Top Banner
Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
51

Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Dec 04, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Akut böbrek hasarının (ABH)önlenmesi: hangi sıvıyı tercih

edelim ?

Doç.Dr. Halil Yazıcı

İstanbul Tıp Fakültesi

Nefroloji Bilim Dalı

Page 2: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

>2 kreatinin tayini yapılmış, 9210 yoğun bakım hastası

Chertow G. et al. J Am Soc Nephrol 2005; 16: 3365–3370

ABH’nın önlenmesi neden önemli

Page 3: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Chertow G. et al. JASN 2005

ABH’nın önlenmesi neden önemli

Page 4: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın önlenmesi neden önemli

Coca SG, Kİ, 2012

Page 5: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH etyolojisi

Page 6: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

İskemik ABH etyolojisi

Page 7: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın seyri

Page 8: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH için risk faktörleriHastaya Özgü İlaç ve Ajanlara

Özgüİşleme Özgü

Kronik böbrek hastalığı NSAID Kardiyopulmoner baypas

Sepsis COX-2 inhibitörleri Aortik klemp

İleri yaş (>75) Siklosporin/takrolimus İntraabdominal basınç artışı

Diyabet ACEI

Karaciğer yetersizliği ARB KC transplantasyonu

Ateroskleroz Venöz veya arteryel

radyokontrast maddeler

Böbrek transplantasyonu

Hipertansiyon HES

Perioperatif kardiyak

disfonksiyon

Aminoglikozid

Hiperkalsemi Amfoterisin

Renal arter stenozu

Page 9: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın önlenmesi –Hangi sıvı?

• Hipovolemi ve hipotansiyonun uygun sıvı replasmanı ile düzeltilmesi ABH gelişimini önler mi?

• Uygun sıvı hangisidir?

• Kristalloidler

• Kolloidler

Page 10: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın önlenmesi –Hangi sıvı?

• Kristalloidler

- Mineral ve/veya organik asit tuzları içerir

a) Dengeli kristalloidler

- Ringer laktat

- Hartmann’s solüsyonu

- Plasma-Lyte

b) Dengesiz kristalloidler

- İzotonik NaCl, Dekstroz solüsyonları,

NaHCO3

Page 11: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 12: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın önlenmesi –Hangi sıvı?

• İzotonik NaCl

- En sık kullanılan sıvı

- 20 dak. içinde %60’ı interstisyel alana geçer

- Suprafizyolojik miktarda klor içerir.

-Hiperkloremik metabolik asidoza neden olur.

- Klor aynı zamanda renal vasokonstriksiyona neden olur

Page 13: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın önlenmesi –Hangi sıvı?

• İzotonik NaCl

- En sık kullanılan sıvı

- 20 dak. içinde %60’ı interstisyel alana geçer

- Suprafizyolojik miktarda klor içerir.

-Hiperkloremik metabolik asidoza neden olur.

- Klor aynı zamanda renal vasokonstriksiyona neden olur

Page 14: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

•12 sağlıklı erkek, 65-85 kg

•1 saat içinde 2 litre %0.9 NaCl vs Plasma-Lyte infüze edilmiş

•İnfüzyonun bitiminden 90 dakika sonra MRI ile

renal arter kan akım velositesi ve renal kortikal perfüzyon

ölçülmüş.

• 7-10 gün sonra çapraz geçiş.

Page 15: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 16: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Shaw AD, Ann Surg,2012

ABD

Premier perspective comparative database

Retrospektif kohort çalışma

Büyük açık abdominal cerrahi uygulanan, erişkin hastalar

%0.9 NaCl vs dengeli kristalloidler

Page 17: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Shaw AD, Ann Surg,2012

Page 18: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH riski izotonik NaClgrubunda 5 kat artmış.

Shaw AD, Ann Surg,2012

Page 19: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Avustralya, yoğun bakım ünitesiProspektif, açık etiketli,Ardışık periyodlu pilot çalışma6 aylık takip dönemi

Page 20: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

2008 vs 2009

Hasta 760 773

Salin 2411 52

%4 jelatin 538 0

Hartmann 469 3205

Plasma-Lyte 65 160

Page 21: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 22: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 23: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Yeni Zelanda, 4 yoğun bakım ünitesi

Çift kör, randomize, çift çapraz geçişli

Dengeli kristalloidler vs %0.9 NaCl

Page 24: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 25: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 26: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 27: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 28: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 29: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 30: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

•Verilen sıvı miktarı az; ortalama 2 litre

•Sıvıların büyük bir kısmı ilk 24 saate verilmiş

•Hastaların çoğu postop

•ABH gelişme riski düşük-orta

•Serum klor değeri bilinmiyor

Page 31: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ABH’nın önlenmesi –Hangi sıvı?

• Kolloidler

- MA > 30 kDA olan moleküller içerirler

- Sentetik ( jelatin, dekstran, HES)

- Doğal (albümin)

-Damar içinde önemli bir bölümü kalır

-Kapiller geçirgenliğin arttığı durumlarda

bu özellikleri azalır

Page 32: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 33: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

6S Çalışması

İskandinav ülkelerinde, çok merkezli, randomize, kör

798 sepsisli hasta

%6 HES 130/0.4 vs Ringer asetat

Page 34: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 35: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 36: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 37: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

CHEST Çalışması

Avustralya ve Yeni Zelanda, çok merkezli, randomize

7000 Yoğun bakıma yatırılan hasta

%6 HES 130/0.4 vs %0.9 NaCl

%30’u sepsisli

Page 38: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 39: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 40: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 41: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

2005 2006 2008

Page 42: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 43: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

• RRT gerekliliği

19 çalışma; 9857 hastada RR 1.31(1.16-1.49)

• ABH gelişimi

15 çalışma; 1361 hastada RR 1.59 (1.26-2)

Page 44: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 45: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 46: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

ALBIOS Çalışması

İtalya’da çok merkezli, açık etiketli

1818 ağır sepsisli hasta

%20 albümin+kristalloid vs kristalloid

Page 47: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 48: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 49: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul
Page 50: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

Sonuç

• Kritik hastalarda hipovolemi ve hipotansiyon ABH gelişimi riskini artırır.

• Hipovolemi ve hipotansiyonun erken tanınması ve hızla tedavi edilmesi gereklidir.

• Sıvı yüklenmesinden kaçınılmalıdır.

• HES kullanımı ABH gelişimi ile ilişkilidir.

• Dengeli kristalloidlerin, dengesiz kristalloidlere göre bazı avantajları vardır.

Page 51: Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih EKİ… · Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim ? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul

SABRINIZ İÇİN

TEŞEKKÜR EDERİM