-
Podążaj za wskazówkami, by stworzyć rysunek wzorowany na pewnym
słynnym obrazie. Następnie poznaj tytuł dzieła, układając
poprzestawiane litery w słowa. Sprawdź w odpowiednich źródłach, jak
wygląda oryginał. Czy sądzisz, że Twoja wersja jest podobna do
pierwowzoru?
DDzziieełłoo sszzttuukkii
[ Łamigłówki – Dzieje człowieka i świata ]
SuperKid.pl
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
1. Dzieło przedstawia jeden z kątów pomieszczenia. Po lewej
stronie znajduje się
okno – jego skrzydło jest otwarte do wewnątrz. 2. Nad oknem
znajduje się czerwona zasłona, która częściowo opada
na otwarte skrzydło. 3. Pod oknem, w rogu pokoju, stoi bogato
zdobione, drewniane krzesło. 4. Na pierwszym planie, wzdłuż górnej
krawędzi obrazu, artysta umieścił drążek,
na którym po prawej stronie wisi długa, zielona zasłona. 5. Za
zieloną zasłoną znajduje się stół nakryty zdobnym obrusem
przypominającym dywan. Na środku stołu artysta umieścił misę z
owocami.
6. Naprzeciwko otwartego okna, za stołem, stoi młoda kobieta
przyglądająca się trzymanej w rękach kartce.
7. Postać jest ubrana w beżowo-czarną suknię. Jej jasne włosy są
upięte w kok.
Obraz pod tytułem
w n i D z e y z c a
t a a j ą c z y c
i s l t
„ ”
jest dziełem holenderskiego malarza Johannesa Vermeera, który
żył w XVII wieku.
-
[ Łamigłówki – Dzieje człowieka i świata ]
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
SuperKid.pl
DDoonniioossłłyy ii ddzziieejjoowwyy Historia świata pełna jest
niezwykłych wydarzeń. Wiele osiągnięć człowieka możemy nazwać
przełomowymi. Ale które z nich są najważniejsze? Odpowiedz na
pytania umieszczone w komiksowych dymkach, uzasadniając swoje
zdanie. Jeśli potrzebujesz pomocy,
sięgnij do odpowiednich źródeł historycznych.
Które wydarzenie w historii jest Twoim
zdaniem najważniejsze?
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
Co można uznać za największe
osiągnięcie człowieka?
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
Który z wynalazków człowieka był najbardziej przełomowy?
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
-
[ Łamigłówki – Dzieje człowieka i świata ]
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
SuperKid.pl
TTaajjeemmnniicczzyy lląądd Przeczytaj poniższy tekst, aby
dowiedzieć się, co zawierał opis pewnego mitycznego lądu
stworzony
przez starożytnego greckiego filozofa. Uzupełnij brakujące
ortogramy. Następnie zapoznaj się ze wskazówkami w tabeli, aby
odszukać litery składające się na nazwę tej tajemniczej krainy.
Platon to słynny grecki myśliciel, kt……ry ……ył na p……ełomie V-IV
wiek…… p……ed naszą erą.
Jego prace wywarły ogromny wpływ na filozofię i są cytowane do
dziś. W jednym z dzieł spisał
opis legendarnego ląd…… .
Miała to być wyspa, na kt……rej znajdowało się państwo stwo……one
p……ez wysoko
rozwiniętą cywilizację. Z opis…… Platona mo……na wnioskować, że
ląd ten był poło……ony
na Oceanie Atlantyckim, p……y ……jści…… Mo……a Śr……dziemnego. Kraj
składał się z dziesięci……
kr……lestw, kt……ry…… monar……owie ……ądzili sprawiedliwie i w
pokoj…… . Mieszkańcy ……yli
w dobrobycie, poniewa…… na wyspie pełno było bogactw, na
p……ykład diament……w.
Tamtejsi l……dzie stwo……yli wspaniałe miasto, z pięknymi
pałacami, świątyniami i terenami
wypoczynkowymi. Ponadto zb……dowano w nim liczne łaźnie. A to
wszystko miało się zda……yć
w IX tysiącleci…… p……ed naszą erą, gdy inni mieszkańcy basen……
Mo……a Śr……dziemnego
dopiero zmieniali tryb ……ycia z koczowniczego na osiadły!
Wedł……g legendy wyspa zniknęła pod powie………nią wody wsk……tek
straszliwego
t……ęsienia ziemi i potop……w. P……ez setki lat wiel…… l……dzi
sz……kało tej krainy,
jednak na pr………no. Niekt………y badacze myśleli nawet, że wyspą tą
była Antarktyda! Najbardziej
prawdopodobna ……ipoteza głosi, że samo państwo nigdy nie
istniało, a Platon wyko……ystał
legendę, by opisać idealne jego zdaniem społeczeństwo.
WSKAZÓWKA WPISZ LITERĘ
zdanie drugie, rzeczownik pierwszy, litera trzecia zdanie
czwarte, przymiotnik pierwszy, litera dziewiąta
zdanie piąte, rzeczownik trzeci, litera pierwsza zdanie szóste,
czasownik pierwszy, litera czwarta
zdanie siódme, przysłówek pierwszy, litera czwarta zdanie ósme,
przymiotnik pierwszy, litera pierwsza
zdanie dziesiąte, czasownik drugi, litera szósta zdanie
trzynaste, rzeczownik trzeci, litera dziewiąta zdanie czternaste,
czasownik czwarty, litera piąta
-
Piękny drapieżnik Spójrz na poniższy rysunek sześcianu i
prostopadłościanu. Następnie przeczytaj w tabeli informacje
o zilustrowanych bryłach. Przy stwierdzeniach prawdziwych
zaznacz litery znajdujące się w kolumnie P (prawda), a przy
fałszywych – litery w kolumnie F (fałsz). Jeśli poprawnie wykonasz
zadanie,
litery te, czytane z góry na dół, utworzą rozwiązanie.
P F
Objętość prostopadłościanu jest o 67 000 mm3 większa od
objętości sześcianu. KA TU
Objętość sześcianu jest mniejsza niż 0,2 dm3. NI KA
Objętość prostopadłościanu jest większa niż 0,01 m3. BI AR
Jeżeli prostopadłościan podzielimy na 3 sześciany, to objętość
każdego z nich będzie równa 0,064 dm3. U N
Jeżeli wysokość prostopadłościanu zwiększymy 3 razy, a jego
długość zmniejszymy 6 razy, to jego objętość zmaleje 4 razy. KA
DA
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
SuperKid.pl [ Objętość prostopadłościanu ]
ROZWIĄZANIE:
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___
Jedna kreska odpowiada jednej literze.
Na tle europejskich ptaków drapieżnych wyróżnia się
rdzawobrązowym upierzeniem. Dzięki długim skrzydłom (o rozpiętości
do 165 cm)
świetnie lata. Poluje m.in. na drobne ssaki i ptaki, a także na
gady i płazy. Żywi się również padliną. Spotkać go można przeważnie
na skrajach lasów
w sąsiedztwie pól, łąk lub zbiorników wodnych. W Polsce
występuje bardzo nielicznie – głównie na zachodzie i północy
kraju.
5 cm 5 cm
5 cm
12 cm 4 cm
4 cm
-
Z poprzestawianych liter ułóż wyrazy. Litery z ponumerowanych
pól utworzą rozwiązanie.
Literowy bałagan [ Objętość prostopadłościanu ]
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
SuperKid.pl
c z y i l o n o w i
11 2
w ó r n e j
6 3 13
Objętość prostopadłościanu jest równa
Długości te muszą być wyrażone w tych samych
długości krawędzi wychodzących z tego samego
P ___ ___ ___ ___ ___ Ż ___ ___ ___ ___ B ___ ___ ___ Ż ___ ___
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
c h a ł k o w i e r z
10 1, 7 5
.
To jeden z najpospolitszych chrząszczy wodnych w Polsce. Jego
ciemnozielone ciało z żółtą obwódką jest spłaszczone i ma opływowy
kształt. Natomiast tylne odnóża przypominają wiosła. Taka budowa
ciała wpływa na znakomite przystosowanie do wodnego trybu życia.
Występuje w wodach stojących z bogatą roślinnością, takich jak
stawy, jeziora i bagna. Poluje na owady
i ich larwy, a także na małe rybki i kijanki. Pod wodą oddycha
dzięki zapasowi powietrza, który gromadzi w pęcherzyku pod
pokrywami skrzydłowymi.
ROZWIĄZANIE:
Każdy sześcian jest prostopadłościanem, którego wszystkie
krawędzie są
d n o j c h e s t k a
12 14 4
.
długości. Aby obliczyć objętość sześcianu,
wystarczy podnieść długość krawędzi do trzeciej t ę p o g i
9 8
.
-
Wodna piękność W poniższych ramkach podano wymiary
prostopadłościanów (długość, szerokość i wysokość).
Oblicz, jaką objętość zajmują te bryły. Następnie pokoloruj na
zielono ramki, w których uzyskane wyniki są większe od 15 dm3.
Towarzyszące im litery, czytane zgodnie z kierunkiem strzałek,
utworzą hasło.
[ Objętość prostopadłościanu ]
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
SuperKid.pl
Roślina ta występuje w niemal całej Europie oraz w środkowej i
zachodniej Azji. Osiąga długość nawet 4 metrów. Ma żółte kwiaty,
które kwitną od maja do września, oraz owalne liście unoszące się
na powierzchni wody. Spotkać ją można nad wodami
stojącymi oraz wolno płynącymi. Często tworzy rozległe
zbiorowiska.
6 dm x 9 cm x 0,4 m [GR]
START
Hasło:
0,35 m x 2 dm x 15 cm [CZ]
5 dm x 10 cm x 0,6 m [ĄŻ]
17 cm x 3 dm x 0,2 m
[MO]
8 cm x 3 dm x 0,2 m [AR]
15 cm x 1 dm x 0,9 m [KA]
20 cm x 4 dm x 0,3 m
[EL]
____ ____ ____ ____ ____ ____ ŻÓŁTY
Jedna kreska odpowiada jednej literze.
-
W pszczelej rodzinie
Oznacz kolorem właściwe zakończenia zdań. Litery towarzyszące
poprawnym informacjom, czytane z góry na dół, uzupełnią ciekawostkę
u dołu strony.
[ Własności graniastosłupów ]
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
SuperKid.pl
Graniastosłup TRÓJKĄTNY ma:
3 ściany, 3 krawędzie boczne i 3 krawędzie podstawy. BĄ
4 ściany, 3 krawędzie boczne i 6 krawędzi podstawy. TRZ
5 ścian, 3 krawędzie boczne i 3 krawędzie podstawy. TRU
Graniastosłup CZWOROKĄTNY ma:
4 pary równoległych ścian i 8 wierzchołków. MIE
3 pary równoległych ścian i 8 wierzchołków. TN
3 pary równoległych ścian i 4 wierzchołki. CZ
Graniastosłup PIĘCIOKĄTNY ma:
5 ścian bocznych, 5 krawędzi podstawy i 10 wierzchołków. IE
4 ściany boczne, 10 krawędzi podstawy i 10 wierzchołków. KI
5 ścian bocznych, 5 krawędzi podstawy i 5 wierzchołków. LE
______________________ to samce pszczoły miodnej. W
przeciwieństwie do pszczół robotnic nie mają żądeł, a ich ciała są
krępe. Nie wykonują żadnych prac w ulu ani nie uczestniczą
w zbieraniu nektaru i pyłku kwiatowego. Pełnią funkcję rozrodczą
– zapładniają pszczelą matkę, nazywaną królową.
-
SuperKid.pl
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
PPoommnniikk ppoollsskkiieeggoo bboohhaatteerraa Przeczytaj
uważnie początki zdań w ramkach i do każdego z nich dobierz
prawidłowe zakończenie.
Litery znajdujące się przy właściwych odpowiedziach, czytane z
góry na dół, złożą się na rozwiązanie.
Rozwiązanie: (jedna kreska odpowiada jednej literze)
___ ___ ___ ___ ___ ___
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___
To budowla ziemna, którą wzniesiono, aby upamiętnić polskiego
bohatera narodowego. Jej usypywanie trwało
trzy lata i zakończyło się w 1823 roku. Znajduje się ona w
zachodniej części Krakowa. Jej średnica
wynosi ponad 73 metry, a wysokość przekracza 35 metrów.
[ Własności graniastosłupów ]
Każdy prostopadłościan ma:
sześcianem.
graniastosłupem prostym. Każdy prostopadłościan jest:
sześciokątami.
kwadratami.
3 par jednakowych prostokątów.
6 różnych prostokątów.
Nazwa graniastosłupa prostego zależy od: rodzaju wielokąta w
podstawie.
rodzaju wielokąta w ścianie bocznej.
wszystkie krawędzie równej długości.
w podstawie prostokąt.
WZG
KOP
Ściany sześcianu są jednakowymi:
Siatka prostopadłościanu składa się z:
KO
ZE
Ściany w sześcianie mające wspólną krawędź są do siebie:
prostopadłe.
równoległe.
GÓR
IEC
ZIE
ŚC
IUS
LO
NE
ZKI
-
1. Adam Mickiewicz był: a/ starożytnym filozofem. b/
średniowiecznym mnichem. c/ romantycznym poetą. 2. Urodził się w:
a/ Moskwie lub Wilnie. b/ Zaosiu lub Nowogródku. c/ Paryżu. 3.
Osobą, która wzbudziła w Mickiewiczu wielki podziw, był: a/ grajek
uliczny, którego imienia nikt nie znał. b/ car rosyjski – Mikołaj
I. c/ francuski przywódca – Napoleon. 4. Mickiewicz wraz z
przyjaciółmi stworzyli: a/ Towarzystwo Filomatów. b/ Sabat
czarownic. c/ Zespół muzyczny „Dziady”. 5. Jedno z bardziej znanych
dzieł Mickiewicza to: a/ „Pan Tadeusz”. b/ „Pan Wołodyjowski”. c/
„Pani Bovary”.
6. Mickiewicz nie walczył mieczem, lecz: a/ szablą. b/ piórem.
c/ szpadą.
CCzzyy wwiieesszz?? Zaznacz prawidłową odpowiedź.
[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
-
FFiilloommaaccii Adam Mickiewicz wraz z przyjaciółmi założył
Towarzystwo Filomatów.
Skąd ta nazwa „filomaci” i co oznacza? Dowiesz się tego,
rozwiązując szyfr.
A C E Ę G I J K Ł M N O R Ś U Y Z
Słowo „filomaci” pochodzi z
i oznacza:
[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
-
DDłłuuuuuuggii ttyyttuułł ::)) Jednym z wielkich dzieł A.
Mickiewicza jest „Pan Tadeusz”. Tak naprawdę jest to tylko skrót
tytułu.
Dowiedz się, jak brzmi pełen tytuł tego poematu, ustawiając
litery według kolejności alfabetycznej. Zapisz rozwiązanie
poniżej.
Uwaga: nie wszystkie litery alfabetu zostały użyte.
ostatni F
1811 S
Historia N czyli D
dwunastu Y
z O
na K
i Ś
zajazd H we W
roku P
Pan A
księgach Z
1812 T
szlachecka Ń Litwie. L
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………………………...
Tadeusz, Ć
wierszem. Ż
[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
-
CCóóżż zzaa rroommaannttyykk…… Rozwiąż rebus, a poznasz słynny
cytat z ballady Mickiewicza „Romantyczność”.
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
D
PATE = SI
A = EJ
R K
NIE Ć = Ż
K = RC
LET = ŁKO
i
ŁK = CIE O = A
W = M
[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
-
Odpowiedz na poniższe pytania:
1. W którym wieku żył Mickiewicz? ………………………………
2. Który z ww. pisarzy był od niego o 11 lat młodszy?
………………………………………….
3. Który z ww. pisarzy był od niego o 9 lat starszy?
…………………………………………….
4. Który ze współczesnych mu pisarzy żył najkrócej?
……………………………….………….
5. Jeden z pisarzy podarował Mickiewiczowi gęsie pióro, którym
wcześniej napisał swoje słynne
dzieło. Od kogo był ten podarunek? Podpowiedź – pisarz ten zmarł
23 lata wcześniej niż
Mickiewicz: ……………………………………….
ZZ kkiimm ssiięę ssppoottkkaałł?? Mickiewicz (1798-1855) w ciągu
swojego życia spotkał się z kilkoma innymi sławnymi pisarzami.
Dowiesz się, z którymi, wykreślając pisarzy, którzy tworzyli w
innych czasach.
Aleksander Puszkin,
poeta rosyjski (1799-1837)
Stanisław Lem,
powieściopisarz polski
(1921-2006)
Juliusz Słowacki,
poeta polski (1809-1849)
James Fenimore Cooper,
powieściopisarz amerykański (1789-1851)
Zygmunt Krasiński,
poeta polski (1812-1859)
Jean de la Fontaine,
Poeta i bajkopisarz francuski
(1621-1695)
Johann Wolfgang von
Goethe,
poeta niemiecki (1749-1832)
Bolesław Leśmian,
poeta polski (1877-1937)
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl
-
1. Narzędzie walki i pracy Adama Mickiewicza.
2. Miasto we Francji, gdzie Mickiewicz mieszkał
z rodziną.
3. Miasto, w którym Mickiewicz był więziony.
4. Cykl sonetów napisanych na zesłaniu.
5. Imię matki Mickiewicza.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
KKrrzzyyżżóówwkkaa Rozwiąż krzyżówkę dotyczącą życia naszego
wieszcza narodowego,
Adama Mickiewicza. Następnie z zaznaczonej kolumny odczytaj,
jaki jest tytuł jednego z jego najważniejszych utworów. Uzupełnij
zdanie pod krzyżówką.
6. Jedna z miejscowości podawanych
jako miejsce narodzin Mickiewicza.
7. Imię żony poety.
8. Pismo polityczne redagowane przez
Mickiewicza.
9. Kara, jaką Mickiewicz odbywał w Rosji.
10. Jeden z utworów Mickiewicza, w którym
pojawia się wątek powstania listopadowego.
„ ……………………………………………………………………………” jest polską epopeją
narodową.
Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl
[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl
-
Od wczesnego ranka z mieszkania pana Zarzyckiego dobiegały
odgłosy krzątaniny, które bardzo interesowały Kamila. Co tam się u
dziadka dzieje? Chłopcu udało się powstrzymać swoją ciekawość do
południa, ale dłużej już nie wytrzymał, tylko poszedł piętro wyżej
odwiedzić pana Stanisława.
– Dzień dobry, dziadku – przywitał się. – Cóż to za hałasy? O,
widzę jakieś pakowanie! Faktycznie, pokój przedstawiał ciekawy
widok, wokół wielkiej podróżnej torby porozrzucane były przeróżne
rzeczy.
– Bo widzisz, Kamilku – tłumaczył lekko zdyszany pan Zarzycki –
stary człowiek nie jest już taki sprawny i często, gdy jest
zmęczony, to tak ciężko człapie. Ale należy mi się chwila
odpoczynku, więc proponuję napić się herbaty.
– A dokąd to się dziadek wybiera? – Kamil był ciekawy. – I to
chyba na dłużej, bo torba taka duża.
– Wybieram się do Wilna – odpowiedział dziadek. – Cieszę się, że
dałem się namówić przyjaciołom na tę wyprawę. Planujemy przy okazji
odwiedzić tam miejsca, w których przebywał Adam Mickiewicz. Mówi ci
coś to nazwisko?
– Mickiewicz, Mickiewicz... A tak, już wiem! – wykrzyknął Kamil.
– Chyba coś o nim było w podręczniku do polskiego.
– No tak, takie czasy – westchnął pan Stanisław. – Dzisiaj
młodzież niechętnie czyta Mickiewicza.
– A czy kiedyś było inaczej? – zdziwił się chłopiec. – Kto by
się zachwycał jakimiś wierszami?
– I tu się mylisz, Kamilku – roześmiał się dziadek. – Ja
przeczytałem wszystkie utwory tego poety, wiele fragmentów do dziś
znam na pamięć, na przykład I Księgę „Pana Tadeusza”.
– To niemożliwe – zawahał się chłopiec. – Taki długi tekst na
pamięć?
Tekst: Alicja Mikulska Ilustracje: Adam Święcki
Adam Mickiewicz opowiadanie edukacyjne
SuperKid.pl Seria: Wielcy Ludzie
Copyright©SuperKid.pl 1 źródło: www.superkid.pl
-
– Zgadza się. Powiem ci, Kamilku, że to świetny trening dla
mózgu – wyjaśnił dziadek. – Wyobraź sobie, że mój ojciec znał nawet
na pamięć całego „Pana Tadeusza” – i do nauki nikt go nie zmuszał.
Zafascynowany tym poematem, sam nauczył się całego tekstu.
– To co było w tym Mickiewiczu – zapytał Kamil – że ludzi tak
fascynował? – Nie tylko było, bo ciągle jest – stwierdził pan
Zarzycki. – Mam nadzieję, że ty
także kiedyś będziesz czytał Mickiewicza, nie tylko ze szkolnego
obowiązku, ale sam dla siebie.
– No nie wiem – powiedział niepewnie chłopiec – chyba nie lubię
wierszy. Ale taka wycieczka śladami poety może być ciekawa. To
Mickiewicz urodził się Wilnie?
– Och nie, urodził się w Zaosiu lub Nowogródku 24 grudnia 1798
roku – zaczął opowiadać dziadek – ale mnie się najbardziej podoba
rodzinna legenda dotycząca narodzin poety. Otóż mówi ona, że poeta
przyszedł na świat w karczmie w połowie drogi między tymi
miejscowościami i akuszerka odbierająca poród przecięła pępowinę
noworodka na książce – dlatego był najbardziej utalentowany spośród
rodzeństwa, a miał jeszcze czterech braci.
– A kim byli rodzice poety? – zaciekawił się Kamil. – Czy też
byli artystami? – Nie, jego ojciec, Mikołaj Mickiewicz, był obrońcą
sądowym – wyjaśnił
dziadek. – A matka, Barbara z Majewskich, zajmowała się domem i
wychowaniem dzieci.
– No, pięciu synów wychować – to jest coś… – westchnął Kamil. –
Ja jestem sam, a moja mama i tak ma czasem ze mną kłopoty.
– Ze wspomnień poety wiadomo, że obawiał się surowego ojca –
roześmiał się pan Stanisław. – Matkę wspominał zawsze z miłością,
chociaż nie raz otrzymał od niej burę za bazgroły w zeszytach.
– To znaczy, że brzydko pisał? – na twarzy Kamila pojawił się
szeroki uśmiech. – Taki wielki poeta i bazgrolił. Powiem to mojej
mamie, gdy zechce wyrwać mi kartkę z zeszytu.
– A może to dzięki wyrywanym kartkom z bazgrołami staniesz się
wielkim poetą? – teraz dziadek śmiał się w głos. – Nigdy nic nie
wiadomo.
– Eee tam… A jak Mickiewicz znalazł się w Wilnie? – zapytał
chłopiec. – Pewnie udał się tam do szkoły.
– Wcześniej wszyscy Mickiewiczowie uczęszczali do powiatowej
szkoły w Nowogródku prowadzonej przez dominikanów – odpowiedział
pan Zarzycki. – Do Wilna po nauki wyjechał w roku 1815, ale
wcześniej było parę ważnych zdarzeń w jego życiu.
- Wielcy Ludzie: Adam Mickiewicz -
Copyright©SuperKid.pl 2 źródło: www.superkid.pl
-
– Oho, czuję, że to naprawdę coś ważnego – wtrącił chłopiec. –
Masz przy tym, dziadku, taką poważną minę.
– Zgadza się – odpowiedział dziadek – bo w roku 1812 miały
miejsce dwa dramatyczne wydarzenia. Po pierwsze, zmarł ojciec poety
i przez to pogorszyły się warunki życia całej rodziny. Po drugie,
przez Nowogródek przeszły wojska Napoleona maszerujące na Moskwę.
Wzbudziło to taki podziw w młodym Mickiewiczu, że nawet kiedy
wojska te wracały po przegranej wojnie, jego szacunek do Napoleona
był wciąż ogromny.
– Nic o tych czasach nie wiem – stwierdził Kamil. – Może kiedyś
mi o nich opowiesz, dziadku, a teraz wracajmy do Mickiewicza.
– Słusznie, bo Napoleon to osobna opowieść – zgodził się pan
Stanisław. – Zresztą ślady jego można znaleźć w wielu dziełach
poety.
– Co działo się w Wilnie? – chłopiec wrócił do przerwanego
wątku. – Jaką szkołę kończył?
– Początkowo chciał tam studiować medycynę, ale z nieznanych
przyczyn nie został na nią przyjęty – kontynuował wątek pan
Zarzycki. – W ostateczności zdecydował się na wydział nauczycielski
Uniwersytetu Wileńskiego, gdyż tam otrzymywał stypendium i w
dodatku miał gwarancję zatrudnienia.
– To znaczy, że Mickiewicz był nauczycielem – zdziwił się Kamil
– i pracował w szkole?
– A i owszem, pracował w powiatowej szkole w Kownie – odparł pan
Zarzycki. – I muszę ci powiedzieć, że się uśmiałem, czytając jego
listy do przyjaciół, w których żartobliwie charakteryzował swoich
uczniów. Pisał, że się nie uczą i nie są, ogólnie mówiąc,
najmądrzejsi.
– O, to tak jak dzisiaj – ucieszył się chłopiec. – Pewnie
nauczyciele by go zrozumieli, uczniowie raczej mniej.
– Na szczęście dla jego talentu, nauczycielem był krótko –
wyjaśnił dziadek. – W roku 1823 został aresztowany za działalność w
utworzonym przez siebie i swoich przyjaciół Towarzystwie Filomatów.
Władze carskie osadziły poetę w Wilnie, w klasztorze zamienionym na
więzienie. Mam zamiar to miejsce odwiedzić, bo do dziś zachowała
się cela, w której odbywał karę.
– Czy na tym więzieniu się skończyło – zmartwił się Kamil – czy
było coś jeszcze?
Copyright©SuperKid.pl 3 źródło: www.superkid.pl
- Wielcy Ludzie: Adam Mickiewicz -
-
– Po półrocznym pobycie w więzieniu został zwolniony – opowiadał
starszy pan – ale musiał się udać na zesłanie do Rosji.
– Nie rozumiem tego – zdziwił się chłopiec – co to jest
zesłanie?
– To taki obowiązkowy pobyt w jakimś miejscu – wyjaśnił dziadek.
– Rodzaj aresztu, zakaz opuszczania tego miejsca, codzienne
meldowanie się na policji. Do tego ciągła obecność szpiegów i
donosicieli.
– To tak, jak w szpiegowskim filmie – podsumował Kamil. – I jak
sobie w tej Rosji radził?
– Wyobraź sobie, że całkiem nie najgorzej – odpowiedział pan
Stanisław. – Przebywał w Petersburgu, Moskwie, był też na Krymie,
gdzie powstały przepiękne „Sonety Krymskie”. Szybko zaprzyjaźnił
się z wielkimi artystami rosyjskimi, bywał na literackich salonach,
spotkał nawet największego rosyjskiego poetę – Puszkina. W Rosji
poznał również swoją przyszłą żonę, Celinę Szymanowską.
– Och, to ożenił się też w Rosji – wywnioskował pospiesznie
Kamil. – I do tego z Rosjanką.
– Nie, nie – sprostował pan Zarzycki – ożenił się znacznie
później, jak już był we Francji. Celina Szymanowska była Polką,
córką słynnej pianistki. W tym czasie nasz poeta był za to
nieszczęśliwie zakochany w innej.
– To bardzo ciekawy wątek – roześmiał się chłopiec. – Proszę o
jakieś szczegóły.
– Adam Mickiewicz – wyjaśnił dziadek – darzył uczuciem pannę
Marylę Wereszczakównę, która wyszła za mąż za innego. Zresztą
poeta, prawdę mówiąc, był kochliwym młodzieńcem.
– Jak długo musiał przebywać w Rosji? – dopytywał Kamil. – Chyba
nie do końca życia, skoro pojawił się we Francji.
– Brawo, Sherlocku, trafnie dedukujesz – ucieszył się dziadek. –
Gdy mu się udało opuścić Rosję, podróżował po Europie, przebywał w
Niemczech, Włoszech i Szwajcarii. Nawet na krótko pojawił się w
Polsce, w 1831 roku, kiedy to przyjechał do Wielkopolski z zamiarem
wzięcia udziału w powstaniu listopadowym.
– I co, walczył? – zaciekawił się Kamil. – To znaczy, brał
udział w tym powstaniu?
– Ostatecznie nie – odpowiedział pan Zarzycki – i dobrze się
stało, że nie straciliśmy w czasie walk naszego wieszcza
narodowego. Sama obserwacja
Copyright©SuperKid.pl 4 źródło: www.superkid.pl
- Wielcy Ludzie: Adam Mickiewicz -
-
powstańczych wydarzeń wpłynęła na twórczość Mickiewicza, widać
to na przykład w „Dziadach” czy we wspomnianym już „Panu Tadeuszu”,
który powstał po osiedleniu się poety w Paryżu.
– Co Mickiewicz robił w Paryżu? – zapytał Kamil. – Czy też
pracował w szkole? – Na początku ożenił się z Celiną Szymanowską, o
której ci wcześniej mówiłem.
Był to rok 1834 – powiedział dziadek. – Rok bardzo ważny nie
tylko ze względu na ożenek. W tym samym roku wydano „Pana
Tadeusza”.
– A jak wyglądała rodzina poety? – chłopca bardziej interesował
rodzinny wątek. – Czy miał dzieci, jak mu się ogólnie
powodziło?
– Z tego małżeństwa urodziło się sześcioro dzieci – kontynuował
pan Stanisław – Maria, Władysław, Helena, Aleksander, Jan oraz
Józef. Powodziło im się różnie, raz lepiej, raz gorzej. W roku 1838
Mickiewicz zaczął starać się o posadę profesora literatury w
Lozannie w Szwajcarii, z której niestety szybko musiał zrezygnować
ze względu na chorobę żony.
– A czy interesował się jeszcze kiedyś Polską? – zapytał Kamil.
– Mickiewicz nigdy nie zapomniał o swojej ojczyźnie – odpowiedział
poważnie
starszy pan. – Przez całe swoje życie walczył o nią i dla niej.
– Ale jak? – zdziwił się chłopiec. – Przecież
powstanie upadło. – Walczyć można na różne sposoby, nie
tylko zbrojnie – tłumaczył dziadek – a Mickiewicz walczył
piórem, czyli pisał – nie tylko wielką literaturę. Wyobraź sobie,
że redagował nawet pismo polityczne pod tytułem „Trybuna Ludów”.
Pismo to szybko zamknięto, ponieważ ambasadzie rosyjskiej w Paryżu
nie podobały się głoszone w piśmie poglądy. Ale to tylko część
politycznej działalności poety.
– To ciekawe, że umiał tak wszystko ze sobą pogodzić –
stwierdził Kamil. – I pisanie, i politykę.
– Jestem przekonany, że był geniuszem – z całą mocą podkreślił
pan Stanisław. – Nikt tak jak on nie pisał i nie starał się dla
Polski.
– Jak więc dalej potoczyło się jego życie? – zapytał chłopiec. –
I tu zbliżamy się do końca historii – odpowiedział starszy pan. –
Rok 1855 to szczególna data. Najpierw w marcu umarła żona poety, a
później on sam – w listopadzie. W czasie wojny krymskiej wybrał się
do Konstantynopola, aby tworzyć oddziały polskie i żydowskie do
walki z carską Rosją – i zmarł nagle w czasie epidemii
- Wielcy Ludzie: Adam Mickiewicz -
Copyright©SuperKid.pl 5 źródło: www.superkid.pl
-
cholery, najprawdopodobniej na cholerę. Ostatnio jednak podważa
się tę diagnozę, mówi się o otruciu arszenikiem lub wylewie krwi do
mózgu.
– Co się stało z dziełami, które napisał? – Kamila zaciekawił
ten aspekt. – Przecież było tego dużo.
– Jego najstarszy syn, Władysław, zajął się spuścizną po ojcu –
wyjaśnił dziadek. – I, jak uważają krytycy, to aż za dobrze, bo
zniszczył wiele rzeczy. Na szczęście jeszcze zdarzają się
fascynujące odkrycia, jak ten nieznany dotąd kilkuzdaniowy list
poety, który został w 2009 roku sprzedany na aukcji antykwarycznej
w Krakowie anonimowemu nabywcy za 100 tysięcy złotych.
– Za 100 tysięcy! – wykrzyknął Kamil. – Ależ to masa pieniędzy!
I to za jeden list!
– Teraz widzisz, jaki to ważny poeta – roześmiał się pan
Zarzycki. – Widzę, że ta suma podnosi jego rangę w twoich
oczach.
– Dziadku, jak już będziesz w tym Wilnie, to poszperaj w różnych
miejscach. Może uda ci się znaleźć jakąś wartościową pamiątkę po
poecie.
– Jak będziemy tak dłużej gadać, to mi się nie uda nawet
wyjechać – odpowiedział ze śmiechem dziadek – bo nie zdążę się
spakować.
– O, to już uciekam i nie przeszkadzam – pożegnał się Kamil. –
Czekam więc na dalsze opowieści po powrocie z Wilna.
Gdy Kamil wrócił do domu, zaczął przeglądać półki z książkami,
czym bardzo zdziwił swoją mamę.
– Czy szukasz czegoś konkretnego? – spytała. – Może mogę pomóc?
– E, nic, sprawdzam tylko, czy mamy Mickiewicza, bo, wiesz, to
wielki poeta –
wyjaśnił chłopiec. Mama najpierw lekko się zdziwiła, ale zaraz
uśmiechnęła się domyślnie,
przecież Kamil właśnie wrócił od pana Zarzyckiego.
*** W serwisie SuperKid.pl, w dziale „Wielcy Ludzie”
znajdziesz także kolorowankę, ćwiczenia i łamigłówki do wydruku
utrwalające nabytą wiedzę.
Copyright©SuperKid.pl 6 źródło: www.superkid.pl
- Wielcy Ludzie: Adam Mickiewicz -