Analiżi’70 (it-tielet kwartett)...70 WARA l-merħba li kellhom "Kwartett" (1966) u "Antenni" (1968), issa jmiss it-tielet damma ta' poeżija li ġġib l-isem ta' "Analiżi '70".

analiii '70 (poeżiji)

Mitbugħ fil-U . _ 197~IO~ f?ress

JEDD RISERVAT TA' L-AWTURI - 1970-

Analiżi '70

(it-tielet kwartett)

Mario Azzopardi .

Victor Fenech

Oliver Friggieri

Daniel Massa

WERREJ

10 suite 345 10 avviżi klassifikati 11 maż-żlieġa tax-xema tinħaraq 12 il-lejla x-xita 12 naffar-it-tajr 13 newsdesk L70 13 phobia 14 jekk għada tkun wara l-

kantuniera 14 passivita' 15 il-ministeru tas-simpatija 15 meta jitbaxxa d-dawl 15 gumi yam yam 16 epika 188 16 orbita tnax 17 1ullaby 18 versi 270

32 Dies Irae 32 Dies Illa 33 'Beat' 33 Lilek 34 L-Għefiered tal-Wied 34 Holma

Victor

35 U Rmewha Taħt Is-Sur 36 Testment 36 Stqarrija 37 'Make Love Not War' 38 Ballata '69 30 Ritratt I 3e' Ritratt II 4) Din L-Art Helwa,

Din L-Art li Alla Tana

19 u l-libsa tiegħek bajda 19 bidla 20 unfinished suite 869 22 monokromiżmi 22 imsiemer 23 pater noster 24 jien mitt elf mewta 2524 xemgħa 26 numru 1100 26 parallel!iżmi 26 jekk għada jisbaħ 26 viżj oni 22x 27 mirage x 2S baqqa 2S notturn 29 "ħoss polz idi"

:Jenech 41 Epigrammi 42 Diskors tal-Mexxej ta' Ma1topja

fil-Hamsin Anniversarju tal­Għoti tal-Indipendenza Hip Hip Hooray!

42 Komunikazzjoni 43 Illum L-Istabbiliment 44 Tfittxija 45 Londra, Inħobbok! 45 Fuq Għoljiet Dingli 46 Kantaliena 46 Laam 47 X'Inħobb X'ma Nħobbx 47 Snapshot 48 Hsibijiet Fuq Stil Hajku

OAver :J.riggieri

54 Versi 54 L-Ghajta tal-Mlbegħda 55 Milied Tiegħi 56 Il-Mewt Indifferenti 56 Konverżjoni ta' Mument 57 Firda 57 Mistoqsija 58 Sakemm Insibu s-Sqaq 59 Versi Oħra 59 Insomnja 60 U Meta, Mulej? 60 Talba 61 Kruha u Sbuħlja 61 Il-Qawwiet ta' ġo Flja 62 'Humanae Vitae'

2Janie!

76 Mewt qalb l-Għerien 77 Delimara 78 Nemesi 79 Kaċċa 80 Ritratt 80 Warda 81 Salon 82 Traffic Lights 82 X-Ray 83 Deflorazzjonl 84 Pasiphae

63 Lilek 64 Laħam 64 Liema l-Isbaħ? 65 Halel 66 Determlnlżmu 67 Korruzzjoni 68 Dramm f'żewġ Atti 69 Qabel Idoqqu l-Għaxra 70 I1lejla t-Toroq 70 Id-Differenza 71 U Issa 11 l-Irwiefen Reġgħu

Stenbħu

72 Lil Malta 73 Xortija

85 Abort 86 L-Iskuna tal-Holm 87 Għld tal-Mejtin 8a Weraq 88 Vjola 90 Progress 90 Searchllght 93 Indeċiżj oni 9~~ Kaxxa 94 Epifanija 95 Pentekoste 11

" 11 " ./ifntenni

, , 70

WARA l-merħba li kellhom "Kwartett" (1966) u "Antenni" (1968), issa jmiss it-tielet

damma ta' poeżija li ġġib l-isem ta' "Analiżi

'70". Mario Azzopardi jissokta fejn ħalla f"'An­

tenni", waqt li Danief Massa jerġa' jidher b'ġabra ġdida mindu l-poeżija tiegħu dehret f/­ewwel kwartett.

Ir-raba' awtur huwa Oliver Friggieri, kritiku letterarju barra li poeta, u wieħed mit-tliet awturi li fI-1967 ħarġu flimkien bi/-ġabra

"Dħaħen fl-Imħuħ".

L-erbgħa li aħna għandna t-twemmin poeti­ku tagħna li mhux dejjem jaqbel, iżda l-erbgħa ninsabu tal-fehma li l-poeżija hi mezz ta' ko­munikazzjoni soċjali.

Minkejja li ċerti kritiċi ta' żmienna jemm­nu li l-poeta modern qiegħed jagħmel djalogu miegħu nnifsu, aħna nistqarru li d-djalogu tal­poeżija tagħna hu bejn l-awtur u l-qarrej.

Din il-ġabra trid tilħaq żewġ għanijiet: l­espressjoni poetika ta' kull wieħed minna, u t-tkabbir tal-Letteratura Maltija li tagħti tifsira efevata lill-pajjiż u lill-ħajja tagħna.

VICTOR F'ENECH

Twieled il-Ħamrun f1-1944. Studja l-Liċeo u fSf. Michael's College of Education. Għalliem

fl-iskejjel tal-Gvern. Poeżiji tiegħu imxandrin f'Malta u .barra. Ko-awtur ta' "Antenni" (1968). FI-1969, ix-xogħlijiet tiegħu ġew ippreżenta ti f'simposju ta' poeżija internazzjonali f'Tennes­se u Oklahoma. Wieħed mill-fundaturi u Viċi­

President tal-Moviment Qawmien Letterarju. Membru tal-bord editorjali ta' "il-polz". Editur Kulturali ta' ''l-orizzont'' u korrispondent ta' l­arti għal "The Malta Economist". Disinjatur għall-palk u għal kotba u rivisti lokali.

10 Analiżi '70

suite 345

l-imqadef iżaqżqu melodija mibruxa f'dil-firxa kalma moribonda in-nies tar-raħal tistenna l-ġdid

in-nies tar-raħal tistenna il-ħin ċatt u l-minutieri jimbarmu '1 dsfel imriegħexa w maħsuda jqattru l-astratt in-nies tar-raħal tistenna j1iġri xi ħaġa u l-kampnar tal-knisja jqanpen agunija oħra fit-3 ta' wara nofsinhar ix-xemx tinfaqa' in-nies tar-raħal binfiieġ taħt il-kedda li ma tifhimx l-ispazju uieħu dimensjoniji€t strambi

u l-lejl isibhom hemm taħt jistennew taħt qamar żlugat hemm taħt jistennew il-milja tal-aċ6ident

iżda fir-raħal qatt ma jiġri xejn qatt ma jiġri xejn.

avviżi klassifikati

għalf-kiri: siluwett trasparenti ta' idejoloġiji

mtaqbin b'misterji qodma. mil/uf: l-alla li qiegħed infittx mhux dak Ili darba blajt mal-prespbiterju. twelid: ċama ċama t-tielet tarbija tiegħi

tneqqil-melħ tas-superstizzjoni fil-kappella tal-madonna qsajra. għall-bejgħ: spażmi ta' mmensita' li ma Nntmessx

organiżmi jobżqu ,l-morr tal-ħali

li xorob l-imgħallaq.

melodija ta' stennija għal dejjem. għasafar għomja jsawwtu fi·di ċċungata.

ħajja pperforatakumpless ġebel f'kesħa neolitika. ħannieqa dmugħ ta' qtar sogħbiena jaqgħu bla ħoss mal-art - u jintrifsu.

Mario Azzopardi 11

maż·żlieġa tClx-xemgħa tinħaraq

is~swaba magħluba ġerrejja

: u j:għanni l-armonju stunat b'qalbna safja mal-imġH ilu,ri' jgħassu

sfond imdieheb a la cremona (madonna kif se nħallsuh bis-sold fil-kopp) l-armonju jnewweh id-dnub - kbir daqs demb l-iljun ta' san mark -ta' mi1n intasab - li jduru quddiemi midneb u 'Publbli~al1'

isabtbat .fuq s'idru l-mea culpa mea mulej maxima culpa w bera' joliegħeq xoftu haruf t'aHa mwettaq elif u darba fuq il-mi'tbaħ tal-irħam

musfar.a tq­att-

ġakobb stallett du!ur s'afra xema (mhux hekk) iż-żlieġa

ar quddiem sant antnin ċas'S' da'qs ġebla tal-franka (i1-mikro (bi) fnu jħanxar -il-paradoss tat-tarawni w tal-l1tit-ieħor

ma ,- tarawnix) u n-nies żaqqha taqleb il-gabirjoli hi!­grazzja t'a]:Ja tit-m a tt a r fuq is-s,1ġġijret tat-tibna toħlom !-imqar-run u r-ross il-forn

araw HUT'! DAK HRUQ LI HEMM F1L-'DNFBRN ma nitqanqalx b'qaDb (i) l1'a .safja m3.' l-amġJii tas-sema (sejjer g,round!? -

viva maria x'ġisem għandha

l-andress - - ) magħhom nitt--eee---ww"bu taħt in-navi jnemms1ilna hemm alla tal-kartapesta msammar b',jms,iemer fimta ramm il1ustrat - mhux hekk mhux hekk -salbu (ni): b'idejja miftu---ħ---a bejn żewġ kampnari w aħarqu il110ħħi jdaħħan ,sagrifiċċju f'inċensier erħuni nissawwab bejn il-kustiDji ta' ®urċifiss kontemporanju.

12 Analiżi '70

il-lejla x-xita

tfajla tibkix - ħallini nilmaħ l-eżmerald verġni ·f'għajnejk fid-dawl tal-lampa: :tiċċaq;aqx

ix-xita tqattar nida perli l'għada forSli ndomm għalik iHejla nid nibbalzmak mummja bla fuxex f'tempju mqaddes m'ill-ispirti w ninsa x-xita tqattar - tqat·tar fuqna

ħallini nħoss b'ħofriet ħadd ejja l-mlnfaħ sliem ta' sidrek int melLisii xagħari jew għoddli ħames posti ż-żibeġ :ta' dahari 'mbagħad

aħlibni bla n i f s tfa'jla tiblkix - il-lejla x-xita se ddub f'għaxwa

l-ansjeta' ta' mitt kalvarju fuq qurriegħa blata xewk w għoHieq dan tagħna mhux preludju mtenni mhux deHirju ħolm jew passi flora l-anqas oppju l-anqas ħarb fuq karru nar

se nerġa' nbusek: titnieghedx . " u issa tagħmilx hoss

dawk t'hemm barra reġgħu ġew bl-umbrelel kbar tal-landi jekk jintebhu bid-duħħan tas-sagrifiċċju :tagħna lili jikkastrawni b'xeba' vireg tal-bambu' lilek jorbtuk ma' kanizzata friegħi twaI milwija ganċ u

naffar-it-tajr

din l-eżistenza din id-diskoteka t'ilħna strambi blu dan it-tismir bla ritmu xejn fuq twavel-dekaiogu jgħajjtu l-kompromess

din l-eżistenza tagħfasni w trossni naffar-it-tajr imqatta' mill-karba tar-rih b'nifs hurhara.

Mario Azzopardi

news desk L70

"se nagħtukom ġabra ta' aħbarijiet ta' dawn l-aħħar erbgħa u għoxrin siegħa" skond ma rrapurtaw il-qawwiet militari tan-niġer.ia

federali awtoritajiet konċernati ma klmmmentawx dwar li karfusa saret tiswa għaxar soldi

kull pass lejn metamorfosi mjassra mit-tirann kull muskolu mġebbed jċaqċaq dmħabba miġnuna kull ċentigrad isaħħan f'dellirju d-deni ta' psewdo riben i'itnikker bin-nhar jitni'kker bil-lejl quddiem il-buttuni suwed taċ-ċirkustanzi

"ta' dawn l-aħħar erbgħa u għoxrin siegħa" arthur miller iċċensurat waqt sensiela ta' taħditiet ġodda bejn l-amerka u peking ,fuq livell ambaxxatorjali

kull' siegha t<igref misluħ l-arIoġġ tal-verita' kull siegħa tinġazza fibra ġdida f'ġisem fraġli kull mument jobrox farrett fuq mohh poeta hjiel ta' tifsir tat-tkatDir tal-hobż u l-hut jew qabda lampuki w makku fix-xibka ta' pietru jew lożor bir-rakkmu imċappsa bi-ewwel dmija ta' tfajla mbissma li verġni m'ghadhiex kull siegħa kull siegħa ttektek passi mriegħxa lejn qabar fejn difnu morali bla sinsia kull siegha tbandal il-pendlu misnun ta' ġustizzja għamja

"ġabra oħra ta' aħbarijiet lokali terġa' tixxandar għal/-ħabta tat-tmienja u ħamsa" '"

phobia

bejn il-kunċett u l-attwalita' - nittama bejn l-idejal u r-realta' - nitnieghed

13

f'dal-wied fejn kulħadd ihares lejja suspettuż - nitbikkem u meta jidlam insir ,fatat bla sura nistenna i-ġudizzju.

14 Ana!iżi 70

jekk għada tkun wara l-kantuniera

ghalija int biss :mandolina tqattar it-tentazzjoni l-gharaq li ja:hsel iI-ktajjen ta' hajti je:vapora ġo shab l-imwiet u fl-ghaX:ijiet sajfija r-realta' ta' sidrek ghasel tinheba wara l-eki tat-tnabar ritwali ,tal-gruppi bea.t. i1-h(ut hizzi1el li jdawwruk taht :mikroskopju ghalija huma wajer .iniggeż fnmtiera bejn ġenna u 'nfern.

jekk ghada tkun wara l-kantuniera nħarislek f'ghajnejk: jekk tħares f'tieghi minn wara n-nuċċaJ.i tara kwartett dbieb magħluba jiġbdu wrajhom karru jżaqżaq bil-fus maqsum.

passlvita'

q~:lr-għaraq ixoqq żibeġ f'nofs deżert afrikan u l-metafiżika t'arloġġi mdendlin mal-blat minutieri bla saħħa mitluqa j<ittewbu elf holma ta' soghba elf ħsieb mhux imwettaq

u trapjantat l-gharaq mibdul stalIattiti w stalagmiti kesħ:in siIġ: id-deżert afrikan trasformat fi bjuda ta' ġenn u metaH inġazzat: tasal tnewwaħ iI-weġgha .tas-sHar indjan i1-fibri jibbiesu l-għaraq jisfa' kromju bla ħajja

li l-minutieI'i tal-arloġġi

bla sahha jindiegħexu kemmxejn

u jerġgħu imutu zopptu mingħajr tama ta' rxoxt ġdid.

Mario Azzopardi

iI·ministeru tas-simpatija

ghaddejt kisnij.iet minn quddiem i:-ministeru tas-simpa tija dal-ministeru tala' fil-qalba ta' vjal b'hafna siġar

li ssaqqew bid-dmugh tal-kukkudrilli fuq is-siġar f'bej.tiet bix-xewk l-ghasafar imnittfa jkantaw l-aJleluja f'ġieh l-alla-ministru

fis-swali tal-ministeru typewriters suwed iqarmċu nom sterjotipati mibżuqa fuq karta sahhara:

ahna nifhmu ahna naghdru ahna nifhmu ahna nagħdru ahna nHhmu ahna naghdru

u fil-ministeru tas-simpatija tinhass il-htieġa ta' tubi bl-ossiġnu għax l-amministrazzjoni spiss taqta' nifisha fi spażmi konvulżivi t'a.JtruwiŻllnu alrut - li tikhal maħsula bi-gharaq

u ahna nifhmu u naghdru wkoll.

meta jitbaxxa d·dawl

meta jitbaxxa d-dawl u l-kurċifiss ta' fuq is-sodda jittewweb in-naghas u n-nola ta' redenzjoni bla siwi l-blatJiet ta' ruhi nismagħhom iċaqċqu mbikkma

u nhewden hajti xmara imbid qares u t-teiqa li ġieb mieghu apolla 8 jbassar sulari joborxu riġel is-sema

iżda t-tnemnima dawl itteptep bla sahha tixħet negattivi mwerrċa ġos-swald tar-ruħ

meta jitbaxxa d-dawl u l·kurċifiss ta' .fuq is-sodda jiġġebbed ghajjien mar kull qamar 'ġddd niġbed nifs qawwi nimbaram embryo u nigdem irkobbH taht kutra witney.

gumi yam yam

mitt holma li hlomt - elf demgha li ġbart fi kwies fondi bla qiegħ irfist 'fuq dell l-imghoddi u qsamt gharqubi ma' kull pass li tajt - nohlom eternita' fil-boghod - fil-bogħod jixghel neon gumi yam yam u nerġa' nibki dmugh lumija

15

16 Ana!iżi '70

epika 188

in-nies tqila tistenna jsehh il-miraklu l-kbir jum wara jum l-ghajn li :tara kollox iddlir riflettur fuqhom u fuqi dudu !bla saħha jilgħab noli maċ-ċir]{,ustanzi elf karba f'għerien mudlama - e;f weġgha misnuna mar-ras elf mewġa fil-gaġġa tal-moħħ il-linji jżarżru network bhal-linji li tinseġ

dubbiena tas-sajf lewn iċ-ċomb u IHi ssallabbni gui1iver man-nani xettiċi telgħin u neżlin hawn fuq żaqqi

jdejja gharqana f'saqajja t-tingiż

tal-labar tad-deni - nistenna nistenna bhal dejjem nistenna bħan-mes t'hemm barra.

ol'blta tnax

'i! fuq mill-labirint t'antenni suspettużi Fnfdu1i kustat ġa mbenġel ikhal 'i! fuq mit-tiċlis ta' masturbazzj'oni triehed fehmiet tal-ġenn 'i! fuq miE-karba fgata :t;'orgażmu mekkanizzat 'i! fuq mill-għola koppla mqaddsa f'ġieh vanġeli morda 'l fuq 'i! fuq f'titjira misttka maqtugh

wahdi fl-ispazju tar-raba' dimensjoni

astronawta verġni mill-hsieb u l-ghelt miġbud minn tubu ġdid ta' twemmin ġdid kull pass hafif li nag;ħti jtbieghdni '1 fuq 'il fuq f'orbita mieghi innifsi hawn fuq

ma jasiux it-tnabar ritwali li felhu jnixxfuni skeletru mitruh hawn ,fuq kol']ox hiemed u trasparenti u jekk hemm alla se nsibu

jpejjep 'i!-misteri f'tarf-it-tubu

Mario Azzopardi

lullaby - (Iil yevgeny)

orqod fil-fond u ogħdos fil-rnewġ ta"jjar tal-ħolim tran:kwil'l orqod ]bni orqod

int titfagħni taht giljottina ta' biża' ġdid u ttaqqal1'i msarni ħobbJla twegħi'r meta tħarisli 'f'għajnejlja

minn fuq il-mLtbah tari ta' j-iemek inhoss il-kundanna rniktuba tikwi fuq ġbini

għid'Ji

tarani miftuħ berah jew magħluq u mtappan ħġieġa bit-trab tarani sħun jew biered jew muntanja sHlġ tissemma 'I vibacri ta' qallbi kamra tal-ga.s~s jew minfaħ pulmuni jħabbtu n-nifs H rrid inrejqek hi'h jew mod ieħor

orqod fil-fond u oghdos fi1-mew:ġ tajjar ... ,i'żda għada

meta ,x-xemx titwerriċlek 'f'ballun mahruq tHtttiix FI-kenn taht dawn l·arkatL fraġJi kustilji rngħawwġin ħn6i.i'i'iet ta,l-ġefu I1ħis

]li fuqhom bnejt il-lkoppli 'Immplessi ta' ħajti biċ-ċnagen tat-k<Ympromes's' ibni< taranix ġgant għax ġgant m'inix u Jekk x~ darba Il-as5 idur imis1s 1i'lek għad tlif1hem li j'ien u int m'aħniex wieħed ukoU jekk demlmi demmek w għactmi għadrnek ukon .jekk noħolmok imdawwar bin-narċis tal-wied nindiegħ'ex nitfi~el ma' ġembek.

orqodl ,fH-fond u ogħdlos' fil-mewlġ tajjar tali.ħolm traIJIkWm orqod ibni orqod

11 is!sa se nitfi l-bozza biex ma nilmaħx is-sentenza li j.ilmgħu għajne;jk.

17

18 Analiżi '70

versi 270

(imnebbħin mill-mużika ta' georges moustakf)

w€lhedna ma' din l-orkestra vjolini dal-Iġbid plektrum .fuq kitarra fruntiera <ta' .J-ahrax imkissra bla ruh illihoslsl tnixxi qatra llużorja baċċ;\ kristaH ta' tama w helsien

tilħaqna mew;ġa wara meWlġa spażmi duhbjużi jnitxxfulna griŻJmejna jgherrullna ġemiJ:>ejna f'nofs dalma titwerreċ ghajn f'lghajn

dir-rogħd~ ma' driegħi din 1-ghaxwa ma' pociexm saqajja slkeletru spulpja.t clat-tambur kastanjol taħt l-arkati ta' sidri j1fisser xi ħaġa ħanin~ ---

Ġ'€'W dlawJ. jew aJ.la jew int Jew jien, je,w rivoJuzrz;joni jew f juri! taHewż jew vaHum 2 'jew tabernakli' ta' paċi jew neruni jew mass'akm jew sinfol1/ija mħabba jew h,ajja jew naghas etern jew herqa nofs kedda jew bi'ża' jew ġifa kka'knnat ---

jekk niċċaqlaq fus itŻaq±8.q indur f'ħO'lma, ta' chagal! huta-raġel akwarjana jew f'mogħdija haBb iswed f'lejl ta' hemda novemb.rina f1-rntestini spazju dlam

weħedna

m;'nn kull rokna mmn kufll sqaq din J!-nrkestra ta' vjO'lini ġ:bid bil-plekitrum ,fiuq idtarra tana:1j1zza s-sagrosant b'mi!kroskopju tal-ambigwu tal-opa:k

iMa għidJli ħanin.i: rnt qed tisma' bħali? għax int ukoll qegħd'ha tirtogħod

u nifsek maqtugħ ...

Mario Azzopardi

iI·libsa tiegħek bajda

. u dmugħ-.jJ funtana j.heddilni nqax:xar mandoHna xof.fit;ha ġo tiegħi inħannen ġisimha żagħżugħ l-għada mlm-ġd!id: H-griż xitwi ta' jannar fke'ffinni fosdqa nistenna mi:l'l-ġdid.

u l-libsa tiegħek bajda kanċeH ·i:ża·qżaq miftuħ fi'ċ-'Ċimiteru u nHmħek fn-kesha tal-mewt fuq żewġ s:trip:pi msadda - xoffti tagħfas moħħdk sil'ġ

InħO'bbok - intħoblbok

u l-libsa tiegħek bajda tikber ma' tulek setgħetek u dehenek (u dehenr - għixt -bla staqsejt barrani Uegħi innLfs<i) ''.fejn hemm il-bik! u t4heżżiż tas-snien" m'għandix Hbsa tat-tieġ:

jiemek magħduda. (ħri'ġ:t milnnha w dfiJlltha f'ġuf l-art)

u l-libsa tiegħek bajda ... snien ċavetta jqarmtu f'serratura

Bidla

li l-bjuda tal-Ililbsa marsusa ·fil-ħġieġ ta' ·fiJ:fuckun pil'Yo1i: tan-nervi -il-bjuda tal-ġenn quddiem l·,imħalllef daħseb ikissirx il-pinna.

ċagħakiet' kesħfn silġ f'metamorfosi tri'janglu t'armonija tle'ħtħ M-impatt tal~erita'. ċag:ħakiet 'fless~bJ!i j'inbid'lu n shaba tan-nar imbagħadi f'mument

isiru żeWlġ jsdra ta' verġni ~i bieSlha l-qamar m-tul u raqad! magħha. biċ-ċagħaJkiet f'idi. .. nitfagħhom waħda :waħda fl-Hma u me. jegħrqux il-bidlla titwettaq sal-aħħar dettaP inbus iż-żiffa għadldejj,a mel1iesa u nifhem.

19

20 Ana!iżi '70

unfinished suite numru 869

taht qamar żverġnat bla protesta il-kul'uri sihan tal-ew.forja tagħna ddensu: fuq ir-ras'sa samma ta' ,rwieħ mitluqa jitnieg;hdu r-res1:rizzjoni jaslu jkarwtu l-eki tal-imposs,rbli.

u d-deU j iIYŻel b'sabta xafra misnuna fuq is-soqfa ntrilkati jket:finna mumji f'katakombi bla nifs (jien u int i!IDmutu mitt mewta).

ir-ramell li jiż,żerżaq minn. idi trab xott ta' die:i!1użjoni u l-verita' tal-mument tagħqad> fuq rasna hamiema mar~da tferfer ġwinhajha mis'luha tokrob ,l-ennui tagħna ndommu ż-żibeġ tal-ħolm li ħloqna f.riim'kien.

jIj-belt tnin sfuke.ta taht i!x:-xemlX li sawwti1:na taħt l-'immensita' tal-muntaIllji bla ,ħaj~a f'żaqq,-iF profondita' ta' 'lmijiet jittewbu f"tarf in-nebha tal~eternita' titnillJtef ħajj itna . . .

meddask€lletri b'nofs malja l-imqadef ta' dagħajsa jokorbu fis-skiet ior-ra'g1ħwa qarsa ta' brrra tal-bott u V-brix ta' diski jżarżru mheddla ... johonqu x-xtajta tar-,ramer u d-dmug;ħ.

il-qtar-im1uħa tal-ilma baħar ma>ħlu] sriebet imdemma' .f"għajnejna i']-mis'teru tal-lejl j'o'għstorna mmaġn~ grotteS'ka u tul it-triq i.J-paJii tal-bajtar

Mario Azzopardi

imxewwka jtawwlu jdejhom f'minaċċ suspettuz.

piizzikanna - inżornmu r-ritmu, tal-aguni'ja tagħna: seba' kel'miet minn fuq il-forka -f'nofs l-eżilju u S'-sa}tna tar-ramel' bll-għatx: fis-s'ema mqammar faqmi: rrmhżuż l-epil'ogu ta' l-aħhar l'ejla

iċ-ċagħa:k tal-vulkan ifaqqa' ma ċ-ċaqlieq ta' saqajna tisimgħu maħhuha? idejna jħufu g)ħa!ll-hatfa bħal naffara taċ-ċawl mimlija bit-tiben imxarrab inwi>e,żnu ma' spallet xulxin infittxu t~ħarba tat-tassew -iżda

fuq din l-et1'tita' mħaj)fra s-subkonxju jkompli jsammar l-imsiemer ippuntati tal-kondoljanzi tibżax

in telaq f'dirgħajja u hal1'i l-ħadid! tat-tensjonn jdlub gJħal ftit ukoll! jekk ghada tħos'sni miltluf jew 'il bogħod ukoH

jekk ir-reżħa li tagħ1aqna f'kopipla mtappna tiffriżana Ilmtiet inn'Potenti wkoll jekk qniefedLi'r meWlġ jingħu il~mhux-imwettaq u rwieħna jfaqqgħu munċotti tal-għadam bħal f'irkoblbet sajjied! biċċa siJIġ . . .

inte!aq f'diirgħajja sa 'j~sbaħ.

il-beH tistenna qabel torqod in-nies' 'ta,rana nduru f'ħolma bla kulur iżda t-tempesta li ,thalbbat fuq iċ-ċappetti tal-eżisten:z.a tagħna ma jħos'suħiex: ħallihom jinfduna bi1l-ħars' is'-sigriet tagħna nħal~'uħ marsus ponn iebes għalina biss.

21

22 Analiżi '70

monokromiżmi

1. H-·ladnġa tarmi ż-żahar aprildani u n-nieqa mberfla tibqa' vojta.

2. case history s·odda 16 sptar san luqa tajjara mċappsa bid-demm - rien ne va plus.

3. qieg,hda taghfasIi i'uq l-iskrejljen tal-personaHta' tieghi -aqta' dal-ktajjen invi'żibbti w ħaIlini' ngħix.

4. noħolmok maġenbi - nhl'sek maqtugħ u tisgħol -kemm tla;bltlek il-mewt jaħasra . . .

5. il-lożor ta' mhabba napIitana: bieshom il-qamar h]sithom il1i-nrda tal-adulterju.

6. qabadni mm-komma dingħi għaH-s'ol'd iżda haIIejtu mitfugh ghalI-qiegħa - imbagħad hkejt.

7. .l-għeruq ta' qal'bi tel'għu jixirfu mIn.n sidri> 'I barra

ghefiqu l-għaraq tal-jasar li honqu .fgati rjus l-allat iżda qaluli ri l-al:lat jerġgħu- jfaqqsu wkdn minin qabarhom.

8. il-lejla l-irbit se nhollu hiI-vodka -li l-Iime.

imsiemer

jgJħib is-sħab u tiIma' xemoc imdardra si'ġra gharwiena nie'lcfa niexfa sardi'ne'l'J.a tmejjel: raSlha 'I isfeL 'I isfel

u j-ien nilgħab b':petala marida ins·ammar l·imsiemer twaV twal ta' dmugħi fuq l-ghatu ta' tebut irħis fuq l-għatu ta' tebut.

Mario Azzopardi

pater noster

missierna I'i inti fis",smewwiet insa' l-imsiemer li taCJjqJbu jdejn fbne1k u x-xewk li nifduh w'erġa' ibagjħ>tu fostna milT-ġdid cli:c1-darba ttihx nazzjonarita' l-aktar minħabba l-kUl1lffiitt għarbi-israelit tibagħtux:

russu jew amerikan l-anqas malti

m'hemmx bżonn taghbija mirakU biex nem!mnu w ~-anqas qawmien mill-i!mwiet biżżejjed iwaħħal tabella mal-pavru jew m'għonqu divin u nkunu lesti< ninkurunawh bil-·ġiZimin u ndawwruh b'żibeġ kuH lewn tili iS'-setgħa H jItla' president jew segretarju pop tal-'ġnus magħquda fehmu biex ivarja s-sess tad-dix:x:i:p1i minħa1bba li Jistgħu jgħadlduh b'omosesswali eċċetra ħaHih ji'pnotizza n-nies' u jbeHg1ħalhom i:lI-kapsuH tal-imħabba . . .

ffilSSlerna li inti fis-smewwiet did-darba m'hux: se jkun hemm pilati w erodijiet jrkkundanIllaw 'f ibnek għażi:ż u' l-qass'isi:n wisq aktar moħħhom Jili-problema taċ-ċelibat

nieħdu ħsiebu ahna didl-darba jekk trid! lesti nkissifU l-gotiku-barakk tal-knejjes tagħna li nħal1uh i:ħożżilna l-pjanti ta' mqadesġodda 'lesU ninxreMu ndoqqulu l'-kitarri u s-srtar un:ħallU;h isemmgħelna l-aħħar long play ċelestjali

kollox jilbes kul'uri ġod& kollox jiiċċara fir-m'irlja tad-divin rifleSSI ta' paċi jilżżeriJqu mis-sema 1-i1juni jilaghbu mal-ħrief

23

24 Ana!iżi '70

diid-darba ma jkunoc hemm aktar forka għalih u l-anqas' stalletti għal ommu biex ma nimlewx in-niċeċ bl-istatWi bla bżonn

imħalluh jippresiedi fuq qorti tal-poplu modem u min imur kontra ]bnek nibdluh fi fJura Huh

rrniss·ierna li inti fis-smewwiet ikun kif trid int hawn fl'-art - ·ħall!rehi jerġa' j:inżel 'I ibn<ek -jekk ma tafdaniex orbtu bI spaga tJwrla twila u jekik tara li jerġgħu jqumu kontrih rġbdu malajr 'il fuq jew ibghat ċorma anġJi jiġbduh jew il-karru supersoniku t'eHja ,profeta imbagħad

H1na ħamna hawn isfel agħfas il.buttuna ta-d-dlam jew ħoll il-kta,jjen taż·żwiemel .lesti! għall-ħarb jew keskes ir-ragħad jew ixħet in-nar jew ibghat dragun b'ghaxar qrun uew - hekk ikun

jien mitt elf mewta

jien mitt elf mewta mit.t f'toroq dojoq riħa t'urina w taħt saqajn l-ispekulaturi Hbsin it-tomna darba mitt bi protesta u rxuxtajt bis-sa-ħħa ta' gurilli suwed

jgħajjtuf'orġja ma' nisa verġni darb'oħra mitt imnikket u biex qomt

mill-imwiet tmantnejt bil-halib qares ta' żingara li sqietni b'passjoni minn sidirha tax-xellug

jien mitt elf mewta .mitt .f'ħabtiet rtat-traff1ku mitt taħt [x-xafra tal-giljottina mitt bis-sagrameriti u 1-ilma mbierek fuq moħħi u mitt nisħet u naħlef mibgħeda mitt bit-tferfiir tal-.imħabba u mitt taħt idejn il-kirurgi li tta-maw jibdluli qalb'i l-aħħar li mitt qajmuni biex j!itmawni l-wurdien. imbagħad qaluli tista' terġa' tmut mill-ġdid sal-lum għadni ma smajtx minnhom

iżda smajt li qegħdin iħejjuii

bomba tal-ħin maċ-ċavetta tal-karozza.

Mario Azzopardi

24 xema' (f'ġieħ iJ-poeta f'għeluq snienu)

ixegħlu 24 xema' ħarIu ċ-ċrieki jiżfnu tel'għin mil1,ftejjel.nirien jHgħabu f'dal-maqd'es: ta' dubju w indeċiżjonr

tiVfuhoInX ilkolll' f'sart -

onfħul!hom ftit ftit ħa nqasqas id-d'liel u ndur b'subgħajja jirtogħdu magħhom waħda waħda

aawn huma x-xemgħat H 1YeHawli oppju niexef u sadd€wli ħallqi bil-lbiŻ>!l' tal,mrstoqsija din ix-xema' fiha ,riħa ta' m~krofni fuq il-pul'ptu jgJħajjtu mitoloġida miS'ti:ka mingħajr kon~i'nzjoni . din dewwbitJl'i T-immaġn.i ta' min sawwami fuq sodda li llum ommi tifrex għaliha biss din inħaTqet tqaUJar il-mhux-mifhum ta' delitt kontra wliedi din bass'rit1i żwiemel ikarkru mewt spiritwali din saħħnet :haqq marti tqila tistenna fuq l-ims·iemer wild' mil'l-ġdid u din qiegħda tteptep aIIa-trianglu Ijmeslaħ sikkina u jxammem fuq moħħi żibeġ tal-gharaq

itfuhom! fti!t !f'tit -

iżda din l-aħħar <xema' ħaIluha rtteptep jekk titfu lilha ma j,i1YqaglMirx: akta,r dawl.

25

26 Ana!iżi 70

numru 1100

il~fondi tal-kafe' sei'aħli msarni mħi tqagħlet b'leħen-q;I1liepen -tqal i'ivvibraw ave marija sterjotipata

fuq jli'-bej't min~una bi'Habar tal-ghuda maħruqa b'xe~ vjola ġenita~i niexJ'a mqarqċa mpotenU

tnin giħajjiena x-'xemx li filgħaxija nerġa' nUehem kafe' velenu u nerġa' nibda ndomrrr kuruna xewqat fiergha.

paralelliżmi

il-jum li s-sema jqattar xedaq snin ~rrrħassra mmur niġri B-SUq tal-,belt u nixtrilek ġiżirana ħolm. jekk tqattar xita-moleku1i kuluriti nintelaq fl-artab ta' mewġ ħaf]f u !I1e'rda' sider ħuta-mara il-jum li s-sħab jinħaleb gezzemani demm inħalffer qabar 'bilswit dak ta' missieri u nfes,fes' f'widnejh kemm ħa1bbejtu - forsi jemmen: sadattant se nibda n~odld il-jiem.

jekk għada jisbaħ

il-poeżija fiha riha ta' mrnuffar u ta' katusi -għada terġa' t~tla' ~xemx fuq id-deżert taħraqni mitluf f'xagħri aħmar nar alita miet - iżda jekk ghada. jisbaħ u hawn: fil-ibo:tt imsad!dadi ta' ruħi nħoss'U uinqa:l-et> gabirjola fi ħmar-i11ejl spiritwali l1'icJIda~ja '0' gtħall-emerġenza.

viżjoni 22 x

t,ala' j.ltkiaxkar mat-turġien tad-dmugh jibki dinja ta' mħab:ba is-sistema telgħet imqita· warajh u b'difrejha bilċċiera feqg,ħ.e,tIu ilma ~ajnejh:

naqqret imnehirha ssikkat in-nylons mas'-sus'P~mder belit u niżlet ittektek IHara,ġ tal-waħ~

fit-triq ingassat folja oħra l-arloġiġ daqq nofs i1-1ej'~ u s-sistema rikbet taxr.

Mario Azzopardi

mirage X

minn bejn il-haxix niexef u l-hurrieq ddjadema mxewwka jhdrfu sriep b'żaqqhom misluha bizzilla safra ta' filosofiji jtarrfu l-hrafa ta' għixien bla sinsla

jien

iżda

il-battista bla ras fuq lajio tal-lastku jew san pietru gharwien imġebbed rasu 'l isfel johlom imqajjem iżżiġġx fuq ix-xmara jew naġġar għarqan xraba jbaqqan il-blat tal-enimmi

l-ilma. li laqat mose' ma nsibux w l-anqas ma jasal 1eħen alla jdawwar top-twenty minn siġra tħaġġeġ nirien

b'dahl'i mal-hajt bla nifhem bla nara nistaħba nitħaxken wara l-hitan tal-passivita' din id-diska ta' għoġba flcgħerien-bejtiet ta' ruħi migrufa dan in-nifs ta' ripressjoni ... jasal meġ mewġ eku ta' fond bla qies

iI-Iożor tal-materjali jintnu bil-proċess tal-esperjenzi subgħajja jitilgħu magħluba

(mohriet għarriex iqal1eb ħamrija w tajn) u ,fuq l-għotjien t'għajnejja tinżel iċċaqċaq

beżqa mili-glorji tas-sema is·sriep jimbarmu mill-ġdid dij'a:dema fuq rasl u nerġe.' ,nistenna jidden !serduq ieħor ikkastrat.

27

28 Ana!iii '70

baqqa

id-dehra ta' baqqa m'hix ~ ħaġa straordinarja

iżda jum wieħed meta x-xemx kienet tqarqaċ 'il bitmak tat-triq ta' faċċata u n-nies kienet imħeddla ċċaqċaq għadamha fuq l-imtierah

din il-baqqa partikulari dehret fuq is-sedintad-dunJo.pillo

b'dijadema ta' swedija-JiJiputtjana u mnixxef ihares lejn il-baqqa u l-baqqa harset lejh minaċċuża

taret minn fuq xi x:ih ghakka jew !iżżerżqet belu helu minn ~ qoffa minfuħa bil-ħwejjeġ bla boċċi tal-kamla jew taret minn fuq dahar kelb imsewwef jew qattus ġinġri ghama j'ew xci suttana hadra hadra ta' qassis li m'għadux joff!'i l-vittma divina jew jew

iżda l-baqqa kienet hemm tonfoħ bhal'kieku marida bl-ażma jew bħall'kieku qalbha mtaqqba

il-baqqa reġgħet ħarset lejh din id-dar.ba . bla sahħa u sata' jilmaħ għajnejha mżelġin bid-dmugħ li jibku l-baqq fl-4.15preċiżi l-baqqa bbieset u kesħet snġ

kinisha !bil-pala farfar is-s-edin u libes overall bajda lil martu ma qaHha b'xejn iżda sallum

għadu johlom bil-baqqa s-sewda tagħsar għajnejha u tonfoh għajjiena l-ahħar nifs.

notturn

vjo:in iħanxar s·e jmut cooker tal-gass (jew qabar taJ~komun) "imma x'int :tagħmel" - (niċċassa) - mel'ejja" ... int ma tistax tifhem - ma tistax

ħlomt b'kadavru wieqaf imkeffen fiJ-gvieret tad-dota ċempilli 43119 w'għidli jekksibtx il-mistrieħ ta' dejjem.

Mario Azzopardi 29

"ħass polz Idi"

darba kien hemm adam u eva għarwenin u eva qalet Iil adam ara ,x'tuffieħa din love igdem biex issir alla darba kien hemm omm verġni li m'afitx raġel u tqalet darba kien hemm alla H qaghad galIerija w bagħat 'I ibnu jissallab f"massakru divin - 'li darba

kien hemm jien nonfoħ ġot-trumbetti ,tal-ħażen u t-tjieba ngħaqqad il-wieħed mal-ieħor

- nittift iI-petali taċ-ċaħda

staqsejt: f'ġUfi t-tqala tad-dnewwa? u l-ħlas id-dmija tal-mewt?

"jibni fittixni" (d-dublett imtaIIa' w kuxtejha Ibarra) "ħoss polz !idi"

darba kien hemm nannti w qaItIi issa nieħdok bambin għand santu nuzzu u s-superjur jagħtik .santa sabiha (reddajtli bomblu gideb u Ilum id-dawl li ħlomtok fih jinsab marsus ġot-tubi tan-neon jew fjamma tteptep batija f'maqdes mudlam)

"ibni .fittixni" (tinsab .f'malja bla .fuq? fil-kamra tal-eku tal-Iove affair? fiHr,iex ta' qaħba marida? fl-istonku minfuħ ta' min bil-ġuħ?) '\jbni .fittixni" (ghajn ta' mħabba u ġustizzja l-aħħar qatra ta' demmek tajtilna -mnalla hemm il-bank tal-kavaHieri taħt is-swar)

"f.ittixni fid-dlam tal-għerien"

aħfirIi - mijopHm kif uien ma nitferfirx sadattant se nerġa' ndoqq it-trumbetti fit-toroq tal-babilonja - ego sum pauper ..... .