Am Wumwiif 01 50

© Copyright: Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Komitet Redakcyjny wydawnictw jubileuszowych:prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk, prof. nadzw. dr hab. n. med. Jerzy Jurkiewicz,

dr n. med. Ewa Skrzypek-Fakhoury, dr n. med. Hanna Celnik,mgr Magdalena Zielonka

Wybór i opracowanie ilustracji i fotografii archiwalnych: mgr Jacek PersaFotografie współczesne wykonał: mgr Jacek Persa

Fotografie i ilustracje archiwalne pochodzą ze zbiorów: Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Archiwum Centrum Rehabilitacji „Stocer”, Biblioteki Głównej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Biblioteki Narodowej, Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, Głównej Biblioteki Lekarskiej, Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Polskiej Agencji Prasowej, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zbiorów prywatnych: mgr Hanny Bojczuk, prof. Zofii Rajtar Leontiew, dra Andrzeja Zaorskiego, Konrada Gutkowskiego

Wyklejka ISzpital św. Ducha, rycina Aleksander Dymitrowicz, rytował Edward Gorazdowski, „Kalendarz Jaworskiego” z 1868 r. fotokopia w Zbiorach Specjalnych Głównej Biblioteki LekarskiejWyklejka IIBudynek Rektoratu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, fot. mgr Jacek Persa

Redakcja językowa i korekta: Agnieszka Jezierska, Magdalena Zielonka

Projekt okładki, stron tytułowych i tableau: Maja Sosnowska

ISBN 978-83-7637-005-7

Skład i łamanie: Piotr Kurek

Druk:

SPIS TREŚCI

Przedmowa 9

Od autorów 11

Kalendarium 15

Wydział Akademicko-Lekarski 40

Wydział Lekarski Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego 47

Akademia Medyko-Chirurgiczna 53

Szpital św. Ducha 55

Szpital św. Łazarza 66

Szpital św. Jana Bożego przy ul. Bonifraterskiej 69

Szpital św. Rocha 75

Szkoła Główna 78

Szpital Dzieciątka Jezus 89

Wydział Lekarski Cesarsko-Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego 107

Szpital Ujazdowski 115

Szpital Przemienienia Pańskiego 123

Szpital Dziecięcy przy ul. Marszałkowskiej 126

Szpital im. ks. Anny Mazowieckiej 128

Szpital im. Karola i Marii 131

Wydziały Lekarski i Farmaceutyczny Uniwersytetu Warszawskiego 139

Państwowy Instytut Dentystyczny ‒ Akademia Stomatologiczna 168

8

Warszawska uczelnia medyczna w ikonografii i fotografii

Tajne nauczanie 175

Szpitale powstania warszawskiego 179

Wydział Lekarski i Farmaceutyczny 1944‒1949 191

Akademia Medyczna w Warszawie 196

Szpitale kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i inne jednostki 203

Warszawski Uniwersytet Medyczny 222

Rektorat 226

Centrum Dydaktyczne 234

Szpital Dzieciątka Jezus 242

Stomatologia 266

Szpital im. księżnej Anny Mazowieckiej 280

Gmach Medycyny Teoretycznej 290

Szpital Dziecięcy przy ul. Działdowskiej 292

Szpital Dziecięcy przy ulicy Marszałkowskiej 302

Centralny Szpital Kliniczny przy ul. Banacha 308

Wydział Farmaceutyczny 334

Szpital Przemienienia Pańskiego 348

Szpital Okulistyczny przy ul. Sierakowskiego 350

Szpital Bielański 356

Szpital przy ul. Kondratowicza 358

Wydział Nauki o Zdrowiu 366

Fizjoterapia 376

Uroczystości akademickie 380

Studenci i organizacje studenckie 400

Bibliografia 427

Źródła illustracji i fotografii 429

PRZEDMOWA

Wśród wydawnictw jubileuszowych związanych z 200-leciem nauczania medycyny w Warszawie nie mogło zabraknąć albumu zawierającego ryciny, fotografie, dokumenty związane z dziejami Uczelni, ludzi, obiektów, ważnych wydarzeń.

Autorzy tej pozycji ‒ mgr Jacek Persa, dr Anna Marek i prof. Marek Wichrowski ‒ postawili przed sobą bardzo ambitny cel ‒ postanowili opowiedzieć chronologicznie historię warszawskiej uczelni, odwołując się do bogactwa ikonograficznych artefaktów dostępnych w archiwach i bibliotekach, a także zdjęć współczesnych dokumentujących zarówno życie codzienne Klinik i Zakładów, jak i przeprowadzane zabiegi medyczne, za-jęcia dydaktyczne, życie studenckie. Do tej pory nikt w taki sposób nie przedstawił dzie-jów uczelni medycznej.

Ważną częścią książki jest „Kalendarium” przedstawiające wydarzenia związane z powstawaniem i wszelkimi zmianami na Uczelni, wynikającymi z naszej jakże burzli-wej historii, osoby, które pełniły funkcje administracyjne, i akty prawne związane z dzia-łalnością szkół wyższych. I to jest nowością w stosunku do innych publikacji.

Uzupełnieniem „Kalendarium” są notki o warszawskich szpitalach.

Mamy nadzieję, że publikacja ta spotka się z zainteresowaniem i pozwoli jeszcze lepiej poznać niezwykle ciekawą i skomplikowaną historię Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Marek Krawczyk Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Warszawa, 30 lipca 2009 r.

OD AUTORÓW

Idea książki o warszawskiej uczelni medycznej pojawiła się kilka lat temu i przeszła długą ‒ z naszego punktu widzenia ‒ drogę ewolucji. Od początku cel nadrzędny stano-wiło przedstawienie dziejów nauczania medycyny w Warszawie. Pierwotnie uważaliśmy, że właściwą formą będzie klasyczne dzieło z zakresu historii medycyny. Zaopatrzony w rozbudowany aparat naukowy pokaźny tom, studium akademickiego przypadku, historia medycznej Alma Mater, dzieje struktury instytucjonalnej wyłonione w świetle źródeł pisanych. Początkowo hołdowaliśmy przekonaniu o pomocniczym charakterze tego, co historyk nazywa „źródłem ikonograficznym”. Obrazek miał jedynie celnie ilu-strować treść wyrażoną w języku pisanym. Ilustracja wówczas jawiła się nam jako natu-ralna ozdoba tekstu ‒ ikona treści. Zakresem swym ikonografia obejmuje wszelkie wi-zualizacje, które odzwierciedlają specyficzne działania człowieka w danej epoce. Rzeźby, rysunki, obrazy, grafiki, dagerotypy oraz fotografie stanowią jednak szczególne źródło in-formacji. Przede wszystkim pozbawione są na ogół wątków pisanych, zatem syntaktyka i semantyka ich przekazu kieruje się innymi regułami. Nawet jeśli tekst towarzyszy ilu-stracji, ma on jedynie charakter pomocniczy. To nie opis werbalny, zgodny ze słownikiem i gramatyką języka naturalnego. Słowo zastępowane jest w ikonografii przez szczegółowy obraz wycinka rzeczywistości, werystyczną ilustrację faktów i stanów rzeczy. Oczywi-ście część źródeł ikonograficznych wykracza poza tzw. dokumentację mechaniczną (a na nią składają się dagerotyp, fotografia, zapis dźwięku), której cel stanowi precyzyjne od-wzorowanie fragmentu świata. Ikonograficzne źródła niekiedy mają postać symboliczną i przybierają kształt złożonych metafor. W tym przypadku natrafialiśmy wyłącznie na ilustracje o charakterze realistycznym, co, rzecz jasna, ma związek ze specyfiką nasze-go fragmentu obrazowanej rzeczywistości ‒ uczelni medycznej w konkretnym miejscu i czasie. Ilustracje owe wizualizują dzieje nauczania medycyny w Warszawie w sposób przekonujący, precyzyjny i wierny szczegółowi, a zarazem same są często dziełami sztuki. Kiedy zorientowaliśmy się, jakie bogactwo ikonograficznych artefaktów można wytropić w archiwach i bibliotekach, wówczas postanowiliśmy opowiedzieć historię Alma Mater, odwołując się głównie do nich, a tekst (kalendarium, opisy poszczególnych szpitali) stał się tylko koniecznym uzupełnieniem wizualizacji. Zatem owo odbicie dziejów w obrazie postanowiliśmy ująć chronologicznie, chociaż w niektórych przypadkach zestawione zo-stały dziewiętnastowieczne grafiki odwzorowujące budynki szpitalne z ich fotografiami współczesnymi. Po szczegółowym przeglądzie polskiej literatury przedmiotu ugrunto-wało się w nas przekonanie, że wcześniej nikt nie zaprezentował takiego ujęcia historii uczelni medycznej.

12


Kwerenda objęła między innymi Narodowe Archiwum Cyfrowe, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Polską Agencję Prasową, Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Muzeum Powstania Warszawskiego, Główną Bibliotekę Lekarską, Bibliotekę Narodową, Bibliotekę i Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, zbiory Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz prywatnych osób, szczególnie Hanny Bojczuk, Konrada Gutkowskiego, prof. Zofii Rajtar-Leontiew i dra Andrzeja Zaorskiego. Źródłami poszukiwanymi były grafiki w różnych postaciach (litografia, drzeworyt, miedzioryt, rycina), które poprze-dziły wynalezione w XIX wieku dagerotyp i fotografię. Następne w kolejności chrono-logicznej pojawiły się pierwsze fotografie budynków, osób, aparatury oraz instrumen-tów medycznych, istotnych dokumentów, wydarzeń i uroczystości. Źródła występowały w postaci bądź to oryginału w jednym egzemplarzu, bądź to ‒ najczęściej ‒ wydruku w czasopismach („Kłosy”, „Tygodnik Ilustrowany” czy „Wędrowiec”). W zbiorach war-szawskich odnalezionych zostało ponad dwa tysiące ilustracji, z których wybraliśmy dwieście pięćdziesiąt. Oczywiście najchętniej opublikowalibyśmy wszystkie obrazy, nie-mniej z przyczyn technicznych ‒ wszak trudno byłoby wydać album z kilkoma tysiącami fotografii ‒ pokierowaliśmy się dyscypliną eliminacji i precyzyjnymi kryteriami wyboru obiektów. Selekcja dokumentów ikonograficznych postępowała zgodnie z regułami dyk-towanymi przez wydarzenia opisane w kalendarium. Zależało nam na pokazaniu głów-nych postaci i obiektów z kolejnych etapów rozwoju warszawskiej uczelni medycznej. Najwcześniejsze ryciny (np. tableau przedstawiające założycieli Wydziału Akademicko- Lekarskiego) łączyliśmy z reprodukcjami istotnych dla powstania uczelni dokumentów. Następnie źródła grupowaliśmy według schematu instytucji medycznych, przede wszyst-kim szpitali. Budynki, sale wykładowe i szpitalne staraliśmy się przedstawić ‒ kiedy tylko dostępne źródła na taki zabieg pozwalały ‒ w cyklu powstawania od stanu surowego (np. dopiero co wymurowane fundamenty Szpitala Dzieciątka Jezus), po w pełni funkcjonu-jącą całość. Poza anonimowymi rycinami i fotografiami na szczególną uwagę zasłużyły sobie dzieła twórców, takich jak: Konrad Brandel, Wojciech Gerson, Ludwik Howart, Jan Stroszyński, Ksawery Pillati, Jan Mieczkowski, Michał Trzebiecki, Zygmunt Vogel, Franciszek Tegazzo, Jerzy Tomaszewski, Eugeniusz Lokajski oraz Stanisław Ignacy Witkie-wicz „Witkacy”. Poza działem architektonicznym w prezentowanym albumie umieścili-śmy także portrety najsłynniejszych profesorów nauk medycznych i farmacji. Widzimy ich w różnych okolicznościach: kiedy wykonują zabiegi lecznicze, biorą udział w akade-mickich uroczystościach czy też prowadzą wykłady i ćwiczenia dla studentów.

Zbiór ikonografii domagał się konkluzji, zwieńczenia w formie współczesnej doku-mentacji fotograficznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od kilku lat Jacek Persa, historyk medycyny i fotograf w jednej osobie, asystent Zakładu Historii Medycyny i Filozofii, pracowicie i z niezwykłą pasją dokumentuje życie uczelni. Jacek Persa zrobił kilkanaście tysięcy fotografii, z których na potrzeby publikacji wybraliśmy sto osiemdzie-siąt. Zdjęcia wykonane zostały zarówno wysokiej klasy analogową techniką tradycyjną (fotografie architektury z użyciem aparatów wielkoformatowych na kliszę ciętą), jak i cyfrową. Fotograf przedstawił między innymi operacje (np. przeszczepu wątroby oraz brzuszne i dokonywane na sercu), inne zabiegi medyczne, a także uwiecznił studentów podczas ćwiczeń i wykładów. Tematem pięknym, godnym obiektywu, stały się rozliczne, codzienne zdarzenia w klinikach i zakładach naukowych.

13

Chcielibyśmy serdecznie podziękować wszystkim osobom i instytucjom, które umoż-liwiły nam wydanie tego dzieła. W szczególności Jego Magnificencji prof. dr. hab. Markowi Krawczykowi ‒ Rektorowi Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Instytucjom, które udostępniły nam i zezwoliły na opublikowanie ich zbiorów ikonograficznych: Bibliotece Narodowej, Bibliotece Głównej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Głównej Bibliotece Lekarskiej, Narodowemu Archiwum Cyfrowemu, Muzeum oraz Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historycznemu m. st. Warszawy, Muzeum Powstania Warszawskiego, Polskiej Agencji Prasowej oraz innym jednostkom naszej instytucji ‒ Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Gorące podziękowania składamy również pojedynczym osobom, które udostępniły nam swoje prywatne zbiory: Hannie Bojczuk, Konradowi Gutkowskiemu, prof. Zofii Rajtar-Leontiew i dr. Andrzejowi Zaorskiemu.

Dwieście lat działalności uczelni medycznych w Warszawie zostało utrwalonych na rycinach, akwarelach, w drewnie, miedzi, na papierze, szklanych płytach fotograficznych, celuloidowej kliszy i wewnątrz krzemowych nośników pamięci. Przeszłość medycznej Alma Mater istnieje dla współczesnych i zachowana będzie dla przyszłych pokoleń. Do nich kierujemy tą drogą prosty i pozbawiony patosu apel. Chcielibyśmy, abyście konty-nuowali nasze prace dokumentarne i za pięćdziesiąt lat opracowali drugą część zbioru, zawierającą ikonografię Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z lat 2009‒2059.

Ad futurum rei memoriam!

Jacek Persa, Anna Marek, Marek Wichrowski

Od autorów

KALENDARIUM

1736• Henryk z Loewensprung Loelhoeffler otwiera przy ul. Podwale teatr anatomiczny,

w którym prowadzi wykłady z anatomii ciała ludzkiego

1768• sejm podejmuje uchwałę o założeniu akademii medyko-ekonomicznej, na utrzyma-

nie której przeznaczono po 400 000 złotych polskich rocznie ze skarbu koronnego. Uchwała nie została zrealizowana z powodu wydarzeń politycznych

1785• dzięki staraniom księdza Hugona Kołłątaja rozpoczyna działalność Akademia

Medyczna

1789• 10 XI ‒ z inicjatywy Walentego Gagatkiewicza i Pawła Czenpińskiego otwarto pierw-

szą w Warszawie szkołę chirurgiczną dla cyrulików obok Szpitala św. Łazarza, przy ul. Mostowej (szkołą zarządzali Hiacynt Dziarkowski, W. Gagatkiewicz i Jan Gotfryd Stoll)

1793• zamknięcie szkoły na skutek „wypadków ogólnie wstrząsających krajem” i buntu

przymuszonych do nauki cyrulików

1794‒1795• działa szkoła dla chirurgów wojskowych założona przez Fryderyka Spaetha

1795• XI ‒ W. Gagatkiewicz i Michał Bergonzoni zwracają się do magistratu z prośbą

o wznowienie działalności szkoły chirurgicznej dla cyrulików

1796• ostateczne zamknięcie szkoły przez władze pruskie

1801• decyzją władz pruskich założono w Warszawie Instytut Położniczy (przy ul. Marszał-

kowskiej 1397) dla kształcenia wiejskich kobiet na akuszerki. Dyrektorem placówki zostaje Józef Czekierski, akuszerem ‒ Christian Fryderyk Taute

16


1807• Komisja Rządząca wydaje polecenie założenia w Warszawie szkoły lekarskiej (z powo-

du braku lekarzy)

1808• 9 VI ‒ M. Bergonzoni i Leopold Lafontaine tworzą szkołę chirurgiczną dla chirur-

gów wojskowych w domu Sapieżyńskich na Nowym Mieście, w Generalnym Szpitalu Garnizonowym

1809• III ‒ zajęcia w Szkole Chirurgicznej zawieszono, 15 XI wznowiono• VIII ‒ lekarze: H. Dziarkowski, August Ferdynand Wolff, J. Czekierski i Franciszek

Brandt postanawiają założyć szkołę lekarsko-chirurgiczną• 22 IX ‒ Dziarkowski składa prezesowi Izby Edukacyjnej Stanisławowi Kostce

Potockiemu memoriał w sprawie nauczania medycyny, zgłasza również gotowość podjęcia obowiązków przez autorów memoriału: A. F. Wolffa, H. Dziarkowskiego, J. Czekierskiego, F. Brandta, Józefa Celińskiego i Ludwika Cassiusa

• 19 IX ‒ dekret królewski Fryderyka Augusta, wydany w Dreźnie, powoływał Wydział Lekarski na czele z H. Dziarkowskim i Radą Ogólną Lekarską

• 29 IX ‒ na pierwszym zebraniu komisji (w składzie S. Staszic, S. B. Linde oraz H. Dziarkowski, A. F. Wolff i J. Czekierski), utworzonej przez Izbę Edukacyjną, roz-patrywano wybór lokalu na szkołę, nauczycieli oraz sprawę utworzenia Instytutu Położniczego i określenie funduszu na potrzeby szkoły. Podjęto również decyzję o urządzeniu szkoły lekarskiej w domu pojezuickim przy ul. Jezuickiej 4 nr 73

• na drugim zebraniu przygotowano plan zajęć, zatwierdzono kosztorys na przerobie-nie domu pojezuickiego i urządzenie w nim teatru anatomicznego. Przedstawiono Izbie do zatwierdzenia nominacje profesorów, wydanie im patentów, a także podjęto decyzję o ogłoszeniu w prasie informacji o założeniu Akademii Lekarskiej oraz o roz-poczęciu zajęć

• 7 X ‒ lekarze przesyłają Izbie Edukacyjnej nowy memoriał, w którym określono zasady przyjmowania i kształcenia studentów

• 9 X ‒ Izba Edukacyjna zatwierdza plan i rozkład nauk, wewnętrzną organizację szko-ły, mianuje również dziekanem szkoły H. Dziarkowskiego. Zorganizowano 4-letnie studia lekarskie i 2-letnie kursy chemiczno-farmaceutyczne

• 17 X ‒ w numerze 83 dodatku do „Gazety Korespondenta” pojawia się ogłoszenie Izby Edukacyjnej o utworzeniu Wydziału Lekarskiego

• 21 X ‒ w 84 numerze dodatku H. Dziarkowski ogłasza plan zajęć w zimowym pół-roczu, a także informuje o przeprowadzeniu następnego dnia egzaminu dla kandyda-tów

• 15 XI ‒ rozpoczęcie zajęć• 1 XII ‒ otwarto Instytut Położnictwa w domu przy Rynku Nowego Miasta, gdzie

kształcono kandydatki na akuszerki oraz lekarzy• 18 XII ‒ Izba Edukacyjna mianuje prezesem Wydziału Akademicko-Lekarskiego

Stanisława Staszica

1810• 7 VI ‒ uroczysta inauguracja uczelni

17

1811• 17 VII ‒ powstają kliniki wewnętrzna i chirurgiczna w Szpitalu św. Rocha przy

ul. Krakowskie Przedmieście. Wydział korzystał też z sal w Szpitalu św. Łazarza, gdzie „nauczano kliniki chirurgicznej, chorób wewnętrznych i kości”

1813• XI ‒ pierwsze publiczne egzaminy dyplomowe na zakończenie 4-letniego kursu

nauk: tzw. „popis” studentów Wydziału Akademicko-Lekarskiego• 30 XII ‒ uroczystość wręczenia pierwszych dyplomów dla 18 absolwentów, w tym

6 doktorów medycyny i chirurgii, 4 chirurgów I rzędu, 1 chirurga II rzędu, 5 apteka-rzy i 2 farmaceutów

1814• Wydział Akademicko-Lekarski przygotowuje jubileusz 50-lecia promocji doktorskiej

Ferdynanda Sturn de Hirschfeldta lekarza korpusu kadetów i nadwornego lekarza księżnej Izabeli Lubomirskiej

1815• 20 III ‒ proklamowanie Królestwa Polskiego• Stanisław Kostka Potocki składa carowi memoriał w sprawie założenia Uniwersytetu

z Wydziałem Lekarskim

1816• 8 VI ‒ H. Dziarkowski przedstawia Komisji Oświecenia memoriał mający służyć za

podstawę przyszłej organizacji wydziału• profesorowie Wydziału Akademicko-Lekarskiego, na zlecenie Komisji Rządowej

Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 15 VII, opracowują pismo doty-czące nauczania medycyny na mającym powstać uniwersytecie

• 5 VIII ‒ H. Dziarkowski przedstawia szczegółową organizację Wydziału Lekarskiego. Zwrócono uwagę na konieczność powołania kliniki położniczej i kształcenia na wy-dziale studentów, również w zakresie chorób noworodków (dążono do wcielenia do uniwersytetu istniejącego Instytutu Położniczego)

• 19 XI ‒ car Aleksander I wydaje dyplom ustanawiający Królewski Uniwersytet Warszawski, z 5 wydziałami: teologii, prawa i administracji, medycyny, filozofii, nauk i sztuk pięknych. Uczelnia zostaje utworzona przez połączenie istniejących w Warsza-wie szkół ‒ Wydziału Akademicko-Lekarskiego oraz Szkoły Prawa i Administracji

1817• 1 II ‒ Uniwersytet Warszawski rozpoczyna działalność • III ‒ wprowadzenie, na wniosek dziekanów, decyzją Rady Ogólnej, nazwy

Uniwersytet Królewski• uroczysta inauguracja Uniwersytetu Królewskiego• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jan Freyer

(kadencja w latach 1817‒1819)

1818• kamienica przy ul. Jezuickiej staje się siedzibą Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu

Królewskiego oraz klinik: wewnętrznej, chirurgicznej i położniczej (5 VIII Instytut

Kalendarium

18


Położniczy został przyłączony do uniwersytetu). Na Wydziale Lekarskim kształci się lekarzy wyższych i niższych, akuszerów, akuszerki, okulistów, dentystów i aptekarzy

• podjęto decyzję, iż studenci pragnący studiować na uniwersytecie muszą okazać świadectwo dojrzałości. Matury nie muszą przedkładać tylko ci z kandydatów, którzy chcą zostać lekarzami niższego stopnia i farmaceutami

1819• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Franciszek

Dybek (1819‒1824)

1821• 26 V ‒ na mocy dekretu wprowadzono mundury dla urzędników Wydziału

Oświecenia, w tym dla profesorów uniwersytetu• studia lekarskie przedłużono do 5 lat, a ich absolwenci otrzymują stopień magister

medicus. 4-letni kurs przygotowuje lekarzy niższego stopnia z tytułem zawodowym medicus

1823• minister Stanisław Grabowski wprowadza, niezgodną z obowiązującym statutem,

funkcję kuratora generalnego, do nadzoru nad obyczajami studentów

1825• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jan

Szczepan Mile (1825‒1826)

1826• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Marcin

Roliński (1826‒1830)

1828• 21 XII ‒ zgodnie z zarządzeniem Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia

Publicznego wstrzymano przyjęcia studentów tzw. medycyny niższej. Wszystkich kandydatów obowiązuje matura i 5-letni kurs nauki

1829• 9 III ‒ podjęto decyzję o pełnej nazwie uczelni: Aleksandrowski Królewski Uniwersytet

Warszawski

1830• 30 XI ‒ Uniwersytet Warszawski zawiesza działalność, jedynie na Wydziale Lekarskim

przeprowadzono egzaminy końcowe dla lekarzy i farmaceutów

1831• 19 XI ‒ Uniwersytet Warszawski zostaje zamknięty. W ciągu 22 lat istnienia wydano

dyplomy magistra medycyny i chirurgii 61 osobom, lekarza 30, chirurga I i II rzędu 33 absolwentom, magistra farmacji i farmaceuty 165 osobom

1840• 20 II ‒ Rada Administracyjna Królestwa zatwierdza ustawę, na mocy której otwar-

19

ta zostaje Szkoła Farmaceutyczna, działająca przy Radzie Lekarskiej Królestwa Polskiego i pod kuratelą Głównego Inspektora Służby Zdrowia Królestwa. Kierowni-kiem szkoły zostaje prof. Józef Bełza. 2-letni program nauczania realizuje m.in. kilku profesorów byłego uniwersytetu, w budynku przy ul. Jezuickiej

1855• wojna krymska i ciężki przebieg epidemii chorób zakaźnych w Cesarstwie wykazały

braki lekarzy. Car Aleksander II kieruje do Namiestnika Królestwa odezwę dotyczącą konieczności utworzenia w Warszawie wyższego naukowego zakładu leczniczego

1856• 2 VIII ‒ powołano komitet pod kierunkiem dra Wiktora Kochanowskiego, w celu

opracowania nowej ustawy Cesarsko-Królewskiej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie

1857• 4 VI ‒ ukazem Namiestnika Królestwa ks. Michaiła Gorczakowa zatwierdzono

ustawy Akademii. Zgodnie z jej postanowieniami uczelnia znajduje się pod zarzą-dem Ministerstwa Oświaty i kuratora Okręgu Naukowego Warszawskiego. Szkoła Farmaceutyczna zostaje przekształcona w Wydział Farmaceutyczny

• 22 IX ‒ Paweł Muchanow kurator Okręgu Naukowego Warszawskiego powołuje tzw. komitet zarządzający czasowo uczelnią, w skład którego wchodzą jej wykładowcy oraz Andrzej Janikowski

• 1 X ‒ otwarcie Akademii Medyko-Chirurgicznej. Nauka medycyny trwa 5 lat, farma-cji 2 lata. Uczelnia ma prawo przyznawania stopni lekarskich, a także specjalistycz-nych, a wśród nich stopnia dentysty

1858• 10 I ‒ prezydentem Akademii mianowany zostaje dr Teodor Cycuryn (Cycurin)• IX ‒ zajęcia teoretyczne odbywają się w Pałacu Staszica, praktyczne w szpitalach

Dzieciątka Jezus (Kliniki Terapeutyczna i Chirurgiczna), Jana Bożego (Klinika Psy-chiatryczna), Instytucie Oftalmicznym (Klinika Chorób Oczu i Uszu), Instytucie Położnictwa. Natomiast w Szpitalu Ujazdowskim, a następnie Ewangelickim wykła-dano chirurgię teoretyczną

1859• wybuchają rozruchy na tle politycznym, których zarzewiem staje się msza żałobna,

odprawiona dla uczczenia zmarłego w Paryżu Zygmunta Krasińskiego

1860• pogrzeb zmarłego prof. Teofila Lesińskiego staje się pretekstem do kolejnej fali patrio-

tycznych manifestacji studentów

1861• Akademia przejmuje nadzór naukowy nad Szkołą Akuszerek• przywrócono Komisję Rządową Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, na

czele której stanął Aleksander hr. Wielopolski• III ‒ A. Wielopolski przyjmuje profesorów Akademii i informuje o zorganizowaniu

Kalendarium

20


w Warszawie Szkoły Głównej z czterema wydziałami: prawno-administracyjnym, filozoficzno-historycznym, matematyczno-fizycznym oraz lekarskim

• IV ‒ Cycuryn zrzekł się swej funkcji prezydenta Akademii na rzecz Andrzeja Jani-kowskiego

• 6 V ‒ zawieszono zajęcia dla uciszenia nastrojów niepodległościowych wśród studen-tów i profesorów

1862• 26 I ‒ Komisja Rządowa nakazuje wznowienie działalności Akademii• 25 XI ‒ uroczystość otwarcia Szkoły Głównej z Wydziałem Lekarskim. Rektorem uczel-

ni zostaje prof. Józef Mianowski, dziekanem prof. Aleksander Le Brun (1862‒1866)

1863• profesorowie Wydziału Lekarskiego wchodzą w skład Komisji Lekarskiej przy

Wydziale Wojny Rządu Narodowego, którego celem było m.in. zabezpieczenie zaple-cza medycznego w powstaniu styczniowym

1864• 11 IX ‒ Aleksander II nakazuje podjęcie działań mających na celu przekształcenie

Szkoły Głównej w Uniwersytet Warszawski• władze uczelni ‒ aby zapobiec udziałowi studentów w powstaniu ‒ skracają okres

ferii, zabraniają wydawania urlopów oraz dla ułatwienia dozoru wprowadzają mun-dury

• po zakończeniu walk wielu studentów i profesorów zostaje aresztowanych, a następnie zesłanych na Syberię

1866• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Władysław

Tyrchowski (1866‒1869)

1867• XI ‒ reskryptem Kuratora Okręgu Naukowego Warszawskiego wprowadzono obo-

wiązkowe wykłady z historii Rosji i zajęcia z języka rosyjskiego

1869• 20 VI ‒ na mocy ukazu cara Aleksandra II Szkoła Główna zostaje zamknięta, w jej

miejsce powołano Cesarski Uniwersytet Warszawski z urzędowym językiem rosyj-skim. Przy Wydziale Lekarskim istnieje Oddział Farmaceutyczny, a jego słuchacze uczestniczą w wykładach razem z medykami i przyrodnikami

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Włodzi-mierz Brodowski (1869‒1887)

1877• 17 XI ‒ uroczystości pogrzebowe prof. Polikarpa Girsztowta kończące się manifesta-

cją mieszkańców Warszawy

1887• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Michaił

Czausow (1887‒1888)

21

1888• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Michaił

Szałfiejew (1888‒1889)

1894• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. M. Szałfiejew (1894‒1895)

1895• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Piotr Kowalewski (1895‒1896)

1898• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. M. Szałfiejew (1898‒1899)

1899• I ‒ relegowanie z uczelni 7 studentów za udział w manifestacyjnym pogrzebie byłe-

go prezesa uczelnianego Koła Litewskiego Bolesława Słońskiego. W wyniku akcji stu-denckiej dochodzi do przerwania wykładów i chwilowego zamknięcia uniwersytetu

• powołano do życia organizację studencką Bratnia Pomoc• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Piotr Nikolski (1899‒1900)

1900• 28 VI ‒ Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydaje okólnik

normujący sprawy nauczania w szkołach dentystycznych. Absolwenci mają składać egzaminy końcowe przed Komisją Szkolną i drugi przed Komisją Uniwersytecką. Po zaliczeniu otrzymają tytuł lekarza dentysty

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. M. Czau-sow (1900‒1901)

1901• XII ‒ ponowne zamknięcie uniwersytetu w związku z proklamowaniem strajku po

śmierci Apuchtina. Bezpośrednią przyczynę stanowi bojkot wykładów prof. derma-tologii P. Nikolskiego

1903• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Piotr

Ziłow (1903‒1904)

1904• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. P. Ziłow (1904 ‒ 1905)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Aleksiej

Szczerbakow (1904‒1905)

1905• I ‒ studenci organizują wiec na wieść o wybuchu rewolucji. W konsekwencji za-

mknięto uniwersytet na trzy i pół roku• XI ‒ grono uczonych, literatów i działaczy społecznych zawiązuje w Warszawie

Towarzystwo Kursów Naukowych, które m.in. ma przygotować grunt dla utworzenia polskiego uniwersytetu

Kalendarium

22


• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jefim Karski (1905‒1911)

1908• 14 IX ‒ uczelnia ponownie rozpoczyna działalność

1910• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. Wasilij Kudrewiecki (1910‒1911)

1911• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. W. Kudrewiecki (1911‒1912)

1915• 5 VIII ‒ zajęcie Warszawy przez Niemców. Rosjanie ewakuują „tymczasowo” do

Rostowa nad Donem władze, pracowników i dobytek Uniwersytetu Cesarskiego• 11 VIII ‒ Sekcja Szkół Wyższych (powołana przez Wydział Oświecenia Komitetu

Obywatelskiego) przedstawia wytyczne odnośnie do organizacji Uniwersytetu Warszawskiego z Wydziałem Lekarskim

• 11 X ‒ Wydział Oświecenia przedstawia władzom niemieckim projekt statutu uni-wersytetu (zakładający uzależnienie uczelni od władz niemieckich, zwłaszcza w spra-wach finansowych)

• 13 X ‒ Sekcja Szkół Wyższych dokonuje wyboru władz uczelni z prof. Józefem Brudzińskim jako rektorem (1915‒1917) i prof. Leon Kryński zostaje dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1916‒1917)

• 25 X ‒ Generał Gubernator Warszawski Hans von Beseler nadaje uczelni statut tymczasowy, opracowany przez niemieckie władze szkolne. Reaktywowano uczelnię na trzech wydziałach: Prawa i Nauk Państwowych, Filozoficznym i Matematyczno- Przyrodniczym, z polskim językiem wykładowym

• 30 X ‒ uchwała Warszawskiego Towarzystwa Farmaceutycznego wskazująca na ko-nieczność utworzenia samodzielnego Wydziału Farmaceutycznego

• 2 XI ‒ H. v. Beseler mianuje rektorem zaproponowanego przez Wydział Oświecenia dra J. Brudzińskiego, a hr. Bogdana Hutten-Czapskiego na kuratora ‒ marszałka Uniwersytetu i Politechniki Warszawskiej

• 8 XI ‒ komunikat o zapisach studentów na łamach „Kuriera Warszawskiego”• 15 XI ‒ otwarcie odrodzonego uniwersytetu. Ze względu na zbyt wysokie kosz-

ty potrzebne na zorganizowanie zakładów i pracowni, nie utworzono Wydziału Lekarskiego. Jedynie przy Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym powstaje Oddział Przygotowawczo-Lekarski. Zorganizowano również 3-letnie Kursy Farmaceutyczne.

• 24 XI ‒ odbywa się zebranie założycielskie studenckiej organizacji samopomocowej Bratnia Pomoc, 24 II 1916 r. organizacja zostaje zatwierdzona przez władze

• 19 XII ‒ powstaje Koło Medyków. Prezesem zostaje Czesław Mossakowski, opiekunem ‒ prof. Edward Loth

• powstanie żydowskiej Samopomocy. W VI 1917 połączyło się z organizacją studen-tów Politechniki i przybrało nazwę Żydowska Strzecha Akademicka

1916• 13 II ‒ uroczystość przekazania pierwszego w Warszawie domu studenckiego• 24 VIII ‒ Oddział Przygotowawczo-Leczniczy zostaje przekształcony w samodzielny

Wydział Lekarski

23

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Leon Kryński (1916‒1917)

1917• 22 VI ‒ rewolucyjne nastroje wśród młodzieży i powtarzające się zajścia między stu-

dentami i policją doprowadzają do zawieszenia przez H. v. Beselera działalności uni-wersytetu

• założono Koło Farmaceutów Studentów Uniwersytetu Warszawskiego, pierwszym prezesem zostaje Antoni Ossowski

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Władysław Mazurkiewicz (1917‒1919)

• 7 XI ‒ uroczysta inauguracja roku akademickiego w polskim uniwersytecie

1918• 19 I ‒ Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydaje Przepisy

ogólne o egzaminach, normujące kwestie czasu studiów oraz form składania egzami-nów. Zakładają one również przemianowanie dotychczasowych Kursów Farmaceutycz-nych w Studium Farmaceutyczne. Kierownikiem zostaje prof. Tadeusz Koźniewski

• 13 VIII ‒ na podstawie wniosku senatu Uniwersytetu Warszawskiego utworzono Studium Weterynarii przy Wydziale Lekarskim. Kuratorem zostaje mianowany prof. Mieczysław Konopacki

• 6 XI ‒ wspólna odezwa senatów Uniwersytetu i Politechniki Warszawskiej zawiesza-jąca wykłady i zajęcia, w związku z masowym wstępowaniem młodzieży akademic-kiej do Legii Akademickiej. Zawieszeniu nie ulegają jedynie egzaminy końcowe na Wydziale Lekarskim, w tym w Studium Farmaceutycznym, z powodu konieczności zasilenia kadr medycznych

• XI ‒ studenci i profesorowie uniwersytetu biorą czynny udział w rozbrajaniu okupu-jących Warszawę żołnierzy niemieckich

1919• IX ‒ pomimo uchwały senatu uczelni z VII 1919 r. w sprawie zwalniania studentów-

ochotników z wojska, uruchomienia uniwersytetu i rozpoczęcia wykładów, minister spraw wojskowych nie zwalnia studentów ze służby czynnej, udziela jedynie 12-tygo-dniowych urlopów. Zarządzenie nie obowiązuje studentów medycyny, których odko-menderowano na kurs medyków wojskowych

• X ‒ wznowienie wykładów• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jan

Mazurkiewicz (1919‒1920)

1920• 17 II ‒ powstaje pierwsza państwowa wyższa uczelnia o nazwie Państwowy Instytut

Dentystyczny (istniał do 1932 r.). 4-letnie studia pozwalają zdobyć tytuł lekarza den-tysty

• 6 VII ‒ na wiecu studenckim przyjęto uchwałę o powszechnym zgłaszaniu się do wojska, w związku z wojną polsko-rosyjską. Grono profesorskie oddaje się do dyspo-zycji władzom wojskowym

• 13 VII ‒ nadany rozporządzeniem ministra wyznań religijnych i oświecenia publicz-nego status prawny uczelni określa daleko posuniętą autonomię szkół akademickich, bez ingerowania organów państwowych w wewnętrzne sprawy szkół wyższych

Kalendarium

24


• 19 X ‒ decyzją ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego Studium Farmaceutyczne przekształcono w Oddział Farmaceutyczny przy Wydziale Lekar-skim. Dyrektorem mianowano prof. Władysława Mazurkiewicza (studia 3-letnie)

• XI‒XII ‒ demobilizacja profesorów i studentów. Rozpoczęcie przygotowań do po-nownej inauguracji działalności uniwersytetu

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Antoni Gluziński (1920‒1921)

• w roku akademickim 1920/1921 utworzono Koło Naukowe Farmaceutów

1921• 10 I ‒ wznowiono zajęcia dydaktyczne• 7 II ‒ przedstawiciele cechów warszawskich wręczają władzom Uniwersytetu

Warszawskiego insygnia rektorskie i dziekańskie• II ‒ powołano Związek Polskich Korporacji Akademickich, zrzeszający działające

w uczelniach korporacje akademickie, których cel stanowi praca dla dobra Polski• 2 V ‒ nadanie pierwszego doktoratu honoris causa Marszałkowi Polski Józefowi

Piłsudskiemu• uruchomiono Pogotowie i Ambulatorium Pomocniczo-Lekarskie słuchaczy medycy-

ny Uniwersytetu Warszawskiego ‒ dla niezamożnych studentów, którzy podejmują się wykonywania zleceń lekarskich w szpitalach i na mieście

• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jan Mazurkiewicz (1921‒1922)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Kazi-

mierz Rzętkowski (1921‒1922)

1922• III ‒ utworzenie na Uniwersytecie organizacji pod nazwą Młodzież Wszechpolska ‒

oprócz pracy samokształceniowej formacja prowadzi też działalność polityczną• 23 XI ‒ w sali Towarzystwa Higienicznego odbywa się wiec, na którym podjęto

uchwałę w sprawie numerus clausus• XII ‒ studenci Wydziału Lekarskiego z polskich organizacji prawicowych nie wpusz-

czają kolegów pochodzenia żydowskiego na zajęcia w prosektorium• uruchomiono powiązaną z Uniwersytetem Warszawskim Wojskową Szkołę

Sanitarną, podchorążówkę służby zdrowia, przemianowaną w 1925 r. na Oficerską Szkołę Sanitarną, w 1928 r. na Szkołę Podchorążych Sanitarnych i w 1930 r. w Cen-trum Wyszkolenia Sanitarnego

• powstaje Koło Weterynaryjne• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Mieczy-

sław Michałowicz (1922‒1923)

1923• zalegalizowano Organizację Wzajemną Pomoc Studentów Żydów Uniwersytetu

Warszawskiego. Działa w porozumieniu z Żydowską Strzechą Akademicką• Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego sprzeciwia się wprowadzeniu naro-

dowościowej normy procentowej: tzw. numerus clausus• 11 XI ‒ rozporządzenie ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego

w sprawie nadawania stopni naukowych: niższy stopień ‒ doktor, wyższy ‒ docent (obowiązuje do 1951 r.)

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Józef Hornowski (1923)

25

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Franciszek Czubalski (1923‒1924)

1924• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Adam

Czyżewicz (1924‒1926)• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Franciszek Krzyształowicz

(1924‒1925)

1925• z inicjatywy prof. B. Koskowskiego i prof. W. Mazurkiewicza powołano Komitet

Budowy Gmachu dla Wydziału Farmaceutycznego przy ul. Przemysłowej 25 i bu-dynku przy ul. Oczki 3

1926• 20 I ‒ minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego wydaje rozporządzenie

powołujące pierwszy w Polsce samodzielny Wydział Farmaceutyczny. Dziekanem zo-staje prof. Władysław Mazurkiewicz (1926)

• 6 VI ‒ uroczystość otwarcia Wydziału Farmaceutycznego z 4-letnim program stu-diów

• Koło Medyków Uniwersytetu Warszawskiego zostaje przemianowane na Koło Medy-ków Stowarzyszenie Samopomocy Studentów Medycyny Uniwersytetu Warszawskiego

• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. dr Bronisław Koskowski (1926‒1929)

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jerzy Modrakowski (1926‒1927)

1927• 9 II ‒ senat Uniwersytetu Warszawskiego na wniosek Rady Wydziału Lekarskiego

z 21 I 1927 podejmuje uchwałę ustanawiającą Wydział Weterynaryjny. Dziekanem zostaje prof. Jan Gordziałkowski (1927‒1928)

• dziekanem Wydziału Lekarskiego z Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Mieczy-sław Konopacki (1927‒1928)

1928• Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydaje rozporządzenie

o organizacji studiów: pierwsze dwa lata objęte programem, następne lata ustalone przez urzędujących dziekanów

• 9 VI ‒ uroczyste otwarcie gmachu Wydziału Farmaceutycznego przy ul. Przemysło-wej 25

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Roman Nitsch (1928‒1929)

• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Zygmunt Szymanowski (1928‒1929)

1929• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Kazimierz

Orzechowski (1929‒1930)

Kalendarium

26


• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jan Zaleski (1929‒1930)

• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Eugeniusz Wajgiel (1929‒1930)

1930• uwięzienie 16 posłów opozycji w Brześciu. Wydarzenie wywołuje protesty środowi-

ska akademickiego. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego wystosowują dwa li-sty. Pierwszy podpisany przez 44 profesorów wzywa do przeciwstawienia się „ponie-wieraniu godności ludzkiej i upadkowi moralnemu”. W drugim podpisanym przez grupę profesorów popierających władzę (m.in. Jana Mazurkiewicza, Władysława Mazurkiewicza, Mieczysława Michałowicza), apeluje się o natychmiastowe zbadanie sprawy

• XI ‒ Koło Medyków przekształca się w Bratnią Pomoc Medyków Studentów Uniwersytetu Warszawskiego, w sprzeciwie do endeckich poglądów

• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. M. Michałowicz (1930‒1931)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Antoni

Leśniowski (1930‒1931)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. W. Mazurkiewicz (1930‒1931)• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. Witold Stefański (1930‒1931)

1931• powstaje żydowskie stowarzyszenie samopomocowe na Wydziale Lekarskim pod na-

zwą Żydowskie Stowarzyszenie Medyków• 1 X ‒ uroczyste otwarcie budynków Wydziału Farmaceutycznego przy ul. Oczki• 6 XI ‒ rektor do odwołania zawiesza wykłady w związku z pobiciem kilkudziesięciu

studentów pochodzenia żydowskiego• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Ludwik

Paszkiewicz (1931‒1932)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. Adam Koss (1931‒1934)• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. Konstanty Łopatyński (1931‒1932)

1932• VII ‒ ukazuje się rozporządzenie ministra wyznań religijnych i oświecenia publiczne-

go o opłatach w szkołach akademickich, co wywołuje protesty studentów oraz strajki i doprowadza w VII 1936 r. do ustąpienia wobec studenckich postulatów

• otwarcie sanatorium pod nazwą Ognisko Zdrowotne na Bielanach dla studentów gruźlików

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Wiktor Grzywo-Dąbrowski (1932‒1933)

• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Roman Poplewski (1932‒1933)

27

1933• 15 III ‒ Państwowy Instytut Dentystyczny zostaje zaliczony do rzędu wyższych pań-

stwowych szkół i uzyskuje nazwę Akademii Stomatologicznej. Pierwszym rektorem zostaje prof. R. Nitsch (1933‒1936)

• reformy jędrzejewiczowskie znoszą autonomię szkół wyższych. Minister wyznań re-ligijnych i oświecenia publicznego stanowi władzę naczelną uczelni, rektora zatwier-dza prezydent na 3-letnią kadencję

• 26 X‒23 XI ‒ zawieszenie zajęć, po krwawych zajściach przeciw nowej ustawie• po raz pierwszy wysunięto hasła getta ławkowego dla studentów żydowskich• rektorem Akademii Stomatologicznej zostaje prof. Franciszek Czubalski (1933‒1936)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Feliks

Erbrich (1933‒1934)• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. Bolesław Gutowski (1933‒1934)

1934• III ‒ zawieszenie zajęć w związku z pobiciem przez bojówkę narodowców

prof. Marcelego Handelsmana ‒ dziekana Wydziału Humanistycznego• na skutek interwencji prof. Antoniego Cieszyńskiego i sprzeciwu lekarzy dentystów,

Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zarządza unieważnienie i wycofanie dyplomów z tytułem lekarza stomatologa, wydanych w latach 1933‒1934

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. F. Czubalski (1934)

• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Osman Achmatowicz (1934‒1936)

• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Z. Szymanowski (1934‒1935)

1935• 16 V ‒ senat Uniwersytetu Warszawskiego uchwala wniosek o nadaniu uczelni imie-

nia Józefa Piłsudskiego• 26 VIII ‒ prezydent Rzeczpospolitej Polskiej dekretem nadaje uczelni nazwę

Uniwersytet J. Piłsudskiego w Warszawie• utworzenie Koła Farmaceutów Żydów Studentów Uniwersytetu J. Piłsudskiego.

Prezesem zostaje student Natan Szprer• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Franci-

szek Venulet (1935)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Witold

Orłowski (1935‒1936)• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego zostaje prof. E. Wajgiel (1935‒1936)

1936• 2 II ‒ uroczyste otwarcie Domu Medyków przy ul. Oczki 7• 25 XI 1936 ‒ 7 I 1937 zamknięto uczelnię i zarządzono nowe wpisy, na skutek

blokady gmachu Audytorium Maximum, podjętej pod hasłem obniżenia czesnego i wprowadzenia getta ławkowego; zamieszki likwiduje policja

• rektorem Akademii Stomatologicznej zostaje prof. Jerzy Modrakowski (1936‒1939)

Kalendarium

28


• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Adam Czyżewicz (1936‒1937)

• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Antoni Ossowski (1936‒1938)

• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Witold Stefański (1936‒1939)

1937• rozpoczęto walkę o numerus nullus, początki wprowadzania na Uniwersytetu

Warszawskiego tzw. dnia bez Żydów, a w 1938 r. tygodnia bez Żydów• 30 III ‒ w wyniku zajść na uczelni rozwiązano organizacje ideowo-wychowawcze

i zawieszono na dwa miesiące działalność Bratnich Pomocy• 5 X ‒ rektor Uniwersytetu Warszawskiego wydaje zarządzenie wprowadzające getto

ławkowe. Wyznaczono miejsca parzyste w audytorium dla Polaków, nieparzyste dla Żydów, nienumerowane dla wszystkich

• grupa profesorów Uniwersytetu Warszawskiego przeciwstawia się wprowadzeniu getta ławkowego, m.in. prof. M. Michałowicz nie wyraża zgody na osobne ławki, a prof. Akademii Stomatologicznej R. Nitsch prowadzi wykłady na stojąco, solidary-zując się ze stojącymi pod ścianami Żydami

• XII ‒ 60 wykładowców związanych z sanacją i lewicą, m.in. J. Mazurkiewicz, M. Michałowicz, Władysław Szenajch, F. Venulet, podpisuje zbiorowy protest opu-blikowany na łamach czasopism, przeciwko wprowadzeniu getta ławkowego

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Mieczy-sław Konopacki (1937‒1938)

1938• studia na Akademii Stomatologicznej przedłużono do 5 lat• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. W. Grzywo

-Dąbrowski (1938‒1939)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. Witold Rawita-Witanowski (1938‒1939)

1939• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Jerzy Modrakowski• rektorem Akademii Stomatologicznej zostaje prof. Alfred Meissner• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Stanisław

Przyłęcki• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje

prof. W. Stefański. Rektorzy i dziekani nie obejmują urzędów• w związku z działaniami wojennymi i powszechną mobilizacją zawieszono zajęcia na

uniwersytecie • X ‒ prodziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego prof. W. Grzywo

-Dąbrowski zwołuje nieoficjalne posiedzenie Rady Wydziału, na którym rozważano możliwość rozpoczęcia tajnego nauczania

• X‒XI ‒ profesorowie Ludwik Paszkiewicz i Witold Orłowski, wykorzystując pomiesz-czenia przedwojennego Wydziału Lekarskiego, tworzą komplety

• 9 XII ‒ staraniem byłych rektorów szkół wyższych administracja niemiecka przyzna-je prawo do zdawania egzaminów dyplomowych aryjskim słuchaczom ostatnich lat studiów. Przyjmowano egzaminy do 6 V 1940 r.

29

1940• jesień ‒ dr Marian Koczwara organizuje komplety biologiczne, jako część Wydziału

Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego. Kształcono na nich również studentów medycyny, farmacji i stomatologii

• pracownicy Wydziału Lekarskiego i Oddziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Poznańskiego zostają wysiedleni do Generalnego Gubernatorstwa

• X ‒ w mieszkaniu ks. M. Rhodego w Warszawie przy ul. Mokotowskiej 51 odbywa się zebranie poznańskich inicjatorów tajnego nauczania

• 24 XI ‒ rozpoczyna w Warszawie działalność Uniwersytet Ziem Zachodnich

1941• 11 I ‒ wybrano władze Uniwersytetu Ziem Zachodnich ‒ funkcję rektora obejmuje

prof. Ludwik Bykowski• 4 III ‒ otwarcie pod szyldem Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pracowniczego

Personelu Sanitarnego dra Jana Zaorskiego (podporządkowanej tajnej Radzie Wydziału Lekarskiego) tajnego kształcenia lekarzy. Zajęcia odbywają się w gmachu Medycyny Teoretycznej przy ul. Krakowskie Przedmieście i przedwojennej Szkole Masażu Leczniczego J. Zaorskiego przy ul. Smolnej 30. Pierwszym dyrektorem na-ukowym zostaje wybrany prof. Stefan Kopeć, a po jego zamordowaniu w 1941 r. prof. F. Czubalski

• 11 V ‒ pod nazwą Kurs Przysposobienia Sanitarnego do Walki z Epidemiami zapoczą-tkowano konspiracyjne studia medyczne w getcie warszawskim (szkoła doc. Juliusza Zweibauma) jako części tajnego Uniwersytetu Warszawskiego

• przy Warszawskim Szpitalu dla Dzieci przy ul. Kopernika 43 dr J. Zaorski organizuje punkt krwiodawstwa. Dawcami są głównie słuchacze Szkoły Zaorskiego. Legityma-cje chronią przed wywózką na roboty

• z kompletów biologicznych wyłoniono studentów medycyny, farmacji i stomatologii oraz utworzono Studium Lekarskie. Kierownikiem naukowym zostaje prof. Marian Grzybowski

• prof. B. Koskowski organizuje tajny Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Warszaw-skiego

• 7 XII ‒ inauguracja działalności studiów farmaceutycznych w getcie

1942• 22 VII ‒ rozpoczęcie masowych zsyłek Żydów do obozów zagłady. Wydziały

Lekarski i Farmaceutyczny przestają istnieć• w getcie powstają Wydział Lekarski i Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Ziem

Zachodnich. Dziekanem Wydziału Lekarskiego zostaje prof. Adam Wrzosek, Farma-ceutycznego ‒ prof. Bronisław Koskowski. Wydział Lekarski utworzył również filie uczelni w Częstochowie i Kielcach

• wyodrębniono komplety stomatologiczne Studium Lekarskiego

1943• II ‒ szkoła Zaorskiego zostaje usunięta z zajmowanych pomieszczeń i przeniesiona

do gimnazjum W. Górskiego• 1 IX ‒ Studium Lekarskie przemianowano na Wydział Lekarski Uniwersytetu

Warszawskiego. Dziekanem wybrano prof. Witolda Gądzikiewicza (1943‒1944)

Kalendarium

30


1944• 25 III ‒ dziekanem tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego wybra-

no prof. Witolda E. Orłowskiego (1944)• lato ‒ powołano tajną Akademię Stomatologiczną. Rektorem zostaje mianowany

prof. Witold Cybulski• 1 VIII ‒ wybuch powstania warszawskiego. Pierwszą pomoc w ramach patroli sani-

tarnych, punktów opatrunkowych i sanitarnych batalionów oraz w szpitalach spra-wują również profesorowie i studenci tajnych uczelni medycznych

• IX ‒ przeniesienie Szpitala Przemienienia Pańskiego na Pradze do budynków przy ul. Boremlowskiej, gdzie utworzono Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, tzw. Akademię Boremlowską

• X ‒ bez zgody władz państwowych powołano Radę Wydziału Lekarskiego z dzieka-nem doc. Tadeuszem Butkiewiczem i postanowiono rozpocząć zajęcia 1 XI

• 14 XI ‒ dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje doc. T. Butkiewicz (1944‒1945)

• XI ‒ pod kierunkiem prof. O. Achmatowicza w Częstochowie rozpoczynają dzia-łalność dwa komplety pierwszego roku Wydziału Farmaceutycznego. Profesorami i studentami są także osoby wysiedlone z Warszawy

• 9 XI ‒ oficjalna zgoda kierownictwa Resortu Oświaty PKWN dra Stanisława Skrzeszewskiego na powołanie Wydziału Lekarskiego

• 17 XI ‒ zatwierdzenie członków Rady Wydziału. Zdołano obsadzić tylko 4 kate-dry: I Klinikę Chirurgiczną ‒ doc. T. Butkiewicz, Klinikę Chorób Wewnętrznych ‒ doc. Z. Michalski, II Klinikę Chirurgii ‒ doc. J. Mossakowski i Klinikę Neurologii z Neurochirurgią ‒ doc. A. Domaszewicz

• XII ‒ mgr Biela występuje z inicjatywą reaktywowania studiów farmaceutycznych

1945• I ‒ rozpoczyna działalność Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Warszawskiego.

Wykłady i ćwiczenia odbywają się w gmachu weterynarii przy ul. Grochowskiej 272. Dziekanem zostaje prof. Adam Koss (1945‒1946)

• 30 VI ‒ zakończenie zajęć na kompletach Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w Częstochowie

• VIII ‒ Wydział Lekarski powraca na teren Uniwersytetu Warszawskiego przy ul. Krakowskie Przedmieście

• reaktywowano Koło Medyków i Koło Farmaceutów Studentów Uniwersytetu Warszawskiego

• 27 XII ‒ rozpoczyna działalność Akademia Stomatologiczna. Rektorem zostaje prof. Marian Zeńczak, po jego śmierci w 1948 r. funkcję obejmuje prof. Cezary Pawłowski (do 1949 r.). Utworzono 4 katedry, które zajęły budynek przy ul. Narbut-ta 33

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. F. Czubal-ski (1945‒1947)

• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. W. Stefański (1945‒1951)

1946• 6 II ‒ Naczelna Izba Aptekarska przekazuje Wydziałowi Farmaceutycznemu salę wykła-

dową przy ul. Złotej 7/9

31

• studenci Akademii Stomatologicznej ponownie powołują do życia Bratnią Pomoc Studentów Akademii Stomatologicznej w Warszawie

• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Bolesław Olszewski (1946‒1952)

• w roku akademickim 1946/1947 Wydział Weterynaryjny Uniwersytetu Warszaw-skiego wznawia działalność dydaktyczną

1947• 28 X ‒ wydano Dekret organizacji nauki i szkolnictwa wyższego, oparty na reformie

jędrzejewiczowskiej z 1933 r.• 4 XI ‒ pierwszy doktorat honoris causa Wydziału Farmaceutycznego otrzymuje

Artur Stoll (chemik ‒ Bazylea)• rektorem Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. F. Czubalski (1947‒1950)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zostaje prof. Antoni

Dobrzański (1947‒1949)

1948• 23 XII ‒ zawieszenie działalności Katedry i Zakładu Historii Medycyny

1949• 1 IX ‒ wcielenie Akademii Stomatologicznej jako Oddziału Stomatologicznego do

Wydziału Lekarskiego ‒ 4-letnie studia. Kierownik oddziału: prof. Marian Górski (1949‒1957)

• oddano do użytku gmach przy ul. Miodowej 18, gdzie znalazły się pomieszczenia dla Oddziału Stomatologicznego

• zarządzenie ministra zdrowia o powołaniu na Wydziale Farmaceutycznym 6-mie-sięcznych kursów dokształcających dla osób pracujących w aptece, które nie ukoń-czyły studiów farmaceutycznych

• powstaje Koło Akademickiego Zrzeszenia Sportowego• dziekanem Wydziału Lekarskiego zostaje prof. Marcin Kacprzak (1949‒1953)

1950• 1 I ‒ utworzono samodzielną uczelnię o nazwie Akademia Lekarska. W jej skład

wchodzą dotychczasowe wydziały Uniwersytetu Warszawskiego. Rektorem zostaje prof. Bolesław Olszewski

• 3 III ‒ zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów nastąpuje zmiana dotychczaso-wej nazwy uczelni, z Akademii Lekarskiej na Akademię Medyczną. Uczelnia podlega Ministerstwu Zdrowia

• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. F. Czubalski (1950‒1955)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje

prof. B. Olszewski (1950‒1952)• 7 III ‒ zgodnie z ustawą absolwenci Wydziału Farmaceutycznego podlegają rejestra-

cji w Komisjach Przydziału Pracy i otrzymują nakaz pracy• w ramach Wydziału Lekarskiego z inicjatywy prof. Władysława Szenajcha i dr Zofii

Lejmbach utworzono Oddział Pediatryczny. Powstaje w związku z dużą śmiertelno-ścią dzieci i małą liczbą lekarzy pediatrów. Kształci studentów III‒V roku

• w ramach Wydziału Lekarskiego powołano Oddział Sanitarno-Higieniczny, dla po-prawy sytuacji w medycynie społecznej i przemysłowej

Kalendarium

32


• Towarzystwo Farmaceutów Studentów Uniwersytetu Warszawskiego kończy działal-ność, przekazując cały majątek Zrzeszeniu Studentów Polskich

1951• V ‒ minister zdrowia na wniosek senatu mianuje kierownikiem Oddziału

Pediatrycznego prof. W. Szenajcha• dziekanem Wydziału Weterynaryjnego Akademii Medycznej zostaje prof. Kazimierz

Krysiak• 10 XI ‒ Wydział Weterynaryjny zostaje wydzielony z Akademii Medycznej i włączo-

ny do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie• 15 XII ‒ wchodzi w życie ustawa O szkolnictwie wyższym i pracownikach nauki,

wzmacniająca odgórne sterowanie uczelnią, wprowadzone już dekretem z 1947 r., a także regulacje dotyczące stopni naukowych. Najniższym stopniem naukowym jest kandydat nauk, wyższym doktor nauk (do 1958 r.)

1952• Akademia Medyczna otrzymuje gmach przy ul. Filtrowej 30, znajdują się w nim biu-

ra rektoratu, administracja oraz dwie kliniki stomatologiczne i studium wojskowe• rozpoczyna działalność Oddział Sanitarny, kierownikiem zostaje prof. M. Kacprzak

(zatwierdzony na stanowisku dopiero 1 IX 1955 r.)• powstają międzywydziałowe katedry i zakłady: Medycyny Wojskowej, Podstaw

Marksizmu i Leninizmu i Studium Wychowania Fizycznego• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Jan

Świderski (1952‒1953)

1953• 21 IV ‒ minister zdrowia wydaje zarządzenie w sprawie utworzenia Instytutu Do-

skonalenia i Specjalizacji Kadr Lekarskich. Dyrektorem zostaje prof. M. Kacprzak• dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Witold Sylwa-

nowicz (1953‒1958)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje doc. Stanisław

Rolski (1953‒1956)• Akademia Medyczna organizuje wakacyjne kursy dokształcające dla absolwentów

szkół felczerskich (do 1956 r.)

1955• studia lekarskie przedłużono z 5 do 6 lat, stomatologiczne z 4 do 5 lat • w 1955 i 1956 r. nie przeprowadzano rekrutacji na Oddział Stomatologiczny• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. M. Kacprzak (1955‒1962)

1956• powołano Studium Języków Obcych• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Stani-

sław Biniecki (1956‒1957)• 18 X ‒ nowa ustawa przywraca uczelniom częściową autonomię• podjęto decyzję o nadawaniu lekarzom kończącym stomatologię tytułu lekarza den-

tysty

33

1957• 4 V ‒ Rada Wydziału Lekarskiego opracowuje projekt ponownego włączenia

Akademii Medycznej do Uniwersytetu Warszawskiego, z powodu niskiego poziomu nauczanie studentów

• na posiedzeniu senatu zdecydowano również o przywróceniu tradycyjnych insy-gniów władzy uczelni i wydziałów

• 14 XI ‒ likwidacja Oddziału Sanitarno-Higienicznego i utworzenie w jego miejsce Studium Sanitarno-Higienicznego. Kierownikiem zostaje prof. M. Kacprzak

• studia farmaceutyczne przedłużono z 4 do 5 lat• 31 XII ‒ w strukturach Akademii Medycznej powstaje Studium Doskonalenia

Lekarzy, wcześniej Instytut Doskonalenia i Specjalizacji Kadr Lekarskich• studenci V roku Oddziału Stomatologicznego Akademii Medycznej w Warszawie

występują do Rady Wydziału z wnioskiem o przyznanie absolwentom tytułu lekarza stomatologa zamiast lekarza dentysty

• zlikwidowano Katedrę Medycyny Wojskowej• zniesiono lektoraty z języków obcych i zajęcia z wychowania fizycznego• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Władysław

Rusiecki (1957‒1960)• kierownikiem Oddziału Stomatologicznego Akademii Medycznej zostaje prof. Janusz

Krzywicki (1957‒1966)

1958• 1 VII ‒ w ramach Studium Sanitarno-Higienicznego rozpoczęto szkolenia podyplo-

mowe dla lekarzy i innych pracowników z wyższym wykształceniem, zatrudnionych w stacjach sanitarno-epidemiologicznych, dla lekarzy szkolnych oraz dla personelu średniego

• zlikwidowano Katedrę i Zakład Podstaw Marksizmu i Leninizmu• 5 XI ‒ wchodzi w życie znowelizowana ustawa O szkolnictwie wyższym i pracow-

nikach nauki, utrzymująca jednoosobowe zarządzanie uczelniami przez rektora, w której uwzględniono także sprawę stopni naukowych: niższy tytuł doktora, wyższy docenta (do 1965 r.)

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Ireneusz Roszkowski

1959• powstają Katedra i Zakład Filozofii• wprowadzono obowiązkowe zajęcia z wychowania fizycznego i historii medycyny• 30 XI ‒ zarządzenie ministra znosi aspiranturę i stopień kandydata nauk farmaceu-

tycznych, przywracając stopień doktora

1960• I ‒ powstaje Studium Doskonalenia Lekarzy Akademii Medycznej w Warszawie przy

Wydziale Farmaceutycznym• dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Jan Raczyński

(1960‒1965)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Jakub

Deryng (1960‒1962)

Kalendarium

34


1961• 20 XI ‒ na mocy decyzji Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej wprowadzono

4-letnie studia doktoranckie z zakresu nauk farmaceutycznych

1962• Wydział Lekarski Akademii Medycznej wprowadza studia doktoranckie• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Bolesław Górnicki (1962‒1972)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Stanisław

Rolski (1962‒1965)

1965• zaczęto organizować wydziałowe konkursy prac magisterskich• rozpoczęły działalność koła naukowe, pod kierunkiem opiekunów poszczególnych

zakładów• wprowadzono ujednolicony, punktowy system kwalifikacji studentów• dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Zdzisław

Łapiński (1965‒1968)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. S. Biniecki

(1965‒1969)

1966• kierownikiem Oddziału Stomatologicznego Akademii Medycznej zostaje prof. Janina

Galasińska-Landsbergerowa (1966‒1969)

1967• rozwiązanie Oddziału Sanitarno-Higienicznego

1968• 15 II ‒ skrócono do 3 lat studia doktoranckie• 12 III ‒ dzień po proteście studentów Uniwersytetu Warszawskiego w gmachu Col-

legium Anatomicum Akademii Medycznej odbywa się wiec studentów, w obronie wolności i poszanowania praw obywatelskich

• 20 XII ‒ trzecia nowelizacja Ustawy o szkolnictwie wyższym ‒ wszelkie prerogatywy decyzyjne znalazły się w rękach zwierzchniego ministra za pośrednictwem mianowa-nego rektora

• dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Zbigniew Bochenek (1968‒1972)

1969• 22 III ‒ wprowadzono do planu studiów wakacyjne praktyki robotnicze po I, II i III

roku, a także w wakacje tzw. roku zerowego• 24 VI ‒ na Wydziale Farmaceutycznym utworzono nowy kierunek: Analityka

Kliniczna, przy jednoczesnym zawieszeniu Kierunku Zielarskiego• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego zostaje prof. W. Rusiecki (1969‒1972)

1970• 1 V ‒ przekształcenie Studium Doskonalenia Lekarzy w samodzielną placówkę:

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego

35

• likwidacja Oddziału Pediatrycznego• w ramach Wydziału Lekarskiego powstaje 6 instytutów. Równocześnie rozpoczę-

to likwidację katedr, których zakłady zostają włączone w skład instytutów (próba ograniczenia autonomii, zwiększenie kontroli nad studentami i pracownikami). Już 1 IV powstaje Instytut Wenerologii. 1 IX ‒ Instytut Biostruktury, Stomatologii, Radiologii, Nauk Fizjologicznych oraz Nauk Społecznych

1971• 5 IV ‒ oficjalne przekazanie Wydziałowi Farmaceutycznemu dwóch pawilonów no-

wego gmachu przy ul. Żwirki i Wigury• zorganizowano obozy naukowo-społeczne studentów Wydziału Farmaceutycznego

1972• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Szczęsny Leszek Zgliczyński (1972‒1979)• dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Andrzej

Trzebski (1972‒1978)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Halina

Strzelecka (1972‒1975)

1975• 7 X ‒ rektor prof. Sz. L. Zgliczyński na wniosek senatu uczelni powołuje Radę II Wy-

działu Lekarskiego na czele z dziekanem doc. Jerzym Majkowskim (1975‒1978)• utworzono Instytut Transplantologii jako jednostkę międzywydziałową • dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Leszek Kryst

(1975‒1978)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Jerzy

Chodkowski (1975‒1981)

1976• utworzono w Akademii Medycznej Instytut Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych

1977• ukazauje się pierwszy numer kwartalnika Akademii Medycznej „Medycyna ‒ Dydak-

tyka ‒ Wychowanie”

1978• w plebiscycie pisma „Nowy Medyk” na najlepiej pracujący dziekanat lekarski drugie

miejsce zajmuje dziekanat I Wydziału Lekarskiego• Wydział Farmaceutyczny uruchamia kierunek Bioanalizy i Badania Środowiskowe• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Bruno

Szczygieł (1978‒1981)• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Ryszard

Rajszys (1978‒1981)

1980• na terenie uczelni rozpoczyna działalność Niezależny Samorządny Związek

Zawodowy „Solidarność”, zalegalizowano Niezależne Zrzeszenie Studentów• 8 VIII ‒ zarządzeniem rektora Akademia Medyczna przyznaje po raz pierwszy po

wojnie dyplom dla osób obchodzących jubileusz 50-lecia uzyskania doktoratu

Kalendarium

36


• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Jerzy Szczerbań (1980‒1981)

1981• zaczęto organizować wakacyjne obozy adaptacyjno-wyrównawcze roku „0”• 13 XII ‒ w związku z wprowadzeniem stanu wojennego zajęcia na uczelni zawieszono

do odwołania• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Jan Nielubowicz (1981‒1986)• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Janusz

Komender (1981‒1984)• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Jerzy Kuch

(1981‒1987)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Mirosława

Goleniewska-Furmanowa (1981‒1987)

1982• 18 I ‒ wznowienie zajęć za zgodą Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON).

Struktury NSZZ „Solidarność” oraz Niezależnego Zrzeszenia Studentów zostają zde-legalizowane

• 4 V ‒ nowa Ustawa o szkolnictwie wyższym pozwala uczelniom na większą autono-mię

1984• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Zbigniew

Szreniawski (1984‒1987)

1985• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Longin Maria-

nowski (1985‒1996)

1986• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Bogdan Pruszyński (1986‒1990)

1987• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Grzegorz

Janczewski (1987‒1990) • dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje doc. Bożenna

Gutkowska (1987‒1990)

1990• pierwsza, wspólna z Uniwersytetem Warszawskim inauguracja roku akademickiego• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Tadeusz Tołłoczko (1990‒1996)• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Andrzej

Karwowski (1990‒1996)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. B. Gutkow-

ska (1900‒1993)

1992• 1 II ‒ rektor Akademii Medycznej przekształca dotychczasowe Studium Wojskowe

Akademii Medycznej w Studium Medycyny Katastrof

37

• III ‒ senat decyduje o przystąpieniu do Fundacji Krajowej Rady Egzaminów Medycznych, mających ujednolicić egzaminy na uczelnie medyczne

• 6‒16 IV ‒ pierwsza polsko-niemiecka wymiana studentów

1993• w ramach II Wydziału Lekarskiego powołano Oddział Nauczania w Języku Angiel-

skim: English Division• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Maciej

Borkowski (1993‒1999)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Józef

Sawicki (1993‒1999)

1994• 20 VI ‒ wprowadzenie odpłatności za powtarzanie roku

1995• 21 IX ‒ prezydent Warszawy dr Marcin Święcicki i rektor Akademii Medycznej

prof. Tadeusz Tołłoczko oraz Dyrektor Zarządu Dzielnicy Ochota mgr A. Borkowski podpisują porozumienie, na mocy którego teren na Polach Mokotowskich przecho-dzi na własność Akademii Medycznej

• 29 IX ‒ zarejestrowano Fundację Rozwoju Warszawskiego Wydziału Farmaceutycznego

1996• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Andrzej Górski (1996‒1999)• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Wiesław

Gliński (1996‒2002)

1997• IX ‒ po raz pierwszy Akademia Medyczna przystępuje do organizacji Festiwalu

Nauki ‒ jako formy propagowania wiedzy i osiągnięć polskich placówek naukowo-badawczych

1999• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Janusz Piekarczyk (1999‒2005)• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Jerzy

Stelmachów (1999‒2005)• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej zostaje prof. Jan

Pachecka (1999‒2005)

2000• Rada Wydziału Farmaceutycznego podejmuje uchwałę o powołaniu Farmaceutycznego

Centrum Szkolenia Podyplomowego• 29 V ‒ senat Akademii Medycznej podejmuje uchwałę o utworzeniu Wydziału Nauki

o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa, Oddziałem Położnych i Dietetyki. Dziekanem mianowano prof. Longina Marianowskiego. Powstają także oddziały zamiejscowe w Radomiu i Ostrołęce

2001• V ‒ przy II Wydziale Lekarskim powołano Oddział Fizjoterapii

Kalendarium

38


2002• otwarto Wydział Kształcenia Podyplomowego, dziekanem zostaje prof. Wojciech

Noszczyk (2002‒2005) • zorganizowano studia licencjackie w zakresie technik dentystycznych, kierowane

przez lek. stom. Sylwestra Grażulisa• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Marek Krawczyk

(2002‒2008)• dziekanem Wydziału Nauki o Zdrowiu zostaje prof. Piotr Małkowski (2002‒2008)

2005• rektorem Akademii Medycznej zostaje prof. Leszek Pączek (2005‒2008)• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej zostaje prof. Maciej

Karolczak (2005‒2008)• dziekanem Wydziału Farmacji Akademii Medycznej zostaje prof. J. Sawicki

(2005‒2008)• dziekanem Wydziału Kształcenia Podyplomowego Akademii Medycznej zostaje

prof. Zbigniew Gaciong (2005‒2008)

2006• 25 IX ‒ senat Akademii Medycznej jednogłośnie podejmuje uchwałę o zmianie na-

zwy uczelni na Warszawski Uniwersytet Medyczny• 12 VI ‒ Wydział Kształcenia Podyplomowego przekształcono w Centrum Kształcenia

Podyplomowego

2008• Akademia Medyczna oficjalnie staje się Warszawskim Uniwersytetem Medycznym • rektorem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego zostaje prof. M. Krawczyk• dziekanem I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego zostaje

prof. Mirosław Wielgoś• dziekanem II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego zostaje

prof. Jerzy A. Polański• dziekanem Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

zostaje prof. Marek Naruszewicz• dziekanem Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

zostaje prof. Zdzisław Wójcik• dziekanem Centrum Kształcenia Podyplomowego zostaje prof. Z. Gaciong

39

1. Tableau przedstawiające założycieli Wydziału Akademicko-Lekarskiego z 1809 r. Stanisław Staszic (1755‒1826) ‒ prezes wydziału, rysunek Władysław Barwicki. Hiacynt Dziarkowski (1747‒1828) ‒ dziekan wydziału, rycina Stanisław Marszałkiewicz. August Wolf (1768‒1846). Józef Czekierski (1777‒1827), drzeworyt Julian Schübeler, wykonany wg medalionu Juliusza Faustyna Cenglera z 1871 r. Franciszek Brandt (1777‒1827), litografia Seweryn Oleszczyński, odciskał Wawrzyniec Orchowski. Józef Celiński (1779‒1832), litografia Ludwik Howart. Projekt graficzny Maja Sosnowska.

WYDZIAŁ AKADEMICKO-LEKARSKI

2. Uchwała sejmu o założeniu akademii medycz-no-ekonomicznej z 1768 r., której projekto-dawcą był Jan Jakub Herrenschwand de Greng (1715–1796)

3. Matrykuła przyjęcia studenta na Wydział Akademicko-Lekarski, wydana przez dzie-kana Hiacynta Dziarkowskiego 3 listopada 1809 r.

4141

4. Zawiadomienie o otwarciu 15 listopada 1809 r. Wydziału Akademicko-Lekarskiego

Wydział Akademicko-Lekarski

42


5. Informacja o lokalizacji zajęć na Wydziale Akademicko-Lekarskim i program zimowego półrocza 1809/1810 („Gazeta Korespondenta Warszawskiego i Zagranicznego” 1809, nr 84 )

43

7. Wzmianka o wystroju sali, w której 7 czerwca 1810 r. odbyła się uroczysta inauguracja, i o emblematach Wydziału Akademicko- Lekarskiego („Gazeta Korespondenta Warszawskiego i Zagraniczne-go” 1810, nr 48)

6. Informacja o uroczystej inauguracji Wydziału Akademicko-Lekarskiego, z 7 czerwca 1810 r. („Gazeta Korespondenta Warszawskiego i Zagranicznego” 1810, nr 48 )


44


8. Awers i rewers zaproszenia na publiczny popis rozpoczynający się 16 grudnia 1814 r. zawarty w rękopisie dzieła Stanisława Staszica Ród ludzki

9. Medal wybity w 1839 r. na pamiątkę pierwszych założycieli Wydziału Akademicko-Lekarskiego, koszta medalu poniósł lekarz z Międzyrzecza Podlaskiego ‒ Franciszek Ksawery Kuczyk (1796‒1855)

45


10. Dyplom chirurga pierwszego rzędu Jana Laurenkiewicza, wydany 31 grudnia 1813 r. przez Wydział Akademicko-Lekarski

46


11. Dyplom magistra medycyny i chirurgii Tomasza Fleyczerowskiego, wydany 17 października 1817 r. przez Wydział Lekarski Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego

WYDZIAŁ LEKARSKI KRÓLEWSKIEGO

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

12. Tymczasowe urządzenie wewnętrzne Uni-wersytetu Królewsko-Warszawskiego, opra-cowane przez Radę Ogólną Uniwersytetu i zatwierdzone przez Komisję Rządową Wy-znań Religijnych i Oświecenia Publicznego 15 kwietnia 1818 r .

48


13. Karta tytułowa broszury: Obchód Uroczystey Inauguracyi Uniwersytetu Królewsko-Warszaw-skiego dnia 14. Maia roku 1818

14. Karta tytułowa podręcznika chirurgii prof. Józefa Czekierskiego wydanego w Warszawie w 1817 r.

49

Wydział Lekarski Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego

15. Ryciny przedstawiające narzędzia chirurgiczne, z podręcznika chirurgii prof. Józefa Czekierskiego wydanego w Warszawie w 1817 r.

50


17. Karta immatrykulacyjna studenta Andrzeja Rutkowskiego, wydana w 1821 r. z poświadczeniem uczęszczania i złożonych egzaminów

16. Rozprawa Ignacego Fijałkowskiego, Warszawa 1819 r.

Am Wumwiif 01 50

Documents