SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU
FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY
LABORATORYJNEJ
Gdańsk, 12.12.2013
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
2
Krótki wykład o tym, dlaczego nie warto działać w Kołach Naukowych... dr Wojciech Glac, Katedra Fizjologii Zwierząt i Człowieka,
Wydział Biologii, Uniwersytet Gdański
Jak wiadomo powszechnie, czasu i śmierci ubłagać nie sposób. Czas płynie,
nie czeka i nie można go cofnąć. Tym bardziej nie warto poświęcać go na pracę
w Kole Naukowym. Czasu spędzonego na badaniach naukowych, seminariach,
akcjach popularnonaukowych, konferencjach i dysputach naukowych nikt nikomu nie
zwróci. A jednak zdarzają się ludzie, na których widok krążących po tarczy zegara
wskazówek nie robi wrażenia. Dlaczego?
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
3
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
4
Badania preformulacyjne nad nośnikami krzemionkowymi dla
chlorowodorku doksorubicyny Adrian Szewczyk, Magdalena Prokopowicz, Wiesław Sawicki,
Katedra i Zakład Chemii Fizycznej,
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. farm. Wiesław Sawicki
Opiekun Koła: dr hab. n. farm. Joanna Nowakowska
W ramach działalności naukowej prowadzone są badania nad opracowaniem
procedury otrzymywania na drodze syntezy zol-żel nowych mezoporowatych
nośników krzemionkowych z chlorowodorkiem doksorubicyny. Nośniki te,
w określonych przypadkach medycznych, mogłyby pełnić podwójną rolę. Po
pierwsze, w sposób celowany i kontrolowany uwalniać substancję leczniczą do miejsca zmienionego nowotworowo.
Po drugie, regenerować ubytki kostne i zespalać tkankę kostną poprzez
tworzenie się węglanowego hydroksyapatytu na ich powierzchni.W badaniach główną
uwagę skupia się na ustaleniu optymalnych warunków syntezy nośników
krzemionkowych, określeniu ich aktywności powierzchniowej oraz zbadaniu wpływu
wprowadzonej ilości substancji leczniczej do nośników na jej dostępność
farmaceutyczną.
Wyniki badań są systematycznie prezentowane na konferencjach i zjazdach
w formie wystąpień ustnych i plakatów. Na 21st International Student Scientific
Conference otrzymano wyróżnienie za prezentację ustną. Dodatkowo, osiągnięcia
naukowe są opisane w publikacji "The bioactivity studies of drug-loaded mesoporous silica-polydimethylsiloxanexerogels using FTIR and SEM/XEDS" Journal of
Molecular Structure, 2014, 1056–1057, 6, 262-266.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
5
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
6
Badania nad fizykochemicznymi właściwościami
amorficznego indapamidu Wojciech Gostomczyk, Katedra i Zakład Chemii Fizycznej,
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Wiesław Sawicki,
Opiekunowie naukowi projektu: dr hab. Krystyna Pieńkowska,
prof. dr hab. Wiesław Sawicki
Prowadzony projekt badawczy w ramach działalności SKN dotyczy oceny
właściwości fizykochemicznych substancji leczniczych w postaci amorficznej.
Substancje lecznicze w stanie stałym występują w postaci krystalicznej, amorficznej
albo jako kombinacja obu tych form. Wzmożone zainteresowanie tematyką badań
aktywnych substancji leczniczych w postaci amorficznej z grupy II i IV Systemu Klasyfikacji Biofarmaceutycznej (BCS) związane jest z obserwacją pozytywnego
wpływu na niektóre właściwości fizykochemiczne, w tym na zwiększenie
rozpuszczalności, szybkości rozpuszczania i zdolności do kompresji (tabletkowania).
Forma amorficzna posiada jednak wady, ponieważ w bardzo wielu przypadkach
substancja charakteryzuje się ograniczoną stabilnością fizyczną (tendencje
do rekrystalizacji) i chemiczną (degradacja cząsteczki po wpływem różnych
czynników).
Indapamid stosowany jest w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Ze względu na
ograniczoną rozpuszczalność należy do II klasy w systemie klasyfikacji BCS,
co oznacza, że charakteryzuje się małą rozpuszczalnością i dobrym wchłanianiem.
Celem tego etapu badań była ocena parametrów stabilności fizycznej i chemicznej formy krystalicznej i amorficznej indapamidu uzyskanej przy pomocy
witryfikacji, mielenia kulowego i kriomielenia. W celu oceny stabilności, próbki
indapamidu amorficznego i krystalicznego przechowywano przez rok w warunkach
pokojowych, w cieplarce, część poddano testowi przyspieszonego starzenia
oraz testowi fotostabilności, a następnie zanalizowano wykorzystując technikę
spektroskopii w podczerwieni FTIR oraz ocenę wizualną.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
7
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
8
SKN ISPE – wrota do świata przemysłu farmaceutycznego Adrian Kamola, Anna Sosnowicz, Katedra i Zakład Farmacji Stosowanej,
Kierownik Katedry i Opiekun Koła: prof. dr hab. Małgorzata Sznitowska
Studenckie Koło Naukowe ISPE przy Katedrze i Zakładzie Farmacji
Stosowanej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego powstało wiosną 2002 roku, jako
oddział International Society for Pharmaceutical Engineering (ISPE) – organizacji
zrzeszającej specjalistów różnych dziedzin, zaangażowanych w produkcję
farmaceutyczną. Takie studenckie koła ISPE tworzone są w ośrodkach akademickich,
głównie w USA. Koło ISPE GUMed było pierwszym w Polsce (obecnie funkcjonują
jeszcze koła w Poznaniu oraz na Politechnice Gdańskiej).
Zgodnie ze statutem ISPE opiekę nad kołem sprawują zarówno przedstawiciele
uczelni, jak również przemysłu farmaceutycznego. Ze strony przemysłu opiekunem
naszego koła został Pan Dyrektor Andrzej Szarmański z ZF Polpharma (członek zarządu ISPE Polska). Warunkiem rozpoczęcia działalności w kole jest ukończenie
zajęć z technologii postaci leku na III roku studiów. Co roku zrzeszamy około 60
studentów.
Spotkania członków koła odbywają się raz w miesiącu. W ramach prac koła
studenci, na podstawie artykułów z prestiżowych czasopism branżowych,
przygotowują krótkie streszczenia w formie prezentacji. Doniesienia dotyczą
aktualnych problemów i praktycznych rozwiązań stosowanych w przemyśle
farmaceutycznym. W kręgu zainteresowań koła znajdują się nie tylko zagadnienia
bezpośrednio związane z technologią postaci leku, organizacją produkcji, ale nawet
marketingiem farmaceutycznym. Na każde ze spotkań zapraszani są goście –
pracownicy wytwórni farmaceutycznych lub innych firm i instytucji związanych
z przemysłem farmaceutycznym. Dzielą się oni swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami oraz opowiadają o funkcjonowaniu zakładu, w którym pracują.
Nasza działalność nie ogranicza się jednak tylko do comiesięcznych spotkań na
Wydziale. Studenci aktywnie włączają się w imprezy organizowane przez GUMed,
takie jak: Piknik na Zdrowie oraz Medyczny Dzień Nauki. Na specjalnie
przygotowanych stoiskach członkowie koła starają się w prosty, zrozumiały i jak
najciekawszy sposób przedstawić tajemnice firm farmaceutycznych i skorzystać
z okazji w doradzaniu pacjentowi.
Członkowie koła uczestniczą ponadto w programie wizyt w wytwórniach
farmaceutycznych. Każdego roku organizowane są wyjazdy edukacyjne do zakładów
farmaceutycznych zlokalizowanych zarówno w okolicach Trójmiasta, jak i w dalszych
rejonach Polski. Niewątpliwie aktywna działalność w kole przygotowuje studentów do pracy
w przemyśle farmaceutycznym i współpracy z firmami farmaceutycznymi,
ale pozyskana wiedza doskonale służy też pracy w aptece.
Więcej informacji na temat działalności koła można znaleźć na naszej stronie
internetowej pod adresem: http://ispegda.weebly.com, na którą wszystkich
zainteresowanych serdecznie zapraszamy.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
9
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
10
Działalność Studenckiego Koła Naukowego przy Katedrze
Biofarmacji i Farmakodynamiki Martyna Józefowicz, Monika Mironiuk, Katedra Biofarmacji
i Farmakodynamiki, Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. farm. Roman Kaliszan
Opiekun Koła: mgr Damian Szczesny
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Biofarmacji i Farmakodynamiki
zrzesza studentów IV, V i VI roku farmacji. Celem Koła Naukowego jest rozwijanie
zainteresowań i pogłębianie wiedzy z zakresu farmakologii i bioanalityki. Tematyka
naszych spotkań nawiązuje do spraw interesujących osoby z poszczególnych lat
studiów. Na spotkaniach dla IV roku omawiane są przypadki kliniczne
i rozwiązywane są zaistniałe w nich problemy lekowe. Studenci mają także szanse zapoznania się z pracami badawczymi realizowanymi przez pracowników naukowych
Katedry Biofarmacji i Farmakodynamiki oraz ich aktualnymi osiągnięciami. Studenci
V roku zajmują się pracą w laboratorium, a swoje wyniki przedstawiają na
spotkaniach seminaryjnych. Biorą także udział w szkoleniach z programów
przydatnych podczas pisania pracy magisterskiej. Dla VI roku odbywają się spotkania
z osobami pracującymi w aptekach, dotyczące problemów takich
jak realizacja recept czy też rozmowa z "trudnym pacjentem".
Działalność naukowa naszego Koła jest oparta o różne projekty, prowadzone
przez pracowników i doktorantów Katedry. Jednym z tych projektów jest praca
pt. „Opracowanie minimalnego modelu opisującego farmakokinetykę propofolu
w ujęciu fizjologicznym” („Development of a minimal physiologically-based pharmacokinetic model of propofol”), realizowana przy współpracy z dr. hab. Pawłem
Wiczlingiem. Celem tego projektu będzie uproszczenie literaturowych fizjologicznych
modeli propofolu do modeli kompartmentalnych, w trakcie badań opracowana
zostanie także metoda analityczna, służąca do ilościowego oznaczania propofolu
w osoczu krwi z wykorzystaniem technik chromatograficznych. Projekt ten jest
kontynuacją badań, których pierwsze rezultaty przedstawiono na konferencji
„7th Polish-German Symposium on Pharmaceutical Sciences”.
Dodatkowym zadaniem Koła Naukowego jest upowszechnianie fachowej
wiedzy na temat bezpieczeństwa farmakoterapii. Co roku nasze Koło bierze aktywny
udział w Pikniku na Zdrowie oraz Medycznym Dniu Nauki, na które przygotowywane
są materiały dotyczące metod analizy substancji leczniczych oraz bezpiecznej
farmakoterapii powszechnie stosowanych leków. Prezentujemy także urządzenia wykorzystywane w doświadczeniach na zwierzętach oraz proste metody
eksperymentalne, m.in. chromatografię bibułową.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
11
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
12
Zewnątrzkomórkowy katabolizm nukleotydów adeninowych na
powierzchni zastawek świńskich Marta Toczek , Barbara Kutryb, Małgorzata Kapczyńska, Marcin Lipiński,
Katedra i Zakład Biochemii, Kierownik katedry: prof. dr hab. med. Julian
Świerczyński, Opiekun Koła: dr hab. Ewa Słomińska
Zewnątrzkomórkowe enzymy katabolizmu nukleotydów adeninowych takie jak
ekto- difosfohydrolazatrifosfonukleozydowa (eNTPD), ekto-5’-nukleotydaza (e5N)
i ekto- deaminaza adenozyny (eADA), odpowiedzialne za regulację
zewnątrzkomórkowego stężenia nukleotydów adeninowych oraz adenozyny, biorą
udział w regulacji reakcji zapalnej, odpowiedzi immunologicznej, czy też agregacji
płytek krwi. Wydawać się zatem może, że zaburzenia ich aktywności mogą nieść za sobą poważne implikacje. W odniesieniu do zastawek serca mogą one przyczynić
się do ich dysfunkcji, czy też kalcyfikacji, w rozwoju której bardzo istotną rolę
odgrywa proces zapalny toczący się na powierzchni śródbłonka.
Celem naszej pracy było określenie różnic pomiędzy aktywnościami
enzymatycznymi wyżej wymienionych enzymów na powierzchni świńskich zastawek
(aortalnej i pnia płucnego), a ścianą naczynia (aorty i pnia płucnego).
Aktywności enzymatyczne mierzone były przy pomocy dwóch metod: metody
„intact” oraz metody wykorzystującej proces homogenizacji. Metoda „intact” polegała
na inkubacji dobrze znanej powierzchni tkanki w buforze inkubacyjnym zawierającym
substraty dla poszczególnych enzymów: adenozyno-5’-trifosforan (ATP) w przypadku
eNTPD, adenozyno-5’-monofosforan( AMP) dla e5N oraz adenozynę dla eADA. Następnie w czterech punktach czasowych (0,3,15,30 min) zbierane było medium,
w którym to konwersja substratu w produkt była mierzona przy użyciu RP-HPLC.
Zanalizowane metodą „intact” fragmenty tkanek poddawane były następnie
procesowi homogenizacji, w wyniku którego powstały supernatant został poddany
inkubacji w środowisku buforowym zawierającego substrat. Konwersja substratu
w produkt również mierzona była przy użyciu RP-HPLC.
Uzyskane wyniki prezentowały się następująco. Aktywność
ekto-5’-nukleotydazy, była dwa razy większa na powierzchni zastawki aortalnej
w porównaniu do aorty. Taka sama różnica wystąpiła pomiędzy aktywnością tego
enzymu na powierzchni zastawki płucnej i pnia płucnego. W przypadku aktywności
ekto- deamianazy adenozyny zależności te były odwrotnie. Aktywność enzymu
odpowiedzialnego za degradację adenozyny była znacznie niższa na powierzchni śródbłonka zastawki aortalnej w porównaniu do ściany naczynia. Analiza aktywności
enzymatycznych ekto- difosfohydrolazytrifosfonukleozydowej nie wykazała różnic
statystycznie istotnych pomiędzy jej aktywnością na powierzchni zastawki, a ścianą
naczynia.
Na podstawie uzyskanych wyników, sugerujemy obecność kooperacji
enzymatycznych na powierzchni zastawki prowadzących do zwiększonej produkcji
przeciwzapalnej i protekcyjnej adenozyny. Zaburzenia aktywności zbadanych przez
nas enzymów mogą prowadzić zatem do rozwoju patologii zastawek serca jaką jest
kalcyfikacja.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
13
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
14
Zewnątrzkomórkowy katabolizm nukleotydów adeninowych w ścianie
aorty myszy ApoE/LDLr KO Barbara Kutryb, Marta Toczek, Paulina Żukowska, Marcin Lipiński, Iwona
Rybakowska, Paweł Romaszko, Magdalena Zabielska, Małgorzata Kapczyńska, Alicja
Stanisławska, Katedra i Zakład Biochemii, Kierownik katedry: Prof. dr hab. med.
Julian Świerczyński, Opiekun Koła: dr hab. Ewa Słomińska
Nukleotydy adeninowe oraz ich metabolity pełnią w przestrzeni
zewnątrzkomórkowej funkcję regulatorów reakcji zapalnej, odpowiedzi
immunologicznej oraz agregacji trombocytów. Enzymy metabolizujące nukleotydy
mogą mieć istotny wpływ na przebieg tych procesów. Celem tej pracy było
wyklarowanie zmian zachodzących w metabolizmie zewnątrzkomórkowych nukleotydów adeninowych w naczyniach myszy podatnych na rozwój zmian
miażdżycowych.
Fragmenty aort wypreparowane w 1,3,6 oraz 10 miesiącu życia myszy
z knockoutem apolipoproteiny E oraz receptora dla LDL (AL--) oraz myszy typu
dzikiego (WT) inkubowano z substratami dla zewnątrzkomórkowych enzymów:
ektodifosfohydrolazytrifosfonukleocydowej, ekto-5’-nukleotydazy oraz ekto-
deaminazy adenozyny. Konwersję substratów w produkty zmierzono za pomocą
HPLC w próbach środowiska reakcji pobieranych w określonych odstępach
czasowych. Stopień przekształcenia ATP, AMP i adenozyny znormalizowano
w stosunku do pola powierzchni tkanki.
Aktywności ekto-enzymów na powierzchni aorty myszy AL-- vs. myszy WT w 6 miesiącu życia prezentowały się następująco:
ektodifosfohydrolazatrifosfonukleozydowa (eNTPD): 12.0 ± 1.7 vs. 21.6 ± 4.8
nmol/min/cm2; ekto-5’-nukleotydaza (e5’N): 1.18 ± 0.09 vs. 1.58 ± 0.16
nmol/min/cm2; ekto-deaminaza adenozyny (eADA): 18.7 ± 3.5 vs. 1.74 ± 0.17
nmol/min/cm2. Zaobserwowano wzrost aktywności eADA i spadek aktywności
eNTPD oraz e5’N wraz z wiekiem myszy AL--. Przeciwną tendencję zauważono
w aortach myszy WT. Wzrost aktywności eADA koreluje z rozwojem zmian
miażdżycowych w ścianie naczynia.
Nasze wyniki wykazują związek pomiędzy zmianami w katabolizmie
zewnątrzkomórkowych nukleotydów adeninowych i rozwojem miażdżycy. Niska
aktywność eNTPD i e5’N oraz wysoka aktywność eADA mogą prowadzić do redukcji
zewnątrzkomórkowej adenozyny, co może ułatwiać progresję procesu miażdżycowego. Zwiększona aktywność ekto- deaminazy adenozyny może być
spowodowana akumulacją komórek zapalnych w ścianie naczynia. Naczyniowa
aktywność eADA może być ważnym tematem dla przyszłych badań dotyczących
wczesnych zmian miażdżycowych.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
15
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
16
Działalność naukowa i strategia rozwoju Studenckiego Koła Naukowego
przy Katedrze Chemii Nieorganiczej Małgorzata Orłowska, Maciej Jaśkiewicz, Katedra Chemii Nieorganicznej,
Kierownik Katedry i Opiekun Koła: dr hab.Wojciech Kamysz, prof. nadzw.
Badania naukowe Koła Naukowego przy Katedrze Chemii Nieorganicznej
koncentrują się przede wszystkim wokół takich zagadnień jak chemia peptydów
przeciwdrobnoustrojowych, medyczna guma do żucia oraz mikrobiologia.
W Katedrze syntezowane są peptydy, których aktywność przeciwdrobnoustrojowa
wyznaczana jest zgodnie z referencyjnymi metodami określonymi przez CLSI
(Clinical and Laboratory Standards Institute). Prowadzone badania korelują
ze światowymi, a ich wyniki z powodzeniem publikowane są w wielu ważnych czasopismach zarówno polskich, jak i zagranicznych. Członkowie czynnie uczestniczą
w pracach badawczych Katedry i wspomagają jej rozwój, czego wymiernym efektem
są prezentowane wyniki prac na konferencjach o zakresie krajowym
i międzynarodowym, powstałe przy współudziale studentów należących do Koła.
W ostatnim roku w ramach pracy członków Koła zrealizowane zostały projekty
własne studentów, zaprezentowane w formie posterów na Polskim Sympozjum
Peptydowym w Kudowie Zdrój oraz Zjeździe Polskiego Towarzystwa
Farmaceutycznego w Białymstoku. Zaprezentowane wyniki badań obejmowały m.in.:
działanie przeciwdrobnoustrojowych, syntetycznych peptydów („The
investigation of biological activity of linear synthetic peptides”),
możliwości szybkiej oceny działania peptydów przeciwdrobnoustrojowych w stanie surowym („Fast antimicrobial activity testing of crude synthetic
peptides”),
efektywność rozdziału peptydów technikami chromatograficznymi
(„Porównanie efektywności rozdzielania syntetycznych peptydów metodami
HPLC i SFC”),
formulacja medycznej gumy do żucia („Opracowanie formulacji gumy
do żucia zawierającej substancje przeciwdrobnoustrojowe”).
Prowadzone badania pozwoliły członkom koła na rozwój naukowy, poszerzyły
wiedzę oraz zwiększyły umiejętności pracy w laboratorium, a wyjazdy na konferencje
umożliwiły zaobserwowanie nowych trendów w nauce oraz nawiązanie współpracy
naukowej. Obecnie rozpoczęto prace nad nowymi projektami, do których należy próba
opracowania metody dekonwolucji mikrobiologicznie aktywnych peptydów bez
potrzeby izolacji ich z mieszanin (stanowiący kontynuację wcześniej rozpoczętych
prac), formulacja medycznej gumy do żucia zawierającej chlorek benzalkoniowy
i benzydaminę czy synteza peptydów w środowisku etanolu. Członkowie koła dzięki
dostępowi do wielu nowoczesnych urządzeń oraz ogromnego wsparcia pracowników
naukowych katedry, poszukują nowych możliwości i pomysłów prowadzenia badań
umożliwiających im dalszy rozwój naukowy.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
17
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
18
Wpływ krótkotrwałego wysiłku fizycznego na poziom endogennych
hormonów steroidowych Patryk Poniatowski, Lucyna Konieczna, Mariusz Belka, Tomasz Bączek
Katedra i Zakład Chemii Farmaceutycznej,
Kierownik Katedry: dr hab. Tomasz Bączek, prof. nadzw.
W wyniku długoletnich obserwacji zmagań najlepszych polskich zawodników
uprawiających pływanie zastanawia fakt tak dużych różnic w poziomie tkanki
mięśniowej i wydolności organizmu pomiędzy sportowcami zajmującymi czołowe
miejsca na zawodach Mistrzostw Polski, a tymi, którzy osiągają słabsze rezultaty.
Różnice w sile, wytrzymałości mięśniowej startujących sportowców pozwalają
postawić hipotezę o możliwości stosowania niedozwolonych środków dopingujących. Młodzi sportowcy często nie zdają sobie sprawy z wyniszczającego wpływu sterydów
anabolicznych na organizm, a kierują nimi jedynie wymierne korzyści takie jak
obecność w Kadrze Polski, stypendia oraz wstęp do najlepszych szkół. Literatura
naukowa jest niespójna w odniesieniu do poziomu kortyzolu i testosteronu,
odnotowano zarówno spadek testosteronu i wzrost kortyzolu po wysiłku, jak również
zależność odwrotną [1].
Celem badań było oznaczenie poziomu endogennych hormonów steroidowych
oraz sprawdzenie ewentualnego stosowania dopingu anaboliczno-androgennego,
w łącznej liczbie 22 steroidów, u sportowców czynnie uprawiających pływanie, przed
i po krótkotrwałym, intensywnym wysiłku w dniu ważnych zawodów sportowych
metodą chromatografii cieczowej sprzężonej z detekcją mas. Rozdzielenie chromatograficzne uzyskano w warunkach elucji gradientowej z zastosowaniem
kolumny Poroshell C18 (100 x 3 mm; 2,7µm).
Badania przeprowadzono w grupie 60 pływaków w wieku od 14 do 18 roku
życia z takich klubów jak AZS-AWF Gdańsk i GWARDIA Szczytno w trakcie
kwalifikacji do Mistrzostw Europy juniorów w pływaniu oraz AZS-AWF Olsztyn
podczas Mistrzostw Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Materiałem do badań
był mocz pobrany przed i po wyścigu pływackim. Każdy zawodnik wypełnił ankietę,
która pozwoliła na ustalenie zależności pomiędzy osiąganymi wynikami sportowymi
na zawodach, a rodzajem treningu sportowego.
Profile endogennych hormonów steroidowych uległy zmianie wraz
z poziomem wytrenowania zawodników oraz w zależności od rangi zawodów.
Potwierdzono zależność pomiędzy hormonami stresu oraz testosteronem a wynikami osiąganymi przez zawodników. Badania nad wpływem wysiłku na organizm
sportowca pozwoliły na sprawdzenie i potwierdzenie istnienia problemu stosowania
dopingu steroidami anaboliczno-androgennymi wśród tak młodych sportowców.
[1] L. Konieczna, A. Plenis, I. Olędzka, P. Kowalski, T. Bączek, Talanta 83 (2011)
804-814.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
19
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
20
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Immunologii – informacje
ogólne i zarys działania Klaudia Tamowska, Katedra Immunologii,
Kierownik Katedry: prof. dr hab. med. Jolanta Myśliwska,
Opiekun Koła: dr Bartosz Słomiński
Prezentacja zawiera syntezę ogólnych informacji dotyczących Studenckiego
Koła Naukowego, a także orientacyjny zarys profilu badawczego Zakładu
Immunologii oraz zakres działań podejmowanych przez studentów w ramach
odbywających się spotkań Koła Naukowego. Prezentowana praca przedstawia
przykłady działalności naukowej studentów (udział w realizacji bieżących projektów
naukowo-badawczych Zakładu, uczestnictwo w Letniej Szkole Immunologii w Lublinie) oraz możliwości nauki i rozwoju podczas prowadzonych zajęć.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
21
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
22
Prezentacja działalności Studenckiego Koła Naukowego przy Katedrze
i Zakładzie Farmakognozji GUMed – profil ogólny i naukowa działalność
studencka Filip Dybowski, Witold Wiśniewski, Katedra i Zakład Farmaakognozji z ORL,
Kierownik Katedry: dr hab. Mirosława Krauze-Baranowska, prof. nadzw.,
Opiekun Koła: dr hab. Maria Łuczkiewicz, prof. nadzw.
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Farmakognozji powstało
w 1979 roku. Dotychczas w pracach Koła uczestniczyło 30 studentów rekrutujących się głównie z III i IV roku Wydziału Farmaceutycznego. Studenci zrzeszeni w Kole
Naukowym, uczestniczą w realizacji dwóch zasadniczych tematów, tj. badań
fitochemicznych różnych grup związków naturalnych (pochodne fenylopropanu,
alkaloidy tropanowe oraz indolizydynowe, olejki eteryczne, glukozynolaty itd.)
oraz badań z zakresu biotechnologii roślin wyższych, ukierunkowanych na produkcję
wtórnych metabolitów o aktywności biologicznej. Studenci prowadzą badania pod
indywidualną opieką asystentów Katedry, a wyniki prac prezentują na zebraniach
naukowych Koła, zjazdach krajowych oraz będąc współautorami publikacji
naukowych. Niekiedy zachęceni wynikami swoich prac kontynuują eksperymenty
w ramach prac magisterskich. Kilku Uczestników Koła Naukowego, po ukończeniu
studiów, zdecydowało się na pracę naukową w Katedrze Farmakognozji, w ramach
dziennych studiów doktoranckich bądź też jako pracownicy naukowo-dydaktyczni Katedry.
Aktualne prace koła naukowego przy Katedrze Farmakognozji koncentrują się
na badaniach nad gatunkami z rodzaju Phyllanthus (liściokwiat). Są one prowadzone
dwutorowo. Badania biotechnologiczne dotyczą prowadzenia hodowli pędowej
gatunku P. glaucus w warunkach in vitro, natomiast badania fitochemiczne
koncentrują się na analizie składu chemicznego ww. gatunku. Metodami
chromatograficznymi potwierdzono występowanie w biomasach P. glaucus
alkaloidów typu sekurynegi. Jeden ze związków, na podstawie analizy porównawczej
z wzorcem, został zidentyfikowany jako sekurynina. Struktura drugiego związku,
stanowiącego prawdopodobnie izomer sekuryniny, pozostaje nieznana. Sekurynina
jest antagonistą receptorów GABAA oraz stymulantem ośrodkowego układu nerwowego. Związek ten posiada działanie hamujące aktywność
acetylocholinoesterazy i ograniczające procesy zapalne wywoływane przez β-amyloid,
a więc może mieć potencjalne znaczenie w leczeniu choroby Alzheimera. Dalsze
badania fitochemiczne, w ramach koła, będą koncentrować się na izolacji
i identyfikacji związków zespołu alkaloidowego P. glaucus przy użyciu metod
ekstrakcyjnych i chromatograficznych oraz badań strukturalnych (MS, NMR).
Aktualnie rozpoczęto badania dotyczące opracowania i optymalizacji metody izolacji
alkaloidów z biomas P. glaucus w tym oczyszczania frakcji alkaloidowej,
wykorzystując metody SPE i preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
23
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
24
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Histologii -
informacje podstawowe i kierunek rozwoju Marta Cyman, Katedra i Zakład Histologii,
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Zbigniew Kmieć, Opiekun Koła: dr Grażyna Kotlarz
Prezentacja obejmuje przedstawienie ogólnych informacji dotyczących
Studenckiego Koła Naukowego przy Katedrze i Zakładzie Histologii oraz możliwości
kształcenia i nabywania umiejętności praktycznych w ramach profilu badawczego
Katedry i Zakładu Histologii. Przedstawione zostaną aktualnie prowadzone projekty
oraz propozycje dalszego rozwoju działalności naukowej prowadzonej w ramach Koła
Naukowego.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
25
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
26
Nic o nas – bez nas, czyli słów kilka o prawie farmaceutycznym. Apteka w
służbie zdrowia publicznego. Joanna Szczepańska, Damian Świeczkowski,
SKN Prawa Farmaceutycznego, Zakład Zarządzania w Pielęgniarstwie,
Kierownik Zakładu: dr n. med. Aleksandra Gaworska-Krzemińska,
Opiekun Koła: dr n. farmaceutycznych, mgr prawa Agnieszka Zimmermann
Prawo farmaceutyczne choć jest nową dyscypliną naukową i dydaktyczną jest
niewątpliwie niezbędne w pracy każdego farmaceuty. Chęć zgłębiania wiedzy
i umiejętności z tego zakresu przez studentów Wydziału Farmaceutycznego
zaowocowała stworzeniem na początku bieżącego roku pierwszego w Polsce SKN
Prawa Farmaceutycznego przy uczelni medycznej. Podstawowym celem działalności koła jest propagowanie aktywnej postawy farmaceuty w kształtowaniu otoczenia
prawnego apteki, ma to miejsce również poprzez aktywizowanie środowiska
studenckiego i pogłębianie zainteresowania szeroko pojętą farmacją społeczną.
W ramach dotychczasowej działalności społecznej członkowie koła podjęli się
zorganizowania i przeprowadzenia akcji „Wiem co łykam” - propagując wśród
pacjentów informacje na temat leków sfałszowanych. Istotnym elementem
działalności był również list do farmaceutów, wyrażający troskę o przyszłość naszego
zawodu. Natomiast we współpracy z Młodą Farmacją powstała ulotka,
przedstawiająca farmaceutę jako brakujące ogniwo między pacjentem a lekarzem.
Ponadto koło koncentruje się na badaniach naukowych. W ramach
wrześniowego zjazdu Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego zaprezentowano poster: Apteka w służbie zdrowia publicznego – konfrontacja stanu świadomości
społecznej z aktualną sytuacją prawną. Aby skonfrontować sytuację prawną apteki
i aptekarza ze świadomością pacjentów o roli farmaceutów i funkcji aptek
przeprowadzono autorską ankietę. Celem było zbadanie wizerunku farmaceuty
w społeczeństwie. Kolejnym zamierzeniem było poznanie świadomości pacjentów
istnienia różnego statusu zawodowego osób świadczących usługi farmaceutyczne.
Powstała także publikacja opisująca aptekarzom zakres przedmiotowy prawa
farmaceutycznego. W chwili obecnej trwają ponadto prace nad przygotowaniem
kolejnych badań ankietowanych mających na celu ocenę stanu wiedzy z zakresu
zdrowia publicznego studentów farmacji, przygotowywana jest także do publikacji
analiza dotycząca roli technika farmaceutycznego w nowoczesnej aptece.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
27
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
28
Działalność SKN przy Katedrze i Zakładzie Biologii i Botaniki
Farmaceutycznej Małgorzata Gradolewska, Weronika Wyras,
Katedra i Zakład Biologii i Botaniki Farmaceutycznej,
Kierownik Katedry: prof. dr hab. J. Renata Ochocka,
Opiekun Koła: dr Natalia Filipowicz
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Biologii i Botaniki
Farmaceutycznej zostało założone w latach 50 XX w. Jego działalność, która była
przez pewien czas zawieszona, została wznowiona w 2012 roku. Od tego czasu
prowadzona jest digitalizacja zbiorówHerbarium GDMA. Koło zajmuje się
równieższerzeniem wiedzy z zakresunauk przyrodniczych przez organizację wycieczek oraz wykładów naukowych. Na ubiegłorocznym Festiwalu Nauki
i Medycznym Dniu Nauki zaprezentowało dwa stoiska.
Obecniew ramach działalności koła prowadzone są dwa projekty naukowe.
Pierwszy, wykonywany przy współpracy z Katedrą Farmakognozji, ma na celu
identyfikację molekularną i ocenę zmienności somaklonalnej roślin z gatunku
Rhododendron tomentosum i rodzaju Caryopteris wyhodowanych w kulturach in vitro.
Drugi, dotyczący aktywności przeciwbakteryjnejwybranych olejków eterycznych,
tworzony jest przy współpracy ze studentami z SKN Biochemii Uniwersytetu
Gdańskiego.
W ubiegłym roku członkowie koła zaprezentowali swoje osiągnięcia na dwóch
konferencjach – Międzyuczelnianej Konferencji Młodych Naukowców na Uniwersytecie Gdańskim oraz na ogólnopolskiej konferencji w ramach 56. Zjazdu
Polskiego Towarzystwa Botanicznego.
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
29
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
30
Nowe szanse i wyzwania dla Studenckich Kół Naukowych Wydziału
Farmaceutycznego z OML - dyskusja Moderator: dr hab. Michał Markuszewski, prof. nadzw.,
Katedra Biofarmacji i Farmakodynamiki
SYMPOZJUM STUDENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
31