A M J l a b Una iniciativa de AMJ LAB | Laboratorio de innovación y creatividad comunitaria. AMIJAI C O M U N I D A D
A M J l a b
Una iniciativa de AMJ LAB | Laboratorio de innovación y creatividad comunitaria.
AMIJAIC O M U N I D A D
Quien lidere el Seder:¡Jag haPesaj Sameaj para todos y bienvenidos al Seder! Vamos a pasar por la esencia del Seder:
VELAS & KIDUSHLAS CUATRO PREGUNTAS ÉRAMOS ESCLAVOSCUATRO HIJOSPLAGASDAYEINUPÉSAJ, MATZÁ, MARORHALLEL
1
2
3
4
7
8
5
6
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
HA
LLEL
DA
YEI
NU
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SK
IDU
SH
A M J l a b AMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
HA
LLEL
DA
YEI
NU
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SK
IDU
SH
Pero antes, no te olvides de tener todo listo para tu seder:
A M J l a b
1 vino o jugo de uva (kosher lePesaj, idealmente)
1 hueso (zeroa)
1 rábano picante (jazeret)1 huevo duro (beitzá)
3 matzot
2 velas1 keará (plato de Pesaj)
1 lechuga (maror)1 apio, perejil o papa (karpás)
1 jarozet (preparación de nueces, vino, canela, miel y manzanas)
AMIJAIC O M U N I D A D
KID
USH
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
HA
LLEL
DA
YEI
NU
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
S
VELAS& KIDUSH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Comenzamos la fiesta encendiendo velas
VEL
AS
&K
IDU
SHCU
ATR
OPR
EGU
NTA
SÉR
AM
OS
ESCL
AV
OS
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
EL
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo, que nos consagró con Sus preceptos, y nos ordenó encender la vela de Shabat y* de Iom Tov.
Baruj Atá Adonai, Eloheinu melej haolam, asher kideshanu bemitzvotav vetzivanu, lehadlik ner shel Shabat be* Iom Tov.
DA
YEI
NU
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
S
ברו� אתה ה' א�הינו מל� העולם ,אשר קדשנו במצות יו וצונו להדליק נרשל יום טוב
* Solo cuando Pésaj coincide con Shabat.
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo, que crea el fruto de la vid.Bendito seas, Adonai, Dios nuestro, Poder dentro del Universo, que nos santificaste con Tus preceptos, en la bendición de tu amor nos regalaste el reposo del Shabat,* las fiestas y tiempos para disfrutar, como este día de Shabat y este día* de la Fiesta de las Matzot, tiempo de nuestra libertad, con amor* en memoria de nuestra liberación de Egipto. Porque nos distinguiste entre los pueblos al entregarnos Tu Torá Y el Shabat,* y Tus festividades sagradas con amor, con voluntad,* con alegría y regocijo nos regalaste. Bendito seas, Adonai, que hacés sagrado el Shabat,* a Israel, y a los tiempos.
Gracias a Dios por darnos estas fiestas y temporadas para regocijarnos, y este Jag de Matzot para conmemorar el odo de Egipto.
Baruj atá adonai, eloheinu melej haolam, boré pri hagafen. Baruj atá Adonai, Eloheinu melej haolam asher bajar banu mikol am, veromemanu mikol lashon, vekidshanu bemitzvotav. Vatiten lanu Adonai Eloheinu beahavá Shabatot limenujá* moadim lesimjá, jaguim uzemanin besasón. Et iom haShabat hazé veet iom* Jag hamatzot hazé, zemán jeruteinu, beahavá* mikrá kodesh zejer litziat mitzraim. Ki banu bajarta veotanu kidashta mikol haamin. veShabat* Umoadei kodsheja beahavá uberatzón,* besimjá ubesasón hinjaltanu. Baruj atá Adonai mekadesh haShabat ve* Israel, vehazemanim.
Ahora todos bebemos el vino (reclinados hacia la izquierda).
Tomamos la copa de Kidush y recitamos CU
ATR
OPR
EGU
NTA
SÉR
AM
OS
ESCL
AV
OS
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
R1
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SV
ELA
S&
KID
USH
* Solo cuando Pésaj coincide con Shabat.
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Primera copa
1
Decimos todos juntos Shejeianu agradeciendo a Dios que nos hayamos reunido hoy en este Seder:
Baruj atá Adonai Elohienu Melej Ha olam, Shejeianu, Vekimanu, Vehigianu, La’zman hazé.
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo, que nos dió la vida, nos hizo existir y nos hizo llegar hasta este tiempo.
�ברו� אתה ה' א�הינו מל� העולםשהחינו וקימנו והגיענו לזמן הזה
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Quien lidere el Seder toma una Matzá, la sostiene y dice:
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
Este es el pan de la pobreza que comieron nuestros padres en la Tierra de Egipto. Todo el que tenga hambre que venga y coma. Todo el que lo necesite que venga y haga Pésaj. Este año aquí, el año venidero en la Tierra de Israel. Este año somos esclavos, el próximo año seremos libres.
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a b
Te invitamos a preguntarte:¿Vos, este año, de qué Egipto te querés liberar?
AMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
S
LAS CUATROPREGUNTAS
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Tenemos 4 preguntas
Shebejol haleilot ein anu matbilin afilu paam ajat; halailah hazé [x2], shtei peamim. [x2]
Má nishtanah halailah hazé mikol haleilot? Shebejol haleilot anu ojlim jametz umatzá; halailah hazé [x2], kuloh matzá. [x2]
Shebejol haleilot anu ojlim shear yerakot; halailah hazé [x2], kulo maror. [x2]
Shebejhol haleilot anu ojlim bein yoshvim uvein mesubim;halailah hazeh [x2], kulanu mesubim. [x2]
Las puede leer la persona más joven de la mesa, o la que se sienta más joven.
1
2
4
3
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
S
ÉRAMOSESCLAVOS
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
¿Qué acabás de preguntar?¿Qué diferencia hay entre esta noche y todas las otras noches?
1
2
4
3
Todas las noches nosotros comemos todo tipo de verduras, pero esta noche ¡solo maror (amargas)!
Todas las noches nosotros no sumergimos ningún alimento ni una sola vez, pero esta noche ¡dos veces!
Todas las noches nosotros comemos tanto sentados como reclinados, pero esta noche todos nosotros estamos reclinados.
Todas las noches nosotros comemos tanto jametz como matzá, pero esta noche ¡solo matzá!
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Alguien de la mesa dice:
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
Avadim hainu, hainu. Ata bnei jorin, bnei jorin.
Una vez fuimos esclavos. Ahora somos libres. Nosotros éramos esclavos del faraón, y Dios nos llevó de allí con mano fuerte y brazo extendido. Si Dios no hubiera traído a nuestros antepasados de la cautividad, entonces hasta hoy nosotros y nuestros hijos y nuestros nietos todavía seríamos esclavos. Incluso si fuéramos todos sabios estudiosos, conocedores y expertos en la Torá, todavía estaríamos obligados a relatar la historia del Éxodo.
Juntos, leemos:
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SCU
ATR
O H
IJO
SV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
S
CUATROHIJOS
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
La Torá reflexiona sobrecuatro tipos de hijos:
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPÉ
SAJ,
MA
TZÁ
,M
AR
OR
Uno SabioUno RebeldeUno SimpleUno Que No Sabe Preguntar
Guía al sabio en las leyes de Pésaj.Decile al rebelde que necesitamos que sea parte de nuestro pueblo.Explicale al Simple: "con mano fuerte Dios nos sacó de Egipto". Acercate al que no sabe cómo preguntar, hacé que se sienta cómodo, y contale todo acerca del Éxodo.
1
2
4
3
DA
YEI
NU
HA
LLEL
PLA
GA
SV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RD
AY
EIN
UH
ALL
EL
PLAGAS
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Llenamos una copa de vinoAl regocijarnos por nuestra liberación de la esclavitud, reconocemos que nuestra libertad fue duramente ganada. Lamentamos que la libertad vino a costa del sufrimiento de los demás, porque todos estamos hechos a imagen de Dios. Derramamos una gota de vino mientras recitamos cada una de las plagas.
Dam (Sangre)
Tzefardea (Ranas)
Kinim (Piojos)
Arov (Bestias feroces)
Dever (Peste)
Éstas son las diez plagas que Dios trajo sobre los egipcios (tirá en un recipiente una gota de vino por cada plaga que que vas recitando):
1
2
4
3
5
Sh´jin (Sarna)
Barad (Granizo)
Arbeh (Langosta)
Joshej (Oscuridad)
Makat Bejorot (Muerte de los primogénitos)
6
7
9
8
10
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RD
AY
EIN
UH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
EL
DAYEINU
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
¡Daieinu! ¡Nos bastaría! CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
R
Si Dios hubiera solamente castigado a nuestros enemigos y no nos hubiera separado el Mar Rojo, nos bastaría.
¡Da, daieinu! [x 3]
Si Dios nos hubiera traído a Israel, pero no hubiera construido el Beit Hamikdash ¡nos bastaría!
¡Daieinu!
Si Dios nos hubiera sacado de Egipto y no hubiera castigado a nuestros enemigos, nos bastaría.
Si Dios nos hubiera entregado la Torá, pero no nos hubiera traído a Israel, nos bastaría.
HA
LLEL
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
EL
PÉSAJ,MATZÁY MAROR
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Rab. Gamliel solía decir queen Pesaj todos debemos hablarde tres cosas:
PÉSAJ, MATZÁ y MAROR.
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
(Repetimos todos juntos)
Buscamos en la mesa los siguientes elementos y decimos:
Señalá el hueso de la keará y contale a la mesa:
“Este hueso es el sacrificio que nuestros antepasados comían durante la época del Templo, porque Dios pasó por encima de las casas de nuestros antepasados en Egipto”.
“Esta Matzá representa la masa de nuestros antepasados que no tuvo tiempo de leudar antes de que Dios nos redima de Egipto”.
Señalá la Matzá (si están cubiertas, descubrirlas):
Volvé a cubrirlas.
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Buscamos en la mesa los siguientes elementos y decimos:
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
R
Señalamos todos juntos al maror (hierbas amargas) y decimos:
"Este Maror - ¿por qué lo comemos? Porque los egipcios oprimieron a nuestros antepasados en Egipto, hicieron sus vidas amargas con duro trabajo, con morteros, ladrillos y otras dificultades".
HA
LLEL
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
EL
HALLEL
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
El líder de la mesa dirá:
¡Aleluya! ¡Gracias Dios por todo!”
Así que ahora, agradezcamos y alabemos a Dios por los milagros del Éxodo.
“En cada generación necesitamos sentir como si nosotros hubiéramos dejado Egipto.
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Ahora una persona tomará una Matzá y recitará.
Baruj atá adonai eloheinu melej ha olam, ha motzí lejem min haaretz, Baruj atá adonai eloheinu melej haolam asher kidshanu be mitzvotav vetzivanu al ajilat Matzá.
TODOS COMEN MATZÁ.
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo, que nos consagró con Sus preceptos, y nos ordenó acerca de comer la matzá.
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
.ברוך אתה י אלהינו מלך העולם, אשר קדשנו במצות יווצונו על אכילת מצה
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Segunda copa
Llená la segunda copa, recitá la siguiente bendición y tomá reclinado hacia la izquierda.
Baruj Atá Adonai, Eloheinu melej haolam boré pri hagafen.
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo que crea el fruto de la vid.
2
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
.ברו� אתה ה' א�הינו מל� העולם, בורא פרי הגפן
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Maror
Mezclá un poco de la hierba amarga con el jaroset dulce, recitá la bendición:
Baruj atá adonai eloheinu melej haolam asher kidshanu bemitzvotav vetzivanu al ajilat maror.
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo, que nos consagraste con tus preceptos, y nos ordenaste comer maror.
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
.ברוך אתה י אלהינו מלך העולם, אשר קדשנו במצות יווצונו על אכילת מרור
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Rab. Hilel
(Se distribuyen pedazos de Matzá a todos en la mesa. Hacemos un sandwich de jaroset y maror entre dos trozos de matzá y luego ¡a comer!)
“¿SI YO NO HAGO POR MÍ, QUIÉN HARÁ POR MÍ? PERO SI HAGO SÓLO POR MÍ ¿QUÉ SOY? Y SI NO ES AHORA ¿CUÁNDO?” (AVOT 1:14)
Rabí Hillel combinó la ofrenda de Pésaj, la Matzá y el maror juntos en forma de sándwich y los comía para cumplir con las palabras de la Torá: “Comerán Matzá y hierbas amargas”
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Tercera Copa
Bendito eres Tú Eterno, Dios nuestro, Rey del Universo que crea el fruto de la vid.
Baruj Atá Adonai, Eloheinu melej haolam boré pri hagafen.
Llená la tercera copa tuya y de todos los comensales, recitá la siguiente bendición y tomá reclinado sobre la izquierda:
3
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
.ברו� אתה ה' א�הינו מל� העולם, בורא פרי הגפן
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
Y para concluir con alegría, decimos
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
EL
¡LE SHANÁ HABAÁ B’ YERUSHALAIM!¡EL PRÓXIMO AÑOEN JERUSALEM!
VEL
AS
&K
IDU
SH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
“OSÉ SHALOM BIMROMAV, U YA’ASE SHALOM ALEINU, VE AL KOL ISRAEL, VEIMRÚ, AMÉN! IAASE SHALOM, IAASEH SHALOM, SHALOM ALEINU, VE AL KOL ISRAEL!”Todos decimos: Dios le trajo paz al pueblo de Israel.
CUA
TRO
PREG
UN
TAS
ÉRA
MO
SES
CLA
VO
SCU
ATR
O H
IJO
SPL
AG
AS
DA
YEI
NU
PÉSA
J, M
ATZ
Á,
MA
RO
RH
ALL
ELV
ELA
S&
KID
USH
A M J l a bAMIJAIC O M U N I D A D
¡JAG HAPÉSAJ KASHER VE SAMEAJ!A M J l a b
AMIJAIC O M U N I D A D