-
REPUUUKA E KOSO Es - PEllYli.JlItKA 1
-
Vendimi i kontestuar
2. Parashtruesi i kerkeses konteston Urclhrin [I. GJA. nr.
1/2018-141] e Kryetarit te Gjykates Themelore te Prizrenit, te 8
gushtit 2018 (ne tekstin e metejme: Urdhri).
Objekti i c;eshtjes
3. Objekt i c;eshtjes eshte vleresimi i kushtetutshmerise se
Urdhrit te kontestuar, me te cilin pretendohet se jane shkelur te
drejtat e parashtruesit te kerkeses te garantuara me nenet 23
[Dinjiteti i Njeriut], 24 [Barazia para Ligjit] dhe 55 [Kufizimi i
te Drejtave dhe Lirive Themelore] te Kushtetutes se Republikes se
Kosoves (ne tekstin e metejme: Kushtetuta). Parashtruesi i kerkeses
po ashtu pretendon shkelje te nenit 41 te Ligjit per Avokatine, te
nenit 25 te Ligjit per Gjykatat, si clhe shkelje te nenit 6.1 te
Statutit te Odes se Avokateve.
4. Parashtruesi i kerkeses gjithashtu kerkon qe te vendoset mase
e perkohshme ndaj Urdhrit te kontestuar me arsyetimin se "me
le'nien e kiitij Urdhri nii fuqi pasojat do tii jenii tii
pariparueshme dhe tii pakorrigjueshme" clhe se mund te paraqiten
situata te eskalimit te "dhuniis jizike dhe verbale nga gardianiit
e gjykatiis, tii ciliit janii tii autorizuar tii piirdorin
dhuniin".
5. Parashtruesi i kerkeses kerkon edhe caktimin e seances
degjimore ku do te diskutoheshin "gojarisht dhe nii tiiriisi"
rrethanat e rastit clhe ku do te argumentohej kerkesa e tij "nii
ligj dhe nii fakte".
Baza juridike
6. Kerkesa bazohet ne nenin 113.7 te Kushtetutes, ne nenet 22
[Procedimi i kerkeses] clhe 47 [Kerkesa individuale] te Ligjit per
Gjykaten Kushtetuese te Republikes se Kosoves, nr. 03/L-121 (ne
tekstin e metejme: Ligji) dhe ne rregullin 32 [Parashtrimi i
kerkesave dhe pergjigjeve] te Rregullores se punes se Gjykates
Kushtetuese te Republikes se Kosoves (ne tekstin e metejme:
Rregullorja e punes).
Procedura De Gjykaten Kushtetuese
7. Me 14 shtator 2018, parashtruesi e dorezoi kerkesen ne
Gjykaten Kushtetuese te Republikes se Kosoves (ne tekstin e
metejme: Gjykata).
8. Me 19 shtator 2018, Kryetarja e Gjykates caktoi gjyqtarin
Nexhmi Rexhepi gjyqtar raportues clhe Kolegjin shqyrtues, te
perbere nga gjyqtaret: Acta RamaHajrizi (kryesuese), Bekim Sejdiu
dhe Selvete Gerxhaliu-Krasniqi.
9. Me 26 shtator 2018, Gjykata informoi parashtruesin per
regjistrimin e kerkeses clhe kerkoi nga ai qe te plotesoje pjeset e
mbetura te formularit zyrtarte Gjykates, perkatesisht te
specifikoje vendi min e kontestuar si dhe te deklarohet lidhur me
shterimin e mjeteve juridike, duke u pergjigjur ne pyetjen se a ka
ndermarre ndonje hap procedural per kontestimin e Urdhrit te
Kryetarit te Gjykates Themelore ne Prizren. Gjykata kerkoi nga
parashtruesi i kerkeses qe formularin
2
-
e plotesuar dhe sqarimet e kerkuara t'i dorezoje ne Gjykate
brenda 15 (pesembedhjete) diteve nga dita e pranimit te shkreses se
Gjykates.
10. Me 8 tetor 2018, parashtruesi i kerkeses dorezoi sqarimet e
kerkuara ne Gjykate. Per sa i takon shterimit te mjeteve juridike,
parashtruesi i kerkeses theksoi se Urdhri i kontestuar
"perfundimisht nuk mund te atakohet respektivisht per te nuk ka
mjet juridik". Se bashku me sqarimet e kerkuara, parashtruesi i
kerkeses paraqiti edhe kerkese per mase te perkohshme.
11. Me 11 tetor 2018, Gjykata e njoftoi Kryetarin e Gjykates
Themelore te Prizrenit, z. Ymer Hoxha (ne tekstin e metejme: pala
kundershtare), lidhur me regjistrimin e kerkeses dhe e ftoi qe te
dorezoje komentet e tij, nese ka, brenda 7 (shtate) diteve nga dita
e pranimit te shkreses se Gjykates.
12. Me 19 tetor 2018, pala kundershtare dorezoi komentet e tij
ne Gjykate.
13. Me 22 tetor 2018, Gjykata e njoftoi parashtruesin e kerkeses
per pranimin e komenteve nga pal a kundershtare, dhe i dergoi nje
kopje te tyre.
14. Me 23 tetor 2018, parashtruesi i kerkeses dergoi nje Ieter
elektronike ne adresen elektronike te Gjykates permes te ciles
perseriti kerkesen e tij lidhur me nevojen e caktimit te mases se
perkohshme.
15. Me 1 nentor 2018, parashtruesi i kerkeses paraqiti komente
shtese, si pergjigje ndaj komenteve te dorezuara nga pala
kundershtare.
16. Me 19 nentor 2018, parashtruesi i kerkeses dorezoi edhe nje
Ieter ne Gjykate permes te ciles kerkoi qe "kerkesa kushtetuese te
procedohet sa me shpejt ne kohe te arsyeshme" sepse urdhri i
kontestuar eshte ende ne fuqi.
17. Me 27 nentor 2018, Gjykata e njoftoi palen kundershtare per
prammm e komenteve shtese nga ana e parashtruesit te kerkeses si
pergjigje ndaj komenteve te tij, si dhe i dergoi nje kopje te
tyre.
18. Te njejten dite, Gjykata po ashtu e njoftoi Keshillin
Gjyqesor te Kosoves per regjistrimin e kerkeses dhe e ftoi qe te
dorezoje komente, nese ka, brenda 7 (shtate) diteve nga dita e
pranimit te shkreses se Gjykates. Keshilli Gjyqesor i Kosoves nuk
dorezoi komente.
19. Me 4 dhjetor 2018, parashtruesi i kerkeses dorezoi nje leter
tjeter shtese permes se ciles perseriti kerkesen qe rasti i
dorezuar ne Gjykate te shqyrtohet me urgjence.
20. Me 14 dhjetor 2018, parashtruesi i kerkeses dorezoi edhe nje
leter shtese ne Gjykate, duke kerkuar qe te vendoset "lidhur me
masen e perkohshme, sepse situata eshte shume e ndjeshme".
21. Me 23 janar 2019, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e
gjyqtarit raportues dhe i rekomandoi Gjykates papranueshmerine e
kerkeses.
3
-
Perrnbledhja e fakteve te rastit
22. Parashtruesi i kerkeses eshte avo kat nga Prizreni, i cili e
ushtron veprimtarine e tij te avokatures ne Komunen e
Prizrenit.
23. Me 8 gusht 2018, Kryetari i Gjykates Themelore ne Prizren,
z. Ymer Hoxha, nxori Urdhrin [1. GJA. nr. 1/2018-141], permes te
cilit ka ndaluar hyrjen e avokateve dhe te pal eve ne objektin e
Gjykates Themelore ne Prizren, pa ftesa apo pa leje gojore
paraprake, pervec; qasjes ne zyren e dorezimit te shkresave. Me
konkretisht, Urdhri ne fjale, kushtetutshmeria e te ci1it po
kontestohet para kesaj Gjykate, ka permbajtjen e poshteshenuar:
"GJYKATA THEMELORE NE PRlZREN, Kryetari i Gjykates Ymer Hoxha,
me qellim te vendosjes se rendit ne gjykate, me daten 08.08.2018,
nxjerr kete:
URDHER
Urdherohen punetoret e sigurimit dhe recepcionistja, qe te mos
lejojne hyrjen e avokateve dhe paleve ne objektin e gjykates,
paftesa ose leje gojore te kryetarit te gjykates, apo gjyqtarit, me
perjashtim ne zyren e dorezimit te shkresave.
Nese avokatet apo palet nuk e zbatojne urdhrin atehere,
personeli I sigurimit i largon me detyrim.
Nese personeli i sigurimit apo recepcionistja nuk e zbatojne
urdhrin, ndaj tyre do te iniciohet procedura disiplinore".
Pretendirnet e parashtruesit te kerkeses
24. Parashtruesi i kerkeses pretendon se Kryetari i Gjykates se
Prizrenit, z. Ymer Hoxha, permes Urdhrit [1. GJA. nr. 1/2018-141,
te 8 gushtit 2018], i ka shkelur atij te drejtat e garantuara me
nenet 23 [Dinjiteti i Njeriut], 24 [Barazia para Ligjit] dhe 55
[Kufizimi i te Drejtave dhe Lirive Themelore] te Kushtetutes.
Parashtruesi i kerkeses po ashtu pretendon shkelje te nenit 41 te
Ligjit per Avokatine, nenit 25 te Ligjit per Gjykatat si dhe nenit
6.1. te Statutit te Odes se Avokateve.
25. Parashtruesi i kerkeses thekson se Urdhri ne fjale eshte "i
paapelueshem, nuk ka keshille juridike dhe nuk ka instance qe
vlereson ligjshmerine" e tij. Si njedhoje, parashtruesi i kerkeses
thekson se mjeti i vetem ne kete rast eshte paraqitja e nje kerkese
prane Gjykates Kushtetuese.
26. Per sa i takon pretendimit per shkelje te nenit 23 te
Kushtetutes, parashtruesi i kerkeses thekson se kjo dispozite
kushtetuese i garanton secilit njeri qe te trajtohet me respekt, te
mos ofendohet, fyhet apo nenc;mohet. Urdhri i kontestuar, sipas
parashtruesit te kerkeses, i ofendon avokatet me fjalen "do
nxjerren me dhune". Ai me tutje thekson se avokatet e Prizrenit
jane profesionist
4
-
dhe kane ndergjegje, se ata dine si te sillen dhe se eshte
qesharake te thuhet se "ne mund te prishim rendin ne gjykate" dhe
se dhuna ndaj avokateve nuk do te tolerohet.
27. Per sa i takon pretendimit per shkelje te nenit 24 te
Kushtetutes, parashtruesi thekson se me kete Urdher vihet ne
pikepyetje barazia "nese do te mendohet ne mendesine e Kryetarit te
Gjykates [Themelore ne Prizren]" per arsye se Urdhri paraqet vija
te kuqe per avokatet dhe qytetaret ne lidhje me prishjen e rendit
dhe qetesise dhe nuk vlen si i tille per disa gjyqtare dhe staf
administrativ te cilet, sipas parashtruesit te kerkeses shkaktojne
zhurme ne korridoret e gjykates me sjelljet e tyre. Me tutje,
parashtruesi konsideron se Urdhri i kontestuar e trajton gjykaten
si prone te disa gjyqtareve dhe stafit administrativ, duke i lejuar
ata qe te hyjne dhe te dalin kurdo qe ata duan - e duke harruar qe
"Gjykata eshte e shtetit, shoqerise qytetareve neve avokateve" qe
paguajme taksa per shtetin e Kosoves. Ne jemi ata [avokatet] qe me
se shumti e mirembajne gjykaten duke korrigjuar veprimet e tyre
pothuajse per c;do dite.
28. Per sa i takon pretendimit per shkelje te nenit 55 te
Kushtetutes, parashtruesi thekson se eshte pikerisht ky nen qe "e
demanton Urdhrin" per arsye se, sipas tij, mjafton vetem nje Urdher
i tille arbitrar i pales kundershtare qe te cenoje kete parim
kushtetues. Ky i fundit, sipas parashtruesit te kerkeses, cenohet
meqe Urdhri nuk ka mbeshtetje ligjore dhe se nuk ekziston asnje
ligj, nen apo statut ne te cilin mund te gjendet shprehja "largim
me detyrim (dhune) te avokateve" per prishje te rendit dhe
qetesise. Paragrafi 4 i nenit 55, thekson parashtruesi i kerkeses,
ijep autoritetin ligjor vetem nje gjykate qe te beje kufizimin e
lirise dhe ato brendaperbrenda parakushteve te caktuara. Ai
perfundon duke theksuar se ky Urdher eshte "antikushtetues",
"tendencioz" dhe, si i tille, eshte Urdhri me "skandaloz" ne
drejtesine kosovare.
29. Ne lidhje me shkeljet e tjera te pretenduara, parashtruesi i
kerkeses thekson se ky Urdher shkel edhe nenin 41 te Ligjit per
Avokatine, si dhe Statutin e Odes se Avokateve, meqe i njejti
"nderhyn ne pavaresine e veprimtarise se avokateve dhe ne ushtrimin
e rregullt te punes sone." Me tutje, parashtruesi i kerkeses
thekson se ne baze te nenit 25 te Ligjit per Gjykatat, Urdhri i
kontestuar shkele edhe vet Rregulloren e organizimit te brendshem
te gjykatave, meqe ky Urdher "nuk ka miratimin apo lejen nga
Keshilli Gjyqesor i Republikes se Kosoves". Sipas parashtruesit te
kerkeses, vetem Keshilli Gjyqesor i Kosoves mundet qe me voten e te
gjithe anetareve te jep miratimin "per venien e kush tit per
largimin me detyrim (force) te avokateve nga gjykatorja nga
gardianet e sal'.
30. Parashtruesi i kerkeses po ashtu pretendon se reagimi i tij
i paraqitur ne kete kerkese kushtetuese "ka mbeshtetje edhe nga
shoqeria civile e Prizrenit, dhe intelektualet e qytetit te
Prizrenit" dhe se ky reagim eshte ne koordinim me te "gjithe
akteret intelektual".
31. Ne fund, parashtruesi kerkon nga Gjykata Kushtetuese qe te
shfuqizoje Urdhrin e kontestuar per shkak te mosperputhjes se tij
me nenet e lartpermendura te Kushtetutes si dhe per shkak te
kunderligjshmerise se tij.
5
-
•
Komentet e dorezuara nga Kryetari i Gjykates Themelore ne
Prizren, z. Ymer Hoxha, ne cilesine e pales kundershtare
32. Lidhur me kerkesen e parashtruesit, Kryetari i Gjykates
Themelore ne Prizren, z. Ymer Hoxha, si pale kundershtare ne kete
rast, nepermjet komenteve te tij ka deklaruar se ne rastin konkret
nuk ka shkelje te nenit 23, 24 apo 55 te Kushtetutes.
33. Lidhur me nenin 23 te Kushtetutes, pala kundershtare theksoi
se Urdhri i tij nuk cenon dinjitetin e askujt, as te stafit te
gjykates, as te paleve ne procedure e as te avokateve te cilet
perfaqesojne klientet e tyre. Se c;fare dinjiteti me konkretisht
eshte cenuar, sipas tij, parashtruesi i kerkeses nuk e ka
specifikuar por vetem ka ngritur dyshime hipotetike. Urdhri ne
fjale, vijon pala kundershtare, eshte leshuar ne funksion te
krijimit te rendit ne gjykate ku avokateve me ftesa per perfaqesim
te klienteve te tyre iu jepet mundesia per perfaqesim, e ne raste
te caktuara edhe nepermjet lejes gojore mund t'i qasen zyres se
gjyqtarit, vetem e vetem qe te krijohet nje rend dhe rregull ne
gjykate, ku askush nga qytetaret nuk vuan per shkak te mosmbajtjes
se rendit dhe rregullit.
34. Lidhur me nenin 24 te Kushtetutes, pala kundershtare pohon
qe barazine para ligjit e misheron edhe Urdhri i kontestuar ne
permbajtjen dhe qellimin e tij. Ky urdher, sipas tij, nuk ben
dallim ndaj asnje kategorie qytetare apo profesionistesh, por
percakton qe ne gjykate pa ftesa nuk mund te hyj askush, e as
avokatet. Me tutje, pala kundershtare thekson se askush ne gjykate
nuk duhet te futet pa ftesa sepse demtohet komunikimi i gjykates me
palet, duke rrezikuar keshtu qe te kete komunikim te njeanshem
ex-parte. Per te eliminuar rrezikun e nje komunikimi te tille, i
cili do te perbente shkelje te Kodit te Etikes se Gjyqtareve,
gjykata me Urdher ka ndaluar futjen e pal eve pa ftesa, duke
perfshire avokatet. Si perjashtim eshte para pare rasti kur
komunikimi dhe kontakti verbal me gjykaten mundesohet kur nje
gjyqtar e kerkon apo lejon nje gje te tille. Sipas pales
kundershtare, shtrohet pyetja se cHi nga avokatet individualisht
eshte favorizuar ose cHi eshte cenuar, perderisa Urdhri zbatohet
njejte ndaj te gjitha pal eve, pa privilegjuar asnje dhe pa vene ne
dyshim barazine ligjore.
35. Lidhur me nenin 55 te Kushtetutes, pala kundershtare thekson
se parashtruesi i kerkeses ka perdorur nje qasje dhe interpretim te
gabuar ne raport me nenet kushtetuese dhe ate se cilat te drejta
dhe liri i jane kufizuar. Sipas tij, asnje dispozite themelore e
mbrojtur nga legjislacioni vendor apo nderkombetar nuk eshte cenuar
me Urdhrin e kontestuar. Ne kete drejtim, ai pyet se si mund te
konsiderohet kufizim i te drejtave dhe lirive themelore te njeriut
"nese nuk i lejohet nje personi qe nuk ka asnje pune dhe te futet
ne gjykate vetem pse iu ka tekur". Sipas tij, moslejimi i hyrjes ne
gjykate pa pasur ndonje pune nuk mund te konsiderohet shkelje sepse
permes kesaj ndalese ruhet rendi, qetesia, integriteti dhe siguria
e gjykates dhe gjyqtareve te saj. Per me teper, qasja ne gjykate,
vazhdon ai, nuk eshte e kufizuar meqe te gjithe pa perjashtim kane
qasje ne sherbimin e administrates per te realizuar te drejtat e
tyre duke dorezuar shkresa dhe duke marre vertetime e deshmi te
ndryshme.
6
-
•
36. Sipas pales kundershtare, te gjitha institucionet shteterore
kane nje rend dhe rregull dhe nuk lejoj ne anarki qe do te
mundesonte shkaktim te kaosit apo venies ne dyshim te pavaresise se
gjykates dhe keshtu humbjes se besimit tek publiku. Pra, askush nuk
mund te futet lirshem pa asnje kufizim ne institucione te eaktuara
pa qene te lejuar nga zyrtari perkates. Urdhri ne fjale nuk eshte i
drejtuar kunder avo kat it Gent Gjini [parashtruesit te kerkeses],
por vlen per avokatet, palet, prokuroret. Futja e avokateve pa
ftesa ne gjykate dhe pengimi qe ata i bejne punes se gjyqtareve
eshte trajtuar edhe ne kolegjiumin e gjyqtareve te mbajtur me 5
shtator 2018, ku te gjithe gjyqtaret njezeri kane mbeshtetur
Urdhrin e kontestuar. Kjo po ashtu sepse ekzistonte mundesia e
keqperdorimeve dhe bartja e informatave jo te sakta tek palet se
"kinse eshte rregulluar c;eshtja me gjyqtarin".
37. Per sa i takon kerkeses se parashtruesit per mase te
perkohshme, pala kundershtare thekson se e njejta nuk duhet te
miratohet sepse eshte e pabaze dhe nuk ka asnje lloj pasoje te
pariparueshme qe mund te shkaktohet.
Komentet shtese te dorezuara nga parashtruesi i kerkeses
38. Si pergjigje ndaj komenteve te dorezuara nga pala
kundershtare, parashtruesi i kerkeses ka dorezuar disa komente
shtese.
39. Ne kete drejtim, parashtruesi thekson se pala kundershtare
merret personalisht me te dhe ben perpjekje qe, ne mungese te
fakteve, te arsyetoje "Urdhrin e tij" "duke u marre me gjera qe
dalin jashte kerkeses se tij". Me tutje ai deklaron qe ne kerkesen
e tij dorezuar ne Gjykate ai fokusohet tek papranueshmeria e
perdorimit te forees-dhunes ndaj avokateve, e eila i lejon
gardianet dhe i autorizon ata qe te perdorin dhune ndaj
avokateve.
40. Per me teper, ne komentet e tij shtese, parashtruesi thekson
se pala kundershtare merret me te personalisht, pavaresisht qe me
kerkesen dorezuar ne Gjykate "une sigurisht qe e perfaqesoj
komunitetin e avokateve te Prizrenit [...J dhejo [vetem] veten
time". Ky Urdher, sipas parashtruesit eshte shpallur vetem ne
Gjykaten Themelore te Prizrenit dhe nuk figuron si i tille ne
gjykatat e tjera themelore ne Republiken e Kosoves. Parashtruesi i
kerkeses, me tutje, thekson se kerkesen e tanishme te dorezuar ne
Gjykate e ka bere "ne interes te avokateve te Prizrenit" dhe se "te
gjithe ne [avokatetJ prekemi nga ky Urdher". Ai me tutje vazhdon
duke pohuar se: "une e kam mbeshtetjen dhe po ashtujane
solidarizuar gjithe avokatet, kiite e them me pergjegjesi me te
madhe si profesionale dhe njerezore".
Dispozitat relevante kushtetuese dhe ligjore
Kushtetuta e Repuhlikes se Kosoves
Neni 32 [E Drejta per Mjete Juridike]
Seeili person ka te drejte te perdore mjetet juridike kunder
vendimeve gjyqesore dhe administrative te ci1at eenojne te drejtat
ose interesat e saj/tij ne menyren e percaktuar me ligj.
7
-
•
Ligji Nr. 05/L-031 per Proceduren e Pergjithshme Administrative,
i 25 majit 2016, i shpallur me dekret te Presidentit te Repuhlikes
se Kosoves me 13 qershor 2016
Neni 13
[Parimi i te drejtes ne mjete juridike]
1. Perve~ kur perjashtohet shprehimisht me ligj, secili person
ka te drejte te ushtroje mjetet juridike administrative dhe ato
gjyqesore, ne menyren e percaktuar me ligj, kunder nje veprimi apo
mosveprimi administrativ te organit publik qe i cenon nje te drejte
apo nje interes juridik.
Neni 52
[Paligjshmeria e aktit administrativ]
1. Nje akt administrativ eshte i paligjshem nese: 1.1. eshte
nxjerre ne mungese te autorizimit nga nje ligj, sipas paragrafit 2,
te nenit 4 te ketij Ligji; 1.2. organi publik qe e nxjerr ka
vepruar pa pasur kompetence; 1.3. eshte rezultat i shkeljes te
dispozitave lidhur me proceduren administrative; 1.4. eshte nxjerre
ne kundershtim me dispozitat qe rregullojne formen apo elementet e
detyrueshme te aktit administrativ; 1.5. eshte ne kundershtim me
ligjin material; 1.6. eshte rezultat i diskrecionit qe eshte
ushtruar ne menyre jo te ligjshme, apo 1.7. nuk eshte ne pajtim me
parimin e proporcionalitetit.
Neni83
[Fillimi i nje procedure administrative]
1. Procedura administrative fillon sipas kerkeses te pales apo
sipas detyres zyrtare nga organi publik. [ ...]
PJESA VII
MJETET JURIDlKE ADMINISTRATIVE
KAPITULLI I
DISPOZITAT E PERGJITHSHME PER MJETET JURIDlKE ADMINISTRATIVE
Neni 124
[Legjitimimi, shkaqet dhe mjetet juridike administrative]
1. Pala ka te drejte te ushtroje mjetet juridike administrative
ndaj ~do veprimi apo mosveprimi administrativ, nese pretendon se te
drejtat apo interesat e saj juridike cenohen nga ky veprim apo
mosveprim. [ ... ]
2. Perve~ nese caktohet ndryshe me ligj, mjetetjuridike
administrative mund te ushtrohen per shkak te paligjshmerise.
3. Mjetet juridike administrative, te rregullta, jane:
8
-
•
3.1. ankesa; 3.2. kundershtimi administrativ;
4. Mjet juridik administrativ perjashtimor eshte rihapja e
procedures administrative. 5. Pala mund t'i ushtroje vetem nje here
mjetet juridike administrative te rregullta per te njejten
-
43. Lidhur me permbushjen e kerkesave te nenit 113.1 dhe 113.7,
Gjykata veren dy elemente te rendesishme qe duhet t'i
shqyrtoje.
44. Elementi i pare ka te beje me ate se a eshte parashtruesi i
kerkeses pale e autorizuar per te dorezuar kete kerkese kushtetuese
ne (i) emrin e tij personal, si person fizik, dhe (ii) ne emer te
te gjithe avo kat eve te Prizrenit.
45. Per sa i takon pikes (i) te elementit te pare, Gjykata veren
se parashtruesi i kerkeses e ka paraqitur fillimisht kerkesen e tij
ne cilesine e personit fizik, perkatesisht si avokat qe ushtron
profesionin e tij te avokatise, ku kerkon mbrojtjen e te drejtave
dhe lirive te tij te garantuara me Kushtetute, e te cHat pretendon
se i jane shkelur. Ne kete aspekt, Gjykata e konsideron ate si pale
te autorizuar per te dorezuar kete kerkese individuale.
46. Per sa i takon pikes (ii) te elementit te pare, Gjykata
rikujton se parashtruesi i kerkeses thekson se kerkesen e tij e ka
paraqitur edhe ne emer te te gjithe avokateve te Prizrenit te cilet
preken nga ky Urdher dhe se per kete kerkese ai ka edhe mbeshtetjen
e intelektualeve dhe te shoqerise civile te Prizrenit. Lidhur me
kete pjese, Gjykata konsideron se parashtruesi i kerkeses nuk eshte
pale e autorizuar te ngreje pretendime ne emer te te gjithe
avokateve te Prizrenit dhe se nje perfaqesim te tille nuk e ka
deshmuar ne Gjykate ne asnje menyre. Per me teper, kerkesat e tilla
jane kerkesa te karakterit actio popularis per te cHat Gjykata vee;
eshte shprehur se nuk ka juridiksion t'i trajtoje. (Shih rastin e
Gjykates Kushtetuese te shpallur si te papranueshem ne aspektin e
actio popularis meqe kerkesa ishte dorezuar ne emer te personave te
trete dhe si rrjedhoje ata nuk ishin pale te autorizuara per te
ngritur pretendime per palet e treta, KI03/11, Organizata C;ohu,
Aktvendim per papranueshmeri i 19 majit 2011, paragrafet
16-18).
47. Si rrjedhoje, Gjykata do ta trajtoje kete kerkese vetem per
sa i takon parashtruesit te kerkeses si individ, respektivisht
person fizik, dhe jo si perfaqesues i te gjithe avokateve te
Prizrenit. Andaj, Gjykata konkludon se elementi i pare i nenit 113
per sa i takon kerkeses individuale plotesohet pjeserisht dhe ate
vetem per sa i takon pikes (i) te lartreferuar.
48. Elementi i dyte ka te beje me determinimin se e;fare vendimi
po kontestohet para kesaj Gjykate dhe se a eshte ai vendim, vendim
i nje autoriteti publik. Lidhur me kete, Gjykata konstaton se
Urdhri [1. GJA. nr. 1/2018-141, i 8 gushtit 2018] i nxjerre nga
Kryetari i Gjykates Themelore ne Prizren, z. Ymer Hoxha, eshte
vendim i nje autoriteti publik. Andaj, Gjykata konkludon se ky
element i nenit 113 plotesohet teresisht.
49. Si permbledhje e permbushjes se kritereve per pale te
autorizuar dhe kontestim te nje vendimi te autoritetit publik,
kushte keto te parapara me nenin 113 te Kushtetutes, Gjykata
konkludon se parashtruesi i kerkeses eshte pale e autorizuar qe te
dorezoje kete kerkese ne emrin e tij personal dhe per sa i takon te
drejtave te tij te garantuara me Kushtetute dhe se ai konteston nje
vendim te nje autoriteti publik.
10
-
Lidhur me shterimin e mjeteve juridike
50. Gjykata veren se perve
-
se Urdhri i kontestuar eshte "i paapelueshem, nuk ka
keshillejuridike dhe nuk ka instance qe viereson Iigjshmerine" e
tij. Me tutje, parashtruesi kishte theksuar se "mjeti juridik ne
kete rast eshte vetem Gjykata Kushtetuese e Republikes se
Kosoves".
57. Pas pranimit te kerkeses se parashtruesit, Gjykata, ne baze
te procedurave te rregullta per shqyrtimin e kerkesave individuale,
e kishte njoftuar parashtruesin per regjistrimin e kerkeses dhe,
per qellim te konfirmimit, e kishte pyetur se "a ka ndermarre
ndonje hap procedural drejt kontestimit te Urdhrit". Ne pergjigjen
e tij dorezuar ne Gjykate, parashtruesi i kerkeses u pergjigj duke
theksuar se Urdhri i kontestuar "perfundimisht nuk mund te atakohet
respektivisht per te nuk ka mjet juridik".
58. Gjykata pra veren se qendrimi perfundimtar i parashtruesit
te kerkeses eshte qe nuk ka mjet juridik ligjor permes se cHit mund
te kontestohet ligjshmeria dhe kushtetutshmeria e ketij Urdhri.
59. Ne lidhje me kete, Gjykata sjelle ne vemendje dispozitat
ligjore relevante (shih pjesen e dispozitave kushtetuese dhe
ligjore te cituar ne mes te paragrafeve 4041 te ketij Aktvendimi)
te aplikueshme ne Republiken e Kosoves - sipas te cilave mund te
kontestohet paligjshmeria e pretenduar e C;do akti administrativ te
nxjerre nga nje autoritet publik. Ato dispozita ligjore ne menyre
shume te qarte percaktojne qe "seciIi person ka te drejte te
ushtroje mjetet juridike administrative dhe ato gjyqesore r ..]
kunder nje veprimi apo mosveprimi administrativ te organit publik
qe i cenon nje te drejte apo nje in teres juridik". (Shih, nder te
tjera, nenet 13, 52, 83, 124, 125 te Ligjit per Proceduren e
Pergjithshme Administrative).
60. Prandaj, Gjykata mban qendrimin se parashtruesi i kerkeses
ka pasur mundesi ligjore, ne baze te ligjit ne fuqi, te paraqes te
gjitha pretendimet e tij per shkelje te ligjit apo te te drejtave
te tij kushtetuese te garantuara me nenin 23, 24 dhe 55 te
Kushtetutes - pretendime qe po i ben per here te pare kesaj
Gjykate. Pra, ai ka pasur mundesi ligjore qe te kontestoje
"veprimin" e ndermarre nga Kryetari i Gjykates Themelore ne
Prizren, z. Ymer Hoxha, veprimi i te cHit ne kete rast eshte i
karakterit administrativ. Ai po ashtu ka mundur qe ankesat e tij
t'i paraqes para Keshillit Gjyqesor te Kosoves. Kontestimi i
veprimeve administrative ka rruge te qarte ligjore dhe kontestimi i
tyre ne procedure administrative eshte e drejte e njohur ligjore
per te gjitha palet qe konsiderojne se te drejtat e tyre jane
cenuar.
61. Per me teper, kontestimi i akteve te ti1la garantohet edhe
nepermes nenit 32 [E Drejta per Mjete Juridike] te Kushtetutes i
cHi parasheh qe secili person ka te drejte te perdore mjetet
juridike kunder "vendimeve gjyqesore dhe administrative te cilat
cenojne te drejtat ose interesat e saj/tij ne menyren e percaktuar
me Zigj". Edhe vet Kushtetuta i referohet "ligjit" per te treguar
se personat qe pretendojne shkelje kushtetuese dhe ligjore duhet te
ndjekin procedurat e parapara ligjore per te kerkuar mbrojtjen e te
drejtave te tyre.
62. Vetem pasi qe te kishte shteruar mjetet e tillajuridike
parashtruesi i kerkeses do te mund te paraqiste, ne Gjykaten
Kushtetuese, nje kerkese individuale per
12
-
vleresim te kushtetutshmerise se vendimeve perfundimtare te
gjykatave te rregullta, ne rast se ai akoma do te ng~lej i
pakenaqur me menyren se si jane trajtuar apo vendosur pretendimet e
tij. Kete gje do te mund ta bente pastaj ne perputhje me nenin
113.7 te Kushtetutes, ne nenin 47.2 te Ligjit dhe rregullin 39 (1)
(b) te Rregullores se punes.
63. Ne driten e fakteve te mesiperme, Gjykata arrin ne
perfundimin se parashtruesi i kerkeses nuk i ka shteruar mjetet
juridike qe i ka pasur ne dispozicion, te parapara me
legjislacionin ne fuqi ne Republiken e Kosoves, duke dorezuar
keshtu nje kerkese te parakohshme para kesaj Gjykate. (Shih rastet
e ngjashme te Gjykates Kushtetuese, nr. KI84/17, parashtrues Bahri
Maxhuni, Kerkese per vleresimin e kushtetutshmerise se Vendimit te
Qeverise se Republikes se Kosoves, Aktvendim per papranueshmeri i
19 prillit 2018, paragrafet 28-30; KI38/17, parashtruese Meleq
Ymeri, Kerkese per vleresimin e kushtetutshmerise se vendimeve te
Ministrise se Punes dhe Mireqenies Sociale, paragrafet 26-28).
64. Gjykata rikujton se rregulli i shterimit te mjeteve juridike
eshte pasqyrim i parimit te subsidiaritetit, si parim themelor ne
gjyqesine kushtetuese, i cHi ka per qellim qe t'i ofroje gjykatave
te rregullta, apo autoriteteve publike perkatese, mundesine per te
parandaluar ose korrigjuar shkeljen e pretenduar kushtetuese. Ai
bazohet ne supozimin qe pasqyrohet ne nenin 32 te Kushtetutes dhe
ne nenin 13 te Konventes Evropiane per te Drejtat e Njeriut (ne
tekstin e metejme: KEDNJ), se rendijuridik i Kosoves siguron mjet
efektiv per shkeljen e te drejtave kushtetuese. Ky eshte nje aspekt
i rendesishem i karakterit subsidiar te makinerise se drejtesise
kushtetuese. (Shih: GJEDNJ, Selmouni kunder Frances, kerkesa nr.
25803/94, Aktgjykim i 28 korrikut 1999, paragrafi 74 dhe, nder te
tjera, shih rastet e Gjykates Kushtetuese, nr. KI07/15, parashtrues
She.fki Zogiani, Aktvendim per papranueshmeri i 8 dhjetorit 2016,
paragrafi 61; rasti nr. KI30/17, parashtruesMuharrem Nuredini,
Aktvendim per papranueshmeri, i 7 gushtit 2017, paragrafi 35, rasti
nr. KI41/09, parashtrues Universiteti AABRlINVESTSh.P.K., Aktvendim
per papranueshmeri, i 3 shkurtit 2010, paragrafi 16; dhe rasti nr.
KI94/14, parashtrues Sadat Ademi, Aktvendim per papranueshmeri, i
17 dhjetorit 2014, paragrafi 24).
65. Gjykata ne vazhdimesi ka respektuar parimin e
subsidiaritetit, duke konsideruar se te gjithe parashtruesit duhet
qe te shterojne te gjitha mundesite procedurale ne proceduren e
rregullt, me qellim qe te parandalojne shkeljen e Kushtetutes ose,
nese ka, te korrigjojne shkeljen e tille te nje te drejte
themelore. Gjykata rithekson se kjo qasje kerkon qe para se te
drejtohen ne Gjykate, parashtruesit e kerkeses duhet te shterojne
te gjitha mundesite procedurale, brendaperbrenda institucioneve te
cilat pretendohet te kene shkelur ndonje te drejte, ne procedura
administrative ose gjyqesore, ne procedurat e rregullta, per te
parandaluar shkeljet e te drejtave dhe lirive te njeriut te
garantuara me Kushtetute ose, nese ka, per te korrigjuar nje
shkelje te tille te te drejtave te garantuara me Kushtetute. (Shih:
si autoritet me i fresket, rasti i Gjykates Kushtetuese e
Republikes se Kosoves, nr. KI84/17, parashtrues Bahri Maxhuni,
cituar me lart, paragrafet 28-30; rasti nr. KI62/16, parashtrues
Beke Laj9i, Aktvendim per papranueshmeri, i 10 shkurtit 2017,
paragrafet 59-60, dhe gjithashtu shih rastin nr. KI07/09,
parashtrues: Deme Kurbogaj dhe Besnik Kurbogaj, Aktvendim per
13
-
papranueshmeri, i 19 majit 2010, paragrafet 18-19; rasti nr.
K1109/15, parashtrues: Milazim Nrecaj, Aktvendim per
papranueshmeri, i 17 marsit 2016, paragrafet 27-28; KlI48/15,
parashtrues: Xhafer Selmani, Aktvendim per papranueshmeri, i 15
prillit 2016, paragrafet 27-28).
66. Me tutje, Gjykata thekson se shterimi i mjeteve juridike
eshte parakusht procedural i cili patjetersisht duhet te permbushet
ne menyre qe Gjykata te shqyrtoje nje kerkese. Ndonese pala
kundershtare nuk e ka ngritur si pretendim faktin qe kjo kerkese
eshte e papranueshme ne aspekt procedural, Gjykata, ne C;do
instance dhe ne C;do kohe, e vlereson ex officio se a jane te
aplikueshme te gjitha kushtet e pranueshmerise per nje rast. Ne
parim, pervec; shterimit te rregullt te mjeteve juridike te
parapara me ligj, e vetmja menyre tjeter se si mund te tejkalohet
ky kusht procedural - pa shterim - eshte nese nje parashtrues
deshmon se mjetetjuridike te ofruara me ligj nukjane efektive.
67. Ne kete aspekt, eshte qendrim i njohur nga praktika
gjyqesore e kesaj Gjykate dhe e GJEDNJ-se qe detyrimi per te
shteruar mjetetjuridike eshte i kufizuar ne perdorimin e vetem
atyre mjeteve juridike, ekzistenca e te cilave eshte mjaft e sigurt
jo vetem ne teori, por edhe ne praktike; te cilat jane ne
dispozicion, te arritshme dhe efektive; dhe te cilat jane ne
gjendje te korrigjojne drejtperdrejt shkeljet e supozuara te
Konventes (Shih, nder te tjera, GJEDNJ, Selmouni kunder Frances,
cituar me lart, paragrafet 71-81, Akdivar dhe te tjeret kunder
Turqise, paragrafet 55-77; Demopolous dhe te tjeret kunder Turqise,
paragrafet 50-129; Ocalan kunder Turqise, paragrafet 63-72; dhe
Kleyn dhe te tjeret kunder Holandes, paragrafet, 155-162). Nje
parashtrues nuk mund te konsiderohet se nuk i ka shteruar mjetet
juridike vendore nese ai mund te tregoje, duke ofruar praktiken
gjyqesore perkatese ose ndonje deshmi tjeter te pershtatshme, se
nje mjet juridik ne dispozicion te cilin ai nuk e ka shfrytezuar,
ishte i detyruar te deshtoje. (Shih rastin e GJEDNJ-se, Kleyn dhe
te tjeret kunder Holandes, paragrafi 156, dhe referencat e
permendura aty).
68. Gjykata veren se, ne rastin konkret, parashtruesi i kerkeses
nuk ka ofruar ndonje argument dhe deshmi se ka shfrytezuar ndonje
mjet juridik ose nese mjetet juridike ligjore ne dispozicion te tij
jane te papershtatshme dhe joefektive, permes te cilave ai do te
mund te argumentonte se rregulli i shterimit te mjeteve juridike
duhet te konsiderohet i plotesuar dhe hequr dore ne ate rast
specifik. (Shih rastin e Gjykates Kushtetuese, Kl116/14,
parashtrues Fadil Selmanaj, Aktvendim per papranueshmeri, i 26
janarit 2015, §-§ paragrafet 45-46 dhe referencat e cituara ne ate
vendim). Ai thjesht ka mbajtur qendrimin se nuk ka fare mjet
juridik dhe qe Gjykata Kushtetuese eshte i vetmi mjet juridik
qendrim ky qe, per arsyet e cekura me lart, nuk del te jete i
sakte.
69. Si perfundim, Gjykata konstaton qe kerkesa eshte parashtruar
para se parashtruesi te kete shteruar te gjitha mjetet juridike
dhe, si e tille, eshte e parakohshme dhe duhet te deklarohet e
papranueshme ne baze te nenit 113.7 te Kushtetutes, nenit 47 te
Ligjit dhe rregullit 39 (1) (b) te Rregullores se punes.
14
-
Kerkesa per mase te perkohshme
70. Gjykata rikujton se parashtruesi i kerkeses gjithashtu
kerkoi nga Gjykata me sa vijon: "Bazuar ne nenin 57 pika (a), (b),
(c) Vendimi per mase te perkohshme, te Rregullores se punes te
Gjykates Kushtetuese te Republikes se Kosoves, ne avokatet ne parim
po ashtu kerkojme qe ndaj ketij Urdhri te vendoset edhe masa e
perkohshme." Pervec; kerkeses per mase te perkohshme, parashtruesi
i kerkeses paraqiti edhe 4 shkresa te tjera te cilat ai i quajti
"urgjenca" dhe ne te gjitha perseritej nevoja, sipas tij, qe
Gjykata te vendos lidhur me kerkesen e tanishme ne nje afat sa me
te shpejte kohor.
71. Per te mbeshtetur kerkesen per mase te perkohshme,
parashtruesi i kerkeses thekson se "me lenien e ketij Urdhri ne
fuqi pasojat do jene te pariparueshme dhe te pakorrigjueshme, qe
mund te hasen situata deri ne eskaZimit e dhunes Jizike dhe verbale
nga gardianet e gjykates, te cilet jane te autorizuar te perdorin
dhunen".
72. Gjykata perserite konstatimin se kerkesa e parashtruesit te
kerkeses u deklarua e papranueshme per shkak se ai ka dorezuar nje
kerkese te parakohshme dhe si rrjedhoje nuk i ka shteruar te gjitha
mjetet juridike.
73. Prandaj, ne pajtim me konstatimet e mesiperme si dhe ne
pajtim me nenin 116. 2 te Kushtetutes, nenin 27.1 te Ligjit dhe
rregullin 57 (1) te Rregullores se punes, kerkesa per mase te
perkohshme refuzohet si e pabazuar.
Kerkesa per seance degjimore
74. Gjykata rikujton se parashtruesi i kerkeses gjithashtu
kerkoi nga Gjykata te caktoje seance degjimore ku do te
diskutoheshin "gojarisht dhe ne teresi" faktet e rastit dhe ku do
te argumentohej kerkesa e tij, sipas tij, e bazuar "ne Zigj dhe ne
fakte".
75. Gjykata rikujton se ne baze te paragrafit (2), te rregullit
42 [E drejta ne degjim dhe heqja dore] te Rregullores se punes,
Gjykata urdheron mbajtjen e seances degjimore vetem "ne rast se
beson se ajo eshte e nevojshme per te qartesuar geshtje te provave
apo Zigjit".
76. Gjykata perserite konstatimin se kerkesa e parashtruesit te
kerkeses u deklarua e papranueshme per shkak se ai nuk ka shteruar
te gjitha mjetetjuridike. Ne kete aspekt dhe duke qene se nuk ka
asnje c;eshtje te provave apo te ligjit qe duhet qartesuar, Gjykata
e refuzon kerkesen per caktim te seances degjimore si te
pabazuar.
15
-
PER KETO ARSYE
Gjykata Kushtetuese e Republikes se Kosoves, ne pajtim me nenin
113.1 dhe 113.7 te Kushtetutes, ne nenin 47 te Ligjit dhe rregullin
39 (1) (b) te Rregullores se punes, me 23 janar 2019, njezeri
VENDOS
1. TE DEKLAROJE kerkesen te papranueshme;
II. TA REFUZOJE kerkesen per mase te perkohshme;
III. TA REFUZOJE kerkesen per seance degjimore;
IV. T'UA KUMTOJE kete vendim paleve;
V. TE PUBLIKOJE kete vendim ne Gazeten Zyrtare, ne pajtim me
nenin 2004 te Ligjit; dhe
VI. Ky vendim hyn ne fuqi menjehere.
Gjyqtariraporbues
~XhePi
16