Top Banner
Yuda Herdanto 06/195395/KU/11829 anatomy Cardiology pulmonology BLOK 12
22

ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

Oct 26, 2014

Download

Documents

Jyj Ais
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

Yuda Herdanto

06/195395/KU/11829

anatomy Cardiology

pulmonology

BLOK 12

Page 2: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 1

SISTEM RESPIRASISISTEM RESPIRASISISTEM RESPIRASISISTEM RESPIRASI

SINUS PARANASAL!

• Sinus maxillaris

☺ Aliran mukus � menuju meatus nasi media (hiatus semilunaris)

☺ Vaskularisasi � A.Infraorbitalis

☺ Inervasi � N.Infraorbitalis

☺ Limfonodi � Lnn.Submandibula

• Sinus frontalis

☺ Aliran mukus � Menuju meatus nasi media (hiatus semilunaris)

melalui ductus frontonasalis/infundibulum ethmoidalis.

☺ Vaskularisasi � A.Ethmoidalis anterior

☺ Inervasi � N.Supraorbital (N.V1)

☺ Limfonodi � Lnn.Retropharynx

• Sinus ethmoidalis

☺ Dibagi dalam � Cellulae Anterior – Media – Posterior

☺ Aliran mukus:

� Cellulae Anterior � Meatus nasi media (Infundibulum

ethmoidale)

� Cellulae Media � Meatus nasi media (Bulla

ethmoidale)

� Cellulae Posterior � Meatus nasi superior

☺ Vaskularisasi � A.Ethmoidales anterior

☺ Inervasi:

� Cellulae anterior: N.Ethmoidales anterior

� Cellulae media – posterior: N.Ethmoidales posterior

☺ Limfonodi:

� Anterior – Media: Lnn.Submandibula

� Posterior: Lnn.Retropharynx

• Sinus sphenoidalis

☺ Aliran mukus � Recessus sphenoethmoidales

☺ Vaskularisasi � A.Ethmoidales posterior

☺ Inervasi � N.Ethmoidales posterior (N.V1)

☺ Limfonodi � Lnn. Retropharynx

FUNGSI SINUS PARANASAL!

• Meringankan cranium

• Phonasi

BAGIAN LUAR DARI HIDUNG?

• Apex nasi � mancung

• Dorsum nasi

• Alae nasi

• Radix nasi � daerah yang berbatasan dengan dahi

Page 3: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 2

BAGIAN LUAR HIDUNG KETIKA KULIT DIBUKA!

• Os nasale

• Cartilago nasi lateralis

• Cartilago alaris major

☺ Crus laterale

☺ Crus mediale

• Cartilago alaris minor

• Cartilago septi nasi

• Nares (lubang hidung)

APA SAJA PEMBENTUK SEPTUM NASI?

• Cartilago alaris major crus mediale

• Cartilago septi nasi

• Os Ethmoidale, Lamina perpendicularis

• Os vomer

HIDUNG BAGIAN DALAM

VESTIBULUM NASI

• Terdapat Vibrissae

• Batas-batas vestibulum nasi:

☺ Lateral �

� Cartilago alaris major crus lateral

� Cartilago alaris minor

☺ Medial �

� Cartilago alaris major crus mediale

� Cartilago septi nasi

LIMEN NASI

• Merupakan batas antara vestibulum nasi dan cavum nasi.

• Terdapat pergantian kulit (squamous stratificatum) menjadi mukosa

(pseudocolumnare ciliatum).

CAVUM NASI (PART 1)

• Concha nasalis suprema

• Recessus sphenoethmoidales

☺ Muara sinus sphenoidales

• Concha nasalis superior + Meatus nasi superior

☺ Muara sinus ethmoidales posterior

• Concha nasalis media + Meatus nasi media

☺ Pada bagian anterior concha nasalis media, terdapat cekungan yang

dinamakan “Atrium nasi” yang terdapat penonjolan berupa “Agger

Nasi” yang berisi “Carina Nasi” (Berperan dalam bersin)

☺ Terdapat Bulla & Infundibulum ethmoidales

Page 4: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 3

☺ Terdapat hiatus semilunaris

☺ Muara sinus frontalis (dihubungkan oleh ductus frontonasalis)

☺ Muara sinus maxillaris

☺ Muara sinus ethmoidales anterior et posterior

• Concha nasalis inferior + Meatus nasi inferior

☺ Terdapat ductus nasolacrimalis

• Choana

CAVUM NASI (PART 2)

• Regio:

☺ 1/3 Superior � Pars olfactorii (Neuroepithelium)

☺ 2/3 Inferior � Pars respiratorius (Epitel Pseudocolumnare ciliatum)

• Batas-batas cavum nasi:

☺ Medial: Septum nasi

☺ Lateral: Concha nasalis & Meatus nasalis, Proc. Frontalis Os Maxilla, Os

Sphenoidale, Os Nasi, Os Ethmoidale, Os Lacrimale (S-N-E-L)

☺ Atap: Bulla ethmoidales

☺ Lantai: Palatum durum

• Vaskularisasi cavum nasi:

☺ Bagian anterior � A.Nasalis anterior lateral et A.Nasalis anterior septi

(Cabang dari A.Ethmoidalis Anterior & Posterior)

☺ Bagian posterior � A.Nasalis posterior lateral et A.Nasalis posterior

septi (Cang dari A.Sphenopalatina)

☺ Pembuluh Vena � V.Ophtalmica, V.Facialis, V.Palatina

PLEXUS KIESSEL BACH!

• A.Facialis (A.Nasalis Posterior Septi)

• A.Ethmoidalis anterior et posterior

• A.Labialis superior � Jika pecah menyebabkan epistaksis anterior

• A.Palatina major � Jika pecah menyebabkan epistaksis anterior

• A.Sphenopalatina � Jika pecah menyebabkan epistaksis posterior yang

menimbulkan hipertensi….

• Inervasi cavum nasi:

☺ Parasimpatis � Ganglion Sphenopalatina

� Sensoris � N.Infraorbitalis

� Motoris

� Bagian Luar � N.Nasalis anterior Rr.Nasalis externa

� Bagian Anterior � N.Nasalis anterior

� Bagian posterior � N.Nasalis posterior & N.Nasalis

superior

☺ Simpatis � Ganglion Cervicalis Superior

• Limfonodi cavum nasi:

☺ Bagian anterior � Lnn. Submaxillaris

☺ Bagian posterior � Lnn. Retropharynx

Page 5: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 4

PHARYNX

• Dilapisi oleh fascia buccopharynx

• M.Constrictor pharyngeus (Superior – Media – Inferior)

• Recessus pharyngeus

☺ Terdapat “Tonsilla tuba”

• Torus tubarius (terbentuk dari cartilage tuba auditiva)

• Ostium faringeum tuba auditiva

• Torus levatorius (terbentuk dari M.levator veli palatini)

• Plica salphingopalatina

• Plica salphingopharyngea ☺ M.Salphingopharyngea � membuka Ostium pharyngeum tuba auditiva.

• Glandulae pharyngea

• Recessus piriformis

• Plica nervi laryngei superioris

• Plica pharyngoepiglottica

• Epiglottis

• Plica aryepiglottica

• Tuberculum cuneiforme

• Tuberculum corniculatum

• Incisura interarytenoidea

• Additus laryngeus

PINTU-PINTU PHARYNX

• Choana � Batas antara cavum nasi dengan nasopharynx

• Isthmus Pharyngeum � Batas antara nasopharynx dengan oropharynx

• Isthmus Faucium � Batas antara cavum oris dengan oropharynx

INERVASI PHARYNX!

• Nasopharynx � N.Maxillaris (V2)

• Oropharynx � N.Glossopharyngeus

• Laryngopharynx � N.Vagus

LARYNX

• Skeletopi: VC3-VC6

• Additus laryngeus

☺ Dibatasi oleh Incisura interarytenoidea, Plica aryepiglottica, Epiglottica

• Plica vestibularis

• Plica vocalis

• Vestibulum laryngis

☺ Ruangan diatas rima vestibularis & dibawah epiglottis

• Rima vestibularis

☺ Ruangan diantara 2 plica vestibularis

• Ventriculus laryngis

Page 6: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 5

☺ Nama klinis: saccus MORGAGNI

☺ Ruangan diantara plica vestibularis & plica vocalis

• Rima glottidis

☺ Ruangan diantara 2 plica vocalis

• Cavitas infraglottica

☺ Ruangan dibawah rima glottidis

INERVASI LARYNX!

• Mukosa larynx � N.Laryngeus superior ramus internus

• Sensoris

☺ Diatas plica vocalis � N.Laryngeus superior ramus internus

☺ Dibawah plica vocalis � N.Laryngeus recurrent (sinistra)

• Motoris

☺ M.Cricothyroid (menegangkan plica vocalis) � N.Laryngeus superior

ramus externus ☺ Otot kecuali M.Cricothyroid � N.Laryngeus recurrent (sinistra)

Secara umum, inervasi larynx oleh N.VAGUS! namun dipercabangkan oleh:

• N.Laryngeus superior

☺ Ramus internus � Menembus membran

☺ Ramus externus � Tidak menembus membran

• N.Laryngeus inferior

☺ N.Laryngeus Recurrent (Dextra) � Dipercabangkan saat sejajar dengan

A.Subclavius

☺ N.Laryngeus Recurrent (Sinistra) � Dipercabangkan saat sejajar dengan

Arcus aorta

VASKULARISASI LARYNX!

• A.Laryngea Superior (A.Thyroidea Superior)

• A.Laryngea Inferior (A.Thyroidea Inferior)

LIMFONODI LARYNX!

• Diatas plica vestibularis � lnn.Cervicalis profundi superior

• Ventriculus laryngis � tidak ada limfonodi…..

• Dibawah plica vocalis � lnn.Cervicalis profundi inferior

CARTILAGO LARYNX

Cartilago penyusun larynx, terdiri atas:

• Cartilago tunggal � Cart.Thyroidea, Cart.Cricoidea, Cart.Epiglottica

• Cartilago berpasangan � Cart.Corniculata, Cart.Arytenoidea, Cart.Cuneiforme,

Cart.Triticea (pada lig.Thyrohyoideum laterale).

Page 7: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 6

CARTILAGO THYROID

• Lamina dextra et sinistra

• Incisura tyroidea superior et inferior

• Prominentia laryngea (Adam’s Apple)

• Cornu superius et inferius

• Tuberculum thyroideum superior et inferior

• Linea oblique

CARTILAGO ARYTENOIDEA

• Lig. Vestibulare

• Lig.Vocale

OTOT LARYNX

OTOT-OTOT DEPRESSOR & ELEVATOR LARYNX!

• Fungsi Larynx � Respirasi, Proteksi, Pronasi…….

• Otot depressor (St Sh Oh) / Otot infrahyoid kecuali M.Thyrohyoid

☺ M.Sternothyroid, M.Sternohyoid, M.Omohyoid

• Otot elevator (Sh, Gh, Mh, Sp, Pp,Sgp, D)

☺ M.Stylohyoid, M.Geniohyoid, M.Mylohyoid, M.Digastricus,

M.Stylopharynx, M.Palatopharynx, M.Salpingopharynx.

KLASIFIKASI OTOT!

• Otot untuk aditus laryngis

☺ Menutup: M.Aryepiglottica, M.Arytenoid Oblique (AE, AO)

☺ Membantu menutup: M.Thyroarytenoid

☺ Membuka: M.Thyroepiglottica (TE)

• Otot untuk rima glottidis

☺ Menutup (adduksi): M.Cricoarytenoid Lateral (CAL)

☺ Membuka (abduksi): M.Cricoarytenoid Posterior (CAP)

� Pada preparat terlihat dibelakang Cartilago cricoid……

• Otot untuk plica vocalis

☺ Menegangkan: M.Cricothyroid (CT)

☺ Mengendorkan: M.Thyroarytenoid, M.Vocalis (TA,V)

MEMBRAN LARYNX

MEMBRAN LUAR PELAPIS LARYNX!

• Membran thyrohyoidea

☺ Ditembus oleh N.Laryngeus Superior Ramus Internus, A.Laryngeus

Superior, V.Laryngeus Superior

☺ Bagian medial, terdapat penebalan menjadi lig.thyrohyoideum medianum

☺ Dibagian lateral, terdapat penebalan menjadi lig.thyrohyoideum laterale

Page 8: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 7

• Membran cricothyroid

MEMBRAN PELAPIS MUKOSA LARYNX!

• Pada vestibulum laryngis � Membrana Quadrangularis

• Pada cavitas infraglottidis � Membrana Conus elasticus

TRACHEA

• Skeletopi: VC6 (dibawah cricoid) – VT4-5 (angle of louise)

• Merupakan “cartilago trachealis” yang berbentuk cincin sebanyak 16-20 buah,

dimana diantara kedua ujung cincin itu dihubungkan oleh “Pars

intermembranacea”. Dan didalam trachea terdapat “M.Trachealis”

• Lig. Annularia (ligamentum diantara cartilago tracheales)

• Bifurcatio trachea

☺ Carina trachealis(Cartilago berbentuk segitiga)

• Vaskularisasi � A.Thyroidea inferior, Rr.Trachealis

• Inervasi � N.Laryngeus recurrent, Rr.Trachealis

• Limfonodi � Lnn.Paratracheal

PULMO

PERJALANAN MENUJU PERTUKARAN UDARA……..

Bronchus principalis � Bronchus secundus/lobaris � Bronchus segmentalis �

Bronchiolus terminalis � Bronchiolus respiratorius � Ductus alveolaris � Sacculus �

Alveolus…….

BRONCHUS

• Bronchus principalis dexter (pendek, lebar, vertical)

☺ bronchus lobaris superior dexter

☺ bronchus lobaris medius dexter

☺ bronchus lobaris inferior dexter

• Bronchus principalis sinister (panjang, sempit, landai)

☺ bronchus lobaris superior sinister

☺ bronchus lobaris inferior sinister

FACIES PULMONIS

• Facies costalis

☺ Diinervasi N.Intercostalis

• Facies mediastinalis

☺ Diinervasi N.Phrenicus

• Facies diaphragmatica

☺ Diinervasi N.Phrenicus & N.Intercostalis

Page 9: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 8

PULMO DEXTER PULMO SINISTER

Apex pulmonis

Bassis pulmonis

Memiliki 3 lobus:

• Lobus superior (3 segmen)

• Lobus medius (2 segmen)

• Lobus inferior (5 segmen)

Memiliki 2 lobus:

• Lobus superior (5 segmen)

• Lobus inferior (5 segmen)

Memiliki 2 fissura:

• Fissura obliqua

☺ Lobus Superior – Inferior

☺ Lobus Media – Inferior

• Fissura horizontalis (Costa 4)

☺ Lobus Superior – Media

Memiliki 1 fissura:

• Fissura obliqua

☺ Lobus Superior – Inferior

Impressio & Sulcus:

• Impressio cardiaca dextra

• Impressio costalis

• Sulcus Costa 1

• Sulcus oesophageal

• Sulcus vena cava superior

• Sulcus vena azygos

Impressio & Sulcus:

• Impressio cardiaca sinistra

• Sulcus A.subclavii sinistra

• Sulcus costa I

• Sulcus aorta ascendens

• Sulcus arcus aorta

• Sulcus aorta descendens

Bangunan pada hillum:

• Bronchus principalis dexter

• A.Pulmonalis dextra

• V.Pulmonalis dextra

• Lnn.Bronchopulmonalis

• Lig.Pulmonale

Bangunan pada hillum:

• A.Pulmonalis sinistra

• Bronchus principalis sinister

• V.Pulmonalis sinistra

• Lnn.Bronchopulmonalis

• Lig.Pulmonale

Bangunan spesifik….. Bangunan spesifik……

• Lingula pulmonis sinistri

• Incisura cardiaca pulmonis sinistri

INERVASI PULMO!

Oleh plexus pulmonalis…

• Parasimpatis � N.Vagus � Bronchoconstrictor, Vasodilator

• Simpatis � T.Simpatikus (T1-5) � Bronchodilator, Vasokonstriktor

LIMFONODI PULMO!

• Lnn.Pulmonalis

PLEURA

Pleura dibagi menjadi 2, yaitu:

• Pleura parietal

• Pleura visceral

☺ Inervasi oleh plexus pulmonalis

Page 10: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 9

• Pleura parietal & visceral bertemu pada lig. Pulmonale

• Diantara Pleura parietal & visceral terdapat cavum pleura

• Recessus costodiafragmatica & Recessus costomediastinalis

Pleura parietal secara facies, dibagi menjadi:

• Pleura costalis

☺ Diinervasi N.Intercostalis

• Pleura mediastinalis

☺ Diinervasi N.Phrenicus

• Pleura diaphragmatica

☺ Diinervasi N.Phrenicus & N.Intercostalis

• Pleura cervicalis / Cupula pleura

☺ Menutupi Apex

Nb: Daerah hilus tidak diliputi pleura.

OTOT INSPIRASI UTAMA

• M.Serratus posterior superior

• M.Intercostalis externus

• M.Levator costae

• M.Scaleni

• Otot bantu � M.Pectoralis (major et minor), M.Latissimus dorsi, M.Seratus

anterior.

OTOT EKSPIRASI UTAMA

• M.Serratus posterior inferior

• M.Intercostalis internus

• M.Transversus thoracis

• M.Subcostalis

• Otot bantu � Otot perut (Obliquus externus et internus, M.Transversus

abdominis, M.Rectus abdominis)

MACAM PERNAFASAN!

• Thoracal

• Abdominal

☺ Kontraksi diafragma � Inspirasi

☺ Relaksasi diafragma � Ekspirasi

Page 11: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 10

MANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGYMANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGYMANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGYMANIFESTASI KLINIS PULMONOLOGY

Sinusitis!

• Paling sering � Sinus maxilla

GANGGUAN CAVUM NASI!

• Rhinitis � Peradangan cavum nasi

• Polyp nasi � Pembengkakan/penonjolan pada cavum nasi

• Epistaksis anterior � Pecahnya A.Labialis superior & A.Palatina major

• Epistaksis posterior � Pecahnya A.Sphenopalatina

GANGGUAN PADA PARS OLFACTORIUS CAVUM NASI!

• Hyposmia � Kemampuan menghidu berkurang

• Anosmia � Tidak dapat menghidu

• Cacusmia � Menghidu selalu tercium bau tidak sedap

GANGGUAN PHARYNX!

• Atresia choana � Tidak terbentuknya choana bisa bersifat complete /

incomplete

• NPC � ditemukan pada recessus pharyngeus

• Adenoid � Pembesaran tonsil pharyngea

• Facies adenoid � Tampang bodoh… akibat adenoid.

• Adenoiditis � Inflamasi tonsil pharyngea!

GANGGUAN LARYNX!

• Laryngomalacia � Larynx melunak

KERUSAKAN N.LARYNGEUS SUPERIOR EKSTERNUS!

• Suara menjadi monoton

KERUSAKAN N.LARYNGEUS REKUREN!

• Aphonia

☺ Suara hilang

☺ Bisa juga diakibatkan Aneurysm aorta (menjepit N.Laryngeus rekuren)

• Dysphonia

☺ Suara serak

• Dyspnea

GANGGUAN CAVUM PLEURA!

• Pneumothorax ☺ Simple pneumothorax � Thorax hanya terisi udara

☺ Tension pneumothorax � Thorax terisi udara, hingga tekanan cavum

pleura (-)

• Hydrothorax � Cavum pleura terisi air

• Hematothorax � Cavum pleura terisi darah

Page 12: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 11

• Pyothorax / empyema � Cavum pleura terisi pus

• Chylothorax � Pecahnya ductus thoracicus

GANGGUAN PARU!

• Atelektasis � Paru kolaps

• Bronkiektasis � Bronkus melebar

GANGGUAN BENTUK RONGGA THORAX

• Barrel chest ���� Pada pasien COPD

• Pigeon chest / Pectus Carinatum � Dinding dada membusung

• Pectus excavatum � Lawannya pectus carinatum, dinding dada masuk ke dalam

TINDAKAN!!!

• Cricothyrotomy � Insisi diantara cartilago cricoid & Thyroid

• Laryngectomy � Pengambilan larynx

• Tracheostomy � Insisi diatas incisura thyroidea superior

• Thoracotomy � Bedah thorax

• Needle thoracotomy � dilakukan pada SIC2 – Midclavicula

• Thoracocentesis � dilakukan pada SIC9 – Midaxilla

• Drainase thorax � dilakukan pada SIC5

• Pleurodesis � Melekatkan pleura visceral & pleura parietal

• Flail chest � gerakan paradoksal dada, dimana syarat terjadi flail chest adalah:

☺ Fraktur multiple (2-3 costa)

☺ Fraktur segaris/lurus

☺ Fraktur segmental

Page 13: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 12

SISTEM CARDIOVASCULARSISTEM CARDIOVASCULARSISTEM CARDIOVASCULARSISTEM CARDIOVASCULAR

MEDIASTINUM JANTUNG

• Yaitu ruang antara pulmo dexter dan sinister

• Terdapat 2 mediastinum, yaitu:

☺ Mediastinum superior

� Projeksi anterior � Dari appertura thoracalis superior hingga

manubrium sternum � Projeksi posterior � Dari VT1 hingga VT4

� Berisi Pembuluh darah besar (Aorta, A.Carotis communis

sinistra, A.Anonyma, A.Subclavia sinistra).

☺ Mediastinum inferior

� Dari VT5 hingga VT12 � Projeksi anterior � Dari spasium retrosternal hingga

Pericardium � Terdapat A.Mamaria interna

� Projeksi media � Dari pericardium depan/belakang

� Terdapat jantung

� Merupakan area paling luas

� Projeksi posterior

� Terdapat oesophagus & A.Thoracalis

• Batas kedua mediastinum superior & inferior adalah “angulus sterni” setinggi

VT2.

FACIES JANTUNG!

• Facies diafragmatica

• Facies sternocostal

• Facies pulmonalis

• Facies posterior

PERICARDIUM JANTUNG

• Pericardium fibrosum

• Pericardium serosum

☺ Lamina parietalis

☺ Lamina visceralis (Epicardium)

BANGUNAN YANG BERKAITAN DENGAN PERICARDIUM!

• Cavum pericardii � Ruangan antara pericardium serosum lamina visceralis &

lamina parietalis.

• Sinus obliquus pericardii

☺ Merupakan ligasi antara aorta dengan truncus pulmonalis

☺ Pelipatan pericardium serosum yang membentuk ruangan diantara

V.Pulmonalis dextra et sinistra

• Sinus transversus pericardii

Page 14: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 13

☺ Pelipatan pericardium serosum yang membentuk ruangan diantara aorta

dan V.Cava superior

• Lig.Sternopericardial � antara sternum & pericardium (melekat ke depan)

• Lig.Pericardiophrenica � antara diafragma & pericardium (melekat ke bawah)

VASKULARISASI PERICARDIUM!

• A.Pericardiophrenica

• A.Musculophrenica

• A.Coronaria epicardium

INERVASI PERICARDIUM

• Somatis � N.Phrenicus, Rr.Pericardiophrenica

• Simpatis � Ganglion cervicale

• Parasimpatis � N.Vagus

STRUKTUR LUAR JANTUNG!

• Bassis cordis � Terletak di Atrium Sinister (Posterosuperior)

• Apex cordis � Terletak di Ventrikel Sinister (Anteroinferior)

• Incisura apicis cordis

• Margo cordis:

☺ Margo obtusus � Pada bagian kiri jantung yang cenderung tumpul

☺ Margo acutus � Pada bagian kanan jantung yang cenderung runcing

• Batas-batas:

☺ Atas � Costa 3 – SIC2

☺ Kanan � Aorta descenden & Auricula dexter (Costa 3-5)

☺ Kiri � Ventrikel kiri & Atrium kiri (SIC 2-5)

☺ Bawah � Ventrikel kanan (Costa 5 – SIC5)

• Auricula:

☺ Secara embriologis berasal dari atrium premordial

☺ Auricula dextra

☺ Auricula sinistra

• Conus arteriosus

☺ Terletak di anterior, pada ventriculus cordis dextrum

☺ Infundibulum arteriosus � Bagian yang paling menonjol dari conus

arteriosus.

• Sulcus Interventricularis anterior

• Sulcus Interventricularis posterior

• Sulcus Interarteriale

• Sulcus coronarius � Terletak diantara atrium & ventrikel

• Sulcus terminalis � Terletak pada atrium cordis dextrum disamping vena cava

inferior. Ini merupakan projeksi crista terminalis didalam atrium dexter.

APA YANG DIMAKSUD CROUX CARDIA?

Yaitu tempat bertemunya:

Page 15: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 14

• Sulcus Interventricularis anterior et posterior

• Sulcus coronarius

• Sulcus interarteriale

STRUKTUR DALAM JANTUNG

ATRIUM DEXTRUM CORDIS

Merupakan muara dari vena cava superior et inferior, sinus coronarius, & vena cardiaca

anterior

• Ostium vena cava superior

• Ostium vena cava inferior (Valvula Eustachii)

• Ostium sinus coronarius (Valvula Tabichii)

• Ostium atrioventriculare dextrum

Memiliki valvula tricuspidalis…..

☺ Cuspis anterior

☺ Cuspis posterior

☺ Cuspis septalis

• Annulus fibrosus dexter

☺ Tempat melekatnya valvula tricuspidalis menuju atrioventriculare

junction.

• Septum interatriale

☺ Perbatasan antara atrium kiri & kanan

• Foramina venarum minimarum

• Fossa ovalis

☺ Embriology � Foramen ovale (septum secundum)

• Limbus fossa ovalis

☺ Embriology � Septum secundum

• M.Pectinata

☺ Bagian dinding yang kasar!

☺ Penebalan otot ini disebut taenia sagittalis

☺ Kumpulan otot ini dikenal sebagai trabeculae

• Crista terminalis

☺ Merupakan batas antara dinding yang kasar & halus

☺ Projeksi crista terminalis di struktur luar jantung adalah sulcus terminalis.

☺ Pada bagian ujung atas crista terminalis, terdapat nodus SA

• Sinus venarum cavarum

☺ Bagian dinding yang halus!

☺ Embriology � Sinus venosus

• Tendo todaro

☺ Penebalan didekat junctio atrioventriculare

☺ Merupakan skeleton cordis

• Trigonum Koch

☺ Terdapat nodus AV

☺ Dibentuk oleh limbus fossa ovalis – tendo todaro – cuspis septalis

Page 16: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 15

VENTRICULUS DEXTRUM CORDIS

• M.Papilaris

☺ M.Papilaris anterior � Melekat pada cuspis anterior & posterior

☺ M.Papilaris posterior � Melekat pada cuspis posterior & septalis

☺ M.Papilaris septalis � Melekat pada cuspis septalis & anterior

• Chorda tendinea

• Septum interventriculare

☺ Pars membranacea � dekat cuspis septalis

☺ Pars muscularis

• Tendo infundibulum

☺ Terletak diantara truncus pulmonal dengan Aorta

• Conus arteriosus

☺ Merupakan bagian halus

☺ Ke arah truncus pulmoner

• Crista supraventricularis

☺ Merupakan batas antara bagian halus & kasar

☺ Terletak diantara ostium A.pulmonalis dengan ostium atriventriculare

dextra

• Trabeculae carnae

• Trabeculae septomarginalis / moderator band

☺ Merupakan M.Papilaris yang paling besar

☺ Menuju ke pangkal M.Papilaris anterior

☺ Berisi Bundle of His crus dexter

• Ostium A.Pulmonalis

• Valva trunci pulmonalis

☺ Valvula semilunaris anterior

☺ Valvula semilunaris dextra

☺ Valvula semilunaris sinistra

ATRIUM SINISTRUM CORDIS

• Muara dari V.Pulmonalis

• Ostium atrioventriculare sinistrum

Memiliki valva mitralis

☺ Cuspis anterior

☺ Cuspis posterior

☺ Cuspis commisura sinistrum et dextrum

• Annulus fibrosus sinistrum

• Trigonum fibrosum sinistrum et dextrum

• Fossa lunata ☺ Projeksi fossa ovalis pada Atrium sinister

VENTRICULUS SINISTRUM CORDIS

• Vestibulum aorticus � dinding halus ventrikel sinister

• M.Papilaris

☺ M.Papilaris Anterior � insersio di cuspis anterior

Page 17: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 16

☺ M.Papilaris Posterior � insersio di cuspis anterior & posterior

• Valva aortae

☺ Valvula semilunaris dextra

☺ Valvula semilunaris sinistra

☺ Valvula semilunaris posterior

VALVULA SEMILUNARIS AORTA & PULMONALIS!

Terdapat:

• Nodulus arranticus

• Lunula

• Sinus pulmonal

• Commisura

INERVASI JANTUNG!

Badan sel syaraf � Ganglion cardiacus Inervasi Oleh plexus cardiacum

• Simpatis � Ganglion cervicale / Thoracalis 1-5

• Parasimpatis � N.Vagus sinistra Efek persyarafan simpatis…..

• Nodus SA � Chronotropic + (Mempercepat denyut jantung)

• Myocardium � Inotropic + (Memperkuat kontraksi jantung)

• Bundle of His � Dromotropic + (Mempercepat hantaran impuls)

• A.Coronaria � Vasodilatasi

TENTANG PLEXUS CARDIACUM!

• Plexus cardiacum superficialis � Didepan arcus aorta

• Plexus cardiacum profundal � Diantara arcus aorta dengan bifucartio trachea

LIMFONODI JANTUNG!

• Lnn.Tracheobronchiales

PEMBULUH DARAH

AORTA

• Pars ascendens aortae

• Arcus aortae

☺ Truncus brachiocephalica

� A.Subclavia dextra � A.Vertebralis dextra

� A.Axillaris � A.Brachialis � A.Radialis � A.Ulnaris

� A.Carotis communis dextra

� A.Carotis externa dextra

� A.Carotis interna dextra

☺ A.Carotis communis sinistra

� A.Carotis externa sinistra

Page 18: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 17

� A.Carotis interna sinistra

☺ A.Subclavia sinistra

� A. Vertebralis sinistra

• Pars descendens aortae

• Pars thoracic aortae

☺ A.Intercostales

☺ A.Phrenica superior

☺ A.Bronchiales

☺ A.Oesophageal

• Pars abdominal aortae

☺ Truncus coeliacus

☺ A.Mesenteruca superior et inferior

• Bifurcatio aortae

• A.Iliaca Communis

☺ A.Iliaca externa

� A.Femoralis

� A.Popliteal

☺ A.Iliaca interna

� A.Gluteal superior

� A.Gluteal inferior

� A.Umbilicus

� A.Vaginal

VENA CAVA SUPERIOR!

• V.Brachiocephalica

☺ V.Jugular interna

☺ V.Subclavia

� V.Axillaris � V.Brachialis � V.Cephalica & V.Bassilica

VENA CAVA INFERIOR!

• V.Iliaca communis

☺ V.Iliaca interna

☺ V.Iliaca externa

� V.Femoralis � V.Popliteal � V.Tibialis � V.Saphena parva

� V.Saphena magna

EMBRIOLOGIS AORTA

• Aorta & Arteri pulmonalis berasal dari “truncus arteriosus”

• Dulu terdapat ductus arteriosus (menyambungkan aorta dengan A.Pulmonalis)

� Sekarang ductus arteriosus menghilang menjadi Lig.Arteriosum (Bottalo)

Page 19: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 18

ARTERI CORONARIA

• Ostium A.Coronaria dextra (berjalan bersama V.Cordis Parva)

☺ R.Marginalis dextra

☺ R.Interventricularis posterior (berjalan bersama V.Cordis Media)

• Ostium A.Coronaria sinsitrum

☺ R.Circumflexa (belakang)

☺ R.Interventricularis anterior (berjalan bersama V.Cordis Magna)

VENA CORONARIA

• Pada sulcus interventricularis posterior � V.Cardiaca media (berjalan bersama

A.Interventricularis posterior)

• Pada sulcus interventricularis anterior � V.Cardiaca magna (berjalan bersama

A.Interventricularis anterior)

• V.Cardiaca parva (berjalan bersama A.Coronaria dexter, R.Marginalis dexter)

• V.Cardiaca anterior � Langsung bermuara pada atrium kanan

• V.Cardiaca minimi � Bermuara pada Foramina venarum minimarum

• V.Obliqua atria dextra

Page 20: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 19

MANIFESTASI KLINIS MANIFESTASI KLINIS MANIFESTASI KLINIS MANIFESTASI KLINIS CARDIOVASACARDIOVASACARDIOVASACARDIOVASA

GANGGUAN CAVUM PERICARDIUM!

• Cor tamponade � Cavum pericardii berisi cairan efusi

• Hematopericardii � Cavum pericardii berisi darah

• Pericardiocentesis � Tindakan darurat untuk mengeluarkan cairan yang ada

pada cavum pericardium pada kasus cor tamponade / hematopericardii.

GANGGUAN KATUP!

• Insufficiency

☺ Katup menutup tidak sempurna

☺ Insufficiency katup mitral � murmur sistolik

☺ Insufficiency katup semilunar � murmur diastolik

• Stenosis

☺ Katup membuka tidak sempurna

☺ Stenosis semilunar � murmur sistolik

☺ Stenosis mitral � murmur diastolik

GANGGUAN A.CORONARIA!

• Sumbatan pada A.coronaria sinistra

• Menyebabkan nyeri yang menyebar

Hipertensi pulmoner

• Menyebabkan Shunt R ���� L (Cyanosis)

Coarctio aorta

• Penyempitan arcus aorta

• Denyut nadi bagian tubuh bawah lemah, denyut nadi bagian tubuh atas kuat.

Dextrocardia

• Jantung di kanan

Trilocus biatrial

• Ventrikel hanya 1, atrium tetap 2

PDA (Patent Ductus Arteriosus)

• Kelainan ductus arteriosus yang tidak menghilang

• Menyebabkan Shunt L ���� R (Acyanosis)

VSD (Ventricle Septum Defect)

• Menyebabkan Shunt L ���� R (Acyanosis)

• Gangguan pada saat systole

ASD (Atrial Septal Defect)

• Foramen ovale tidak tertutup

Page 21: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 20

• Menyebabkan Shunt L ���� R (Acyanosis)

• Gangguan pada saat diastole

Tetralogy of Fallot

• Menyebabkan Shunt R ���� L (Cyanosis)

• Adanya stenosis pulmoner, overriding aorta, VSD, Hipertropi ventrikel kanan.

Transposisi great arteries

• Bertukarnya posisi antara aorta – truncus pulmonal

• Aorta berasal dari ventrikel dexter

• Truncus pulmonal berasal dari ventrikel sinister

PROJEKSI SUARA KATUP!

• Katup semilunar aorta � SIC2 kanan sternum

• Katup semilunar pulmo � SIC2 kiri sternum

• Katup mitral (Ictus Cordis) � SIC5, linea midclavicularis sinister

• Katup tricuspidalis � SIC5, kiri sternum

Page 22: ANATOMI CARDIORESPIRASI.yudaherdantoproduction

yudaherdantoproduction 21

Tentang PenulisTentang PenulisTentang PenulisTentang Penulis NamaNamaNamaNama: Dwi Yuda Herdanto NicknameNicknameNicknameNickname: Yuda – Danto – Dantox AgamaAgamaAgamaAgama: Islam Jenis KelaminJenis KelaminJenis KelaminJenis Kelamin: Laki-Laki Golongan DarahGolongan DarahGolongan DarahGolongan Darah: B TTLTTLTTLTTL: Yogyakarta, 27 Januari 1990 AlamatAlamatAlamatAlamat: Jalan Prof. Dr. Soepomo 131 RT 35 RW 09 Warungboto UmbulharjoYogyakarta Indonesia EEEE----MailMailMailMail: [email protected] ; : [email protected] Nomor HPNomor HPNomor HPNomor HP: + 62 8586 8 2727 87 Riwayat PendidikanRiwayat PendidikanRiwayat PendidikanRiwayat Pendidikan: • TK PEMBINA Yogyakarta

• TK TUNAS HARAPAN Sub Unit Dharma Wanita Pertamina Pangkalan Susu, Sumatera Utara

• SD 2 Dharma Patra YKPP Pangkalan Susu, Sumatera Utara

• SD Dharma Patra 1 YKPP Rantau, Aceh Timur

• SD GLAGAH 1 Yogyakarta

• SMP N 4 Yogyakarta

• SMAN 3 Yogyakarta

• UNIVERSITAS GADJAH MADA 2006 [Fakultas KEDOKTERAN Program Studi PENDIDIKAN DOKTER]