Aging gracefully layforum

Aging Gracefully

MARC EVANS M. ABAT, MD, FPCP, FPCGMInternal Medicine-Geriatric Medicine

Director, Center for Healthy Aging, The Medical City

Clinical Associate Professor, Section of Adult Medicine, Philippine General Hospital

OutlineOutline

1. Pagbabago sa katawan sa pagkaka-

edad

2. Mga problemang maaring maranasan sa

pagkaka-edad

1. Pagbabago sa katawan sa pagkaka-

edad

2. Mga problemang maaring maranasan sa

pagkaka-edadpagkaka-edad

3. Mga pwedeng gawin upang magkaroon

ng isang maningning na pagtanda

pagkaka-edad

3. Mga pwedeng gawin upang magkaroon

ng isang maningning na pagtanda

Pagbabago sa katawan ng

nagkaka-edad

Pagbabago sa katawan ng

nagkaka-edadnagkaka-edadnagkaka-edad

balat

• Madaling

magkapasa dahil

sa pagnipis na

balat

balat

• Madaling

magkapasa dahil

sa pagnipis na

balatbalat

• di pantay na kulay

sa balat

• Kabawasan sa

pagkontrol ng

temperatura

balat

• di pantay na kulay

sa balat

• Kabawasan sa

pagkontrol ng

temperatura

Head and Neck

• Pagkawala ng taba at laman

• Panlalabo ng paningin at pandinig

Head and Neck

• Pagkawala ng taba at laman

• Panlalabo ng paningin at pandinig

• Pagkatuyo ng bibig

• Pagkawala ng ngipin

• Pagkawala ng panlasa

• Paglabas ng mga ugat sa leeg

• Pagkatuyo ng bibig

• Pagkawala ng ngipin

• Pagkawala ng panlasa

• Paglabas ng mga ugat sa leeg

Respiratory

• Paghina ng pag-ubo

• Pagkabawas sa

kalambutan ng baga

• Pagtigas ng dibdib

Respiratory

• Paghina ng pag-ubo

• Pagkabawas sa

kalambutan ng baga

• Pagtigas ng dibdib

• Pagkakaroon ng

garalgal sa tunog ng

paghinga

• Kaunting pagkabawas

sa abilidad kumuha ng

oxygen

• Pagkakaroon ng

garalgal sa tunog ng

paghinga

• Kaunting pagkabawas

sa abilidad kumuha ng

oxygen

Cardiac

• Bawas na kakayahang bumilis ng tibok at “exercise reserve” ng puso

• Pagtigas ng mga ugat�mataas na BP

Cardiac

• Bawas na kakayahang bumilis ng tibok at “exercise reserve” ng puso

• Pagtigas ng mga ugat�mataas na BPugat�mataas na BP

• Pagtigas ng muscle ng puso

• Pagtanda ng daluyan ng kuryente ng puso

• Paghina ng mga balbula ng puso

ugat�mataas na BP

• Pagtigas ng muscle ng puso

• Pagtanda ng daluyan ng kuryente ng puso

• Paghina ng mga balbula ng puso

Gastrointestinal/Hepatic

• Mas mabagal na daloy

ng dugo sa daanan ng

pagkain

• Bawas na abilidad ng

atay na magtanggal ng

Gastrointestinal/Hepatic

• Mas mabagal na daloy

ng dugo sa daanan ng

pagkain

• Bawas na abilidad ng

atay na magtanggal ng atay na magtanggal ng

mga kemikal at lason

• Mas mabagal na

paggalaw ng bituka

• Mas mabagal na pagtubo

ng “lining”

atay na magtanggal ng

mga kemikal at lason

• Mas mabagal na

paggalaw ng bituka

• Mas mabagal na pagtubo

ng “lining”

Renal

• Pagbaba sa abilidad maglinis ng dugo

• pagbaba ng abilidad na pagkontrol ng

asin at sobrang tubig

• Paglaki ng prostata

• Mas madaling maapektuhan ng

Renal

• Pagbaba sa abilidad maglinis ng dugo

• pagbaba ng abilidad na pagkontrol ng

asin at sobrang tubig

• Paglaki ng prostata

• Mas madaling maapektuhan ng • Mas madaling maapektuhan ng

kemikal/lason

• Mas madaling maapektuhan ng

kemikal/lason

Musculoskeletal

• Pagkabawas sa laki ng “muscle”

• Pagkabawas sa tigas ng buto

• Pagkabawas sa suporta ng mga kasu-

kasuan

• paninigas sa galaw ng kasu-kasuan

Musculoskeletal

• Pagkabawas sa laki ng “muscle”

• Pagkabawas sa tigas ng buto

• Pagkabawas sa suporta ng mga kasu-

kasuan

• paninigas sa galaw ng kasu-kasuan• paninigas sa galaw ng kasu-kasuan• paninigas sa galaw ng kasu-kasuan

Neurological

• Matagal na “reaction time”

• Pamamanhid

• Mas matagal na pagproseso ng

Neurological

• Matagal na “reaction time”

• Pamamanhid

• Mas matagal na pagproseso ng pagproseso ng inpormasyon at memorya

– pero pagbinigyan ng sapat na oras at “cues”, nagagawa pa rin ang mga dating gawain

pagproseso ng inpormasyon at memorya

– pero pagbinigyan ng sapat na oras at “cues”, nagagawa pa rin ang mga dating gawain

Mga suliraning maaring

maranasan

Mga suliraning maaring

maranasanmaranasanmaranasan

Geriatric syndromesGeriatric syndromes

• Mga grupo ng sintomas o sitwasyon na

madalas na nakikita o lumalabas sa mga

taong nagkaka-edad

• Mga grupo ng sintomas o sitwasyon na

madalas na nakikita o lumalabas sa mga

taong nagkaka-edad

• Dahil sa pagbabago sa katawan, isip, pag-

uugali, at katayuan ng nagkaka-edad sa

pamilya, trabaho at lipunan

• Dahil sa pagbabago sa katawan, isip, pag-

uugali, at katayuan ng nagkaka-edad sa

pamilya, trabaho at lipunan

Kalusugan Pamilya Lipunan

• Depression

• Dementia o pag-

uuliyanin

• Malnutrition

• Falls o pagkatumba,

pagkahulog

• Osteoporosis

• Arthritis o rayuma

• Polypharmacy o pag-

• Caregiver fatigue

• Family conflict

• Elder abuse

• Ageism

• Kakaunting suporta sa

pangangailangan ng

nakatatanda

• Polypharmacy o pag-

inum ng kung anu

anong gamot

• Frailty

• Failure to thrive

• Paghina ng paningin at

pandinig

• Anemia

• constipation o

pagkatibe

• Dementia

– Progresibong paghina ng memorya

– Progresibong pagkawala ng mga kakayahan

• Dementia

– Progresibong paghina ng memorya

– Progresibong pagkawala ng mga kakayahan

• Depression

– Abnormal na

kalungkutan

na

nakakaapekto

• Depression

– Abnormal na

kalungkutan

na

nakakaapekto nakakaapekto

sa pang-

araw-araw na

kakayahan

nakakaapekto

sa pang-

araw-araw na

kakayahan

• Malnutrition

– Epekto ng

kakulangan sa

tamang dami at

• Malnutrition

– Epekto ng

kakulangan sa

tamang dami at tamang dami at

klase ng

pagkain

tamang dami at

klase ng

pagkain

• Falls

–Pagkahulog o pagkatumba

–Sa nakatatanda, maraming sanhi

• Falls

–Pagkahulog o pagkatumba

–Sa nakatatanda, maraming sanhi

• Osteoporosis

– Progresibong

pagnipis at

paglutong ng

buto

• Osteoporosis

– Progresibong

pagnipis at

paglutong ng

buto

• Polypharmacy

– Pag-inum ng higit

sa 5 gamot, lalo na

ung hindi talaga

kailangan

• Polypharmacy

– Pag-inum ng higit

sa 5 gamot, lalo na

ung hindi talaga

kailangan

• Frailty

– Mababang

reserba ng

pangangatawan

ng nakatatanda

• Frailty

– Mababang

reserba ng

pangangatawan

ng nakatatanda

• Paghina ng paningin at pandinig• Paghina ng paningin at pandinig

• Elder abuse• Elder abuse

• ageism• ageism

Mga dapat gawin upang

magkaroon ng maningning na

Mga dapat gawin upang

magkaroon ng maningning na magkaroon ng maningning na

pagkaka-edad

magkaroon ng maningning na

pagkaka-edad

• Regular na

pagpapakonsulta

sa inyong mga

• Regular na

pagpapakonsulta

sa inyong mga

doktor at pag

inum ng mga

tamang gamot

doktor at pag

inum ng mga

tamang gamot

• Tamang

pagkain

• Tamang

pagkain

• Pag-eehersisyo ng katawan• Pag-eehersisyo ng katawan

• Ehersisyohin ang isipan• Ehersisyohin ang isipan

• Ituloy ang mga

dating libangan,

gawain at

trabaho

• Ituloy ang mga

dating libangan,

gawain at

trabaho

• Alagaan ang pansariling kaanyuan• Alagaan ang pansariling kaanyuan

• Huwag basta-basta padala sa mga usong

gamot/inumin/masahe/etc.

• Huwag basta-basta padala sa mga usong

gamot/inumin/masahe/etc.

• Kausapin ang pamilya

• Kausapin ang pamilya

• Alamin at

ipaglaban

ang

karapatan

• Alamin at

ipaglaban

ang

karapatan