Arcgis Ders Notlari Uygulama 1

1) Başlat Program Files ArcGIS ArcMap

2) View Map File (default olarak gelen) OK (tamam)

3) File Save As.., seçeneğine basılır.

4) C cydersi, (dosyaların bulunduğu klasörü aç), isim ver (hafta2), Kaydet

5) “Add Data” butonuna bas (Her bir resmi (raster veriyi) yeni bir tabaka olarak eklemek için) Bu buton daha sonra raster ya da vektör formatındaki tüm tabakaların haritaya eklenmesinde kullanılacaktır.

6) Açılan menüde, C cydersi seçilir ve raster verilerin üçü de seçilir ve “Add” tuşuna basılır.

7) Çıkan uyarı kutusuna her bir resim için “Yes” tuşuna basılır. Çıkan bu menünün amacı görselliği hızlandırmaktır.

8) UYARI! Üzerinde çalışacağınız layer ın check-box ının işaretli olduğundan emin olun

9) Georeferencing menüsünü eklemek için View Toolbars Georeferencing seçilir. (Georeferencing menüsü zaten mevcut araç çubukları arasında görülüyorsa bu işleme gerek yoktur)

10) UYARI! Georeferencing kısmındaki Layer kısmında üzerinde çalışılan raster verinin Layers kısmındaki veri ile aynı olmasına dikkat edin!

11) Koordinatları girilecek noktalar “Zoom In” tuşu kullanılarak büyütülür.

12) Koordinatları girmek için “Add Control Points” tuşu tıklanır.

13) Koordinatların girileceği nokta üzerinde mousle önce sol tuş daha sonra ise sağ tuşla bir kez tıklanır ve “Input X and Y..” seçeneği seçilir.

14) Enter Coordinates kısmında X ve Y değerlerine ilgili koordinatlar girilir ve bu işlem tüm noktalar için tekrarlanır.

15) Harita alanının tamamı görüntülenmek istendiğinde (örneğin, ilgili tüm koordinatlar girildikten sonra harita ya da resmimizi görüntülemek için) “Full Extent” tuşuna tıklanır.

16) Noktaların tanımlı koordinat sistemlerindeki yerlerini alması için “Georeferecing” menüsünde “Rectify” kısmına tıklanır.

17) UYARI! Çıkan “Save As” menüsünde hücre boyutu “Cell Size” değeri çözünürlüğü daha iyi hale getirebilmek için 0.05 olarak girilir. Output Raster kısmı default olarak üzerinde çalıştığımız dosya gelir ancak çok uzun dosya isimlerini kabul etmediği için dosya ismi kısaltılır.

18) UYARI! Eğer girilen koordinat değerleri hatalıysa ve tamamen silinmek isteniyorsa “Georeferencing Reset Transfomation” tuşuna basılır. Eğer sadece bazı koordinat değerleri girilmek isteniyor ve yapılan Toplam Hata miktarı görülmek isteniyorsa “View Link Table” butonu tıklanır (Hata yaptığınızı düşünüyorsanız, sözü edilen bu işlemleri “Rectify” işleminden önce yapınız).

19) Rectify edilen dosyaların layer olarak haritaya eklenesi için “Add Data”tuşuna basılır ve Rectify edilen tüm dosyalar seçilir ve “Add” tuşuna basılır.

20) Shape file oluşturmak amacıyla menüdeki “ArcCatalog” tuşuna basılır (Arc Catalog programına, sırasıyla Başlat, Program Files, ArcGIS, ArcCatalog seçeneği tıklanarak da ulaşılabilir)

21) Çıkan menüde üzerinde çalışılan dosya (C:/cydersi) seçilir ve File New Shapefile kısmına tıklanır.

22) Çıkan “Create New Shapefile” kısmında Name kısmına üzerinde çalışılacak konunun ismi verilir (jeoloji, erozyon, toprak vb.) ve Feature Type olarak da uygun olan tür (bu çalışmada üzerinde çalışılan noktalar alan olduğu için “polygon”) “polygon” seçilir ve “OK” tuşuna basılır. Aynı işlem üzerine çalışılan her bir raster veri için (jeoloji, toprak, erozyon) tekrarlanır. Menü kapatılarak ArcMap e dönülür.

UYARI! Dosya isimlerinde Türkçe karakter ve boşluk kullanmamaya özen gösterin.

23) ArcMap ekranına dönülür, “Add Data” butonu tıklanır ve yapılan tüm poligon, point, line vb. seçilir ve”Add” tuşuna basılır.

24) Daha sonra “Editör” butonuna basılır (Editör butonu menüde gözükmüyorsa sırasıyla View Toolbars Editör seçeneği tıklanarak eklenebilir) “Start Editing” tuşuna basılarak düzenlemeler aktif hale getirilir.

25) Daha sonra üzerinde alanların tanımlanarak çizileceği veri Target kısmından (örneğin jeoloji) seçilir. (Edit işlemi sırasında haritada yalnızca ilgili raster dosyanın açık olması, karmaşayı azaltacaktır. Örneğin, erozyonla ilgili vektör dosyasını oluşturacaksanız, harita alanında erozyon risk haritasının görünmesi gerekir)

26) Çizim öncesinde çizimlerde ortak noktalarda üst üste iki çizim yapmayı sağlamak ve çizimi kolaylaştırmak amacıyla Editör Snapping özelliği kullanılır ve çıkan menüde vertex, edge ve end check-box larının hepsi işaretlenir.

27) Poligonları çizmeye başlamak için “Sketch Tool” butonuna tıklanır ve poligonlar (alanlar) oluşturulur. (Poligonu oluşturan çizgilerin kırılma noktalarında bir kez, poligonu tamamlamak için iki kez tıklanır)

UYARI! Poligonlar çizilirken Target kısmındaki veri (jeoloji), ve Layer kısmında işaretli verinin aynı olmasına dikkat edilmelidir.

NOT: Eğer bir poligon yanlış çizildiyse ve yeniden çizilmesi gerekiyorsa ilgili poligon seçildikten sonra klavyeden “delete” tuşuna basarak silebilirsiniz.

28) Yapılan çizimleri kaydetmek için öncelikle Editör Save Edits e tıklanır ilgili tüm çizimler yapıldıktan sonra ise Editör Stop Editing tıklanır.

29) Gerekli çizimler tamamlandıktan sonra ilgili layer a öznitelik (attribute) atamak için layers kısmında ilgili layer ın isminin üzerinde sağ tıklanır ve “Open Attribute Table” kısmı tıklanır.

30) Açılan pencerede (Attributes of Jeoloji) kısmında sağ alt köşedeki “Options” butonuna basılır.

31) Açılan pencerede (Add Field) ilgili isim ve atanacak özniteliğe (attribute) göre (eğer öznitelik alan hacim uzunluk vb sayı ise “integer” isim, risk derecesi, tür vb metin türü ise “text” ) ilgili bölüm seçilir ve “OK” tuşuna basılır. (Editing modundan çıkılmamışsa “Add Field” seçeneği aktif olmayacaktır)

32) Tekrar editing işlemi başlatılır. “Edit Tool” tuşu seçilerek ilgili bölüm üzerinde tıklanarak seçilir ve “Attributes” tuşuna basılarak açılan pencerede öznitelikler (örneğin granit)girilir.

33) Tüm layer lara ait öznitelikler benzer şekilde girilir ve aşağıdaki şekildeki görüldüğü gibi tüm vektör verilere ait yeni öznitelikler tanımlanmış olur.

34) Daha sonra sırasıyla her bir layer üzerinde sırasıyla sağ tıklanarak “Properties” kısmı tıklanır. Açılan pencerede (Layer Properties) “Symbology” butonuna basılır. Sol taraftaki “Categories” menüsüne tıklanır ve açılan menüde default olarak gelen Unique Values seçilir. Value Field kısmında tematik haritaya konu olacak özniteliğin seçili olduğundan emin olduktan sonra “Add All Values” butonuna basılır. İstenirse “Color Scheme” kısmından farklı renkler seçilir ve “Tamam” butonuna basılır.

35) Yukarıdaki işlemlerden sonra üzerinde çalışılan harita aşağıdaki şekli alacaktır.

36) Atanan özniteliklerden istenenleri haritamızın üzerinde görmek için ise “Layers” kısmında ilgili layer ın üzerinde Mouse ın sağ tuşuyla bir kez tıklanır ve “Label Features” seçeneği tıklanır. Eğer haritada görülen etiket (label) değerleri istenilenden farklı bir özniteliğe aitse, “Properties” kısmına girilir. Açılan pencerede “Labels” butonu tıklanır ve istenilen değişiklikler yapıldıktan sonra “Tamam” tuşuna basılır.

37) Haritamızın son hali aşağıdaki şekle benzer olacaktır.