Top Banner
Mikrofalowy nanooscylator oparty na magnetycznym zlączu tunelowym: symulacja i eksperyment M. Czapkiewicz, M. Frankowski, W. Skowroński, T. Stobiecki Katedra Elektroniki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Cel Wstęp Mikrofalowy nanooscylator oparty na magnetycznym złączu tunelowym (Magnetic Tunnel Junction MTJ) generuje sygnal dzięki precesji wektora namagnesowania warstwy swobodnej. Detekcja sygnalu odbywa się poprzez zjawisko spinowo-zależnego tunelowania przez cienką barierę izolatora. Tunelowa magnetorezystancja zlącza zależy od kąta między wektorem namagnesowania warstwy swobodnej i twardej magnetycznie warstwy referencyjnej. Precesja może być wzbudzona zewnętrznym zmiennym polem magnetycznym bądź, wykorzystując spinową polaryzację prądu, transferem spinowego momentu pędu. Podziękowania/acknowledgements: The study was co-financed through the Swiss Contribution, project NANOSPIN-PSPB-045/2010, National Science Centre, grant 11.11.230.016 and Ministry of Science and Higher Education, Diamond Grant, project DI2011001541. Zasada dzialania nanooscylatorów • Stworzone na bazie pakietu OOMMF narzędzie do symulacji swobodnych i wymuszonych oscylacji namagnesowania warstwy swobodnej w nanooscylatorach MTJ, po dopasowaniu parametrów symulacji, prawidlowo odtwarza obserwowaną odpowiedź magnetorezystancyjną zlącza. Ponadto umożliwia ono analizę lokalnych zmian wektorów magnetyzacji, które nie są obserwowane bezpośrednio w eksperymencie. Metody pomiarowe precesji spinu Wnioski • Częstotliwość mikrofalowa nanozlącza może być przestrajana zarówno polem magnetycznym jak też i prądem stalym przeplywającym przez zlącze. Ponieważ oscylacje wektorów namagnesowania odbywają się wokól lokalnego efektywnego pola, które może być niejednorodne, dobroć rezonatora i czystość widmowa zależą nie tylko od stalych materialowych, ale też od wzajemnej orientacji wektorów magnetyzacji warstwy swobodnej i referencyjnej. Symulacje mikromagnetyczne ( ) ( ) s s eff s s s s p s p J J dm dm m H m am m m b m m dt dt γ α γ γ =- × + × - × × - × ur ur ur uur ur ur ur ur ur ur Precesja magnetyzacji pod wplywem efektywnego pola magnetycznego + transfer spinowego momentu pędu wskutek przeplywu spinowo- spolaryzowanego prądu (Spin Transfer Torque STT) – równanie LLG z poprawką Slonczewskiego J. C. Slonczewski, J. Magn. Magn. Mater. 159, L1 (1996) PIMM – uklad cienkowarstwowy przed nanofabrykacją Narzędzie – OOMMF – patrz poster MN|p–29 (M.Frankowski) PIMM pojedynczej warstwy Parametry: 100x100 nm, komórka 2x2x2 nm, Ku = 40 kJ/m 3 A = 13*10 -12 J/m, α= 0.01, t step =1 fs B ex = 10 mT, t w =100 ps 0 5 10 15 20 0.0000 0.0005 0.0010 0.0015 0.0020 0.0025 Frequency (Hz) Amplitude Problem: artefakty z powodu dyskretyzacji brzegu 0 5 10 15 20 0.0000 0.0005 0.0010 0.0015 0.0020 0.0025 0.0030 0.0035 0.0040 Frequency (GHz) Amplitude Rozwiązanie: rozmycie magnetyzacji na brzegu B ex = 10 mT t w =100 ps PIMM ukladu dwóch różnych warstw ferromagnetyka z przekladką (PSV) Parametry: 300x300 nm, komórka 2x2x1 nm, Ku1 = 40 kJ/m 3 , Ku2 =600 kJ/m 3 J EB = +0.0 mJ/m 3 , A = 13*10 -12 J/m, α = 0.01, t step =1 fs Konfiguracja magnetyzacji antyrównolegla (AP) – jeden mod drgań 0 5 10 15 20 25 Frequency (GHz) M y FFT Amplitude [a. u.] 0 5 10 15 20 25 TMR FFT Amplitude [a.u.] f [GHz] AP, H y 10mT/100ms -0.20 -0.15 -0.10 -0.02 0.00 0.02 0.0 0.2 0.4 m z m y m x 0.26 0.28 0.30 0.32 -4.0x10 -13 -2.0x10 -13 0.0 2.0x10 -13 0.0 2.0x10 -12 4.0x10 -12 m z m y m x 0 1 2 -0.1 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 m y [a.u.] time [ns] 50 51 52 0 100 400 R [Ohm] time [ns] ST-FMR – nanozlącza z kontaktami RF Parametry: • częstotliwość rezonansowa • tlumienie 0 5 10 15 20 25 Frequency (GHz) M x FFT Amplitude [a. u.] 0 5 10 15 20 25 Frequency (GHz) M y FFT Amplitude [a. u.] 0 5 10 15 20 25 Frequency (GHz) M x FFT Amplitude [a. u.] 0 5 10 15 20 25 TMR FFT Amplitude [a.u.] f [GHz] AP, H y 10mT/100ms Konfiguracja magnetyzacji równolegla (P) – dwa mody drgań Porównanie z eksperymentem ST FMR MTJ SAF: CoFeB/MgO/CoFeB/Ru/CoFe/PtMn 3 4 5 6 7 250 350 450 550 650 FFT [a.u.] Frequency [GHz] External magnetic field (Oe) Parametry: 250x125 nm, komórka 2x2x1 nm, Ku FL = 1 kJ/m 3 , Ku RL = 20 kJ/m 3 Ku SAF = 60 kJ/m 3 , J EB(MgO) = +0.006 mJ/m 3 , J EB(Ru) = -0.19 mJ/m 3 EB = 80 mT A = 13*10 -12 J/m, α = 0.017 STO MTJ SAF: 2 4 6 8 10 0 2 4 6 f [GHz] Power (nV/Hz 0.5 ) External H 1000 Oe 500 Oe 200 Oe 0 Oe -200 Oe -500 Oe - 1000 Oe Stworzenie narzędzia mikromagnetycznego opartego na metodzie elementów skończonych (Finite Elements Method FEM) do analizy widma odpowiedzi rezystancyjnej generowanej wskutek precesji swobodnej bądź wymuszonej lokalnych wektorów magnetyzacji w rzeczywistych zlączach MTJ przeznaczonych do pracy jako nanooscylatory. Dopasowanie parametrów w celu otrzymania zgodności z eksperymentem. ( 29 θ sin = y m ( 29 θ - - + = 1 cos 2 P AP P TMR R R R R 2 4 6 8 10 TMR FFT amplitude [a.u.] f [GHz] CoFeB/MgO/CoFeB/Ru/CoFe/PtMn Ku FL = 1 kJ/m 3 , V = 1.0 V (I = 2.4 mA), τ || +τ +F Oe H ext >0, AP state H ext <0, P state RL FL SAF 1.0 1.5 2.0 2.5 0 2 4 6 8 10 Power [nV/Hz 0.5 ] Frequency [GHz] DC current -0.5 mA -1 mA -1.5 mA -1.7 mA Tlumiona precesja magnetyzacji Oscylacje magnetyzacji modulujące rezystancję W. Skowroński et al. APEX, 5 (2012) 063005
1

ączu tunelowym: symulacja i eksperymentnanospin.agh.edu.pl/wp-content/uploads/Poster_MC_ELTE2013.pdf · Precesja może by ć wzbudzona zewnętrznym zmiennym polem magnetycznym bądź,

Feb 28, 2019

Download

Documents

dinhmien
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ączu tunelowym: symulacja i eksperymentnanospin.agh.edu.pl/wp-content/uploads/Poster_MC_ELTE2013.pdf · Precesja może by ć wzbudzona zewnętrznym zmiennym polem magnetycznym bądź,

Mikrofalowy nanooscylator oparty na magnetycznym złączu tunelowym: symulacja i eksperymentM. Czapkiewicz, M. Frankowski, W. Skowroński, T. Stobiecki

Katedra Elektroniki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

CelWstęp Mikrofalowy nanooscylator oparty na magnetycznym złączu tunelowym(Magnetic Tunnel Junction MTJ) generuje sygnał dzięki precesji wektora namagnesowania warstwy swobodnej. Detekcja sygnału odbywa się poprzez zjawisko spinowo-zależnego tunelowania przez cienką barierę izolatora. Tunelowa magnetorezystancja złącza zależy od kąta między wektorem namagnesowania warstwy swobodnej i twardej magnetycznie warstwy referencyjnej. Precesja może być wzbudzona zewnętrznym zmiennym polem magnetycznym bądź, wykorzystując spinową polaryzację prądu, transferem spinowego momentu pędu.

Podzi ęęęękowania/acknowledgements:The study was co-financed through the Swiss Contribution, project NANOSPIN-PSPB-045/2010,National Science Centre, grant 11.11.230.016 and Ministry of Science and Higher Education,Diamond Grant, projectDI2011001541.

Zasada działania nanooscylatorów

• Stworzone na bazie pakietu OOMMF narzędzie do symulacji swobodnych i wymuszonych oscylacji namagnesowania warstwy swobodnej w nanooscylatorach MTJ, po dopasowaniu parametrów symulacji, prawidłowo odtwarza obserwowaną odpowiedź magnetorezystancyjną złącza. Ponadto umożliwia ono analizę lokalnych zmian wektorów magnetyzacji, które nie są obserwowane bezpośrednio w eksperymencie.

Metody pomiarowe precesji spinu

Wnioski• Częstotliwość mikrofalowa nanozłącza może być przestrajana zarówno polem magnetycznym jak też i prądem stałym przepływającym przez złącze. Ponieważ oscylacje wektorów namagnesowania odbywają się wokół lokalnego efektywnego pola, które może być niejednorodne, dobroć rezonatora i czystość widmowa zależą nie tylko od stałych materiałowych, ale też od wzajemnej orientacji wektorów magnetyzacji warstwy swobodnej i referencyjnej.

Symulacje mikromagnetyczne

( ) ( )s seffs s s s p s pJ J

d m d mm H m a m m m b m m

dt dtγ α γ γ= − × + × − × × − ×

ur urur uur ur ur ur ur ur ur

Precesja magnetyzacji pod wpływem efektywnego pola magnetycznego+ transfer spinowego momentu pędu wskutek przepływu spinowo-spolaryzowanego prądu (Spin Transfer Torque STT) – równanie LLG z poprawką Slonczewskiego

J. C. Slonczewski, J. Magn. Magn. Mater. 159, L1 (1996)

PIMM – układ cienkowarstwowy przed nanofabrykacją

Narzędzie – OOMMF – patrz poster MN|p–29 (M.Frankowski)

PIMM pojedynczej warstwyParametry: 100x100 nm, komórka 2x2x2 nm, Ku = 40 kJ/m3 A = 13*10-12 J/m, α= 0.01, tstep=1 fs

Bex = 10 mT, tw=100 ps

0 5 10 15 200.0000

0.0005

0.0010

0.0015

0.0020

0.0025

Frequency (Hz)

Am

plitu

de

Problem: artefakty z powodu dyskretyzacji brzegu

0 5 10 15 200.0000

0.0005

0.0010

0.0015

0.0020

0.0025

0.0030

0.0035

0.0040

Frequency (GHz)

Am

plitu

de

Rozwiązanie: rozmycie magnetyzacji na brzeguBex = 10 mT tw=100 ps

PIMM układu dwóch różnych warstw ferromagnetyka z przekładką (PSV)Parametry: 300x300 nm, komórka 2x2x1 nm, Ku1 = 40 kJ/m3, Ku2 =600 kJ/m3

JEB = +0.0 mJ/m3, A = 13*10-12 J/m, α = 0.01, tstep=1 fs

Konfiguracja magnetyzacji antyrównoległa (AP) – jeden mod drgań

0 5 10 15 20 25

Frequency (GHz)

My F

FT

Am

plitu

de [a

. u.]

0 5 10 15 20 25

TM

R F

FT

Am

plitu

de [a

.u.]

f [GHz]

AP, Hy 10mT/100ms

-0.20

-0.15

-0.10

-0.02

0.00

0.02

0.0

0.2

0.4

mz

m ymx

0.26

0.28

0.30

0.32

-4.0x10-13

-2.0x10-13

0.0

2.0x10-13

0.0

2.0x10-12

4.0x10-12

mz

m ym

x

0 1 2

-0.1

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

my [a

.u.]

time [ns]

50 51 520

100

400

R [O

hm]

time [ns]

ST-FMR – nanozłącza z kontaktami RF

Parametry: • częstotliwość rezonansowa• tłumienie

0 5 10 15 20 25

Frequency (GHz)

Mx F

FT

Am

plitu

de [a

. u.]

0 5 10 15 20 25

Frequency (GHz)

My F

FT

Am

plitu

de [a

. u.]

0 5 10 15 20 25

Frequency (GHz)

Mx F

FT

Am

plitu

de [a

. u.]

0 5 10 15 20 25

TM

R F

FT

Am

plitu

de [a

.u.]

f [GHz]

AP, Hy 10mT/100ms

Konfiguracja magnetyzacji równoległa (P) – dwa mody drgań

Porównanie z eksperymentemST FMR MTJ SAF: CoFeB/MgO/CoFeB/Ru/CoFe/PtMn

3 4 5 6 7

250 350 450 550 650

FF

T [a

.u.]

Frequency [GHz]

External magnetic field (Oe)

Parametry: 250x125 nm, komórka 2x2x1 nm, KuFL= 1 kJ/m3, KuRL= 20 kJ/m3 KuSAF= 60 kJ/m3, JEB(MgO)= +0.006 mJ/m3, JEB(Ru)= -0.19 mJ/m3 EB = 80 mTA = 13*10-12 J/m, α = 0.017

STO MTJ SAF:

2 4 6 8 100

2

4

6

f [GHz]

P

ower

(nV

/Hz0.

5 )

External H1000 Oe

500 Oe

200 Oe

0 Oe

-200 Oe

-500 Oe

- 1000 Oe

Stworzenie narzędzia mikromagnetycznego opartego na metodzie elementów skończonych (Finite Elements Method FEM) do analizy widma odpowiedzi rezystancyjnej generowanej wskutek precesji swobodnej bądź wymuszonej lokalnych wektorów magnetyzacji w rzeczywistych złączach MTJ przeznaczonych do pracy jako nanooscylatory. Dopasowanie parametrów w celu otrzymania zgodności z eksperymentem.

( )θsin=ym

( )θ−−+

=

1cos2

PAPP

TMR

RRR

R

2 4 6 8 10

TM

R F

FT

am

plitu

de [a

.u.]

f [GHz]

CoFeB/MgO/CoFeB/Ru/CoFe/PtMn

KuFL

= 1 kJ/m3, V = 1.0 V (I = 2.4 mA), τ||+τ

⊥+F

Oe

Hext

>0, AP state

Hext

<0, P state

RL

FL

SAF

1.0 1.5 2.0 2.5

0

2

4

6

8

10

Po

wer

[n

V/H

z0.5]

Frequency [GHz]

DC current

-0.5 mA

-1 mA

-1.5 mA

-1.7 mA

Tłumiona precesja ← magnetyzacjiOscylacje magnetyzacji modulujące rezystancję →

W. Skowroński et al. APEX, 5 (2012) 063005