TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ANKARA PARKLARINDAKİ OYUN ALANLARININ KEDİ VE KÖPEK HELMİNT YUMURTALARI İLE KONTAMİNASYONU Hamza AVCIOĞLU PARAZİTOLOJİ ANABİLİM DALI DOKTORA TEZİ DANIŞMAN Prof. Dr. Ayşe BURGU 2007-ANKARA
80
Embed
ANKARA PARKLARINDAK İ OYUN ALANLARININ KED İ VE KÖPEKacikarsiv.ankara.edu.tr/browse/27252/tez.pdf · köpek yeti ştirilmekte veya barındırılmaktadır. Bunlara ilaveten, özellikle
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ANKARA PARKLARINDAKİ OYUN ALANLARININ KEDİ VE KÖPEK
HELMİNT YUMURTALARI İLE KONTAMİNASYONU
Hamza AVCIOĞLU
PARAZİTOLOJİ ANABİLİM DALI
DOKTORA TEZİ
DANIŞMAN
Prof. Dr. Ayşe BURGU
2007-ANKARA
ii
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Parazitoloji Doktora Programı
çerçevesinde yürütülmüş olan bu çalışma, aşağıdaki jüri tarafından Doktora Tezi olarak kabul edilmiştir.
Tez Savunma Tarihi :29/01/2007
Prof.Dr. Ayşe BURGU Ankara Üniversitesi
Jüri Başkanı
Prof.Dr. Semih ÖGE Prof.Dr.Mehmet ŞAHAL Ankara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Raportör
Prof.Dr. Ahmet DOĞANAY Prof.Dr. Sibel ERGÜVEN Ankara Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi
iii
İÇİNDEKİLER
Kabul ve Onay ii İçindekiler iii Önsöz v Simgeler ve Kısaltmalar vi Şekiller vii Çizelgeler viii 1.GİRİŞ 1 1.1. Cestod Enfeksiyonları 3 1.1.1. Echinococcosis 3 1.1.1.1. Echinococcus Türlerinin Dünyadaki ve Türkiye’deki Yayılışı 5 1.1.1.2. Kistik ve Alveolar Echinococose’ un Dünyadaki ve Türkiye’ deki Yayılışı 6 1.1.2. Coenurosis Önemi ve Yayılışı 6 1.2. Nematod Enfeksiyonları 7 1.2.1. Ancylostomatidosis ve Önemi 7 1.2.1.1. Kancalıkurtların Dünyadaki ve Türkiye’ deki Yayılışı 9 1.2.1.2. Cutanous Larva Migrans’ ın Dünyadaki Yayılışı 10 1.2.2. Toxocarosis ve Toxascariosis 11 1.2.2.1. Toxocara Türlerinin Dünyadaki ve Türkiye’ deki Yayılışı 16 1.2.2.2. Visceral Larva Migransın Dünyadaki ve Türkiye’ deki Yayılışı 17 1.3. Park / Çocuk Parklarındaki Oyun Alanlarının Köpek - Kedi Helminti Yumurtaları ile Kontaminasyonu ve Tespiti 18 1.3.1. Dünya’ da Park/Çocuk Parklarının Kedi – Köpek Helmint Yumurtaları ve Diğer Parazitlerle Kontaminasyon Durumu 21 1.3.2. Türkiye’ de Değişik Şehirlerde ki Park/Çocuk Parklarının Kedi-Köpek Helmint Yumurtaları ve Diğer Parazitlerle Kontaminasyon Durumu 24 2. GEREÇ VE YÖNTEM 27 2.1. Örneklerin Toplanması 29 2.2. Laboratuvar Çalışmaları 30 2.2.1. Toprak ve Kum Örneklerinin İncelenmesi 30 2.2.2. Dışkı Muayenesi 31 2.2.2.1.Fülleborn’un Doymuş Tuzlu Su Flotasyon Yöntemi 31 2.3. İstatiksel Analiz 31 3. BULGULAR 32 3.1. Seçilen Yöntemin İşlerlik Durumu 32 3.2. Her Ay Bakısı Yapılan Parkların Kontaminasyon Durumu 32
iv
3.3. Bir Takvime Bağlı Kalmaksızın Bakısı Yapılan Parkların Kontaminasyon Durumu 38 3.4. Ankara’ daki Parkların Genel Kontaminasyon Durumu 40 3.5. Bulunan Yumurtaların Morfolojik Özellikleri 43 4.1. Dışkı Bakıları 45 4. TARTIŞMA 46 5. SONUÇ VE ÖNERİLER 56 ÖZET 58 SUMMARY 59 KAYNAKLAR 60 ÖZGEÇMİŞ 71
v
ÖNSÖZ
Kedi ve köpekler insan yaşamına çok iyi uyum sağlamış hayvanlardır. Bugün dünyada çok sayıda aile, evinde veya bahçesinde kedi, köpek beslemektedir. Çeşitli resmi ve özel kuruluşlarda, başta güvenlik olmak üzere avcılık, kurtarma gibi değişik amaçlarla küçümsenmeyecek sayıda köpek yetiştirilmekte veya barındırılmaktadır. Bunlara ilaveten, özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde çok sayıda kedi ve köpek sokaklarda başıboş dolaşmaktadır. Yüzyıllardır süregelen insan ile kedi, köpek ilişkisinden, insanlar şüphesiz çeşitli yararlar sağlamış, ancak bu hayvanlardan bulaşabilecek çeşitli hastalıklara da maruz kalmışlardır.
Çocuklar, parklardaki kum toprakla severek oynamaktadır. Oysa
parklara sahipsiz kedi ve köpekler serbestçe girerek buralara dışkılamakta veya evlerinde köpek besleyenler köpeklerini gezdirirken hayvanlar dışkılama ihtiyaçlarını parklarda gidermektedir. Köpek ve kedilerin buralara bıraktığı dışkılardan helmint türü parazitlerin yumurtaları kum veya toprağa karışarak, parklarda oynayan çocuklara bulaşabilmektedir.
Bu çalışma, Ankara’ daki parkların çocuk oyun alanlarından alınan
kum veya toprak örneklerinde insanlara geçebilecek kedi-köpek helmintleri başta olmak üzere herhangi bir parazit yumurtası bulunup bulunmadığını ve çocuk parklarının bu hastalıkların bulaşması yönünden taşıdığı risk derecesini ve varsa parklardaki bulaşıklığın mevsimlere göre durumunu belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Çalışmalarım sırasında değerli öneri ve yardımlarıyla her zaman destek olan başta Parazitoloji Anabilim Dalı Başkanı ve danışman hocam Prof. Dr. Ayşe BURGU olmak üzere tüm Anabilim Dalı Öğretim Üyelerine, mesai arkadaşlarıma ve aileme sonsuz teşekkür ederim.
vi
SİMGELER VE KISALTMALAR
CLM Cutaneous larva migrans
FTS Fizyolojik tuzlu su
gr Gram
µm Mikrometre
OLM Ocular larva migrans
P Önemlilik derecesi
mm Milimetre
°C Santigrat derece
cm Santimetre
VLM Visceral larva migrans
vii
ŞEKİLLER
Sayfa
Şekil 1.1. Değişik ülkelerden köpek dışkılarının biriktirildiği dışkı kutusu
örnekleri, konu ile ilgili uyarılar ve köpek tuvaletleri. 2
Şekil 2.1. Ankara’ da örnek alınan parklar ve parkların bulunduğu ilçeler 28
Şekil 3.1. Toxocara sp. Yumurtası 34
Şekil 3.2. Toxascaris leonina yumurtası 34
Şekil 3.3. Taenia sp. Yumurtası 34
Şekil 3.4. Örneklerde parazit yumurtaları ile karıştırılabilecek yapılar 35
viii
ÇİZELGELER
Sayfa
Çizelge 1.1. Kum ve toprak örneklerinden Toxocara canis yumurtalarını elde etmek için uygulanan başlıca yöntemler. 20 Çizelge 1.2. Dünyada park/çocuk parklarının kedi – köpek helmint yumurtaları ve diğer parazitlerle kontaminasyon durumu 22 Çizelge 1.2. (Devam) Dünyada park/çocuk parklarının kedi – köpek helmint yumurtaları ve diğer parazitlerle kontaminasyon durumu 23 Çizelge 1.3. Konuyla ilgili çalışmalarda kontamine örneklerdeki Toxocara sp. yumurta sayıları 25 Çizelge 3.1. Her ay bakıları yapılan parkların genel ve mevsimsel kontaminasyon durumu 33 Çizelge 3.2. Bulunan helmint yumurtalarının mevsimlere göre dağılımı 36
Çizelge 3.3. Parklardaki kontaminasyonun yumurta türlerine göre durumu 37
Çizelge 3.4. Parklardaki kontaminasyonun ilçelere göre durumu 37
Çizelge 3.5. Bir takvime bağlı kalmaksızın bakısı yapılan parkların genel kontaminasyon durumu 39 Çizelge 3.6. Ankara’ daki parkların genel kontaminasyon durumu 41
Çizelge 3.6. (Devam) Ankara’ daki parkların genel kontaminasyon durumu 42
Çizelge 3.7. Toxocara sp. yumurtalarının çaplarına göre dağılımı 44
1
1.GİRİŞ
Doğal şartlar altında hayvanlardan insanlara çok sayıda enfeksiyon etkeni
geçebilmektedir. İnsanların hayvanlarla çok yakın ilişkisinden kaynaklanan
“zoonoz” adını verdiğimiz bu enfeksiyonlarda evlerde beslenen evcil
hayvanların önemli rolü bulunmaktadır.
Kedi ve köpekler insan yaşamına çok iyi uyum sağlamış hayvanlar olup
bu hayvanlar çok sayıda aile, çeşitli resmi ve özel kuruluşlar tarafından
yetiştirilmekte veya barındırılmaktadır, son yıllarda bunlara ilaveten, özellikle
az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde çok sayıda kedi ve köpek
sokaklarda başıboş dolaşmaktadır. Türkiye’ de son yıllarda çeşitli nedenlerle
bunların sayısında artma olduğu da gözlenmektedir.
Çocuklar, parklardaki kum ya da toprakla severek oynamaktadır.
Çoğunlukla etrafı açık olan bu parklara sahipsiz kedi ve köpekler serbestçe
girerek buralara dışkılamakta veya evlerinde köpek besleyenler köpeklerini
gezdirirken hayvanlar dışkılama ihtiyaçlarını parklarda gidermektedir.
Maalesef, ileri ülkelerde olduğu gibi, köpek dışkıları sahipleri tarafından
toplanmamakta, parklarda bunların biriktirileceği dışkı kutuları, dışkı poşetleri
veya özel tuvaletleri bulunmamaktadır (Şekil 1.1.). Köpek ve kedilerin
buralara bıraktığı dışkılardan helmint türü parazitlerin yumurtaları kum veya
toprağa karışarak, parklarda oynayan çocuklara bulaşabilmektedir. Köpek ve
kedilerde yaşamakla beraber insan sağlığı açısından da önem taşıyan
parazitler arasında Echinococcus granulosus, E. multilocularis, Toxocara
canis, T. cati, Ancylostoma caninum, A. braziliense, A. tubaeforme,
Uncinaria stenocephala gibi helmintler önemli yer tutmaktadır.
2
Şekil 1.1. Değişik ülkelerden köpek dışkılarının biriktirildiği dışkı kutusu örnekleri,
konu ile ilgili uyarılar ve köpek tuvaletleri.
Bu parazitlerden Echinococcus türlerinin larvaları insanlarda kistik ve
alveolar echinococcose’ a, Toxocara türlerinin larvaları visceral larva
migrans (VLM) ve ocular larva migrans (OLM)’ a, Ancylostoma
3
türlerinin larvaları ise cutaneous larva migrans (CLM)’ a neden
olmaktadırlar (Burgu, 1981; Güralp, 1981; Glickman ve Shofer, 1987).
Ancylostoma caninum larvaları insanlarda daha derin dokulara
geçmekte, VLM’ a da yol açabilmektedir. Nitekim A. caninum ileri gelen
eozinofilik enteritis olguları bildirilmiştir (Prociv ve Croese, 1990).
Aşağıda kedi ve köpeklerde bulunan insan sağlığı açısından önemli
olan cestod, nematod enfeksiyonları ayrı başlıklar halinde ele
alınmıştır.
1.1. Cestod Enfeksiyonları
Taenidae ailesinde bulunan bazı parazitlerin larva şekilleri insanların da
arasında bulunduğu koyun, keçi, sığır, at, tavşan gibi canlılarda hastalıklara
neden olmaktadır. Zoonotik önemi olan echinococcosis bunların başında
gelmektedir, çok daha seyrek olarak coenurosis olguları da
kaydedilmektedir.
1.1.1. Echinococcosis
Hastalığı oluşturan başlıca türler Echinococcus granulosus ve Echinococcus
multilocularis’ dir.
Echinococcus granulosus (Bausch, 1786) son konakları olan köpek,
kurt, çakal ve diğer kanidelerin ince bağırsağında yaşar. Uzunluğu 2-6 mm
olup, vücut üç halkadan ibarettir. Son halka uzunluğu cestodun tüm
uzunluğunun yarısından daha fazladır (Güralp, 1981).
Echinococcus multilocularis (Leucart, 1863) son konakları olan tilki,
kurt, köpek ve kedilerin ince bağırsağında yaşar. Uzunluğu 1.2-2.7 mm olup,
4
vücut 3-5 halkadan ibarettir. Son halka uzunluğu cestodun tüm uzunluğunun
yarısından daha kısadır (Güralp, 1981).
Echinococcus türlerinin yumurtaları yuvarlak veya ovaldir. Birbirlerinden
kesin olarak ayırt edilemedikleri gibi, diğer Taenia yumurtalarına benzerler.
Büyüklüğü yaklaşık 32-36 µm x 36-39 µm’ dir. Embriyofor embriyoyu dış
koşullardan koruyan en önemli tabakadır. Keratin benzeri bir proteinden
oluşmuştur ve geçirgen değildir. Yumurtaların taşıdığı onkosferler diğer
Taenia yumurtalarından çok daha dayanıklıdır. Bunlar toprakta kuruluğa ve
dona bir yıl direnç göstermekte, formole ise iki hafta dayanmaktadır.
Yumurtaların 60 °C üstündeki ve -70 °C altındaki ısılarda hemen öldüğü
bildirilmiştir. Yumurtalar dış çevrede zamanla büzüşmekte ve enfeksiyon
yeteneklerini kaybetmektedir (Güralp, 1981).
Echinococcus türlerinin gelişmesi, son konak tarafından atılan gebe
halkaların parçalanması sonucu çevreye dağılan yumurtaların, insanların da
arasında bulunduğu ara konaklar tarafından ağız yoluyla alınması ile başlar.
Ara konak ince bağırsağında onkosferler serbest kalarak, kan dolaşımına
girer, başta karaciğer ve akciğer olmak üzere dalak, pankreas, beyin, kemik
iliği, kalp, göz gibi hemen hemen bütün organ ve dokulara giderek “hidatik
kist” adını alan larva şekli oluşur (Dunn, 1978; Güralp, 1981). Ayrıca tozlara
karışan yumurtaların arakonaklar tarafından solunum yoluyla alınması
sonucunda da enfeksiyon oluşabilmektedir (Urquhart ve ark., 1987). Hidatik
kistler yavaş gelişmekte olup, içlerinde protoskoleks ve çimlenme kapsülleri
olanlar “fertil”, olmayanlar ise “steril” kist olarak nitelendirilir. Fertil kistlerin
son konak tarafından yenmesinden sonra protoskolekslerden ince
AÖS: Alınan Örnek Sayısı, KÖS: Kontamine Örnek Sayısı, Konta.: Kontaminasyon, *: 2005 yılına ait. a, b: Aynı satırda farklı harf taşıyan değerler arasındaki fark istatistiksel olarak önemlidir (p<0,05). c, d, e: Aynı sütunda farklı harf taşıyan değerler arasındaki fark istatistiksel olarak önemlidir (p<0,001)
34
Şekil 3.1. Toxocara sp. yumurtası
Şekil 3.2. Toxascaris leonina yumurtası
Şekil 3.3. Taenia sp. yumurtası
35
Şekil 3. 4. Örneklerde parazit yumurtaları ile karıştırılabilecek yapılar
36
Bulunan yumurtaların alınan örnek sayısı baz alınarak mevsimlere göre
dağılımı irdelendiğinde; Toxocara sp.; yazın %4,02, sonbaharda %10,91,
kışın %8,04, ilkbaharda %12,64 örnekte bulunmuştur. T. leonina’ ya ise
sadece sonbahar mevsiminde %1,14 örnekte rastlanmıştır. Taenia sp’ e
ilkbahar ve yaz aylarında hiç rastlanmamış, sonbaharda %1,14, kışın %1,72
örnekte rastlanmıştır. (Çizelge 3.2.).
Çizelge 3.2. Bulunan helmint yumurtalarının mevsimlere göre dağılımı
AÖS: Alınan Örnek Sayısı, KÖS : Kontamine Örnek Sayısı
Kontaminasyonun parklara göre durumu irdelendiğinde; Altınpark’ ta
120 örneğin 11’i (% 9,16), Cemre Parkı’ nda 120 örneğin 25’ i (%20,83),
Kanuni Sultan Süleyman Park’ ında 120 örneğin 11’i (% 9,16), Kurtuluş
Parkı’ nda 192 örneğin 18’ i (%9,37), Seymenler Parkı’ nda 144 örneğin 4’ ü
(% 2,77) kontamine olarak bulunmuştur. Kontaminasyon oranları parklara
göre farklılık göstermiş, kontaminasyon Seymenler parkı’ nda en az (%2,77),
Cemre Parkı’ nda ise en fazla olmuştur (%20,83). Bu farklılık istatistiksel
olarak çok önemli bulunmuştur (p<0,001).
Parklardaki kontaminasyonun örneklerde bulunan yumurta türlerine
göre dağılımı incelendiğinde; Altınpark’ ta ki kontaminasyonun sadece
Toxocara sp., Cemre Parkı ve Kanuni Sultan Süleyman Parklarında
Toxocara sp. ve Taenia sp., Seymenler Parkı’ nda Toxocara sp. ve T.
leonina ile, Kurtuluş Parkı’ nda ise her üç yumurta türü ile olduğu tespit
Çizelge 3.3. Parklardaki kontaminasyonun yumurta türlerine göre durumu
AÖS: Alınan Örnek Sayısı, KÖS: Kontamine Örnek Sayısı
Kontamine örneklerde ki ortalama (minimum - maksimum) yumurta
sayıları; Toxocara sp.’ de 2,35 (1–10), T. leonina’ da 2,5 (2–3) Taenia sp.’
de 1,4 (1–2)’ dür. Kontamine örneklerde bulunan yumurta toplam sayıları
ise; Toxocara sp. 146, T. leonina 5, Taenia sp. 7’ dir.
Toplanan 696 örneğin 15 (%2,15)’ inde İsospora sp. ve Eimeria sp.
oocyst’ lerine rastlanmıştır.
3.3. Bir Takvime Bağlı Kalmaksızın Bakısı Yapılan Parkların
Kontaminasyon Durumu
Araştırma süresince, değişik zamanlarda Ankara İlinin 5 merkez ilçesindeki
40 parktan alınan 259 kum / toprak örneklerinin incelenmesi sonucu; 40
parkın 18’ i (%45,0), 259 örneğin 39’ u (%15,05) kedi-köpek helmint / olası
helmint yumurtaları ile kontamine bulunmuştur.
Parklardaki kontaminasyonun ilçelere göre durumu irdelendiğinde;
Keçiören ilçesindeki 6 parktan alınan 34 örnek de kontaminasyona
rastlanmamıştır. Mamak İlçesinde bakısı yapılan parkların %75,0’ i,
Yenimahalle’ de %62,50’ si, Çankaya’ da %50,0’ si, Altındağ’ da %37,50’ si
Kontaminasyon
Toxocara sp. T. leonina Taenia sp. Park Adı AÖS
KÖS % KÖS % KÖS %
Altınpark 120 11 9,16 0 0 0 0
Cemre Parkı 120 23 19,16 0 0 2 1,66
Kanuni S. S. Parkı 120 9 7,50 0 0 2 1,66
Kurtuluş Parkı 192 16 8,33 1 0,52 1 0,52
Seymenler Parkı 144 3 2,08 1 0,69 0 0
38
kontamine bulunmuşt ur. Alınan örnek sayılarına göre; Altındağ ilçesinde 5
(%9,25), Çankaya ilçesinde 18 (%18,36), Mamak ilçesinde 5 (%23,80),
Yenimahalle ilçesinde 11 (%21,15) örnekte kontaminasyona rastlanmıştır.
Parklardaki kontaminasyon oranları görüldüğü gibi ilçelere göre farklılık
göstermiş, farklılığı yaratan kontaminasyon oranı %0 olarak belirlenen
Keçiören ilçesi olmuş ve bu farklılık istatistiksel olarak da önemli
bulunmuştur (p<0,05) (Çizelge 3.4.).
Çizelge 3.4. Parklardaki kontaminasyonun ilçelere göre durumu
a, b: Aynı sütunda farklı harf taşıyan değerler arasındaki fark istatistiksel olarak önemlidir
(p<0,05).
İlçelerdeki kontaminasyonun parklara ve bulunan helmint yumurtası
türüne göre durumu Çizelge 3.5.’ de özetlenmiştir.
Bir takvime bağlı kalmaksızın bakısı yapılan parklardaki
kontaminasyonun yumurta türlerine göre durumu irdelendiğinde; parkların
18’ inde (%45,0 ) Toxocara sp., 1’ inde (%2,50) T. leonina, 1’ inde (%2,50)
Taenia sp. yumurtası bulunmuştur. Parklarda kontamine bulunan 39 örneğin
hepsinde (%15,05) Toxocara sp. yumurtalarına rastlanırken, T. leonina
yumurtası ile Fatih Parkı’ nda 1 örnekte (%0,38 ), Taenia sp. yumurtası ile
Hilal Parkı’ nda 1 örnekte (%0,38) ikili kontaminasyon durumu saptanmıştır.
Kontamine Park
Kontamine Örnek İlçeler
Bakılan Park Sayı Sayı %
Alınan Örnek Sayı Sayı %
Altındağ 8 3 37,50 54 5 9,25 b
Çankaya 14 7 50,0 98 18 18,36 b
Keçiören 6 0 0 34 0 0 a
Mamak 4 3 75,0 21 5 23,80 b
Yenimahalle 8 5 62,50 52 11 21,15 b
Toplam 40 18 45,0 259 39 15,05 b
39
Çizelge 3.5. Bir takvime bağlı kalmaksızın bakısı yapılan parkların genel kontaminasyon durumu AÖ: Alınan Örnek Sayısı, KÖ: Kontamine Örnek Sayısı, +: ……. yumurta tür/türleri ile kontamine örnek
Kontamine Örneklerde Bulunan Yumurtalar (+) İlçe Park Adı AÖ KÖ %
• Sahipli hem kedi ve köpek için yapılan uygulamaları ve zamanını gösteren
bir “sağlık karnesi” düzenlenmiş olması zorunluluğu getirilmelidir.
• Hayvan sahiplerine köpeklerini park ve bahçelerde ya da halka açık
alanlarda gezdirirlerken “dışkılama” durumunda bunların toplanması
gerektiği bilinci kazandırılmalı ya da cezai birtakım uygulamalar
getirilmelidir.
• Toplanan dışkıların elde kalmaması için yalnızca bunların atılacağı “özel
dışkı kutuları, dışkı poşetleri” bu gibi yerlere konulmalıdır. Birçok ülkede
varolan “köpek tuvaletleri” den de bu gibi yerlerde düşünülmesi gerekir.
• Park ve bahçelerin etrafı sadece sınırları belirleme açısından değil kedi ve
köpeklerin girişini engelleyecek tarzda çevrelenmelidir.
• Sahipsiz kedi ve köpek popülasyonu kontrol altına alınmalıdır. Uzun
dönemde kısırlaştırma sonrası, kulak numarası / mikroçip uygulamaları ile
hayvanların izlenmesi, gereğinde ulaşılarak çeşitli uygulamaların
yapılabilmesi mümkün olabilecektir.
• Görüldüğü gibi eğitimsel, kültürel ve ekonomik boyutları olan sorunun
çözümlenmesinde BİREYLERE, EĞİTİMCİLERE, MEDYA’ ya, YEREL ve
GENEL YÖNETİMLERE görevler düşmektedir.
58
ÖZET
Ankara Parklarındaki Oyun Alanlarının Kedi ve Köpek Helmint Yumurtaları ile Kontaminasyonu
Ankara parklarındaki oyun alanlarının başlıca kedi, köpek varsa diğer helmint yumurtaları ile kontaminasyon durumunu saptamak amacıyla yapılan bu çalışma Mayıs 2005 - Nisan 2006 ayları arasında Ankara’ nın 5 ilçesindeki çeşitli parklarda yürütülmüştür. Bir yıl süreyle aylık kontrolü yapılan 5 parktan 696, yine aynı dönem içerisinde herhangi bir takvime bağlı olmaksızın, Ankara’ nın değişik yerlerindeki 40 parktan 259 olmak üzere toplam 45 park ve 955 kum veya toprak örneği incelenmiştir.
Çalışma süresince bakıları yapılan 5 ilçeye bağlı toplam 45 parktan 23’ ünün (%51,11), alınan 955 örneğin 108’ inin (%11,30) kedi köpek helmint / olası helmint yumurtaları ile kontamine olduğu saptanmıştır. Parklarda ki kontaminasyonun Toxocara sp., Toxascaris leonina ve Taenia sp. yumurtalarından ileri geldiği belirlenmiştir. Kontamine örneklerin 89’ unda (%82,40) Toxocara sp., 5’ inde Taenia sp. (%4,62), 2’ sinde Toxascaris leonina (%1,85) yumurtalarına tek olarak rastlanmış, 1 örnekte Toxocara sp. + Taenia sp. (%0,92), 1 örnekte Toxocara sp. + Toxascaris leonina’ ya (%0,92) birlikte gözlenmiştir.
İlçelere göre kontaminasyonun en fazla Mamak (%75,0) ve Yenimahalle’ de (%66,66), en düşük Keçiören’ de (%14,28) bulunmuşsada ilçeler arasındaki farklılık istatistikî açıdan önem taşımamaktadır (p>0,05).
Kontaminasyonun mevsimlere göre durumuaylık kontrolü yapılan 5 park için irdelenmiş; yazın %4,02, sonbaharda %13,21, kışın %9,77, ilkbaharda %12,64 kontaminasyon saptanmıştır. Kontaminasyon oranı mevsimlere göre farklılık göstermiş, yaz aylarında kontaminasyon düşüklüğü istatistiksel olarak da önemli bulunmuştur (p<0,05).
Bütün parklarda kontamine örneklerde 234 Toxocara sp., 8 Toxascaris leonina, 8 Taenia sp. yumurtası bulunmuştur. Örneklerdeki ortalama (minimum-maksimum) yumurta sayısı sırasıyla 2,31 (1–23), 2,66 (1–3), 1,33 (1–2) olarak belirlenmiştir.
Çalışmalar sırasında ziyaret edilen parklardan, 15 köpek, 1 kedi, 1 insan dışkısı olmak üzere 17 dışkı toplanmıştır. Köpek dışkılarının 5’ inde (%29,41) Toxocara canis yumurtaları görülmüştür. Kedi dışkısında herhangi helmint yumurtasına rastlanmazken, insan dışkısında Hymenolepis nana yumurtaları tespit edilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Park, Kedi, Köpek, Helmint, Yumurta
59
SUMMARY
The contamination of playgrounds with cat and dog helminth eggs in Ankara parks
This study was carried out in the public garden parks of 5 Ankara districts
between May, 2005 and April, 2006 to determine the situation of contamination with helminth eggs of cat, dog and also the eggs of other living beings if they are found. Five parks were regularly visited every month for a year and 696 sand and soil samples were taken, and also 40 different parks visited randomly and 259 samples were taken. Total of 955 sand and soil samples were examined.
Twenty-three of 45 parks (51.11%) located in 5 districts were contaminated cat, dog and also the helminths of other living beings. One hundred and eight of total 955 sand soil samples (11,30%) were contaminated with helminth eggs. Toxacara spp. were encountered in 89 of the 108 samples (82.40%), Taenia sp. were seen in 5 of those contaminated samples (4,62%) and 2 of the samples had Toxascaris leonina (1.85%). Toxocara sp. and Taenia sp. eggs were seen together in one sample (0,92%). Toxascaris leonina and Taenia sp. eggs were also seen together in one sample (0,92%).
Regarding the contamination situation of districts, Mamak district park was the most contaminated park (75,0%) followed by Yenimahalle (66,66%), Çankaya (56,25%), Altındağ (44,44), and Keçiören district parks (14,28%). The differences regarding districts were not statistically significant (p>0,05).
The results were compared according to seasons, it was observed that the contamination percentages were (13,21%) in autumn, (12,64%) in spring, (9,77%) in winter, and (4,02%) in summer seasons. Seasonal differences were not statistically important (p>0,05).
In all district parks, 234 Toxocara sp., 8 T. leonina, and 8 Taenia sp. eggs were found in sand and soil samples. The mean numbers of eggs (minimum-maximum) were recorded as 2,31 (1-23), 2,66 (1-3), and 1,33 (1-2).
During the study, the total of 17 samples (15 dogs, 1 cat, and 1 human) were collected also from parks. Toxocara canis eggs were seen in 5 of 15 dog fecal samples (29,4%). Hymenolepis nana eggs were seen in human fecal sample while no eggs were encountered in cat sample,
Key words: Public Parks, Cat, Dog, Helminth, Egg
60
KAYNAKLAR ABE, N., YASUKAWA, A. (1997). Prevalence of Toxocara spp. eggs in sandpits of
parks in Osaka city, Japan with notes on the prevention of egg contamination by fence construction. J Vet Med Sci., 59: 79-80.
ABO-SHEHADA, M.N. (1989). Prevalence of Toxocara ova in some school and
public grounds in northern and central Jordan. Ann Trop Med Parasit., 83: 73- 75.
AKYOL, Ç. V. (2004).Echinococ türlerinin epidemiyolojisi. Echinococcosis, Ed.
:Altıntaş,N., Tınar, R., Çoker, A. Hidatidoloji Dern. Yayın. No.1, s:259-283. ALONSO, J.M., STEİN, M., CHAMORRO, M.C., BOJANİCH, M.V. (2001).
Contamination of soils with eggs of Toxocara in a subtropical city in Argentina. J Helminthol., 75:165-168.
ALTINTAŞ, N. (2003). Past to present: echinococcosis in Turkey. Acta Trop.,
85:105-112. ALTINTAŞ, N., YAZAR, S., YOLASIĞMAZ, A., ŞAKRU, N., GÖDEKMERDAN, A.,
SUAY, A., YILMAZ, H., ÖZÇELİK, S., ARICI, C., GÖNÜL, A. (1999). 1980 – 1998 yılları arasında saptanan alveoler echinococcosis olguları. T Parazitol Derg., 23:133-136.
ANDERSON, R. C. (2000). Nematode Parasites of Vertebrates: Their
Development and Transmission. Second ed. CABİ publishing London. U. K. ANDERSON, T.C., FOSTER, G.W., FORRESTER, D.J. (2003). Hookworms of feral
cats in Florida. Vet Parasitol., 115:19-24. ANTOLOVA, D., REİTEROVA, K., MİTERPAKOVA, M., STANKOB, M.,
DUBİNSKY, P. (2004). Circulation of Toxocara spp. in suburban and rural ecosystems in the Slovak Republic. Vet Parasitol., 126: 317–324.
ANTONİOS, S.N., MİNA, S.N. (2000). A case report of human coenurus cerebralis
in Tanta. Egypt J Egypt So. Parasitol., 30: 959-960.
ASANO, K., SUZUKİ, K., MATSUMOTO, T., SAKAİ, T., ASANO, R. (2004).
Prevalence of dogs with intestinal parasites in Tochigi, Japan in 1979, 1991 and 2002. Vet Parasitol., 120: 243–248.
ATAŞ, D. A., ÖZÇELİK, S., SAYGI, G. (1997). Sivas sokak köpeklerinde helmint
türleri, bunların yayılışı ve halk sağlığı yönünden önemi. T Parazitol Derg., 21:305-309.
AUER, H., ASPOCK, H. (2004). Nosology and epidemiology of human toxocarosis-
-the recent situation in Austria. Wien Klin Wochenschr., 4:7-18. AVDİUKHİNA, T. I., LYSENKO, A. I. A. (1994). How many patients with visceral
toxocariasis in Russia? Med Parazitol. (Mosk)., 1:12-6.
61
AYAZ, E., YAMAN, M., GÜL, A. (2003). Prevalence of Toxocara spp. eggs in soil of public parks in Van, Turkey. Indian Vet J., 80:574-576.
AYÇİÇEK, H., SARIMEHMETOĞLU, H.O., TANYÜKSEL, M. (1998). Ankara sokak
köpeklerinde görülen bağırsak helmintlerinin yayılışı ve bunların halk sağlığı bakımından önemi. T Parazitol Derg., 22: 156-158.
AYDENİZÖZ, M. (1997). Konya yöresi köpeklerinde helmintolojik araştırmalar. T
Parazitol Derg., 21: 429-434. AYDENİZÖZ ÖZKAYHAN, M. (2006). Soil contamination with ascarid eggs in
playgrounds in Kırıkkale, Turkey. J Helminthol., 80:15-18. BARUTZKİ, D., SCHAPER, R. (2003). Endoparasites in dogs and cats in Germany
1999-2002. Parasitol Res., 90:148-50. BENGER, A., RENNİE, R.P., ROBERTS, J.T., THORNLEY, J.H., SCHOLTEN, T.
(1981). A human coenurus infection in Canada. Am J Trop Med Hyg., 30: 638-644.
BURGU, A. (1981). Helmintozoonozlar. Türk Vet Hek Dern Derg., 51:89-101. BURGU, A., TINAR, R., DOGANAY, A., TOPARLAK, M. (1980): Ankara sokak ke-
dilerinin ekto ve endoparazitleri üzerinde bir araştırma. Ankara Univ Vet Fak Derg., 32:288-300.
BÜYÜKBABA, O., ÖZKAN, E., BUGET, E. (1996). Toxocariasis canis ve
çocuklardaki prevalansının ELİSA ile araştırılması. İnfeks Derg., 10:7-11. CALVETE, C., LUCİENTES, J., CASTİLLO, J.A., ESTRADA, R., GRACİA, M.J.,
PERİBANEZ, M.A., FERRER, M. (1998). Gastrointestinal helminth parasites in stray cats from the mid-Ebro Valley, Spain. Vet Parasitol., 75:235-240.
CANDA, M. Ş., CANDA, T. (1995). Ekinokokkozis: 47 olgunun sunumu ve Türkiye’
nin ekinokokkozis sorunu. T Parazitol Derg., 19: 64-82. CASTİLLO, D., PAREDES, C., ZANARTU, C., CASTİLLO, G., MERCADO, R,
MUNOZ, V., SCHENONE, H. (2000). Environmental contamination with Toxocara sp. eggs in public squares and parks from Santiago, Chile. Bol Chil Parasitol., 55:86-91.
CHİLDS, J. E. (1985). The prevalence of Toxocara species ova in backyards and
gardens at Baltimore, Maryland. Am J Publ Health.,75:1092-1095. CHLI, H. B., MİNET, J. C., GRATZL,O. (2004). Cerebral toxocariasis: a possible
cause of epileptic seizure in children. Child Nerv Syst., 20:468–472 CHORAZY, M. L., RİCHARDSON, D. J. (2005). A survey of environmental
CİANFERONİ, A., SCHNEİDER, L., SCHANTZ, P. M., BROWN, D., FOX, L. M. (2006). Visceral larva migrans associated with earthworm ingestion: clinical evolution in an adolescent patient; Pediatrics., 117:336-339.
CİLLA, G., PEREZ-TRALLERO, E, GUTİERREZ, C., PART, C., GOMARİZ, M.
(1996). Seroprevalence of Toxocara infection in middle-class and disadvantaged children in northern Spain (Gipuzkoa, Basque Country). Eur J Epidemiol.,12: 541-543.
ÇERÇİ, H. (1990). Ankara İli Elmadağ İlçesi Kırsal Yöre Köpeklerinde Görülen
Mide-Bağırsak Helmintlerinin Yayılışı ve İnsan Sağlığı Yönünden Önemi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
DADA, B. J. (1979). A new technique for the recovery of Toxocara eggs from soil. J
Helmintol., 53: 141-144. DADA, B. J., LİNDQUİST, W.D. (1979). Studies on flotation techniques for the
recovery of helminth eggs from soil and the prevalence of eggs of Toxocara spp in some Kansas public places. J Am Vet Med Assoc., 174: 1208-1210.
DE ANDRADE L. C. R., DE CARVALHO, L. B. JR., PEREZ, E.P., ARAKİ, K.,
TAKEUCHİ, T., ITO, A., AOKİ, T., YAMASAKİ, H. (2005). Prevalence of toxocariasis in northeastern Brazil based on serology using recombinant Toxocara canis antigen. Am J Trop Med Hyg., 72: 103-7.
DEUMER, D. W. (1984). Untersuchungen über den Endoparasitenbefall von
Hunden in München, Die kontamination von öffentlichen Sandspielplatzen mit parasitaren Entwicklungstadien und ıhr Verhalten gegenüber Umwelteinflüssen. Inaug Diss., München.
DİBA, V. C., WHİTTY, C. J. M., GREN, T. (2002). Cutaneous larva migrans
acquired in Britain. Clin and Exp Dermatol., 29: 545–562. DİNÇER, Ş., CANTORAY, R., TAŞAN, E. (1980). Elazığ’ da sokak kedilerinde
görülen iç ve dış parazitler ile bunların yayılışı oranları üzerine araştırmalar. Fırat Üniv Vet Fak Derg., 5: 7-15.
DOĞANAY, A. (1983). Ankara köpeklerinde görülen helmint türleri, bunların yayılışı
ve halk sağlığı yönünden önemi. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 30: 550-561. DUNN, A. M. (1978). Veterinary Helmintology. Second ed. London: William
Heineman Medical Books Ltd, p:119 -121. DUNSMORE, J.D., THOMPSON, R.C., BATES, I.A. (1984). Prevalence and
survival of Toxocara canis eggs in the urban environment of Perth, Australia. Vet Parasitol., 16: 303–311.
DUWELL, D. (1984). The prevalence of Toxocara eggs in the sand in children’s playgrounds in Frankfurt/M. Ann. Trop Med Parasitol., 78: 633-636.
DÜZGÜNEŞ, O., KESİCİ, T., GÜRBÜZ., F. (1983). İstatistik Metotları I. Ankara
Üniv. Ziraat Fak.Yayın. Yay. No:861 Ankara.
63
ECKERT, J., CONRATHS, F. J., TACKMANN, K. (2000). Echinococcosis: an emerging or re-emerging zoonosis. Inter. J. Parasitol.;30:1283-94.
EGUYA-AGUİLARA, P., CRUZ-REYESB, A., MARTYNEZ-MAYAC, J. J. (2005).
Ecological analysis and description of the intestinal helminths present in dogs in Mexico City. Vet Parasitol., 127: 139–146.
EPE, C., COATİ, N., SCHNİEDER, T.(2004). Results of parasitological
examinations of faecal samples from horses, ruminants, pigs, dogs, cats, hedgehogs and rabbits between 1998 and 2002. Deut Tierarztl Woch., 111: 243-247.
EREL, D. (1965). Türkiye'de larva migrans vak'aları. T C S S Y B Hıfzıssıhha
Okulu Yayın no. 20. ERTÜRK, E., TANZER, F. (1973). 1961-1972 Periyodunda Ankara ve yöresinde
köpeklerde görülen hastalık olaylarına kısa bir bakış. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 20: 277-280.
FAN, C. K., LAN, H. S., HUNG, C. C., CHUNG, W.C., LİAO, C.W., DU, W. Y., SU,
K. E. (2004). Seroepidemiology of Toxocara canis infection among mountain aboriginal adults in Taiwan. Am J Trop Med Hyg., 71 :216-221.
FOK, E., SZATMARİ, V., BUSAK, K., ROZGONYİ, F. (2001). Prevalence of
intestinal parasites in dogs in some urban and rural areas of Hungary. Vet Quart., 23: 96-98.
FRANZCO, S. M. C., FRANZCO, R.M., , WALKER, J., FRANZCO, R. J. S.,
FRANCO, J. R. M., SMİTH, D., STAVEL, A. M., FRANZCO, A. H. (2003). Toxocara canis: egg presence in Melbourne parks and disease incidence in Victoria. Clin Exp Ophthalmol., 31: 143–146.
GARCİA PEDRİQUE, M. E., DİAZ SUAREZ, O., ESTEVEZ, J., CHENG-NG, R.,
ARAUJO-FERNANDEZ, M., CASTELLANO, J., ARAUJO, J., CABRERA, L. (2004). Prevalence of infection by Toxocara in schoolchildren in the community of El Mojan, Zulia state, Venezuela. Invest Clin., 45: 347-54.
GİACOMETTİ, A., CİRİONİ, O., FORTUNA, M., OSİMANİ, P., ANTONİCELLİ, L.,
DEL PRETE, M. S., RİVA, A., D'ERRİCO, M. M., PETRELLİ, E., SCALİSE, G. (2000). Environmental and serological evidence for the presence of toxocariasis in the urban area of Ancona, Italy. Eur J Epidemiol., 16: 1023-6.
GİLLİSPİE, S. H., PEREİRA, M., RAMSAY, A. (1991). The prevalence of Toxocara
canis ova in soil samples from parks and gardens in the London area. Public Health., 105:355-359.
GLlCKMAN, L. T., SH0FER, F. S. (1987): Zoonotic visceral and ocular larva
migrans. Vet Clin North Am (Small Anim Pract), 17: 39-53. GLlCKMAN, L. T., SCHANTZ, P. M., CYPESS, R. H. (1979): Canine and human
toxocariasis: Review of transmission, pathogenesis and clinical disease. J Am Vet Med Assoc., 175: 1265-1269.
64
GUALAZZI, D. A., EMBIL, J. A., PEREIRA, L. H. (1986): Prevalence of helminth ova in recreational areas of Peninsular Halifax, Nova Scotia. Can J Publ Hlth., 77: 147-151.
GUİMARAES, A. M., ALVES, E. G., REZENDE, . G. F., RODRİGUES, M. C.
(2005). Toxocara sp. eggs and Ancylostoma sp. larva in public parks, Brazil. Rev Saude Publica., 39: 293-5.
GUNASEELAN, L., GANESAN, P. I., RAMADASS, P., BASHEER, A., RAGHAVAN,
N. (1992): Incidence of Toxocara ova in the environment. Indian Vet J., 69: 308-309.
GÜÇLÜ, F.,AYDENİZÖZ, M. (1995). Konya’ da köpeklerde dışkı bakılarına göre
parazitlerin yayılışı. T Parazitol Derg., 19: 550-556. GÜÇLÜ, F., AYDENİZÖZ, M. (1998). Çocuk parklarındaki kumların köpek ve kedi
helminti yumurtaları ile kontaminasyonunun tesbiti. T Parazitol Derg., 22: 194-198.
GÜLLÜLÜ, G., AKYOL, İ., ÖZBEK, A., ASTAM, N., LEVENT, A. (2001). Ocular
toxocariasis with bilateral virtually symmetrical optic nerve head granulomas. Turk J Med Sci., 31: 455-458.
GÜNGÖR, Ç., ÇİFTÇİ, E., AKARSU, G. A. (1999). Nedeni belirlenemeyen karın
ağrısı şikayeti olan çocuklarda Toxocara antikoru prevalansı. T Parazitol Derg., 23: 24-27
GÜRALP, N., (1981). Helmintoloji 2. baskı, Ankara. Ankara Üniv Vet Fak Yayın,
368/266., s: 221-239. GÜRALP, N., TINAR, R. (1978). Fenbendazole’ un kedi ve köpeklerin bağırsak
nematodlarına etkisi. Ankara Univ Vet Fak Derg., 25: 440-447. GÜRALP, N., DİNÇER, Ş., KEMER, R., CANTORAY, R., TAŞAN, E. (1977). Elazığ
yöresi köpeklerinde görülen gastro-intestinal helmint türleriyle bunların yayılış oranı ve halk sağlığı yönünden önemleri. Ankara Univ Vet Fak Derg., 24: 241-249.
GÜREL, F. S. ERTUĞ, S. OKYAY, P. (2005). Aydın il merkezindeki parklarda
toxocara spp. yumurta görülme sıklığının araştırılması. T Parazitol Derg., 29: 177-179.
HABLUETZEL, A., TRALDİ, G., RUGGİERİ, S., ATİLİ, A. R., SCUPPA, P.,
MARCHETTİ, R., MENGHİNİ, G., ESPOSİTO,F. (2003). An estimation of Toxocara canis prevalence in dogs, environmental egg contamination and risk of human infection in the Marche region of Italy. Vet Parasitol., 113: 243–252.
HACKETT, T., LAPPİN, M. R. (2003). Prevalence of enteric pathogens in dogs of
north-central Colorado. J Am Anim Hosp Assoc., 39: 52-56.
65
HASSLİNGER, M. A., BURGU, A., EL-SEİFY, M.A., EL-ASSALY, T. (1993). Comparative studies of the helminth status of stray dogs human health consequences. Tierarzt Umschau., 48: 596-606.
HAYASHİ, E., TUDA, J., IMADA, M., AKAO, N., FUJİTA, K.(2005).The high
prevalence of asymptomatic Toxocara infection among schoolchildren in Manado, Indonesia. Southeast Asian J Trop Med Public Health., 36: 1399-406.
HEUKELBACH, J., WİLCKE, T., FELDMEİER, H. (2004). Cutaneous larva migrans (creeping eruption) in an urban slum in Brazil. Int J Dermatol., 43: 511-5.
HOZYASZ, K., MİLANOWSKİ, A. (2002). Toxocariasis an underestimated problem
in paediatrics. Med Wieku Rozwoj., 6:155-162. IDDAWELA, D. R., KUMARASİRİ, P. V., WİJESUNDERA, M. S. (2003).A
seroepidemiological study of toxocariasis and risk factors for infection in children in Sri Lanka. Southeast Asian J Trop Med Public Health., 34: 7-15.
ING, M.B., SCHANTZ, P.M., TURNER, J.A. (1998). Human coenurosis in North
America: case reports and review. Clin Infect Dis., 27: 519-523. İNAN, M., SAKRU, N., VATANSEVER, U., BİLGİ, S. (2006). Visceral larva migrans
presenting as acute abdomen in a child. J Ped Surg., 41: 7-9. JONES, W. B. (1993). Cutaneous larva migrans. South Med J., 86:1311-1313. KABAALİOGLU, A., CEKEN, K., ALİMOGLU, E., SABA, R., APAYDİN, A. (
M. P., BERTRAND, Y. (2005). Thrombocytosis and toxocariasis: report of two pediatric cases. Pediatr Blood Cancer., 44: 190-192.
KAPLAN, K., KUK, S., KALKAN, A. (2002). Elazığ’daki çocuk parkları ve oyun
sahalarında Toxocara spp. araştırılması. Fırat Üniv Sağlık Bil Derg., 16: 277-279.
KAPLAN, M., KALKAN, A., HOSOGLU, S., KUK, S., OZDEN, M., DEMİRDAG, K.,
OZDARENDELİ, A. (2004). The frequency of Toxocara infection in mental retarded children. Mem Inst Oswaldo Cruz., 99: 121-125.
KAREN, E., LUDLAM, B. S., THOMAS, R. (1989). The relationship of park
maintanence and accessibility to dogs to the presence Toxocara sp. ova in the soil. Am J Public Health., 79: 633-634.
KATAKURA, K., HAMADA, A., KOBAYASHİ, A. (1986). The fate of Ascaris eggs
applied to the soil under various conditions. Jap j Parasitol., 35: 1-9.
66
KAZACOS, K. R. (1983). Improved method for recovering ascarid and other helminth eggs from soil associated with epizootics and during survey studies. Am J Vet Res., 44: 896-900.
KİNCEKOVA, J., REİTEROVA, K., DUBİNSKY, P. (1999). Larval toxocariasis and
its clinical manifestation in childhood in the Slovak Republic. J Helminthol., 73: 323-328.
KUMAN, H. A., ALTINTAŞ, N. (1984). Ege bölgesinde serolojik olarak saptanan
toxocariasis olguları. T Parazitol Derg., 7 :113-119. KURTOGLU, S. (1981): Kutanöz larva migrans. Sağlık Derg., (SSYB) 55: 33-37. LABARTHE, N., SERRAO, M. L., FERREİRA, A.M., ALMEİDA, N.K., GUERRERO,
J.A. (2004). Survey of gastrointestinal helminths in cats of the metropolitan region of Rio de Janeiro, Brazil. Vet Parasitol., 123: 133-139.
LE NOBEL, W. E., ROBBEN, S. R., DOPFER, D., HENDRİKX, W.M., BOERSEMA,
J.H., FRANSEN, .F, EYSKER, M.E. (2004). Infections with helminths and/or protozoa in cats in animal shelters in the Netherlands. Tijdschr Diergeneeskd., 129: 2-6.
LOGAR, J., SOBA, B., KRAUT, A., STİRN-KRANJC, B. (2004). Seroprevalence of
Toxocara antibodies among patients suspected of ocular toxocariasis in Slovenia. Korean. J Parasitol., 42: 137-40.
GOMEZ, C., GONZALEZ LAHOZ, J. M. (2004). Cutaneous larva migrans: 34 outside cases. Rev Clin Esp., 204: 636-639.
QUİNN, R., SMİTH, H. V., BRUCE, R. G., GİRDWOOD, R. W. A. (1980). Studies
on the incidence of Toxocara and Toxascaris spp. ova in the environment. 1. A comparison of flotasyon procedures for recovering Toxocara spp. ova from soil. J. Hyg. (Camb.) 84: 83-89.
CUBİLLAN, F., HERNANDEZ, E., GONZALEZ, F., ESCALONA, F. (2004). Prevalence of intestinal parasites in dogs under veterinary care in Maracaibo, Venezuela. Vet Parasitol.,121: 11-20.
RUİZ DE YBANEZ, M. R., GARİJO, M. M., ALONSO, F. D. (2001). Prevalence and
viability of eggs of Toxocara spp. and Toxascaris leonina in public parks in eastern Spain. J Helminthol., 75: 169-173.
SAYGI, G., ÖZÇELİK, S., TEMİZKAN, N. (1990). Sivas sokak köpeklerinin ince
bağırsaklarında bulduğumuz helmintler. T Parazitol Derg., 1: 81-93. SCHANTZ, P. M., GLİCKMAN, L.T. (1978). Toxocaral visceral larva migrans. New
England J. Med., 298: 436-439. SCHUSTER, R., KAUFMANN, A., HERİNG, S. (1997). Investigations on the
endoparasitic fauna of domestic cats in eastern Brandenburg. Berl Munch Tierarztl Wochenschr., 110: 48-50.
SHAIKENOV, B. S., RYSMUKHAMBETOVA, A. T., MASSENOV, B., DEPLAZES,
P., MATHIS, A., TORGERSON, P. R. (2004). The use of a polymerase chaın reactıon to detect Echınococcus granulosus (G1 strain) eggs in soil samples. Am J Trop Med Hyg., 71: 441–443.
SHİMİZU, T. (1993). Prevalence of Toxocara eggs in sandpits in Tokushima city
and its outskirts. J Vet Med Sci., 55 : 807-811. SMİTH, T.E., HAGSTAD, H.V., BEARD, G.B. (1984). A risk assesment in botan
Rouge, Lousiana. Int J Zoonoses., 11: 189-194. ŞAHİN, I., EKİNCİ, N., ŞEN, I., ÖZCAN, M., GÖDEKMERDAN, A. (1993). Kayseri
yöresi köpeklerinde Echinococcus granulosus (Batsch,1876) ve diğer parazitlerin yayılışı. T Parazitol Derg., 17: 69-76.
TAŞAN, E. (1982). Elazığ Kırsal Yöre Köpeklerinde Görülen Helmintlerinin Yayılışı
ve İnsan Sağlığı Yönünden Önemi. Doçentlik Tezi. Fırat Üniv. Vet. Fak., Elazığ.
69
THEVENET, P. S., NANCUFİL, A., OYARZOC, M., TORRECİLLAS, C., RASO, S., MELLADO,
I., FLORES, M. E., CORDOBA, M. G., MİNVİELLE, M. C.,
BASUALDO, J. A. (2004). An eco-epidemiological study of contamination of soil with infective forms of ıntestinal parasites. Europ J Epidemiol., 19: 481-489.
TINAR, R., COŞKUN, Ş. Z., DOĞAN, H., DEMİR, S., AKYOL, Ç. V., AYDIN, L.
(1989). Bursa yöresi köpeklerde görülen helmint türleri ve bunların yayılışı. T Parazitol Derg., 13: 113-120.
TİĞİN, Y., BURGU, A., DOĞANAY, A., ÖGE, S., UMUR, Ş. (1989). Ankara
hayvanat bahçesindeki bazı memeli ve kanatlı dışkılarının helmint yönünden incelenmesi. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 36: 646-664.
TOPARLAK, M., GARGILI, A., TÜZER, E., KELEŞ, V., ULUTAŞ ESATGİL, M.,
ÇETİNKAYA, H. (2002). Contamination of children’s playground sandpits with toxocara eggs in İstanbul, Turkey. Turk J Vet Anim Sci., 26: 317-320.
TREMBLAY, A., MACLEAN, J.D., GYORKOS, T., MACPHERSON, D.W. (2000).
Outbreak of cutaneous larva migrans in a group of travellers. Trop Med Int Health., 5: 330-334.
UHLİKOVA, M., HUBNER, J. (1998). Seroprevalence of Toxocara canis infection in
Czech Republic. Cent Eur J Public Health., 6: 195-198. UMECHE, N. (1989). Helminth ova in soil from children’s playgraunds in Calabar,
Nigeria. Centr Afrikan J Med., 35: 432-434. UMUR, Ş., ARSLAN M.Ö. (1998). Kars yöresi sokak köpeklerinde görülen helmint
türlerinin yayılışı. T Parazitol Derg., 22: 188-193. UNAT, E.K., (1979). Tıp Parazitolojisi İnsanın Ökaryonlu Parazitleri ve Bunlarla
Oluşan Hastalıklar 2. baskı, İstanbul.. İstanbul Üniv. Cerrahpaşa Tıp Fak. Yayın., No: 2597/62, s: 399-464.
(1987). Veterinary Parasitology. Longman Sci Tech, Essex, England,. VALKOUNOVA, J. (1982). Parasitological investigation of children's sand boxes
and dog faeces from public areas in old housing districts of Prague. Folia Parasitol., 29: 25-32.
VASQUEZ, T. O., RUİZ HERNANDEZ, A., MARTİNEZ BARBABOSA, I., MERLİN
MARİN, P.N., TAY ZAVALA, J., PEREZ TORRES, A. (1996). Soil contamination with Toxocara sp. eggs in public parks and home gardens from Mexico City. Bol Chil Parasitol., 51: 54-58.
VİCENTE, J., PALOMARES, F., RUİZ DE IBANEZ, R., ORTİZ, J. (2004).
Epidemiology of Ancylostoma spp. in the endangered Iberian lynx (Lynx pardinus) in the Donana National Park, south-west Spain. J Helminthol., 78: 179-183.
70
WİWANİTKİT, V., WAENLOR, W. (2004). The fruquency rate of Toxocara species contamination in soil samles from public yards in a urban area ‘’Payatha’’, Bangkok, Thailand. Rev Inst Med Trop S Paulo., 46: 113-114.
WOLFE, A., WRİGHT, I. P. (2003). Human toxocariasis and direct contact with
dogs. Vet Rec., 152: 419-422. ZEYBEK, H., TOKAY, A. (1990). Ankara yöresinde evcil ve yabani canidae’ lerde
Echinococcus türlerinin yayılışı, cyst şekillerinin ensidansı ve kontrol olanaklarının araştırılması. Etlik Vet Mikrobiyol Derg., 6: 1-19.
ZEYBEK, H., TATAR, N., TOKAY, A. (1992). Ankara kırsal alan köpeklerinde
görülen parazitler ve bunların yayılışı. Etlik Vet Mikrobiyol Derg., 7: 17-27. ZUNİNO, M.G., DE FRANCESCO, M.V., KURUC, J.A., SCHWEİGMANN, N.,
WİSNİVESKY-COLLİ, M.C., JENSEN, O. (2000). Contamination by helminths in public places of the province of Chubut, Argentina. Bol Chil Parasitol., 55: 78-83.
71
ÖZGEÇMİŞ I- Bireysel Bilgiler Adı : Hamza
Soyadı : Avcıoğlu
Doğum yeri ve tarihi : Erzurum, 01.02.1976
Uyruğu : Türkiye Cumhuriyeti
Medeni durumu : Evli
Askerlik durumu : Tecilli (23.09.2008)
İletişim adresi ve telefonu : Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Parazitoloji Anabilim Dalı
Dışkapı/ ANKARA.
GSM: 0 555 499 72 44
II- Eğitimi Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi (1999)
Narman Lisesi (1992)
18 Mart İlkokulu (1986)
Yabancı Dili: İngilizce
III- Ünvanları
Veteriner Hekim (1999)
Araştırma Görevlisi (2001)
IV- Mesleki Deneyimi
V- Üye Olduğu Bilimsel Kuruluşlar
Türkiye Parazitoloji Derneği
72
VI- Bilimsel İlgi Alanları Yayınları:
* YILDIRIM, M. Z., KUTSAL, O., AVCIOĞLU, H. (2007). Spirocercosis in a dog. Ankara Univ Vet Fak Derg., (Baskıda).
* YILDIRIM, M. Z., AVCIOĞLU, H., YARDIMCI, B., AYDIN, Y. (2006) Anadolu yaban koyunlarında karşılaşılan paraziter enfestasyonlar. III. Ulusal Patoloji Kongresi, 6-9 Eylül 2006 Elazığ. (Poster).
VII- Bilimsel Etkinlikleri * 12. Ulusal Parazitoloji Kongresi, Konya (8–12 Eylül 2003), katılım * 2. Ulusal Hidatidoloji Kongresi, Bursa (15–18 Eylül 2004), katılım * Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı’ nda yürütülen projeler, rutin laboratuar tetkikleri ve teorik, pratik derslere katılım Projeleri:
* Hydatidosisin serodiagnozunda kist sıvısı antijenlerinin SDS-Page ve Western blotting yöntemleri ile karşılaştırmalı analizi. Ankara Üniv. Araştırma Fonu, Ankara. (30.09.2003/08–10–059)