สถานการณ์การท่องเที ่ยวของประเทศไทย ไตรมาส 1/2563 ปีที ่ 1 ฉบับที ่ 4 กรกฎาคม - กันยายน 2563 กับผลกระทบต่อการท่องเที ่ยวไทย
Tourism Economic Review 1
สถานการณการทองเทยวของประเทศไทยไตรมาส 1/2563
ปท 1 ฉบบท 4 กรกฎาคม - กนยายน 2563
กบผลกระทบตอการทองเทยวไทย
2 Tourism Economic Review
Tourism Economic Review 1
พพฒน รชกจประการรฐมนตรวาการกระทรวงการทองเทยวและกฬา
วนน ขอใหนกทองเทยวทกคนไมลมวาเราตองเทยวในวถใหม
ทเรยกกนวา New Normal
จะปฏบตตวแบบเกาคงไมไดอกตอไปแลว
สารบญ
17
28
52
คณะทปรกษานายพพฒน รชกจประการ รฐมนตรวาการกระทรวงการทองเทยวและกฬา
นายโชต ตราช ปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
นายอนนต วงศเบญจรตน รองปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
ปท 1 ฉบบท 4 กรกฎาคม - กนยายน 2563
บรรณาธการอ�านวยการนายอนนต วงศเบญจรตนรองปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
กองบรรณาธการนายชาครต ปตานพงศ ผอ�านวยการกองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา และทมงานกลมวางแผนเศรษฐกจกองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา
จดท�าโดยส�านกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬาเลขท 4 ถนนราชด�าเนนนอก แขวงวดโสมนส เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพฯ 10100
สถานการณการทองเทยวโลกสถานการณการทองเทยวโลกไตรมาส 1/2563จ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศตลอดทงป 2563นโยบายการเงน การคลง และการจางงานชวงโควด-19
สถานการณการทองเทยวของไทยสถานการณการทองเทยวของนกทองเทยวชาวตางชาตในไทย ในชวงไตรมาส 1/2563Pรายไดจากนกทองเทยวระหวางประเทศของไทย ไตรมาส 1/2563P‘New Normal’ ส�าหรบผประกอบการทองเทยวหลงสถานการณโควด-19
สถานการณการทองเทยวภายในประเทศของไทยสถานการณการทองเทยวภายในประเทศของไทยไตรมาส 1/2563P
การระบาดของโควด-19 รนแรงสดในรอบหลายทศวรรษ
ทศทางทองเทยวไทย หลงวกฤตโควด-19
สมภาษณพเศษพพฒน รชกจประการรฐมนตรวาการกระทรวงการทองเทยวและกฬาโชต ตราชปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
บทสรป
ผลกระทบของอตสาหกรรมการทองเทยวตอระบบเศรษฐกจของประเทศ
61015
18
2223
25
30
42
54
58
62
64
Tourism Economic Review 3
เรมตนไตรมาสแรกของป2563ดวยวกฤตโลกทเกดจากการแพรระบาดของเชอไวรสโควด-19ซงเรมระบาดมาตงแตชวงเดอนธนวาคม2562และดเหมอนจะยงคงไมสามารถระบไดชดเจนวาจะสนสดเมอไรจนท�าใหการทองเทยวโลกหยดชะงกลงดวยการเตบโตของจ�านวน นกทองเทยวระหวางประเทศทตดลบรอยละ22.7จากชวงเวลาเดยวกนของป2562และหยดนงตอเนองมาจนถงเดอนเมษายน2563ดวยการลดลงของจ�านวนนกทองเทยวสงถงรอยละ97เมอเทยบกบเดอนเดยวกนในป2562ถอเปนชวงตกต�าทสดในรอบ10ปทผานมาหลงจากวกฤตการเงนของโลกในป2552 ซงแนนอนวายอมสง ผลกระทบตอจ�านวนนกทองเทยวตางชาตทเดนทางเขามาในประเทศไทย ในไตรมาส1/2563ลดลงรอยละ38.01เชนเดยวกบการทองเทยวภายในประเทศโดยคนไทย(ไทยเทยวไทย)ทหดตวลงรอยละ30.77 รายงานฉบบนจงยงคงเกาะตดสถานการณทงการทองเทยวโลกและการทองเทยวในประเทศรวมทงบทความวเคราะหการแพรระบาดของโควด-19เพอน�าเสนอขอมลทเกยวของและผลกระทบทเกดขนกบอตสาหกรรมทองเทยวโลกและของไทยรวมทงมาตรการตางๆ ทหลายประเทศรวมทงประเทศไทยน�ามาใชในการบรรเทาผลกระทบทเกดขนและทส�าคญคอบทบาทของทกภาคสวนทเกยวของกบการทองเทยวทตองรวมมอกนในการฟนฟอตสาหกรรมทองเทยวของไทยใหเดนหนาตอไปไดในฐานะกลไกหลกในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศใหเตบโตอยางตอเนอง หลายคนอาจจะคนกบค�าวา“NewNormal”หรอ“วถปกตใหม”ซงเปนสงทถกมองวาจะเปนการเปลยนแปลงวถชวตคนในโลก
บรรณาธการแถลงหลงจากสนสดของการแพรระบาดท�าใหเกดพฤตกรรมใหมโครงสราง ความตองการใหมและวถปฏบตใหมซงไดมการกลาวถงในบทความนเชนกนวากรณอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทยจะเปน รปแบบใหมอยางทกลาวขานกนหรอยงคงเปนแควถปกตแบบเดมๆ (OldNormal)รวมทงแนะน�าอกค�าทนาสนใจคอ“NextNormal”หรอ “วถปกตระยะถดไป”ซงเปนสงทาทายในชวงวถปกตระยะทสถานการณ ภายใตความเสยงของโรคระบาดยงคงมอยโดยมขอเสนอแนะแนวทาง รองรบกบประเดนทาทายดงกลาวอยางไรกตามจากบทเรยนของ โควด-19ในครงนอตสาหกรรมการทองเทยวตองหนมาใหความส�าคญกบอบตภยทเกดจากโรคระบาดรายแรง(Pandemic)วาเปนปจจยทอาจเกดขนไดตลอดเวลาและสงผลกระทบในลกษณะ“โดมโน” ทเชอมโยงกนทวโลกการมระบบปองกนความเสยงทไดมาตรฐานทงใน ระดบประเทศระดบพนทและระดบธรกจตลอดหวงโซอปทานควรเปนภาคบงคบในการเปนปจจยทประเทศตองค�านงถงในการก�าหนดเปาหมายระยะยาวของการทองเทยวใหมวาจะเดนหนาไปสความยงยนไดอยางไร ส�านกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬาหวงวารายงานภาวะเศรษฐกจการทองเทยวรายไตรมาสจะเปนสอกลางในการใหขอมลทเปนประโยชนตอผสนใจทกทานหากมขอตชมประการใด ทมบรรณาธการยนดและพรอมทจะรบฟงเพอน�าไปปรบปรงแกไขใหเกดความสมบรณมากขน
ส�านกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
4 Tourism Economic Review
ตอเนองคอการแพรระบาดของเชอไวรสโควด-19ทงในรปของการ น�าเสนอขอมลความเปนมาความรนแรงของการระบาดเมอเทยบกบการระบาดของโรคตดตอรายแรงในชวง20ปทผานมาล�าดบเหตการณและสถานการณทเกดขนในชวงของการแพรระบาดผลกระทบทเกดขนตอเศรษฐกจการทองเทยวของไทยการด�าเนนมาตรการของรฐบาล ทเกยวของกบอตสาหกรรมการทองเทยวทงเพอเปนการปองกน การลกลามขยายตวของการแพรระบาดการบรรเทาความเดอดรอนทเกดขนและมาตรการเตรยมความพรอมและฟนฟอตสาหกรรม การทองเทยวเมอสนสดโควด-19แนวคดเกยวกบการปรบตวส�าหรบวถปกตใหม(NewNormal)และวถปกตระยะถดไป(NextNormal)ตลอดจนขอเสนอแนะยทธศาสตรการปรบตวของภาคการทองเทยว ของไทยตอบรบกบวถปกตในรปแบบทจะเกดขนในอนาคต ป ดท ายด วยบทสมภาษณพ เศษรฐมนตรว าการกระทรวง การทองเทยวและกฬา(นายพพฒนรชกจประการ)ในประเดนเกยวกบ แนวทางการสงเสรมการทองเทยวภายหลงการผอนคลายมาตรการ ลอกดาวนระยะท 4 การเตรยมความพรอมของอตสาหกรรม การทองเทยวเพอรองรบการเปดการทองเทยวอยางมความรบผดชอบ(ResponsibleRestart)ความทาทายและนโยบายดานการทองเทยวในระยะตอไปและบทสมภาษณพเศษปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา(นายโชตตราช)ในประเดนเกยวกบรปแบบวถปกตใหม(NewNormal)ดานการทองเทยวหลงโควด-19สนสดลงพรอมทงความคดเหนเกยวกบแนวทางการเตรยมความพรอมภาคการทองเทยวของไทยใหสามารถรองรบกบการระบาดของโรครายแรงตางๆไดในอนาคต
จากรายงานขององคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต (UNWTO) ระบถงสถานการณการทองเทยวโลกวา จากผลกระทบของโควด-19 ทตอเนองมาตงแตปลายป 2562 สงผลใหอตสาหกรรมทองเทยวโลกเตบโตลดลงในไตรมาสแรกของป 2563 ดวยจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศลดลงรอยละ 22.7 จากชวงเวลาเดยวกนของป 2562 และตอเนองมาจนถงเดอนเมษายน 2563 ทจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศเฉพาะในเดอนเมษายนลดลงมากถงรอยละ 97 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนในป 2562 ซงเปนผลพวงมาจากการททกประเทศทเปนแหลงทองเทยว (รอยละ 100) ตางใชมาตรการจ�ากดการเดนทางระหวางกนเพอปองกนการแพรระบาดของโควด-19 โดยธรกจ การบนและธรกจโรงแรมเปนธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวทไดรบผลกระทบในล�าดบตน ๆ จนท�าใหประเทศตาง ๆ ทวโลกตางด�าเนนมาตรการทกดาน โดยเฉพาะมาตรการดานการเงนและการคลง และการจางงานเพอบรรเทา ผลกระทบทเกดขน
4 Tourism Economic Review
เชนเดยวกบสถานการณการทองเทยวของไทยจากสถานการณ การแพรระบาดของเชอไวรสโควด-19สงผลใหจ�านวนนกทองเทยวตางชาต ทเดนทางมาประเทศไทยในชวงไตรมาสแรกของป2563ลดลงจาก ชวงเวลาเดยวกนของป2562รอยละ38.01โดยนกทองเทยวจากเอเชยตะวนออกมจ�านวนมากทสด3.73ลานคนแตกเปนภมภาคทมจ�านวนนกทองเทยวลดลงในอตราสงสดรอยละ46.12จากชวงเวลาเดยวกนของป2562โดยจ�านวนนกทองเทยวตางชาตทเดนทางมาประเทศไทยสง3อนดบแรกคอนกทองเทยวจนมาเลเซยและรสเซยตามล�าดบและทสรางรายไดสงสดใหกบประเทศไทยยงคงเปนนกทองเทยวจนรองลงมาไดแกรสเซยสหราชอาณาจกรมาเลเซยญปนฝรงเศสสหรฐอเมรกาและเยอรมนตามล�าดบแตรายไดจากทกประเทศลดลงเมอเทยบกบไตรมาสเดยวกนของป2562โดยเฉพาะนกทองเทยวจนทลดลงถงรอยละ63.96ส�าหรบกรณ“ไทยเทยวไทย”จ�านวนผเยยมเยอนชาวไทยทเดนทางทองเทยวภายในประเทศลดลงรอยละ30.77เมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาสงผลใหมลคาการใชจายของผเยยมเยอนชาวไทยทเดนทางทองเทยวภายในประเทศในไตรมาส1ของป2563ลดลงรอยละ31.53เชนกนโดยกรงเทพฯยงคงเปนจงหวดทองเทยวยอดนยมอนดบหนงของนกทองเทยวชาวไทยตามมาดวยภาคเหนอและภาคตะวนตกตามล�าดบแตการใชจายสวนใหญของนกทองเทยวชาวไทย3อนดบแรกไดแกกรงเทพฯภาคใตและภาคเหนอตามล�าดบ ส�าหรบ2บทความในรายงานฉบบนน�าเสนอในหวขอเรองทเกยวกบสถานการณปจจบนททวโลกใหความสนใจและตดตามมาอยาง
Tourism Economic Review 5
สถานการณการทองเทยวโลก
การระบาดของเชอไวรสโควด-19 สงผลใหการทองเทยวโลกหยดชะงกลงดวยการเตบโตของจ�านวนนกทองเทยวทตดลบในไตรมาส 1 ของป 2563 และหยดนงตอเนองมาจนถงเดอนเมษายน 2563 ดวยการลดลงของ
จ�านวนนกทองเทยวสงถงรอยละ 97 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนในป 2562
6 Tourism Economic Review
สถานการณการทองเทยวโลก
6 Tourism Economic Review
Source: World Tourism Organization (UNWTO) ©
Asia andthe PacificEuropeWorld Middle EastAmericas Africa
20
0
-20
-40
-60
-80
-100
2 2 25 0 3 3
-37
9
-12
-64-53-55
-49 -44 -43
-24
-2
-98-94-98-98-97 -94
Jan.
Feb.
Mar.
Apr.
Source: World Tourism Organization (UNWTO) ©
Asia andthe PacificEuropeWorld Middle EastAmericas Africa
20
0
-20
-40
-60
-80
-100
2 2 25 0 3 3
-37
9
-12
-64-53-55
-49 -44 -43
-24
-2
-98-94-98-98-97 -94
Jan.
Feb.
Mar.
Apr.
20
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
-60
(% change over same period of the previous year)
Source: World Tourism Organization (UNWTO) ©
6
-44
-1
48 8
-52
6 7 3
19
4
-1 -2
111
7 4
North-East Asia
Northern EuropeWorld
Subsaharan Africa
Middle East
Westhern Europe
Central/Easthern Eur.
Southern/Medit Eur.
South-East Asia
South AsiaOceania
North America
Caribbean
Central America
North Africa
Asia and the PacificEurope Americas Africa Middle East
South America
2019 2020* January - April
-40 -40 -42-38 -38 -36 -39-35 -35 -32
-40-42-48
-56
International Tourist Arrivals
International Tourist Arrivals by month, 2020* (% change)
จากรายงานWorldTourismBarometerประจ�าเดอนมถนายน2563ขององคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต (UNWTO)แสดงใหเหนถงการเตบโตของการทองเทยวโลกในชวงไตรมาสแรกของป2563(มกราคม-มนาคม2563)ดวยจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศลดลงรอยละ 22.7 จากชวงเวลาเดยวกนของป 2562 ซงเปนการลดลงทไมเคยเกดขนในประวตศาสตรการทองเทยวโลกตงแตเรมมการรวบรวมขอมลในป2493และถอเปนชวงตกต�าทสดในรอบ10ปทผานมาหลงจากวกฤตการเงนของโลกในป2552และแนนอนวาปจจยส�าคญทสดคอผลกระทบทเกดจากการระบาดของไวรส โควด-19ทเรมมมาตงแตปลายเดอนธนวาคม2562และจนถงปจจบน(ขอมลณวนท25มถนายน2563)ยงคงมการระบาดอยางตอเนองไปทวโลกใน215ประเทศดวยจ�านวนผตดเชอสะสมทงสนเกอบ10ลานคน(9.52ลานคน)และมผเสยชวตจ�านวน0.48ลานรายคดเปน รอยละ5.08โดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกาทมจ�านวนผตดเชอ
มากเปนอนดบหนงของโลกรองลงมาไดแกบราซลรสเซยอนเดย สหราชอาณาจกรสเปนเปรชลและอตาลสงผลใหมจ�านวนนกทองเทยว ระหวางประเทศทเดนทางไปยงภมภาคเอเชยและแปซฟกลดลงสงสดถงรอยละ34.8รองลงมาไดแกนกทองเทยวระหวางประเทศ ทเดนทางไปยงประเทศในแถบยโรปลดลงรอยละ18.0นกทองเทยว ระหวางประเทศทเดนทางไปตะวนออกกลางทวปอเมรกาและแอฟรกาลดลงเชนกนในอตรารอยละ19.7รอยละ16.2และรอยละ13.6 ตามล�าดบโดยเดอนมนาคม2563เปนชวงทมจ�านวนนกทองเทยว ลดลงในอตราสงสดคอรอยละ54.6ซงการแพรระบาดมความรนแรงและกระจายตวไปยงประเทศตางๆ ทวโลกมากขนและนบเปนครงแรกททกประเทศทเปนจดหมายปลายทางทวโลกตางด�าเนนมาตรการจ�ากดการเดนทางและปดสนามบนหามการเดนทางเขามาของนกทองเทยวตางชาตไปจนถงการปดเขตแดนของประเทศตน
Tourism Economic Review 7
สถานการณตางๆดชะงกลงในเดอนเมษายน2563จากการททกประเทศทเปนแหลงทองเทยว(รอยละ100)ตางใชมาตรการจ�ากด การเดนทางระหวางกนเพอปองกนการแพรระบาดของโควด-19ทยงคงเพมขนอยางตอเนองท�าใหจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศเฉพาะในเดอนเมษายนลดลงมากถงรอยละ97เมอเทยบกบเดอนเดยวกนในป2562คดเปนจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศทลดลงจ�านวน113ลานคนทงๆทโดยปกตเดอนเมษายนเปนเดอนทคกคกจาก การเดนทางเนองจากเปนชวงวนหยดยาวในเทศกาลอสเตอรสงผลใหในชวง4เดอนแรกของป2563(มกราคม-เมษายน2563)มจ�านวน นกทองเทยวระหวางประเทศลดลงถงรอยละ44เมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนในป2562นนหมายถงจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศท ลดลงถง180ลานคนทวโลกสญเสยรายไดจากการทองเทยวไปทงสน
195พนลานดอลลารสหรฐ ในชวง4 เดอนดงกลาว ภมภาคเอเชยและแปซฟกยงคงได รบผลกระทบมากเปนอนดบหนงเชนเดยวกบในชวงไตรมาสแรกของปดวยการลดลงของจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศรอยละ51โดยประเทศในแถบเอเซยตะวนออกเฉยงเหนอไดรบผลกระทบมากทสดในภมภาคดวยสดสวนจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศ ลดลงรอยละ56ทวปยโรปเปนภมภาคทไดรบผลกระทบรองลงมา ดวยจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศลดลงรอยละ44จากการลดลง ของแหลงทองเทยวยอดนยมในเขตยโรปเมดเตอรเรเนยนตอนใต ทลดลงรอยละ52ตามมาดวยนกทองเทยวระหวางประเทศทเดนทาง ไปยงประเทศในแถบตะวนออกกลางทวปอเมรกาและแอฟรกา ทมจ�านวนลดลงรอยละ40รอยละ36และรอยละ35ตามล�าดบ
International Tourist Arrivals by (Sub) region
WorldAdvanced economies*Emerging economies*By UNWTO regions:EuropeNorthern EuropeWestern EuropeCentral/Eastern Eur.Southern/Medit. Eur.• of which EU-28Asia and the PacificNorth-East AsiaSouth-East AsiaOceaniaSouth AsiaAmericasNorth AmericaCaribbeanCentral AmericaSouth AmericaAfricaNorth AfricaSubsaharan AfricaMiddle East
2010
956515441
490.657.0
154.4102.2177.1385.9208.2111.5
70.511.514.7
150.399.519.5
7.823.550.419.730.756.1
2018
1,409762647
716.478.7
200.2148.9288.6562.9347.7169.2128.6
17.032.8
215.9142.2
25.810.837.168.724.144.660.1
2019*
10053.246.8
51.05.5
14.010.720.839.724.711.7
9.41.22.4
15.110.0
1.90.72.45.01.83.24.2
18/17
5.74.07.7
5.8-0.63.98.57.74.17.36.16.72.8
19.42.33.5
-0.9-2.21.38.4
11.17.04.3
Q1
-22.7-27.4-18.3
-18.0-16.9-10.5-16.1-26.1-18.2-34.8-39.7-33.5-25.3-22.1-16.2-14.3-20.6-17.0-18.3-13.6-17.5-11.8-19.7
(%)Share
Monthly/quarterly data series
19*/18
3.62.05.5
3.91.82.05.05.32.93.70.86.72.47.22.03.07.10.8
-4.86.48.55.22.0
2019*
1,460777683
744.580.1
204.2156.3304.0579.2360.5170.6137.3
17.535.2
220.3146.4
27.610.935.373.126.146.961.3
Q4
3.10.36.0
5.22.54.57.55.24.3
-1.0-9.48.23.25.22.15.4
-1.52.1
-7.42.34.81.1
11.6
Q2
5.63.87.9
4.60.64.65.15.53.37.37.96.13.7
10.44.43.48.44.25.66.4
11.83.3
12.9
Mar.
-54.6-61.9-47.1
-53.3-51.5-39.6-45.6-69.4-53.5-64.0-57.8-71.0-60.0-70.3-48.6-45.1-54.4-49.0-56.4-44.2-56.6-37.8-43.1
Apr.
-97.0-98.4-95.4
-97.9-96.7-97.8-95.6-99.5-98.0-97.5-99.3-94.9-97.9-97.3-93.5-92.0-96.6-91.7-97.9-94.3-97.2-92.5-98.1
Q1
3.51.95.1
2.50.6
-1.76.24.81.56.28.04.2
-0.39.3
-1.4-1.115.2-3.5
-11.23.09.00.4
13.5
Q3
2.71.74.1
3.42.92.42.74.42.32.3
-2.88.33.15.02.13.7
-3.01.3
-1.54.28.60.9
-5.8
(Data as collected by UNWTO, June 2020)
Change
2020* 2019 (million)
Percentage change over same period of previous year
Jan.
1.8-0.13.6
4.84.08.21.04.94.4
-2.5-12.3
5.95.56.90.43.7
-2.0-4.2-5.32.65.31.68.9
Feb.
-11.7-13.9
-9.6
2.33.96.0
-2.01.43.1
-37.1-48.1-35.8-20.2
-4.12.84.00.13.41.21.84.80.4
-23.8
YTD
-43.8-48.6-38.9
-43.6-40.0-37.7-40.3-51.7-43.7-50.6-55.8-48.2-41.6-38.3-36.1-35.9-38.9-34.9-35.0-35.2-42.1-31.7-40.3
(%)
Source: World Tourism Organization (UNWTO) ©* Provisional data* Classification based on the International Monetary Fund (IMF), see the Statistical Annex of the IMF World Economic Outlook of Apil 2017, page 175, at www.imf.org/external/ns/cs.aspx?id=29.See box in page ‘Annex-1’ for explanation of abbreviations and symbols used
8 Tourism Economic Review
สถานการณการทองเทยวโลก• โควด-19 มา...พานกทองเทยวหาย
• ไฟลตไหนเงยบเหงาสด
• อตราการเขาพกโรงแรมทวโลก ของเดอนมนาคม 2563
ธรกจการบน
ธรกจโรงแรม
เอเชยและแปซฟก
ยโรป
แอฟรกา ตะวนออกกลาง
เอเชยและแปซฟก
สหรฐอเมรกา
ปกต
ปกต ปกต
ปกต ปกตลดเหลอ
ลดเหลอ ลดเหลอ
ลดเหลอ ลดเหลอ
เอเชยและ
แปซฟก ยโรป อเมรกา
ยโรป อเมรกา
ตะวนออกกลาง
แอฟรกา
นกทองเทยวลดลง
การจองตวเครองบนลดลง
ไตรมาสแรก ป 2563
คอชวงตกต�าสดในรอบทศวรรษหลงวกฤตการเงนโลกเมอป 2552 และเปนการลดลงของนกทองเทยวทไมเคย เกดขนมากอนในประวตศาสตรการทองเทยวโลก นบตงแตมการรวบรวมขอมลในป 2493
*ทมา รายงาน World Tourism Barometer ประจ�าเดอนมถนายน 2563 ของ UNWTO
*ทมา หนวยงานวเคราะหขอมลธรกจดานการทองเทยวและบรการ (STR)
34.8%
61.6%
51.6% 51.5%
59.5% 42%26.3%
31.1% 36.6%
28.3% 39%
98% 76% 67%
18.0% 16.2%
19.7%13.6%
1
1 2 3
2 4
3 5
Tourism Economic Review 9
อตสาหกรรมการทองเทยวโลกตางไดรบผลกระทบในทางลบจากโควด-19 จากรายงานWorldTourismBarometerประจ�าเดอนพฤษภาคม2563และเดอนมถนายน2563ขององคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต(UNWTO)ไดกลาวถงผลกระทบของโควด-19ทมตออตสาหกรรมกรทองเทยวหลกอยางธรกจการบนและธรกจโรงแรมโดยระบวา ธรกจการบนในชวงไตรมาสแรกของป2563เปนอตสาหกรรมการทองเทยวทได รบผลกระทบคอนขางรนแรงจากการยกเลก เทยวบนจนท�าใหเกดปญหาทางการเงนกบหลายสายการบนทวโลกจากขอมลขององคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ(ICAO)ระบวา เฉพาะในเดอนมนาคม2563จากการลดจ�านวนเทยวบนลงท�าใหมจ�านวนทนงส�าหรบผโดยสารระหวางประเทศลดลงถงรอยละ38 โดยเฉพาะจ�านวนทนงส�าหรบผโดยสารทเดนทางระหวางภมภาคทลดลง สงดวยตวเลขสองหลกและคาดวาจ�านวนผโดยสารระหวางประเทศตลอดทงป2563จะลดลงในอตราระหวางรอยละ44-80เชนเดยวกบ สมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศ(IATA)ทระบวาความตองการ ของผโดยสารระหวางประเทศทวดดวยอตราผลตอบแทนตอผโดยสาร (RevenuePassengerKilometers:RPKs)ในชวงไตรมาสแรก ของป2563ลดลงรอยละ22เฉพาะเดอนมนาคมเดอนเดยวลดลง ถงรอยละ56และคาดวาตลอดทงป2563ความตองการการเดนทางทวโลกจะลดลงรอยละ48ในขณะทบรษทวเคราะหทางดานการเดนทางอยางForewardKeysไดระบขอมลการจองตวเครองบนทวโลก ทลดลงมากถงรอยละ80ในไตรมาสแรกของป2563โดยมากทสดคอ
ในภมภาคเอเชยและแปซฟก(ลดลงรอยละ98)ดวยการลดลงของ นกทองเทยวจนทมสดสวนสงทสดของโลกรองลงมาไดแกยโรปทมการจองตวเครองบนลดลงรอยละ76ทวปอเมรกาลดลงรอยละ67แอฟรกาและอเมรกากลางลดลงรอยละ65 อยางไรกตามเหตการณตางๆเลวรายมากยงขนในเดอนเมษายนดวยอตราผลตอบแทนตอผโดยสาร(RPKs)ลดลงถงรอยละ98และลดลงในระดบใกลเคยงกนในทกภมภาคท�าใหในชวง4เดอนแรกของป (มกราคม-เมษายน2563)คาRPKsลดลงรอยละ43มากกวาการลดลง ในชวงไตรมาส1ของป เชนเดยวกบขอมลของForewardKeys ทระบถงการลดลงถงรอยละ97ของการจองตวเครองบนทวโลกในชวง
Bookings made for International travel by departure region
Note: Percentage declines larger than 100% reflect more cancellations than new bookings.
6 Jan 13 Jan 20 Jan 27 Jan 3 Feb 10 Feb 17 Feb 24 Feb 2 Mar 9 Mar 16 Mar 23 Mar 30 Mar 6 Apr 13 Apr 20 Apr 27 Apr 4 May 11May 18 May 25 May 1 Jun 8 Jun
*Bookings made from 6 January to 14 June
6 January to 14 June, Year on Year variationsBookings made YTD
YoY % change
More cancellations than new bookings
Introduction of travelrestrictions in China
Lombady COVID-19 outbreak
© ForwardKeys, 2020. All Rights Reserved.
Only considered pass staying 1 to 21 nights at destinations.Booking made from 6 January to 14 June 2020 vs same period in 2019 for future travel at any time.
Source: ForwardKeys air reservation data.
Asia Pacific -104.8%
Europe -93.5%
Americas -95.6%
Africa & -80.8%Middle East
Total Global -97.0%
0.0%
-50.0%
-100.0%
-150.0%
-200.0%
-250.0%
10 Tourism Economic Review
ระหวางวนท6มกราคม-14มถนายน2563โดยเอเชยและแปซฟกเปนภมภาคทมนกทองเทยวจองตวเครองบนลดลงมากทสด(ตดลบรอยละ105)เมอเทยบกบชวงเดยวกนของป2562ทผานมา ธรกจโรงแรม เปนอกอตสาหกรรมการทองเทยวทไดรบ ผลกระทบจากโควด-19มากเชนกนโดยหนวยงานวเคราะหขอมลธรกจดานการทองเทยวและบรการ(STR)ระบถงรายไดตอหอง(RevPAR)ในอตสาหกรรมโรงแรมทวโลกลดลงเปนตวเลขสองหลกในเดอนมนาคม2563โดยเอเชยและยโรปลดลงมากทสดคอรอยละ66.7และรอยละ 61.6ตามล�าดบในขณะทอตราการเขาพก(OccupancyRate) ในยโรปลดลงจากปกตรอยละ61.6เหลอเพยงรอยละ26.3และอตราการเขาพกเฉลยรายวนอยทรอยละ8.1ในเดอนมนาคม2563ซงลดลง มากกวาการลดลงของอตราการเขาพกในเอเชยแปซฟกทลดลงจากปกตรอยละ59.5เหลอเพยงรอยละ28.3ในเดอนมนาคมและมอตรา การเขาพกเฉลยรายวนอยทรอยละ18เชนเดยวกบทวปอเมรกาทมรายไดตอหอง(RevPAR)จากธรกจโรงแรมลดลงระหวางรอยละ48-59 ในเดอนมนาคม2563และส�าหรบสหรฐอเมรกามอตราการเขาพก ลดลงจากรอยละ42เหลอรอยละ39ในเดอนมนาคมเชนเดยวกน สวนธรกจโรงแรมในทวปแอฟรกามรายไดตอหอง(RevPAR)ลดลง รอยละ55ในเดอนมนาคม2563และอตราการเขาพกลดลงจากรอยละ 51.6มาเปนรอยละ31.1โดยมอตราการเขาพกเฉลยรายวนอยทรอยละ6 ในขณะทประเทศในแถบตะวนออกกลางรายไดตอหอง(RevPAR)ลดลงมากถงรอยละ60.8อตราการเขาพกจากรอยละ51.5มาเปน รอยละ36.6และอตราการเขาพกเฉลยรายวนอยทรอยละ19 เชนเดยวกบธรกจการบนทสถานการณดานการจองโรงแรมทพกในเดอนเมษายนชะงกลงโดยอตราการเขาพกเหลอแครอยละ11 ในยโรปรอยละ12ในอเมรกาใตและอเมรกากลางรอยละ13ในแอฟรการอยละ25ในสหรฐอเมรการอยละ28ในเอเชยและแปซฟกและรอยละ31ในตะวนออกกลาง
จ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศตลอดทงป 2563 คาดวาจะลดลงในอตราระหวางรอยละ 58 ถงรอยละ 78 โดยประมาณ เชนเดยวกบรายไดจากการทองเทยวทคาดวาจะขาดหายเฉลย 1 ลานลานดอลลารสหรฐ ในชวงป 2563 การคาดการณจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศตลอดทงป2563ยงคงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเนองจากความไมแนนอนของจ�านวนผตดเชอและระยะเวลาสนสดของการแพรระบาดอยางไรกตามลาสดจากการประชมประจ�าปขององคการการทองเทยวโลก แหงสหประชาชาต(UNWTO)เมอวนท7พฤษภาคม2563ณประเทศ สเปนไดคาดการณจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศของโลกไวใน3สถานการณคอสถานการณแรกมการเปดประเทศเปนระยะและผอนคลายมาตรการทเปนขอจ�ากดการเดนทางในชวงตนเดอนกรกฎาคม2563จะสงผลใหจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศตลอดทงป2563ลดลงต�าสดเพยงรอยละ58สถานการณทสอง มการเปดประเทศเปนระยะและผอนคลายมาตรการทเปนขอจ�ากดการ เดนทางในชวงตนเดอนกนยายน2563จะสงผลใหจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศตลอดทงป2563ลดลงรอยละ70และสถานการณทสาม
เปนสถานการณทคาดวาแยทสดคอมการเปดประเทศเปนระยะๆและผอนคลายมาตรการทเปนขอจ�ากดการเดนทางปลายป2563(ตนเดอนธนวาคม2563)จะสงผลใหจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศตลอดทงป2563ลดลงสงสดรอยละ78ซงการลดลงในจ�านวน นกทองเทยวจากทง3สถานการณดงกลาวคาดวาจะท�าใหจ�านวน นกทองเทยวระหวางประเทศหายไป0.85-1.1พนลานคนโดยประมาณ สญเสยรายไดจากการทองเทยวอยระหวาง0.91-1.2ลานลานดอลลารสหรฐการใชจายของนกทองเทยวในแหลงทองเทยวลดลงจาก1.48ลานลานดอลลารสหรฐในป2562(ซงเปนปทรายไดจากการทองเทยวระหวางประเทศของโลกเตบโตรอยละ2.8(RealTerm)และรายไดจากการสงออกภาคการทองเทยวทรวมรายรบจากการ ขนสงผโดยสารแลวรวมมลคา1.7ลานลานดอลลารสหรฐคดเปน สดสวนรอยละ7ของมลคาการสงออกทงหมดของโลกและรอยละ28 ของการสงออกในภาคบรการ) มาส ทระดบระหวาง 310-570 ลานดอลลารสหรฐในป2563คดเปนลดลงระหวางรอยละ62-79 ซงมากกวาการลดลงในชวงทเกดวกฤตเศรษฐกจในป2552ทลดลงเพยง รอยละ9(ณราคาปจจบน)ทงนจะมจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศและรายไดทเกดขนมากหรอนอยขนอยกบการกลบเขาสภาวะปกตของการเดนทางวาจะเกดขนไดเรวมากนอยเพยงใดรวมทงการผอนคลายมาตรการตางๆและทส�าคญคอมาตรการปดประเทศซงนอกเหนอจากผลกระทบทมตอจ�านวนและรายไดจากการทองเทยวแลวโควด-19 ยงสงผลท�าใหแรงงานในภาคการทองเทยวเสยงตอการตกงานเปนจ�านวนถง100-200ลานคน
สถานการณการทองเทยวโลก
Tourism Economic Review 11
Arrivals could drop 58% to 78% depending on pace of normalizationInternational tourist arrivals, 2020-2019 and scenarios for 2020 (% change)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 (e) (sc)
The above are not forecasts. They are scenarios based on the possible opening of national
borders and lifting of travel restrictions in July,Sept. and Dec. 2020 respectively.
2020 Scenarios COVID-19Scenario 1: -58%Scenario 2: -70%Scenario 3: -78%
2001Sept 11thattacks
2003SARS
epidemic
2009Global economic
crisis
Source: World Tourism Organization (UNWTO) (sc) Scenario-based data
151050
-10-15-20-25-30-35-40-45-50-55-60-65-70-75-80
6.40.1 3.0
9.4 7.0 5.7 6.61.9 -4.0
6.6 4.8 4.7 5.1 4.2 4.8 3.87.2 5.7 3.8
-58
-70
-78
(% c
hang
e)
(e) Estimate
Forward-looking scenarios depend on re-opening of bordersInternational tourist arrivals in 2020: three scenarios (YoY monthly change, %)
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 0
-20
-40
-60
-80
-100
Gradual opening of bordersand lifting of travel restrictions
*Actual data through March includes estimates for countrieswhich have not yet reported data.
Source: UNWTO
Note: the scenarios presented in this graph are not forecasts. They represent alternative monthlychange in arrivals based on thegradual opening of nationalborders and lifting of travelrestrictions on different dates, still subject to high uncertainty.
(mon
thly
cha
nge,
%)
+2
-9
-57
Actual data*Scenario 1: -58%Scenario 2: -70%Scenario 3: -78%
in December
in Septemberin July
Largest blow to tourism ever could slash 1 billion arrivalsInternational tourist arrivals, 2020-2019 and scenarios for 2020 (millions)
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
(milli
ons)
647 695675
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 (e) (sc)
The above are not forecasts. They are scenarios based on the possible opening of national
borders and lifting of travel restrictions in July,Sept. and Dec. 2020 respectively.
2020 Scenarios COVID-19Scenario 1: -850 million (-58%)Scenario 2: -1020 million (-70%)Scenario 3: -1140 million (-78%)2003
SARS-3 million
-0.4%
2009Global economic crisis
-37 million-4.0%
692757 810 856
913 930 893952 997 1,044
1,0971,143
1,1971,2431,333
1,403 1,462
610
440320
Source: World Tourism Organization (UNWTO) (sc) Scenario-based data(e) Estimate
12 Tourism Economic Review
International tourism receipts could plunge by US$ 1 trillionInternational tourist receipts, 2020-2019 and scenarios for 2020 (U$ billion)
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
(US$
billi
ons)
496 506485
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 (e) (sc)
The above are not forecasts but scenarios based on the possible opening of national
borders and lifting of travel restrictions in July,Sept. and Dec. 2020 respectively.
Scenario 1: -US$ 910 billion -82%Scenario 2: -US$ 1080 billion -73%Scenario 3: -US$ 1170 billion -79%
2003SARS
+50 US$ billion-1.4% (real terms)
2009Global economic crisis
-88 US$ billion-5-4% (real terms)
554657 707
773
892988
901979
1,096 1,1321,219
1,2811,2221,250
1,3471,454 1,480
570
410310
Source: World Tourism Organization (UNWTO) (sc) Scenario-based data(e) Estimate
(normal)
2020 Scenarios COVID-19
Employment in accommodation and food services is athigh risk, more than half workers are women
Workers in sector most at risk
Accommodation and food services
Source: International Labour Organization
Real estate, business andadministrative activities
Manufacturing Wholesale and retail trade,repair of motor vehicles and
motorcycles
600
500
400
300
200
100
0
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
144 mm 167 mm
483 mm43254%
38% 39%44%
4% 5%
14%
Levels of employment (mm) Share of women (%)Share in global employment (%)
สถานการณการทองเทยวโลก
12 Tourism Economic Review
Tourism Economic Review 13
การฟ นตวดานการทองเทยวคาดวาจะเกดขนไดภายในป 2563 หรออยางชาทสดในป 2564 ความเหนของผเชยวชาญดานการทองเทยวจากการส�ารวจของUNWTOคาดการณวาความตองการทองเทยวในประเทศจะฟนตวไดเรวกวาการทองเทยวระหวางประเทศโดยมสญญาณการฟนตวภายในไตรมาสทสามของป2563(ระหวางเดอนกรกฎาคม-กนยายน2563)หรออยางนอยในไตรมาสสดทายของป2563ในขณะทการทองเทยวระหวางประเทศจะสามารถฟนตวไดในไตรมาสสดทายของป2563 หรออยางนอยในป2564โดยผเชยวชาญสวนใหญเหนวาภมภาคตะวนออกกลางจะฟนตวไดเรวทสดภายในระหวางเดอนพฤษภาคมถงเดอนมถนายนตามดวยทวปแอฟรกาทจะสามารถฟนตวไดในไตรมาสสดทายของป2563ในขณะทมผเชยวชาญเพยงครงหนงทยงคงมองความเปนไปไดในการฟนตวทางการทองเทยวของยโรปและภมภาคเอเชยภายในปนเชนกนสวนทวปอเมรกาผเชยวชาญครงหนงทมองวาการเดนทางทองเทยวไปยงทวปอเมรกานาจะฟนตวไดชากวาทวปอนๆ คอภายในป2564 อยางไรกตามเมอเปรยบเทยบกบระยะเวลาการฟนตวของการ ทองเทยวโลกจากเหตการณวกฤตทเกดขนในชวงทผานมาเชน
เหตการณ9/11ทประเทศสหรฐอเมรกาในป2544การระบาดของ โรคซารส(SARS)ในป2546และการเกดวกฤตเศรษฐกจในป2552เปนตนจะเหนไดวาทง3เหตการณดงกลาวมระยะการฟนตวของจ�านวน นกทองเทยวระหวางประเทศทวโลกทกลบคนเขาสจ�านวนเทากบระยะกอนเกดเหตการณแตกตางกนไปกรณของวกฤตเศรษฐกจใชเวลาในการฟนตวของจ�านวนนกทองเทยวโลกชาทสดคอ19เดอนในขณะทเหตการณ9/11ใชเวลานอยกวาคอ14เดอนและโรคซารสใชเวลานอยสดคอ11เดอนนอกจากนนระยะการฟนตวยงแตกตางกนไปในแตละภมภาคอยางกรณของโรคซารสตองใชระยะเวลาถง14เดอน ทจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศทเดนทางไปภมภาคเอเชยแปซฟก อยในระดบเทากบกอนวกฤตซงมากกวาระยะเวลาการฟนตวเฉลยเชนเดยวกบยโรปทใชระยะเวลาฟนตวจากวกฤตเศรษฐกจโลกถง29เดอนมากกวาระยะเวลาการฟนตวเฉลยและอเมรกาทใชระยะเวลาฟนตวจากเหตการณ9/11มากถง42เดอนทงนขนอยกบปจจยหลายอยางเชนตนก�าเนดของวกฤตอยางกรณโรคซารสทเกดขนในเอเชยเหตการณ9/11ทเกดขนในสหรฐอเมรการวมถงความรนแรงของ ผลกระทบทเกดขนอยางกรณของอเมรกาทไดรบผลกระทบตอเนองมาจากทงโรคซารสและวกฤตเศรษฐกจ
Domestic demand expected to recover faster than international demandInternational demand would recover by Q4 and mainly in 2021 according to the UNWTO Panel of Experts survey responses
By May-June By July-September
International
By 2021By October-December
50%
40%
30%
20%
10%
03%
14%
When do you expect tourism demand for your destinationwill start to recover?
When do you expect international demand for your destination will start to recover?
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%
0
24%
45%
34%
25%
39%
15%
Asia and the Pacific
EuropeAmericasAfrica Middle East
Domestic By May-June By July-September By 2021By October-December
Domestic demand expected to recover faster than international demandInternational demand would recover by Q4 and mainly in 2021 according to the UNWTO Panel of Experts survey responses
By May-June By July-September
International
By 2021By October-December
50%
40%
30%
20%
10%
03%
14%
When do you expect tourism demand for your destinationwill start to recover?
When do you expect international demand for your destination will start to recover?
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%
0
24%
45%
34%
25%
39%
15%
Asia and the Pacific
EuropeAmericasAfrica Middle East
Domestic By May-June By July-September By 2021By October-December
Domestic demand expected to recover faster than international demandInternational demand would recover by Q4 and mainly in 2021 according to the UNWTO Panel of Experts survey responses
By May-June By July-September
International
By 2021By October-December
50%
40%
30%
20%
10%
03%
14%
When do you expect tourism demand for your destinationwill start to recover?
When do you expect international demand for your destination will start to recover?
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%
0
24%
45%
34%
25%
39%
15%
Asia and the Pacific
EuropeAmericasAfrica Middle East
Domestic By May-June By July-September By 2021By October-DecemberDomestic demand expected to recover faster than international demandInternational demand would recover by Q4 and mainly in 2021 according to the UNWTO Panel of Experts survey responses
By May-June By July-September
International
By 2021By October-December
50%
40%
30%
20%
10%
03%
14%
When do you expect tourism demand for your destinationwill start to recover?
When do you expect international demand for your destination will start to recover?
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%
0
24%
45%
34%
25%
39%
15%
Asia and the Pacific
EuropeAmericasAfrica Middle East
Domestic By May-June By July-September By 2021By October-December
Domestic demand expected to recover faster than international demandInternational demand would recover by Q4 and mainly in 2021 according to the UNWTO Panel of Experts survey responses
By May-June By July-September
International
By 2021By October-December
50%
40%
30%
20%
10%
03%
14%
When do you expect tourism demand for your destinationwill start to recover?
When do you expect international demand for your destination will start to recover?
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%
0
24%
45%
34%
25%
39%
15%
Asia and the Pacific
EuropeAmericasAfrica Middle East
Domestic By May-June By July-September By 2021By October-December
Domestic demand expected to recover faster than international demandInternational demand would recover by Q4 and mainly in 2021 according to the UNWTO Panel of Experts survey responses
By May-June By July-September
International
By 2021By October-December
50%
40%
30%
20%
10%
03%
14%
When do you expect tourism demand for your destinationwill start to recover?
When do you expect international demand for your destination will start to recover?
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%
0
24%
45%
34%
25%
39%
15%
Asia and the Pacific
EuropeAmericasAfrica Middle East
Domestic By May-June By July-September By 2021By October-December
14 Tourism Economic Review
สถานการณการทองเทยวโลก
Recovery times of international tourism after three crises, (return to pre-crisis levels)World: cumulative change in international tourist arrivals, by months after start of crisis (millions)
Month 0 for Sept 11th crisis = Sept 2001; for SARS = March 2003; for Global economic crisis = Jan 2009.
SARS11 months for recovery
Global econ.crisis19 months for recovery
Sept 11th attacks14 months for recovery
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
cum
ulat
ive
chan
ge (m
illion
s)
30
20
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
(Months after start of crisis)
SARSSept 11th attacksGlobal econ. crisis
-1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Recovery times in most impacted regions after respective crises (return to pre-crisis levels)Cumulative change in international tourist arrivals, by months (millions)
Month 0 for Sept 11th crisis = Sept 2001; for SARS = March 2003; for Global economic crisis = Jan 2009.
Asia during SARS14 months for recovery Americas
after Sept 11th attacks42 months for recovery
Europe during Global econ. crisis29 months for recovery
Source: World Tourism Organization (UNWTO)
cum
ulat
ive
chan
ge (m
illion
s)
30
20
10
0
-10
-20
-30
-40
(Months after start of crisis)
Asia Pacific (SARS)Americas (Sept 11th attacks)Europe (Global econ. crisis)
-1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
14 Tourism Economic Review
Tourism Economic Review 15
นโยบายการเงน การคลง และการจางงานถกน�ามาใชเปนนโยบายหลกเพอบรรเทาผลกระทบจากโควด-19 จากผลการสอบถามผเชยวชาญดานการทองเทยวทเปนสมาชกของUNWTOระบวานโยบายการคลง (เชนการลดหยอนหรอ การยกเวนภาษเปนตน)นโยบายการเงน(เชนการเพมประเภทของสนเชอและการผอนปรนอตราดอกเบยเงนกเปนตน)และนโยบายดานการจางงานไดถกน�ามาใชในประเทศตางๆ ทวโลกอยางกวางขวางเพอลดผลกระทบทเกดขนจากโควด-19แตมากนอยแตกตางกนไปอาทมาตรการการคลงถกน�ามาใชมากส�าหรบประเทศในภมภาคเอเชยและแปซฟกในขณะทนโยบายการจางงานถกน�ามาใชมากในประเทศแถบยโรปส�าหรบประเทศในทวปแอฟรกาความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน(PPP)เปนมาตรการหลกทใชเพอลดผลกระทบจากโควด-19 ส�าหรบนโยบายและมาตรการทหลายประเทศน�ามาใชเพอชวย
ฟนฟการทองเทยวของแตละประเทศมความหลากหลายแตสวนใหญยงคงเปนมาตรการดานการเงนและการคลงโดยมาตรการการคลงถกน�ามาใชกนมากในประเทศแถบแอฟรกาเอเชยและแปซฟกและตะวนออกกลางนอกจากนนยงรวมถงการน�ามาตรการดานการตลาด มาชวยสงเสรมและประชาสมพนธด านการทองเทยวเพอสราง ความเชอมนกบนกทองเทยวซงด�าเนนการพรอมกบมาตรการอนๆ เชน การรกษาความปลอดภยและสขอนามยการจดตงกองทนส�ารองเลยงชพ (ContingencyFund)สนบสนนการจางงานในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(SME)มาตรการเลอนการเดนทางแทนการยกเลก มาตรการทางการตลาดและการสงเสรมการตลาดทม งเปาไปท การทองเทยวในประเทศการแจกบตรก�านล(Voucher)เพอสงเสรม การทองเทยวในประเทศรวมถงการใชประโยชนจากขอมลทาง การตลาด(MarketIntelligence)
What types of measures are being implemented in your destination to mitigate the impact of the epidemic?
Fiscal (taxreductions or
exemption etc)Monetary (linesof credit, interest
rates etc)
Employmentpolicies
Public/privatepartnerships
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0Other
What types of stimulus policies or actions are being planned or implemented in your destination to support the recovery of tourism?
Fiscal (taxreductions or
exemption etc)
Monetary (lines of credit, interest rates etc)
Employmentpolicies
Public/privatepartnerships
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0OtherMarket
IntelligenceMarketing
andPromotion
16 Tourism Economic Review
การยกเวนผดผอนและลด(สงจนถงรอยละ50)ภาษทเกยวกบการทองเทยวใหกบธรกจดาน การทองเทยวเชนคาธรรมเนยมการปกปองสงแวดลอมคาใบอนญาตตางๆภาษทางการตลาด ทองเทยวคาธรรมเนยมวซาเปนตน ความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจแกSMEsดานการทองเทยว สวนลดคาใชจายสาธารณปโภคส�าหรบภาคธรกจดานการทองเทยว ความชวยเหลอส�าหรบสภาพคลองทางการเงนใหกบธรกจน�าเทยว
สนบสนนทนทางการเงนใหกบSMEsดานการทองเทยวเชนสนเชอเฉพาะและสนเชอทมเงอนไข ผอนปรนเปนตน โครงการสรางแรงจงใจใหกบสายการบน
ลดคาธรรมเนยมเรยกเกบส�าหรบการฝกอบรมบคลากรของธรกจน�าเทยว สนบสนนคาตอบแทนส�าหรบบคลากรดานการทองเทยวเพอชวยธรกจใหสามารถจางงานไดตอไป สนบสนนดานการเงนส�าหรบผเขารบการฝกอบรม สนบสนนธรกจทมการจดฝกอบรมเพอพฒนาทกษะดานดจทลใหกบพนกงาน จดฝกอบรบและเสรมทกษะซ�าใหกบบคลากรดานการทองเทยวรวมทงผวางงาน จดใหภาคการทองเทยวไดรบการสนบสนนดานการจางงานเปนพเศษ จดใหมโปรแกรมการเสรมสรางศกยภาพดานการทองเทยว
มการจดตงกลไกในรปแบบตางๆเพอแกวกฤตโควด-19 จดใหมชองทางการสอสารเชนแพลทฟอรมดจทลและอนๆเพอใหขอมลแกผทเกยวของ
ในอตสาหกรรมทองเทยวเปนตน บรหารจดการขอมลใหเปนปจจบนเพอจะไดเขาใจถงความตองการดานการทองเทยว
มการส�ารวจศกษาและการคาดการณ จดท�าคมอค�าแนะน�าเกยวกบสถานการณใหมทอาจเกดขนส�าหรบธรกจและการด�าเนนการอยาง
มออาชพในอตสาหกรรมทองเทยว การวดผลกระทบทงในระยะสนปานกลางและระยะยาว จดแคมเปญสงเสรมการทองเทยวภายใตสถานการณจรงทเกดขน
จดตงกองทนส�าหรบการฟนตวเพอลดผลกระทบในสาขาการทองเทยว จดตงกองทนรวมระหวางภาครฐและเอกชน จดตงกลไกการท�างานรวมกนในรปของคณะกรรมการหรอรปแบบอนๆส�าหรบใหค�าปรกษากบ
ภาคเอกชน จดท�ากลยทธการบรหารจดการวกฤต จดใหมแพลทฟอรมส�าหรบผทเกยวของในภาคเอกชน สนบสนนโปรแกรมการลงทนใหกบภาคธรกจ สนบสนนธรกจดวยการอ�านวยความสะดวกทางดานดจทล
จดใหมบตรก�านล(Vouchers)จายเงนคนส�าหรบคาใชจายในการถกยกเลกโปรแกรม การเดนทางทองเทยวเนองจากสถานการณโควด-19 การปรบปรงขอกฎหมายเกยวกบสญญาตางๆเพอปกปองคมครองทงลกคาและธรกจน�าเทยว จดท�าคมอและขอแนะน�าเกยวกบสญญาทไมสามารถด�าเนนการไดจากสถานการณโควด-19 จดใหมมาตรการดานความปลอดภยและสขอนามยการรบรองและเครองหมายรบรองส�าหรบธรกจดาน
การทองเทยว สรางเสนทางการบนทปลอดภยระหวางประเทศเพอเปนจดเรมตนของการทองเทยวระหวางประเทศ
จดใหมบตรก�านล(Vouchers)วนหยดส�าหรบการเดนทางในประเทศ สงเสรมการทองเทยวในประเทศและแคมเปญดานการตลาด ยกเวนคาธรรมเนยมส�าหรบคาบรการของสายการบนในประเทศและคาใชจายดานการรกษา
ความปลอดภยดานการบนในประเทศและในภมภาค ลงทนรวมกบโครงการสงเสรมการทองเทยวขนาดเลกและโครงการทด�าเนนการกบตลาดในประเทศ สนบสนนความคดรเรมในการพฒนาผลตภณฑ คาดการณความตองการการทองเทยวภายในประเทศ
สรปมาตรการดานการทองเทยวของประเทศตาง ๆ ทถกน�ามาใชในชวงโควด-19
การคลง
การเงน
การจางงาน และการพฒนา ทกษะบคลากร ดานการทองเทยว
สงเสรมขอมลทางการตลาด
สรางความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน (PPP)
สนบสนนการ เรมตนใหมทางดานการทองเทยว
สงเสรมการ ทองเทยวในประเทศ
นโยบาย มาตรการ
สถานการณการทองเทยวโลก
Tourism Economic Review 17
สถานการณการทองเทยวของไทย
Tourism Economic Review 17
18 Tourism Economic Review
หน
วย: จ
ำนวน
นกท
องเท
ยว (ค
น)
Q12561
Q1P2562
Q1P2563
12,000,000
10,000,000
8,000,000
6,000,000
4,000,000
2,000,000
0
จำนวนนกท�องเทยวชาวต�างชาตจำแนกตามภมภาคไตรมาส 1/2561-ไตรมาส 1/2563P
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
หมายเหต: P หมายถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถนายน 2563) อาจมการปรบปรงภายหลง
ทมา: กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา สำนกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
East Asia Europe Other Grand Total
สถานการณการทองเทยวของนกทองเทยวชาวตางชาตในไทยสถานการณการทองเทยวของนกทองเทยวชาวตางชาตในไทยในชวงไตรมาส 1/2563P จากรายงานขอมลเบองตนของกระทรวงการทองเทยวและกฬา พบวามนกทองเทยวตางชาตทเดนทางเขามาในประเทศไทยในไตรมาส1/2563Pจ�านวน6.69ลานคนลดลงจากชวงเวลาเดยวกนของป2562ทมจ�านวน10.79ลานคนลดลงรอยละ38.01โดยนกทองเทยวจาก
เอเชยตะวนออกมจ�านวนมากทสด3.73ลานคนและลดลงในอตราสงสดรอยละ46.12จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมารองลงมา ไดแกนกทองเทยวจากยโรปจ�านวน2.07ลานคนลดลงรอยละ 14.97จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาในขณะทนกทองเทยวจากภมภาคอนๆมจ�านวนรวม0.88ลานคนลดลงเฉลยรอยละ38.03สบเนองจากการระบาดของเชอไวรสโควด-19ทเรมจาก เมองอฮนประเทศจนตงแตชวงปลายป2562จนท�าใหหลายประเทศ ออกมาตรการหามการเดนทางเข า-ออกประเทศ โดยเฉพาะ นกทองเทยวจนซงเปนศนยกลางการระบาดและเปนนกทองเทยวทมจ�านวนสงสดทเดนทางเขามาประเทศไทย
สถานการณการทองเทยวของไทย
Tourism Economic Review 19
สถานการณทองเทยวไทย
• ใครมาเยอนไทยบาง
ไตรมาส 1/2563
10 ประเทศสงสด จ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศของไทย ไตรมาส 1/2563P
10 ประเทศสงสด รายไดจากนกทองเทยวระหวางประเทศของไทย ไตรมาส 1/2563P
ล�าดบท
ล�าดบท
สญชาต
สญชาต
จนมาเลเซยรสเซยลาวญปนอนเดยเกาหลใตฝรงเศสเยอรมนสหราชอาณาจกร
จนรสเซยสหราชอาณาจกรมาเลเซยญปนฝรงเศสสหรฐอเมรกาเยอรมนลาวเกาหลใต
12345678910
12345678910
1,247,564619,400586,990380,899320,098261,705259,808236,245229,332220,635
57.2038.8717.5015.0914.8313.8713.6213.1011.4410.28
-60.01-32.36-4.64
-10.40-32.57-41.87-51.63-16.61-24.16-21.49
-63.96-7.17
-27.00-37.28-34.74-20.57-39.86-28.55-12.23-54.17
จ�านวนนกทองเทยว (คน)
รายไดจากนกทองเทยว (ลานบาท)
ไตรมาส 1/2563P
ไตรมาส 1/2563P
การเปลยนแปลง (รอยละ)
การเปลยนแปลง (รอยละ)
หมายเหต : P หมายถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถนายน 2563) อาจมการปรบปรงภายหลงทมา : กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา ส�านกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
หมายเหต : P หมายถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถนายน 2563) อาจมการปรบปรงภายหลงทมา : กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา ส�านกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
เอเชยตะวนออก ยโรป ภมภาคอนๆ
2.07 0.88
46.12% 14.97% 38.03%1 2 3
นกทองเทยว (ลานคน) นกทองเทยว (ลานคน) นกทองเทยว (ลานคน)3.73
20 Tourism Economic Review
จากการแพรระบาดของโควด-19ท�าใหนกทองเทยวชาวตางชาต10อนดบแรกของไทยมจ�านวนลดลงทกประเทศทลดลงในอตราสงสดซงแนนอนวาเปนนกทองเทยวจากประเทศจนลดลงอตรา รอยละ60.01เทยบกบไตรมาสเดยวกนของป2562จากจ�านวน3.12ลานคนเหลอเพยง1.25ลานคนส�าหรบประเทศทมนกทองเทยวเดนทาง มาประเทศไทยลดลงในอตราสงเชนกน(ลดลงรอยละ51.63)ไดแก นกทองเทยวจากเกาหลใตจากจ�านวน0.54ลานคนในไตรมาส1/2562 ลดลงเหลอ0.26ลานคนในไตรมาส1/2563Pเชนเดยวกบนกทองเทยว จากอนเดยทในไตรมาสสดทายของปเพมขนสงมากถงรอยละ22.80แตในไตรมาส1/2563Pกลบลดลงในอตราสงถงรอยละ41.87รวมถง ประเทศอนๆอยางญปนมาเลเซยเยอรมนและสหราชอาณาจกร ทจ�านวนนกทองเทยวลดลงในอตราคอนขางสงเชนกน(รอยละ32.57รอยละ32.36รอยละ24.16และรอยละ21.49ตามล�าดบ)ในขณะท นกทองเทยวจากประเทศเพอนบานอยางสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวลดลงรอยละ10.40และนกทองเทยวจากรสเซยลดลงในอตราต�าสดคอรอยละ4.64จากจ�านวน0.62ลานคนในไตรมาส 1/2562มาเปน0.59ลานคนในไตรมาส1/2563Pสวนใหญจะขนกบสถานการณผตดเชอโควด-19ในแตละประเทศและมาตรการทใชเปนขอจ�ากดในการเดนทางซงแตกตางกนทงความเขมขนและระยะเวลาของการใชมาตรการ ส�าหรบจ�านวนวนพกเฉลยของนกทองเทยวชาวตางชาตในไตรมาส
1/2563Pโดยรวมเฉลยอยท10.34วนเพมขนจากชวงเวลาเดยวกนของป2562จ�านวน0.67วนในขณะทจ�านวนวนพกเฉลยของ นกทองเทยวจากทกภมภาคลดลงทงนนกทองเทยวจากยโรปยงคงมจ�านวนวนพกเฉลยสงสดถง16.76วนแตลดลงมากสดเฉลย0.21วนจากชวงเวลาเดยวกนของป2562ในขณะทนกทองเทยวจากเอเชยตะวนออกมจ�านวนวนพกเฉลยต�าสดคอ6.50วนแตมจ�านวนวนพกลดลงนอยกวาคอ0.19วนเมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของป2562และเทากบการลดลงในจ�านวนวนพกของนกทองเทยวจากภมภาคอนทมวนพกเฉลย11.46วน นกทองเทยวตางชาตมคาใชจายเฉลยตอคนตอวนเปนจ�านวน4,798.51บาทในชวงไตรมาส1/2563Pลดลงรอยละ10.07จากชวงเวลาเดยวกนของป2562โดยนกทองเทยวจากเอเชยตะวนออกยงคงมการใชจายเฉลยตอคนตอวนสงสด5,817.17บาทแตลดลงจากชวงเวลาเดยวกนของป2562ในอตราสงสดเชนกนคอลดลงรอยละ8.61ในขณะทนกทองเทยวจากยโรปมการใชจายเฉลยตอคนตอวนต�าสดเพยง4,011.16บาทและลดลงจากชวงเวลาเดยวกนของป2562เฉลยรอยละ3.94 จากการแพรระบาดของโควด-19จนท�าใหจ�านวนนกทองเทยว ตางชาตลดลงเปนจ�านวนมากในชวงไตรมาส1/2563Pสงผลใหประเทศไทยสามารถสรางรายไดทเกดจากนกทองเทยวตางชาตเปนจ�านวน332.01พนลานบาทลดลงจากชวงเวลาเดยวกนของป2562ถงรอยละ40.39โดยเปนรายไดทเกดจากนกทองเทยวเอเชยตะวนออก มากทสด141.23พนลานบาทสอดคลองกบจ�านวนนกทองเทยว และลดลงในอตรารอยละ52.19รองลงมาเปนรายไดจากนกทองเทยว ยโรปจ�านวน139.47พนลานบาทลดลงรอยละ19.34จากชวงเวลาเดยวกนของป2562
นกทองเทยวชาวตางชาต 10 อนดบแรกของไทยมจำานวนลดลงทกประเทศ ซงนกทองเทยวจากประเทศจน ลดลงอตรารอยละ 60.01 เทยบกบไตรมาสเดยวกนของป 2562 จากจำานวน 3.12 ลานคน เหลอเพยง 1.25 ลานคน
สถานการณการทองเทยวของไทย
Tourism Economic Review 21
หน
วย: จ
ำนวน
วนพ
กเฉ
ลย (ว
น)
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0Q1
2561Q1P2562
Q1P2563
จำนวนวนพกเฉลยของนกท�องเทยวชาวต�างชาตจำแนกตามภมภาคไตรมาส 1/2561-ไตรมาส 1/2563P
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
หมายเหต: P หมายถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถนายน 2563) อาจมการปรบปรงภายหลง
ทมา: กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา สำนกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
East Asia Europe Other Grand Total
หน
วย: ค
าใชจ
ายเฉ
ลย (บ
าท/ค
น/ว
น)
ค�าใช�จ�ายเฉลยของนกท�องเทยวชาวต�างชาต ไตรมาส 1/2561 - ไตรมาส 2563P
Q12561
Q1P2562
Q1P2563
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
7,000
6,000
5,000
4,000
3,000
2,000
1,000
0
East Asia Europe Other Grand Total
หน
วย: ร
ายได
จากก
ารท
องเท
ยว (ล
านบ
าท)
รายได�จากนกท�องเทยวชาวต�างชาตจากภมภาคต�างๆ ไตรมาส 1/2561 - ไตรมาส 2563P
Q12561
Q1P2562
Q1P2563
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
หมายเหต: P หมายถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถนายน 2563) อาจมการปรบปรงภายหลง
ทมา: กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา สำนกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
600,000
500,000
400,000
300,000
200,000
100,000
0
East Asia Europe Other Grand Total
จำานวนวนพกเฉลยของนกทองเทยวชาวตางชาตจำาแนกตามภมภาค ไตรมาส 1/2561 - ไตรมาส 1/2563P
คาใชจายเฉลยของนกทองเทยวชาวตางชาตจำาแนกตามภมภาค ไตรมาส 1/2561 - ไตรมาส 1/2563P
รายไดจากนกทองเทยวชาวตางชาตจำาแนกตามภมภาค ไตรมาส 1/2561 - ไตรมาส 1/2563P
Tourism Economic Review 21
22 Tourism Economic Review
สถานการณการทองเทยวของไทย
ส�าหรบนกทองเทยวทสรางรายไดสงสด10อนดบแรกในชวงไตรมาส1/2563Pพบวานกทองเทยวจนยงคงสรางรายไดมากทสดดวย จ�านวน57.20พนลานบาทรองลงมาไดแกนกทองเทยวรสเซยดวยจ�านวน38.87พนลานบาททเหลอเปนนกทองเทยวจากประเทศตางๆทสรางรายไดจากการทองเทยวใหกบประเทศไทยในมลคาใกลเคยงกนไดแกนกทองเทยวสหราชอาณาจกร17.50พนลานบาทนกทองเทยวมาเลเซย15.09พนลานบาทนกทองเทยวญปน14.83พนลานบาทนกทองเทยวฝรงเศส13.87พนลานบาทนกทองเทยวสหรฐอเมรกา13.62พนลานบาทนกทองเทยวเยอรมน13.10พนลานบาท นกทองเทยวลาว11.44พนลานบาทและนกทองเทยวเกาหลใต10.28พนลานบาทตามล�าดบ เนองจากการแพรระบาดของโควด-19ท�าใหรายไดทเกดขน จากนกทองเทยวกลมดงกลาวจ�านวนลดลงทกประเทศเมอเทยบกบไตรมาสเดยวกนของป2562โดยเฉพาะนกทองเทยวจนทลดลงถง รอยละ63.96รองลงมาไดแกรายไดจากนกทองเทยวเกาหลใตทลดลงสงถงรอยละ54.17ตามมาดวยรายไดจากนกทองเทยวสหรฐอเมรกาทลดลงรอยละ39.86ใกลเคยงกบการลดลงของรายไดจากนกทองเทยวมาเลเซยและนกทองเทยวญปนทลดลงรอยละ37.28และรอยละ
34.74ตามล�าดบเชนเดยวกบการลดลงของรายไดจากนกทองเทยว ในแถบยโรปอยางเชนเยอรมนสหราชอาณาจกรและฝรงเศสทลดลงในอตรารอยละ28.55รอยละ27.00และรอยละ20.57ตามล�าดบในขณะทรายไดทเกดจากนกทองเทยวรสเซยมอตราการลดลงต�าสดเมอเทยบกบอก9ประเทศคอลดลงเพยงรอยละ7.17เทานน
ไตรมาส 1/2563P นกทองเทยวจน ยงคงสรางรายไดมากทสดดวยจำานวน 57.20 พนลานบาท รอง ลงมาไดแก นกทองเทยวรสเซย ดวยจำานวน 38.87 พนลานบาท
Tourism Economic Review 23
จากรายงานลาสดขององคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต(UNWTO)ระบเกยวกบการด�าเนนมาตรการจ�ากดการเดนทางณ วนท18พฤษภาคม2563ทชใหเหนวาจาก217ประเทศทวโลกทมการด�าเนนมาตรการเขมงวดในการเดนทางระหวางประเทศชวงการระบาดของโควด-19จนถงปจจบนม7ประเทศทเรมผอนคลายมาตรการทมตอนกทองเทยวระหวางประเทศและอกหลายประเทศเรมทจะหาแนวทางการเปดประเทศและการเปดเขตแดนของประเทศเพอรองรบกบการเดนทางเขาออกของนกทองเทยวในรปแบบตางๆอยางสภาการเดนทางและทองเทยวโลก(WTTC)ซงไดออกมาน�าเสนอขอเสนอแนะมาตรการรองรบกบการฟนตวจากโควด-19ดานการทองเทยวโดยใหความส�าคญกบแนวคดNewNormalทเนน“การเดนทางทปลอดภย”เปนหวใจหลกส�าหรบ11ธรกจการทองเทยวไดแกธรกจ
ใหการตอนรบ(Hospitality)แหลงทองเทยวการจ�าหนายสนคา กลางแจงธรกจการบนสนามบนบรการใหเชาระยะสนเรอส�าราญบรษทน�าเทยวMICEธรกจใหเชารถและธรกจประกนภยรวมทงมองใน4ประเดนหลกไดแก(1)การเตรยมความพรอมส�าหรบทมงานและ การด�าเนนงาน(2)การจดหาประสบการณทปลอดภยใหกบนกทองเทยว (3)การสรางความเชอมนและความเชอถอใหเกดกบนกทองเทยว (4)การน�านโยบายทเปนจรงไดมาสการปฏบต ส�าหรบรายงานฉบบนจะขอยกตวอยางกรณของธรกจบรษท น�าเทยว(TourOperators)ซงเปนดานแรกทจะดงดดนกทองเทยวเกดความสนใจเดนทางมาเทยวประเทศไทยและท�าหนาทดแลสราง ความประทบใจใหเกดกบนกทองเทยวโดยNewNormalส�าหรบบรษทน�าเทยวแบงเปน4ประเดนหลกดงน
“New Normal”ส�าหรบผประกอบการทองเทยวหลงสถานการณโควด-19
11 ธรกจท ‘ความปลอดภย’ ในการเดนทางตองมากอน
ธรกจใหการตอนรบ
เตรยมพรอมส�าหรบทมและการด�าเนนงาน
สรางความเชอมนและ นาเชอถอใหนกทองเทยว
น�านโยบายทเปนจรงไดมาปฏบต
การจ�าหนายสนคากลางแจง
สนามบน ธรกจใหเชารถแหลงทองเทยว
ธรกจการบน MICE
บรการใหเชาระยะสน ธรกจประกนภย
เรอส�าราญ
บรษทน�าเทยว
1
1 2 3
4
3
5 102
4 9
6 11
7
8
* ทมา สภาการเดนทางและทองเทยวโลก (WTTC)
New Normal ของธรกจ หลงโควด-19 ระบาด
จดหาประสบการณทปลอดภยใหนกทองเทยว
24 Tourism Economic Review
สถานการณการทองเทยวของไทย
จดทะเบยนใหถกตองตามกฎระเบยบของภาครฐ จดท�าแผนปองกนโควด-19ซงตองมแนวทางการปฏบตพรอม
Checklistส�าหรบการปองกนการตดเชอตามมาตรฐานของภาครฐ จดท�าคมอแนวทางดแลสขภาพของทมงานพรอมการตรวจสขภาพ
เปนระยะตามกฎระเบยบของภาครฐและการด�าเนนมาตรการตาม ค�าแนะน�าขององคการอนามยโลกกรณทเกดการตดเชอของทมงาน จดทท�างานและการตดตอประสานงานโดยยดถอการเวนระยะหาง
ระหวางกนตามกฎระเบยบของภาครฐ จดใหมเครองมออปกรณปองกนสวนบคคล(PPE)เชนหนากาก
อนามยเปนตนทไดมาตรฐานใหเพยงพอ น�าเทคโนโลยมาประยกตใชเพอลดการตดตอโดยตรงระหวางบคคล ตดตอกบคคาเชนโรงแรมการขนสงและสถานทแหลงทองเทยว
เปนตนทมมาตรการปองกนการตดเชอตามมาตรฐานทก�าหนดของ ภาครฐอยางเครงครด จดหาทางเลอกส�าหรบการด�าเนนงานทปลอดภยเชนการจ�าหนาย
ตวลวงหนาการก�าหนดระยะเวลาการเขาในแตละกลมยอยเปนตน จดอบรมทมงานเพอเตรยมพรอมปฏบตไดตามคมอและแนวทาง
การปฏบตทก�าหนดขนภายใตการขอค�าแนะน�าจากหนวยงานดาน สาธารณสขของประเทศ กระตนใหเกดความกระตอรอรนของทมงานทจะปฏบตตามคมอ
และกฎระเบยบทไดวางไว
ประสานการท�างานรวมกบคคาทใหบรการ(Suppliers)ถงการ ด�าเนนมาตรการตามกฎระเบยบของภาครฐและตามมาตรฐานสข อนามยทดในทกกระบวนการขนตอน เลอกสนคาและบรการทไดรบการรบรองโดยหนวยงานดาน
สาธารณสขวาปลอดเชอ หมนตรวจสอบการท�างานของทมท�าความสะอาดโดยเนนความถใน
จดส�าคญๆ มตรารบรองความปลอดภยจากเชอโควด-19หรอเชอโรคอนๆแสดง
กบสนคาและบรการทใหกบลกคา จดหาอปกรณเครองมอท�าความสะอาดและฆาเชอโรคใหกบลกคาท
เขามาตดตอ จดทนงส�าหรบลกคาใหเปนไปตามกฎระเบยบของภาครฐทก�าหนดไว จดหาถงขยะทมถงรองขางในอกหนงชนเพอสามารถน�าไปทงไดเปนระยะๆ เลอกใชบรการกบคคาทมจตส�านกและการปฏบตอยางเครงครดใน
เรองของความสะอาดการรกษาสขอนามยและลดการตดเชอ มกระบวนการตรวจสอบสขภาพของลกคาตามกฎระเบยบของภาครฐ จ�ากดระยะหางของลกคาแตละราย(SocialDistancing) จดใหมเครองมอตรวจสอบการเขา-ออก(Checck-in/Check-out)
ทไมตองมการสมผส จดระยะเวลาการใชบรการสถานทเชนโรงแรมภตตาคารและสถานท
เขาชมตางๆเปนตนไมใหเกดความแออด
1 การเตรยมความพรอมส�าหรบ ทมงานและการด�าเนนงานทไดคณภาพ
3 การสรางความเชอมนและความเชอถอใหกลบคนมา
2 การจดหาประสบการณทปลอดภยใหกบทมงานและลกคา
4 ขอเรยกรองจากภาครฐในการน�านโยบายทเปนจรงไดมาสการปฏบต
จดใหมการสอสารเพอใหขอมลทถกตองและชดเจนแกลกคาเปนประจ�า เกยวกบมาตรการดานสขอนามยทเนนผานชองทางสอดจทลรวมทง การท�างานรวมกบคคาในการสงสญญาณทชดเจนเพอใหลกคาไดรบร ขอมลเกยวกบมาตรการรกษาความสะอาดทด�าเนนการอยแตหลกเลยง การตดตอโดยตรงและการใหค�าแนะน�า จดใหมคมอค�าแนะน�าการปฏบตตนลวงหนากอนการเดนทางบน
พนฐานของกฎระเบยบของภาครฐ(เชนการสวมหนากากการลางมอ ดวยแอลกอฮอลและการเวนระยะหางเปนตน) อบรมทมงานใหสามารถตอบค�าถามและใหขอมลแกลกคาในประเดนท
เกยวของเชนจ�านวนผตดเชอรายใหมเปนตนหรอสามารถแกไขปญหา กรณลกคารายใดไมปฏบตตามค�าแนะน�าเพอความมนใจของผเดนทาง รายอน ประสานความรวมมอกบบรษทประกนการเดนทางและประกนสขภาพ
เพอใหครอบคลมโควด-19รวมทงกระบวนการรกษาพยาบาลเมอเกด เหตจ�าเปนเรงดวน สงเสรมใหมแอพพลเคชนในการรต�าแหนงของการเดนทางถามการ
ก�าหนดไวโดยกฎระเบยบของทองถน
ประสานการท�างานรวมกนกบภาคธรกจและหนวยงานภาครฐในการ ออกมาตรการตางๆเกยวกบกฎระเบยบทมการก�าหนดขนใหมส�าหรบ การเดนทางขามพรมแดนเปนการลวงหนา จดใหมความชวยเหลอทางดานการเงนแกธรกจการทองเทยวทงในรป
ของเงนชวยเหลอแบบใหเปลา(Grant)และการลดภาษคาธรรมเนยม และการจดเกบคาใชจายตางๆเพอกระตนอปสงคในการฟนตวของ ธรกจทองเทยว สรางแรงจงใจและสนบสนนโดยตรงตอการเรงรดการฟนตวของการ
เดนทางและทองเทยว จดใหมโปรแกรมสงเสรมแหลงทองเทยวเพอกระตนใหเกดอปสงค
ทงการทองเทยวในประเทศและจากตางประเทศ ทบทวนมาตรการอ�านวยความสะดวกดานการตรวจลงตรา(วซา)
และการยกเวนวซาส�าหรบนกทองเทยวบางกลม
Tourism Economic Review 25
ในชวงไตรมาส1/2563Pมจ�านวนผเยยมเยอนชาวไทยทเดนทางทองเทยวภายในประเทศ24,422,647คน-ครงโดยภมภาคทมชาวไทยเดนทางไปทองเทยวมากทสด3อนดบแรกประกอบดวยกรงเทพฯ6,648,952คน-ครงภาคเหนอ3,865,017คน-ครงและภาคตะวนตก3,348,358คน-ครงตามล�าดบนอกจากนเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาพบวาชาวไทยเดนทางทองเทยวภายในประเทศลดลง10,855,731คน-ครงหรอหดตวรอยละ30.77โดยภมภาคท ชาวไทยเดนทางไปลดลงมากทสด3อนดบแรกประกอบดวยภาคกลาง (-41.69%)กรงเทพฯ(-32.69%)และภาคตะวนออก(-31.52%) ตามล�าดบ ส�าหรบมลคาการใชจายของผเยยมเยอนชาวไทยทเดนทางทองเทยว ภายในประเทศในไตรมาส1/2563Pมจ�านวนทงสน189,163.46ลานบาทโดยภมภาคทชาวไทยใชจายดานการทองเทยวมากทสด 3อนดบแรกประกอบดวยกรงเทพฯ56,351.22ลานบาทภาคใต 41,689.85ลานบาทและภาคเหนอ30,783.05ลานบาทตามล�าดบทงน เมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาพบวา
ชาวไทยมการใชจายเพอการทองเทยวภายในประเทศลดลงเปนจ�านวน87,118.80ลานบาทหรอหดตวรอยละ31.53โดยภมภาคทชาวไทยมรายจายดานการทองเทยวลดลงมากทสด3อนดบแรกประกอบดวยภาคกลาง(-39.06%)ภาคตะวนออก(-35.19%)และภาคใต(-33.99%) การลดลงของจ�านวนชาวไทยทเดนทางทองเทยวภายในประเทศและมลคาการใชจายดานการทองเทยวในชวงไตรมาส1/2563Pเปนผล จากหลายปจจยไดแกปจจยดานเศรษฐกจในประเทศทเกดการชะลอตวตอเนองจากไตรมาส4/2562สงผลตอก�าลงซอของประชาชนและทส�าคญคอการะบาดของไวรสโคโรนาสายพนธใหมหรอโควด-19(Covid-19)ทเรมมการระบาดจากประเทศจนในชวงปลายป2562และขยายตวอยางรวดเรวสประเทศตางๆในภมภาคเอเชยตะวนออก รวมถงประเทศไทยในชวงไตรมาส1/2563Pท�าใหมผตดเชอทวโลก เพมขนจากจ�านวน9,847คนในปลายเดอนมกราคม2563เปน 754,939คนในชวงปลายเดอนมนาคม2563สงผลกระทบตอ ความเชอมนในการเดนทางทองเทยวและเปนเหตใหรฐบาลประกาศ
สถานการณการทองเทยวภายในประเทศของไทยไตรมาส 1/2563P
26 Tourism Economic Review
พระราชก�าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉนเมอวนท 26มนาคม2563เพอควบคมการระบาดของโควด-19โดยมาตรการหนงทส�าคญคอการปดสถานทตางๆรวมถงแหลงทองเทยวการหามการเดนทางระหวางจงหวดทไมจ�าเปนและการขอความรวมมอสถานประกอบการใหพนกงานท�างานในทพกอาศย(Workfromhome)สถานการณการระบาดและมาตรการตางๆดงกลาวไมเพยงแตสง ผลกระทบตอความเชอมนในการเดนทางของนกทองเทยวแตสงผลกระทบ ใหเศรษฐกจของประเทศใหชะลอตวอยางรนแรงโดยสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดมการประกาศผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(GDP)ไตรมาส1/2563ปรบตวลดลง-1.8%โดยเปนการ หดตวครงแรกในรอบ8ปนบจากอทกภยในป2554
อตราการเขาพกของสถานพกแรมไตรมาส 1/2563P อตราการเขาพก(Occupancyrate:OR)เปนเครองชทแสดงใหเหนถงระดบการใชหองพกของสถานพกแรมทงหมดของประเทศ ซงครอบคลมผเขาพกทงทเปนนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศ โดยในไตรมาส1/2563Pสถานพกแรมของประเทศมอตราการเขาพกโดยรวมเทากบรอยละ52.39ส�าหรบภมภาคทมอตราการเขาพกสงสด3อนดบแรกคอกรงเทพฯมอตราการเขาพกเทากบรอยละ58.72ภาคใตมอตราการเขาพกเทากบรอยละ52.91และภาคตะวนตก มอตราการเขาพกเทากบรอยละ52.16ตามล�าดบ
นอกจากนเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาพบวาอตราการเขาพกโดยรวมลดลงรอยละ26.16ตามการลดลงของอตราการเขาพกของสถานพกแรมในทกภมภาคทวประเทศโดย3 ภมภาคทมอตราการเขาพกลดลงนอยทสดคอภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคตะวนตกเนองจากเปนฤดกาลทองเทยว ทส�าคญของพนทจากสภาพอากาศทหนาวเยนตามฤดกาลนอกจากน เมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาพบวา อตรา การเขาพกในสถานพกแรมลดลงในทกภมภาคโดยภมภาคทอตราการเขาพกลดลงมากทสด3อนดบแรกคอกรงเทพฯลดลงรอยละ30.26ภาคตะวนออกลดลงรอยละ30.10และภาคใตลดลงรอยละ28.05ตามล�าดบ
สถานการณทองเทยวภายในประเทศในชวงไตรมาส 2/2563 การเดนทางทองเทยวภายในประเทศของชาวไทยในชวงไตรมาส 2/2563 มแนวโนมหดตวต อเนองและรนแรงขนกว าไตรมาส1/2563จากแนวโนมสถานการณระบาดทรนแรงขนและการใชมาตรการควบคมการระบาดทเขมงวดขนภายหลงการประกาศบงคบใชพ.ร.ก.ฉกเฉนทงการประกาศเคอรฟวหรอหามบคคลออกนอกเคหสถานทวประเทศชวงเวลา22.00-04.00น.การหามการเดนทางระหวางจงหวดทไมจ�าเปนการหามการจดประชมสมมนาและนทรรศการและทส�าคญคอการยกเลกวนหยดและกจกรรมในชวงเทศกาลสงกรานตซงเปนวนหยดตอเนองประจ�าปทส�าคญของชาวไทยจงคาดวาการเดนทางทองเทยวภายในประเทศของชาวไทยในไตรมาส2/2563จะหดตวอยางรนแรงและคาดวาการทองเทยวจะต�ากวาระดบรอยละ10ของปทผานมา
การลดลงของจำานวนชาวไทย ทเดนทางทองเทยวภายในประเทศ เปนผลจากปจจยดานเศรษฐกจในประเทศทเกดการชะลอตวตอเนองจากไตรมาส 4/2562 และทสำาคญ คอการระบาดของไวรสโคโรนาสายพนธใหมหรอ โควด-19
สถานการณการทองเทยวของไทย
Tourism Economic Review 27
หน
วย: จ
ำนวน
ผเยย
มเย
อนชา
วไท
ย (ค
น-ค
รง)
60,000,000
50,000,000
40,000,000
30,000,000
20,000,000
10,000,000
0Q1
2561Q1P2562
Q1P2563
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
รวมทงหมดกรงเทพมหานคร ภาคเหนอ ภาคตะวนออก ภาคตะวนตกภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใตภาคกลาง
หน
วย: ร
ายได
จากก
ารท
องเท
ยวขอ
ง
ผเยย
มเย
อนชา
วไท
ย (ล
านบ
าท)
รวมทงหมดกรงเทพมหานคร ภาคเหนอ ภาคตะวนออก ภาคตะวนตกภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใตภาคกลาง
350,000
300,000
250,000
200,000
150,000
100,000
50,000
0Q1
2561Q1P2562
Q1P2563
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
หน
วย: อ
ตราก
ารเข
าพกเ
ฉลย
(รอย
ละ)
รวมทงหมดกรงเทพมหานคร ภาคเหนอ ภาคตะวนออก ภาคตะวนตกภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใตภาคกลาง
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
อตราการเข�าพกของสถานพกแรม ไตรมาส 1/2561-ไตรมาส 1/2563P
Q12561
Q1P2562
Q1P2563
Q2 Q3 Q4 Q2P Q3P Q4P
หมายเหต: P หมายถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถนายน 2563) อาจมการปรบปรงภายหลง
ทมา: กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬา สำนกงานปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
จำานวนผเยยมเยอนชาวไทยทองเทยวภายในประเทศ ไตรมาส 1/2561 - ไตรมาส 1/2563P
รายไดจากผเยยมเยอนชาวไทยทองเทยวภายในประเทศ ไตรมาส 1/2561 – ไตรมาส 1/2563P
อตราการเขาพกของสถานพกแรม ไตรมาส 1/2561 – ไตรมาส 1/2563P
Tourism Economic Review 27
28 Tourism Economic Review
จำ�นวนผเยยมเยอนช�วไทยทองเทยวภ�ยในประเทศและอตร�ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)หนวย: จำ�นวนผเยยมเยอนช�วไทย (คน-ครง)
ร�ยไดจ�กผเยยมเยอนช�วไทยทองเทยวภ�ยในประเทศและอตร�ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)หนวย: ร�ยได (ล�นบ�ท)
หนวย: %ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)
หนวย: % ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)
หม�ยเหต: P หม�ยถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถน�ยน 2563) อ�จมก�รปรบปรงภ�ยหลงทม�: กองเศรษฐกจก�รทองเทยวและกฬ� สำ�นกง�นปลดกระทรวงก�รทองเทยวและกฬ�
ภมภ�ค 2560 2561 2562P 2561 2562 2563 Y Y Y Q1 Q2 Q3 Q4 Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P
ภมภ�ค 2560 2561 2562P 2561 2562 2563 Y Y Y Q1 Q2 Q3 Q4 Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P กรงเทพฯ +6.77 +1.39 -0.90 +4.71 +1.00 -0.22 +0.67 +4.74 +4.93 -6.30 -5.36 -32.69
ภ�คกล�ง +6.04 +5.75 +1.56 +7.61 +3.85 +8.13 +4.28 +7.38 +1.98 -1.25 +0.11 -41.69
ภ�คเหนอ +5.48 +5.29 +0.05 +2.20 +3.08 +4.91 +9.87 +0.42 -1.10 -3.40 +2.51 -19.69
ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ +7.52 +8.59 +0.40 +6.21 +3.76 +7.97 +14.84 +0.85 +2.01 -2.54 +1.09 -28.54
ภ�คตะวนออก +11.26 +6.81 -0.11 +7.41 +4.65 +8.05 +7.34 +4.20 +2.20 -3.56 -1.65 -31.52
ภ�คตะวนตก +7.65 +7.15 +1.19 +6.96 +7.09 +6.14 +7.96 +4.78 +1.83 -0.18 -0.26 -29.92
ภ�คใต +6.64 +5.97 -1.98 +6.61 +4.27 +8.80 +4.72 +0.56 -1.97 -3.72 -2.37 -30.90
รวมทงหมด +7.11 +5.32 -0.06 +5.60 +3.57 +5.25 +6.61 +3.34 +1.83 -3.39 -1.15 -30.77
กรงเทพฯ 351,002.97 376,379.92 372,767.81 78,971.36 92,976.63 125,346.50 79,085.43 84,081.08 91,826.53 119,971.87 76,888.33 56,351.22 ภ�คกล�ง 46,817.76 50,897.59 51,996.80 10,610.06 12,323.07 12,051.33 15,913.13 11,265.08 12,814.23 11,989.59 15,927.90 6,864.68
ภ�คเหนอ 126,664.22 137,099.91 138,607.43 38,119.50 28,596.36 23,427.52 46,956.53 39,110.12 28,942.18 22,816.75 47,738.38 30,783.05
ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ 82,881.16 92,769.41 95,720.44 23,876.53 21,067.46 21,492.57 26,332.85 25,513.57 22,352.81 21,253.48 26,600.58 17,600.87
ภ�คตะวนออก 112,376.85 122,901.18 126,301.75 27,523.04 32,429.67 25,019.41 37,929.06 30,279.79 34,025.19 24,407.16 37,589.61 19,624.39
ภ�คตะวนตก 85,884.18 92,522.87 95,742.39 20,995.84 19,655.53 19,971.63 31,899.87 22,878.72 20,593.27 19,960.43 32,309.97 16,249.40
ภ�คใต 183,986.15 198,771.22 202,798.33 58,846.72 46,979.86 42,612.80 50,331.84 63,153.90 49,269.93 41,423.13 48,951.37 41,689.85
รวม 989,613.29 1,071,342.10 1,083,934.95 258,943.05 254,028.58 269,921.76 288,448.71 276,282.26 259,824.14 261,822.41 286,006.14 189,163.46
ภมภ�ค 2560 2561 2562P 2561 2562 2563 Y Y Y Q1 Q2 Q3 Q4 Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P
ภมภ�ค 2560 2561 2562P 2561 2562 2563 Y Y Y Q1 Q2 Q3 Q4 Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P
กรงเทพฯ 41,112,099 41,682,963 41,308,888 9,430,359 9,835,889 11,179,606 11,237,109 9,877,776 10,321,142 10,474,856 10,635,114 6,648,952
ภ�คกล�ง 20,004,867 21,155,532 21,486,327 3,929,397 5,117,489 5,436,278 6,672,368 4,219,534 5,218,573 5,368,572 6,679,648 2,460,517
ภ�คเหนอ 17,411,884 18,332,301 18,340,901 4,792,169 4,243,468 3,361,842 5,934,822 4,812,397 4,196,956 3,247,528 6,084,020 3,865,017
ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ 24,457,488 26,557,492 26,663,131 4,464,681 7,024,335 6,540,666 8,527,810 4,502,571 7,165,315 6,374,582 8,620,663 3,217,555
ภ�คตะวนออก 13,132,152 14,026,234 14,010,450 2,437,091 3,701,552 3,636,963 4,250,628 2,539,487 3,782,802 3,507,463 4,180,698 1,739,135
ภ�คตะวนตก 21,998,464 23,571,385 23,851,747 4,560,006 5,124,235 5,484,195 8,402,949 4,778,101 5,217,994 5,474,583 8,381,069 3,348,358
ภ�คใต 20,398,337 21,616,583 21,187,573 4,523,338 5,651,567 5,314,712 6,126,966 4,548,512 5,540,419 5,116,933 5,981,709 3,143,113
รวม 158,515,291 166,942,490 166,849,017 34,137,041 40,698,535 40,954,262 51,152,652 35,278,378 41,443,201 39,564,517 50,562,921 24,422,647
กรงเทพฯ +9.09 +7.23 -0.96 +3.19 +8.03 +7.07 +10.85 +6.47 -1.24 -4.29 -2.78 -32.98
ภ�คกล�ง +10.83 +8.71 +2.16 +13.04 +8.33 +8.05 +6.79 +6.17 +3.99 -0.51 +0.09 -39.06
ภ�คเหนอ +10.21 +8.24 +1.10 +7.57 +6.69 +8.50 +9.63 +2.60 +1.21 -2.61 +1.67 -21.29
ภ�คตะวนออกเฉยงเหนอ +17.31 +11.93 +3.18 +11.28 +9.83 +10.22 +15.79 +6.86 +6.10 -1.11 +1.02 -31.01
ภ�คตะวนออก +12.80 +9.37 +2.77 +13.66 +8.93 +7.12 +8.26 +10.02 +4.92 -2.45 -0.89 -35.19
ภ�คตะวนตก +20.82 +7.73 +3.48 +10.72 +9.46 +4.73 +6.71 +8.97 +4.77 -0.06 +1.29 -28.98
ภ�คใต +10.35 +8.04 +2.03 +7.61 +9.95 +7.43 +7.30 +7.32 +4.87 -2.79 -2.74 -33.99
รวม +11.57 +8.26 +1.18 +7.59 +8.61 +7.36 +9.40 +6.70 +2.28 -3.00 -0.85 -31.53
สถานการณการทองเทยวของไทย
Tourism Economic Review 29
จำ�นวนนกทองเทยวช�วต�งช�ต ป พ.ศ. 2561 - 2563P และอตร�ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)
หนวย: จำ�นวนนกทองเทยว (คน)
หนวย: % ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)
หม�ยเหต: P หม�ยถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถน�ยน 2563) อ�จมก�รปรบปรงภ�ยหลงทม�: กองเศรษฐกจก�รทองเทยวและกฬ� สำ�นกง�นปลดกระทรวงก�รทองเทยวและกฬ�
East Asia 25,970,856 27,259,855 6,932,426 6,469,672 7,103,042 6,754,715 3,735,097 Europe 6,760,331 6,719,114 2,439,791 1,098,143 1,160,305 2,020,875 2,074,597 Other 5,447,007 5,818,437 1,423,029 1,406,286 1,433,038 1,556,084 881,880 Grand Total 38,178,194 39,797,406 10,795,246 8,974,101 9,696,385 10,331,674 6,691,574
Country 2561 2562P 2562 2563 of Nationality Y Y Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P
Country 2561 2562P 2562 2563 of Nationality Y Y Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P East Asia +8.91 +4.96 +3.12 +0.17 +9.41 +7.26 -46.12 Europe +3.78 -0.61 -2.15 -0.74 -2.20 +2.36 -14.97 Other +4.12 +6.82 +4.46 +9.66 +5.09 +8.16 -38.03 Grand Total +7.27 +4.24 +2.05 +1.43 +7.23 +6.40 -38.01
ร�ยไดจ�กนกทองเทยวช�วต�งช�ต ป พ.ศ. 2561 - 2563P และอตร�ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)
หนวย: ร�ยได (ล�นบ�ท)
หนวย: %ก�รเปลยนแปลง (Y-o-Y)
หม�ยเหต: P หม�ยถง ขอมลเบองตน (ณ เดอนมถน�ยน 2563) อ�จมก�รปรบปรงภ�ยหลงทม�: กองเศรษฐกจก�รทองเทยวและกฬ� สำ�นกง�นปลดกระทรวงก�รทองเทยวและกฬ�
Country 2561 2562P 2562 2563 of Nationality Y Y Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P East Asia 1,057,570.91 1,112,928.53 295,373.93 244,785.68 303,595.56 269,173.36 141,230.02 Europe 472,961.17 461,478.75 172,902.78 69,994.21 81,861.42 136,720.34 139,468.86 Other 345,604.82 358,960.95 88,668.90 80,846.56 91,218.30 98,227.19 51,314.15 Grand Total 1,876,136.90 1,933,368.23 556,945.61 395,626.45 476,675.28 504,120.89 332,013.03
Country 2561 2562P 2562 2563 of Nationality Y Y Q1P Q2P Q3P Q4P Q1P East Asia +3.25 +5.23 +4.98 +0.69 +10.40 +4.35 -52.19 Europe +1.80 -2.43 -1.94 +0.06 -3.94 -3.37 -19.34 Other +0.98 +3.86 +2.38 +9.82 +0.97 +3.22 -42.13 Grand Total +2.46 +3.05 +2.33 +2.31 +5.80 +1.92 -40.39
30 Tourism Economic Review
การระบาดของโควด-19 รนแรงสดในรอบหลายทศวรรษ
ซงพบผตดเชอสงถง2.72ลานคนเชนเดยวกบประเทศบราซลพบ ผตดเชอมากเปนอนดบ2ของโลก1.49ลานคนนอกจากนในภมภาคยโรปไดแกประเทศรสเซยและภมภาคเอเชยเชนประเทศอนเดยเปนตนหากยอนกลบไปในชวง20ปทผานมานบตงแตเกดการระบาดของโรคซารส(SARs)หรอโรคทางเดนหายใจเฉยบพลนอยางรนแรงเมอป พ.ศ.2546ซงเกดการแพรระบาดครงแรกทมณฑลกวางตงประเทศจนโดยขณะนนพบวาโรคซารส(SARs)ไดมการแพรระบาดไปใน29ประเทศและมผตดเชอจ�านวนประมาณ8,096คนซงการระบาดของโรคซารส(SARs)ในหลายประเทศท�าใหทางWHOประกาศเตอนการระบาดของโรคซารส(SARs)ใหเปนการระบาดทวไปทเรมใหญและ แพรกระจายออกไปยงเมองตางๆหรอทเรยกวาEpidemicอยางไรกดจากขอมลขององคการอนามยโลกพบวาการระบาดยตเมอเดอนกรกฎาคม2549 และในป2552ไดเกดการระบาดโรคไขหวดใหญสายพนธA(H1N1)เรมพบเมอประมาณเดอนมกราคม2552ทประเทศเมกซโกและเดอนเมษายน2552ในประเทศสหรฐอเมรกาและสวนใหญในทวป
การระบาดของโควด-19
โรคไวรสโคโรนาสายพนธใหมหรอโควด-19(COVID-19)เปนไวรสสายพนธใหมทแพรกระจายจากคนสคนทก�าลงแพรระบาดในหลายๆ ประเทศทวโลกณขณะนนบไดวาเปนสถานการณทรายแรงทสดในรอบหลายทศวรรษเมอเทยบกบโรคระบาดอนๆทเกดขนในทตางๆ ทวโลกในชวงระยะเวลากวา20ปทผานมาการระบาดของโรคโควด-19นไดสงผลกระทบตอสขภาพและชวตของประชาชนทวโลกจ�านวนมากและยงไมนบรวมถงมลคาความเสยหายทางเศรษฐกจทเกดขนทวโลก นบตงแตตนป2563การระบาดของโรคโควด-19สถานการณการระบาดทยาวนานกวา6เดอนในหลายประเทศยงไมคลคลายโดยสถานการณเมอวนท5กรกฎาคม2563จากขอมลสถตการพบ ผตดเชอโควด-19ทวโลกขององคการอนามยโลก(WorldHealthOrganization;WHO)พบผ ทตดเชอโควด-19มจ�านวนสงกวา10.92ลานคนกวา213ประเทศและเขตการปกครองพเศษทวโลก มผ เสยชวตจ�านวนสงกวา 5แสนคนและมแนวโนมเพมสงขน โดยการระบาดในภมภาคอเมรกายงพบผตดเชอในอตราทสงตอเนองเชนประเทศสหรฐอเมรกาพบผตดเชอมากเปนอนดบ1ของโลก
30 Tourism Economic Review
Tourism Economic Review 31
อเมรกาเหนอหลงจากนนกมการระบาดไปทวโลกซงการระบาดในครงนน พบวาจ�านวนผตดเชอคดเปนสดสวน24%ของจ�านวนประชากรโลกและมผเสยชวต284,000คนท�าใหองคการอนามยโลกไดยกระดบใหเปน โรคระบาดใหญทวโลก(Pandemic)ซงมระดบการแพรระบาดทรนแรง กวาEpidemicอยางไรกดปจจบนโรคไขหวดใหญสายพนธA(H1N1) กลายเปนโรคประจ�าถนจะระบาดตามฤดกาลพบในชวงฤดฝนและฤดหนาว นอกจากน ยงพบการระบาดของโรคอนๆอาท โรคอโบลา (Ebola)ซงมการระบาดมาตงแตป2519แตมาระบาดหนกในป2557 ทประเทศกนการระบาดสวนใหญอยในทวปแอฟรกาโดยพบผตดเชอ 10ประเทศและจ�านวนผตดเชอ31,033รายซงโรคดงกลาวจะมอตราการตายทสงกวาโรคระบาดอนโดยอตราการตายอยท56%และปจจบน ยงพบผตดเชอใหมเพมขนในประเทศในภมภาคแอฟรกาหรอการระบาดและโรคทางเดนหายใจโรคเมอรส(MERS-CoV)ซงสวนใหญระบาดในประเทศในแถบทะเลเมดเตอรเรเนยนซงโรคเหลานสวนใหญการแพรระบาดจ�ากดอยในเฉพาะภมภาคท�าใหผลกระทบของโรคระบาด ดงกลาวยงจ�ากดอยเฉพาะพนท
ตารางแสดงการระบาดของโรคในช�วง 20 ป�ทผ�านมา
29
60
10
213*
27
15%
0.2%
56%
34.4%
ผ�ตดเชอ 8,096 คน
ผ�เสยชว�ต774 ราย
ผ�เสยชว�ต284,000 ราย
ผ�ตดเชอ 31,033ราย
ผ�เสยชว�ต12,913 ราย
ผ�ตดเชอ 2,494 ราย
ผ�เสยชว�ต858 ราย
ผ�ตดเชอมากกว�า 10 ล�านคน*
ผ�เสยชว�ตมากกว�า5 แสนราย
ผ�ตดเชอ 24%ของจำนวน
ประชากรโลก
ทมา: Centers for Disease Control and Prevention (CDC), World Health Organization (WHO)*ขอมล ณ วนท 29 มถนายน 2563
• โรคซาร�ส (SARs)เรมพบเมอประมาณเดอนพฤศจกายน 2546
ทมณฑลกวางตง ประเทศจน การระบาดยต
เมอเดอนกรกฎาคม 2549
• โรคไข�หวดใหญ�สายพนธ� A(H1N1)เรมพบเมอประมาณเดอนมกราคม 2552
ทประเทศเมกซโก และเดอนเมษายน
ประเทศสหรฐอเมรกา กลายเปนโรคทมการระบาด
ตามฤดกาล พบในชวงฤดฝนและฤดหนาว
• โรคอโบลา (Ebola)พบการระบาดมาตงแตประมาณป 2519
แตระบาดหนกในป 2557 สวนใหญทางตะวนตก
ของภมภาคแอฟรกา ปจจบนยงพบผตดเชอใหม
สาธารณรฐคองโก
• โรคทางเดนหายใจ Mers-CoVพบเมอประมาณเดอนกนยายน 2555
สวนใหญในแถบทะเลเมดเตอรเรเนยน
ปจจบนยงพบผตดเชอทประเทศซาอดอาระเบย
• โรคโคว�ด-19 (COV-19)พบเมอประมาณปลายเดอนธนวาคม 2562
ทผานมา ในเมองอฮน มณฑลหเปย ประเทศจน
จำนวนประเทศ และเขตปกครองพ�เศษ
ทพบผ�ตดเชอ
อตราการตายโรคระบาด
จำนวนผ�ตดเชอ
จำนวนผ�เสยชว�ต
-
(พ.ศ. 2519 - 2563) (พ.ศ. 2519 - 2563)
การระบาดของโรคโควด-19เปนสถานการณทรายแรงทสดในรอบหลายทศวรรษ เมอเทยบกบโรคระบาดอน ๆ ทเกดขนทวโลกในชวงระยะเวลากวา 20 ปทผานมา
32 Tourism Economic Review32 Tourism Economic Review
การระบาดของโควด-19
ส�าหรบการระบาดของโรคโควด-19ในหลายประเทศทวโลกครงน มความแตกตางจากการระบาดของโรคระบาดอนๆ ทเคยเกดขน ในอดตทผานมาโดยการระบาดของเชอโควด-19พบเมอประมาณปลายเดอนธนวาคม2562 ทผานมาในเมองอ ฮนมณฑลหเปย ประเทศจนและเปนศนยกลางการระบาดของโรคโดยในชวงเดอนมกราคม2563โรคโควด-19ไดระบาดไปในหลายเมองในประเทศจนจนเปนผลท�าใหรฐบาลจนไดยกระดบมาตรการการปองกนและควบคมการแพรระบาดของเชอในประเทศอาทการประกาศใชมาตรการ ปดเมองโดยใหประชาชนอาศยอยในเคหะสถานการปดสถานศกษาเปนการชวคราวระบบการคมนาคมขนสงสาธารณะหยดใหบรการรวมถงการใหบรษทน�าเทยวทวประเทศหยดด�าเนนกจกรรมทองเทยวหยดขายตวเครองบนโรงแรมและหามน�านกทองเทยวจนเดนทางใน ตางประเทศทวโลกเพอควบคมไมใหเกดการระบาดในตางประเทศเปนตน แตสถานการณการระบาดของโควด-19ไมไดหยดเพยงแคในประเทศจนแตไดระบาดเปนวงกวางไปยงหลายประเทศทวโลกในทกภมภาคของโลกท�าใหเมอวนท12มนาคม2563ทางองคการอนามยโลกประกาศใหโควด-19เปนโรคระบาดใหญทวโลก(Pandemic)โดยเฉพาะประเทศในภมภาคยโรปทพบจ�านวนผตดเชอเรงตวขนอยางรวดเรวอยางในอตาลสเปนเยอรมนและฝรงเศสเปนตนจงตามมาดวยการประกาศวาภมภาคยโรปไดกลายเปนศนยกลางการแพรระบาดของไวรสโคโรนา2019แทนประเทศในภมภาคเอเชยนอกจากนยงพบการระบาดของโควด-19ในภมภาคอเมรกาเหนออยางประเทศสหรฐอเมรกาทพบจ�านวนผตดเชอโควด-19สงและภมภาคเอเชย ทพบผตดเชอจ�านวนมากเชนญปนเกาหลใตฟลปปนสมาเลเซยอนเดย เปนตนท�าใหรฐบาลหลายประเทศไดยกระดบมาตรการ
พบผตดเชอโควด-19ทเมองอฮนปลายป 2562
23 ม.ค. 63ทางเมองอฮนไดปดระบบการคมนาคมเขา-ออกในเมองอฮน
30 ม.ค.63WHO ประกาศการระบาดของเชอไวรสโคโรนาสายพนธใหมในจนเปนภาวะฉกเฉนดานสาธารณสขระหวางประเทศ
12 ม.ค. 63ประกาศใหโควด-19เปนโรคระบาดใหญทวโลก (Pandemic)หลงจากการระบาดของ H1N1 ในป 2009
29 ม.ย. 63จำนวนผตดเชอทวโลกสงกวา10 ลานคนจำนวนผเสยชวตเกน 5 แสนคน
13 ม.ค. 63พบผปวยตดเชอ
โควด-19 ในประเทศไทย
24 ม.ค. 63รฐบาลจน
ไดยกระดบมาตรการ เพอ
ควบคมการแพรระบาดของเชอในประเทศและในตางประเทศ
28 ก.พ. 63WHO ประกาศ
เตอนภยโควด-19ทระดบ “สงมาก”
13 ม.ค. 63WHO ประกาศให
ภมภาคยโรปเปนศนยกลาง
การระบาดของโควด-19
10 เม.ย. 63จำนวนผตดเชอทวโลกเสยชวต
แตะระดบท 1 แสนคน
2 เม.ย. 63จำนวนผตดเชอทวโลกแตะระดบท 1 ลานคน
Timeline การระบาดของโคว�ด-19
การควบคมและปองกนการระบาดของโรคโควด-19ซงความเขมขนของมาตรการจะตางกนในแตละประเทศโดยมาตรการทหลายประเทศสวนใหญน�ามาใชเชนการขอความรวมมอใหประชาชนอยในทอยอาศย การใหรานคาหลายประเภทหยดการใหบรการชวคราวภาคธรกจ สวนใหญใชนโยบายใหพนกงานท�างานทบานหรอ(WorkfromHome) และบางประเทศมการประกาศจ�ากดการเดนทางระหวางเมองในประเทศนอกจากนยงมมาตรการปดประเทศโดยมทงการปดพรมแดนระหวางประเทศรวมถงการปดนานฟาโดยระงบการเดนเขาประเทศของชาวตางชาตเปนการชวคราว
Tourism Economic Review 33
อยางไรกดนบจากทเรมมการระบาดของโควด-19เมอตนป2563จนถงขณะนสถานการณโควด-19ในหลายประเทศคลคลายลงเมอวด จากจ�านวนผตดเชอรายใหมทลดลงอาทจนเกาหลใตนวซแลนดออสเตรเลยรวมถงประเทศไทยเมอสถานการณการระบาดของโควด-19 ดขนท�าใหรฐบาลประเทศตางๆไดผอนคลายมาตรการปดเมอง เพอใหประชาชนด�าเนนกจกรรมไดตามปกตการใหนกเรยนกลบเขาเรยนในโรงเรยนการอนญาตใหธรกจ/รานคาบางประเภทกลบมาเปดใหบรการไดแตยงอยภายใตกฎระเบยบในการก�ากบและปองกนการระบาดของโควด-19อกครงอาทการใหประชาชนใสหนากากเมอออกมาในทสาธารณะการตรวจวดอณหภมรางกายในสถานทตางๆภาคธรกจบรการตองค�านงถงการเวนระยะหางทางสงคมเชนธรกจรานอาหารทตองจดทนงใหมระยะหางตามททางการก�าหนดหรอการแขงขนกฬาทกลบมาด�าเนนการแขงขนไดแตยงไมอนญาตใหมผเขาชม เปนตน แตกระนนกดความเสยงการกลบมาระบาดใหมอกรอบยงมสง เหนไดวาภายหลงจากทบางประเทศไดผอนคลายมาตรการอาทศรลงกา เกาหลใตและจนเปนตนจ�านวนผตดเชอไดกลบมามจ�านวนเพมขน ซงสรางความกงวลอยางมากท�าใหทางการจ�าเปนตองกลบมาใชมาตรการจ�ากดอกครง
โควด-19 ผลตอการทองเทยวโลกและธรกจในหวงโซของการทองเทยว คงปฏเสธไมไดวาการระบาดของโควด-19ในครงน ไดสงผล กระทบท�าใหกจกรรมเศรษฐกจทวโลกตองหยดชะงกลงชวขณะหนง รวมถงผลกระทบตอกจกรรมเศรษฐกจดานการทองเทยวของโลกอยางหลกเลยงไมไดโดยเฉพาะเมอรฐบาลในหลายประเทศไดใชมาตรการควบคมการเดนทางเขาออกประเทศของชาวตางชาต(Travel Restrictions)โดยหลายประเทศเลอกใชมาตรการปดประเทศโดยระงบการเดนทางเขามาของนกทองเทยวตางชาตเปนการชวคราวเพอควบคมการแพรระบาดในประเทศรวมถงประเทศไทยไดใชแนวทางควบคมการเดนทางเขาประเทศทางอากาศเรมมผลบงคบใชรวมถงการปดดานชายแดนทวประเทศ แมจะมบางประเทศทใชมาตรการเฉพาะประเทศโดยจ�ากด การเดนเขาประเทศของชาวตางชาตท เดนทางมาจากประเทศ ทมการระบาดของโควด-19อาทกมพชากรซญปนเกาหลใตเปนตน แตผทเดนทางเขามาตองปฏบตตามกฎระเบยบอาทการกกตวในโรงแรมหรอทพกเปนเวลา14วนตามทก�าหนดเปนตนท�าใหไมเออ ตอการเดนทางทองเทยวมากนก
การระบาดของโควด-19 กระทบธรกจบรการในหวงโซ ของอตสาหกรรมทองเทยว…คาดในชวงครงแรกของป 2563
รายไดทองเทยวโลกหายไปกวา 500 พนลานเหรยญสหรฐฯ
34 Tourism Economic Review
ส�าหรบผลจากการระบาดของโควด-19และมาตรการการปดประเทศท�าใหการเดนทางทองเทยวระหวางประเทศตองหยดชะงกลงเหนไดจากขอมลสถตการทองเทยวโลกขององคการทองเทยวโลกพบวา ในชวง4เดอนแรกของป2563ทผานมาจ�านวนนกทองเทยวเดนทางทองเทยวทวโลกหดตวประมาณ43.8%เมอเทยบกบชวงเดยวกน ของปกอนหรอคดเปนจ�านวนนกทองเทยวหายไปประมาณ182.21ลานคนขณะทคดเปนรายไดในภาคการทองเทยวของโลกหายไป ไมต�ากวา200พนลานเหรยญสหรฐฯ โดยในเดอนเมษายน2563ทผานมาจ�านวนนกทองเทยวเดนทาง ทองเทยวทวโลกหดตวถง97.0%เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอนหรอมจ�านวนเพยง3.59ลานคนเนองจากในชวงเดอนเมษายน เปนชวงทมการแพรระบาดอยางรนแรงของโรคและในหลายประเทศยงมการใชมาตรการปดเมองและมาตรการปดประเทศอยางเขมขน และเดอนพฤษภาคมนาจะยงลดลงในระดบทใกลเคยงกบเดอนเมษายนทผานมา นอกจากนภาคธรกจทงทางตรงและทางออมทอย ในหวงโซ ของอตสาหกรรมทองเทยวโลกรวมไปถงภาคแรงงานในอตสาหกรรมทองเทยวเหนไดจากเครองชธรกจในภาคการทองเทยวของโลกสะทอนภาพรายไดทลดลงเปนประวตการณอยางธรกจสายการบนเปนหนงในธรกจทองเทยวทไดรบผลกระทบท�าใหหลายสายบนตองหยดการใหบรการทงเสนทางในประเทศและระหวางประเทศเปนการชวคราวและตามมาดวยการปรบลดพนกงานเพอประคบประคองธรกจซงเหนได จากรายงานของInternationalAIRTransportAssociation(IATA) ทพบวาปรมาณการขนสงผโดยสารคดเปนคนกโลเมตรทวโลก(Revenue PassengerKilometers:RPKs)ในชวง3เดอนแรกของป2563 ลดลงกวา21.5%ขณะทในเดอนเมษายนปรมาณการขนสงผโดยสาย คดเปนคนกโลเมตรทวโลก(RevenuePassengerKilometers:RPKs) ลดลง94.3%เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอนซงเปนการลดลง ในระดบต�าทสดในรอบ30ปทผานมานอกจากนยงพบวาในหลายธรกจ บรการดานการทองเทยวอยางธรกจโรงแรมและทพกไดรบผลกระทบ
การเดนทางท�องเทยวของนกท�องเทยวทวโลกในช�วง 4 เดอนแรกของป� 2563จำนวนนกท�องเทยวเดนทางท�องเทยวทวโลก อตราการเปลยนแปลงของจำนวนนกท�องเทยว
เดนทางท�องเทยวทวโลก200,000
150,000
100,000
50,000
00
ทมา: UNWTO
พน
คน
ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.
20.00%
0.0%
-20.0%
-40.0%
-60.0%
-80.0%
-100.0%
-120.0%
2.0%
-8.6%
-56.7%
-97%
2563
ม.ค. ก.พ. ม.ค. ม.ค.
ป 2562 ป 2563
การระบาดของโควด-19
รนแรงเชนเดยวกนโดยโรงแรมและทพกหลายแหงตองปดใหบรการ ทพกชวคราวรวมถงธรกจน�าเทยวทงออนไลนและออฟไลนธรกจ รานคาของทระลกและรานอาหารในสถานททองเทยวตางไดรบผลกระทบ อยางหนก โดยปกตแลวในชวงครงแรกของปการเดนทางทองเทยวของ นกทองเทยวทวโลกจะสรางรายไดใหกบการทองเทยวรวมกนแลวเฉลยประมาณ700พนลานเหรยญสหรฐฯ(ประเมนจากสถตของUNWTO)อยางไรกดจากจ�านวนนกทองเทยวทวโลกเดนทางลดลงอยางมาก ดงนนคาดวาในชวงครงแรกของป2563 นรายไดการทองเทยว ของโลกนาจะสญเสยไปแลวไมต�ากวา500พนลานเหรยญสหรฐฯส�าหรบ ทศทางการทองเทยวของโลกในชวงครงหลงของป2563ยงตองตดตามสถานการณการระบาดของโควด-19และมาตรการตางๆของรฐบาลในแตละประเทศทจะใหกจกรรมการเดนทางทองเทยวทงในประเทศและการเดนทางระหวางประเทศสามารถกลบมาฟนตวไดตามล�าดบ
มาตรการการปดประเทศทำาใหการเดนทางทองเทยวระหวางประเทศตองหยดชะงกลง ในชวง 4 เดอนแรกของป 2563 จำานวนนกทองเทยวเดนทางทองเทยวทวโลกหดตวประมาณ 43.8%
Tourism Economic Review 35
โควด-19 คลคลาย หลายประเทศจดท�าแผนฟ นฟการทองเทยวพรอมผอนคลายมาตรการปดประเทศ สถานการณโควด-19ในบางประเทศเรมผอนคลายจากจ�านวน ผตดเชอทลดลงท�าใหรฐบาลหลายประเทศพจารณาผอนปรนมาตรการควบคมการเดนทางเพอใหภาคภาคธรกจทองเทยวสามารถกลบมาด�าเนนการไดอกครงเนองจากโครงสรางเศรษฐกจของหลายประเทศเปนระบบทพงพารายไดจากการทองเทยวรฐบาลหลายประเทศจงมนโยบายในการฟนฟภาคการทองเทยวโดยวางกรอบนโยบายการทองเทยวปลอดภยเพอเปนแนวทางใหผ ประกอบการธรกจ ทองเทยวปฏบตตามรวมถงการออกนโยบายการใหความชวยเหลอ ผ ประกอบการทองเทยวอาทการเพมสภาพคลองและลดภาระ รายจายของผประกอบการธรกจผานนโยบายการคลงเปนตนซงแนวทางทประเทศตางๆไดด�าเนนการสามารถสรปไดดงน ประเทศนอรเวย ปรบลดภาษมลคาเพมส�าหรบการขนสง ผโดยสารทพกกจกรรมทางวฒนธรรมและสถานททองเทยวโดยลดลง จาก12%เปน8%จนถงวนท31ตลาคม2563
ประเทศเยอรมน ไดลดอตราภาษมลคาเพมในชวงครงหลง ของป2563สนบสนนอตสาหกรรมการทองเทยวและการบรการ ประเทศบลแกเรยลดภาษมลคาเพมส�าหรบรานอาหารและสถานประกอบการบนเทงในภาคการทองเทยวโดยปรบลดลงเหลอ9%ณฤดรอนนจนถงสนป2564 ประเทศเอกวาดอรเลอนการช�าระภาษมลคาเพมเปนเวลา 6เดอนการเลอนเวลาช�าระเงนและภาษป2562ส�าหรบบรษทขนาดเลกสายการบนทพกและธรกจอาหาร สาธารณรฐเซเชลส ไดเลอนการช�าระภาษความรบผดชอบตอสงคมภาษการตลาดการทองเทยวและภาษธรกจ ประเทศไทย โดยทางการไทยไดออกมาตรการชวยเหลอ ผประกอบการไดแก1.มาตรการดานการเงนโดยไดความรวมมอกบทงทางสถาบนการเงนเฉพาะกจของรฐและธนาคารพาณชยอาทมาตรการสนเชอดอกเบยต�าหรอซอฟทโลนชวยเหลอผประกอบการทไดรบผลกระทบทงทางตรงและทางออมจากการระบาดของไวรสโคโรนาและทเกยวเนองมาตรการพกเงนตนและการผอนภาระดอกเบยขยายระยะเวลาการช�าระหนการปรบโครงสรางหนส�าหรบลกหน
36 Tourism Economic Review
ทยงไมเปนหนเสย(เอนพแอล)และลกหนทเรมเปนเอนพแอลหรอได รบผลกระทบโดยจะใหมการยดเวลาช�าระหนลดอตราดอกเบยขยายเวลาการกเงนใหเปนระยะเวลายาวมากขนรวมถงลดคาธรรมเนยม ตางๆทเกยวของเปนตน2.มาตรการดานภาษยกตวอยางเชน มาตรการลดอตราภาษหกณทจายใหกบผประกอบการเปนการชวคราว เพอเพมสภาพคลองใหผประกอบการมาตรการภาษเพอลดดอกเบย จายใหผ ประกอบการเอสเอมอท เขารวมโครงการสนเชอพเศษ ซอฟทโลนมาตรการสงเสรมการจางงานใหผประกอบการเอสเอมอ เปนตน นอกจากนรฐบาลในหลายประเทศยงไดใหความส�าคญในการจดท�าแผนฟนฟความเชอมนของนกทองเทยวและแผนการกระตนตลาดทองเทยวจดท�าแคมเปญสงเสรมการทองเทยวภายในประเทศเชน ประเทศบลแกเรยออกแผนมาตรการสนบสนนการทองเทยว ของประเทศเชนการใหเงนชวยเหลอเปนมลคา35ยโรตอทนง ใหกบผประกอบการทองเทยวทใชสายการบนบลแกเรยส�าหรบเทยวบน เชาเหมาล�ามาบลแกเรยเพอการทองเทยวการลดราคาของอปกรณเสรมชายหาดอยางนอย50%เมอเทยบกบฤดรอนทผานหรอไมมคาธรรมเนยมสมปทานการออกบตรก�านลส�าหรบการทองเทยวภายในประเทศแกเจาหนาททางการแพทยและเจาหนาทต�ารวจทปฏบตหนาท ประเทศเชโกสโลวาเกยรฐบาลไดวางแผนโครงการบตรก�านลทเรยกวา"VacationinCzechia"เพอสนบสนนการทองเทยว ในประเทศในชวงฤดรอนโดยใหบตรก�านลส�าหรบทพกและอาหารนาจะ รวมมลคา10,000CZKโดยรฐนายจางและลกจางจะตองจายสวนหนง ประเทศสโลวาเนยบตรก�านลส�าหรบประชาชนใชในสถานททองเทยวในสโลวเนยจนถงสนป2020(มลคา200ยโรส�าหรบผทมอายมากกวา18ปและ50ยโรส�าหรบเดกหรอผมอายต�ากวา18ป) ประเทศญปน เตรยมออกแคมเปญGoToTravelโดยคาดวาจะมเงนอดหนนสงถง20,000เยน(US$190)ตอวนโดยใหสวนลดหรอบตรก�านลส�าหรบโรงแรมรานอาหารการขนสงและสถานท ทองเทยวส�าหรบผทเดนทางภายในประเทศ ประเทศไทย มาตรการกระตนภาคการทองเทยวในประเทศเพอ ชวยเหลอผประกอบการทองเทยวไดแกโครงการ"เราเทยวดวยกน”โดยรฐสนบสนนคาใชจายโรงแรมทพกในอตรารอยละ40ของคาหองพก แตไมเกน3,000บาทตอคนและสนบสนนคาอาหารและคาใชจายสถานททองเทยวทเขารวมโครงการมลคา600บาทตอหองตอคนและรฐบาลสนบสนนการเดนทางของประชาชนโดยการจ�าหนายบตรโดยสารของผประกอบการสายการบนในประเทศไทยในอตรารอยละ40แตไมเกน1,000บาทโดยการจองหองพก1หองจะไดรบสทธโดยสารจ�านวนไมเกน2ใบและรฐบาลยงไดสนบสนนคาเดนทางของอาสาสมครสาธารณสข(อสม.)และเจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบล(รพ.สต.)รวม1,200,000คนใหเดนทางโดยการใชบรการกบบรษทน�าเทยวโดยรฐจะสนบสนนไมเกนคนละ2,000บาทส�าหรบการเดนทางไมนอยกวา2วน1คนโดยมระยะเวลาการด�าเนนโครงการตงแตเดอนกรกฎาคม-ตลาคม2563 นอกจากนรฐบาลอตาลไอซแลนดลทวเนยและสาธารณรฐเกาหลบตรก�านลทองเทยวส�าหรบครอบครวเพอใชในการเดนทางภายในประเทศ
การทำาสญญาความรวมมอการทองเทยวระหวางประเทศเพอลดอปสรรคการเดนทางเทยว
นอกจากมาตรการการสงเสรมการเดนทางทองเทยวในประเทศแลวขณะนรฐบาลหลายประเทศเรมมนโยบายผอนคลายการเดนทางระหวางประเทศเพอใหนกทองเทยวสามารถเดนทางเขามาทองเทยวได จากขอมลบนเวบไซต KAYAKณวนท 19 มถนายน2563 พบวาม126ประเทศทยงใชมาตรการเขมงวดอาทแคนนาดาบราซลซาอดอาระเบยโอมานอนโดนเชยอนเดยมาเลเซยและไทยเปนตนโดยประเทศเหลานยงคงระงบเทยวบนพาณชยเขาประเทศและชาวตางชาตเดนทางเขาประเทศอยางไรกดหากการระบาดของโควด-19ในประเทศเหลานมแนวโนมดขนรฐบาลนาทจะผอนคลายกฎระเบยบลงในระยะขางหนา ส�าหรบประเทศทมการผอนปรนมาตรการควบคมการเดนทางเขาประเทศ64ประเทศยงมขอปฏบตทเขมงวดตอผทจะเดนทางเขาประเทศ เชนการอนญาตใหเดนทางเขาเฉพาะบางประเทศ โดยมเงอนไขทก�าหนดแตกตางกนไปอาทประเทศกมพชาไดระงบวซา ส�าหรบประเทศทไดรบการยกเวนการขอวซาหนาดาน(VisaonArrival)และวซาอเลกทรอนกส (e-Visa)ส�าหรบชาวตางชาตท เดนทางมากมพชาทกคนยกเวนนกการทตจะตองมใบรบรองแพทยอยางเปนทางการทออกโดยประเทศตนทางไมเกน72ชวโมงและ หลกฐานการประกนทางการแพทยขนต�า50,000เหรยญสหรฐฯและเมอมาถงกมพชาตองไดรบการทดสอบหาเชออกครง
การระบาดของโควด-19
Tourism Economic Review 37Tourism Economic Review 37
แผนภาพแสดงมาตรการการควบคมการเดนทาง (Travel Restrictions Map)
ทมา: https//www.kayak.com/travel-restrictionsขอมล ณ วนท 19 มถนายน 2563
126 ประเทศ ทยงใชมาตรการปดประเทศ
64 ประเทศ ใชมาตรการควบคมการเดนทางเขาประเทศ ภายใตเงอนไขทกำหนด
7 ประเทศ อยระหวางการทบทวนมาตรการผอนคลาย
22 ประเทศ ยกเลกมาตรการควบคมการเดนทางเขาประเทศ
ในสวนของประเทศเกาหลใตไดระงบวซาประเภท90วนส�าหรบประเทศทไดรบการยกเวนและมรายละเอยดของขอปฏบตการ เขาประเทศทตางกนไปในแตละประเทศเชนบคคลสญชาตมองโกเลยรสเซยและไทยถกจ�ากดไมใหผานประเทศเกาหลใตระหวางทางไปหรอกลบจากประเทศดงกลาวชาวตางชาตทเดนทางมาถงเกาหลใตจะตองผานการทดสอบตรวจหาเชอและกกกนตวเองแบบบงคบเปนเวลา14วนชาวตางชาตทกคนรวมถงสมาชกลกเรอของสายการบนจะตองกรอกแบบฟอรมแจงสขภาพและตองตดตงแอพพลเคชนตดตามตว และจากขอมลของKAYAKพบวาขณะนม24ประเทศยกเลกมาตรการควบคมการเดนทางเขา-ออกประเทศของชาวตางชาต แตกอาจจะมเงอนไขตามททางการก�าหนดอาทสหราชอาณาจกรไมมขอจ�ากดในการเขาประเทศแตยงคงมการกกกน14วนส�าหรบ ผเดนทางมาถงสหราชอาณาจกรและการตรวจสอบเทยวบนตรงเขาส ประเทศจากบางพนทโดยผทเดนทางทกคนทเขามาในสหราชอาณาจกร จะตองแสดงใบรบรองแพทยขณะทประเทศยเครนไดยกเลกการหามเขาประเทศส�าหรบชาวตางชาตโดยรฐบาลยเครนไดยกเลกการหามเขาประเทศส�าหรบชาวตางชาตชาวตางชาตจะไดรบอนญาตใหเขาประเทศยเครนโดยตองมประกนสขภาพครอบคลมคาใชจายทงหมดทเกยวของกบการรกษาโรคโควด-19ทงนชาวตางชาตท เดนทางมาจากประเทศทมความเสยงของโรคโควด-19สงอาจจะตอง ถกกกตว
อยางไรกดหลายประเทศยงมความกงวลตอสถานการณโควด-19 หากมการผอนคลายกฎระเบยบการควบคมการเดนทางเขา-ออกประเทศของชาวตางชาตท�าใหมบางประเทศไดท�าสญญาความรวมมอการทองเทยวระหวางประเทศทมความปลอดภยจากการระบาดของโควด-19หรอมอตราการตดเชอทต�าหรอทเรยกวาTravelBubble/TravelBridgesหรอCoronaCorridorsเพอประชาชนของประเทศคสญญาเดนทางไปมาสะดวกและยดหยนมากขนอยางการยกเลกการกกตว14วนแตมมาตรการอนๆตามขอตกลงกนระหวางประเทศ ซงสวนใหญเปนการท�าสญญาความรวมมอระหวางประเทศในภมภาคเดยวกนหรอประเทศทมพรมแดนตดกน โดยประเทศทมการท�าสญญาการเดนทางระหวางประเทศทอนญาตใหนกทองเทยวสามารถเดนทางทองเทยวระหวางกนไดโดยไมตอง มการกกตว14วนสวนใหญทเหนเปนรปธรรมจะเปนประเทศในภมภาค ยโรปซงหลงจากการระบาดของโควด-19ดขนหลายประเทศในยโรปทยอยท�าขอตกลงระหวางกนเพอใหเกดการเดนทางทองเทยวในชวงฤดรอนน (ชวงเดอนมถนายน-เดอนกนยายนของทกป)ซงเปนชวง Highseasonของการทองเทยวในยโรปอาทโดยประเทศในกลมบอลตกไดแกลธวเนย-ลตเวย-เอสโตเนยเปนกลมประเทศแรกๆ ทเปดใหมการเดนทางทองเทยวระหวางกนประเทศเดนมารกไดท�าขอตกลงกบประเทศนอรเวยเยอรมนและไอซแลนดและประเทศฟนแลนด-เดนมารก-นอรเวย-กลมประเทศBalticเปนตน
38 Tourism Economic Review
• ลธวเนย-ลตเวย-เอสโตเนย เปดพรมแดนระหวางกน
โดยประชาชนและผอยอาศยในประเทศแถบบอลตก
สามารถเดนทางภายในภมภาคไดอยางอสระ
โดยไมตองกกตว 14 วน
• ชาวตางชาตทเดนทางมาจากประเทศอนยงคงตองกกตว
เปนเวลา 14 วน
• ผอนคลายเฉพาะการเดนทางสำหรบนกธรกจและนกเรยน
• ผอนคลายเฉพาะการเดนทางสำหรบนกธรกจและนกเรยน
• นกทองเทยวเดนทางระหวาง 2 ประเทศ ไมตองกกตว
• นกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวในเดนมารกหามคางคน
ในโคเปนเฮเกน
• ทางการเดนมารกยงคงแนะนำนกทองเทยวเดนมารกใหหลกเลยง
พนทในเมองทมผอยอาศยหนาแนน จำนวน 750,000 คนขนไป
• นกทองเทยวเดนทางระหวาง 2 ประเทศ ไมตองกกตว
• นกทองเทยวจากประเทศสหภาพยโรปอนๆ อาจไดรบอนญาต
หลงวนท 14 กรกฎาคม (คาดวารฐบาลฟนแลนดจะทบทวนขอจำกด
อกครงภายในสนเดอนมถนายน)
กลมประเทศ Baltic ไดแก ลธวเนย-ลตเวย-เอสโตเนย
ประเทศโปแลนด-ลธวเนย
ประเทศฟนแลนด-เอสโตเนย
ประเทศเดนมารก-นอรเวย
ประเทศเดนมารก-เยอรมน
ประเทศเดนมารก-ไอซแลนด
ประเทศฟนแลนด-เดนมารก-นอรเวย-กลม
ประเทศ Baltic
กล�มประเทศทมการทำ Travel Baltic รายละเอยด
ตารางแสดง ประเทศทมการทำสญญาการเดนทางระหว�างประเทศ
การระบาดของโควด-19
นอกจากนประเทศจนมการท�าสญญาการเดนทางระหวางประเทศเฉพาะในสวนของการเดนทางเพอธรกจในภมภาคอาทจน-เกาหลใต(การเดนทางของนกธรกจ)จน-สงคโปร (การเดนทางของนกธรกจ)เพออ�านวยความสะดวกใหแกนกทองเทยวทง2ประเทศโดยไมตองมการกกตว14วนกตามแตมเงอนไขอนๆก�าหนดเชนก�าหนดเมองทสามารถเดนทางไปไดอยางขอตกลงระหวางจน-เกาหลใต โดยจนเปดใหเดนทางเฉพาะระหวางกรงโซลไปยง10เมองในจน เชนฉงชงเซยงไฮ เทยนจนเปนตนตองมใบรบรองแพทยมการตรวจรางกายภายในเวลา2สปดาหและควรมการตรวจเชอโควด-19 ใน72ชวโมงกอนการเดนทางเดนทางมาควรมการตรวจเชอโควด-19 รวมถงตองมประกนสขภาพและเมอเดนทางเขามาชาวตางชาตตอง โหลดแอพพลเคชนเพองายตอการตดตาม อยางไรกด ในหลายๆประเทศมแนวทางการท�าขอตกลงเพอใหประชากรของทง2ประเทศสามารถเดนทางระหวางกนไดไดแกออสเตรเลย-นวซแลนดประเทศกรซ-ไซปรสอสราเอลประเทศ
เวยดนาม-จน-เกาหลใตประเทศอนโดนเซย-จน-ญปน-เกาหลใต-ออสเตรเลยเปนตน ส�าหรบประเทศไทยไดพจารณาการผอนคลายใหชาวตางชาต เดนทางเขาประเทศอยางเปนขนตอนโดยในชวงแรกไดขยายกลม ชาวตางชาตทสามารถเดนทางเขาไทยเพมเตมอก6กล ม ไดแก 1)คสมรสและบตรผทไดรบอนญาตท�างานในราชอาณาจกร2)ผมสญชาตไทยซงมถนทอยในราชอาณาจกร3)คสมรสตางชาตและบตร ทชอบดวยกฎหมายของผมสญชาตไทย4)ผทไมมสญชาตไทยแตมความจ�าเปนตองเขามารบการรกษาพยาบาลในประเทศไทยและม ผตดตาม5)นกเรยนนกศกษาตางชาตและผปกครองของบคคล ดงกลาวและ6)ผทไมมสญชาตไทยทไดรบอนญาตใหเดนทางเขามาในราชอาณาจกรตามขอตกลงพเศษกบประเทศเปาหมายซงกลมนเปนกลมนกธรกจและมความเชยวชาญดานเทคนคโควตาทก�าหนดตองสอดคลองกบสถานทพกทรฐก�าหนด(ASQ)อาจก�าหนดจ�านวนไมเกน200คนตอวนโดยเรมด�าเนนการตงแต1กรกฎาคม2563
Tourism Economic Review 39
องคการการทองเทยวของโลกคาดการทองเทยว ของโลก ป 2563 มโอกาสทจะหดตวสงถง 60%-80% กรณเลวรายสดคาดวาการทองเทยวโลกหดตวต�าสดในรอบ 34 ป ส�าหรบทศทางการทองเทยวของโลกในชวงทเหลอของปทางองคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาตมองวาในชวงไตรมาส2 ของป 2563นาจะเปนชวงต�าสดของการทองเทยวโลกกอนทสถานการณการเดนทางทองเทยวนาจะคอยๆ ทยอยฟนตวอยางไรกด การฟ นตวของตลาดทองเทยวในชวงทเหลอของป 2563 ยงม หลายปจจยทตองตดตามอาท 1.สถานการณการระบาดของโควด-19ในหลายประเทศอยางภมภาคอเมรกาภมภาคยโรปทยงมจ�านวนผตดเชอรายใหมเพมขนตอเนองรวมถงยงตองตดตามการระบาดของโควด-19หลงจากทมการคลายมาตรการตางๆลง 2.สภาวะเศรษฐกจถดถอยทวโลกสงผลตอความเชอมนทศทางการมงานท�าและรายไดของประชาชนในประเทศ 3.นกทองเทยวยงมความกงวลตอโรคโควด-19เนองจากยงไมมยาเฉพาะทรกษาโรคนรวมถงยงไมมวคซน
ในชวงไตรมาส 2 ของป 2563 นาจะเปนชวงตำาสดของการทองเทยวโลก กอนทสถานการณการเดนทางทองเทยวนาจะคอย ๆ ทยอยฟนตว
40 Tourism Economic Review
4.กฎระเบยบในการควบคมการเดนทางเขา-ออกประเทศอาทการกกตว14วนการตรวจหาเชอทงกอนและหลงเดนทางสถานททองเทยวตางๆยงคงใชระบบการเวนระยะหางสงผลตอบรรยากาศการเดนทางทองเทยว 5.คาใชจายในการเดนทางทองเทยวตางประเทศทสงขนซงจะมาจากหลายปจจยอาทการท�าประกนคมครองการรกษาพยาบาล การตรวจรางกายกอนเดนทางเปนตน ซงปจจยตางๆ เหลานอาจจะสงผลตอการฟนตวของการทองเทยว ในชวงทเหลอของปน โดยทางองคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต ไดประเมนทศทางการเดนทางทองเทยวของโลก ทงป2563โดยขนอยกบระยะเวลาของการแกปญหาการระบาดของ โควด-19โดยสมมตฐานจ�านวนนกทองเทยวขนอยกบชวงเวลาททางการ
ของแตละประเทศจะลดระดบมาตราการการควบคมการเดนทาง ทองเทยว (TravelRestriction) เปดพรมแดนระหวางประเทศ (InternationalBorders)ใหนกทองเทยวตางชาตสามารถเดนทาง เขามาทองเทยวไว3กรณดงน สมมตฐานท 1 กรณททางการลดระดบมาตรการควบคม การเดนทางทองเทยว(TravelRestriction)เปดพรมแดนระหวางประเทศ(InternationalBorders)ประมาณเดอนกรกฎาคม2563 นาจะท�าใหจ�านวนนกทองเทยวเดนทางทองเทยวทวโลกในป2563เหลอประมาณ610ลานคนหดตว58%ขณะทรายไดทองเทยวของโลกคาดวาจะมมลคาประมาณ570พนลานเหรยญสหรฐหดตวประมาณ62%จากปกอน สมมตฐานท 2กรณททางการลดระดบมาตรการควบคม การเดนทางทองเทยว(TravelRestriction)เปดพรมแดนระหวางประเทศ(InternationalBorders)ประมาณเดอนกนยายน2563 นาจะท�าใหจ�านวนนกทองเทยวเดนทางทองเทยวทวโลกในป2563เหลอประมาณ440ลานคนหดตว70%ขณะทรายไดทองเทยวของโลก คาดวาจะมมลคาประมาณ410พนลานเหรยญสหรฐหดตวประมาณ73%จากปกอน สมมตฐานท 3กรณททางการลดระดบมาตรการควบคม การเดนทางทองเทยว(TravelRestriction)เปดพรมแดนระหวางประเทศ(InternationalBorders)ประมาณเดอนธนวาคม2563 นาจะท�าใหจ�านวนนกทองเทยวเดนทางทองเทยวทวโลกในป2563เหลอประมาณ320ลานคนหดตว78%ขณะทรายไดทองเทยวของโลก คาดวาจะมมลคาประมาณ310พนลานเหรยญสหรฐหดตวประมาณ79%จากปกอน นอกจากนจากผลส�ารวจขององคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาตตอมมมองการฟนตวของการทองเทยวของโลกของ ผ ทอย ในอตสาหกรรมการทองเทยวทวโลกสวนใหญมองวาการ ฟนตวของการทองเทยวคงจะตองใชระยะเวลาอกสกพกโดยมองวา การฟนตวของการทองเทยวอยางเรวในป2564
การระบาดของโควด-19
40 Tourism Economic Review
Tourism Economic Review 41
ทศทางการทองเทยวของไทย แนวโนมการทองเทยวไทยยงตองเจอโจทยทาทายสงแมวาสถานการณการระบาดของโควด-19 ในประเทศไทยจะดขน แตเมอหลายๆประเทศยงมการระบาดของโควด-19ยงไมคลคลายและแมวาทางรฐบาลไทยมแนวทางทจะจบคดานการทองเทยวของกลมประเทศทมความมนใจในความปลอดภยของโรคโควด-19แตในเบองตนกยงมขอจ�ากดนกทองเทยวเฉพาะกลมสงผลท�าใหการเดนทาง ทองเทยวระหวางประเทศคงจะตองใชระยะเวลาอกสกระยะกวากจกรรมการทองเทยวจะกลบมาเปนปกต ดงนนอตสาหกรรมการทองเทยวของไทยในชวงนจงตองพงพาตลาดคนไทยเดนทางทองเทยวในประเทศเปนหลก ซงหนวยงานภาครฐอาจจะตองพจารณาจดท�ามาตรการกระตนตลาดทองเทยวในประเทศออกมาเปนระยะเพอชวยเหลอผประกอบการทองเทยว ในชวงทตลาดนกทองเทยวตางชาตยงไมฟนตวนอกจากนการจดแคมเปญ ประชาสมพนธการทองเทยวผานสอโฆษณาตางๆทงออนไลนและ ออฟไลนหรอการจดธมงาน(Theme)เพอโปรโมทสถานททองเทยวตางๆ เปนรายเดอนจะชวยกระตนใหเกดความตองการเดนทางทตอเนอง นอกจากน ภาครฐอาจจะใช ประโยชน จากช วงเวลาน ท นกทองเทยวชาวตางชาตยงชะลอการเดนทางทองเทยวระหวางประเทศ ในการวางแผนพฒนาการทองเทยวเพอกอใหเกดการยกระดบอตสาหกรรม ทองเทยวในระยะยาวเชนการพฒนาปรบปรงและซอมแซมโครงสรางพนฐานในแหลงทองเทยวการจดระเบยบและมาตรฐานในแหลง ทองเทยวตางๆ ใหเปนระบบและมความปลอดภยการพฒนาชองทาง การตลาดออนไลนโดยรวมมอกบผประกอบการภาคเอกชนพฒนา ชองทางการขายออนไลนส�าหรบตลาดนกทองเทยวตางชาตโดยใหสทธ กบผประกอบการทจดทะเบยนถกตองตามกฎหมายและปฏบตตามมาตรฐานการปองกนการแพรระบาดโควด-19เขามาอยในระบบหรอ การจดโครงการพฒนาบคคลากรในดานการทองเทยว ใหมทกษะ ความรททนกบการเปลยนแปลงของตลาดการทองเทยวเปนตน
ทมาของขอมล องคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต
• Covid-19; Measure to support travel and Tourism • International Tourism and Covid-19 องคการอนามยโลก Centers for Disease Control and Prevention (CDC) International AIR Transport Association (IATA) Tourism and transport: Commission’s guidance on how to safely
resume travel and reboot Europe’s tourism in 2020 and beyond KAYAK
นอกจากในสวนของภาครฐแลวในระยะสนผประกอบการธรกจกคงจะตองเตรยมความพรอมรองรบกบบรบทการธรกจทไมเหมอนเดม ทามกลางการปรบวถการท�าธรกจใหมทจ�าเปนตองปรบรปแบบ การใหบรการทค�านงถงความปลอดภยจากโควด-19ขณะทการแขงขนในธรกจทสงจากปรมาณนกทองเทยวลดลงแตผใหบรการในธรกจ ทองเทยวยงมจ�านวนมาก ซงผประกอบการกคงจะตองคดวธการด�าเนนธรกจใหมๆ อาทการจบมอท�าการตลาดรวมกบพนธมตรอยาง ครบวงจรซงอาจจะไมเฉพาะแตผประกอบการในหวงโซการทองเทยวแตรวมถงผประกอบการอนเชนโรงพยาบาลเพอสรางความเชอมนใหกบนกทองเทยวทามกลางทประชาชนทวโลกยงตองเผชญกบเรองโควด-19ตงแตการออกแบบแพคเกจทองเทยวทสรางความเชอมนใหกบผใชบรการการปรบผลตภณฑและบรการใหสามารถตอบโจทย ผใชบรการและกลมเปาหมาย
อตสาหกรรมการทองเทยวของไทยในชวงนตองพงพาตลาดคนไทยเดนทางทองเทยวในประเทศเปนหลก ซงหนวยงานภาครฐจะตองพจารณาจดทำามาตรการกระตนตลาดทองเทยวในประเทศออกมาเปนระยะ
42 Tourism Economic Review
ทศทางทองเทยวไทย หลงวกฤตโควด-19
สารสนเทศจะไดเขามาเปนองคประกอบส�าคญในอตสาหกรรม ทองเทยวแตการบรการโดยน�ามอและปฏสมพนธจากมนษยยงนบเปนเงอนไขและปจจยทส�าคญทสดทจรงแลวการทองเทยวทยงวเศษ เรดหรอลงการมากเทาไหรกจะยงเปนการบรการทองเทยวทใชแรงงานอยางเขมขนทงแรงงานทมทกษะแรงงานบรหารจดการและแรงงาน จตบรการมากขนเทานนนนหมายถงผลกระทบทเกดขนไมเพยง เฉพาะกบภาคธรกจทตองหยดชะงกการใหบรการแตยงรวมถงแรงงานดานการทองเทยวทสวนหนงตองพกงานหรอกลายเปนคนวางงาน บทความนมวตถประสงคทจะบนทกเหตการณส�าคญทเกดขนกบเศรษฐกจการทองเทยวไทยทามกลางวกฤตโควด-19ผลกระทบอยางฉบพลนทเกดขนน�าเสนอการคาดการณเบองตนของการเปลยนแปลงในอตสาหกรรมทองเทยวทจะเกดขนตามมาและขอเสนอแนะนโยบายและมาตรการเพอรองรบการทองเทยวในอนาคต
ในทสดโควด-19โรคอบตใหมทเกดจากโคโรนาไวรสกกลายเปนโรคระบาดไปทวโลกโดยขอมลณวนท5กรกฎาคมพ.ศ.2563ของWHOมประชากรโลกตดเชอโควด-19จ�านวน10.92ลานคนใน213ประเทศและเขตปกครองพเศษทวโลกเสยชวตแลวกวา5แสนคน สงผลกระทบทยงใหญตอการทองเทยวของโลกโดยเฉพาะกบประเทศยอดนยม5อนดบตนๆ ของโลกดานการทองเทยวไดแกสหรฐอเมรกาสเปนอตาลฝรงเศสและองกฤษตางประสบกบปญหาการแพรระบาดโควด-19อยางรนแรงทงสน ในชวงเวลาเพยงไมกเดอน(ตงแตเดอนธนวาคม2562)โควด-19ไดท�าลายระบบเศรษฐกจของนานาประเทศโดยเฉพาะดานการทองเทยวและการเดนทางเสยหายมากทสดเพราะธรรมชาตของระบบเศรษฐกจทองเทยวนนตองอาศยการตดตอระหวางมนษยและ/หรอการเดนทาง อนเปนแกนส�าคญของหวงโซบรการแมวาบรการของเทคโนโลย
42 Tourism Economic Review
มงสรรพ ขาวสอาดมลนธสถาบนศกษานโยบายสาธารณะ
Tourism Economic Review 43
1. เศรษฐกจทองเทยวไทยกอนโควด-19 ในชวงทศวรรษทผานมาความส�าคญและการพงพาภาคการทองเทยว ของเศรษฐกจไทยเพมสงขนมลคาเพมจากภาคเศรษฐกจทองเทยวคดเปนรอยละ18ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาตในปพ.ศ.2561สงกวามลคาเพมของภาคเกษตรภาคเศรษฐกจการทองเทยวม การจางงาน4.4ลานคนคดเปนรอยละ12ของการจางงานทงหมด สงกวาภาคอตสาหกรรมและรายไดจากการทองเทยวจากนกทองเทยว ตางชาตคดเปนรอยละ25.35ของรายไดจาการสงออกในปพ.ศ.2562 และดลการช�าระเงนจากการทองเทยวสงกวาดลการคามาตงแต ปพ.ศ.2554และในปพ.ศ.2561สงถง50,567ลานดอลลารสหรฐฯ ซงเทากบรอยละ24.59ของเงนทนส�ารองระหวางประเทศและรงโรจนตอเนองมาถงปพ.ศ.2562โดยเมอสนปพ.ศ.2562มนกทองเทยว ตางชาตมาเยอนไทยเกอบ39.8ลานคนมคนไทยทองเทยวในประเทศถง 167ลานคนครงเกดรายไดจากตลาดตางประเทศ1.93ลานลานบาท และรายไดจากตลาดทองเทยวในประเทศ1.08ลานลานบาท รวมเปน3.01ลานลานบาทการทะยานขนของการทองเทยวไทย เกดจากการขยายตวของตลาดทองเทยวจนซงเปนทประจกษชดตงแตปพ.ศ.2551(รปท2)ประเทศไทยกลายเปนประเทศก�าลงพฒนาประเทศเดยวทเปน1ใน5ของประเทศทมรายไดจากการทองเทยวสทธมากทสดในโลก(รปท1แสดงสถตทส�าคญของการทองเทยวไทย)
ทผานมาภาคเศรษฐกจทองเทยวเปนเสาหลกดานเศรษฐกจของไทยมความส�าคญไมแพภาคเกษตรและภาคอตสาหกรรมการผลตความส�าคญของภาคทองเทยวเหนเดนชดครงแรกสมยวกฤตตมย�ากงในปพ.ศ.2540เมอมการลดคาเงนบาทอยางรนแรงในคราวนนภาคเศรษฐกจทองเทยวไทยไดเปนเสาหลกในการกวกฤตเศรษฐกจแตเมอเกดการะบาดของโควด-19ในครงนภาคเศรษฐกจทองเทยวทวโลก รวมทงของประเทศไทยกลายเปนภาคเศรษฐกจทเจบหนกทสด
รปท 1 สถตทส�าคญของการทองเทยวไทย
ป� 2561การท�องเทยวของประเทศไทย ลำดบท
ความสามารถในการแข�งขน 31จำนวนผ�มาเยอน 9รายได�ท�องเทยวสทธ 4
เศรษฐกจท�องเทยวไทยก�อนโคว�ด-19
สดส�วนการท�องเทยวในไทยป� 2561
12%ของการจ�างงาน
ทงส�น
18%ของ GDP
รายได�จากการท�องเทยว 3.01 ล�านบาท
ป� 2562
นกท�องเทยวต�างชาตจำนวน 39.8 ล�านคนรายได� 1.93 ล�านบาท
นกท�องเทยวไทย 1.08 ล�านบาทจำนวน 167 ล�านครง
ดลการค�า 22,237ดลท�องเทยว 50,567
เง�นสำรองระหว�างประเทศ 205,640
ป� 2561ดลการค�าและการท�องเทยว
(หน�วย: ล�าน USD)
ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย (2019), กระทรวงทองเทยวและกฬา (2562)
ทมา: World Economics Forum (2019), กระทรวงทองเทยวและกฬา (2562)
44 Tourism Economic Review
รปท 2 การขยายตวของจ�านวนนกทองเทยวชาวตางชาตของไทยอนเกดจากการขยายตวของนกทองเทยวจน
หมายเหต: CAGR = Compound Annual Growth Rateทมา: การทองเทยวแหงประเทศไทย และกระทรวงการทองเทยวและกฬา
40.0
30.0
2.00
10.0
0.0
นกทองเทยวตางชาต CAGR = 5.9นกทองเทยวตางจน CAGR = 16.2
นกทองเทยวตางชาต CAGR = 10.9นกทองเทยวตางจน CAGR = 39.3
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.02531 2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2551 2553 2555 2557 2559 2561
จำนวนนกทองเทยวตางชาตทงหมด จำนวนนกทองเทยวจน
1,030,148 1,069,787 -39,639
160,564 1,064,806 -904,242
56,852 985,232 -928,380
0 898,994 -898,994
1,247,564 4,018,819 2,771,255
ทมา: กระทรวงการทองเทยวและกฬา (2563)
ตารางท 1 จำนวนนกท�องเทยวจ�นทมาเยอนไทยต�นป� พ.ศ. 2563 เทยบกบป� พ.ศ. 2562
มกราคม
กมภาพนธ�
มนาคม
เมษายน
จำนวนนกท�องเทยวจ�นป� พ.ศ. 2563 (คน)
จำนวนนกท�องเทยวจ�นป� พ.ศ. 2562 (คน)
การเปลยนแปลงเมอเทยบป� พ.ศ. 2563 กบ พ.ศ. 2562
(คน)
เดอน
รวม 4 เดอน
ทศทางทองเทยวไทย
ตารางท 1 จ�านวนนกทองเทยวจนทมาเยอนไทยตนป พ.ศ. 2563 เทยบกบป พ.ศ. 2562
Tourism Economic Review 45
2. วกฤตโควด-19 กบการถดถอยของอตสาหกรรมทองเทยว ขณะทขาวเกยวกบไวรสสายพนธโคโรนา(Coronavirus)ระบาดในเมองอฮนมณฑลหเปยของจนเปนขาวระดบนานาชาตเมอปลายปพ.ศ.2562นนนกทองเทยวจนรวมทงนกทองเทยวจากอฮนกยงเดนทางไปทวโลกรวมทงประเทศไทย(ตารางท1และรปท3)จนกระทงชวงตรษจนในปลายเดอนมกราคมพ.ศ.2563กยงมนกทองเทยวจนมาเยอนไทยอกเปนจ�านวนมากท�าใหภาคเศรษฐกจทองเทยวไทยมนกทองเทยวจนถง1.03ลานคนในเดอนมกราคมพ.ศ.2563และ
จ�านวน160,564คนในเดอนกมภาพนธพ.ศ.2563แตหลงจากองคการ อนามยโลก(WorldHealthOrganization:WHO)ประกาศใหโควด-19 เปนโรคตดตออนตรายในวนท11กมภาพนธพ.ศ.2563และตอมาประกาศเปนโรคตดตอทมการระบาดใหญไปทวโลก(Pandemic)ในวนท11มนาคมพ.ศ.2563ท�าใหนกทองเทยวจนลดลงอยางตอเนองและกลายเปนศนยในเดอนเมษายนพ.ศ.2563 กระทรวงสาธารณสขของประเทศไทยเรมไหวตวตงแตตนเดอนมกราคมพ.ศ.2563และในวนท13มกราคมพ.ศ.2563ประเทศไทยกพบผปวยตดเชอโคโรนาไวรสคนแรกเปนนกทองเทยวหญงชาวจน (รปท4)สวนจนไดเรมประกาศปดเมองอฮนในวนท23มกราคมพ.ศ.2563และในทสดเมอวนท30มกราคมพ.ศ.2563องคการอนามยโลก(WorldHealthOrganization:WHO)ประกาศสถานการณฉกเฉนดานสาธารณสขระหวางประเทศในวนท30มกราคมพ.ศ.2563แตตอมาไดก�าหนดชอทางการของการแพรระบาดเปนโควด-19และประกาศเปนการระบาดทวโลก(Pandemic)ในวนท11มนาคมพ.ศ.2563มผปวยโควด-19ในไทยเสยชวตเปนรายแรกและคณะกรรมการ โรคตดตอแหงชาตประกาศใหโควด-19เปนโรคตดตออนตรายแหลงทมา ส�าคญเกดจากการตดตอของผ เขารวมชมรายการมวยนดส�าคญท สนามมวยเวทลมพนและราชด�าเนนในชวงวนท6และ8เดอนมนาคม พ.ศ.2563ในวนท1มนาคมโดยเฉพาะการประกาศตนวาตดเชอ โควด-19ของนายแมทธวดนพธกรรายการมวยยงท�าใหสาธารณชนเรมมความตนตวมากขน
จำนวนผ�โดยสารรายวน ณ สนามบนสวรรณภม
1 ม.ค. 63 11 ม.ค. 63 21 ม.ค. 63 31 ม.ค. 63 10 ก.พ. 63 20 ก.พ. 63 1 ม.ค. 63 11 ม.ค. 63 21 ม.ค. 63 31 ม.ค. 63 10 เม.ย.63 20เม.ย.63 30 เม.ย.63
80,000
70,000
60,000
50,000
40,000
30,000
20,000
10,000
-
รปท 3 จ�านวนผโดยสารรายวนระหวางเดอนมกราคม - เมษายน พ.ศ. 2563
46 Tourism Economic Review
จำนวนผ�ป�วย Covid-19
วนท 22 มถนายน 2563
ตดเชอในประเทศสะสม 3,151 คน
เพ��ม 0 ราย (ตดต�อกน 28 วน)
รกษาหาย 3,022 คน
เสยชว�ต 58 คน
10 ม.ค. 63ครม. อนมตมาตรการเยยวยาชดท 1- คนเงนคาประกนการใชไฟฟา- ซอฟทโลน 1.5 แสนลาน- แบงกออกมาตรการพกหนเงนตน- ออกเกณฑกองทน SSF Extra20 ม.ค. 63กนง. ประชมฉกเฉนลดดอกเบย 0.25%24 ม.ค. 63ครม. อนมตมาตรการเยยวยาชดท 2- แจกเงนคนละ 5,000 บาท 3 เดอนผานโครงการ “เราไมทงกน”- ยดจายภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปน ส.ค. 256325 ม.ค. 63- กนง คงดอกเบย - ลดจดพป 63 ตดลบ 5.3 %- ธปท. ออกมาตรการขนตำชวยลกหนทกกลม2 เม.ย. 63ประกาศเคอรฟว มผล 3 เม.ย. 2563 หามออกนอกเคหะสถาน 22.00-04.00 น. เวนมความจำเปน7 เม.ย. 63ครม. เคาะมาตรการเยยวยาระยะ 3 วงเงน 1.9 ลานบาท27 เม.ย. 63ศบค. เผยมตทประชม ขยาย พ.ร.ก. ฉกเฉนไปอก 1 เดอน ตงแต 1-31 พ.ค. 256317 พ.ค. 63เรมมาตรการผอนคลาย “ลอกดาวน” ระยะ 2 เลอน “เคอรฟว” เปน 23.00 น.
3 กรมควบคมโรคออก คำสงเปดศนยปฏบตการ ภาวะฉกเฉน ไทยเรม คดกรองผโดยสารจากอฮน13 พบผปวยยนยนโควด-19 รายแรกในประเทศไทย (หญงจน)15 พบผปวยเปน “คนไทย” รายแรกเปนผกลบมาจาก ตางประเทศ20 ทางการจนประกาศวา COVID-19 สามารถตดตอ จากคนสคนได23 จนปดเมองอฮน25 วนตรษจน นกทองเทยว ในไทยทยอยเดนทาง กลบประเทศ30 WHO ประกาศให โรคตดเชอโคโรนาไวรส เปนภาวะฉกเฉนดาน สาธารณสขระหวางประเทศ31 พบผปวยคนไทยรายแรก ทไมไดกลบจากตางประเทศ
มกราคม 2563
12 WHO กำหนดชอทางการ ของ COVID-1929 ราชกจจานเบกษาเผยแพร ประกาศให COVID-19 เปนโรคตดตออนตราย
กมภาพนธ�2563
1 มผเสยชวตรายแรกจาก COVID-19 ในไทย5 ประกาศชอประเทศเสยง เขตตดตอโรคอนตราย หากเดนทางจากพนท ดงกลาวตองกกตวทกคน6 รายการมวยทสนามลมพน และสนามมวยราชดำเนน เกด Super spreader ตดเชอ COVID-19 เปน Pandemic11 WHO ประกาศให COVID-19 เปน Pandemic12 - ตรวจพบผปวย COVID-19 จากการไป ‘สนามมวยลมพน’ - ตงศนยบรหารสถานการณ โควด-19 (ศบค.)13 มผมชอเสยงททำหนาท พธกรในสนามมวย ประกาศตววาตดเชอ COVID-1916 ประกาศยกเลก วนหยดสงกรานต17 ครม. มมตเหนชอบ มาตรการเรงดวนและใหปด สถานบรการและสถานบนเทง ในพนท กทม. และปรมณฑล รวมถงงดกจกรรมรวมคน จำนวนมากทมความเสยงสง ตอการแพรระบาดของโรค21 ผวา กทม. ประกาศปดหาง และพนทเสยงทว กทม. เปดเฉพาะบรการทจำเปน24 ประกาศ พ.ร.ก. การบรหาร ราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. 2548 มผลบงคบใช วนท 26 ม.ค. 6326 เรมบงคบใช พ.ร.ก. สถานการณฉกเฉน ทวราชอาณาจกร เปนวนแรก
มนาคม 2563
2 รฐบาลประกาศหาม ประชาชนออกนอกเคหสถาน ทวราชอาณาจกร (เคอรฟว) และสงหามไมใหคนตางชาต และคนไทย เดนทางเขา ประเทศไทย4 สำนกงานการบนพลเรอน แหงประเทศไทย (กพท.) หามเครองบนทกประเภท และผโดยสาร เขาประเทศไทย 3 วน8 กระทรวงวฒนธรรม ออกประกาศหาม จดงานสงกรานต 9 กทม. และหลายจงหวด เรมประกาศหามจำหนาย เครองดมแอลกอฮอล ตลอด 24 ช.ม.12 ภเกตสงปดพนทรอยตอ ระหวางตำบลทกตำบล ตงแตวนท 13-26 เม.ย. 6327 -จำนวนผปวยโควดรายใหม ในไทยเหลอเพยงเลข หลกเดยว พบเพยง 9 คน -กพท. หามอากาศยาน ทำการบนเขาสประเทศไทย เปนการชวคราว ตงแต 1-31 พ.ค. 63
เมษายน 2563
มาตรการเยยวยา
วนท วนท วนท วนท
31 ธนวาคม 62 จ�นรายงานโรคปอดอกเสบไม�ทราบสาเหตในเมองอ�ฮน มณฑลหเป�ย 27 คนต�อ WHO
ทศทางทองเทยวไทย
สถานการณโควด-19 และการประกาศของรฐทกระทบตอการทองเทยวไทย
Tourism Economic Review 47
ในชวงเวลาเดยวกนกเรมมแรงงานไทยจากประเทศทมการระบาดของโควด-19ทยอยกลบประเทศและพบผตดเชอจากการไปรวมพธทางศาสนาทมาเลเซยในเดอนมนาคมพ.ศ.2563เกดการระบาดเปนกลมกอนและมการแพรกระจายอยางรวดเรวยอดผตดเชอเรมทะยานสงขนประมาณกลางเดอนมนาคมคอยอดผตดเชอ114รายในวนท15มนาคมพ.ศ.2563เพมเปน2เทาคอ322รายในวนท20มนาคมพ.ศ.2563และเพมเปน411คนในวนตอมาครม.จงมมตเหนชอบใหปดสถานศกษาสถานบรการสถานบนเทงในกรงเทพมหานครและงดกจกรรมทมการรวมคนจ�านวนมากและมความเสยงสงสถานการณ โควด-19ในไทยยงคงแยลงเรอยๆจนถงวนท2เมษายนพ.ศ.2563ไทยมผปวยตดเชอสะสม1,875รายในจ�านวนนเปนคนตางชาต277ราย ในวนท26มนาคมพ.ศ.2563รฐบาลบงคบใชพ.ร.ก.ฉกเฉนและเรมกระบวนการลอกดาวนประเทศหรอปดเมองวนท2เมษายน พ.ศ.2563รฐบาลไทยประกาศหามประชาชนออกนอกเคหะสถาน(เคอรฟว)ทวราชอาณาจกรและมาตรการทมผลกระทบตอการทองเทยว อยางเฉยบพลนกเกดขนในวนท4เมษายนพ.ศ.2563เมอส�านกงานการบนพลเรอนแหงประเทศไทยหามอากาศยานจากทกประเทศและ ผโดยสารเขาประเทศไทย3วนนอกจากนยงมมาตรการทกระทบตอ การทองเทยวตามมาอยางตอเนองในวนท8เมษายนพ.ศ.2563ประกาศ งดจดงานสงกรานตทกจงหวดวนท9เมษายนพ.ศ.2563กรงเทพมหานคร และหลายจงหวดหามจ�าหนายเครองดมแอลกอฮอล24 ชวโมง หลงจากนนเศรษฐกจไทยกเรมถดถอยลงอยางรวดเรวและตอเนอง
วนท3เมษายนพ.ศ.2563รฐบาลเรมบงคบใชเคอรฟวตงแตเวลา22.00น.-04.00น.ท�าใหหลายอาชพในอตสาหกรรมบนเทงตองหยด ลงโดยปรยายประจวบกบการประกาศยกเลกวนหยดสงกรานต เพอหยดยงการเดนทางระหวางจงหวดท�าใหเมองทองเทยวของไทยไดรบ ผลกระทบอยางหนกในขณะทการประกาศหามสายการบนเขาประเทศตงแตเดอนเมษายนเปนตนไปสงผลใหธรกจอตสาหกรรมทองเทยว ไมวาจะเปนธรกจการบนและธรกจโรงแรมตางทยอยปดตวลงจนท�าให แรงงานในอตสาหกรรมทองเทยวเรมตกงานการคาขายธรกจตางๆฝดเคองมากขนการปดหางรานตางๆ แรงงานไทยในหลายวงการกเรมตกงานมากขนรวมทงคนงานตางดาวทยอยกลบประเทศและมาตรการทใหคนท�างานอยทบานใชไมไดกบผใชแรงงานในอตสาหกรรมบรการ ทยงตองใชแรงงานมนษยเชนการใหบรการอาหารการท�าความสะอาดหองพกดแลสวนเปนตน มาตรการส�าคญทภาครฐใชเพอปองกนการแพรกระจายของการตดเชอโควด-19ตงแตปลายเดอนมนาคมกคอการจ�ากดการเดนทางระหวางจงหวดและระหวางประเทศลดการใหบรการขนสงสาธารณะและการใชมาตรการระยะหางทางสงคม(SocialDistancing)ซงลวนแลวแตสงผลกระทบตอภาคเศรษฐกจทองเทยวทงสนอยางไรกตามหลงจากทรฐบาลด�าเนนมาตรการอยางเขมขนท�าใหสถานการณตางๆ มแนวโนมดขนจากเดมทประเทศไทยมอตราผตดเชอรายวนเปนเลข2หลกคอ89คนเมอวนท4เมษายนพ.ศ.2563กลายมาเปนจ�านวน ผตดเชอรายวนเปนเลขตวเดยวครงแรกเมอวนท28เมษายนพ.ศ.2563 จนสามารถเรมใชมาตรการผอนปรนระยะท1ในวนท3พฤษภาคมพ.ศ.2563และใชมาตรการผอนปรนระยะท2ระยะท3ระยะท4 และจนถงณวนท1กรกฎาคมพ.ศ.2563รฐบาลไดประกาศใชมาตรการระยะท5เนองจากไมมผตดเชอในประเทศไทยตดตอกนกวา30วนอาจกลาวไดวาคลนลกท1ของโควด-19ใชเวลาทงสนประมาณ5เดอนนบจากวนทพบผปวยคนไทยรายแรกจากตางประเทศ
มาตรการสำาคญทภาครฐใชเพอปองกนการแพรกระจายของการตดเชอโควด-19 ตงแตปลายเดอนมนาคมกคอ การจำากดการเดนทางระหวางจงหวดและระหวางประเทศ ลดการใหบรการขนสงสาธารณะ สงผลกระทบตอภาคเศรษฐกจทองเทยว
48 Tourism Economic Review
3. ผลกระทบตอการทองเทยว : The Next Normal VS. The New Normal ค�าถามใหญคอวา หลงจากโควด-19 สงบลงแลวระบบเศรษฐกจทองเทยวซงเปนระบบเศรษฐกจทส�าคญระบบหนง ของโลกจะมแนวโนมเปนไปอยางไร มนษยจะทองเทยว เหมอนเดมอกหรอไม ค�าตอบนตอบไมยากนกเพราะวาการทองเทยวไดกลายมาเปนสวนหนงในการด�าเนนชวตของคนทกกลมโดยเฉพาะคนร นใหมท มองการทองเทยวเปนเครองมอเพอผอนคลายจากสถานการณการแขงขนทรนแรงทงทางเศรษฐกจและสงคมในโลกปจจบนดงนนไมวาอะไรจะเกดขนการทองเทยวกจะด�าเนนตอไปตวแทนทางการทองเทยว ออนไลนทใหญทสดของจนCtrip.comGroupไดส�ารวจชาวจน15,000คนพบวาคนจนพรอมจะเดนทางทองเทยวแลวหลง สถานการณการแพรระบาดของโควด-19คลคลายลงซงรอยละ90เลอกทจะเทยวในประเทศซงกเปนเรองปกต เพราะคนจนทเทยว ตางประเทศปหนงๆประมาณ130ลานคนครงในขณะทเทยวในประเทศประมาณ4,000ลานคนครง ผลการวจยตลาดเกยวกบพฤตกรรมผบรโภคจากกลมตวอยาง คนไทย1,000คนผานเครอขายGlobalAdvisorออนไลนระหวางวนท14-18พฤษภาคมพ.ศ.2563พบวาหลงจากปลดลอกดาวนคนไทยตองการตดผมมากทสด(รอยละ21)รองลงมาคอตองการไปทองเทยวทงในและนอกประเทศ(รอยละ19)โดยกลมทสนใจตอบขอนมากทสดจะมรายไดครวเรอนสงกวา50,000บาท/เดอนแสดงใหเหนถงโอกาสฟนตวของการทองเทยวไทย(สาวตรรนวงษ,2563)ดงนนผทยงม รายไดสงกยงสนใจทจะทองเทยวตอไปทนททรสกวาปลอดภย ค�าถามตอไปททกคนตองการค�าตอบกคอ แลวการ ทองเทยวในอนาคตจะเปลยนแปลงไปอยางไร ค�าตอบนขนอย กบวาโควด-19จะอย กบเรานานแคไหนโดยธรรมชาตของโรคระบาดแลวมกจะมาเปนระลอกๆ โดยเฉพาะอยางยง เมอการระบาดเกดขนไมพรอมกนทงโลกจนและยโรปเคยเปนศนยกลางการระบาดแลวตอมากยายไปเปนสหรฐอเมรกาและอาจจะไปบราซลรสเซยอนเดยหรอทอนๆอกประกอบกบในอตสาหกรรมทองเทยวของไทยแรงงานทอยในBackOfficeสวนใหญเปนแรงงานตางดาวจากประเทศเพอนบานซงถาประเทศไทยมการเปดประเทศ ใหมการเขาออกประเทศทงทางอากาศทางบกและทางน�ามโอกาสทจะเกดโรคระบาดรอบสองและรอบสามขนไดคาดวาการตดเชอจะยตลงไดนาจะประมาณปลายปพ.ศ.2564และอาจจะถงตนปพ.ศ.2565หากยงไมมวคซนและยารกษาดงนนอนาคตของการทองเทยวระหวางประเทศในระยะสนจงเปนอนาคตทยงขาดความแนนอน อนาคตใหมของการทองเทยวไทย เราตองเขาใจค�าศพททตอนนก�าลงแพรหลายไปทกวงการกคอ วถปกตใหม(TheNewNormal)แตอกชวงหนงในขณะนจนถง2ป ขางหนาผเขยนอยากจะเรยกวาวถปกตระยะถดไป(TheNextNormal) หมายความวาในสองปขางหนานความปกตของภาคทองเทยวอาจจะเปนความปกตแบบไมปกตหรอปกตแบบไมเสถยรทงนขนอยกบ
ปจจยตางๆ ไดแกประการทหนงการบรหารจดการโควด-19ของรฐบาลประการทสองนโยบายของรฐบาลในดานโลจสตกสและการเขาเมองทงหมดการก�ากบการเขาออกทางพรมแดนทงทางบกทางอากาศและ ทางน�าและนโยบายเกยวกบแรงงานตางดาวประการทสามความรวมมอของประชาชนและภาคเอกชนในการบรหารจดการตนเองใหปลอดภยประการทสสถานการณโควด-19และสภาพเศรษฐกจของตลาด ทองเทยวไทยทเคยเปนตลาดดาวรงคอจนยโรปญปนเกาหลใตรสเซยและอนเดยรปแบบการระบาดของโควด-19ในประเทศลกคาทส�าคญและวธการทประเทศซงเปนลกคาของเราใชรบมอกบการระบาดอาจจะมการระบาดรอบเดยวจบหรอระบาดเปนรอบๆ โดยทระลอกทสองและสามนนเปนรอบทเลกกวารอบทหนงหรอรอบทสองอาจจะใหญกวารอบทหนงมากเชนในกรณของไขหวดสเปนประการทหาสถานภาพของสายการบนหลกทวโลกซงก�าลงถดถอยอยางรนแรงวาจะกลบมาเปนปกตไดมากนอยแคไหนประการทหกสถานการณราคาน�ามนซงผกผนอยางรนแรงและประการสดทายคอเศรษฐกจโลกจะสามารถฟนตวไดเมอไรทงนปจจยทหนงถงสามเปนการบรหารจดการภายในประเทศหากสามารถจดการไดดการทองเทยวของประเทศกจะสามารถฟนตวไดเรวอยางไรกตามปจจยทสไปจนถงปจจยสดทายเปนปจจยภายนอกทไมสามารถควบคมไดและเกอบทกปจจยมโอกาสผกผนอยางรนแรงไดทงสนท�าใหยากตอการคาดการณผลทชดเจนแตชวงเวลาการเปดประเทศเพอใหมการเดนทางของนกทองเทยวตางชาตควรตรงกบชวงHighSeason(ตลาคม-เมษายน)หรอเรมตนประมาณเดอนตลาคมพ.ศ.2563และหลงจากทโลกมวคซนหรอยารกษาโควด-19ไดแลวมนษยชาตกจะเขาสวถปกตซงอาจเปนวถปกตใหม(NewNormal)หรอวถปกตแบบเดมๆ(OldNormal)กได
ทศทางทองเทยวไทย
Tourism Economic Review 49
4. The Next Normal ของ การทองเทยวไทย สถานการณการทองเทยวทไมมเสถยรภาพจะยดเยอนานเทาไหรไมไดขนอยกบประเทศไทยประเทศเดยวเพราะเราเปนประเทศทอาศยรายไดจากการทองเทยวตางชาตเปนหลกตลาดทองเทยวในระยะแรกคงตองอาศยตลาดเอเชยตะวนออกเพราะจนญปนและเกาหลใตสามารถสยบโควด-19ไดเรวและสญเสยนอยกวาประเทศอนแตถงกระนนยงคงตองใชเวลาระยะหนงในการฟนฟเศรษฐกจและจตใจ คนจนคงจะตองฟนฟเศรษฐกจครวเรอนของตนเพราะรายไดของ คนจนกหายไปสองสามเดอนและคงยงไมพรอมทจะออกมาทองเทยวตางประเทศกนไดอยางเตมทแตในกลมคนรนใหมนาจะเปนกลมทพรอมจะออกมาผจญภยกอนสวนการทองเทยวแบบมวลชนหรอแบบทวร รถบสจะถกสกดกนดวยตนทนทสงขนเพราะมาตรการรกษาระยะหางถงกระนนตลาดนกทองเทยวจนในประเทศไทยกมเพยงหนงในสของทงหมดลกคารายใหญอนๆ เชนเยอรมนองกฤษและรสเซยเปนตนยงคงมอตราการตดเชอทสงอยรสเซยซงเปนตลาดใหมทส�าคญณ วนท23มถนายนพ.ศ.2563กลายเปนประเทศทตดเชอมากเปนล�าดบท3ของโลกโดยมจ�านวนผตดเชอถง592,280คนสวนทวปอเมรกาทงเหนอและใตกกลายเปนศนยกลางระบาดใหมสหรฐอเมรกาณ วนท23มถนายนพ.ศ.2563มผตดเชอสงกวา2.39ลานคนและมผเสยชวตรวมกวา122,610คนเชนเดยวกบประเทศอนๆทยงคงไมสามารถจดการปญหาไดภายในระยะเวลาอนรวดเรวโดยเฉพาะอนเดยซงเปนลกคารายส�าคญของการทองเทยวไทยเชนกนทสถานการณ ยงนาเปนหวงดงนนในปพ.ศ.2563นประเทศไทยจ�าเปนตองหน
มาใหความส�าคญกบการทองเทยวภายในประเทศ(ไทยเทยวไทย)และประเทศในแถบเอเชย(ยกเวนอนเดย)เปนหลกการปรบตวของธรกจทองเทยวโดยรวม จากวกฤตของโควด-19ท�าใหการทองเทยวในอก2-3ปขางหนาอาจจะขาดความแนนอนของจ�านวนนกทองเทยวนกทองเทยวทเทยวเปนกลมใหญจะลดลงโดยปรยายดวยมาตรการรกษาระยะหาง นกทองเทยวหนมสาวจนจะเปนกลมหลกซงเปนกลมSo-Lo-Moคอ ทองเทยวผานการใชระบบSocialNetworkบนมอถอและทองเทยวแบบคนทองถนสวนนกทองเทยวยโรปจะเปนกลมเทยวซ�าทรจกประเทศไทย แลวและไวใจในบรการของไทยกลมบรษททองเทยวกจะด�ารงชวตอยไดอยางล�าบากหากจะคดพงคาคอมมชชนจากการเชอมตอSupplyChainเทานนเพราะลกคาจะเคยชนกบการใชออนไลนมากขนและ จะหนไปตดตอโรงแรมและสายการบนโดยตรงซงกเปนแนวโนมปจจบน อยแลวดงนนธรกจจงจ�าเปนจะตองรบปรบเปลยนตวเองไปเปน ผจดการกจกรรมทจดหมายปลายทาง(DestinationManagement)ใหแตกตางจากบรษทอนๆ แตละคนจะตองมไมเดดของตวเองในการน�า เสนอผลตภณฑตอลกคาทบรษทอนๆ ไมมหรอเขาถงไดยากเชนทพกสวนตวแบบExclusiveดมไวนบนชายหาดทเปนสวนตวชมไกอบฟางใตแสงจนทรปกนกอาหารเชาททะเลสาบบวแดงเปนตนหรอกลมตลาดพเศษเชนลกคาทเปนคนพการทตองการการดแลเปนพเศษและการจดคายเรยนพเศษใหเยาวชนนานาชาต(อาทจดคายภาษาจนในเชยงรายซงมผรภาษาจนมาก)เปนตนขอส�าคญกคอการจดกลมทองเทยวทมขนาดเลกลงจะท�าใหตนทนสงขนเพราะตองออกแบบและจดการรายละเอยดมากขน
50 Tourism Economic Review
การปรบตวของธรกจโรงแรม ในชวงการระบาดของโควด-19ธรกจโรงแรมมการปรบตวใหเปน ทรองรบผทกกกนตวเองหรอผมความเสยงระหวางสงเกตอาการซงทางราชการเรยกบรการนวาการกกกนทางเลอก(AlternativeQuarantine) และดเหมอนวานาจะมความตองการมากขนในอนาคตถาเพมกจกรรมยามวางทสามารถรกษาระยะหางไดเชนร�ามวยจนหรอแมแตกอลฟ เปนตนหรอปรบใหรองรบบคคลเปราะบาง เชนผ สงวยทอาย เกน70ปผ ทมโรคไมตดตอประจ�าตวซงครอบครวอาจตองการ แยกคนเหลานใหปลอดภยจากโรคระบาดหรอรองรบผปวยทมโรคประจ�าตวหรอโรคมะเรงซงอยในระยะฟกพนทตองการพนทปลอด โควด-19ซงในระยะยาวจะสามารถปรบไปเปนสถานบรบาลคนชราหรอสถานบรการทประคบประคองชวตระยะสดทาย(PalliativeCare)แตตองมการลงทนเพอปรบปรงสถานทเพมการพฒนาทกษะบคลากรและถาสามารถไปรวมมอกบโรงพยาบาลเอกชนกจะสามารถลดภาระของโรงพยาบาลของรฐไดอกมากการปรบตวของธรกจรถทวรโดยสาร อาจตองปรบไปท�าDay-tripส�าหรบนกทองเทยวภายในประเทศหรอเปนโรงแรมเคลอนท(MobileHotel)คอปรบรถทวรชนบนใหเปนทนอนได20คนและชนลางเปนสวนกลางเชนมทนงชมVideoและเลนเกมส เปนตน ซงในเวลากลางคนอาจตองเชาทจอดรถใน หางสรรพสนคาทมหองน�าสะดวกในการเขาออกทงคนหรอวดทม หองอาบน�าสะอาดการปรบตวในระบบเศรษฐกจแบงปน ผลกระทบตอธรกจในเศรษฐกจแบงปน(SharingEconomy)ไมมทศทางทชดเจนขนอยกบความสามารถในการปรบตวของผประกอบการใหลกคาเหนเดนชดในดานความปลอดภยระบบเศรษฐกจแบงปนแบบAirbnbส�าหรบทพกและHomestayอาจจะไดรบความนยมลดลงในชวงแรกๆเนองจากความไมไววางใจในมาตรฐานซงหลากหลายตามบรบทของพนทแตระบบแบงปนของGrabจะมความตองการมากขนแตอาจตองมมาตรฐานดานการจดการโรคระบาดและภยพบตเพมเตม
ความทาทายในชวงวถปกตระยะถดไป (Next Normal) ระยะถดไปของสถานการณโควด-19จะยงคงเปนสถานการณภายใตความเสยงของโรคระบาดซงจากประสบการณของไทยในความส�าเรจของการจดการโควด-19ทผานมาสวนหนงเกดจากการประสานการท�างานรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐในสวนกลางและสวนภมภาคและการกระจายอ�านาจลงไปสระดบภมภาคและระดบทองถนท�าใหเกดผลดในดานความยดหยนและความมประสทธภาพอยางไรกตามควรเพมบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในฐานะผดแลแหลงทองเทยวและสถานประกอบการในระดบทองถนใหสามารถบรหารจดการความเสยงทอาจเกดขนไดในหลายกรณเชนเดยวกบโควด-19โดยการสรางตนแบบทดของการทองเทยวททองถนมสวนรวมเพอใหเกดความปลอดภยสงสดส�าหรบนกทองเทยวและสรางความเชอมนใหกลบคนมาโดยเรว นอกจากนนควรมการถอดบทเรยนการรบมอกบโรคระบาดและภยพบต สรางมาตรฐานระบบรกษาความปลอดภยดานโรคระบาดตลอดหวงโซอปทานแลวรวมกนก�าหนดเปาหมายระยะยาวของการทองเทยวใหมวาจะเดนหนาไปสความยงยนไดอยางไร หากจะมนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขามาเยอนประเทศไทยในชวง 2ปขางหนาการสรางระบบตดตอแบบไรรอยตอส�าหรบนกทองเทยว จะส�าคญมากส�าหรบชวงวถปกตระยะถดไป (Next Normal) โดยการใชระบบทมอยในปจจบนเชน“ไทยชนะ”เชอมโยงกบระบบสารสนเทศการทองเทยวเขากบการรกษาความปลอดภยทงดานสขภาพและอบตภยและตองท�าไดแบบไรรอยตอเรมตงแตการดแลตนเองใหปลอดภยการตดตอกบต�ารวจและโรงพยาบาลตางๆ การเขาถงสถานทต และการรบขาวสารเชนขอมลประกาศตางๆ ของรฐทเปนภาษาสากลการเปลยนแปลงกฎระเบยบกตกาของไทยในเวลาฉกเฉนการเขาถง โรงพยาบาลสถานทตต�ารวจและทปรกษาทางกฎหมายเปนตนมาตรการอนของภาครฐทควรใหส�าคญคอการก�ากบการเขาออกทชายแดนเพอปองกนผ ตดเชอโควค-19 เขารบการรกษาทไทยประเทศไทยมพรมแดนเปดตดกบประเทศเพอนบานซงมนกธรกจและ
ในชวงไตรมาส 2 ของป 2563 นาจะเปนชวงตำาสดของการทองเทยวโลก กอนทสถานการณการเดนทางทองเทยวนาจะคอย ๆ ทยอยฟนตว
ทศทางทองเทยวไทย
Tourism Economic Review 51
คนงานตางชาตโดยเฉพาะจนเขาไปลงทนและท�างานอยเปนจ�านวนมาก ในขณะเดยวกนมประชากรในประเทศเพอนบานทเดนทางไปท�างานในตางประเทศดวยเชนกนซงท�าใหมขอนาเปนหวงวาอาจจะม นกทองเทยวและนกธรกจแฝงคอไมใชนกทองเทยวและนกธรกจ ทแทจรงแตตองการเดนทางมาใชบรการดานสาธารณสขทดกวาใน โรงพยาบาลบรเวณตะเขบชายแดนในราคาถกเพราะรฐบาลสนบสนนจงตองเพมความเขมงวดในการดแลการผานแดนใหมากขน
5. The New Normal: วถปกตใหม เมอเหตการณโควด-19สนสดลงสถานการณทองเทยวในระยะยาวอาจจะเปนวถปกตใหม(NewNormal)หรอวถปกตแบบเดมๆ (OldNormal)กไดปกตแลวสถานการณทเรยกวาวถปกตใหมจะ เกดขนตอเมอเกดการเปลยนโครงสรางส�าคญๆ เชนโครงสรางกายภาพหรอโครงสรางตลาดหรอโครงสรางประชากรหรอแมแตโครงสรางสงคมเชนเกดภาวะสงครามบานเรอนและสาธารณปโภคถกท�าลายลงเกดโรคระบาดแบบลางเผาพนธ เกดการเปลยนแปลงโครงสรางตลาดอยางไมคาดฝนท�าใหเกดพฤตกรรมใหมโครงสรางความตองการใหม วถปฏบตใหมส�าหรบกรณโควด-19ถงจะมการระบาดอยางแพรหลายแตไมมการเปลยนแปลงโครงสรางทางกายภาพและไมถงกบเปน การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรโลกอยางมนยยะส�าคญ
ส�าหรบแนวโนมทจะเกดขนในประเทศไทยในชวงวถปกตใหม จะเปนอยางไรนกวชาการทเปนผเชยวชาญดานอนาคตศกษาคอรศ.ดร.อภวฒนรตนวราหะซงก�าลงท�าวจยเรองอนาคตคนเมอง4.0ใหแผนงานคนไทย4.0ซงไดรบทนอดหนนการวจยจากส�านกงานการวจยแหงชาต(วช.)ไดชวาวถปกตใหมจะเปนอยางไรนนตองมองลกไปถงปจจยระดบฐานรากกอนทจะเกดโรคระบาดส�าหรบประเทศไทยเมอโควด-19สงบลงแลววถแบบเดมๆ กจะกลบมาซงถายดเอาความคดและทฤษฎของรศ.ดร.อภวฒนเปนหลกฉากทศน(Scenario)ในอนาคตของการทองเทยวไทยฉากทศนหนงกคอ“เปนแบบเดมๆ”หรอ“BusinessasUsual”โควด-19เพยงแตจะเรงใหแนวโนมเดมทมอยเกดเรวขนเชนการเขาสสงคมไรธนบตร(CashlessSociety)การเชอมตออยางไรรอยตอของสรรพสงตางๆขอมลและมนษยทางดานอปทาน(Supply)เปนตนจงหวดภเกตจะยงคงเปนหนงดาน การทองเทยวเหมอนเดมสดสวนของตลาดอาจจะเปลยนไปบางแต นกทองเทยวจนจะยงคงมจ�านวนมากเปนอนดบหนงเชนเดมพฤตกรรมประเภทเทยวกนเปนกลมใหญอาจจะลดลงเรอยๆแตเปนสงทเกดขนอยแลวในหลายประเทศรวมทงนกทองเทยวชาวจนทเปลยนจากMassTourismเปนFIT(FreeIndependentTraveler)สวนการบรการดานสขภาพและWellnessของไทยจะขยายตวมากขนเชนขยายไปสการดแลทงในดานความปลอดภยและสขอนามยผสงวยทงในลกษณะDay-careและในระบบLongStayเปนตน ดงนนชวงทคนสวนใหญคาดวาและเรยกวาวถปกตใหม(NewNormal)ภาคการทองเทยวของไทยนาจะเปนแควถปกตแบบเดมๆ(OldNormal)เพราะเปนแนวโนมเดมทเขมขนขนเทานนแตทถกเรง ใหมาเรวขนกวาเดมเพราะโควด-19ไดแกความสนใจของนกทองเทยว เรองสขภาพและความปลอดภยมสงขนและเปนปจจยทนกทองเทยว ใชพจารณากอนตดสนใจเลอกจดหมายปลายทางนอกเหนอจาก สงดงดดใจของแหลงทองเทยวซงถาดสถตณวนนประเทศไทยไดรบการยกยองวาดทสดในเอเชยและอกแนวโนมหนงกคอระบบสงคมไรเงนสดทจะเดนหนาอยางเตมตวในอตสาหกรรมการทองเทยวของไทย
6. ตนทนสาธารณะของโควด-19 บทเรยนทไดรบจากโควด-19ท�าใหเกดตนทนจากนกทองเทยว ตางชาตทเดนทางมาประเทศไทยทอาจถอไดวาเปนตนทนสาธารณะ ทเกดจากภาระดานการรกษาพยาบาลนกทองเทยวรวมถงตนทนอนๆ ทเกยวของเชนการกกกนตวเองของผทตองสงสยวาอาจจะมโอกาส ตดเชอตนทนเสยโอกาสของคนไทยทมปญหาสขภาพจากการใชทรพยากร ทางการแพทยในการเขาไปดแลรกษานกทองเทยวตางชาตเปนตนการทนกทองเทยวจายเฉพาะคารกษาพยาบาลของตนจากคาประกนสขภาพครอบคลมไดเพยงสวนหนงเทานนดงนนจ�าเปนทภาครฐ จงควรศกษาตนทนรวมทแทจรงเพอก�าหนดวธเกบภาษคาธรรมเนยมหรอออกระเบยบใหนกทองเทยวซอประกนครอบคลมคาใชจายใหเหมาะสม
52 Tourism Economic Review
7. ยทธศาสตรส�าหรบอนาคตการทองเทยวไทย ในชวงวถปกตระยะถดไป(NextNormal)เปนชวงของการประคองหรอฟนตวของเศรษฐกจทองเทยวจะตองมการเตรยมการเพอการ ขบเคลอนกลยทธตางๆในชวงวถปกตใหมใหประเทศไทยเปนทรจกในฐานะจดหมายปลายทางดานการทองเทยวทHighTripและHighTrustเชน 1)สรางความรวมมอระดบจงหวดหรอมณฑลกบประเทศตนทางทมประวตตดเชอต�าโดยใหเกดความมนใจรวมกนวานกทองเทยวทเขามาจะไมน�าเชอโรคเขาสปลายทางและจะไมน�าเชอโรคจากปลายทางกลบไปสตนทาง 2)ท�าการตลาดและสรางแบรนดเมองทมประวตตดเชอต�าหรอปลอดเชอใหเปนพนทปลอดเชอโดยไมตองมมาตรการกกตว14วน 3)เชอมโยงแพลตฟอรมไทยชนะซงสามารถตดตามผเดนทางกบแพลตฟอรมหรอแอปพลเคชนดานการทองเทยวเปนภาษาตางประเทศ 4)ปรบโรงแรมทใชเปนสถานทกกตวใหผ เขาพกมความร สก ผอนคลายเปนสถานทกกกนแบบพกผอน 5)ปรบรถรบสงสาธารณะใหมฉากกนพลาสตกใสและจดเปลยนถายมการจดระบบใหเกดความปลอดภยมากขนจดเตรยมนวตกรรมทชวยในการถายเทอากาศใหดขนในรถโดยสารสาธารณะทปรบอากาศส�าหรบเมองทองเทยวตากอากาศชายทะเลปรบใชรถขนสงทระบายอากาศไดดแทนรถปรบอากาศ 6)ประสานความรวมมอระหวางกจการขนาดเลกในหวงโซอปทานใหสามารถอ�านวยความสะดวกใหแกกนและกนโรงแรมขนาดเลกกบบรการฟตเนสหรอกบนวดแผนไทยฯลฯในการใหบรการทดแทนใน
กรณเกดวกฤตเชนระหวางโรงแรมกบการสงอาหารแบบเดลเวอร 7) ใชโอกาสซงมนกทองเทยวนอยในชวงวถปกตระยะถดไป (NextNormal)เปดการฝกอบรมบคลากรทองเทยวใหมทกษะดานการดแลสขภาพในชวงหลงโควด-19 1)ท�าการตลาดและสรางแบรนดเมองอยางตอเนองในฐานะพนทปลอดเชอส�าหรบกลมนกทองเทยวทแสวงหาความปลอดภยและตองการอยแบบระยะยาวใหการเดนทางมาประเทศไทยเปนHiTripและHiTrust 2)สรางระบบการเดนทางแบบปลอดเชอตลอดหวงโซอปทานของการทองเทยวในพนทปลอดเชอ 3)ออกแบบโครงขายการสญจรในยานทองเทยวทมนกทองเทยวหนาแนนไมสามารถสญจรในยานอยางอสระเพอลดความเสยงการใชเชนการเดนหรอขจกรยานเพอหลกเลยงการใชขนสงพาหนะหรอการใชรถทวรขนาดใหญและใหสามารถใชชวตในการทองเทยวระดบยานไดอยางครบวงจร(คมกรชธนะเพทยและคณะ,2563) 4) วางโซนและผสมผสานการใชประโยชนพนท ให มความ หลากหลายและครบครนโดยใหเปนโซนทมความแตกตางทงสระดบกระจายตวจากพนทพกอาศยภายในระยะทสะดวกกบการเดนทางของ นกทองเทยวโดยไมจ�าเปนตองใชการขนสงสาธารณะ(คมกรชธนะเพทย และคณะ,2563) 5)การยกระดบสขอนามยของอตสาหกรรมบรการทองเทยวตองท�าพรอมกนไปกบการยกระดบมาตรฐานดานสาธารณปโภคและความปลอดภยของรฐเชนบรการทพกและสถานบนเทงตางๆกตองมการลงทนเพอยกระดบการดแลรกษาความปลอดภยจากโรคระบาดตองมบรการเสรมเชนตองมการอบฆาเชอหองพกมเครองฉายแสงยวให
Tourism Economic Review 53
บรรณานกรมภาษาไทย
• กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. (2563). แนวทางการผอนปรนมาตรการควบคมโรคไวรสโคโรนา2019. แหลงทมา: https://www.thaigov.go.th/news/contents/ details/29412 สบคน 20 เมษายน 2563.
• กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ. (2563). ไตหวนอดฉด 7 พนลานอดหนนธรกจทองเทยว. แหลงทมา: https://www.ditp.go.th/contents_attach/597968/597968.pdf สบคน 28 มนาคม 2563.
• กระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม. (2563). สรปบทวเคราะห COVID-19 ของ Mckinsey & Company. แหลงทมา: https://tmc.or.th/covid19/download/ pdf/COVID19_McKinsey_ Report-060463.pdf สบคน 5 เมษายน 2563.
• คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2563). Behavioral Insights ของครวเรอนไทยภายใตสถานการณ COVID-19. แหลงทมา: https://drive.google.com/file/d/1s-tvSan9LHnDWbfbs4t8vIeqWA-Jw4ekj สบคน 13 เมษายน 2563.
• คมกรช ธนะเพทย และคณะ. (2563). Immunitised, High Touch, High Trust: ฟนเมองทองเทยวไทยอยางยงยนดวยการปลกภมคมกนเชงพนท เสรมระดบการบรการ และสรางความเชอถอระยะยาว. แหลงทมา: https://theurbanis.com/economy/14/05/2020/1471 สบคน 15 พฤษภาคม 2563.
• ค�านวณ องชศกด และคณะ. (2563). วกฤตโควด-19 ในประเทศไทย: การเปลยนผานจากมาตรการ “กงลอคดาวน” เขาสมาตรการ “สรางเสถยรภาพ”. แหลงทมา: https://drive.google.com/file/ d/16EWGVhd-qN8FmfYgX2ZC4lXdud_Q B2_sE สบคน 20 เมษายน 2563.
• มงสรรพ ขาวสอาด. (2563). ลอกดาวนเอกซท เปดเมองไหนกอน. กรงเทพธรกจ (21 เมษายน).
• มงสรรพ ขาวสอาด. (2563). เปดเมองเพอการทองเทยว. กรงเทพธรกจ (5 มถนายน).
• สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. (2563). รฐตองทมเททรพยากรเพอแกวกฤตการณโควด-19 และลดความเดอดรอนของประชาชนใหครอบคลมและตรงจด. แหลงทมา: https://tdri.or.th/ 2020/03/tdri-economic-measures-covid19/ สบคน 24 มนาคม 2563.
• สาวตร รนวงษ. 2563. อปซอสส คนไทยรอการเดนทางฟนธรกจ ทองเทยวหลงโควด. กรงเทพธรกจ 28 พฤษภาคม 2563.
• สมชย จตสชน. (2563). เปดเมองอยางไรใหเศรษฐกจขยบและคม การระบาดได. แหลงทมา: https://tdri.or.th/2020/04/covid-19-how-to-lift-a-lockdown/ สบคน 9 เมษายน 2563.
• ส�านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2563). ผลส�ารวจปญหาและความตองการของภาคธรกจ เพอประเมนผลกระทบเบองตนจากการใชมาตรการบรรเทาผลกระทบทางเศรษฐกจจาก COVID-19. แหลงทมา: https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php? nid=10130สบคน 22 เมษายน 2563.
ภาษาองกฤษ• Ben Doherty. (2020). The exit strategy: how countries around the world are preparing for life after Covid-19. Retrieved 19 April 2020 from https://www.theguardian.com/world/ 2020/apr/19/the-exit-strategy-how-countries-around-the-world-are-prepar-ing-for-life-after-covid-19
• Khuloud Al Omian. (2020). Are We Witness The Awakening Of A New World Order? Retrieved 8 April 2020 from https://www.forbesmiddleeast.com/innovation/opinion/are-we-witnessing-the-awakening-of-a-new-world-order
• Siobhan Roberts. (2020). This Is the Future of the Pandemic. Retrieved 8 May 2020 from http://nyti.ms/3dp17mY
• The Economist Intelligence Unit. (2020). COVID-19: The impact on industry. Retrieved 1 May 2020 from https://pages.eiu.com/rs/753-RIQ-438/images/coronavirus-report-v4-1.pdf
ลกคาเพอท�าลายเชอทมากบกญแจธนบตรมหนากากผาแจกนอกจากนนในโรงแรมระบบตดตอระหวางแขกทเขาพกกบการรบบรการอาจตองผานอนเทอรเนตและในกรณทมโรคระบาดตองน�าหนยนตมาใชในการบรการแขกทเขาพกมากขนในบรการRoomServiceและHousekeepingเพอสรางความมนใจใหกบลกคารสกปลอดภยจากโรคและตองมการปรบทวรเปนทวรกลมเลกๆการประชมในโรงแรมกตองใชไมโครโฟนนอยลงหรอไมใชเลยแตใชระบบเซนเซอรแทนสวน สนามมวยกคงจะตองปรบเปลยนทนงแบบโรงละครเชนท�าใหมสงทคนสมยเกาเรยกวาชนบอกซเปนคหาทมผนงพลาสตกปองกนน�าลายจากการตะโกนเชยรเปนตน 6)ยกระดบระบบบรการสาธารณสขทมคณภาพในต�าบลทม นกทองเทยวหนาแนนโดยใหไดมาตรฐานสากลทงดานความปลอดภยและดานสขภาพสามารถบรการดวยภาษาสากล 7)ปรบทางเขาดานและเทอรมนอลตางๆใหมความแออดลดลงและปลอดภยจากการตดเชอสนามบนของไทยศนยการคาและตลอดจนรานสะดวกซอในแหลงทองเทยวควรปรบหองน�าตางๆ เปนระบบทไมตองใชปมหรอมอกด(NoHand) 8)หากเราสามารถปรบปรงโรงแรมใหเปนสถานทเกบตวของ ผทสงสยวาจะตดเชอหรอผทถกกกตวไวเพอดอาการหรอจดเปนทพกของกลมเปราะบางซงครอบครวตองการใหอยหางจากผตดเชอเชนผท เปนมะเรงและอยในระยะพกฟนผสงอายทมโรคเบาหวานและความดนสง เปนตนในระยะยาวอาจจะเปลยนไปเปนทพ�านกและสถานบรบาล ผสงวยทนบวนกจะมจ�านวนเพมขนเรอยๆหรอรบดแลผปวยระยะสดทาย(HospiceCare)ทไมมโรคตดตอและเปนทพกแบบลองสเตยอยางปลอดภย(SafeLongStay)ของผสงอายชาวตางประเทศ หากประเทศไทยถาสามารถรบวกฤตโควด-19และผานวถปกตระยะถดไป(NextNormal)ไปไดดเราจะกลายเปนWellnessHubอยางแทจรงทรออยเมอโควด-19สงบลง
54 Tourism Economic Review54 Tourism Economic Review
Tourism Economic Review 55
แนวทางการสงเสรมการทองเทยวหลงจากน “วกฤตนเปนครงแรกทสงผลใหอตสาหกรรมทองเทยวไทยเกดการหยดชะงกกวา3เดอนโดยในระหวางเดอนเมษายน-มถนายน2563ไมมนกทองเทยวชาวตางชาตเดนทางมาประเทศไทยเลยและเชนเดยวกนกบภาคการทองเทยวภายในประเทศ ขณะทการทองเทยวภายในประเทศของชาวไทยหรอทเรยกวา “ไทยเทยวไทย”ทสถานการณปจจบนอยในระดบไมถง10%ของสถานการณ ปกตซงสงผลกระทบโดยตรงตอผประกอบการในอตสาหกรรมทองเทยวทงผประกอบการขนาดใหญขนาดกลางขนาดเลกและขนาดยอมรวมถงผประกอบการในหวงโซอปทานทเกยวของกบการทองเทยวอกเปนจ�านวนมากส�าหรบแนวทางการสงเสรมการทองเทยวหลงจากรฐบาลประกาศคลายลอกดาวนระยะท5และในชวงทเหลอของป2563กระทรวงการทองเทยวและกฬาไดหารอรวมกบภาคสวนตางๆในอตสาหกรรมการทองเทยวและมความเหนวาการทองเทยวระหวางประเทศ(Inboundtourism)ซงสรางรายไดกวา2ใน3ของรายไดจากอตสาหกรรมทองเทยวทงหมดนาจะยงไมสามารถด�าเนนการไดเหมอนเชนเดยวกบสถานการณปกตเนองจากสถานการณระบาดและขอจ�ากดของแตละประเทศทมความแตกตางกนจงตองกระตนการทองเทยวภายในประเทศใหเปนเครองยนตหลกเพอขบเคลอนอตสาหกรรมทองเทยวของประเทศใหเดนหนาตอไปได ลาสดกระทรวงการทองเทยวและกฬาและกระทรวงการคลงไดรวมกนจดท�ามาตรการกระตนภาคการทองเทยวไทยเสนอตอทประชมคณะรฐมนตรและไดรบความเหนชอบเมอวนท16มถนายน2563ในชอโครงการ“เราเทยวดวยกน”ซงผมเชอวาจะชวยกระตนใหเกดการ ทองเทยวภายในประเทศไดเปนอยางดและวนนเราตองเทยวในวถปรกตใหม(NewNormal)และยงไงผมกตองขอย�าอกทวาการดอยาตก”
สมภาษณพเศษ
เดนหนาประเทศไทยหลง COVID-19พพฒน รชกจประการ
รฐมนตรวาการกระทรวงการทองเทยวและกฬา
แมการแพรระบาดของโรค COVID-19 จะสนสะเทอนวงการทองเทยวทวโลก แตเปนเรองนายนด ทประเทศไทยเองไมพบผตดเชอภายในประเทศตดตอกนมาหลายวนจนท�าใหนานาชาตยกยองวา ระบบสาธารณสขเมองไทยไมแพทใดในโลก อยางไรกตาม ทามกลางสถานการณทคนทวโลกตอง
หยดเดนทาง การทองเทยวถกแชแขง แตดเหมอนวาประเทศไทยนาจะเปนเพยงไมกประเทศท กาวขามวกฤตนไปไดดวยความรวมมอจากหลายภาคสวน และการทองเทยวไทยจะเปนอยางไร
นบจากน เรามค�าตอบจากหวเรอใหญ “พพฒน รชกจประการ” รฐมนตรวาการกระทรวง การทองเทยวและกฬา ทท�าใหเหนวาในวกฤตยงคงมโอกาสเสมอ...ถาทกคนรวมใจชวยกน
ตองกระตนการทองเทยวภายในประเทศ ใหเปนเครองยนตหลกเพอขบเคลอนอตสาหกรรมทองเทยวของประเทศใหเดนหนาตอไปได
56 Tourism Economic Review
เรามอตลกษณของแตละภาคเปนของตวเอง มวฒนธรรมในพนถนในชมชน มประเพณของแตละจงหวดซงไมเหมอนกน สงเหลานเปนสงทดงดดใหนกทองเทยวตางชาตเขามาเทยวประเทศไทย เปนสงททำาใหนกทองเทยวหลงใหลวา ครงหนงในชวตตองมาประเทศไทยใหได
การเตรยมความพรอมของอตสาหกรรมการทองเทยวในชวงตอไป กระทรวงการทองเทยวและกฬารวมกบกระทรวงสาธารณสข จดท�าโครงการยกระดบอตสาหกรรมทองเทยวไทยมาตรฐานความปลอดภยดานสขอนามยหรอAmazingThailandSafety&HealthAdministration:SHAเพอยกระดบมาตรฐานอตสาหกรรมทองเทยวควบคมาตรฐานความปลอดภยดานสขอนามยตามแนวคด“ซอม-สราง”เพอการยกระดบมาตรฐานสถานประกอบการในอตสาหกรรมทองเทยว ตลอดจนเปนการเตรยมความพรอมและการใหบรการในรปแบบใหม(NewNormal)และเปนการสรางความเชอมนใหแกนกทองเทยว ภายหลงจากสถานการณวกฤตโควด-19ในประเทศไทยไดคลคลายลงเพอการทองเทยวและพกผอนไดอยางปลอดภยและลดความเสยงของการแพรระบาดของโควด-19 การทองเทยวตามวถปรกตใหมนจะส�าเรจไดดวยความรวมมอพวกเราทกคนจงขอความรวมมอจากนกทองเทยวชาวไทยในการปฏบตตามกฎเกณฑททางภาครฐไดก�าหนดไวซงเปนสงทรฐบาลไทยย�ามาโดยตลอดและใหทกคนปฏบตตามทกระทรวงสาธารณสขก�าหนดอยางเครงครด“การดอยาตก”
ความทาทายของการทองเทยวไทยนบจากน ความทาทายของการสงเสรมการทองเทยวในระยะตอไปคอการเปดการทองเทยวอยางรบผดชอบ(Responsiblereopen)ในชวงทการระบาดของโควด-19ยงคงมความเสยงโดยในชวงแรกยงคงเนน การทองเทยวภายในประเทศและจะประสานการท�างานกบประเทศตางๆ อยางใกลชดเพอใหการเปดการทองเทยวระหวางประเทศเกดขนได โดยเรวนอกจากนยงรวมถงการพฒนาการทองเทยวอยางทยงยนทไม ท�าลายสงแวดลอมเคารพอตลกษณของชมชนและสรางประสบการณ ทประทบใจแกนกทองเทยวรวมถงการกระจายประโยชนดานเศรษฐกจ แกชมชนตางๆอยางทวถง ประเดนตางๆเหลานเปนปญหาเชงโครงสรางทบางสวนกระทรวง การทองเทยวและกฬาไดเรมด�าเนนการแลวเชนการตงกองทนเพอสงเสรม การทองเทยวไทยทจะใหนกทองเทยวชาวตางชาตมสวนรวมในการฟนฟ แหลงทองเทยวทไดรบผลกระทบจากการทองเทยวรวมถงการท�า ประกนภย เพอสรางความมนใจระหวางทองเทยวในประเทศไทย นอกจากนจะสงเสรมใหการทองเทยวเปนกลไกส�าคญในการกระจายความเจรญสเศรษฐกจฐานรากในชมชนตางๆอยางทวถง ตองยอมรบวาเมองไทยเรามทะเลสวยอากาศกดปาไมกสวยงามทส�าคญเรามอตลกษณเรองอาหารของแตละภาคเปนของตวเองมวฒนธรรมในพนถนในชมชนมประเพณของแตละจงหวดซงไมเหมอนกนสงเหลานเปนสงทดงดดใหนกทองเทยวตางชาตเขามาเทยวประเทศไทยเปนสงทท�าใหนกทองเทยวหลงใหลวาครงหนงในชวตตองมาประเทศไทยใหไดถามวาทกวนนเราแทบไมตองท�าการประชาสมพนธใดๆเลย นกทองเทยวตางชาตเขารดวามาเยอนเมองไทยแลวมความสขแคไหนและหลงสถานการณวกฤตนผมเชอวาเราจะผานพนไปไดอยางสวยงามการทองเทยวไทยจะกลบมาสดใสอกครงแนนอน
สมภาษณพเศษ
Tourism Economic Review 57Tourism Economic Review 57
58 Tourism Economic Review
สถานการณ ณ เวลานเปนอยางไร “องคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาตหรอUNWTOรายงาน วาในชวง4เดอนแรกของปน(มกราคม–เมษายน63)มผเดนทางทองเทยวระหวางประเทศทวโลกจ�านวน956ลานคนลดลงรอยละ44จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาส�าหรบประเทศไทยในชวงเดอนมกราคม-พฤษภาคม2563มนกทองเทยวตางชาตจ�านวน6.70ลานคนลดลงรอยละ59จากชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาและไมมนกทองเทยวชาวตางชาตเดนทางเขามาประเทศไทยนบตงแตเดอนเมษายน2563เปนตนมาดงนนการระบาดของโควด-19จงสงผลใหการทองเทยวลดลงอยางชดเจน ปจจบนดวยความรวมมอของพนองชาวไทยจงท�าใหเราประสบความส�าเรจในการควบคมการระบาดโดยจนถงปจจบนประเทศไทยไมพบผตดเชอภายในประเทศรฐบาลจงไดผอนคลายมาตรการควบคม
ตางๆตามล�าดบรวมถงดานการทองเทยวทในชวงแรกไดเรมเปดใหมการทองเทยวภายในประเทศกอนซงการทองเทยวภายในประเทศนบจากนไปทงนกทองเทยวและผประกอบการจะมแนวทางปฏบตท แตกตางไปจากเดมโดยเฉพาะในชวงทโควด-19ยงอยจงเปนทมาของNewnormalดานการทองเทยว”
เทยวอยางรบผดชอบ...เทยวแบบ New Normal “รปแบบทางการทองเทยวแบบNewnormalทจะเกดขน อนดบแรกคอ(1)การสวมหนากากอนามยเมออยในทสาธารณะ (2)การมจดคดกรองอณหภมตามสถานท/แหลงทองเทยวตางๆ (3)การมจดบรการเจลแอลกอฮอลในสถานท/แหลงทองเทยวตางๆ (4)การควบคมความหนาแนนของผคนในแหลงทองเทยว/สถานทตางๆ (5)การพจารณาสถานพกแรมรานอาหารและแหลงทองเทยวทม
การทองเทยวภายในประเทศนบจากนไป ทงนกทองเทยวและผประกอบการจะมแนวทางปฏบตทแตกตางไปจากเดมโดยเฉพาะในชวงทโควด-19 ยงอย จงเปนทมาของ New normal ดานการทองเทยว
สมภาษณพเศษ
The New Normal...วถใหมแหงการทองเทยวไทยโชต ตราช
ปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา
การแพรระบาดของโรค COVID-19 ท�าใหเกด “ความปรกตใหม” หรอ The New Normal ทไดกลายเปนนยามแหงการใชชวตของคนทวโลก การทองเทยวกเชนกน นบตงแตเกดการแพรระบาดในวงกวางทสงผลกระทบตอการทองเทยวอยางหนกหนวง แตเราจะท�าอยางไรเพอใหการทองเทยว
กบวถแหงความปรกตใหมกลายเปนเนอเดยวกน นคอค�าตอบจาก “โชต ตราช” ปลดกระทรวงการทองเทยวและกฬา ทชวยไขขอของใจวาวถใหมในการทองเทยวนนจะเปนอยางไรนบจากน
Tourism Economic Review 59
60 Tourism Economic Review
มาตรการดานสขอนามยทมมาตรฐานและ(6)การมจ�านวนผรวมเดนทาง ของการเดนทางหรอคณะทรวมเดนทางทองเทยวทลดลงและการทองเทยว ผานบรษทน�าเทยวคาดวาจะมแนวโนมลดลง(7)ความเคยชนกบการStayHomeในชวงวกฤตโควด-19ท�าใหผบรโภคเกดความคนเคยกบการใชเทคโนโลยในการท�าธรกรรมออนไลนตางๆและอาจกระตนท�าใหเกดแพลทฟอรมและแอปพลเคชนทางดานการทองเทยวใหมๆเพมขนนอกจากนมาตรการการรกษาระยะหางจะท�าใหรายไดจากการบรการตอครงของผประกอบการลดลงซงจะกระตนใหเกดการแขงขนดานประสทธภาพการใหบรการมากขน เราเชอวาบทเรยนครงนตองท�าใหมนษยระมดระวงเรองสขอนามยสวนบคคลเปนอยางมากการทองเทยวเชนเดยวกนจะตองมความระมดระวงมากขนตอใหโรคโควด-19หายไปหรอมวคซนยารกษาโรค มนษยกคงตองเผชญกบโรคอบตใหมอกเพราะมประวตศาสตรมาแลววาโรคอบตใหมพวกนจะเกดขนเรอยๆ มนจะหายไปตอนไหนเรากไมรแตทจะเอาชนะมนไดคอเรองสขอนามยสวนตวเราตองระมดระวงเชนการกนอาหารการไมท�าใหเชอโรคเขาสรางกายการรกษาความสะอาด”
แนวทางการเตรยมความพรอมทางดานการทองเทยวเพอรองรบการระบาดของโรครายแรงในอนาคต “เนองจากการทองเทยวเกยวเนองโดยตรงกบการเดนทางระหวางประเทศจงท�าใหภาคการทองเทยวเปนสาขาทอยในล�าดบตนๆทจะไดรบผลกระทบจากการระบาดของโรครายแรงตางๆ รวมถงผลกระทบ ทจะเกดขนจากการจ�ากดการเดนทางทเปนมาตรการหลกของการควบคมการระบาดการลดผลกระทบดงกลาวสามารถกระท�าไดถามการเตรยมความพรอมของทกภาคสวนทเกยวของทงภาครฐภาคเอกชนรวมถงภาคประชาชนในการรถงบทบาททเหมาะสมจากบทเรยน ทผานมาท�าใหสามารถสรปเปนแนวทางในเบองตนไดดงน 1.การสนบสนนการศกษาเพอประเมนผลกระทบของการระบาดใหญ (Pandemic)และการระบาดทวไป(Epidemic)ทมตอการทองเทยวของไทยโดยใหความส�าคญกบโรคอบตใหม(EmergingInfectiousDisease)และโรคอบตใหมทจะเกดซ�า(Re-EmergingInfectiousDisease) 2.การจดท�าแผนเตรยมความพรอมรองรบการระบาดของโรคอบตใหม และโรคอบตใหมทจะเกดซ�าส�าหรบอตสาหกรรมทองเทยวและ
สมภาษณพเศษ
Tourism Economic Review 61
รฐบาลพยายามเตมททจะใหอตสาหกรรมทองเทยวกลบมาฟนตวไดอยางรวดเรว ในขณะเดยวกนสงทตองคำานงเปนอนดบแรกคอเรองสขภาพ อยากขอความรวมมอคนไทยใหปฏบตตามคำาแนะนำาของภาคราชการ ซงการทองเทยวตอไปนบจากน เราคงตองเครงครดเรองความสะอาดและมาตรฐานตาง ๆ กนมากขน
อตสาหกรรมเกยวเนองตลอดหวงโซอปทานภายใตกรอบของUN-WTOและปรบปรงใหเหมาะสมสอดคลองกบแผนยทธศาสตรดานสาธารณสขทเกยวของ 3.การสนบสนนใหมกลไกการท�างานรวมกนอยางเปนบรณาการในการเตรยมความพรอมและปองกนโรคระบาดใหญทเปนกลไกระดบชาตโดยมตวแทนดานการทองเทยวทงของภาครฐและภาคเอกชนเขาไปมสวนรวม 4.การใหความส�าคญกบนโยบายสงเสรมการทองเทยวภายในประเทศ(ไทยเทยวไทย)มากขนเพอลดผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยวจากการลดลงของนกทองเทยวชาวตางชาต 5.การสงเสรมภาคธรกจการทองเทยวใหมการจดท�าแผนเตรยมความพรอมของแตละธรกจเพอรองรบการเกดโรคระบาดใหญทจะสงผลตอความตอเนองในการด�าเนนธรกจและตอความปลอดภยและความอยรอดของพนกงาน 6.การพฒนาศกยภาพการด�าเนนงานขององคกรตวแทนธรกจการทองเทยวในฐานะตวแทนของภาคเอกชนดานการทองเทยวใหมความพรอมในการท�าหนาทประสานการท�างานรวมกบภาครฐและภาคธรกจดานการทองเทยวและธรกจทเกยวของรวมทงเปนหนวยงานหลกในการสนบสนนการจดท�าแผนเตรยมความพรอมเพอรองรบกบการเกดโรคระบาดของแตละธรกจการทองเทยว 7.การสรางความตระหนกร ถงบทบาทของภาคเอกชน ในการบรหารจดการธรกจทค�านงถงมาตรฐานและสขอนามยทไดรบการรบรองจากหนวยงานทเกยวของเพอสรางความเชอมนตอนกทองเทยวและผใชบรการ 8.การสนบสนนแหลงทองเทยวชมชนใหพรอมส�าหรบการเปนแหลงทองเทยวทมมาตรฐานและสขอนามยควบค กบการรกษาไวซงความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต วฒนธรรมและ สภาพแวดลอมรวมทงโครงสรางพนฐานตางๆตลอดจนการพฒนาแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรคมาใชในการพฒนากจกรรมและสนคาบรการทเชอมโยงกบเทคโนโลยสมยใหม
สงทอยากฝาก... “ผมอยากใหสงคมชวยกนประเทศไทยเปนประเทศทเราตองพงพาอตสาหกรรมคนในทองเทยวซงตอนนก�าลงเผชญสภาวะยากล�าบากแตทางรฐบาลพยายามเตมททจะใหอตสาหกรรมทองเทยวกลบมาฟนตวไดอยางรวดเรวในขณะเดยวกนสงทตองค�านงเปนอนดบแรกคอเรองสขภาพอยากขอความรวมมอนกทองเทยวหรอคนไทยทไปเทยวใหปฏบตตามค�าแนะน�าของภาคราชการตงแตเรองการสวมหนากากการดแลดานสขอนามยการลางมอบอยๆซงการทองเทยวตอไปนบจากนเราคงตองเครงครดเรองความสะอาดและมาตรฐานตางๆ กนมากขน”
Tourism Economic Review 61
62 Tourism Economic Review
การแพรระบาดของเชอไวรสโควด-19ทองคการอนามยโลกประกาศใหเปนการระบาดใหญทวโลก(Pandemic)ไดลกลามและยดเยอโดยยงไมมททาทชดเจนวาจะสนสดการแพรระบาดเมอไรสงผลกระทบตอทงเศรษฐกจโลกโดยรวมและทส�าคญคอภาคการทองเทยวทไดรบ ผลกระทบจากขอจ�ากดการเดนทางทประเทศตางๆ ออกมาตรการมาเพอ จดประสงคหลกคอลดจ�านวนผตดเชอจากการแพรระบาดทเกดจากการเดนทางระหวางกนทงในประเทศและระหวางประเทศจนท�าใหจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศทวโลกลดลงในไตรมาสท1ของป2563สงถงรอยละ22.7เมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของป2562และคาดวาตลอดทงป2563จะลดลงในอตราระหวางรอยละ58-78ขนอยกบระยะเวลาของการแพรระบาดและผลกระทบทางเศรษฐกจ ทเกดขนเชนเดยวกบการทองเทยวของไทยทไดรบผลกระทบดวย จ�านวนนกทองเทยวตางชาตในไทยในชวงไตรมาสท1ของป2563ลดลงรอยละ38.01และจ�านวนนกทองเทยวไทยเทยวไทยลดลงดวยเชนกนในอตรารอยละ30.77เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปทผานมา รฐบาลทกประเทศตางด�าเนนมาตรการเพอยบยงการระบาดรวมทงเพอบรรเทาผลกระทบทเกดขนโดยเฉพาะมาตรการการคลงมาตรการ
การเงนและมาตรการลดผลกระทบดานแรงงานซงรวมถงรฐบาลไทยในการด�าเนนมาตรการบรรเทาผลกระทบเพอปองกนการแพรกระจายของการตดเชอโควกด-19ตงแตปลายเดอนมนาคมกคอการจ�ากดการเดนทางระหวางจงหวดและระหวางประเทศลดการใหบรการขนสงสาธารณะและการใชมาตรการระยะหางทางสงคม(SocialDistancing)ซงลวนแลวแตสงผลกระทบตอภาคเศรษฐกจทองเทยว ทงสนอยางไรกตามหลงจากทรฐบาลด�าเนนมาตรการอยางเขมขนท�าใหสถานการณตางๆมแนวโนมดขนรฐบาลจงไดประกาศใชมาตรการผอนปรนมาจนถงปจจบนมาสระยะท5ซงเปดโอกาสใหเกด การเดนทางทองเทยวภายในประเทศใกลเคยงกบสถานการณปกต มการเปดใหมการจดประชมสมมนาการเดนทางโดยเครองบนส�าหรบการเดนทางในประเทศและการเปดใหบรการของรานอาหารและสถานบนเทงและลาสดเมอวนท16มถนายน2563คณะรฐมนตรไดใหความเหนชอบมาตรการกระตนภาคการทองเทยวไทยเสนอโดยกระทรวงการทองเทยวและกฬาและกระทรวงการคลงในชอโครงการ“เราเทยวดวยกน”ทจะเรมด�าเนนการประมาณกลางเดอนกรกฎาคมศกนแตยงคงตองด�าเนนการตามมาตรการเวนระยะหาง (Social
บทสรป
62 Tourism Economic Review
บทสรป
Tourism Economic Review 63Tourism Economic Review 63
Distancing)และการสวมหนากากอนามยทกครงในทสาธารณะรวมทงมการจดท�าโครงการยกระดบอตสาหกรรมทองเทยวไทยมาตรฐานความปลอดภยดานสขอนามยหรอทเรยกวาAmazingThailandSafety&HealthAdministration:SHA)ตามแนวคด“ซอม-สราง”เพอสรางความเชอมนใหแกนกทองเทยววาสามารถเดนทางมาทองเทยว และพกผ อนได อย างปลอดภย และถอเป นความทาทายของ การทองเทยวไทยในชวงทยงคงมการระบาดของโควด-19ในบางประเทศ ทจะเป ดให มการเดนทางทองเทยวขนมาใหมท เป น การทองเทยวอยางรบผดชอบ(ResponsibleReopen) อนาคตการทองเทยวไทยหลงจากการแพรระบาดของโควด-19 สนสดลงมความเปนไปไดทงการปรบเปลยนทคนสวนใหญคาดวาจะไปสรปแบบใหมทเรยกวา“วถปกตใหม”(NewNormal)หรออาจจะเปนแควถปกตแบบเดมๆ (OldNormal)แตมความเขมขนขนเทานน เพอรองรบกบความสนใจของนกทองเทยวเรองสขภาพและความปลอดภยทจะมสงขนและเปนปจจยทนกทองเทยวใชพจารณากอนตดสนใจเลอกจดหมายปลายทางนอกเหนอจากสงดงดดใจของแหลงทองเทยวรวมทงในชวงทยงคงมความเสยงตอการแพรระบาดของโควด-19 ซงรปแบบในชวงนอาจเรยกไดวา“วถปกตระยะถดไป” (Next Normal)ทมความส�าคญเชนกนโดยมกลยทธทางดานการทองเทยวทควรใหความส�าคญประกอบดวย(1)การสรางความรวมมอทงในระดบประเทศและระดบพนทกบประเทศตนทางทมประวตตดเชอต�า(Travel
Bubble)ควบคกบการท�าตลาดเชงรกและสรางแบรนดเมองทมประวต ตดเชอต�าหรอปลอดเชอส�าหรบกลมนกทองเทยวทแสวงหาความปลอดภยและตองการอยแบบระยะยาวใหการเดนทางมาประเทศไทย เปนHiTripและHiTrust(2)เชอมโยงแพลตฟอรมไทยชนะซง สามารถตดตามผ เดนทางกบแพลตฟอรมหรอแอปพลเคชนดาน การทองเทยวเปนภาษาตางประเทศ(3)ปรบปรงบรการทเกยวเนองกบดานการทองเทยวใหมมาตรฐานการใหบรการและสขอนามยครอบคลมเพมมากขนตลอดหวงโซอปทานเชนบรการทพกและบรการรถรบสง สาธารณะเปนตน(4)สนบสนนใหมการฝกอบรมทกษะบคลากรดานการทองเทยวทเนนดานการดแลสขภาพ(5)ประสานความรวมมอ ระหว างกจการขนาดเลกในหวงโซ อปทานใหสามารถอ�านวย ความสะดวกใหแกกนและกนเชนโรงแรมขนาดเลกกบบรการฟตเนสหรอกบนวดแผนไทยฯลฯเปนตน(6)ออกแบบโครงขายการสญจรและการใชประโยชนพนทในยานทองเทยวใหเหมาะกบนโยบายSocial Distancingเชนการเดนหรอขจกรยานเพอหลกเลยงการใชขนสง พาหนะหรอการใชรถทวรขนาดใหญ (7)ยกระดบมาตรฐานดาน สาธารณปโภคและความปลอดภยของภาครฐและการบงคบใช กฎระเบยบทเกยวของอยางเขมขน (8)ยกระดบระบบบรการ สาธารณสขทมคณภาพในต�าบลท มนกทองเทยวหนาแนนโดย ใหไดมาตรฐานสากลทงดานความปลอดภยและดานสขภาพสามารถบรการดวยภาษาสากล (9) ปรบทางเข าด านและเทอรมนอล ต าง ๆ ให มความแออดลดลง และปลอดภยจากการตดเ ชอ (10)ปรบปรงโรงแรมและทพกใหเปนสถานทส�าหรบกลมเปราะบางซงครอบครวตองการใหอยหางจากการตดเชอ เชนผทเปนมะเรงและอย ในระยะพกฟน ผสงอายทมโรคเบาหวานและความดนสงเปนตนในระยะยาวอาจจะเปลยนไปเปนทพ�านกและสถานบรบาล ผสงวยทนบวนกจะมจ�านวนเพมขนเรอยๆหรอรบดแลผปวยระยะสดทาย(HospiceCare)และเปนทพกแบบลองสเตยอยางปลอดภย(SafeLongStay)ของผสงอายชาวตางประเทศ เชนเดยวกนบทเรยนจากโควด-19ในครงนท�าใหประเทศไทยจ�าเปนตองมแนวทางเตรยมความพรอมทางดานการทองเทยวรองรบกบการระบาดของโรครายแรงทอาจเกดขนไดในอนาคตโดยเฉพาะบทบาทของภาครฐทตองเรมตนจากการศกษาเพอประเมนผลกระทบของการระบาดของโรครายแรงตางๆทผานมาทมตอการทองเทยวของไทยส�าหรบน�ามาใชเปนบทเรยนส�าหรบการจดท�าแผนเตรยม ความพรอมรองรบทงในระดบประเทศและในระดบธรกจการจดตงกลไกการท�างานรวมกนอยางเปนบรณาการของภาครฐและเอกชน ใหความส�าคญกบการพงพาตนเองดานการทองเทยวดวยการยกระดบความส�าคญของการทองเทยวภายในประเทศใหมากขนทส�าคญคอ การสร างความตระหนกร ให เกดกบภาคธร กจและเจ าของ แหลงทองเทยวในชมชนถงความส�าคญของการผลตสนคาและบรการดานการทองเทยวทค�านงถงเรองของมาตรฐานและสขอนามยในล�าดบตนๆควบคกบการรกษาไวซงความสมบรณทางธรรมชาตวฒนธรรมและสงแวดลอมรวมทงการพฒนาแนวคดการทองเทยวเชงสรางสรรคทเชอมโยงกบนวตกรรมและเทคโนโลยสมยใหม
64 Tourism Economic Review
จากขอมลบญชประชาชาตดานการทองเทยว(TourismSatellite Account :TSA)แสดงใหเหนถงบทบาทส�าคญของอตสาหกรรม การทองเทยวทมตอระบบเศรษฐกจของประเทศไทยมาอยางตอเนองตลอดชวงเกอบ10ปทผานมา(ปพ.ศ.2553-2562e)โดยการใชจายของนกทองเทยวทงชาวไทยและนกทองเทยวชาวตางชาตในปพ.ศ.2553 เทากบ976,703.55ลานบาทไดกอใหเกดผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ดานการทองเทยว(TourismdirectandindirectGrossDomestic
ผลกระทบของอตสาหกรรมการทองเทยวตอระบบเศรษฐกจของประเทศ
64 Tourism Economic Review
Product)เทากบ954,734.55ลานบาทคดเปนสดสวนรอยละ8.83ของ GDPรวมทงประเทศและกอใหเกดการจางงาน3,931,599คนหรอประมาณรอยละ10.34ของการจางงานรวมทงประเทศหลงจากนน9ปตอมาในปพ.ศ.2562มการใชจายของนกทองเทยวทงชาวไทย และนกทองเทยวชาวตางชาตเทากบ3,053,839.39ลานบาท เพมขนประมาณ3.13เทาตวกอใหเกดผลตภณฑมวลรวมในประเทศดานการทองเทยว(TourismdirectandindirectGrossDomestic
Product)เทากบ2,976,402.80ลานบาทคดเปนสดสวนรอยละ17.64ของGDPรวมทงประเทศและกอใหเกดการจางงาน4,416,075คนหรอประมาณรอยละ11.74ของการจางงานรวมทงประเทศ ส�าหรบในชวงไตรมาสแรก(เดอนมกราคม–มนาคม)ของป2563เนองจากเกดเหตการณการแพรระบาดของไวรสโควด-19แพรกระจายไปทวโลกนบตงแตตนเดอนกมภาพนธเปนตนมามการหามการเดนทาง ทงระหวางประเทศและในประเทศสงผลใหภาวะการทองเทยวลดลง อยางมากเปนประวตการณการใชจายเพอการทองเทยวโดยรวมทงหมด
ผลกระทบของอตส�หกรรมก�รทองเทยวตอระบบเศรษฐกจของประเทศ
หม�ยเหต : e หม�ยถง ขอมลประม�ณก�ร (ประม�ณก�ร ณ วนท 30 มถน�ยน 2563)ผลตภณฑมวลรวมภ�ยในประเทศด�นก�รทองเทยว (Tourism GDP) เปนก�รรวม TGDP ท�งตรง และ ท�งออม (ไมรวม Induced impact)
ร�ยละเอยด หนวย 2560r 2561p 2562e 2561p 2562e 2563 e Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1
ค�ใชจ�ยจ�กก�รทองเทยว ล�นบ�ท 2,855,049.98 2,983,525.66 3,053,839.39 807,623.91 653,556.43 723,113.83 799,231.49 840,118.68 666,380.09 744,057.27 803,283.35 524,570.19
(ร�ยไดจ�กก�รทองเทยว)
(Tourism Expenditure) %ก�รเปลยนแปลง รอยละ 10.62 4.50 2.36 10.46 3.46 -1.07 4.99 4.02 1.96 2.90 0.51 -37.56
(Y-o-Y)
ผลตภณฑมวลรวมภ�ยใน ล�นบ�ท 2,779,981.18 2,911,700.76 2,976,402.80 788,899.82 637,972.22 704,504.67 780,324.05 816,560.39 650,344.28 726,243.97 783,254.15 539,150.44
ประเทศด�นก�รทองเทยว (Tourism GDP)
- ท�งตรง ล�นบ�ท 1,134,277.18 1,186,450.02 1,210,527.33 322,349.10 260,504.40 285,266.21 318,330.31 331,264.58 264,541.60 295,790.34 318,930.80 236,038.63 - ท�งออม ล�นบ�ท 1,645,704.00 1,725,250.74 1,765,875.47 466,550.72 377,467.82 419,238.46 461,993.74 485,295.81 385,802.68 430,453.63 464,323.35 303,111.81 ภ�ษจ�กก�รทองเทยว ล�นบ�ท 83,197.28 91,446.59 88,708.87 25,198.39 21,016.05 21,393.87 23,838.28 24,377.19 20,257.26 20,878.71 23,195.71 18,209.20
(ท�งตรง) ผลตภณฑมวลรวมภ�ยใน ล�นบ�ท 15,486,551.00 16,365,572.00 16,875,891.00 4,050,238.00 3,998,361.00 4,063,328.00 4,253,645.00 4,217,970.00 4,147,950.00 4,175,125.00 4,334,846.00 4177,542.00
ประเทศ* (GDP of the
Country) สดสวนผลตภณฑมวลรวม รอยละ 17.95 17.79 17.64 19.48 15.96 17.34 18.34 19.36 15.68 17.39 18.07 12.91 ภ�ยในประเทศด�น
ก�รทองเทยว/ผลตภณฑ
มวลรวมภ�ยในประเทศ
(Tourism GDP/ Total GDP) - สดสวน TGDP ท�งตรง รอยละ 7.32 7.25 7.17 7.96 6.52 7.02 7.48 7.85 6.38 7.08 7.36 5.65
/ ผลตภณฑมวลรวม
ภ�ยในประเทศ - สดสวน TGDP ท�งออม รอยละ 10.63 10.54 10.46 11.52 9.44 10.32 10.86 11.51 9.30 10.31 10.71 7.26 / ผลตภณฑมวลรวม
ภ�ยในประเทศ ก�รจ�งง�นในด�น คน 4,318,297 4,393,294 4,416,075 4,383,015 4,362,334 4,377,928 4,442,260 4,477,655 4,439,628 4,442,728 4,384,254 4,546,893 ก�รทองเทยว (Total
Employment in
Tourism Sector) ก�รจ�งง�นทงหมด คน 37,458,250 37,864,550 37,613,440 37,361,480 37,884,450 38,301,020 37,911,240 37,702,700 37,781,800 37,486,330 37,482,920 37,424,210
สดสวนก�รจ�งง�นใน รอยละ 11.53 11.60 11.74 11.73 11.51 11.43 11.72 11.88 11.75 11.85 11.70 12.15 อตส�หกรรมก�รทองเทยว
ตอก�รจ�งง�นทงหมด
(รอยละ)
มมลคาตลอดชวงไตรมาสเหลอเพยงเทากบ524,570.19ลานบาทลดลงจากระยะเดยวกนของปทแลวรอยละ37.56สงผลใหการผลตบรการทองเทยวของอตสาหกรรมทองเทยวและอตสาหกรรมอนทเกยวของวดในรปของTourismdirectandindirectGross DomesticProductมมลคาเทากบ539,150.44ลานบาทคดเปนสดสวนรอยละ12.91ของGDPของประเทศเกดการจางงานในไตรมาสแรก4,546,893คนคดเปนสดสวนรอยละ12.15ของจ�านวนการจางงานรวมทงประเทศ
66 Tourism Economic Review
กองเศรษฐกจการทองเทยวและกฬากระทรวงการทองเทยวและกฬา
เลขท 4 ถนนราชด�าเนนนอก แขวงวดโสมนส เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพมหานคร 10100โทรศพท : 0-2283-1500 ตอ 1605 โทรสาร : 0-2356-0738
ภายใตโครงการจดท�าบญชประชาชาตดานการทองเทยว (Tourism Satellite Account: TSA)บรษท เอกเซลเลนท บสเนส แมเนจเมนท จ�ากด