~c Cloxacillin (50 mg/kg, tinh m~ch ho~c tiem

b~p , each m6i 6 gia) kSt hQ'P Gentamicin (7,5 mg/kg, tinh m~ch ho~c tiem b~p, 01

l~n trong ngay ). TiSp t\}C diSu tri nhu vi em mu mang phBi du 3 tu~n.

Can thi~p ngo~i khoa khi 6 ap xe 16n kern ho ra mau ho~c dap ung kern v6i

khang sinh: d~n luu illU qua thanh ng\l'C ho~C ch9c hut illU du6i d~n du(mg CUa sieu

am.

3.3. Tran khi mang phBi

Tran khi mang phBi la S\1' tich t\} khi trong khoang mang phBi, thu(mg thu

phat do vfJ phS nang ho~c do nhiSm vi khu~n sinh khi.

a) Ch~n doan: Tri~u chtrng biSu hi~n tuy thu9c vao muc d9 XtfP phBi, ap lvc

trong khoang mang phbi va muc d9 tisn triSn cua tran khi.

- L6ng ngvc ben tbn thuong nho cao han, tim bi d~y sang ben d6i di~n, tam

chtrng Galliard (giam thong khi, rung thanh m~t, go vang), tha ren, suy ho h~p, tim

tcli tuy tiSn triSn cua tran khi.

- X-quang phBi cho ch~n doan xac dinh.

b) DiSu tri

Khi tre co suy ho h~p, tran khi mang phBi nhiSu phai tiSn hanh ch9c hut khi

mang phBi c~p Clru. NSu khong cai thi~n ho~c Uti phat c~n d~n luu khi qua thanh

ngvc.

VIII. Phong b~nh viem phBi tre em

DS giam ty 1~ viem phBi a tre em c~n cham soc tru6c sinh, dinh duang d~y

du, tiem phong vaccine, cai thi~n disu ki~n s6ng va moi trucmg.

1. Cham soc trmrc sinh

Dam bao t6t sue khoe ba mtf, tiem phong vaccine Rubella tru6c mang thai,

dinh duang d~y du, kham thai dinh ky dS h~n chS t6i da tre sinh nhy can, thiSu

thang ho~c co cac b~t thu6ng b~m sinh phat hi~n mu(>n.

9

2. Ch~ d() dinh dU'O'ng hqp ly

Tre suy dinh du5ng, thiSu vi ch~t (s~t, kern, vitamin A, vitamin D ... ) lclm

tang kha nang m~c b~nh va muc d9 n~ng cua viem ph6i. Sua m~ lam giam ty 1 ~

viem ph6i a tre nho.

Cho tre bu m~ hoan toan trong 6 thang d~u va tiSp t\lc cho bu dSn it nh~t 12

thang tu6i.

ChS d9 dinh du5ng ngoai sua m~ dfty du, can d6i dinh duang theo lua tu6i.

3. Tiem phong vac xin dAy dii theo ljch tiem chiing

Tiem dfty du vac xin sai, Hlb, ho ga, cum, phS cftu la bi~n phap phong b~nh

viem ph6i chu d()ng hi~u qua./.

10

Phl}ll}C 1 SO DO DIEN TIEN DIEU TRI VlEM PHOI TAl NHA . .

Drr&i 5 tuAi Tir 5 tuAi

ll>anh gia Him sang I

PhS cftu, HI I I Vi khuftn khong diSn hinh I

Amoxicillin Macro lid Amoxicillin-clavulanic

l nanh gia sau 3 ngay I

1 ~ N?ng len Khong cai thi~n Cai thi~n Khong cai thi~n

Khfmg n::Jng len Khong nang len

Nh~p vi~n Df>i ho?c can nh~c TiSp t\lc kSt hgp macrolid diSu tri

..,.

Cai thi~n Danh gia sau 3 ngay

Khong cai thi~n KSt hgp !

I Amoxicillin

11

1. Chi djnh thO' oxy

Phu luc 2 OXY Li~u PHAP

- Tre co biSu hi~n tim trung tam (tim da va niem mt;tc)

- Sp02 < 90%

- Khong u6ng duqc, nghi nga do thiSu oxy.

- D~u hi~u co keo ca h6 h~p mt;tnh.

- Tho r~t nhanh (> 70 lftn/phut a tre tu 2 thang dSn 5 tu6i)

2. Cac phll'O'ng phap thO' oxy

2.1. Oxy qua gQng mfii

- Ti~n lqi: dS Slr dvng va cham soc, b~nh nhan dS ch~p nh?n: co thS vua tho

oxy wa an u6ng, noi chuy~n.

- B~t lqi: dS t~c duang ra do ch~t tiSt, xung huySt mfii gay kho chiu.

- Chi dinh:

Tv tho duqc qua mfii (mfii khong t~c do xung huySt)

Tre co nhu cciu oxy (Fi02) th~p < 35%

- LiSu luqng:

Luu luqng 02 cho phep tu < 0,5 lit/phut (1/p )dSn 4 lip va i Fi02 co thS dt;tt tu

23% dSn 35%. Luu luqng > 4 1/p gay chuang bvng ht;tn chS ho h~p. Luu luqng 0 2

t6i da tho gQng theo lua tu6i: sa sinh 1,5 - 2 1/p, tre bu mt; 2 - 3 1/p, tre Ian 3 - 4

1/p.

V 6i tho gc,mg mfii, luu luqng 0 2 tang 1 1/p thi Fi0 2 tang len khoc'mg 4%.

2.2. Oxy qua mask

- Phan lot;ti: Co 3 lot;ti mask thuang duqc su dvng cho Fi02 t6i da khac nhau:

mask khong co bong dv trfr va van m()t chiSu Fi0 2 cho phep tu 35 - 60%, mask co

bong dv trfr khong co van Fi02 t6i da dt;tt 65%, mask co bong va van m9t chiSu

Fi02 co thS tai 1 OOo/o.

12

- Chi dinh: Tho oxy mru:;k thucmg duqc chi d!nh khi tre tv tho va co nhu cciu

Fi0 2> 35%.

- Luu luqng: V 6i mask nho danh cho tre < 2 thang tu6i, luu luqng t6i thiSu

la 3 1/p, v6i mask 16n hon la 5 1/p dS dam bao Fi02 ccin thiSt va tranh tho l~i C02.

DiSu chinh luu luQTig phu hqp v6i nhu cciu Fi02 cua tre, t6i da co thS t6i 15 1/p.

2.3. Cac phuang phap khac

- Tho oxy qua lSu : Thuemg su d1,mg cho tre nho, d~c bi~t la so sinh khong

chiu dl,Illg duqc tho oxy qua gc_mg mui ho~c mask. Theo doi sat dS diSu chinh n6ng

d<? oxy, d<? Am trong lSu, tranh tich t\1 C02.

- Tho oxy qua sonde miii: D~t m<?t sonde nho vao miii dSn t?n nga ba hciu

hc.mg, cung c~p oxy cho tre qua sonde nay. Day la phuong phap xam nh?p gay kho

chiu cho tre va dS lam t~c sonde do ch~t tiSt miii hc_mg nen it duqc su dl,lng.

Truong hqp khong dap tmg v6i li~u phap oxy, tre v~n suy ho h~p n~ng v6i

Sp0 2 < 85% ho~c co con ngling tho dai phai bop bong qua mask co oxy va tiSn

hanh d~t n()i khi quan. Sau khi da d~t n()i khi quan, tre duqc bop bong co oxy va

chuySn dSn khoa h6i sue tich C\fC dS tho may h6 trq.

3. Theo doi tre thO' oxy

- Dam bao cac kSt n6i oxy tir ngu6n oxy dSn b~nh nhan ho~t d()ng t6t.

- Dung may do Sp02 dS theo doi b~nh nhan lien tl,lc. NSu khong co may

phai theo doi b~ng lam sang: d~u hi~u tim da niem m~c, muc d() g~ng sue, tri giac, ,

an uong.

- DiSu du5ng kiSm tra g9ng miii ho~c 6ng thong tho oxy m6i 3 gia dS dam

bao khong t~c dl,lng C\1 do ch~t xu~t tiSt, dciu 6ng thong 0 dung vi tri va cac kSt n6i

an toan.

- DiSu chinh luu luqng oxy theo Sp02 ho~c dap ung cua b~nh nhan. Dam

bao Sp02 > 92%, giam tho nhanh ho~c g~ng sue, khong tim da niem m~c, tre tinh

va an u6ng duqc.

13

- Tha oxy ng~t quang va ngung khi luu lugng oxy t6i thi@u rna tre khong

con c<k dfiu hi~u suy ho hfip./.

14

Phl}ll}C 3 TAl LI~U THAM KHAO

1. Nh6m c~p dru nang cao Australia-New Zealand (2007), "Di~u tri c~p ctru

duang tho", C~p ctru nhi khoa nang cao: 76- 89.

2. Bourgeois ML '

Houdouin v (2009). Pneumopathies bacteriennes

communautaires. Pneumologie pediatrique. Flammarion: 44-53

3. G. Aubertin (Paris), C. Marguet (Rouen), C. Delacourt (Paris) et col (2010).

Recommandations pour 1' oxygenotherapie chez 1' enfant en situations aigues et

chroniques: evaluation du besoin, criteres de mise en route, modalites de

prescription et de surveillance.

4. UNICEF/OMS (2006). La pneumonie de 1' enfant: un fleau oublie.

5. WHO (2007). Acute Respiratory Infection inchildren.

6. WHO (2013). Pneumonia. Guidelines for the management of common

childhood illnesses: 76 -90

15