Autocad Civil 3D Kullanımı Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 2 Autocad Civil 3D Programının Başlatılması Şekil 1 Masa üstüne kurulan Autocad Civil 3D kısa yolları Şekil 2 Kullanılacak olan Autocad Civil 3d (Metric) Autocad Civil programı açıldıktan sonra karışımıza “Welcome Screen – Hoş Geldin Ekranı” çıkacaktır. Eğer bu ekranın daha sonra tekrar gözükmesini istemiyorsak, pencerenin alt kısmında ki “Show this dialog at startup – Diyalog penceresini başlangıçta göster” onay kutusunu kapatmalıyız. Program kurulduktan sonra masaüstüne birden fazla autocad Civil ile alakalı kısa yol gelecektir (Şekil 1). Çalışmalarımızı yapabilmemiz için gerekli olan kısa yol, Autocad Civil 3D Metric olandır (Şekil 2).
33
Embed
AutoCad Civil 3D Kullanımı - akademik.ahievran.edu.tr · Autocad Civil 3D Kullanımı Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 2 Autocad Civil 3D Programının Başlatılması
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 2
Autocad Civil 3D Programının Başlatılması
Şekil 1 Masa üstüne kurulan Autocad Civil 3D kısa yolları
Şekil 2 Kullanılacak olan Autocad Civil 3d (Metric)
Autocad Civil programı açıldıktan sonra karışımıza “Welcome Screen – Hoş Geldin Ekranı”
çıkacaktır. Eğer bu ekranın daha sonra tekrar gözükmesini istemiyorsak, pencerenin alt
kısmında ki “Show this dialog at startup – Diyalog penceresini başlangıçta göster” onay
kutusunu kapatmalıyız.
Program kurulduktan sonra
masaüstüne birden fazla autocad
Civil ile alakalı kısa yol gelecektir
(Şekil 1).
Çalışmalarımızı yapabilmemiz için
gerekli olan kısa yol, Autocad
Civil 3D Metric olandır (Şekil 2).
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 3
Şekil 3 Autocad açıldığında çıkan "Hoş geldin ekranı"
Autocad Civil 3D penceresi açıldığında ilk yapmamız gereken çalışma ara yüzünü
belirlememiz gerekir. Bunun iki yolu vardır. Birincisi Şekil 4’de gösterilen pencerenin üst
kısmındaki liste menüsünden seçmektir.
Şekil 4 Program açıldığında seçilecek çalışma arayüzü
İkinci yol ise Autocad Civil 3D penceresinin sağ alt kısmında ki dişli simgeli düğmeye
farenin sol tuşu ile basılarak açılan menüden değiştirilir (Şekil 5).
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 4
Şekil 5 Çalışma arayüzünün değiştirileceği diğer kısa yol
Dört adet farklı ara yüz vardır. Her birinde farklı araçlar ve bazı ortak araçlar (tabaka/katman
yönetimi gibi) bulunur.
Şekil 6 Civil 3D çalışma ara yüzü
Şekil 7 Drafting & Annotation (çizim ve yazı) çalışma arayüzü
Şekil 8 3D modelling (3 boyutlu Modelleme) Çalışma ara yüzü
Şekil 9 Planning and Analysis (Planlama ve analiz) çalışma ara yüzü
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 5
Yapmak istediğimiz işlem için uygun olan çalışma ara yüzü seçilir ve ilgili araçlar kullanılır.
Ara yüzler arası geçişlerde veri kaybı olmaz.
AutoCad Civil 3D Programında Birimlerin ve Koordinat Sisteminin
Ayarlanması
Uygun olan çalışma ara yüzü seçildikten sonra, Autocad Civil 3D programında
kullanacağımız birimler ayarlanmalıdır. Kullanılan Autocad programı birçok ülkede
kullanıldığından dolayı, ülkelerin farklı birimlerine göre uyarlanabilir. Bu birim ve birimlerin
hassasiyetlerinin ayarları hem programların geneline yöneliktir, hem de kullanılacak objenin
cinsine göre de değişecektir.
İlk ayarlama programda kullanılacak uzunluk, açı birimleri, projenin ölçek değeri, kullandığı
projeksiyon ve projeksiyona göre çalışma alanı (zone) neresi olduğunu belirlemek için olacak.
Bunun için Şekil 10’a göre, Autocad Civil 3D penceresinin en üst sol köşesinde kalan büyük
A tuşuna (Şekil 10’da 1 numaralı alan) basıldığında çıkan pencerede Drawing Utilities –
Çizim Araçları (Şekil 10’da 2 numaralı alan) menüsü ile açılan yan pencerede Drawing
Settings – Çizim Ayarları kısmı (Şekil 10’da 3 numaralı alan) seçilir.
Şekil 10
Açılan Drawing Settings – Çizim Ayarları penceresinde 5 ayrı sekme vardır.
Units and Zone – Birimler ve çalışma alanı: Program içindeki temel olan çizim
uzunluk ve açı birimlerinin belirlenmesi, projenin ölçeğinin belirlenmesi, kullanılacak çalışma
alanının koordinat sisteminin belirlenmesinin yapıldığı kısım. Şekil 11 işlemlerin yapıldığı
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 6
sekmeyi göstermekte. 1 numaralı alanda drawing units - çizim biriminin seçildiği alan. 2
numaralı alan Angular units – açısal birimlerin belirlendiği alan. 3 numaralı alan Scale – ölçek
proje ölçeğinin belirlendiği alan. 4 numaralı alan ise çalışma alanının koordinat sisteminin
belirlendiği alan. Örnekte, çizim birimi metre, açısal birim grad, ölçek 1/1000, koordinat
sistemi olarak 3 derecelik gauss kruger koordinat sisteminde 27° Dilim orta meridyeni ve ED
– 50 datumu seçilmiştir.
Şekil 11
Transformation – Dönüşümler: Proje dosyasının farklı koordinat sistemleri arasında
dönüşümlerinin yapılacağı kısım.
Object Layers – Obje katmanları/tabakaları: Her obje tipinin (nokta, boru hattı,
güzergâh, yüzey, boyuna kesit…) hangi katmanda tutulacağının belirlendiği kısım. Katmanlar
kullanıcı tanımlı olabildiği gibi Autocad Civil 3D programında önceden belirlenmiş ve
tanımlanmış katmanlar olabilir. Şekil 12 her objenin hangi tanımlı katmana kaydolacağı
gösterilmektedir.
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 7
Şekil 12
Abbreviations –Kısaltmalar: Bazı obje tiplerine ve uygulamalara verilen kısaltmalar
tanımlandığı kısım. Kısaltmalar değişebilir. Şekil 13 objelerin ve uygulamaların kısaltmalarını
gösteriyor.
Şekil 13
Ambient Settings – Ortam değişkenleri: ve hesaplama sonucu çıkacak olan uzunluk,
açı, alan gibi değerlerin birimlerinin belirlenmesi için kullanılan kısımdır. Şekil 14 genel
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 8
görünüm vermektedir. Şekil 15 ile şekil 19 arasındaki tüm şekiller ayrı ayrı yapılabilecek
değişiklikleri göstermektedir.
Şekil 14
Şekil 15 sol resim Distance – uzunluk birimini ve birimin ondalık hane sayısının kaç
olacağının belirlendiği yer. Örnekte birim metre yapılmış ve ondalık hanesi mm. olacak
şekilde ayarlanmış. Şekil 15 sağ resim ise röleve değerlerinin ne olarak belirleneceği
belirtilmiş.
Şekil 15
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 9
Şekil 16 sol resimde Coordinate – koordinat biriminin ne olacağı ve ondalık hane sayısının ne
olacağının ayarlanması gösterilmiş. Koordinat değerlerimiz düzlem ve düşey koordinatlarımız
olan X – Y –Z değerlerinin birimleri metre olarak ve mm. hassasiyetinde gösterilmesi için
ondalık değeri 3 hane olacak şekilde ayarlanmıştır. Şekil 16 sağ resimde ise Grid – karelaj
koordinatlarının ve hassasiyetinin ne olacağının nasıl belirleneceği gösterilmektedir.
Karelajlar çıktı kağıt üzerinde 10cm.’de bir atılacak ve çıktı ölçeğe göre koordinat aralığı
belirlecektir. Örneğin 1/5000 ölçeğindeki bir harita için karelaj aralığının hesaplanması:
1𝑐𝑚. 5000𝑐𝑚 = 50𝑚.10𝑐𝑚. 𝑥 = 500𝑚.
1/5000 ölçeğinde karelajların aralığı 500m. olmalıdır.
Şekil 16
Şekil 17 sol resimde elevation – yükseklik değerinin birimini ve ondalık değerinin kaç hane
olacağı (precision - hassasiyet) olacağı ayarlanmıştır. Yükseklik birimi metre olarak
ayarlanmış ve hassasiyeti mm. olması için ondalık değeri (hassasiyeti) 3 hane olarak
ayarlanmıştır. Şekil 17 sağ resim ise area – alan birimini ve hassasiyetinin ayarlandığı kısmı
göstermektedir. Alan değerleri 100 lük birimde artış azalış gösterdiği için hassasiyeti (ondalık
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 10
sayı değeri) 2 hane olmalıdır. Alan değerleri koordinatlardan hesaplandığı için birimi metre
kare olmalıdır.
1 𝑚2 = 100 𝑑𝑚2
1578.67 𝑚2 = 1 𝑑ö𝑛ü𝑚 578 𝑚267 𝑑𝑚2
Şekil 17
Şekil 18 sol resimde Volume – hacim birimi ve hassasiyetinin ayarlanmasını göstermektedir.
Koordinatlardan hesaplanan hacim değeri metre küp biriminde ve onalık hanesi 2 veya 1
olabilir. Şekil 18 sağ resim ise açı biriminin ayarını ve hassasiyet biriminin ayarlanmasını
göstermektedir. Haritacılıkta grad açı birimi kullanılır ve hassasiyet değeri 4 olmalıdır.
Ondalık hane ayıracından önceki kısım grad, ondalık hane ayıracı noktadan sonraki ilk iki
hane grad dakikası, geriye kalan son iki hanede grad saniyesini verdiğinden ötürü hassasiyet 4
hane gösterim için yeterlidir.
48.7652𝑔 = 48𝑔 76𝑐 52𝑐𝑐
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 11
Şekil 18
Şekil 19
Şekil 19 Direction – açısal yön nasıl
belirleneceğini göstermekte. Açı birimi grad
olmalı ve ölçüm değeri olarak Kuzeyle yani x
ekseni ile yapılan North Azimuth – kuzeyle
olan semt açısı değerini vermesi gösterilmiştir.
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 12
Şekil 20
Şekil 21
Drawing units – çizim birimleri penceresinde ayrıca angle – açı değerlerinin hangi birimde
gösterileceği ve precision – hassasiyet değerinin nasıl ekranda temsil edileceği belirtilir. Şekil
21 örneğinde açı birimi grad ayarlanmış ve hassasiyeti ondalık değeri olarak 4 hane
belirtilmiş. Açı değerinin artış yönü bu pencerede belirtilir. Clokwise – saat artış yönü
yanındaki onay kutusu seçilirse özellikle semt açıların hesaplanmasında açı artış yönü olarak
saat artış yönü belirlenir (Şekil 21).
Autocad Civil 3D Obje Ayarları
Autocad Civil 3D yazılımında projede kullanılacak olan objelerin obje tipleri ve yazı tipleri
gibi özellikleri projeye başlanmadan ayarlanmalıdır. Obje ayarlamaları, Autocad Civil 3D
Diğer birim ayarlama işlemi,
pencerenin sol üst köşesinde bulunan A
harfine (Şekil 20 1 numaralı kısım) sol
tuşla tıkladığında açılan pencerede
Drawing utilities – Çizim araçları
(Şekil 20 2 numaralı kısım)menüsü ile
açılan pencerede Units – birimler kısmı
seçilir (Şekil 20 3 numaralı kısım).
Drawing units – çizim birimleri
penceresi açılır.
Bu kısımdan length - uzunluk
değerlerinin gösteriminin ve açı
gösteriminin nasıl olacağı seçilir.
Şekil 21 örneğinde uzunluk
decimal – ondalıklı olarak
ayarlanmış, precision – hassasiyeti
mm. uzunluğu düşünülerek ondalık
hane sayısı üç hane olarak
ayarlanmış.
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 13
yazılımında Civil 3D arayüzünde Home – Ana menü kısmında ki Palettes – palet yani
araçların olduğu palet kısmından Şekil 22 kırmızı kutu içine alınan kısım olan Settings –
Ayarlar kısmından Toolspace – araç uzayı penceresine ek sekme olarak ayarlar penceresi
gözükür (Şekil 22). Bu pencere içinde her obje tipi için (Point – nokta, Point cloud – nokta
bulutu, surface – yüzey,…) ayrı ayar yapma imkanı vardır.
Şekil 22
Şekil 23
İlk uygulamalar nokta üzerine olacağı için
noktaların ayarlamaları anlatılacak, diğer
objeler yeri geldiğinde gösterilecektir. Şekil
23 Settings – ayarlar sekmesinde Point –
nokta obje tipine sağ tuşla tıkladığımızda
açılan pencere ile 1 numara ile gösterilen Edit
Feature Settings – obje ayarlarını düzenleme
ayarlarına, 2 numara ile gösterilen ise Edit
label style defaults –varsayılan etiket stilini
düzenleme ayarlarına ulaşabiliriz.
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 14
Şekil 23 1 numara ile belirtilmiş Edit feature settings – obje ayarları düzenleme seçildiğinde
şekil 24’de ki pencere açılacaktır. Açılan pencerede ağaç yapısında sıralanmış obje özellikleri
gözükmektedir. Default style – varsayılan stil kısmında şekil 24’de 1 numara ile gösterilen
Point style – nokta stili kısmından nokta objesinin ekranda hangi grafik sembol ile temsil
edileceği belirlenecektir.
Şekil 24
Default – varsayılan olarak Basic – temel/basit grafik sembolü seçili gözükmekte (şekil 24 1
numara). Basic yazısının sağında kalan üzerinde 3 nokta olan düğme ile nokta stillerinin
değiştirilebildiği pencere açılacaktır (şekil 25). Şekil 25’de iki adet Point style penceresi
gözükmektedir. Küçük olan pencere ilk açılan penceredir ve noktayı grafik ekranda temsil
edecek grafik objenin ismi biliniyorsa liste kutusundan ilgili isim seçilir. Eğer grafik objelerin
isimlerini bilmiyorsak veya grafik objelerin diğer özelliklerini de değiştirmek istiyorsak o
takdirde pencerede üzerinde mavi bir pencere ve üzerinde kalem sembolü bulunan düğmeye
basarak çıkan ekrandan yararlanırız. Düğmeye bastıktan sonra açılan pencerede (Şekil 25’de
başlığı Point Style – Basic yazan pencere) marker – işaretçi sekmesinde seçilen noktayı temsil
edecek olan grafik sembol Preview – ön izleme penceresinde geçici çizimi yapılacaktır.
Ekrandaki Size –boyut kısmından ise işaretçinin boyutu mm. ölçüsünde düğiştirilebilir (Şekil
25).
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 15
Şekil 25
Şekil 26’da nokta işaretçisinin artı (+) sembolü olarak ayarlandığı (1 numaralı kısım),
işaretçinin ekranda gözükecek boyutunun 1 mm. olarak değiştirildiği (2 numaralı kısım)
gözükmektedir. Yapılan değişikliklerin kaydedilip uygulanması için Apply – uygula tuşuna
basılır (3 numaralı kısım). Apply – uygula tuşuna basıldıktan sonra preview – ön izleme
penceresinde değişiklikler görülür (4 numaralı kısım).
Şekil 26
Autocad Civil 3D Kullanımı
Kaman Meslek Yüksekokulu Öğr.Gör. Emre İNCE Sayfa 16
Point style – nokta stili penceresinde display – görüntü sekmesinde noktanın ekranda
gözükecek grafik simgesinin (marker – işaretçi) ve noktanın yanında gözükecek olan bilginin
(Label – etiket) Autocad tarafından hazırlanmış hangi tabakada kaydedildiği, hangi renk ile