รายงานสรุปผู้บริหารe-lib.dede.go.th/mm-data/Bib15337ExecutiveSummary.pdf · 1.2 วัตถุประสงค์ของโครงการ

โครงการเตรยมความพรอมภาคอตสาหกรรมและธรกจกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

โดย

สถาบนวศวกรรมพลงงาน

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เสนอ

รายงานสรปผบรหาร

Executive Summary Report

รายงานสรปผบรหาร(Executive Summary Report) โครงการเตรยมความพรอมภาคอตสาหกรรมและธรกจกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

โครงการเตรยมความพรอมภาคอตสาหกรรม

และธรกจกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน เพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

เสนอ

โดย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (สถาบนวศวกรรมพลงงาน)

มกราคม 2558

รายงานสรปผบรหาร (Executive Summary Report)

รายงานสรปผบรหาร (Executive Summary Report) โครงการเตรยมความพรอมภาคอตสาหกรรมและธรกจกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน ทใหการสนบสนนงบประมาณในการด าเนนการศกษา "โครงการเตรยมความพรอมภาคอตสาหกรรมและธรกจกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน" ขอบขอบคณหนวยงานราชการ รฐวสาหกจ และเอกชน ทใหความรวมมอ และอนเคราะหสนบสนนดานขอมล ขอขอบคณผแทนจากหนวยงานราชการ รฐวสาหกจ และเอกชนทรวมใหความเหนและแลกเปลยนขอมลในการประชมเชงปฏบตการ และการประชมสมมนา ทายสดน ขอขอบคณคณะท างานก ากบโครงการ คณะกรรมการประสานงานโครงการจากหนวยงานตางๆ คณะท างานของกองแผนงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน รวมทงเจาหนาททกทานทเกยวของ ทสนบสนนการท างาน ทงทางดานขอมล การอ านวยความสะดวก และการใหค าชแนะทมคา อนเปนประโยชนอยางยง เพอใหโครงการศกษาและรายงานฉบบนสมบรณ

i


สารบญ

หนา บทท 1 บทน า 1.1 หลกการและเหตผล 1.2 วตถประสงคของโครงการ บทท 2 ผลการจดท าแผนยทธศาสตรเตรยมความพรอมในการเขาส AEC

2.1 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล 2.2 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล 2.3 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล 2.4 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ 2.5 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทผลตพลงงานจากขยะ 2.6 กลมธรกจผลตพลงไฟฟาจากพลงน า 2.7 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย 2.8 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม 2.9 กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน 2.10 กลมธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน 2.11 แผนงานเตรยมความพรอมเขาส AEC ในภาพรวม

1 1 1 2 2 12 22 30 38 46 54 62 70 79 87

บทท 3 ผลการจดกจกรรมเตรยมความพรอมผประกอบการในการเขาส AEC

3.1 กจกรรมสมมนาและศกษาดงาน ณ เมองยางกง สหภาพเมยนมาร 3.2 กจกรรมประชมเชงปฏบตการระดมสมองผประกอบการ 3.3 กจกรรมสมมนาใหความรผประกอบการ

94 94 96 97

บทท 4 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 4.1 สรปผลการศกษา 4.2 ขอเสนอแนะสงทสมควรด าเนนการ 4.3 ขอเสนอแนะประกอบการน าผลการศกษาไปใชงาน

98 98 101 104


บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล

การจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) เปนเปาหมายททาทายทประเทศสมาชกอาเซยนจ าตองด าเนนการเตรยมความพรอมและเรงปรบตวเพอรองรบตอการเปลยนแปลงทจะเกดขนในป พ.ศ. 2558 ซงแตละภาคสวนจ าเปนจะตองเตรยมความพรอมและปรบตวอยางเหมาะสมทงดานนโยบาย กฎและระเบยบ แผนงาน และกจกรรม เพอใหมศกยภาพในการแขงขนอยางเสรทางดานการคาและการลงทนกบประเทศอาเซยน รวมทงนอกอาเซยน ซงธรกจสาขาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ถอไดวาเปนสาขาหนงทจะไดรบผลกระทบทงทางบวกและทางลบ ดงนน เพอใหภารกจขององคกรดานการสงเสรมการพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานใหประสบความส าเรจตามเปาหมายของแผนพฒนาพลงงานทดแทน 10 ป (2555-2564) จงไดด าเนน “โครงการเตรยมความพรอมภาคอตสาหกรรมและธรกจกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” เพอจดท าแผนยทธศาสตรในการเตรยมความพรอมใหแกภาคอตสาหกรรมและธรกจดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ทงในเชงรกและเชงรบ โดยค านงถงปจจย ความพรอม และศกยภาพการแขงขนเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ประกอบกบสรางความรและพฒนาศกยภาพบคลากร รวมถงใหแนวทางและมาตรการในการเตรยมความพรอมรวมทงรบทราบผลกระทบทมตอ การคาการลงทนดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยนและภายนอกนอกอาเซยน ของนกธรกจ/ผประกอบการไทย และผมสวนไดสวนเสย ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สาขาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

1.2 วตถประสงคของโครงการ

1) เพอจดท าแผนยทธศาสตร ในการเตรยมความพรอมใหแกภาคอตสาหกรรมและธรกจดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ทงในเชงรกและเชงรบ ส าหรบเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 2) เพอสรางความรและพฒนาศกยภาพบคลากร พรอมทงใหแนวทาง/มาตรการในการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการไทยในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในสาขาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน


บทท 2 ผลการจดท าแผนยทธศาสตรเตรยมความพรอมในการเขาส AEC

2.1 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล

1) แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจเอทานอลในกลมประเทศ ASEAN

รปท 2.1แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลในกลมประเทศ ASEAN หลกการพจารณาแผนภม Bubble ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบศกยภาพและคแขงขนในตลาด 1. ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (X-axis)ระดบคะแนนเพมสงขนจากซายไปขวา ต าแหนงดานขวาของแผนภมจงเปน

พนททมแนวโนมทวาเหมาะสมตอการประกอบธรกจ 2. ความสามารถในการด าเนนธรกจ (Y-axis)ระดบคะแนนเพมขนจากลางขนบน ต าแหนงดานบนของแผนภมจงม

แนวโนมวาจะไดเปรยบในการแขงขนประกอบธรกจ 3. ขนาด (Bubble Size)ขนาดของลกโปงทใหญกวาหมายถงปรมาณของแหลงวตถดบมากกวาหรอขนาดของตลาดใหญกวา 4. เสนสมมาตร (Balance line)เสนทลากจากมมซายลางไปยงมมขวาบนของแผนภม แสดงต าแหนงสมดลระหวาง

“ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ” กบ “ความสามารถในการด าเนนธรกจ”ซงแบงการอธบายออกเปน 2 กรณไดแก 1. ต าแหนงเหนอเสนสมมาตรมแนวโนมทจะเปนผรกตลาด (Proactive Player) เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจของตนเอง 2. ต าแหนงใตเสนสมมาตรจะมแนวโนมทจะเปนผรบการเขามาท าตลาด (Passive Player) หรอเหมาะทจะเปดรบการลงทนจากตางชาตมากกวาด าเนนธรกจดวยตวเอง เนองจากมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจสงกวาความสามารถในการด าเนนธรกจดวยตนเอง

TH

BN

MM

ID

LA KH

MYPH

VN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนนธ

รกจ

ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (ในแตละประเทศ)

ASEAN

3


ตารางท 2.1วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล

หวขอ เนอหา สถานการณ ของไทย

จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลทโดดเดนกวาประเทศอนในอาเซยน เนองจากมทรพยากร/แหลงวตถดบทมากเพยงพอ ทงยงสงเสรมธรกจเอทานอลจนประสบความส าเรจโดยสามารถสงเสรมการใชเอทานอลภายในประเทศและขยายตลาดสงออกอยางตอเนอง ผประกอบการมความเชยวชาญในการด าเนนธรกจ แมวายงคงตองพงพาเทคโนโลยตนแบบจากตางประเทศ ซ งหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวจะพบวาปจจบนประเทศไทยถอวามความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนภายในประเทศ จงมความเหมาะสมทจะเปนผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เนองจากแมวาปจจยเกอหนนภายในประเทศของไทยจะอยในระดบทดโดยเฉพาะในดานนโยบายการสงเสรม โครงสรางพนฐาน และหวงโซอปทานทเกยวของกบธรกจเอทานอล แตยงมขอจ ากดในดานวตถดบและคาแรงทคอนขางสงกวาประเทศเพอนบานอกทงขนาดของตลาดในประเทศเพยงอยางเดยวกมแนวโนมทจะไมเพยงพอทจะรองรบการขยายตวของธรกจเอทานอลไทยในอนาคตได

โอกาส ใน ASEAN

เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวามหลายประเทศทมความเหมาะสมในการเขาด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล ไดแกประเทศ ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร เนองจากประเทศเหลานมราคาพลงงานในระดบคอนขางสง จงมแนวโนมทจะใหความส าคญกบการใชพลงงานทดแทน โดยเฉพาะประเทศฟลปปนส ซงมการใชนโยบายสงเสรมเอทานอลอยางเปนรปธรรมแลวและถอเปนตลาดการสงออกเอทานอลทชดเจนทสดในอาเซยนในปจจบน ในขณะท ประเทศเวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร นนแมวาจะยงไมมนโยบายทชดเจนแตกใหความสนใจและมแนวโนมทจะสามารถชกจงใหเขามามสวนรวมกบธรกจเอทานอลในอาเซยนไดเชนกน เนองจากมต าแหนงทตงใกลกบไทยและมความเหมาะสมในการเพาะปลกพชพลงงานโดยเฉพาะมนส าปะหลงและออยซงเปนวตถดบตนน าในการผลตเอทานอล รวมถงมการซอน ามนส าเรจรปจากไทย ท าใหมแนวโนมทจะสามารถสรางความสมพนธเชงธรกจไดทงในแงแหลงวตถดบและตลาดส าหรบเอทานอลโดยการสงเสรมการใชแกสโซฮอล (E10, E20, E85) ในรถยนต

คแขงขน ใน ASEAN

ประเทศทมความเปนไปไดทจะเขามาเปนคแขงขนในการประกอบธรกจเอทานอลในอาเซยนอยางชดเจนไดแก ประเทศสงคโปร เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจทโดดเดนในดานการคาขายและการลงทน แมวาจะยงไมมความเชยวชาญในดานการผลตมากนกแตปจจบนประเทศสงคโปรกเปนผคาขาย (Trader) เอทานอลรายใหญรายใหญในตลาดนานาชาต ประกอบกบบรบทของประเทศสงคโปรมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนภายในประเทศในระดบต า เนองจากขาดทรพยากรท าใหจ าเปนตองมงเนนการรกไปยงแหลงทรพยากรในตางประเทศ นอกจากนยงมประเทศมาเลเซยซงไดมความพยายามจะสงเสรมการใชเอทานอลภายในประเทศอยบางแตยงไมประสบเนองจากขาดปจจยเกอหนนดานราคาพลงงานเชอเพลงภายในประเทศทคอนขางต า ท าใหมแนวโนมทจะน าประสบการณและความเชยวชาญดงกลาวมาใชในตลาดตางประเทศไดเชนกน

4


2) แผนทยทธศาสตรการเตรยมความพรอมส าหรบธรกจเอทานอลในการเขาส AEC

จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลเพอน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.2แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล

ใชโอกาสและลดภยคกคามจากการเขาส AEC

พฒนาระบบขนสงและกกเกบ

เปดรบวตถดบจากประเทศ ASEAN

กระชบความสมพนธและชกจงดานนโยบายใน ASEAN

เสรมสรางความมสวนรวมในธรกจเอทานอลในอาเซยน

เพมศกยภาพการผลตเอทานอลภายในประเทศ

เสรมศกยภาพของตลาด ASEAN

สนบสนนการสงออก

เปาหมายภายในประเทศ(แผน AEDP)

ศนยกลางการผลตเอทานอลของภมภาคอาเซ ยน(ยกระดบการผลตเอทานอล)

ตนทนการผลตเอทานอลลดลงสามารถแขงขนในตลาดตางประเทศ

การลงทนผลตเอทานอลในประเทศอาเซยน

สรางความมนคงทางการตลาดโดยอาศยตลาด ASEAN

พฒนาระบบการคาขายเอทานอล

5


สรปประเดนทสมควรด าเนนการไดดงน

1.การเปดรบแหลงวตถดบจากประเทศอาเซยน โดยเฉพาะมนส าปะหลง ออย และกากน าตาลจากประเทศเพอนบานในอาเซยน ซงนอกจากจะชวยเสรมสรางการมสวนรวมในวงจรธรกจเอทานอลของประเทศในอาเซยน เพอใหงายตอการกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบายตอไปในอนาคตแลว ยงสงผลในเชงของการเสรมสรางความมนคงดานวตถดบและลดตนทนดานวตถดบ (เนองจากตนทนวตถดบการเกษตรในประเทศเพอนบานมแนวโนมถกกวาในประเทศไทย) พรอมทงเพมศกยภาพการผลตเอทานอลภายในประเทศจากปรมาณแหลงวตถดบทเพมมากขนเพอรองรบเปาประสงคในการเปนศนยกลางการผลตเอทานอล (Production Hub) ในภมภาคอาเซยนอกดวย

2.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย โดยเฉพาะกบกลมประเทศทมแนวโนมจะเปนผเปดรบการเขาท าธรกจดานเอทานอลอยาง ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจเอทานอล แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลกอนทจะด าเนนการชกจงใหเกดมาตรการสงเสรมการใชเอทานอลในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานการคาขายเอทานอลในอาเซยน ซงจะเปนการขยายตลาดเอทานอลในตางประเทศเพอรองรบการเพมศกยภาพการผลตเอทานอลภายในประเทศเพอการสงออกไดตามเปาประสงค

3.การสนบสนนการสงออกเอทานอล ตงแตในดานการปรบปรงขอก าหนดกฎหมายเพอใหการสงออกเอทานอลมความคลองตว และดานขอมลสนบสนน เชน การจดตงศนยขอมลการคาและการลงทนดานเอทานอลในภมภาคอาเซยนเพอท าการรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการด าเนนธรกจเอทานอลในแตละประเทศและดานการตรวจรบรองมาตรฐานเอทานอลเพอการสงออก รวมถงการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดเอทานอลในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสทางการตลาดส าหรบการผลตเอทานอลเพอการสงออกในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการขยายศกยภาพการผลตของผประกอบการตามเปาประสงค รวมถงอาจเกดการลงทนผลตเอทานอลในตางประเทศซงแมวาจะไมไดตอบสนองตอเปาประสงคโดยตรงแตกถอเปนการใชโอกาสในการเขาส AEC ไดอยางคมคา

4.การพฒนาระบบการคาขายเอทานอลปจจบนผประกอบการไทยยงขาดประสบการณและเครอขายการคาขายเอทานอลในตลาดตางประเทศท าใหตองพงพงคนกลาง (Trader) อยางฮองกงและสงคโปรซงมความพรอมมากกวา แตหากในอนาคตประเทศไทยมการผลตเอทานอลเพอการสงออกมากขนอาจตองพจารณาทจะพฒนาตวแทนการคาขายเอทานอลของไทย รวมถงระบบการคาขายเอทานอล (Trading System) ของไทยเพอใหตลาดตางประเทศมความมนคงมากยงขน

6


5.การพฒนาระบบขนสงและกกเกบ ปจจบนการขนสงเอทานอลในประเทศไทยยงขาดประสทธภาพโดยตองใชรถบรรทกซงใชเชอเพลงดเซลในการขนสงเปนหลกซงนอกจากจะมตนทนสงแลวยงขนสงไดในปรมาณทจ ากดมาก นอกจากนยงขาดระบบกกเกบและทาเรอน าลกทใชรองรบการผลตเพอสงออกเปนปรมาณมาก แตอยางไรกดการพฒนาโครงสรางพนฐานดงกลาวตองใชตนทนสงท าใหตองพจารณาถงความคมคาทตามมา ซงหากในอนาคตประเทศไทยมแนวโนมการผลตเอทานอลเพอการสงออกทขยายตวอยางชดเจนในปรมาณเพยงพอจงสมควรทจะมการพฒนาโครงสรางพนฐานระบบทอ ถงเกบ และทาเรอ ดงกลาว

7


3) แผนยทธศาสตรการเตรยมความพรอมและสงเสรมผประกอบการในการเขาส AEC

ตารางท2.2แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล เปาประสงค

หลก เปาหมาย

(ยอย) ประเดนยทธศาสตร

(วตถประสงคเชงกลยทธ) กลยทธ กลมเปาหมาย มาตรการ

ศนยกลางการผลตเอทานอลของภมภาคอาเซยน

- ผน าดานการผลตเอทานอลในอาเซยน - พงพาตนเองดานการคาขายเอทานอลในตลาดอาเซยน

ขยายการด าเนนธรกจไปยงอาเซยน การรวมเปนพนธมตรในอาเซยน (รวมเปนพนธมตรธรกจ)

SG,PH,ID, MY,VN, BN, KH,LA, MM

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสงเสรมการใชเอทานอลในประเทศอาเซยน - ผลกดนมาตรฐานการคาขายเอทานอลในอาเซยน รวมถงมาตรการกดกนเอทานอลนอก

อาเซยน การสนบสนนใหเตบโตในตลาดอาเซยน

KH, LA, MM, VN, PH

- ปรบปรงขอก าหนดดานการคาขายเอทานอลส าหรบตลาดตางประเทศใหมความคลองตว - การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพการลงทนดานเอทานอลในประเทศอาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอธรกจเอทานอลในอาเซยน - การสนบสนนดานการตรวจรบรองมาตรฐานเพอการสงออก - การมสวนรวมดานการตลาดของภาครฐในอาเซยน

สรางความไดเปรยบของผประกอบการไทย

การสรางความเปนผน า (พฒนาตลาดภายในประเทศ)

TH - เพมอตราการใชเอทานอลภายในประเทศอยางตอเนอง - ปรบปรงขอก าหนดดานการจ าหนายเอทานอลในประเทศ

การพฒนาศกยภาพดานเทคนค

TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย มาตรฐานการตรวจสอบคณภาพมนส าปะหลง การขจดสงปลอมปนในมนเสน การเพมประสทธภาพกระบวนการหมก

การเพมศกยภาพการด าเนนธรกจในอาเซยน

TH - การพฒนาระบบขนสงและกกเกบเอทานอล - การเตรยมรบแหลงวตถดบเอทานอลจากประเทศอาเซยน

พงพาตนเองดานการคาขายเอทานอล การพฒนากระบวนการคาขาย TH - พฒนาระบบการคาขายเอทานอล (Trading system) ในตลาดอาเซยน หมายเหต 1)TH = การด าเนนการภายในประเทศไทย,SG = สงคโปร,PH = ฟลปปนส,ID = อนโดนเซย,MY=มาเลเซย,VN=เวยดนาม,BN=บรไน,KH = กมพชา,LA=ลาว,VN=เมยนมาร 2) ตวอกษรสด า = โครงการทควรด าเนนการเพมเตมเพอเตรยมเขาส AEC, ตวอกษรสเทา = โครงการทด าเนนการอยแลวหรอควรด าเนนการเพอพฒนาตามแผน AEDP

8


4) แผนทน าทางการเตรยมความพรอมและสงเสรมผประกอบการในการเขาส AEC

รปท 2.3แผนทน าทางการเตรยมความพรอมและสงเสรมผประกอบการในการเขาส AEC

9


5)สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลของ

ผประกอบการไทยสงกวาทกประเทศในกลมอาเซยนอยางชดเจน และควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก

การประยกตใชเอทานอลส าหรบตลาดภายในประเทศของไทยถอวาประสบความส าเรจในระดบสงโดยมปจจยเกอหนนทคอนขางด จงเปนตลาดทนาสนใจเมอเทยบกบประเทศสมาชกอนในกลมอาเซยน แตดวยความเชยวชาญและประสบการณของผประกอบการไทยในธรกจการผลตเอทานอลเพอใชเปนพลงงานทไมเปนรองใครในอาเซยน จงไมจ าเปนตองกงวลเกยวกบการถกรกตลาดภายในประเทศ

การใชโอกาสในการเขาส AEC ในการด าเนนธรกจในเชงรก ควรมงเนนการชกจงประเทศสมาชกในกลม CLMV (กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม) ใหเขามามสวนรวมในการด าเนนธรกจเอทานอลรวมกบไทยมากยงขนในฐานะแหลงวตถดบและตลาด เนองจากสวนใหญเปนประเทศเพอนบานทมพรมแดนตดกบประเทศไทยท าใหสะดวกในการขนสงสนคาและยงมการน าเขาน ามนส าเรจรปจากประเทศไทยเปนทนเดมอยแลว แมวาประเทศเหลานจะยงไมมนโยบายสงเสรมการใชเชอเพลงทดแทนทเปนรปธรรมแตสามารถจงใจใหด าเนนนโยบายสงเสรมไบโอดเซลไดหากแสดงใหเหนถงประโยชนทจะไดรบรวมกน อกทงยงมราคาเชอเพลงอยในระดบทคอนขางสง (ใกลเคยงกบประเทศไทย) รวมถงการขยายตลาดการคาการลงทนดานเอทานอลในฟลปปนสซงเปนประเทศทมนโยบายสงเสรมการใชเชอเพลงชวภาพชดเจนอยแลว

ไมมคแขงทชดเจนมากนกส าหรบผประกอบธรกจเอทานอลไทยในการเขาส AEC ยกเวนประเทศสงคโปรเนองจากปจจบนสงคโปรเปนผคาขาย (Trader) เอทานอลในตลาดนานาชาต และเปนประเทศทมความสามารถในดานการคาและการลงทนทโดดเดนประกอบกบมปจจยเกอหนนการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนภายในประเทศในระดบต าเนองจากขาดทรพยากร ท าใหจ าเปนตองมงเนนการรกไปยงแหลงทรพยากรในตางประเทศ นอกจากนยงมประเทศมาเลเซยซงไดมการสงเสรมการใชเอทานอลภายในประเทศอยบางแตยงไมประสบผลส าเรจเนองจากขาดปจจยเกอหนนดานราคาพลงงานเชอเพลงภายในประเทศทคอนขางต า ท าใหมแนวโนมทจะน าประสบการณและความเชยวชาญดงกลาวมาใชในตลาดตางประเทศไดเชนกน

10


ขอเสนอแนะ

จากการศกษาของโครงการสรปสงทสมควรด าเนนการตามล าดบดงตอไปน

1.จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอทศนศกษาดงานรวมกบประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมงเนนการถายทอดความรและประสบการณใหกบภาครฐและภาคเอกชนของประเทศในกลม CLMV โดยแสดงใหเหนถงประโยชนของการประยกตใชเชอเพลงชวภาพทประเทศไทยไดรบ ทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2.ศกษาศกยภาพและประเมนประโยชนทไดรบจากการเขาสวงจรธรกจเอทานอลในกลม

ประเทศ CLMV โดยด าเนนการศกษาศกยภาพของประเทศ CLMV ในฐานะแหลงผลตและแปรรปพชพลงงาน เชน ออย และมนส าปะหลง รวมถงการประยกตใชเอทานอลทดแทนน ามนเบนซนทใชอยเดม แลวท าการวเคราะหเพอแสดงใหเหนถงผลไดผลเสยในเชงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทแตละประเทศจะไดรบจากการเขาสวงจรธรกจเอทานอลรวมกนกบประเทศไทย ทงน เพอใชชกจงใหเกดนโยบายสนบสนนการใชเอทานอลในกลมประเทศ CLMV ตอไป

3.ก าหนดหลกเกณฑแนวทางการน าเขาวตถดบเพอใชผลตเอทาอนล โดยเปนการศกษาวเคราะห

ผลกระทบจากการน าเขาวตถดบทใชในการผลตเอทานอล (มนส าปะหลงและกากน าตาล) จากประเทศสมาชกในกลมอาเซยน โดยเฉพาะจากประเทศ CLMV ซงมแนวโนมทจะไหลเขาสประเทศไทยหลงการเปด AEC โดยค านงถงผลกระทบทงในเชงบวกและเชงลบทจะมตอระบบภาคพลงงาน ภาคการเกษตร และอาหารของไทย อยางรอบคอบ กอนก าหนดเปนหลกเกณฑ กฎระเบยบ และมาตรฐาน ในการน าเขาหรอรบซอวตถดบทใชในการผลตเอทานอลของไทย เพอปกปองผประกอบการและตลาดในประเทศตามสมควร

4.จดตงศนยสนบสนนการประกอบธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานในภมภาค

อาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจเอทานอลควรมงเนนไปยงกลมประเทศ CLMV และฟลปปนส ทงนอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบวงจรธรกจเอทานอลในอาเซยน

5.ก าหนดมาตรฐานเอทานอลระหวางประเทศ โดยพยายามผลกดนใหเกดการก าหนดมาตรฐาน

ผลตภณฑเอทานอลและแกสโซฮอลทคาขายระหวางกนในกลมประเทศอาเซยน เพอสรางความไดเปรยบของผประกอบการไทยในตลาดอาเซยนและปกปองตลาดอาเซยนจากคแขงภายนอกอาเซยน

11


6. พฒนาเครอขายการคาขายระหวางประเทศ โดยพยายามพฒนาหรอสงเสรมผประกอบการใหมการรวบรวมและประสานความตองการ (Demand) และการผลต (Supplier) เอทานอล เพอพฒนาเปนเครอขายการคาขายเอทานอลระหวางประเทศของไทย

7.พฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการขยายก าลงการผลตและสงออก โดยท าการศกษา

เกยวกบการลงทนเพอปรบปรงโครงสรางพนฐานเกยวกบการผลตเอทานอล ไดแก แหลงกกเกบเอทานอลขนาดใหญ การขนสงเอทานอลภายในประเทศ และทาเรอส าหรบขนสงเอทานอลไปยงตางประเทศ เพอเพมประสทธภาพในการผลตใหเหมาะสมกบการขยายตวของตลาดทงในและตางประเทศ

12


2.2 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล

1) แผนภมแสดงศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซลในกลมประเทศ ASEAN

รปท 2.4แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซลในกลมประเทศ ASEAN

หลกการพจารณาแผนภม Bubble ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบศกยภาพและคแขงขนในตลาด

1. ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (X-axis)ระดบคะแนนเพมสงขนจากซายไปขวา ต าแหนงดานขวาของแผนภมจงเปนพนททมแนวโนมทวาเหมาะสมตอการประกอบธรกจ

2. ความสามารถในการด าเนนธรกจ (Y-axis)ระดบคะแนนเพมขนจากลางขนบน ต าแหนงดานบนของแผนภมจงมแนวโนมวาจะไดเปรยบในการแขงขนประกอบธรกจ

3. ขนาด (Bubble Size)ขนาดของลกโปงทใหญกวาหมายถงปรมาณของแหลงวตถดบมากกวาหรอขนาดของตลาดใหญกวา

4. เสนสมมาตร (Balance line)เสนทลากจากมมซายลางไปยงมมขวาบนของแผนภม แสดงต าแหนงสมดลระหวาง “ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ” กบ “ความสามารถในการด าเนนธรกจ”ซงแบงการอธบายออกเปน 2 กรณไดแก 1. ต าแหนงเหนอเสนสมมาตรมแนวโนมทจะเปนผรกตลาด (Proactive Player) เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจของตนเอง 2. ต าแหนงใตเสนสมมาตรจะมแนวโนมทจะเปนผรบการเขามาท าตลาด (Passive Player) หรอเหมาะทจะเปดรบการลงทนจากตางชาตมากกวาด าเนนธรกจดวยตวเอง เนองจากมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจสงกวาความสามารถในการด าเนนธรกจดวยตนเอง

TH

BN

MM

ID

LA

KH

MY

PH

VN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนนธ

รกจ


ASEAN

13


ตารางท 2.3วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล


จากแผนภมแสดงใหเหนวาแมประเทศไทยจะมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซลในระดบสงแตกยงถอไดวาเปนรองบางประเทศในอาเซยนอยางประเทศอนโดนเซยและมาเลเซย เนองจากแมวาประเทศไทยจะประสบความส าเรจในการสงเสรมการใชไบโอดเซลภายในประเทศซงสงผลใหผประกอบการมประสบการณและความเชยวชาญในการด าเนนธรกจ โดยเฉพาะในกระบวนการแปรรปขนปลายน าคอการผลตไบโอดเซล อยางไรกตามขนาดของธรกจระดบตนน าและกลางน าไดแก การเพาะปลกปาลมน ามนและการผลตน ามนปาลมของอนโดนเซยและมาเลเซยนนมขนาดใหญกวาไทยมากท าใหอนโดนเซยและมาเลเซยมความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาไทยอยางชดเจน อยางไรกดหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวจะพบวาปจจบนประเทศไทยถอวาไดมการด าเนนธรกจไบโอดเซลจนถงระดบทคอนขางอมตวตามระดบปจจยเกอหนนทมอยแลว จงมความเปนไปไดทจะเรมวางบทบาทไปสผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยอาศยปจจยเกอหนนจากประเทศในอาเซยนมาเพมศกยภาพการด าเนนธรกจของผประกอบการไทยโดยเฉพาะในดานแหลงวตถดบปาลมน ามนทไทยยงมตนทนสงกวาประเทศเพอนบานและมปรมาณทจ ากดไมแนนอนในแตละฤดกาล อกทงตลาดในประเทศเพยงอยางเดยวกมแนวโนมทจะไมเพยงพอทจะรองรบการขยายตวของธรกจไบโอดเซลไทยในอนาคตได


เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวามหลายประเทศทมความเหมาะสมในการเขาด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล ไดแกประเทศ ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร เนองจากประเทศเหลานมราคาพลงงานในระดบคอนขางสง จงมแนวโนมทจะใหความส าคญกบการใชพลงงานทดแทน โดยประเทศฟลปปนสนนถอวามนโยบายสงเสรมการใชเชอเพลงทดแทนอยางเปนรปธรรมแตเนองจากมท าเลทตงอยหางจากประเทศไทยและใกลกบประเทศอนโดนเซยและมาเลเซยมากกวาจงอาจเปนการยากทจะแขงขนกบทง 2 ประเทศในตลาดดงกลาว คงเหลอตลาดประเทศ เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร ซงแมวาจะยงไมมนโยบายทเปนรปธรรมแตกมแนวโนมทจะสามารถชกจงใหเขามามสวนรวมกบธรกจไบโอดเซลในอาเซยนได โดยอาจเขาไปลงทนปลกปาลมน ามนในประเทศเหลาน เนองจากมต าแหนงทตงใกลกบไทยและมสภาพทางภมศาสตรและภมอากาศเหมาะสมในการปลกปาลมน ามนซงเปนวตถดบตนน าในการผลตไบโอดเซล หรออาจเขาไปสงเสรม ขยายตลาดไบโอดเซล การซอน ามนส าเรจรปจากประเทศไทย โดยสามารถใชเครอขายธรกจจากธรกจสงขายน ามนทม จงเปนโอกาสในการสรางความสมพนธเชงธรกจไดทงในแงแหลงวตถดบและตลาดส าหรบไบโอดเซล


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเขามาเปนคแขงขนในการประกอบธรกจไบโอดเซลในอาเซยนอยางชดเจนไดแกประเทศ มาเลเซย และอนโดนเซย เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจทโดดเดนทงในดานประสบการณและความเชยวชาญ โดยทง 2 ประเทศใหความส าคญกบธรกจดานปาลมน ามนและมขนาดของธรกจเกยวกบปาลมน ามนทใหญกวาประเทศไทยมาก รวมถงมระบบการบรหารจดการทดโดยมหนวยงานเฉพาะส าหรบการก ากบดแลธรกจดานปาลมน ามนตงแตตนน าถงปลายน า ท าใหสามารถผลตไบโอดเซลไดในปรมาณมากในตนทนต า ประกอบกบทง 2 ประเทศยงไมประสบความส าเรจในการสงเสรมการใชไบโอดเซลภายในประเทศมากนกท าใหมแนวโนมสงทจะมงเนนการผลกดนผลผลตของตนออกสตลาดตางประเทศ

14


2) แผนทยทธศาสตรการเตรยมความพรอมและสงเสรมผประกอบการในการเขาส AEC

จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซลเพอน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.5แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล


เปดรบวตถดบจากประเทศ ASEAN

กระชบความสมพนธและชกจงดานนโยบายใน ASEAN

เสรมสรางความมสวนรวมในธรกจไบโอดเซลในประเทศ CLMV

เพมศกยภาพการผลตไบดเซลภายในประเทศ

เสรมศกยภาพของตลาด CLMV

สนบสนนการสงออก


ศนยกลางการผลตและการคาขายไบโอดเซลในกลม CLMV(ยกระดบการผลตและเสรมความมนคงของตลาดไบโอดเซล)

ตนทนการผลตไบโอดเซลสามารถแขงขนในตลาดตางประเทศได

การลงทนผลตไบโอดเซลในประเทศอาเซยน

สรางความมนคงทางการตลาดโดยอาศยตลาดตางประเทศ

พฒนาระบบการคาขายไบโอดเซล

พฒนาผลตภณฑเพอการสงออก

15


โดยสรปประเดนทสมควรด าเนนการไดดงน 1.การเปดรบแหลงวตถดบจากประเทศอาเซยน โดยเฉพาะปาลมน ามนจากประเทศเพอนบาน

และอาจรวมถงน ามนปาลมจากประเทศมาเลเซยและสงคโปร ซงนอกจากจะชวยเสรมสรางการมสวนรวมในวงจรธรกจไบโอดเซลของประเทศในอาเซยนเพอใหงายตอการกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบายตอไปในอนาคตแลว ยงสงผลในเชงของการเสรมสรางความมนคงดานวตถดบและลดตนทนดานวตถดบ (เนองจากตนทนวตถดบการเกษตรในประเทศเพอนบานมแนวโนมถกกวาในประเทศไทย) พรอมทงเพมศกยภาพการผลตไบโอดเซลภายในประเทศจากปรมาณแหลงวตถดบทเพมมากขนเพอรองรบเปาประสงคในการเปนศนยกลางการผลตไบโอดเซล (Production Hub) ในกลม CLMV อกดวย

2.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย โดยเฉพาะกบกลมประเทศ CLMV และประเทศผน าดานธรกจไบโอดเซลในอาเซยนอยางมาเลเซยและอนโดนเซย โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจไบโอดเซล แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซลกอนทจะด าเนนการชกจงใหเกดมาตรการสงเสรมการใชไบโอดเซลในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานการคาขายไบโอดเซลในอาเซยน ซงจะเปนการขยายตลาดไบโอดเซลในตางประเทศเพอรองรบการเพมศกยภาพการผลตทเพมขน ควบคไปกบการสรางพนธมตรทเขมแขงเพอยกระดบฐานะธรกจไบโอดเซลของอาเซยนในตลาดโลก

3.การสนบสนนการสงออกไบโอดเซล ตงแตในดานการปรบปรงขอก าหนดกฎหมายเพอใหการสงออกไบโอดเซลมความชดเจนและคลองตว และดานขอมลสนบสนน เชน การจดตงศนยขอมลการคาการลงทนดานไบโอดเซลในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการด าเนนธรกจไบโอดเซลในแตละประเทศรวมถงการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดไบโอดเซลในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสในการขยายตลาดไบโอดเซลเพอการสงออกในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการขยายศกยภาพการผลตของผประกอบการตามเปาประสงค รวมถงอาจเกดการลงทนผลตไบโอดเซลในตางประเทศซงแมวาจะไมไดตอบสนองตอเปาประสงคโดยตรงแตกถอเปนการใชโอกาสในการเขาส AEC ไดอยางคมคา

4.การพฒนาระบบการคาขายไบโอดเซล ปจจบนพบวายงไมมระบบหรอเครอขายการคาขายไบโอดเซลทเปนรปธรรมส าหรบผประกอบการไทยเนองจากเกอบทงหมดผลตเพอสนองความตองการใชภายในประเทศคอน าไปใชผสมเปนน ามนส าเรจรปเปนส าคญ แตหากในอนาคตประเทศไทยมการผลตไบโอดเซลเพอการสงออกมากขนจ าเปนตองมการพฒนาระบบการคาขายไบโอดเซล (B100) ของไทยนอกเหนอจากการสงออกน ามนส าเรจรปทผสมไบโอดเซล เพอขยายโอกาสไปยงตลาดตางประเทศทมความตองการน าไปใชผสมเองในโรงกลน

16


5.การพฒนาผลตภณฑเพอการสงออก ปจจบนผลตภณฑไบโอดเซลของไทยสวนมากผลตจากปาลมน ามนซงยากทจะแขงขนกบอนโดนเซยและมาเลเซยซงมขนาดธรกจปาลมน ามนใหญกวาไทยมาก ทางออกในระยะยาวหากพบวาแนวโนมการผลตไบโอดเซลเพอการสงออกเรมมนยส าคญต าธรกจคอไทยควรมการวจยพฒนา หรอ เลอกพจารณาเทคโนโลยการผลตไบโอดเซลจากวตถดบชนดอน ซงอาจมจดเดนในดานตนทน หรอ คณสมบตบางขอทเหมาะสมขอก าหนดของตลาดตางประเทศมากกวาปาลมน ามน ทงนเพอพฒนาความสามารถในการแขงขนและสรางตลาดตางประเทศทมนคงส าหรบธรกจไบโอดเซลไทย

17



ตารางท2.4แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล

เปาประสงคหลก เปาหมาย



ศนยกลางการผลตและการคาขาย ไบโอดเซลของ ภมภาคอาเซยนสวนบน (T+CLMV)

- ผน าดานการผลตไบโอดเซลในกลมประเทศ CLMV

- ศนยกลางการคาขายไบโอดเซลในกลมประเทศ CLMV

ขยายการด าเนนธรกจไปยงอาเซยน

การรวมเปนพนธมตรในอาเซยน (รวมเปนพนธมตรธรกจ)

PH,ID, MY,VN, KH,LA, MM

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสงเสรมการใชไบโอดเซลในประเทศอาเซยน - ผลกดนมาตรฐานการคาขายไบโอดเซลในอาเซยน รวมถง

มาตรการกดกนไบโอดเซลนอกอาเซยน การสนบสนนใหเตบโตในตลาดอาเซยน

KH, LA, MM, VN - การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพการลงทนดานไบโอดเซลในประเทศอาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอธรกจไบโอดเซลในอาเซยน

- การมสวนรวมดานการตลาดของภาครฐในอาเซยน



TH - เพมอตราการใชไบโอดเซลภายในประเทศอยางตอเนอง


TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย การเพมศกยภาพการผลตในอตสาหกรรมตนน า-กลางน า


TH - การใชแหลงวตถดบผลตไบโอดเซลจากประเทศอาเซยน - การพฒนาระบบขนสงและกกเกบไบโอดเซล

พฒนาระบบการคาขายไบโอดเซล

การพฒนากระบวนการคาขาย

TH - ปรบปรงขอก าหนดดานการคาขายไบโอดเซลส าหรบตลาดตางประเทศใหมความชดเจนและคลองตว

- พฒนาระบบการคาขายไบโอดเซล (Trading system) ในตลาดอาเซยนสวนบน (T+CLMV)

หมายเหต 1)TH = การด าเนนการภายในประเทศไทย,SG = สงคโปร,PH = ฟลปปนส,ID = อนโดนเซย,MY=มาเลเซย,VN=เวยดนาม,BN=บรไน,KH = กมพชา,LA=ลาว,VN=เมยนมาร 2) ตวอกษรสด า = โครงการทควรด าเนนการเพมเตมเพอเตรยมเขาส AEC, ตวอกษรสเทา = โครงการทด าเนนการอยแลวหรอควรด าเนนการเพอพฒนาตามแผน AEDP

18




19


5) สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซลของผประกอบการไทย

จดอยในล าดบ 3 เมอเทยบกบประเทศสมาชกในกลมอาเซยน โดยยงคงเปนรองประเทศมาเลเซยและอนโดนเซย เนองจากมขนาดการด าเนนธรกจทเกยวของกบไบโอดเซลในระดบตนน าถงกลางน า (การเพาะปลกปาลมน ามนและผลตน ามนปาลม) ทใหญกวาประเทศไทยมาก แตไทยกยงถอวามศกยภาพเพยงพอทจะวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก

การประยกตใชไบโอดเซลส าหรบตลาดภายในประเทศของไทยถอวาประสบความส าเรจในระดบสงโดยมปจจยเกอหนนทคอนขางดจงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน แตดวยกลไกทางการตลาดทผซอหลกคอธรกจกลนน ามนทอยภายใตการควบคมของภาครฐ ประกอบกบดวยความเชยวชาญและประสบการณของผประกอบการไทยในวงจรธรกจการแปรรปขนปลายน า (การผลตไบโอดเซล) ทไมเปนรองใครในอาเซยน จงไมเปนทนากงวลมากนกส าหรบการถกรกตลาดภายในประเทศ

การใชโอกาสในการเขาส AEC ในการด าเนนธรกจในเชงรก ควรมงเนนการชกจงประเทศสมาชกในกลม CLMV (กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม) ใหเขามามสวนรวมในวงจรธรกจไบโอดเซลรวมกบไทยมากยงขน ทงในฐานะแหลงวตถดบและตลาด เนองจากมราคาเชอเพลงดเซลอยในระดบทคอนขางสง (ใกลเคยงกบประเทศไทย) อกทงสวนใหญเปนประเทศเพอนบานทมพรมแดนตดกบประเทศไทยท าใหสะดวกในการขนสงสนคาและยงมการน าเขาน ามนส าเรจรปจากประเทศไทยเปนทนเดมอยแลว ซงแมวาประเทศเหลานจะยงไมมนโยบายสงเสรมการใชเชอเพลงทดแทนทเปนรปธรรมแตกมแนวโนมทจะสามารถชกจงใหด าเนนนโยบายสงเสรมไบโอดเซลไดหากแสดงใหเหนถงประโยชนทจะไดรบรวมกน ตางจากฟลปปนสทแมวาจะมนโยบายสงเสรมการใชเชอเพลงชวภาพอยางชดเจน แตเนองจากท าเลทตงอยหางจากประเทศไทยและใกลกบอนโดนเซยและมาเลเซยมากกวาจงกลบเปนการยากทจะแขงขนในตลาดดงกลาว

ส าหรบภยคกคามในการเขาส AEC ของธรกจไบโอดเซลนน จ าเปนตองใหความส าคญกบทาทของประเทศมาเลเซยและอนโดนเซย เนองจากทง 2 ประเทศใหความส าคญกบธรกจทเกยวของกบปาลมน ามนในฐานะธรกจหลกของประเทศ และมความสามารถในการด าเนนธรกจรวมถงระบบการบรหารจดการทเหนอกวาไทยคอนขางชดเจน (สามารถผลตน ามนปาลมและไบโอดเซลไดในปรมาณมากในตนทนต า) ประกอบกบยงไมประสบความส าเรจในการสงเสรมการประยกตใชภายในประเทศมากนก ท าใหมแนวโนมสงทจะมงเนนการผลกดนผลผลตของตนออกสตลาดอาเซยนเชนกน แตในทางกลบกนผประกอบการไทยกอาจจะสามารถใชแหลงวตถดบและการลงทนในอนโดนเซยและมาเลเซยทมปจจยเกอหนนสงกวาไทยมาใชเพมศกยภาพการผลตเพอตอบสนองการขยายตวของตลาดทงในและตางประเทศทคาดวาจะเตบโตขนไดเชนกน

20



จากการศกษาของโครงการสรปสงทสมควรด าเนนการตามล าดบดงตอไปน 1.จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอทศนศกษาดงานรวมกบ

ประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมงเนนการถายทอดความรและประสบการณใหกบภาครฐและภาคเอกชนของประเทศในกลม CLMV เพอแสดงใหเหนถงประโยชนของการประยกตใชเชอเพลงชวภาพทประเทศไทยไดรบ ทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2. ศกษาศกยภาพและประเมนประโยชนทไดรบจากการเขาสวงจรธรกจไบโอดเซลในกลม

ประเทศ CLMV โดยด าเนนการศกษาศกยภาพของประเทศ CLMV ในฐานะแหลงผลตและแปรรปพชพลงงาน ไมวาจะเปน ปาลมน ามน สบด า สาหราย หรอพชพลงงานชนดอน รวมถงการประยกตใชไบโอดเซลทดแทนน ามนดเซลทใชอยเดม แลวท าการวเคราะหเพอแสดงใหเหนถงผลไดผลเสยในเชงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทแตละประเทศจะไดรบจากการเขาสวงจรธรกจไบโอดเซลรวมกนกบประเทศไทย ทงน เพอใชชกจงใหเกดนโยบายสนบสนนการใชไบโอดเซลในกลมประเทศ CLMV ตอไป

3. ก าหนดหลกเกณฑแนวทางการน าเขาวตถดบเพอใชผลตไบโอดเซล โดยเปนการศกษา

วเคราะหผลกระทบจากการน าเขาวตถดบทใชในการผลตไบโอดเซล (น ามนปาลม) จากประเทศสมาชกในกลมอาเซยน ทงจากประเทศ CLMV และ มาเลเซย อนโดนเซย ซงมแนวโนมทจะไหลเขาสประเทศไทยหลงการเปด AECโดยค านงถงผลกระทบทงในเชงบวกและเชงลบทจะมตอระบบภาคพลงงาน ภาคการเกษตร และอาหารของไทย อยางรอบคอบ กอนก าหนดเปนหลกเกณฑ กฎระเบยบ และมาตรฐาน ในการน าเขาหรอรบซอวตถดบทใชในการผลตไบโอดเซลของไทย เพอปกปองผประกอบการและตลาดในประเทศตามสมควร


อาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจไบโอดเซลควรมงเนนไปยงกลมประเทศ CLMV รวมถงมาเลเซยและอนโดนเซย ทงนอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบวงจรธรกจไบโอดเซลในอาเซยน

21


5.สรางเครอขายการคาและการก าหนดมาตรฐานไบโอดเซลระหวางประเทศ โดยเปนศนยกลางในการรวบรวม ประสานงาน และบรหารจดการความตองการ (Demand) และการผลต (Supplier) เกยวกบธรกจไบโอดเซล ซงรวมถงการก าหนดมาตรฐานผลตภณฑ (ไบโอดเซลชนดตางๆ) ทคาขายระหวางกน โดยเฉพาะในกลมประเทศ CLMV เพอสรางความไดเปรยบของผประกอบการไทยในตลาดอาเซยนและปกปองตลาดอาเซยนจากคแขงภายนอกอาเซยน

6.วจยและพฒนาผลตภณฑโดยมงเนนทการสงออก นอกจากการวจยและพฒนาเพอเพม

ประสทธภาพการผลตและแปรรปไบโอดเซลแลว ควรมงเนนการวจยและพฒนาผลตภณฑไบโอดเซลทตอบสนองตลาดตางประเทศโดยเฉพาะตลาดยโรป จน และอเมรกา โดยพยายามใหมวงจรการผลตทเหมาะกบกลมประเทศ CLMV และหนออกจากการผลตไบโอดเซลจากน ามนปาลมซงยากทจะแขงขนกบมาเลเซยและอนโดนเซยไดในระยะยาว

22


2.3 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล

1) ผลการศกษาศกยภาพและความพรอมในเชงรกและเชงรบ

รปท 2.7แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวลในกลมประเทศ ASEAN

หลกการพจารณาแผนภม Bubble ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบศกยภาพและคแขงขนในตลาด 1. ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (X-axis)ระดบคะแนนเพมสงขนจากซายไปขวา ต าแหนงดานขวาของ

แผนภมจงเปนพนททมแนวโนมทวาเหมาะสมตอการประกอบธรกจ 2. ความสามารถในการด าเนนธรกจ (Y-axis)ระดบคะแนนเพมขนจากลางขนบน ต าแหนงดานบนของแผนภมจง

มแนวโนมวาจะไดเปรยบในการแขงขนประกอบธรกจ 3. ขนาด (Bubble Size)ขนาดของลกโปงทใหญกวาหมายถงปรมาณของแหลงวตถดบมากกวาหรอขนาดของ

ตลาดใหญกวา 4. เสนสมมาตร (Balance line)เสนทลากจากมมซายลางไปยงมมขวาบนของแผนภม แสดงต าแหนงสมดล

ระหวาง “ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ” กบ “ความสามารถในการด าเนนธรกจ”ซงแบงการอธบายออกเปน 2 กรณไดแก 1. ต าแหนงเหนอเสนสมมาตรมแนวโนมทจะเปนผรกตลาด (Proactive Player) เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจของตนเอง 2. ต าแหนงใตเสนสมมาตรจะมแนวโนมทจะเปนผรบการเขามาท าตลาด (Passive Player) หรอเหมาะทจะเปดรบการลงทนจากตางชาตมากกวาด าเนนธรกจดวยตวเอง เนองจากมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจสงกวาความสามารถในการด าเนนธรกจดวยตนเอง

TH

BN MM

ID

LA KH

MYPH

VNSG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ

ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (ในแตละระเทศ)

ASEAN

23


ตารางท 2.5 วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล


จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวลทโดดเดนกวาประเทศอนในอาเซยน สามารถสงเสรมการใชชวมวลเพอผลตพลงงานใชภายในประเทศอยางตอเนองท าใหผประกอบการมประสบการณและความเชยวชาญในการด าเนนธรกจ โดยสามารถออกแบบและผลตเครองจกรอปกรณสวนใหญไดเองแมวาตนทนจะสงกวาการน าเขาจากประเทศจน หากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศพบวาปจจบนประเทศไทยถอวาไดมการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวลจนถงระดบทคอนขางอมตวตามปจจยเกอหนนทมอยแลว จงควรทจะเรมวางบทบาทไปสผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพออาศยปจจยเกอหนนจากประเทศในอาเซยนมาเพมศกยภาพการด าเนนธรกจของผประกอบการไทยโดยเฉพาะการแสวงหาแหลงวตถดบชวมวลจากประเทศอนทมศกยภาพเรมหายากและเนองจากวตถดบของไทยราคาแพงขนอยางตอเนอง ตรงกนขามยงมหลายประเทศในอาเซยนทแมวามปจจยเกอหนนนอยกวาไทยแตพบวายงมศกยภาพของแหลงวตถดบชวมวลในระดบสงมาก


เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวามหลายประเทศทมความเหมาะสมในการเขา ไปด าเนนธรกจการออกแบบและตดตงระบบพลงงานทดแทนประเภทชวมวล ไดแก ประเทศ มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร เนองจากประเทศเหลานมแหลงวตถดบชวมวลทยงไมถกน ามาใชในปรมาณมากและราคาถก จงมแนวโนมการลงทนในโครงการชวมวลในประเทศเหลานนมความคมคา โดยเฉพาะประเทศฟลปปนส และกมพชา ทมราคาคาไฟฟาคอนขางแพง รวมถงประเทศอนโดนเซยและมาเลเซยทมแหลงวตถดบชวมวลจากธรกจปาลมน ามนจ านวนมากและมโครงสรางพนฐานรองรบระบบผลตไฟฟาขนาดใหญ ถอเปนตลาดทนาจะมการขยายตวของการใชพลงงานจากแหลงชวมวลอยางชดเจน ในขณะทประเทศเวยดนาม ลาว และเมยนมาร นนจะมงเนนไปทการใชพลงงานชวมวลขนาดเลกตงแตระดบครวเรอน ชมชน และอตสาหกรรมขนาดเลก เนองจากยงมพนทหางไกลทขาดแคลนแหลงพลงงานโดยเฉพาะพลงงานไฟฟาอกมาก นอกจากนส าหรบประเทศเพอนบานอยางประเทศเมยนมาร กมพชา ลาว รวมถงมาเลเซยนนยงถอเปนโอกาสในการจดหาแหลงเชอเพลงชวมวลมาเสรมการผลตพลงงานทดแทนภายในประเทศไทยอกดวยเนองจากมท าเลทตงอยตดกบประเทศไทยท าใหมแนวโนมทจะสามารถขนสงเชอเพลงชวมวลมายงจงหวดใกลเคยงชายแดนไดในตนทนต าคมคากบการลงทน


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเขามาเปนคแขงขนในการประกอบธรกจออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากชวมวลในอาเซยนนนมไมมากนกโดยทคาดวาจะเปนไปไดคอประเทศ สงคโปร เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจทโดดเดนในดานการคาขายและการลงทน แมวาจะย งไมมความเชยวชาญในดานชวมวลมากแตกเปนตวแทนจ าหนายอปกรณหลกหลายชน ประกอบกบบรบทของสงคโปรมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนภายในประเทศในระดบต าเนองจากขาดทรพยากรท าใหจ าเปนตองมงเนนการรกไปลงทนเพอใชแหลงทรพยากรในตางประเทศ นอกจากนอาจมประเทศมาเลเซยและฟลปปนสซ งไดมความพยายามสงเสรมการใชพลงงานจากชวมวลภายในประเทศอยบางท าใหมประสบการณและความเชยวชาญอยพอสมควร

24



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวลน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.8แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล


พฒนาระบบการคาขายเชอเพลงชวมวล

ปรบปรงกระบวนการแปรรปเชอเพลงชวมวล

สนบสนนการขยายธรกจไปยงประเทศ ASEAN

กระชบความสมพนธและชกจงดานนโยบาย

เสรมสรางมสวนรวมในธรกจเชอเพลงชวมวลในอาเซยน

พฒนาความสามารถในการเขาถงแหลงชวมวล

เพมศกยภาพการผลตพลงงานจากชวมวลภายในประเทศ

สรางศกยภาพในการขนสงชวมวลเพอใชในพนทหางไกล

พฒนาความสามารถจากประสบการณในตางประเทศ

สรางโอกาสในการเขาถงตลาดASEAN


ผน าการประยกตใชพลงงานจากแหลงชวมวลใน ASEAN(ยกระดบการออกแบบ ตดตง และการจดหาเชอเพลงชวมวล)

เสรมศกยภาพของตลาดASEAN

25


โดยสรปประเดนทสมควรด าเนนการไดดงน

1.การปรบปรงกระบวนการแปรรปเชอเพลงชวมวล เปนสงทตองด าเนนการเปนล าดบแรกเนองจากวตถดบชวมวลสวนมากมความหนาแนนต าและ/หรอมความชนสงท าใหคาความรอนทไดไมคมคากบตนทนในการขนสง โดยเฉพาะแกลบ ฟางขาว เศษไม ซงมปรมาณมากในประเทศเพอนบานอยางเมยนมาร กมพชา และลาว จงจ าเปนตองมการพฒนาและสงเสรมการแปรรปวตถดบชวมวลใหเปนเชอเพลงชวมวลทมคณภาพ ณ แหลงก าเนดกอนทจะท าการขนสง เพอใหการขนสงมความคมคาและน าไปสโอกาสในการน าเขาเชอเพลงชวมวลเพอมาใชผลตพลงงานในประเทศไทยไดมากขน รวมถงการคาขายเชอเพลงชวมวลระหวางประเทศเปนไปไดมากขน

2.การพฒนาระบบคาขายเชอเพลงชวมวล ประกอบดวยการด าเนนการตงแตการก าหนดมาตรฐานของเชอเพลงชวมวลแตละประเภท การศกษาและปรบปรงขอก าหนดกฎหมายทเกยวของกบการน าเขาและสงออกวตถดบชวมวล ไปจนถงการสรางเครอขายและระบบในการคาขาย (Trading System) ซงนอกจากจะชวยเสรมสรางโอกาสในน าเชอเพลงชวมวลจากประเทศเพอนบานเขามาเสรมศกยภาพการผลตพลงงานจากชวมวลภายในประเทศไทยแลว ยงเปนการสรางการมสวนรวมในวงจรธรกจชวมวลของประเทศในอาเซยน เพอใหเหนประโยชนรวมกน งายตอการกระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไปในอนาคต

3.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย โดยเฉพาะกบกลมประเทศเปาหมายไดแก มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจชวมวล แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอเปนการกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการผลตพลงงานจากชวมวลกอนทจะด าเนนการชกจงใหเกดมาตรการสงเสรมการใชชวมวลในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานการคาขายเชอเพลงชวมวลในอาเซยน ซงจะเปนการขยายตลาดการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากชวมวลของผประกอบการไทย รวมถงโอกาสในการเขาถงแหลงเชอเพลงชวมวลของประเทศเพอนบานในอาเซยน รองรบการไปสผน าการประยกตใชพลงงานจากชวมวลในอาเซยนไดตามเปาประสงค

4.การสนบสนนการขยายธรกจไปยงอาเซยน ประกอบดวยการสนบสนนดานขอมล เชน การจดตงศนยขอมลการคาการลงทนดานชวมวลในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการด าเนนธรกจผลตพลงงานจากชวมวลในแตละประเทศและการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากชวมวลในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสทางการตลาดส าหรบการน าประสบการณและความเชยวชาญไปใชออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากชวมวลในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการพฒนาศกยภาพของผประกอบการจากประสบการณในตางประเทศตามเปาประสงค รวมถงอาจเกดการลงทนผลตพลงงานทดแทนจากชวมวลในตางประเทศซงแมวาจะไมไดตอบสนองตอเปาประสงคโดยตรงแตกถอเปนการใชโอกาสในการเขาส AEC ไดอยางคมคา

26



ตารางท2.6แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล




ผน าการประยกตใชพลงงานจากแหลง ชวมวลในภมภาคอาเซยน

- ผน าการออกแบบและตดตงระบบผลตความรอนจากชวมวล, ระบบผลตไฟฟาจากชวมวล และระบบ Gasifier ในภมภาคอาเซยน

- ศนยกลางการคาขายเชอเพลงชวมวลในภมภาคอาเซยน




- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสงเสรมการใชชวมวลในประเทศอาเซยน - ผลกดนมาตรฐานการคาขายเชอเพลงชวมวลในอาเซยน

การสนบสนนใหเตบโตในตลาดอาเซยน


- การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพเชอเพลงชวมวลในประเทศอาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอธรกจชวมวลในอาเซยน

- การมสวนรวมดานการตลาดของภาครฐในอาเซยน



TH - ขยายการผลตพลงงานจากชวมวลในประเทศอยางตอเนอง - ปรบปรงขอก าหนดการขออนญาตผลตพลงงานทดแทน


TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย การลดผลกระทบตอสงแวดลอมจากการใชชวมวล การพฒนาตนแบบการใชงาน Gasifierอยางยงยน การจด Zoning ขอผลตพลงงานจากชวมวลขนาดใหญ

สรางระบบการคาขายเชอเพลงชวมวล


TH - การก าหนดมาตรฐานเชอเพลงชวมวล - การพฒนาการแปรรปชวมวลเพอการขนสง - ปรบปรงขอก าหนดการน าเขาและสงออกเชอเพลงชวมวล - พฒนาระบบการคาขายเชอเพลงชวมวล (Trading system)

ในกลมประเทศอาเซยน

27




28



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวลของผประกอบการ

ไทยถอวาสงกวาทกประเทศในกลมอาเซยน และควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก การประยกตใชชวมวลส าหรบตลาดภายในประเทศของไทยถอวามปจจยเกอหนนคอนขางด

และประสบความส าเรจในระดบสง จงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน แตดวยผลการด าเนนการในปจจบนทมการใชปจจยเกอหนนภายในประเทศอยางเตมศกยภาพอยแลว ประกอบกบความเชยวชาญและประสบการณของผประกอบการไทยในการด าเนนธรกจชวมวลทไมเปนรองใครในอาเซยน จงไมจ าเปนตองกงวลเกยวกบการถกรกตลาดภายในประเทศ

การใชโอกาสในการเขาส AEC ควรประกอบดวยการด าเนนการ 2 ดาน o ประการแรก คอ การขยายการใหบรการออกแบบและการตดตงระบบผลตพลงงานจาก

ชวมวล ซงพบวามหลายประเทศในอาเซยนทนาจะมความตองการขยายการประยกตใชพลงงานทดแทนประเภทชวมวล ไมวาจะเปนฟลปปนสและกมพชาทมราคาคาไฟฟาคอนขางสง หรอ อนโดนเซยและมาเลเซยทมแหลงวตถดบชวมวลจากธรกจปาลมน ามนจ านวนมากและมโครงสรางพนฐานรองรบระบบผลตไฟฟาขนาดใหญ รวมถงเวยดนาม ลาว และเมยนมาร ทก าลงพยายามจดหาแหลงพลงงานใหกบชมชนและอตสาหกรรม

o ประการทสอง คอ การจดหาแหลงเชอเพลงชวมวลมาเสรมการผลตพลงงานทดแทนภายในประเทศไทย ซงพบวาประเทศเพอนบานอยางเมยนมาร กมพชา ลาว และมาเลเซย นนยงคงมวตถดบชวมวลเหลอใชอยเปนจ านวนมาก ท าใหมความเปนไปไดทจะน ามาใชในประเทศไทยโดยเฉพาะพนทจงหวดใกลพรมแดนไดอยางคมคา

ไมมคแขงทชดเจนส าหรบผประกอบธรกจชวมวลไทยในการเขาส AEC แตกควรจบตามองประเทศสงคโปรเนองจากมความสามารถในดานการคาและการลงทนทโดดเดน ประกอบกบมปจจยเกอหนนการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนภายในประเทศในระดบต าเนองจากขาดทรพยากร ท าใหจ าเปนตองมงเนนการรกไปยงแหล งทรพยากรในตางประเทศ นอกจากนยงมประเทศมาเลเซยและฟลปปนสซงไดมความพยายามจะสงเสรมการใชชวมวลภายในประเทศอยบางท าใหมประสบการณและความเชยวชาญพอทจะแขงขนกบผประกอบการไทยได

29



จากการศกษาของโครงการสรปสงทสมควรด าเนนการตามล าดบดงตอไปน 1. จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอทศนศกษาดงานรวมกบประเทศใน

สมาชกอาเซยน โดยมงเนนการถายทอดความรและประสบการณใหกบภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะกลมประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม) รวมถงฟลปปนส มาเลเซย และอนโดนเซย โดยแสดงใหเหนถงประโยชนของการประยกตใชพลงงานจากชวมวลทประเทศไทยไดรบทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพ อเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2. การศกษาศกยภาพและประโยชนทไดรบจากการเขาสวงจรธรกจเชอเพลงชวมวลในกลมประเทศ

CLMV โดยด าเนนการศกษาศกยภาพของประเทศ CLMV ในการน าวตถดบชวมวลภายในประเทศมาใชผลตพลงงานไฟฟาและความรอน รวมถงแปรรปเปนเชอเพลงชวมวลเพอการสงออก แลวท าการวเคราะหเพอแสดงใหเหนถงผลไดผลเสยในเชงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทแตละประเทศจะไดรบจากการเขาสวงจรธรกจเอทานอลรวมกนกบประเทศไทย ทงน เพอใชชกจงใหเกดนโยบายสนบสนนการใชพลงงานงานชวมวลในกลมประเทศ CLMV ตอไป

3. จดตงศนยสนบสนนการประกอบธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยน

โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจชวมวลควรมงเนนไปยงกลมประเทศ CLMV รวมถงฟลปปนส มาเลเซย และอนโดนเซย ทงนอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวลในอาเซยน

4. พฒนาและสงเสรมการแปรรปวตถดบชวมวลเปนเชอเพลง โดยเปนการศกษาคนควารวบรวมองค

ความร ไปจนถงการทดลองน ารอง และการก าหนดมาตรการสงเสรมการแปรรปวตถดบชวมวลใหเปนเชอเพลงชวมวลทมคณภาพสะดวกแกการขนสง กกเกบ และน าไปใชงาน เนองจากวตถดบชวมวลสวนมากมความหนาแนนต าและมความชนสงท าใหพลงงานทไดจากการน าไปใชมกไมคมคากบตนทนในการขนสง โดยเฉพาะแกลบ ฟางขาว เศษไม ซงมปรมาณทมากในประเทศเพอนบานอยางเมยนมาร กมพชา และลาว ทงน เพอเปนการยกระดบความเปนไปไดในการคาขายชวมวลระหวางประเทศ รวมถงเพมโอกาสในการน าเขาเชอเพลงชวมวลจากประเทศเพอนบานมาใชผลตพลงงานในประเทศไทยไดมากขน

5. สรางเครอขายการคาและก าหนดมาตรฐานเชอเพลงชวมวลระหวางประเทศ โดยเปนศนยกลางใน

การรวบรวม ประสานงาน และบรหารจดการความตองการ (Demand) และการผลต (Supplier) เชอเพลงชวมวล ซงรวมถงการก าหนดมาตรฐานเชอเพลงชวมวลประเภทตางๆ ทมศกยภาพเพยงพอจะด าเนนการคาขายระหวางกนในกลมประเทศอาเซยน เพอสรางความไดเปรยบของผประกอบการไทยในตลาดอาเซยนและปกปองตลาดอาเซยนจากคแขงภายนอกอาเซยน

30


2.4 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ


รปท 2.10แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพในกลมประเทศ ASEAN






TH

BN MM

ID

LA KH

MY

PHVN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ


ASEAN

31


ตารางท2.7วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ

หวขอ เนอหา

สถานการณ ของไทย

จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพทโดดเดนเนองจากไทยไมขาดวตถดบในการผลตกาซเชอเพลงชวภาพเพราะสวนใหญวตถดบจะมาจากของเสยจากโรงงาน เชน น าทงจากโรงงานแปงมน น าทงจากโรงงานสรา หรอมาจากฟารมปศสตว และประสบความส าเรจในการสงเสรมการใชงานภายในประเทศมาอยางตอเนองท าใหผประกอบการมทงประสบการณและความเชยวชาญในการด าเนนธรกจ แมวาวสดอปกรณบางสวนโดยเฉพาะทเกยวของกบมาตรฐานความปลอดภย (ปองกนการตดไฟ) ยงตองน าเขาจากตางประเทศ โดยหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวจะพบวาปจจบนประเทศไทยถอวาไดมการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพจนถงระดบทคอนขางอมตวตามปจจยเกอหนนทมอยแลว จงควรทจะเรมวางบทบาทไปสผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพออาศยปจจยเกอหนนจากประเทศในอาเซยนมาเพมศกยภาพการด าเนนธรกจของผประกอบการไทยโดยเฉพาะในดานการใหบรการออกแบบและตดตงระบบการผลตพลงงานจากกาซชวภาพ


เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวามหลายประเทศทมความเหมาะสมในการเขาด า เนนธรกจการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพ ไดแกประเทศ มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม กมพชา ลาว และเมยนมาร โดยเฉพาะประเทศมาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม ซงเปนตลาดขนาดใหญ และมอตสาหกรรมทเหมาะกบประยกตใช ระบบผลตกาซชวภาพจากน าเสย รวมถงฟารมเกษตรขนาดใหญพอทจะท าใหการประยกตใชระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพมความคมคา ซงแมวาประเทศเหลานจะมประสบการณและความเชยวชาญในการประยกตใชดวยตนเองอยพอสมควรแตกยงนาจะมศกยภาพเหลอใหเขาไปด าเนนการ ไดอกมาก ในขณะทประเทศกมพชา ลาว และเมยนมาร จะมงเนนไปทการใชพลงงานชวมวลขนาดเลกตงแตระดบครวเรอน ชมชน และอตสาหกรรมขนาดเลก เนองจากมพนทหางไกลทขาดแคลนแหลงพลงงานโดยเฉพาะพลงงานไฟฟาอกมากจงเปนตลาดทมขนาดเลกและมความคมคานอย


ประเทศทมความเปนไปไดทจะมาเปนคแขงขนในการประกอบธรกจรบออกแบบและตดตงระบบกาซชวภาพในอาเซยนนนมไมมากนกโดยทคาดวาจะเปนไปไดคอประเทศ สงคโปร เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจทโดดเดนในดานการคาขายและการลงทน แมวาจะยงไมมความเชยวชาญในดานกาซชวภาพมากแตกเปนตวแทนจ าหนายระบบและอปกรณ ประกอบกบบรบทของสงคโปรมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนภายในประเทศในระดบต าเนองจากขาดทรพยากรท าใหจ าเปนตองมงเนนการรกไปลงทนเพอใชแหลงทรพยากรในตางประเทศ นอกจากนอาจมประเทศมาเลเซยซงไดมการสงเสรมการผลตพลงงานจากกาซชวภาพในธรกจน ามนปาลมเชนกน ท าใหมประสบการณและความเชยวชาญอยพอสมควร

32



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.11แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ


สงเสรมการผลตวสดและอปกรณ



สรางผผลตวสดและอปกรณประกอบระบบกาซชวภาพ

โครงการในประเทศคมคามากขนและพงพงการน าเขานอยลง

พฒนาความรความสามารถจากงานออกแบบและตดตงในตางประเทศ



ผน าการผลตพลงงานจากกาซชวภาพใน ASEAN(ยกระดบการออกแบบ ตดตง และพงพงตนเองดานวสดอปกรณกาซชวภาพ )

โอกาสในการสงออกวสดอปกรณในระบบกาซชวภาพ


33



1.การสงเสรมการผลตวสดอปกรณ แมวาผประกอบการไทยจะมความรความเชยวชาญในการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพเปนอยางดแตพบว าวสดอปกรณทใชประกอบระบบเกอบทงหมด (นอกจากงานโยธา) ยงตองพงพงการน าเขาเปนส าคญ โดยทผานมาพบวาแมจะไดมการสงเสรมใหมการผลตวสดอปกรณเพอใชประกอบระบบผลตพลงงานทดแทนอยางตอเนองแตเนองจากประเมนวาตลาดในประเทศเพยงอยางเดยวยงมขนาดเลกเกนไปไมนาจะคมคาท าใหไมมผสนใจลงทนผลตวสดอปกรณดงกลาวมากนก แตในอนาคตหากไทยมงจะเปนผน าการประยกตใชพลงงานทดแทนจากกาซชวภาพในอาเซยนแลวยอมหมายถงการขยายตลาดการออกแบบและตดตง รวมถงวสดอปกรณทใชประกอบระบบออกไปอก 5-10 เทา จงมความเหมาะสมและเปนไปไดทจะสงเสรมใหมผผลตวสดอปกรณดงกลาวในประเทศไทยมากยงขน โดยอาจจ าเพาะเจาะจงใหการสงเสรมในระดบทเข มขนมากขนกบวสดอปกรณบางประเภททประเมนวาไทยมความพรอมและมนยส าคญตอการลงทนในโครงการ

2.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย โดยเฉพาะกบกลมประเทศเปาหมายไดแก

มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม รวมถงกมพชา ลาว และเมยนมาร โดยเร มจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจกาซชวภาพ แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการผลตพลงงานจากกาซชวภาพกอนทจะด าเนนการชกจงใหเกดมาตรการสงเสรมการใชกาซชวภาพในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานความปลอดภยในการออกแบบและตดตงระบบกาซชวภาพในอาเซยน ซงจะเปนการขยายตลาดการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพของผประกอบการไทย รวมถงโอกาสในการคาขายวสดอปกรณประกอบระบบบางชนดทไทยสามารถผลตไดตามเปาประสงค

3.การสนบสนนการขยายธรกจไปยงอาเซยน ประกอบดวยการสนบสนนดานขอมล เชน การ

จดตงศนยขอมลการคาการลงทนดานกาซชวภาพในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพในแตละประเทศและการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสทางการตลาดส าหรบการน าประสบการณและความเชยวชาญไปใชออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการพฒนาศกยภาพของผประกอบการจากประสบการณในตางประเทศตามเปาประสงค รวมถงอาจเกดการลงทนผลตพลงงานทดแทนจากกาซชวภาพในตางประเทศซงแมวาจะไมไดตอบสนองตอเปาประสงคโดยตรงแตกถอเปนการใชโอกาสในการเขาส AEC ไดอยางคมคา

34



ตารางท2.8แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ




ผน าการผลตพลงงานจากกาซชวภาพ ในภมภาคอาเซยน

- ผน าการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพในภมภาคอาเซยน

- ตนแบบการท าโครงการผลตไฟฟาจากกาซชวภาพ (หญาเนเปยร) ในภมภาคอาเซยน



SG,PH,ID, MY,VN, KH,LA, MM

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสงเสรมการใชกาซชวภาพในประเทศอาเซยน


PH,ID, MY,VN - การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพแหลงผลตกาซชวภาพในประเทศอาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอธรกจตดตงกาซชวภาพใน

อาเซยน - การมสวนรวมดานการตลาดของภาครฐในอาเซยน



TH - ขยายการผลตพลงงานจากกาซชวภาพในประเทศอยางตอเนอง

- ปรบปรงขอก าหนดการขออนญาตผลตพลงงานทดแทน - การก าหนดมาตรฐานความปลอดภยในการใชกาซชวภาพ


TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย แนวทางการเพมมลคาของเสยจากระบบผลตกาซชวภาพ


TH - สงเสรมการผลตวสดอปกรณส าหรบระบบกาซชวภาพ


35




36



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภท กาซชวภาพของ

ผประกอบการไทยถอวาสงกวาทกประเทศในกลมอาเซยน และควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก

การประยกตใชกาซชวภาพส าหรบตลาดภายในประเทศของไทยถอวามปจจยเกอหนนคอนขางดและประสบความส าเรจในระดบสง จงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน แตดวยผลการด าเนนการในปจจบนทมการใชปจจยเกอหนนภายในประเทศอยางเตมศกยภาพอยแลว ประกอบกบความเชยวชาญและประสบการณของผประกอบการไทยในการด าเนนธรกจกาซชวภาพทไมเปนรองใครในอาเซยน จงไมตองกงวลเกยวกบการถกรกตลาดภายในประเทศมากนก

การใชโอกาสในการเขาส AEC คอการขยายการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพ โดยเฉพาะมาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม ซงเปนตลาดขนาดใหญ และมอตสาหกรรมทเหมาะกบประยกตใชระบบผลตกาซชวภาพจากน าเสย รวมถงฟารมเกษตรขนาดใหญพอทจะท าใหการประยกตใชระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพมความคมคา ในขณะทกมพชา ลาว และเมยนมาร นนมศกยภาพรองรบระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพขนาดเลกในพนทหางไกลทขาดแคลนแหลงพลงงานแตอาจจะยงไมมความคมคามากนก

ไมมคแขงทชดเจนส าหรบผประกอบธรกจชวมวลไทยในการเขาส AEC แตกควรจบตามองประเทศสงคโปรเนองจากมความสามารถในดานการคาและการลงทนทโดดเดน ประกอบกบเปนตวแทนจ าหนายเทคโนโลยดานกาซชวภาพรายใหญในอาเซยนและมปจจยเกอหนนการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนภายในประเทศในระดบต าท าใหจ าเปนตองมงเนนการรกไปยงแหลงทรพยากรในตางประเทศ นอกจากนยงมประเทศมาเลเซยซงไดมการสงเสรมการผลตพลงงานจากกาซชวภาพในธรกจน ามนปาลมเชนกน ท าใหมประสบการณและความเชยวชาญอยพอสมควร

37



จากการศกษาของโครงการสรปสงทสมควรด าเนนการตามล าดบดงตอไปน 1.จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอทศนศกษาดงานรวมกบประเทศ

ในสมาชกอาเซยนโดยมงเนนการแลกเปลยนความรและประสบการณกบหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะประเทศ ฟลปปนส เวยดนาม มาเลเซย และอนโดนเซย โดยพยายามแสดงใหเหนถงประโยชนของการประยกตใชพลงงานจากกาซชวภาพทประเทศไทยไดรบทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2. ทบทวนมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณประกอบระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพ

โดยท าการศกษาเพอจดล าดบความส าคญของวสดอปกรณหลกในระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพทควรด าเนนการสงเสรมใหมการผลตขนในประเทศไทยโดยพจารณาจากขนาดของตลาดและความสามารถเชงเทคโนโลยและหวงโซอปาทานภายในประเทศ ประกอบกบการศกษาผลส าเรจและความลมเหลวของมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณทใชในระบบผลตพลงงานทดแทนทผานมาเพอเพมระดบความเขมขนในการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานพลงงานทดแทนภายในประเทศรองรบการขยายตลาดการตดตงใชงานภายในประเทศและตลาดอาเซยนหลงเขาส AEC


อาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจกาซชวภาพควรแบงการด าเนนการเปน 2 ระดบ ไดแกตลาดทมความนาสนใจส าหรบการด าเนนการเชงธรกจ ไดแก เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซยและอนโดนเซย กบตลาดทใชเปนมาตรการความชวยเหลอไดแก กมพชา ลาว และเมยนมาร ทงนการด าเนนงานอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพในอาเซยน

38


2.5 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทผลตพลงงานจากขยะ


รปท2.13 แผนภมภาพรวมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทขยะในกลมประเทศ ASEAN

หลกการพจารณาแผนภม Bubble ส าหรบการวเคราะหเปรยบเทยบศกยภาพและคแขงขนในตลาด 1. ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (X-axis)ระดบคะแนนเพมสงขนจากซายไปขวา ต าแหนงดานขวาของแผนภม

จงเปนพนททมแนวโนมทวาเหมาะสมตอการประกอบธรกจ 2. ความสามารถในการด าเนนธรกจ (Y-axis)ระดบคะแนนเพมขนจากลางขนบน ต าแหนงดานบนของแผนภมจงม

แนวโนมวาจะไดเปรยบในการแขงขนประกอบธรกจ 3. ขนาด (Bubble Size)ขนาดของลกโปงทใหญกวาหมายถงปรมาณของแหลงวตถดบมากกวาหรอขนาดของตลาด

ใหญกวา 4. เสนสมมาตร (Balance line)เสนทลากจากมมซายลางไปยงมมขวาบนของแผนภม แสดงต าแหนงสมดลระหวาง

“ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ” กบ “ความสามารถในการด าเนนธรกจ”ซงแบงการอธบายออกเปน 2 กรณไดแก 1. ต าแหนงเหนอเสนสมมาตรมแนวโนมทจะเปนผรกตลาด (Proactive Player) เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจของตนเอง 2. ต าแหนงใตเสนสมมาตรจะมแนวโนมทจะเปนผรบการเขามาท าตลาด (Passive Player) หรอเหมาะทจะเปดรบการลงทนจากตางชาตมากกวาด าเนนธรกจดวยตวเอง เนองจากมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจสงกวาความสามารถในการด าเนนธรกจดวยตนเอง

TH

VN

MM

ID

LA KH

MYPH

BN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ


ASEAN

39


ตารางท 2.9 วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนจากขยะ


จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทการผลตพลงงานจากขยะทใกลเคยงกบหลายประเทศในอาเซยน แตยงคงเปนรองประเทศสงคโปร ในดานเทคโนโลยอยคอนขางมาก เนองจากแมวาไทยจะมงเนนสงเสรมการผลตพลงงานจากขยะทงในระบบขนาดเลก (บอหมกกาซชวภาพ/การแปรรปขยะพลาสตกเปนน ามน) และระบบขนาดใหญ (การผลตเชอเพลงขยะส าหรบเผา) แตกยงไมคอยประสบความส าเรจแพรหลายมากนกดวยปญหาหลายประการโดยเฉพาะอปสรรคดานกฎหมายซงพจารณาวาเปนกรรมสทธของภาครฐ ท าใหการลงทนตองผานขนตอนการพจารณาทซบซอน (พรบ.รวมทนฯ) และในดานความคมคาเนองจากมกขาดความแนนอนในการอดหนนคาก าจดขยะเปนรายรบของโครงการสวนทองถน ท าใหการบรหารจดการขยะยงไมเออตอธรกจน รวมถงสงคมไทยยงขาดความเขาใจในเทคโนโลยการผลตพลงงานจากขยะ ท าใหไมใหการสนบสนนโครงการเทาทควร สงผลใหผประกอบการไทยขาดประสบการณและความเชยวชาญในการด าเนนธรกจน โดยเฉพาะในระบบขนาดใหญซงยงตองพงพาเทคโนโลยและการน าเขาอปกรณจากตางประเทศ ซงหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศพบวาปจจบนประเทศไทยยงมความสามารถในการด าเนนธรกจต ากวาปจจยเกอหนนภายในประเทศ จงมแนวโนมทจะเปนผเปดรบการเขามาด าเนนธรกจจากตางประเทศ (Passive Player) มากกวาการลงทนเอง โดยเฉพาะเมอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยไทยยงคงประสบปญหาการก าจดขยะจากชมชนทมปรมาณมากขนเรอยๆ ถงแมจะมนโยบายสนบสนนอน เชน Adder FIT ทเปนรปธรรมแตโครงการผลตพลงงานจากขยะของไทยยงไมสามารถด าเนนการไดอยางแพรหลายในพนททมศกยภาพสง


เมอพจารณาในภาพรวมพบวาการประกอบธรกจดานการผลตพลงงานจากขยะนนไมงายนกในภมภาคอาเซยนโดยเฉพาะการขออนญาตสมปทานซงตองไดรบความเหนชอบจากหนวยงานภาครฐหรอหนวยงานทองถนในแตละประเทศเชนเดยวกบประเทศไทยโอกาสทเหนไดชดเจนคอการใหการบรการออกแบบและตดตงระบบเตาเผาขยะ โดยในกลมประเทศอาเซยนมหลายประเทศทมความเหมาะสมการลงทนในธรกจผลตพลงงานจากขยะ ไดแกประเทศ กมพชา บรไน มาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม เนองจากพบวาประเทศเหลานมเรมมปรมาณขยะชมชนทหนาแนนขนภาครฐจงมแนวโนมทจะใหความส าคญกบการแกไขปญหาการบรหารจดการขยะโดยน ามาผลตเปนพลงงานทดแทนมากขน โดยเฉพาะประเทศกมพชาทมนโยบายสงเสรมอยางจรงจง นอกจากนประเทศลาวและเมยนมารยงมศกยภาพเหมาะสมกบการลงทนในระบบผลตพลงงานจากขยะขนาดเลก เชน มาจากสงปฏกลตามบานเรอน และน าเสยตางๆ


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเปนคแขงขนในธรกจการผลตพลงงานจากขยะในอาเซยนอยางชดเจนคอประเทศสงคโปร เนองจากประเทศสงคโปรมนโยบายใหความส าคญกบการบรหารจดการขยะซงรวมถงการน าขยะมาผลตเปนพลงงานมาโดยตลอดดวยขอจ ากดดานพนทท าใหมประสบการณและความเชยวชาญทโดดเดนทสดในอาเซยน นอกจากนสงคโปรยงมขอไดเปรยบดานเงนลงทนและความเปนตวแทนจ าหนายวสดอปกรณและเทคโนโลยระดบสง ซงใชประกอบระบบก าจดขยะขนาดใหญอกดวย

40


2) แผนทยทธศาสตรการเตรยมความพรอมและสงเสรมผประกอบการในการเขาส AEC จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอ

ทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทผลตพลงงานจากขยะน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.14แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทขยะ


กระชบความสมพนธ

การพฒนาความรความสามารถจากการแลกเปลยนกบตางประเทศ

สรางความรวมมอในการแลกเปลยนเรยนร


แลกเปลยนเรยนรกบประเทศสมาชก ASEAN(ยกระดบความรและประสบการณในการผลตพลงงานจากขยะ)

41



1.การกระชบความสมพนธ โดยแลกเปลยนเรยนรกนในวงกวางทงกบประเทศทเปนผน าอยางสงคโปร หรออยางมแนวโนมจะประสบปญหาจากขยะในลกษณะเดยวกบไทยอยาง มาเลเซย อนโดนเซย บรไน และเวยดนาม รวมถงประเทศเพอนบานทยงคงเปนโอกาสใหผประกอบการไทยไดมสวนรวมในการด าเนนโครงการขนาดเลกอยางกมพชา ลาว และเมยนมาร โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจเอทานอล แลวจงด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนร เ พอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดตอกน ซงจะเปนก ารพฒนาความรความสามารถของผประกอบการไทยควบคไปกบการรกษาโอกาสของผประกอบการไทยส าหรบการขยายธรกจผลตพลงงานจากขยะไปในอาเซยนตามเปาประสงค

42



ตารางท2.10แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทขยะ




แลกเปลยนเรยนรและมสวนรวมในการพฒนาการผลตพลงงานจากขยะในภมภาคอาเซยน

- แลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการผลตพลงงานจากขยะในประเทศรวมกบประเทศในภมภาคอาเซยน



SG, ID, BN, MY, VN

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ



TH - พฒนาตนแบบการผลตพลงงานจากขยะในประเทศอยางตอเนอง - ปรบปรงขอก าหนดการขออนญาตผลตพลงงานทดแทน - ปรบปรงขอก าหนดการลงทนผลตพลงงานจากขยะ - ปรบปรงขอก าหนดการจ าหนายเชอเพลงจากขยะพลาสตก - การพฒนาบคลากรควบคมการใชงานและบ ารงรกษา


TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย แหลงขอมลอางองประกอบการวเคราะหการลงทน แนวทางการเพมมลคาของเสยจากระบบ พฒนาฐานขอมลขยะอตสาหกรรม เทคโนโลยการผลตเชอเพลงจากขยะ (RDF)


43




2557 2558 2559 2560 2561

รวมเปนพนธมตรในอาเซยน -สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ- แลกเปลยนเรยนรกระชบความสมพนธ

-เพมการผลตและการใชในประเทศ

รวมเปนพนธมตรในอาเซยน - แลกเปลยนเรยนร กระชบความสมพนธ



-สราง/จดหาตนแบบทยงยน


แลกเปลยนเรยนรกบประเทศในอาเซยน

เรมมการประยกตใชภายในประเทศ

ยกระดบความส าเรจในการประยกตใชใน

ประเทศ

แลกเปลยนเรยนรกบประเทศในอาเซยน

44



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทการผลตพลงงานจากขยะ

ของผประกอบการไทยถอวาไมไดโดดเดนไปกวาประเทศสมาชกในกลมอาเซยนมากนก โดยเฉพาะส าหรบระบบขนาดใหญ ดงนนจงควรวางเปาหมายทจะเปดรบการแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการผลตพลงงานจากขยะรวมไปกบประเทศสมาชกอาเซยน

การผลตพลงงานจากขยะส าหรบประเทศของไทยแมวาจะมปจจยเกอหนนคอนขางดเมอเทยบกบประเทศสมาชกในอาเซยนไมวาจะเปนดานโครงสรางพนฐาน ปรมาณขยะ และมาตรการสงเสรม แตกยงไมคอยประสบความส าเรจมากนกสาเหตมาจากปญหาท งในดานบคลากรดแลบ ารงรกษาระบบ ขอกฎหมายเกยวกบการสมปทาน และความเขาใจถงประโยชนรวมถงการแบงปนรายไดของสงคม ท าใหผประกอบการไทยยงไมมความเชยวชาญในเชงธรกจเกยวกบการผลตพลงงานจากขยะมากนก จงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบผประกอบการจากประเทศสมาชกอาเซยนแตกตองเผชญอปสรรคเกยวกบขอกฎหมายและความเขาใจของสงคม ในลกษณะเดยวกน จงถอวามความเปนไปไดแตกไมงายนกส าหรบการทผประกอบการในอาเซยนจะรกเขาสตลาดการผลตพลงงานจากขยะภายในประเทศไทย

การใชโอกาสเชงธรกจในการเขาส AEC คอการรบออกแบบและตดตงระบบในประเทศ กมพชา บรไน มาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม เนองจากมปรมาณขยะชมชนทหนาแนน โดยเฉพาะกมพชา ลาว และเมยนมารทมความใกลชดกบไทย โดยมงเนนไปทระบบผลตพลงงานจากขยะขนาดเลกเปนส าคญ

ภยคกคามทชดเจนส าหรบผประกอบธรกจพลงงานทดแทนดานการผลตพลงงานจากขยะของไทยคอ ประเทศสงคโปร เนองจากประสบความส าเรจในการบรหารจดการขยะ ซงรวมถงการน าขยะมาผลตเปนพลงงานในระดบสง อกทงยงมขอไดเปรยบดานเงนลงทนและเปนตวแทนจ าหนายเทคโนโลยระบบก าจดขยะขนาดใหญอกดวย

45



จากการศกษาของโครงการสรปสงทสมควรด าเนนการคอการจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนา หรอทศนศกษาดงาน ระหวางหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยนในวงกวาง ไมวาจะเปนกลมประเทศทใหความส าคญกบการผลตพลงงานจากขยะอยาง สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย บรไน และเวยดนาม รวมถงประเทศเพอนบานทเปนโอกาสเชงธรกจส าหรบผประกอบการไทยอยางกมพชา ลาว และเมยนมาร ทงน เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และพฒนาความรความสามารถของผประกอบการไทยควบคไปกบการรกษาโอกาสของผประกอบการไทยส าหรบการขยายธรกจผลตพลงงานจากขยะไปในอาเซยน

46


2.6 กลมธรกจผลตพลงไฟฟาจากพลงน า


รปท 2.16แผนภมภาพรวมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงน าในกลมประเทศ ASEAN





ระหวาง “ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ” กบ “ความสามารถในการด าเนนธรกจ”ซงแบงการอธบายเปน 2 กรณไดแก 1. ต าแหนงเหนอเสนสมมาตรมแนวโนมทจะเปนผรกตลาด (Proactive Player) ส าหรบธรกจประเภทนน เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจของตนเอง 2. ต าแหนงใตเสนสมมาตรจะมแนวโนมทจะเปนผเปดรบการเขามาท าตลาด (Passive Player) หรอเหมาะทจะเปดรบการลงทนจากตางชาตมากกวาด าเนนธรกจดวยตวเอง เนองจากมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจสงกวาความสามารถในการด าเนนธรกจดวยตนเอง

ID

MM

BN

VN

LAKH

MY

PH

TH

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ

ปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจ (ในแตบะประเทศ)

ASEAN

47


ตารางท 2.11วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงน า


จากแผนภมแสดงใหเหนวาแมวาประเทศไทยจะมความสามารถในการด าเนนธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าอยในระดบสงในอาเซยนแตกถอวายงอยในระดบสงใกลเคยงกบประเทศอนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม เนองจากวาไทยจะสามารถสงเสรมการผลตไฟฟาจากพลงน าทงในโครงการขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลกมาอยางตอเนองไดอยางมประสทธภาพผลงทนด าเนนโครงการคอหนวยงานภาครฐและรฐวสาหกจทงสน โดยโครงการขนาดใหญด าเนนการโดยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย โครงการขนาดกลางด าเนนการโครงการไฟฟาสวนภมภาค และโครงการขนาดเลกด าเนนการโดยกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ทงนภาคเอกชนไมมโอกาสเขามามสวนรวมในการลงทน จงขาดการพฒนานกธรกจเอกชนดานไฟฟาพลงน า นอกจากนนในระบบขนาดใหญผประกอบการไทยจะสามารถมสวนรวมกบโครงการในงานดานโยธาเทานนสวนงานระบบทงการออกแบบ การตดตง รวมถงวสดอปกรณจะน าเขาจากตางประเทศไดแก อเมรกา ยโรป และจน ดงนนจงท าใหเกดการผกขาดในธรกจไฟฟาพลงน าขนาดใหญโดยภาครฐ สวนระบบขนาดกลางและขนาดเลกพบวาผประกอบการไทยมประสบการณและความเชยวชาญในการออกแบบและตดตง รวมถงสามารถผลตเครองยนตอปกรณไดเอง อยางไรกดหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศพบวาปจจบนประเทศไทยถอวามความสามารถในการด าเนนธรกจสงกวาปจจยเกอหนนภายในประเทศท าใหมความเหมาะสมทจะเปนผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เนองจากมขอจ ากดในการขยายก าลงการผลตไฟฟาพลงน าขนาดใหญในประเทศโดยเฉพาะการบรหารจดการปญหาทเกดจากการสรางเขอนขนาดใหญเพอผลตไฟฟา และมขอจ ากดในดานความคมคาในการลงทนกอสรางและด าเนนโครงการขนาดกลางและขนาดเลก ดงนนไทยจงตองแสวงหาโอกาสจากปจจยเกอหนนในตางประเทศโดยมงลงทนในประเทศเพอนบาน


เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวาประเทศทมความเหมาะสมในการเขาด าเนนธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าส าหรบผประกอบการไทยคอประเทศเพอนบาน ไดแกประเทศ กมพชา ลาว และเมยนมาร เนองจากประเทศเหลานมแหลงทรพยากรพลงน าทมศกยภาพสงและยงไมถกน ามาใชงานอกมาก ประกอบกบท าเลทตงซงอยใกลกบประเทศไทยท าใหไทยมความไดเปรยบในดานสมพนธภาพทใกลชดและประโยชนรวมกนจากการรบซอพลงงานไฟฟาทผลตไดจากโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดใหญ ซงไทยกไดเรมมการเขารวมลงทนไปบางแลว โดยไทยมศกยภาพของบคลากรเชน วศวกร ทมความเชยวชาญและประสบการณ สามารถถายทอดใหประเทศเพอนบานเปนการเออประโยชนกนซงจะชวยเปดโอกาสใหผเชยวชาญในสาขาอาชพ วศวกร สถาปนก สามารถรบงานออกแบบ ตดตง หรอสมปทานในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกในอาเซยนตอไปในอนาคต


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเขามาเปนคแขงขนในการประกอบธรกจไฟฟาจากพลงน าในอาเซยนแกประเทศ อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม เนองจากมประสบการณและความเชยวชาญในการด าเนนธรกจดานการผลตไฟฟาจากพลงน าทใกลเคยงกบประเทศไทย โดยประเทศสงคโปรมขอไดเปรยบในดานเงนลงทนและฐานะความเปนผแทนจ าหนายระบบและอปกรณส าหรบระบบผลตไฟฟาพลงน าขนาดใหญ สวนประเทศอนโดนเซยและเวยดนามมความเชยวชาญจากการพฒนาเทคโนโลยและอปกรณส าหรบระบบผลตไฟฟาพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกของตนเอง ในขณะทประเทศมาเลเซยกมความสามารถในการประยกตใชเทคโนโลยไดในลกษณะใกลเคยงกบประเทศไทย

48



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงน าน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.17แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงน า


สงเสรมการผลตวสดและอปกรณ



สรางผประกอบการในธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดกลางและขนาดเลก

โครงการในประเทศมความคมคามากขนและพงพงการน าเขานอยลง

การพฒนาความรความสามารถจากงานในตางประเทศ


มสวนรวมในการโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าใน ASEAN(ยกระดบการออกแบบ ตดตง และการพงพงตนเองดานอปกรณส าหรบระบบผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดเลก)

โอกาสในการสงออกวสดอปกรณดานพลงน าขนาดเลก


เปดโอกาสใหภาคเอกชนมสวนรวม

49



1.การเปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามามสวนรวม โดยเฉพาะในโครงการขนาดกลาง (0.2-10 MW) ซงมโอกาสทจะมความคมคาและอยในวสยทภาคเอกชนสามารถลงทนได สวนโครงการขนาดเลกนนแมวาจะมเปนการงายทจะใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมแตจ าเปนตองไดรบการอดหนนอยางมากจงจะมความคมคา นอกเหนอจากการท าไปใชงานในพนททรกนดานทยงไมมระบบสงจายก าลงไฟฟาเขาถง อยางไรกดการเปดใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมนจะเปนการเสรมสรางใหเกดผประกอบการทมประสบการณและความเชยวชาญดานการผลตไฟฟาจากพลงน าเหมอนเชนทเกดขนในสาขาพลงงานทดแทนอนๆ ซงจะตอยอดไปสการขยายปรมาณการผลตไฟฟาจากพลงน าภายในประเทศ และการใชโอกาสในการสงออกความรความเชยวชาญในการพฒนาโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าในตางประเทศ เพอสรางตลาดรองรบการผลตวสดอปกรณดานการผลตไฟฟาพลงน าอกดวย

2.การสงเสรมการผลตวสดอปกรณ แมวาผประกอบการไทยจะมความรความเชยวชาญในการออกแบบและตดตงระบบผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกแตพบวาวสดอปกรณทใชประกอบระบบเกอบทงหมด (นอกจากงานโยธา) ยงตองพงพงการน าเขาเปนส าคญ ทงนเนองจากทผานมาแมจะไดมการสงเสรมใหมการผลตวสดอปกรณเพอใชประกอบระบบผลตพลงงานทดแทนอยางตอเนองแตตลาดในประเทศยงมขนาดเลกเกนไปท าใหไมมผสนใจลงทนผลตวสดอปกรณดงกลาวมากนก แตในอนาคตหากไทยมการเปดใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมพฒนาการผลตไฟฟาจากพลงน ามากขนจนท าใหตลาดในประเทศมการขยายตว ควบคไปกบการขยายตลาดการออกแบบและตดตงไปยงประเทศเพอนบานในอาเซยนอก 3 ประเทศ จงมความเหมาะสมและเปนไปไดทจะสงเสรมใหมผผลตวสดอปกรณดงกลาวในประเทศไทยมากยงขน โดยอาจจ าเพาะเจาะจงใหการสงเสรมในระดบทเขมขนมากขนกบวสดอปกรณบางประเภททประเมนวาไทยมความพรอมและมนยส าคญตอการลงทนในโครงการ

3.การกระชบความสมพนธ โดยเฉพาะกบกลมประเทศเปาหมายไดแก ลาว กมพชา และเมยนมาร และอาจรวมถงประเทศคแขงขนทมการพฒนาเทคโนโลยของตนเองอยาง อนโดนเซย และเวยดนาม โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าซงอาจแยกเปน 2 ระดบคอ (1)ระบบขนาดใหญ และ(2)ระบบขนาดกลาง/ขนาดเลก แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการผลตไฟฟาจากพลงน า พรอมทงใหการสนบสนนเชงนโยบายส าหรบการพฒนาการผลตไฟฟาจากพลงน ารวมกนในอาเซยนทงขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ซงจะเปนการเปดโอกาสการลงทนส าหรบระบบผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดใหญ ควบคไปกบขยายตลาดการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดเลกของผประกอบการไทย รวมถงโอกาสในการคาขายวสดอปกรณประกอบระบบบางชนดทไทยสามารถผลตไดเองไดตามเปาประสงค

4.การสนบสนนการขยายธรกจไปยงอาเซยน ประกอบดวยการสนบสนนดานขอมล เชน การจดตงศนยขอมลการคาการลงทนดานไฟฟาพลงน าในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการออกแบบและตดตงระบบผลตไฟฟาจากพลงน าในแตละประเทศอนจะน าไปสการพฒนาศกยภาพของผประกอบการจากประสบการณในตางประเทศตามเปาประสงค

50



ตารางท2.12แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงน า




มสวนรวมในการพฒนาการผลตไฟฟาจากพลงน าในภมภาคอาเซยน

- รวมลงทนในการผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดใหญในประเทศเพอนบาน

- มสวนรวมในตลาดการออกแบบและตดตงระบบผลตไฟฟาพลงน าขนาดกลางและขนาดเลก



LA, MM, KH, VN, ID

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - สนบสนนนโยบายสงเสรมการผลตไฟฟาพลงน าขนาดเลกใน

ประเทศอาเซยน


LA, MM, KH - การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพการผลตไฟฟาดวยพลงน าในประเทศอาเซยน ขอกฎหมายเกยวกบการลงทนผลตไฟฟาจากพลงน า



TH - ขยายการประยกตใชพลงน าในประเทศอยางตอเนอง - ปรบปรงขอก าหนดการขออนญาตผลตพลงงานทดแทน - ปรบปรงขอก าหนดใหเอกชนมสวนรวมในการผลตไฟฟาพลงน าได


TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย พฒนาระบบผลตไฟฟาพลงน าขนาดเลกอยางตอเนอง


TH - สงเสรมการผลตวสดอปกรณส าหรบระบบพลงน าขนาดเลก (Generator, กงหนน า)


51




52



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจผลตไฟฟาจากพลงงานน าของผประกอบการไทยถอ

วาอยระดบคอนขางสงเมอเทยบกบประเทศสมาชกในกลมอาเซยน จงควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรกโดยมงเนนการมสวนรวมในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าในอาเซยน

การประยกตใชพลงน าเพอผลตไฟฟาในประเทศไทยถอวาประสบความส าเรจในระดบสงโดยมปจจยเกอหนนทคอนขางด แตดวยรปแบบโครงการทเปนการลงทนของภาครฐและรฐวสาหกจเทานน (การไฟฟาฝายผลต การไฟฟาภมภาค และกระทรวงพลงงาน) จงเปนไปไดยากทผประกอบการจะไดรบผลกระทบส าหรบตลาดภายในประเทศ

การใชโอกาสในการเขาส AEC ควรประกอบดวยการด าเนนการ 2 ดานคอ o การรวมลงทนในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าในประเทศเพอนบาน ไดแก

กมพชา ลาว และเมยนมาร เนองจากมศกยภาพดานพลงน าทยงไมถกน ามาใชอกมาก ประกอบกบท าเลทตงทไทยรบซอพลงงานไฟฟาทผลตไดเปนการสรางประโยชนรวมกนจากโครงการ

o การเปดโอกาสส าหรบผประกอบการไทยในการรบงานออกแบบ ตดตง หรอสมปทานในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกในประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร) และอนโดนเซย

ภยคกคามส าหรบผประกอบธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าของไทยคอประเทศอนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าทใกลเคยงกบไทย โดยสงคโปรมขอไดเปรยบในดานเงนลงทนและการเปนผแทนจ าหนายระบบผลตไฟฟาพลงน าขนาดใหญ สวนอนโดนเซยและเวยดนามมความเชยวชาญจากการพฒนาระบบและอปกรณส าหรบระบบผลตไฟฟาพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกของตนเอง ในขณะทมาเลเซยกมความสามารถในการประยกตใชในลกษณะใกลเคยงกบไทย

53



จากการศกษาของโครงการสรปสงทควรด าเนนการตามล าดบดงตอไปน 1.จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอทศนศกษาดงานรวมกบ

ประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมกลมเปาหมายคอหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยนในวงกวาง ไมวาจะเปนกลมประเทศทใหความส าคญกบพลงน าอยาง อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม รวมถงประเทศเพอนบานทเปนโอกาสเชงธรกจส าหรบผประกอบการไทยอยางกมพชา ลาว และเมยนมาร ทงน เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และพฒนาความรความสามารถของผประกอบการไทยควบคไปกบการรกษาโอกาสของผประกอบการไทยส าหรบการขยายธรกจพลงน าไปในอาเซยน


อาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าควรใหความสนใจกบ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร)รวมถงอนโดนเซย เปนส าคญ เพอสนบสนนนกลงทนและผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจผลตไฟฟาจากพลงน าในอาเซยน

3.ทบทวนมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณประกอบระบบผลตไฟฟาจากพลงงานน า โดย

ท าการศกษาเพอจดล าดบความส าคญและหาแนวทางสงเสรมการผลตระบบผลตไฟฟาจากพลงน า โดยเฉพาะในสวนของมอเตอรส าหรบกงหนน าขนาดเลก โดยพจารณาจากขนาดของตลาดและความสามารถเชงเทคโนโลยและหวงโซอปาทานภายในประเทศ ประกอบกบการศกษาผลส าเรจและความลมเหลวของมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณทใชในระบบผลตพลงงานทดแทนทผานมาเพอเพมระดบความเขมขนในการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานพลงงานทดแทนภายในประเทศรองรบการขยายตลาดการตดตงใชงานภายในประเทศและตลาดอาเซยนหลงเขาส AEC

4. ทบทวนขอก าหนดการลงทนส าหรบโครงการผลตไฟฟาพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกโดย

เปนการศกษาความเปนไปไดในเชงธรกจและแนวทางทจะท าใหภาคเอกชนสามารถเขามามสวนรวมในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าของไทยใหมากขนเพอพฒนาความเชยวชาญและความพรอมของผประกอบการอยางยงยน

54


2.7 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย


รปท 2.19แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตยในกลมประเทศ ASEAN






TH

BN

MM

ID

LA KH

MY

PH

VN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ


ASEAN

55


ตารางท 2.13วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย


จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตยทโดดเดนไมเปนรองใครในภมภาคอาเซยน โดยประสบความส าเรจในการสงเสรมการใชงานภายในประเทศมาอยางตอเนองโดยมการใหราคารบซอสวนเพมส าหรบการผลตไฟฟาดวยพลงงานแสงอาทตยท าใหเกดผประกอบการทมความเชยวชาญในการด าเนนธรกจเปนจ านวนมาก แมวายงคงตองพงพาอปกรณเทคโนโลยบางสวนจากตางประเทศ (เชน เซลลแสงอาทตย) แตกสามารถน ามาประยกตใชไดอยางเชยวชาญโดยหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวจะพบวาปจจบนประเทศไทยถอวาไดมการด าเนนธรกจพลงงานพลงงานแสงอาทตยจนถงระดบทคอนขางอมตวตามปจจยเกอหนนทมอยเนองจากการพฒนาโครงการพลงงานแสงอาทตยยงคงตองไดรบการอดหนนจากภาครฐเพอใหเกดความคมคาซงปจจบนพบวาปรมาณการรบซอไฟฟาทไดรบการสนบสนนจากภาครฐ (Adder) ตามแผน AEDP ไมเพยงพอตอความตองการของผประกอบการ จงควรทจะเรมวางบทบาทไปสผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการลงทนเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพออาศยปจจยเกอหนนจากประเทศในอาเซยนมาขยายศกยภาพการด าเนนธรกจของผประกอบการไทย


โอกาสของผประกอบการไทยทโดดเดนคอออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยทงการผลตไฟฟาและผลตความรอน รวมถงมความเปนไปไดทไทยจะผลตวสดอปกรณประกอบระบบเพอสงออกไปยงตลาดอาเซยนอกดวย โดยเมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวาประเทศทมความเหมาะสมในการเขาไปท าธรกจดานแสงอาทตย ไดแกประเทศ อนโดนเซย เมยนมาร กมพชา ลาว เวยดนาม และบรไน โดยเฉพาะการสงออกระบบ Solar แบบ Off Grid ไปยงประเทศเพอนบานอยางประเทศกมพชา ลาว และเมยนมารเพอแกปญหาการขาดแคลนพลงงานในพนทหางไกล ซงตองการเทคโนโลยทตดตงสะดวกและไมยงยากในการดแลรกษาระบบนอกจากนนการยงมโอกาสในการสงออกระบบการผลตน ารอนจากแสงอาทตยหรอระบบแสงอาทตยอบแหงเพอแปรรปทางการเกษตร ซงนาจะตอบสนองตอความตองการของชมชนในพนทหางไกลในภมภาคอาเซยนได สวนตลาดทนาสนใจรองลงมาไดแก ประเทศอนโดนเซย เวยดนาม และบรไน ซงพบวามนโยบายสนบสนนธรกจพลงงานแสงอาทตยชดเจนและมความสามารถในการด าเนนธรกจในระดบทดอยแลว จงมโอกาสนอยทไทยจะเจาะเขาตลาดธรกจพลงงานแสงอาทตยในประเทศเหลานได นอกจากนนประเทศอนโดนเซย เวนยดนาม บรไน มระยะทางไกลจากไทย อาจสงผลถงตนทนการขนสงอกดวย


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเปนคแขงขนในธรกจพลงงานแสงอาทตยในอาเซยนคอ ประเทศสงคโปรและมาเลเซย เนองจากมประสบการณและความเชยวชาญในการประยกตใชพลงงานแสงอาทตยในระดบทไมนอยกวาไทยและยงมศกยภาพการลงทนสง โดยสงคโปรมจดเดนทเปนศนยกลางการคาขายวสดอปกรณดานพลงงานแสงอาทตยหลายชนด สวนประเทศมาเลเซยไดพฒนาธรกจประกอบเซลลแสงอาทตยไดภายในประเทศแลวเชนกน

56



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตยน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.20แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย


สงเสรมการผลตอปกรณ



สรางผผลตอปกรณประกอบระบบพลงงานแสงอาทตย

โครงการในประเทศคมคามากขนและพงพงการน าเขานอยลง

พฒนาความรความสามารถจากงานออกแบบและตดตงในตางประเทศ



ผน าการประยกตใชพลงงานแสงอาทตยใน ASEAN(ยกระดบการออกแบบ ตดตง และพงพงตนเองดานอปกรณพลงงานแสงอาทตย)

โอกาสในการสงออกอปกรณในระบบพลงงานแสงอาทตย


เลอกอดหนนผประกอบการไทย

57


โดยสรปประเดนทควรด าเนนการไดดงน

1.การเลอกอดหนนผประกอบการไทย เปนการด าเนนการเพอปกปองผประกอบการไทยส าหรบตลาดภายในประเทศเนองจากโครงการดานพลงงานแสงอาทตยมกจะได รบการอดหนนจากภาครฐในระดบสงเพอใหเกดความคมคา ซงปจจบนผประกอบการดานพลงงานแสงอาทตยในประเทศไทยนนมจ านวนคอนขางมากท าใหจ าเปนตองแยงชงสทธในการขอรบการสนบสนนอยแลว หากมการเปดเสรการลงทนภายใตกรอบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในอนาคตกมแนวโนมสงทจะมนกลงทนจากชาตอาเซยน เชน สงคโปรและมาเลเซย เขามารวมแยงชงสทธในการขอรบการสนบสนนดงกลาวดวย จงควรไดมการศกษาหาวธการในการทจะคดกรองการอดหนนใหผประกอบการไทยมความไดเปรยบอยบาง

2.การสงเสรมการผลตวสดอปกรณ ปจจบนไทยมผประกอบการเกยวกบพลงงานแสงอาทตย

เปนจ านวนมากแตมผผลตวสดอปกรณดานพลงงานแสงอาทตยอยไมมาก โดยสวนประกอบหลกยงมกจะพงพงการน าเขาจากจนเปนส าคญ ทงนเนองจากทผานมาแมจะไดมการสงเสรมใหมการผลตวสดอปกรณเพอใชประกอบระบบผลตพลงงานทดแทนอยางตอเนองแตตลาดในประเทศยงมขนาดเลกเกนไปท าใหไมมผสนใจลงทนผลตวสดอปกรณดงกลาวมากนก แตในอนาคตหากไทยมการขยายตวของการใชพลงงานแสงอาทตยภายในประเทศอยางตอเนอง ควบคไปกบการขยายตลาดไปยงประเทศเพอนบานในอาเซ ยน กมความเหมาะสมและเปนไปไดทจะสงเสรมใหมผผลตวสดอปกรณดงกลาวในประเทศไทยมากยงขน โดยอาจคดเลอกใหจ าเพาะเจาะจงส าหรบการสงเสรมในระดบทเขมขนกบวสดอปกรณบางชนดทประเมนวาไทยมความพรอมและมนยส าคญตอการลงทนในโครงการ

3.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย โดยเฉพาะกบกลมประเทศเปาหมายอยาง

กมพชา ลาว และเมยนมาร รวมถง เวยดนาม อนโดนเซย และบรไน โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจพลงงานแสงอาทตย แลวด าเนนกา รสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการประยกตใชพลงงานแสงอาทตยกอนทจะด าเนนการชกจงใหเกดมาตรการสงเสรมการใชพลงงานแสงอาทตยอยางเปนรปธรรมในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานการวสดอปกรณ โดยเฉพาะเซลลแสงอาทตยในอาเซยน ซงจะเปนการขยายตลาดการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยของผประกอบการไทย รวมถงโอกาสในการคาขายวสดอปกรณประกอบระบบทไทยสามารถผลตไดตามเปาประสงค

4.การสนบสนนการขยายธรกจไปยงอาเซยน ประกอบดวยการสนบสนนดานขอมล เชน การ

จดตงศนยขอมลการคาการลงทนดานพลงงานแสงอาทตยในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยทงในรปแบบการผลตไฟฟาและผลตความรอนในแตละประเทศและการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสทางการตลาดส าหรบการน าประสบการณและความเชยวชาญไปใชออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการพฒนาศกยภาพของผประกอบการจากประสบการณในตางประเทศตามเปาประสงค รวมถงอาจเกดการลงทนในโครงการผลตไฟฟาจากแสงอาทตยในตางประเทศซงแมวาจะไมไดตอบสนองตอเปาประสงคโดยตรงแตกถอเปนการใชโอกาสในการเขาส AEC ไดอยางคมคา

58



ตารางท2.14แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย




ผน าการประยกตใชพลงงานแสงอาทตย ในภมภาคอาเซยน

- ผน าการออกแบบและตดตงระบบผลตไฟฟาและความรอนจากแสงอาทตยในภมภาคอาเซยน

- พงพาตนเองดานการผลตและสงออกอปกรณดานพลงงานแสงอาทตยไปยงตลาดอาเซยน




- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสงเสรมการใชพลงงานแสงอาทตยในประเทศ

อาเซยน - ผลกดนมาตรฐานเกยวกบระบบผลตพลงงานแสงอาทตยของ

อาเซยน


PH,ID, VN, KH,LA, MM

- การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพพลงงานแสงอาทตยในประเทศอาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอธรกจพลงงานแสงอาทตยใน




TH - ขยายการประยกตใชพลงงานแสงอาทตยในประเทศอยางตอเนอง - ปรบปรงขอก าหนดการขออนญาตผลตพลงงานทดแทน

การพฒนาศกยภาพดานเทคนค TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย การพฒนาศกยภาพระบบสงจายไฟฟา (Smart Grid)


TH - สงเสรมการผลตวสดอปกรณส าหรบระบบพลงงานแสงอาทตย (เซลลแสงอาทตย,Inverter, Solar Collector)

ปกปองตลาดในประเทศ การเลอกอดหนนเฉพาะผประกอบการสญชาตไทย

TH - เพมเตมเงอนไขการใหคาไฟฟาสวนเพม (Adder, FIT) ส าหรบโครงการผลตไฟฟาดวยพลงงานแสงอาทตย


59




60



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตยของ

ผประกอบการไทยถอวาอยในระดบสงเมอเทยบกบประเทศสมาชกในกลมอาเซยน แตกมบางประเทศทมความสามารถในระดบใกลเคยงกบไทย (สงคโปรและมาเลเซย) จงควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรกควบค ไปกบการหาแนวทางปกปองตลาดภายในประเทศ

การประยกตใชพลงงานแสงอาทตยส าหรบตลาดภายในประเทศของไทยถอวามปจจยเกอหนนคอนขางดและประสบความส าเรจในระดบสง จงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะมาตรการสนบสนนของไทยทคอนขางมความชดเจนและจงใจ แมวาผประกอบการไทยจะมความเชยวชาญและประสบการณทไมเปนรองใครแตกยงคงมแนวโนมสงทจะมนกลงทนจากประเทศสมาชกอาเซยนเขามาแขงขนในตลาดผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญในประเทศไทย โดยเฉพาะเมอมการเปด AEC

การใชโอกาสในการเขาส AEC ทเหนไดชดเจนคอการขยายการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยทงในกลมผลตไฟฟาและผลตความรอน รวมถงการผลตวสดอปกรณดานพลงงานแสงอาทตยเพอจ าหนายใหกบประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะประเทศเพอนบานอยางกมพชา ลาว และเมยนมารซงมความใกลชดกบไทยและยงประสบปญหาขาดแคลนพลงงานในพนทหางไกล รวมถงอนโดนเซย เวยดนาม และบรไน ซงใหความสนใจกบการผลตไฟฟาและความรอนจากพลงงานแสงอาทตยคอนขางชดเจน

ภยคกคามทชดเจนส าหรบผประกอบธรกจพลงงานทดแทนดานพลงงานแสงอาทตยของไทยคอ สงคโปรและมาเลเซย เนองจากมความสามารถในการด าเนนธรกจดานพลงงานแสงอาทตยในระดบทไมนอยกวาไทย และความพรอมในดานการลงทน โดยสงคโปรเปนตวแทนจ าหนายวสดอปกรณดานพลงงานแสงอาทตยหลายชนด สวนมาเลเซยกเรมมการประกอบเซลลแสงอาทตยเองภายในประเทศแลว

61




ประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมงเนนการแลกเปลยนความรและประสบการณกบหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร)รวมถงอนโดนเซยและบรไน โดยพยายามแสดงใหเหนถงประโยชนของการประยกตใชพลงงานจากแสงอาทตยทประเทศไทยไดรบทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2.ทบทวนมาตรการอดหนนการผลตไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยขนาดใหญ โดยเปนการศกษาหาแนวทางหรอวธการทเหมาะสมในการทจะก าหนดหลกเกณฑการใหการอดหนนการลงทนผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยขนาดใหญเพอผประกอบการไทยมความไดเปรยบนกลงทนจากประเทศสมาชกอาเซยน ทงนเนองจากมแนวโนมสงทจะมนกลงทนจากชาตอาเซยน เชน สงคโปรและมาเลเซย จะใหความสนใจเขามาลงทนโครงการลกษณะดงกลาวในประเทศไทย ซงโครงการดานพลงงานแสงอาทตยมกจะไดรบการอดหนนจากภาครฐในระดบสงและมปรมาณทจ ากด

3.ทบทวนมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณประกอบระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตย

โดยท าการศกษาเพอจดล าดบความส าคญของวสดอปกรณการผลตพลงงานจากแสงอาทตยทควรด าเนนการสงเสรมใหมการผลตขนในประเทศไทยทงเทคโนโลยการผลตไฟฟาและความรอน โดยพจารณาจากขนาดของตลาดและความสามารถเชงเทคโนโลยและหวงโซอปาทานภายในประเทศ ประกอบกบการศกษาผลส าเรจและความลมเหลวของมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณทใชในระบบผลตพลงงานทดแทนทผานมาเพอเพมระดบความเขมขนในการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานพลงงานทดแทนภายในประเทศรองรบการขยายตลาดการตดตงใชงานภายในประเทศและตลาดอาเซยนหลงเขาส AEC


อาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจพลงงานแสงอาทตยควรใหความสนใจกบ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร)รวมถงอนโดนเซยและบรไนทงนการด าเนนงานอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตยในอาเซยน

62


2.8 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม


รปท 2.22แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลมในกลมประเทศ ASEAN






VN

MM

BN

ID

LA KH

PH

SG

MY TH

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ


ASEAN

63


ตารางท 2.15วเคราะหผลการศกษาธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม


จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลมในระดบปานกลางในอาเซยน จากปจจยเกอหนนไมไดอยในระดบทดนกโดยไทยมศกยภาพแรงลมในระดบคอนขางต า โดยมความเรวลมเฉลยประมาณ 5.5 กโลเมตรตอชวโมง นอกจากนนประเทศไทยยงคงอยในชวงการเรมพฒนาการประยกตใชเทคโนโลยพลงงานลมอยางจรงจง โดยแมวามแผนการลงทนในโครงการผลตไฟฟาจากพลงงานลมขนาดใหญหลายโครงการแตปรากฏวาก าลงการผลตตดตงในปจจบนมเพยง 258.6 MW เนองจากโครงการขนาดใหญยงอยในระหวางการวางแผนหรอระหวางการกอสรางโดยยงไมไดจายไฟเขาระบบ นอกจากนนโครงการสวนใหญยงตองพงพงเทคโนโลยและบคลากรจากตางประเทศ (อเมรกา ยโรป และจน) ตงแตการส ารวจวเคราะหโครงการ การออกแบบและตดตงอปกรณ ไปจนถงการควบคมการใชงานและการบ ารงรกษา ซงไทยยงคงตองพฒนาศกยภาพบคลากรใหสามารถรองรบธรกจพลงงานลมอกดวย ซงหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวจะพบวาปจจบนประเทศไทยยงมความสามารถในการด าเนนธรกจต ากวาปจจยเกอหนนภายในประเทศอยบาง จงมแนวโนมทจะเปนผเปดรบการลงทนในธรกจพลงงานลมจากตางประเทศ (Passive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยเปดรบนกลงทนทงในโครงการขนาดใหญและชกจงผประกอบการอปกรณกงหนลมส าหรบระบบขนาดเลก


โอกาสของผประกอบการไทยเมอพจารณาจากศกยภาพการท าธรกจพลงงานลมในชวงปจจบนนคอการออกแบบ ตดตง และจ าหนายอปกรณประกอบระบบพลงงานลมขนาดเลกเทานน ซงมบคลากรทมความเชยวชาญและมผประกอบการทมประสบการณดานน โดยเมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวามประเทศทมความเหมาะสมตอการลงทนธรกจพลงงานลมไดแกประเทศเวยดนาม และเมยนมาร เนองจากมลกษณะภมประเทศทมชายฝงเปดเปนระยะทางยาว ประกอบกบผลการศกษาเบองตนเกยวกบคาความเรวลมเฉลยจงมแนวโนมททง 2 ประเทศมศกยภาพพลงงานลมเหมาะสมตอการลงทนมากกวาไทย โดยเฉพาะเมยนมารประเทศเพอนบานทมท าเลทตงอยตดกนจงเปนโอกาสส าหรบนกลงทนไทย เนองจากเมยนมารยงไมมนโยบายพฒนาเทคโนโลยดานพลงงานลมมากเมอเปรยบเทยบกบประเทศเวยดนามและยงมความตองการใชไฟฟาในพนทหางไกลจากระบบสายสงจายไฟฟา นอกจากนประเทศกมพชาและลาวซงแมศกยภาพดานพลงงานลมรองจากประเทศเมยนมารกอาจพจารณาเปนโอกาสส าหรบนกลงทนไทยได เนองจากมควมตองการระบบผลตไฟฟาแบบ Off-Grid เชนกน


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเปนคแขงขนในธรกจดานพลงงานลมขนาดเลกในอาเซยนไดแกประเทศ ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม โดยประเทศฟลปปนสมการพฒนาธรกจพลงงานลมจนมประสบการณสามารถประยกตใชเทคโนโลยพลงงานลมไดอยางมประสทธภาพโดยสภาพภมประเทศเปนหมเกาะทมศกยภาพลมสงเปนปจจยเกอหนนทงราคาพลงงานทสงยงเปนปจจยเกอหนนใหธรกจพลงงานลมเตบโตได สวนประเทศสงคโปรนนมความพรอมในฐานะศนยกลางการคาขายอปกรณพลงงนลม สวนประเทศมาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนามนนมการพฒนาเทคโนโลยพลงงานลมขนาดเลกในภมภาคทเหมาะสมกบศกยภาพพลงงานลมในระดบใกลเคยงกบไทย

64



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลมน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.23แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม


สงเสรมการผลตอปกรณ


สรางผผลตวสดและอปกรณประกอบระบบผลตไฟฟาจากพลงงานลม

โครงการในประเทศมความคมคามากขนและพงพงการน าเขานอยลง



แลกเปลยนเรยนรและมสวนรวมในตลาดอปกรณผลตไฟฟาจากพลงงานลมขนาดเลกใน ASEAN(ยกระดบการออกแบบ ตดตง และผลตอปกรณดานพลงงานลมขนาดเลก)

โอกาสในการสงออกอปกรณดานพลงงานลมขนาดเลก

65



1.การสงเสรมการผลตวสดอปกรณ ปจจบนไทยมผประกอบการเกยวกบพลงงานลมอยไมมากโดยเฉพาะผผลตวสดอปกรณซงสวนประกอบหลกมกยงตองพงพงการน าเขาเปนส าคญ ทงนเนองจากทผานมาแมจะไดมการสงเสรมใหมการผลตวสดอปกรณเพอใชประกอบระบบผลตพลงงานทดแทนอยางตอเนองแตตลาดในประเทศยงมขนาดเลกเกนไปท าใหไมมผสนใจลงทนผลตวสดอปกรณดงกลาวมากนก แตในอนาคตหากไทยมการขยายตวของการใชพลงงานลมภายในประเทศอยางตอเนอง ควบคไปกบการขยายตลาดไปยงประเทศเพอนบานในอาเซยน กมความเหมาะสมและเปนไปไดทจะสงเสรมใหมผ ผลตวสดอปกรณดงกลาวในประเทศไทยมากยงขน โดยอาจคดเลอกใหจ าเพาะเจาะจงส าหรบการสงเสรมในระดบทเขมขนกบวสดอปกรณบางชนดทประเมนวาไทยมความพรอมและมนยส าคญตอการลงทนในโครงการ

2.การกระชบความสมพนธ โดยเฉพาะกบกลมประเทศเปาหมายไดแก เมยนมาร ลาว กมพชา

และเวยดนาม โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจพลงงานลม แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการประยกตใชพลงงานลมขนาดเลกเพอการผลตไฟฟาในพนทหางไกลจากระบบสงจาย ซงจะเปนการเปดโอกาสการลงทนส าหรบระบบผลตไฟฟาจากพลงงานลมขนาดใหญ ควบคไปกบขยายตลาดการใหบรการออกแบบ ตดตงและคาขายอปกรณส าหรบระบบผลตไฟฟาจากพลงงานลมขนาดเลกของผประกอบการเพอพฒนาผประกอบการไทยไดตามเปาประสงค

66



ตารางท1.16แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม เปาประสงค

หลก เปาหมาย



แลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในภมภาคอาเซยน

- แลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในประเทศรวมกบประเทศในภมภาคอาเซยน

- มสวนรวมในตลาดอปกรณผลตไฟฟาจากพลงงานลมขนาดเลกในภมภาคอาเซยน



PH, ID, SG, MY, VN, BN

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ



TH - ขยายการประยกตใชพลงงานลมในประเทศอยางตอเนอง

- ปรบปรงขอก าหนดการขออนญาตผลตพลงงานทดแทน

- พฒนาบคลากรดานพลงงานลม การพฒนาศกยภาพดานเทคนค

TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย การพฒนาศกยภาพระบบสงจายไฟฟา (Smart

Grid) การพฒนาศกยภาพดานการใชงานและ

บ ารงรกษา (O&M) โดยเฉพาะการวางแผนบ ารงรกษาเชงปองกน (PM)


TH - สงเสรมการผลตวสดอปกรณส าหรบระบบพลงงานลม (Generator ขนาดเลก, กงหนลม, เครองมอตดตง)


67




68



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลมของ

ผประกอบการไทยไมไดอยในระดบสงหรอโดดเดนกวาประเทศสมาชกในกลมอาเซยนเลย โดยเฉพาะส าหรบระบบขนาดใหญ ดงนน จงควรวางเปาหมายทจะเปดรบการแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาพลงงานลมรวมไปกบประเทศสมาชกอาเซยน และการมสวนรวมในตลาดกงหนลมขนาดเลกในอาเซยนไดบาง

การประยกตใชพลงงานลมในประเทศไทยนน ถอวามปจจยเกอหนนอยในระดบปานกลางเทานนเมอเทยบกบประเทศสมาชกในอาเซยน ทงนเนองจากอปสรรคจากความจ ากดของศกยภาพแรงลม การใชงานพนท บคลากรในการดแลบ ารงรกษาระบบ อยางไรกดไทยถอวามโครงสรางพนฐานและมาตรการสงเสรมทคอนขางด ประกอบกบผประกอบการไทยกยงไมมความเชยวชาญในเชงธรกจเกยวกบพลงงานลมมากนกเนองจากตองพงพงทงเทคโนโลยและบคลากรจากอารยะประเทศเปนส าคญ จงเปนไปไดทจะมผประกอบการจากประเทศสมาชกอาเซยนเขามาแขงขนลงทนดานการผลตไฟฟาจากพลงงานลมในประเทศไทย

การใชโอกาสเชงธรกจในการเขาส AEC คอการออกแบบ ตดตง และคาขายอปกรณประกอบระบบพลงงานลมขนาดเลกในกลมประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร) โดยเฉพาะเมยนมารซงเปนประเทศเพอนบานทคาดวาจะมศกยภาพดานพลงงานลมในระดบสงกวาไทยและยงไมมการพฒนาเทคโนโลยดานพลงงานลมของตนเอง ประกอบกบยงมประชาชนในพนทหางไกลจากระบบสงจายไฟฟาอยเปนจ านวนมาก

ภยคกคามส าหรบผประกอบธรกจพลงงานทดแทนดานพลงงานลมของไทยจากประเทศสมาชกอาเซยนนนไมชดเจนนกแตทมความเปนไปไดคอประเทศ ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม โดยประเทศฟลปปนสถอเปนประเทศทมประสบการณในการประยกตใชพลงงานลมสงประเทศสงคโปรมความพรอมในฐานะตวแทนจ าหนายอปกรณพลงงานจากอารยะประเทศ สวนประเทศมาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนามนนมการพฒนาเทคโนโลยพลงงานลมขนาดเลกของตนเอง

69



จากการศกษาของโครงการสรปสงทสมควรด าเนนการตามล าดบดงตอไปน 1.จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอทศนศกษาดงานรวมกบประเทศ

ในสมาชกอาเซยน โดยมกลมเปาหมายคอหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยนในวงกวาง ไมวาจะเปนกลมประเทศทใหความส าคญกบพลงงานลมอยาง ฟลปปนส สงคโปร มา เลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม รวมถงประเทศเพอนบานทเปนโอกาสเชงธรกจส าหรบผประกอบการไทยอยางกมพชา ลาว และเมยนมาร ทงน เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และพฒนาความรความสามารถของผประกอบการไทยควบคไปกบการรกษาโอกาสของผประกอบการไทยส าหรบการขยายธรกจพลงงานลมไปในอาเซยน

2.ทบทวนมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณประกอบระบบผลตไฟฟาจากพลงงานลม โดย

ท าการศกษาเพอจดล าดบความส าคญและหาแนวทางสงเสรมการผลตกงหนลม โดยเฉพาะในสวนของมอเตอรส าหรบกงหนลมขนาดเลก โดยพจารณาจากขนาดของตลาดและความสามารถเชงเทคโนโลยและหวงโซอปาทานภายในประเทศ ประกอบกบการศกษาผลส าเรจและความลมเหลวของมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณทใชในระบบผลตพลงงานทดแทนทผานมาเพอเพมระดบความเขมขนในการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานพลงงานทดแทนภายในประเทศรองรบการขยายตลาดการตดตงใชงานภายในประเทศและตลาดอาเซยนหลงเขาส AEC

70


2.9 กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน


รปท 2.25แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานในกลมประเทศ ASEAN






TH

BN

MM

ID

LA KH

MY

PH

VN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ


ASEAN

71


ตารางท 2.16วเคราะหผลการศกษาธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน


จากแผนภมแสดงใหเหนวาประเทศไทยมความสามารถในการผลตและคาขายวสดอปกรณอปกรณอนรกษพลงงานในระดบทใกลเคยงกบประเทศอนโดนเซย เวยดนาม และมาเลเซย แตหากพจารณาเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวพบวาปจจบนประเทศไทยถอวามความสามารถในการด าเนนธรกจต ากวาปจจยเกอหนนภายในประเทศอยพอสมควร ซงหมายถงไทยมแนวโนมทกลายเปนผเปดรบการเขามาด าเนนธรกจจากตางชาต (Passive Player) โดยจะเปนผน าเขาวสดอปกรณอนรกษพลงงานเพอเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนนเอง ทงนเนองจากประเทศไทยขาดการสงเสรมธรกจวสดอปกรณประสทธภาพพลงงานสงอยางจรงจงและเปนรปธรรม แมวาประเทศไทยจะมการพฒนาอตสาหกรรมดานนมาอยางยาวนานเปนล าดบตนๆในอาเซยนโดยสนคาไทยมจดเดนในดานคณภาพและความคดสรางสรรค และประเทศไทยกมนโยบายการสงเสรมตลาดหรอสงเสรมการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานทประสบความส าเรจ เชน นโยบายรณรงคเครองใชไฟฟาเบอร 5 แตกลบไมมมาตรการสงเสรมสนบสนนผประกอบการภาคการผลตอยางเปนรปธรรมท าใหผผลตไมสามารถแขงขนกบตลาดในตางประเทศไดประกอบกบมาตรการยกเวนภาษน าเขาส าหรบวสดอปกรณอนรกษพลงงาน (รวมถงพลงงานทดแทน) ซงสงผลกระทบทางลบโดยตรงตอภาคการผลตวสดอปกรณเหลานและตนทนคาแรงงานของไทยทปรบสงขนอยางตอเนองท าใหผประกอบการสวนใหญเลอกทจะน าเขาวสดอปกรณจากตางประเทศมาจ าหนายแทนการผลตดวยตนเอง รวมถงผประกอบการทท าธรกจขามชาตกเรมยายฐานการผลตออกไปยงประเทศอนในอาเซยนทมตนทนต ากวา (อนโดนเซยและเวยดนาม) ท าใหสถานการณของผผลตวสดอปกรณประสทธภาพสงในประเทศไทยไมสามารถเตบโตและแขงขนไดในเวทอาเซยนได


เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวาตลาดส าหรบผประกอบการไทยทจะสงออกวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานทมความส าคญ ไดแก ประเทศสงคโปร ฟลปปนส บรไน กมพชา ลาว และเมยนมาร โดยในสวนของประเทศสงคโปรและฟลปปนสนนมมนโยบายสงเสรมการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานและไดรบการยอมรบจากผบรโภคเปนอยางดแตยงขาดความสามารถในการผลตในประเทศจงเปนโอกาสของไทยในการบกตลาดคาขายอปกรณประสทธภาพพลงงานสง สวนประเทศกมพชา ลาว และเมยนมาร แมวาจะเปนตลาดขนาดเลกทมก าลงซอไมมากแตกมความไดเปรยบตรงทมความสมพนธใกลชดและใหความเชอถอสนคาไทยอยแลวยงเปนเปาหมายทนาสนใจเพราะงายตอการบกเบกตลาด สวนตลาดทผประกอบการไทยจะแขงขนยากโดยเฉพาะตลาดทมขนาดใหญคอประเทศอนโดนเซย และเวยดนาม เนองจากทง 2 ประเทศไดด าเนนนโยบายทจะเปนฐานการผลตวสดอปกรณประสทธภาพพลงงานสงโดยมขอไดเปรยบคอ มตนทนการผลตต ากวาประเทศไทย


ประเทศทมความเปนไปไดทจะเปนคแขงขนในการผลตธรกจวสดอปกรณอนรกษพลงงานในอาเซยนไดแกประเทศอนโดนเซยและเวยดนาม เนองจากมแนวทางการพฒนาไปสประเทศฐานการผลตเชงอตสาหกรรมโดยมแหลงผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงานทมตนทนคาแรงงานต ากวาไทยหลายประเภท เชน เครองปรบอากาศและหลอดไฟฟาประสทธภาพสง จงเปนโอกาสทดทจะสามารถแขงขนในตลาดอาเซยนโดยเฉพาะเมอเรมมการใชขอตกลงเคลอนยายสนคาเสรจากแหลงผลตภายในอาเซยน

72



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 2.26แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน


ปกปองตลาดภายในประเทศ

สงเสรมผผลตภายในประเทศ

สนบสนนการสงออกไปยงประเทศ ASEAN


ลดการไหลเขาของสนคาดอยคณภาพ

ลดความไดเปรยบของสนคาน าเขา

วสดอปกรณทผลตในไทยสามารถแขงขนในตลาดภายในประเทศ

สรางโอกาสในการเขาถงตลาด ASEAN

เปาหมายภายในประเทศ(แผน EE)

ผน าการคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานใน ASEAN(ลดการพงพงวสดอปกรณอนรกษพลงงานจากตางประเทศ)

วสดอปกรณทผลตในไทยสามารถแขงขนในตลาด ASEAN

73



1.การปกปองตลาดภายในประเทศ ไดแกการด าเนนการทงในรปแบบการบงคบใชมาตรฐานทมอย เชน มาตรฐานอตสาหกรรม (มอก.) และการงดเวนการใหสทธประโยชนในดานภาษน าเขาส าหรบวสดอปกรณทมผประกอบการผลตในประเทศอยอยางหนาแนนหรอเพยงพอ ไปจนถงการเลอกปรบระดบการใหการอดหนนวสดอปกรณอนรกษพลงงานประสทธภาพสง (HEPs) ทมฐานการผลตภายในประเทศเปนพเศษส าหรบโครงการสงเสรมสนบสนนของภาครฐ หรอโครงการทไดรบการอดหนนโดยภาครฐ เปนตน เพอใหตลาดภายในประเทศมการผนตวไปสตลาดวสดอปกรณประสทธภาพสงอยางทควรจะเปนตามเปาหมายของแผนอนรกษพลงงานโดยไมใหผผลตภายในประเทศถกท าลายโดยตวแทนจ าหนายสนคาจากตางประเทศ

2.การสงเสรมผผลตภายในประเทศ ปจจบนไทยมผประกอบการทมประสบการณและความพรอม

รองรบการผลตวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานอยเปนจ านวนมาก โดยท ผานมาแมวาจะไดมการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานอยางตอเนองแตกไมถอวาเปนรปธรรมนก (เปนการสงเสรมผาน BOI เหมอนอตสาหกรรมหลายประเภท) ประกอบกบตลาดในประเทศมความเสยเปรยบตวแทนจ าหนายซงน าเขาสนคาจากตางประเทศโดยเฉพาะประเทศจนเนองจากไมสามารถแขงขนในดานราคาไดท าใหไมมผสนใจลงทนผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงานมากนก แตในอนาคตหากไทยมการปกปองตลาดภายในประเทศ ควบคไปกบการขยายตลาดไปยงประเทศเพอนบานในอาเซยน กมความเหมาะสมและเปนไปไดทจะสงเสรมใหมผผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงานในประเทศไทยมากยงขน โดยอาจคดเลอกใหเฉพาะเจาะจงส าหรบการสงเสรมในระดบทเขมขนกบวสดอปกรณบางชนดทประเมนวาไทยมความพรอมและมความส าคญ

3.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย ซงควรกระท าในวงกวางกบทกประเทศใน

อาเซยน (ทกประเทศมโอกาสทจะเปนตลาดรองรบวสดอปกรณอนรกษพลงงานจากไทย) โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบการอนรกษพลงงาน แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการอนรกษพลงงานทจะด าเนนการชกจงใหเกดมาตรการสงเสรมการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานการสนคาวสดอปกรณอนรกษพลงงานในอาเซยน ซงจะเปนการขยายตลาดในตางประเทศเพอรองรบการผลตเพอสงออกไดตามเปาประสงค

4.การสนบสนนการสงออกไปยงประเทศอาเซยน ประกอบดวยการสนบสนนดานขอมล เชน การ

จดตงศนยขอมลการคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานในแตละประเทศและดานการตรวจรบรองมาตรฐานเพอการสงออก รวมถงการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสทางการตลาดส าหรบการผลตเพอการสงออกในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการขยายศกยภาพการผลตของผประกอบการไดตามเปาประสงค

74



ตารางท 2.18 แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน



(วตถประสงคเชงกลยทธ) กลยทธ กลยทธ มาตรการ

ผน าในการผลตและคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานในอาเซยน

- ผน าการผลตและสงออกวสดอปกรณอนรกษพลงงานในอาเซยน




- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสนบสนนการอนรกษพลงงานในประเทศอาเซยน - ผลกดนมาตรฐานวสดอปกรณอนรกษพลงงานของอาเซยน

(กดกนสนคานอกอาเซยน)


SG,PH,ID, MY,VN, BN

- การศกษาตลาดอาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอการน าเขาวสดอปกรณอนรกษ

พลงงานในประเทศอาเซยน - การสนบสนนการตรวจรบรองมาตรฐานเพอการสงออก - การมสวนรวมดานการตลาดของภาครฐในอาเซยน



TH - สงเสรมตลาดวสดอปกรณอนรกษพลงงานอยางตอเนอง


TH - สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลย พฒนานวตกรรมสนคาดานการอนรกษพลงงาน สงเสรมวตกรรมทางการตลาด (Carbon Footprint, ISO,

etc.) การเพมศกยภาพการด าเนนธรกจในอาเซยน

TH - ใหสทธประโยชนส าหรบผประกอบการทผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงานในประเทศ โดยเฉพาะผผลตเพอสงออก

ปกปองตลาดในประเทศ การเลอกอดหนนเฉพาะผประกอบการสญชาตไทย

TH - ปรบปรงมาตรการสงเสรมตลาดใหมงเนนผผลตภายในประเทศ - บงคบใชมาตรฐานสนคาภายในประเทศ (มอก.) อยางเขมงวด

75



รปท 2.27 แผนทน าทางการเตรยมความพรอมและสงเสรมผประกอบการในการเขาส AEC

2557 2558 2559 2560 2561

รวมเปนพนธมตรในอาเซยน- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ- แลกเปลยนเรยนรกระชบความสมพนธ

-ศกษาตลาดอาเซยน-ปกปองตลาดในประเทศ-สงเสรมการผลตในประเทศ-สงเสรมตลาดในประเทศ

รวมเปนพนธมตรในอาเซยน- แลกเปลยนเรยนรกระชบความสมพนธ- ผลกดนนโยบายสงเสรมการอนรกษพลงงานในประเทศอาเซยน- ผลกดนมาตรฐานวสดอปกรณอนรกษพลงงาน (กดกนสนคานอกอาเซยน)

-สงเสรมตลาดตางประเทศ-สนบสนนดานมาตรฐาน-ปกปองตลาดในประเทศ-สงเสรมการผลตในประเทศ-ตดตามตลาดอาเซยน-สงเสรมตลาดในประเทศ


-ศกษาตลาดอาเซยน-ปกปองตลาดในประเทศ-สงเสรมการผลตในประเทศ-สงเสรมตลาดในประเทศ


ผน าดานการผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงานในอาเซยน

ผน าตลาด(การประยกตใช )

ในประเทศ

ลดความเสยเปรยบของผผลตในประเทศ

สรางความไดเปรยบของผผลตในประเทศ

ขยายตลาดในอาเซยน

76



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจคาขายวสด อปกรณอนรกษพลงงานของ

ผประกอบการไทยอยในระดบใกลเคยงกบมาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม ซงถอวาอยในระดบสงเมอเทยบกบประเทศสมาชกในกลมอาเซยนจงยงถอวามศกยภาพเพยงพอทจะวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก

การคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานส าหรบตลาดภายในประเทศของไทยถอวามปจจยเกอหนนทคอนขางดและประสบความส าเรจในระดบสง จงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะมาตรการสนบสนนของไทยทคอนขางมความชดเจนและจงใจ แมวาผประกอบการไทยจะมความสามารถในการผลตและคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานในระดบสงแตกยงคงมแนวโนมสงทจะมสนคาและผประกอบการจากประเทศสมาชกอาเซยนเขามาแขงขนในตลาดวสดอปกรณอนรกษพลงงานในประเทศไทย โดยเฉพาะเมอมการเปด AEC

การใชโอกาสในการเขาส AEC ทเหนไดชดเจนคอการสงออกวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานไปยงประเทศสงคโปรและฟลปปนส ซงมการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานเปนปกตและยงขาดความสามารถในการผลต รวมถงกมพชา ลาว และเมยนมาร ซงแมวาจะเปนตลาดขนาดเลกแตกเปนตลาดทใกลชดและใหความเชอถอตอสนคาไทย สวนตลาดทมขนาดใหญในอาเซยนแตอาจเขาแขงขนไดยากคอ อนโดนเซยและเวยดนาม เนองจากเรมผนตวไปเปนฐานการผลตวสดอปกรณในตนทนทต ากวาไทย รวมถงสงโปรทเปนตวแทนจ าหนายวสดอปกรณจากอารยะประเทศ

ภยคกคามของผประกอบการคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานไทยคอสนคาทผลตจาก อนโดนเซยและเวยดนาม เนองจากไดมการพฒนาเปนฐานการผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงานหลายประเภท เชน เครองปรบอากาศและหลอดไฟฟาประสทธภาพสง โดยมตนทนทต ากวาไทย

77




ประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมงเนนการแลกเปลยนความรและประสบการณกบหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร)รวมถงอนโดนเซยและสงคโปร โดยพยายามแสดงใหเหนถงประโยชนของการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานทประเทศไทยไดรบทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2.ทบทวนมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณอนรกษพลงงาน โดยท าการศกษาเพอ

จดล าดบและคดเลอกชนดของวสดอปกรณอนรกษพลงงานทมความส าคญและมเหมาะสมกบผผลตในประเทศ โดยพจารณาจากขนาดของตลาดและความสามารถเชงเทคโนโลยและหวงโซอปาทานภายในประเทศ ประกอบกบการศกษาผลส าเรจและความลมเหลวของมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานทผานมา เพอเพมระดบความเขมขนในการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานภายในประเทศรองรบการขยายตวของตลาดภายในประเทศและตลาดอาเซยนหลงเขาส AEC

3.ทบทวนมาตรการสงเสรมการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานภายในประเทศ โดยเปน

การศกษาหาแนวทางหรอวธการทเหมาะสมในการทจะก าหนดหลกเกณฑมาตรการสงเสรมวสดอปกรณอนรกษพลงงานใหเออประโยชนตอผผลตภายในประเทศมากขน โดยเฉพาะส าหรบวสดอปกรณทไดรบการประเมนวามความส าคญในระดบสง ทงน เนองจากทผานมาผผลตภายในประเทศมกไมคอยไดประโยชนจากมาตรการสงเสรมวสดอปกรณอนรกษพลงงานมากนก ผลประโยชนสวนใหญมกตกเปนของผน าเขาวสดอปกรณอนรกษพลงงานจากตางประเทศท าใหผประกอบการไทยเตบโตไดชา ท าใหเมอเขาส AEC มแนวโนมสงทจะมสนคาจากชาตอาเซยน เชน เวยดนามและอนโดนเซย เขามาแยงชงตลาดวสดอปกรณอนรกษพลงงานของไทยในสดสวนทสงขนกลายเปนตองน าเขาวสดอปกรณเพอแลกกบการลดการน าเขาพลงงานทงทวสดอปกรณหลายชนดผประกอบการไทยมความสามารถในการผลตขนในประเทศไดเชนกน

4.ก าหนดมาตรฐานวสดอปกรณอนรกษพลงงานระหวางประเทศ โดยเปนผน าในการ

ประสานงาน เพอก าหนดมาตรฐานประสทธภาพพลงงานของวสดอปกรณอนรกษพลงงานทมศกยภาพทางการตลาดสงในกลมประเทศอาเซยน (ฉลากอาเซยน) เพอสรางความไดเปรยบของผประกอบการไทยในตลาดอาเซยนและปกปองตลาดอาเซยนจากคแขงภายนอกอาเซยน

78


5.จดตงศนยสนบสนนการประกอบธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานควรใหความสนใจกบประเทศสงคโปร อนโดนเซย และกลมประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร)ทงนการด าเนนงานอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงานในอาเซยน

79


2.10 กลมธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน


รปท 1.28แผนภมศกยภาพการด าเนนธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานในกลมประเทศ ASEAN






TH

BNMM

ID

LA KH

MY

PH

VN

SG

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5

ความ

สามา

รถใน

การด

าเนน

ธรกจ


ESCO) ASEAN

80


ตารางท 1.19วเคราะหผลการศกษาธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน


จากแผนภมแสดงใหเหนวาไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจการใหบรการดานการอนรกษพลงงานในระดบสงทสดประเทศหนงในอาเซยน เนองจากไดสงสมประสบการณและความเชยวชาญจากธรกจบรการดานการสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศมากวา 20 ป โดยมธรกจใหบรการหลายประเภท เกดขนมารองรบมาตรการดานอนรกษพลงงาน โดยเฉพาะมาตรการบงคบจากการบงคบใช พรบ.สงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 โดยมผประกอบการทด าเนนธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานหลากหลายรปแบบทงในดานการจดการ การใหค าปรกษา การออกแบบ ไปจนถงการตรวจสอบและรบรองผลอยางครบวงจร โดยหากพจารณาเปรยบเทยบกบปจจยเกอหนนภายในประเทศแลวพบวาปจจบนประเทศไทยถอวาไดมการด าเนนธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานจนถงจดอมตว จงสามารถก าหนดบทบาทไปสผด าเนนธรกจในเชงรก (Proactive Player) ในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพออาศยปจจยเกอหนนจากประเทศในอาเซยนมาเพมศกยภาพการด าเนนธรกจของผประกอบการไทย


เมอพจารณาในกลมประเทศอาเซยนพบวามประเทศทมความเหมาะสมในการลงทนในธรกจใหบรการดานอนรกษพลงงานคอประเทศ อนโดนเซย และเวยดนาม เนองจากมอตราการเตบโตของภาคธรกจและอตสาหกรรมในระดบสง จงมแนวโนมทจะใหความส าคญกบการอนรกษพลงงานในภาคสวนทมการใชพลงงานเหลานมากขน โดยเฉพาะกรณการลงทนท าธรกจของบรษทตางชาต ซงสวนมากจะใหความส าคญกบการบรหารจดการพลงงานตามมาตรฐานสากล ตองการเพมประสทธภาพการใชพลงงานในธรกจตนเองใหมากทสด เพอแสดงถงความรบผดชอบตอสงคม (CSR) และเกดภาพลกษณทดตอสนคาผประกอบการแตพบวาใหบรการดานการอนรกษพลงงานในทง 2 ประเทศยงไมเปนการเขมแขงเมอเทยบกบไทย จงถอเปนเปนโอกาสของผประกอบธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานของไทยทจะขยายตลาดไปทอนโดนเซยและเวยดนาม นอกจากนประเทศสงคโปรซงมความเชยวชาญและมประสบการณดานการอนรกษพลงงานสงเทยบเทาไทยแตมอตราคาตอบแทนสงกวาผประกอบการไทยมาก ท าใหไทยสามารถใชโอกาสนในการแขงขนดานราคาไดเชนกน สวนบรไนและกมพชา นบเปนตลาดทมความนาสนใจแตมความนาสนใจรองลงมา เนองจากเปนตลาดทมขนาดเลกมากเมอเทยบกบ ประเทศอนโดนเซย เวยดนาม และสงคโปร


ประเทศทมความเปนไปไดทเปนคแขงขนในการประกอบธรกจการใหบรการดานการอนรกษพลงงานอยางชดเจนคอประเทศฟลปปนส เนองจากมความเชยวชาญในธรกจดานการอนรกษพลงงานในระดบเทยบเทาประเทศไทยและมอตราคาแรงงานใกลคยงและไมสงกวาประเทศไทย แตมความไดเปรยบทแรงงานฟลปปนสมภาษาองกฤษ ซงมความจ าเปนส าหรบธรกจใหบรการดานอนรกษพลงงานประกอบกบชาวฟลปปนสนยมแสวงหาโอกาสการท างานในตางประเทศเพอยกระดบรายไดอยแลว จงอาจเปนคแขงทนาจบตา คแขงของไทยในล าดบรองลงมาคอประเทศมาเลเซยซงกมประสบการณและความเชยวชาญเชนกน แตนโยบายของประเทศทไมคอยใหความส าคญกบการสงออกบรการดานการอนรกษพลงงานมากนก ท าใหบคลากรยงคงท าธรกจในประเทศมากกวา สวนสงคโปรนนแมวาจะมความเชยวชาญของธรกจดงกลาว แตอตราคาแรงทสงกวาประเทศอนอยางกาวกระโดด จงยากทจะเปนคแขงในธรกจใหบรการดานอนรกษพลงงานกบไทย ตรงกนขามประเทศเวยดนาม ซงแมวาจะมอตราคาแรงต าและมจ านวนบคลากรในวชาชพทเกยวของ เชน วศวกรอยเปนจ านวนมาก แตพบวาบคลากรสวนใหญยงขาดประสบการณและความเชยวชาญในการท าธรกจอนรกษพลงงาน

81



จากการศกษาวสยทศนและเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยรวมกบการวเคราะหดวยเครองมอทางยทธศาสตรไดแก S.W.O.T AnalysisTOWSAnalysis และ Gap Analysis ท าใหสามารถก าหนดสงทสมควรด าเนนการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบการในธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานน าไปสวสยทศนคอการใชโอกาสและลดภยคกคามตอภาคธรกจทเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ควบคไปกบการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและสงเสรมการอนรกษพลงงานภายในประเทศไดดงน

รปท 1.29แผนทยทธศาสตรส าหรบกลมธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน


มาตรฐานวชาชพดานพลงงาน

ปรบปรงกระบวนการถายทอดความร

สนบสนนการใหบรการใน ASEAN


สรางความตองการบคลากรส าหรบทปรกษา

สรางความตองการบคลากรส าหรบโรงงาน/อาคาร

การพฒนาบคลากรดานพลงงานอยางตอเนองและยงยน

พฒนากระบวนการถายทอดททนสมยและเปนสากล

การพฒนาความรความสามารถจาก ประสบการณในตางประเทศ

เปาหมายภายในประเทศ(แผน EE)

ผน าการใหบรการดานอนรกษพลงงานใน ASEAN(ยกระดบความสามารถของบคลากรดานพลงงาน)



82


โดยสรปประเดนทสมควรด าเนนการไดดงน 1.การปรบปรงกระบวนการถายทอดความร โดยปรบเปลยนรแบบกระบวนการถายทอดและ

วดผลความรดานการอนรกษพลงงานเพอสรางผเชยวชาญหรอผประกอบวชาชพดานพลงงานใหมใหมความทนสมยและเปนสากลมากขน รวมถงผนวกรวมองคความรทจ าเปนส าหรบการใหบรการดานการอนรกษพลงงานในตางประเทศ เชน ขอกฎหมาย ระเบยบวธการ คานยมสงคม ของประเทศเปาหมายเขาเปนสวนหนงในการพฒนาผเชยวชาญ เพอเสรมประสทธภาพในการพฒนาผเชยวชาญรบรองโอกาสในการใหบรการดานการอนรกษพลงงานในอาเซยน

2.การก าหนดมาตรฐานวชาชพดานพลงงาน โดยการจดวางต าแหนงและใหการรบรองผ

ประกอบวชาชพในสาขาอนรกษพลงงานทงส าหรบตลาดในประเทศและบรณาการไปยงตลาดนานาชาต เพอเปนการยนยนถงระดบความรความเชยวชาญในการใหบรการดานการอนรกษพลงงานของผประกอบการอนจะชวยสรางความนาเชอถอแกกลมเปาหมายทตองการเลอกใชบรการดานการอนรกษพลงงาน และสรางความจงใจใหกบบคลากรทมอยหรอตองการจะเขามาสธรกจการใหบรการดานการอนรกษพลงงานใหพฒนาศกยภาพของตนเองเพอเลอนต าแหนงตามมาตราฐานวชาชพทไดจดวางไว เปนการกระตนใหเกดการยกระดบความสามารถของบคลากรดานการอนรกษพลงงานอยางยงยนควบคไปกบการสรางความสะดวกในการเขาถงโอกาสในตลาดอาเซยนหลงจากทมาตรฐานวชาชพดงกลาวไดรบการยอมรบแลว

3.การกระชบความสมพนธและชกจงเชงนโยบาย โดยเฉพาะกบกลมประเทศเปาหมายไดแก

อนโดนเซย เวยดนาม สงคโปร บรไน และกมพชา และอาจรวมถงคแขงอยางฟลปปนส และมาเลเซย โดยเรมจากการสรางเครอขายผมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนทมสวนเกยวของกบธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน แลวด าเนนการสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพอกระชบความสมพนธและทศนคตอนดทตรงกนถงประโยชนของการด าเนนนโยบายดานการอนรกษพลงงานกอนทจะด าเนนการชกจงใหเกดแผนงานและมาตรการสงเสรมการอนรกษพลงงานอยางเปนรปธรรมในแตละประเทศ รวมถงมาตรฐานวชาชพดานการอนรกษพลงงานในอาเซยน ซงจะท าใหเกดการขยายตลาดการใหบรการดานการอนรกษในอาเซยน

4.การสนบสนนการใหบรการในอาเซยน ประกอบดวยการสนบสนนดานขอมล เชน การจดตง

ศนยขอมลดานการอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยนเพอรวบรวมขอมลศกยภาพและขอก าหนดกฎหมายเกยวกบการด าเนนธรกจดานการอนรกษพลงงานโดยเฉพาะในอาคารธรกจและโรงงานอตสาหกรรมในแตละประเทศและการเขามามสวนรวมกบภาคเอกชนในการบกเบกตลาดการใหบรการดานการอนรกษพลงงานในตางประเทศ ทงนเพอสรางความสนใจและความเชอมนใหกบผประกอบการไทยเกยวกบโอกาสทางการตลาดส าหรบการน าประสบการณและความเชยวชาญไปใหบรการดานการอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยน อนจะน าไปสการยกระดบศกยภาพของผประกอบการจากประสบการณในตางประเทศตามเปาประสงค

83



ตารางท2.20แผนยทธศาสตรการเตรยมส AEC ธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน




ผน าการใหบรการดานการอนรกษพลงงานในอาเซยน

- ผน าการใหบรการดานการจดการและการอนรกษพลงงาน (ESCO)

- ศนยกลางการฝกอบรมดานพลงงานของภมภาคอาเซยน



PH,MY, SG,VN, ID, BN, KH

- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ - แลกเปลยนเรยนรและกระชบความสมพนธ - ผลกดนนโยบายสนบสนนการอนรกษพลงงานในประเทศ

อาเซยน - ผลกดนมาตรฐานวชาชพดานพลงงานในอาเซยน


SG, VN, ID, BN, KH

- การศกษาตลาดอาเซยน ศกยภาพตลาดการอนรกษพลงงานในประเทศ

อาเซยน ขอกฎหมายทมผลกระทบตอการอนรกษพลงงานใน


สรางความคลองตวในการคาขายบรการดานการอนรกษพลงงานในอาเซยน


TH - ก าหนดมาตรฐานวชาชพดานการอนรกษพลงงานโดยบรณาการเขากบมาตรฐานสากล



TH - สงเสรมการอนรกษพลงงานอยางตอเนอง


TH - พฒนารปแบบการถายทอดความรใหทนสมย - พฒนาบคลากร (ผเชยวชาญ) ในการเขาสตลาดอาเซยน


84




2557 2558 2559 2560 2561

รวมเปนพนธมตรในอาเซยน- สรางและเชอมโยงเครอขายความรวมมอ- แลกเปลยนเรยนรกระชบความสมพนธ

-ศกษาตลาดอาเซยน-ก าหนดมาตรฐานวชาชพ-พฒนารปแบบการฝกอบรม-สงเสรมตลาดในประเทศ

รวมเปนพนธมตรในอาเซยน- แลกเปลยนเรยนรกระชบความสมพนธ- ผลกดนนโยบายสงเสรมการอนรกษพลงงานในประเทศอาเซยน- ผลกดนมาตรฐานวชาชพดานการอนรกษพลงงานในอาเซยน

-ฝกอบรมผประกอบการ-สงเสรมตลาดตางประเทศ-ตดตามตลาดอาเซยน-สงเสรมตลาดในประเทศ


-ศกษาตลาดอาเซยน-ก าหนดมาตรฐานวชาชพ-พฒนารปแบบการฝกอบรม-สงเสรมตลาดในประเทศ


ผน าการใหบรการดานการอนรกษ

พลงงานในอาเซยน

ผน าดานการอนรกษพลงงานใน

ประเทศ

พรอมส าหรบด าเนนการเชงรก

ขยายการใหบรการและการฝกอบรมไป

ยงอาเซยน

85



สรปผลการศกษา ระดบความสามารถในการด าเนนธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานของผประกอบการ

ไทยถอวาสงกวาทกประเทศในกลมอาเซยน และควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก

ส าหรบตลาดดานการอนรกษพลงงานภายในประเทศไทยถอวามปจจยเกอหนนคอนขางดและประสบความส าเรจในระดบสงจงเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะมาตรการสนบสนนของไทยทคอนขางมความชดเจนและจงใจ แตดวยความเชยวชาญและประสบการณของผประกอบการไทยทไมเปนรองใครในอาเซยนจงไมจ าเปนตองกงวลเกยวกบการถกรกตลาดภายในประเทศ

การใชโอกาสในการเขาส AEC ควรประกอบดวยการด าเนนการ 2 ดาน o ประการแรก คอ การขยายการใหบรการดานการอนรกษพลงงาน โดยมเปาหมายแรก

คอประเทศอนโดนเซยและเวยดนาม เนองจากมการเตบโตของอาคารธรกจและอตสาหกรรม โดยมกเปนการลงทนโดยผประกอบการจากอารยะประเทศ ถดมาคอประเทศสงคโปรซงมปจจยเกอหนนดานการอนรกษพลงงานในระดบใกลเคยงกบไทยแตมอตราคาตอบแทนทสงกวา รวมถงบรไนและกมพชาทมขนาดเลกแตกมความเปนไปไดในการด าเนนธรกจ

o ประการทสอง คอ การพฒนาตนเองใหเปนศนยกลางการพฒนาบคลากรดานการอนรกษพลงงานของอาเซยน โดยใชขอไดเปรยบจากท าเลทตง ความพรอมของโครงสรางพนฐาน และความเปนผน าดานวชาชพการอนรกษพลงงาน เปนปจจยเกอหนน

ภยคกคามของผประกอบธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานไทย คอผประกอบการจากประเทศฟลปปนส เนองจากมความเชยวชาญดานการอนรกษพลงงาน มอตราคาตอบแทนทไมสง และมทกษะภาษาสากลเปนอยางด รวมถงมาเลเซยและสงคโปรซงมความเชยวชาญเชนกนแตอตราคาตอบแทนสงกวา

86




ประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมงเนนการถายทอดความรและประสบการณใหกบภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะประเทศ กมพชา เวยดนาม สงคโปร อนโดนเซยและบรไน โดยแสดงใหเหนถงประโยชนของการอนรกษพลงงานทประเทศไทยไดรบทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบายตอไป

2.จดท ามาตรฐานวชาชพดานการอนรกษพลงงาน โดยเปนการก าหนดคณสมบตทเหมาะสม

พรอมทงกระบวนการใหการรบรองบคลากรผประกอบวชาชพเกยวกบการอนรกษพลงงานในประเทศไทย ซงพยายามใหมความสอดคลองกบมาตรฐานสากล เพอผลกดนใหเปนมาตรฐานบคลากรดานการอนรกษพลงงานของอาเซยน เพอกระตนใหเกดการพฒนาบคลากรดานการอนรกษพลงงานของไทยอยางยงยน ควบคไปกบการสรางความไดเปรยบของผประกอบการในการเขาถงโอกาสในตลาดอาเซยน

3.พฒนานวตกรรมการถายทอดความรดานการอนรกษพลงงาน โดยท าการศกษาออกแบบ

กระบวนการพฒนาบคลากรดานการอนรกษพลงงานใหมประสทธภาพมากยงขน เชน การอาศยกรณตวอยางทประสบความส าเรจในประเทศในการถายทอดเพอสรางความรสกสมผสไดจรงมความนาเชอถอ ประกอบกบการเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยและวธการถายทอดทมความเปนสากล รวมถงอาจเพมเตมองคความรทจ าเปนส าหรบการใหบรการดานการอนรกษพลงงานในระดบนานาชาตเขาไปดวย ซงนอกจากจะชวยเพมประสทธภาพในการพฒนาบคลากรดานการอนรกษพลงงานของไทยเพอรกสตลาดอาเซยนแลว ยงเปนกญแจส าคญในการกาวไปสศนยกลางการพฒนาบคลากรของอาเซยน ซงเปนการใชโอกาสในการเขาส AEC อกชองทางหนงดวย


อาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงส าหรบการใหบรการดานการอนรกษพลงงานควรมงเนนไปยงประเทศ เวยดนาม อนโดนเซย สงคโปร กมพชา และบรไน ทงนอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show หรอการจบคธรกจเพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงานในอาเซยน

87


2.11แผนงานเตรยมความพรอมในการเขาสAEC ในภาพรวม

1) ระดบผลกระทบของธรกจพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในการเขาส AEC

ผลกระทบสง(A) ไดแก ธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน ผลตพลงงานจากแหลงชวมวล

ผลตพลงงานจากกาซชวภาพ เอทานอล และ การคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน

ผลกระทบปานกลาง(B) ไดแก ธรกจพลงงานแสงอาทตย ไบโอดเซล และผลตไฟฟาจากพลงน า ผลกระทบต า (C) ไดแก ธรกจผลตพลงงานจากขยะ และผลตไฟฟาจากพลงงานลม

ทงนเนองจากเหตผลหลกดงตอไปน

1) ธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน ไทยมผประกอบการทมประสบการณและความเชยวชาญเปนล าดบตนในอาเซยนและมอตราคาบรการทไมสงเมอเทยบกบสงคโปรหรออารยะประเทศ (ยโรปและอเมรกา) ประกอบกบขอก าหนด AEC ทตองการเปดใหมการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสร เรมจากสาขา 7 วชาชพ ซงมวศวกร สถาปนก และชวงส ารวจ รวมอยดวยท าใหมแนวโนมทการเคลอนยายการใหบรการจากในประเทศไปสประเทศในอาเซยนนนจะเปนไปไดอยางสะดวก

2) ธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล ไทยมผประกอบการทมประสบการณและความ

เชยวชาญเปนล าดบตนในอาเซยน ประกอบกบโดยภาพรวมประเทศอาเซยนสวนใหญท าการเกษตรท าใหมวตถดบชวมวลทเหมาะสมตอการน ามาใชแปรรปเปนพลงงานอยเปนจ านวนมากในแทบทกประเทศท าใหเกดโอกาสทงในเชงของการใชความสามารถทมอยในการรบงานออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากชวมวล และการซอขายแลกเปลยนเชอเพลงชวมวลระหวางกนได

88


3) ธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ ไทยมผประกอบการทมประสบการณและความเชยวชาญในการออกแบบและตดตงเปนล าดบตนในอาเซยนแมวายงตองพงพงวสดอปกรณจากอารยะประเทศเปนหลก แตโดยรวมแลวถอวามโอกาสทดในการน าความสามารถทมอยไปใชในการรบงานออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพในอาเซยน เนองจากพบวามหลายประเทศในอาเซยนทมความเหมาะสมและเรมตองการการผลตพลงงานจากกาซชวภาพทงในอตสาหกรรมและชมชน

4) ธรกจเอทานอล ไทยมผประกอบการทมประสบการณและความเชยวชาญในดานการผลต

เปนล าดบตนในอาเซยน แมวายงตองพงพงเทคโนโลยตนแบบจากอารยะประเทศแตกสามารถประยกตใชไดอยางเชยวชาญและมความเขาใจในการประกอบธรกจดานเอทานอลเปนอยางด ประกอบกบดวยลกษณะภมศาสตรของประเทศในอาเซยนนนมความเหมาะสมทจะเขารวมในวงจรธรกจเอทานอลโดยการเพาะปลกพชพลงงาน ซงแมวาทผานมาบางประเทศในอาเซยนยงไมใหความสนใจกบเชอเพลงเอทานอลเนองจากมแหลงเชอเพลงฟอสซลภายในประเทศอยางเพยงพอ แตปจจบนพบวาประเทศเหลานกเรมกลบมาใหความสนใจ

5) ธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน ขอก าหนด AEC ตองการเปดใหมการเคลอนยายสนคาอยางเสร ท าใหมแนวโนมทจะเพมมลคาการน าเขาและสงออกสนคาระหวางประเทศในอาเซยนขนอยางมากรวมถงวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงาน ซงแมวาไทยจะมการพฒนาความพรอมในเชงฐานการผลตอตสาหกรรมมานาน แตในชวงหลงผประกอบการไทยเรมเสยเปรยบบางประเทศในอาเซยน (อนโดนเซยและเวยดนาม) ท าใหจ าเปนตองมการปรบปรงพฒนาอยางเรงดวนเพอมใหเสยโอกาสและถกชวงชงตลาดทงในและตางประเทศ

6) ธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย ไทยมผประกอบการทมประสบการณและความเชยวชาญในการออกแบบและตดตงเปนจ านวนมาก แมวายงตองพงพงวสดอปกรณจากอารยะประเทศเปนหลกแตโดยรวมแลวกถอวามโอกาสในการน าความสามารถทมอยไปใชในการรบงานออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยในอาเซยนได อยางไรกดเทคโนโลยแสงอาทตย ในปจจบนยงตองการการอดหนนในระดบสงจงจะมความคมคา (นอกจากน าไปใชในพนทหางไกลจากระบบสงจายไฟฟาหรอขาดแคลนแหลงพลงงาน) จงท าใหการขยายตวของตลาดในอาเซยนคอนขางจ ากดตามแหลงเงนอดหนนหรอนโยบายอดหนนในแตละประเทศ

7) ธรกจไบโอดเซล ไทยถอวามความสามารถในการด าเนนธรกจเปนล าดบ 3 รองจากอนโดนเซยและมาเลเซย เนองดวยขนาดของธรกจปาลมน ามนของทง 2 ประเทศ มขนาดใหญกวาไทยคอนขางมาก อยางไรกดไทยยงมโอกาสทดจากท าเลทตงซงอยตดกบกมพชา ลาว เมยนมาร รวมถงไมหางจากเวยดนาม ซงมความเปนไปไดทจะดงใหเขามารวมในวงจรธรกจไบโอดเซลไดทงในดานแหลงวตถดบและตลาด

89


8) ธรกจผลตไฟฟาจากพลงน า พบวามหลายประเทศในอาเซยนทมความสามารถในการด าเนนธรกจใกลเคยงกน ไดแก มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย เวยดนาม และไทย ซงส าหรบระบบพลงน าขนาดใหญลวนตองพงพงเทคโนโลยทงหมดจากอารยะประเทศ (อเมรกา ยโรป และจน) เชนเดยวกน โดยผประกอบการไทยจะมโอกาสในลกษณะของการรวมลงทนและงานโยธา (สรางเขอน) เทานน สวนส าหรบระบบขนาดกลางและขนาดเลกนนพอจะมความเปนไปไดในการรบออกแบบและตดตงอยบาง รวมถงโอกาสในการผลตวสดอปกรณออกขายในตลาดอาเซยน แตคงไมเปนสวนแบงทมากนก

9) ธรกจผลตไฟฟาจากพลงงานลม พบวามไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจอยในระดบ

ปานกลางในอาเซยนโดยยงเปนรอง ฟลปปนส สงคโปร และอนโดนเซย (ใกลเคยงกบมาเลเซยและเวยดนาม) โดยส าหรบระบบพลงงานลมขนาดใหญประเทศในอาเซยนลวนตองพงพงเทคโนโลยทงหมดจากอารยะประเทศ (อเมรกา ยโรป และจน) โดยผประกอบการไทยจะมโอกาสในลกษณะของการรวมลงทนและงานโยธาเทานน สวนส าหรบระบบขนาดเลกนนพอจะมความเปนไปไดในการรบออกแบบและตดตงอยบาง รวมถงโอกาสในการผลตวสดอปกรณออกขายในตลาดอาเซยนแตคงไมเปนสวนแบงทมากนก

10) ธรกจผลตพลงงานจากขยะ พบวาสงคโปรเปนผน าในธรกจดานนอยางชดเจน โดยไทยมความสามารถในการด าเนนธรกจอยในระดบทใกลเคยงกบ ฟลปปนส อนโดนเซย และมาเลเซย ซงในภาพรวมแลวไทยยงไมประสบความส าเรจในการผลตพลงงานจากขยะอยางชดเจนมากนกเนองดวยปญหาหลายประการทงในดานขอกฎหมายและทางเทคนคการใชงานและการบ ารงรกษา โดยส าหรบระบบผลตพลงงานจากขยะขนาดใหญไทยพงพงเทคโนโลยทงหมดจากอารยะประเทศ (ฟนแลนด) สวนส าหรบระบบขนาดเลกนนพอจะมความเปนไปไดในการรบออกแบบและตดตงอยบาง

90


2) แผนงานในการสงเสรมผประกอบการดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในการเขาส AEC

กลยทธ โครงการ กลมธรกจ

ทด าเนนการ (1)

ปทด าเนนการ หนวยงาน รบผดชอบ(2)

หนวยงานทเกยวของ(3) 2557 2558 2559 2560 2561

ก.การรวมเปนพนธมตรในอาเซยน

ก.1 สรางเครอขายและกระชบความสมพนธในอาเซยน

E,B,M,G,Ws,S,Wd,Wa,Eq,Es

กผ.,สพช.,สวค.,สพส., สพพ.,สกอ.,สสอ.,สพบ.

สป.พน.,สนพ.พน.,

ก.2 ชกจงใหเกดนโยบายสงเสรมทเปนรปธรรมในประเทศอาเซยน

E,B,M,G,S,Eq,Es กผ.,สพช.,สวค.,สพส.,สกอ.


ก.3 ผลกดนมาตรฐานเชอเพลง/สนคา/วชาชพ/ความปลอดภยในอาเซยน

E,B,M,G,S,Eq,Es กผ.,สพช.,สวค.,สพส.,สกอ.


ข.การเสรมศกยภาพภายในเพอรองรบการด าเนนธรกจในอาเซยน

ข.1สงเสรมการผลตวสดอปกรณภายในประเทศ

G,S,Wd,Wa,Eq สวค.,สพส.,สพพ.,สกอ.,สสอ.

สนพ.พน.,BOI

ข.2เปดรบแหลงวตถดบ/เชอเพลงเพอสรางความมสวนรวมในอาเซยน

E,B,M สพช.,สวค. สนพ.พน.,

ข.3 พฒนาบคลากรเพอรองรบตลาดตางประเทศ

Es สพบ. กต.

ข.4 พฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบการขยายตวของธรกจ

E,B สพช. สป.พน.,สนพ.พน.,คค.

91






ค.การสนบสนนผประกอบการในการขยายธรกจไปยงตลาดอาเซยน

ค.1 ศกษาขอมลศกยภาพและขอก าหนด/กฎหมายของประเทศเปาหมายในอาเซยน

E,B,M,G,S,Wa,Eq,Es กผ.,สพช.,สวค.,สพส., สพพ.,สกอ.,สสอ.,สพบ.

กต.

ค.2 สนบสนนดานการตรวจรบรองมาตรฐานเพอการสงออก

E,B,Eq สพช.,สวค.,สสอ. พณ.

ค.3 รวมบกเบกตลาดอาเซยน E,B,M,G,S,Eq,Es กผ.,สพช.,สวค.,สพส.,สกอ.,สสอ.,สพบ

กต.,พณ.,สบง.

ง.การพฒนาเพอรองรบกระบวนการคาขายระหวางประเทศ

ง.1 ปรบปรงขอก าหนดดานการน าเขา-สงออก

E,B,M สพช.,สวค. สนพ.พน.,พณ.

ง.2 ก าหนดมาตรฐานเชอเพลง/มาตรฐานวชาชพ

M,Es สวค.,สสอ.,สพบ. สนพ.พน.,ธพ.พน.,TPQI

ง.3 สงเสรมเทคโนโลยการแปรรปวตถดบเปนเชอเพลง

M สวค. สนพ.พน.

ง.4 พฒนาระบบการคาขายโดยมไทยเปนตวกลาง (Trader)

E,B,M สพช.,สวค. พณ.

จ.การปกปองตลาดในประเทศ

จ.1เลอกใหการอดหนนผประกอบการไทย S,Eq สพส.,สกอ.,สสอ. สกพ.พน.,สนพ.พน.

จ.2บงคบใชมาตรฐานอยางเขมงวด Eq สสอ. สมอ.

92






สรางความเปนผน าโดยพฒนาตลาดภายในประเทศ

1.ปรบปรงขอก าหนดเพอเสรมศกยภาพการด าเนนการภายในประเทศ

E,M,G,Ws,S,Wd,Wa สพช.,สวค.,สพส.,สพพ. สกพ.พน.,สนพ.พน.

2.ขยายการประยกตใชภายในประเทศอยางตอเนอง

E,B,M,G,Ws,S,Wd,Wa,Eq,Es

สพช.,สวค.,สพส.,สพพ.,สกอ.,สสอ.,สพบ.

สกพ.พน.,สนพ.พน.

พฒนาศกยภาพดานเทคนค

1.สงเสรมการวจยและพฒนาในหวขอทตรงกบความตองการผประกอบการ

E,B,M,G,Ws,S,Wd,Wa,Es

สพช.,สวค.,สพส.,สพพ.,สกอ.,สสอ.,สพบ.

สนพ.พน.

หมายเหต (1) E = เอทานอล B = ไบโอดเซล M = ชวมวล G = กาซชวภาพ Ws = ขยะ S = แสงอาทตย Wd = ลม Wa = น า Eq = วสดอปกรณ Es= บรการ

(2)สพช.=ส านกพฒนาเชอเพลงชวภาพ สพพ.= ส านกพฒนาพลงงานทดแทน สพส.=ส านกพฒนาพลงงานแสงอาทตย สวค.=ส านกวจยและคนควาพลงงาน สกอ.=ส านกก ากบและอนรกษพลงงาน สสอ.= ส านกสงเสรมการอนรกษพลงงาน สพบ.=ส านกพฒนาทพยากรบคคลดานพลงงาน กผ.=กองแผนงาน

(3) สป.พน.= ส านกงานปลด กระทรวงพลงงาน สนพ.พน.=ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงานธพ.พน.=กรมธรกจพลงงานกระทรวงพลงงาน สกพ.พน.=ส านกก ากบกจการพลงงาน กระทรวงพลงงาน

กต.=กระทรวงการตางประเทศ พณ.=กระทรวงพาณชย คค.=กระทรวงคมนาคม สมอ.=ส านกงานมาตรฐานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม สบง.=สถาบนการเงน, TPQI = สถาบนคณวฒวชาชพ (หนวยงานมหาชน) BOI=ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (สกท.)

93


3)แผนการบรหารจดการความเสยง

ชนดความเสยง ปจจยเสยง ประเมนความเสยง การจดการความเสยง

หนวยงานรบผดชอบ โอกาส ผลกระทบ รปแบบ รายละเอยด

ดานการเงน งบประมาณไม เพยงพอ หรอไมไดรบการสนบสนนงบประมาณ

สงมาก สงมาก ลดผลกระทบ (Risk Mitigation)

ปรบแผนลดโครงการทไมจ าเปนและใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการออกคาใชจายในบางโครงการ

กองแผนงาน พพ.

ดานการด าเนนงาน การไมไดรบความรวมมอจากหนวยงานภาครฐหรอมขอจ ากดในการปรบปรงขอก าหนด/กฎหมาย

สง ปานกลาง ลดผลกระทบ (Risk Mitigation)

ยกเลกความคาดหวงจากโครงการทเกยวของกบการปรบปรงขอก าหนด/กฎระเบยบซงอยนอกเหนออ านาจของ พพ. โดยจดหาหรอมงเนนการด าเนนมาตรการสนบสนนภายใตอ านาจของ พพ. เพอชดเชยผลกระทบทเกดขนแทน


ดานการบรหาร การทภาคเอกชนไมสนใจทจะมสวนรวมกบโครงการตามแผนฯ

ต า สงมาก ลดโอกาสทจะเกด (Risk Reduction)

เนนการประชาสมพนธใหภาคเอกชนมความสนใจเตรยมความพรอมรองรบการเปลยนแปลงตามกรอบ AEC และเนนใหภาคเอกชนมสวนรวมกบการออกแบบโครงการเพอใหสอดคลองกบความตองการ

หนวยงานทรบผดชอบโครงการ

ดานการตลาด การไมสามารถชกจงหรอผลกดนนโยบายในอาเซยน

ปานกลาง ปานกลาง ยอมรบความเสยง (Risk Acceptance)

ตลาดทเกดขนในแตละประเทศโดยไมมการชกจงและผลกดนโดยนโยบายอาเซยนนาจะยงเพยงพอทจะรองรบการด าเนนการตามแผน


ดานยทธศาสตร ยทธศาสตรของแผนไมสอดคลองกบสภาวะความเปนจรงเมอเวลาผานไป

ปานกลาง สง หลกเลยงความเสยง (Risk Avoidance)

ทบทวนแผนยทธศาสตรทก 2-4 ป กองแผนงาน พพ.


บทท 3 ผลการจดกจกรรมเตรยมความพรอมผประกอบการในการเขาส AEC

3.1 กจกรรมสมมนาและศกษาดงาน ณ เมองยางกง สหภาพเมยนมาร

เพอชกจงใหผประกอบการเกดความสนใจทจะเตรยมความพรอมในการพฒนาธรกจรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน จงไดมการจดการสมมนา และศกษาดงานในหวขอความรวมมอดานพลงงานชวมวล ณ เมองยางกง สหภาพเมยนมาร ในระหวางวนท 15-17 กนยายน พ.ศ.2556 รวมกบหนวยงาน Myanmar Engineering Society (MES) ของสหภาพเมยนมาร โดยมผรวมเดนทางจากประเทศไทยทงสน 32 ทาน ประกอบดวย ตวแทน พพ. 7 ทาน นกวชาการ 11 ทาน และผประกอบการ 14 ทาน ซงมผบรหารและตวแทนหนวยงาน Myanmar Engineering Society (MES) ของทางสหภาพเมยนมาร เขารวมตอนรบคณะผเดนทางจากไทยทงสน 9 ทานโดยมกจกรรมดงน

1) ประชมตอนรบ มการประชมตอนรบรวมกบผบรหารของ MES น าโดย Mr.U Win Khaing (President of

Myanmar Engineering Society) และ ดร.ทวารฐ สตะบตร (รองอธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน)

2) การศกษาดงาน การศกษาดงานโดยแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมท 1 เยยมชมตนแบบระบบผลตกาซเชอเพลงจากชวมวลประเภทแกลบ (Biomass

Gasification) เพอลดการใชน ามนดเซลในการผลตไฟฟาใชในโรงสขาว (ShwePyitha Rice Mill) กลมท 2 เยยมชมตนแบบระบบการผลตและการใชงานกาซชวภาพ (Biogas) จากมลของโคใน

ฟารมเลยงโคนม (ShwePuzun Bio Energy plant) 3) สมมนาความรวมมอ ไดจดสมมนาความรวมมอดานพลงงานชวมวลระหวางผประกอบการไทยและสหภาพเมยนมาร

เพอรบทราบความตองการ (needs) เงอนไข ขอจ ากด และแนวทางการสนบสนนการพฒนาพลงงานทดแทนในสหภาพเมยนมาร และเพอวางรากฐานความรวมมอระหวางผประกอบการและนกวชาการดานพลงงานชวมวลของไทยกบผประกอบการและหนวยงานภาครฐของสหภาพเมยนมาร โดยมหวขอสมมนาดงน

- หวขอ Laws Regulations and Procedures in Myanmar ซงมเนอหาเกยวกบขอกฎหมายดานการลงทนในเมยนมาร รวมถงขนตอน กระบวนการ และวธการในการขออนญาตและจดทะเบยนเพอประกอบกจการโดยเฉพาะกจการทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาต

95


- หวขอ Myanmar National Energy Policy ซงมเนอหาเกยวกบรางนโยบายและแผนดานพลงงานลาสด (ป ค.ศ. 2013) ของเมยนมารในภาพรวม ทงดานพลงงานไฟฟา เชอเพลงฟอสซล พลงงานทดแทน รวมถงการอนรกษพลงงาน

- หวขอ Community – Scaled Energy Projects in Thailand เนอหาเกยวกบโครงสรางหนวยงานภาครฐ นโยบาย และแผนดานพลงงานทดแทนของไทย รวมถงกรณตวอยางการผลตพลงงานเพอใชในชมชน (Community – Scaled Project) ในประเทศไทย

- หวขอ Current Status of Biomass Energy Researches undertaken by the Ministry of Science and Technologyมเนอหาเกยวกบกรณตวอยางและสถานภาพความกาวหนาของการวจยและพฒนาการใชพลงงานชวภาพทงในรป Biogas, Biomass-Thermal Chemical (Gasification), Biodiesel และ Bio-Ethanol รวมถงการน าพลาสตกมาผลตเปนพลงงาน

- หวขอ Current Situation of Biofuels Research under Ministry of Science and Technology In Myanmarมเนอหาเกยวกบศกยภาพดานพลงงานชวภาพแตละประเภทในสหภาพเมยนมาร

- การน าเสนอของนกวชาการและผประกอบการไทยในเรองความเชยวชาญและความพรอมในการด าเนนธรกจดานพลงงานทดแทน

4) ผลการประเมนโดยผประกอบการทเขารวมกจกรรม จากการจดสมมนาและศกษาดงานพบวาผเขารวมกจกรรม (25 ทาน ประกอบดวย นกวชาการ

11 ทาน ผประกอบการ 14 ทาน) มความเหนวาไดรบประโยชนจากกจกรรมดงกลาวในระดบมากทสด ประกอบกบดานความเหมาะสมของพนทเปาหมาย คเจรจา เนอหาการสมมนาความรวมมอ พนทดงาน คาใชจาย ระยะเวลาการจดกจกรรม (3วน 2คน) และการจดสรรเวลา มความเหนวามความเหมาะสมในระดบมาก ยกเวนในดานของกลมเปาหมาย (ผรวมเดนทางไทย) มความเหมาะสมในระดบมากทสด และดานความพงพอใจในการใหบรการมความพอใจทกๆ ดานในระดบมากทสด อกทงเหนควรวาควรมการจดกจกรรมลกษณะนอก (รอยละ 95.83) ซงประเทศทมความสนใจล าดบตนๆ ในการจดกจกรรมตอไป คอ ลาว เวยดนาม อนโดนเซย และบรไนดารสซาราม โดยตองการให พพ.ด าเนนการตอเน องจากกจกรรมน (รอยละ 54.17) ซงตองการใหมโครงการตนแบบ 1 โครงการ การชวยเหลอหนวยงานของเมยนมารวางแผนยทธศาสตรการพฒนาการใชพลงงาน พรอมทงเปนหนวยงานน ารองในการประสานขอเงนอดหนนใหกลมผประกอบการและเปนตวกลางเจรจากบเมยนมารเพออ านวยความสะดวกและปกปองผลประโยชนของผประกอบการไทย

96


3.2 กจกรรมประชมเชงปฏบตการระดมสมองผประกอบการ

การจดประชมเชงปฏบตการระดมสมองผประกอบการ (Focus group) กบผมสวนไดสวนเสย ในระหวางวนพธ ท 13 พฤศจกายน ถง วนศกร ท 29 พฤศจกายน 2556 เพอน าผลการวเคราะห SWOT โดยผเชยวชาญโครงการทไดรบมาท าการทดสอบ เพอใหเกดความเชอมนและปรบปรงแกไขใหถกตองครบถวนยงขน ซงการจดประชมดงกลาว แบงตามประเภทกลมผประกอบการในอตสาหกรรมและธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทมศกยภาพทงสน 10 กลม ประกอบดวย

ล าดบ ประเภท วนประชม

1 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล วนพธ ท 13 พฤศจกายน 2556 2 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล วนพธ ท 20 พฤศจกายน 2556 3 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล วนพฤหสบด ท 14 พฤศจกายน 2556 4 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ วนศกร ท 15 พฤศจกายน 2556 5 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทผลตพลงงาน

จากขยะ วนองคาร ท 26 พฤศจกายน 2556

6 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทผลตไฟฟาจากพลงน า

วนพธ ท 27 พฤศจกายน 2556

7 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย

วนศกร ท 29 พฤศจกายน 2556

8 กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม วนพฤหสบด ท 28 พฤศจกายน 2556 9 กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน วนพฤหสบด ท 21 พฤศจกายน 2556 10 กลมธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน วนศกร ท 22 พฤศจกายน 2556

โดยในวาระการประชมในแตละประเภทกลมยอยประกอบไปดวย วาระท 1)เปาประสงคของแผนยทธศาสตร วาระท 2)จดแขง-จดออน-โอกาส-อปสรรค/ภยคกคาม (SWOT) ของภาคธรกจ วาระท 3)กลยทธ/มาตรการ/สงทควรด าเนนการ และ วาระท 4)ขอคดเหนและขอเสนอแนะ

97


3.3 กจกรรมสมมนาใหความรผประกอบการ

จดสมมนาใหความรแกกลมเปาหมาย ในวนพธ ท 12 กมภาพนธ พ.ศ. 2557 เพอชใหเหนแนวทางมาตรการทไดจากแผนยทธศาสตรทจดท าขนทงในเชงรกและเชงรบเกยวกบการเตรยมความพรอมดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และเปนการเพมศกยภาพและเตรยมความพรอมใหกบนกธรกจ/ผประกอบการไทย รวมถงบคลากรของภาครฐทมสวนเกยวของกบการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน รวมถงชกจงใหเกดความตนตว มผเขารวมสมมนาทงสน 111 ทาน ประกอบดวย ผประกอบการ 83 ทาน และกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน 29 ทานโดย นายประมวล จนทรพงษ อธบด กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน เปนประธานในพธ มรายละเอยดผลการจดสมมนาดงน

น าเสนอศกยภาพ และภาพรวมของแผนยทธศาสตรตามกลมประเภทธรกจพลงงาน

(โดย อาจารยปญญวฒน โกมทบตร ผอ านวยการสถาบนวศวกรรมพลงงาน)

เสวนา เรอง “แนวทางการเตรยมความพรอมของผประกอบการดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” ประกอบดวย

- รศ.ดร. เฉลยว วทรปกรณ กรรมการบรหาร บรษท อสเทรน โพลเมอร กรป จ ากด (มหาชน) - นายกษาณฑปยาภมข กรรมการผจดการ บรษท ปนทองเอนจเนยรง จ ากด

- ดร. ทวารฐ สตะบตร รองอธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน - อาจารยปญญวฒน โกมทบตร ผอ านวยการสถาบนวศวกรรมพลงงาน ผด าเนนรายการ

ผลการประเมนการจดสมมนาใหความรแกกลมเปาหมายโดยมผตอบแบบประเมนทงสน 86 ทาน ซงสวนใหญเปนวศวกร รอยละ 32.56 และเจาของกจการ/ผบรหารรอยละ 26.74 พบวาผลประเมนดานเนอหาวชาอยในระดบคะแนนเฉลย 3.96 คะแนน (จากคะแนนเตม 5 คะแนน) และมขอเสนอแนะเพมเตม ดงน

- ขอมลทน าเสนอมประโยชนส าหรบการเตรยมความพรอมส AEC เปนอยางมาก - ขอมลเปนเรองพนฐานทวไป อยากใหขยายเวลาการสมมนา เพออธบายรายละเอยด

เชงลกมากกวานการน าเสนอควรแยกตามกลมประเภทธรกจ - ขอมลดานศกยภาพควรมปจจยในการพจารณาประกอบเพมเตม เพอใหเกดความ

นาเชอถอมากขน - แผนการเตรยมความพรอมเขาส AEC เปนแผนโดยภาพกวาง ท าใหไมสามารถมองเหน

เปนรปธรรม - เปนการกระตนใหผประกอบการใหความสนใจในสงทจะเกดขนในอนาคตมากขน - การน าเขาวตถดบชวมวล เพอผลตพลงงานไฟฟานน จะเปนการซ าเตมเกษตรกร

เนองจากวตถดบตางประเทศราคาถกกวาภายในประเทศแนนอน เพราะในประเทศจะมตนทนสงกวา เชนราคาปย ยาฉด เปนตน ประเทศไทยควรสงเสรมภาคเกษตรกรรมอยางจรงจงโดยเฉพาะพชพลงงาน เชน ใหมการวจยพฒนาสายพนธหรอการเพมผลผลตตอไรเปนตน เพอใหตนทนของภาคการเกษตรสามารถแขงขนกบประเทศในอาเซยนได


บทท 4 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

4.1 สรปผลการศกษา

ระดบความส าคญของธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานในการเขาส AECจากการวเคราะหระดบความสามารถของผประกอบการไทยควบคกบปจจยเกอหนนการด าเนนธรกจในอาเซยนสามารถแบงออกไดเปน 3 ระดบ ดงน o กลมทไดรบผลกระทบระดบสง ไดแก กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลชว

มวล และกาซชวภาพ รวมถงกลมใหบรการดานการอนรกษพลงงาน เนองจากกลมธรกจเหลานผประกอบการไทยมศกยภาพในระดบสงกวาประเทศสมาชกในกลมอาเซยนคอนขางชดเจน พรอมทงมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจในประเทศสมาชกอาเซยนในระดบสง จงควรวางเปาหมายการด าเนนธรกจในเชงรก

o กลมทไดรบผลกระทบในระดบปานกลาง ไดแก กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทแสงอาทตย ไบโอดเซล และผลตไฟฟาจากพลงน า รวมถงกลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน เนองจากกลมธรกจเหลานแมวาผประกอบการไทยจะมความสามารถในระดบสงแตกมกตองพงพงเทคโนโลยจากตางประเทศ รวมถงอาจมประเทศสมาชกในกลมอาเซยนทมศกยภาพในระดบสงใกลเคยงกนหรอเหนอกวา ถงแมวาจะมปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจในประเทศสมาชกอาเซยนในระดบสง และยงคงมศกยภาพเพยงพอทจะด าเนนธรกจในเชงรกแตควรตองพจารณาอยบนเงอนไขทตองมมาตรการตงรบเพอปกปองธรกจของไทยไมใหเสยเปรยบคแขงในระดบหนง

o กลมทไดรบผลกระทบในระดบต า ไดแก กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม และการผลตพลงงานจากขยะ เนองจากกลมธรกจเหลานผประกอบการไทยมศกยภาพต า ไมสามารถแขงขนในอาเซยนได ประกอบกบปจจยเกอหนนในการด าเนนธรกจในอาเซยนยงไมดนก ซงควรวางเปาหมายไปทการสงเสรมการแลกเปลยนเรยนรรวมกบประเทศสมาชกในกลมอาเซยนเปนส าคญ

การใชโอกาสในการเขาส AECส าหรบแตละกลมธรกจดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานสรปไดดงน o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอลด าเนนธรกจในเชงรกโดยชกจงใหประเทศ

ในกลม CLMV (กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม) เขามามสวนรวมในการด าเนนธรกจเอทานอล รวมถงการขยายตลาดการคาการลงทนดานเอทานอลในฟลปปนส

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล ด าเนนธรกจในเชงรกโดยชกจงประเทศสมาชกในกลม CLMV (กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม) ใหเขามามสวนรวมในการด าเนนธรกจไบโอดเซล

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล ด าเนนธรกจในเชงรกโดยขยายการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากชวมวล ไปยงประเทศ CLMV (กมพชา ลาว

99


เมยนมาร และเวยดนาม) รวมถงฟลปปนส อนโดนเซย และมาเลเซย พรอมกบจดหาแหลงเชอเพลงชวมวลจากประเทศเพอนบานเพอรองรบการผลตพลงงานทดแทนภายในประเทศไทยและพฒนาไปสเครอขายการคาขายเชอเพลงชวมวลโดยมไทยเปนศนยกลาง

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ ด าเนนธรกจในเชงรกโดยขยายการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากกาซชวภาพ ไปยงประเทศมาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม ซงเปนตลาดเชงธรกจ รวมถงใหความชวยเหลอในการพฒนาการใชกาซชวภาพในประเทศกมพชา ลาว และเมยนมาร

o กลมพลงงานทดแทนประเภทผลตพลงงานจากขยะ ด าเนนการในลกษณะสงเสรมการแลกเปลยนเรยนร เพอพฒนาการผลตพลงงานจากขยะรวมกบประเทศสมาชกอาเซยนในวงกวาง รวมถงการด าเนนธรกจออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากขยะขนาดเลกในประเทศ กมพชา บรไน มาเลเซย อนโดนเซย และเวยดนาม

o กลมพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย ด าเนนธรกจในเชงรกโดยขยายการใหบรการออกแบบและตดตงระบบผลตพลงงานจากแสงอาทตยทงในกลมผลตไฟฟาและผลตความรอน รวมถงการสงเสรมการผลตวสดอปกรณดานพลงงานแสงอาทตยเพอจ าหนายใหกบประเทศสมาชกอาเซยน ในประเทศเพอนบานอยางกมพชา ลาว เมยนมารรวมถงอนโดนเซย เวยดนาม และบรไน

o กลมพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม ด าเนนการในลกษณะการสงเสรมการแลกเปลยนเรยนร เพอเพมพนประสบการณและความสามารถรวมกบประเทศสมาชกอาเซยน รวมถงการด าเนนธรกจออกแบบ ตดตง และคาขายอปกรณประกอบระบบพลงงานลมขนาดเลกในกลมประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร)

o กลมธรกจผลตไฟฟาจากพลงน า ด าเนนการในลกษณะการรวมลงทนในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าในประเทศเพอนบาน ไดแก กมพชา ลาว และเมยนมาร ประกอบกบการเปดโอกาสทางธรกจส าหรบผประกอบการไทยในการรบงานออกแบบ ตดตง หรอสมปทานในโครงการผลตไฟฟาจากพลงน าขนาดกลางและขนาดเลกในประเทศ CLMV (กมพชา ลาว เวยดนาม และเมยนมาร) และอนโดนเซย

o กลมธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน ด าเนนธรกจเชงรกโดยขยายตลาดการใหบรการดานการอนรกษพลงงาน ไปยงประเทศอนโดนเซย เวยดนาม สงคโปร รวมถงบรไนและกมพชา ประกอบกบการพฒนาศกยภาพดานอนๆเพอใหเปนศนยกลางการพฒนาบคลากรดานการอนรกษพลงงานของอาเซยน

o การใชโอกาสในการเขาส AEC ทเหนไดชดเจนคอการสงออกวสดอปกรณดานการอนรกษพลงงานไปยงประเทศสงคโปรและฟลปปนส ซงมการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานเปนปกตและยงขาดความสามารถในการผลต รวมถงกมพชา ลาว และเมยนมาร ซงแมวาจะเปนตลาดขนาดเลกแตกเปนตลาดทใกลชดและใหความเชอถอตอสนคา

o ไทย สวนตลาดทมขนาดใหญในอาเซยนแตอาจเขาแขงขนไดยากคอ อนโดนเซยและเวยดนาม เนองจากเรมผนตวไปเปนฐานการผลตวสดอปกรณในตนทนทต ากวาไทย

100


ตลาดภายในประเทศ ส าหรบกลมธรกจดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานแทบทกประเภทถอวามปจจยเกอหนนคอนขางด จงมกเปนตลาดทนาสนใจส าหรบประเทศสมาชกอาเซยน แตดวยความเชยวชาญและประสบการณของผประกอบการไทยทอยในระดบสงเมอเทยบกบประเทศสมาชกอาเซยนประกอบกบเงอนไขขอจ ากดในการประกอบธรกจนอกจากเงอนไขทางการคา เชนการขอสมปทานและการจดซอทอยภายใตการควบคมของภาครฐ ท าใหผประกอบการสวนใหญไมตองกงวลกบการทจะถกผประกอบการจากประเทศสมาชกอาเซยนเขามาแยงชงตลาดภายในประเทศมากนก เวนแต 3 กลมธรกจดงตอไปน o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล เนองจากมาเลเซยและอนโดนเซยม

ความสามารถในการผลตทสงกวาไทยอยางชดเจนทงในเชงปรมาณและตนทน o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย เนองจากมมาตรการอดหนนใน

ระดบสงและเขามาลงทนไดโดยงาย (เทคโนโลยไมซบซอน) o กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน เนองจากผประกอบการไทยมตนทนการ

ผลตสงกวาคแขงในอาเซยน

ภยคกคามของผประกอบการไทยในการเขาส AECมบางกลมธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทมแนวโนมวาจะมคแขงขนในการด าเนนธรกจเชงรกในตลาดอาเซยนคอนขางชดเจนประกอบดวย

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล (มาเลเซยและอนโดนเซย) o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย (สงคโปรและมาเลเซย) o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงน า (สงคโปร มาเลเซย และอนโดนเซย) o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทผลตพลงงานจากขยะ (สงคโปร) o กลมธรกจใหบรการดานการอนรกษพลงงาน (ฟลปปนส) o กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน (เวยดนามและอนโดนเซย)

101


4.2 ขอเสนอแนะสงทสมควรด าเนนการ

1.จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในลกษณะของการจดสมมนาหรอศกษาดงานรวมกบประเทศในสมาชกอาเซยน โดยมลกษณะเปนไดทงกจกรรมเปดรบการแลกเปลยนเรยนรหรอการถายทอดประสบการณใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนของประเทศสมาชกในกลมอาเซยนไดเหนถงประโยชนของการประยกตใชพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทประเทศไทยไดรบทงตอระบบเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทงในระดบชมชนและในระดบมหภาค ทงน เพอเปนการสรางเครอขาย กระชบความสมพนธ และชกจงเชงนโยบาย ซงสมควรมการด าเนนการในทกกลมธรกจดานพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานโดยมประเทศเปาหมายทควรมงเนนในแตละกลมธรกจดงตอไปน

กลมธรกจ ประเทศเปาหมาย เอทานอล กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม ไบโอดเซล กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม ชวมวล กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย อนโดนเซย กาซชวภาพ กมพชา ลาว เมยนมาร ฟลปปนส เวยดนาม มาเลเซย และ

อนโดนเซย ผลตพลงงานจากขยะ กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย พลงงานแสงอาทตย กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม อนโดนเซย บรไน พลงงานลม กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม สงคโปร ฟลปปนส มาเลเซย

อนโดนเซย พลงน า กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม สงคโปร มาเลเซย อนโดนเซย ใหบรการดานอนรกษพลงงาน กมพชา เวยดนาม สงคโปร อนโดนเซย บรไน ค า ข า ย ว ส ด อ ป ก ร ณ อ น ร ก ษพลงงาน

กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม อนโดนเซย สงคโปร

2.ศกษาศกยภาพและประเมนประโยชนทไดรบจากการเขาสวงจรธรกจพลงงานทดแทนส าหรบประเทศ CLMV โดยด าเนนการศกษาศกยภาพของประเทศ CLMV ทจะเขามามสวนรวมในวงจรธรกจพลงงานทดแทนรวมกบประเทศไทยทงในฐานะแหลงวตถดบและตลาดแลวท าการวเคราะหเพอแสดงใหเหนถงผลไดผลเสยในเชงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทแตละประเทศจะไดรบ โดยควรด าเนนการใน 3 กลมธรกจคอ

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล

ทงน เพอใชชกจงใหเกดนโยบายสนบสนนการใชพลงงานทดแทนในกลมประเทศ CLMV ตอไป

102


3.จดตงศนยสนบสนนการประกอบธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานในภมภาคอาเซยน โดยเปนแหลงรวบรวมขอมลเกยวกบศกยภาพและกฎเกณฑเกยวกบการคาและการลงทนส าหรบธรกจดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานตงแตตนน าไปจนถงปลายน า ซงควรด าเนนการเฉพาะส าหรบกลมธรกจทมการวางเปาหมายในเชงรก ทงนอาจรวมถงการชวยเหลอผประกอบการในการเปดตลาดอาเซยน เชน การประสานความรวมมอผานหนวยงานภาครฐ การจดกจกรรม Road Show การจบคธรกจ(Business Matching)เพอสนบสนนผประกอบการไทยใหใชโอกาสในการเขาส AEC ในการขยายศกยภาพการคาการลงทนเกยวกบธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานในอาเซยน ดงน

กลมธรกจ ประเทศเปาหมาย เอทานอล กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม ฟลปปนส ไบโอดเซล กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม มาเลเซย อนโดนเซย ชวมวล กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม ฟลปปนส มาเลเซย อนโดนเซย กาซชวภาพ กมพชา ลาว เมยนมาร ฟลปปนส เวยดนาม มาเลเซย และ

อนโดนเซย พลงงานแสงอาทตย กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม อนโดนเซย บรไน พลงน า กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม อนโดนเซย ใหบรการดานอนรกษพลงงาน กมพชา เวยดนาม สงคโปร อนโดนเซย บรไน ค า ข า ย ว ส ด อ ป ก รณ อน ร กษพลงงาน

กมพชา ลาว เมยนมาร เวยดนาม อนโดนเซย สงคโปร

4.ทบทวนมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณเพอการอนรกษพลงงานและพลงงานทดแทน

ภายในประเทศ โดยท าการศกษาเพอจดล าดบความส าคญของวสดอปกรณทใชในระบบผลตพลงงานทดแทนและวสดอปกรณอนรกษพลงงานทควรด าเนนการสงเสรมอยางจรงจงใหมฐานการผลตในประเทศไทย โดยพจารณาจากขนาดของตลาดและความสามารถเชง เทคโนโลยและหวงโซ อปาทานภายในประเทศ ประกอบกบการศกษาผลส าเรจและความลมเหลวของมาตรการสงเสรมการผลตวสดอปกรณทใชในระบบผลตพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทผานมาเพอเพมระดบความเขมขนในการสงเสรมผผลตภายในประเทศรองรบการขยายตลาดการตดตงใชงานภายในประเทศและตลาดอาเซยนหลงเขาส AEC โดยควรด าเนนการใน 5 กลมธรกจดงน

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทกาซชวภาพ o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานลม o กลมธรกจผลตไฟฟาจากพลงน า o กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน

103


5.ก าหนดหลกเกณฑแนวทางการน าเขาวตถดบเพอใชผลตเชอเพลงชวภาพ (เอทานอลและไบโอดเซล) โดยเปนการศกษาวเคราะหผลกระทบจากการน าเขาวตถดบทใชในการผลตเชอเพลงชวภาพ (เอทานอลและไบโอดเซล) จากประเทศสมาชกในกลมอาเซยน โดยเฉพาะจากประเทศ CLMV รวมถงมาเลเซยและอนโดนเซย ซงมแนวโนมทจะไหลเขาสประเทศไทยภายหลงการเปด AEC โดยค านงถงผลกระทบทงในเชงบวกและเชงลบทจะมตอระบบภาคพลงงาน ภาคการเกษตร และอาหารของไทย อยางรอบคอบ กอนก าหนดเปนหลกเกณฑ กฎระเบยบ และมาตรฐาน ในการน าเขาหรอรบซอวตถดบทใชในการผลตเชอเพลงชวภาพของไทย เพอปกปองผประกอบการและตลาดในประเทศตามสมควร 6.ทบทวนมาตรการอดหนนและสงเสรมการผลตพลงงานทดแทนและการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงานภายในประเทศ โดยเปนการศกษาหาแนวทางหรอวธการทเหมาะสมในการทจะก าหนดหลกเกณฑการใหการอดหนนการลงทนผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนและการใชวสดอปกรณอนรกษพลงงาน เพอใหผประกอบการไทยมความไดเปรยบผประกอบการจากตางประเทศโดยเฉพาะประเทศสมาชกอาเซยนส าหรบตลาดในประเทศ ทงนเนองจากมแนวโนมสงทจะมผประกอบการจากชาตอาเซยนใหความสนใจเขามาแขงขนในตลาดการคาการลงทนดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทไทยมปจจยเกอหนนดและมมาตรการจงใจในระดบสง โดยควรด าเนนการใน 2 กลมธรกจคอ

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทพลงงานแสงอาทตย o กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน

7.สรางเครอขายการคาและก าหนดมาตรฐานระหวางประเทศ โดยเปนผน าหรอเปนศนยกลางในการประสานงานเพอก าหนดมาตรฐานสนคาทคาขายระหวางกน ตลอดจนรวบรวมและบรหารจดการความตองการ (Demand) และการผลต (Supplier) ส าหรบธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานทมศกยภาพเพยงพอจะด าเนนการคาขายระหวางกนในกลมประเทศอาเซยน เพอสรางความไดเปรยบของผประกอบการไทยในตลาดอาเซยนและปกปองตลาดอาเซยนจากคแขงภายนอกอาเซยน โดยควรด าเนนการใน 4 กลมธรกจคอ

o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทเอทานอล o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทไบโอดเซล o กลมธรกจพลงงานทดแทนประเภทชวมวล o กลมธรกจคาขายวสดอปกรณอนรกษพลงงาน

8.ศกษาวจย พฒนา และสงเสรมเพอรองรบการขยายตวของการผลตและการคาระหวางประเทศ โดยมรปแบบเปนการศกษาวจย การพฒนา และการสงเสรมเฉพาะส าหรบประเดนทมความเกยวของกบการขยายตลาดการผลตพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงาน ทคาดวาจะเกดขนเพอตอบสนองตอตลาดการคาระหวางประเทศภายหลงเขาส AEC ไมวาจะเปนการผลต การแปรรป และการปรบปรงโครงสรางพนฐาน ประกอบดวย

o การสงเสรมการแปรรรปวตถดบชวมวลเปนเชอเพลงเพอการขนสง o การวจยการผลตไบโอดเซลจากพชพลงงานประเภทอนนอกจากน ามนปาลม o การพฒนาคลงกกเกบและการขนสงเชอเพลงชวภาพดวยระบบทอ

104


o การพฒนาทาเทยบเรอขนาดใหญส าหรบขนสงเชอเพลงชวภาพ o การพฒนาโครงขายสงขายไฟฟาอจฉรยะ (Smart Grid) o การศกษาแนวทางการใหเอกชนเขามามสวนรวมกบโครงการผลตไฟฟาพลงน า o การพฒนามาตรฐานวชาชพดานการอนรกษพลงงาน o การพฒนาแนวทางการถายทอดความรดานการอนรกษพลงงาน

4.3 ขอเสนอแนะประกอบการน าผลการศกษาไปใชงาน จากประสบการณศกษาวเคราะหของทปรกษามขอคดเหนและขอเสนอแนะในการเตรยมความ

พรอมส าหรบผประกอบการในธรกจพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนดงตอไปน

1.การจดตงคณะกรรมการประสานงานความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐ (ดานพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงาน) เนองจากระบบบรหารราชการไทยมการแบงแยกหนาทความรบผดชอบของแตละหนวยงานไวอยางชดเจน แตภาคธรกจพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานเปนสงทเกดขนใหมในภายหลง แมวาจะไดการจดตงหนวยงานอยางกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) เขามาเปนผรบผดชอบดแลการสงเสรมธรกจดงกลาว แตพบวามหลายปจจยทเกนกวาอ านาจหนาทของ พพ. หรอแมแตกระทรวงพลงงานจะด าเนนการไดจ าเปนตองไดรบความรวมมอจากหนวยงานภาครฐอนซงมอ านาจหนาทโดยตรงเชนกระทรวงพาณชย กระทรวงอตสาหกรรม และกระทรวงการตางประเทศ เปนตน ดงนนการทจะพฒนาใหการสงเสรมพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานของไทยมพฒนาการทดทนกบการแขงขนในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนนจ าเปนตองไดรบความรวมมออนดระหวางหนวยงานภาครฐ รวมถงรฐวสาหกจและหนวยงานทเกยวของ ซงการจะเกดความรวมมออนดนไดจ าเปนตองมความเขาใจทตรงกน จงควรมการจดตงคณะกรรมการประสานงานรวมระหวางหนวยงานภาครฐในดานการพฒนาสงเสรมพลงงานทดแทนและการอนรกษพลงงานขนโดยอาศยตวแทนจากแตละหนวยงานทเกยวของมารวมท าความเขาใจและใหความเหนเชงนโยบายเปนระยะ

2.การมสวนรวมของภาคเอกชน เนองจากการสงเสรมและผลกดนโดยภาครฐมกมขอจ ากดในเชงงบประมาณและบคลากรทจะด าเนนโครงการ ดงนนจงควรมการปรบรปแบบในการด าเนนการสงเสรม โดยภาครฐใชสถานภาพความนาเชอถอและอ านาจหนาทภายใตบทบาทของตนในการสนบสนนภาคเอกชน โดยใหภาคเอกชนมสวนรวมในการรบภาระคาใชจายและภาระดานทรพยากรทจ าเปนต าการด าเนนโครงการมากยงขน เชน การจดกจกรรมกระชบความสมพนธกบตางประเทศ หรอ กจกรรมบกเบกตลาดการคาการลงทนในตางประเทศ รวมถงกจกรรมพฒนาบคลากรเพอเตรยมใหบรการในตางประเทศนน ภาครฐสามารถผลกภาระคาใชจายไปสภาคเอกชนซงเปนผรบประโยชนได

3.การมองอยางมตร แมวาทกประเทศยอมตองมองผลประโยชนของตนเองเปนอนดบแรก แตในประชาคมอาเซยนซงมความใกลชดกนมาเปนระยะเวลานานในอดตและจะใกลชดยงขนตอไปในอนาคต จ าเปนทอยางยงไทยตองมงเนนประโยชนจากความสมพนธในระยะยาว โดยในการด าเนนการชกจงเชงนโยบายหรอเขาสตลาดในแตละธรกจแตละประเทศ ตองใชหลกการมองอยางมตรคอไดประโยชนรวมกน (Win-win) สงทควรระมดระวงอยางยงคอการทจะถกเพงเลงวาเอาเปรยบมตรประเทศในอาเซยน ซงจะท าลายผลประโยชนทแทจรงในระยะยาว

กองแผนงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน

โทรศพท 0 2223 0021-9 ตอ 1276

รายงานสรุปผู้บริหารe-lib.dede.go.th/mm-data/Bib15337ExecutiveSummary.pdf · 1.2 วัตถุประสงค์ของโครงการ

Documents