Page 1
พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
โดย
นางสาวศรพร แซลม
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอสารมวลชน
คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา พ.ศ. 2558
ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
Page 2
USAGE BEHAVIOR LINE APPLICATION OF ELDERLY IN BANGKOK AREA
By
Miss Siriporn Saelim
A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS PROGRAM IN MASS COMMUNICATION
FACULTY OF JOURNALISM AND MASS COMMUNICATION THAMMASAT UNIVERSITY
ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY
Page 4
(1)
หวขอวทยานพนธ พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอาย ในเขตกรงเทพมหานคร
ชอผเขยน นางสาวศรพร แซลม ชอปรญญา วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สอสารมวลชน
วารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร. พรยทธ โอรพนธ ปการศกษา 2558
บทคดยอ
การศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร”
เปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะทางประชากร การเขาถง ความสามารถในการใช และพฤตกรรมการใชของผสงอายทเปนผใชไลนแอพพลเคชน ทเปนผใชไลนแอพพลเคชน ตงแต 6 เดอนขนไป อาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน โดยใชวธการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ดวยวธการสมตวอยางแบบไมใชความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) คอการสมตวอยางแบบสโนวบอลหรอแบบลกโซ (Snowball or Chain Sam-pling) ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ในการเกบขอมล โดยผตอบกรอกแบบสอบถามเอง (Self-Administered Questionnaire) และน าขอมลมาวเคราะห โดยแบงเปน 2 สวน ในสวนแรกจะเปนการวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) เพออธบายลกษณะทวไปของขอมลหรอตวแปรในการวจย โดยอธบายดวยการแจกแจงความถ แสดงคารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เพออธบายขอมลลกษณะทางประชากร การเขาถงความสามารถในการใชไลนและพฤตกรรมการใชไลน สวนทสองจะเปนการทดสอบสมมตฐาน โดยใชสถตเชงอนมาน (In-ferential Statistic) เพอทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม ในสมมตฐานตาง ๆ โดยใชการวเคราะห ไดแก Chi-Square การทดสอบคาเฉลยความแตกตางระหวาง 2 กลม ใช
Page 5
(2)
Independent t-test และการทดสอบคาเฉลยความแตกตางมากกวา 2 กลม ใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) หากพบความแตกตางจะท าการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยเปนรายคดวยวธ LSD (Least Significant Difference) และคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน(Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient)
ผลการศกษาพบวา ลกษณะทางประชากรของกลมตวอยางผใชไลนแอพพลเคชน เปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยกลมตวอยางสวนใหญมอายระหวาง 60-65 ป มการศกษาระดบปรญญาตรมากทสด และกลมตวอยางสวนใหญมรายได 10,001-20,000 บาท โดยสวนใหญมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย
ดานการเขาถงไลนแอพพลเคชน กลมตวอยางสวนใหญมการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนมากทสด รองลงมาคอแทบเลต และกลมตวอยางสวนใหญมการเขาถงอนเตอรเนตวายฟายทบานมากทสด รองลงมาคอ อนเตอรเนตแบบรายเดอน
ดานความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชน ประกอบดวย ทศนคต การรบรความสามารถของตนเอง ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการเนอหาในไลน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตตอไลนในระดบด โดยทศนคตทกลมตวอยางมทศนคตในระดบดมาก ไดแก ไลนเปนชองทางการสอสารทสะดวกและรวดเรว กลมตวอยางสวนใหญมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนอยในระดบมาก กลมตวอยางสวนใหญมความรการใชไลนในระดบสง กลมตวอยางสวนใหญมทกษะการใชไลนในระดบปานกลาง กลมตวอยางสวนใหญมความรการจดการเนอหาในไลน อยในระดบสง กลมตวอยางสวนใหญมทกษะการจดการเนอหาในไลน อยในระดบปานกลาง
ดานพฤตกรรมการใช กลมตวอยางสวนใหญใชไลนเปนระยะเวลา 2 ป กลมตวอยางสวนใหญมระยะเวลาในการใชไลน 1-3 ชวโมง กลมตวอยางสวนใหญมจ านวนครงในการใชไลน 2-5 ครงตอวน สถานทใชกลมตวอยางสวนใหญใชไลนทบาน ลกษณะการใชไลนของกลมตวอยาง มลกษณะการใชการแชท/สนทนาขอความมากทสด รองมาคอ การสงตอ/แบงปนขอมลรปภาพตาง ๆ กลมตวอยางมวตถประสงคในการใชไลน เพอตดตอลกหลาน/ครอบครว รองลงมาคอ ตดตอเพอนเกาสมยเรยน/เพอนทท างานเกา
Page 6
(3)
จากการทดสอบสมมตฐานแรก พบวา ลกษณะทางประชากรศาสตรมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสารและอนเตอรเนต ดงน การเขาถงอปกรณสอสาร พบวา เพศ ระดบการศกษา อาชพทมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสารและอนเตอรเนต อายและรายไดไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสารและอนเตอรเนต
จากการทดสอบสมมตฐานทสอง พบวา ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน จะมการความสามารถในการใชแตกตางกน ดงน 1) เพศ อาย อาชพทแตกตางกนมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน ระดบการศกษาและรายไดทแตกตางกนมทศนคตตอไลนแตกตางกน 2) เพศ อายทแตกตางกนมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน ระดบการศกษา รายไดและอาชพทแตกตางกนมการรบรความสามารถในการใชไลนแตกตางกน 3) เพศ ทแตกตางกนมความรการใชไลนไมแตกตางกน อาย ระดบการศกษา รายไดและอาชพทแตกตางกนมความรการใชไลนแตกตางกน 4) เพศทแตกตางกนมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน อาย ระดบการศกษา รายไดและอาชพแตกตางกนมทกษะการใชไลนแตกตางกน 5) เพศ อาย ระดบการศกษา รายไดและอาชพทแตกตางกนมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน 6) เพศ อายและอาชพแตกตางกนมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน ระดบการศกษาและรายไดทแตกตางกนมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
จากการทดสอบสมมตฐานทสาม พบวา ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมการใชไลนแตกตางกน ดงน เพศ อาย ระดบการศกษาและอาชพทแตกตางกนมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน รายไดทแตกตางกนมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
จากการทดสอบสมมตฐานทส พบวา การเขาถงแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน ดงน การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มทศนคตตอไลน การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ทกษะการใชไลนและความรการจดการเนอหาไลนแตกตางกน การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มความรการใชไลนและทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
Page 7
(4)
จากการทดสอบสมมตฐานทหา พบวา ความสามารถในการใชมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ดงน ความสามารถในการใชไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนไปในทศทางเชงบวก ยงผใชไลนแอพพลเคชนมความสามารถในการใชไลนมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง) เพมขน ในทางตรงกนขาม หากผใชไลนแอพพลเคชนมความสามารถในการใชไลนนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง) นอย ค าส าคญ: การเขาถง ความสามารถในการใช พฤตกรรมการใช ผสงอาย ไลนแอพพลเคชน
Page 8
(5)
Thesis Title USAGE BEHAVIOR LINE APPLICATION OF ELDERLY IN BANGKOK AREA
Author Miss Siriporn Saelim Degree Master of Arts Department/Faculty/University Mass Communication Journalism and Mass Communication Thammasat University Thesis Advisor Peerayut Oraphan, Ph.D Academic Years 2015
ABSTRACT
The purpose of this research is to study “Usage Behavior LINE Application of
Elderly in Bangkok area” is relied on quantitative research methodology, with survey re-search. Aim to investigate the demographic characteristics, access, competences and us-age behavior line Application of elderly in Bangkok area using since 6 months and upper. Online questionnaire is an instrument for gathering information from 400 respondents by means of non-probability sampling snowball or chain sampling, and analyzed data by a statistical analysis software. In this study, descriptive statistics including frequency, per-centage, mean and standard deviation for the purpose of describing the demographic characteristics of the representative samples, while inferential statistics including t-test independence, one-way analysis of variance and Pearson’s product moment correlation coefficient for the purpose of hypothesis testing
Page 9
(6)
The findings of this research show that the demographic characteristics of samples 400 are female more than male . The majority are 60-65 years old. The educa-tion level of the majority is bachelor degree. The average monthly personal income of the majority is 10,000-20,000 baht. The career before retiring is private business/trade.
The access to LINE Application show that the majority access to LINE by smart phone and tablet and connect to the internet with WIFI at home.
The competences of using LINE Application consist of attitude, self-efficacy, usage related knowledge & skills and content related knowledge & skills. The results show that the majority have a good attitude to LINE and very good in the fast and com-fortable communication channel. The majority have good level in self-efficacy, usage related knowledge & skills is medium and content related knowledge & skills is medium.
The usage behaviors of the majority have use for 2 years, 1-3 hours per day, 2-5 times per day and using at home. how the use of LINE are chat, forward and share pictures and informations. The propose of use are contact with family, old friend and new friend .
According to the results of hypothesis testing : 1) The demographic charac-teristics and access to LINE Application indicate that gender, education level and career before retiring are affecting to access to LINE Application while age and income are not affecting.
Page 10
(7)
According to the results of hypothesis testing : 2) The demographic charac-teristics and the competences of using LINE Application indicate that 1) gender, age, ca-reer before retiring are not affecting attitude and self-efficacy, on the other hand educa-tion level and are affecting. 2) Gender are not affecting to usage related knowledge while age, education level, income and career before retiring are affecting. 3) Gender is not affecting to usage related skills however age, education level, income, career before retiring are affecting. 4) Gender, age, education level, income and career before retiring are affecting to content related knowledge. 5) Gender, education level and career be-fore retiring are not affecting to content related skills while education level and income are affecting.
According to the results of hypothesis testing : 3) The demographic charac-teristics and usage behaviors LINE Application indicate that gender age education level and career are not affecting to spend time of using but income are affecting.
According to the results of hypothesis testing : 4) The access and usage be-haviors LINE Application indicate that the access to LINE by smart phone and tablet are to are affecting to attitude, self-efficacy, usage related skills, content related knowledge however the access are affecting to usage related knowledge and content related skills.
According to the results of hypothesis testing : 5) the competences are re-lated to usage behaviors LINE Application indicate that the competences are related to usage behaviors LINE Application. Keywords: Access, Competences, Usage Behavior, Elderly, LINE application
Page 11
(8)
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธฉบบนจะส าเรจไมไดเลย หากไมไดรบความอนเคราะหจากบคคลหลายๆทานขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร. พรยทธ โอรพนธ ทใหความกรณารบเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ใหค าปรกษา ชวยเหลอ และคอยถามไถถงความคบหนาอยตลอด เพอใหการท าวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด ขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร. โมไนยพล รณเวช ประธานกรรมการวทยานพนธ ผศ.ดร อจฉรา ปณฑรานวงศ กรรมการวทยานพนธ และ ผศ.ดร สทธลกษณ หวงสนตธรรม กรรมการภายนอก
ขอขอบพระคณ บดา มารดา พชายและนองสาวของขาพเจา ทคอยใหการสนบสนน ชวยเหลอและเปนก าลงใจในชวงเวลาทขาพเจารสกทอแท หมดก าลงใจในระหวางทขาพเจาท าวทยานพนธฉบบน
ขอขอบพระคณ กลมตวอยางผสงอายทกทานทใหความเมตตาแกขาพเจา ตลอดจนใหความรวมมอตอบแบบสอบถามของขาพเจา ท าใหการเกบรวบรวมขอมลของขาพส าเรจลลวงไปไดดวยด
ขอขอบพระคณ เจาหนาทคณะวารสารศาสตรทกทาน ทคอยอ านวยความสะดวกแกขาพเจาตลอดในชวงทท าวทยานพนธ
ขอขอบคณ เพอนจวและพต ทคอยรบฟงและใหก าลงใจขาพเจาตลอดระยะเวลาในการท าวทยานพนธฉบบน
นางสาวศรพร แซลม
Page 12
(9)
สารบญ
หนา
บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (5) กตตกรรมประกาศ (8) สารบญตาราง (12) สารบญภาพ (16) บทท 1 บทน า 1
1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 ปญหาน าวจย 5
1.3 วตถประสงคของการวจย 6
1.4 สมมตฐานการวจย 7
1.5 ขอบเขตในการวจย 7
1.6 นยามศพทเฉพาะ 7
1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 9
Page 13
(10)
บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 10
2.1 แนวคดลกษณะทางประชากร (Demographic Characteristics) 10 2.2 แนวคดเกยวกบสอสงคมออนไลน (Social Media) 12 2.3 แนวคดการรสงคมออนไลน (Social Media Literacy) 22 2.4 แนวคดเกยวกบผสงอาย (Older Adults) 35 2.5 งานวจยทเกยวของ 42
บทท 3 วธการวจย 50
3.1 ประชากรเปาหมายและกลมตวอยาง 50 3.2 วธการสมตวอยาง 51 3.3 ตวแปรทใชในการศกษา 51 3.4 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 53 3.5 การก าหนดวดคาตวแปรในการศกษา 54 3.6 การทดสอบเครองมอทใชในการวจย 62 3.7 วธการเกบรวบรวมขอมล 62 3.8 สถตทใชในการวจย 63
บทท 4 ผลการวจย 70
4.1 สวนท 1 ลกษณะทางประชากร 70 4.2 สวนท 2 การเขาถงไลนแอพพลเคชน 74 4.3 สวนท 3 ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชน 75 4.4 สวนท 4 พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน 91
Page 14
(11)
4.5 สวนท 5 การทดสอบสมมตฐานการวจย 96
บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 160
5.1 สรปผลการวจย 161 5.2 อภปรายผลการศกษา 170 5.3 ขอเสนอแนะ 178 5.4 ขอเสนอแนะส าหรบการวจยในอนาคต 179
รายการอางอง 180 ภาคผนวก 188 ประวตผเขยน 198
Page 15
(12)
สารบาญตาราง
ตารางท หนา
2.1 แสดงการจดแบงสอสงคมออนไลน 14 2.2 แสดงคณสมบตของแอพพลเคชนตาง ๆของไลน 19 3.1 สมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ 64 4.1 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามเพศ 71 4.2 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามอาย 71 4.3 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบการศกษา 72 4.4 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามรายได 72 4.5 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามอาชพกอนเกษยณ 73 4.6 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 74 4.7 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามการเขาถงอนเตอรเนต 75 4.8 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามทศนคตตอไลน 76 4.9 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามการรบรความสามารถ 78
ของตนเองในการใชไลน 4.10 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามความรการใชไลน 80 4.11 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบความรการใชไลน 82 4.12 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามทกษะการใชไลน 83 4.13 แสดงจ านวน รอยละและคาเฉลยของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบ 84
ทกษะการใชไลน 4.14 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามความร 85
การจดการเนอหาในไลน 4.15 แสดงจ านวน รอยละ และคาเฉลยของกลมตวอยาง จ าแนกตาม 87
ระดบความรการจดการเนอหาในไลน 4.16 แสดงจ านวนและรอยละ จ าแนกตามทกษะการจดการเนอหาในไลน 88
Page 16
(14)
4.17 แสดงจ านวน รอยละ และคาเฉลยของกลมตวอยาง จ าแนกตาม 90 ระดบทกษะการจดการเนอหาในไลน
4.18 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระยะเวลาในการใชไลน (ป) 91 4.19 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง) 92 4.20 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามจ านวนครงทใชไลน 92 4.21 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามสถานทใชไลน 93 4.22 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามลกษณะการใช 94 4.23 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามวตถประสงคในการใชไลน 95 4.24 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง เพศกบการเขาถงอปกรณสอสาร 96 4.25 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง เพศกบการเขาถงอนเทอรเนต 97 4.26 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อายกบการเขาถงอปกรณสอสาร 98 4.27 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อายกบการเขาถงอนเทอรเนต 99 4.28 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง ระดบการศกษากบการเขาถงอปกรณสอสาร 100 4.29 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง ระดบการศกษากบการเขาถงอนเทอรเนต 102 4.30 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง รายไดกบการเขาถงอปกรณสอสาร 103 4.31 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง รายไดกบการเขาถงอนเทอรเนต 104 4.32 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อาชพกบการเขาถงอปกรณสอสาร 105 4.33 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อาชพการเขาถงอนเทอรเนต 107 4.34 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทศนคตตอไลน จ าแนกตามเพศ 108 4.35 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน 109
จ าแนกตามเพศ 4.36 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการใชไลน จ าแนกตามเพศ 110 4.37 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการใชไลน จ าแนกตามเพศ 111 4.38 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการจดการเนอหาในไลน จ าแนกตามเพศ 112 4.39 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการจดการเนอหาในไลน จ าแนกตามเพศ 113 4.40 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลน จ าแนกตามอาย 114 4.41 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน 115
จ าแนกตามอาย
Page 17
4.42 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลน จ าแนกตามอาย 116 4.43 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลน จ าแนกตามอาย 117 4.44 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามอาย 118 4.45 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามอาย 119 4.46 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลนจ าแนกตามระดบการศกษา 120 4.47 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน 121
จ าแนกตามระดบการศกษา 4.48 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลนจ าแนกตามระดบการศกษา 122 4.49 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลนจ าแนกตามระดบการศกษา 123 4.50 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลน 124
จ าแนกตามระดบการศกษา 4.51 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลน 125
จ าแนกตามระดบการศกษา 4.52 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลนจ าแนกตามรายได 126 4.53 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของการรบรความสามารถของตนเอง 127
จ าแนกตามรายได 4.54 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลนจ าแนกตามรายได 128 4.55 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลนจ าแนกตามรายได 129 4.56 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลน 130
จ าแนกตามรายได 4.57 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลน 131
จ าแนกตามรายได 4.58 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลนจ าแนกตามอาชพ 132 4.59 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน 133
จ าแนกตามอาชพ 4.60 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลนจ าแนกตามอาชพ 134
Page 18
4.61 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลนจ าแนกตามอาชพ 135 4.62 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลน 136
จ าแนกตามอาชพ 4.63 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลน 137 จ าแนกตามอาชพ 4.64 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามเพศ 138 4.65 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามอาย 139 4.66 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) 140
จ าแนกตามระดบการศกษา 4.67 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) 141
จ าแนกตามรายได 4.68 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) 142
จ าแนกตามอาชพ 4.69 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทศนคตตอไลนจ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 143 4.70 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน 144
จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 4.71 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการใชไลน 145
จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 4.72 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการใชไลน 146
จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 4.73 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการจดการเนอหาในไลน 147
จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 4.74 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการจดการเนอหาในไลน 148
จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร 4.75 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางทศนคตตอไลน 149
กบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Page 19
4.76 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน 150 กบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
4.77 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางความรการใชไลน 151 กบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
4.78 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางทกษะการใชไลนกบระยะเวลาในการใชไลน 152 4.79 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางความรการจดการเนอหาในไลน 153
กบระยะเวลาในการใชไลน 4.80 แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางทกษะการจดการเนอหาในไลน 154
กบระยะเวลาในการใชไลน 4.81 แสดงสมมตฐานและผลการทดสอบสมมตฐานการวจย 155
Page 20
(16)
สารบญภาพ
ภาพท หนา
2.1 กรอบแนวคดการรเทาทนสอสงคมออนไลน 27 2.2 ภาพจ าลองความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน 28 2.3 ภาพจ าลองความร 31 2.4 ภาพจ าลองทกษะ 32 2.5 กรอบแนวคดการวจย 49
Page 21
1
บทท 1 บทน า
1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา
ในศตวรรษท 21 เกอบทกประเทศก าลงเผชญหนากบการเปลยนแปลงทางโครงสราง
ประชากรผสงอายทมแนวโนมจะเปนกลมประชากรสวนใหญของโลก โดยองคการสหประชาชาตท าการส ารวจจ านวนประชากรทวโลกพบวา จ านวนประชากรผสงอายทวโลกในป ค.ศ. 2015 มจ านวนมากถง 901 ลานคน คดเปนรอยละ 12 ของประชากรทงหมด หมายความวา มประชากรอาย 60 ปขนไปมากกวารอยละ 10 ของประชากรทวโลก
นอกจากนองคการสหประชาชาตไดประเมนสถานการณประชากรผสงอายทวโลกวา ในป ค.ศ. 2001-2100 “เปนศตวรรษแหงสงคมผสงอาย” และในอก 15 ปขางหนาจ านวนประชากรผสงอายจะเพมขนเปน 1.4 พนลานคน และในป ค.ศ. 2100 คาดวาจะเพมขนเปน 3.2 พนลานคน (World population prospects, 2015) และในขณะเดยวกนไดมการคาดการณวา ประชากรผสงอายในอนาคตจะแตกตางจากผสงอายในอดตทผานมา กลาวคอ จะเปนผสงอายทมการศกษาทดกวา มสขภาพทดกวา เปนผรทางวฒนธรรม (culturally literate) มรปแบบการด าเนนชวตทกระฉบกระเฉงกวา เปนผบรโภคทฉลาดมากขนและทส าคญคอจะเผชญกบความเจรญเตบโตความกาวหนาทางเทคโนโลยและความทาทายอยางตอเนอง (The Demographics of Aging…, 2009 อางถงใน กวพงษ เลศวชรา และ และ กาญจนศกด จารปาณ, 2555, น. 18)
ส าหรบประเทศไทย เปนอกประเทศหนงทไดกาวเขาสสงคมผสงอายแลว ตงแตป พ.ศ.
2548 โดยมประชากรผสงอายรอยละ 10.4 ของประชากรทงหมด โดยจ านวนผสงอายมสดสวนเพมขน
ตอเนองอยางรวดเรว จากการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาต พบวา ในป พ.ศ. 2557 มจ านวน
ผสงอาย 10,014,705 คน คดเปนรอยละ 14.9 ของประชากรทงหมด จ านวนผสงอายมากกวาครงหนง
หรอรอยละ 56.5 เปนกลมผสงอายวยตน (อาย 60-69 ป) รองลงมา เปนผสงอายวยกลาง (อาย 70-79
ป) รอยละ 29.9 และ เปนผสงอายวยปลาย (อาย 80 ปขนไป) รอยละ 13.6 นอกจากนส านกงานสถต
Page 22
2
แหงชาต ยงไดมการคาดการณวา ประเทศไทยจะเปนสงคมผสงอายโดยสมบรณในอก 10 ปขางหนา
(ส านกงานสถตแหงชาต, 2557)
ในปจจบนพบวา กลมผสงอายเปนกลมทมการใชอนเทอรเนตและสอสงคมออนไลนเพมขน
และมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง เชน ผสงอายในสหรฐอเมรกาใชสอสงคมออนไลน เพมขนจากรอยละ
11 ในป ค.ศ. 2010 เปนรอยละ 35 ในป ค.ศ. 2015 และใชเฟซบค (Facebook) เปนอนดบ 1 คดเปน
รอยละ 71 (Pew Research Center, 2015) ในประเทศองกฤษ ผสงอายใชอนเทอรเนตและสอสงคม
ออนไลน ซอสนคาและบรการทางออนไลน รอยละ 42 ในป ค.ศ. 2013 และใชเฟซบค (Facebook) เปน
อนดบ 1 (Ofcom, 2014)
ส าหรบประเทศไทย พบวา ในชวง 5 ปทผานมา มจ านวนเพมขนถงรอยละ 95 ในการเขา
ไปเปนสมาชกของสอสงคมออนไลนของผสงอาย นอกจากนยงพบวา การเพมขนของความถในการเขาไป
ใชงานและระยะเวลาการใชงานตอวนเพมขนดวย จากเดมวนละ 1 ชวโมง เพมเปนสงสดวนละ 7 ชวโมง
(ปยวฒน เกตวงศา และ ศทธดา ชวนวน , 2558) โดยสอสงคมออนไลนทผสงอายนยมใชเปนอนดบหนง
คอ LINE Application (ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน), 2558)
สอสงคมออนไลน (Social Media) คอ เวบไซตบนอนเทอรเนตทสรางบนพนฐานของเทคโนโลยเวบ 2.0 เปนการตดตอสอสารสองทาง โดยผใชสามารถเปนผสรางเนอหา เพอแลกเปลยนขอมลขาวสารรวมกน สอสงคมออนไลนมลกษณะการท างานเนนการแบงปน การมสวนรวมการแลกเปลยนความคดเหน รปภาพ ขอความ วดโอ ขอมลขาวสารตาง ๆรวมกน เชน วกพเดย(Wikipedia) บลอกเกอร (Blogger) ยทป (YouTube) เฟซบค (Facebook) ไลน (LINE)เปนตน (Kaplan & Haen-lein, 2010, p. 61)
ซงสอสงคมออนไลนสามารถสรางผลกระทบทางบวกในระดบบคคล สงคม เศรษฐกจ การศกษา เชน บคคลสามารถพฒนาความสมพนธและหาเพอนใหม บคคลสามารถมสวนรวมและแลกเปลยนความคดเหนทางการเมอง ผผลตมชองทางการตดตอสอสารกบผบรโภคเพมขน บคคลไมกล าแสดงออกในชวตจรง สามารถแสดงออกไดในสอสงคมออนไลน สถาบน องคกร หนวยงานสามารถ
Page 23
3
เผยแพรขอมลขาวสารถงประชาชนไดอยางรวดเรว ครและนกเรยนสามารถสอสารและแลกเปลยนความร
ทไมไดจ ากดเฉพาะในหองเรยน เปนตน
ในขณะเดยวกน สอสงคมออนไลนสามารถสรางผลกระทบทางลบเชนกน ไดแก การ
แพรกระจายของขอมลทไมนาเชอถอและเปนเทจ ความขดแยงกนในโลกสงคมออนไลน การเสพตดสอ
สงคมออนไลนจนเสยการเรยน การปฏสมพนธของคนในสงคมนอยลงหรอสงคมกมหนา ประสทธภาพการ
ท างานของพนกงานนอยลงเนองจากการใชสอสงคมออนไลนในเวลาท างาน การกออาชญากรรมทางเพศ
การลอลวงเดกและเยาวชน ความเสยงจากการเปดเผยขอมลสวนตวและการถกโกงจากการซอสนคาและ
บรการออนไลน เปนตน (procon.org, 2015)
จากการศกษาทผานมาพบวา สอสงคมออนไลนถกออกแบบมาเพอกลมวยรน กลมผ ใหญมากกวากลมผสงอาย ดงนนผสงอายจงตองมการปรบตวและจ าเปนตองมความรและทกษะพนฐานการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนต (Chou, Lai & Liu, 2013, p. 929) จากการส ารวจพบวา กลมผสงอายทมประสบการณจากการใชอนเทอรเนตและคอมพวเตอรพบวา จะมทศนคตทดและมความกระตอรอรนทจะเรยนรการใชเครอขายสงคมออนไลน (Vosner, Bobek, Kokol & Krecic, 2016, p. 230) ซงเหตผลหรอวตถประสงคในการใชสอสงคมออนไลนของผสงอาย เพอตดตอสอสารกบ ครอบครว เพอนเกา เพอนใหม และไดเรยนรสงใหมๆ ทชวยพฒนาความจ า ชวยลดความรสกเหงา โดดเดยวของผสงอาย นอกจากนยงเปนการไดเขาถงขอมลสขภาพอกทางหนงดวย (Finn, 2010, p. 1)
จากการส ารวจพฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในประเทศไทย พบวา สอสงคมออนไลนทผสงอายนยมใชมากทสด คอ ไลนแอพพลเคชน (LINE Application) (ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน), 2558)
ไลน แอพพลเคชน (LINE Application) เปนโปรแกรมประยกต ประเภทเวบไซตเครอขาย
สงคมออนไลน (Social Networking Sites) โดยผใชสามารถเลอกใชงานผานอปกรณสอสารได
หลากหลาย เชน โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน (Smart Phone) แทบเลต (Tablet) คอมพวเตอร
(Computer) เปนตน ไลนแอพพลเคชน เปนเครอขายสงคมออนไลนแบบปด (Close Social Network)
Page 24
4
คณลกษณะทโดดเดนของไลน คอ ผใชสามารถแบงปน (Share) ขอมลขาวสารตาง ๆ ในรปแบบขอความ (Text) สตกเกอรตวการตน (Sticker) รปภาพ (Photo) วดโอ (Video) ขอความเสยง (Voice message) ผใชสามารถเลอกสนทนาแบบสวนบคคล (Private) และแบบกลม (Group) รวมถงการโทรดวยเสยง (Voice Call) และแบบเหนหนา (Video Call) การตดตอสอสารเกดขนตามเวลาจรง (Real time) การใชบรการตาง ๆเหลานผใชไมตองเสยคาใชจายใดๆ เนองจากไลนเปดใหผใชสามารถดาวนโหลดและใชงานฟร (LINE, 2015)
ความนากงวลทเกดจากการใชสอสงคมออนไลนของผสงอาย พบวา ผสงอายมความเสยงในการเปดเผยขอมลสวนตวกบรานคาออนไลน เนองจากกลมผสงอายทเคยซอสนคาและบรการทางออนไลน จะใหขอมลจรง เชน ชอและนามสกล หมายเลขโทรศพท อเมล รายได และหมายเลขบตรประชาชน กบรานคาออนไลน คดเปนรอยละ 72.8 ซงกลมผสงอายทซอสนคาและบรการทางออนไลนนยมใชบตรเครดตในการช าระสนคาและบรการทางออนไลน สงกวากลมวยอน ๆ ถงกวารอยละ50 (ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน), 2558)
อกความนากงวลของการใชสอสงคมออนไลนของผสงอายคอ ผสงอายนยมสงตอ(Forward)หรอแบงปน (Share) ขอมลขาวสารสขภาพผานทางไลน (LINE) ซงขอมลขาวสารตาง ๆทไดรบมทงนาเชอและไมนาเชอถอ กอใหเกดผลกระทบทางลบไดดงสถานการณตวอยางทเกดขนจากการเชอถอขอมลสขภาพทเปนเทจ น าไปสพฤตกรรมการปฏบตตามขอมลขาวสารน นๆ จนไดรบผลกระทบและเสยชวต เชน การใชมะนาวหยอดตาจะชวยรกษาตอเนอทตาหายขาดได การหงขาวดวยน ามนมะพราวจะดตอสขภาพ การรบประทานน าผงและมะนาวโซดากอนอาหารจะชวยรกษาเบาหวานได เปนตน ขอมลขาวสารทงหมดน ผเชยวชาญทางการแพทยไดเปดเผยวา เปนขอมลเทจทงสน (ไทยรฐ, 2558)
การใชสอสงคมออนไลน ผสงอายจ าเปนตองมความรและทกษะในการวเคราะห ประเมน ขอมลขาวสารตาง ๆ ทไดรบในสอสงคมออนไลนอยางรเทาทน Vanwynsberghe, Boudry & Verde-gem (2011) กลาววา ผทไมมความรและทกษะในการรสอสงคมออนไลน กสามารถไดรบผลกระทบในทางลบ สงส าคญ คอ ผใชตองมความร ทกษะ ความสามารถในการจดการกบการใชสอสงคมออนไลนไดอยางเหมาะสม การรสอสงคมออนไลนตองมเปาหมายในการใชและใชไดอยางเหมาะสม
การรสอสงคมออนไลน สามารถอธบายไดวา ผสงอายทสามารถใชสออนเทอรเนตและคอมพวเตอรไดนนยงไมเพยงพอตอการใชสอสงคมออนไลน สงทส าคญในการใชสอสงคมออนไลน คอ ผสงอายมความรและทกษะ การคดวเคราะห ประเมน แบงปน และสรางสรรคเนอหาตาง ๆอยางรเทาทน เนองจากขอมลขาวสารตาง ๆทไดรบมทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ
Page 25
ในการวจยครงน ผวจยมความสนใจศกษากลมผสงอาย เนองจากกลมผสงอายเปนประชากรสวนใหญของประเทศ สามารถมอทธพลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม (ส านกงานสถตแหงชาต, 2557) กลมผสงอายนยมใชสอสงคมออนไลนมากทสดคอ ไลนแอพพลเคชน (ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน), 2558) โดยท าการส ารวจ การเขาถงอปกรณสอสารและอนเทอรเนต ความสามารถในการใชและพฤตกรรมการใชไลน แอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ตลอดจนศกษาลกษณะทางประชากรของผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนทมผลตอการเขาถง ความสามารถในการใชและพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ความสมพนธระหวางความสามารถในการใชและพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน 1.2 ปญหาน าวจย
1. ลกษณะทางประชากรของผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนเปนอยางไร 2. การเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครเปนอยางไร
3. ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครเปน
อยางไร
4. พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครเปนอยางไร
5. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มการเขาถงไลน
แอพพลเคชนแตกตางกนหรอไม อยางไร
6. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มความสามารถใน
การใชไลนแอพพลเคชนแตกตางกนหรอไม อยางไร
7. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มพฤตกรรมการใช
ไลนแอพพลเคชนแตกตางกนหรอไม อยางไร
8. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมการเขาถงไลนแตกตางกน มความสามารถในการใช
ไลนแตกตางกนหรอไม อยางไร
Page 26
9. ความสามารถในการใชไลนกบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครมความสมพนธกนหรอไม อยางไร 1.3 วตถประสงคของการวจย
1. เ พอศกษาลกษณะทางประชากรของผ ส งอายท ใช ไลน แอพพล เคชน ในเขตกรงเทพมหานคร
2. เพอศกษาการเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
3. เพอศกษาความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
4. เพอศกษาพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
5. เพอศกษาลกษณะทางประชากรทมผลตอการเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขต
กรงเทพมหานคร
6. เพอศกษาลกษณะทางประชากรทมผลตอความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของ
ผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
7. เพอศกษาลกษณะทางประชากรทมผลตอพฤตกรรมการใชไลน แอพพลเคชนของ
ผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
8. เพอศกษาการเขาถงทมผลตอความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายใน
เขตกรงเทพมหานคร
9. เพอศกษาความสามารถในการใชมความสมพนธพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของ
ผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
Page 27
7
1.4 สมมตฐานการวจย
1. ลกษณะทางประชากรของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครมความสมพนธกบการเขาถงไลนแอพพลเคชน
2. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมความสามารถ
ในการใชไลนแตกตางกน
3. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรม
การใชแตกตางกน
4. ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมการเขาถงไลนแอพพลเคชนแตกตางกน จะม
ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนแตกตางกน
5. ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร มความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน
1.5 ขอบเขตในการวจย
การวจยครงน ผวจยมงศกษาเฉพาะกลมผสงอายทมอาย 60 ปขนไป เปนผอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร เปนผใชไลนแอพพลเคชนเปนระยะเวลาตงแต 6 เดอนขนไป โดยก าหนดระยะเวลาในการเกบขอมลจากวนท 15 มนาคม– 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2559
1.6 นยามศพทเฉพาะ
1. สอสงคมออนไลน หมายถง ไลนแอพพลเคชน โปรแกรมประยกตทผสงอายใชเพอแบงปน (Share) ขอมลขาวสารตาง ๆ ผานทางขอความ (Text) สตกเกอรตวการตน (Sticker) รปภาพ (Photo) วดโอ (Video) ขอความเสยง (Voice message) การโทรดวยเสยง (Voice Call) และแบบเหนหนา(Video Call) การสนทนาแบบสวนบคคล (Private) และแบบกลม (Group) เปนตน
Page 28
8
2. การเขาถง ประกอบดวย 2.1 การเขาถงอปกรณสอสาร หมายถง อปกรณสอสารทผสงอายนยมใชเพอ
เขาถงไลนแอพพลเคชน เชน แทบเลต (Tablet) โทรศทพเคลอนทสมารทโฟน (Smart Phone) คอมพวเตอรและโนตบค (Notebook) เปนตน
2.2 การเขาถงอนเทอรเนต หมายถง อนเทอรเนตทผสงอายนยมใชเพอเขาถงไลนแอพพลเคชน วายฟาย (WIFI) อนเทอรเนตแบบรายเดอน (Postpaid) อนเทอรเนตแบบเตมเงน (Pre-paid) เปนตน
3. ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชน ประกอบดวย 3.1 ทศนคต (Attitude) หมายถง การรบรประโยชนและความงายตอการใชงาน
ความรสกทมตอกจกรรมตาง ๆในไลน เชน ความรสกชอบ ไมชอบ สนกสนาน เพลดเพลน เปนตน 3.2 การรบรความสามารถของตนเอง (Self-efficacy) หมายถง ความมนใจ ความ
เชอมนพฒนาทกษะและความสามารถของตนเองในการใชไลนแอพพลเคชน 3.3 ความรและทกษะเกยวกบสอกลาง (Medium-related Knowledge & Skills)
หมายถง ความรและทกษะเกยวกบการใชกจกรรมตาง ๆในไลน 3.4 ความรและทกษะการจดการกบเนอหา (Content-related Knowledge &
Skills) หมายถง ความรและทกษะการวเคราะห การประเมน การแบงปน การสรางสรรคเนอหาในไลน 4. พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน หมายถง ระยะเวลาทใช (ป) ระยะเวลาทใช
(ชวโมง) จ านวนครงในการใช สถานทใช ลกษณะการใช วตถประสงคการใช 5. ผสงอาย หมายถง บคคลทมอาย 60 ปขนไป และเปนผใชไลนแอพพลเคชน ระยะเวลา
ตงแต 6 เดอนขนไป เปนผอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร
Page 29
9
1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. เพอน าไปก าหนดกรอบแนวทางในการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาคณภาพชวตและการเรยนรของผสงอายใหสามารถเขาถง รเทาทน และใชประโยชนจากสอใหม
2. เพอน าขอมลไปพฒนาเทคโนโลยสมยใหมและแอพพลเคชนทเหมาะสมตอการใชงานของผสงอายในอนาคต
Page 30
10
บทท 2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ
การศกษาวจยเรอง “พฤตกรรมการใชไลนแอพพล เคชนของผสงอายในเขต
กรงเทพมหานคร” มแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน
1. แนวคดลกษณะทางประชากร (Demographic Characteristics)
2. แนวคดเกยวกบสอสงคมออนไลน (Social Media)
3. แนวคดการรเทาทนสอสงคมออนไลน (Social Media Literacy)
4. แนวคดเกยวกบผสงอาย (Elderly)
5. งานวจยทเกยวของ 2.1 แนวคดลกษณะทางประชากร (Demographic Characteristics)
แนวคดลกษณะทางประชากร คอ พฤตกรรมตาง ๆของมนษยเกดขนตามแรงบงคบภายนอกมากระตน เปนความเชอวา มนษยด าเนนชวตตามแบบฉบบทสงคมไดวางเปนแมบทไวให โดยสรปคอ แนวคดลกษณะทางประชากรในความคดทวา คนทมคณสมบตทางประชากรทแตกตางกน จะมพฤตกรรมทแตกตางกนไปดวย งานวจยทใชแนวทฤษฎประชากรศาสตรเปนการหาความสมพนธระหวางตวแปรดานประชากรศาสตรกบพฤตกรรมการเปดรบสารจากสอตางๆ (ยบล เบญจรงคกจ, 2534, น. 48)
ผรบสารแตละคนมคณลกษณะเฉพาะตวของตน เชน อาย เพศ บคลกภาพ สตปญญา ทกษะและประสบการณ เปนตน คณสมบตเหลานจะมอทธพลตอผรบสารในการท าการสอสาร ในการสอสารกลมใหญหรอการสอสารมวลชน เราไมสามารถวเคราะหผรบสารเปนคนๆไปได เพราะผรบสารประกอบไปดวยคนจ านวนมากเกนไป นอกจากนผสงสารยงไมรจกผรบสาร (anonymous) ในกรณการสอสารกลมใหญ และการสอสารมวลชน คอการจ าแนกผรบสารออกเปนกลมๆตามลกษณะทางประชากร (Demographic Characteristics) เชน จ าแนกตาม อาย เพศ สถานะทางสงคมและเศรษฐกจ การศกษา และศาสนา เปนตน โดยมสมมตฐานวาผรบสารทมลกษณะดงกลาวรวมกน ยอมจะมทศนคต
Page 31
และพฤตกรรมคลายกน (ปรมะ สตะเวทน, 2546, น. 112-116) รายละเอยดของลกษณะทางประชากร มดงน
1. อาย (Gender) เปนปจจยหนงทท าใหคนมความแตกตางกนในเรองความคดและพฤตกรรม โดยทวไปแลวคนทมอายนอยมกจะมความคดเสรนยมมากกวา (More Liberal) คนทมอายมาก ในขณะทคนทมอายมากมกจะมความคดอนรกษนยมมากกวา (More Conservative) คนทมอายนอย คนทมอายนอยมกจะเปนคนทยดถออดมการณกวา (More Idealistic) คนทมอายมาก ในขณะทคนทมอายมากมกจะเปนคนทยดถอการปฏบตมากกวา (More Pragmatic) มความระมดระวง (Cautious) และมองโลกในแงราย (Pessimistic) สาเหตทเปนเชนน เนองจากคนทมอายทมประสบการณในชวต ซงเคยผานยคเขญตาง ๆ ตลอดจนมความผกพนทยาวนานและมผลประโยชนในสงคมมากกวาคนทอายนอย คนทมอายมากกวามทรพยสมบตมากกวาคนทมอายนอย จงมกจะไมคอยยอมใหมการเปลยนแปลงเกดขนในสงคม เพราะการเปลยนแปลงในสงคมยอมมผลกระทบตอทรพยสน สถานะทางสงคมและความล าบากในการปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลง นอกจากความแตกตางในเรองความคดแลว อายยงเปนสงก าหนดความแตกตางในเรองความยากงายในการชกจงใจดวย การวจยทางจตวทยาพบวา เมอคนมอายมากขน โอกาสทคนจะเปลยนใจหรอถกชกจงใจจะนอยลง นอกจากนนโดยปกตแลวคนทมวยตางวยกนมกจะมความตองการในสงตาง ๆแตกตางกนไปดวย เชน คนวยกลางคนและคนสงอายมกจะคดถงเรองความปลอดภยในชวตและทรพยสน การรกษาพยาบาล การมบานและทดนเปนของตนเอง ในขณะทคนหนมสาวอาจจะสนใจในเรองการศกษา ความยตธรรมและความเสมอภาคในสงคม
2. เพศ (Sex) การวจยทางจตวทยาหลายอนไดแสดงใหเหนวาผหญงกบผชายมความแตกตางกนอยางมากในเรองความคด คานยม และทศนคต ทงนเพราะวฒนธรรมและสงคมก าหนดบทบาทและกจกรรมของคนสองเพศไวตางกน ผหญงจงมกจะเปนคนทมจตใจออนไหวหรอเจาอารมณ โอนออนผอนตาม นอกจากนนการวจยหลายอนยงพบวา ผหญงถกชกจงใจไดงายกวาผชาย
3. สถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจ (Sio-economic Status) หมายถง อาชพ (Occu-pation) รายได (Income) เชอชาตและชาตพนธ (Race and Ethic Group) ตลอดจนภมหลงของครอบครว(Family Background) สถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจของผรบสารมอทธพลอยางส าคญตอปฏกรยาของผรบสารทมตอผสงสารและสาร สถานะทางสงคมและเศรษฐกจท าใหคนมวฒนธรรมทตางกน มประสบการณทตางกน มทศนคต คานยมและเปาหมายทตางกน คนทมพนฐานทางครอบครวตางกน
Page 32
ยอมมคานยม ความคด ความเชอตลอดจนพฤตกรรมทตางกน คนทมอาชพตางกนยอมมองโลก มแนวคด มอดมการณ มคานยมตอสงตาง ๆแตกตางกนไป นอกจากครอบครวและอาชพแลว รายไดตลอดจนเชอชาตกมบทบาทส าคญตอผรบสารดวย รายไดของคนยอมเปนเครองก าหนดความตองการของคนตลอดจนก าหนดความคดของคนเกยวกบสงตาง ๆและพฤตกรรมตาง ๆ คนทมฐานะดหรอมรายไดสง มกจะใชสอมวลชนมากดวยและการใชสอมวลชนกมกจะใชเพอแสวงหาเรองราวขาวสารทหนกๆ เชน อานบทบรรณาธการ อานหรอดหรอฟงเรองการบานการเมอง ปญหาสงคม และเศรษฐกจเปนตน คนตางเชอชาตกนยอมมวฒนธรรมยอยของแตละเชอชาตทคอยก ากบคานยม ทศนคต ความคดและพฤตกรรมของคนในเชอชาตแตกตางกน เชน คนจนอาจจะมความคดวาการมลกมากๆด เพราะจะไดชวยกนท ามาหากน หรอมความคดวามลกชายดกวาลกสาว เปนตน
4. การศกษา (Education) หรอความร (Knowledge) เปนลกษณะอกประการหนงทมอทธพลตอผรบสาร ดงนนคนทไดรบการศกษาในระดบทตางกน ในยคสมยทตางกน ในระบบการศกษาทตางกน ในสาขาวชาทตางกน จงยอมมความรสกนกคด อดมการณ และความตองการทแตกตางกนไป คนทมการศกษาสง หรอมความรดจะไดเปรยบอยางมากในการทจะเปนผรบสารทด ทงนเพราะคนเหลานมความรกวางขวางในหลายเรอง มความเขาใจศพทมาก และมความเขาใจสารไดด แตคนเหลานมกจะเปนคนทไมคอยเชออะไรงายๆ สารทไมมหลกฐานหรอเหตผลสนบสนนเพยงพอจะถกโตแยงจากคนเหลาน โดยทวไปคนทมการศกษาสงมกจะใชสอมวลชนมากกวาคนทมการศกษาต า
จากแนวคดลกษณะทางประชากร ผวจยสนใจศกษาตวแปรดานลกษณะทางประชากร เพอทราบถงลกษณะทางประชากรของผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนในเขตกรงเทพมหานครเปนอยางไร เนองจากตวแปรดานลกษณะทางประชากร ไดแก เพศ อาย รายได ระดบการศกษา และอาชพ มผลตอการเขาถงอปกรณสอสารและอนเทอรเนต รวมถงความสามารถและพฤตกรรมในการใชไลนทแตกตางกน 2.2 แนวคดเกยวกบสอสงคมออนไลน (Social media)
Boyd & Ellison (2013) ใหความหมายวา รปแบบการสอสารแบบมสวนรวม เปนบรการ
รปแบบหนงของเวบไซตทอนญาตใหผใชสามารถ 1) สรางประวตสวนตวของผใช เพอแสดงตวตน (Iden-tity) หรอเอกลกษณบคคล 2) เชอมตอกบบคคลอนทตองการสรางความสมพนธรวมกน 3) ตดตอสอสาร
Page 33
สรางสรรคและแลกเปลยนขอมลขาวสารตาง ๆรวมกน (Sorensen, Porras, Hajikhani, Hayar, 2014, p. 3)
Kane (2013) ใหความหมายวา สอสงคมออนไลนมคณลกษณะทผใชสามารถสรางกลม โดยบคคลอนสามารถเขารวมกลมไดเปนจ านวนมากภายในระยะเวลาอนรวดเรว สามารถแบงปนขอมลขาวสาร ประสบการณทดและไมดทไดรบ นอกจากนยงเปดโอกาสใหบรษท องคกร สถาบน และหนวยงานตาง ๆเพมชองทางการตดตอสอสาร สรางความสมพนธอนดกบผบรโภค (Sorensen, Porras, Hajikhani, Hayar, 2014, p. 3)
Kaplan & Haenlein (2010, p. 61) ใหความหมายวา เวบไซตบนอนเทอรเนตทสรางบนพนฐานของเทคโนโลยเวบ 2.0 เปนการตดตอสอสาร 2 ทาง โดยผใชสามารถเปนผสรางเนอหาเพอแลกเปลยนขอมลรวมกน
Kaplan & Haenlein (2010, pp. 62-64) ไดแบงสอสงคมออนไลนเปน 6 ประเภท ไดแก 1. การท างานรวมกน (Collaborative Project) คอ รปแบบเวบไซตทเนนการมสวนรวม
ของผใช โดยผใชทกคนมสวนรวมในการเพม แกไข ปรบแตง ขอมลและเนอหาในประเดนตาง ๆ รวมกนได เชน วกพเดย (Wikipedia) เปนตน
2. บลอก (Blog) คอ รปแบบเวบไซตทสามารถแสดงความคดเหน สรางขอความ รปภาพ วดโอ และอน ๆ เสมอนสมดบนทกประจ าวนสวนตวหรอไดอารออนไลน (Diary Online) เรยงตามล าดบเวลา ผใชบคคลอนสามารถเขามาดและแสดงความคดเหนดานทายได เชน เวรดเพรส (Wordpress) บลอกเกอร(Blogger) เปนตน
3. ชมชนเนอหา (Content Community) คอ รปแบบเวบไซตทเนนการแบงปน(share)เนอหาระหวางผใช ซงขอมลทแบงปนสามารถอยในรปแบบขอความ รปภาพ วดโอ เชน ฟลกซ (Flickr) ยทป(YouTube) สไลดแชร (Slideshare) เปนตน
4. เวบไซตเครอขายสงคม (Social Networking Sites) คอ โปรแกรมประยกตทผใชสามารถสรางประวตสวนตวและเชอมตอกบเพอนหรอบคคลอน ๆ โดยการพมพขอความตอบโตกลบไดทนท (real time) สามารถแสดงสถานะ ความคดเหน แลกเปลยนขอมล ขาวสาร รปภาพและวดโอ และอน ๆ เปนตน เชน เฟซบค (Facebook) มายสเปซ (MySpace) ไฮไฟว (Hi5) ไลนแอพพลเคชน(LINE Application) เปนตน
Page 34
5. เกมโลกเสมอน (Virtual Game World) คอ เกม 3 มตทผใชสามารถเลอกเปนตวละครตามบทบาทของเกม ผใชมปฏสมพนธกบผเลนคนอน ๆ ไดเสมอนอยในโลกความจรง เชน เวลดออฟวอรคราฟ(World of Warcraft) เปนตน
6. สงคมเสมอน (Virtual Social World) คอ โลกเสมอนทผใชสามารถสรางลกษณะของตนเองใหมรปราง บคลก ทาทางตามทผใชตองการ (Avatar) เชน เซเคลไลฟ (SecondLife) เปนตน
ตารางท 2.1
การจดแบงสอสงคมออนไลน
Social presence/ Media richness
Low Medium High
High
Self-presentation/ Self-disclosure Low
Blogs
Social networking
sites
Virtual Social
World
Collaborative project Content community
Virtual Game World
ทมา: จาก Users of the World, Unite! The Challenges and Oportunities of Social Media by Andreas M. Kaplan and Michael Haenlein, 2010, p. 62
การจดแบงสอสงคมออนไลน ดงตารางท 2.1 สามารถอธบายไดวา Social Presence คอ การสรางกลมทประกอบดวยสมาชกเปนจ านวนมาก วตถประสงคในการ
สรางกลมเพอใหสมาชกทมความสนใจหรอชอบในเรองเดยวกนไดมารวมกลมกน เพอแลกเปลยนขอมลและความคดเหนรวมกน Media richness คอ การสอสารทมประสทธผล ความสามารถของสอในการ
Page 35
สอสารขอมลกนในเวลาใดเวลาหนง Self-presentation คอ การน าเสนอตนเอง Self-disclosure คอ ความตองการเปดเผยตนเองหรอ การกระท าทท าใหผอนรบรเกยวกบตนเอง เชน เรองราว ความรสก ความคด คานยม ความคาดหวง เปนตน
การท างานของสอสงคมออนไลน (Kietzmann, Hermkens, McCarthy & Silvestre, 2011, pp. 243-247)
1. ตวตน (Identity) คอ การเปดเผยขอมลของผใช เชน ชอ อาย เพศ อาชพ การศกษา สถานทพกอาศย Kaplan & Haenlien (2010) ไดอธบายวา เปนการน าเสนอตวตนของผใช เปนการกระท าทตองการท าใหผอนรบรเกยวกบตนเอง เชน เรองราว ความคด อารมณ ความรสก เปนตน
2. การสนทนา (Conversation) เปนการตดตอสอสารกนในระยะเวลาทรวดเรว ทงแบบสวนบคคลและกลม การสนทนาผานขอความ สามารถบนทกเพอเรยกดซ าได
3. การแบงปน (Sharing) คอ การแลกเปลยนขอมลซงกนและกน เชน ขอความ วดโอ รปภาพ เสยง ลงก (Link) และต าแหนงทอย (location) เปนตน
4. การน าเสนอ (Presence) คอ การตงคาแสดงสถานะ (status) ของผใช ซงผใชสามารถเลอกสถานะในการใชออนไลนหรอออฟไลน
5. ความสมพนธ (Relationships) คอ การสรางกลม ประกอบดวยผใชตงแต 2 คนขนไป มผน าจดตงกลม วตถประสงคเพอเปดโอกาสใหสมาชกในกลมทมความสนใจหรอชอบในเรองเดยวกนแลกเปลยนขอมลขาวสารตาง ๆรวมกน
6. ความมชอเสยง (Reputation) คอ การแสดงออกถงความนยมทมตอตวบคคลและเนอหา เชน การกดถกใจ(Like)และผตดตามทางเฟซบคเปนจ านวนมาก หรอ ยอดผชม (view) เรตตง (rating) บนยทป (YouTube) เปนตน
7. กลม (Groups) คอ การรวมกลมของผทมเปาหมายหรอมวตถประสงคและความสนใจเหมอนกน กลมสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ กลมทเปดใหทกคนเขามาไดโดยไมตองขออนญาต และกลมปดทตองสงค าขอการอนญาตเขารวมกลม
Page 36
ไลนแอพพลเคชน (LINE Application) ไลน (LINE) เกดขนภายหลงจากตลาดโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนเตบโตอยางรวดเรวใน
ทวทกมมโลก จนท าให NAVER Japan ซงเปนทมพฒนาเกยวกบการใหบรการการคนหาขอมล (search engine) เกมแพลตฟอรม และ portal เวบไซตของญปนตองหนมาสนใจตลาดแอพพลเคชนของโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน ทมงานไดเรมท าการวจยและหาขอมลชวงเดอนมกราคม ป พ.ศ. 2554 เพอเขาใจถงสงส าคญในการสอสารของผใชในยคโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน วาควรไดรบการพฒนาและใหบรการอยางไร เพอตอบสนองความตองการของผใช แตในระหวางทท าการคนหาขอมลอยนน ไดเกดเหตการณแผนดนไหวในเดอนมนาคม ป 2554 สรางความเสยหาย จนท าใหการสอสารผานสายในรปแบบดงเดมขดของ แตผคนยงคงตดตอสอสารกนผานทางอนเทอรเนตได ท าใหเลงเหนถงความส าคญของการสอสารผานอนเทอรเนต และการสอสารทางอนเทอรเนตกไดเปลยนแปลงไป รวมไปถงการใหบรการ ซงเดมเปนการใหบรการแบบคอนขางเปด ทมจดประสงคเพอการหาเพอนใหม แตหลงจากเหตการณแผนดนไหว ท าให NAVER Japan ไดบทสรปวาจรงๆแลว สงคมตองการการใหบรการแบบปด คอส าหรบเพอการสอสารกบคนใกลชด คนทเรารก ซงรวมถงเพอน ครอบครว เพอนรวมงาน และบคคลทเกยวของตาง ๆ เปนตน ท าใหการคดคนไลน ไดเรมขนในเดอนเมษายน ป พ.ศ. 2554 และเนองจากเหตการณแผนดนไหวในญปนนนเกดขนอยเปนประจ า ท าให NAVER Japan ตองการมอบบรการใหมตวนใหแกผใชโดยเรวทสดเทาทจะท าได เพยงชวงเวลาแค 1.5 เดอน NAVER Japan จงเปดตวการใหบรการ ไลนกอนทจะพฒนาความสามารถอยางตอเนองและจรงจง ปจจบนไลน ไดมอบนวตกรรมเพอการสอสาร ทงในรปแบบของสตกเกอร (Sticker) จนถงเกมและลกษณะการท างานอกมากมาย (aripfan, 2015)
ไลน แอพพลเคชน เปนสอสงคมออนไลน (Social Media) ประเภทเวบไซตเครอขายสงคม(Social networking sites) มลกษณะเปนแบบปด (Close Social Network) ดงน (LINE, 2015)
1. ผใชสามารถเลอกรบเพอนไดหลายวธ ไดแก หมายเลขโทรศพทมอถอในสมดบญช
รายชอ สแกนควอารโคท (QR Code) ไลนไอด (ID LINE) และการเขยา (Shake it) โทรศพทเคลอนท
สมารทโฟนพรอมกน
Page 37
2. ผใชสามารถเลอกรปแบบการสนทนาแบบแชทลบ (Hidden Chat) โดยไลนจะท าการลบขอความโดยอตโนมตภายหลงจากผใชไดอานขอความแลว ผใชสามารถตงคาจบเวลาลบขอความตงแต 2 วนาท ถง 1สปดาห
3. กรณทผใชไมตองการสนทนาหรอรบขอความจากบคคลทไมตองการสนทนา ผใชสามารถบลอก (Block) หรอปดการแจงเตอน
LINE Application มลกษณะการท างาน ดงน
1. ตวตน (Identity) ผใชสามารถสรางประวตสวนตว ไดแก ชอผใช รปภาพประจ าตว และขอความสนเพออพเดทสถานะ (Update Status) เชน อารมณ ความรสก ความคดเหน เปนตน นอกจากนผใชสามารถโพสต (Post) ขอความ รปภาพ ความคดเหนตาง ๆของตนบนไทมไลน (Timeline)เพอสรางการรบรกบบคคลอนเกยวกบตนเอง
2. สนทนา (Conversation) แบบสวนบคคลและกลม ซงผใชสามารถเลอกสนทนาไดหลากหลายรปแบบ ไดแก การสนทนาผานขอความตวอกษร (Text) การสนทนาผานขอความเสยง (Voice Message) การโทรดวยเสยง (Voice Call) การโทรแบบเหนหนา (Video Call) และการสนทนาแบบแชทลบ โดยไลนจะท าการลบขอความโดยอตโนมตภายหลงจากผใชไดอานขอความแลว ผใชสามารถตงคาจบเวลาลบขอความตงแต 2 วนาท ถง 1สปดาห นอกจากนบทสนทนาสามารถบนทกเพอเรยกดซ าภายหลงได การสนทนาเกดขนตามเวลาจรง (Real Time)
3. แบงปน (Sharing) ผใชสามารถแบงปนขอความตวอกษร ขอความเสยง สตกเกอร รปภาพ วดโอ ไฟลเอกสาร(.pdf .pt .doc .jpeg) ต าแหนง/สถานท (Location) โดยผใชสามารถเลอกวธการแบงปนไดหลากปลายรปแบบ ไดแก การโพสต (Post) บนไทมไลน (Timeline) การโพสต (Post) บนหนาจอหลก(Home)ของตนเอง รวมถงการแบงปนในหองสนทนาสวนบคคลและกลม
4. ความสมพนธ (Relationship) ผใชสามารถสรางกลมตามความสมพนธระหวางผใช เชน กลมครอบครว กลมเพอนทท างาน กลมเพอนเรยนพเศษ กลมเพอนเรยนมหาวทยาลย เปนตน ไลนรองรบการสนทนากลมสงสด 200 คน
Page 38
5. น าเสนอ (Presence) ไลนไมมรปแบบการท างานหรอแสดงสถานะการออนไลน (Online)ของผใช ผใชบคคลอน ๆจะไมสามารถทราบไดวาบคคลใดออนไลนอยในขณะนน จะทราบไดเมอมการสนทนาเกดขน ซง เฟซบค (Facebook) ทเปนเวบไซตเครอขายสงคมประเภทเดยวกน ผใชสามารถแสดงสถานะทงแบบออนไลนและแบบออฟไลนได
6. ความมชอเสยง (Reputation) เปนการใชเพอการโฆษณา การตลาดและประชาสมพนธของบรษท องคกร หนวยงาน รานคาตาง ๆ ในรปแบบของบญชทางการ วตถประสงคเพอตองการเขาถงและกระจายขอมลขาวสารแกผบรโภค โดยวดจากยอดผใชทรบเปนเพอน เมอผใชเปนเพอนกบบญชทางการแลว ผใชจะไดรบสตกเกอรใชฟร รวมถงขอมลขาวสาร ขอเสนอตาง ๆเกยวกบผลตภณฑของบรษท องคกร หนวยงาน รานคาเหลาน
7. กลม (Group) เปนลกษณะของการเขารวมกลมสนทนา เพอใหสมาชกในกลมสามารถตดตอ สอสารและแลกเปลยนความคดเหน โดยมสมาชกในกลมสงสด 200 คน
คณสมบตของ LINE Application มดงน (LINE, 2015)
1. สามารถใชไดบนทกระบบปฏบตการของโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน (Smart Phone) ไดแก iOS, Android, Windows Phone, Blackberry และแทบเลต(Tablet)ไดแก iOS, Andriod รวมถงพซ(PC) ไดแก Windows, Mac OS
2. การเพมเพอน (Add Friend) สามารถเพมเพอนไดหลายวธ ไดแก หมายเลขโทรศพทมอถอในสมดบญชรายชอ สแกนควอารโคท (QR Code) ไลนไอด (ID LINE) และการเขยา (Shake it)โทรศพทเคลอนทสมารทโฟนพรอมกน
3. การสงขอความฟร (Free Messaging) สามารถสงขอความในรปแบบ ขอความตวอกษร ขอความเสยง รปภาพ วดโอ ไฟลเสยง (File) ลงก (Link) ถงกนไดฟร ตามเวลาจรง
4. การโทรแบบเสยงและแบบเหนหนา (Free Voice & Video Calls) สามารถโทรแบบเสยงและแบบเหนหนา ทงในประเทศและระหวางประเทศฟร ตามเวลาจรง
Page 39
5. ไลนสตกเกอร ขอความภาพตวการตน หรอสตกเกอรการตน เปนสญลกษณแสดง อารมณและความรสก กรยาทาทางตาง ๆ มทงสตกเกอรแบบเคลอนไหว (Animated Stickers) และสตกเกอรแบบมเสยง (Sticker Featuring Sound)
6. ไทมไลน เปนพนทการแบงปน รปภาพ วดโอ ขอความและแสดงความคดเหน เปนตน 7. กลม รองรบสมาชกในหองสนทนากลมไดสงสด 200 คน แอพพลเคชนตาง ๆ ของไลน
1. ไลน เพย (LINE Pay) บรการช าระเงนออนไลนผานบตรเครดต เพอช าระเงนในการใช
บรการตาง ๆของไลน เชน ซอสตกเกอร ธม (Theme) และรานคาออนไลน (LINE Shop) เมอสมครใชงานไลนเพย ผใชบรการตองลงทะเบยนบตรเครดต จงจะสามารถใชบรการได
2. ไลน สโตร (LINE Store) รานคาทผใชสามารถเลอกซอ เกม (Game) สตกเกอร ธม
3. ไลน เอาท (LINE Out) ความสามารถโทรเขาเบอรโทรศพทบานได อตราคาโทร
ภายในประเทศ โทรเขาเบอรบานและมอถอราคา 0.64 บาท/นาท
4. ไลน เกม (LINE Game)ผใชไลนสามารถรวมเลนเกมดวยกน
5. ไลน แฟมล (Family App)
ตารางท 2.2
แสดงคณสมบตของแอพพลเคชนตาง ๆของไลน
แอพพลเคชน คณสมบต
1.LINE Dictionary พจนานกรมภาษาองกฤษ – ภาษาไทยจากออกฟอรด (Oxford) และพจนานกรมภาษาไทย – ภาษาองกฤษจากซเอด (SE-ED)
2. LINE HERE แสดงต าแหนงหรอทอย กบครอบครว เพอน บคคลใกลชด จากโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนตามเวลาจรง
Page 40
ตารางท 2.2 แสดงคณสมบตแอพพลเคชนตางๆของไลน
3. Emoji LINE ภาพการตนแสดงสหนาตาง ๆ
4. Popcorn Buzz การโทรแบบกลมพรอมกนไดสงสด 200 คน 5. LINE@ การซอขายสนคาออนไลน เพอสงขอมลขาวสารใหกบลกคา
6. LINE TV รายการทว เปดใชเฉพาะประเทศไทยและไตหวน
7. B612 การถายรปและเซลฟ (Selfie) 8. aillis การปรบแตงภาพ
9. LINE DECO ธมรปภาพตาง ๆ ส าหรบเปลยนวอลเปเปอรผWallpaper) 10. LINE PLAY เกมโลกเสมอน
11. LINE SnapMov-ie
ถายคลปวดโอสนๆ ภายในระยะเวลา10 วนาท
12. LINE Antivirus สแกนไวรส ส าหรบระบบปฏบตการแอนดรอย(Andriod)
13. LINE Brush วาดรปตกแตงภาพดวยลายเสน เปนลายดนสอส , หมก, ภกน, สน า, สเทยน,ดนหวใหญ, หวเลก, พรอมทงสามารถปรบเฉดสลายเสน
14. LINE Card การดส าหรบโอกาสตาง ๆ เชน อวยพรวนเกด สงความคดถง เปนตน โดยสามารถใช LINE Card ท าเปนอการดสงเพอบอกแทนความรสก
15. LINE Tools เครองมอส าหรบการวาดเสน
16. LINE SHOP รานคาออนไลน เปดใชงานเฉพาะประเทศไทย 17. LINE NEWS รบขอมลขาวสารลาสดของไลน
18. LINE Music ฟงเพลง
19. LINE Fortune ท านายดวงชะตา 21. LINE Mall ซอขายสนคาระหวางผใช
23. LINE Creators market
ผใชสามารถเปนผสรางสตกเกอรและขายแกผใชบคคลอน
Page 41
ไลนและรปแบบการใชงานเพอผสงอาย บนระบบปฏบตการ iOS (Mac Thai, 2015) 1. ปรบตวหนงสอใหใหญขน เพอใหไดอานงายขน ไมตองเพงอานตวหนงสอเลก ๆ สามา
ถเลอกขนาดตวหนงสอทตองการ ทง 4 ขนาด คอ ท เลก (Small) ปานกลาง (Medium) ใหญ (Large) และ ใหญมาก (Extra Large)
2. ให Siri อานขอความใหเราฟง ไมเพยงแคในแอพพลเคชน LINE เทานน ยงสามารถอานไดทงในอเมล (E-mail) เวบเพจ (webpage) โนต (note)
3. พดให Siri ชวยพมพขอความให ตามทเราพดออกมา เพอชวยแกปญหาการไมถนดพมพขอความ สามารถใชไดทกทและทกแอพเชนเดยวกน ไมวาจะพมพขอความบนแอพ Facebook (เฟซบค), เมสเซนเจอร (Messager), โนต (Note) โดยเปลยนคบอรดเปนภาษาไทยกอนถงจะพดเปนภาษาไทยได ในท านองเดยวกนถาเลอกคบอรดภาษาองกฤษ กจะเปนการพมพตามค าบอกเปนภาษาองกฤษ
4. เปดแวนขยายไวซม (zoom) เปนการทชวยขยายหนาจอใหใหญขนส าหรบผสงอายทมปญหาดานสายตา
5. Choose Filter คอการเลอกแสงใหเหมาะกบสถานการณ เชน กลบสขาว-ด า เปนด า-ขาว (Inverted), ท าเปนสเทา (Grayscale) นอกจากนกม Grayscale Inverted และ Low Light ทเหมาะส าหรบการอานตวหนงสอในทแสงนอย
6. Show Controller จะเปนการแสดงจอยสตก (Joystick) ไวส าหรบเลอนแวนขยายขน-ลง-ซาย-ขวา เหมอนในเกมได
ส าหรบระบบปฏบตการ Andriod และ Windowsสามารถปรบขนาดตวอกษรได 4 ระดบ ไดแก ท เลก (Small) ปานกลาง (Medium) ใหญ (Large) และ ใหญมาก (Extra Large) (it24hrs, 2015)
ไลน มจ านวนผใช 560 ลานคนทวโลก อนดบ 1 คอญปน 54 ลานคน อนดบ 2 ไทย 33 ลานคน อนดบ 3 อนโดนเซย 30 ลานคน อนดบ 4 สหรฐอเมรกา 25 ลานอนดบ 5 สเปนและเมกชโก 18 ลานคนเทากน และมยอดจ านวนผใชประจ าทกเดอน ทงหมด 170 ลานทวโลก ขณะทยอดการรบและสงขอความสงสดภายในหนงวน (รวมถงวดโอและรปภาพ) มจ านวน 13,000 ลานขอความ (เพมขนจากเดอนกนยายน 2556 ถง รอยละ 87) ยอดการสงขอความเสยงและโทรดวยวดโอสงสดภายในหนงวน จ านวน 34 ลานครง (เพมขนจากเดอนกนยายน 2556 ถง รอยละ 120) สวนสถตการใชไทมไลนนน มปรมาณการ
Page 42
สอสารรายวน โพสต (Post), ไลค (Like) และแสดงความคดเหน (Comment) จ านวน 160 ลานครง (เพมขนจากเดอนสงหาคม 2556 ถง รอยละ 202) สวนสถตการใชสตกเกอรมการรบและสงสตกเกอรภายในหนงวนจ านวนเกน 1.8 พนลานครงและมยอดการใชสตกเกอรทงหมดเกน 20,000 เซต (เดลนวส, 2557) 2.3 แนวคดการรสอสงคมออนไลน(Social Media Literacy)
การรสอในศตวรรษท 21 (Thoman & Jolls, 2003, p. 9) การหลอมรวมสอ (Media Convergence) และเทคโนโลยไดเปลยนแปลงและสรางการ
เรยนรใหม ความสามารถในการอานออกเขยนไดของทกกลมวยไมเพยงพอส าหรบยคสมยน แตตองมความสามารถในการคด วเคราะห ตความ แสดงความคดเหนตอสงตาง ๆทไดรบจากสอดวย ขอมลขาวสารตาง ๆ ไมไดเปนเพยงอกษรขอความในกระดาษเชนในอดต แตขอมลขาวสารในปจจบนมพลงอยางมาก ทงในรปแบบของภาพ และเสยงทมความหลากหลาย และมการกระจายของขอมลขาวสารอยางรวดเรว
การรสอส าคญอยางไร 1. อทธพลของสอในระบอบสงคมประชาธปไตย พลเมองตองมทกษะ 2 อยางคอ การคด
วเคราะหและการแสดงความคดเหน ทกษะทงสองอยางน เปนทกษะทตองไดรบการฝกฝนและพฒนา โดยน าขอมลตาง ๆ ทไดรบ ท าความเขาใจและแยกแยะวาทกรรมตาง ๆ จากพรรคการเมองน าไปสการตดสนใจลงคะแนนเสยงเลอกตง
2. การบรโภคสอจากการใชสอ วด โอเกม ทว เพลง วทย หนงสอพมพ นตยสาร อนเทอรเนต หรอแมกระทงขอความตางๆ ทปรากฎบนเครองแตงกายดงทสามารถพบเหนไดในปจจบน ดงเชน การสกรนถอยค ารณรงค โฆษณาบนเสอ เปนตน สามารถอธบายไดวา ในแตละวนบคคลเปดรบขอมลรบเนอหาจากสอทหลากหลายตลอดเวลา การรสอสอนใหมทกษะทเพอเปนแนวทางการปองกน
3. ทกษะดานความเขาใจ ตความ ชวยใหเราเขาใจถงอทธพลของสอ อทธพลของสอในการสรางการรบร ความเชอ ทศนคต การศกษาการรสอชวยใหเราสามารถแยกแยะอทธพลของสอได
Page 43
4. รปแบบการน าเสนอของสอมความหลากหลายมากขนกวาในอดตทผานมา ดงทปรากฎในปจจบน ทเนนรปแบบการสอสารผานรปภาพ ภาพวาด ใหผรบสารตความหมายไดหลากหลายมากกวาการใชเพยงตวอกษรใหอาน
5. ยคขอมลขาวสาร มความส าคญตอการเรยนรตลอดชวต ดงนนการศกษาสอชวยใหเราเขาใจทมาของขอมลขาวสาร รวาเจาของสอคอใคร และเราสามารถคนหา เลอกแหลงขอมลขาวสารทนาเชอถอได
ในการศกษาเร อง “พฤตกรรมการใช ไลน แอพพล เคชนของผส งอาย ในเขตกรงเทพมหานคร” ผวจยอางองขอมลแนวคดการรสอสงคมออนไลน (Social Media Lieracy) ภายใตกรอบแนวคด Maping Social Media Literacy : Towards a Conceptual Framework, 2011 ของ สถาบน EMSOC (User Empowerment in a Social Media Culture)
สอสงคมออนไลน เปนกลมแอพพลเคชนบนอนเทอรเนต การรสอ และการรอนเทอรเนต (Internet Literacy) เปนการใหความส าคญกบการวเคราะห ประเมนขอมลขาวสารตาง ๆ ทไดรบจากสอออนไลน (Jenkins, Purushotma, Weigel, Clinton & Robinson, A. J., 2009, อางถงใน Vanwynsberghe, Boudry & Verdegem, 2011, p. 28)
การใชสอสงคมออนไลนผใชตองม ทกษะ ความสามารถ ในการผลต การสรางสรรค การสอสาร การมสวนรวมและมการตอบโต ดงนน การใชสอสงคมออนไลนผใชจ าเปนตองมทกษะหลายดาน ทเปนทกษะ ความสามารถเฉพาะในการใชสอสงคมออนไลน (Kaplan & Haenlein, 2010, อางถงใน Vanwynsberghe et al., 2011, p. 28)
การรสอสงคมออนไลน เปนความทาทายในการจดการกบทกษะ ความสามารถ มากกวาการใชสอประเภทอน ๆ เชน สอโทรทศน วทย เปนตน เนองจากการหลอมรวมของสอ ทงสอเกาและสอใหม เชน การดรายการโทรทศนผานทางทยป การอานขาวผานเวบไซตออนไลน เปนตน ดงนน สงส าคญคอ ทกษะการรสอสงคมออนไลน นอกจากนสงไมอาจมองขาม คอความสามารถดานคดวเคราะห เพอเปนกรอบในการรสอสงคมออนไลน (Jenkins, 2006, อางถงใน Vanwynsberghe et al., 2011, p. 28)
ดงทกลาวขางตน สอสงคมออนไลน เปดผใชสามารถสอสาร แบงปน และเปนผสรางเนอหา (Self-Produce) ขอมลตาง ๆ ขนเองได ซงขอมลขาวสารทางออนไลนตาง ๆทปรากฎ มทงขอมลทนาเชอถอ และไมนาเชอถอ ดงนน สงทส าคญทผใชตองม คอ ทกษะ ความสามารถ คด วเคราะห จดการ
Page 44
กบขอมลขาวสารตาง ๆ ท ไดรบ กรอบแนวคดการร สอสงคมออนไลนใหความส าคญกบทกษะ ความสามารถในการจดการกบเนอหาหรอขอความทไดรบในสอสงคมออนไลน
Livingstone (2004) and Martin & Grudziecki, 2006, อางถงใน Vanwynsberghe et al., 2011, p. 29) กลาวถง การรสอ วาเปนทกษะ ความสามารถในการเขาถงสอ การใชสออยางมวจารณญาณ ดงนนกรอบแนวคดการรสอสงคมออนไลนจงประกอบดวย การเขาถง พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน ซงการเขาถงสอสงคมออนไลน หมายถง การเชอมตอผานระบบอนเทอรเนต เปนทกษะในการใชสอ และเปนสงส าคญสวนหนงของการรสอสงคมออนไลน หากผใชไมสามารถเขาถงอนเทอรเนตได ผใชกจะไมสามารถสรางบญชบนเวบไซตเครอขายสงคมได
ดงนน การรสอสงคมออนไลน อยภายใตแนวคดการเขาถงสอสงคมออนไลน (Access So-cial Media) ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน (Social Media Competences) และพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน (Use of Social Media)
นยาม Livingstone (2004 p. 30) กลาววา การรสอ หมายถง ทกษะ ความสามารถในการเขาถง
การวเคราะห ประเมน สรางสรรคเนอหาในบรบททหลากหลาย และมความส าคญมากกวาทกษะ ความสามารถในการใชสอ
Brandtweiner & Kerschbaum (2010, อางถงในVanwynsberghe et al., 2011,p. 30) กลาววา การรสอ หมายถง การวเคราะห ประเมน เนอหาขอมลตาง ๆ ทไดรบจากสอ การรสอประกอบดวย ทกษะขนพนฐานในการเขาถงอนเทอรเนต และทกษะขนสงคอความสามารถในการจดการกบขอมลและเนอหาตาง ๆทไดรบ ดงน
1. การเลอกและการใชสอ (Selecting and Using) เนอหาและขอมลตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม การมสวนรวม มความรเกยวกบสอทใช
2. การประเมนและเขาใจ (Understanding and Evaluating) เนอหาและขอมลตาง ๆ ทไดรบ
3. การตระหนกรและการตอบสนอง (Recognizing and Responding) ตออทธพลของสอเกยวกบเนอหาและขอมลตาง ๆ ทไดรบ
Page 45
4. การประเมนคาและแยกแยะ (Identifying and Evaluating) ความรนแรงและความนาเชอถอของเนอหาและขอมลตาง ๆ ทไดรบ
Brandtweiner & Kerschbaum (2010, p. 30) ชใหเหนวา ทกษะดานความรเกยวกบสอ การวเคราะห การประเมน และการตอบสนอง เปนทกษะทส าคญในการจดการกบเนอหาและขอมลตาง ๆทไดรบจากสอ รวมถงการใหความส าคญกบทกษะพนฐานในการใชเทคโนโลยสมยใหมดวย
Van Deursen (2010, อางถงใน Vanwynsberghe et al., 2011, p. 30) ทกษะการใชสอสงคมออนไลน สามารถแบงเปน 2 ทกษะ ดงน 1. ทกษะการใชสอกลาง (Medium-Related Skills) ไดแก ทกษะดานการใชอปกรณ
สอสาร ทกษะการใชอนเทอรเนต
2. ทกษะการจดการกบเนอหา (Content-Related Skills) ไดแก ทกษะการจดการกบเนอหาและขอมลตาง ๆบนอนเทอรเนต
Martin & Grudziecki (2006, p. 31) นยาม การรสารสนเทศดจตอล (digital literacy) คอ ความร ทศนคต ความสามารถในการใชสอสารสนเทศดจตอลไดอยางเหมาะสม ความสามารถในการเขาถงสอ การจดการ การบรณาการ การประเมน การวเคราะห สงเคราะห ตรวจสอบแหลงทมาได สามารถสรางความรใหม สรางความคดเหนเกยวกบเนอหาและขอมลทไดรบจากสอ สอสารกบผอนในบรบทและสถานการณตาง ๆได สามารถสรางปฏกรยาทางสงคมได นยามดงกลาวไมเพยงหมายถงความร ทกษะความสามารถในการใชสอเทานน แตรวมถง การตระหนกร ทศนคต ความสามารถในการจดการกบขอมลและเนอหาตาง ๆทไดรบจากสอนอกจากน สงส าคญทนอกเหนอจากความสามารถในการคด วเคราะหแลว ยงรวมถงทกษะการสอสาร การสรางสรรคกบสอสงคมออนไลนแตละประเภท
Vanwynsberghe et al. (2011, p. 31) การรสอสงคมออนไลน คอ การเขาถงสอสงคมออนไลน ความร ทกษะ ความสามารถ ทศนคต และการรบรความสามารถของตนเองในการใชสอสงคมออนไลน รวมถงความสามารถในการวเคราะห การประเมน การแบงปน และการสรางสรรค ขอมลและเนอหาตาง ๆ ทไดรบจากสอ
Page 46
ทกษะการใชสอกลาง (Medium-Related Competences) เปนทกษะการใชอปกรณสอสารตาง ๆ เชน คอมพวเตอร โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน
แทบเลต เปนตน และความสามารถในการใชอนเทอรเนต เชน การเปดหนาเวบไซตโดยการพมพยอารแอล (URL) การคลกลงก เปนตน ความสามารถในการใชอปกรณสอสารและ อนเทอรเนตเปนความสามารถพนฐานของการใชสอสงคมออนไลนทสามารถพฒนาไปสความสามารถขนสงทผใชสามารถสรางกจกรรมตาง ๆบนสอสงคมออนไลนได การใชเวบไซตเครอขายสงคมออนไลนชวยสงเสรมทกษะดานการสอสารของผใช เปนตน
ทกษะการจดการกบเนอหา (Content-Related Competences) เปนทกษะขนสงของการใชสอสงคมออนไลน ไดแก การวเคราะห ประเมน ตความหมาย ท
ประกอบไปดวย ขอความตวทเปนตวอกษร ภาพและเสยง รวมถงการสอสาร การแบงปน การสรางสรรคขอมลเนอหาตาง ๆกบบคคลอน ๆบนโลกออนไลน
อยางไรกตาม ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลนของแตละบคคล ขนอยกบเปาหมายและความตองการในการใช กลาวคอ หากบคคลมเครอขายทางสงคมทมการเขาถงเวบไซตเครอขายสงคมจ านวนไมมาก กสามารถสงผลตอความสนใจตองการใชเวบไซตเครอขายสงคมออนไลน และหากผใชไมมเปาหมายในการหาเพอนใหมบนเวบไซตเครอขายสงคมออนไลน จงสงผลใหบคคลไมเกดความตองการในการเรยนร ทน าไปสการทกษะในการใช
กรอบแนวคดของการรสอสงคมออนไลนสามารถแบงไดเปน 3 สวน ดงน 1. การเขาถงสอสงคมออนไลน หมายถง การเขาถงอนเทอรเนตผานอปกรณสอสาร
เนองจากสอสงคมออนไลนเปนกลมแอพพลเคชนทอยบนพนฐานการท างานของอนเทอรเนต 2. ความสามารถในการใชสอส งคมออนไลน ประกอบดวย ทศนคต การรบร
ความสามารถของตนเอง ความรและทกษะการใชสอสงคมออนไลน รวมถงความรและทกษะการวเคราะห การประเมน การแบงปน การสรางสรรคเนอหาขอมลในสอสงคมออนไลน
3. พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน หมายถง ความถในการใช ลกษณะการใช วตถประสงคของการใช และสถานทใชสอสงคมออนไลน
Page 47
Sternberg & Kolligian (1990)อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 33) แบงความสามารถของการใชสอสงคมออนไลน ออกเปน 2 สวน ดงน
1. ความสามารถเชงวตถวสย (Objective Competences) ไดแก ความรและทกษะการใชสอกลางและการจดการกบเนอหา
2. ความสามารถเชงจตวสย (Subjective Competences) ไดแก ทศนคตและการรบรความสามารถของตนเอง
กรอบแนวคดการรสอสงคมออนไลน
พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน(Use of social media)
ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน(Social media competences)
ความสามารถเชงวตถวสย ความสามารถเชงจตวสย
การเขาถงสอสงคมออนไลน
ภาพท 2.1 ทมา : Maping Social Media Literacy, 2011 by Vanwynsberghe et al., (2011, p. 34)
ความรและทกษะ การจดการกบเนอหา
ความรและทกษะ การใชสอกลาง
การรบรความสามารถของตนเอง
ทศนคต
Page 48
จากกรอบแนวคดดงภาพ 2.1 อธบายไดวา 1. การเขาถงสอสงคมออนไลน ผใชสามารถเขาถงอนเทอรเนต เนองจากสอสงคม
ออนไลนเปนโปรแกรมประยกตทท างานอยบนพนฐานของอนเทอรเนต หากปราศจากการเชอมตอ
อนเทอรเนตในขนตอนแรก ผใชกจะไมสามารถเขาถงและใชสอสงคมออนไลนได
2. ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน เปนการก าหนดความสามารถในการจดการ
กบสอสงคมออนไลน โดยสามารถแบงออกเปน 2 สวน ดงน
ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน
ภาพท 2.2
ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน
ความสามารถ เชงวตถวสย
ความสามารถ เชงจตวสย
ความร
ทกษะ
ทศนคต
การรบรความสามารถ ของตนเอง
Page 49
2.1 ความสามารถเชงวตถวสย ประกอบดวย
2.1.1 ความรและทกษะในการใชสอกลาง คอ ความรและทกษะดานการใชอปกรณสอสารและการใชอนเทอรเนต เปนความรและทกษะพนฐานในการใชสอสงคมออนไลน
2.1.2 ความรและทกษะในการจดการกบเนอหา คอ ความรและทกษะในการท าความเขาใจเนอหาและบรบทของสอ รวมถงการวเคราะห ประเมน แบงปน สรางสรรค เนอหาขอมลตาง ๆในสอสงคมออนไลน เปนความรและทกษะขนสงในการใชสอสงคมออนไลน
2.2 ความสามารถเชงจตวสย ประกอบดวย 2.2.1 ทศนคต (Attitude) คอ ความเชอ ความรสก การรบรประโยชนและความงายท
มตอกจกรรมตาง ๆในสอสงคมออนไลน น าไปสการเปดรบและใชสอสงคมออนไลน 2.2.2 การรบรความสามารถของตนเอง (Self-Efficacy) คอ ความมนใจ ความเชอมน
ในการพฒนาทกษะและความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน 3. การใชสอสงคมออนไลน (Use of Social Media Application) คอ พฤตกรรมการ
ใชสอสงคมออนไลน อนเปนผลมาจากการพฒนาความรและทกษะการใช ซงพฤตกรรมการใช ประกอบดวย ความถในการใช สถานทใชและลกษณะการใช
Vanwynsberghe et al (2011, p. 37) แบงขอบเขตของการรสอสงคมออนไลน ดงน 1. การเขาถงสอสงคมออนไลน (Access to Social Media Applications) คอ ขนตอน
แรกของการรสอสงคมออนไลน ผใชตองมความรและทกษะพนฐานในการใชอนเทอรเนตและเทคโนโลยอปกรณสอสาร ซงในปจจบนอปกรณสอสารถกออกแบบมาเพออ านวยความสะดวกในการใชสอสงคมออนไลน เชน คอมพวเตอร โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน แทบเลต เปนตน นอกจากนการเขาถงสอสงคมออนไลน ยงหมายถงการเปนเจาของสอของแตละบคคล ปจจยทสรางความแตกตางในการเปนเจาของสอ ไดแก ระดบการศกษา รายได กลมวย เปนตน อทธพลในการเปนเจาของสอของแตละบคคล ไดแก คณภาพของเทคโนโลย รายได กลมทางสงคม เปนตน การเขาถงสอสงคมออนไลน เปนตวก าหนด การพฒนาความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน
2. ความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน (Social media competences) ประกอบดวย
Page 50
2.1 ความสามารถเชงวตถวสย (Objective Competences) ประกอบดวย ความร (Knowledge) คอ ชดของความจ าของแตละบคคลในการสามารถจดการ ตความ
ตามโครงสรางความจ า การรบรของแตละบคคลทมอย ความรท าใหบคคลสามารถประเมนเนอหาและขอมลตาง ๆทไดรบจากสอ สามารถแยกประเภท สามารถตรวจสอบแหลงทมาของขอมล น าไปสการตดสนใจไดอยางถกตองและเกดประโยชนสงสดตอผใช (Bloom, Engelhardt, Furst, Hill, & Krath-wohl, 1956, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 40) ความรเปนทกษะดานสมอง ทอยในกระบวนการภายในจตใจ สามารถวเคราะห ประเมน เนอหาและขอมลตาง ๆไดอยางมเหตผล ความรเปนทกษะพนฐานเปรยบเสมอนเครองมอทดงมาจากหนวยความจ า น าไปสพฤตกรรมการใชงานจรง
ดงนน ความร หมายถง ชดของหนวยความจ าของแตละบคคลในการจดการกบขอมลตาง ๆ(Potter, 2011) ขอมลขาวสารตาง ๆจะถกตความหมายและมการสรางโครงสรางการรบร การจดการ ภายในความจ าของแตละบคคล ความรสามารถเกดขนไดจากหลายทาง เชน การสงเกต ประสบการณทไดรบ (Westera, 2011, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 40) บคคลจะรบขอมลตาง ๆจากเพอน ครอบครว สอ โรงเรยน ทท างาน โดยบคคลจะท าการเลอกขอมลทสนใจและตรงกบความตองการเพอบรรลเปาหมายของตน โครงสรางความรเปรยบเหมอนแผนททางจตใจ (Mental Map) ในการคนหาขอมลขาวสารไดอยางถกตองและตรงตามความตองการของแตละบคคล
Potter (2011) & Rogers (2003, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 41) ไดแบงความรเปน 3 ประเภท คอ
1. รอะไร (What-Knowledge) หมายถง รวาใครเปนเจาของสอ ใครเปนผสรางสอและ รแนวคดการท างานของสอสงคมออนไลน เชน การรวธการแทก(tag)ในเฟซบค รวาแทก (Tag)ในเฟซบคคออะไร
2. รอยางไร (How-Knowledge) หมายถง รสอสงคมออนไลนมหลกการท างานอยางไร รวาเนอหาตาง ๆจากสอสงคมออนไลนถกประกอบสราง(construct)ขนมาอยางไร
3. รท าไม (Why-Knowledge) หมายถง รวาท าไมสอเทคโนโลยตาง ๆ หรอแอพพลเคชนมความเกยวของกบขอมลขาวสารตาง ๆ เชน การรวาเวบไซตเครอขายสงคมเปนสอสงคมออนไลนทเปดใหผใชฟร แตในขณะเดยวกนขอมลสวนตวของแตละบคคลบนเวบไซตเครอขายสงคมออนไลนสามารถเปนขอมลทางการตลาดได
Page 51
ความร
ภาพท 2.3 ทกษะ (Skills) ประกอบดวย 1. ทกษะในการใชเทคโนโลยสอใหม (Operational Skills) เชน รวธการท างานของ
อปกรณสอสาร ทกษะการใชอปกรณสอสาร ทกษะการใช อนเทอรเนตเปนความสามารถพนฐาน เชน สามารถพมพ คนหาขอมลขาวสารตาง ๆบนอนเทอรเนตได สามารถพมพยอารแอล เพอเปดเวบไซตได การกดบนทก การดาวโหลดไฟลตาง ๆ การรบสงอเมล เปนตน
2. ทกษะดานการจดจ ารปแบบ (Formal Skills) เชน สามารถคลกลงก เบราวซ(Browse) คนหาหนาจอเวบไซตตาง ๆ สามารถจดจ าเมนตาง ๆในหนาเวบไซต สามารถจดจ ารปแบบของสอสงคมออนไลนได
3. ทกษะดานการคนหาแหลงขอมล (Information Skills) ทนาเชอถอ ถกตอง วเคราะหและประเมนขอมลขาวสารตาง ๆ ค านงถงประโยชนของขอมลขาวสารทไดรบในสอสงคมออนไลน
ความร
รอะไร
รอยางไร
รท าไม
Page 52
4. ทกษะดานการสรางสรรคเนอหาในสอสงคมออนไลน (Creative Skills) เชน การแสดงความคดเหน การสรางสรรคเนอหาและแบงปนกบบคคลอนในสอสงคมออนไลน เชน การอพโหลดวดโอลงทยป การเขยนไดอารในบลอกของตวเอง
5. ทกษะดานการสอสารกบบคคลอนในสอสงคมออนไลน (Communiacation Skills) เชน การพดคยโตตอบ (Chat) ในกลม การอภปราย การเขารวมกลมตาง ๆทตนสนใจ เมอไดรบเนอหาขอมลสามารถสอสารตอบกลบได การสอสารประกอบดวย ผสงสาร ผรบสาร และเปาหมายในการสอสาร
6. ทกษะการเขาถงสนคาและบรการตาง ๆผานสอใหม(Transaction Skills) เพอความสะดวกและรวดเรว เชน การดาวนโหลด การซอสนคาและบรการออนไลน (Online Shoping) การท าธรกรรมทางการเงนผานระบบออนไลน (Banking Online) เปนตน ซงในการใชบรการตาง ๆเหลาน ผใชตองมทกษะในการประเมนความนาเชอถอของเวบไซตตาง ๆ รวาเวบไซตเปนของบรษทหรอองคกรใด
ทกษะ
ภาพท 2.4
ทกษะ
ทกษะการจดการเนอหา
ทกษะการใชสอกลาง
ทกษะในการใช เทคโนโลยสอใหม
ทกษะดานการจดจ ารปแบบ
ทกษะดานการคนหาแหลงขอมล
ทกษะดานการสรางสรรคเนอหา
ทกษะดานการสอสาร
ทกษะการเขาถงสนคาและบรการตาง ๆผานสอใหม
Page 53
6 ทกษะทกลาวมาขางตนนน เปนทกษะในการใชสอสงคมออนไลน โดยสามารถแบงเปน 2 ทกษะใหญๆ ดงน
1. ทกษะการใชสอกลาง ประกอบดวย 2 ทกษะ ไดแก ทกษะการใชเทคโนโลยสอใหม และทกษะดานการจดจ ารปแบบ เปนทกษะพนฐาน (van Deursen & van Dijk, 2010, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 51)
2. ทกษะการจดการกบเนอหา ประกอบดวย 4 ทกษะ ไดแก ทกษะดานการใชขอมล ทกษะการสอสาร ทกษะการสรางสรรค ทกษะการเขาถงสนคาและบรการผานสอใหม เปนทกษะขนสง
การศกษาทกษะการใชสอใหม (New Media) ของผรบสาร พบวา ผรบสารตองมทกษะขนพนฐานในการเขาถง ไดแก ทกษะการใชอนเทอรเนต ทกษะการใชอปกรณสอสาร เปนตน ในขณะทการศกษาสอดงเดม (Traditional Media)เชน สอหนงสอพมพ สอโทรทศน สอวทย เปนตน ใหความส าคญกบทกษะขนสงเพยงอยางเดยว เนองจากคณลกษณะของสอดงเดม ผรบสารไมจ า เปนตองมทกษะใดๆในการเขาถง ดงนนทกษะการใชสอใหม มความส าคญทงทกษะพนฐานและทกษะขนสง (van Deursen, 2010, p. 51)
2.2 ความสามารถเชงจตวสย (Objective Competences) ประกอบดวย 2.2.1 ทศนคต (Attitude) การรบรถงประโยชนและความงายในการใชงาน น าไปส
การเปดรบและใชสอสงคมออนไลน ประกอบดวย - การรบร (Cognitive Component) คอ ทศนคตและความเชอ การรบรถง
ประโยชน ความงายตอการใชงานสอสงคมออนไลน เชน เวบไซตเครอขายสงคมเปนชองทางหนงในการไดตดตอกบเพอน การหาขอมลในวกพเดย ชวยใหประหยดเวลา เปนตน ระยะเวลาในการเขาถงและการใชสอสงคมออนไลน ขนอยกบคณภาพของเทคโนโลยและทกษะการใชสอของแตละบคคล
- ความรสก (Affective component) คอ ความรสกของแตละบคคลทมตอกจกรรมตาง ๆของสอสงคมออนไลน เชน ความรสกชอบ ไมชอบ ความรสกสนกสนาน ความรสกถกคกคาม เปนตน ความรสกของแตละบคคลเปนตวก าหนดความตองการทจะพฒนาความสามารถในการใชสอสงคมออนไลน บคคลทมทศนคตทดและชอบกจกรรมตาง ๆในสอสงคมออนไลน จะมความรสกกระตอรอรนและอยากทจะเรยนรทกษะการใชสอสงคมออนไลน
Page 54
2.2.2 การรบรความสามารถของตนเอง (Self-efficacy) Bandura (1995, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 56) นยามวา การรบรความสามารถของตนเอง เปนความสามารถทบคคลตดสนใจทจะด าเนนการบางสงใหบรรลตามเปาหมายทก าหนดไว บคคลทมความมนใจและเชอมนในความสามารถของตนเองในการใชสอสงคมออนไลน สงผลใหเกดความกลวหรอความกงวลในการใชสอสงคมออนไลนลดลง การรบรความสามารถของตนเองเปนการเชอมโยงระหวางทกษะการใชสอและความมนใจของตนเอง ซงน าไปสการคนควาและการเรยนรการใชสอสงคมออนไลนมากขน
3. พฤตกรรมการใช คอ ความส าคญของการรเทาทนสอสงคมออนไลน เพอเขาใจถง
พฤตกรรมการใช ความถในการคนหาขอมลขาวสารตาง ๆ ความถในการใชแอพพลเคชน สถานทใช
รวมถงการคด วเคราะหขอมลและเนอหาตาง ๆ (Katz, 1959, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011,
p. 58) เนองจากในปจจบนมผใชเทคโนโลยสอใหมเพอรบขอมลขาวสารตาง ๆเพมขนจ านวนมาก ดงนน
การศกษาการใชสอสงคมออนไลน ไมสามารถศกษาเพยงแคความถในการใช แตควรศกษาถงวตถประสงค
ของการใช ความรและความสามารถของแตละบคคล รวมถงการศกษาพฤตกรรมการใชสอประเภทตาง ๆ
ดวย เชน การดละครทวผานทางยทป เปนการหลอมรวมสอเกาและสอใหม ศกษากจกรรมตาง ๆทผใชใช
ในสอสงคมออนไลน เชน การแบงปน รปภาพ เพลง ขอมลขาวสารตาง ๆ เปนตน (Jensen & Helles,
2010, อางถงใน Vanwynsberghe et al. 2011, p. 58) นอกจากนการศกษาการใชสอสงคมออนไลน
เปนการศกษาวาผใชใชเทคโนโลยสอและเนอหาในสออยางไร
สอสงคมออนไลนและผลกระทบ
การรเทาทนสอและผลกระทบมความเกยวโยงกน กลาวคอ การใชสอสงคมออนไลน
สามารถสรางผลกระทบไดทงทางบวกและทางลบ การรสอเปนความกงวลถงผลกระทบทจะเกดขนกบผใช ผใชทไมมทกษะในการรสอกสามารถไดรบผลกระทบในทางลบ สงส าคญคอ ผใชตองมความสามารถในการจดการกบการใชสอสงคมออนไลนไดอยางเหมาะสม การรสอสงคมออนไลนตองมเปาหมายในการใช
Page 55
และใชอยางเหมาะสม ซงแตละบคคลมความแตกตางกนตามบทบาททางสงคม ความตองการใชสอสงคมออนไลนขนอยกบบทบาททางสงคมของแตละบคคล
จากกรอบแนวคดขางตน สามารถอธบายไดวา การรสอสงคมออนไลน ประกอบดว ย ทศนคต การรบรความสามารถของตนเอง ความรและทกษะการใชสอกลาง ไมเพยงพอตอการรสอสงคมออนไลน ผใชสอสงคมออนไลนตองมความรและทกษะการจดการเนอหา ประกอบดวย การวเคราะห ประเมน แบงปน และสรางสรรคเนอหา ทไดรบในสอสงคมออนไลนไดอยางเหมาะสม ดงนน ในการศกษาวจยครงน ผวจยสนใจศกษาพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอาย โดยผวจยเลอกกรอบแนวคดดงกลาว มาเปนกรอบหรอแนวทางในการศกษา เพอทราบถงลกษณะทางประชากร ทสงผลตอความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอาย ไดแก ทศนคต การรบรความสามารถของตนเอง ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการเนอหาในไลน และเพอทราบถงความสมพนธระหวางความสามารถในการใชกบพฤตกรรมการใชไลนวามความสมพนธกนหรอไม อยางไร รวมถงเพอทราบถงความสมพนธระหวางการเขาถงกบความสามารถในการใชไลนวามความสมพนธกนหรอไม อยางไร 2.4 แนวคดเกยวกบผสงอาย(Elderly)
ตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 มาตรา 3 ไดใหความหมายของผสงอายไววา
“ผสงอาย” หมายถง บคคลซงมอายตงแตหกสบปบรบรณขนไป และมสญชาตไทย (ปรางสรางค โชตชชวาลยกล, 2556)
วยสงอาย หรออาจเรยกวา วยชรา คอบคคลทมชวงอาย 60 ปขนไป พบวาในวยสงอายนนจะมการเสอมถอยทางกายภาพของรางกาย อนเนองมาจากการเปลยนแปลงทางดานสรระรางกาย และการท างานของระบบอวยวะตาง ๆ เมอรางกายเกดความเสอมอาจสงผลกระทบท าใหประสทธภาพในการท างานลดลง สงผลกบสภาพจตใจ ซงจะน าไปสการเจบปวยของรางกายได อนเนองมาจากการคดวาเปนบคคลทไรคาในสงคม โดยวยสงอายจะมการเปลยนแปลงในดานตาง ๆดงตอไปน
Page 56
1. การเปลยนแปลงทางรางกาย การเสอมของสภาพรางกายมนษยจะเหนเปนรปธรรมเมออายมากกวา 60 ป เรมสงเกตได
จากความเสอมถอยของการท างานของรางกาย เมอเลยวยกลางคนไปแลว รางกายจะเปลยนแปลงดานโครงสรางและหนาทของอวยวะ ความเตงตงของผวหนงลดลง กลามเนอลดความแขงแรงและขาดความไวในการตอบสนอง ความสามารถในการท างานประสานกนของระบบประสาทและกลามเนอหยอนสมรรถภาพ ท าใหเกดการเปลยนแปลงดานความคลองตว เชน ดานสายตาทเปลยนไป โดยมกจะมองไกลไมชดหรอเรยกวาอาการสายตายาว การเคลอนไหวของรางกายทเชองชาลง เปนตน
2. การเปลยนแปลงทางจตใจและอารมณ การเปลยนแปลงดานจตใจไมสามารถแยกจากการเปลยนแปลงดานรางกายและสงคมได
เนองจากการเปลยนแปลงดานรางกายและสงคมสงผลตอจตใจ และการเปลยนแปลงดานจตใจกสงผลตอรางกายและสงคมเชนกน การเปลยนแปลงทางจตใจและอารมณประกอบดวยองคประกอบ 2 ประการคอ
2.1 ปจจยภายนอกรางกาย ไดแก 2.1.1 การสญเสยบคคลอนเปนทรก ไดแก การสญเสยคสมรส บตร หรอ การทบตร
แยกไปอยตางหาก ท าใหเกดความรสกวาเหว รสกวาตนเองไมมคา ไรความหมาย ไมรจะหนหนาไปพงใคร ท าใหเกดความวกตกกงวลซมเศรา
2.1.2 การสญเสยปจจยทางสงคม ไดแก การสญเสยบทบาท การปลดเกษยณจากการท างาน ทงๆทผสงอายบางคนยงมรางกายและจตใจทแขงแรงพอจะท างานได ท าใหเกดความรสกสญเสยอ านาจ รสกวาคณคาในตนเองลดลง สญเสยรายได เกดปญหาทางเศรษฐกจและสงคม ถกทอดทง ไมไดรบการเหลยวแลจากเพอน ญาตมตรอยางใกลชดเหมอนแตกอน
2.2 ปจจยภายในรางกาย เนองจากการเปลยนแปลงภายในรางกายในระบบตาง ๆ ดงทไดกลาวขางตน กอใหเกดโรค
ทางกายได เชน โรคหวใจ โรคขอ ความจ าเสอม สญเสยการไดยน สายตามองเหน ไมชด ขาดความมนใจและความปลอดภย ผสงอายมกจะชดเชยดวยการสะสมขาวของ การย าท า การบน อารมณไมคงท โกรธงาย แตบางรายกออนโยนใจด ทงนอยกบสภาพแวดลอมสงคมและประสบการณทผานมา
3. การเปลยนแปลงทางสงคม ตลอดชวตของคนเราจะมปฏสมพนธเปน 3 ระยะ ไดแก
Page 57
3.1 ระยะเขาสสงคม (แรกเกดถง 30 ป) จะมปฏสมพนธกบคนในครอบครวและกาวสสงคมนอกครอบครว เชน โรงเรยน ทท างาน เปนตน
3.2 ระยะสรางสงคม(อาย 30 ปขนไป ถง 60 ป หรอในวยกลางคน) มการสรางครอบครวใหม ซงสงผลใหเกดการพฒนาสงคม
3.3 ระยะออกจากสงคม(อาย 60 ปขนไป หรอในวยสงอาย) ซงออกจากสงคมม 2 กรณ คอ ประการแรก เปนขอก าหนดใหตองออกจากบทบาทหนาทรบผดชอบดวยการปลดเกษยณ อกประการหนง เปนการออกจากสงคมดวยการยอมรบตอสถานการณเปลยนแปลงตามวย โดยละจากบทบาทการเปนผน าครอบครวมาเปนสมาชก ซงในวยหนมสาวและวยผใหญจะมสงคมกวางขวางกบบคคลหลายๆกลม แตสงคมของผสงอายโดยมากมกจะแคบลงเหลอเพยงครอบครว เพอนสนท และวดเทานน
ถาผสงอายสามารถจดการ หรอปรบตวตอการเปลยนแปลงทเกดขนได จะเปนผสงอายทมสขภาพจตด แตถาไมสามารถปรบตวได กจะเกดปญหาสขภาพจตตามมา การเปลยนแปลงทางสงคมทมผลตอสขภาพจตของผสงอาย ไดแก
1. การสญเสยบคคลทมความหมายตอตน ไดแก บคคลทงในและนอกครอบครวทสนทสนมใกลชด เชน เพอน โดยเฉพาะการตายของคชวตเปนเหตการณทกระทบกระเทอนความรสกไดมากทสดในชวต ระยะเวลาหลงจากการตายของคสมรสเปนระยะเวลาของความโศกเศรา ซงผทยงมชวตอยตองคอยๆ ปรบตวตอสถานภาพใหมของตนเองทละนอย
2. ภาวการณเปนหมาย กอใหเกดความรสกวาเหวในผสงอาย โดยเฉพาะผสงอายเพศชายทเคยไดรบการปรนนบตดแลจากภรรยา
3. การเกษยณอายเปนการเปลยนแปลงทางสงคมทส าคญ ซงสวนหนงเกดจากทศนคตของคนในสงคมทคดวา คนสงอายจะมประสทธภาพดอยกวา เชองชากวา ปรบตวไมด รวมทงมความออนแอในการท างานมากกวาวยหนมสาว อคตเหลานอาจท าใหผสงอายมทศนคตทางลบตอความสงอาย เกดความรสกทอแท ไรประโยชน เปนการสญเสยรายได สญเสยอ านาจ บทบาทลดลง การเกษยณอายอาจไมไดท าใหเกดปญหาสขภาพจตโดยตรง แตอาจมปจจย อน ๆรวมดวย เชน ทศนคตของบคคลตอการเกษยณอาย การเตรยมตวและวางแผนชวตหลงการเกษยณ ฐานะทางเศรษฐกจ ระดบการศกษา เปนตน อยางไรกตามบคคลตองพยายามปรบตว เพอทจะไดมความสขในบนปลายชวต
Page 58
ศรเรอน แกวกงวาล (2549) ประเทศในสงคมอตสาหกรรมและในระบบครอบครวเลกไดประสบปญหาเกยวกบการปรบตวของผสงวยอยางสาหสมาแลว นบวนจ านวนผสงอายยงเพมทว ปญหากอาจเพมทว ดงนนปจจบนมความตระหนกกนวาความเปนผสงอายตองมการเรยนร เพอจะไดปรบตวตอสภาวะความเปนผสงอายในสงคมสมยใหมอยางมประสทธภาพ โดยเชอวาหากผเขาสวยสงอายและผทใกลเขาสวยสงอาย ตลอดจนบตรหลานผรกใครใยดผสงอาย ไดเขาใจวถชวตพฒนาการวยสงอายแลว ทงตวผสงอาย บตรหลานผใกลชด และองคกรทางสงคมกจกสามารถปรบตวตอภาวะความเปนสงอายของผสงอายและเพอผสงอายอยางเปนผลดตอประชากรทกวยและตอสงคมโดยสวนรวม
ชวงวยผสงอาย 4 ชวง ดวยเหตทคนทวๆไปอายยนขน นกชราวทยาจงแบงชวงสงอายออกเปน 4 ชวง โดยใชเกณฑตามลกษณะจตสงคม ชววทยา (Craig 1991; Hoffman et al,1988 อางถงใน ศรเรอน แกวกงวาล, 2549, น. 541)
1. ชวงไมคอยแก (The Young-Old) ชวงนอายประมาณ 60-69 ป เปนชวงทคนตองประสบกบการเปลยนแปลงของชวตทเปน
ภาวะวกฤตหลายดาน เชน การเกษยณอาย การจากไปของมตรสนท คครอง รายไดลดลง การสญเสยต าแหนงทางสงคม โดยทวๆไปชวงนบคคลยงเปนคนทแขงแรง แตอาจตองพงพงผอนบาง อยางไรกดส าหรบบคคลทมการศกษาสง รจกปรบตว ชวงนยงเปนชวงทเราจะมสมรรถภาพดานตาง ๆใกลเคยงกบคนหนมสาวมาก การปรบตวในชวงนมขอแนะน าวาควรใชแบบ “engagement” คอ ยงเขารวมกบกจกรรมตาง ๆทางสงคมทงในครอบครวและนอกครอบครว
2. ชวงแกปานกลาง (The Middle-Age Old) อายประมาณตงแต 70-79 ป เปนชวงทคนเรมเจบปวย เพอนและสมาชกในครอบครวท
อายใกลๆกนอาจเรมลมหายตายจากมากขน เขารวมกจกรรมของสงคมนอยลง การปรบตวในระยะนมกเปนไปในรปแบบ “Disengagement” คอไมคอยยงเกยวกบกจกรรมของครอบครวและสงคมมากนกอกตอไป
3. ชวงแกจรง (The Old-Old) อายประมาณ80-90 ป ผมอายยนถงระดบนปรบตวใหเขากบสงแวดลอมยากขน เพราะ
สงแวดลอมทเหมาะสมส าหรบคนอายถงขนนตองมความเปนสวนตวมากขน ไมวนวาย แตกตองอยใน
Page 59
สงแวดลอมทยงกระตนความมสมรรถภาพในแงตาง ๆ ตามวย (Both Privacy and Stimulating)ผสงอายระยะนตองการความชวยเหลอจากผอนมากกวาในวยทผานมา เรมยอนนกถงอดตมากยงขน
4. ชวงแกจรงๆ (The very Old-Old) อายประมาณ 90-99 ป ผมอายยนถงระดบนมจ านวนคอนขางนอย เปนระยะทมกมปญหา
ทางสขภาพ ส าหรบผสงอายกลมนทไดพบผานวกฤตตาง ๆของชวตมาแลวดวยดมากมาย จะเปนคาบ
ระยะแหงความสขสงบพอใจในตนเอง
สงคมผสงอาย : สงคมอนาคต
ในศตวรรษท 21 โครงสรางประชากรโลกมการเปลยนแปลงโดยประชากรสงอายก าลงมแนวโนมทจะเปนกลมประชากรสวนใหญในเกอบทกประเทศ เนองจากอตราเกดลดลงสขภาพของประชากรดขน วถการด ารงชวตทมพลงอายขยของประชากรยนยาวขน จงท าใหประชากรผสงอายเพมขนอยางรวดเรวและยงจะท าใหบคคลมชวตภายหลงการเกษยณไดนานถงรอยละ 20-25 ของอายทงชวตประชากรสงอายมการเจรญเตบโตเรวกวาประชากรทงหมดและในทกภมภาคของโลกโดยจ านวนผสงอายในปจจบนเพมขนจากเมอ 50 ปทผานมาถง 3 เทาและจะเพมขนอก 3 เทาใน 50 ปขางหนา (Depart-ment of Economic and Social Affairs, 2002) ส าหรบในป ค.ศ. 2040 คาดวาประชากรโลกทเปนผสงอายจะมจ านวนเพมเปน 1.3 พนลานคน(รอยละ 14 ของประชากรโลก) และในป ค.ศ. 2050 ประชากรโลกทมอาย 60 ปและสงกวาจะเพมเปน 2 พนลานคนคอ เพมจากรอยละ 11 เปนรอยละ 22 โดยประชากรกลมนไดเพมขน 10.4 ลานคน ตงแตป ค.ศ. 2007 เฉลยเพมขนวนละ 30,000 คน ซงไมเคยปรากฏมากอนในประวตศาสตรของมนษย (THE Demographics of Aging…, 2009) นอกจากนประชากรทมอายมากกวา 65 ป จ านวนรอยละ 22.6 และ 20.5 สวนในป ค.ศ. 2011 พบวาประเทศญปนและเยอรมน มประชากรทมอายมากกวา 65 ป จ านวนรอยละ 23.2 และรอยละ 20.7 ในดานความยนยาวของอายยงพบวาแนวโนมของประชากรมอายทยนยาวขนดวย ซงอายขยเฉลยของประชากรโลกทงสองเพศคอ 70 ป และเพศชายมอายขยเฉลย 68 ป สวนเพศหญงมอายขยเฉลย 72 ป นอกจากนยงพบวา ประชากรหลายประเทศในทวปเอเชยมอายขยทสงกวาประเทศอน ๆอาท ประเทศสงคโปรอายขยเฉลยของทงสองเพศคอ 81 ป โดยเพศชายมอายขยเฉลย 77 ป สวนเพศหญงมอายขยเฉลย 84 ป ประเทศญปนและฮองกงมอายขยเฉลยของประชากรเทากนคอ อายขยเฉลยของทงสองเพศคอ 83 ป โดยเพศชาย
Page 60
มอายขยเฉลย 80ป สวนเพศหญงมอายขยเฉลย 86 ป ( World Population Data Sheet. 2011 อางถงใน กวพงษ เลศวชรา และคณะ, 2555)
สถานการณการสงวยของประชากรในประเทศไทย จ านวนผสงอายในป พ.ศ. 2557 มจ านวนทงหมด 10,014,705 คน คดเปนรอยละ 14.9
ของประชากรทงหมด จากการส ารวจ พบวา โดยสวนใหญแลวผสงอายของประเทศไทยจะมอายอยในชวง 60-69 ป ถงรอยละ 56.5 ของผสงอายทงหมด ส านกงานสถตแหงชาตคาดการณวา ในอก 10 ปขางหนา ประชากรอาย 60 ปขนไป ในประเทศไทยจะมจ านวนเพมขนเปน 14.1 ลานคน คดเปนรอยละ 21 ของประชากรทงหมด เทากบประเทศไทยจะกลายเปน “สงคมสงวยอยางสมบรณ"”และนบจากวนนไปอกเพยง 20 ป ในป ค.ศ. 2576 ประเทศไทยจะมประชากรอาย 60 ปขนไป มากถง 18.7 ลานคน หรอคดเปนรอยละ 29 ของประชากรทงหมด มากถง 1 ใน 4 ของประชากรทงหมด (ส านกงานสถตแหงชาต, 2557)
การใชสอสงคมออนไลนของผสงอาย ในการใชสอสงคมออนไลนของผสงอายนน ผสงอายทมประสบการณการใชคอมพวเตอร จะ
มความกงวลในการใชสอสงคมออนไลนนอยกวากลมทไมมประสบการณในการใชคอมพวเตอร (Maliheh,
S., Shima, S., & Robab, S., (2015) ผสงอายทใชสอสงคมออนไลนจะเปนกลมผสงอายทมการใช
อนเทอรเนตอยางตอเนอง เชน การสงอเมล เพอตดตอสอสารกบบคคลอน ประสบการณจากการใช
คอมพวเตอรสงผลใหผสงอายมความเขาใจการใชอปกรณการสอสาร (Vosner, H.B., Bobek, S., Kokol,
P., & Krecic, M.J. (2015) สอสงคมออนไลนเปรยบเหมอนชองทางทเปดโอกาสใหผสงอายสามารถ
ตดตอสอสารกบบคคลอน ไดตดตอกบเพอนเกาและเพอนใหม ชวยลดความรสกโดดเดยว ผสงอายได
เรยนรสงใหมเปรยบเสมอนการขยายประสบการณของผสงอาย การไดเรยนรสงใหมๆเปนการชวยพฒนา
ความจ าของผสงอาย นอกจากนผสงอายยงสามารถเขาถงขอมลสขภาพไดงายยงขน แตผสงอายกม
อปสรรคในดานการปรบตวทตองมพนฐานจากการใชคอมพวเตอร ประกอบกบการเปลยนแปลงทาง
รางกาย เชน การมองเหน ความจ า เปนตน (Finn, 2010) ผสงอายจงมทศนคตตอสอสงคมออนไลนดาน
Page 61
บวก ในการเรยนร และความเพมความมนใจแกผสงอาย (A. Gonzalez, M. Paz Ramirez & V. Viadel,
2012) การใชสอสงคมออนไลน อยางเชน เฟซบค ทวตเตอร ท าใหผสงอายมความรสกเดกลง ผสงอายม
ความรสกเหมอนไดผจญภยเจอสงใหมๆ มความมนใจมากขน อนเนองมาจากผสงอายจะมความกงวลตอ
การใชเทคโนโยโลยใหมๆ การใชสอสงคมออนไลนผานอปกรณเคลอนท เชน แทบเลต โทรศพทมอถอ
เปนตน เปนอกปจจยหนงในดานความสะดวกและรวดเรวในการใชงานของผสงอาย เนองจากสามารถลด
ขอจ ากดทางดานรางกายของผสงอาย (Begona, Jorge, A. Francisco, V.Ramos, 2015) สอสงคม
ออนไลน อยางเชน เฟซบค เปดโอกาสใหผสงอายสามารถเขารวมกลมตาง ๆทตรงกบความสนใจของ
ผสงอาย เชน กลมปนจกรยาน เปนตน ไดแสดงรปภาพ แสดงต าแหนงของตน ฟงธรรมะ บทสวดมนตใน
ชวงเวลาวาง นอกจากนยงชวยประหยดคาใชจาย (Ractham & Techatassanasoontorn, 2014) และ
เพอการไดรบและสงขอมลขาวสารตาง ๆ เพอความบนเทง และปจจยทางดานบรรทดฐานทางสงคม จาก
กลมเพอน ครอบครว ของผสงอาย แตผสงอายเองกยงคงมความกงวลเกยวกบความปลอดภย ความเปน
สวนตว (Lewis & Ariyachandra, 2010) ผสงอายจะเปดเผยขอมลสวนตวตอสาธารณะ เชน รปภาพ
การศกษาในระดบมธยม มหาวทยาลย เพอการคนหาเพอนเกาในสมยเรยน เพอนทท างาน (R.
Chakraborty, Vishik & Raghav, 2013)
จากแนวคดเกยวกบผสงอาย จะเหนไดวา กลมผสงอายมจ านวนประชากรในปจจบนเพม
สงขนอยางตอเนองและกลมผสงอายเปนกลมทเผชญกบการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจและสงคม
มากกวากลมวยอน เชน การเกษยณอายการท างาน การสญเสยบคคลอนเปนทรก ความรสกเหงา โดด
เดยว ความเจบปวยทางรางกาย เปนตน ผสงอายจงตองมการปรบตวและท ากจกรรมอน ๆ เพอพฒนา
คณภาพชวตและทดแทนความรสกโดดเดยว เนองจากมเวลาวางมากขนจากการเกษยณอายการท างาน
แลว จากการส ารวจพบวา กลมผสงอายนยมใชไลนแอพพลเคชนนมากทสด ดงนนงานวจยครงน ตองการ
ศกษาการเขาถง ความสามารถในการใชและพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขต
กรงเทพมหานครวาเปนอยางไร
Page 62
2.5 งานวจยทเกยวของ
ลกษณะทางประชากร ความสามารถและพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสมยใหม
Vosner, Bobek, Kokol & Krecic (2016) ไดท าการศกษาเรอง “ทศนคตทมตอเครอขาย
สงคมออนไลนของผสงอาย” (Attitudes of active older Internet users towards online social networking) เปนการวจยเชงคณภาพ โดยท าการสมภาษณเชงลก จ านวน 54 คน ทมอายระหวาง 45-74 ป เปนผใชอนเทอรเนตและเครอขายสงคมออนไลน ผลการศกษาพบวา
กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยกลมตวอยางสวนใหญมอาย 60 ป จากการศกษาลกษณะทางประชากรพบวา เพศ ระดบการศกษา สถานภาพการอยอาศยทแตกตางกนมความถในการใชคอมพวเตอรแตกตางกน เพศชายจะมความถในการใชคอมพวเตอรมากกวาเพศหญง กลมตวอยางทมระดบการศกษาสงกวาจะมความถในการใชคอมพวเตอรมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษาต ากวา กลมตวอยางทอาศยอยในเมองมความถในการใชคอมพวเตอรมากกวากลมตวอยางทอาศยอยในเขตชนบท ส าหรบการใชอนเทอรเนตพบวา เพศชายมความถในการใชมากกวาเพศหญง
วตถประสงคในการใชเพอการศกษาและพฒนาคณภาพชวต เพอตดตอครอบครวและเพอน เพอลดความรสกโดดเดยว โดยกลมตวอยางทมอายต ากวา 58 ป มความถในการใชอนตอรเนตในระดบปานกลางและมความคนเคยกบเครอขายสงคมออนไลนมากกวากลมตวอยางทมอาย 58 ปขนไปทมความถในการใชอนเทอรเนตอยในระดบต าและไมมความคนเคยกบเครอขายสงคมออนไลน
จากการศกษาเรอง “ทศนคตทมตอเครอขายสงคมออนไลนของผสงอาย” เปนการศกษาลกษณะทางประชากรของกลมตวอยางทสงผลตอพฤตกรรมการใชคอมพวเตอร ซงพบวา กลมตวอยางทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มพฤตกรรมการใชคอมพวเตอรแตกตางกน เปนทนาสนใจวาลกษณะทางประชากรของกลมตวอยางผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนจะมพฤตกรรมการใชและวตถประสงคในการใชแตกตางกนหรอมความสอดคลองกนหรอไม
R. Tirado-Morueta et al. (2015) ไดท าการศกษาเรอง “ความสามารถในการเขาถงสอดจตอลของกลมผสงอายในเขตแอนดาลเซย ประเทศสเปน” (The capacity of elderly citizens to access digital media in Andalusia,Spain) เปนการวจยเชงปรมาณ ท าการส ารวจกลมตวอยางทมอาย
Page 63
55-80 ป จ านวน 479 คน ท าการศกษาความสามารถในการเขาถงสอใหมของกลมตวอยางผสงอาย ผลการศกษาพบวา
กลมตวอยางมความสามารถในการใชสอใหมอยในระดบต า กลมตวอยางมการเขาถงสอใหม เชน การอานหนงสอพมพออนไลน การท าธรกรรมอเลกทรอนกส มากทสด ในขณะทการซอสนคาและบรการทางออนไลนกลมตวอยางพบวา กลมตวอยางไมเคยใชบรการดงกลาว ความถในการใชเครอขายสงคมออนไลนพบวา ใชเฟซบคมากทสด อปกรณสอสารทใชมากทสดคอ โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน
กลมตวอยางทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มการเขารวมกจกรรมตาง ๆในสอใหมแตกตางกน โดยพบวา เพศชายมการเขารวมกจกรรมตาง ๆในสอใหมมากกวาเพศหญง กลมตวอยางทมอาย 55-65 ป เปนกลมทมการเขารวมกจกรรมตาง ๆในสอใหมมากทสด กลมตวอยางทมรายไดสงจะมการเขารวมกจกรรมตาง ๆในสอใหมมากทสด กลมตวอยางทมระดบการศกษาสงมความสามารถในการใชสอใหมสงกวากลมตวอยางทมระดบการศกษาต ากวา
จากการศกษาเรอง“ความสามารถในการเขาถงสอดจตอลของกลมผสงอายในเขตแอนดาลเซย ประเทศสเปน“ พบวา กลมตวอยางทมลกษณะทางประชากรแตกตางกน มความสามารถในการใชสอใหมแตกตางกน เปนทนาสนใจวาขอคนพบจากการศกษาพฤตกรรมการใชไลน แอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครมความสอดคลองกนหรอไม อยางไร
ความสามารถในการใชอปกรณสอสารและสอสงคมออนไลนของผสงอาย
Petrovcic, Fortunati, Vehovar, Kavcic & Dolnicar (2015) ไดท าการศกษาเรอง “การสอสารผานโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนเพอการสนบสนนทางสงคมของผสงอายในประเทศสโลวเนย” (Mobile phone communication in social suport networks of older adults in Slovenia) เปนการวจยเชงปรมาณ ท าการส ารวจกลมตวอยางทมอาย 55-75 ป จ านวน 178 คน ผลการศกษาพบวา
Onate, Peyro & Lorenzo (2015) ไดท าการศกษาเรอง “การใช การเปดรบและความรเกยวกบเทคโนโลยสมยใหมของกลมผสงอายประเทศฝรงเศส องกฤษและสเปน “(Use, Consumption and Knowledge of New Technologies by Elderly People in France, United Kingdom and Spain)เปนการวจยเชงปรมาณ ท าการส ารวจกลมตวอยางทมอาย 55 ปขนไป จ านวน 507 คน แบงเปน
Page 64
กลมตวอยางประเทศฝรงเศส 172 คน ประเทศองกฤษ 160 คน และประเทศสเปน 175 คน ผลการศกษาพบวา
กลมตวอยางผสงอายในประเทศฝรงเศส มอตราการเขาถงอนเทอรเนตเพมสงขนทกป รอยละ5 ถง รอยละ 7ตอป กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 52 ใชแทบเลตเพอรบสงขอมลขาวสาร เพอตดตอสอสารกบครอบครว แบงปนรปภาพ วดโอ และเพอความบนเทง กลมตวอยางรอยละ 66 มการพฒนาการเรยนรวธการใชเทคโนโลยสมยใหมดวยตนเองผานทางวดโอสอนวธการใช ตวแปรดานอายไมมผลตอการเรยนร ระดบความรในการใชเทคโนโลยสมยใหม แตขนอยกบรปแบบการใชชวตของแตละบคคลมากกวาทมผลตอการเรยนรเทคโนโลยสมยใหม กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 83 ดรายโทรทศนผานทางเครอขายสงคมออนไลน กลมตวอยางใช เฟซบคมากทสด รอยละ 69 วตถประสงคเพอแบงปนขอมลขาวสาร รปภาพ วดโอกบครอบครวและเพอน ในกลมตวอยางผสงอายพบวา มความแตกตางกนในดานความรเกยวกบการใชเทคโนโลยสมยใหม โดยกลมตวอยางผสงอายทมอายนอยกวาจะมความรเกยวกบการใชเทคโนโลยสมยใหมมากกวากลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวา
กลมตวอยางผสงอายในประเทศองกฤษ แบงกลมตวอย างออกเปน 2 กลม ดงน กลมตวอยางทมอายระหวาง 55-65 ป และ กลมตวอยางทมอายระหวาง 66-75 ป พบวา กลมตวอยางทมอายระหวาง 55-65 มความรเกยวกบเทคโนโลยสมยใหมมากกวากลมตวอยางทมอาย 66-75 ป กลมตวอยางทมอายระหวาง 55-65 ป เลอกใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนมากทสดรอยละ 60 รองลงมาคอ แทบเลต รอยละ 30 ในขณะทกลมตวอยางทมอายระหวาง 66-75 ป เลอกใชคอมพวเตอรมากทสดรอยละ 85 กลมตวอยางทมอายระหวาง 55-65 ป มการปรบตวเพอการพฒนาและเรยนรการใชเทคโนโลยสมยใหมเพอพฒนาคณภาพชวตของตนเอง เนองจากการใชเทคโนโลยสมยใหมท าใหกลมตวอยางรสกเปนอสระ ในขณะทกลมตวอยางทมอาย 66-75 ป เลอกใชเทคโนโลยสมยใหมเพอการรบขอมลขาวสารมากทสด รองลงคอ ความบนเทง ในการเรยนรวธการใชเทคโนโลยสมยใหมของทงสองกลมตวอยางมความแตกตางกนคอ กลมตวอยางทมอายระหวาง 55-65 ปมการเรยนรดวยตนเอง ในขณะทกลมตวอยางทมอายระหวาง 66-75 ป จะเขาคอรสอบรมวธการใช กลมตวอยางทงสองยงคงเลอกรบสอโทรทศนมากทสด ส าหรบสอสงคมออนไลนทกลมตวอยางเปดรบมากทสดคอ เฟซบค รองลงคอ ทวตเตอร กลมตวอยางทมอายระหวาง 55-65 ป มพฤตกรรมการซอสนคาและบรการออนไลนทางอนเทอรเนตรอยละ 42
Page 65
กลมตวอยางผสงอายประเทศสเปน พบวา กลมตวอยางทมอาย 55-65 ป เปดรบสอโทรทศนมากทสด รอยละ 63 รองลงมาคอ อนเทอรเนต แทบเลต ตามล าดบ อปกรณสอสารทใชมากทสดคอ โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน ในสวนของความรเกยวกบเทคโนโลยสมยสมยกลมตวอยางสเปนมการปรบตวตอเทคโนโลยสมยใหมนอยกวากลมตวอยางผสงอายประเทศฝรงเศสและองกฤษ เนองจากกลมตวอยางมความมนใจในตนเองนอย สอสงคมออนไลนทกลมตวอยางนยมใชมากทสด คอ เฟซบค กลมตวอยางมพฤตกรรมการซอสนคาและบรการออนไลนทางอนเทอรเนตไมแตกตางจากกลมตวอยางทงสองประเทศ
จากขอคนพบดงกลาว มความเกยวของทนาสนใจวา กลมตวอยางผสงอายทมอาย 60-65 ปจะมความรในการใชสอสงคมออนไลนมากกวากลมตวอยางผสงอาย 66 ปขนไปนน มความสอดคลองกนกบขอคนพบในการศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร”หรอไม โดยท าการศกษาความรและทกษะการใชไลน วากลมตวอยางมความแตกตางกนเกยวกบความรและทกษะการใชไลนหรอไม อยางไร
Bronnick & Alvseike (2012) ไดท าการศกษาเรอง “ความเปนไปไดของการใชไอแพดในกลมผสงอายเพอเพอการใชเทคโนโลยในทอยอาศย ; ผลกระทบดานความจ า การรบรความสามารถของตนเองและประสบการณทไดรบจากการใช” (Feasibility of the iPad as a hub for smart house technology in the elderly; effects of cognition, self-efficacy, and technology experience) เปนการวจยเชงคณภาพ โดยท าการสมภาษณกลมตวอยางทมอาย 60 ปขนไป จ านวน 28 คน ภายหลงจากการไดทดลองใชไอแพด เปนระยะเวลา 4-5 เดอน ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางทมสามารถในการใชไอแพดอยระดบมาตรฐาน มจ านวน 12 คน มการรบรความสามารถของตนเองอยในระดบสง ในขณะทกลมตวอยางทมสามารถใชไอแพดอยในระดบต ากวามาตรฐาน จ านวน 16 คน พบวา มการรบรความสามารถของตนเองอยในระดบต า โดยเพศทแตกตางกน มความสามารถในการใชไอแพดไมแตกตางกน
ดานประสบการณในการใชคอมพวเตอรและโทรศพทมอถอไมมผลตอความสามารถในการใชไอแพดของกลมตวอยาง ในขณะทขอจ ากดทางดานความจ ามผลตอความสามารถในการใชไอแพดของกลมตวอยาง โดยเฉพาะอยางยงกลมตวอยางทมอาย 70 ปขนไป จะมปญหาทางดานความจ าและสขภาพมากกวากลมตวอยางทมอายนอยกวา
Page 66
ในการศกษาวจยหวขอ พฤตกรรมการใชไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ท าการศกษาทราบวา กลมตวอยางมการเขาถงอปกรณสอสารใดมากทสด รวมทงกลมตวอยางมการรบรความสามารถของตนเองอยในระดบใด รวมถงตองการทราบวากลมตวอยางมความรและทกษะการใชไลนแอพพลเคชนอยในระดบใด ขอคนพบทไดมความสอดคลองกนกบ Bronnick & Alvseike (2012) ทไดท าการศกษาเรอง “ความเปนไปไดของการใชไอแพดในกลมผสงอายเพอเพอการใชเทคโนโลยในทอยอาศย; ผลกระทบดานความจ า การรบรความสามารถของตนเองและประสบการณทไดรบจากการใช” หรอไม
Hernandez (2011) ไดท าการศกษาเรอง “ผสงอายกบเครอขายสงคมออนไลน: ทศนคต ทกษะและพฤตกรรมการใช”(Older adults and online social networking: relating issues of at-titudes, expertise, and use) เปนการวจยเชงคณภาพ ท าการสมภาษณกลมตวอยางทมอาย 65 ปขนไป จ านวน 37 คน ตวแปรทศกษาไดแก ทศนคต ทกษะการใชและพฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลน ผลการศกษาพบวา 1) ทศนคตสงผลตอทกษะการใชเครอขายสงคมออนไลนของกลมตวอยาง 2) ทศนคตสงผลตอพฤตกรรมการรใชเครอขายสงคมออนไลนของกลมตวอยาง 3) ทกษะการใชสงผลตอพฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลน ดงน
กลมตวอยางทมทศนคตทดตอเทคโนโลยสมยใหมท าใหมทกษะการใชเครอขายสงคมออนไลนอยในระดบสง น าไปสพฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนของกลมตวอยาง นอกจากนยงพบวา กลมตวอยางทมทศนคตทดตอเครอขายสงคมออนไลนมผลการเขารวมกจกรรมตาง ๆของเครอขายสงคมออนไลน
ทกษะการใช เทคโนโลยสมยใหม เชน คอมพวเตอรและอนเทอร เนต มผลตอการเปลยนแปลงทศนคตทมตอเครอขายสงคมออนไลน การมทกษะความสามารถเพยงพอตอการใชเทคโนโลยสมยสมยน าไปสการพฒนาทกษะการใชเครอขายสงคมออนไลนของกลมตวอยาง นอกจากนยงพบวา กลมตวอยางทมความมนในในทกษะการใชเครอขายสงคมออนไลน ท าใหกลมตวอยางมการเชอมตอความสมพนธทางสงคมเพมขนและมสขภาวะทด
ความแตกตางระหวางกลมตวอยางผสงอาย พบวา กลมตวอยางผสงอายทมอายนอยกวาจะมประสบการณการเชอมตอความสมพนธทางสงคมทางเครอขายสงคมออนไลน อนเทอรเนตและคอมพวเตอรมากกวากลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวา เนองจากกลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวา
Page 67
จะเลอกเขาถงขอมลจากหลายแหลงขอมลมากกวาการเลอกใชเครอขายสงคมออนไลนในการเขาถงขอมลตาง ๆทตองการ
ในการศกษาเรอง“ผสงอายกบเครอขายสงคมออนไลน: ทศนคต ทกษะและพฤตกรรมการใช” ของ Hernandez (2011) พบวา เปนการศกษาตวแปรเหมอนกนกบหวขอวจย “พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร” เปนสงทนาสนใจวา ผลการศกษา ทศนคต ทกษะและพฤตกรรมการใชมความสอดคลองกนหรอไม อยางไร
จฑารตน ประเสรฐ (2557) ศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลนกบการรบรตนเองและการสรางสมพนธกบผอนของผสอายไทย” เปนการวจยแบบสหวธ ท าการส ารวจกลมตวอยางผสงอายทมอาย 60 ปขนไป จ านวน 400 คน และท าการสมภาษณเชงลก จ านวน 12 คน มวตถประสงคในการศกษา ดงน เพอศกษาพฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลนของผสงอาย เพอศกษาความสมพนธระหวางการใชแอพพลเคชนไลนกบการรบรตนเองเชงบวกของผสงอายไทย และเพอศกษาความสมพนธระหวางการใชแอพพลเคชนไลนกบระดบการสรางความสมพนธเชงบวกกบผอนของผสงอายไทย ผลศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญใชไลนแอพพลเคชน เพอการสนทนาสวนบคคล ตดตอสอสารกบครอบครวและบตรหลาน เพอแลกเปลยนขอมลขาวสาร เหตการณประจ าวน โดยกลมตวอยางสวนใหญมการรบรตนเองอยในเชงบวกสง ซงการรบรตนเองเชงบวกมความสมพนธกนกบพฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลน นอกจากนกลมตวอยางทมการสรางความสมพนธเชงบวกกบบคคลภายในและภายนอกครอบครวอยในดบสงทงสองกลม
พนม คลฉายา (2556) ศกษาเรอง “การร เทาทนสอมวลชนกระแสหลกของคนกรงเทพมหานคร” ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญเปดรบสอโทรทศนมากทสด รบชมทกวน รบชมประเภทรายการขาวมากทสด รองลงมาคอสอหนงสอพมพ สอวทย การรเทาทนขาวการเมอง พบวา กลมตวอยางทกชวงอายมการรเทาทนดานความเขาใจเนอหา การวเคราะหเนอหา และการประเมน วพากษสอในระดบสงถงสงมาก แตยงมการรเทาทนในระดบพฤตกรรมตอบสนองในระดบปานกลาง ซงมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมไปในทศทางทสอก าหนด การรเทาทนโฆษณา กลมตวอยางทมอายนอยกวา 23 ป และกลมทมอาย 23-59 ป มการรเทาทนอยในระดบสง ในขณะทกลมตวอยางทมอาย 60 ปขนไป มการรเทาทนอยในระดบสงมาก การรเทาทนละคร อยในระดบสงมาก กลมตวอยางทมอาย 60ปขนไปอย
Page 68
อยในระดบปานกลาง การรเทาทนในระดบพฤตกรรมตอบสนองในท านองทจะตดตามชมละคร และมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมไปในทศทางทสอก าหนด
แมวาการศกษาของพนม คลฉายา จะเปนการศกษาสอกระแสหลก ทมรปแบบการสอสารท
ตางจากเครอขายสงคมออนไลน แตเปนสงทนาสนใจในการเปรยบเทยบวา ในสอกระแสหลกและสอ
เครอขายสงคมออนไลน กลมตวอยางผสงอายมความรเทาทนเหมอนกนหรอไม
Page 69
กรอบแนวคดการวจย
ภาพท 2.5
ลกษณะทางประชากร
-เพศ
-อาย
-รายได
-ระดบการศกษา
-อาชพ
การเขาถง -อปกรณสอสาร
-อนเทอรเนต
ความสามารถในการใช
-ทศนคตทมตอไลน
-การรบรความสามารถของตนเอง
-ความรการใชไลน
-ทกษะการใชไลน
-ความรการจดการเนอหาในไลน
ทกษะการจการเนอหาในไลน
พฤตกรรมการใชไลน
-ระยะเวลาในการใช (ชวโมง)
Page 70
บทท 3 ระเบยบวธการวจย
การศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
ผวจยไดก าหนดวธการศกษาโดยใชการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) รปแบบการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ศกษาโดยใชแบบสอบถามและเกบขอมลโดยการส ารวจจากกลมตวอยางเพยงครงเดยว
3.1 ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน คอ ประชากรกลมผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
อาย 60 ปขนไป มจ านวนทงสน 942,586 คน โดยท าการเลอกจ านวนกลมตวอยางผสงอายทงสน 400 คน ทเปนผใชไลนแอพพลเคชนเปนระยะเวลาตงแต 6 เดอนขนไป โดยมรายละเอยดการก าหนดกลมตวอยาง ดงน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2557)
ผวจยก าหนดตวอยางทใชในการวจย จากสตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) โดย
ก าหนดระดบความเชอมนเทากบ 95% และความคลาดเคลอนเทากบ 5% หรอ 0.05 ตามสตรตอไปน
n =
n = จ านวนตวอยาง
N = จ านวนประชากร
e = ระดบความคลาดเคลอน
เมอแทนคาตามสตร โดย e = 0.05 และ N = 942,586 ไดผลดงน
Page 71
n =
n = 399.83
จากการแทนคาในสตรขางตน จะไดขนาดของกลมตวอยางเทากบ 399.83 คน ในการวจยนผวจยไดก าหนดกลมตวอยางเปนจ านวน 400 คน
3.2 วธการสมตวอยาง
การศกษาวจยครงนใชวธสมตวอยางแบบไมทราบโอกาสหรอความนาจะเปน (Non-
Probability Sampling) แบบสโนวบอลหรอแบบลกโซ (Snowball Sampling) โดยท าการเลอกตวอยางแรก และใหผนนเปนผแนะน าบคคลถดไป จนกระทงไดขนาดตวอยางกลมผสงอาย ทมอาย 60 ปขนไป ทเปนผทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน
3.3 ตวแปรทใชในการศกษา
ในการวจยครงน ไดจ าแนกตวแปรตามสมมตฐาน โดยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ตวแปร
อสระ และตวแปรตาม ดงน สมมตฐานการวจยท 1 ลกษณะทางประชากรของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครม
ความสมพนธกบการเขาถงไลนแอพพลเคชน ตวแปรอสระ คอ ลกษณะทางประชากรของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก เพศ
อาย ระดบการศกษา รายได อาชพ ตวแปรตาม คอ การเขาถงไลนแอพพลเคชน ไดแก อปกรณสอสาร และอนเทอรเนต สมมตฐานการวจยท 2 ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตาง
กน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
Page 72
ตวแปรอสระ คอ ลกษณะทางประชากรของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา รายได อาชพ
ตวแปรตาม คอ ความสามารถในการใชไลน ไดแก ทศนคต การรบรความสามารถของ
ตนเอง ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการเนอหาในไลน
สมมตฐานการวจยท 3 ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมลกษณะทางประชากรแตกตาง
กน จะมพฤตกรรมการใชแตกตางกน
ตวแปรอสระ คอ ลกษณะทางประชากรของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก เพศ
อาย ระดบการศกษา รายได อาชพ
ตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ไดแก ระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง)
สมมตฐานการวจยท 4 ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทมการเขาถงไลนแอพพลเคชน
แตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนแตกตางกน
ตวแปรอสระ คอ การเขาถงไลนแอพพลเคชน ไดแก อปกรณสอสาร และอนเทอรเนต
ตวแปรตาม คอ ความสามารถในการใชไลน ไดแก ทศนคต การรบรความสามารถของ
ตนเอง ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการเนอหาในไลน
สมมตฐานการวจยท 5 ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร มความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน
ตวแปรอสระ คอ ความสามารถในการใชไลน ไดแก ทศนคต การรบรความสามารถของตนเอง ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการเนอหาในไลน
ตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ไดแก ระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง)
Page 73
3.4 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการศกษาครงนคอ แบบสอบถาม (Questionaire) ประกอบดวยค าถาม
ปลายเปด (Open-Ended Question) และปลายปด (Closed-Ended Question) โดยมเนอหาของแบบสอบถาม ดงตอไปน
สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบลกษณะทางประชากรของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา รายได อาชพกอนเกษยณ แบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-List)
สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการเขาถงไลนแอพพลเคชน ไดแก อปกรณสอสารและอนเทอรเนต แบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-List)
สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชน ประกอบดวย 3.1 ทศนคตทมตอการใชไลน ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณ
คา (Rating Scale) จ านวน 10 ขอ 3.2 การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบ
มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จ านวน 10 ขอ 3.3 ความรและทกษะการใชไลน ลกษณะแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ
(Check-List) จ านวน 10 ขอ 3.4 ความรและทกษะการจดการเนอหา ลกษณะแบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบ
รายการ(Check-List) จ านวน 10 ขอ สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ลกษณะแบบสอบถาม
เปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-List) ประกอบดวย ระยะเวลาทใชไลน (ป) ระยะเวลาททใชไลน (ชวโมง)ตอวน จ านวนครงทใชไลนตอวน สถานทใช ลกษณะการใช วตถประสงคของการใชไลนแอพพลเคชน
สวนท 5 เปนสวนของขอเสนอแนะ ทผสงอายคดวาไลนมขอดและขอเสยอยางไร ลกษณะ
แบบสอบถามเปนค าถามปลายเปด (Open-ended Questions) ใหกลมตวอยางตอบแสดงความคดเหน
จ านวน 1 ขอ
Page 74
3.5 การวดคาตวแปรและเกณฑในการใหคะแนนค าตอบ
ผวจยไดตงเกณฑการใหคะแนนในการวดตวแปร ดงตอไปน สวนท 1 ลกษณะทางประชากร
1.1 เพศ วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบนามบญญต (Nominal Scale) แบงออกเปน 2 กลม ไดแก
กลมท 1 เพศชาย กลมท 2 เพศหญง 1.2 อาย วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบเรยงล าดบ (Ordinal Scale) แบงออกเปน 5 กลม
ไดแก กลมท 1 กลมผสงอาย 60-65 ป
กลมท 2 กลมผสงอาย 66-70 ป
กลมท 3 กลมผสงอาย 71-75 ป
กลมท 4 กลมผสงอาย 76-80 ป
กลมท 5 กลมผสงอาย 80 ปขนไป
1.3 ระดบการศกษา วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบเรยงล าดบ (Ordinal Scale) แบงออกเปน 5 กลม ไดแก
กลมท 1 ประถมศกษา กลมท 2 มธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย กลมท 3 อนปรญญา ปวช./ปวส กลมท 4 ปรญญาตร กลมท 5 ปรญญาโทขนไป 1.4 รายไดปจจบนตอเดอน วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบเรยงล าดบ (Ordinal Scale)
แบงออกเปน 4 กลมไดแก กลมท 1 ไมเกน 10,000 บาท
Page 75
กลมท 2 10,001- 20,000 บาท กลมท 3 20,001 - 30,000 บาท กลมท 4 30,001 ขนไป 1.5 อาชพกอนเกษยณ วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบนามบญญต (Nominal Scale) แบง
ออกเปน 7 กลม ไดแก กลมท 1 พนกงานบรษท/เอกชน กลมท 2 ขาราชการ กลมท 3 ธรกจสวนตว/คาขาย กลมท 4 อาชพอสระ กลมท 5 รฐวสาหกจ กลมท 6 แมบาน กลมท 7 อน ๆ โปรดระบ สวนท 2 การเขาถงไลนแอพพลเคชน หมายถง การเปนเจาของอปกรณสอสารและ
อนเทอรเนต ท าการวดโดยการวดเปนจ านวนรอยละ ค าถามมจ านวน 2 ขอ ดงน 2.1 ทานใชอปกรณสอสารใดในการเขาใชไลนแอพพลเคชนมากทสด วดคาตวแปรดวยมาตร
วดแบบนามบญญต (Nominal Scale) แบงออกเปน 5 กลม ไดแก กลมท 1 โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน กลมท 2 แทบเลต กลมท 3 คอมพวเตอร กลมท 4 โนตบค กลมท 5 อน ๆ โปรดระบ 2.2 ทานใชอนเตอรเนตในรปแบบใด ในการเขาใชไลนแอพพลเคชนมากทสด วดคาตวแปร
ดวยมาตรวดแบบนามบญญต (Nominal Scale) แบงออกเปน 5 กลม ไดแก กลมท 1 วายฟายทบาน กลมท 2 วายฟายทท างาน กลมท 3 อนเตอรเนตแบบรายเดอน
Page 76
กลมท 4 อนเตอรเนตแบบเตมเงน กลมท 5 อน ๆ โปรดระบ สวนท 3 ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอาย ประกอบดวย 3.1 ทศนคตตอไลน ท าการวดระดบทศนคตของผสงอายทมตอการใชไลนแอพพลเคชน โดยใชมาตรวด 5 ระดบ
ของไลเครทสเกล (Likert Scale) วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบอนตรภาคชน (Interval Scale) ดงตอไปน
ระดบทศนคต ระดบคะแนนค าถามเชงบวก ระดบคะแนนค าถามเชงลบ
เหนดวยอยางยง 5 คะแนน 1 คะแนน
เหนดวย 4 คะแนน 2 คะแนน
ปานกลาง 3 คะแนน 3 คะแนน
ไมเหนดวย 2 คะแนน 4 คะแนน
ไมเหนดวยอยางยง 1 คะแนน 5 คะแนน
โดยหลงจากใหคะแนนทงหมดแลว จงน ามาสรปผลรวมคะแนนแลวน ามาค านวณเปนคาเฉลยเพอใชในการแปลความหมาย โดยแบงคาเฉลยออกเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด โดยทแตละระดบมการค านาวณขอบเขตของคาเฉลยในแตละระดบ ตามสตร ดงน
คะแนนสงสด คะแนนต าสด
จ านวนชน =
=
= 0.8
ดงนนจงสามารถแปลความหมายคาเฉลยในแตละระดบไดดงน
ไดคาระดบตงแต 4.21-5.00 หมายถง เหนดวยอยางยง
ไดคาระดบตงแต 3.41-4.20 หมายถง เหนดวย
Page 77
ไดคาระดบตงแต 2.61-3.40 หมายถง ปานกลาง
ไดคาระดบตงแต 1.81-2.60 หมายถง ไมเหนดวย
ไดคาระดบตงแต 1.00-1.80 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง
3.2 การรบรความสามารถของตนเอง ท าการวดระดบทศนคตของผสงอายทมตอการใชไลนแอพพลเคชน โดยใชมาตรวด 5 ระดบ
ของไลเครทสเกล (Likert Scale) วดคาตวแปรดวยมาตรวดแบบอนตรภาคชน (Interval Scale) ดงตอไปน
ดงตอไปน
มากทสด 5 คะแนน
มาก 4 คะแนน
ปานกลาง 3 คะแนน
นอย 2 คะแนน
นอยทสด 1 คะแนน
โดยหลงจากใหคะแนนทงหมดแลว จงน ามาสรปผลรวมคะแนนแลวน ามาค านวณเปนคาเฉลยเพอใชในการแปลความหมาย โดยแบงคาเฉลยออกเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด โดยทแตละระดบมการค านาวณขอบเขตของคาเฉลยในแตละระดบ ตามสตร ดงน
คะแนนสงสด คะแนนต าสด
คะแนนสงสด =
=
= 0.8
ดงนนจงสามารถแปลความหมายคาเฉลยในแตละระดบไดดงน ไดคาระดบตงแต 4.21 - 5.00 หมายถง มากทสด ไดคาระดบตงแต 3.41 - 4.20 หมายถง มาก ไดคาระดบตงแต 2.61 - 3.40 หมายถง ปานกลาง
Page 78
ไดคาระดบตงแต 1.81 - 2.60 หมายถง นอย ไดคาระดบตงแต 1.00 - 1.80 หมายถง นอยทสด 3.3 ความรและทกษะในการใชไลน ท าการวดความรและทกษะในการใชไลนของผสงอาย คดเปนคาเฉลยรอยละ(Mean)
เลอกค าตอบไดถกตอง นบคะแนน เปน 1 เลอกค าตอบไมถกตอง นบคะแนน เปน 0
ซงผวจยไดตงเกณฑจดระดบคะแนนความรและทกษะการใชไลนตามก าหนดชวงหางของการวดโดยใชคาทางสถตการค านวณหาคาเฉลยเรขาคณต (Arithmetic Mean) ดงน
ก าหนดให Max = คะแนนสงสด
Min = คะแนนต าสด
N = จ านวนค าตอบ
แทนคาสตรไดผลดงน =
= 3.33
จากสตรค านวณขางตนจะไดเกณฑในการแปลความหมายคาเฉลยของคะแนนความรและทกษะการใชไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ดงน
0-3 คะแนน หมายถง มความรและทกษะการใชไลนในระดบนอย 4-6 คะแนน หมายถง มความรและทกษะการใชไลนในระดบปานกลาง 7-10คะแนน หมายถง มความรและทกษะการใชไลนในระดบมาก
Page 79
3.4 ความรและทกษะกบการจดการเนอหาในไลน ท าการวดความรและทกษะการจดการกบเนอหาในไลนของผสงอาย คดเปนคาเฉลยรอยละ
(Mean) เลอกค าตอบไดถกตอง นบคะแนน เปน 1 เลอกค าตอบไมถกตอง นบคะแนน เปน 0
ซงผวจยไดตงเกณฑจดระดบคะแนนความรและทกษะการจดการกบเนอหาในไลนของผสงอาย ตามก าหนดชวงหางของการวดโดยใชคาทางสถตการค านวณหาคาเฉลยเรขาคณต (Arithmetic Mean) ดงน
ก าหนดให Max = คะแนนสงสด
Min = คะแนนต าสด
N = จ านวนค าตอบ
แทนคาสตรไดผลดงน =
= 3.33
จากสตรค านวณขางตนจะไดเกณฑในการแปลความหมายคาเฉลยของคะแนนความรและทกษะการใชไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ดงน
0-3 คะแนน หมายถง มความรและทกษะการจดการเนอหาในระดบนอย 4-6 คะแนน หมายถง มความรและทกษะการจดการเนอหาในระดบปาน
กลาง 7-10 คะแนน หมายถง มความรและทกษะการใชไลนในระดบมาก
Page 80
สวนท 4 พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ประกอบดวย 1. ระยะเวลาในการใช (ป) โดยก าหนดเกณฑในการใหคะแนน และแปลความหมายของ
ความถ ดงน - 6 เดอน = 1 คะแนน
- 1 ป = 2 คะแนน
- 2 ป = 3 คะแนน
- 3 ป = 4 คะแนน
- 3 ปขนไป = 5 คะแนน
2. ระยะเวลาในการใชตอวน (ชวโมง) โดยก าหนดเกณฑในการใหคะแนน และแปลความหมายของความถ ดงน
- ต ากวา 1 ชวโมง = 1 คะแนน
- 1-3 ชวโมง = 2 คะแนน
- 4-6 ชวโมง = 3 คะแนน
- 7 ชวโมงขนไป = 4 คะแนน
3. จ านวนครงในการใชตอวน โดยก าหนดเกณฑในการใหคะแนน และแปลความหมายของความถดงน
- 1ครงตอวน = 1 คะแนน
- 2-5 ครงตอวน = 2 คะแนน
- 6-10 ครงตอวน = 3 คะแนน - มากกวา 10 ครงตอวน = 4 คะแนน
4. สถานทใช - บาน - ทท างาน - สถานทออกก าลงกาย - อน ๆ โปรดระบ
Page 81
5. ลกษณะการใชแอพพลเคชนไลน -แชท/สนทนาขอความ -สงสตกเกอร -สงตอ แบงปนรปภาพและขอมลขาวสารตาง ๆ -โทรแบบเสยง/แบบเหนหนา -แสดงต าแหนงทอยกบเพอนในไลน -เลนเกมในไลน -ดาวนโหลดสตกเกอรฟร -ซอสนคาและบรการออนไลนผานไลน -อน ๆ โปรดระบ………………. 6. วตถประสงคการใชไลนแอพพลเคชน -ตดตอเพอนเกา/เพอนใหม -ตดตอครอบครว/ลกหลาน -บคคลใกลชดแนะน า/ใชตามบคคลใกลชด -ความบนเทง/แกเหงา -พฒนาความจ า -นดหมายท ากจกรรมตาง ๆ -แลกเปลยนขอมลขาวสารและความคดเหนตาง ๆในชวตประจ าวน -อน ๆ โปรดระบ
สวนท 4 ขอเสนอแนะ เปนลกษณะค าถามปลายเปด ผวจยใชการวเคราะหและตความขอมลในกรอบของแนวคดและทฤษฎ จากนนน ามาใชประกอบการสรปผลการวจยและอภปรายผลทางการศกษา
Page 82
3.6 การทดสอบเครองมอทใชในการวจย
การศกษาวจยนใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมลเชงปรมาณ ซงผวจยไดมการตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) และการวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability)ของเครองมอ เพอน าไปเกบขอมลจรง ดงตอไปน
1. การตรวจสอบความเทยงจรง (Validity) ผวจยไดน าแบบสอบถามใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ และคณะกรรมการสอบวทยานพนธเปนผพจารณาตรวจสอบในดานความเทยงตรงของเนอหา (Content Vadility) และความเหมาะสมของแบบสอบถามวาวดไดตรงตามประเดน รวมทงความยากงายในการใชภาษาดวย (Wording) จากนนจงน าแบบสอบถามทไดรบการตรวจสอบหาความเทยงตรงเรยบรอยแลวไปใชในวเคราะหหาคาความเชอมน จากนนจงน าไปเกบขอมลจรงจากกลมตวอยางทก าหนดไว
2. การวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ผวจยน าแบบสอบถามทใชในการวจยจ านวน 30 ชด จากการทดสอบกอนศกษา (Pre-test) ส าหรบขอค าถามสวนทมการใหคะแนนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) น าผลมาค านวณทางสถตเพอทดสอบความนาเชอถอของแบบสอบถาม โดยใชสตรทดสอบความนาเชอถอของครอนบาค (Cronbach) เรยกวา การหาคาสมประสทธอลฟา (Coefficient Alpha) เทากบ .914 จงสามารถสรปไดวาแบบสอบถามมความเชอถอในระดบทยอมรบได
3.7 วธการเกบรวบรวมขอมล
ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดท าการเกบรวบรวมขอมลใน 2 ลกษณะ ดงน 1. ขอมลปฐมภม (Primary Data) ใชแบบสอบถามเปนการเกบรวบรวมขอมล โดย
แบงกลมตวอยางเปนผกรอกแบบสอบถามดวยตนเอง (Self- Aministered Questionaire)
Page 83
2. ขอมลทตยภม (Secondary Data) ผวจยไดท าการรวบรวมขอมลจากหนงสอ เอกสาร งานวจยทเกยวของ และจากการสบคนขอมลทางอนเตอรเนต เพอใชเปนกรอบแนวคดในการวจย การออกแบบเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล และการสรปวเคราะหผลการวจย 3.8 สถตทใชในการวจย
เมอเกบรวบรวมขอมลไดจากแบบสอบถามและตรวจสอบความถกตองของขอมลเรยบรอย
แลว ท าการก าหนดรหส ลงรหส บนทกขอมล แลวจงน ามาประมวลผลขอมลหาคาทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป โดยสถตในการวเคราะหขอมลมดงน
1. สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เปนการใชคาสถต โดยการหาคาความถ(Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Devia-tion) เพออธบายลกษณะของขอมลทเกบรวบรวมจากกลมตวอยางทท าการศกษา ดงน
- ลกษณะทางประชากรของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย รายได ระดบการศกษา อาชพกอนเกษยณ วเคราะหโดยการหาคาความถ รอยละ และน าเสนอในรปแบบตาราง
- การเขาถงไลนแอพพลเคชน ไดแก อปกรณสอสาร อนเทอรเนต วเคราะหโดยการหาคาความถ รอยละ และน าเสนอในรปแบบตาราง
- ความสามารถในการใช ไดแก ทศนคต การรบรความสามารถของตนเอง ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการกบเนอหา
-พฤตกรรมการใช ไดแก ระยะเวลาในการใช (ป) ระยะเวลาในการใช (ชวโมง) จ านวนครงทใชเฉลยตอวน สถานทใช วตถประสงค ลกษณะการใชไลน
2. สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ใชในการทดสอบสมมตฐาน โดยใชการเปรยบเทยบคาเฉลยส าหรบประชากรกลมตวอยางสองกลมทเปนอสระตอกน (Independent t-test ) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-Way Anova) การวเคราะหความเปนอสระของตวแปร (Chi-Square) และวเคราะหคาสมประสทธสหพนธของเพยรสน (Pearson’s Product Moment Corre-lation Coefficient) ดงตารางท 3.1
Page 84
ตารางท 3.1
สมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ
สมมตฐาน สถตทใชในการทดสอบ
สมมตฐานการวจยขอท 1 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมการเขาถงไลนแอพพลเคชนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 1.1 เพศทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.2 เพศทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.3 อายทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.4 อายทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.5 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.6 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.7 รายไดทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.8 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.9 อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
Chi-Square
สมมตฐานการวจยขอท 1.10 อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
Chi-Square
Page 85
ตารางท 3.1 (ตอ) สมมตฐานการวจย สมมตฐานทางสถต และสถตทใชในการทดสอบ สมมตฐานการวจยขอท 2 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน มความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.1 เพศทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน สมมตฐานการวจยขอท 2.1.1 เพศแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน Independent
t-test สมมตฐานการวจยขอท 2.1.2 เพศแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.3 เพศแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.4 เพศแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.5 เพศแตกตางกน จะมความรการจดการกบเนอหาแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.6 เพศแตกตางกน จะมทกษะการจดการกบเนอหาแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 2.2 อายทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.1 อายแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.2 อายแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.3 อายแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.4 อายแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตาง One-Way Anova
Page 86
กน
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.5 อายแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.6 อายแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.3 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.1 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.2 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.3 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.4 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.5 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.6 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.4 รายไดแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน สมมตฐานการวจยขอท 2.4.1 รายไดแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2..4.2 รายไดแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.3 รายไดแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.4 รายไดแตกตางกน จะมทกษะการใชไลน One-Way Anova
Page 87
แตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.5 รายไดแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.6 รายไดแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.5 อาชพทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.1 อาชพแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.2 อาชพแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.3 อาชพแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.4 อาชพแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.5 อาชพแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.6 อาชพแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 3 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมการใชแตกตางกน สมมตฐานการวจยขอท 3.1 เพศทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 3.2 อายทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 3.3 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
One-Way Anova
Page 88
สมมตฐานการวจยขอท 3.4 รายไดทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 3.5 อาชพทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
One-Way Anova
สมมตฐานการวจยขอท 4 การเขาถงไลนแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 4.1การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 4.2การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 4.3 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 4.4 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมคทกษะการใชไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 4.5 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 4.6 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาไลนแตกตางกน
Independent t-test
สมมตฐานการวจยขอท 5 ความสามารถในการใชไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลน สมมตฐานการวจยขอท 5.1 ทศนคตตอไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Pearson’s Product Moment
Correlation Coefficient
สมมตฐานการวจยขอท 5.2 การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Pearson’s Product Moment
Correlation Coefficient
Page 89
สมมตฐานการวจยขอท 5.3 ความรในการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Pearson’s Prod-uct Moment Cor-relation Coeffi-
cient
สมมตฐานการวจยขอท 5.4 ทกษะในการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Pearson’s Product Moment
Correlation Coefficient
สมมตฐานการวจยขอท 5.5 ความรในการจดการกบเนอหามความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Pearson’s Product Moment
Correlation Coefficient
สมมตฐานการวจยขอท 5.6 ทกษะในการจดการกบเนอหามความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
Pearson’s Product Moment
Correlation Coefficient
Page 90
บทท 4 ผลการวจย
จากการศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร” ผวจยได
ท าการศกษาโดยใชการวจยเชงปรมาณ(Quantitative Research)ในรปแบบของการวจยเชงส ารวจ ศกษาโดยใชแบบสอบถาม(Questionnaire)เปนเครองมอในการเกบขอมล และเกบขอมลโดยการส ารวจจากกลมตวอยางเพยงครงเดยว ผลการวจยสามารถน าเสนอแบงออกเปน 4 สวน ดงน
สวนท 1 ล กษณะทา งประชากรของผ ส ง อ าย ท ใ ช ไ ลน แ อพพล เ ค ช น ใ น เ ขต
กรงเทพมหานคร สวนท 2 การเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร สวนท 3 ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร สวนท 4 พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร สวนท 5 การทดสอบสมมตฐาน
4.1 ผลการวเคราะหลกษณะทางประชากร
ผวจยไดวเคราะหขอมลลกษณะทางประชากรของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย ระดบ
การศกษา รายได อาชพกอนเกษยณ โดยน าเสนอขอมลเปนจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง ดงตารางท 4.1-4.5
Page 91
ตารางท 4.1
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามเพศ เพศ จ านวน(คน) รอยละ
ชาย หญง
142 258
35.5 64.5
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.1 พบวา กลมตวอยางผสงอายทใชไลนในเขตกรงเทพมหานคร เปนเพศชาย รอย
ละ 35.5 และเปนเพศหญง รอยละ 64.5 ตารางท 4.2
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามอาย
อาย จ านวน(คน) รอยละ
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
51.2 33.5 8.3 5.5 1.5
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.2 พบวา กลมตวอยางสวนใหญ เปนกลมทมอาย 60-65 ป เปนรอยละ 51.2
รองลงมาคอ กลมอาย 66-70 ป เปนรอยละ 33.5 กลมอาย 71-75 ป เปนรอยละ 8.3 กลมอาย 76-80 ป รอยละ 5.5 และกลมอาย 81 ปขนไป รอยละ 1.5 ตามล าดบ
Page 92
ตารางท 4.3
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบการศกษา ระดบการศกษา จ านวน(คน) รอยละ
ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย
อนปรญญา ปวช./ปวส. ปรญญาตร
ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
29.3 14.3 6.5 41.3 8.8
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.3 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมระดบการศกษาระดบปรญญาตร เปนรอยละ 41.3 รองลงมาคอ ระดบประถมศกษา เปนรอยละ 29.3 ระดบการศกษามธยมตอนตน/ตอนปลาย เปนรอยละ 14.3 ระดบการศกษาปรญญาโท เปนรอยละ 8.8 ระดบการศกษาอนปรญญา ปวช./ปวส. เปนรอยละ 6.5 ตามล าดบ
ตารางท 4.4
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามรายได รายไดปจจบนตอเดอน จ านวน(คน) รอยละ
ต ากวา 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
75 206 89 34
18.5 51.2 22.0 8.3
รวม 400 100.0
Page 93
จากตารางท 4.4 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมรายไดปจจบนตอเดอน 10,001-20,000 บาท รอยละ 51.2 รองลงมาคอกลม 20,001-30,000 บาท รอยละ 22.0 กลมต ากวา 10,000 บาท รอยละ 18.5 และกลม 30,000 บาทขนไป รอยละ 8.3 ตามล าดบ
ตารางท 4.5
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามอาชพกอนเกษยณ
อาชพกอนเกษยณ จ านวน(คน) รอยละ
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
20.5 12.3 39.3 6.5 5.5 14.8 1.3
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.5 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย เปนรอยละ
39.3 รองลงมา กลมพนกงานบรษท/เอกชน เปนรอยละ 20.5 กลมแมบาน เปนรอยละ 14.8 กลมขาราชการ เปนรอยละ 12.3 กลมอาชพอสระ เปนรอยละ 6.5 กลมรฐวสาหกจ เปนรอยละ 5.5 อน ๆ เปนรอยละ 1.3 ตามล าดบ
Page 94
4.2 ผลการวเคราะหการเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
ในสวนท 2 ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลการเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานครทประกอบดวย การเขาถงอปกรณสอสาร และ การเขาถงอนเทอรเนต โดยน าเสนอขอมลเปนจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง ดงตารางท 4.6-4.7 ตารางท 4.6
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
การเขาถงอปกรณสอสาร จ านวน(คน) รอยละ
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน แทบเลต
คอมพวเตอร คอมพวเตอรพกพา
อน ๆ
304 96 - - -
76.0 24.0
- - -
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.6 พบวา กลมตวอยางสวนใหญใชอปกรณสอสารประเภท โทรศพทเคลอนท
สมารทโฟน เปนรอยละ 76.0 รองลงมาคอ แทบเลต เปนรอยละ 24.0
Page 95
ตารางท 4.7
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามการเขาถงอนเทอรเนต การเขาถงอนเทอรเนต จ านาวน(คน) รอยละ
วายฟายทบาน วายฟายทท างาน
อนเทอรเนตแบบรายเดอน อนเทอรเนตแบบเตมเงน
อน ๆ
174 1
133 92 -
43.5 .3
33.3 23.1
-
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.7 พบวา กลมตวอยางสวนใหญใชวายฟายทบาน รอยละ 43.5 รองลงมาคอ
อนเทอรเนตแบบรายเดอน รอยละ 33.3 อนเทอรเนตแบบเตมเงน รอยละ 23.1 และวายฟายทท างาน รอยละ 0.3 ตามล าดบ
4.3 ผลการวเคราะหความสามารถในการใชไลนของกลมตวอยางผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
ในสวนท 3 ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลความสามารถในการใชไลนของผสงอายในเขต
กรงเทพมหานคร ไดแก ทศนคตการใชไลน การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการกบเนอหาในไลน โดยน าเสนอขอมลเปนจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง ดงตารางท 4.8 – 4.17
Page 96
ตารางท 4.8
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามทศนคตตอไลน
ทศนคต จ านวน(รอยละ)ของกลมตวอยางทมทศนคตใน
ระดบตาง ๆ
รวม
X
S.D
เหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใจ
ไมเหนดวย
ไมเหนดวย
อยางยง 1.การใชไลนท าใหประหยดคาโทรศพท
112 (28.0)
183 (45.8)
57 (14.2)
30 (7.5)
18 (4.5)
400 3.85 ด
1.070
2.ไลนมรปแบบการใชงานยาก
35 (8.8)
49 (12.3)
98 (24.5)
174 (43.5)
44 (11.0)
400 3.36 ปานกลาง
1.106
3.ไลนท าใหไดตดตอพดคยกบเพอนเกาและเพอนใหม
146 (36.5)
185 (46.3)
46 (11.5)
14 (3.5)
9 (2.3)
400 4.12 ด
.901
4.ไลนเปนแอพพลเคชนทไมกอใหเกดประโยชนแกผใชงาน
8 (2.0)
15 (3.8)
91 (22.8)
191 (47.8)
95 (23.8
400 3.88 ด
.884
5.การใชไลนท าใหทานไดแลกเปลยนขอมลขาวสารความคดเหนตาง ๆกบบคคลอน
129 (32.3)
186 (46.5)
66 (16.5)
12 (3.0)
7 (1.8)
400 4.05 ด
.875
6.การใชไลนท าใหสนเปลองเวลา
10 (2.5)
14 (3.5)
95 (24.5)
185 (46.3)
95 (23.8)
400 3.85 ด
.907
7.การใชไลนท าใหทานไดเรยนรเทคโนโลยสมยใหม
131 (32.8)
223 (55.8)
43 (10.8)
0 3 (.8)
400 4.20 ด
.682
Page 97
8.ไลนท าใหสอสารกบบคคลรอบขางนอยลง
3 (.8)
7 (1.8)
38 (9.5)
146 (36.5)
206 (51.5)
400 4.36 ด
มาก
.736
9.ไลนเปนชองทางการสอสารทสะดวกและรวดเรว
191 (47.8)
161 (40.3)
26 (6.5)
15 (3.8)
7 (1.8)
400 4.28 ด
มาก
.878
10.ท าใหรสกทนสมย 116 (29.0)
194 (48.5)
80 (2.0)
7 (1.8)
3 (.8)
400 4.03 ด
.792
รวม 3.997
จากตารางท 4.8 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตตอไลนในระดบด(คาเฉลย 3.997)
โดยทศนคตทกลมตวอยางมทศนคตในระดบดมาก ไดแก ไลนไมไดท าใหการสอสารกบบคลรอบขางลดนอยลง และไลนเปนชองทางการสอสารทสะดวกและรวดเรว
สวนทศนคตทกลมตวอยางมทศนคตในระดบด ไดแก ไลนท าใหไดเรยนรเทคโนโลยสมยใหม ท าใหไดตดตอพดคยกบเพอนเกา/เพอนใหม ท าใหไดแลกเปลยนขอมลขาวสารความคดเหนตาง ๆกบบคลอน ไลนท าใหรสกทนสมย ไลนชวยประหยดคาโทรศพทและไมไดท าใหสนเปลองเวลา สวนทศนคตทกลมตวอยางมในทศนคตในระดบปานกลางไดแก ไลนมรปแบบการใชงานยาก
Page 98
ตารางท 4.9
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน
การรบรความสามารถของตนเอง
จ านวน(รอยละ)การรบรความสามารถทมตอการใชไลนขอกลมตวอยางในระดบตาง ๆ
รวม
X
S.D
มากทสด
มาก ปานกลาง
นอย นอยทสด
1. 1) ทานมความมนในตนเอง วาทานสามารถใชไลนได โดยปราศจากความวตกกงวลใดๆ
104 (26.0)
146 (36.5)
120 (30.0)
24 (6.0)
6 (1.5)
400 3.80 มาก
.946
2.ทานพยายามทจะหลกเลยง หากพบวาวธการใชไลนมความยงยาก
77 (19.3)
40 (10.0)
159 (39.8)
99 (24.5)
25 (6.3)
400 2.89 ปานกลาง
1.165
3.ภายหลงจากไดรบค าแนะน าในการใชไลนเปนครงแรก ทานสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว
29 (7.2)
65 (16.3)
161 (40.3)
98 (24.5)
47 (11.8)
400 2.83 ปานกลาง
1.068
4.ทานไมมความมนใจวาจะสามารถเรยนรการใชไลนได
8 (2.0)
20 (5.0)
176 (44.0)
124 (31.0)
72 (18.0)
400 3.58 มาก
.909
5.ทานเชอวา ทานใชระยะเวลาในการเรยนรดวยตนเองเพยง 2-3 ครง กสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว
51 (12.8)
108 (27.0)
180 (45.0)
54 (13.5)
7 (1.8)
400 3.36 ปานกลาง
.928
6.ทานมความวตกกงวลในการใชเทคโนโลยสมยใหม
14 (3.5)
26 (6.5)
175 (43.8)
132 (33.0)
53 (13.3)
400 3.46 มาก
.928
7.ถาทานประสบกบปญหาใน 41 82 193 53 31 400 3.12 1.02
Page 99
การใชไลน ทานจะพยายามแกไขปญหาดวยตนเอง
(10.3) (20.5) (48.3) (13.3) (7.8) ปานกลาง
8.ทานตองใชความพยายามอยางมากในการเรยนรวธการใชไลน
7 (1.8)
40 (10.0)
228 (57.0)
77 (71.8)
54 (13.5)
400 3.31 ปานกลาง
.890
9.ถาทานตงเปาหมายในการท าสงใด ทานจะท าจนส าเรจ เชน เรยนรวธการใชไลน
98 (24.5)
111 (27.8)
188 (47.0)
3 (0.8)
0
400 3.76 มาก
.830
10.ทานสามารถเรยนรวธการใชสอสงคมออนไลนอนทมความคลงกนกบไลน เชน เฟซบค
53 (13.3)
33 (8.3)
104 (26.0)
47 (11.8)
163 (40.8)
400 2.42 ปานกลาง
1.42
รวม 3.25
จากตารางท 4.9 พบวา กลมตวอยางสวนใหญ มการรบรความสามารถของตนเองในการใช
ไลนอยในระดบมาก(คาเฉลย 3.25) โดยกลมตวอยางมการรบรความสามารถของตนเองในระดบมาก ไดแก มความมนใจในตนเองวาสามารถใชไลนไดโดยปราศจากความวตกกงวลใดๆ และถาตงเปาหมายในการท าสงใด จะท าใหจนส าเรจ เชน เรยนรวธการใชไลน และมความมนใจวาจะสามารถเรยนรวธ การใชไลนได และกลมตวอยางไมมความวตกกงวลในการใชเทคโนโลยสมยใหม
สวนกลมตวอยางทมการรบรความสามารถของตนเองในระดบปานกลาง ไดแก กลมตวอยางใชระยะเวลาในการเรยนรดวยตนเองกสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว และตองใชความพยายามอยางมากในการเรยนรการใชไลน และถาประสบปญหาในการใชไลนจะพยายามแกปญหาดวยตน เอง และพยายามทจะหลกเลยงหากพบวาวธการใชไลนมความยงยาก และภายหลงจากไดรบค าแนะน าในการใชไลนเปนครงแรกสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว และสามารถเรยนรวธการใชสอสงคมออนไลนอนทมความคลายคลงกนกบไลน เชน เฟซบค
Page 100
ตารางท 4.10 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามความรการใชไลน
ความรเกยวกบการใชไลน ถก ผด ไมแนใจ
รวม
1) สตกเกอรไลน คอ ภาพการตนเปนสญลกษณแสดงอารมณและความรสกแทนค าพด
389 (97.3)
1 (0.3)
10 (2.5)
400 (100.0)
2) การแชร คอ การแบงปน สงตอ ขอมลขาวสารตาง ๆกบเพอนในไลน
366 (91.5)
5 (1.3)
29 (7.2)
400 (100.0)
3) ไทมไลน คอ พนทการแบงปนขอมลขาวสารตาง ๆ ทผอนสามารถเขามารวมแสดงความคดเหนได
173 (43.3)
50 (12.5)
177 (44.3)
400 (100.0)
4) ไลน เปดใหผใชสามารถโทรหากนไดฟรเฉพาะการโทรภายในประเทศเทานน
218 (54.5)
105 (26.3)
77 (19.3)
400 (100.0)
5) กลมสนทนา คอ หองสนทนาทประกอบดวยสมาชกตงแต 3 คนขนไป
82 (20.5)
215 (53.8)
103 (25.8)
400 (100.0)
6) การดาวนโหลดสตกเกอรฟรในไลน ผใชตองรบเปนเพอนกอน จงจะสามารถดาวนโหลดสตกเกอรได
362 (90.5)
8 (2.0)
30 (7.5)
400 (100.0)
7) การเขารวมกลมสนทนาไลน ตองไดรบการอนญาตเขารวมกลมจากสมาชกในกลมเสยกอน
322 (80.5)
24 (6.0)
54 (13.5)
400 (100.0)
8) บคคลทถกเราบลอกไลน สามารถสงขอความถงเราไดเหมอนเดม
188 (47.0)
61 (15.3)
151 (37.0)
400 (100.0)
9) การโทรแบบเหนหนาหรอวดโอคอล ผใชตองเสยคาบรการในการใชงาน
325 (81.3)
14 (3.5)
61 (15.3)
400 (100.0)
10) ผใชสามารถเลอกรบบคคลอนเปนเพอนในไลน ไดวธเดยวเทานน คอ ทางหมายเลขโทรศพทมอถอ
213 (53.3)
124 (31.0)
63 (15.8)
400 (100.0)
Page 101
รวม 6.59
จากตารางท 4.10 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความรการใชไลนมากทสด คอ ความร
เกยวกบสตกเกอรไลน คอภาพการตนทเปนตวแทนสญลกษณแสดงอารมณและความรสกแทนค าพด รอยละ 97.3 รองลงมา คอ ความรเกยวกบการแชรคอ การแบงปน สงตอขอมลขาวสารตาง ๆกบเพอนในไลน รอยละ 91.5 การดาวนโหลดสตกเกอรฟรในไลน ผใชตองรบเปนเพอนกอน จงจะสามารถดาวนโหลดสตกเกอรฟรได รอยละ 90.5 การโทรแบบเหนหนาหรอวดคอล ผใชตองไมตองเสยคาใชบรการ รอยละ 81.8 การเขารวมกลมสนทนาไลน ตองไดรบการอนญาตเขารวมกลมจากสมาชกในกลมเสยกอน รอยละ 80.5 ไลนเปดใหผใชสามารถโทรหากนไดฟรเฉพาะการโทรภายในประเทศเทานน กลมตวอยางมความรวาเปนค าตอบทผด รอยละ 54.5 ผใชสามารถเลอกรบบคคลอนเปนเพอนในไลน ไดวธเดยวเทานน คอ ทางหมายเลขโทรศพทมอถอ กลมตวอยางมความรวาเปนค าตอบทผด รอยละ 54.3 บคคลทถกเราบลอกไลน สามารถสงขอความตดตอสอสารกบเราไดเหมอนเดม กลมตวอยางมความรวาเปนค าตอบทผด รอยละ47.8 ไทมไลน คอ พนทการแบงปนขอมลขาวสารตาง ๆ ทผอนสามารถเขามารวมแสดงความคดเหนได รอยละ 43.5 กลมสนทนา คอ หองสนทนาทประกอบดวยสมาชกตงแต 3 คนขนไป กลมตวอยางมความรนอยทสด รอยละ 20.5
Page 102
ตารางท 4.11
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบความรการใชไลน ระดบความร จ านวน รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบน
มาตรฐาน
สง (7-10 คะแนน)
237 59.3
6.59
2.25 ปานกลาง (4-6 คะแนน)
123 30.8
ต า (0-3 คะแนน)
40 10.2
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.11 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความรการใชไลนในระดบสง จ านวน 239
คน รอยละ 59.3 รองลงมาคอ มความรการใชไลนในระดบปานกลาง จ านวน 121 คน รอยละ 30.8 และมความรระดบต าการใชไลนในระดบต า จ านวน 40 คน รอยละ 10.2 ทงนกลมตวอยางทงหมดมคาเฉลยความรการใชไลนเทากบ 6.59 คะแนน
Page 103
ตารางท 4.12
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามทกษะการใชไลน ทกษะเกยวกบการใชไลน ท าได ท าไมได รวม
ทกษะพนฐาน
1) การคดลอกลงจากอนเทอรเนตสงใหเพอนในไลน 62 (15.5)
338 (84.5)
400 (100.0)
2) การดาวนโหลดสตกเกอรฟร 332 (83.0)
68 (17.0)
400 (100.0)
ทกษะขนสง
3) การเพมเพอนดวยไอดไลน 88 (22.0)
312 (78.0)
400 (100.0)
4) การแชรต าแหนงทอยกบเพอนในไลน 36 (9.0)
364 (91.0)
400 (100.0)
5) การแชรรปภาพกบเพอนในไลน 374 (93.5)
26 (6.5)
400 (100.0)
6) การซอสตกเกอรไลน 0 400 (100.0)
400 (100.0)
7) การปรบแตงรปภาพ 47 (11.8)
353 (88.3)
400 (100.0)
8) การโทรแบบเหนหนา/การโทรแบบเสยง 351 (87.8)
49 (12.3)
400 (100.0)
9) การสรางวดโอสงใหเพอนในไลน 143 (35.8)
257 (64.3)
400 (100.0)
10) การสงตอขอความขาวสารตาง ๆ 287 (71.8)
113 (28.2)
400 (100.0)
Page 104
จากตารางท 4.12 พบวา กลมตวอยางมทกษะการแชรรปภาพกบเพอนในไลนมากทสด
รอยละ 93.5 รองลงมา การโทรแบบเหนหนา/แบบเสยง รอยละ 88.3 การดาวนโหลดสตกเกอรไลน รอยละ 83.0 การสงตอขอความขาวสารตาง ๆ รอยละ 71.8 การสรางวดโอสงใหเพอนในไลน รอยละ 36.8 การเพมเพอนดวยไอดไลน รอยละ 22.0 การคดลอกลงกจากอนเทอรเนตสงใหเพอนในไลน รอยละ 15.5 การปรบแตงรปภาพ รอยละ 11.8 การแชรต าแหนงทอยกบเพอนในไลน รอยละ 9.0 กลมตวอยางไมมทกษะซอสตกเกอรไลน รอยละ 100.0
ตารางท 4.13
แสดงจ านวน รอยละและคาเฉลยของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบทกษะการใชไลน
ระดบทกษะ จ านวน รอยละ คาเฉลย
สวนเบยงเบนมาตรฐาน
สง (7-10 คะแนน)
37 9.3
4.3
1.79 ปานกลาง (4-6 คะแนน)
240 60.1
ต า (0-3 คะแนน)
123 30.9
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.13 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมทกษะการใชไลนในระดบปานกลาง คอ มจ านวน 240 คน รอยละ 60.1 รองลงมาคอ ระดบต า จ านวน 123 รอยละ 30.9 และระดบสง จ านวน 37 รอยละ 9.3 ตามล าดบ ทงน กลมตวอยางทงหมดมคาเฉลยทกษะการใชไลนเทากบ 4.3
Page 105
ตารางท 4.14
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามความรการจดการเนอหาในไลน ความรการจดการกบเนอหาในไลน ถก ผด ไมแนใจ รวม
1) ขอมลขาวสารตาง ๆทปรากฏในไลน มทงนาเชอถอและไมนาเชอถอ
398 (99.5)
1 (.3)
1 (.3)
400 (100.0)
2) การอางองแหลงทมาของขอมลเปนสงส าคญ 379 (94.8)
4 (1.0)
17 (4.3)
400 (100.0)
3) การไมตรวจสอบทมาของขอมลใหแนชดกอนจะท าการสงตอไปยงเพอนในไลน เปนการกระท าผดตาม พ.ร.บ วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ 2550
209 (52.3)
23 (5.8)
168 (42.0)
400 (100.0)
4) การตดตอ ดดแปลงและสงตอรปภาพของบคคลอน โดยไมไดรบอนญาต ถอเปนการละเมดลขสทธผอน
315 (78.8)
19 (4.8)
66 (16.5)
400 (100.0)
5) การคลกลงกทไดรบในไลน ไมมความเสยงในการไดรบไวรส
60 (15.0)
135 (33.8)
205 (51.2)
400 (100.0)
6) เปลยนรหสผานไลนเปนประจ า เพอปองกนไมใหผอนสามารถเขาใชไลนทานได
245 (61.3)
15 (3.8)
140 (35.0)
400 (100.0)
7) การอานเงอนไขการใชงานกอนการดาวนโหลดแอพพลเคชนตาง ๆ เปนสงไมจ าเปน
176 (44.0)
58 (14.5)
166 (41.5)
400 (100.0)
8) การดาวนโหลดสตกเกอรไลนฟร โดยมเงอนไขการรบเปนเพอน เพอตองการสงขอมงขาวสารทางการตลาดใหแกผทดาวนโหลด
344 (86.0)
5 (1.3)
51 (12.8)
400 (100.0)
9) การสงตอรปภาพสวสดเชาวนจนทรในกลมไลน ถอเปนการละเมดเจาของลขสทธ
236 (59.0)
88 (22.0)
767 (19.0)
400 (100.0)
Page 106
10) การเปดเผยขอมลสวนตว เชน หมายเลขบตรประชาชน หมายเลขบตรเครดต กบรานคาออนไลน ไมถอเปนความเสยงในการถกน าขอมลดงกลาวไปท าธรกรรมใดๆได
329 (82.3)
6 (1.5)
76 (19.0)
400 (100.0)
จากตารางท 4.14 พบวา ความรการจดการเนอหาในไลนทกลมตวอยางสวนใหญทราบมากทสด
คอ ขอมลขาวสารตาง ๆทปรากฏในไลน มทงนาเชอถอและไมนาเชอถอ จ านวน 398 คน รอยละ 99.5 รองลงมาคอ การอางองแหลงทมาของทมาของขอมลเปนสงส าคญ จ านวน 379 คน รอยละ 94.8 การดาวนโหลดสตกเกอรไลนฟร โดยมเงอนไขการรบเปนเพอน เพอตองการสงขอมลขาวสารทางการตลาดใหแกผดาวนโหลดจ านวน 344 คน รอยละ 86.0 การเปดเผยขอมลสวนตว เชนหมายเลขบตรประชาชน หมายเลขบตรเครดต กบรานคาออนไลน ไมถอเปนความเสยงในการถกน าขอมลดงกลาวไปท าธรกรรมใดๆทงสน กลมตวอยางมความรจ านวน 329 รอยละ 82.3 การตดตอ ดดแปลงและสงตอรปภาพของบคคลอน โดยไมไดรบอนญาต ถอเปนการละเมดลขสทธผอน จ านวน 315 คน รอยละ 78.8 การเปลยนรหสผานไลนเปนประจ า เพอปองกนไมใหผอนสามารถเขาใชไลนทานได จ านวน 245 รอยละ 61.3 การสงตอรปภาพสวสดเชาวนจนทรในกลมไลน ถอเปนการละเมดลขสทธ จ านวน 236 คน รอยละ 59.0 การไมตรวจสอบทมาของขอมลใหแนชดกอนจะท าการสงตอไปยงเพอนในไลน เปนการกระท าผด พ.ร.บ วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 จ านวน 209 คน รอยละ 52.3 การอานเงอนไขการใชงานกอนดาวนโหลดแอพพลเคชนตาง ๆเปนสงไมจ าเปน จ านวน176 คน รอยละ 44.0 การคลกลงกทไดรบในไลน ไมมความเสยงในการไดรบไวรส จ านวน 60 คน รอยละ 15.0
Page 107
ตารางท 4.15 แสดงจ านวน รอยละ และคาเฉลยของกลมตวอยาง จ าแนกตามระดบความรการจดการเนอหาในไลน
ระดบความร จ านวน รอยละ คาเฉลย
สวนเบยงเบนมาตรฐาน
สง (7-10 คะแนน)
244 61.1
6.72
2.29 ปานกลาง (4-6 คะแนน)
112 28.0
ต า (0-3 คะแนน)
44 11.1
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.15 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมระดบสง จ านวน 244 คน รอยละ 61.1
รองลงมาคอ ระดบปานกลาง จ านวน 112 คน รอยละ 28.0 และระดบต า จ านวน 44 คน รอยละ 11.1ตามล าดบ
Page 108
ตารางท 4.16
แสดงจ านวนและรอยละ จ าแนกตามทกษะการจดการเนอหาในไลน
ทกษะการจดการกบเนอหาในไลน ถก ผด รวม
การวเคราะห 1) ขอมลสขภาพทมการแชรกนในไลนจ านวนมาก แสดงวาขอมลสขภาพนนมความนาเชอถอ
291 (72.8)
109 (27.3)
400 (100.0)
2) ขอมลขาวสารตาง ๆททานใหความเชอถอในไลน มการอางองแหลงทมาของขอมลเสมอ
386 (96.5)
14 (3.5)
400 (100.0)
3) ทานตรวจสอบขอมลจากสอทหลากหลาย เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเทอรเนต ผเชยวชาญ เปนตน เพอใหไดขอมลตรงกน
396 (99.0)
4 (1.0)
400 (100.0)
4) ขอมลขาวสารตาง ๆททานไดรบในไลน ทานสงเกตวนทและเวลาในขอมลขาวสารนนอยเสมอ
266 (66.5)
134 (33.5)
400 (100.0)
การประเมน
5) ขอมลสขภาพททานไดรบในไลน ทานมกจะน าไปปฏบตตามทนท
330 (82.5)
70 (17.5)
400 (100.0)
การสรางสรรค
6) ขอมลขาวสารสขภาพทแชรกนในไลน มทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ
395 (98.8)
5 (1.3)
400 (100.0)
7) ขอมลสขภาพในไลนทนาเชอถอ ควรมการรบรองผลการวจยจากสถาบนทนาเชอถอ
370 (92.5
30 (7.5)
400 (100.0)
Page 109
จากตารางท 4.16 พบวา กลมตวอยางมทกษะการจดการเนอหาในไลนมากทสด คอ ทาน
ตรวจสอบขอมลจากสอทหลากหลาย เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเทอรเนต ผเชยวชาญ เปนตน เพอใหไดขอมลตรงกน จ านวน 396 คน รอยละ 99.0 รองลงมาคอ ขอมลขาวสารสขภาพทแชรกนในไลน มทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ จ านวน 395 คน รอยละ 98.8 ขอมลขาวสารตาง ๆททานใหความเชอถอในไลน มการอางองแหลงทมาของขอมลเสมอ จ านวน 386 คน รอยละ 96.5 ขอมลสขภาพทในไลนทนาเชอถอ ควรมการรบรองผลการวจยจากสถาบนทนาเชอถอ จ านวน 370 รอยละ 92.5 ขอมลสขภาพทแชรกนในไลน ทานมกจะน าไปปฏบตตามทนท จ านวน 330 คน รอยละ 82.5 ขอมลขาวสารตาง ๆททานไดรบจากเพอนในไลน ทานมกจะตงค าถามและแลกเปลยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอมลทไดรบอยเสมอ จ านวน 318 คน รอยละ 79.5 ขอมลสขภาพทมการแชรกนในไลนจ านวนมาก แสดงวาขอมลสขภาพนนมความนาเชอถอ จ านวน 291 รอยละ 72.8 การสงตอรปภาพสวสด รปภาพดอกไมใหเพอนในไลน ถอเปนการละเมดลขสทธเจาของภาพ จ านวน 258 คน รอยละ 67.0 ขอมลขาวสารตาง ๆทไดรบในไลน ทานสงเกตวนทและเวลาในขอมลขาวสารนนอยเสมอ จ านวน 266 คน รอยละ 66.5 เมอทานไดรบขอมลขาวสารตาง ๆในไลน ทานท าการสงตอใหเพอนในไลนทนท จ านวน 222 คน รอยละ 55.5 ตามล าดบ
8) ขอมลขาวสารตาง ๆททานไดรบจากเพอนในไลน ทานมกจะตงค าถามและแลกเปลยน แสดงความคดเหนเกยวกบขอมลทไดรบอยเสมอ
318 (79.5)
82 (20.5)
400 (100.0)
การแบงปน
9) เมอทานไดรบขอมลขาวสารตาง ๆในไลน ทานท าการสงตอใหเพอนในไลนทนท
222 (55.5)
178 (44.5)
400 (100.0)
10)8 การสงตอรปภาพสวสด รปภาพดอกไมใหเพอนในไลน ถอเปนการละเมดลขสทธเจาของภาพ
258 (67.0)
132 (33.0)
400 (100.0)
Page 110
ตารางท 4.17
แสดงจ านวน รอยละ และคาเฉลยของกลมตวอยาง จ าแนกตามทกษะการจดการเนอหาในไลน ระดบความร จ านวน รอยละ คาเฉลย
สวนเบยงเบน
มาตรฐาน
สง (7-10 คะแนน)
37 9.3
8.15
1.25 ปานกลาง (4-6 คะแนน)
240 60.1
ต า (0-3 คะแนน)
123 30.9
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.17 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมทกษะการจดการเนอหาในไลน อยใน
ระดบปานกลาง จ านวน 240 คน รอยละ 60.1 รองลงมาคอ ระดบต า จ านวน 123 คน รอยละ 30.9 และ ระดบสง จ านวน 37 รอยละ 9.3 ตามล าดบ
Page 111
4.4 พฤตกรรมการใชไลนของกลมตวอยางผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลพฤตกรรมการใชไลนของกลมตวอยางผสงอายในเขต
กรงเทพมหานคร ไดแก ระยะเวลาในการใช (ป) ระยะเวลาในการใช (ชวโมง) จ านวนครงทใชตอวน ลกษณะการใช วตถประสงคในการใช โดยน าเสนอขอมลเปนจ านวน (รอยละ) ของกลมตวอยาง ดงตารางท 4.18 - 4.23 ดงตอไปน ตารางท 4.18
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระยะเวลาในการใชไลน(ป)
ระยะเวลาทใช(ป) จ านวน(คน) รอยละ 6 เดอน
1ป 2ป 3ป
มากกวา 3 ป
21 78 196 75 30
5.3 19.5 49.0 18.8 7.5
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.18 พบวา กลมตวอยางสวนใหญใชไลนเปนระยะเวลา 2 ป เปนรอยละ 49.0
รองลงมาคอ 1ป เปนรอยละ 19.5 ระยะเวลา 3 ป เปนรอยละ 18.8 ระยะเวลามากกวา 3 ป เปนรอยละ 7.5 ระยะเวลา 6 เดอน เปนรอยละ 5.3 ตามล าดบ
Page 112
ตารางท 4.19
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) จ านวน(ชวโมง) จ านวน(คน) รอยละ
ต ากวา 1 ชวโมง 1-3 ชวโมง 4-6 ชวโมง
7 ชวโมงขนไป
109 273 17 1
27.3 68.3 4.3 .3
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.19 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมระยะเวลาในการใชไลน 1-3 ชวโมง เปน
รอยละ 68.3 รองลงมาคอ ต ากวา 1 ชวโมง เปนรอยละ 27.3 จ านวน 4-6 ชวโมง เปนรอยละ 4.3 และ 7 ชวโมงขนไป เปนรอยละ 0.3 ตามล าดบ
ตารางท 4.20
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามจ านวนครงทใชไลน
จ านวน(ครง) จ านวน(คน) รอยละ 1 ครงตอวน
2-5 ครงตอวน 6-10 ครงตอวน
มากกวา 10 ครงตอวน
20 185 112 83
5.0 46.3 28.0 20.8
รวม 400 100.0
Page 113
จากตารางท 4.20 พบวา กลมตวอยางสวนใหญมจ านวนครงในการใชไลน 2-5 ครงตอวน เปนรอยละ 46.0 รองลงมาคอ 6-10 ครงตอวน เปนรอยละ 28.0 จ านวนมากกวา 10 ครงตอวน เปนรอยละ 20.8 และ 1 ครงตอวน เปนรอยละ 5.0 ตามล าดบ ตารางท 4.21
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามสถานทใชไลน
สถานทใช จ านวน(คน) รอยละ
ทบาน ทท างาน
สถานทออกก าลงกาย อน ๆ
346 47 1 3
86.5 11.8 .3 .8
รวม 400 100.0
จากตารางท 4.21 พบวา กลมตวอยางสวนใหญใชไลนทบาน เปนรอยละ 86.5 รองลงมา คอท
ท างาน เปนรอยละ 11.8 อน ๆ คอ สถานพยาบาล รอยละ 0.8 และสถานทออกก าลงกาย เปนรอยละ 0.3 ตามล าดบ
Page 114
ตารางท 4.22 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามลกษณะการใช
ลกษณะการใช จ านวน(คน) รอยละ
แชท/สนทนาขอความ สงสตกเกอร
สงตอ/แบงปนขอมลขาวสารรปภาพตาง ๆ โทรแบบเสยง/แบบเหนหนา แสดงต าแหนงทอยของตน
เลนเกมในไลน ดาวนโหลดสตกเกอรฟร
ซอสนคาและบรการออนไลนผานไลน อน ๆ
269 227 259 75 2 4 98 - 8
67.3 56.8 64.8 18.8 0.5 1.0 24.5 100.0 2.0
จากตารางท 4.22 พบวา ลกษณะการใชไลนของกลมตวอยาง มลกษณะการใชการแชท/
ขอความมากทสด รอยละ 67.3 รองมาคอ การสงตอ/แบงปนขอมลรปภาพตาง ๆ รอยละ 64.8 สงสตกเกอรไลน รอยละ 56.8 ดาวนโหลดสตกเกอรฟร รอยละ 24.5 โทรแบบเสยง/แบบเหนหนา รอยละ 18.8 อน ๆ รอยละ 2.0 ไดแก เปดอานขอความเพยงอยางเดยว เลนเกมในไลน รอยละ 1.0 และกลมตวอยางไมซอสนคาและบรการออนไลนผานไลน รอยละ 100.0 ตามล าดบ
Page 115
ตารางท 4.23
แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามวตถประสงคในการใชไลน วตถประสงคการใช จ านวน(คน) รอยละ
ตดตอเพอนเกาสมยเรยน/เพอนทท างานเกา ตดตอครอบครว/ลกหลาน
ใชตามบคคลใกลชด ความบนเทง/แกเหงา
พฒนาความจ า นดหมายท ากจกรรมตาง ๆ
แลกเปลยนความคดเหนและขอมลขาวสารตาง ๆในชวตรประจ าวน อน ๆ
240 276 158 174 44 67 68 9
60.0 69.0 39.5 43.5 11.0 16.8 17.0 2.3
จากตารางท 4.23 พบวา กลมตวอยางมวตถประสงคในการใชไลน ตดตอลกหลาน /
ครอบครวรอยละ 69 รองลงมาคอ ตดตอเพอนเกาสมยเรยน/เพอนทท างานเกา รอยละ 60 ใชเพอความบนเทง/แกเหงา รอยละ 43.5 เพอแลกเปลยนความคดเหนและขอมลขาวสารตาง ๆในชวตประจ าวน รอยละ 17 นดหมายท ากจกรรมตาง ๆ รอยละ 16.8 พฒนาความจ า รอยละ 11 อน ๆ รอยละ 2.3 ไดแก เรยนรเทคโนโลยสมยใหม
Page 116
4.5 ทดสอบสมมตฐาน
สมมตฐานการวจยขอท 1 ลกษณะทางประชากรมความสมพนธกบการเขาถงไลน ม 10 สมมตฐานยอย ดงน
สมมตฐานการวจย 1.1 เพศมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : เพศไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร H1 : เพศมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
ตารางท 4.24
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง เพศกบการเขาถงอปกรณสอสาร
เพศ
การเขาถงอปกรณสอสาร รวม โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน แทบเลต
ชาย 126 (88.7%)
16 (11.3%)
142 (100.0%)
หญง 178 (69.0%)
80 (31.0%)
258 (100.0%)
รวม 304 (76.0%)
96 (24.0%)
400 (100%)
คา Chi-Square = 19.567 df = 1 Sig. = .000 จากตารางท 4.24 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ เพศมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร โดยเพศหญงมการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนและแทบเลตมากกวาเพศขาย
Page 117
สมมตฐานการวจย 1.2 เพศมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: เพศไมมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต H1: เพศมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต
ตารางท 4.25
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง เพศกบการเขาถงอนเทอรเนต
เพศ
การเขาถงอนเทอรเนต รวม วายฟายทบาน อนเทอรเนตแบบ
รายเดอน อนเทอรเนตแบบ
เตมเงน
ชาย 43 (30.3%)
57 (40.1%)
42 (29.6%)
142 (100.0%)
หญง 132 (51.2%)
76 (29.5%)
50 (19.4%)
258 (100.0%)
รวม 175 (43.8%)
133 (33.3%)
92 (23.0%)
400 (100.0%)
คา Chi-Square = 18.912 df = 1 Sig. = .000 จากตารางท 4.25 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ เพศมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร โดยเพศหญงมการเขาถงอนเทอรเนตวายฟายทบานมากกวาเพศชาย รองลงมาคอ อนเทอรเนตรายเดอน อนเทอรเนตแบบเตมเงน ตามล าดบ
Page 118
สมมตฐานการวจย 1.3 อายมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อายไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร H1 : อายมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
ตารางท 4.26
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อายกบการเขาถงอปกรณสอสาร
อาย
การเขาถงอปกรณสอสาร รวม โทรศพทเคลอนทสมารท
โฟน แทบเลต
60-65 ป
66-70 ป
71-75 ป
76-80 ป
81 ปขนไป
152 (74.1%)
102 (76.1%)
29 (87.9%)
18 (81.8%)
3 (50.0%)
53 (25.9%)
32 (23.9%)
4 (12.1%)
4 (18.2%)
3 (50.0%)
205 (100.0%)
134 (100.0%)
33 (100.0%)
22 (100.0%)
6 (100.0%)
รวม 304 (76.0%)
96 (24.0%)
400 (100%)
คา Chi-Square = 5.572 df = 4 Sig. = .233
Page 119
จากตารางท 4.26 พบวา คา Sig.(.233)>.05 ดงนน จงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และปฏเสธ H1 กลาวคอ อายไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
สมมตฐานการวจย 1.4 อายมความสมพนธกบเขาถงอนเทอรเนต ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0 : อายไมมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต H1 : อายมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต
ตารางท 4.27
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อายกบการเขาถงอนเทอรเนต
อาย
การเขาถงอนเทอรเนต รวม วายฟายทบาน อนเทอรเนตแบบราย
เดอน อนเทอรเนตแบบเตม
เงน 60-65 ป
66-70 ป
71-75 ป
76-80 ป
81 ปขนไป
102 (49.8%)
54 (40.3%)
6 (18.2%)
10 (45.5%)
3 (50.0%)
72 (35.1%)
36 (26.9%)
17 (51.5%)
6 (27.3%)
2 (33.3%)
31 (15.1%)
44 (32.8%)
10 (30.3%)
6 (27.3%)
1 (16.7%)
205 (100.0%)
134 (100.0%)
33 (100.0%)
22 (100.0%)
6 (100.0%)
รวม 175 133 92 400
Page 120
(43.8%) (33.3%) (23.0%) (100.0%)
คา Chi-Square = 25.394 df = 4 Sig. = .013 จากตารางท 4.27 พบวา คา Sig.(.013)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ อายมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมอาย 60-65 ป และอาย 66-70 ป มการเขาถงอนเทอรเนต วายฟายทบาน อนเทอรเนตแบบรายเดอนและแบบเตมเงน มากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมอาย 71-75 ป ,76-80 ป และ กลม 81ปขนไปตามล าดบ
สมมตฐานการวจย 1.5 ระดบการศกษามความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0 : ระดบการศกษาไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร H1 : ระดบการศกษามความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
ตารางท 4.28
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง ระดบการศกษากบการเขาถงอปกรณสอสาร
ระดบการศกษา
การเขาถงอปกรณสอสาร รวม โทรศพทเคลอนทสมารท
โฟน แทบเลต
ประถมศกษา
มธยมตน/มธยมปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
94 (80.3%)
33 (57.9%)
19 (73.1%)
23 (19.7%)
24 (42.1%)
7 (26.9%)
117 (100.0%)
57 (100.0%)
26 (100.0%)
Page 121
ปรญญาตร
ปรญญาโทขนไป
131 (79.4%)
27 (77.1%)
34 (20.6%)
8 (22.9%)
165 (100.0%)
35 (100.0%)
รวม 304 (76.0%)
96 (24.0%)
400 (100.0%)
คา Chi-Square = 12.642 df = 4 Sig. = .013
จากตารางท 4.28 พบวา คา Sig.(.013)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษามความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบประถมศกษาและปรญญาตร มการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนและแทบเลตมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษามธยมศกษา อนปรญญา ปวช./ปวส.และปรญญาโทขนไป ตามล าดบ
สมมตฐานการวจย 1.6 ระดบการศกษามความสมพนธกบเขาถงอนเทอรเนต ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0 : ระดบการศกษาไมมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต H1 : ระดบการศกษามความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต
Page 122
ตารางท 4.29
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง ระดบการศกษากบการเขาถงอนเทอรเนต
ระดบการศกษา การเขาถงอนเทอรเนต
รวม วายฟายทบาน อนเทอรเนตแบบรายเดอน
อนเทอรเนตแบบเตมเงน
ประถมศกษา
มธยมตน/มธยมปลาย
อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร
ปรญญาโทขนไป
48 (41.0%)
39 (68.4%)
11 (42.3%)
66 (40.0%)
11 (31.4%)
28 (23.9%)
16 (28.1%)
11 (42.3%)
58 (35.2%)
20 (57.1%)
41 (35.0%)
2 (3.5%)
4 (15.4%)
41 (24.8%)
4 (11.4%)
117 (100.0%)
57 (100.0%)
26 (100.0%)
165 (100.0%)
35 (100.0%)
รวม
175 (43.8%)
133 (33.3%)
92 (23.0%)
400 (100.0%)
คา Chi-Square = 41.624 df = 4 Sig. = .000
จากตารางท 4.29 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษามความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาประถมศกษาและปรญญาตร มการเขาถงอนเทอรเนตมากกวา ผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษามธยมตน/มธยมปลาย ระดบการศกษาปรญญาโทขนไป และอนปรญญา ปวช./ปวส. ตามล าดบ
Page 123
สมมมตฐานการวจย 1.7 รายไดมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร H1 : รายไดมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
ตารางท 4.30
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง รายไดกบการเขาถงอปกรณสอสาร
รายได
การเขาถงอปกรณสอสาร รวม โทรศพทเคลอนทสมารท
โฟน แทบเลต
ไมเกน 10,000 บาท
10,001-20,000 บาท
20,001-30,000 บาท
30,001 ขนไป
49 (66.2%)
163 (79.5%)
67 (76.1%)
25 (75.8%)
25 (33.8%)
42 (20.5%)
21 (23.9%)
8 (24.2%)
74 (100.0%)
205 (100.0%)
88 (100.0%)
33 (100.0%)
รวม 304 (76.0%)
96 (24.0%)
400 (100.0%)
คา Chi-Square = 5.272 df = 3 Sig. = .153
จากตารางท 4.30 พบวา คา Sig.(.153)>.05 ดงนน จงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และปฏเสธ H1 กลาวคอ รายไดไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
Page 124
สมมตฐานการวจย 1.8 รายไดมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0: รายไดไมมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต H1: รายไดมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต
ตารางท 4.31
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง รายไดกบการเขาถงอนเทอรเนต
รายได
การเขาถงอนเทอรเนต รวม วายฟายทบาน อนเทอรเนตแบบ
รายเดอน อนเทอรเนตแบบเตมเงน
ไมเกน 10,000 บาท
10,001-20,000 บาท
20,001-30,000 บาท
30,001 ขนไป
37 (50.0%)
87 (42.4%)
40 (45.5%)
11 (33.3%)
9 (12.2%)
65 (31.7%)
38 (43.2%)
21 (63.6%)
28 (37.8%)
53 (25.9%)
10 (11.4%)
1 (3.0%)
74 (100.0%)
205 (100.0%)
88 (100.0%)
33 (100.0%)
รวม 174 (43.8%)
133 (33.3%)
92 (23.0%)
400 (100.0%)
คา Chi-Square = 45.645 df = 3 Sig. = .000
Page 125
จากตารางท 4.31 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ รายไดมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 10,001-20,000 บาทมการเขาถงอนเทอรเนตมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆ รองลงมาคอ ผใชไลนแอพพลเคชนทมรายไดไมเกน 10,000 บาท มการเขาถงอนเทอรเนตมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 20,001-30,000 บาท และรายได 30,001 ขนไป
สมมตฐานการวจย 1.9 อาชพมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0 : อาชพไมมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร H1: อาชพมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร
ตารางท 4.32
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อาชพกบการเขาถงอปกรณสอสาร
อาชพ
การเขาถงอปกรณสอสาร รวม โทรศพทเคลอนทสมารท
โฟน แทบเลต
พนกงานบรษท/เอกชน
ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย
อาชพอสระ
73 (89%)
39 (79.6%)
110 (70.1%)
25 (96.2%)
9 (11.0%)
10 (20.4%)
47 (29.9%)
1 (3.8%)
82 (100.0%)
49 (100.0%)
157 (100.0%)
26 (100.0%)
Page 126
รฐวสาหกจ
แมบาน
อน ๆ
18 (81.8%)
34 (57.6%)
5 (100.0%)
4 (18.2%)
25 (42.4%)
0 (0.0%)
22 (100.0%)
64 (100.0%)
5 (100.0%)
รวม 304 (76.0%)
96 (24.0%)
400 (100.0%)
คา Chi-Square = 29.702 df = 6 Sig. = .000
จากตารางท 4.32 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ อาชพมความสมพนธกบการเขาถงอปกรณสอสาร ผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย มการเขาถงอปกรณสอสารมากกวาทกกลมอาชพ
สมมตฐานการวจย 1.10 อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Chi-Square โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0 : อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตไมแตกตางกน H1 : อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
Page 127
ตารางท 4.33
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวาง อาชพการเขาถงอนเทอรเนต
อาชพ การเขาถงอนเทอรเนต
รวม วายฟายทบาน อนเทอรเนตแบบรายเดอน
อนเทอรเนตแบบเตมเงน
พนกงานบรษท/เอกชน
ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย
อาชพอสระ
รฐวสาหกจ
แมบาน
อน ๆ
19 (23.2%)
18 (36.7%)
80 (51.0%)
5 (19.2%)
12 (54.5%)
39 (66.1%)
2 (40.0%)
36 (43.9%)
24 (49.0%)
51 (32.5%)
10 (38.5%)
9 (40.9%)
3 (5.1%)
0 (0.0%)
27 (32.9%)
7 (14.3%)
26 (16.6%)
11 (42.3%)
1 (4.5%)
17 (28.8%)
3 (60.0%)
82 (100.0%)
49 (100.0%)
157 (100.0%)
26 (100.0%)
22 (100.0%)
59 (100.0%)
5 (100.0%)
รวม 174(43.8%) 133(33.3%) 92(23.0) 400
คา Chi-Square = 64.700 df = 6 Sig. = .000
จากตารางท 4.33 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ อาชพมความสมพนธกบการเขาถงอนเทอรเนต โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย มการเขาถงอนเทอรเนตมากกวาทกกลมอาชพ
Page 128
สมมตฐานการวจยขอท 2 ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน จะมความสามารถในการ
ใชแตกตางกน ม 30 สมมตฐานยอย ดงน
สมมตฐานการวจย 2.1 เพศทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน
สมมตฐานการวจย 2.1.1 เพศทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน H0 : เพศทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน H1 : เพศทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ตารางท 4.34
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทศนคตตอไลน จ าแนกตามเพศ
เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
ชาย 142 4.06 .501 1.862 .063
หญง 258 3.96 .510 จากตารางท 4.34 พบวา คา Sig.(.063) >.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ เพศทแตกตางกนมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน
Page 129
สมมตฐานการวจย 2.1.2 เพศทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : เพศทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน H1 : เพศทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.35
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน
จ าแนกตามเพศ เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบน
มาตรฐาน คา t Sig.
ชาย 142 3.31 .637 1.464 .144
หญง 258 3.21 .587
จากตารางท 4.35 พบวา คา Sig.(.144)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ เพศทแตกตางกนมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน
Page 130
สมมตฐานการวจย 2.1.3 เพศทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : เพศทแตกตางกน จะมความรการใชไลนไมแตกตางกน H1 : เพศทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.36
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการใชไลน จ าแนกตามเพศ
เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
ชาย 142 6.60 2.26 .070 .944
หญง 258 6.58 2.25
จากตารางท 4.36 พบวา คา Sig.(.944)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ เพศทแตกตางกนมความรการใชไลนไมแตกตางกน
Page 131
สมมตฐานการวจย 2.1.4 เพศทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : เพศทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน H1 : เพศทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.37
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการใชไลน จ าแนกตามเพศ
เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
ชาย 142 4.00 1.76 .-2.438 .015
หญง 258 4.46 1.79
จากตารางท 4.37 พบวา คา Sig.(.015)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ยอมรบ H1 กลาวคอ เพศทแตกตางกนมทกษะการใชไลนแตกตางกน โดยเพศหญงมทกษะการใชไลนมากกวาเพศชาย
Page 132
สมมตฐานการวจย 2.1.5 เพศทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : เพศทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1 : เพศทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.38
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการจดการเนอหาในไลน จ าแนกตามเพศ
เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
ชาย 142 7.25 2.11 3.549 .000
หญง 258 6.43 2.35
จากตารางท 4.38 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ยอมรบ H1 กลาวคอ เพศทแตกตางกนมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน โดยเพศชายมความรการจดการเนอหาในไลนมากวาเพศหญง
Page 133
สมมตฐานการวจย 2.1.6 เพศทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน
H0 : เพศทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1 : เพศทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.39 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการจดการเนอหาในไลน จ าแนกตามเพศ
เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
ชาย 142 8.26 1.11 1.937 .054
หญง 258 8.01 1.31
จากตารางท 4.39 พบวา คา Sig.(.054)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และ
ปฏเสธH1 กลาวคอ เพศทแตกตางกนมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
Page 134
สมมตฐานการวจย 2.2 อายทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน
สมมตฐานการวจย 2.2.1 อายทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อายทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน H1 : อายทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ตารางท 4.40
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลน จ าแนกตามอาย
อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
3.97 3.96 4.23 4.00 4.15
0.48 0.52 0.49 0.54 0.45
2.214 .067
รวม 400 4.00 0..50
จากตารางท 4.40 พบวา คา Sig.(.067)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ อายทแตกตางกนมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน
Page 135
สมมตฐานการวจย 2.2.2 อายทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อายทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน H1 : อายทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.41
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน จ าแนกตามอาย
อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
3.19 3.33 3.41 2.94 3.40
0.55 0.60 0.68 0.84 0.49
2.325
.079
รวม 400 3.25 0.60
จากตารางท 4.41 พบวา คา Sig.(.079)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ อายทแตกตางกนมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน
Page 136
สมมตฐานการวจย 2.2.3 อายทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: อายทแตกตางกน จะมความรการใชไลนไมแตกตางกน H1: อายทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.42
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลน จ าแนกตามอาย อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบน
มาตรฐาน คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
6.86 6.50 6.03 5.45 6.66
2.12 2.29 2.63 2.34 1.50
2.745
.075
รวม 400 6.59 2.25
จากตารางท 4.42 พบวา คา Sig.(.075)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ อายทแตกตางกนมความรการใชไลนไมแตกตางกน
Page 137
สมมตฐานการวจย 2.2.4 อายทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อายทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน H1 : อายทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.43 แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลน จ าแนกตามอาย
อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
4.76 4.00 3.75 2.81 3.50
1.62 1.86 1.60 1.40 2.81
10.031 .000
รวม 400 4.30 1.79
จากตารางท 4.43 พบวา คา Sig.(.000<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ยอมรบ H1 กลาวคอ อายทแตกตางกนมทกษะการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมอาย 60-65 ป มทกษะการใชไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมอายสงกวา
Page 138
สมมตฐานการวจย 2.2.5 อายทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: อายทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1: อายทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.44
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามอาย
อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
6.24 7.00 7.36 8.27 7.83
2.20 2.43 2.20 1.38 1.32
6.494
.000
รวม 400 6.72 2.29
จากตารางท 4.44 พบวา คา Sig.(.000<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ยอมรบ H1 กลาวคอ อายทแตกตางกนมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมfอาย 76-80 ป มความรการจดการเนอหาในไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมกลมอาย 60-65 ป
Page 139
สมมตฐานการวจย 2.2.6 อายทแตกตางกน จะมทกษะการจดการกบเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: อายทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1: อายทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.45
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามอาย
อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
8.01 8.14 8.30 8.31 8.33
1.27 1.26 1.18 1.04 1.21
.683
.604
รวม 400 8.10 1.25
จากตารางท 4.45 พบวา คา Sig.(.604>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ อายทแตกตางกนมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
Page 140
สมมตฐานการวจย 2.3 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความสามารถแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน สมมตฐานการวจย 2.3.1 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน H1: ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ตารางท 4.46
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลนจ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
3.83 3.86 4.06 4.10 4.20
0.54 0.48 0.53 0.44 0.48
7.655
.000
รวม 400 3.99 0.50
จากตารางท 4.46 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษาทแตกตางกนมทศนคตตอไลนแตกตางกน โดยผใชไลน
Page 141
แอพพลเคชนทมระดบการศกษาในระดบปรญญาตรมทศนคตตอการใชไลนดกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย
นอกจากนยงพบวา ผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาปรญญาโทขนไปมทศนคตทดตอการใชไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย
สมมตฐานการวจย 2.3.2 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน H1 : ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.47
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน จ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
3.06 3.08 3.16 3.41 3.46
0.61 0.46 0.65 0.58 0.59
8.679
.000
Page 142
รวม 400 3.25 0.60
จากตารางท 4.47 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษาทแตกตางกนมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาในปรญญาตรมการรบรความสามารถของตนเองมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาประถมศกษาและมธยมตอนตน/ตอนปลาย
นอกจากนยงพบวา ผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาปรญญาโทขนไปมการรบรความสามารถของตนเองมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษาประถมศกษา
สมมตฐานการวจย 2.3.3 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความรการใชไลนไมแตกตางกน H1 : ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.48
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลนจ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
5.47 6.43 6.50 7.23 7.62
2.44 2.05 2.35 1.88 1.95
14.022
.000
Page 143
รวม 400 6.59 2.25
จากตารางท 4.48 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษาทแตกตางกนมความรการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาในระดบปรญญาโทขนไปและระดบปรญญาตร มความรการใชไลนมากกวากลมผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาประถมศกษา
สมมตฐานการวจย 2.3.4 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน H1 : ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.49
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลนจ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
3.34 4.70 4.26 4.66 5.17
1.53 1.30 1.25 1.82 2.17
14.527
.000
รวม 400 4.30 1.79
Page 144
จากตารางท 4.49 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษาทแตกตางกนมทกษะการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาประถมศกษามทกษะการใชไลนนอยกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมระดบการศกษาสงกวา
สมมตฐานการวจย 2.3.5 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหา
ในไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1: ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.50
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
6.68 5.26 6.23 7.23 7.22
2.40 2.04 2.53 2.14 1.78
9.234
.000
รวม 400 6.72 2.29
Page 145
จากตารางท 4.50 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ระดบการศกษาทแตกตางกนมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลายมความรการจดการเนอหาไลนนอยกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาประถมศกษา
นอกจากนยงพบวา ผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลายมความรการจดการเนอหาไลนนอยกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมระดบการศกษาสงกวา
สมมตฐานการวจย 2.3.6 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลน
แตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1: ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.51
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
8.03 7.52 7.80 8.33 8.42
1.18 1.36 1.91 1.09 1.00
5.737
.000
รวม 400 8.10 1.25
Page 146
จากตารางท 4.51 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ ระดบการศกษาทแตกตางกนมทกษะการจดการกบเนอหาในไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมระดบการศกษาปรญญาตรและระดบปรญญาโทขนไปมทกษะการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมระดบการศกษาในระดบมธยมตอนตน/ตอนปลาย
สมมตฐานการวจย 2.4 รายไดทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA สมมตฐานการวจย 2.4.1 รายไดทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน H1 : รายไดทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ตารางท 4.52
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลนจ าแนกตามรายได
รายได
จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ไมเกน 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
3.68 4.02 4.14 4.15
0.49 0.49 0.47 0.41
14.513
.000
รวม 400 3.99 0.50
Page 147
จากตารางท 4.52 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ผใชไลนแอพพลเคชนทมรายไดไมเกน 10,000 บาท มทศนคตตอไลนนอยกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมรายไดสงกวา
สมมตฐานการวจย 2.4.2 รายไดทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการ
ใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน H1 : รายไดทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.53
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของการรบรความสามารถของตนเองจ าแนกตามรายได
รายได จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ไมเกน 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
3.00 3.27 3.39 3.28
0.62 0.61 0.56 0.41
6.188
.000
รวม 400 3.25 0.60 จากตารางท 4.53 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ รายไดทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตาง
Page 148
กน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมรายไดไมเกน 10,000 บาท มการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนนอยกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมรายไดสงกวา
สมมตฐานการวจย 2.4.3 รายไดทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดทแตกตางกน จะมความรการใชไลนไมแตกตางกน H1 : รายไดทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.54
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลนจ าแนกตามรายได
รายได จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ไมเกน 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
5.47 6.50 7.31 7.75
2.63 1.98 2.17 1.93
13.261
.000
รวม 400 6.59 2.25
จากตารางท 4.54 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ รายไดทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 10,001-20,000 บาท มความรการใชไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมรายไดไมเกน 10,000 บาท นอกจากนยงพบวา ผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 10,001-20,000 บาท มความรการใชไลนนอยกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมรายไดสงกว
Page 149
สมมตฐานการวจย 2.4.4 รายไดทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน H1 : รายไดทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.55
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลนจ าแนกตามรายได
รายได จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ไมเกน 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
3.47 4.08 4.96 5.72
1.59 1.62 1.69 2.09
19.670
.000
รวม 400 4.30 1.79
จากตารางท 4.55 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ รายไดทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 30,001 บาทขนไป มทกษะการใชไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนกลมอน ๆทมรายไดต ากวา
Page 150
สมมตฐานการวจย 2.4.5 รายไดทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1: รายไดทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.56
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามรายได
รายได จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ไมเกน 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
6.06 6.84 7.11 6.42
2.59 2.30 2.09 1.76
3.297
.021
รวม 400 6.72 2.29
จากตารางท 4.56 พบวา คา Sig.(.021)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ รายไดทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 20,001 – 30,000 บาท มความรการจดการเนอหาในไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมรายไดไมเกน 10,000 บาท
Page 151
สมมตฐานการวจย 2.4.6 รายไดทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : รายไดทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1 : รายไดทแตกตางกน จะมทกกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.57
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามรายได
รายได จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ต ากวา 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
7.95 8.03 8.34 8.21
1.32 1.25 1.11 1.36
1.658
.176
รวม 400 8.10 1.25
จากตารางท 4.57 พบวา คา Sig.(.176)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และ ปฏเสธ H1 กลาวคอ รายไดแตกตางกน มทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
Page 152
สมมตฐานการวจยขอท 2.5 อาชพทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน การวจย 2.5.1 อาชพทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: อาชพทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน H1: อาชพทแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ตารางท 4.58
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทศนคตตอไลนจ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
4.13 4.11 3.89 3.99 4.12 3.90 4.22
0.40 0.53 0.53 0.45 0.48 0.52 0.56
3.289
.107
รวม 400 3.99 0.50
จากตารางท 4.58 พบวา คา Sig.(.107)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และปฏเสธ H1 กลาวคอ อาชพแตกตางกน มทศนคตตอไลนไมแตกตางกน
Page 153
สมมตฐานการวจย 2.5.2 อาชพทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อาชพทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมแตกตางกน H1: อาชพทแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.59
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน จ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
3.42 3.38 3.09 3.11 3.65 3.21 3.34
.56
.66
.58
.50
.47
.59
.99
5.431
.000
รวม 400 3.25 .60
จากตารางท 4.59 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ อาชพแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพพนกงานบรษท/เอกชน มการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพขาราชการ
Page 154
นอกจากนยงพบวา ผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพรฐวสาหกจ มการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย
สมมตฐานการวจย 2.5.3 อาชพทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: อาชพทแตกตางกน จะมความรการใชไลนไมแตกตางกน H1: อาชพทแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.60
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการใชไลนจ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
7.31 7.20 6.18 5.88 7.59 6.30 4.40
1.36 2.58 2.31 2.64 1.70 2.22 3.57
5.270
.000
รวม 400 6.59 2.25
จากตารางท 4.60 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ อาชพแตกตางกน มความรการใชไลนแตกตางกน โดยกลมตวอยางทมอาชพพนกงานบรษท/เอกชน มความรการใชไลนมากกวากลมตวอยางอาชพธรกจสวนตว/คาขาย
Page 155
สมมตฐานการวจย 2.5.4 อาชพทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อาชพทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน H1 : อาชพทแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.61
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการใชไลนจ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
4.31 4.85 4.19 3.57 5.00 4.1 4.0
1.43 2.43 1.71 1.90 2.04 1.44 2.73
2.254
.361
รวม 400 4.30 1.79
จากตารางท 4.61 พบวา คา Sig.(.361)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมอาชพแตกตางกน มทกษะการใชไลนไมแตกตางกน
Page 156
สมมตฐานการวจย 2.5.5 อาชพทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : อาชพทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1 : อาชพทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.62
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของความรการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
7.65 7.06 6.22 6.65 7.86 6.08 6.80
2.01 2.29 2.32 1.95 1.35 2.55 1.30
5.685
.000
รวม 400 6.72 2.29
จากตารางท 4.62 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ อาชพทแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพพนกงานบรษท/เอกชน มความรการจดการเนอหาในไลนมากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมอาชพธรกจสวนตว/คาขายและอาชพแมบาน
Page 157
สมมตฐานการวจย 2.5.6 อาชพทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน : อาชพทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน : อาชพทแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.63
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการจดการเนอหาในไลนจ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
8.15 8.61 8.03 8.03 8.13 7.84 7.80
1.34 1.16 1.23 1.11 .99 1.25 1.64
1.969
.069
รวม 400 8.10 1.25
จากตารางท 4.63 พบวา คา Sig.(.069)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมอาชพแตกตางกน มทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
Page 158
สมมตฐานขอท 3 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมการใชแตกตางกน สมมตฐานยอย ดงน
สมมตฐานการวจย 3.1 เพศทแตกตางกน จะมระยะเวลาใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 :เพศทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน H1 :เพศทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการไลน(ชวโมง)ไแตกตางกน
ตารางท 4.64
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามเพศ
เพศ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
ชาย 142 1.82 0.50 1.403 .162 หญง 258 1.75 0.53
จากตารางท 4.64 พบวา คา Sig.(.162)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมเพศแตกตางกน มระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน
Page 159
สมมตฐานการวจย 3.2 อายทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0:อายทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน H1:อายทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการไลน(ชวโมง)แตกตางกน
ตารางท 4.65
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามอาย
อาย จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
60-65 ป 66-70 ป 71-75 ป 76-80 ป
81 ปขนไป
205 134 33 22 6
1.76 1.82 1.76 1.77 1.33
0.52 0.51 0.52 0.61 0.51
1.371
.243
รวม 400 1.78 0.52
จากตารางท 4.65 พบวา คา Sig.(.243)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมอายแตกตางกน มระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน
Page 160
สมมตฐานการวจย 3.3 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0:ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน H1:ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการไลน(ชวโมง)แตกตางกน
ตารางท 4.66
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามระดบการศกษา
ระดบการศกษา จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ประถมศกษา มธยมตอนตน/ตอนปลาย อนปรญญา ปวช./ปวส.
ปรญญาตร ปรญญาโทขนไป
117 57 26 165 35
1.71 1.67 1.69 1.85 1.89
0.52 0.54 0.54 0.48 0.58
2.463
.059
รวม 400 1.78 0.52
จากตารางท 4.66 พบวา คา Sig.(.059)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมระดบการศกษาแตกตางกน มระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง)ไมแตกตางกน
Page 161
สมมตฐานการวจย 3.4 รายไดทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0: รายไดทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน H1: รายไดทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
ตารางท 4.67
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามรายได
รายได จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
ไมเกน 10,000 บาท 10,001-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001 บาทขนไป
74 205 88 33
1.59 1.79 1.88 1.82
0.54 0.51 0.49 1.52
4.217
.006
รวม 400 1.78 0.52
จากตารางท 4.67 พบวา คา Sig.(.006)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ รายไดทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน โดยผใชไลนแอพพลเคชนทมรายได 30,001 บาทขนไป มระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)มากกวาผใชไลนแอพพลเคชนทมรายไดไมเกน 10,000 บาท
Page 162
สมมตฐานการวจย 3.5 อาชพทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน ใชการวเคราะหดวยสถต One way ANOVA โดยสมมตฐานสถต ดงน H0:อาชพทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน H1:อาชพทแตกตางกน จะมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)แตกตางกน
ตารางท 4.68
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)จ าแนกตามอาชพ
อาชพ จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา F Sig.
พนกงานบรษท/เอกชน ขาราชการ
ธรกจสวนตว/คาขาย อาชพอสระ รฐวสาหกจ
แมบาน อน ๆ
82 49 157 26 22 59 5
1.91 1.80 1.71 1.81 2.00 1.68 1.40
0.50 0.53 0.51 0.56 0.43 0.53 0.54
2.961
.15
รวม 400 1.78 0.52
จากตารางท 4.68 พบวา คา Sig.(.15)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมอาชพแตกตางกน มระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)ไมแตกตางกน
Page 163
สมมตฐานขอท 4 การเขาถงแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน สมมตฐานยอยดงน
สมมตฐานการวจย 4.1 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 : :การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนไมแตกตางกน H1 :การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ตารางท 4.69
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทศนคตตอไลนจ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
อปกรณสอสาร จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน 304 4.05 0.05 4.438 .000
แทบเลต 96 3.80 0.48
จากตารางท 4.69 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มทศนคตตอไลนแตกตางกน โดยกลมตวอยางทมการใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนในการเขาถงไลนมทศนคตตอไลนดกวากลมตวอยางทใชแทบเลตในการเขาถงไลน
Page 164
สมมตฐานการวจย 4.2 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 :การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใช
ไลนไมแตกตางกน H1 :การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใช
ไลนแตกตางกน
ตารางท 4.70
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
อปกรณสอสาร จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน 304 3.32 0.06 4.901 .000
แทบเลต 96 3.01 0.53
จากตารางท 4.70 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน โดยกลมตวอยางทใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนในการเขาถงไลนมการรบรความสามารถของตนเองมากกวากลมตวอยางทใชแทบเลตในการเขาถงไลน
Page 165
สมมตฐานการวจย 4.3 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0:การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการใชไลนไมแตกตางกน H1:การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.71
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการใชไลนจ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
อปกรณสอสาร จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน 304 6.69 2.08 1.368 .174 แทบเลต 96 6.28 2.71
จากตารางท 4.71 พบวา คา Sig.(.174)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มความรการใชไลนไมแตกตางกน
Page 166
สมมตฐานการวจย 4.4 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0:การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนไมแตกตางกน H1:การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ตารางท 4.72
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการใชไลนจ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
อปกรณสอสาร จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน 304 4.15 1.67 -2.844 .005 แทบเลต 96 4.75 2.07
จากตารางท 4.72 พบวา คา Sig.(.005)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มทกษะการใชไลนแตกตางกน โดยกลมตวอยางท ใชแทบเลต ในการเขาถงไลนมทกษะการใช ไลนมากกวากลมตวอยางท ใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน
Page 167
สมมตฐานการวจย 4.5 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0 :การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1 :การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.73
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยความรการจดการเนอหาในไลน จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
อปกรณสอสาร จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน 304 7.11 2.17 6.224 .000
แทบเลต 96 5.51 2.27
จากตารางท 4.73 พบวา คา Sig.(.000)<.05 ดงนนจงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบH1 กลาวคอ กลมตวอยางทมเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน มการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน โดยกลมตวอยางทใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนในการเขาถงไลนมความรการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางทใชแทบเลตในการเขาถงไลน
Page 168
สมมตฐานการวจย 4.6 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ใชการวเคราะหดวยสถต Independent t-test โดยสมมตฐานสถต ดงน H0:การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน H1:การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ตารางท 4.74
แสดงการวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยทกษะการจดการเนอหาในไลน จ าแนกตามการเขาถงอปกรณสอสาร
อปกรณสอสาร จ านวน คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน
คา t Sig.
โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน 304 8.11 1.21 0.183 .855
แทบเลต 96 8.08 1.36
จากตารางท 4.74 พบวา คา Sig.(.885)>.05 ดงนนจงยอมรบ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และปฏเสธH1 กลาวคอ กลมตวอยางทใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนและแทบเลตในการเขาถงไลน มทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
Page 169
สมมตฐานการวจยท 5 ความสามารถในการใชไลน มความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลน
สมมตฐานการวจย 5.1 ทศนคตตอไลนมความสมพนธ กบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) ใชการวเคราะหดวยสถต Pearson’s Correlation โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0:ทศนคตตอไลนไมมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) H1:ทศนคตตอไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ตารางท 4.75
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางทศนคตตอไลนกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) ระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) r Sig.
.319 .000
จากตารางท 4.75 พบวา คา sig.(000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ ทศนคตตอไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง) โดยมความสมพนธทางบวก หมายความวา กลมตวอยางทมทศนคตทดมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)มาก สวนกลมตวอยางทมทศนคตทดนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอย
Page 170
สมมตฐานการวจย 5.2 การรบรความสามารถในการใชไลน มความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ใชการวเคราะหดวยสถต Pearson’s Correlation โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0:การรรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนไมมความสมพนธกบระยะเวลาในการใช
ไลน(ชวโมง) H1:การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน
(ชวโมง)
ตารางท 4.76
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน กบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) ระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) r Sig.
.351 .000
จากตารางท 4.76 พบวา คา sig.(000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05 และยอมรบ H1 กลาวคอ การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) โดยมความสมพนธทางบวก หมายความวา กลมตวอยางทมการรบรความสามารถของตนเองมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)มาก สวนกลมตวอยางทมการรบรความสามารถของตนเองนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอย
Page 171
สมมตฐานการวจย 5.3 ความรการใชไลนมความสมพนธ กบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ใชการวเคราะหดวยสถต Pearson’s Correlation โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0:ความรการใชไลนไมมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) H1:ความรการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ตารางท 4.77
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางความรการใชไลนกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) r Sig. .376 .000
จากตารางท 4.77 พบวา คา sig.(000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ ความรในการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง) โดยมความสมพนธทางบวก หมายความวา กลมตวอยางทมความรการใชไลนมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)มาก และกลมตวอยางทมความรการใชไลนนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอย
Page 172
สมมตฐานการวจย 5.4 ทกษะการใชไลน มความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) ใชการวเคราะหดวยสถต Pearson’s Correlation โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0:ทกษะการใชไลนไมมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) H1:ทกษะการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ตารางท 4.78
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางทกษะการใชไลนกบระยะเวลาในการใชไลน
ระยะเวลาในการใชไลน(ป) r Sig.
.224 .000
จากตารางท 4.78 พบวา คา sig.(000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ ทกษะการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน (ชวโมง) โดยมความสมพนธทางบวก หมายความวา กลมตวอยางทมทกษะการใชไลนมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)มาก และกลมตวอยางทมทกษะการใชไลนนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอย
Page 173
สมมตฐานการวจย 5.5 ความรการจดการเนอหาในไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน
ใชการวเคราะหดวยสถต Pearson’s Correlation โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0:ความรการจดการเนอหาในไลนไมมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) H1:ความรการจดการเนอหาในไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ตารางท 4.79
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางความรการจดการเนอหาในไลนกบระยะเวลาในการใชไลน
ระยะเวลาในการใชไลน(ป) r Sig. .481 .000
จากตารางท 4.79 พบวา คา sig.(000)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ ความรการจดการเนอหาในไลนทมตอการใชไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) โดยมความสมพนธทางบวก หมายความวา กลมตวอยางทมความรการจดการเนอหาในไลนมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)มาก และกลมตวอยางทมความรการจดการเนอหาในไลนนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอย
Page 174
สมมตฐานการวจย 5.6 ทกษะการจดการเนอหาในไลน มความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน ใชการวเคราะหดวยสถต Pearson’s Correlation
โดยมสมมตฐานสถต ดงน H0:ทกษะการจดการเนอหาในไลนไมมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) H1:ทกษะการจดการเนอหาในไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)
ตารางท 4.80
แสดงผลการทดสอบความสมพนธระหวางทกษะการจดการเนอหาในไลนกบระยะเวลาในการใชไลน
ระยะเวลาในการใชไลน(ป) r Sig.
.132 .008
จากตารางท 4.80 พบวา คา sig.(008)<.05 ดงนน จงปฏเสธ H0 ทระดบนยส าคญ 0.05
และยอมรบ H1 กลาวคอ ทกษะการจดการเนอหาในไลนมความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) โดยมความสมพนธทางบวก หมายความวา กลมตวอยางทมทกษะการจดการเนอหาในไลนมาก จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)มาก และกลมตวอยางทมทกษะการจดการเนอหาในไลนนอย จะมระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอย
Page 175
ตารางท 4.81
แสดงสมมตฐานและผลการทดสอบสมมตฐานการวจย
สมมตฐาน ผลการทดสอบ
สมมตฐานการวจยขอท 1 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมการเขาถงไลนแอพพลเคชนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 1.1 เพศทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 1.2 เพศทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 1.3 อายทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 1.4 อายทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 1.5 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 1.6 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 1.7 รายไดทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 1.8 รายไดการศกษาทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 1.9 อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน
ปฏเสธ
Page 176
สมมตฐานการวจยขอท 1.10 อาชพทแตกตางกน จะมการเขาถงอนเทอรเนตแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน มความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.1 เพศทแตกตางกนจะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.1 เพศแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ยอมรบ สมมตฐานการวจยขอท 2.1.2 เพศแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.3 เพศแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.4 เพศแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.5 เพศแตกตางกน จะมความรการจดการกบเนอหาแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.1.6 เพศแตกตางกน จะมทกษะการจดการกบเนอหาแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.2 อายทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.1 อายแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ยอมรบ สมมตฐานการวจยขอท 2.2.2 อายแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.3 อายแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.4 อายแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.5อายแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.2.6 อายแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.3 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความสามารถการใชไลนแตกตางกน
Page 177
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.1 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.2 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.3 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.4 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.5 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.3.6 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.4 รายไดแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.1 รายไดแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.2 รายไดแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.3 รายไดแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ สมมตฐานการวจยขอท 2.4.4 รายไดแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.5 รายไดแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.4.6 รายไดแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.5 อาชพทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.1 อาชพแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน ยอมรบ
Page 178
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.2 อาชพแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.3 อาชพแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.4 อาชพแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.5 อาชพแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 2.5.6 อาชพแตกตางกน จะมทกษะการจดการเนอหาในไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 3 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมการใชแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 3.1 เพศทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลนแตกตางกน ยอมรบ สมมตฐานการวจยขอท 3.2 อายทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลนแตกตางกน ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 3.3 ระดบการศกษาทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 3.4 รายไดทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลนแตกตางกน ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 3.5 อาชพทแตกตางกน จะมระยะเวลาทใชไลนแตกตางกน ยอมรบ สมมตฐานการวจยขอท 4 การเขาถงไลนแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน
สมมตฐานการวจยขอท 4.1การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทศนคตตอไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 4.2การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมการรบรความสามารถของตนเองแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 4.3 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการใชไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 4.4 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมทกษะการใชไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 4.5 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาไลนแตกตางกน
ปฏเสธ
Page 179
สมมตฐานการวจยขอท 4.6 การเขาถงอปกรณสอสารแตกตางกน จะมความรการจดการเนอหาไลนแตกตางกน
ยอมรบ
สมมตฐานการวจยขอท 5 ความสามารถในการใชไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลน
สมมตฐานการวจยขอท 5.1 ทศนคตตอไลนมความสมพนธกบจ านวนชวโมงเฉลยในการใชไลนตอวน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 5.2 การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนมความสมพนธกบจ านวนชวโมงเฉลยในการใชไลนตอวน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 5.3 ความรในการใชไลนมความสมพนธกบจ านวนชวโมงในการใชเฉลยตอวน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 5.4 ทกษะในการใชไลนมความสมพนธกบจ านวนชวโมงเฉลยในการใชไลนตอวน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 5.5 ความรในการจดการกบเนอหามความสมพนธกบจ านวนชวโมงเฉลยในการใชตอวน
ปฏเสธ
สมมตฐานการวจยขอท 5.6 ทกษะในการจดการกบเนอหามความสมพนธกบจ านวนชวโมงเฉลยในการใชตอวน
ปฏเสธ
Page 180
บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายและขอเสนอแนะ
การวจยเรอง “พฤตกรรมการใชไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร” เปนวจยเชง
ปรมาณ(Quantitative Research) โดยใชการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) แบบวดผลครงเดยว (One -Shot Case Study) เกบขอมลในชวงมนาคมถงพฤษภาคม 2559 โดยแจกแบบสอบถามใหกลมตวอยางซงเปนกลมผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนเปนระยะเวลาตงแต 6 เดอนขนไป ทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน หลงจากนนจงน าขอมลมาวเคราะหสถตเชงพรรณนาและสถตเชงอนมาน
มวตถประสงคของการศกษา ดงตอไปน 1. เพอศกษาลกษณะทางประชากรของผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนในเขต
กรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาการเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร 3. เพอศกษาความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร 4. เพอศกษาพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร 5. เพอศกษาลกษณะทางประชากรทมผลตอการเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขต
กรงเทพมหานคร 6. เพอศกษาลกษณะทางประชากรทมผลตอความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของ
ผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร 7. เพอศกษาลกษณะทางประชากรทมผลตอพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของ
ผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร 8. เพอศกษาการเขาถงทมผลตอความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายใน
เขตกรงเทพมหานคร 9. เพอศกษาความสามารถในการใชมความสมพนธพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของ
ผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
Page 181
5.1 สรปผลการวจย
ตอนท 1 ลกษณะทางประชากรของผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนในเขตกรงเทพมหานคร
กลมตวอยางเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย คอ เปนเพศหญงรอยละ 64.5 เปนเพศชายรอยละ 35.5 กลมตวอยางสวนใหญมอาย 60-65 ป รอยละ 51.2 รองลงมาคอ อาย 66-70ป รอยละ 33.5 อาย 71-75 ป รอยละ 8.3 อาย76-80 ป รอยละ 5.5 อาย 81 ปขนไป รอยละ 1.5 ตามล าดบ
โดยกลมตวอยางสวนใหญมระดบการศกษาในระดบปรญญาตร รอยละ 41.1 รองลงมาคอ ระดบการศกษาประถมศกษา รอยละ 29.3 ระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย รอยละ 14.3 ระดบการศกษาปรญญาโทขนไป รอยละ 8.8 และระดบการศกษาอนปรญญา ปวช./ปวส. รอยละ 6.5 ตามล าดบ
กลมตวอยางสวนใหญมรายได 10,001-20,000 บาท รอยละ 51.2 รองลงมาคอ 20,001-30,000 บาท รอยละ 22.0 ต ากวา 10,000 บาท รอยละ 18.5 และ30,001บาทขนไป รอยละ 8.3 ตามล าดบ โดยกลมตวอยางสวนใหญประกอบอาชพธรกจสวนตว/คาขาย รอยละ 39.3 อาชพพนกงานบรษท/เอกชน รอยละ 20.5 แมบาน รอยละ 14.8 ขาราชการ รอยละ 12.3 อาชพอสระ รอยละ 6.5 รฐวสาหกจ รอยละ 5.5 และอน ๆ รอยละ 1.3 ตามล าดบ
ตอนท 2 การเขาถงเพอศกษาการเขาถงไลน แอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
กลมตวอยางสวนใหญมการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน รอยละ 76.0 รองลงมาคอ แทบเลต รอยละ 24.0 และกลมตวอยางสวนใหญมการเขาถงอนเตอรเตวายฟายทบาน รอยละ 43.5 รองลงมาคอ อนเทอรเนตแบบรายเดอน รอยละ 33.3 อนเทอรเนตแบบเตมเงน รอยละ 23.1 และวายฟายทท างาน รอยละ 0.3 ตามล าดบ
Page 182
ตอนท 3 เพอศกษาความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
3.1 ทศนคตการใชไลน
กลมตวอยางสวนใหญมทศนคตตอไลนในระดบด(คาเฉลย 3.997) โดยทศนคตทกลมตวอยางมทศนคตในระดบดมาก ไดแก ไลนไมไดท าใหการสอสารกบบคลรอบขางลดนอยลง และไลนเปนชองทางการสอสารทสะดวกและรวดเรว
สวนทศนคตทกลมตวอยางมทศนคตในระดบด ไดแก ไลนท าใหไดเรยนรเทคโนโลยสมยใหม ท าใหไดตดตอพดคยกบเพอนเกา/เพอนใหม ท าใหไดแลกเปลยนขอมลขาวสารความคดเหนตาง ๆกบบคลอน ไลนท าใหรสกทนสมย ไลนชวยประหยดคาโทรศพทและไมไดท าใหสนเปลองเวลา สวนทศนคตทกลมตวอยางมในทศนคตในระดบปานกลางไดแก ไลนมรปแบบการใชงานยาก
3.2 การบรความสามารถของตนเองในการใชไลน กลมตวอยางสวนใหญ มการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนอยในระดบมาก
(คาเฉลย 3.25) โดยกลมตวอยางมการรบรความสามารถของตนเองในระดบมาก ไดแก มความมนใจในตนเองวาสามารถใชไลนไดโดยปราศจากความวตกกงวลใดๆ และถาตงเปาหมายในการท าสงใด จะท าใหจนส าเรจ เชน เรยนรวธการใชไลน และมความมนใจวาจะสามารถเรยนรวธการใชไลนได และกลมตวอยางไมมความวตกกงวลในการใชเทคโนโลยสมยใหม
สวนกลมตวอยางทมการรบรความสามารถของตนเองในระดบปานกลาง ไดแก กลมตวอยางใชระยะเวลาในการเรยนรดวยตนเองกสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว และตองใชความพยายามอยางมากในการเรยนรการใชไลน และถาประสบปญหาในการใชไลนจะพยายามแกปญหาดวยตน เอง และพยายามทจะหลกเลยงหากพบวาวธการใชไลนมความยงยาก และภายหลงจากไดรบค าแนะน าในการใชไลนเปนครงแรกสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว และสามารถเรยนรวธการใชสอสงคมออนไลนอนทมความคลายคลงกนกบไลน เชน เฟซบค
Page 183
3.3 ความรการใชไลน กลมตวอยางสวนใหญมความรการใชไลนในระดบสง (7-10 คะแนน) คอ มจ านวน 237 คน
รอยละ 59.3 รองลงมาคอ ระดบปานกลาง (4-6 คะแนน) จ านวน 123 รอยละ 30.8 และระดบต า (0-3 คะแนน) จ านวน 40 รอยละ 10.2 ตามล าดบ ทงน กลมตวอยางทงหมดมคาเฉลยความรการใชไลนเทากบ 4.3 ทงนกลมตวอยางมความรการใชไลนมากนอยแตกตางกนไป กลมตวอยางสวนใหญมความรมากทสด คอ ความรเกยวกบสตกเกอรไลน คอภาพการตนทเปนตวแทนสญลกษณแสดงอารมณและความรสกแทนค าพด รอยละ 97.3 รองลงมา คอ ความรเกยวกบการแชรคอ การแบงปน สงตอขอมลขาวสารตาง ๆกบเพอนในไลน รอยละ 91.5 การดาวนโหลดสตกเกอรฟรในไลน ผใชตองรบเปนเพอนกอน จงจะสามารถดาวนโหลดสตกเกอรฟรได รอยละ 90.5 การโทรแบบเหนหนาหรอวดคอล ผใชตองไมตองเสยคาใชบรการ รอยละ 81.8 การเขารวมกลมสนทนาไลน ตองไดรบการอนญาตเขารวมกลมจากสมาชกในกลมเสยกอน รอยละ 80.5 ไลนเปดใหผใชสามารถโทรหากนไดฟรเฉพาะการโทรภายในประเทศเทานน กลมตวอยางมความรวาเปนค าตอบทผด รอยละ 54.5 ผใชสามารถเลอกรบบคคลอนเปนเพอนในไลน ไดวธเดยวเทานน คอ ทางหมายเลขโทรศพทมอถอ กลมตวอยางมความรวาเปนค าตอบทผด รอยละ 54.3 บคคลทถกเราบลอกไลน สามารถสงขอความตดตอสอสารกบเราไดเหมอนเดม กลมตวอยางมความรวาเปนค าตอบทผด รอยละ47.8 ไทมไลน คอ พนทการแบงปนขอมลขาวสารตาง ๆ ทผ อนสามารถเขามารวมแสดงความคดเหนได รอยละ 43.5 กลมสนทนา คอ หองสนทนาทประกอบดวยสมาชกตงแต 3 คนขนไป กลมตวอยางมความรนอยทสด รอยละ 20.5 กลมตวอยางสวนใหญมความรการใชไลนในระดบสง จ านวน 239 คน รอยละ 59.3 รองลงมาคอ มความรการใชไลนในระดบปานกลาง จ านวน 121 คน รอยละ 30.8 และมความรระดบต าการใชไลนในระดบต า จ านวน 40 คน รอยละ 10.2 ทงนกลมตวอยางทงหมดมคาเฉลยความรการใชไลนเทากบ 6.59 คะแนน
3.4 ทกษะการใชไลน กลมตวอยางสวนใหญมทกษะการใชไลนในระดบปานกลาง(4-6 คะแนน) คอ มจ านวน 240
คน รอยละ 60.1 รองลงมาคอ ระดบต า(0-3 คะแนน) จ านวน 123 รอยละ 30.9 และระดบสง(7-10 คะแนน) จ านวน 37 รอยละ 9.3 ตามล าดบ ทงน กลมตวอยางทงหมดมคาเฉลยทกษะการใชไลนเทากบ 4.3 ทงนกลมตวอยางมทกษะการใชไลนมากนอยแตกตางกนไป โดยกลมตวอยางมทกษะการแชรรปภาพกบเพอนในไลนมากทสด รอยละ 93.5 รองลงมา การโทรแบบเหนหนา/แบบเสยง รอยละ 88.3 การ
Page 184
ดาวนโหลดสตกเกอรไลน รอยละ 83.0 การสงตอขอความขาวสารตาง ๆ รอยละ 71.8 การสรางวดโอสงใหเพอนในไลน รอยละ 36.8 การเพมเพอนดวยไอดไลน รอยละ 22.0 การคดลอกลงกจากอนเทอรเนตสงใหเพอนในไลน รอยละ 15.5 การปรบแตงรปภาพ รอยละ 11.8 การแชรต าแหนงทอยกบเพอนในไลน รอยละ 9.0 กลมตวอยางไมมทกษะซอสตกเกอรไลน รอยละ 100.0
3.5 ความรการจดการเนอหาในไลน กลมตวอยางสวนใหญมความรการจดการเนอหาในไลน อยในระดบสง(7-10 คะแนน)
จ านวน 244 คน รอยละ 61.1 รองลงมาคอ ระดบปานกลาง(4-6 คะแนน) จ านวน 112 คน รอยละ 28.0 และระดบต า(0-3 คะแนน) จ านวน 44 คน รอยละ 11.1ตามล าดบ ทงนกลมตวอยางมความรการจดการเนอหาในไลนมากนอยแตกตางกนไป โดยคาเฉลยความรการจดการเนอหาในไลน เทากบ 6.72 คะแนน
ทงนกลมตวอยางตอบถกมากทสด คอ คอ ขอมลขาวสารตาง ๆทปรากฏในไลน มทงนาเชอถอและไมนาเชอถอ จ านวน 398 คน รอยละ 99.5 รองลงมาคอ การอางองแหลงทมาของทมาของขอมลเปนสงส าคญ จ านวน 379 คน รอยละ 94.8 การดาวนโหลดสตกเกอรไลนฟร โดยมเงอนไขการรบเปนเพอน เพอตองการสงขอมลขาวสารทางการตลาดใหแกผดาวนโหลดจ านวน 344 คน รอยละ 86.0 การเปดเผยขอมลสวนตว เชนหมายเลขบตรประชาชน หมายเลขบตรเครดต กบรานคาออนไลน ไมถอเปนความเสยงในการถกน าขอมลดงกลาวไปท าธรกรรมใดๆทงสน กลมตวอยางมความรจ านวน 329 รอยละ 82.3 การตดตอ ดดแปลงและสงตอรปภาพของบคคลอน โดยไมไดรบอนญาต ถอเปนการละเมดลขสทธผอน จ านวน 315 คน รอยละ 78.8 การเปลยนรหสผานไลนเปนประจ า เพอปองกนไมใหผอนสามารถเขาใชไลนทานได จ านวน 245 รอยละ 61.3 การสงตอรปภาพสวสดเชาวนจนทรในกลมไลน ถอเปนการละเมดลขสทธ จ านวน 236 คน รอยละ 59.0 การไมตรวจสอบทมาของขอมลใหแนชดกอนจะท าการสงตอไปยงเพอนในไลน เปนการกระท าผด พ.ร.บ วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 จ านวน 209 คน รอยละ 52.3 การอานเงอนไขการใชงานกอนดาวนโหลดแอพพลเคชนตาง ๆเปนสงไมจ าเปน จ านวน176 คน รอยละ 44.0 การคลกลงกทไดรบในไลน ไมมความเสยงในการไดรบไวรส
3.6 ทกษะการจดการเนอหาในไลน กลมตวอยางสวนใหญมทกษะการจดการเนอหาในไลน อยในระดบปานกลาง(4-6 คะแนน)
จ านวน 240 คน รอยละ 60.1 รองลงมาคอ ระดบต า(0-3 คะแนน) จ านวน 123 คน รอยละ 30.9 และ
Page 185
ระดบสง(7-10 คะแนน) จ านวน 37 รอยละ 9.3 ตามล าดบ ทงนกลมตวอยางมทกษะการจดการเนอหาในไลนมากนอยแตกตางกนไป โดยมคาเฉลยทกษะการจดการเนอหาในไลน เทากบ 8.15 คะแนน
ทงนกลมตวอยางเลอกตอบมากทสด คอ ทานตรวจสอบขอมลจากสอทหลากหลาย เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเทอรเนต ผเชยวชาญ เปนตน เพอใหไดขอมลตรงกน จ านวน 396 คน รอยละ 99.0 รองลงมาคอ ขอมลขาวสารสขภาพทแชรกนในไลน มทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ จ านวน 395 คน รอยละ 98.8 ขอมลขาวสารตาง ๆททานใหความเชอถอในไลน มการอางองแหลงทมาของขอมลเสมอ จ านวน 386 คน รอยละ 96.5 ขอมลสขภาพทในไลนทนาเชอถอ ควรมการรบรองผลการวจยจากสถาบนทนาเชอถอ จ านวน 370 รอยละ 92.5 ขอมลสขภาพทแชรกนในไลน ทานมกจะน าไปปฏบตตามทนท จ านวน 330 คน รอยละ 82.5 ขอมลขาวสารตาง ๆททานไดรบจากเพอนในไลน ทานมกจะตงค าถามและแลกเปลยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอมลทไดรบอยเสมอ จ านวน 318 คน รอยละ 79.5 ขอมลสขภาพทมการแชรกนในไลนจ านวนมาก แสดงวาขอมลสขภาพนนมความนาเชอถอ จ านวน 291 รอยละ 72.8 การสงตอรปภาพสวสด รปภาพดอกไมใหเพอนในไลน ถอเปนการละเมดลขสทธเจาของภาพ จ านวน 268 คน รอยละ 67.0 ขอมลขาวสารตาง ๆทไดรบในไลน ทานสงเกตวนทและเวลาในขอมลขาวสารนนอยเสมอ จ านวน 266 คน รอยละ 66.5 เมอทานไดรบขอมลขาวสารตาง ๆในไลน ทานท าการสงตอใหเพอนในไลนทนท จ านวน 222 คน รอยละ 55.5 ตามล าดบ
ตอนท 4 เพ อศกษาพฤตกรรมการใช ไลน แอพพล เคช นของผ ส งอาย ในเขต
กรงเทพมหานคร
กลมตวอยางสวนใหญใชไลนเปนระยะเวลา 2 ป เปนรอยละ 49.0 รองลงมาคอ 1ป เปนรอยละ 19.5 ระยะเวลา 3 ป เปนรอยละ 18.8 ระยะเวลามากกวา 3 ป เปนรอยละ 7.5 ระยะเวลา 6 เดอน เปนรอยละ 5.3 ตามล าดบ
กลมตวอยางสวนใหญมระยะเวลาในการใชไลน 1-3 ชวโมง เปนรอยละ 68.3 รองลงมาคอ ต ากวา 1 ชวโมง เปนรอยละ 27.3 จ านวน 4-6 ชวโมง เปนรอยละ 4.3 และ 7 ชวโมงขนไป เปนรอยละ 0.3 ตามล าดบ
Page 186
กลมตวอยางสวนใหญมจ านวนครงในการใชไลน 2-5 ครงตอวน เปนรอยละ 46.0 รองลงมาคอ 6-10 ครงตอวน เปนรอยละ 28.0 จ านวนมากกวา 10 ครงตอวน เปนรอยละ 20.8 และ 1 ครงตอวน เปนรอยละ 5.0 ตามล าดบ
กลมตวอยางสวนใหญใชไลนทบาน เปนรอยละ 86.5 รองลงมา คอทท างาน เปนรอยละ 11.8 อน ๆ คอ สถานพยาบาล รอยละ 0.8 และสถานทออกก าลงกาย เปนรอยละ 0.3 ตามล าดบ
ลกษณะการใชไลนของกลมตวอยาง มลกษณะการใชการแชท/ขอความมากทสด รอยละ 67.3 รองมาคอ การสงตอ/แบงปนขอมลรปภาพตาง ๆ รอยละ 64.8 สงสตกเกอรไลน รอยละ 56.8 ดาวนโหลดสตกเกอรฟร รอยละ 24.5 โทรแบบเสยง/แบบเหนหนา รอยละ 18.8 อน ๆ รอยละ 2.0 ไดแก เปดอานขอความเพยงอยางเดยว เลนเกมในไลน รอยละ 1.0 และกลมตวอยางไมซอสนคาและบรการออนไลนผานไลน รอยละ 100.0 ตามล าดบ
กลมตวอยางมวตถประสงคในการใชไลน ตดตอลกหลาน/ครอบครวรอยละ 69 รองลงมาคอ ตดตอเพอนเกาสมยเรยน/เพอนทท างานเกา รอยละ 60 ใชเพอความบนเทง/แกเหงา รอยละ 43.5 เพอแลกเปลยนความคดเหนและขอมลขาวสารตาง ๆในชวตประจ าวน รอยละ 17 นดหมายท ากจกรรมตาง ๆ รอยละ 16.8 พฒนาความจ า รอยละ 11 อน ๆ รอยละ 2.3 ไดแก เรยนรเทคโนโลยสมยใหม
ตอนท 5 การทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานการวจยขอท 1 ลกษณะทางประชากรมความสมพนธกบการเขาถงไลน
แอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ดงน
การเขาถงอปกรณสอสาร พบวา กลมตวอยางเพศหญงมการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนและแทบเลตมากกวากลมตวอยางเพศชาย โดยกลมตวอยางทมอายและรายไดทแตกตางกนมการเขาถงอปกรณสอสารเหมอนกน คอ โทรศพทเคลอนทสมารทโฟนและแทบเลต สวนกลมตวอยางทมปรญญาตรและประถมศกษามการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนและแทบเลตมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษามธยมศกษา อนปรญญาปวช./ปวส. และปรญญาโทขนไป ตามล าดบ ส าหรบกลมตวอยางทมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย มการเขาถงอปกรณสอสารมากกวา
Page 187
ทกกลมอาชพ รองลงมาคอ กลมพนกงานบรษท/เอกชน แมบาน ขาราชการ อาชพอสระ รฐวสาหกจ ตามล าดบ
การเขาถงอนเทอรเนต พบวา กลมตวอยางเพศหญงมการเขาถงอนเทอรเนตวายฟายทบาน อนเทอรเนตรายเดอน อนเตอรแบบเตมเงนมากกวากลมตวอยางเพศชาย โดยกลมตวอยางทมอาย 60-65ปและกลมตวอยางทมอาย 66-70 ป มการเขาถงอนเทอรเนตทบาน อนเทอรเนตแบบรายเดอน อนเทอรเนตแบบเตมเงนมากกวากลมตวอยางทมอาย 71-75 ป ,76-80 ป และกลมตวอยางทมอาย 81 ปขนไป ตามล าดบ
กลมตวอยางทมระดบการศกษาประถมศกษาและปรญญาตร มการเขาถงอนเทอรเนตมากกวากลมตวอยางทมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย ระดบการศกษาปรญญาโทขนไป และอนปรญญาปวช./ปวส. ตามล าดบ
กลมตวอยางทมรายได 10,001-20,000 บาทมการเขาถงอนเทอรเนตมากกวาทกกลมรายได รองลงมาคอ กลมตวอยางทมรายไดไมเกน 10,000 บาท มการเขาถงอนเทอรเนตมากกวากลมรายได 20,001-30,000 บาทและกลมตวอยางทมรายได 30,001 บาทขนไป ตามล าดบ
กลมตวอยางทมอาชพธรกจสวนตว/คาขายมการเขาถงอปกรณสอสารและอนเทอรเนตมากกวาทกกลมอาชพ รองลงมาคอ กลมพนกงานบรษท/เอกชน มการเขาถงอนเทอรเนตมากกวากลมอาชพรฐวสาหกจ กลมขาราชการ กลมอาชพอสระ กลมรฐวสาหกจ กลมแมบานและกลมอน ๆ ตามล าดบ
สมมตฐานการวจยขอท 2 ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชแตกตางกน ดงน
สมมตฐานการวจย 2.1
เพศทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชแตกตางกน พบวา กลมตวอยางเพศชายและเพศหญงมทศนคตทดตอไลนเหมอนกน การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนอยในระดบปานกลางเหมอนกน ความรในการใชไลนของกลมตวอยางอยในระดบปานกลางเหมอนกน
Page 188
ทงนกลมตวอยางเพศหญงมทกษะการใชไลนมากกวาเพศชาย ในขณะทเพศชายมความรการจดการเนอหาในไลนมากกวาเพศหญง และทงสองกลมตวอยางมทกษะการจดการเนอหาในไลนอยในระดบสงเหมอนกน
สมมตฐานการวจย 2.2 อายทแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา กลมตวอยางทมอาย
แตกตางกน มทศนคตตอไลนอยในระดบดเหมอนกน การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลนอยในระดบปานกลางเหมอนกน
ทงนกลมตวอยางทม 60-65 ป มความรและทกษะการใชไลนมากทสดในกลม กลมตวอยางทมอาย 76-80 ป มความรจดการเนอหาในไลนมากทสด รองลงคอ กลมตวอยางทมอาย 81 ปขนไป โดยกลมตวอยางทม 60-65 ป มความรการจดการเนอหาในไลนนอยทสดในกลม สวนทกษะการจดการเนอหาในไลนพบวา กลมตวอยางมคาเฉลยทกษะการจดการเนอหาอยในระดบสงเหมอนกน
สมมตฐานการวจย 2.3 ระดบการศกษาแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา กลม
ตวอยางทม ระดบการศกษาปรญญาตร มทศนคตดตอไลนกวากลมตวอยางทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลายและประถมศกษา
นอกจากนยงพบวา กลมตวอยางทมระดบการศกษาปรญญาตร มการรบรความสามารถของตนเองมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย
ส าหรบความรและทกษะการใชไลน พบวา กลมตวอยางทมระดบการศกษาปรญญาโทขนไปและปรญญาตรมความรและทกษะการใชไลนมากกวากลมตวอยางทมระดบประถมศกษา
และกลมตวอยางทมระดบการศกษาประถมศกษามความรการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษามธยมตอนตน/ตอนปลาย ในขณะทกลมตวอยางทมระดบการศกษาปรญญาโทขนไปและปรญญาตรมทกษะการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย
สมมตฐานการวจย 2.4
Page 189
รายไดแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา กลมตวอยางท มรายไดไมเกน 10,000 บาท มทศนคตทดตอไลน การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ความรและทกษะการใชไลน ความรและทกษะการจดการเนอหาในไลนนอยทสดในกลม
ในขณะทกลมตวอยางทมรายได 30,001 บาทขนไปมทกษะการใชไลนมากทสด และกลมตวอยางทมรายได 20,001-30,000 บาท เปนกลมทมความรการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางทมรายไดไมเกน 10,000 บาท ส าหรบทกษะการจดการเนอหาในไลนพบวา กลมตวอยางทมรายไดแตกตางกน มทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
สมมตฐานการวจย 2.5
อาชพแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา กลมตวอยางทกอาชพมทศนคตทดตอไลนไมแตกตางกน ทกษะการใชไลนไมแตกตางกนและทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
ส าหรบการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ความรและทกษะการใชไลน ความรการจดการเนอหาในไลนพบวา กลมตวอยางพนกงานบรษท/เอกชน มการรบรความสามารถของตนเองมากกวากลมตวอยางทมอาชพขาราชการ กลมตวอยางทมอาชพพนกงานบรษท/เอกชน มความรการใชไลนและความรการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางทมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย
สมมตฐานการวจยขอท 3 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมการใชไลนแตกตางกน พบวา
เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ มระยะเวลาในการใชไลน (จ านวนชวโมง) ไมแตกตางกน มเพยงกลมตวอยางทมรายไดแตกตางกน มระยะเวลาในการใชไลน (จ านวนชวโมง) แตกตางกน โดยกลมตวอยางทมรายได 30,001ขนไป มระยะเวลาในการใชไลน (จ านวนชวโมง) มากกวากลมตวอยางทมรายไดไมเกน 10,000 บาท โดยกลมตวอยางทมรายไดไมเกน 10,000 บาท มระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอยทสดในกลม
Page 190
สมมตฐานการวจยขอท 4 การเขาถงแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา
กลมตวอยางทมการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนมทศนคตตอไลนและการรบรความสามารถของตนเอง ความรการจดการเนอหาในไลนดกวากลมตวอยางทใชแทบเลต กลมตวอยางทใชแทบเลตมทกษะการใชไลนมากกวากลมตวอยางทใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน และทงสองกลมตวอยาง มความรการใชไลนอยในระดบปานกลางและทกษะการจดการเนอหาในไลนอยในระดบสงเหมอนกน
สมมตฐานการวจยขอท 5 ความสามารถในการใชไลน มความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) พบวา กลมตวอยางความสามารถในการใชไลนสง จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)เพมขน
5.2 การอภปรายผลการวจย
การวจยเรอง “พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร”
ไดผลการศกษาทสามารถน ามาอภปรายผลได ดงน
การเขาถงไลนแอพพลเคชน จากการส ารวจพฤตกรรมผใชอนเตอรเนตในประเทศไทย ป 2558 พบวา ไลนแอพพลเคชน
ไดรบความนยมเปนอนดบหนงในกลมผสงอาย หรอ Baby Boomer (ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน), 2558) ไลนแอพพลเคชน (LINE Application) เปนโปรแกรมประยกตทเปดใหผใชสามารถดาวนโหลดฟรไมเสยคาบรการใดๆ สอดคลองกบงานวจยของ วงหทย ตนชวะวงศ(2555) ไดท าการศกษาเรอง “ปจจยทมผลตอการใชโมบายแอพพลเคชนบนสมารทโฟนและแทบเลต” ผลการศกษา พบวา ประเภทแอพพลเคชนทนยมใช คอ แอพพลเคชนเพอการสอสารในสงคมแบบออนไลน(Social networking/ Social media) นยมใชแอพพลเคชนฟรมากกวาเสยเงนในทกประเภทแอพพลเคชน ผใชแอพพลเคชนมความตงใจจะใชแอพพลเคชนบนสมารทโฟนและแทบเลตเพอการสอสารตอไปในอนาคต ความสามารถของแอพพลเคชนเปนปจจยส าคญตอการใชเพอการสอสาร
Page 191
ทงน จากการศกษา พบวา อปกรณสอสารทกลมตวอยางผสงอายนยมใชเพอเขาถงไลนแอพพลเคชนมากทสด ไดแก โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน รองลงมาคอ แทบเลต ผลการศกษาดงกลาว สอดคลองกนกบ วงหทย ตนชวะวงศ (2555) กลาววา เทคโนโลยการสอสารไรสายผานเครองมอสอสารแบบพกพา (Wireless communication through portable devices) ไดแก สมารทโฟน และแทบเลต มพฒนาการอยางรวดเรวและไดรบความนยมมาก เพราะเปนการสอสารแบบจอสมผส (Touch-screen media) ท าใหพกพาสะดวก ใชงานงาย ผใชไมตองแบกน าหนกของเครองมอสอสารเหม อนเดม เมอมเทคโนโลยสอสารไรสายความเรวสงรองรบกยงท าใหผใชสามารถสอสารไดทกททกเวลา และในหลายๆโอกาสมากยงขน และดวยโมบายแอพพลเคชน (Mobile Application) ทมมากมาย บนสมารทโฟนและแทบเลต ยงท าใหผใชสามารถท าการสอสารไรสายรปแบบตาง ๆไดคลองตวยงขน เชน ผใชสามารถสงอเมล คนหาสถานท ถายรป เลนเกม และพดคยในเครอขายสงคมออนไลนสลบกลบไปมาไดอยางรวดเรว
และสอดคลองกบผลงานวจยของ Barnard, Bradley, Hodgson & Lloyd (2013) ไดท าการศกษาเรอง “การเรยนรเทคโนโลยสมยใหมของผสงอาย : การรบรความยากและพฤตกรรมการใช” ผลการศกษาพบวา การเขาถงอปกรณสอสารอยางแทบเลตของผสงอายนนเกดจากการ ไดรบการสนบสนนจากครอบครวและบคคลรอบขาง โดยผสงอายมองวาแทบเลตมลกษณะและรปแบบการใชงานงายกวาคอมพวเตอร มหนาจอสมผสขนาดใหญ และท าใหไดเรยนรเทคโนโลยสมยใหม
นอกจากน จากแนวคดเกยวกบผสงอาย (ปรางสรางค โชตชชวาลยกล, 2556, น. 45-46) พบวา กลมผสงอายเปนกลมทมการเปลยนแปลงในหลายดาน ไดแก การเปลยนแปลงทางรางกาย การเปลยนแปลงทางจตใจและอารมณ การเปลยนแปลงทางสงคม เปนตน
ซงการเปลยนแปลงทางดานรางกาย สามารถสงผลกระทบตอความสามารถในการใชอปกรณสอสาร สอดคลองกบผลงานวจยของ Bronnick & Alvseike (2012) ไดท าการศกษาเรอง “ความเปนไปไดในการใชไอแพดเพอเปนเทคโนโลยอจฉรยะส าหรบผสงอาย ; ผลกระทบดานความจ า การรบรความสามารถของตนเอง ประสบการณทางดานเทคโนโลย ผลการศกษาพบวา ความสามารถทางดานความจ า สงผลตอความสามารถในการใชไอแพดของผสงอาย และสอดคลองกบผลงานวจยของ Barnard, Bradley, Hodgson & Lloyd (2013) ไดท าการศกษาเรอง “การเรยนรเทคโนโลยสมยใหมของผสงอาย : การรบรความยากและพฤตกรรมการใช” พบวา ปจจยทางดานอายสงผลตอการเรยนรเทคโนโลยสมยใหม
Page 192
ของผสงอาย เนองจากมขอจ ากดทางดานการมองเหน ความจ าและการควบคมการเคลอนไหว สงผลตอความสามารถในการใชแทบเลต
ส าหรบการเปลยนแปลงทางดานจตใจและอารมณ การเปลยนแปลงทางดานสงคมของผสงอาย มความสอดคลองกบผลงานวจยของ Petrovcic, Fortunati, Vehovar, Kavcic & Dolnicar (2015) ไดท าการศกษาเรอง “การสอสารผานโทรศพทมอถอเพอการสนบสนนเครอขายทางสงคมของผสงอายในประเทศสโลวเนย” พบวา กลมตวอยางผสงอายใชโทรศพทมอถอ เพอการสนบสนนเครอขายทางสงคมและการสนบสนนทางอารมณ ปจจยทางดานอาย รายได การอยอาศยเพยงล าพง เปนปจจยหลกทสงผลตอความถในการใชโทรศพทมอถอเพอตดตอกบบคคลรอบขาง
พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชน ผลการศกษาวตถประสงคในการใชไลนแอพพลเคชนของกลมตวอยางผสงอายในเขต
กรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางสวนใหญมองวา ไลนแอพพลเคชนเปนชองทางการตดตอสอสารทสะดวกและรวดเรว ท าใหไดเรยนรเทคโนโลยสมยใหม ตดตอพดคยกบครอบครว เพอนเกา/เพอนใหม และท าใหไดแลกเปลยนขอมลขาวสารความคดเหนตาง ๆกบบคคลอน ซงสอดคลองกบผลงานวจยของปรางสรางค โชตชชวาลยกล (2556) ไดท าการศกษาเรอง “แรงจงใจทมผลตอพฤตกรรมการใชเวบไซตเฟซบค (Facebook) ของกลมวยกลางคนและวยสงอาย” ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางผสงอายใชเวบไซตเฟซบค อนเนองมาจากมแรงจงในภายนอกดานความตองการปฏสมพนธกบครอบครวและเพอน
และสอดคลองกบผลงานวจยของ วงหทย ตนชวะวงศ (2555) พบวา แมวาผ ใชแอพพลเคชนมภมหลงทางประชากรตางกน แตมความตงใจจะใชแอพพลเคชนเพอการสอสารในอนาคตไมตางกน เพราะแอพพลเคชนถกสรางขนมาเพอตอบสนองการใชงานของผใชจ านวนมากเปนหลก และมมากมายหลายประเภท เชน เพอการปฏสมพนธทางสงคม เพอเปดรบขอมลขาวสาร เพอความสนกสนานเพลดเพลน เปนตน
ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชน ผลการศกษาความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชน พบวา กลมตวอยางมทศนคตตอไลน
แอพพลเคชนอยในระดบด มการรบรความสามารถของตนเองอยในระดบมาก มความสอดคลองกบ
Page 193
ผลงานวจยของ Hernandez (2011) ไดท าการศกษาเรอง “ทศนคต ทกษะ พฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลน” พบวา ทศนคต ทกษะ และพฤตกรรมการใช มความสมพนธกน โดยกลมตวอยางทมทศนคตทดตอเครอขายสงคมออนไลน มความมนใจในตนเอง สงผลใหมการพฒนาทกษะการใชทดตามไปดวย
นอกจากน ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญมความรการใชไลนมากทสด คอ ความรเกยวกบสตกเกอรไลน ความรเกยวกบการแบงปน รปภาพและวดโอ ส าหรบทกษะการจดการเนอหาในไลน พบวา กลมตวอยางตรวจสอบขอมลจากสอทหลากหลาย เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเตอรเนต ผเชยวชาญ และกลมตวอยางไมนยมซอสนคาและบรการทางออนไลน
ผลการศกษาดงกลาว มความสอดคลองกบผลงานวจยของ Onate, Peyro & Lorenzo (2015) ไดท าการศกษาเรอง ความรและพฤตกรรมการใชเทคโนโลยสมยของผสงอายในประเทศฝร งเศส องกฤษและสเปน ผลการศกษาพบวา ผสงอายในฝรงเศสและองกฤษ มระดบความรเกยวกบเทคโนโลยสมยใหมและเครอขายสงคมออนไลนอยในระดบสง โดยอายไมใชตวแปรส าคญสงผลตอความร แตขนอยกบรปแบบการใชชวต (Lifestyle) ของแตละบคคล ทมตอความสนใจและปรบตวตอการเรยนร วตถประสงคของการใชเพอการแบงปนรปภาพและวดโอกบครอบครวและเพอน โดยสอโทรทศนยงคงเปนสอหลกในการเปดรบขอมลขาวสารในชวตประจ าวน นยมซอสนคาและบรการทางออนไลน โดยมการดขอมลทางอนเตอรเนตประกอบการตดสนใจ ในขณะทกลมตวอยางผสงอายประเทศสเปนมความสอดคลองกบผลการศกษา พบวา กลมตวอยางผส งอายท เปนผ ใช ไลน แอพพล เคชนในเขตกรงเทพมหานครไมนยมซอสนคาและบรการทางออนไลน เนองจากไมเชอถอความปลอดภยจากการถกโกงทางออนไลน
นอกจากน จากการศกษา พบวา กลมตวอยางผสงอายมความรการจดการเนอหาในไลนอยในระดบสง ซงสอดคลองกบ พนม คลฉายา (2556) ทไดท าการศกษาเรอง “การรเทาทนสอมวลชนกระแสหลกของคนกรงเทพมหานคร” ผลการศกษาพบวา กลมผสงอายเปนกลมทมความร เทาทนสอกระแสหลกมากกวากลมตวอยางชวงวยอน ๆ เนองจากมความเขาใจเนอหา การวเคราะหเนอหา การประเมนสอ วพากษสอไดในระดบสงมาก ซงเมออยในบรบทของสอใหมอยางไลนแอพเคชน พบวา กลมตวอยางผสงอายมความรการจดการเนอหาไลนอยในระดบสงเชนกน ซงกลมตวอยางสวนใหญมความร
Page 194
การจดการเนอหาในไลนมากทสดคอ รวาขอมลขาวสารตาง ๆทปรากฏในไลน มทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ
สมมตฐานการวจยขอท 1 ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน มการเขาถงไลนแอพพลเคชนแตกตางกน ผลการศกษาพบวา
กลมตวอยางเพศหญงมการเขาถงอปกรณสอสารและอนเทอรเนตมากกวาเพศชาย สอดคลองกนกบ ปรมะ สตะเวทน (2546) กลาววา เพศหญงมความตองการรบสงขอมลขาวสารมากกวาเพศชาย
โดยกลมตวอยางทมอาย 60-65 ป มการเขาถงอปกรณสอสารและอนเทอรเนตมากทสด สอดคลองกบผลงานวจยของ (Magsamen-Conrad, Dowd, Mohammad, Saud & Shareefi, 2015) ไดท าการศกษาเรอง “ชวงอายแตกตางกน มความพงพอใจและการรบรประโยชนในการใชแทบเลตแตกตางกน : กลมผสงอาย ผลการศกษาพบวา ถงแมวา กลมตวอยางผสงอายจะเปนกลมทมการเขาถงอปกรณสอสารนอยกวากลมชวงวยอน ๆ แตกพบวา กลมตวอยางผสงอายทมอาย 55-65 ป เปนกลมทมการเขาถงมากกวากลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวา
นอกจากน สอดคลองกบ ยบล เบญจรงคกจ (2534) ไดกลาววา กลมวยเกษยณอายท างานทมอาย 55-60 ป จะมปรมาณการใชสอมวลชนเพมขน เนองจากมเวลาวางมากขน เพอการคลายเหงา แตเมออาย 65 ป กจะเรมมการใชสอมวลชนนอยลง และสอดคลองกนกบผลงานวจยของ Bronnick & Al-vseike (2012) พบวา กลมตวอยางผสงอายทมอาย 70 ปขนไป จะมขอจ ากดทางดานความจ าและสขภาพทสงผลตอความสามารถในการใชไอแพดมากกวากลมตวอยางผสงอายทมอายนอยกวา
สมมตฐานการวจยขอท 2 ลกษณะทางประชากรทแตกตางกน มความสามารถในการใช
ไลนแตกตางกน ผลการศกษาพบวา 2.1 เพศทแตกตางกน มความสามารถในการใชไลนแตกตางกน ดงน จากการศกษา พบวา กลมตวอยางเพศหญงและเพศชาย มทกษะการจดการเนอหาในไลน
ไมแตกตางกน โดยกลมตวอยางสวนใหญมทกษะการจดการเนอหาในไลนมากทสดคอ การตรวจสอบขอมลจากสอทหลากหลาย เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเตอรเนต ผเชยวชาญ เปนตน ซงความสอดคลองกบผลงานวจยของ Onate, Peyro & Lorenzo (2015) ไดท าการศกษาเรอง “ความรและ
Page 195
พฤตกรรมการใชเทคโนโลยสมยของผสงอายในประเทศฝรงเศส องกฤษและสเปน” ผลการศกษาพบวา สอโทรทศนยงคงเปนสอหลกในการเปดรบขอมลขาวสารตาง ๆในชวตประจ าวน โดยมการคนหาขอมลทางอนเตอรเนตเกยวกบสนคาและบรการทสนใจ เพอประกอบการตดสนใจซอสนคาและบรการผานทางออนไลน หรอซอจากรานคาโดยตรง
2.2 อายทแตกตางกน มความสามารถในการใชไลนแตกตางกน ดงน กลมตวอยางทม 60-65 ป มความรและทกษะการใชไลนมากทสดในกลม สอดคลองกนกบ
ผลงานวจยของ Onate, Peyro & Lorenzo (2015) ไดขอคนพบวา กลมตวอยางผสงอายทมอาย 55-65 ป เปนกลมตวอยางทมความรเกยวกบเทคโนโลยสมยใหมมากกวากลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวา และยงมความพยายามในการเรยนรเทคโนโลยสมยใหมดวยตนเองมากกวากลมตวอยางทมอาย 66-75 ป
และสอดคลองกนกบ ผลงานวจยของ R. Tirado-Morueta et al. (2015) ไดขอคนพบวา กลมตวอยางผสงอายทมอาย 55-60 ป เปนกลมทมการเขารวมกจกรรมตาง ๆในสอใหมมากทสด ซงกลมตวอยางทมอาย 55-60 ป เปนกลมทมอายนอยทสดในกลมตวอยางผสงอาย
และสอดคลองกนกบ ผลงานวจยของ Hernandez(2011) ไดขอคนพบวา กลมตวอยางผสงอายทมอายนอยกวาจะมประสบการณการเชอมตอความสมพนธทางสงคมทางเครอขายสงคมออนไลน อนเทอรเนตและคอมพวเตอรมากกวากลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวา เนองจากกลมตวอยางผสงอายทมอายมากกวาจะเลอกเขาถงกลมขอมลจากหลายแหลงขอมลมากกวาการ เลอกใชเครอขายสงคมออนไลนในการเขาถงขอมลตาง ๆทตองการ
2.3 ระดบการศกษาแตกตางกน มความสามารถในการใชแตกตางกน ดงน กลมตวอยางทมระดบการศกษาปรญญาโทขนไป ปรญญาตร มความสามารถในการใชไลน
ดกวากลมตวอยางทมการศกษาต ากวา สอดคลองกนกบ ปรมะ สตะเวทน (2546) กลาววา คนทมระดบการศกษาสง หรอมความรดจะไดเปรยบอยางมากในการเปนผรบสารทด ทงนเพราะคนเหลานมความรกวางขวางในหลายเรอง มความเขาใจค าศพทมาก และมความเขาใจสารไดด โดยทวไปคนทมการศกษาสงมกจะใชสอมวลชนมากกวาคนทมการศกษาต า
และสอดคลองกนกบผลงานวจยของ R. Tirado-Morueta et al. (2015) ไดขอคนพบวา กลมตวอยางทมระดบการศกษาสงมความสามารถในการใชสอใหมสงกวากลมตวอยางทมระดบการศกษาต ากวา
Page 196
2.4 กลมตวอยางทมรายไดแตกตางกน มความสามารถในการใชไลนแตกตางกน ดงน กลมตวอยางทมรายไดสง คอ 30,0001 บาทขนไป มความสามารถในการใชไลนและ
ระยะเวลาในการใชไลน มากกวากลมตวอยางทมรายไดต ากวา ซงสอดคลองกนกบ ปรมะ สตะเวทน (2546) กลาววา คนทมรายไดฐานะดหรอมรายไดสง มกจะใชสอมวลชนมากและมกจะใชเพอแสวงหาเรองราวขาวสารทหนกๆ เชน อานบทบรรณาธการ อานหรอดหรอฟงเรองการบานการเมอง ปญหาสงคมและเศรษฐกจ เปนตน
สมมตฐานการวจย 2.5 อาชพแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน อาชพแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา กลมตวอยางทกอาชพ
มทศนคตทดตอไลนไมแตกตางกน ทกษะการใชไลนไมแตกตางกนและทกษะการจดการเนอหาในไลนไมแตกตางกน
ส าหรบการรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ความรและทกษะการใชไลน ความรการจดการเนอหาในไลนพบวา กลมตวอยางพนกงานบรษท/เอกชน มการรบรความสามารถของตนเองมากกวากลมตวอยางทมอาชพขาราชการ กลมตวอยางทมอาชพพนกงานบรษท/เอกชน มความรการใชไลนและความรการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางทมอาชพธรกจสวนตว/คาขาย
สมมตฐานการวจยขอท 3 ลกษณะทางประชากรแตกตางกน จะมพฤตกรรมการใชไลน
แตกตางกน พบวา มเพยงกลมตวอยางทมรายไดแตกตางกน มระยะเวลาในการใชไลน (จ านวนชวโมง)
แตกตางกน โดยกลมตวอยางทมรายได 30,001 บาทขนไป เปนกลมทมระยะเวลาในการใชไลน (จ านวนชวโมง) มากทสดในกลม ในขณะทกลมตวอยางทมรายไดต ากวา 10,000 บาท มระยะเวลาในการใชไลน(จ านวนชวโมง)นอยทสดในกลม สอดคลองกนกบ ยบล เบญจรงคกจ (2534) กลาววา ผทมรายไดสงนนมกมการศกษาสง มต าแหนงหนาทการงานทด จงมกถกผลกดนใหมความจ าเปนทตองเรยนรหาขอมลขาวสารตาง ๆ ใหทนตอเหตการณอยเสมอ และสอดคลองกนกบ ปรมะ สตะเวทน (2546) กลาววา สถานภาพทางสงคมและเศรษฐกจของผรบสาร มอทธผลตอปฏกรยาของผรบสารทมตอผสงสารและสาร
Page 197
ท าใหคนมประสบการณแตกตางกน มความคด วฒนธรรม ตลอดจนพฤตกรรมทแตกตางกน คนทมรายไดสงหรอฐานะด มกจะใชสอมวลชนมากและใชสอมวลชนกมกจะใชเพอแสวงหาเรองราวขาวสารทหนกๆ
สมมตฐานการวจยขอท 4 การเขาถงแตกตางกน จะมความสามารถในการใชไลนแตกตางกน พบวา
ผลการศกษา พบวา กลมตวอยางทมการเขาถงอปกรณสอสารโทรศพทเคลอนทสมารทโฟนมทศนคตตอการใชไลน การรบรความสามารถของตนเอง ความรการจดการเนอหาดกวากลมตวอยางทใชแทบเลต และกลมตวอยางทเปนผใชแทบเลตมทกษะการจดการเนอหาในไลนมากกวากลมตวอยางท เปนผใชโทรศพทเคลอนทสมารทโฟน ซงจากผลงานวจยของ Bronnick & Alvseike (2012) ไดขอคนพบวา การรบรความสามารถของตนเองสงผลตอความรและทกษะการใชอปกรณสอสาร โดยกลมตวอยางทมการรบรความสามารถของตนเองอยในระดบสง จะมความรและทกษะการใชอปกรณสอสารอยในระดบสง ในทางกลบกน กลมตวอยางทมการรบรความสามารถของตนเองต า พบวา มความรและทกษะการใชอยในระดบต า
สมมตฐานการวจยขอท 5 ความสามารถในการใชไลน มความสมพนธกบระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง) พบวา กลมตวอยางความสามารถในการใชไลนมากขน จะยงมระยะเวลาในการใชไลน(ชวโมง)เพมขน สอดคลองกนกบผลงานวจยของ Hernandez (2011) วา ทศนคตทดตอเทคโนโลยสมยใหม สงผลตอการพฒนาทกษะ น าไปสพฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนของกลมตวอยางผสงอาย และถากลมตวอยางมทกษะการใชเทคโนโลยสมยใหมอยในระดบสง จะยงมพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมตาง ๆในเครอขายสงคมออนไลนมากขน
และมความสอดคลองกบ จฑารตน ประเสรฐ (2557) ไดขอคนพบวา กลมตวอยางทมการรบรตนเองมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชไลนของผสงอาย โดยกลมตวอยางสวนใหญมการรบรตนเองอยในเชงบวกสง ซงการรบรตนเองเชงบวกมความสมพนธกนกบพฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลน และพฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลนมความสมพนธกบการสรางความสมพนธเชงบวกกบบคคลภายในและภายนอกครอบครว
Page 198
5.3 ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะทวไป จากการศกษาวจยเรอง “พฤตกรรมการใช ไลนแอพพล เคชนของผส งอายในเขต
กรงเทพมหานคร” ผวจยมขอเสนอแนะทไดจากการวจยครงน คอ
1. จากผลการศกษาพฤตกรรมการใชไลนของผสงอาย ในเขตกรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางผสงอายมความรการจดการเนอหาในไลนอยในระดบสง โดยกลมตวอยางสวนใหญมความรการจดการเนอหาในไลนมากทสด คอ รวาขอมลขาวสารตางๆ ทไดรบในไลนมทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ สามารถอธบายไดวา กลมตวอยางผสงอายมการวเคราะห ประเมนขอมลตาง ๆ ทไดรบจากไลนไดเปนอยางด ผวจยจงมขอเสนอแนะวา หากองคกร หนวยงานรฐ และเอกชน มการพฒนาเนอหา (Content) ขอมลขาวสารตางๆ ทเหมาะสมกบกลมผสงอายโดยเฉพาะจะเปนการชวยสงเสรมการเขาถงขอมลขาวสารตางๆ ไดอยางเหมาะสมเนองจากเนอหา (Content) ตาง ๆ ทปรากฎในสอสงคมออนไลน รองรบส าหรบกลมผสงอายยงมคอนขางนอย ดงนน ควรมการพฒนาเนอหา ขอมลขาวสารเกยวกบผสงอายใหมากขน เชน มแอพพลเคชน สขภาพ อาหาร การเรยนรตางๆ ส าหรบผสงอาย เปนตน
2. จากผลการศกษา พบวา กลมตวอยางผสงอายเขาถงไลนแอพพลเคชน เพอตดตอสอสารกบครอบครว ลกหลาน เพอเกา และเพอนใหม เรยนรเทคโนโลยสมยใหม เปนการสงเสรมการพฒนาและเรยนรสงใหม เนองจากผสงอายเปนกลมทมการเปลยนแปลงหลายดาน และมเวลาวางมากขนจากการเกษยณอาย ผวจยมขอเสนอแนะวา รฐบาลและหนวยงานทเกยวของ ควรมการสนบสนน สงเสรม การเขาถงอปกรณสอสอสารสมยใหม และอนเทอรเนต ส าหรบกลมผสงอายทไมสามารถเขาถงได อาจเนองจาก รายไดนอย และท าการจดอบรมวธการใชตามชมชนตาง ๆ
3. จากผลการศกษา พบวา กลมตวอยางผสงอายไมซอสนคาและบรการทางออนไลน เนองจากไมเชอถอและขาดความรในการใชบรการ ผวจยจงมขอเสนอแนะวา หนวยงานภาครฐ และเอกชน ควรพฒนาแอพพลเคชนทรองรบตอก าลงการซอสนคาและบรการทางออนไลนแกผสงอาย เนองจากวา กลมผสงอายเปนประชากรสวนใหญของประเทศ และสามารถสงผลตอเศรษฐกจของประเทศ ดงนน หากมการพฒนาแอพพลเคชนทงายตอการใชงา มความปลอดภย และมความนาเชอถอในการซอ
Page 199
สนคาและบรการทางออนไลน ตลอดจนมการจดท าการอบรมวธการซอสนคาและบรการทางออนไลน จะเปนการชวยสงเสรมคณภาพชวตผสงอายและเศรษฐกจของประเทศ
5.4 ขอเสนอแนะในการศกษาวจยในอนาคต
1. ในการศกษาครงตอไปควรเปนการศกษาเชงคณภาพ ท าการสมภาษณเชงลกกลมตวอยางผสงอายทใชไลนแอพพลเคชนในเขตกรงเทพมหานคร เพอท าการเปรยบเทยบและเพอไดรบขอมลเนอหาในเชงลกสามารถอธบายพฤตกรรมตาง ๆ ของผสงอายไดอยางชดเจน
2. ในการศกษาครงตอไปควรมการศกษาพฤตกรรมการใชเฟซบคของกลมผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร โดยใชกรอบแนวคดเดยวกน เพอเปรยบเทยบผลการศกษาทได
3. ในการศกษาครงน มงศกษาเฉพาะกลมผสงอายทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร ส าหรบการวจยครงตอไป จงควรศกษาประชากรกลมอนๆ หรอภมภาคอนๆ เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนวาเปนอยางไร
Page 200
รายการอางอง
หนงสอ ปรมะ สตะเวทน. (2546). หลกนเทศศาสตร (พมพครงท 10). กรงเทพฯ: ภาพพมพ.
ยบล เบญจรงคกจ. (2534). การวเคราะหผรบสาร. ม.ป.ท.
ศรเรอน แกวกงวาล. (2549). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย: วยรน-วยสงอาย (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร
วทยานพนธ
จฑารตน ประเสรฐ. (2557). พฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลนกบการรบรตนเองและการสราง
ความสมพนธกบผอนของผสงอายไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย, คณะนเทศศาสตร, สาขานเทศศาสตร.
ปรางสรางค โชตชชวาลยกล. (2556). แรงจงใจทมผลตอพฤตกรรมการใชเวบไซตเฟซบค (Facebook) ของกลมวยกลางคนและวยสงอาย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะวารสารศาสตรและสอสารมวชน, สาขาวชาสอสารมวลชน.
เอกสารอนๆ กวพงษ เลศวชรา และ กาญจนศกด จารปาณ. (2555). การศกษาปญหาการเรยนรเทคโนโลยของ
ผสงอาย. รายงานการวจย. มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน.
พนม คลฉายา. (2556). การรเทาทนสอมวลชนกระแสหลกของคนกรงเทพมหานคร. รายงานการวจย, จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะนเทศศาสตร.
Page 201
วงหทย ตนชวะวงศ. (2555).ปจจยทมผลตอการใชโมบายแอพพลเคชนบนสมารทโฟนและแทบเลต. รายงานการวจย. มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน.
สออเลกทรอนกส ปยวฒน เกตวงศา และ ศทธดา ชวนวน. (2558). ใครเปนใครบนสอสงคมออนไลน: ความหลากหลายทาง
คณลกษณะและพฤตกรรม. สบคนเมอวนท 17 ธนวาคม 2558 จาก http://www.ms.ipsr.mahidol.ac.th/ConferenceXI/Download/Book/447-IPSR-Conference-A02-fulltext.pdf
ส านกงานสถตแหงชาต. การส ารวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2557. สบคนเมอวนท 17 กนยายน 2558. จาก https://www.m-society.go.th/article_attach/14494/18145.pdf
ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน). รายงานผลการส ารวจพฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในประเทศไทย ป 2558. สบคนเมอวนท 15 ธนวาคม 2558 จาก https://www.etda.or.th/publishing-detail/thailand-internet-user-profile-2015.html
ไทยรฐออนไลน. (2558). แชรมววอนเนต บทเรยนถงตาย. สบคนเมอวนท 10 ธนวาคม, 2558, จาก http://www.thairath.co.th/content/530257
เดลนวสออนไลน. (2557). ไลน"เผยผใชงานทวโลกทะล 560 ลานคนพรอมเปดบรการใหม(ออนไลน). สบคนจาก http://lineforinstruction.blogspot.com/
aripfan. (2558). ตนก าเนดไลน LINE จามาจากไหน?. สบคนเมอวนท 5 พฤศจกายน, 2558 จาก http://www. Aripfan..com/
it24hrs. (2558). วธตงคา Windows ใหแสดงตวอกษรใหญขน แกปญหากวนใจผสงอาย. สบคนเมอวนท 15 ธนวาคม 2558, จาก http://www.it24hrs.com/2015/enlarge-display-text-windows-setting/2015
Page 202
macthai. (2558). วธปรบแตงไลนใหผสงอายใชงายขน. สบคนเมอวนท 15 ธนวาคม 2558, จาก http://www.macthai.com/2015/09/23/setting-line-app-ios-for-elder/
LINE. (2558). สบคนเมอวนท 25 ธนวาคม 2558, จาก http://line.me/th/ Electronics Media Finn, K. (2010). Social Media Use by Older Adults, Retrieved 20 December, 2015, from
http://wiserusability.com/wpfs/wp-content/uploads/2015/07/Social-Media-Use-by-Older-Adults.pdf
Department of Economic and Social Affairs. (2002). World population ageing1950-2050. New York; United Nations. Retrieved 12 September, 2011, from http://www.un.org/esa/population/publications/worldageing19502050/
Hernandez, E. (2011). Older adults and Online social networking: Relating Issue of Attitude, Expertise, and Use. Retrieved 26 Dcember, 2014, from https://digital.library.ucf.edu/cdm/ref/collection/ETH/id/397
Kane. (2013). What is Social Media Any Way? (and Why Managers Should Care). Retrieved 26 Dcember, 2015, from http://sloanreview.mit.edu/article/what-is-social-media-anyway-and-why-managers-should-care/
Kietzmann, Jan H., Hermkens, K., McCarthy, Lan P., & Silvestre, Bruno S. (2011). Social media! Get serious? Understanding the functional buildings block of social media. Retrieved 28 Dcember, 2015, from https://www.semanticscholar.org/paper/Social-media-Get-serious-Understanding-the-Kietzmann-Hermkens/44bf851ffd5c6ae9f74c2707c688e885dbc42462/pdf pp. 243-247)
Maliheh, S., Shima, S., & Robab, S., (2015) THE INTERNET USE IN ELDERLY PEOPLE THE BREADTH OF INTERNET USE AMONG IRANIAN ELDERLY PEOPLE. From http://www.cigota.rs/en/medicinski-glasnik/vol-20-iss-56
Page 203
Ofcom. (2014). Adults’ Media Use and Attitudes Report 2014 http://stakeholders.ofcom.org.uk/market-data-research/other/research-publications/adults/adults-media-lit-14/
Pew Research Center, 2015. Social Media Usage: 2005-2015 http://www.pewinternet.org/2015/10/08/social-networking-usage-2005-2015/
Procon.org. (2015). Are Social Networking Sites Good for Our Society?
http://socialnetworking.procon.org/
Sorensen, L., Porras, J., Hajikhani, A., & Hayar, A. (2014). A User Perspective on Social Networking Sites, Retrieved 10 December, 2015, from http://www.wwrf.ch/files/wwrf/content/files/publications/outlook/Outlook13.pdf
The Demographics of Aging… (2009). Retrieved 12 November, 2015, from http://transgenerational.org/aging/demographics.htm
World Population Prospects. (2015). Retrieved 4 January, 2016, from https://esa.un.org/unpd/wpp/publications/files/key_findings_wpp_2015.pdf
World Population Data Sheet. (2011). Retrieved 12 September, 2011, from http://www.prb.org/pdf11/2011population-data-sheet_eng.pdf
วารสารตางประเทศ A. Gonzalez., M. Paz Ramirez., & V. Viadel. (2012). Attitudes of the Elderly Toward
Information and Communications Technologies. Educational Gerontology 38(9), p.585-594
Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press. Livingstone, S., Van Couvering, E., & Thumim, N. (2005). Adult media litera-cy: A review of the research literature. Londen, UK office of Communications (Ofcom)
Barnard, Y., Bradley, M.D., Hodgson, F., & Lloyd, A.D. (2013). Learning to use new
Page 204
technologies by older adults: Perceived difficulties, experimentation behaviour and usability. Computers in Human Behavior, 29, 1715-1724.
Begona, P.P., Jorge, A.G., & A. Francisco, V.Ramos. (2014) From Digital Divide to Psycho-digital Divide: Elders and Online Social Networks. Media Education Research Journal,P. 57-64
Boyd, D.M. and Ellisson, N. (2013): Sociality Through Social Network Sites. In: Dutton, W.H. (2013): The Oxford Handbook of Internet Studies, Chapter 8, pp. 151- 172. Oxford University Press
Bloom, B. S., Engelhardt, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. (1956). Taxono-my of educational objectives: Handbook I: Cognitieve Domain. New york: David McKay.
Brandtweiner, R., Donat, E., & Kerschbaum, J. (2010). How to become a sophisticated user: A twodimensional approach to e-literacy. New Media and Society, 12, 813-833.
Bronnick, K., & Alvseike, H. (2012). Feasibility of the iPad as a hub for smart house technology in the elderly; effects of cognition, self-efficacy, and technology expe-rience. Journal of Mutidisclinary Healthcare, 5, 289-305
Chou, W.H., Lai, Y.T., & Liu, K.H. (2013). User requirements of social media for the elderly:
a case study in Taiwan, Behavior & Information Technology. Volume 32 ,9, 920-
937.
Craig G.J (1991). Human Development. 6th ed. New Jersey: Prentice Hall. Jenkins, H., Purushotma, R., Weigel, M., Clinton, K., & Robinson, A. J. (2009). Confronting
the challenge of participatory culture: Media education for the 21st century. United States Massachusetts Institute of Technology
Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York: New York University Press.
Page 205
Jensen, K. B., & Helles, R. (2010). The Internet as a cultural forum: Implications for research. New Media and Society, 13(4), 517-533.
Kaplan, A.M., & Haenlein, M. (2010), User of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizon, 53, 59-68.
Katz, E. (1959). Mass communication research and the study of popular culture: An editorial note on a possible future for this journal. Studies in Public Communication 2,
p. 1-6) Lewis, S., & Ariyachandra, T. (2010). Seniors and Online Social Network Use, Xavier
University, Cincinnati, OH 45207, USA pp.1-8 Livingstone, S. (2004). What is media literacy? Intermedia 32(3), 18-20. Magsamen-Conrad, Kate; Dowd, John; Abuljadail, Mohammad; Alsulaiman, Saud; and
Shareefi, Adnan, "Life-Span Differences in the Uses and Gratifications of Tablets: Implications for Older Adults" (2015). Media and Communications Faculty Publi-cations. P.39
Martin, A., & Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: concepts and tools for digital literacy development. ITALICS, 5(4), 249-267.
Onate, C.G., Peyro, C.F., & Lorenzo, F.C. (2015). Use, Consumption and Knowledge of New Technologies by Elderly People in France, United Kingdom and Spain. Me-dia Education Research Journal, 19-27.
Petrovcic, A., Fortunati, L., Vehovar, V., Kavcic, M., & Dolnicar, V. (2015). Mobile phone communication in social support networks of older adults in Slovenia. Telematics and Infornatics, 32, 642-655.
Potter, W. J. (2011). Media literacy - 5th ed. United States Sage Ractham, P., & Techatassanasoontorn, A. (2014). Social Media Use and Senior Citizen’s
Life Satisfaction. 25th Australasian Conference on Information Systems 8th -10th
Page 206
Dec 2014, Auckland, New Zealand Rogers, E. (2003). Diffusion of innovations (fifth edition). New York: The Free Press.
R. Chakraborty., C. Vishik., & H. Raghav.(2013). Privacy preserving actions of older adults on social media: Exploring the behavior of opting out of information sharing. De-cision Support Systems. 55 (2013) 948–956
R. Tirado-Morueta et al. (2015) The capacity of elderly citizens to access digital media in Andalusia,Spain) Information, Communication & Society vo.19 o. 10, 1427-1444
Sternberg, R. J., & Kolligian, J. (1990). Competence considered. New Haven: Yale University press
Thoman & Jolls. (2003) Literacy for 21st Century, Center of Media Literacy. 6-46. Van Deursen, A. (2010). Internet skills. Vital assets in an information society. Enschede:
University of Twente. Van Deursen, A., & Van Dijk, J. (2010). Measuring Internet skills. International Journal of
Human-Computer Interaction, 26(10), 891-916. Vosner, H.B., Bobek, S., Kokol, P., & Krecic, M.J. (2016). Attitudes of active older Internet
users towards online social networking, Computer in Human Behavior. 55, 230-241.
Vanwynsberghe, Boudry., & Verdegem (2011). Mapping Social Media Literacy Towards a Conceptual Framework . User Empowerment in a Social Media Culture, p. 28-60
Westera, w. (2001). Competences in education: A confusion of tongues. Journal of curriculum studies, 33(1), 75-88.
Page 208
แบบสอบถามเพอการวจย
เรอง
พฤตกรรมการใชไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร
ค าชแจงในการตอบแบบสอบถาม
1. แบบสอบถามฉบบนเปนเครองมอส าหรบการวจยประกอบการศกษาระดบปรญญามหาบณฑต
สาขาการสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร ขอมลทไดจากทานจะเปนประโยชนอยางยง
ตอการวจย และผวจยจะเกบรกษาเปนความลบตามจรรยาบรรณของนกวจยอยางเครงครด
2. แบบสอบถามชดนแบงเปน 4 สวน คอ
สวนท 1 ขอมลพนฐานของผสงอาย
สวนท 2 การเขาถงไลนแอพพลเคชนของผสงอาย
สวนท 3 ความสามารถในการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอาย
สวนท 4 พฤตกรรมการใชไลนแอพพลเคชนของผสงอาย
3. กรณาตอบแบบสอบถามตามความเปนจรงหรอตามความคดเหนทแทจรงของทานเพอความ
ถกตองและสมบรณของงานวจย
4. การตอบแบบสอบถามนจะไมมผลกระทบใดๆ ตอตวทาน ขอมลทไดจะใชประโยชนเพอการวจย
เทานน
ผวจย
ศรพร แซลม
นกศกษาปรญญาโท คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน
สาขาสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร
Page 209
แบบสอบถาม
“พฤตกรรมการใชแอพพลเคชนไลนของผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร”
สวนท 1 ขอมลพนฐาน
1. เพศ
( ) ชาย ( ) หญง
2. อาย
( ) 60-65 ป ( ) 66-70 ป
( ) 71-75 ป ( ) 76-80 ป
( ) 81 ปขนไป
3. ระดบการศกษา
( ) ประถมศกษา ( ) มธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย
( ) อนปรญญา ปวช./ปวส. ( ) ปรญญาตร
( ) ปรญญาโทขนไป
4. รายไดปจจบนตอเดอน
( ) ไมเกน 10,000 บาท ( ) 10,001-20,000 บาท
( ) 20,001-30,000 บาท ( ) 30,001 ขนไป
5. อาชพกอนเกษยณ
( ) พนกงานบรษท/เอกชน ( ) ขาราชการ
( ) ธรกจสวนตว/คาขาย ( ) อาชพอสระ
( ) รฐวสาหกจ ( ) แมบาน
( ) อน ๆ โปรดระบ…………………………………………….
Page 210
6. ปจจบนทานท างานอยหรอไม
( ) ไมไดท างาน/เกษยณอาย
( ) ยงท างานอย
สวนท 2 การเขาถง หมายถง การเปนเจาของอปกรณสอสารและอนเตอรเนตเพอเขาใชแอพพลเคชน
ไลน
1. ทานใชอปกรณสอสารใดบางในการเขาใชแอพพลเคชนไลน (เลอกเพยงค าตอบเดยว)
( ) โทรศพทเคลอนทสมารทโฟน ( ) แทบเลต
( ) คอมพวเตอร ( ) คอมพวเตอรพกพา
( ) อน ๆ โปรดระบ…………………………………….
2. ทานใชอนเตอรเนตในรปแบบใด (เลอกเพยงค าตอบเดยว)
( ) วายฟายทบาน ( ) วายฟายทท างาน
( ) อนเตอรเนตแบบรายเดอน ( ) อนเตอรเนตแบบเตมเงน
( ) อน ๆ โปรดระบ…………………………………….
สวนท 3 ความสามารถในการใชไลน LINE Application
3.1 ทศนคตทมตอไลน หมายถง ความรสก ความคดเหนทมตอการใชไลน
ทศนคตทมตอไลน เหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใจ
ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง
1) การใชไลนท าใหประหยดคาโทรศพท
2) ไลนมรปแบบการใชงานยาก 3) ไลนท าใหไดตดตอพดคยกบเพอนเกาและ
Page 211
เพอนใหม
4) ไลน เปนแอพพลเคชนทไมกอใหเกดประโยชนแกผใชงาน
5) การใชไลนท าใหทานไดแลกเปลยนขอมลขาวสาร ความคดเหนตาง ๆของตนกบบคคลอน
6) การใชไลนท าใหสนเปลองเวลา
7) การใชไลนท าใหทานไดเรยนรเทคโนโลยสมยใหม
8) ไลน ท าใหสอสารกบบคคลรอบขางนอยลง
9) ไลนเปนชองทางการสอสารทความสะดวกและรวดเรว
10) ท าใหรสกทนสมย
3.2การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน ค าชแจง : โปรดใสเครองหมาย ลงในชองวางของระดบความคดเหนหลงขอความแตละขอ ทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด โดยในแตละขอจะมเพยงค าตอบเดยว
การรบรความสามารถของตนเองในการใชไลน
มากทสด มาก ปานกลาง
นอย นอยทสด
1) ทานมความมนในตนเอง วาทานสามารถใชไลนได โดยปราศจากความวตกกงวลใดๆ
2) ทานพยายามทจะหลกเลยง หากพบวาวธการใชไลนมความยงยาก
3) ภายหลงจากไดรบค าแนะน าในการใชไลนเปนครงแรก ทานสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว
Page 212
4) ทานไมมความมนใจวาจะสามารถเรยนรการใชไลนได
5) ทานเชอวา ทานใชระยะเวลาในการเรยนรดวยตนเองเพยง 2-3 ครง กสามารถใชไลนไดอยางคลองแคลว
6) ทานมความวตกกงวลในการใชเทคโนโลยสมยใหม
7) ถาทานประสบกบปญหาในการใชไลน ทานจะพยายามแกไขปญหาดวยตนเอง
8) ทานตองใชความพยายามอยางมากในการเรยนรวธการใชไลน
9) ถาทานตงเปาหมายในการท าสงใด ทานจะท าจนส าเรจ เชน เรยนรวธการใชไลน
10) ทานสามารถเรยนรวธการใชสอสงคมออนไลนอนทมความคลงกนกบไลน เชน เฟซบค
3.3 ความรเกยวกบการใช LINE Application ค าชแจง : ท าเครองหมาย ในชองวางทถกตอง
ความรเกยวกบการใชไลน ถก ผด ไมแนใจ 1) สตกเกอรไลน คอ ภาพการตนเปนสญลกษณแสดงอารมณและความรสกแทนค าพด
2) การแชร คอ การแบงปน สงตอ ขอมลขาวสารตาง ๆกบเพอนในไลน
3) ไทมไลน คอ พนทการแบงปนขอมลขาวสารตาง ๆ ทผอนสามารถเขามารวมแสดงความคดเหนได
Page 213
4) ไลน เปดใหผใชสามารถโทรหากนไดฟรเฉพาะการโทรภายในประเทศเทานน
5) กลมสนทนา คอ หองสนทนาทประกอบดวยสมาชกตงแต 3 คนขนไป
6) การดาวนโหลดสตกเกอรฟรในไลน ผใชตองรบเปนเพอนกอน จงจะสามารถดาวนโหลดสตกเกอรได
7) การเขารวมกลมสนทนาไลน ตองไดรบการอนญาตเขารวมกลมจากสมาชกในกลมเสยกอน
8) บคคลทถกเราบลอคไลน สามารถสงขอความถงเราไดเหมอนเดม
9) การโทรแบบเหนหนาหรอวดโอคอล ผใชตองเสยคาบรการในการใชงาน
10) ผใชสามารถเลอกรบบคคลอนเปนเพอนในไลน ไดวธเดยวเทานน คอ ทางหมายเลขโทรศพทมอถอ
3.4 ทกษะเกยวกบการใช LINE Application
ค าชแจง : ท าเครองหมาย ในชองวางทถกตอง
ทกษะเกยวกบการใชไลน ท าได ท าไมได ทกษะพนฐาน
1) การคดลอกลงจากอนเตอรเนตสงใหเพอนในไลน
2) การดาวนโหลดสตกเกอรฟร ทกษะขนสง
3) การเพมเพอนดวยไอดไลน 4) การแชรต าแหนงทอยกบเพอนในไลน
5) การแชรรปภาพกบเพอนในไลน
6) การซอสตกเกอรไลน
Page 214
7) การปรบแตงรปภาพ
8) การโทรแบบเหนหนา/การโทรแบบเสยง 9) การสรางวดโอสงใหเพอนในไลน
10) การสงตอขอความขาวสารตาง ๆ
3.5 ความรการจดการกบเนอหาใน LINE Application : ชแจง : ท าเครองหมาย ในชองวางท
ถกตอง
ความรการจดการกบเนอหาในไลน ถก ผด ไมแนใจ
1) ขอมลขาวสารตาง ๆทปรากฏในไลน มทงนาเชอถอและไมนาเชอถอ 2) การอางองแหลงทมาของขอมลเปนสงส าคญ
3) การไมตรวจสอบทมาของขอมลใหแนชดกอนจะท าการสงตอไปยงเพอนในไลน เปนการกระท าผดตาม พ.ร.บ วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ 2550
4) การตดตอ ดดแปลงและสงตอรปภาพของบคคลอน โดยไมไดรบอนญาต ถอเปนการละเมดลขสทธผอน
5) การคลกลงคทไดรบในไลน ไมมความเสยงในการไดรบไวรส 6) เปลยนรหสผานไลนเปนประจ า เพอปองกนไมใหผอนสามารถเขาใชไลนทานได
7) การอานเงอนไขการใชงานกอนการดาวนโหลดแอพพลเคชนตาง ๆ เปนสงไมจ าเปน
8) การดาวนโหลดสตกเกอรไลนฟร โดยมเงอนไขการรบเปนเพอน เพอตองการสงขอมงขาวสารทางการตลาดใหแกผทดาวนโหลด
9) การสงตอรปภาพสวสดเชาวนจนทรในกลมไลน ถอเปนการละเมดเจาของลขสทธ
Page 215
10) การเปดเผยขอมลสวนตว เชน หมายเลขบตรประชาชน หมายเลขบตรเครดต กบรานคาออนไลน ไมถอเปนความเสยงในการถกน าขอมลดงกลาวไปท าธรกรรมใดๆได
3.5 ทกษะการจดการกบเนอหาใน LINE Application : ค าชแจง : ท าเครองหมาย ในชองวางทถกตอง
ทกษะการจดการกบเนอหาในไลน ถก ผด
1) ขอมลสขภาพทมการแชรกนในไลนจ านวนมาก แสดงวาขอมลสขภาพนนมความนาเชอถอ
2) ขอมลขาวสารตาง ๆททานใหความเชอถอในไลน มการอางองแหลงทมาของขอมลเสมอ 3) ทานตรวจสอบขอมลจากสอทหลากหลาย เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเตอรเนต ผเชยวชาญ เปนตน เพอใหไดขอมลตรงกน
4) ขอมลขาวสารตาง ๆททานไดรบในไลน ทานสงเกตวนทและเวลาในขอมลขาวสารนนอยเสมอ
5) ขอมลสขภาพททานไดรบในไลน ทานมกจะน าไปปฏบตตามทนท 6) ขอมลขาวสารสขภาพทแชรกนในไลน มทงขอมลทนาเชอถอและไมนาเชอถอ
7) ขอมลสขภาพในไลนทนาเชอถอ ควรมการรบรองผลการวจยจากสถาบนทนาเชอถอ 8) ขอมลขาวสารตาง ๆททานไดรบจากเพอนในไลน ทานมกจะตงค าถามและแลกเปลยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอมลทไดรบอยเสมอ
9) เมอทานไดรบขอมลขาวสารตาง ๆในไลน ทานท าการสงตอใหเพอนในไลนทนท 10) การสงตอรปภาพสวสด รปภาพดอกไม ใหเพอนในไลน ถอเปนการละเมดลขสทธเจาของภาพ
Page 216
สวนท 4 พฤตกรรมการใช LINE Application
1. ทานใชแอพพลเคชนไลน มาเปนระยะเวลาเทาใด
( ) 6เดอน ( ) 1 ป
( ) 2 ป ( ) 3 ป
( ) มากกวา 3 ป
2. ทานใชงานไลนโดยเฉลยกชวโมงตอวน
( ) ต ากวา 1ชวโมง ( ) 1-3 ขวโมง
( ) 4-6 ชวโมง ( ) 7 ชวโมงขนไป
3. ความบอยครงททานใชไลน เฉลยตอวน
( ) 1ครงตอวน ( ) 2-5 ครงตอวน
( ) 6-10 ครงตอวน ( ) มากกวา 10 ครงตอวน
4. ทานใชไลนสถานทใดมากทสด
( )บาน ( )ทท างาน
( )สถานทออกก าลงกาย ( )อน ๆ โปรดระบ………………………………
5. ทานใชแอพพลเคชนในลกษณะใดบาง (เลอกตอบมากทสด 3 อนดบ)
( ) แชท/สนทนาขอความ ( ) สงสตกเกอร
( ) สงตอ/แบงปนรปภาพขอมลขาวสารตาง ๆ ( ) โทรแบบเสยง/โทรแบบเหนหนา
( ) แสดงต าแหนงทอยของตน ( ) เลนเกมในไลน
( ) ดาวนโหลดสตฏเกอรฟร ( ) ซอสนคาและบรการออนไลนผานไลน
6. วตถประสงคในการใชไลนแอพพลเคชนของทาน มอะไรบาง (เลอกตอบมากทสด 3 อนดบ)
( ) ตดตอเพอนเกาสมยเรยน/เพอนทท างานเกา
( ) ตดตอครอบครว/ลกหลาน
( ) ใชตามบคคลใกลชด
Page 217
( ) ความบนเทง/ แกเหงา
( ) พฒนาความจ า
( ) แลกเปลยนความคดเหนและขอมลขาวสารตาง ๆในชวตประจ าวน
( ) นดหมายท ากจกรรมตาง ๆ
สวนท 5 ขอเสนอแนะทวไป (ถาม)
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………
Page 218
ประวตผเขยน
ชอ นางสาวศรพร แซลม วนเดอนปเกด 21 ตลาคม 2529 วฒการศกษา ปการศกษา 2550: มหาวทยาลยหอการคาไทย คณะมนษยศาสตร สาขาภาษาองกฤษเพอการสอสารธรกจ