1 ACCESS Access Bileşenleri Tables (tablolar) iş ya da kuruluşunuzun belirli bölümleri ile ilgili bilgilerin depolandığı yer Queries (sorgular) bir veritabanında belirli bir bilgiyi bulmak için sorulan soru Forms (formlar) tablolara bilgi girişini kolaylaştıran, kullanıcıyı yönlendiren ve hataları denetleyen yer Reports (raporlar) istenen bilgilerin belirli bir düzende görüntülendiği yer Macros (makrolar) bir dizi Access komutunu otomatik olarak uygulama imkanı sağlar (komutları düğmelerle ilişkilendirme vb.) Modules (modüller) Access komut ve makrolarını genişletme ve Microsoft Visual Basic ve diğer Microsoft Office programları ile birleştirme imkanı sağlar Field Size (Alan Boyutu) veri uzunluğuna bir sınır getirilmesine yarar Format (Biçim) özel işaretler yardımı ile verinin görünüm biçimini değiştirir (![renk] renk değişikliği, ! verinin sola yaslanması, * verinin sağa yaslanması, < verinin küçük harflere dönüştürülmesi, > verinin büyük harflere dönüştürülmesi) Input Mask (Giriş Maskesi) seçili olan alanda veri girişi esnasında kullanıcıyı kısıtlar (Örn. L0L 0L0 için L harfi A'dan Z'ye herhangi bir harfi 0 ise 0'dan 9'a herhangi bir sayı anlamındadır) Caption (Resim Yazısı) sütun başlığı yazılır (bu kısım boş ise sütun başlığı olarak Field Name görünür) Default Value (Varsayılan Değer) seçili alana, kayıt girilirken buraya girilen değer kendiliğinden yazılır (Örn. Telefon Şehir Kodu ile ilgili alan için 0312 Default Value olarak verilebilir, kullanıcı isterse değişiklik de yapabilir) Validation Rule (Geçerlilik Kuralı) sayısal verinin belirli bir özellikte olması şartı ile veri girişi denetimi sağlanır. (Örn. > 1000) Validation Text (Geçerlilik Metni) Validation Rule belirlendiğinde, kullanıcının aykırı bir veri girişinde bulunduğu zaman karşılaşacağı hata mesajıdır ( Örn. Girilecek değer 1000 den büyük olmalıdır) Required (Gerekli) veri girme zorunluluğu olan alan için YES tersi durum için ise NO tanımlanır Allow Zero Length (Sıfır Uzunluk İzni) Data Type özelliği Text olan alanlarda sıfır uzunluklu metin girişine izin vermek için YES, tersi durum için ise NO tanımlanır
49
Embed
ACCESS - E-RTM · işlemi sabit diskte birden fazla işletim sistemi kullanımı ,belgelerin ,programların,yazılımların,dosyaların düzenli bir şekilde kullanımını sağlar.Bölümleme
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
ACCESS Access Bileşenleri
Tables (tablolar)
iş ya da kuruluşunuzun belirli bölümleri ile ilgili bilgilerin depolandığı yer
Queries (sorgular)
bir veritabanında belirli bir bilgiyi bulmak için sorulan soru
Forms (formlar)
tablolara bilgi girişini kolaylaştıran, kullanıcıyı yönlendiren ve hataları denetleyen yer
Reports (raporlar)
istenen bilgilerin belirli bir düzende görüntülendiği yer
Macros (makrolar)
bir dizi Access komutunu otomatik olarak uygulama imkanı sağlar (komutları düğmelerle ilişkilendirme vb.)
Modules (modüller)
Access komut ve makrolarını genişletme ve Microsoft Visual Basic ve diğer Microsoft Office programları ile birleştirme imkanı
sağlar
Field Size (Alan Boyutu) veri uzunluğuna bir sınır getirilmesine yarar
Format (Biçim)
özel işaretler yardımı ile verinin görünüm biçimini değiştirir
(![renk] renk değişikliği, ! verinin sola yaslanması, * verinin
sağa yaslanması, < verinin küçük harflere dönüştürülmesi, >
verinin büyük harflere dönüştürülmesi)
Input Mask (Giriş Maskesi)
seçili olan alanda veri girişi esnasında kullanıcıyı kısıtlar
(Örn. L0L 0L0 için L harfi A'dan Z'ye herhangi bir harfi 0 ise
0'dan 9'a herhangi bir sayı anlamındadır)
Caption (Resim Yazısı) sütun başlığı yazılır (bu kısım boş ise sütun başlığı olarak
Field Name görünür)
Default Value (Varsayılan Değer)
seçili alana, kayıt girilirken buraya girilen değer kendiliğinden
yazılır (Örn. Telefon Şehir Kodu ile ilgili alan için 0312
Default Value olarak verilebilir, kullanıcı isterse değişiklik de
yapabilir)
Validation Rule (Geçerlilik Kuralı) sayısal verinin belirli bir özellikte olması şartı ile veri girişi
denetimi sağlanır. (Örn. > 1000)
Validation Text (Geçerlilik Metni)
Validation Rule belirlendiğinde, kullanıcının aykırı bir veri
girişinde bulunduğu zaman karşılaşacağı hata mesajıdır ( Örn.
Girilecek değer 1000 den büyük olmalıdır)
Required (Gerekli) veri girme zorunluluğu olan alan için YES tersi durum için ise
NO tanımlanır
Allow Zero Length (Sıfır Uzunluk İzni)
Data Type özelliği Text olan alanlarda sıfır uzunluklu metin
girişine izin vermek için YES, tersi durum için ise NO
tanımlanır
2
Alan Türleri
Text alfabetik ya da alfanümerik veriler (maks. 255 karak.)
Memo açıklama,not ve düşünceler (32.000 karak.)
Number sayısal alanlar (alt / üst değeri Field Properties'de bulunan Field Size'da
tanımlanan değere bağlıdır)
Date/Time tarih ve saat (8 bytelık yer tutar)
Currency borç, alacak, maaş vb. (8 bytelık yer tutar)
AutoNumber otomatik veriler (Örn. Microsoft Access'in her öğrenciye özel bir kod
vermesi sağlanır) (4 bytelık yer tutar)
Yes/No küçük mü büyük mü?, kısa mı uzun mu? 8(1-2 bytelık yer tutar)
OLE Object resim, ses kayıtları veya çizimler gibi nesneler için kullanılır
Hyperlink metin ya da metin ve numara kombinasyonundan oluşmuş köprü (2048
karak.)
Lookup Wizard...
başka bir tablodaki (ya da list box veya combo box kullanarak değerler
listesinden) bir değeri seçilen alanda kullanabilme imkanı tanır (tipik olarak
4 bytelık yer tutar)
VERİ TABANI VE HESAPLAMA - EXCEL
EĞER:
Bir mantıksal sınama sonucunda; mantıksal sınamanın doğru olması durumunda hücreye bir değer, yanlış olması durumunda bir başka
değer yazdırmak için kullanılır.
Yukarıdaki örnekte ortalaması 45 ve üzeri olan öğrenciler için sonu sütununa geçti, 44 ve altı için kaldı yazdıran formül:
=EĞER(E2>44;"geçti";"kaldı") Veya =EĞER(E3<45;"kaldı";"geçti")
EĞERSAY(aralık; ölçüt)
Bir aralık içersinde verilen ölçüte göre sayma işlemi yapan formüldür.
Yukarıdaki örnekte E2 ile E4 hücresi arasında notu 45’ten büyük olanları saymak için;
=EĞERSAY(E2:E4,">55"))
ETOPLA(aralık;ölçüt;toplam_aralığı)
Bir aralık içerisinde ölçüte uyan değerleri toplamak için kullanılan formüldür.
Yukarıdaki örnekte E2 ile E4 hücresi arasında notu 45’ten yüksek olan kişilerin sözlü notlarını toplamak için kullanılan formül;
=ETOPLA(E2:E4;">45";D2:D4)
ORTALAMA:
Belirtilen hücrelerin veya hücre aralığının ortalamasını bulur.
Yukarıdaki örnekte 1.yazılı, 2.yazılı ve sözlünün ortalamasını bulduran formül:
=ORTALAMA(B2:D2)
MAKSİMUM:
Belirtilen hücrelerden veya hücre aralığından en büyük sayıyı buldurmaya yarar.
Yukarıdaki örnekte en büyük yazılı notunu bulduran formül:
=MAK(B2:C4)
MİNUMUM:
Belirtilen hücrelerden veya hücre aralığından en küçük sayıyı buldurmaya yarar.
Yukarıdaki örnekte en düşük sözlü notunu bulduran formül:
=MİN(D2:D4)
Indexed (Sıralı)
tablodaki kayıtların seçili alana göre sıralanmasını sağlar.
Bunun için Yes (Duplicates OK) seçilirse indexlenmiş alana
aynı veri birden fazla girilemez iken, Yes ( No Duplicates)
seçilirse bu kısıt ortadan kalkar ve alan sadece indexlenmiş
olur (Data Type özelliği Memo, Hyperlink ve OLE Object
olan alanlar indexlenemez)
3
DONANIM BİLGİSAYARIN TANIMI VE TEMEL ÇALIŞMA PRENSİBİ
Bilgisayar, kullanıcı tarafından giriş birimleriyle verilen sözel ve sayısal verileri işleyerek çıkış birimleri aracılığı ile
kullanıcısına sunan elektronik aygıtların genel adıdır.
Kişisel Bilgisayarlarda Çalışma Mantığı
Bilgisayar kullanımında en önemli unsur “İNSAN”dır. Bilgisayar bildiğimiz gibi bir bilgi işleme makinesidir. Ancak kendi
başına düşünemeyeceğinden bilgiler kullanıcısı tarafından girilir. Kendisine girilen bilgileri çok hızlı bir şekilde işleyerek çıktılara
dönüştürür. Bu tanımdan bilgisayarda bilgi işlemenin giriş, işleme ve çıktı olmak üzere 3 aşamada gerçekleştiğini söyleyebiliriz.
GİRİŞ İŞLEME ÇIKTI
Klavye Kasa Ekran (Monitör)
Fare Yazıcı
Optik Okuyucular
Joystick (Oyun Çubuğu)
BİLGİSAYARI OLUŞTURAN ÖĞELER
Bilgisayarı oluşturan öğeler genel olarak ikiye ayrılır. Bunlar; bilgisayarı oluşturan (gözle görünür) parçalar ile içersine
yüklenen programlardır. Yani bilgisayar iki bölümden oluşur:
Donanımlar: Bilgisayarı oluşturan, gözle görünür, elle tutulur bütün parçalara denir. Bunlar arasında klavye, fare, monitör, kasa,
yazıcı, tarayıcı ve kasa içersinde bulunan parçalar (işlemci, saklama birimleri, güç kaynağı, RAM hafıza çipleri, bağlantı kabloları)
bulunur.
Yazılımlar: Bilgisayar içersinde yüklenen her türlü programı ifade eder. İşletim sistemi ve uygulama yazılımları (Paint, Wordpad,
Word, Excel, Windows Gezgini... vs).
Bildiğimiz gibi donanım denince akla bilgisayarın gözle görünür elle tutulur her türlü parçası gelir. Bunun yanında kasa içersindeki
birimler donanım sınıfına girmektedir.
A. Giriş Birimleri
Bilgisayarla iletişim kurulmasını sağlayan ve istenilen bilgilerin bilgisayara girilmesini sağlayan donanımlardır.
Klavye: Bilgisayarla yazı yazmaya yarayan ve daktiloya benzeyen alettir. Yabancı diller için düzenlenmiş türüne “Q Klavye”, Türk
alfabesine göre düzenlenmiş olanına “F Klavye” denir. Klavye girişine takılır.
Fare: Bilgisayarın kolayca yönetilmesi için geliştirilmiş hemen hemen en ucuz parçasıdır. Pek çok şekli ve türü bulunan fare, basit
yapısına rağmen bugünkü bilgisayarların en önemli parçasıdır. Fare girişine takılır.
Tarayıcı: Fotoğraf, grafik, çizim, resim... gibi kağıt üzerinde yer alan bilgilerin bilgisayara girilmesinde kullanılır. Bir fotokopi
makinesi gibi çalışır.
Web Kamerası: Hareketli video görüntülerinin bilgisayara girilmesinde kullanılır. Normal bir kamera gibi çalışır.
B. Sistem Birimleri
Bilgisayara girilen bilgileri işleyen birimlerdir.
İşlemci: Bilgisayarın her türlü işlemini gerçekleştiren ve yöneten en önemli parçasıdır. Bilgisayarın hızı, işlemcinin modeli ile
doğrudan alakalıdır. Ek bilgi olarak üç bölümden oluştuğunu (Kontrol Birimi, ALU(Aritmetik ve Mantıksal işlemlerin yapıldığı
bölüm) ve Register(ön) bellek) söyleyebiliriz. Anakart üzerindeki işlemci yuvasına takılır.
RAM Bellek: Programların çalıştırılması için saklama birimlerinden çağırılıp yüklendiği bilgisayarın çalışma hafızasıdır. Ne kadar
büyük olursa bilgisayar o kadar rahat çalışacaktır. Anakartta RAM yuvalarına takılır. Geçici hafıza birimidir.
Güç Kaynağı: Kasa içersinde bilgisayara şebekeden gelen elektriği gerekli birimlere dağıtan birimdir ve satın alınan boş kasa ile
birlikte gelir. Buradaki bir arıza yada kısa devre bilgisayarda ciddi hasarlara neden olabilir.
PORT’lar: Bilgisayara dışardan takılan cihazlar için kasada bulunan girişlerdir. LPT, COM ve USB türleri mevcuttur. LPT(Parelel)
genellikle Yazıcı ve tarayıcı için (ayrıca laplink bağlantısı ile başka bilgisayarlara bağlanmak için); COM(Seri) Modem gibi iletişim
cihazları için kullanılır. USB ise yeni bir teknolojidir ve web kameraları ile özel modemlerin bağlantısı için kullanılır.
Sistem Kartları: Her biri özel bir amaç için üretilmiştir. Kasa içersindeki anakarta takılırlar.
Ekran Kartı: Sistemden aldığı sinyalleri alıp görüntüye dönüştürerek monitöre ileten karttır. Normalde anakarta takıldığı halde bazı
sistemlerde anakart üzerinde bir çip olarak yer alabilmektedir.
Ses Kartı: Sistemden aldığı sinyalleri sese dönüştürerek hoparlöre ileten, yada dışardan gelen sesleri bilgisayarın anlayabileceği hale
getiren karttır. Normalde anakarta takıldığı halde bazı sistemlerde anakart üzerinde bir çip olarak yer alabilmektedir.
Ethernet Kartı: Yerel ağ (birbirine yakın olan bilgisayarlarla kurulan ağ) üzerindeki bilgisayarların birbiri ile haberleşebilmesini
sağlar.
4
Faks / Modem Kartı: Bilgisayarın telefon hattı üzerinden başka bilgisayarlarla yada faks makineleriyle haberleşmesini ve bilgi
alışverişinde bulunabilmesini sağlayan özel bir karttır. Bilgisayarın içersinden anakarta takılan (Internal) modelleri yaygındır. Ancak
dıştan (External) kablo ile bağlanan modemler daha verimli ve hızlıdır. Temel çalışma mantığı bilgisayardan aldığı bilgileri telefon
hattı üzerinden geçebilecek şekilde kodlayarak paketlemek, yada telefon hattı üzerinden paketlenmiş olarak gelen bilgileri
bilgisayarda kullanılabilir verilere çevirmektir.
Kablolar: Kasa içersinde ve dışında yer alan donanımları birbirine bağlamak için kullanılır.
D. Saklama Birimleri
Bilgisayarların belkide en kullanışlı özelliği üretilen bir bilgiyi saklayabilmesidir. Bunun için kullandığı birimlere saklama birimleri
denir. Manyetik yapılılar; sabit disk, disket ve ZIP sürücüler, optik yapılılar CD sürücülerdir.
Sabit Disk: Bilgisayarın merkez saklama birimidir ve en yüksek saklama kapasitesine sahiptir. İç yapısı üst üste dizili manyetik
diskler şeklindedir. Her bir manyetik disk izlerden ve sektörlerden oluşur. Sabit disk içersinde her bir disk başına 2 tane okuma kafası
(iğne) düşmektedir. Kasa içersinde yer alır ve anakarttaki “Primary Master” portuna bağlanır.
Disket: Saklama kapasitesi oldukça düşüktür (1.44 MB) ve çok yavaş çalışır. Ancak küçük dosyaları bir bilgisayardan diğer bir
bilgisayara taşımak için kullanılır. 3.5” lik Floppy Diskler ve disket sürücüleri şimdilik bütün bilgisayarlarda standarttır.
CD Sürücüler (CD – ROM / CD – RW / DVD): Saklama kapasitesi standart 650 – 700 MB arasında olan oldukça kullanışlı saklama
birimleridir. CD – ROM sürücü yalnızca CD’lerde kayıtlı hazır bilgileri okur. Ancak bir CD – RW (Writer) Kayıt cihazınız varsa
bilgisayarınızdaki her türlü veriyi CD’ye kaydederek saklamanız mümkündür. CD Kaydedici cihazlar her türlü CD yapabilir ve
çoğaltabilir. DVD sürücüler ise yeni bir teknolojidir. Genellikle film CD’si amaçlı olarak kullanılan DVD, ekranda oynamakta olan
filmin sesinin, dilinin, altyazısının ve hatta kamera açısının değiştirilebileceği, yeni yaygınlaşan üstün bir saklama birimi türüdür.
Sıkıştırması ile 8 saatlik bir filmin tek bir CD’de toplanabilmesine olanak verir.
YAZILIMLAR
Bilgisayara yüklenen her türlü programa yazılım denir. Virüslerde yazılımdır. Bazı yazılımlar olmadan bilgisayar donanımları hiçbir
işe yaramaz.
A. Sistem Yazılımları
Temelde bilgisayarı çalıştıran ve donanımların birbirleriyle haberleşmesini sağlayan yazılımlardır. Bunlar tür yazılımlar olmadan
bilgisayarı çalıştırabilmek mümkün değildir.
BIOS: Anakartta bir çipte yüklü olan küçük bir programdır, ancak bilgisayarın çalışmasında önemli bir rol üstlenir. Bilgisayarın
açılışında çalışma ortamlarını ve bilgisayarı testten geçirir. Kendisine
daha önceden yapılmış olan ayarlar doğrultusunda bilgisayarın
donanımlarını testten geçirir. Bilgisayarın kontrolü için gerekli olan giriş
birimlerinin (klavye ve farenin) bağlı olup olmadığını, sistemde ne kadar
RAM olduğunu, RAM’lerin sağlam olup olmadığını kontrol eder. Daha
sonra ise saklama birimlerini algılayarak işletim sistemi bilgilerini
nereden alacağını denetleyen BIOS, eğer bir sorunla karşılaşırsa hemen
kullanıcıyı uyararak gerekli düzeltmelerin yapılmasını ister. Daha sonra
kendisine kaydedilmiş olan sıra ile saklama birimlerinde
işletim sistemini arar bulur ve yükleyerek bilgisayarı çalışır duruma
getirir. (Ayarlar değiştirilmediği takdirde BIOS, işletim sistemini sırası ile
önce diskette, sonra sabit diskte, en son olarakta CD- ROM’da arar)...
Sürücüler: Bir anlamda donanımların kendilerini işletim sistemine
tanıtmak için kullandıkları kimlikleridir diyebiliriz. Her donanımın
kendisini Windows ortamında çalıştırabilmek için Windows altındaki
“Drivers” klasörüne kopyalamak zorunda olduğu sürücüleri vardır.
Bu sürücüler ilgili donanımın kutusunun içindeki bir Disket veya CD
içersinden bilgisayara yüklenir. Sürücüler yüklenmezse o donanım çalışmaz. Örneğin yeni aldığınız bir ses kartını bilgisayarınıza
taktığınızda Windows bu donanımı tanımıyorsa, aldığınız ses kartı ile birlikte gelen sürüleri bilgisayarınıza yüklemek zorundasınız.
İŞLETİM SİSTEMLERİNİN KURULUMU
İşletim sistemlerini kurulmadan önce sabit disk bölümleme işlemleri yapılır,biçimlendirilir ve işletim sistemi bilgisayara
kurulur.Diski bölümleme işlemlerini FDISK,biçimlendirme işlemlerini yapan komut FORMATTIR.
FDISK(Bölümleme):Sabit diskin bölümlere ayrılarak kullanılmasını sağlayan MS-DOS ortamında çalışan bir komuttur.Bölümleme
işlemi sabit diskte birden fazla işletim sistemi kullanımı ,belgelerin ,programların,yazılımların,dosyaların düzenli bir şekilde
kullanımını sağlar.Bölümleme esnasında işletim sistemi ile depolama birimlerinin anlaşmasını sağlayan dosya sistemleri seçilir.
Dosyalama sistemleri FAT 16, FAT 32 ve NTFS dir.DOS ve WINDOWS 95 te FAT 16 ,WINDOWS 98 de FAT 32 ,WINDOWS XP
de NTFS KULLANILIR.
FORMAT(Biçimlendirme):Fdisk ile bölümlenmiş sabit diskleri ,bölümlenmemiş sabit diskleri biçimlendirmek için kullanılan MS-
DOS ortamında çalışan bir komuttur.Format komutu ile biçimlendirilen disklerdeki tüm bilgiler tamamen silinir.
Tüm bu işlemler yapıldıktan sonra işletim sistemi kurulum cd si CD-ROOM sürücüye yerleştirilip cd içerisinden SETUP.EXE dosyası
çalıştırılır ve kurulum başlatılır.
Award Modular BIOS v.4.23 Intel Pentium IV CPU found CPU Clock at 1400 Mhz RAM Test: 256 MB OK Detecting IDE Drives: Primary Master: Quantum Bigfoot Secondary Master: Not Found Primary Slave: Creative CD – 52X Secondary Slave: Yamaha CD-RW 8824 SYSTEM TEST OK.
Windows 98 Başlıyor...
5
AĞ TEMELLERİ İki yada daha çok bilgisayarın bir birine bağlanmasına bilgisayar ağı (network) denir. Ağ içindeki bilgisayarlar birbiriyle
iletişim kurabilirler ve veri paylaşırlar.
LAN (Local Area Network)
Belli sayıda bilgisayardan ve belli bir alan içinde oluşturulan küçük bilgisayarlara ağ denir. Örneğin 10 kullanıcı ve tamamı
bir ofis içinde oluşturulan küçük bilgisayar ağlarına LAN denir.
WAN (Wide Area Network)
Ağların coğrafi alan ve kullanıcı sayısı tarafından büyük olması durumunda WAN (Wide Area Networks) kavramı ortaya
çıkar.
Neden Bilgisayar Ağlarına Gereksinim Duyulur?
Bilgisayar ağlarına duyulan gereksinimin temel nedeni veri kaynaklarını paylaşmak ve iletişim kurmaktır. Veri paylaşmak sabit
disklerde yer alan klasörlerin ve dosyaları birçok kişi ya da istenilen diğer kişiler tarafından kullanılması anlamındadır. İletişim ise
kullanıcıların bir birine elektronik-posta göndermesi anlamındadır.
Bilgisayar ağlarının bir diğer kullanım alanı da yazıcılar ve diğer çevre birimlerinin paylaşımıdır. Diğer bir ağ kullanımı da
uygulamaların paylaşımıdır. Örneğin bir bilgisayarda yüklü bir programın diğer bilgisayarlar tarafından kullanılması.
Bilgisayar ağlarına duyulan gereksinimi şu şekilde özetlemek olasıdır:
Veri paylaşımı
Elektronik-posta
Çevre birimlerini paylaşmak
Uygulamaları ortak kullanmak
NETWORK'ÜN YARARLARI
Bilgisayarları bir ağ oluşturmak üzere birbirine bağlanması şu yararları sağlar:
-Bilgilerin paylaşımı.
-Merkezi yönetim ve desteği.
-Kurumsal çalışma, güvenlik,
Bir şirket ortamında bilgilerin bölümler, şubeler arasında paylaşımı o şirket için çok önemlidir. Bunun dışında elektronik posta
göndermek, belgeleri birlikte oluşturmak gibi olanaklar kullanıcılara büyük faydalar sağlar.Bilgisayarlar arasında ağ kurulması ayrıca
yönetim ve destek görevlerinin de kolayca yapılmasını sağlar. Ağ yöneticisi tek bir yerden ağ üzerindeki diğer bilgisayarları
yönetebilir. Örneğin bir programı yüklemek ya da kullanıcının bir sorunu gidermek için kullanıcının bilgisayarına gitmeye gerek
kalmadan ağ üzerinden (uzaktan) müdahale edilebilir.
AĞ TOPOLOJİLERİ
Topology (yerleşim ve bağlantı biçimi), bilgisayarların birbirine nasıl bağlandıklarını tanımlayan genel bir terimdir. Yaygın
olarak kullanılan topology türleri şunlardır:
-Bus
-Ring
-Star
-Mesh
Bus topology, bilgisayarların bir ana kablo ile birbirine bağlandığı şekildir. Ring topology ise bir halka biçiminde bilgisayarların
birbirine bağlanmasıdır. Star topology ise bilgisayarların bir merkezi aygıt aracılığıyla birbirine bağlandığı şekildir. Mesh topology ise
bütün bilgisayarların birbirine bağlandığı bir bağlantı biçimidir.
Mesh topology'nin yaygın olarak kullanılmadığını görüyoruz. Bunun nedeni gereksiz yere çok sayıda bağlantının yapılmasıdır.
Günümüzde en yaygın olarak Star topology türünün seçildiğini görüyoruz. Bunun başlıca nedeni merkezi bir aygıttan dağıtılan
kablolama şekli, fiyat ve performans gibi özelliklerdir.
A. BUS TOPOLOJİ
Bus yerleşim biçimi doğrusal bir hat olarak bilinir. Bütün makinelerin tek bir kabloya bağlı oldukları bir ağ türüdür.
Bus topology için söylenebilecek bütün teknik ayrıntılar Ethernet teknolojisine bağlıdır.
B. STAR TOPOLOJİ
Star yerleşim biçiminde bilgisayarlar merkezi biçimde konuşlandırılan bir hub'a bağlı olarak çalışırlar. Bilgisayarlar
tarafından üretilen sinyaller önce hub'a ulaşırlar ardından diğer bilgisayarlara ulaştırılırlar.
Star yerleşim biçimde bütün bilgisayarlar bir hub'a bağlıdır. Diğer bir deyişle bütün bilgisayarlara hub'tan bir kablo çekilir. Bu
merkezi dağıtım sistemi yıldız yerleşim biçimde her bilgisayara özel bir kablo çekilmesini böylece herhangi bir kablo arızasının
sadece o bilgisayarı etkilemesi sağlar. Böylece tüm network çökmez. Ancak merkezi dağıtım birim hub'ın bozulması durumunda ise
bütün network çöker.
Star, en eski yerleşim biçimlerindendir. İlk olarak PBX (private Branch Exchanges) olarak adlandırılan analog ve sayısal anatharlama
aygıtları olarak karşımız çıkmışlardır. Star yerleşim biçiminde bütün istasyonlar merkezi bir noktaya bağlıdırlar. Buna "hub" denir.
Star topoloji bugün bus'in yerine geçmiş ve UTP (genellikle Twisted-Pair kablo) kablo ile birlikte yaygın olarak kullanılmaktadır.
Fiziksel Star-Wired Ring yerleşim biçiminde ise birden çok hub kullanılır. Hub'a bağlı bilgisayarlar Star yerleşim biçimini
oluştururlar.
6
Bu yerleşim biçimin şu üstünlükleri vardır:
-Tek bir kablo sorununun bütün network'ü etkilememesi.
-Daha iyi bir network yönetimi.
-Network'e PC eklemek ve çıkarmak kolay.
Bu yerleşim biçiminin zayıf yönleri ise şunlardır:
-Bütün birimlerin bağlı olduğu hub'ın bir sorunu bütün network'ü etkiler.
-Bütün birimler için tek bir kablo hattının çekilmesi maliyeti
ETHERNET
En yaygın kullanılan LAN teknolojisidir. Öyle ki ağ bağdaştırıcı kartları (network adaptörleri) bir Ethernet kartı diye
adlandırılır. Ethernet teknolojisi bugün LAN ortamındaki teknolojiyi ifade eder. Böylece birimleri, hızları ve diğer standartları
belirler.
Ethernet Nasıl Çalışıyor
Ethernet, verilerin kabloyla iletilmesi sağlayan bir teknolojidir. Bu iletimde CSMA/CD tekniği kullanılır. Bu erişim yönteminde
network üzerindeki bütün bilgisayarlar network kablosunu sürekli kontrol ederler. Kablonun boş olduğu algıyan veriyi gönderir . Bu
arada eğer kabloda veri varsa o zaman veri hedefine ulaşıncaya kadar beklenir. İki bilgisayarın paketleri kabloda karşılaşırlarsa
çarpışma (collision) oluşur
Veri Paketleri
Network içinde bilgisayarlar arasında yapılan veri transferinde veriler paket (packet) denilen küçük parçalara bölünür. Paketler
bilgisayarların kabloyu paylaşmasını sağlar. Ayrıca veri transferinde hata oluştuğunda da yalnızca bozulan paketler yeniden
gönderilir.
MAC Adresi
Ethernet networklerinde her bilgisayarı tek bir adresi vardır. Buna node denir. Ethernet networkünde bu bilgi 48-bitlik MAC adresidir.
Her network kartı (network adaptör) tek bir MAC adresine sahiptir. 48-bitlik adres bilgisi 2^48 (281,474,976,710,656) olası adres
bilgisinin oluşturulmasını sağlar. Bunun diğer bir anlamı da bir Ethernet networkünde 281 trilyon makine bulunabilir.
MAC adresleri IEEE tarafından rezerve edilerek üretici firmalar verilir. Böylece dünya üzerinde iki aynı MAC adresinin olması
engellenir.
MAC Adreslerini Kullanmak
MAC adresleri network üzerindeki her bilgisayarın hangi paketi işleyeceğini belirler. Bir bilgisayar bir data paketini gönderdiğinde,
paket her iki yönde de ilerler. Bu sırada diğer bilgisayarlar ağı dinler ve paket üzerindeki MAC adresinin kendi MAC adresleri olup
olmadığını kontrol ederler. Bilgisayar kendi MAC adresine sahip bir paketi gördüğünde, paketi açar ve verileri işlemeye başlar.
PHP
PHP yorumlayıcısı, bu "programı" çalıştırabilmek için dosyanın içinde PHP komutlarını arar. PHP komutları
birinci bölümde gördüğümüz gibi iki şekilde yazılabilir:
1. <?PHP .... ?>
2. <? .... ?>
Bunlara PHP komut ayracı denir; birinci türü uzun veya standart ayraç sayılır; ikincisine ike "kısa ayraç" denir.
PHP kodlarımız, oluşturulmasını istediğimiz sayfanın HTML kodları ile tabir yerinde ise içiçe yazılır.
<?PHP
print "Merhaba Dünya!";
?>
Sayfalara yorum eklemek için;
<?PHP
/*
Bu satır da PHP'nin çok-satırlı yorum bölümü..
Bunu da PHP yorumcusu asla dikkate almaz
Buraya istediğimiz kadar yorum yazabiliriz.
*/
print "Merhaba Dünya!";
// Bu ise PHP'nin tek satırlı yorum bölümü
# Bu satırları da PHP yorumcusu dikkate almayacaktır.
?>
7
Değişkenler
PHP'de de, bir çok başka bilgisayar programlama dilinde olduğu gibi değişkenlerin içine bir değer konmadan
önce tanımlanması mümkündür; fakat gerekli değildir. Değişkenleri adının önüne $ işareti koyarak tanımlarız:
$adi = "Reşit";
$soyadi = "Gülen";
$123 = 123;
$sevdigiRenk = "yeşil";
Veri Türleri
PHP açısından dünyada altı tür değer vardır:
Tamsayı (Integer): 5,124, 9834 gibi
Çift (Double): 3,567 gibi
Alfanümerik (String): "Reşit" gibi
Mantıksal (Boolean): doğru (true)/yanlış (false) gibi
Nesne (Object)
Dizi (Array)
Tür Değiştirme
Bir değişkenin değerinin türü hakkında kuşkunuz varsa, en emin yol bunu PHP'nin kendisine sormaktır. Bu
sorgulamayı gettype() fonksiyonu ile yaparız.
Escape
şu satırdaki, ters-bölü işareti dikkatinizden kaçmamış olmalı:
print "İkinci değişkenin adı: \$alfanumerik<br>";
PHP için özel anlamı olan işaretlerin anlamlandırılmasını önlemek ve bu işaretleri düz metin saymasını
sağlamak için bu işaretlerin önüne ters-bölü işareti koyarız.
şöyledir:
\' Tek tırnak
\" Çift tırnak
\\ Ters-bölü
\$ Dolar işareti
\n Yeni Satır (New Line)
\r Satır Başı (Return)
\t Sekme (Tab) karakteri
Kimi zaman bir değişkene atadığımız değerin türünü değiştirmek gerekir. Bunu settype() fonksiyonu ile
yaparız.
isset() ve unset()
isset() fnksiyonu, PHP'nin bir değişkenin içinde değer bulunup bulunmadığını sınamasını sağlar. unset() ise
varolan bir değişkeni yok eder.
if (isset($bir_degisken)) {
print( $bir_degisken );
}
else {
unset($bir_degisken);
}
8
Bu kod parçası, $bir_degisken isimli dğişkenin içi boş değişse, içeriğini görüntüleyecek, içi boş ise varlığına
son verecektir.
empty()
isset() fonksiyonun tersi işleve sahiptir; bir değişkene değer atanmamışsa, veya değeri sıfır veya boş
alfanümerik (null string) ise, doğru (True) değeri verir.