AKILCI LABORATUVAR - hastane.deu.edu.trhastane.deu.edu.tr/english/merkez-lab-dosyalar/dosya-3.pdf · Bu sekmenin altına tıbbi laboratuvar dallarına ait (biyokimya, mikrobiyoloji,

Sağlık Hizmetleri, İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Başkanlığı

Dr. Özgür SÖNMEZ Başkan Yardımcısı

AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI PROJESİ

1

AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI PROJESİ

Bakanlığımız Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Tetkik ve Teşhis Hizmetleri Daire

Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.

Kamu/Üniversite/Özel

Tıbbi biyokimya

Tıbbi mikrobiyoloji

Tıbbi patoloji

Doku tipleme laboratuvarları

Genetik hastalıklar tanı merkezlerini kapsamaktadır.

2

Hastaya doğru tanı konulmasını sağlamak

Test sonuçlarının klinik yararlılığını artırmak

Tetkik sonuç raporlarını standardize etmek

Gereksiz test istemini önlemek

Klinisyen ile tıbbi laboratuvar uzmanı arasında iletişim, teknik

danışmanlık ve bilgi alışverişini sağlamak

3

AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI PROJESİ

Bu Test Nerede Yapılıyor? Sistemi (B, M, P, DTL ve Genetik)

Akılcı Test İstem Prosedürü (B, M)

Konsültasyon İstem Prosedürü (B, M, P, DTL)

Onay Destek Sistemi Kullanım Prosedürü-GÖNÜLLÜLÜK

Refleks ve Reflektif Test Uygulamaları (B, M, P, DTL)

Karar Sınırı, Kritik Değer ve Ölçüm Birimlerinin Harmonizasyonu (B, M, P)

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporu Standardizasyonu (B, M, P)

4

Müdürlüğümüz web sayfasında (http://www.ism.gov.tr/ ) “Akılcı Laboratuvar Kullanımı” logosundan ilgili prosedürlere ait bilgilere belirtilen

linklerden erişim sağlanabilmektedir.

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI

Tetkik ve Teşhis Hizmetleri Dairesi Başkanlığı WEB sayfasını takip ediniz

Mevzuatlar

Faaliyetler

Duyurular

Formlar

5

ÇKYS TIBBİ LABORATUVAR TAKİP SİSTEMİ

TIBBİ BİYOKİMYA, MİKROBİYOLOJİ, PATOLOJİ ve DTL LABORATUVARLARI, GENETİK HASTALIKLAR TANI MERKEZİ

Kurum tipine göre (kamu, üniversite..) laboratuvar sayılarının belirlenmesi

Laboratuvar cihaz ve test listesinin belirlenmesi

Gözetimli hizmet laboratuvarı sayısı ve konumu (kurum içi, kurum dışı)

Uzmanlık dalına göre laboratuvar sayılarının belirlenmesi

Klinik servis test laboratuvarı sayısı ve konumu

6

Ruhsatlı Tıbbi Laboratuvar:

55

Tek Uzmanlık Dalında:34

Merkezi Laboratuvar:21

Biyokimya:14 S.B: 11 ÜNV.: 3 DİĞER: 0

Mikrobiyoloji:8 S.B: 6 ÜNV.: 1 DİĞER: 1

Patoloji:12 S.B: 8 ÜNV.: 4 DİĞER: 0

(B+M): 13 S.B: 10 ÜNV.: 2 DİĞER: 1

(B+M+P): 8 S.B.: 8 ÜNV.: 0 DİĞER: 0

Faaliyet Belgesi Olan Tıbbi

Laboratuvarlar: 20

Gözetimli Hizmet Laboratuvarı:16 Klinik/ Servis Laboratuvarı:4

Kendi Bünyesinde:14 Başka Kurum Bünyesinde:2

KURUM (33)

Merkezi Laboratuvar (21)

UZMANLIK DALLARINA GÖRE

Doku Tipleme Laboratuvarı (3)

Gözetimli Hizmet Laboratuvarı (17)

Klinik/Servis Laboratuvarı

BİYOKİMYA (14)

MİKROBİYOLOJİ (8)

PATOLOJİ (12)

SAĞLIK BAKANLIĞI 28 18 11 6 8 1 16 0

ÜNİVERSİTE 3 2 3 1 4 2 0 4

BELEDİYE 1 1 0 0 0 0 1 0

TÜRK KIZILAYI EGE BÖLGE

1 0 0 1 0 0 0 0

ÇKYS TIBBİ LABORATUVAR BİLGİ EKRANI VERİLERİ-1

S.B.: 0 ÜNV.: 4 DİĞER: 0

7

Özel Müstakil Tıbbi Laboratuvar: 41

(3’ü halk sağlığı)

Özel Doku Tipleme Laboratuvarı: 1

Özel Tıp Merkezi Bünyesinde Hizmet

Veren:16

Özel Poliklinik Bünyesinde Hizmet

Veren:1

ÇKYS TIBBİ LABORATUVAR BİLGİ EKRANI VERİLERİ-2

RUHSATLANDIRILAN

Merkezi Laboratuvar

UZMANLIK DALLARINA GÖRE

BİYOKİMYA MİKROBİYOLOJİ

ÖZEL HASTANELER 21 15 (B,M) 1 (B,M,P)

4 1

8

ÇKYS/SKYS •Test listesi (6 aylık dönemlere ait test sayıları) •Cihaz listesi •“Akılcı Laboratuvar Kullanımı Projesi” bilgilerinin güncel olması

Laboratuvarlarımızla ilgili eksikliklerin ivedilikle tamamlanması

“Akılcı Laboratuvar Kullanımı Projesi” çalışmalarının tamamlanması ve uygulanması

Uyum süresi 31.08.2018 tarihinde sona ermiştir.

9

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ÇEKİRDEK KAYNAK YÖNETİM SİSTEMİ (ÇKYS)

10

“BU TEST NEREDE YAPILIYOR?” SİSTEMİ

11

BU TEST NEREDE YAPILIYOR?” SİSTEMİ

Ülkemizdeki tüm kamu kurum/kuruluşları ile devlet üniversiteleri bünyesindeki;

Tıbbi laboratuvar (tıbbi biyokimya, tıbbi mikrobiyoloji ve tıbbi patoloji)

Doku tipleme laboratuvarı

Genetik hastalıklar tanı merkezi sorumluları tarafından

Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS)’ne girilen test listesi verilerinden elde edilerek hazırlanan “Bu Test Nerede Yapılıyor?” sistemine http://ckysweb.saglik.gov.tr/labtestlerapp/testlabara.aspx adresinden giriş yapılabilmektedir.

12

“BU TEST NEREDE YAPILIYOR?” SİSTEMİ

Aranmak istenen herhangi bir testin;

Hangi ilde Hangi kurumda Hangi laboratuvarda Nasıl (laboratuvarda bulunan cihazlarla/dış laboratuvar hizmet alımı yolu ile) yapıldığı bilgisine ulaşılabilmektedir.

13

“BU TEST NEREDE YAPILIYOR?” SİSTEMİ

14

AKILCI TEST İSTEM PROSEDÜRÜ

15

Amacı:

• Hastaya doğru tanı konulmasını sağlamak

• Test sonuçlarının klinik yararlığını arttırmak

• Test istemlerinin maliyet etkili olarak sürdürülebilmesini sağlamak

Kapsamı:

• Biyokimya ve Mikrobiyoloji Laboratuvarları

AKILCI TEST İSTEM PROSEDÜRÜ-1

16

Test izleme sayfası, her test için bir hastaya ait geçmiş en az son iki test sonucunu

klinisyenin tek bir tıklama ile görebilmesine olanak verecek şekilde düzenlenmelidir.

Klinisyenin test istem periyodundan daha kısa bir sürede bir testi istemesi durumunda:

AKILCI TEST İSTEM PROSEDÜRÜ-2

17

Test istem periyodu uyarısı! IgA testinin 01.03.2018 tarihinde sonucu mevcuttur. İsteme

devam etmek istediğinizden emin misiniz? Evet/Hayır

Sağlık hizmet sunucularındaki acil ve yoğun bakım üniteleri dışındaki birimlerden istenen test istemlerini kapsar.

Test istem ekranında “Emin misiniz?” uyarısına rağmen yapılmış test istemi olması durumunda, sağlık hizmet

sunucuları tarafından hekim bazında istatistiki kayıt tutulur. 18

Tıbbi Biyokimya Grubu Akılcı Test İstemi Listesi No SUT Kodu Testin Adı Test İstem Süresi (Gün)

1 901.940 Kan üre azotu

(BUN) 1

55 902.280 LDH izoenzimleri

Elektroforez 365

Tıbbi Mikrobiyoloji Grubu Akılcı Test İstemi Listesi

No SUT Kodu Testin Adı Koşul Test İstem Süresi

(Gün/Saat)

1 906.620 Anti-Hbs

Yetişkinler için test istem uyarısı: "Test istem periyodu uyarısı! Test pozitif ise ve bir önceki sonuçta laboratuvar tarafından testin

tekrarlanması belirtilmemişse, immün yeterli bireyde bu testin tekrarlanmasına gerek yoktur. İmmünsüprese/Organ

transplantasyonu hastaları için ise test tekrarlanabilir. Emin misiniz? Evet/Hayır"

Aynı gün içinde test tekrar edilemez.

23 905.672 Rutin Dışkı

Kültürü

Test istem uyarısı: "Test istem periyodu uyarısı! İmmün yeterli bireyde 48 saat içinde test tekrarlanmaz. İmmünsüprese/Organ

transplantasyonu hastaları için ise test tekrarlanabilir. Emin misiniz? Evet/Hayır"

24 saat

Test periyodları “Tıbbi Biyokimya Grubu Akılcı Test İstemi Listesi” ve “Tıbbi Mikrobiyoloji Grubu Akılcı Test İstemi Listesi” olarak Bakanlıkça belirlenmiştir.

19

KONSÜLTASYON İSTEM PROSEDÜRÜ

20

Amacı:

Klinisyen ile tıbbi laboratuvar uzmanı arasında iletişim, teknik

danışmanlık ve bilgi alışverişini sağlamak.

Kapsamı:

oBiyokimya oMikrobiyoloji oPatoloji Laboratuvarları oDoku Tipleme Laboratuvarları

KONSÜLTASYON İSTEM PROSEDÜRÜ-1

21

Kurumların HBYS ve LBYS sistemleri üzerinde tanımlanmış olan “konsültasyon

bölümü” menüsüne “tıbbi laboratuvar” sekmesi eklenmelidir.

Bu sekmenin altına tıbbi laboratuvar dallarına ait (biyokimya, mikrobiyoloji,

patoloji ve doku tipleme) ayrı sekmeler oluşturulmalıdır.

Konsültasyon istemi ekrana sesli/yazılı uyarı şeklinde yansımalıdır.

KONSÜLTASYON İSTEM PROSEDÜRÜ-2

22

Konsültasyon kabul süresi en geç 48 saat, cevap süresi ise en geç 72 saat olmalıdır.

Konsültasyon işlemi

arasında 3 yönlü gerçekleştirilmelidir.

23

KONSÜLTASYON SİSTEMİ

Bilgilerin kayıt altında olması

Bilgilerin tekrar geriye dönük kontrol edilmesi

Hasta sonuçlarını daha etkili değerlendirilmesi/bilgi alışverişi

Ne faydası var

24

ONAY DESTEK SİSTEMİ PROSEDÜRÜ

25

İnsan etkileşimi olmadan önceden tanımlanmış bilgisayar tabanlı

algoritmalar kullanarak laboratuvar sonuçlarının değerlendirilmesi ve

onaylanması işlemidir.

ODS kullanımı zorunlu değildir. GÖNÜLLÜLÜK

Kurulduğu durumda bakanlığa bilgi verilmesi gerekir.

Onay Destek Sistemi

26

Preanalitik, analitik ve postanalitik bilgilerin değerlendirilmesi ile

Uygunluk durumunda otomatik onay

Uygunsuzluk durumunda manuel onay olacak şekilde işlem sonuçlanır.

Sonuçların standardizasyonu

Bilgisayar destekli karmaşık algoritmaların kullanılması ile hata payının azalması

Patolojik sonuçlara daha fazla zaman ayrılması

Laboratuvar işlem ve onay süresinin kısalması

Onay Destek Sistemi

avantajları

27

REFLEKS TEST/ REFLEKTİF TEST SİSTEMİ

28

Hekim tarafından istemi yapılan ilk test sonucu elde edildikten sonra son tanıya

yardımcı olabilecek ilave testlerin yapılmasının sağlanması

İlk test sonucu negatif olduğu durumda gereksiz test yapılmasının önlenmesi

Amacı:

REFLEKS TEST / REFLEKTİF TEST SİSTEMİ

Bakanlığımıza bağlı kamu sağlık tesisleri ile devlet üniversiteleri bünyesindeki

•Biyokimya

•Mikrobiyoloji •Patoloji Laboratuvarları •Doku Tipleme Laboratuvarları

Kapsamı:

29

Hasta numunesindeki ilk sonuçlara göre belli algoritmalar kapsamında yeni test(ler)in

otomatik olarak eklenmesi işlemi refleks test uygulamasıdır.

Refleks test, ilgili kurum/kuruluş yönetiminin bilgisi dahilinde uygulanır.

Refleks Test:

Reflektif Test:

Hasta numunesindeki sonuçlara göre, hastanın diğer klinik ve laboratuvar

bilgileri de değerlendirilerek, klinisyenin bilgisi dahilinde aynı hasta

numunesinde yeni testlerin çalışılması işlemi reflektif test uygulamasıdır.

30

Tekrar numune almadan ve tekrar hekime gitmeden yeni tetkiklerin bu uygulamalarla istenmesi ile

• Hızlı sonuç

• Doğru sonuç

• Hasta Hekim memnuniyeti

HEDEF

Kapsam dahilindeki kurumlarda refleks test ve reflektif test istemlerine olanak verecek şekilde otomasyon üzerinde yetkilendirme yapılması gerekmektedir.

31

Karar Sınırı, Kritik Değer ve Ölçüm Birimlerinin Harmonizasyonu

32

Amacı:

Klinik karar sürecinin kolaylaştırılması

Hasta güvenliğinin korunması

Kalite ve verimliliğin arttırılması

Kapsamı:

Biyokimya, Mikrobiyoloji, Patoloji Laboratuvarları

Karar Sınırı, Kritik Değer ve Ölçüm Birimlerinin Harmonizasyonu

33

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-1

Tıbbi Biyokimya:

Belirli hastalıklarda hasta popülasyonundan elde edilen veriler ile belirlenir.

Tek bir değeri işaret eder.

Bu sınırın üstü ve altındaki değerler hastalık için karar verme,

tanıya yönelme açısından kullanılmaktadır.

34

Sonuç raporlarında, hasta sonucunun karşılaştırıldığı değerlerin üzerine “Referans

Aralık ” yazılmaktadır. Ancak örneğin Kolesterol için <200 mg/dl gibi belirli bir aralık

göstermeyen değer verilmektedir.

Bu yüzden raporda verilen değerlerin referans aralıklar mı yoksa karar sınırları mı

olduğunun belirtilmesi önemlidir.

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-2

35

Sonuç raporlarında testler için karar sınırı belirtildi ise karar sınırının yanına (*)

sembolü ile işaretleme yapılır.

Raporun altına (*) işaretinin ne anlama geldiği açıklanır.

Örneğin:

Total Kolesterol < 200 mg/dl* ise sonuç raporunun altına

(*) : Klinik karar sınırıdır.

Kardiyovasküler hastalık riski

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-3

36

Bakanlıkça karar sınırı verilebilecek öncelikli parametreler:

Glukoz

Total Kolesterol, LDL Kolesterol, HDL Kolesterol, Trigliserit

HbA1c

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-4

Bunların dışında laboratuvar uzmanı tarafından ekleme yapılabilir (cTnT, D-Dimer, CRP, TSH gibi)

37

Tıbbi Mikrobiyoloji:

Çalışılan testler; kullanılan yöntem ve kite bağlı olarak değişiklik gösterdiğinden, semi

kantitatif ve kantitatif sonuç verilen testler için üretici firma tarafından belirlenmiş

olan eşik değerler (karar sınırları) kullanılır.

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-5

38

Kritik (panik )Değer: Tıbbi laboratuvar testinde;

Hasta için risk oluşturabilecek durumlarda en kısa zamanda hastanın hekiminin

bilgilendirilmesini

İleri tanısal, terapötik ve/veya koruyucu tıbbi müdahalenin yapılmasını

gerektiren sonuç değerleridir.

Kritik değerlerin zamanında ve etkin bir şekilde ilgili hekime bildirimi sağlanmalıdır.

Kritik (panik) Değer Bildirimi

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-6

39

Tıbbi biyokimya dalında, başlıca test parametrelerinin kritik değerleri tablo halinde

yayınlanmıştır.

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-7

SUT Kodu Test Adı Numune Türü Yaş Alt Kritik

Değer Üst Kritik

Değer Birim

904.290 Aktive Parsiyel Tromboplastin

Zamanı (aPTZ) Plazma Genel - ≥ 150 saniye

904.610 Fibrinojen Plazma Genel ≤ 60 (≤0.6) - mg/dL (g/L)

905.320

Protrombin Zamanı (INR (International Normalizing

Ratio)) Plazma Genel - ≥ 5.0

901.620 Lökosit (WBC) Tam kan Genel ≤ 2 ≥ 100.0 x10(9)/L

40

Listedeki değerleri kritik değer olarak değerlendirmek istemeyen kurumlar, tıbbi

laboratuvar uzmanı ve ilgili hekimin ortak kararını gerekçeleri ile beraber kayıt altına

almalıdırlar.

Tıbbi laboratuvar uzmanı tarafından hasta/hastane özelliklerine göre yeni testler

eklenebilir.

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-8

41

Tıbbi mikrobiyoloji dalında, mikrobiyolojik tanıda kritik değer olarak belirlenmiş

olan ve kritik değer bildirim kurallarına göre raporlanması uygun olan sonuçlar

Bakanlıkça belirlenmiştir.

Örneğin:

•Tüm kültürlerde üreyen Vankomisin Dirençli Enterokok’lar

•Serolojik testlerde HIV pozitifliği

•İdrarda Legionella antijen pozitifliğinin saptanması

•Yenidoğanda (< 1 ay) Herpes Simplex virüs tespiti

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-9

42

Tıbbi Patoloji:

Hastanın klinikteki hekimine hızlı ve özel olarak bildirilmesi gereken tanılar ikiye ayrılır.

Kritik değer I: Klinik olarak öngörülmeyen ancak hastanın tedavi ve izlemini ciddi ve

akut şekilde etkileyecek durumları kapsayan ve 24 saat içerisinde hekimine

bildirilmesi gereken tanılardır.

Örneğin:

•Kemik iliği veya kalp kapağında bakteri bulunması

•Kresentik glomerulonefrit

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-10

43

Kritik değer II: (Beklenmeyen Tanı) klinik olarak öngörülmeyen ancak hastanın tanı

ve tedavisini etkileyebilecek ve 10 iş günü içerisinde hekimine bildirilmesi gereken

tanılardır.

Örneğin:

•Frozen tanısı ile kalıcı kesit tanısı uyumsuzluğu

•Beklenmeyen malignite saptanması

KARAR SINIRI (EŞİK DEĞER)-11

44

Aynı hastadan alınan numunede çalışılan aynı test, farklı laboratuvarlarda farklı birimlerle ifade

edilebildiğinden, test sonucunun yorumu ve klinik kararı zorlaşmaktadır.

TEST BİRİMLERİNİN HARMONİZASYONU-1

Hasta güvenliği açısından sonuç raporlarındaki test birimlerinin standart olması

Laboratuvar sonuçlarında standardizasyon için Bakanlığımız tarafından belirlenmiş

değişikliklerin yapılması

Klinisyenlerin uyum sağlayabilmesi için 6 ay süre ile eski ve yeni test birimlerinin

birlikte kullanılması

45

Hacim birimi olarak mililitre (mL) yerine litre (L) kullanılması

Sonuç raporunda klinisyenlere

“Lütfen yeni birimlere dikkat ediniz” uyarısının bulunması

yeterlidir.

TEST BİRİMLERİNİN HARMONİZASYONU-2

46

Protein konsantrasyonları için Litre kullanımına geçiş aşamasında 3 grup değişiklik

yapılır.

mg/dL veya g/dL olarak rapor sonucu veren tüm tıbbi laboratuvarların test

sonuçlarını mg/L veya g/L şeklinde rapor etmesi gerekmektedir.

SUT KODU TEST ADI ESKİ BİRİM YENİ BİRİM

900.901 C-reaktif protein mg/dL mg/L 10 kat rakamsal artış 900.210 Albumin g/dL g/L 10 kat rakamsal artış

907.640 İmmunglobulin

M mg/dL g/L 100 kat azalış

TEST BİRİMLERİNİN HARMONİZASYONU-3

47

Bu değişiklikler yapılırken cihazlarda ve bilgi işlem sisteminde eş zamanlı değişiklikler

yapılması gerekmektedir.

Genel olarak rakamsal sonuçların tam sayı olarak ifade edilmesi daha iyi algılanır ve

daha az hataya yol açar.

Örneğin:

0.014 µg/mL kardiyak troponin 14 ng/L olarak daha iyi ifade edilebilir.

TEST BİRİMLERİNİN HARMONİZASYONU-4

48

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu

49

Amacı:

Tetkik sonuç raporlarında standardizasyonu sağlamak

Hekimlerin raporları daha hızlı ve doğru yorumlamalarını sağlamak

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-1

Kapsamı:

Biyokimya , Mikrobiyoloji, Patoloji Laboratuvarları

50

Hastaya verilen sonuç

raporlarında bulunması

gereken minimum

verileri içerir.

Formatı kullanma zorunlu

Uyum süresi 31.08.2018

tarihine kadar

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-2

51

Tüm tıbbi laboratuvarların tetkik sonuç raporunda:

Tıbbi laboratuvar bilgileri (adı ve altında ruhsat numarası)

Hasta bilgileri (TC kısıtlı ve doğum tarihi, cinsiyet eksiksiz)

İstem yapan hekim/uzman hekim bilgileri (adı, soyadı, birimi ve hastanesi)

Tetkik sonuç onay bilgileri (onaylayan uzmanın adı, soyadı, ünvanı ve e-imzası)

Kurum/kuruluş adı, adresi, iletişim bilgileri

Tüm tıbbi laboratuvarlar için ortak ve bulunması gereken maddeleri

Tetkik bilgileri (branş bazlı açıklamalar) bulunmalıdır.

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-3

52

Bakanlığımızın logosu sol, kuruluş logosu sağ üst köşede bulunmalıdır.

Kalite sertifikası var ise ruhsat numarasının altına sertifikayı veren kuruluşun adı,

sertifika tarihi ve numarası yazılabilir.

Raporun “Tetkik Sonuç Raporu” olarak adlandırılmalı ve “Times New Roman” yazı tipi

kullanılmalıdır.

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-4

53

Protokol/Dosya/İşlem No (en az ikisi) yazılmalıdır.

Bu numaraların alt kısmında rapor numarası bulunmalıdır.

Rapor numarası:

ÇKYS kurum kodu (1234)

SKRS Klinik Branş Kodu (1234)

Rapor Numarası (HBYS tarafından üretilen tekil numara 12345)

Yıl (2018) ile üretilir

1234.1234.12345.2018 gibi olmalıdır.

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-5

54

Dış kurumdan gelen hastalar için “Dış Kurum’’ ibaresi yazılmalıdır.

Varsa dış laboratuvar tetkikleri de ayrı bir ünite adı altında raporlanmalı,

tetkiklerin çalışıldığı dış laboratuvarın tam adı ve adresi raporda görünmelidir.

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-6

Tetkik bilgileri bölümünde;

Tetkik istem zamanı (tarih ve saat)

Numune türü

Numune alma zamanı (tarih ve saat)

Numune kabul zamanı (tarih ve saat)

Uzman onay zamanı (tarih ve saat) raporda olmalıdır.

55

Rapor revizyon numarasının raporun en alt kısmında bulunması ve güncellendiği

durumlarda güncellenme bilgilerinin bulunması gerekmektedir.

Sayfa numaraları, sayfanın en alt sağ köşesinde 1/4, 2/4, 3/4 gibi bir formatta çıkacak

şekilde düzenlenmelidir.

LBYS tetkik sonuç raporu hazırlama, görebilme yetkisi ve raporlama yetkisi ayrı ayrı

tanımlanmalıdır.

Tetkik bilgileri, tıbbi laboratuvar dalına göre değişiklik gösterebildiğinden ilgili

laboratuvar dalına ait açıklamalara dikkat edilmelidir.

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-7

56

Hesaplama ile verilen tetkik sonuç raporunda, kullanılan formülün adı bulunmalıdır.

(LDL Kolesterol için Friedwald Formülü)

Serum kreatinin düzeyi ölçülen olgularda erişkinler için CKD-EPI formülü, çocuklar

için SCHWARTZ formülü ile tGFH rutin olarak raporlanmalıdır.

HbA1c için mutlaka % ve IFCC birim değerine çevrimi yapılmalıdır.

SONUÇ Referans Aralığı Birim

HbA1c ......... …… - …….. % (NGSP)

…… …… - …….. mmol/mol Hb (SI)

Tıbbi Biyokimya Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarında

57

Uygulanan yöntemler (İmmünfloresan inceleme, Moleküler inceleme vb) raporda başlıklar

altında detaylandırılmalıdır.

Tanı bölümü mutlaka doldurulmalıdır.

Belli bir tanı kategorisinde değerlendirilemeyen vakalarda “Bakınız Yorum’’ şeklinde

yönlendirici ifadelerle tıbbi patoloji uzmanının görüşünü belirtilmelidir.

Tümörlü vakalarda ICD-0 kodlarının kullanımı zorunludur.

“Biyopsi/sitoloji numarası" büyük boyutta ve kalın yazı tipinde olmalıdır.

Tıbbi Patoloji Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarında

58

Tetkik Sonuç Raporu-Tıbbi Biyokimya

TIBBİ LABORATUVAR DALLARINA GÖRE TETKİK SONUÇ RAPORU ÖRNEKLERİ

Tetkik Sonuç Raporu-Tıbbi Mikrobiyoloji

Tetkik Sonuç Raporu-Tıbbi Patoloji

59

LBYS ekranında; tıbbi laboratuvar uzmanı tarafından klinisyene yazılan, tetkike veya

hastaya özel açıklamalarda;

Numune numarası

Yaş

Hastanın kurumu

Protokol/dosya/işlem no bilgilerinden birisi

Klinik bulgular/ön tanı

Teknik onay

SUT kodu/LOINC kodu/Tetkik yöntemi

Tıbbi laboratuvar yorumu

başlıkları mutlaka görünmelidir ancak sonuç raporunda yer almamalıdır.

Tıbbi Laboratuvar Tetkik Sonuç Raporlarının Standardizasyonu-8

60

AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI UYGULAMASI VE YAYGINLAŞTIRILMASI

61

Proje kapsamında ÇKYS/SKYS ekranlarına “Akılcı Lab. Projesi’’ butonu ve test

listesi bölümüne “Dönem/İlk 6 Ay/Son 6 Ay’’ sekmeleri eklenmiştir.

Bakanlık tarafından yerinde değerlendirme yapılacaktır.

Proje basamakları ile ilgili bilgilerin birim sorumluları tarafından ivedilikle

eklenmesi gerekmektedir.

Akılcı Laboratuvar Kullanımı Uygulaması ve Yaygınlaştırılması-1

62

ÇKYS Akılcı Lab. Projesi Butonu

Proje basamağının seçilmesi

Laboratuvar dalının seçilmesi

Her proje basamağı için sistemin kurulup kurulmadığının belirtilmesi

Sistemin kurulması halinde kurulum tarihinin belirtilmesi

Sistemin kurulmaması halinde gerekçesinin belirtilmesi

Açıklama

Akılcı Laboratuvar Kullanımı Uygulaması ve Yaygınlaştırılması-2

63

Test Listesi Sekmesi

Dönem 2018

İlk 6 Ay (Ocak-Haziran aralığında hangi testten ne kadar yapıldığının rakamsal

olarak belirtilmesi)

Son 6 Ay (Temmuz-Aralık aralığında hangi testten ne kadar yapıldığının rakamsal

olarak belirtilmesi)

Akılcı Laboratuvar Kullanımı Uygulaması ve Yaygınlaştırılması-3

64

“Akılcı Laboratuvar Kullanımı Projesi”ni Kurumunuz WEB SAYFASINDA Yayınlayınız

65

“AKILCI LABORATUVAR KULLANIMI PROJESİ”

İÇİN DESTEKLERİNİZİ BEKLİYORUZ…

TEŞEKKÜR EDERİM

66