Page 1
-..!.A~•..!.O,,-.T~fl~r~ki,u:·y.!!!at!..!A:!.!r..!!;aS!l!tJ!.!.orm~al~arw.I~E~ns:!.!iti~tli!!!!·S.!!..ii.!<:D:!:!er'-ligJ~·sl!....· ~Sa~YI~:~13~Erz!..=uruul.llm~1~9~99,,-- -=-27-
AHMED-! DAi'NiN CAMASBNAME TERCUMESi VE DiLl
Dr. Kiizlm KOKTEKtN*
V. yiizyIim sonu ve XV. YiizyIim ba~lannda y~anl1~ olan Ahmed-iiii, y~adlgl d5nemin ve Eski Anadolu Tilrkl;esi'nin en 5nde gelen
temsilcilerinden biridir. Tilrk edebiyata ve ozellikle Tiirk dili a9lsmdan I;ok degerlieserler yazan ve bazl Farsl;a ve Arap9a eserleri Tilrkge'ye terciime den Dai'nindogum yeri oIarak kaynaklarda Germiyan g5sterilse del, onun Germiyan Beyi I.Yakub adma kaleme aldIgl 'Tabirnilme TercUmesi' dl~mda, oteki eserlerininhil;birinde Germiyan SarayI ile ili~isi olmadlgl gorulmektedir.2
Ahmed-i Dai'nin manzum ve mensur olmak iizere on dort eser kalemealml~tlT. Bunlar: Terciime-i Tefsir-i Ebii'l-Leys es Semerkandi (Tilrkl;e'ye I;eviri),Miftahii'l-Cenne (Tilrkl;e'ye geviri), Tercilme-i KitAbti't-Tilbirnilme (Tiirkge'yegeviri), Terciime-i E~kal-i Nasir-i Tusi (TUrkge'ye geviri), Teresstil (Tiirkge),Terctime-i TezkiretU'I-Evliyii (Tilrkge'ye I;eviri), Terctime-i Tlbb-l Nebevi(Ttirkge'ye geviri), VesiletU'I-Miiluk fi Ehli's-SUhlk (Tiirkge'ye geviri), Divan(Fars9a), Ukfidti'l-Cevilhir (Arap9a -Fars9a manzum sozliik), Cilmasbnilme(TUrkge'ye geviri), Divan (TUrkl;e), Vasiyyet-i N~irevan (Tiirkge'ye geviri) veCengname (Tiirkge)'dir.
Ahmed-i Dili, bilyiik bir bOliimU terctime de olsa yazdlgl ve terciime ettigi bukadar eserle Tiirk dili ve edebiyatma 90k bUyUk katkIlarda bulunmu~ ve yasadlgldevrin TUrkgesini btiyiik bir ustahkla kuJ1anml~tlT. Tiirkgenin geli~mesiyle veyayllmaslyla ilgili olarak adeta bir misyonerlik gorevi iistlenmi~tir. Dili yasadlgldonemin dilini, Tiirkgesini eserlerinde aksettirmistir.
Camasbniimelerin asIi kaynagl Fars edebiyatIdlr. Fars9a ilk Camasbname"Keyaniler'den Sah G~tasb'm kainat ve yaradIll~la ilgili sorulanna, iranmitolojisinde verdigi cevaplardan olu~an, Pehlevice yazllml~ yaklasIk 500 beyitlikbir risaledir.,,3 Fars edebiyatmda bir ba~ka Cilmasbname yazarl Nasirtiddin-iTilsi'dir.
• Atatiirk Oniv. Fen Edebiyat Falc. Turk Dili ve Edebiyatl BClI. Ogrt. Oyesi.I Prof. Dr. ismail Hilanet Ertaylan, Ahmed-i Dai Hayatl ve Eserleri, ist. 1952, s.4.2 Prof. Dr. Mustafa Ozkan, Turk Dilinin Geli~me Alanlan ve Eski Anadolu Tiirk~esi, ist.
1995, s.199.3 Mustafa Erkan, "Camasbname", DiA, c.7, 5.43.
Page 2
....ElK"",,K~ijkg;te£!!ki!!.!·n!i:..!.Allh!!!m!.Se:!!:d-:!.i!!.D!!.!Ai.:.!'n!!!in~C~ft!!.!Jm!!!a~sb!!!nw.ft!!!m£.e ..!.Te2r.!<!cll!!!m!!!e'2!sjuy~e ~D:u.iJi!-- -28-
Tiirk~de ilk Camasbname yazan olarak bilinen Ahmed-i Dai,TOsi'nin 30 beyitlik eserini geni§/eterek Tiirk~e'ye ~evirmi§tir. Eserkonu itibariyle Danyal peygamberin oglu, biitiin slflan bilen CamasbhakklOdadlf. Ahmed-i DiU'nin 73 beyit tutan Camasbname Terciimesi'ni,Prof. Dr. ismail Hikmet Ertaylan tlplabaslm olarak yaYlOlamJ§t1r~ BuyaYlOJa ilgili olarak Biiyiik Ttirk Klasikleri 'nde " ikisi de eksik olan ikintisha Raif Yelkenci yazmalan araslOda Miftahii'l-Cenne ve Siracii'lkulOb i~inde bulunmaktadlT. Ertaylan taraflOdan yaYlmlananCamasbname Terciimesi 'nin ilk 23 beyti Miftahti'l-Cenne'den, gerikalan lasml da Siracti'l-kuIOb'dan almml§t1r. Diger bir niishada TtirkDili ve Edebiyatl Boliimii Seminer ktp. 4028 numaradakaylthdlf"§eklinde bilgi varilir.5
Ahmad-i Dai eserini Nasirtiddin-i TOsi'nin yazdlgl vezinle(feOI tin feOI tin feOllin feOl) yazml§t1r. Eserde zaman zaman vezinbozukluklan goze ~arpmaktadlf. Camasbname Terciimesi'nin aruz vehece karl§lml bir ol~liyle yaztldlglru soylemek yanh§ olmaz. Bilindigi gibieserin yazI1dl~ donem bir ge~i§ d6nemidir. Bundan dolayl aruzunuygulanmasmda, zaman zaman bir ~k problem ortaya ~lkmaktailir.
Tiirk~edeki en onemli Camasbname ~evirisi ise XV. yiizyd§airlerinden Musa Abdi'ye aittir. Musa Abdi'nin eseri de bliytik birihtimalle Fars~a'dan Tiirk~e'ye terciimedir. Mustafa Erkan, MusaAbdl'nin Camasbnamesiyle ilgili olarak §u bilgileri vermektedir: "A b diCamasbnameyi Bandlrma'run AydlOClk kasabaslOda, bir yI1da kalemealrrn§ ve 833'te (1429-30) tamamlaml§tIr. 5122 beyitten meydana gelenmesnevi 'faiHitiin, failattin, faillin' kahblyla yazI1ml§tIr. Eserde ayncaaruzun degi§ik kahplanyla yaztlml§ seksen sekiz beyit tutarlOda on dortgazel vardlr.. .'6 Musa Abdi'nin Camasbnamesi iizerine ~erif AliBozkaplan bir doktora tezi hazlrlamJ§tIr.7
Tlirk edebiyatmdan A. Dfii ve M. Abdi 'nin Camasbnamesindenba§ka, bu eserlerden yararlaOllarak yazI1rrn§ mensur Camasbnameler devardu.
Biz bu yazlrrnzda, ismail Hikmet Ertaylan'm yaYlOIOl (Ahmed-iDfii HayatI ve Eserleri, ist. 1952. s.145-154) dikkate alarak Ahmed-iDaj'nin Camasbname Terciimesi 'nin yazlh§ ozelliklerini,transkripsiyonlu metnini ve indeksini vermeye ¢l§tIk.
4 Prof. Dr. ismail Hikmet Ertaylan, Ahmed-i Dal Hayatl ve Eserleri, ist. 1952.5 Btiytik Ttirk Klasikleri, c. 2, s. 110, ist. 1985.6 Mustafa Erkan, a. g. m. s. 44.7 ~erif Ali Bozkaplan, Camasbname, Dil Ozellikleri -Klsml Transkripsiyon- SozDizini (doktora tezi) Malatya 1989.
Page 3
daw
_..!:!A~.iJ~'.~T.!!JiirL!!!ki!.1.·ya~t..!:!A~ra~stJ.!!!r.!!!m""al""an,",-,E"",n""-sti",",·tll",,s,",,-ij~D~ergI-""·"""si.....S,...aYJ=13~E"",rzu""",,,"r,,.,,um.........19:..<o99,,-- ...;.-.29-
CAMAsBNAME TERCtiMEsi'NiN YAZILIS OZELLiKLERt
1- UnJiilerin YazIll§I:tnceledigimiz metin harekeli oldugu i~in gerek Tiirk~e
kelimelerde ve gerekse Ara~ ve Fars~ kelimelerde iinlwer harekeylegosterilmi~tir.
A- a UnJilsfinlin Yazdl§l;
Tiirk~ kelimelerin ba§JDda yer alan a tinltisilntin I (elif) ile
yaztldlgtDJ gormekteyiz. Zaman zaman, yine Ttirk~ kelime ba§JDda 'T(elif iizeri med) He yaztldJ~ da g6riilmektedir.
0- • :-- ............ "". 0-' '" .. .... II ."
~I altt 7, <>..11 adl 8, ~~l ayagl 9, 0~1 anda 15, d.,.:..)~l...- -:".... ... ",.,- ..... /.""'9- , J.... • 0.....an~annuii 25, .i.l~l anlaruii 30, d:al anuii 34,53, u",?·,-,!j
.""" r- "" ,.- ,,. ..... "r-altmclsl 35, w~l andan 61,~1 am 13, o~l aymda 14, .;.,1 at
~~ , ~
21, ~ltl ayagt 21...
a tinlosU Arap~a ve Fars~ keiimelerin ~JDda, e~er uzun ise (a) I(elif tizeri med) He, uzun degilse :::.. tisttin ile veya" (elif tistti Usttin) Heyaztlmaktadu.
r&;'T a1}kam 2, 66, ~41 abaci 55, ~G~I aJ.tmed-i daq 72,
,::;J; cadeda 7, ;~-:;;. carabda 15, ~ I~ '01; calemdiir 29, ~ camel0..... 0';-/ I;~ ~r- or-
41, J.u:. cadI 51, 54, 55,~ caceb 60, ~~I Merln 1, 0 1alI 16, ~Iab 22... ...
Ttirk~ kelime ortasmda a tinltisti :::. (iisttin i~areti),1 (Ustiinltir;:::-
elif) ile ve 1(UstUnlti elif ve med) ile yazdmI§ur.
.!.l~~~ olaruii 1, ,:"i ~alab 3, ~l;.::. ~anaslU 6,"'" .."...... "..... .--
4, ~ltl ayagl 9,~~amu 13, 0'~ ~n 12, .:,I.;i )pran 14,~ ...
Q'" "" ~ ._~ ~ "...t.u. tag 13, d".:.."l:; vannuii 25, ~ .If;a~an 3, :'1:; var 66, tAba§l 16... ' ,
r;;-Burada Ozellikle I yaztll§l dikkat ~kmektedir.Arap~a ve Fars~ kelimelerin i~inde a tinltisti uzun olup
olmamasma balolarak degi§ik ti~ §ekilde yaZIlmI§tJr. Bunlar: ~ (iisttin
i~ti), f (medIi eHf) ve I (tistUnlti elif)'tir.
Page 4
...D;K.:.!IG~Il!!!:.kt!§;elti!!!.·n!!.::...!.A~h~m!£ed!!;;-l.!iD~li!!..i'!!!ni:!!.n~C!!.!Am2!a2!sb~nL!!;lim!!!:e~T~e:!.!rc!:.!!ii2!m:Jesil.,;jvl.l:e~D;!!!ili,-- -30-
w~ ~akIman 1, wl~ mlran 37, GI~ dana 1, u-'"~ ni~aml; , ~
39, ~l~l~ hezm-an 2, ~JT:,1 bavaric 42, ~~ me'anI2,~ ;
,; r- v~ Q ,-- "..... ..",.
~IJ:; revafii: 42, WIJ.:L.o rruran 48, WIJJ revan 63, ~J ra~met- -....3, Jla; cerna) 64, ";;;'l;1arb 5...
Bilhassa a iinliisiiniin yaztl1§lOda farkhhklann goriildiigii a~lktlr.
Ayru kelime bazen 1 (eliO He C)l~) , bazen de l' (eHf listiin med)
ile C~) yaztlmaktadJr. ....Tiirklfe sonu a iinliisii ile biten yalm bir kelime metinde
gelfmemi §tir.
B- e Unliistln1ln Yazili§I:Tiirklfe kelimelerde e iinliisiinUn ii~ §ekilde yazJldlgl tesbit ,
edilmi§tir. Bu YazllJ§larlO blr ktsmmda veznin rolti olmu§tur. Metinde, e
Unliisii Tlirk~ kelime bCl§lOda I (tisttinIti eliO Be, ortaslOda ~ (tistiin) Her-
ve bir yerde I (elif iistti iistUn ve med) ile , sonunda ise ya oll (giizel he)
ya da T(listtinlii elif) ile yazumt§tIr..., G - ~-"".. ....-:
Ba§ta: b.w.:! I elinde 5, ,;l er 7, ~"l evine 17
Ortada: ;J!.)~.; tenlerinde 16, l.S~ ~eri 18, ~ls;; diikelisi 42..... - 'I .. ".,,-
Sonda:~ kirnsene 8, ~ ne 10, 5L bile 43Arap~a ve Fars~a kelimeler<k e iinliisiiniin yazIlI§1 Tiirklfe
kelimelerdeki e iinliisiiniln yazdJ§mdan farkh degildir. Sadece yukanda
omegini verdigimiz ~~ kelimesinde e iinItistiniin farkh bir imlaslvardtr. -~-
It """'d) '4oolI' ".-~I esrr 23,~ ciimle 5, 9, ~"I evveH 33, ~~ yigane 10,- --~1 emn 43, ~G~ zamline 11, ..:..J;~devlet 40, .r,,~,! fitne 15,
dStAhelak 42, ~G.... miyane 19-~
c- vi Unliilerinin YaWJ§I:Bilindigi gibi I ve i tinliileri, Arap hatfleriyle Ttirk~ kelimelerin
yaztlJllunda herhangi bir farkhhk gostennezler. Ancak Arap~ va Fars~
kelimelerde. ister kelime ba~mda ve ortasmda, isterse kelime sonunda
olsun bir uzunluk durumu varsa ~ (ye) ile yazlhrlar. Bu ilnltiler Tilrk~
kelimelerde sonda bulundugunda istisnaslz ~ (ye) ile yazIllTken, kelime
Page 5
A. U. TOrkiyat Arasnrmalan EnstitOsD Dergisi Sayl 13 Erzurum 1999
.-ba§mda ve ortasmda -:: (esre) I (esreli elif) ve (,$' (elif ye) ile yazIlIf.Ornelder a§attda verilmi§tir. -
Tiirk~ kelimelerde:
Ba§ta: ,,~, ~'t~ i§bu 14, o~! ide 15, ufo; i§i 16, 1l"~~"!5! ikisi de 17
Ortada: ~~~a 18, ~ bir 20, ll~~ ikisi de 17,~j~ diizile40 - - - ' -
Sonda: (,$.f; yidi 4, 10, ~;d$ 4, lSfl ~ri 7, 18, ~f alb 7Arap~ ve Fars~ kehmelerde:
Ba§ta: Sl~; lriiD 9, (,$J I 12, JI~c1T~ 31
Ortada:;G...... sipah 15, ...L~§erif 33, d-:,':,e fitDe 15't _ ..._ .",..
Sonda: ulJ veli 19,~ Debt 68, ~~ meCanI 2." ..-' ,.
~- 016 Unlillerinin YaZllI§l:0/0 iinliileri birden fazla heceli Tiirk~e kelimelerin sonunda yer
almayaca~ndan,bu iinliilere rastianmarru§tlf. 0/0 iinliileri Tiirk~ kelime
ba§mda"l (otreli elif) ve "I (elif yay) §eldinde yazduken, ortada ya :!-
(otre) ya da ~ (Otreli yay) ile yazIlffil§tu. Metinde, Arap~ ve Fars~
kelimelerin sadece ortas1Oda 0/0 iinlUleri olao1Oa rastlanml§tIr. Bu
kelimelerde bulunan 0/0 iinliileri ya ~ (otre) ya ,,; (otreli yay) ya da
I~ bi~minde yaztlffi1§t1r. Omelder a§ag.da verilmi§tir.Tiirk~ kelimeJerde:.J" ..,,~. ~,3 ","
Ba§ta: utfil okii~ 7, ~",I ola 16, J",l o~ 20, j~l otuz 65,
d~~~ oJarufi 1
Ortada: ;4!op!olu 43,.('... '..'; ~o~e 49,~ ~oyun 56,
:;j"j:.... sozler 72, 6~ done 72Sonda: rastlanmadl.
Arap~ ve Fars~ kelimelerde:Ba§ta: rastlanmadt.
'" J g ~ / .J; 11 ",. G~
Ortada: ~~",J dostlugua 38,~1~boca 67, u~ noli':~aD
8Sonda: rastlanmadl.
D· u/fi Unlillerinin Yazlll§l: .. ..uJii iinltileri, Tiirk~ kelimelerin ba§mda I (otreli elif) ve ", (elif
vav otre), ortasmda !- (Otre), sonunda ise ~ (Otreli yay) He yaztlmaktadtr.
Page 6
_K.......K....o""kt..,cki....·"-!o:--'A:.!..!h!.!!m""e>!:d-"-!iD~Il...i'.!!!nil!!.n-"'C""llm""a""s!!!bn!!!ll!!!m:!:..eT~e=:!..:rc!:..!!O~m~es~i v;ue~D~il!-i -32-
Arap~ ve Fars~ kelimelerde usa u/ii iinltileri .:: (otre), uzun il. iinliisii ~
(otreli yay) He yaztlmaktadu. Omekleri a§aglda verilmi§tir.Tiirk~ kelimelerde:
..... ~.., Q,~ 0..11
Ba§ta: t.:.~l u~una 13,~"I ii~iinci 33, ut"l u§ 71
Ortada: ~ yiiz 37, ~,)j diizile 40
Sonda:~ I.<:amu 13, ;';:'J incfi 66,;;r eyii 52Arap~ ve Fars~ kelimelerde:
, ,B~ta: ~I timid 39.
"J.." . 0""" ~.11
Ortada: ..:J~ miiHik 36, bJ~ §Ure 62, ,)~ gUrz 20
Sonda: ~~ii 50..2- Unsiizlerin Y3Zlh§lan
Te§ekkiil noktalan a~:Ismdan birbirine yakm DIan, a§agl yukanaym ozellikleri gosteren b-p, c-~, d-t gibi tinsiizlerin benzer i§aretlerleka~IlandIgI bilinmektedir.
A- b-p Unsiizlerinin Yazdl§l:
b iinsiizii her zaman "':-' (be) ile yazIluken; p iinsiiziiniin bazen "':-'
(be) bazen de ...... (pe) i§areti He yazIldlgl goriilmektedir. Bu durum..Cfunasbname Terciimesi'nde epeyce karI§lkhk gostermektedir.
J)---""" ..... , 0/ p_ v.,-
~~alap 3, y I.<:opa 5, 6, ~ pes 7,~ pes 12, ":-'"" hep..... " , (jl --
21,~~o~e 49, ~~ pal 52...
B- c/~ Unsiizlerinin Yazdl§I:
c iinsiizii metinde ~ (cim) He kar§Ilamr. Ancak ~ tinsiiziintin hem
~ (cim) hem de [ (~im) He yazIldl~ goriiliir.
•o..~ ~alap 3, i.S~ ~ri 7, i.S.Y:t ~ri 18,'~ ~Il.<:a 8, c:.~1- ..- ..-o~, t; ...... g...... 1I .~_
ufuna 13, ~"yi.. .guriic 15, ~~ yenge~ 17, e I.<:Ill~ 20, ;r~
niceler 23, u)"'~~1 ii~iinci 33, ~ ~ii 50...
C- d1t Unsiizlerinin YaZIb§l:
Ozellikle kahn tinliilii Tiirk~ kelime ba§mda t iinsiizii..b (tl) Heo ..-
kar§Ilamr. Sozciik ba§l ve ortasmda d iinsiizti J (da!) He yaz.du. t u..",...... .... ..t "4J -' ,/ ..t /~
tag 13, ~IJ",J:. turac~ 27, u-'~ topragt 28, Y",J:. tola 28, ~J/' oJ ./
duta 21, 'i;,;A ~urdda...
Page 7
_~A>....!.iJ~.~T.!!!iir~ki~·y.!!.!atc!lA~ra!!.lls:l1.itIr~m~a~la"-,n....E""ns""ti""t(I",,sil!!....!D!!..!e"-'oo....·s,...I....S....,ay"'-'....13~E2!r~zu~r~um~199~9 ~-.33-
CAMASB-NAME TERCOMEsi
Buyurdl 1;J.akiman-l dana-Yl dInOlarun camna hezaran aferln
en a1;J.kam cilminde soz diizdilerMe<ani i~nde gtiher dizdiler
~a~n seyyidu'l-miiIsefm hicretiKim oldur cihma I;alab raI;1m.eti
Yidi yuz d$ seksen yll olaCihan balPnun 1;J.ali tebdIl ola
5 ijorasan elinde 15.opa fitnelerOla 1;J.arb u cenk tola [hem] §Ur u §ar
Bubara elinden 15.opa bir burfi~
~anasm kim calem ider ctimle cu§
Gele bir ~eri pes oku§ mll<teber<Adeda ola alt1 kez yiiz biD. er
C;~a bie kimesne ki fettan olaAdl mur vucudmda no.15.~an ola
Eli ve ayagt ola bi-nq:im.Duta ciimle iriin elini tamam
10 Yidi ytiz ytl olsa vii seksen yidilJakIm-i yigane i§it ne didi
~-Yl zamline diger-gun olaAnun gu~~asmdan ciger bun ola
Ola bir ~rran pes mehib ii cailffiAnun heybetinden i merd-i I.lakim
I>.amu ditreye tag u ~aJ;J.ra deiiizAm kim gorse u~una beniz
Reb¥ ewe! aymda i§bu lpranOla fitneyile tola hep cihan
Page 8
---=K."-,K=il="k",te",,k1!.!!o!-:2A!!.!bm!!!.!e<!!d2-iE.D.!!!lli....!!'D!!!!iD~Cd!Il'l!Jm!!!!as!!!b!!!oll!!!m!£.e..!T!!er:£!cn!!!!m!!!:e~si.,Yve£JD!.!!i!!.Ii -34-
15 ijUIiic ide anda Sipah-l frrenkcArabda ola fitne vii l.tarb u cenk
Ola lih u efgan tataroii i§i~amu gormeye tenlerinde ba~l
<;ii merr'ib ii keyvan m~arin olalIdsi de yenge~ evine ge1e
<;~a rum u tU.ran elinden ~eri
Olardan ola .g.~ i§i serseri
Cihan .g.aJ.lp. bali miyane olaVeJi bir cemlicat ni~ane ola
20 Ola bir cemlicat i§i pes .g.arabI.<tll~ o~ yaytla giirz ii ~om~
Ne ma~ ne magnb duta hep ~ri
Basa ciimle yiryiizin at ayagl
Ola milk-i Iran u turan \JambNe ma~ ne magnb ne lJu§k [uJne ab
Ola cenk ii gmt figan u nefirGanImet ilede niceler eSlr
<;ii §iraz ii kirman illnden yaiia<;~a bir ~eri kiI!1 caded yo~ ana
25 Beg ii padi§ah1ar a~annuiiOla l;lali mii§kil ~amu vannuii
Ola §ehr-i mrrdln tl mUf?ll yarabOla .g.~nuii l;lali kiill1 yebab
Gide begieriiii ferr ii heybetleriOla tag ba§lnda turac* yiri
I:Jicaztla ye~rib yemen topragtTola fitneyile ~eri vii yagt
cAlemdar olan ki§ileriiii hemanOla i§lerinde vebiil ii ziyan
Page 9
_.dA....;.U!.L:"".,""TJ!ii!!rki~"y(!!aLt A~r[l!a~stI!!r!!!m!!!al!!!Jan!!....!:;E!!!ns!!!ti!!!tU~stl!..!D!!.!e;!,Jrg",is~i...£S~aYlll~13L!':E~rz!:.!!u!.!ru!!!m,,-,1~9z99~ --=-35-
30 Vell !ag ba§mda oturanlaruiiMiyane ola i~leri anlarufi
c~ illerinde tayulpz olaMiisiiImanI~ i§i dfizensiiz ola
Yidi ~iifi ~ni birbirinl§it §erl} ideyim sana birbirin
Ola evveli vii ikinci zaerfVelikin ii~iinci ola pes §enf
~ii dardiinci il}IIm !}aIi eyiiOlursa anufi ehline ne If;ayu
35 Bi§inciden altmclsl yefigirekOlursa yidinci yig ola gerek
Velikin miilfik-l selatln-i dehr6mb ide fi'l-cehd §ehr
~ii m1ran evine vara mii§tenDuta bo§hga yiiz ciban atlteri
Gele mii§ten ~iinki D~lf olaZa!}l1 bide merrIba dostlugl1a
UmId eyledfir kim gide ters ii bImCihanuii ni?:arrn ola miistalf:Im
40 Diizile cihan i§i duta n~amOla al ii yasma devlet tamam
Verac ziihdile bep niyaz idelercAmel cilmile ciimle Daz ideler
ijavaric lpnla diikelisi paleRevaf'iz olalar If;amusl helale
Cihan !op!olu emn ii rii.l}.at olaTenaccum If:llalar feragat bile
Vell dime camas azi ne didiKim 01 devr i~inde n'olur bil didi
Page 10
----"K.O<.,!!,K~lIk~te~ki!.!!·D.:...:.£:!Ao!!.lhm!l!:ed~-i.!!:D:!!!ai~'D!!!!iD!..!Cda!!!!mi!!!8S!.!!bD!!!a!!!m!£e..!.T!:!er:£!c1l!!.!!m~ensi.X!ve~D!!!i!L1i -36-
45 N'olaydt dimi§diir 0 l}ikmet eriBen 01 devr i¥inde olaydum din
MucaII~ heva lizre zenbilileNitekim turur ~emc [u] ~andnile
N~ara ~laydum yidi ~eGoreydiim ne 1}i1et olursa kime
Ola devr ~lin devr-i peygamben<;ii mIzan evine vara mii§ten
Cihan hem miibeddel ola bacdazanKimseneye olmaya ~opce ziyan
50 Cihan ola yurrem ~ii yuld-t na'1m~ii fazI u cinayet lpla 01 ra1}im
Resllliifi ~uymdan ~a bir ki§iOla cadi ii dadile i1}san i§i
Ola pale aljlt eyii sIretiSacadetde kamil yigin devleti
Miiliik u selafin ~atmda anufiJ>.oya yiiz yire 1}azretinde anufi
Ola cahdi taze ozi neveiivan~a cadI bide ciham ebedan
55 Cihan cadI ii dadile abad olaGide gu~~a1ar b~ ?i1§ad ola
~oyun ~urdlla yUriye !I'u i~e
Togamla keklik beraber u~a
~ii tarIb-i meret sekiz yiiz olay ~1Ddur zamane ki mehdi: ge1e
Ola ri.imile hind ii m~in [iil ~in
J>.amu §et< ii islam ayin-i din
Otura becayiller 01 setfiraz~a mescidi abad bang-i namaz
Page 11
_~Aw.iJ....· .~T.!4!Ur~kiu·ya:.lt,","A~ra!!>1s"""tJnn!..!!!!!a...la...n-==E...,ns...ti...tU.,.,sii,"-,D><.le""'rg...is....i ...S....aYJ"-1..,,3'-'E...rz....,u....r...,um.........19<-"'9~9 ~-37-
60 <Aceb yo~ resiil a~b olsa yalsJnKi dimas aylub ola merd-i am
J>lla dIn-i islama 01 nu~reti
Miisiilmanhk andaD duta ~uvveti
eihan taze ijurrem ola ~iin ~men
Nite §ure yirde bite yasemen
Didi ~oyle Camas-l rti§eD revanKim 01 bildidi cfimle raz-l nihan
~ii da<vet ide §3h-l ~b-cema1Ola g~mi§ 01 giinde v~-i zevaI
65 Heziirin diiriid ii hezaran setaroNebi: raviasma <aleyhi's-selam
Bu ~a~ beyt aQkam i~iDde ki varK.i herbiri bir inciidiir §3hvar
Budur 01 ki camas-l rti§CD zamIrBuyurm viin~ itdi -boca na~lr
Neb! hicretinden <aIeyhi's-selarnYidi yiiz daW yitmi§ ii~ yl1 tamam
Sekiz yiiz ii~ dek ki bir devr olur~ bir devr otuz yuda bir kez geliir
70 Obir devr i~inde o}ursa ne kimBuyunm§ ~muSlD umard! l;takIm
Am Jpldum u§ tiirkiye terciimeZiyade sozi siirmediim barcuma
Bu sozler nice kim done rtizigarOla a.\Uned~i da'iden yadigar
Hezar3.n diiriid ii hezaran selamNebi ravzasma caleyhi<s-selam
Page 12
-lK.~KJ}Jilk!Utet!kiy"!·D1.;.:..1.A~h!Dim~ed!!:-!.J1D!!.!!lu.:i'.!!!nil!!.n~C:J!.!lm!!!a!Us~bn!!.!!l!!!m!5.e..!T.£!er!:!i.cn!!!m!!!e~siuv:Le !!D!!!i1i'-- -38-
lib sua.22
ahad~- zenginle~tinnek, baymdtrhale getinneka. -a 59
abiid 01- zenginle§mekli.-a 55
coceb acabaCa. 60
ad ad, isima. +l 8
<aded adet, sa)'lCa. 24
cum baY~I, basbaya~
Ca. 7
cadi adalet, do~lukCa. li dlidile 51
afel'in begenme, al.Ia§it 1
ah u efgan 01- aglaylp slzlamaka. -a 16
<ahd yeminCa. +i 54
al}kam hiikiimler, kararlara. 2,66
al)med-i da<I Ahmed-i Om, bu eserinmiiellifia. +den 72
a{}ter ytldtza.+i 37
al aile, evlata. ii yasma 40
calem alem, diinyaCa. 6
calemdIir 01- ijnder olmakca. -an 29
caleybi's-seIam selam onnn iizerineolsunCa. 73
alb alt!a. 7
altmcl altmcla. +51, 3
camel arnel, i§
Ca. 35~ mevcut, ham
a. +lannuii 25carab Arap, Arap iilkesi
Ca. +da IS~l aSl1, kok
a. +152,60at at
a.21ay ay, yllm on iki b01iimunden
herbiria+ mda 14
ay~ ayaka. +1 9, 21
ayIt- soylemek, demeka. -dt 60
ayin toren, merasima. -i dIn 58
c<rPm biiyiik, uluCa. 12
ba<dazan<ba<dezIn bundan bOyle,bundan somab.49
bang ses, sedab. -i namaz 59
bas- basmakb. -a 2]
ba§ bali, kafa; tepe, Ust ktslillb. +l 16b. +mda 27,30
becayil gururlu kimseler ?b. +ter 59
beg beyb.25b. +lerlill 27
ben ben, ki§i zamirib.45
belliz beniz, yiizb. 3
bediber beraber, birlikteb. 56
beyt beyitb. 66
Page 13
_-,-,A.>:...U""··.,-,T,-"il~rki::o.·y,-"ll""tA~r,-"Il~Sb...r".,m"",al,,",llr....I,",,E..,ns""ti.."tfi...,sll,,-,D><.le~rg~is~i..!=S~IlYl.!.I~13~E~rz~u.uru=..!!m!!....!1!..<:9~99~ ----=-39-
bim korku, tehlike c. 4, 14, 19, 43, 49, 50, 62b. 39 c. +a 3
bil- bilmek, ogrenmek c. +l 54b. -9144 c. +nuii 39b. -didi 63 cU§ it- co~mak
bile bile, beraber c. -er 6b. 43 ci1mle ciimle, herkes, hep
bI-~01- nizamslz olmak c. 6, 21, 41, 63b. -a 9
biii bin (1000) ~ Tann, Allahb. 7 ~. 3
bir bir ~emen ~en
b. 8, 20, 51, 66 ~.62
birbiri birbiri ~ asker,ordub. +n 32 r;. 7
bide beraber, bile ~t1$.- r;tbnakb. 38,54 r;. -a 8, 18, 51
bi§inci be§inci ~ yinb. +den 35 ~. 57
bit- bitmek, biiyiimek ~omalf: ~omak, degnekb. -e 62 r;.20
bu bu (i§aret slf31l) ~op ~op
b. 66, 72 ~. +ce 49bu bu (i§aret zamiri) ~ii ~finkii, nice
b. +dur 67 ~. 2,17.24,34,37,57,64
oot!-am Buhara §ehri ~ r;ilnkii, nasI1b. 6 ~. 48,62
buyur- buyurmak, soylemek ~iinki ~iinkii
b. -m 1.67 ~. 38b. -nu§ 70
camas<camasb Camasb, KeyanilerdenKeyku§tasb'm veziric.44,6Oc. "1 rii§en 67
can canC. +ffi3 I
eema<'al: toplulukc. 20
ceng 01- sav3§ olmakc. -a 5,15, 23
ciger cigerc.11
cihan cihan, diinya
dabt dahi, ved. 4, 68
dad adalet, dogrulukd. +ile 55
dinii bUgin, bUgilid. -yt dIn 1
da<vet it- davet etmek, ~agrrmakd. -e 64
de dahi. ded. 17
dehr diinya; zamand. 36
dek kadard. 69
Page 14
K. Kilktekin: Ahmed-i DAi'nin CAmasbnAme Tercilmesi ve Dill
deiiiz denizd.13
devlet devlet, mutlulukd. 40d. +i 52
devr dew, zamand. 48, 70d. -i peygamberI 48
dIn dind. -i islam 61(ayin-i d.) 58(dana-yt d.) 1(merd-i d.) 60
di- demek, soylemekd. -di 10, 44, 63d. -~diir 45
diger-gUn 01- bozulmak, degi~mekd. -a 11
dil~ad 01- gonlti hO§Olmak, sevinmekd. -a 5.5
diiile- dinlemekd. -044
diri 01- diri olrnak, canh olmakd. -aydurn45
di.tre- titremekd. -ye 13
diz- dizmek, srraya koymakd. -diler 1
dostlu~ dostluk, arkada§bkd. +tla 38
dOn- donmekd. -e 72
dfudtinci dfudtinctid.34
dut- tutrnakd. -a 9, 21, 37, 61
diikeli hep, hepsid. +si 42
diirfid dua, selam, ovgtid. 73
dfiz- diizmekd. -diler 2
diizensiiz 01- d(jzensizl~mek, da~rnk
olmak
d. -a 31ditzil- diizillrnek
d. -e 40
ebOOan< ebeden sonsuza kadare.54
etgiin agIama, inleme(ab u e. 01-) 16
eh1 halk, topluluke. +ine 34
el (1) el, organe. +i 9
el (2) Ulke, memlekete. +inde 5e. +inden 6, 21e. +ini 9
emn emin, giivenilire. ti ra!}at 01- 43
er(l) askere. 7
er (2) adam, ki§ie. +i 45
esI:r tutsak, esire.23
ev eve.+ine 16, 37, 48
evvel evvel, ilk,e. +i 33
eyle oylee. +dfu 39
eyti iyie. ~4, 52
faZl tistiinlUk, erdemf.50
ferigal vazg~me,eIr;ekme
f. 43fer(r) gtir;, kuvvet; iktidar
f. 27fettiin fenahk yapan, fitneci
f. 01- 8fIgiin interne, agtama
f. 23
Page 15
_"",A:...!.U"-'"·.....T...,lIrc.=ki....·y....at'"""'A...,ra""s....,t1rc::m...a...la....n-"'E...,ns...,ti""tll""sll~D!<.-'e...,rg""is,,-i -"'S...,ay"'-I....13'-'E..,rz""u:o.:.ru....,m""""'"19<.<;9.....9 ....;;-41-
fi'I-eehd ~~mada, gayrettef.36
firenk OsmanW.ann Avrupahlaraverdilderi ad(sipah-l f.) 15
fitne fitne, kotilliik, kan~1k1lkf.ol- 15f. +ler If:op- 5f. +yile 14
gantmet kazan/i, dii§mandan almanmalg. 23
gam ya~a, alang. 01- 23
gf/;- ~g. -mi§ 01- 64
gel- gelmekg. -e 7,17,38,57g. -Ur 69
gerek gerekg. 35
git- gitmekg. -e 27, 39, 55
gar- g6rmekg. -eydum 46g. -se 13g. -meye 16
~ gam, keder, stlontlg. smdan 11g. +lar 55
gIiher incig. 2
gfin giing. +de 64
giiIz silah olarak kullarulan saph,demirtopuzg.li~m*20
Qakim bilgin, aIimQ. 70Q-i yigane 10
I:}akimiin bilginler, alimlerQ-l diina-Yl din 1
I;tal durum, halQ. +i 4, 19, 34Q. +ini 32
Qiilet hal, nitelikQ.47
baa halk, toplulukb. 18,55g. +t 19g. +mufi 26
barab it- ytkmak, yok etmekIJ. -e 36
lJariib 01- yllalmakg. -a 26
Qarbol- sav3§ ~ak, sav3§ olmakQ. -a 5. 15
batt: gider, sozg. +uma 71
.\}avaric zorbalar, asilerg.42
I}azret hazret, makam, huzurQ. +inde 53
helak: 01- yok olmakh. -alar 42
hem hemh. 49
beman hemen, derhalh. 29
hep heph. 14, 21, 41
herbiri herbirih.66
hevii hava, bo§h.46
heybet heybet, gosteri§h. +inden 12h. +leri 2
.be'.zlhful binler(ce)h.l,65
l}idiZ Mekke ile Merline'ninbulundu~u yerQ. +l1a 28
hieret go~
h.4h. +i 3
Page 16
........JK.bJjK/j~k!i!t~eki9!·n!ll:..J.Ayhmm!!!:e.!!.:d-:LiD!!Ja!!!i':.!!n!!!inu.C.l!ll!!!m!!!!as!!!b:WDill!!!m!!.!ieuT~erl..l,c~l1m!!!ies2...:i v!.£e.,;!,iD:.uil£...i -42-
h. +inden 68 i. +inden 24.l}jkmet hikmet i. +lerinde 31
l;l. 45 ilet- iletmek, ula§t:mnak:hind Hint i.·e 23
h.58 cilm Him, bilgiboca nasrr Hoca Nasir ci. +ile 41
b. 67 ci. +inde 2borasan iran'mdo~ndabir yer cinayet:pl- yardun etmek
b. 5 <i. -a 50bo§ll\: ho§luk, giizellik incii inci
b. +a 37 i. +<ltir 66guld cennet iIful iran
b. -1 na<Jm 50 i. 9, 22bun lean isHim islam
IJ. 01- 11 1.
IJmrem ~n, sevin~li (§er< ii i.) 58b. 52, 60 i. +a
lJurUc it- ~Ikmak (dIn-i L) 61b. -e 15 i~bu i§te bu, bu
burii§ co§ma i. 14b. 6 i§ i§
bU§k kuru i. +i 18,20, 31,40,51b. 22 L +leri 30
i. +lerinde 29clf~ Irale i§it- i§itmek, duymak
Cl. 31 i. -0 10, 32it- etmek (yardunCl fill)
1 ey i. -er1. 12 (c~ i.) 6
i~ i~, i~ kIslm i. -eyimL +inde 2, 66, 70 (§erQ i.) 32
~- i~mek L -ei. -e 56 (burtic L) 15
il]san bagI§, ihsan (lJarab i.) 36L 51 (dacvet i.) 64
iki iki i. -eleri. Hi 17 (niyaz i.) 41
ikinci ikinci (naz L) 41i. 33
i~im iklim, bOlge ~ ka;i.34 ~. 66i. +e 47 ~ nezamani. +iifi 32 ~. 3
il iilke, memleket
Page 17
_-",Ao:..'U"",".'-'Tu:U....rki..."y=a~tA....r..=as.."tJ....rm=a=la.....rl....E""D=Sti=·tU=S"'-U"""De=rg~i"'-si--"Sa=V!=13'---""'En....".,ur'""'u=m-"-19""'9"'-9 ----:-43-
kamil olgun, kamilk. 52
lpunu hep, bfitiin~. 13, 16, 25, 58~. +SI 42~. +sm 70
lpmdI1 kandil1}. +ile 46
lpn humr, makam~. +mda 53
~yu hangi~. 34
~~ kaza1}-YlZamane 11
keklik keklikk.56
keyvan Ziihal (Salim) gezegenik.17
lrez defa, kezk. 7,69
Pl- klimak (yarduncl fill)~. -dum
(terciime ~.) 71~. -a
(abad 1}.) 59(nu~eti ~.) 61(ebedan 1}.) 54«inayet 1}.) 50
~. -alar(tenaceum 1}.) 43
1}. -aydum(nal;tlira 1}.) 47
1}t1tf ktlt~
~. 20Jpran oldiiriicii hastahk Salglfl1
~. 12~- kmlmak:, yok olmak:
~. -a 42./pz 01- kIt olmak., az olmak
1}. -a 31.lei ki
k.8,57,60,66,67,69kim (1) ki
k. 3,6, 24, 39,44,63,70...
kim(2) kimk.13k. +e 47
kimesne kimsek. 8k. +ye 49
kirman iran'da Hazar denizi ileUmman Denizi arasmda bityerachk. 24
k~i ki~i
k.51k. +lerlifi 29
1}0p- kopmak, aynlmak1}. -a(fitneler 1}.) 5
1}oy- koymak1}. -a 53
1}oyun koyun1}. 56
1}urt kurt1}.+tla 56
~vvet kuvvet, giiS;1}+i 61
kiillI tamamenk. 26
~ yin'in guney bOlgesineverilen adm.58
magnb batt, battda Kalan iilkelerm.21
m~~ dogu, doguda Kalan iiIkelerm.21
~3ni mana,anlamm.2
mehdi mehdi, ktyamette yeryiiziinegelecegi saylenen ki~i
m.57memo heybetli, korkun~
m.12merd ki~i, adam
m. -i l)akIm 12m. -i dIn 60
Page 18
....J.K.~K~lIk!!o!t~eki~·Di!.:.:...!.A~h~m!!.!ie:l!d-:!.i~D.e!Ail..!'D!!!ini!.,;C~A!!!m!!lia!2!sb!2Dw.AmlW:-t~Ttkl.rs;~lil!!l·mwe~siw:v.!o.e""D!:!i1i,-- -44-
merrib Merih yl1dlZlm.17m. +a 38
mescid mescitm. +i 59
mrrdfn Mardinm.26
milk miilk, tilkem. -i Iran 22
mrran beylerm.37
miyane 01- iyi olmak; arada olmakm. -a 30
niiz8n Ol~, tartJ.m. 48, 4
muc~ aSl.hru~, asmm.46
m~01- biti~mek, yakla§makm. -a 17
mur Timurm.8
m~tl Musulm.26
mU''teber itibarh, saygmm.7
mfibeddel 01- degi§tirilmek, degi~mekm. -a49
milliik meliklerm. u selatIn 36, 53
miistaJPm 01- dogro olmak, diizolmakm. -a49
miisiilmiinbk miisltirnanhkm. 31,61
lllii§kil 01- gilC olmak, zor olmakm. -a 25
mii§t.erl Mars, Jiipiterm. 37,38,48
n~a<n~Pl- bakmakn. -aydum47
na'un bollukta y~aYl~(gUld-l n.) 50
namaz namazn. 59
nii?Jr 01- bakmak, gBrmekn. -a 38
naz it- naz yapmak, dive yapmakn. -eler 41
n~ it- yazmak, maya koymakn. -di 67
ne nen. 10,21,22,34,44,47,70
nebt nebi, peygambern. 65, 68, 73
new topluluk, cemaatn. 23
n.evcUviin taze, gen~, delikanhn. 54
nice nice, nasiln.72n. +ler 23
nibiin gizli(Carz-! n.) 63
ni§iine 01- belirtisi olmak, ni§anoImakn. -a 19
nite nastln.62
nitekim nitekimn. 46
niyaz it- yalvarmak, yakarmakn. -eler 41
~ nizam, dilzenn. 40n. +1 39 3
no~ 01- eksilmek, eksilc olmakn. -a 8
n'ol- neolmakn. -ur44n. -aydJ. 45
n1J¥d. yardunn. +i 61
o 0 (~allls zamiri)o. 45
000 OMo. 70
Page 19
_..aA,,"",U!<..l··.'-O!!To.!:!U.!.!rki!.!,;·Yt:.!!a~t A~rl.!!ac2!stI!!.r.!!!m!!!Jal~an~E.!!!Ds!.!!ti~tu~sil~D~el:.!.rg~isii!!j ....S!!!.aYl!J-"'13!!......!lE~rz~u.!.!ru!.!!m!Ll~99~9~ --=-45-
o~ ok p.4S0.20
01 o (~aret srfatJ.) ral;ut rahat, huzur0.44,45,50,64 r. 43
01 o(zamir) raQim esirgeyen, aCIyan Allaho. 59, 61, 63, 67 r.50ana 24 raQmet acuna, esirgemeanda 15 r. +i 3andan61 ravi.a bah~e, ~imenlik yeram 13,71 r. +sma 65anuii 11, 12, 34, 53 rliz SIf, gizli §eyo. +dur 3 r. -1 nman 63
01- olmak reb~ii'l-evvelilkbaharo. -liT 69 r.14o. -sa 10, 60 resiil resul, peygambero. -a 4,5,7,8,9, 11, 12, r.6O
14, 15, 16... r. +iiii 51o. -alar 42 rev3fiZ ~ia mezhebinin ifrata k~ano. -ursa 34, 35, 47, 70 kolundan olan kimselero. -aydum 45 r.42o. -maya 49 revlin. yilrUyen,gjden,akano. -an 29 r.63
olar onlar rUm Anadoluo. +uii 1 r. 18o. +dan 18 r. +ile 58
otur- oturmak. rfi.§en aydm, parlak; bellio. -a 59 r. 63,67o. -anlarnii. 30 riizigar rlizgar
otuz· otuz r.72o. 69
SlfOOet mutluluk, saadetfSktl§ .;ok, fazla s. +de 52
O. 7 ~b-cemaI gi1zellik sahibiOZ oz, kendi s.64
O. +i 44 ~ sabra, ~ols. 13
padi§iih padi§ah ~an- sanmakp. +lar 25 ~. -asm
pile pak, temiz selciz semp. 42, 52 s. 57,69
pes §imdi, 0 halde, oyleyse; seksen seksensoura; bundan dolayt s.4p. 7,12,20,33 selam selam
peygamberI peygamberle ilgili s. 65, 73
Page 20
.....!:K.~K£!iSk~te~ki~·n!.:.:...!lAlo.!!h~m~edO!::-I!...!·DallL!..i'~Di:2.n~Ccf!Jim~a!!l1!s:wbn~ll~m~e~T~er~c:n~m!!lle...si-"v>:..eD~i"",Ii -46-
selapn sultanlars.53s. -i dehr 36
serfiraz benzerlerinden iistiin olans. 59
serseri serseri, ba§lbo§
s. 18seyyidli'l-miirselin peygarnberlerin
efendisis. 3
sip8h askerS.-1 fuenk 15
siret hal tercfimesi, bir kimseninahlalas. +i 52
sOZ soz, kelams.2s. +i 71s. +ler 72
~u su~. 56~. +ymdan 51
sOT- siirmeks. -mediim 11
§ah §ah,padi§ah§. -I ~alPb-eemal64
§ahvar §ah gibi, §aha yakl§acak§ekilde§.66
§ar §ehir§.5
§cln' §ehir§.36§. -i mrrdi'n 26
§em" mum§.46
§ft' din kaideleri§. fi islam 58
FI} it- ~tk1amak, yorurnlamak:§. -eyim 32
§ern01- §erefli olmak, mfibarek olmale§. -a 33
§iIaz Basra KBrfezi yakmmda biryer§.24
§oyle §oyle§.63
§Ur verimsiz yer§. u §ar 5
§i:Ire ~orak, verimsiz toprak§.62
tat dagt. 13,27, 30
tabd tahtlt. 31
tarnam tarnamt. 9, 68
tarnam 01- tamamlamakt. -a 40
tiiiib tariht. -i hieret 57
tatar Tatart. +uii 16
1ii2e tazet. 54, 62
telxfil 01- degi§tirmekt. -a 4
ten tent. +Ierinde 16
tena«um Ipl- nimetlendirmek, nimeti¥inde ya§atmakt. -alar 43
terciime)pl- terelime yapmak, terciimeetniekt. -dum 71
ters terst. Ii bIm 39
~ogan dogant. +Ila 56
~ol- dolmakt. -a 5, 14
toJlf3lf toprakt. +1 28
toptolu dopdolu
t· 43
Page 21
_~A,,-,.U",,'......T~il:.:rki::J·y""a~tA~r""as,.,.tJ:.:.rm=al:::an",-=En=s:=titl1=sli,-,· D::.:e""rg-=is:::..i..:;:S;::,aYI=13"-=E::.:rzu:.::.r:..:u:.::.m,-,1",,9,,,,99~ -47-
tur- dunnak vell fakat, lakint. -aeal!: yiri 27 v.30,44t. -ur 46 velikin ve1a1dn, lakin
mran Turan, yer adI v. 33, 36t. 18 vent' haramdan~mma
tOdd ~e v.41t. +ye 71 vucUd vticut, beden, varhk.
v. +IDda 8u ve vii ve
u. 5, 13, 15, 16, 18,22,23, v. 10, 15, 28, 33, 6750,53
ury- ~mak ya evlat, yakm ?u. -a 56 y. +sma 40
~- u~nmak, rengi kat,;mak yiidigar 01- armagan olmaku. -a 13 y. -a 72
um- ummak, limit etmek yatI dfi~man
u. -ardl 70 y. 28ll§ i~e y~ yalon
u. 71 y. +dur 57yal!:m 01- yakl3§mak
U ve y. -sa 60ti. 12, 17,20,23,24,25,26, yaiia yine, tekrar
27,39,43... y. 24
~ tit,; yasemen yasemen, ~i~ek ad!ii.68 y. 62ii. +e 69 yay yay
Ut,;Unci tiCUIKii y.+l1a 20ii. 33 yehab 01- harap olmak, bozulmak
Omid iimit y. -a26ti. 39 yemen Yemen, Arap yaf1IDadasmda
iizre iizere yer amii. 16 y. 26
yen~ yenget,;v$ zaman y. 17
v. -j zeval 64 yeiigirek: daha b~imli, daha dtizgtin ?var meveut, var y.35
v. 66 ye¢b Medine·j Mtinevvere'ninv. +mufi 25 miisltimanlIktan oneeki ad!
var- varmak, gitmek y.28v. -a 37,48 yl1 yl1
ve ve y.4, 10, 68v.9 y. +da 69
vebal gunah, ~iddet yim yedi{7)v. ii ziyan 01- 29 y. 4,10,32,47,68
Page 22
----"K........"KO!!lJk~te~ki...·n.....:.LA!U!hWJm~ed!!::-!...!iD!!.!i!!.i'.!.!inj!.!!n~C:.!!.im!!!li!as!!Lbn!!!i!!!m~l:~T.Eer[!i.cu!l!"m!!!e~si~v!:..e·M.D!!!i1i'-- -48-
yidinci yedinci yfiz(2) yliz, surat
y.35 y. 37, 53
rig 01- listOn almaky. -a 35 zaIpl <Ziihal Ztihal ytldlZl
yigane biricik, tek z.38
y.1O i:£tf01- zaytflamak, zaytfhale gelmek
yigin fistiin, kuvvetli z. -a 33
y. 52 zamane zaman, vakit, devir
yir yet z. 11,57
y.+i27 tamir goniilde gizli alan SIr
y. +e 53 '1..67
y. +de 62 zenbil zenbil
yiryiizi yeryi:lztl z. +ile 46
y. +n 21 mval ogle
yitmi~ yetmi§ (70) (v~-iz.)64
y.68 ziyade fazla, ziyade
yiiri- yiiriimek z.7l
y. -ye 56 ziyan ziyan, zarar
yo\': yok z. 29, 49
y.24,6O ziihd takva, kendini kulluga venne
yfiz (1) yfiz (100) z. +ile 41y. 4, 7, 10, 57, 68, 69