Arpan 9 - Ebolusyong Kultural

Prehistorikong Panahon

Panahon ng Bato… Ang Panahon ng Bato o Stone Age ay isang malawak na

kapanahunang prehestoriko (bago sumapit ang nasusulat na kasaysayan) kung kailan at saan gumagamit ang mga tao ng mga bato para sa paggawa ng mga kagamitan o kasangkapan. Karamihan sa mga dalubhasa sa paksang ito ang naghahati sa Panahon ng Bato sa tatlong peryodo: Matandang Panahong Bato (Paleolitiko), Panggitna o Gitnang Panahon ng Bato (Mesolitiko), at Bagong Panahon ng Bato (Neolitiko).Nagmula ang lithic o litiko mula sa salitang Griyego na nangangahulugang "ng bato" at tumutukoy sa mga materyales na ginagamit sa paggawa ng mga kasangkapan at pagbubuo ng mga sandata. Kahit magpahanggang-ngayon mayroon pa ring mga mamamayang namumuhay sa loob ng kanilang kultura na may antas masasabing pagkakaroon pa rin ng "panahon ng bato". Ilan sa mga halimbawa ang mga aborihines (aborigene) ng Australya at ang mga Taong-Palumpong (Bushmen, mga "tao ng palumpong") ng Timog Aprika.

PANAHON NG PALELITIKO…

PANAHON NG PALEOLITIKO O PANAHON NG LUMANG BATO…Ang Panahong Paleolitiko (500,000-10,500 BK) ay ang panahon kung saan karamihan sa kasangkapan ng mga tao ay gawa sa kahoy at madaling masira. Ito ang panahon kung saan ginagamit ang bato bilang kasangkapan ng mga australopithecine. Dito ay laganap ang pangangaso at pangongolekta ng mga halaman sa gubat.

Kagamitan noong panahon ng paleolitiko…

Panahon ng mesolitko…

Panahon ng mesolitiko o panahon ng gitnang bato…

Nagsimula ang panahong Mesolithic o Panggitnang Panahon ng Bato (Middle Stone Age) noong bandang 8000 B.K. at tumatagal nang libu-libong taon. Kasamang namatay ng panahong Paleolithic ang malalaking hayop na nagsisilbing pagkain ng mga tao, at napalitan ng mga hayop na nakikita natin sa kasalukuyan. Natunaw na rin ang makakapal na yelo sa pagtatapos ng panahong Pleistocene kaya't lalong lumawak ang mga lupang maaaring panahanan ng mga tao. Bagama't nanatiling bato ang mga kasangkapang gamit ng mga tao noong panahong Mesolithic lumiit naman ang mga ito at nagging mas pino.

Kagamitan noong panahon ng mesolitiko…

Ano ang neolitiko o bagong bato? Ang huling bahagi ng Panahon ng Bato ay tinatawag

na Panahong Neolitiko ( Neolithic o New Stone Age ). Ito ay hango sa mga salitang Greek na neos na nangangahulugang “bago” at lithos na nangangahulugang “bato”.

Katangian ng panahon na ito ang paggamit ng iba’t ibang kasangkapang bato na higit na pulido at pino, pananatili ng tao sa mga pamayanan, domestikasyon ng mga pananim at hayop, at pagkakaroon ng mga kasanayan sa paggawa ng mga palayok at paghahabi.

ANO ANG Mahalagang tuklas sa panahon ng neolitiko? Ang agrikultura ang pinakamahalagang tuklas

sa panahon ng neolitiko. Sa panahon na ito nauso ang pagtatanim at pag-aalaga ng hayop para sa kanilang pagkain sa pang araw-araw.

Sa paglipas ng panahon, umunlad ang paraan ng pagtatanim dahil sa mga naimbentong kagamitan gaya ng araro noong 6000 B.C.E. at paglalagay ng mg irigasyon noong 5500 B.C.E.

Pinakamahalagang pangyayari sa panahon ng neolitiko

Sa pag-unlad at paglaganap ng agrikultura, binago nito ang pamumuhay ng mga tao. Ang pagbabagong ito ay tinawag din na Rebolusyong Agrikultural.

Ang labis na ani o surplas na pagkain ay ang naging daan sa pagkakaroon ng barter o ang palitan ng kalakal.

Sa paglago ng populasyon ay nagkaroon ng iba’t ibang pangkat ng mga tao sa lipunan.

Mga kagamitan noong panahon ng neolitiko

Panahon ng metal

Sa panahong ito, natuklasan ng mga unang Pilipino ang paggamit ng mgametal tulad ng tanso, bakal, at ginto sapaggawa ng mga alahas, sandata at mga kagamitang pang-industriya. Natutuhan na din nila ang paraan ng pagpapanday at paghahabi ng tela sa pamamagitan ngblackloom.

Panahon ng mesolotiko Sa panahong ito, natuklasan ng mga 

unang Pilipino ang paggamit ng mgametal tulad ng tanso, bakal, at ginto sapaggawa ng mga alahas, sandata at mga kagamitang pang-industriya. Natutuhan na din nila ang paraan ng pagpapanday at paghahabi ng tela sa pamamagitan ngblackloom.

panahon ng mesolitiko… Sa arkeolohiya, ang Panahon ng Bakal ay ang yugto

ng kaunlaran ng sinumang tao na namamayani ang bakal sa pangunahing sangkap sa mga kagamitan at sandata. Kadalasang sumasabay ang mga ganitong paghiram sa mga ibang pagbabago sa lipunan, kabilang ang mga magkakaibang pagsasanay sa pagsasaka, mga paniniwalang pang-relihiyon at mga malasining mga istilo.

Sa kasaysayan, pinakahuling prinsipal na panahon sa sistema ng tatlong-panahon para sa pag-uuri ng mga lipunang bago ang kasaysayan, nauna ang Panahon ng Tanso. Nag-iiba ang petsa at konteksto ng panahong ito, depende sa bansa o rehiyong pang-heograpiya. 

Kagamitan noong panahon ng metal…

SALAMAT SA

PANONOOD…^__^V