Top Banner
6 th Year Irish Higher Level Rónán Murdock An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without prior written permission from The Dublin School of Grinds. Ref: 6/iri/h/rm/An Fhilíocht
13

An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

May 19, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

     

   

     

6th  Year  Irish  

Higher  Level  Rónán  Murdock  

   

An Fhilíocht (Géibheann)

No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without prior written permission from The Dublin School of Grinds.    Ref:  6/iri/h/rm/An  Fhilíocht  

Page 2: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

Oral Preparation CoursesSeparate to the Easter Revision Courses, The Dublin School of Grinds is also running Oral Preparation Courses. With the Oral marking component of the Leaving Certificate worth up to 40%, it is of paramount importance that students are fully prepared for these examinations. These courses will show students how to lead the Examiner towards topics that the student is prepared in. This will provide students with the confidence they need to perform at their peak.

ORAL PREPARATION COURSE FEES:

PRICE TOTAL SAVINGS

1st Oral Course €140 €140 -

2nd Oral Course €100 €240 €40

Looking to maximise your CAO points?Easter is well known as a time for students to vastly improve on the points that they received in their mock exams. To help students take advantage of this valuable time, The Dublin School of Grinds is running intensive exam-focused Easter Revision Courses. Each course runs for five days (90 minutes per day).

The focus of these courses is to maximise students’ CAO points. Special offer: Buy 1st course and get 2nd course free. To avail of this offer, early booking is required as courses were fully booked last year.

What do students get at these courses?

9 90 minutes of intensive tuition per day for five days, with Ireland’s leading teachers.

9 Comprehensive study notes.

9 A focus on simple shortcuts to raise students’ grades and exploit the critically important marking scheme.

9 Access to a free supervised study room.

9 Access to food and beverage facilities.

EASTERREVISION COURSES EASTER REVISION COURSE FEES:

PRICE TOTAL SAVINGS

1st Course €295 €295 -

2nd Course FREE €295 €295

3rd Course €100 €395 €490

4th Course €100 €495 €685

5th Course €100 €595 €880

6th Course €100 €695 €1,075

7th Course €100 €795 €1,270

8th Course €100 €895 €1,465

9th Course €100 €995 €1,660

To book, call us on 01-442 4442 or book online at www.dublinschoolofgrinds.ie

NOTE: These courses are built on the fact that there are certain predicable trends that appear and reoccur over and over again in the State Examinations.

FREE DAILY BUS SERVICE For full information on our Easter bus service, see 3 pages ahead.

NOTE: Any bookings for Junior Cert courses will also receive a weekly grind in one subject for the rest of the academic year, free of charge. This offer applies to 3rd and 2nd year students ONLY.

Page 3: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

Timetable An extensive range of course options are available over a two-week period to cater for students’ timetable needs. Courses are held over the following weeks:

» Monday 21st March – Friday 25th March 2016 » Monday 28th March – Friday 1st April 2016

All Easter Revision Courses take place in The Talbot Hotel, Stillorgan (formerly known as The Stillorgan Park Hotel).

BOOK EARLY TO AVAIL OF THE SPECIAL OFFER

BUY 1ST COURSE GET 2ND COURSE

F R E E ! Due to large course content, these subjects have been

divided into two courses. For a full list of topics covered in these courses, please see 3 pages ahead.

*

6th Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME

Accounting H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

Agricultural Science H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm

Applied Maths H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

Art History H Monday 28th March – Friday 1 April 8:00am - 9:30am

Biology Course A* H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

Biology Course A* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

Biology Course A* H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

Biology Course B* H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

Biology Course B* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

Biology Course B* H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

Business H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

Business H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

Chemistry Course A* H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

Chemistry Course B* H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm

Classical Studies H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

Economics H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

Economics H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

English Paper 1* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

English Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

English Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

English Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

English Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

French H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

French H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

Geography H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

Geography H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

German H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

History (Europe)* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

History (Ireland)* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

Home Economics H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

Irish H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

Irish H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

Maths Paper 1* H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

Maths Paper 1* H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

Maths Paper 1* H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

Maths Paper 1* H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm

Maths Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

Maths Paper 2* H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

Maths Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

Maths Paper 2* H Monday 28th March – Friday 1st April 4:00pm - 5:30pm

Maths O Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

Maths O Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

Physics H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

Spanish H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

Spanish H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

6th Year Oral Preparation CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME

French H Sunday 20th March 10:00am - 2:00pm

German H Saturday 26th March 10:00am - 2:00pm

Irish H Saturday 26th March 10:00am - 2:00pm

Spanish H Saturday 19th March 1:00pm - 5:00pm

5th Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME

Maths H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

English H Monday 28th March – Friday 1st April 4:00pm - 5:30pm

Note: 5th year students are welcome to attend any 6th year course as part of our buy 1 get 1 free offer.

3rd Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME

Business Studies H Monday 28th March – Friday 1st April 8:00am - 9:30am

English H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

English H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm

French H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

Geography H Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

German H Monday 21st March – Friday 25th March 8:00am - 9:30am

History H Monday 21st March – Friday 25th March 4:00pm - 5:30pm

Irish H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm

Maths H Monday 21st March – Friday 25th March 10:00am - 11:30am

Maths H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

Maths H Monday 28th March – Friday 1st April 10:00am - 11:30am

Maths O Monday 28th March – Friday 1st April 12:00pm - 1:30pm

Science H Monday 28th March – Friday 1st April 2:00pm - 3:30pm

Science H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

Spanish H Monday 21st March – Friday 25th March 12:00pm - 1:30pm

2nd Year Easter Revision CoursesSUBJECT LEVEL DATES TIME

Maths H Monday 21st March – Friday 25th March 2:00pm - 3:30pm

NOTE: Any bookings for Junior Cert courses will also receive a weekly grind in one subject for the rest of the academic year, free of charge. This offer applies to 3rd and 2nd year students ONLY.

Page 4: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  1                                                                                                    Rónán  Murdock  

Géibheann Le Caitlín Maude

Ainmhí mé

ainmhí allta

as na teochreasa

a bhfuil cliú agus cáil

ar mo scéimh

chroithfinn crainnte na coille

tráth

le mo gháir

ach anois

luím síos

agus breathnaím trí leathshúil

ar an gcrann aonraic sin thall

tagann na céadta daoine

chuile lá

a dhéanfadh rud ar bith

dom

ach mé a ligean amach

Page 5: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  2                                                                                                    Rónán  Murdock  

Is breá liom an chomparáid idir coill lán le crainnte agus an “crann aonraic”

Ainmhí mé

ainmhí allta

as na teochreasa

a bhfuil cliú agus cáil

ar mo scéimh

chroithfinn crainnte na coille

tráth

le mo gháir

ach anois

luím síos

agus breathnaím trí leathshúil

ar an gcrann aonraic sin thall

tagann na céadta daoine

chuile lá

a dhéanfadh rud ar bith

dom

ach mé a ligean amach

I am an animal

a wild animal

from the Equator

famous for my beauty

I used to shake the trees of the forest

once

with my roar

but now

I lie down

and look through one eye

at that solitary tree over there

hundreds of people come

every day

who would do anything

for me

except let me out

Ní  féidir  iontas  a  cheansú  agus  a  chur  i  mbosca,  caithfear  ligean  dó  a  rud  féin  a  dhéanamh.  

Page 6: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  3                                                                                                    Rónán  Murdock  

Cúlra an fhile (The poet’s background):

1. Rugadh í i Ros Muc, Conamara.

2. Mhair sí ó 1941 go 1982.

3. Oileadh mar mhúinteoir í.

4. Chaith sí tréimhsí mar mhúinteoir in áiteanna éagsúla.

5. Bhí cliú agus cáil uirthi mar: amhránaí ar an sean-nós, aisteoir, file agus gníomhaí

teanga.

6. Ghlac sí páirt Máire Ní Chathasaigh sa chéad léiriú den Triail in Amharclann an

Damer i mBaile Átha Cliath sa bhliain 1964.

7. Foilsíodh dhá bhailiúchán dá cuid scríbhneoireachta tar éis a báis:

a. Caitlín Maude: Dánta (1984)

b. Caitlín Maude: Drámaíocht agus Prós (1988)

Cúlra an dáin:

• Trí bhéal ainmhí a labhraíonn Caitlín Maude sa dán seo.

• Meafar leanúnach atá anseo de shaol an fhile a bhí neamhspleách uair amháín ach

atá teanntaithe anois.

• Tá trua mór aici don leon mar tá cosúlachtaí láidre idir an leon agus í féin. Seans

go mbaineann an dán leis an easpa saoirse a bhraith an file agus í go dona tinn.

 

Seasann an t-ainmhí don fhile í féin a bhraitheann go

bhfuil sí i ngéibheann.

Page 7: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  4                                                                                                    Rónán  Murdock  

Téama àIs é príomhthéama an dáin seo ná tábhacht an neamhspleáchas i saol an ainmhí

agus an duine daonna.

Íomhánna à Tá íomhánna láidre sa dán seo:

● chroithfinn crainnte… – íomhá na cumhachta

● breathnaím trí leathshúil – íomhá na tuirse

Uaim: àÚsáideann an file uaim sa dán.

Mar shampla:

● ainmhí allta

● chroithfinn crainnte na coille

Mothúcháin:

Tá frustrachas agus éadóchas sa dán seo:

Is cuimhin leis an fhile lá nuair a bhí sí saor lá arbh fhéidir léi na crainn a chroitheadh lena

glór ach anois tá sí ina príosúnach. Níl i ndán di inniu ach frustrachas agus éadóchas.

Ábhar:

Deir an file gur ainmhí fiáin í arbh fhéidir léi uair dá raibh, na crainn a chroitheadh lena

glór amháin. Ach anois is príosúnach í agus cé go dtagann na sluaite lena feiceáil gach lá

ní bhíonn aon duine acu sásta í a shaoradh óna géibheann cruálach.

When talking about alliteration

Ní mór go mbeadh filíocht binn ar an gcluas agus leis na cleasanna seo éiríonn leis an

Maudeach ár gcroíthe a ghreamú leis an ábhar.  

Fiú amháin mura mbeadh cabhair againn ón leabhar chun an dán seo a shamhlú

sheasfadh sé amach dúinn de bharr ________________________________

________________________________  

Page 8: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  5                                                                                                    Rónán  Murdock  

Teicníochtaí Fileata 1. Codarsnacht: “ach anois” Go dtí an líne seo den dán, tá gach aon ní beo bríomhar. Léirítear an chodarsnacht idir

áilleacht an ainmhí agus é ag feidhmiú de réir a nádúir agus an cruachás a fhulaingíonn sé

agus é ceannsaithe i gcarcair Ghairdín na nAinmhithe.

2. Meafa(i)r: Is meafar é an “ainmhí allta” seo do chréatúir éagsúla ar fud na cruinne a bhfuil a gcuid

áilleachta srianta sa treo is nach dtugtar deis don Domhan í a aithint. Thuigfeadh an

Maudeach í féin go maith fulaingt na mban is na bhfilí, dhá dhream a raibh sí mar bhall

díobh a bhíonn gafa ag an tsochaí go ró-mhinic.

3. Íoróin: Níl ann ach macasamhail suarach den leon fiáin a bhí ina rí ar an dufair san am atá

thart, toisc go bhfuil éileamh air. Is de bharr daoine a bheith ag iarraidh an áilleacht seo a

fheiceáil, go bhfuil sé sa staid seo.

“Tagann na céadta daoine/ chuile lá/ a dhéanfach rud ar bith/ dom/ ach mé a ligean

amach”.

4. Uaim (previous page)

5. Íomhánna (previous page)

Page 9: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

©  Dublin  School  of  Grinds    Page  6 Rónán  Murdock  

Ceisteanna agus Freagraí Samplacha

Cad é ábhar an dáin seo, dar leat, agus cén chaoi a léiríonn an file an tábhar sin?

Dar liom, téama an dáin seo is ea easpa saoirse. Cé go dtagraíonn na focail d’ainmhí, is

dán fáthchiallach atá ann sa tslí a bhféadfadh ábhair éagsúla ar nós cearta na mban, nó an

caoi a gcaitear le filí, bheith á bplé.

Chun an tsaoirse a bhí ag an “ainmhí allta” seo ina ghnáthóg (habitat) féin a léiriú,

baineann an file úsáid as uaim. Deirtear linn go bhfuil “cliú agus cáil” air agus cloisimid

“Chroithfinn crainnte na coille…”

An éifeacht atá ag an teicníc seo, i mo thuairim, ná go gcuirtear neart agus láidreacht an

ainmhí in iúl dúinn. As an eolas a thugtar sa dán, is dócha gur leon atá ann.

Tá an dán roinnte ina dhá leath, ar bhealach, agus tá codarsnacht shuntasach le

brath idir an dá chuid. Sna céad ocht líne tugtar tuairisc ar shaol breá an leoin agus é ag

feidhmiú de réir a nádúir san fhiáin. Ach sna línte deiridh tá cur síos duairc (depressing)

ar shaol á chaitheamh i gcarcair agus an leon srianta teoranta. Bhíodh sé ina rí ar an dufar

ach anois ní bhíonn mórán ar siúl aige:

“luím síos/ …breathnaím trí leathshúil/ ar an gcrann aonraic sin thall”.

Ní féidir aon rud a mheasúnú ina aonar. Is tríd dhá ní cosúla a chur i gcomparáid lena

chéile a fheictear na buanna agus droch-ghnéithe a bhaineann leo. Tá sé soiléir ón dá

chineál saoil atá caite ag an leon go mb’fhearr i bhfad an chéad cheann, agus é ar a

shuaimhneas ina ghnáthóg dhúchais seachas é cloíte ceannsaithe i nGairdín na

nAinmhithe. Teicníocht fhileata a bheidh rí-úsáideach go deo í an chodarsnacht, mar atá

léirithe ag an Maudeach anseo.

Tá íoróin ghéar sa dán seo a insíonn fírinne truamhéalach faoin gcine daonna. Ag

deireadh an dáin, deir an file “tagann na céadta daoine/ chuile lá/ a dhéanfadh rud ar bith/

Advanced  answers.  

Page 10: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,
Page 11: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

©  Dublin  School  of  Grinds    Page  8 Rónán  Murdock  

Géibheann

Ainmhí mé

ainmhí allta

as na teochreasa

a bhfuil cliú agus cáil

ar mo scéimh

chroithfinn crainnte na coille

tráth

le mo gháir

ach anois

luím síos

agus breathnaím trí leathshúil

ar an gcrann aonraic sin thall

tagann na céadta daoine

chuile lá

a dhéanfadh rud ar bith

dom

ach mé a ligean amach

Without  looking  at  your  notes  take  10  minutes  to  write  down  everything  you  know  about  this  poem  on  this  page.  

Page 12: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  9                                                                                                    Rónán  Murdock  

Phrases Tá an t-ainmhí sáraithe ag daoine atá níos cumhachtaí

Tá na sluaite cuairteoirí ag súil go bhfeicfidh siad leon beo

bríomhar ach níl ina áit ach macasamhail suarach

Is breá liom an chomparáid idir

coill lán le crainnte agus an “crann aonraic”

Ní féidir iontas a cheansú agus a chur i mbosca, caithfear ligean dó a rud féin a dhéanamh.

Tá íoróin ghéar sa dán seo a insíonn fírinne truamhéalach faoin gcine daonna.

Other phrases

Tá an dán roinnte ina dhá leath, ar bhealach, agus tá codarsnacht shuntasach le brath idir an dá chuid.

Ní féidir aon rud a mheasúnú ina aonar. Is tríd dhá ní cosúla a chur i gcomparáid lena

chéile a fheictear na buanna agus droch-ghnéithe a bhaineann leo.

Foclóir Pitiful Copy

In captivity More powerful Human race Prisoner Lonely Tragic truth

Page 13: An Fhilíocht (Géibheann) - Dublin Academy · An Fhilíocht (Géibheann) No part of this publication may be copied, reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic,

       

©  Dublin  School  of  Grinds                                                                              Page  10                                                                                                    Rónán  Murdock  

Extra notes / points

Tá a spiorad briste ag daoine atá níos cumachtaí ná é.

Chomh maith le sin, baineann an dán seo le ceisteanna timpeallachta.

Tá na coillte agus na foraoistí agus tá na hainmhithe rugaithe.

Tá an t-ainmhí allta sa dán seo tógtha as a thimpeallacht nádúrtha (an choill)

agus curtha isteach i dtimpeallacht mhínádurtha (an zú), cosúil le Caitlín í féin

san ospidéal