Niyazi Berkes. Türkiye 'de is- tanbul 1978, s. 15-30, 512-535; a.mlf .. Atatür/c ue Devrimler , istanbul 1982, s. 223·226; a. mlf., Tealerasi ue Laiklik, istanbul 1984, s. 12-43, 75-76, 115-116, 159-160, 171-176, 210-211; inan Özer, "Niyazi Berkes", Türk Toplum Bi· limcileri Emre Kongar), istanbul 1982, 1, 251-290; " Hocam Niyazi Be rkes 'in TT, Xl / 62 ( 1989). s. 7 · 8; !smail "Niyazi B erkes Üzerine", iü Edebiyat Fakültes i Sosyoloji Dergisi, sy. 2, is- tanbul 1991, s. 49-86. w , 1!!:1 KuTLUER ( _.9_.,)1 ) Ebu Ca'fer Ahmed b. Muhammed b. Halid ei-Berkl (ö. 274/887) mezhebine mensup L fakihi. _j As len Küfeli bir ailedendir. Irak Valisi Yu suf b. Ömer es-Sekaff. Zeyd b. Ali'nin öldürülmesinden sonra Berkl'nin üçün- cü dedesi Muhammed b. Ali'yi öldürün- ce ikinci dedesi Abdurrahman. o zaman küçük bir çocuk olan Halid'i de (Ser- ki'nin dedesi) alarak Kum bölgesine ve Berka'ya EbO Ca'fer buraya nisbetle BerkT diye konularda birçok eser veren BerkT. imamiyye alimleri ge- nellikle güvenilir (sika*) bir ise de pek itimat edilmeyen kimselerden rivayette ve mürsel*lere iti- bar için tenkide Hatta muhtemelen bu sebeple Kum Hakimi Ahmed b. Muhammed b. isa bir ara onu Kum'dan fakat daha son- ra kendisinden özür dileyip geri gelme- sini DavOd el- Kum mi ona hem sika olanlar hem de olmayan- lar yer Sika olmayan- lar yer Gadairi'nin Ser- ki'yi tenkidine da Muhsin el- Emin· in ifadesine göre (A' yanü lll, 106) Gadairi onu tenkit ak- sine 274 (887) vefat eden Berkl'nin ölüm tarihi kaynaklarda 280 (893) olarak da zikredilmektedir. Eserleri. Berki'ye birçok eser nisbet olup Kays Al-i Kays (el-lraniyyan ve' l-edebü ' l· lll, 47-56) 129, Mu- hammed el-Emin de lll. I 05- 06) 99 ismen zikreder. Bun- en önemlisi el - Me}z asin'dir. tevhid, hikmet ve ada b gibi konu- ihtiva eden ve uzun süre ara- önemini koruyan bu kitap, iki cilt halinde Celaleddin el- Hüseyni (Tahran 1370) ve Muhammed Bahrüddin (Nece f 1384 / 1964) Ancak matbu nüsha tama- sadece bölümlerini içi- ne Esasen Berkl'nin EbO Abdullah Muham- med b. Halid ei-Berkl'ye nisbet ve bu kaynaklardan eserin kitap ve da da kesin bilgi yoktur. kaynak- larda Berkl'ye nisbet edilen kitaplardan hiç bir müstakil eser- ler el -Me}zasin'in bölümleri ol- muhtemeldir. Berkl'nin Kitabü'r - Ricdl eseri de 1963'te ei-MO - sevi Tahran Üniversitesi ya- : Mes'üdi, Mürücü '?·?eheb (Abdü lhamid). 1, 13; ibnü' n-Nedfm. el-Fihrist, s. 276, 277 ; Va- küt. Mu'cemü ' l-bü/dan, 1, 389 -390; a.mlf., Mu 'cemü' l-üdeba' , IV, 132; Safedi. el-Van VII, 390-392; ibn Hacer. Lisanü ' l·Mf zan, 1, 262; Zi- rikli. el-A'lam, 1, 195; Kehhale. Mu'cemü ' /- mü 'elli{fn, ll , 97, 98 ; Sezgin, GAS, 1, 538; Mü- neccid. Mu'cem, ll, 48; lll, 105- 107; Ali ei-Kafnf en-Necefi. Mu 'ce mü Kum 1405, s. 68; Kays Al-i Kays, el-Traniyyün, lll, 45-56; Ch. Pellat. "al- Barki", E/ 2 Suppl. (ing ). s. 127-128. ORH AN ÇEKER Ali Himmet (1882 -1976) ve Türk medeni hukuku L Cumhuriyet dönemi _j Demircizade Osman Efendi' nin olup 17 Ocak 1882'de ka- Elbistan'da Resmi belgelerde tarihi hicri 1301 (1884 ) olarak belirtilmekteyse de Berki kendi tarihi olarak hicri 1299 ver- mektedir (Mecelle, mukaddime, s. XV) Aslen Akseki'nin Unuila köyündendir. köyünde ve si'nde Daha sonra istanbul'a gitti ve Mehmed Hoca'dan ders okuyara k icazet ( 1909) . Med- 26 1909'da bi- rincilikle bitirdi. olarak lamiyye Dairesi Fetvahanesi'nde 909) , bir süre son- ra yine memur 18 Eylül 1911'de de tayin edildi. Ali Himmet 1913'te ilave bir A li Hi mmet Be rki Ali Himmet memuriyet olarak ahkamü'l-arazi getirildi. Bu arada Mehmed Efendi'nin evlendi. 1914' te To- kat. 191 S'te Amasya. 6 sonra tekrar Tokat ve 1922'de de Ankara merkez ka- tayin edildi. Bu vazifeden üzerine ve Evkaf Ve kaleti Hey'et-i getirildi. 1340 'ta ( 1921 - 22) istanbul Üçüncü Asliye Mahkemesi'- ne. bir müddet sonra da istanbul Asliye Mahkemeleri birinci tayin edil- di. Bir sonra o zaman bulunan Temyiz Mahkemesi'ne üye ve da Hukuk Dairesi'ne kan oldu. kadar bu görev- de kalan Ali Himmet Berki emeklilik dö- neminde de ilmi ve mesleki faaliyetleri- ni ve 24 1976 tarihin- de vefat Vasiyeti köye götürülüp Ali Himmet Berki'nin üçü erkek, üçü iki si hukuk profesörü (Osman Berki, Mehmet Berki), biri de hakim (Sadettin Berkil olarak vazife gör- Ali Himmet Berki hem ve Os - hukuku hem de Türk medeni hu- kuku ender hukukçu- Bunda bir döneminde ve bu dönemin imkan- da rolü tu r. Ali Himmet kendi döneminde pek il- gi gösterilmeyen konulara el bu alanlarda eserler meydana getir- Gerek hakimlik görevinde gerek- se ilmi dikkatli ve titiz bir olmaya özen çevresinde olan hukukçula- ra da bunu Ali Himmet Berki hukukçul ya- tarih ve edebiyata, bu arada Fars edebiyatma da ilgi An- kara'da dönemlerde Mehmed Akif'le ve bir süre 509