Arap Pınarı Mahallesi'nin Nüfus ve Demografik Yapısı, Tire Araştırmaları Sempozyumu, 12-13 Mart 2015, Tire/İzmir

1

ARAP PINARI MAHALLESİ'NİN NÜFUS VE DEMOGRAFİK

YAPISI

Umut SOYSAL1

Ülgen UYAR2

Antik çağlardan günümüze kadar önemli bir şehir olma özelliğini koruyan ve sürdüren Tire

ilçesinin; resmî/sivil mimarinin güzel örnekleri örneği olan yapıları (câmileri, hanları, hamamları,

kervansarayları) inşa edildikleri tarihlerinden günümüze işlevselliklerini sürdürmüşlerdir. Şehrin

târihî mahalleleri de aynı şekilde yüzyıllardır yerleşim merkezi olma özelliklerini devam

ettirmişlerdir. Bu sebeple Tire, dünya medeniyetini etkilemiş pek çok tarihi katmanı barındıran ve

bu yönüyle de üzerinde pek çok araştırma yapılmayı hak eden bir şehirdir. Ancak şehrin bu

değerlerinin hakkıyla işlenebildiğini söylemek biraz zordur. Tire ilçesi üzerine 1940 yıllarda

başlayan yerel târih çalışmaları pek çok amatör/ profesyonel tarihçinin katkılarıyla günümüze kadar

gelebilmiş, bu sahada kitap bütünlüğünde irili ufaklı 30-40 civarında monografi yazılmıştır.

Bunların arasında Himmet Akın3 ve Mehmet Başaran

4 tarafından birbirinden yaklaşık 50 yıl arayla

hazırlanan iki doktora tezi ise akademik anlamda en güçlü ve geniş kapsamlı çalışmalar olması

yönüyle dikkat çekmektedir.

Mekânın zamanla buluşması denebilecek yerel târih araştırmaları, sosyal tarihin, yani içinde

insan unsurunu daha çok barındıran gerçek tarihin yazılabilmesi için yapılması gereken öncül

çalışmalardır. Kaldı ki son yüzyılda genel târih yazımının içerisinde yerel târih araştırmalarının

giderek daha fazla yer kaplaması bu çalışmalara giderek artan önemin bir göstergesidir. Ancak

kalıcı değer ifade eden yerel tarih çalışmalarının yapılması için alanında uzman pek çok kişinin

koordineli çalışmasına gerek olduğu kadar yerel yönetimlerin de bu konuda istekli olmasına

gereksinim vardır.

Tire Belediye son yıllarda şehrin kültürel envanterini çıkarıp günümüzde harap vaziyette

olan pek çok yer ve mekân üzerine Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür Bakanlığı, İzmir Büyükşehir

Belediyesi vb. resmi kurumlarla ortak bir şekilde çeşitli restorasyon projeleri sürdürmektedir. Bu

1Uzman, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Sâdâbâd Mevkî, Kağıthâne/

İstanbul, [email protected]. 2 Araştırmacı, Tire Belediyesi İbn-i Melek Kütüphânesi , [email protected]

3 H. Akın, Aydınoğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma, (1946) .

4 M. Başaran, Tanzimattan Cumhuriyete Tire, (2000).

2

projelerinden birisi de Arap Pınarı ve çevresine yönelik sürdürülen rekreasyon ve çevre

düzenlemesi çalışmalarıdır. Arap Pınarı hakkında bilinen şeylerin çok az ve rivayete dayalı olması

sebebiyle bu konu hakkında nelerin yapılabileceği düşünülmüş, yukarıda sözü edilen çalışmaların

yapıldığı yıllarda henüz katalogları yazılmamış, son yıllarda araştırmaya açılmış ve şehir üzerine

yapılan çalışmalarda daha önce kullanılmayan belgelerden yola çıkılarak Arap Pınarı mahallesi

üzerine elde edilen bazı nüfus ve demografi bilgileri günümüz diline aktarılıp yorumlanmıştır.

Bu defter ve sayımlardan kısaca bahsetmek gerekirse; nüfus sayımları ve bu sayımların

kaydedildiği defterler, II. Mahmud dönemiyle başlayan ve Tanzimat periyoduyla artan bir hızla

devam eden yenileşme hareketlerinin bilgi-istatistik ve sayısallaştırma çalışmalarının belgelere

yansımalarıdır. Devletin sosyal ve iktisadi yapısınının bir tür röntgenini çekmeyi amaçlayan bu tür

çalışmaların başında devletin askeri amaçlarla 1830'larda başlatmış olduğu nüfus ve sosyo-

ekonomik dinamikleri yoklayan, dönemin mevcut vergi gelirlerini, şahısların mal varlıklarını tespit

eden temettuat sayımları gelmektedir. Tire üzerine de devlet pek çok nüfus ve temettuat sayımı

gerçekleştirmiştir. Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan ve tarafımızdan yayına

hazırlanmakta olan nüfus defterlerinden5 Arap Pınarı mahallesi ile ilgili olan kısımlar aşağıdaki

tabloda gösterilmiştir. Defterin ilgili kısımları aynen çevrilmiş, okunmayı kolaylaştırmak için

metinler tabloya dönüştürülmüş, akrabalık ilişkilerinin anlaşılması içinse köşeli parantez içerisinde

notlandırmalar yapılmıştır.

Söz konusu defterlerde kişilerin lakabı, babası, yaşı, dış görünüşü, mesleği varsa askerlikle

ilgili durumu ve ölüm tarihine dâir bazı istatistikî bilgiler mevcuttur. Bu bilgiler tabloda sütun

başlıkları halindedir.

5 Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde Tire'ye dâir toplam 17 adet nüfus defteri mevcuttur. Bu defterlerin 2'si (3056, 3058

nolu defterler) tamire muhtaç vaziyette olmalarından dolayı dijital görüntüleri çekilememiş ve Osmanlı Arşivi veri

tabanına henüz aktarılamamışlardır. Geri kalan 15 adet defterin ise târih aralıkları hicrî 1190 (3054 nolu defter) ile hicri

1288 (3062 nolu defter) tarihleri arasında değişmektedir. Tarafımızdan yayına hazırlanmakta olan ve toplam 654

görüntüden oluşan bu defterlerin Osmanlı Arşivi veri tabanındaki demirbaş numaraları ise şu şekildedir: NFS.d Fon

kodu altında: 2966-2967-2968-3054-3055-3056-3057-3058-3059-3060-3061-3062-3077-3078-3079-3080-3187.

3

ARAP PINARI MAHALLESİ6

Ha

ne N

o

Sır

a N

o

İsim/Lâkab Baba Adı Yaşı Dış

Görünüşü Meslek Diğer Bilgiler

1 1 Muhtar Değirmenci Hacı İsmâil Ahmed 60 Ak sakallı Muhtar/

Değirmenci

-

2 2 [Muhtar Değirmenci Hacı İsmâil'in oğlu]Değirmenci İsmâil

Muhtar Değirmenci Hacı

İsmâil

30 Sakallı orta boylu

Değirmenci Mim

3 3 [Muhtar Değirmenci Hacı İsmâil'in kardeşi]

Değirmenci İbrahim.

Ahmed 45 Kara sakallı Değirmenci -

4 [Değirmenci İbrahim'in oğlu]Mehmed. Değirmenci

İbrahim

6 - - -

4 5 Değirmenci Mehmed Hacı Hüseyin 26 Kara sakallı

orta boylu

Değirmenci Fevt [1]247. 7

6 [Değirmenci Mehmed'in oğlu] Hüseyin Değirmenci

Mehmed

3 - - -

5 7 Haliloğlu Değirmenci Mustafa Halil 50 Kır Sakallı. Değirmenci -

6 8 Sâlihoğlu Değirmenci Mehmed Sâlih 60 Ak Sakallı. Değirmenci -

9 [Sâlihoğlu Değirmenci Mehmed'in

oğlu]Mehmed

Sâlihoğlu

Değirmenci

Mehmed

12 - - -

7 10 Değirmenci Hüseyin Hacı Hüseyin 30 Kara Sakallı Değirmenci -

8 11 Bedeloğlu Değirmenci İbrahim Abdullah 35 Sarı Bıyıklı. Değirmenci -

12 [Bedeloğlu Değirmenci İbrahim'in oğlu ]Hüseyin

Bedeloğlu Değirmenci

İbrahim

6 - - Fevt: 17 Şevval [.12]48

9 13 Değirmenci San Ahmed İbrâhim. 70 Ak Sakallı Değirmenci Fevt: Fî 17 Şevval

[12]47.

10 14 Dağlı Mustafaoğlu Değirmenci İsmâil. Dağlı Mustafa 25 Sarı Bıyıklı

Orta Boylu

Değirmenci Fevt: Fî 3.Ca. [12]49.

11 15 [Değirmenci İsmâil'in kardeşi]Mehmed. Dağlı Mustafa 20 Orta boylu. - Mim.

12 16 Değirmenci Bekir Mustafa. 50 Kara Sakallı Değirmenci -

17 Mehmed Değirmenci

Bekir

5 - Fevt: [12]47.

13 18 Topal Ahmed Hüseyin 75 - - Fevt: [1]247

19 [Topal Ahmed'in hafidi, torunu, Mehmed'in oğlu ] Ali.

Mehmed 5 - - -

14 20 Börekçi Mustafa Mustafa. 30 Sakallı Börekçi -

21 [Börekçi Mustafa'nın oğlu]Mehmed Börekçi Mustafa 5 - -

22 [Börekçi Mustafa'nın kaynı, Ömer'in oğlu

]Yetim Ahmet

Ömer 3 - - -

15 23 Helvacı Bekir Bekir 60 Sakallı Helvacı -

16 24 Emir Hocaoğlu Mûy-tâb8Hüseyin Ahmed 40 Sakallı Mûy-tâb (Mutaf:

Kıl dokumacı)

25 [Emir Hocaoğlu Mutaf Hüseyin'in

oğlu]Mehmed

Emir Hocaoğlu

Mutaf Hüseyin

6 - - -

17 26 Ak Ağaoğlu Mısırcı Mustafa Mehmed 30 Sakallı Mısırcı -

27 [Ak Ağaoğlu Mısırcı Mustafa'nın

Kölesi/Beslemesi/Evlatlığı]Hasan

- 6 - - -

18 28 Kazaz9İsmâil Mustafa 40 Sakallı Kazaz (İpekçi) -

6 BOA.NFS.d 3055/23-24 (H.1246/M. 1830)

7 Nüfus defterlerinde ölüm kayıtları “Fevt” (öldü) şeklinde gösterilmektedir.

8Mûy-tâb: (f.i.c. mûy-tâbân) mutaf, kıl dokuyan, kıldan eşyâ yapan.

9Kazzâz: (a.i.) ipekçi, ipek işleyen, ipek satan.

4

19 29 Panayırcı Mehmed Hüseyin 50 Sakallı Panayırcı Fevt: [1]247.

20 30 Oğlu talabeden Hâfız İbrâhim Panayırcı Mehmed

25 Sakallı - Mim

31 Panayırcı Mustafa Panayırcı

Mehmed

15 - Panayırcı -

21 32 [Panayırcı Mehmed'in kardeşi ]İsmâil. Hüseyin 30 Sakallı - -

33 Hüseyin İsmâil. - - -

22 34 Rençber Hüseyin Ali 30 Kara Bıyıklı - Fevt: 5 R [1]247.

23 35 Kalaycı Mehmed Ali Mustafa. 30 Sakallı Kalaycı

36 Yetim Mehmed Mustafa 4 - - -

24 37 Kuruyemişçi Hüseyin Ali 35 Sakallı Kuruyemişçi

25 38 Terzi Hacı İsmâil Hüseyin 45 Sakallı Terzi Tevellüd10 be-nâm Yusuf

Fî 5 R. 1247

39 Mehmed Şerif Terzi Hacı İsmâil 7 - - -

40 [Terzi Hacı İsmâil'in

Kölesi/Beslemesi/Evlatlığı]Mehmed

- 12 - - -

26 41 Terzi Mehmed Emin Hacı Hüseyin 31 Sakallı Terzi -

42 Mustafa Terzi Mehmed Emin

6 - -

27 43 Rençber Kovacı Ahmed Mehmed 35 Sakallı Rençber -

44 Mustafa Rençber Kovacı

Ahmed

1 - - -

45 Kuloğlu Helvacı Mehmed Hacı Hüseyin 15 Helvacı -

28 46 Pabuşçu Mehmed Emin Köse Sâlih Efendi

25 Sakallı Pabuçcu Mim

29 47 Rençber Mehmed Ali Hüseyin 25 Sakallı

Rençber Mim

48 Balıkçıoğlu Nalbant Hüseyin İbrahim 15 Nalbant Mim

32 49 Kebapçı Ahmed Hasan 45 Sakallı Kebapçı -

33 50 [Kebapçı Ahmed'in kardeşi] Kebapçı

Mehmed.

Hasan 25 Sakallı Kebapçı -

51 [Kebapçı Mehmed'in

Kölesi/beslemesi/evlatlığı]Mustafa

- 20 Bıyıklı - -

34 52 Beşikçioğlu Helvacı Mustafa Mehmed 35 Sakallı Helvacı -

35 53 Gevrekoğlu Kahveci Ahmed Hacı Mehmed 25 Kara Sakallı. Kahveci -

36 54 Kahveci Hasan Hüseyin 25 Sakallı Kahveci -

37 55 Rençber Torbalılı Ali Mehmed 35 Sakallı Rençber -

56 [Rençber Torbalılı Ali'nin oğlu]Mehmed Rençber Torbalılı

Ali

7 - - -

38 57 Nâtır-ı Dut?11 Süleyman Abdullah 25 Sakallı - -

39 58 Âdemoğlu Şerbetçi Mehmed Mehmed 40 Sakallı Şerbetçi -

59 Mehmed Ademoğlu

Şerbetçi Mehmed

8 - - -

40 60 Tamaşoğlu Berber Hasan Mustafa 50 Sakallı Berber -

61 Küplüoğlu Yetim Abdullah Mehmed 8 - - -

41 62 PabuşçuAhmed Hacı Mustafa 30 Bıyıklı Pabuçcu Reft-be Asâkir-i Redif-i

Mansûre[1]24712

42 63 Boyacı Hacı Mehmed Hüseyin 30 Sakallı Boyacı Tevellüd be-nâm-ı Oğlu

Süleyman 15.R.[1]247.

43 64 Kalaycı Ali Hüseyin 35 Sakallı Kalaycı Tevellüd be-nâm-ı

Hüseyin [1]247.

44 65 Mûy-tâb13Ahmed Mehmed. 20 Bıyıklı Mûy-ı tâb (Mutaf: Kıl dokumacı)

Mim

10

Nüfus defterlerinde doğum kayıtları “Tevellüd” (doğdu) şeklinde gösterilmektedir. 11

Nâtır bağ bahçe bekçisi anlamına geldiği için şüpheli olmakla birlikte buradaki kelimeyi nâtır-ı dut: dut bekçisi,

dutluk bekçisi olarak okumak ve yorumlamak mümkündür. 12

“ Reft” (gitti) kayıtları bu dönemde Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye ordusuna katılmayı veyahut başka bir şehre

taşınma durumlarında kullanılmaktadır. 13

Mûy-tâb: (f.i.c. mûy-tâbân) mutaf, kıl dokuyan, kıldan eşya yapan.

5

45 66 Natır Halil Ali 22 Kara Bıyıklı Natır14

67 İp Sarık oğlu Yetim Ali Berber Halil 8 - - -

68 Yetim Ahmed Ahmed 6 - - -

46 69 Kalaycı Süleyman Mehmed 50 Sakallı Kalaycı -

70 [Kalaycı Süleyman'ın]Üveyoğlu Kütükçü

Hasan

Mustafa 15 - Kütükçü Mim

47 71 Talebeden Mustafa Efendi Abdullah 35 Sakallı Öğrenci -

48 72 Kel Hasan Oğlu Terzi Hacı Mehmed Kel Hasan 38 Sakallı Terzi Fevt: Şaʽbân [12]49

73 HâfızMustafa Terzi Hacı

Mehmed

15 - -

49 74 Balyanbollu Rençber Mehmed Hüseyin 80 Sakallı Rençber -

50 75 Alaşehirli PabuşçuAbdülrahim Mehmed 55 Sakallı Pabuşçu -

51 76 Yazıcı gözü amâ Süleymân Abdülrahim 40 Sakallı - Fevt [1]247.

52 77 Pabuşçu Deli Hüseyin İbrâhim 25 Sakallı Pabuşçu Mim

53 78 Derzi Hüseyin Ali 35 Sakallı Terzi

79 Hasan Derzi Hüseyin 3 - - -

54 80 Nalbant Hacı Hasan Mehmed 35 Sakallı Nalbant

55 81 Kiremitci İsmail Hasan 60 Sakallı Kiremitçi

82 Mehmed Kiremitci İsmail 10 - - Fevt: [12]48

83 Hasan Kiremitci İsmail 6 - - -

56 84 Börekçioğlu Bezâz Hacı Mehmed Hacı Mehmed 40 Sakallı Bezâz15 Fevt: 5 R [1]247.

85 Mehmed Halil Bezâz Hacı Mehmed

12 - - -

86 Ahmed Bezâz Hacı

Mehmed

5 - - Fevt [1]248.

57 87 Talebeden EkşicioğluMehmed Mustafa 25 Sakallı Öğrenci -

58 88 Giridî Bâğçıvân Hasan Hasan 30 Bahçıvan Fevt: 5 R [1]247.

59 89 Araboğlu Rençber Mehmed Süleymân 60 Kır Sakallı Rençber -

60 90 Boyacı Hacı Osman

Abdullah 60 Kır Sakallı Boyacı -

61 91 Beledîci Ak Hacı Hasan Mehmed 60 Kır Sakallı Belidîci( Beledi

Dokumacısı)

[1]247.

62 92 Boyacı Ali Mehmed 39 - Boyacı Reft: [12]48

93 Mehmed Boyacı Ali 5 - - -

94 Ali Boyacı Ali 2 - -

63 95 Eşmeli Rençber Mehmed Ali 50 Kara Sakallı Rençber -

96 Mehmed Eşmeli Rençber

Mehmed

5 - - -

64 97 Çulha Havâcegî İsâ Mustafa 50 Kır Sakallı Havâcegî (Tüccar)

-

98 Yusuf Çulha Havâcegî

İsâ

8 - -

65 99 Kara Kullukçuoğlu Pabuşçu Mehmed Mustafa 60 - Pabuşçu Fevt: 3 R [1]247

66 100 Yerebakan Oğlu Rençber Mehmed İbrahim 40 Kara Sakallı Rençber Tevellüd be-nâm Durmuş

[1]247

67 101 Bardakçı Mustafa Mustafa 40 Kara Sakallı Bardakçı Tevellüd be-nâm Oğlu …

27 Z. [1]247

102 Mehmed Bardakçı Mustafa

5 - - -

103 [Bardakçı Mustafa'nın

kölesi/evlatlığı/beslemesi] Mustafa

Mehmed 22 - - Mim

68 104 Sâil[Dilenci]Ahmed Vâfî Hüseyin 60 Kır Sakallı Sâil (Dilenci) -

69 105 Peştemalcı Hüseyin Mustafa 30 Köse Sakallı Peştemalcı -

70 106 Kabakıllı Peştemalcı Mehmed Mehmed 45 Kara Sakallı Peştemalcı

14

Nâtır (a.i. natr'dan. c. natare, nuttâr, nüterâ): bağ, bahçebekçisi. 15

Bezzâz: (a.s.) 1. bezci, kumaş satan, manifaturacı. 2. i. çarşı, bedesten.

6

71 107 Hafız16Mehmed Halil 29 - - -

108 Abdullah Hafız Mehmed 3 - - -

72 109 Menemenli Pabuşçu Çakır Mehmed Halil 30 Bıyıklı Pabuççu -

73 110 Katmerci Kadri Bekir 15 - Katmerci Mim

74 111 Urgancı Mehmed Hacı Hüseyin 35 Kara Sakallı Urgancı

112 Hüseyin Urgancı Mehmed 5 - - -

75 113 [Urgancı Mehmed'in kardeşi]Hüseyin Hacı Hüseyin 27 Bıyıklı - -

76 114 Attar Hâfız Mehmed Molla Osman 40 Kara Sakallı - -

77 115 Arab Uncu Mustafa Halil 45 - Uncu Reft be- Asâkir-i Redîfe-i

Mansûre: [1]247.

78 116 Cezâyir'den gelme Mehmed Dâî Ali 60 Kır Sakallı - Reft be-cânib-i İzmir, R.

[1]247

117 Ali Cezâyir'den

gelme Mehmed Dâî

6 - - -

79 118 Kara Ahmed Oğlu Rençber Hacı Mustafa Molla Ahmed 45 Kara Sakallı Rençber -

119 Yusuf Rençber Hacı

Mustafa

8 - - -

120 Mehmed Rençber Hacı Mustafa

6 - - -

80 121 Sucu Mustafa Abdulah 40 Kara Sakallı Sucu -

122 İsmâil Sucu Mustafa 8 - - -

123 Hasan Sucu Mustafa 5 - -

81 124 Hallac Ahmed Abdullah 40 - Hallac17 Ref- be kazâ-i Çal

[1]247;

Fevt: Ramazan [12]48.

Defterden anlaşıldığı kadarıyla Arap Pınarı Mahallesi'nde toplam 81 hane mevcuttur. O

dönem nüfus sayımlarında yalnızca erkekler sayıldığı için 124 erkek nüfus devletin kayıtlarına

geçmiştir. Batı Anadolu'nun tarihi demografisi göz önüne alındığında yerleşik târih yazımında bir

hânede yaşayan nüfus genelde 4 kişi olarak hesaplanmaktadır. Buradan hareketle Arap Pınarı

Mahallesi'ndeki kadınlar ve kız çocukları da listeye dâhil edilirse 1830'lu yıllarda söz konusu

mahallede yaklaşık 324 kişinin yaşadığı sonucuna ulaşılır. Defterde ayrıca 16 fevt (ölüm) 5 de

tevellüd (doğum) kaydı mevcuttur. Birisi İzmir’e birisi de Çal’a olmak üzere 2 kişi ise mahalleden

taşınmış, iki kişi de Asâkir-i Mansûre ordusuna katılmak üzere askere alınmıştır. Arap Pınarı

Mahallesi'ndeki meslek grupları ve bu mesleklerle uğraşan kişi sayıları ise aşağıdaki gibidir:

16

Kur'ân-ı Kerîm'i hıfz eden kişilere hâfız denilmektedir. Son yüzyılda bazı resmi din görevlilerine de hâfız denilmekte

ise de 19. yy ortalarında hâfız kelimesinin meslek adı olup olmadığı tartışma konusudur. Söz konusu Mehmet dini

görevli de olabilir, dini ilimlere vâkıf herhangi birisi de. 17

Hallâc: (a.i.) pamuk, yatak, yorgan atan kimse.

7

Yaklaşık 324 kişinin yaşadığı mahallede 34 farklı meslek grubundan toplam 67 kişi aktif

olarak iş gücüne katılmaktadır. Tablodan anlaşıldığı kadarıyla mahallede yoğun bir şekilde

değirmencilik faaliyeti yapılmaktadır. Çalışır nüfusun yaklaşık 1/6'sı değirmencilik yapmaktadır

bölgenin coğrafi konumu göz önüne alındığında bu meslek grubundaki yoğunlaşma normal

görülmelidir. Mahallenin muhtarı olan Ahmed oğlu Hacı İsmâil de değirmencilikle uğraşmaktadır.

34 meslek grubunun 8 adedi ise tekstil, dokuma, iplik vs. alanlarla ilgili mesleklerdir. Bu da bize

mahallede yoğun bir şekilde tekstil ve dokuma ile uğraşan kişilerin olduğunu göstermekte, şehrin

tarihi/ekonomik özellikleriyle de örtüşmektedir.

34 meslek grubunun kimisi hizmet sektöründe kimisi tarımda kimisi de küçük çaplı üretim

yapan işyerlerinde çalışmaktadır. Bunların kimisi Tire merkezde çalışmakta ve işe gelip gitmekte,

kimisi de Arap Pınarı mahallesinde mesleklerini icra etmektedirler. Birkaç ailenin ise çocuklarının

yanında köleleri daha doğrusu evlatlıkları mevcuttur zira Osmanlı Devleti'nde ve İslam

hukukundaki kölelik kavramı Avrupa ve Amerika'dan farklı bir sosyal tabakaya karşılık

8

gelmektedir. Söz konusu defterden yola çıkılarak Arap Pınarı Mahallesi hakkında daha pek çok

çıkarım yapmak mümkünse de (yaş, saç-sakal, göç, askerlik) tablodaki bilgiler kâfi görülmektedir.

Tire'ye âit defter serileri koleksiyon halinde yayınlandıkça şehir tarihine dâir üretilen sıhhati

tetkike muhtaç her türlü spekülatif bilginin yol açtığı hasarlar zamanla asgari düzeye inecek ve

düzeltilecek, şehrin târihindeki önemli olaylar ve şahıslar yerli yerine oturacak, Tire kent tarihçiliği

de olması gereken mecrâsına girecektir.

Kaynakça

Arşiv Kaynakları

BOA.NFS.d (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Nüfus Defterleri) No: 3055 / 24-25.

Araştırma Eserleri

AKKIN, Himmet: Aydınoğulları Beyliği Hakkında Bir Araştırma, Ankara Üniv. D.T.C.F Fak.

Yayınları, Ank. 1946.

BAŞARAN, Mehmet: Tanzimattan Cumhuriyete Tire, Dokuz Eylül Üniv. Yay., İzmir, 2000.

KANAR, Mehmet: Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Say Yay, İst. 2011.

9

10