41 ste |aargang, nr 4, december 1 997. Verschi|nt 5 x per |aar Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131,1070 BC Amsterdam A u s c h w i t z Bulletin Voortleven Miljoenen eenvoudige zielen heb- ben enkele maanden geleden de begrafenis zogezegd meebeleefd van prinses Diana en evenzo ver- ering het 'Moeder Theresa', de Albanese, in het verre dichtbe- volkte India. Een rilling ging door de wereld en door de honderden miljoenen aan hun t.v. Tezelfder tijd verdwenen enkele bekende figuren van de media uit het Nederlandse beeld en tevens uit onze kring. Daar was Joop van Thijn, als kind Japanse gevangene in Indonesië, hoofdredacteur van Vrij Nederland, dat hem met tien- tallen artikelen herdacht. Daar was 'Boebie' Brugsma, oud-gevan- gene van Dachau. En dan Jaap van Meekeren, bekende figuur van ra- dio en televisie, een vervolgde die ternauwernood uit de beuls- handen wist tc blijven. Drie figu- ren (van velen) uit onze kring, die ons stellig tot in lengten van da- gen zullen bijblijven. Het zijn en- kele mensen uit de zwarte jaren die waarschijnlijk niet alleen on- der hun lotgenoten zullen voort- leven. Dwangarbeid Een rechtbank in Bonn heeft een claim van 22 dwangarbeiders, die tussen 1943 en 1945 waren geïn- terneerd in Auschwitz, niet geho- noreerd. Zij hadden van de Duitse regering compensatie voor hun gedwongen werk in de nabijgele- gen wapenfabriek van de firma Union geëist en een staats- pensioen. De rechter oordeelde dat het probleem niet om een ju- ridische, maar om een politieke oplossing vroeg. Volgens de advo- caat van de slachtoffers zoekt de Duitse regering die oplossing nu door de zaak zoveel mogelijk te vertragen, blijkbaar in de hoop dat het probleem op 'natuurlijke' wijze wordt opgelost. Twee slacht- offers zijn inmiddels overleden, de overige 20 gaan in hoger beroep. Voor, na en nieuw Deze herfst heeft het Rijks Insti- tuut voor Oorlogs Documentatie (RIOD) in dubbele zin zijn werk- terrein verlegd. Het betrok een fraai monumentaal pand op de Amsterdamse Herengracht cn ver- ruimde tegelijkertijd zijn arbeids- veld en arbeidswijze. Het wijdt zich voortaan niet alleen aan de jaren '39-'45, maar ook aan dc voor- en nageschicdenis van het oude Nederlands Indië. Nieuwe arbeidsterreinen worden voorzien, in grote tegenstelling tot een tien- tal jaren geleden, toen opheffing of onderbrengen bij een ander in- stituut aan de orde was. Hieruit blijkt dat de belangstelling voor de historie van de Tweede Wereldoor- log en zijn samenhang weer is toe- genomen. Hoe belangrijk dat is, want hoe kortstondig 's mensen memorie vaak is, blijkt uit een ingezonden brief in dit nummer over de berichtgeving rond de Buchen- waldherdcnking, een werkkamp wiens overlevenden eveneens aan- spraak zouden kunnen maken op compensatie voor het werk dat zij daar onder dwang verricht heb- ben. En het blijkt ook uit de verklaring van het Internationaal Auschwitz Comité, waarin wordt gememo- reerd dat het ons aller verantwoor- delijkheid is om met dc ervarin- gen van het verleden in gedach- ten huidige generaties tc inspire- ren zich sterk te maken voor een democratische en humane samen- leving. Opdat die waarden zullen voortleven. Eva Tas/C.P.
Miljoenen eenvoudige zielen heb- ben enkele maanden geleden de begrafenis zogezegd meebeleefd van prinses Diana en evenzo ver- ering het 'Moeder Theresa', de Albanese, in het verre dichtbe- volkte India. Een rilling ging door de wereld en door de honderden miljoenen aan hun t.v. Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131,1070 BC Amsterdam Een rechtbank in Bonn heeft een Eva Tas/C.P. 41 ste |aargang, nr 4, december 1 997. Verschi|nt 5 x per |aar
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
41 ste |aargang, nr 4, december 1 997. Verschi|nt 5 x per |aar
Een uitgave van het Nederlands Auschwitz Comité; postbus 74131,1070 BC Amsterdam
A u s c h w i t z B u l l e t i n Voortleven Miljoenen eenvoudige zielen hebben enkele maanden geleden de begrafenis zogezegd meebeleefd van prinses Diana en evenzo verering het 'Moeder Theresa ' , de Albanese, in het verre dichtbevolkte India. Een rilling ging door de wereld en door de honderden miljoenen aan hun t.v.
Tezelfder tijd verdwenen enkele bekende figuren van de media uit het Nederlandse beeld en tevens uit onze kring. Daar was Joop van Thijn, als kind Japanse gevangene in Indonesië, hoofdredacteur van Vrij Nederland, dat hem met tientallen artikelen herdacht. Daar was 'Boebie' Brugsma, oud-gevangene van Dachau. En dan Jaap van Meekeren, bekende figuur van radio en televisie, een vervolgde die t e r n a u w e r n o o d uit de beu ls -handen wist tc blijven. Drie figuren (van velen) uit onze kring, die ons stellig tot in lengten van dagen zullen bijblijven. Het zijn enkele mensen uit de zwarte jaren die waarschijnlijk niet alleen onder hun lotgenoten zullen voortleven.
Dwangarbeid Een rechtbank in Bonn heeft een
claim van 22 dwangarbeiders, die tussen 1943 en 1945 waren geïnterneerd in Auschwitz, niet gehonoreerd. Zij hadden van de Duitse regering compensatie voor hun gedwongen werk in de nabijgelegen wapenfabriek van de firma U n i o n geëist en een s taa ts pensioen. De rechter oordeelde dat het probleem niet om een juridische, maar om een politieke oplossing vroeg. Volgens de advocaat van de slachtoffers zoekt de Duitse regering die oplossing nu door de zaak zoveel mogelijk te vertragen, blijkbaar in de hoop dat het probleem op 'natuurl i jke ' wijze wordt opgelost. Twee slachtoffers zijn inmiddels overleden, de overige 20 gaan in hoger beroep.
Voor, na en nieuw Deze herfst heeft het Rijks Instituut voor Oorlogs Documentatie (RIOD) in dubbele zin zijn werkterrein verlegd. Het betrok een fraai monumentaal pand op de Amsterdamse Herengracht cn verruimde tegelijkertijd zijn arbeidsveld en arbeidswijze. Het wijdt zich voortaan niet alleen aan de jaren '39- '45, maar ook aan dc voor- en nageschicdenis van het oude Nederlands Indië. Nieuwe
arbeidsterreinen worden voorzien, in grote tegenstelling tot een tiental jaren geleden, toen opheffing of onderbrengen bij een ander instituut aan de orde was. Hieruit blijkt dat de belangstelling voor de historie van de Tweede Wereldoorlog en zijn samenhang weer is toegenomen. Hoe belangrijk dat is, want hoe kortstondig 's mensen memorie vaak is, blijkt uit een ingezonden brief in dit n u m m e r over de berichtgeving rond de Buchen-waldherdcnking, een werkkamp wiens overlevenden eveneens aanspraak zouden kunnen maken op compensatie voor het werk dat zij daar onder dwang verricht hebben.
En het blijkt ook uit de verklaring van het Internationaal Auschwitz Comité, waarin wordt gememoreerd dat het ons aller verantwoordelijkheid is om met dc ervaringen van het verleden in gedachten huidige generaties tc inspireren zich sterk te maken voor een democratische en humane samenleving. Opdat die waarden zullen voortleven.
Eva Tas/C.P.
Nederlands Auschwitz Comité Verklaring van het IAC Ere-voorzitter: Annetje Fels-Kupfetschmidt
Plu voorzitter: Jacques Grishaver
Secretariaat: Herbert Sarfatij Postbus 74131 1070 BC Amsterdam tel/fax 020-67 233 88
Het Internationaal Auschwitz Comité IAC, dat op 27 en 28 augustus 1997 in Auschwitz-Birkenau bijeen was v o o t de algemene vergadering, toont zich vetheugd te kunnen vaststellen dat het begrip Auschwitz ook 50 jaar na de bevtijding van het kamp levendig in de algemene herinnering is verankerd. Als symbool voor de vernietiging van het joodse volk en van de Sinti en Roma, het noodlot van de politieke gevangenen en de verzetsstrijders uit verschillende landen - ondet wie ook joodse vetzetsstrijders - belichaamt dit vernietigingskamp de gtuwelen van het Hitlerregime die de grenzen van de onmenselijkheid overstegen. Vele volkeren waren het slachtoffer van de ' Totale Krieg.
De overlevenden van Auschwitz wensen in de laatste jaren van deze aflopende 20ste eeuw, die voor altijd zal zijn gekenmerkt door de nationaal-socialis-tische waanzin, dat hun getuigenis de mensheid voor een herhaling van de gruweldaden moge behoeden. Zij zijn zich ervan bewust dat sinds de Tweede Wereldoorlog vooral in Azië, Afrika en Europa veel bloed werd vergoten en dat de ervaring van Auschwitz, wier onuitwisbare sporen zij nog altijd met zich mee dragen, hen noopt deze nieuwe misdaden meedogenloos te vetootdelen. Zij, die de onvoorstelbate gruwelen hebben meegemaakt, doen een beroep op de democratische staten zich te verenigen om dergelijke bloedbaden te beëindigen en een broederlijke en rechtvaardige maatschappij te scheppen en zo de weg n a a t de nieuwe eeuw v o o t te beteiden. Zij vetootdelen elke poging om de nationaal-socialistische dictatuut door de verspreiding van leuzen tegen buitenlandets, door racistische of antisemitische slogans te tehabiliteren. Zij geven uitdrukking aan hun wens dat de staat Israël, waar veel overlevenden een thuis hebben gevonden, eindelijk er in moge slagen in vrede met het Palestijnse volk en zijn Atabische buren te leven. Zij hopen dat het symbool Auschwitz de Verenigde Naties, de Unesco cn het Europees Parlement moge inspiteren pedagogisch in actie te komen om in de jonge generaties de kiem te leggen voor het vettrouwen in de humanitaire en democratische waarden en deze generaties te behoeden v o o t elke perversie van de haat of van de afwijzing. Zij koesteren de hoop dat op deze wijze de uitdagingen en problemen van de toekomst kunnen worden overwonnen. Deze hoop, die zij zelfs in Auschwitz niet vetloren hebben, willen zij delen met de mensen die zich ervan bewust zijn wat er op het spel staat: de mensheid voor een nieuw afglijden naar extremismen te behoeden.
NOOIT MEER AUSCHWITZ
Oproep Wil mevrouw Polak, die heeft geteageerd op de oproep in het Auschwitz Bulletin van juli 1997 omtrent de opsporing van David de Groot nogmaals contact opnemen met mevrouw Christine Steuten-Vissers te Nunhem. Haar telefoonnummer is 0475-593616? Zij heeft nog enkele vragen.
Herdenking Op zondag 25 januari 1998 organiseert het Nederlands Auschwitz Comité de jaarlijkse Auschwitz-herdenking bij het Spiegelmonument 'Nooit meer Auschwitz' van Jan Wolkers in het Wertheimpark in Amsterdam. Vanaf 11.00 is de Boekmanzaal van het Stadhuis open, w a a t we ons verzamelen. Om 11.30 uur verttekt de Stille Tocht vanaf het Stadhuis n a a t het Wertheimpark. De herdenking begint om 12.00 uur met het Kaddisj en Jisjkor door rabbijn Sonny Herman, gevolgd door een toesptaak van de Amsterdamse burgemeester Schelto Patijn. Hierna is er gelegenheid voor particulieren en organisaties hun ktansen of bloemen te leggen bij het monument.
Reünie Na de herdenking is het weer tijd voor de eveneens jaarlijkse reünie in de RAI. Om deze te kunnen bijwonen dient u kaarten aan te vragen doof middel van onderstaande bon. Voor mensen die in het bezit zijn van een kaart staan na de herdenking, tegenover de uitgang van het Wertheimpark, bussen klaar voor vervoer naar de RAI. De bussen vertrekken om 12.30 uur. De restauiant-zaal van de RAI is geopend vanaf 13.00 uur. Als hoofdspreker is gevraagd psychiater prof. dr. DJ.de Levita. Hij spreekt over het thema 'De verbinding van het heden met het verleden, speciaal voor kinderen in oorlogssituaties'. Voor de lunch bieden we u een optreden aan. De lunch zelf zal worden opgeluisterd door een optteden van het Salonorkest Primrose.
Evenals vorig jaar zijn wij genoodzaakt u voor de lunch een bescheiden bijdrage te vtagen van tien gulden (12,50 voor een kosjere lunch).
Het programma samengevat:
1 1.00 uur: verzamelen voor de Stille Tocht in de Boekmanzaal van het Amsterdamse Stadhuis, ingang Waterlooplein
11.30 uur: begin Stille Tocht naar het Wertheimpatk
12.00 uur: herdenking bij het Auschwitz Monument
12.30 uur: vetttek van de bussen naar de RAI
13.00 uur: grote zaal van de RAI open
13.30 uur: begin lunch en reünie
16.00 uur: einde reünie
BESTELBON
Wilt u plaatsen reserveren voor de reünielunch, dan verzoeken wij u deze bon voor 11 januari 1998 op te stuten aan: de penningmeester N.A.C,
Wulp 30 1111 WJ Diemen
Gezien de elk jaar weer overweldigende belangstelling voor de reünie is het raadzaam snel te reageren. Wij verzoeken u het totaalbedrag (het aantal kaarten dat u heeft besteld maal 10 of 12,50 gulden) gelijktijdig met het opsturen van deze bon over te maken op Postbankrekening 293087, t.n.v. de penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen
De kaarten worden uitsluitend verzonden na ontvangst van uw betaling.
V o o t teüme en lunch op zondag 25 januari 1998 in de RAI
dhr./mw.
adres:
postcode:
land:
telefoon:
woonplaats:
kaarten voor een lunch a f 10,- = f
kaarten voor een kosjere lunch a f 12,50 = f
totaal = f
Overmaken op rekeningnummer 293087 t.n.v. de penningmeester Nederlands Auschwitz Comité, Diemen
Deze bon vóór 11 januari 1998 opsturen aan de penningmeester N.A.C. Wulp 30, 1111 WJ Diemen
^Als u dit blad niet wilt beschadigen, kunt u de bon ook fotokopiëren) |
Nieuwe behuizing en oriëntering voor net RIOD Het was niet voor niets dat de officiële opening van de nieuwe behuizing van het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie met enige fanfare geschiedde. Na vijftig jaar kon het instituut zijn intrek nemen in een waar paleisje aan de Herengracht, ccn pand dat aan het eind van dc 19de eeuw werd gebouwd door Abraham Salm. Na vier lezingen in de aula van de Universiteit van Amsterdam (de Staatsdrukkerij Sdu geeft de lezingen aan het eind van het jaar uit), vertrok 's middags een jeep van het Spui richting RIOD. In de auto zaten de minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen, dr. ir. J.M.M. Ritzen, dc eerste directeur van het RIOD, dr. L. de Jongen de huidige directeur, prof. dr. J.C.H. Blom. Omstuwd door genodigden bereikte de jeep met moeite het nieuwe onderkomen, waar dc minister het traditionele lint doorknipte om Herengracht 380 feestelijk te openen.
Reorganisatie Deze officiële opening markeert een nieuwe fase in het bestaan van het RIOD, een instelling die tot voor kort identiek leek aan dr. L. de Jong en zijn levenswerk 'Het Koninkrijk der Nederlanden in dc Tweede Wereldoorlog', ken reorganisatie, een nieuwe directeur, een verhuizing, een nieuwe oriëntering en een verhoging van het budget metéén miljoen gulden. Daarnaast is het instituut ook nog belast met onderzoek naar de gebeurtenissen rond de val van de Bosnische moslimenclave Srebrenica, in juli 1995. De reorganisatie leidde er toe dat het instituut nu bestaat uit twee hoofdafdelingen: Informatie Sc Documentatie en Onderzoek. Diverse afdelingen werden opgeheven. Dat betekent niet dat het werk niet meer wordt gedaan, maar dat het een geïntegreerd onderdeel uitmaakt van een groter verband. Als nieuwe directeur is prof. dr.
De jeep met hooggezeLhip (Foto /• Sornen)
J.C.H. Blom aangetrokken, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, die met zijn inaugurele rede indertijd de aandacht trok door daarin te pleiten voor een minder zware nadruk op de "goed-fout "-tegenstelling.
Drie kilometer archief De verhuizing was om verschillende redenen noodzakelijk. Het R I O D zat over enige panden verspreid, de bewaarcondities van de archieven waren niet optimaal en er was geen behoorlijke studieruimte. De panden waarin het R I O D was gehuisvest, werden door de Rijksgebouwendienst verkocht, die vervolgens voor 4,8 miljoen gulden het p a n d aan de Herengracht 380 liet verbouwen voor het RIOD.
In de jaren twintig had de Deutsche Bank onder de binnenplaats twee grote kluizen laten bouwen, kluizen die het R IOD goed kan gebruiken. Het drie kilometer tellende archief bevindt zich nu in deze diep gelegen depots, waar de bewaarcondities uitstekend zijn. O p de plek van dc vroegere binnenplaats is nu een prachtige studiezaal gebouwd, met 25 plaatsen. De studieplaatsen zijn gerangschikt rondom een patio, waarin een tuintje is. De bezoekers kunnen vanaf hun werkplek de voor- en achtergevel van het gebouw zien. In en achter de studiezaal bevindt zich de bibliotheek, die vrij toegankelijk is. Bij archiefonderzoek gelden alleen restricties ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de privacy. Het instituut is
voor iedereen open op werkdagen van 9.00 tor 17.00 uur.
Verbreding onderzoek
De min i s t e r van O C & W had vorig jaar een commissie onder leiding van prof. dr. E.H. Kossmann gevraagd een rapport uit te brengen over de toekomst van het RIOD. In dit rapport, dat in maart verschenen is, werd een verbreding van het onderzoeksterrein van het R IOD geadviseerd. Het RIOD zal nu onderzoek gaan doen naar de Tweede Wereldoorlog als een fase in een veel langer l opend proces , dat begint bij de Eerste Wereldoorlog en dat doorloopt tot ver na de Tweede Wereldoorlog. Er zal bovendien meer nadruk worden gelegd op de internationale aspecten van dat proces. Zo zal er
meer aandacht zijn voor internationaal vergelijkend onderzoek naar Nederland in de 20ste eeuw cn Nederlands-Indië voor, tijdens
en na de Japanse bezetting. Er zal ook meer worden samengewerkt met vergelijkbare instituten als het R IOD in België, Frankrijken
Duitsland. Deze taakuitbreiding luidt welis-waar een nieuwe fase in van het RIOD, maar het instituut zal blijven functioneren als hèt cent r u m in N e d e r l a n d voor de kennis en de bestudering van Nederland (inclusief Nederlands-Indië) en de Tweede Wereldoorlog.
David Barnouw
(de heer Barnouw n vooi-
Itchter van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie,
dat tegenwoordig gevestigd is
aan de Herengracht 380,
1016 C] Amsterdam
Tel. 020-5233800,
fax 020-5233888;
T-mail. infodl-riod nl
Actuele informatie over het
RIOD vindt u op de website'
E Samen) http Hwiuw riod.nll
S T I C H T I N G I C O D O
Informatie- en Coördinatieorgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen
Voor vragen op het gebied van wetten en tegelingen voor oorlogsgetroffenen, maar ook voor vragen over zelfhulpgroepen, therapeutische hulp of maatschappelijk werk,
en voor literatuur over de Tweede Wereldoorlog en zijn gevolgen kunt u terecht bij de Stichting Icodo.
Oorlogsgetroffenen, hun partners en kinderen (ook de naoorlogse generatic zijn welkom bij
STICHTING ICODO Maliebaan 83, 3581 CG Utrecht
tel. 030-2 34 34 36 (9-13 uur; bibliotheek 9-17 uur) Bezoek is - na telefonische afspraak - iedere dag mogelijk.
De Holocaust zonder effectbejag Hoewel het Vrijheidsbeeld verderop in zee een oogje in het zeil lijkt te houden, zijn de veiligheidsmaatregelen streng. Wie het onlangs geopende Museum of Jewish Heritage (joods erfgoed) in Battery Park op de zuidpunt van Manhattan wil bezoeken, is er niet met een toegangskaartje. Bezoekers moeten langs een metaaldetector, waarna de tassen in bewaring dienen te worden gegeven. Beveiligingsmensen houden intussen de omgeving van het zeshoekige gebouw in de gaten.
Ida Jones, die de publiciteit van het museum verzorgt, haalt de schouders op over dit treurig stemmende ongemak; "In een stad als New York moet je als joodse gemeenschap voorbereid zijn op calamiteiten. Hoe vervelend dat ook is". Half september werd het gebouw, waarvan een belangrijk deel is ingeruimd voor de geschiedenis van de Holocaust, geopend. De drie verdie
pingen herbergen elk een tijdvak van de joodse geschiedenis. De onderste etage vertelt het verhaal van de periode 1880 tot 1 940, toen veel Oosteuropese joden als gevolg van verslechterde leefomstandigheden - armoede en pogroms - de oversteek maakten naar de Nieuwe Wereld.
Prudent
Een verdieping hoger wordt de Holocaust uitgebeeld. De vrees dat dit op 'Amerikaanse' wijze gebeurt, is beneden al voor een belangrijk deel weggenomen. De makers van deze exposities zijn prudent te werk gegaan. Het materiaal - 2000 foto's en 800 voorwerpen - is sober en overzichtelijk uitgestald. Zonder een spoortje effectbejag. De filmer Steven Spielberg heeft een aantal van de door hem opgenomen interviews met overlevenden ter beschikking gesteld. Deze videofilms worden non-stop vertoond in strate
gisch geconstrueerde nissen die de samenhang van het grote geheel niet verstoren. Hoe treurig en niet te bevatten het ook is geweest, zelfs in dit tijdvak wordt de bezoeker enige hoop geboden. Wat naadloos aansluit op de periode 1945 - heden. De boodschap hier is 'op het leven'; Hitier heeft het onderspit gedolven, het joodse volk is nog steeds een levende gemeenschap, die zelfs bij machte was een eigen staat te stichten. En wie niet naar Israël wilde, kon een veilig en vaak voorspoedig bestaan opbouwen in de Verenigde Staten, waar het naoorlogse joodse leven 'vibreert'.
Theo Gerritse
Museum of Jewish Heritage, 18 Fitst /'late, Battery Park, New York Toegang 7 dollar (studenten en bejaarden 5 dollar) Dagelljk\, behalve zaterdag en op joodse feestdagen, geopend
BON Wilt u zich gratis abonneren op dit blad of heeft u familie, vrienden of kennissen die op de hoogte willen blijven van de activiteiten van het Nederlands Auschwitz Comité? Als u onderstaande bon invult en opstuurt naar: Het Nederlandse Auschwitz Comité, Knoopkruid 54, 111 2 PV Diemen,
Naam:
ontvangen zij vijf maal per jaar het blad van het Nederlands Auschwitz Comité. Aan het abonnement zijn geen kosten verbonden. Wel ontvangen alle abonnees één maal per jaar een acceptgirokaart voor een vrijwillige donatie ten behoeve van de voortgang van het werk van het Nederlands Auschwitz Comité.
Adres:
Postcode en woonplaats.
Land:
Opsturen naar: Het Nederlands Auschwitz Comité, Knoopkruid 54, 1112 PV Diemen
(als u dit blad niet wilt beschadigen kunt u de bon ook fotocopiëren of overschrijven)
Ingezonden Naar aanleiding van een commentaar dit j aa t door de NOS bij de Buchenwald-herdenking van 12 april jl. schreef de dochter van ir. A.J Jonas de volgende brief aan de NOS
Geachte mevrouw, mijnheer
Mijn vader, overlevende van concentratiekamp Buchenwald, 92 jaat , heeft zich gestoord aan uw commentaar bij de herdenkingsplechtigheid van Buchenwald, ongeveer 3 weken geleden.
U zei: "Buchenwald was een vernietigingskamp, waar vele duizenden mannen, vrouwen en kinderen zijn gestorven".
Buchenwald was geen vernietigings-, maar een werkkamp. Het was bovendien een mannenkamp, waar weliswaar ook een zeer beperkte vtouwenafdeling was. Kinderen waren er niet. Behalve tegen het einde, toen concentratiekamp Auschwitz geruimd werd en in Buchenwald enkele wagonladingen levende lijken (mannen, vrouwen en jongeren) zijn aangekomen.
Er zijn wel vele duizenden mensen gestorven. Zij stierven niet dooi vernietiging, maar door het hatde werken (o.a. in een nabijgelegen steengroeve en in allerlei bedrijven), de vele ontberingen en ziektes.
Met klem vraagt mijn vader u om met gegevens over concenttatiekampen e.d. zorgvuldig om te gaan. Hij maakt er zich zorgen over dat et over feitelijkheden foutieve gegevens worden vermeld. Nu het allemaal 'pas' 50 jaar geleden is, zijn het nog kleinere fouten. Als wij nóg een paar jaar verder zijn en er nonchalant over dergelijke onderwerpen wordt bericht, is het niet uitge sloten dat e t (zelfs in officiële berichtgeving zoals het Journaal) regelrechte leugens worden verteld van het soort 'Auschwitz heeft nooit bestaan'.
Met vriendelijke groet,
M. Beuving-Jonas Druten
Land van verdraagzaamheid De klaprozen bloeien op de cover van de toeristische btochute 'Polen nodigt u uit'. De folder die reislustigen naar dit Oosteuropese land moet lokken, lag enkele weken geleden in de schappen van reisburo Perfect Tours in Utrecht. Op zichzelf niets bijzonders; totdat ons oog viel op het hoofdstuk 'Katholiek Polen - een land van religieuze verdraagzaamheid'.
Dat is een hoogst opmerkelijke stelling voor een land waar zelfs na de oorlog nog pogroms plaatsvonden en waar tot voor kort de katholieke ketk met het nonnenklooster bij Auschwitz de Holocaust zo'n beetje ptobeetde te annexeren. Het anti-semitisme is volgens de schrijvers van de folder niet meer dan een onbekend natuur verschijnsel, dat met de komst van de Duitse nazi's het land zes jaar in zijn greep hield, om daarna weer re verdwijnen: "Het was juist Polen, waar de joden, vervolgd in West-Europa en de Boheemse Broeders, gekweld in hun eigen vaderland, naar toe kwamen. Gedurende enkele eeuwen was Polen een religieus, intellectueel en cultuteel centrum van het Jodendom met de grootste joodse gemeenschap - tot Hitler zijn misdadige vernietigingsmachine in Polen had geïnstalleerd. Fragmentarisch bewaarde synagogen en joodse kerkhoven bleven als herinnering achter..". Wat vinden ze bij Perfect Tours van deze folder? Daar wordt meteen verwezen naar het Pools Informatiebureau voorToerisme (PIT): "Het is hun iolder". Doch bij het PIT volgt een zelfde reactie. Directeut Maria Radetska: "Het is een heel oude brochure; waarschijnlijk wel vier jaar oud. U moet in Watschau zijn bij het Staatsburo voor Toerisme. Wij hebben met de inhoud n ie ts te maken". Naar wie zouden ze in Watschau doorverwijzen? Naar Jaruzelski, Gierek of Gomulka waarschijnlijk.
Theo Gerritse
Oproepen Wie heeft Mozes van Kolm gekend, geboren 27-5-1907. Hij verbleef in Westerbork van 1 april 1 944 tot zeker eind juli 1944, als strafgevangene in Barak nr. 67. Later werd hij getransporteerd naar Auschwitz en raakte daar bevriend met een oude schoolvriend van zijn zus Selina van Kolm. Samen zijn ze op transpott gesteld richting Gleiwitz in verband met de naderende bevrijding van Auschwitz. Mozes van Kolm is omgekomen omstreeks mei 1945, ergens in Midden Europa. Graag informatie naar zijn dochter, mevrouw M.K. van Kolm. En verder zou mevrouw Van Kolm graag willen weten of de heren Andries M. Cats en Barend Konijn nog leven. Beiden hebben het concentratiekamp Auschwitz overleefd.
Gaarne contact opnemen met: Mevr. M.K. van Kolm, Herenstraat 31 6021 GR Budel, tel. 0495-494974
Oproep
Mevrouw De Waele Selma, dochter van Elisabeth Godschalk (25/9/1920 - 19/12/1963), kleindochter van Samuel Godschalk en Sara Tokkie, zou graag meer te weten komen omtrent de genoemde families Godschalk en 'lokkie. Mevrouw De Waele Selma weet alleen dat haar moeder nog een zuster, Judith, had en dat er nog sprake was van een tante Jetty, die één of twee dochters zou hebben gehad, van wie er één in elk geval Ida heette. Deze Ida zou hebben gespeeld ia het Filharmonisch Orkest in Amsterdam of Rotterdam, zijn gehuwd met ene Busch en geëmigreerd naar Amerika of Canada. Iedereen die meer informatie heeft over de families Godschalk enTokkie wordt verzocht contact op te nemen met:
Mevr. De Wiele Selma Boekenberglei 173-175 2100 Deurne-Antwerpen (België) tel. 03/321 97 19
Oproep
Ik zoek informatie over mijn moeder, Branca (Bep) Blirs, geboren 3 september 1919. Zij werkte voor de Joodsche Raad. In september 1943 (?) werd ze gedeporteerd naar Westerbork en in september 1944 naatTheresienstadt. Zij overleefde de oorlog.
Tevens zoek ik informatie over Günter Schonenberg, tijdens de oorlog de echtgenoot van mijn moeder. Hij werd geboren in Duitsland in 1920 en werkte eveneens bij de Joodsche Raad. Hij vluchtte naar Frankrijk en overleefde daar de oorlog.
Alle informatie is welkom.
Lida Baker,
1157 Point View Street Los Angeles, Ca. 90035 Verenigde Staten tel/fax: (213) 934.3663 email: [email protected]