Adalet Ağaoğlu

Adalet AğaoğluAdalet Ağaoğlu

1090320237 DURNA ARI1090320237 DURNA ARI

Adalet Ağaoğlu, 1929´da doğdu. Adalet Ağaoğlu, 1929´da doğdu. Ortaöğrenimini Ankara Kız LisesiOrtaöğrenimini Ankara Kız Lisesi´nde tamamladı. Ankara ´nde tamamladı. Ankara Üniversitesi DTC Fakültesi´nin Üniversitesi DTC Fakültesi´nin Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü´nü Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü´nü bitirdi (1950). Açılan bir sınavla bitirdi (1950). Açılan bir sınavla Ankara Radyosu´na girdi; burada ve Ankara Radyosu´na girdi; burada ve kuruluşundan sonra TRT´de çeşitli kuruluşundan sonra TRT´de çeşitli görevlerde bulundu (1951-70). TRT görevlerde bulundu (1951-70). TRT Radyo Dairesi Başkanlığı´ndan, Radyo Dairesi Başkanlığı´ndan, kurumun özerkliğine el konulması kurumun özerkliğine el konulması sonucu istifa etti. sonucu istifa etti.

Adalet Ağaoğlu (d. Adalet Ağaoğlu (d. NallıhanNallıhan, , AnkaraAnkara 1929)1929) romanlarıyla ünlü romanlarıyla ünlü Türk yazar. Türk edebiyatının Türk yazar. Türk edebiyatının usta kalemlerinden birisidir. usta kalemlerinden birisidir. Türkiye'nin değişik dönemlerini Türkiye'nin değişik dönemlerini ve bu dönemlerin insan ve bu dönemlerin insan hayatlarına etkisini inceleyen hayatlarına etkisini inceleyen eserler vermiştir. eserler vermiştir.

Öğrencilik yıllarında başladığı Öğrencilik yıllarında başladığı yazarlığını 1970´ten sonra başka yazarlığını 1970´ten sonra başka hiçbir işle paylaşmadı. Radyo ve hiçbir işle paylaşmadı. Radyo ve sahne oyunlarını romanları, öykü, sahne oyunlarını romanları, öykü, anı, deneme kitapları izledi. Bu anı, deneme kitapları izledi. Bu çalışmalarında hayatın değişim ve çalışmalarında hayatın değişim ve dönüşümlerine duyarlı dönüşümlerine duyarlı yaklaşımlarıyla dikkat çekti. yaklaşımlarıyla dikkat çekti.

Doğa, toplum, zaman ilişkilerinin Doğa, toplum, zaman ilişkilerinin insanın iç dünyasındaki insanın iç dünyasındaki yansımalarını düşünce yansımalarını düşünce üretebilecek boyutlarda irdeledi. üretebilecek boyutlarda irdeledi. Değişimler karşısında edebiyatın Değişimler karşısında edebiyatın yapısal durumu bakımından da yapısal durumu bakımından da arayışçı davrandı; kendine özgü arayışçı davrandı; kendine özgü anlatım biçimleri geliştirdi. anlatım biçimleri geliştirdi.

Yaşamı:Yaşamı:

Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi'nde Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi'nde tamamladıktan sonra tamamladıktan sonra 19501950 yılında Ankara yılında Ankara Üniversitesi Dil-Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Üniversitesi Dil-Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuştur. olmuştur. 19511951--19701970 yılları arasında yılları arasında TRTTRT’de ’de çeşitli görevlerde bulundu. Kurumun özerkliğine çeşitli görevlerde bulundu. Kurumun özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı'ndan istifa etti ve Başkanlığı'ndan istifa etti ve 19701970'ten bu yana 'ten bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı. yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı.

Edebiyat yaşamına şiirlerle Edebiyat yaşamına şiirlerle başladı, kısa bir süre sonra oyun başladı, kısa bir süre sonra oyun yazarlığına yöneldi. yazarlığına yöneldi. 19531953 yılında yılında yazdığı “Bir Piyes Yazalım” yazdığı “Bir Piyes Yazalım” tiyatro oyunu tiyatro oyunu 19531953'te Ankara'da 'te Ankara'da sahnelendi. İlk romanını yazana sahnelendi. İlk romanını yazana kadar oyun yazarlığını sürdürdü. kadar oyun yazarlığını sürdürdü. Üst üste yazdığı oyunlarla Üst üste yazdığı oyunlarla altmışlı ve yetmişli yılların önde altmışlı ve yetmişli yılların önde gelen oyun yazarlarından oldu. gelen oyun yazarlarından oldu.

İlk romanı İlk romanı Ölmeye YatmakÖlmeye Yatmak, , 19731973’te yayımlandı. Bu ilk ’te yayımlandı. Bu ilk romanından itibaren tüm eserleri romanından itibaren tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, daha sonra Ölmeye Yatmak, daha sonra yazdığı yazdığı Bir Düğün GecesiBir Düğün Gecesi ve ve HayırHayır adlı romanlarla bir üçleme adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok ödül kazandı. oluşturdu ve birçok ödül kazandı. Öykü kitapları, denemeler, anı-Öykü kitapları, denemeler, anı-roman türünde eserler de roman türünde eserler de yayımlayan Ağaoğlu yayımlayan Ağaoğlu 19911991 yılında yılında Çok Uzak Çok Yakın'Çok Uzak Çok Yakın'la oyun la oyun yazarlığına döndü. Ağaoğlu, halen yazarlığına döndü. Ağaoğlu, halen yazmayı sürdürüyor. yazmayı sürdürüyor.

Adalet Ağaoğlu'ile ilgili Adalet Ağaoğlu'ile ilgili yazıları bir araya getiren arşiv yazıları bir araya getiren arşiv eşi Halim Ağaoğlu' tarafından eşi Halim Ağaoğlu' tarafından hazırlanmış ve hazırlanmış ve 20032003'te Adalet 'te Adalet Ağaoğlu'nun yazarlığının 55. Ağaoğlu'nun yazarlığının 55. yılı anısına yılı anısına Herkes Kendi Herkes Kendi Kitabının İçini TanırKitabının İçini Tanır adı ile adı ile basıldı. basıldı.

Can YücelCan Yücel'in Adalet Ağaoğlu 'in Adalet Ağaoğlu için söylediği "Sen için söylediği "Sen Türkiye'nin en güzel Türkiye'nin en güzel kazasısın" sözü [kazasısın" sözü [kaynak kaynak belirtilmelibelirtilmeli], ], Feridun AndaçFeridun Andaç'ın 'ın Adalet Ağaoğlu ile yaptığı Adalet Ağaoğlu ile yaptığı nehir söyleşi tarzında bir nehir söyleşi tarzında bir kitabın adı oldu. Kitap, kitabın adı oldu. Kitap, 20062006'da basıldı. 'da basıldı.

Ağaoğlu, Ağaoğlu, 19861986'da kurulan 'da kurulan İnsan Hakları Derneği'nin İnsan Hakları Derneği'nin kurucuları arasında yer almış kurucuları arasında yer almış ancak ancak 20052005'de dernekten 'de dernekten ayrılması tartışmalara neden ayrılması tartışmalara neden olmuştur. Ve son olarak; olmuştur. Ve son olarak; Ermenilerden özür dileme Ermenilerden özür dileme kampanyasına katılmıştır. kampanyasına katılmıştır.

ESERLERİ:ESERLERİ:

Tiyatro ve radyo oyunları Tiyatro ve radyo oyunları

Yaşamak - Yaşamak - 19551955

Evcilik Oyunu - Evcilik Oyunu - 19641964

Sınırlarda Aşk - Sınırlarda Aşk - 19651965

Çatıdaki Çatlak - Çatıdaki Çatlak - 19651965

Tombala - Tombala - 19671967

Çatıdaki Çatlak Çatıdaki Çatlak 19671967

Sınırlarda Aşk-Kış-Barış Sınırlarda Aşk-Kış-Barış 19701970 Üç Oyun: Bir Kahramanın Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar Ölümü, Çıkış, Kozalar 19731973 Kendini Yazan Şarkı Kendini Yazan Şarkı 19761976 Duvar Öyküsü Duvar Öyküsü 19921992 Çok Uzak-Fazla Yakın Çok Uzak-Fazla Yakın 19911991

Romanları Romanları

Ölmeye Yatmak - Ölmeye Yatmak - 19731973

Fikrimin İnce Gülü - Fikrimin İnce Gülü - 19761976

Bir Düğün Gecesi - Bir Düğün Gecesi - 19791979

Yaz sonu - Yaz sonu - 19801980

Üç Beş Kişi - Üç Beş Kişi - 19841984

Hayır... - Hayır... - 19871987

Ruh Üşümesi - Ruh Üşümesi - 19911991

Romantik Bir Viyana Yazı - Romantik Bir Viyana Yazı - 19931993

Öykü kitapları Öykü kitapları

Sessizliğin İlk Sesi - Sessizliğin İlk Sesi - 19781978 Hadi Gidelim - Hadi Gidelim - 19821982 Hayatı Savunma Biçimleri - Hayatı Savunma Biçimleri -

19971997

Deneme kitapları:Deneme kitapları: Geçerken - Geçerken - 19961996 Başka Karşılaşmalar - Başka Karşılaşmalar - 19961996

Diğer EserleriDiğer Eserleri

Göç Temizliği (Anı-Roman) - Göç Temizliği (Anı-Roman) - 19851985

Gece Hayatım (Rüya Anlatısı) - Gece Hayatım (Rüya Anlatısı) - 19911991

Ödülleri Ödülleri

19741974- TDK Tiyatro Ödülü - TDK Tiyatro Ödülü 19751975- - Sait Faik Hikaye ArmağanıSait Faik Hikaye Armağanı, Yüksek Gerilim ile , Yüksek Gerilim ile 19791979- - Sedat Simavi Edebiyat ÖdülüSedat Simavi Edebiyat Ödülü, Bir Düğün Gecesi , Bir Düğün Gecesi

ile ile 19801980- - Orhan Kemal Roman ArmağanıOrhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Bir Düğün

Gecesi ile Gecesi ile 19801980- - Madaralı Roman ÖdülüMadaralı Roman Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile , Bir Düğün Gecesi ile

19911991- Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok - Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok Yakın ile Yakın ile

19971997- Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir - Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir Viyana Yazı ile Viyana Yazı ile

Orhan Kemal Roman Orhan Kemal Roman ArmağanıArmağanı

1972–19791972–1979Yılmaz GüneyYılmaz Güney (1972) · (1972) · Çetin Çetin Altan Altan (1973) · (1973) · Sevgi SoysalSevgi Soysal (1974) · (1974) · Erdal ÖzErdal Öz (1975) · (1975) · Vedat TürkaliVedat Türkali (1976) · (1976) · Hasan İzzettin DinamoHasan İzzettin Dinamo (1977) · (1977) · Fakir Fakir Baykurt Baykurt (1978) · (1978) · Mehmet BaşaranMehmet Başaran (1979) (1979)

1980–1989Adalet Ağaoğlu1980–1989Adalet Ağaoğlu (1980) · (1980) · verilmediverilmedi (1981) · (1981) · Rıfat IlgazRıfat Ilgaz(1982) · (1982) · Orhan PamukOrhan Pamuk (1983) · (1983) · Tarık Dursun K.Tarık Dursun K. (1984) · (1984) · Mehmet EroğluMehmet Eroğlu (1985) · (1985) · Yaşar Yaşar KemalKemal (1986) · (1986) · Şemsettin ÜnlüŞemsettin Ünlü (1987) · (1987) · Ahmet YurdakulAhmet Yurdakul (1988) · (1988) · Samim Samim KocagözKocagöz (1989) (1989)

•1990–19991990–1999Demir ÖzlüDemir Özlü (1990) · (1990) · Peride CelalPeride Celal (1991) · (1991) · Talip ApaydınTalip Apaydın (1992) · (1992) · Tahsin YücelTahsin Yücel (1993) · (1993) · Faik BaysalFaik Baysal (1994) · (1994) · Necati CumalıNecati Cumalı (1995) · (1995) · Erendiz AtasüErendiz Atasü (1996) · (1996) · Yıldırım Yıldırım KeskinKeskin (1997) · (1998) · (1997) · (1998) · Ahmet KarcılılarAhmet Karcılılar (1999)(1999)2000–20092000–2009Oktay AkbalOktay Akbal (2000) · (2000) · Oya BaydarOya Baydar (2001) · (2001) · Selim İleriSelim İleri (2002) · (2002) · Erhan BenerErhan Bener (2003) · (2003) · İnci Aralİnci Aral (2004) · (2004) · Adnan BinyazarAdnan Binyazar (2005) · (2005) · Hasan Ali ToptaşHasan Ali Toptaş (2006) · (2006) · Hıfzı Hıfzı TopuzTopuz (2007) · (2007) · Ayşegül DevecioğluAyşegül Devecioğlu (2008) · (2008) · Zülfü LivaneliZülfü Livaneli (2009) (2009)2010–...2010–...Hidayet KarakuşHidayet Karakuş (2010) (2010)

Unvanlar:Unvanlar: TÜYAP Onur Yazarı TÜYAP Onur Yazarı (1994), Eskişehir Anadolu (1994), Eskişehir Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora Unvanı Üniversitesi Fahri Doktora Unvanı (1998), ABD OSU (Ohio State (1998), ABD OSU (Ohio State University, Humane Letters) University, Humane Letters) Edebiyat Fahri Doktora Unvanı Edebiyat Fahri Doktora Unvanı (1998). (1998).

ÇalışmalarıÇalışmalarıÇok Uzak Fazla Yakın  Çok Uzak Fazla Yakın  Hayır  Hayır  Mektuplaşmalar  Mektuplaşmalar  Ruh Üşümesi  Ruh Üşümesi  Sessizliğin İlk Sesi  Sessizliğin İlk Sesi