การผลิตป ุ ๋ ยอินทรีย์ค ุ ณภาพส ู งโดยไม่กลบ กกอง วุฒิชัย ทองดอนแอ ประเทศไทยมีวบสดุอินทรีย์เหลือทิ้งจากภาคเกษตรและภาคอุสาหกรรมเป็นจานวนมากเช่น ฟางข ้าว เศษต้น ข้าวโพด ถบ่วต ่างๆ แกลก กากอ้อย ประมาณ 80 ล้านตบนต่อปี (วรรณลดา,2540) ซึ่งเกษตรกรส ่วนใหญ่นาวบสดุดบงกล่าว เผาทิ้ง จึงเป็นสาเหตุประการหนึ่งทาให้เกิดปบญหาสภาพแวดล้อมเสื่อมโซมและโลกร้อนตามมาดบงนบ ้นเกษตรกรจึง ควรทรากวิธี การทาปุ ๋ ยหมบกไว้ใช้เอง ในปบจจุกบนพืชผบ ก และผลไม้เป็นสินค้าทางการเกษตรที่สาคบญของประเทศโดยเฉพาะผบกมีการกริโภคกบนทุก วบน ซึ่งมีการกริโภคภายในประเทศมีมูลค่าประมาณ 80,000 ล้านกาทต่อปีและส่งออกนาเงินตราเข้าสู ่ประเทศในปี 2541 มีมูลค่ากว่า 10,000 ล้านกาทต่อปี ในปบจจุกบนการผลิตพืชผบกมีปบญหามาตลอดเกษตรกรผู ้ผลิตขาดเทคโนโลยี การผลิตที่เหมาะสม ผู ้กริโภคได้รบกผลจากสารพิษตกค้างในพืชผบก นอกจากนี้ในขกวนการผลิตพืชผบกยบงมี ผลกระทกต่อสภาพแวดล้อม เนื่องจากผู ้ผลิตใช้สารเคมีเกษตรและปุ ๋ ยเคมีกบนมากขึ้นเพื่อป้องกบนและกาจบดโรคและ แมลง จึงทาให้เกิดปบญหามลภาวะสิ่งแวดล้อมเป็นพิษตามมา ทาให้พื ้นที่เสื่อมโทรม ประเทศผู ้ผลิตสินค้าเกษตร ต้องมีการแข่งขบนกบนสูง และรุนแรงขึ ้นในหมู ่ประเทศเพื่อนก้านและประเทศอื่นๆ เพื่อตอกสนองต ่อข้อกาหนดใน การนาเข้าสินค้าเกษตรของประเทศผู ้กริโภค การควกคุมคุณภาพผลผลิตยบงขาดประสิทธิภาพทาให้เกิดสารพิษ ตกค้างในพืชผบก จึงจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทาเกษตรที่ดีที่เหมาะสม GAP (Good Agricultural Practices) เพื่อให้เกิด ความมบ่นใจในความปลอดภบยของพืชผบกตามสุขอนามบย หรือสุขลบกษณะของอาหาร (Food Hygiene) ปลอดภบยต่อ ผู ้ผลิต และผู ้กริโภคไม่ทาลายสิ่งแวดล้อม ซึ่งในปบจจุกบนเกษตรกรหบนมาผลิตผบกระกก GAP และเกษตรอินทรีย์กบน มากขึ้น เพื่อกริโภคภายในประเทศและส ่งออก เกษตรกรจึงหบนมาใช้ปุ ๋ ยอินทรีย์ในขกวนการผลิตกบนมากขึ้นเพื่อลด การทาลายโรคและแมลง ลดต้นทุนการผลิต แต่เกษตรกรยบงมีปบญหาปุ ๋ ยอินทรีย์คุณภาพต่าและขกวนการผลิตปุ ๋ย อินทรีย์คุณภาพสูงยบงยุ ่งยากใช้แรงงานมาก ทาให้ขกวนการผลิตพืชผบกไม่ค่อยประสพความสาเร็จเท่าที่ควร กทนา ประโยชน์ ศูนย์ปฏิกบติการวิจบยและเรือนปลูกพืชทดลอง ศูนย์วิจบยและกริ การวิชาการ คณะเกษตร กาแพงแสน มหาวิทยาลบยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกาแพงแสน วบตถุประสงค์ 1 เพื่อนาวบสดุอินทรีย์เหลือทิ้งจากภาคเกษตรและอุตสาหกรรมมาทาปุ ๋ ยอินทรีย์คุณภาพสูง 2. เพื่อลดปริมาณขยะอินทรีย์ รบกษาสภาพแวดล้อมและลดภาวะโลกร้อน ขบ ้นตอนการผลิตปุ ๋ ยอินทรีย์ เตรียมวัสดุ (สูตรที่ 5 จำนวน 100 กิโลกรัม) เตรียมน้าผสม 1.มูลสัตว์แห้ง (มูลวัว) 40 กิโลกรัม 1. น้าหมบก 2 ลิตร 2. .มูลสัตว์แห้ง (มูลหมู) 40 กิโลกรัม 2. กากน้าตาล 10 ลิตร 3. มูลขี ้ไก่แกลบ 20 กิโลกรัม 3. น้า 200 ลิตร นาน้ารดกองปุ ๋ ยหมบกคลุกเคล้าให้มีความชื ้นประมาณ 40 % คลุกเคล้าให้เข้ากบน ( เหมือนกบ กผสมปูน ) ขบ ้นตอนการผลิตปุ ๋ ยผลิตอินทรีย์ โดยใช้เครื่องทุนแรง 1. เพิ่มธาตุอาหารแก ่พืช 2. ให้ธาตุอาหารแก่พืชในลบกษณะต่อเนื่อง 3. ช่วยปรบกปรุงคุณสมกบติทางกายภาพของดิน 4. ช่วยปรบกปรุงคุณสมกบติทางเคมีของดิน 5. ช่วยเพิ่มผลผลิตพืช 6. ช่วยลดต้นทุนการผลิต ผักบุ้งจีน แปลงผลิตพืชผบกระกกเกษตรอินทรีย์ โดยใช้ปุ ๋ ยอินทรีย์คุณภาพสูง ผบกสลบด ผักกินใบ ใส่ปุ ๋ ยหมัก กระกวนการหมบกปุ ๋ ยอินทรีย์ หมักอยู่ในถุงประมำณ 10 – 15 วัน จนปุ ๋ ยอินทรีย์เย็นไม่มี ควำมร้อน จึงนำไปใช้ได้ วิธีการใช้ประโยชน์ปุ ๋ ยอินทรีย์ในแปลงปลูกพืชผบกและผลไม้ พืชผบก 1.ใช้คลุกกนแปลงปลู ก อบตรา 200 กิโลกรบมต่อไร่ 2.รองก้นหลุมก่อนปลูกหรือย้ายต้นกล้าอบตรา 1-2 กามือต่อหลุมต่อต้น 3.ระยะเวลาในการใส่ พืชผบก / ข้าวโพดฝบกอ่อน ประมาณ 2 ครบ ้งต่อรุ ่น ไม้ผล ควรใส่ปุ ๋ ยอินทรีย์อย่างน้อยปีละ 1 ครบ ้ง อบตรา 1 – 2 ตบนต่อไร่ ควรใส่ที่โคนต้นรอกทรงต้น โดยคานวณจากต้นไม้ผลในแปลงแก่งใส่เท่าๆกบนในอบตราที่กาหนด เอกสารอ้างอิง กรมพัฒนำที่ดิน. 2537. กำรปรับปรุงบำรุงดินด้วยอินทรียวัตถุ มกรำคม 2537 หน้ำ 63 วรรณลดำ สุนนทพงศ์ศักดิ ์ ปรีดี ดีรักษำ เสียงแจ๋ว พิริยพฤนต ์ และอำนวย อุบลทิพย์. 2527. กำรผลิตปุ ๋ ยหมักจำกเศษพืชชนิดต่ำง ๆโดยใช้สำรตัวเร่ง บี-2 รำยงำนวิชำกำรประจำปี 2527. กองอนุรักษ์ ดินและน ้ ำ กรมพัฒนำที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. กรุงเทพฯ.หน้ำ 291-301 สมศักดิ ์ วังใน. 2528. จุลินทรีย์และกิจกรรมในดิน มหำวิทยำลัยเกษตรศำสตร์ กรุงเทพฯ : 193 หน้ำ ปุ ๋ ยหมักอำยุ 15 วัน ปุ ๋ ยหมักบรรจุถุงไว้ในร่ม