Page 1
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
ANATOMIA APLICADA À
PROPAGAÇÃO DE
INFECÇÕES
ANATOMIA APLICADA ANATOMIA APLICADA ÀÀ
PROPAGAPROPAGAÇÇÃO DE ÃO DE
INFECINFECÇÇÕESÕES
Anatomia Aplicada à OdontologiaAnatomia Aplicada Anatomia Aplicada àà OdontologiaOdontologia
Page 2
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Anatomia Aplicada à
Propagação de Infecções
Anatomia Aplicada Anatomia Aplicada àà
PropagaPropagaçção de Infecão de Infecççõesões
Dr. Peter Reher, CD, MSc, PhDDr. Peter Reher, Dr. Peter Reher, CD, CD, MScMSc, , PhDPhD
Especialista e Mestre em CTBMF - UFPel-RS
Doutor (PhD) em CTBMF - University of London
Professor Adjunto da UFMG
Especialista e Mestre em CTBMF - UFPel-RS
Doutor (PhD) em CTBMF - University of London
Professor Adjunto da UFMG
Page 3
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Etiologia das InfecEtiologia das Infecçções ões OdontogênicasOdontogênicas
�Periapical
� Cárie
� Necrose pulpar
� Infecção periapical
�Periodontal
� Gengivite
� Bolsa periodontal
�� PeriapicalPeriapical
�� CCáárierie
�� Necrose pulparNecrose pulpar
�� InfecInfecçção ão periapicalperiapical
�� PeriodontalPeriodontal
�� GengiviteGengivite
�� Bolsa periodontalBolsa periodontal
Page 4
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Vias de PropagaçãoVias de PropagaVias de Propagaççãoão
�Continuidade
� Cárie – polpa – periápice – espaços
�Sanguínea
� Venosa – trombose seio cavernoso
� Arterial – bacteremia – endocardite
�Bainhas nervosas
��ContinuidadeContinuidade
�� CCáárie rie –– polpa polpa –– periperiáápicepice –– espaespaçços os
��SanguSanguííneanea
�� Venosa Venosa –– trombose seio cavernosotrombose seio cavernoso
�� Arterial Arterial –– bacteremiabacteremia –– endocarditeendocardite
��Bainhas nervosasBainhas nervosas
Page 5
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Fatores DeterminantesFatores Determinantesda Localizada Localizaçção Inicialão Inicial
�Espessura das corticais
� Vestibular
� Lingual
� Apical
�Inserções musculares
� Vestíbulo bucal
� Espaços fasciais
��Espessura das corticaisEspessura das corticais
�� VestibularVestibular
�� LingualLingual
�� ApicalApical
�� InserInserçções muscularesões musculares
�� VestVestííbulo bucalbulo bucal
�� EspaEspaçços fasciaisos fasciais
Page 6
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espessura das corticaisEspessura das corticais
PalatoPalatoPalato Vestíbulo bucalVestVestííbulo bucalbulo bucal
Page 7
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
InserInserçções muscularesões musculares
Vestíbulo bucalVestVestííbulo bucalbulo bucal Espaço bucalEspaEspaçço bucalo bucal
Page 8
Abscessos Iniciais na MaxilaAbscessos Iniciais na Maxila
VestVestííbulobuloAbaixoAbaixoElevador do Elevador do ângâng. da boca. da boca
VestibularVestibular
VestVestííbulobuloAbaixoAbaixoBucinadorBucinadorVestibularVestibular
MolaresMolaresEspaEspaçço bucalo bucalAcimaAcima
VestVestííbulobuloAbaixoAbaixoOrbicular da Orbicular da bocaboca
VestibularVestibularIncisivo Incisivo
laterallateral
VestVestííbulobuloAbaixoAbaixoOrbicular da Orbicular da bocaboca
VestibularVestibularIncisivo Incisivo
centralcentral
PalatoPalato________PalatinaPalatina
VestVestííbulobuloAbaixoAbaixoBucinadorBucinadorVestibularVestibularPrPréé--molaresmolares
EspaEspaçço o caninocanino
AcimaAcimaCaninoCanino
PalatoPalato________PalatinaPalatina
LocalLocalRelaRelaççãoãoMMúúsculosculoCorticalCorticalDenteDente
Page 9
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Abscesso palatinoAbscesso palatinoAbscesso palatino
Page 10
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Abscesso vestibularAbscesso vestibularAbscesso vestibular
Page 11
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 12
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 13
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 14
Abscessos Iniciais na MandAbscessos Iniciais na Mandííbulabula
EspaEspaçço o submandibularsubmandibular
AbaixoAbaixoMiloMilo--hihióóideoideoLingualLingual22˚̊ e 3e 3˚̊
MolaresMolares
EspaEspaçço o sublingualsublingual
AcimaAcimaMiloMilo--hihióóideoideoLingualLingual
11˚̊ e 2e 2˚̊
MolaresMolares
EspaEspaçço o submentualsubmentual
AbaixoAbaixo
VestVestííbulobuloAcimaAcima
MentualMentualVestibularVestibularIncisivosIncisivos
VestVestííbulobuloAcimaAcimaBucinadorBucinadorVestibularVestibular
VestVestííbulobuloAcimaAcima
Depressor Depressor ângâng. . da bocada boca
VestibularVestibularCaninoCanino
EspaEspaçço bucalo bucalAbaixoAbaixo
VestVestííbulobuloAcimaAcimaBucinadorBucinadorVestibularVestibular
PrPréé--molaresmolares
EspaEspaçço o submentualsubmentual
AbaixoAbaixo
LocalLocalRelaRelaççãoãoMMúúsculosculoCorticalCorticalDenteDente
Page 15
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Abscesso vestibularAbscesso vestibularAbscesso vestibular
Page 16
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 17
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Infecções Odontogênicas ComplexasInfecInfecçções ões OdontogênicasOdontogênicas ComplexasComplexas
� Infecção em
Espaços Faciais
�Seio Maxilar
�Trombose do Seio
Cavernoso
�Celulite Periorbital
�� InfecInfecçção em ão em
EspaEspaçços Faciais os Faciais
�� Seio MaxilarSeio Maxilar
�� Trombose do Seio Trombose do Seio
CavernosoCavernoso
�� Celulite PeriorbitalCelulite Periorbital
Page 18
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
CaracterCaracteríísticas dos sticas dos EspaEspaçços Fasciaisos Fasciais
�Limitados por fáscias
�Virtuais
�Preenchidos por gordura e tecido conjuntivo
frouxo
�Pouco vascularizados
�Fácil propagação
�Tratamento mais complexo
�� Limitados por fLimitados por fáásciasscias
�� VirtuaisVirtuais
�� Preenchidos por gordura e tecido conjuntivo Preenchidos por gordura e tecido conjuntivo
frouxofrouxo
�� Pouco vascularizadosPouco vascularizados
�� FFáácil propagacil propagaççãoão
�� Tratamento mais complexoTratamento mais complexo
Page 19
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços FasciaisEspaEspaçços Fasciaisos Fasciais
�Primários
� Maxila
� Mandíbula
�Secundários
� Mastigador
�Cervicais
��PrimPrimááriosrios
�� Maxila Maxila
�� MandMandííbulabula
��SecundSecundááriosrios
�� MastigadorMastigador
��CervicaisCervicais
Page 20
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçços Fasciais Primos Fasciais Primááriosrios
�Maxila
� Canino
� Bucal
� Infratemporal
��MaxilaMaxila
�� CaninoCanino
�� BucalBucal
�� InfratemporalInfratemporal
Page 21
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Caninoo Canino
Page 22
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 23
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Bucalo Bucal
�Limites
� Bucinador
� Pele
� Arco zigomático
� Mandíbula
��LimitesLimites
�� BucinadorBucinador
�� PelePele
�� Arco Arco zigomzigomááticotico
�� MandMandííbulabula
Page 24
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Bucalo Bucal
Page 25
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 26
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 27
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 28
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Infratemporalo Infratemporal
Page 29
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 30
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçços Fasciais Primos Fasciais Primááriosrios
�Mandíbula
� Bucal
� Submentual
� Submandibular
� Sublingual
�� MandMandííbulabula
�� BucalBucal
�� SubmentualSubmentual
�� SubmandibularSubmandibular
�� SublingualSublingual
Page 31
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Bucalo Bucal
Page 32
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 33
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 34
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 35
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço o SubmentualSubmentual
Page 36
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 37
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Submandibularo Submandibular
Page 38
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 39
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçço Sublingualo Sublingual
Page 40
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Angina de LudwigAngina de LudwigAngina de Ludwig
�Espaço submandibular bilateral
�Espaço sublingual bilateral
�Espaço submentual
� RISCO DE VIDA – VIA AÉREA!
��EspaEspaçço submandibular bilateralo submandibular bilateral
��EspaEspaçço sublingual bilateralo sublingual bilateral
��EspaEspaçço o submentualsubmentual
�� RISCO DE VIDA RISCO DE VIDA –– VIA AVIA AÉÉREA!REA!
Page 41
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 42
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 43
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 44
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 45
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 46
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 47
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 48
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços FasciaisEspaEspaçços Fasciaisos Fasciais
�Primários
� Maxila
� Mandíbula
�Secundários
� Mastigador
�Cervicais
�� PrimPrimááriosrios
�� Maxila Maxila
�� MandMandííbulabula
�� SecundSecundááriosrios
�� MastigadorMastigador
�� CervicaisCervicais
Page 49
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçços Fasciais Secundos Fasciais Secundááriosrios
�Espaço Mastigador
� Temporal superficial
� Temporal profundo
� Massetérico
� Pterigo-mandibular
� Infratemporal
�� EspaEspaçço Mastigadoro Mastigador
�� Temporal superficialTemporal superficial
�� Temporal profundoTemporal profundo
�� MassetMassetééricorico
�� PterigoPterigo--mandibularmandibular
�� InfratemporalInfratemporal
Page 50
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 51
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 52
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 53
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 54
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços FasciaisEspaEspaçços Fasciaisos Fasciais
�Primários
� Maxila
� Mandíbula
�Secundários
� Mastigador
�Cervicais
��PrimPrimááriosrios
�� Maxila Maxila
�� MandMandííbulabula
��SecundSecundááriosrios
�� MastigadorMastigador
��CervicaisCervicais
Page 55
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
FFáásciascia Cervical Cervical
�Lâmina de revestimento
�Lâmina pré-traqueal
�Lâmina pré-vertebral
� Fáscia alar
� Bainha carotídea
� Fascia superficial
�� Lâmina de Lâmina de revestimentorevestimento
�� Lâmina prLâmina préé--traquealtraqueal
�� Lâmina prLâmina préé--vertebralvertebral
�� FFáásciascia alaralar
�� Bainha carotBainha carotíídeadea
�� FasciaFascia superficialsuperficial
Page 56
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Fáscia CervicalFFáásciascia CervicalCervical
�Lâmina de revestimento
�Lâmina pré-traqueal
�Lâmina pré-vertebral
�Fáscia alar
�Bainha carotídea
�Fascia superficial
�� Lâmina de Lâmina de revestimentorevestimento
�� Lâmina prLâmina préé--traquealtraqueal
�� Lâmina prLâmina préé--vertebralvertebral
��FFáásciascia alaralar
��Bainha carotBainha carotíídeadea
��FasciaFascia superficialsuperficial
Page 57
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 58
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
EspaEspaçços Fasciais Cervicaisos Fasciais Cervicais
�Espaço Faríngeo Lateral
� Entre m. pterigóideo medial e faringe
�Espaço Retrofaríngeo
� Entre fáscia bucofaríngea/pré-traqueal e fáscia alar
�Espaço Pré-vertebral
� Entre fáscia alar e fáscia pré-vertebral
�� EspaEspaçço Faro Farííngeo Lateralngeo Lateral
�� Entre m. pterigEntre m. pterigóóideo medial e faringeideo medial e faringe
�� EspaEspaçço o RetrofarRetrofarííngeongeo
�� Entre fEntre fááscia scia bucofarbucofarííngea/prngea/préé--traquealtraqueal e fe fááscia alarscia alar
�� EspaEspaçço Pro Préé--vertebralvertebral
�� Entre fEntre fááscia alar e fscia alar e fááscia prscia préé--vertebralvertebral
Page 59
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaço Faríngeo LateralEspaEspaçço Faro Farííngeo Lateralngeo Lateral
Page 60
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços Retrofaríngeo e Pré-vertebral
EspaEspaçços os RetrofarRetrofarííngeongeo e e PrPréé--vertebralvertebral
Page 61
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços Retrofaríngeo
e Pré-vertebral
EspaEspaçços os RetrofarRetrofarííngeongeo
e e PrPréé--vertebralvertebral
Page 62
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 63
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 64
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Infecções Odontogênicas ComplexasInfecInfecçções ões OdontogênicasOdontogênicas ComplexasComplexas
� Infecção em
Espaços Faciais
�Seio Maxilar
�Trombose do Seio
Cavernoso
�Celulite Periorbital
�� InfecInfecçção em ão em
EspaEspaçços Faciais os Faciais
�� Seio MaxilarSeio Maxilar
�� Trombose do Seio Trombose do Seio
CavernosoCavernoso
�� Celulite PeriorbitalCelulite Periorbital
Page 65
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Sinusite OdontogênicaSinusite Sinusite OdontogênicaOdontogênica
�Infecções de
Molares
�7 > 6 > 8 > 5
�Raízes fraturadas
�Dentes no seio
�� InfecInfecçções de ões de
Molares Molares
��7 > 6 > 8 > 57 > 6 > 8 > 5
��RaRaíízes fraturadaszes fraturadas
��Dentes no seioDentes no seio
Page 66
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 67
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 68
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 69
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 70
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 71
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 72
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 73
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Trombose do Seio CavernosoTrombose do Seio CavernosoTrombose do Seio Cavernoso
�Localização� Base do crânio
� Lado sela túrcica
�Relações:
� A. carótida interna
� N. oftálmico� N. oculomotor
� N. troclear� N. abducente
��LocalizaLocalizaççãoão�� Base do crânioBase do crânio
�� Lado sela Lado sela ttúúrcicarcica
��RelaRelaçções:ões:
�� A. carA. caróótida internatida interna
�� N. oftN. oftáálmicolmico
�� N. N. oculomotoroculomotor
�� N. troclearN. troclear
�� N. abducenteN. abducente
Page 74
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
�Veia Facial
� Veias oftálmicas
�Plexo venoso
pterigóideo
� Veias emissárias
esfenoidais
��Veia FacialVeia Facial
�� Veias oftVeias oftáálmicaslmicas
��Plexo venoso Plexo venoso
pterigpterigóóideoideo
�� Veias emissVeias emissáárias rias
esfenoidaisesfenoidais
Comunicações do Seio CavernosoComunicaComunicaçções do Seio Cavernosoões do Seio Cavernoso
Page 75
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Page 76
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Celulite PeriorbitalCelulite PeriorbitalCelulite Periorbital
�Origem
� Espaço canino
� Dacriocistite
� Seio maxilar
�Riscos
� Trombose seio cavernoso
� Danos ao conteúdo da órbita
�� OrigemOrigem
�� EspaEspaçço caninoo canino
�� DacriocistiteDacriocistite
�� Seio maxilarSeio maxilar
�� RiscosRiscos
�� Trombose seio Trombose seio
cavernosocavernoso
�� Danos ao conteDanos ao conteúúdo do
da da óórbitarbita
Page 77
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhDProf. Peter Reher, CD, MSc, PhD
ACABOU!ACABOU!
Obrigado pela
atenção
Peter Reher
Obrigado pela Obrigado pela
atenatenççãoão
Peter ReherPeter Reher