4 | 2017 40 ŚCIEŻKA OPTYMALIZACJI KOSZTÓW AUDYT ENERGETYCZNY WALK-TROUGH Potrzeba napisania tego artykułu wyniknęła z praktycznych doświadczeń firmy EIDOS jako organizatora obo- wiązkowych audytów energetycznych dużych przedsiębiorstw. Aktualnie obowiązująca ustawa z 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej nałożyła bowiem obowiązek wykonywania okresowego audytu energe- tycznego we wszystkich dużych przedsiębiorstwach działających na terenie Polski. Audyt taki musi zawierać szczegółowy przegląd zużycia energii w budynkach lub zespołach bu- dynków, w instalacjach przemysłowych oraz w transporcie, odpowiadających łącznie za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii przez przedsiębiorstwo. Właśnie praktyka przeprowadzania tego typu audytów uświadomiła mi potrzebę oraz wyraźny ekonomiczny sens przeprowadzania tzw. audy- tów uproszczonych, czasami nazywanych audy- tami typu walk-through, robionych w „biegu”, tzn. w około 2 dni robocze. Szczególnie zamierzam skupić się tutaj na tzw. audycie papierowym, czyli audycie faktur za zakup i dystrybucję paliwa gazo- wego oraz energii elektrycznej. Zacznę jednak od początku, czyli od pytania, czym jest audyt ener- getyczny jako taki? AUDYT ENERGETYCZNY Audyt energetyczny jest to „systematyczna kon- trola i analiza wykorzystania i zużycia energii przez obiekt, budynek, system lub organizację, mająca na celu identyfikację przepływów ener- gii i potencjał odnośnie do poprawy efektywno- ści energetycznej, a także ich raportowanie” wg EN 16247:1:2012. Należy go „przeprowadzać na podstawie aktualnych, reprezentatywnych, mie- rzonych i możliwych do zidentyfikowania danych dotyczących zużycia energii oraz, w przypadku energii elektrycznej, zapotrzebowania na moc” (Definicja wg art. 37 Ustawy o efektywności ener- getycznej z 20 maja 2016 r.). Audyt energetyczny w założeniu prowadzić ma do optymalizacji: • Optymalizacja to „metoda wyznaczania naj- lepszego (optymalnego) rozwiązania (poszu- kiwanie ekstremum funkcji) z punktu widzenia określonego kryterium (wskaźnika) jakości, np. kosztu, wydajności”. • Optymalizacja wielokryterialna: występuje w wielu różnych dziedzinach: w projektowaniu produktu, finansach, tam, gdzie optymalne decyzje muszą być podjęte w obliczu kom- promisów pomiędzy sprzecznymi celami, np. maksymalizacja wydajności przy ograniczeniu zużycia energii (źródło: Wikipedia).
3
Embed
AUDYT ENERGETYCZNY WALK-TROUGH...Przywoływane ustawy i normy opisują audyt kompleksowy, tzw. audyt energetyczny przedsię-biorstwa. Audyt uproszczony, w przeciwieństwie do audytu
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Potrzeba napisania tego artykułu wyniknęła z praktycznych doświadczeń firmy EIDOS jako organizatora obo-wiązkowych audytów energetycznych dużych przedsiębiorstw. Aktualnie obowiązująca ustawa z 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej nałożyła bowiem obowiązek wykonywania okresowego audytu energe-tycznego we wszystkich dużych przedsiębiorstwach działających na terenie Polski.
Audyt taki musi zawierać szczegółowy przegląd zużycia energii w budynkach lub zespołach bu-dynków, w instalacjach przemysłowych oraz w transporcie, odpowiadających łącznie za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii przez przedsiębiorstwo.
Właśnie praktyka przeprowadzania tego typu audytów uświadomiła mi potrzebę oraz wyraźny ekonomiczny sens przeprowadzania tzw. audy-tów uproszczonych, czasami nazywanych audy-tami typu walk-through, robionych w „biegu”, tzn. w około 2 dni robocze. Szczególnie zamierzam skupić się tutaj na tzw. audycie papierowym, czyli audycie faktur za zakup i dystrybucję paliwa gazo-wego oraz energii elektrycznej. Zacznę jednak od początku, czyli od pytania, czym jest audyt ener-getyczny jako taki?
AUDYT ENERGETYCZNY
Audyt energetyczny jest to „systematyczna kon-trola i analiza wykorzystania i zużycia energii przez obiekt, budynek, system lub organizację, mająca na celu identyfikację przepływów ener-
gii i potencjał odnośnie do poprawy efektywno-ści energetycznej, a także ich raportowanie” wg EN 16247:1:2012. Należy go „przeprowadzać na podstawie aktualnych, reprezentatywnych, mie-rzonych i możliwych do zidentyfikowania danych dotyczących zużycia energii oraz, w przypadku energii elektrycznej, zapotrzebowania na moc” (Definicja wg art. 37 Ustawy o efektywności ener-getycznej z 20 maja 2016 r.).
Audyt energetyczny w założeniu prowadzić ma do optymalizacji:• Optymalizacja to „metoda wyznaczania naj-
lepszego (optymalnego) rozwiązania (poszu-kiwanie ekstremum funkcji) z punktu widzenia określonego kryterium (wskaźnika) jakości, np. kosztu, wydajności”.
• Optymalizacja wielokryterialna: występuje w wielu różnych dziedzinach: w projektowaniu produktu, finansach, tam, gdzie optymalne decyzje muszą być podjęte w obliczu kom-promisów pomiędzy sprzecznymi celami, np. maksymalizacja wydajności przy ograniczeniu zużycia energii (źródło: Wikipedia).
4 | 2017 41
Przywoływane ustawy i normy opisują audyt kompleksowy, tzw. audyt energetyczny przedsię-biorstwa. Audyt uproszczony, w przeciwieństwie do audytu w myśl normy EN 16247-1, nie odbywa się poprzez fazy: wizyty wstępnej, spotkań roz-poczynających, zbierania danych i raportowania. Jest on prostszy i polega na odwiedzeniu danego audytowanego podmiotu przez osobę, która ma za zadanie zebrać dane dotyczące zużycia ener-gii z ostatniego miesiąca (z faktur), oraz osobę, która podczas krótkiej wizji lokalnej określi stan techniczny audytowanego obiektu. W przypadku podmiotu wielooddziałowego koncentrujemy się wyłącznie na audycie faktur.
Od dłuższego czasu wykonywaliśmy tego typu audyty faktur, jednak dopiero wraz z falą audytów obowiązkowych przedsiębiorstw zdaliśmy sobie sprawę z wagi tego typu przeglądu, szczególnie w kontekście podmiotów posiadających wiele punktów poboru energii (PPE), czyli tzw. multisi-te’ów. Zanim jednak dokładnie omówię, czym jest audyt uproszczony, krótko naszkicuję rolę audy-tów energetycznych w szerszym kontekście syste-mów zarządzania energią.
AUDYT ENERGETYCZNY JAKO ELEMENT CIĄGŁEGO SAMODOSKONALENIA
Moim zadaniem, jako doradcy energetycznego, jest praca nad ciągłym poszerzaniem świadomo-ści odbiorców energii. Dysponując arsenałem pol-skich standardów efektywności energetycznej, tj. normą EN 16247 oraz ISO 50001, można wyzna-czyć horyzont, do którego muszą dążyć polskie firmy chcące świadomie kształtować swoją gospo-darkę energią elektryczną.
Firma najbardziej świadoma energetycznie, to firma, która wdraża model ciągłego samodoskona-lenia. Poniżej diagram modelu systemu zarządza-nia energią, proponowany w normie ISO 50001.
Firma, która stosuje model ciągłego doskona-lenia w swojej praktyce gospodarki energią, czyli posiada pewnego rodzaju system zarządzania energią, powinna odpowiedzieć pozytywnie na wszystkie poniższe pytania:• Czy zidentyfikowano aktualne oraz
przewidywane zużycie energii?• Czy wprowadzono politykę energetyczną?• Czy określono obszary znaczącego zużycia
energii i plany redukcji jej zużycia?• Czy wprowadzono system cyklicznego
monitorowania i mierzenia zużycia energii?• Czy przeprowadza się ewaluację postępów
wdrażania efektywnych rozwiązań energetycznych?
• Czy istnieje ciągły postęp we wdrażanych praktykach i systemie zarządzania energią?
Audyt, o którym wspominałem na początku, au-dyt typu uproszczonego, adresowany jest do przedsiębiorstw i podmiotów, które dopiero two-rzą swoją politykę energetyczną, a mówiąc sze-rzej, system zarządzania energią.
Identyfikuje on najbardziej palące proble-my, punkty zapalne czy oczywiste i bezkosztowe optymalizacje, które powinien przeprowadzić au-dytowany podmiot.
W przypadku wizji lokalnej obiektów, są to ob-serwacje dotyczące zasadniczych kierunków dalszej optymalizacji, np. w stronę termomodernizacji bądź odnawialnych źródeł energii. Często bowiem spoty-kam się z przypadkami firm, chcących inwestować np. w fotowoltaikę, podczas gdy znacznie korzyst-niej w sensie okresu zwrotu inwestycji wypada u nich modernizacja oświetlenia czy termomodernizacja.
W przypadku audytu faktur, są to kwestie zwią-zane z grupami taryfowymi, mocami zamówiony-mi oraz energią bierną.
OPTYMALIZACJA W RAMACH AUDYTU TYPU WALK THROUGH
Zasadniczo audyt uproszczony, w sensie w jakim używam tu tego pojęcia, składa się z analizy:• rachunków za energię (przekroczenie mocy,
energia bierna),• taryfowej (strefy doby),• źródeł zakupu (zakupy grupowe, transzowe,
inne).
Audyt taki przeprowadza się w oparciu o analizę taryf spółek dystrybucyjnych, ew. czynniki, któ-re mogą zmienić cenę i sposób poboru energii w przyszłości, w oparciu o wiedzę na temat aktual-nych trendów rynkowych czy prowadzonych prac legislacyjnych (tak jak obecnie w przypadku prac legislacyjnych nad tzw. rynkiem mocy).
Ku mojemu zaskoczeniu bardzo dużo audy-towanych dużych pomiotów wynosi wymierne korzyści finansowe już z omawianego tu uprosz-czonego audytu faktur. Szczególnie dotyczy to podmiotów zarządzających dużą ilością punk-tów poboru energii. Okazuje się, że postulowany w prezentowanym tu modelu ciągłego doskona-lenia cykliczny system monitorowania zużycia ma ogromne znaczenie i szerokie zastosowanie.
W tabeli na kolejnej stronie przedstawiam przykładowy raport dotyczący możliwych do uzy-skania oszczędności na najprostszych optymaliza-cjach grup taryfowych, mocy oraz energii biernej, wykonanych dla kilkudziesięciu audytowanych obiektów należących do jednego przedsiębior-stwa. Jak widać na zamieszczonym raporcie, moż-liwości oszczędzania są znaczne.
Jakie są najczęstsze spotykane problemy, któ-re ujawniają się przy audycie uproszczonym? • Brak jakiejkolwiek archiwizacji faktur za ener-
gię elektryczną oraz faktur dystrybucyjnych. Jest to szczególnie palący problem, na jaki napotykają się audytorzy. Faktury często prze-chowywane są „u księgowej”, nie są skanowane albo skanowana jest strona faktury niezawiera-jąca szczegółowych zestawień kosztów stałych i zmiennych. Ważną sprawą jest przechowywa-nie faktur z okresu letniego i zimowego, kiedy pracują instalacje chłodnicze i grzewcze.
4 | 201742
• Brak powiązania faktur z ważnymi czynnikami, np. pogodowymi, zmianami w produkcji, inny-mi istotnymi ze względu na pobór energii.
• Brak systemu reagowania na występujące pro-blemy, np. w przypadku przekroczeń mocy, awarii kondensatorów energii biernej, zmian w taryfie dystrybucyjnej.
• Niska kompetencja osób odpowiedzialnych za zarządzaniem energią lub brak czasu bądź za-dań przewidzianych w etacie na realizowanie i wdrażanie zaleceń audytowych (warto zadać sobie pytanie o możliwość outsourcowania pewnych procesów).
ZAKOŃCZENIE
Podsumowując, ważna wiadomość dla każdej osoby zarządzającej punktami poboru energii jest taka, że duże pieniądze często leżą w najprost-szych optymalizacjach, pod warunkiem, że przed-
siębiorstwo cyklicznie audytuje swoje faktury oraz wdraża wynikające z tych audytów rekomendacje.
Zła wiadomość jest taka, że często wdrożenie optymalizacji mocy i taryf łączy się ze żmudną pra-cą wysyłania wniosków, aneksów i załączników do operatora systemu dystrybucyjnego, którego na koniec trzeba przypilnować, by wdrożył wniosko-wane zmiany. Na rynku istnieją też firmy mogące wykonać taką usługę na zasadzie success fee i cza-sem warto rozważyć taką formę wdrożenia zmian, szczególnie przy brakach kadrowych.