ความต้องการฝึกอบรมการใช้ ...thesis.swu.ac.th/swuthesis/Adu_Ed/Supakjit_P.pdf · 2011-12-29 · 10.2 ด้านซอฟแวร์

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ปรญญานพนธ ของ

สภคจตต ผวชอม

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาผใหญ

พฤษภาคม 2552 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ปรญญานพนธ ของ

สภคจตต ผวชอม

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาผใหญ

พฤษภาคม 2552

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

บทคดยอ ของ

สภคจตต ผวชอม

เสนอตอมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาผใหญ

พฤษภาคม 2552

สภคจตต ผวชอม. (2552). ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ การปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล.

ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาผใหญ).กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ คณะกรรมการควบคม : รองศาสตราจารย ดร.เสาวนย เลวลย , รองศาสตราจารย ดร.สนอง โลหตวเศษ

การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย และเพอเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน จ าแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน ประสบการณการท างาน ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน และหนาททปฏบต ตลอดจนรวบรวมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ านวน 300 คน ทไดมาจากการสมแบบแบงชน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ และสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท (t-test) และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (F-test)

ผลการวจยสรป ไดดงน 1. บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล มความตองการ

ฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบปานกลาง เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร และดานเครอขายคอมพวเตอรอยในระดบมาก สวนดานซอฟแวร ดานฮารดแวร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรอยในระดบ ปานกลาง

2. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลทมเพศแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานทง 5 ดาน แตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต

3. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมชวงอายแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและ รายดานทกดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

4. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมวฒการศกษาแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนดานฮารดแวร แตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต

5. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมสถานภาพตามสายงานแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานทกดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

6. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณในการท างานแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ การปฏบตงาน โดยรวมและรายดานทกดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

7. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณในการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยสวนรวมและรายดานทกดานแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต

8. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมสงกดหนวยงานแตกตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวม แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร และดานเครอขายคอมพวเตอร แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 สวนดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

9. บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทปฏบตหนาทแตกตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานทกดานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

10. ความคดเหนเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามรายดาน พบวา

10.1 ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร บคลากรใหความส าคญในเรองของ การจดใหมการอบรมการจดท าและการใชงานโปรแกรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน โปรแกรม Powerpoint, Photoshop, การสราง Home page , Database, System, SPSS โปรแกรม m-lab หรอ program ทใชในงาน molecular ex. Biledit เปนตน

10.2 ดานซอฟแวร ควรจดฝกอบรมการใชโปรแกรมปองกนไวรสและโปรแกรมตางๆใหกบบคลากร พนกงานและลกจาง

10.3 ดานฮารดแวร ควรจดฝกอบรมการซอม การประกอบคอมพวเตอร และการแกปญหาเกยวกบฮารดแวร

10.4 ดานเครอขายคอมพวเตอร ควรจดอบรมความรพนฐานดานเครอขาย และการตดตงเครอขายคอมพวเตอร

10.5 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย บคลากรมความตองการเขารบการอบรมในบางหลกสตร เรองทเกยวกบสายงาน และการใชคอมพวเตอรในการคนประวตผปวย

NEEDS IN COMPUTER TRAINING TO IMPROVE EFFECTIVENESS OF PERSONNEL IN FACULTY OF MEDICINE

RAMATHIBODI HOSPITAL MAHIDOL UNIVERSITY

AN ABSTRACT BY

SUPAKJIT PEWCHAOUM

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education Degree in Adult Education

At Srinakharinwirot University May 2009

Supakjit Pewchaoum. (2009). Needs in Computer Training to Improve Effectiveness of Personnel in Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital Mahidol University.

Master Thesis, M.Ed. (Adult Education). Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Assoc. Prof. Dr. Sauwanee Lewan, Assoc .Prof. Dr. Snong Lohitwisas.

The purposes of this research were to study needs in computer training to improve

effectiveness of personnel in faculty of medicine Ramathibodi hospital Mahidol university, in 5 aspects : basic knowledge of computer, Software, Hardware, Computer network and Application of medicine. Then, to compare needs in computer training to improve effectiveness as classified by sex, age, educational, position status, experience of work, experience of computer training, working place and positions. Also, to collect suggestions about computer training to improve effectiveness of personnel.

The sample were 300 personnel in faculty of medicine Ramathibodi hospital Mahidol university collected by stratified random sampling. The instrument used in collecting the data was the 5-point-rating-scale questionnaire. The statistics used for analyzing the data were mean, standard deviation, t-test and One-way Analysis of Variance (F-test)

the results were as follows: 1. Personnel in Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital Mahidol University needed

computer training to improve effectiveness as a whole at the moderate level, when considered in each aspect it was found that basic knowledge of computer and computer network were at high level, while Software, Hardware and Application of medicine were at moderate level.

2. Personnel differentiated by sex needed computer training to improve effectiveness college both as a whole and individual with no significant statistical difference.

3. Personnel differentiated by age needed computer training to improve effectiveness college both as a whole and individual with no significant statistical difference.

4. Personnel differentiated by education needed computer training to improve effectiveness college as a whole with statistically significant difference at .01 level. When consider in individual aspect it was found that basic knowledge of computer, Software, Computer network and Application of medicine were statistically significant difference at .01 level while Hardware had no significant statistical difference.

5. Personnel differentiated by position status needed computer training to improve effectiveness college both as whole and individual with no significant statistical difference.

6. Personnel differentiated by experience of work needed computer training to improve effectiveness college both as whole and individual with no significant statistical difference.

7. Personnel differentiated by experience of computer training needed computer training to improve effectiveness college both as whole and individual with no significant statistical difference.

8. Personnel differentiated by working place needed computer training to improve effectiveness college as a whole with statistically significant difference at .01 level. When consider in individual aspect it was found that basic knowledge of computer, Software, Hardware and Computer network were statistically significant difference at .01 level while Application of medicine was statistically significant difference at .05 level.

9. Personnel differentiated by position needed computer training to improve effectiveness college as a whole and individual with statistically significant difference at .01 level.

10. Suggestions about Computer Training to Improve Effectiveness of Personnel in Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital Mahidol University.

10.1 Basic knowledge of computer should be put training edit program and usability for working such as Powerpoint, Photoshop, Home page , Database, System, SPSS, m-lab, molecular ex. and Biledit etc.

10.2 Software should be put training anti-virus program and other program for personnel.

10.3 Hardware should be increased training computer repair , computer assemble and solve a problem of computer.

10.4 Computer network should be increased foundation of computer network and setup computer network.

10.5 Application of medicine should be put computer training for personnel.

ปรญญานพนธ เรอง

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ของ

สภคจตต ผวชอม

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาผใหญ

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

........................................................................ คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท ....... เดอน ............. พ.ศ. 25..........

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ........................................................ ประธาน .................................................. ประธาน (รองศาสตราจารย ดร. เสาวนย เลวลย) ( อาจารย ดร.วฒนย โรจนสมฤทธ) ........................................................ กรรมการ .................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร. สนอง โลหตวเศษ) (รองศาสตราจารย ดร. เสาวนย เลวลย)

................................................. กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร. สนอง โลหตวเศษ) .................................................. กรรมการ (อาจารย ดร.กมปนาท บรบรณ )

ประกาศคณปการ ปรญญานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยด เพราะไดรบความชวยเหลอและความเมตตาเอาใจใสยงจาก รองศาสตราจารย ดร.เสาวนย เลวลย ประธานกรรมการควบคมการท าปรญญานพนธ และรองศาสตราจารย ดร.สนอง โลหตวเศษ กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทไดกรณาใหค าปรกษาแนะน าและใหแนวคดและแนวทางในการจดท าปรญญานพนธ ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ ดร.วฒนย โรจนสมฤทธ ทกรณาเปนประธานกรรมการสอบปากเปลาปรญญานพนธและขอกราบขอบพระคณ ดร.กมปนาท บรบรณ ทไดกรณาเปนกรรมการสอบปากเปลาปรญญานพนธ และขอกราบขอบพระคณคณาจารยภาควชาการศกษาผใหญทกทานทไดใหความรและความเมตตาแกผวจยตลอดมา

ขอขอบพระคณอาจารย ดร. ประมา ศาสตระรจ รองผอ านวยการฝายกจการพเศษ อาจารยทะนพงศ ศรกาฬสนธ อาจารยผเชยวชาญส านกคอมพวเตอร และ อาจารยภทธรา ธรสวสด ผจดการศนยบรการวชาการ ทกรณารบเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอการวจย พรอมทงใหค าแนะน าทเปนประโยชนในการปรบปรงเครองมอจนสามารถน าไปใชได

ขอขอบคณ คณฐานพนธ เลศพพฒน ทไดกรณาวเคราะหขอมลและใหความชวยเหลอเกยวกบเรองคอมพวเตอร ตลอดจนชวยแจกแบบสอบถามและเกบขอมล ขอขอบคณคณสนสา จองวฒนา ทชวยตรวจแบบสอบถามและใหความคดเหนของหวขอค าถามตาง ๆ ขอขอบคณคณรกยม ปทมสงห ณ อยธยา หวหนางานและเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ งานสงคมสงเคราะหทกทานทใหความชวยเหลอและใหก าลงใจดวยดตลอดมา ขอขอบคณคณสกญญา วบลยพานช ทชวยเหลอแปลหวขอภาษาองกฤษให และขอขอบคณบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดทกทานทใหความอนเคราะหแกผวจยในการเกบรวบรวมขอมลและใหขอมลตาง ๆ จนการวจยในครงนส าเรจลลวงเสรจสมบรณ

ขอขอบคณเพอน ๆ การศกษาผใหญทใหความชวยเหลอและใหก าลงใจมาโดยตลอด

คณคาและประโยชนใด ๆ อนพงไดจากปรญญานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนเครองบชาพระคณบดา – มารดา และขอนอมระลกถงพระคณคร อาจารย และผมพระคณทกทานดวยความเคารพและซาบซง ทวางรากฐาน การศกษาใหผวจยมความรความสามารถจนทกวนน สภคจตต ผวชอม

สารบญ บทท หนา

1 บทน า ……………………………………………………………………..………. 1 ภมหลง ………………………………………………………………..………… 1 ความมงหมายของการวจย …………………………………………….………… 4 ความส าคญของการวจย ………………………………………………………… 5 ขอบเขตของการวจย ……………………………………………………………. 5 นยามศพทเฉพาะ ………………………………………………………………... 7 สมมตฐานของการวจย …………………………………………………………. 11

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ……………………………………...……………. 12 คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล............................... 13 แนวคดและทฤษฏเกยวกบความตองการ………………………………………… 18 เอกสารทเกยวกบการฝกอบรม…………………………………….…………….. 25 ทฤษฎการเรยนรของผใหญ.................................................................................... 39 คอมพวเตอร……………………………………………………………………… 60 งานวจยทเกยวของ................................................................................................. 69 3 วธด าเนนการวจย…………………………………………………………………. 76 การก าหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง……………………………………. 76 การสรางเครองมอทใชในการวจย………………………………………………. 77 การเกบรวบรวมขอมล........................................................................................... 79 การจดกระท าขอมลและวเคราะหขอมล…………………………………………. 79 สถตทใชในการวเคราะหขอมล…………………………………………………. 80

4 ผลการวเคราะหขอมล............................................................................................... 81 ตอนท 1 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล................................................... 81 ตอนท 2 รายละเอยดขอมลสวนตวบคลากรคณะแพทยศาสตร

โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล......................................................... 82

สารบญ (ตอ) บทท หนา

4 (ตอ) ตอนท 3 การวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ

พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด……………………………………………….…………. 85

ตอนท 4 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล.......................................................... 92

ตอนท 5 ความคดเหนเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล……………………………….……… 110

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ..................................................................... 117 สรปผลการวจย....................................................................................................... 120 อภปรายผล............................................................................................................. 123 ขอเสนอแนะ.......................................................................................................... 128

บรรณานกรม ………………………………………………………………………………… 129 ภาคผนวก ……………………………………………………………………………………. 136

ภาคผนวก ก ...................................................................................................................... 137 ภาคผนวก ข ...................................................................................................................... 139 ภาคผนวก ค ...................................................................................................................... 143 ภาคผนวก ง....................................................................................................................... 150

ประวตยอผวจย ………………………………………………………………………………. 159

บญชตาราง ตาราง หนา

1 แสดงจ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย.......................................... 77 2 รายละเอยดสถานภาพของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล………………………………………………………………… 83

3 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลโดยสวนรวมและรายดาน…………………………………… 86

4 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร........................... 87

5 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานซอฟแวร................................................................. 88

6 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานฮารดแวร.............................................................. 89

7 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานเครอขายคอมพวเตอร........................................... 90

8 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย...................... 91

9 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามเพศ โดยรวมและรายดาน............................. 93

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 10 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช

คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามอาย โดยรวมและรายดาน....................................................................................... 94

11 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามอาย โดยรวมและ รายดาน........................................................................................................ 95

12 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามวฒ การศกษาโดยรวมและรายดาน......................................................................... 96

13 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามวฒการศกษา โดยรวม และรายดาน................................................................................................... 97

14 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตการงานของบคลากรทมวฒ การศกษาตางกน............................................................................................ 98

15 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร............................................................ 99

16 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน ดานซอฟแวร.................................................................................................... 100

บญชตาราง (ตอ) ตาราง หนา

17 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษา ตางกนดานเครอขายคอมพวเตอร................................................................... 100

18 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษา ตางกนดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย........................................ 101

19 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม สถานภาพตามสายงานโดยรวมและรายดาน...................................................... 102

20 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล รามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามสถานภาพตามสายงาน โดยรวมและ รายดาน.......................................................................................................... 103

21 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม ประสบการณการท างานโดยรวมและรายดาน.................................................... 104

22 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามประสบการณการท างาน โดยรวมและรายดาน....................................................................................... 106

23 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล รามาธบด มหาวทยาลยมหดลจ าแนกตามประสบการณในการฝกอบรม คอมพวเตอร โดยรวมและรายดาน.................................................................. 107

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 24 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา

ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามสงกดหนวยงาน โดยรวมและรายดาน.............. 108

25 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามหนาททปฏบต โดยรวมและรายดาน.............. 109

26 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร.................. 110

27 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานซอฟแวร................................................................... 112

28 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานฮารดแวร................................................................. 113

29 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานเครอขายคอมพวเตอร.............................................. 114

30 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย.................. 118

31 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานความรพนฐานเกยว กบคอมพวเตอร........................................................................................... 144

32 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานซอฟแวร................................ 145 33 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานฮารดแวร............................... 146 34 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานเครอขายคอมพวเตอร............ 147 35 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานการประยกตใชคอมพวเตอร

กบการแพทย.............................................................................................. 148

บทท 1 บทน า

ภมหลง ทรพยากรมนษยหรอบคลากรถอเปนทรพยากรทมความส าคญอยางมากในองคการหรอหนวยงานเพราะองคการจะบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพและประสทธผลเพยงใดยอมขนอยกบบคลากรในองคการนน โดยเฉพาะอยางยงทบคลากรสวนใหญหรอทงหมดในองคการมความร ความสามารถ มทกษะ และทศนคตทดตองานแลว ยอมมโอกาสจะบรหารงานไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผลโดยงาย การพฒนาบคลากรจงมความส าคญและจ าเปนททกองคการจะตองพฒนาอยางสม าเสมอแมวาจะเสยเวลาสนเปลองคาใชจายกตาม แตองคการจะไดรบประโยชนมากกวา โดยมเหตผลทสนบสนนอยอยางนอยสองประการ ประการแรกแมวาองคการจะมระบบการสรรหาและเลอกสรรบคลากรทดมความรความสามารถเพยงใดกตาม แตมไดเปนหลกประกนวาบคคลนนจะสามารถปฏบตหนาททไดรบมอบหมายไดทนทและตลอดไป หากปราศจากการพฒนาปรบปรงตนเองอยอยางสม าเสมอ ประการทสอง มการคดคนและน าเอาวทยาการบรหารสมยใหมมาใชในการบรหารงานดานตางๆ อยตลอดเวลาและแพรหลาย ในปจจบนจงจ าเปนทบคคลทกคนจะตองปรบปรงตนเองใหมความร ความคดททนสมยกาวทนโลกอยเสมอถงจะไมเสยเปรยบหรอลาหลงกวาผอน (กลธน ธนาพงศธร. 2540 : 169, 173-174) คอมพวเตอรเปนเครองมอส าคญในการชวยเพมประสทธภาพการรบรขอมลขาวสารใหเชอมโยงตดตอถงกนทวโลกโดยปราศจากพรมแดนขวางกน ความรหลงไหลจากซกโลกหนงไปสอกซกโลกหนงในเวลาอนรวดเรว (สทธชย เทวธระรตน. 2543 : 1) เนองจากคอมพวเตอรเปนเครองมอทนสมยทใชระบบอเลกทรอนกสในการท างานโดยการรบค าสงและปฏบตตามค าสงทมนษยตองการไดไมวาขอมลจะมปรมาณมาก สลบซบซอน หรอมขนตอนการท างานชนเดยวกนซ าหลายครง เชน การท าบนทกเวยน เปนตน คอมพวเตอรสามารถท าใหงานส าเรจลลวงไดอยางรวดเรว (วชราภรณ สรยาภวฒน. 2540 : 1) ประชาชนจงสามารถรบขาวสารหรอความเคลอนไหวของโลกไดพรอมๆ กน (คณะกรรมการประชาสมพนธแหงชาต, กรมประชาสมพนธ. 2540 : 7) และขณะนไดมการยอมรบกนวาไดเขาสโลกยคทสาม หรอยคแหงขอมลขาวสาร คลนสงคมยคทสามเปนคลนทเกดจากพฒนาการของเทคโนโลยสารสนเทศ ซงประกอบดวยเทคโนโลยคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารโทรคมนาคม คอมพวเตอรชวยใหมนษยมศกยภาพและความสามารถมากขนเรอยๆ (ครรชต มาลยวงศ. 2541 : 14) ซงสอดคลองกบแนวคดของทอฟเฟลอร วาสงคมยคทหนงคอยคเกษตรกรรม สงคมยคทสองเปนคลนอตสาหกรรม ซง

2

เมอมาถงยคแหงเทคโนโลยสารสนเทศหรอยคทสาม ประชาชนยอมจะตองเกดการรบรและเรยนรในขอมลขาวสารใหมากขน นกคดนกเขยนหลายทานไดใหขอสงเกตเกยวกบสงคมสารสนเทศวาจะตองท างานทเกยวกบสารสนเทศมากยงขน งานสวนใหญจะเปนงานบรการมากกวาใชสมองและการศกษามความส าคญมากในการเตรยมประชากรเขาสสงคมสารสนเทศ ในศตวรรษท 21 หรอสงคมยคสารสนเทศ คนตองรจก IT ตองท าความเขาใจวาความรและการใหบรการคอหวใจของศตวรรษน ซงมความส าคญยงกวาวตถดบ พลงงาน ทดน และเงนทน ซงเปนของสนเปลองมปรมาณจ ากดแตกลบถกดงไปใชมาก ในทางตรงกนขาม ขอมล ความร ซงเกดจากเทคโนโลยสารสนเทศ และประชากรผมความร จะเกดความสนเปลองปจจยในการผลตนอยมาก (ส านกงานเลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยแหงชาต. 2539 : 25 – 26) ในปจจบนเปนทยอมรบกนวาเทคโนโลยสารสนเทศเปนสงทจ าเปนตอการด ารงอยและพฒนาไปสความกาวหนาโดยเฉพาะอยางยงในมหาวทยาลยไดมนโยบายในการพฒนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศใหมศกยภาพยงขน เพอตอบสนองภารกจของมหาวทยาลย โดยเฉพาะอยางยงเพอสนบสนนงานดานวชาการและงานดานการบรหาร แตปรากฏวาในการน าเอาเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมาใชในภารกจของมหาวทยาลยนนมปญหาทเกดตามมาคอปญหาดานบคลากรทยงไมมความพรอมทจะใชเทคโนโลยใหม ๆ ในขณะทการพฒนาทางเทคโนโลยสารสนเทศในชวงนเปนรอยตอทส าคญทจะพฒนาการเรยนการสอนของมหาวทยาลยใหเปนผน าทางดานวชาการทสอดคลองกบ การเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยทไดเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว (ทนงศกด ศรรตน. 2544 : 2-3) มหาวทยาลยจงไดมนโยบายสงเสรมสนบสนนใหมการพฒนาบคลากรทกระดบใหมความรเกยวกบการใชคอมพวเตอรและเขาใจถงศกยภาพตลอดจนประโยชนของการใชเทคโนโลยสารสนเทศ อกทง ประกอบกบเพอตอบสนองนโยบายของรฐตามมตคณะรฐมนตรเรองการสงเสรมการใชเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานของรฐ (จฑารตน สทธสนธ, วฒนา ตยปรชญา และจนทนา ประการสมทร. 2542:1) โดยไดบรรจเรองการใชเทคโนโลยสารสนเทศไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 และ8 (ด ารง วฒนา. 2543 : 199) ภายใตการด าเนนงานของคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต (The National Information Technology Committee) หรอเรยกยอๆ วา NITC โดยคณะรฐมนตรไดมมตอนมตเมอวนท 19 เมษายน 2537 (ด ารง วฒนา. 2543 : 198)

3

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด เปนองคการภาครฐทมบทบาทหนาทและความรบผดชอบในการด าเนนงานทเกยวของกบการผลตแพทยและพยาบาล ซงเปนสถาบนอดมศกษาทางดานการแพทยและสาธารณสข ซงมพนธกจในการจดการศกษาเพอผลตบณฑตทางการแพทยและสาธารณสข ท าการวจยเพอสรางสรรคองคความรเทคโนโลยและผลตภณฑใหมทางการแพทย ใหบรการทางการแพทยและทางวชาการ รวมทงรณรงคและชน าสงคมดานสขภาพอนามย เพอพฒนาสาธารณสขของประเทศตลอดจนสงเสรมศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทยทงนจะตองใหความส าคญกบการศกษาและการวจยเพอสรางสรรคองคความรเปนล าดบแรก สวนงานบรการทางการแพทยทจดใหมขนนน มจดมงหมายเพอการพฒนาองคความรและนวตกรรมอนจะเปนประโยชนตอการจดการศกษาและถายทอดเทคโนโลยไปสระบบบรการของประเทศ ซงนบเปนคณะแพทยศาสตรแหงทสของประเทศไทย ในปจจบนโรงพยาบาลรามาธบด ไดน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใชในการท าประวตผปวย บตรประกนสขภาพถวนหนา บตรประกนสงคม นอกจากนยงมระบบขนสง เทลเลอรลฟท (ในการขนสงแฟมประวตผปวย สงเลอด สงฟลมเอกซเรย ฯลฯ โดยไมตองเสยพลงงาน ในการเดนของเจาหนาทโรงพยาบาล) ระบบคอมพวเตอรกจะท าการคนหาประวตผปวยทลมเอาบตรมาหรอท าประวตผปวยใหม หรอการท าบตรนดใหผปวยมาพบแพทยในครงตอไป เปนการเพมขดความสามารถในการใหบรการไดอยางรวดเรว มประสทธภาพและตรงกบความตองการกอใหเกดความพงพอใจแกผรบบรการ อยางไรกตาม การสงเสรมใหเกดการเชอมโยงขอมลดงกลาวยงพบอปสรรคทงในสวนของระบบคอมพวเตอร การจดเกบขอมลซ าซอนเนองจากการใชรปแบบขอมลและการสรางซอฟแวรทแตกตางกน รวมถงวธปองกนการแอบอางทรพยากรสารสนเทศ สงทนาสงเกตอกอยางหนง เมอมการน าคอมพวเตอรเขามาใชในหนวยงานของรฐ พบวา เครองคอมพวเตอรถกใชเพยงเพอพมพหรอเพยงการคดค านวณตวเลขเทานน ขาราชการระดบปฏบตการ ผท างานเกยวของโดยตรงยงขาดประสบการณ ความร ความสามารถ จนตองมการน าบคคลภายนอกเขามาปฏบตงานแทน ประกอบกบรฐจ ากดอตราการเพมก าลงคนและระบบการศกษาในดานนอยางเพยงพอ จงควรทรฐจะไดมการสงเสรมความรในรปแบบอนอยางหลากหลาย เพอเปนการเพมสมรรถภาพในการท างานของบคลากร เชน การจดฝกอบรม การเผยแพรความรทางรายการโทรทศน การจดท าวดทศน เปนตน ในการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล มการใชคอมพวเตอรในการอ านวยความสะดวกในหลายหนาท หรออาจกลาวไดวาเปนสวนหนงของการปฏบตงาน โดยเฉพาะอยางยงบคลากรทวไปทไมไดต าแหนงเปนหวหนา แตในการเปดอบรมดานคอมพวเตอรผทไดโอกาสในการอบรมสวนใหญจะเปนหวหนา เมออบรมเสรจแลวกไมได

4

น าไปใชเนองจากเปนหวหนา ซงงานเอกสารหรองานพมพจะเปนบคลากรทวไปทไดรบมอบหมาย ดงนนผทมโอกาสอบรมจงไมมโอกาสไดใชความรทไดอบรมมา และผทตองใชงานกลบไมมโอกาสในการอบรม จากเอกสารดงกลาวจะเหนไดวา การฝกอบรมคอมพวเตอรนนพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงสนใจศกษาเรอง ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เพอจะไดทราบวาบคลากรหนวยงานใด ระดบไหน ทตองการและไดน าไปใชจรงในการท างาน ซงเปนแนวทางส าหรบผบงคบบญชาทด าเนนการสงเสรมและสนบสนนตอไป

ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 5 ดาน คอ ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย 2. เพอเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน ประสบการณการท างาน ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน และหนาททปฏบต 3. เพอรวบรวมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

5

ความส าคญของการวจย จากการวจยครงนขอมลทไดจะเปนประโยชนตอการประกอบการพจารณาเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดงน 1. การวจยครงนท าใหทราบขอมลพนฐานความตองการในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 2. การวจยครงนเปนขอมลส าหรบผบรหารหนวยงาน หวหนาฝาย หวหนาแผนก เพอพจารณาบคลากรในสงกดใหมการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรทเหมาะสมและตรงตามความตองการของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 3. การวจยครงนเพอเปนแนวทางในการวางแผน และสามารถน าไปแกไขปญหาทเกดขนไดอยางมคณภาพ สามารถน ามาปรบปรงรปแบบและกระบวนการใชคอมพวเตอรใหมประสทธภาพมากยงขน

ขอบเขตของการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ บคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงเปน ขาราชการ สาย ข จ านวน 34 คน ขาราชการ สาย ค จ านวน 168 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 59 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 34 คน และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ จ านวน 475 คน รวมทงสนจ านวน 770 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ บคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงเปนขาราชการ สาย ข จ านวน 11 คน ขาราชการ สาย ค จ านวน 60 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 20 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 11 คน และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ จ านวน 198 คน รวมทงสนจ านวน 300 คน ซงไดจากการสมแบบแบงชน โดยใชตารางการสมของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan. 1970 : 607-610) ทระดบความเชอมนรอยละ 95

6

ตวแปรทศกษา ตวแปรอสระ คอ 1. เพศ ไดแก 1.1 ชาย 1.2 หญง 2. อาย 2.1 18 – 30 ป 2.2 31 – 40 ป 2.3 41 – 50 ป 2.4 51 – 60 ป 3. วฒการศกษา ไดแก 3.1 ต ากวาปรญญาตร 3.2 ปรญญาตร 3.3 สงกวาปรญญาตร 4. สถานภาพตามสายงาน ไดแก 4.1 ขาราชการ สาย ข 4.2 ขาราชการ สาย ค 4.3 พนกงานมหาวทยาลย 4.4 ลกจางประจ าเงนงบประมาณ 4.5 ลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ 5. ประสบการณการท างาน ไดแก 5.1 นอยกวา 5 ป 5.2 5 – 10 ป 5.3 มากกวา 10 ป 6. ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ไดแก 6.1 ไมมประสบการณ 6.2 มประสบการณ 7. สงกดหนวยงาน 7.1 ส านกงานคณบด 7.2 ภาควชาโรงพยาบาล

7

8. หนาททปฏบตงาน 8.1 ปฏบตงานทใชเครองคอมพวเตอร 8.2 ปฏบตงานไมใชเครองคอมพวเตอร ตวแปรตาม คอ ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 5 ดาน ดงน 1. ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร 2. ดานซอฟแวร 3. ดานฮารดแวร 4. ดานเครอขายคอมพวเตอร 5. ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย นยามศพทเฉพาะ 1. ความตองการฝกอบรม หมายถง ความปรารถนาในการเพมพนความร ความสามารถเพอใหเกดทกษะ และความช านาญในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 2. การใชคอมพวเตอร หมายถง ความร ความสามารถ ทกษะ และความช านาญในการใชคอมพวเตอรในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ 3. ความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร หมายถง การท างานของระบบคอมพวเตอรพนฐาน การใชเครองมอและอปกรณอยางถกวธ การใชเครองอยางถกวธ เปนตน 4. ซอฟแวร หมายถง ค าสงหรอโปรแกรมคอมพวเตอรทก าหนดใหเครองท างานตามโปรแกรมทก าหนดขน เพอเพมประสทธภาพของระบบคอมพวเตอรใหท างานไดอยางเตมท และสามารถประมวลผลไดตามตองการ เชน การใชซอฟแวรเพองานพมพเอกสาร (MS. Word) การใชซอฟแวรเพองานคดค านวณ (MS. Excel) การใชซอฟแวรเพอการน าเสนอผลงาน (MS. Power Point) เปนตน 5. ฮารดแวร หมายถง สวนประกอบตางๆ ทประกอบขนเปนเครองคอมพวเตอร ซงรวมถงอปกรณรอบขาง (Peripheral Devices) ประกอบดวยสวนส าคญ 4 สวนคอ หนวยรบขอมล (Input Unit) หนวยความจ า (Memory Unit) หนวยประมวลผลกลาง (CPU : Central Processing Unit) และหนวยแสดงผลขอมล (Output Unit) เชน การตดตงเครองพมพผล การตดตงเครองสแกนเอกสาร การตดตงอปกรณมลตมเดย

8

6. เครอขายคอมพวเตอร หมายถง ระบบการน าเอาคอมพวเตอรจ านวนหลายๆ เครอง มาเชอมโยงเขาดวยกนโดยสายเคเบลชนดตางๆ โดยจะมคอมพวเตอรใหญเปนศนยกลาง และมการน าขอมลเชอมโยงเขาหากน 7. ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย หมายถง สามารถน าคอมพวเตอรมาใชในทางการแพทยได เชน น ามาใชในงานทะเบยนประวตคนไข เกบสถตทางดานการแพทย การท าบญชยาคงคลง และใชคอมพวเตอรบนทกขอมลเกยวกบการใชหอง หรออปกรณเครองมอเครองใช เปนตน 8. สถานภาพตามสายงาน หมายถง สถานะของการท างาน ในการด ารงต าแหนง หนาท ความรบผดชอบ เปนผปฏบตงาน หรอหวหนางานในต าแหนงผบรหารระดบตน และผบรหารระดบกลาง ไดแก

8.1 ขาราชการสาย ข หมายถง บคคลทอยในต าแหนงซงมหนาทใหบรการทางดานวชาการ ไดแก ต าแหนงในสายงานตางๆ คอ นกวทยาศาสตร นกวชาการ โสตทศนศกษา นกสถต นกวชาการการศกษา เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน เจาหนาทวจย คร นายแพทย ทนตแพทย พยาบาล นกรงสเทคนค นกวทยาศาสตร นกวทยาศาสตรการแพทย นกเวชสถต นกโภชนาการ นกสงคมสงเคราะห เภสชกร นกสขศกษา เจาหนาทวเทศสมพนธ และต าแหนงอนในสายงานทกฎหมายก าหนด 8.2 ขาราชการสาย ค หมายถง บคคลทอยในต าแหนงซงมหนาทเกยวกบงานบรหารและธรการ ไดแก ต าแหนงในสายงานตางๆ คอ เจาหนาทธรการ เจาหนาทประชาสมพนธ เจาหนาทการเงนและบญช เจาหนาทพสด ชางเทคนค ชางไฟฟา นตกร ชางอเลกทรอนกส ชางเครองยนต ชางศลป ชางเขยนแบบ สถาปนก วศวกร เจาหนาทโสตทศนศกษา เจาหนาทหองสมด เจาหนาทบรหารงานทวไป เจาหนาทบคคล เจาหนาทคอมพวเตอร ผชวยทนตแพทย พนกงานรงสเทคนค เจาหนาทวทยาศาสตรการแพทย พนกงานเวชสถต พนกงานธรการ พนกงานโภชนาการ ผชวยเภสชกร และต าแหนงอนในสายงานทกฎหมายก าหนด 8.3 พนกงานมหาวทยาลย หมายถง บคคลซงมหาวทยาลยมหดลทไดรบการบรรจแตงตงใหท างานในมหาวทยาลย โดยไดรบเงนเดอนหรอคาตอบแทนอนจากเงนทมหาวทยาลยไดรบการจดสรรจากเงนงบประมาณในหมวดเงนอดหนน ประเภทเงนอดหนนทวไป รายการคาใชจายบคลากร ตามระเบยบมหาวทยาลยมหดล

9

8.4 ลกจางประจ าเงนงบประมาณ หมายถง บคคลซงรฐบาลใหงบประมาณจางเพอปฏบตงาน 8.5 ลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ หมายถง บคคลทมหาวทยาลยมหดล จางใหปฏบตงาน โดยใชเงนงบประมาณของมหาวทยาลยหรอคณะฯ ไดรบคาจางเปนรายเดอนหรอรายวน ระยะเวลาการจางปตอป ตามปงบประมาณ 9. ประสบการณการท างาน หมายถง ระยะเวลาในการรบราชการ และปฏบตงานของขาราชการ คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ตงแตเรมรบราชการในมหาวทยาลยมหดลจนถง ปปจจบน 10. ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร หมายถง สงทไดรบร การเพมพนความร ความสามารถเพอใหเกดทกษะ ในการใชคอมพวเตอรในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ โดยการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรจากหนวยงานตนสงกด ไดแก 10.1 ไมมประสบการณ หมายถง ไมเคยไดรบร การทไมเคยเพมพนความร ความสามารถเพอใหเกดทกษะ ในการใชคอมพวเตอรในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ โดยการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรจากหนวยงานตนสงกด 10.2 มประสบการณ หมายถง เคยไดรบร การไดเพมพนความร ความสามารถเพอใหเกดทกษะ ในการใชคอมพวเตอรในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ โดยการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรจากหนวยงานตนสงกด 11. สงกดหนวยงาน หมายถง ขาราชการสาย ข ขาราชการ ค พนกงานมหาวทยาลย ลกจางเงนงบประมาณ ลกจางเงนนอกงบประมาณทปฏบตงานอยในคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด ประกอบดวย 11.1 ส านกงานคณบด หมายถง งานบรหารและธรการ งานการเจาหนาท งานคลง งานพสด งานนโยบายและแผนงานประชาสมพนธ งานแพทยศาสตรศกษา งานโสตทศนศกษา งานบรการและวจย งานเวชสารสนเทศ งานกจการนกศกษา งานส านกงานศนยการแพทยสรกต และหนวยพฒนาคณภาพงาน 11.2 ภาควชาโรงพยาบาล หมายถง งานส านกงานผอ านวยการ งานอาคารสถานทและยานพาหนะ ฝายโภชนาการ งานสงคมสงเคราะห งานเวชระเบยน ฝายวศวกรรมบรการ งานเวชภณฑปลอดเชอ งานบรการผาฝายเภสชกรรม งานทนตกรรม และงานรกษาความปลอดภย

10

12. หนาททปฏบตงาน หมายถง การท างานทไดรบมอบหมาย โดยไดรบต าแหนงหรอหนาททตองรบผดชอบในการปฏบตงานนนๆ ไดแก 12.1 ปฏบตงานทใชเครองคอมพวเตอร หมายถง การท างานทไดรบมอบหมายโดยไดรบต าแหนงหรอหนาท ทใชเครองคอมพวเตอร เชน การปฏบตงานทะเบยนประวตคนไข การปฏบตงานบญชยาคงคลง งานสถต 12.2 ปฏบตงานทไมใชเครองคอมพวเตอร หมายถง การท างานทไดรบมอบหมายโดยไดรบต าแหนงหรอหนาท ทไมใชเครองคอมพวเตอร เชน การตรวจรกษาผปวย การเคลอนยายผปวย 13. บคลากร หมายถง ผทปฏบตหนาทในสายงานตางๆ ตามการด ารงต าแหนง หนาท ความรบผดชอบ ไดแก ขาราชการสาย ข ขาราชการสาย ค พนกงานมหาวทยาลย ลกจางประจ าเงนประมาณ และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ 1. เพศ 2. อาย 3. วฒการศกษา 4. สถานภาพตามสายงาน 5. ประสบการณการท างาน 6. ประสบการณในการ ฝกอบรมการใชคอมพวเตอร 7. สงกดหนวยงาน 8. หนาททปฏบต

ตวแปรตาม ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดแก 1. ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร 2. ดานซอฟแวร 3. ดานฮารดแวร 4. ดานเครอขายคอมพวเตอร 5. ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

11

สมมตฐานของการวจย 1. บคลากรทมเพศตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 2. บคลากรทมวฒการศกษาตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 3. บคลากรทมอายตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 4. บคลากรทมสถานภาพตามสายงานตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 5. บคลากรทมประสบการณการท างานตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 6. บคลากรทมประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 7. บคลากรทมสงกดหนวยงานตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 8. บคลากรทมหนาททปฏบตตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ผศกษาไดศกษาจากเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปนพนฐาน แนวทางในการวจย โดยมเนอหาสาระดงน 1. คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความตองการ 2.1 ความหมายของความตองการ 2.2 ทฤษฎเกยวกบความตองการ 3. เอกสารทเกยวกบการฝกอบรม 3.1 ความหมายของการฝกอบรม 3.2 ความส าคญของการฝกอบรม 3.3 วตถประสงคของการฝกอบรม 3.4 ประโยชนของการฝกอบรม 3.5 กระบวนการฝกอบรม 3.6 วธการจดการฝกอบรม 3.7 การพฒนาประสทธภาพขององคกร 4. ทฤษฎการเรยนรของผใหญ 5. คอมพวเตอร 6. งานวจยทเกยวของ

13 1. คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล สงกดกระทรวงศกษาธการและเปนสถานพยาบาลแหงหนงของรฐ ซงตงอยท 270 ถนนพระราม 6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400 38 ไร (โฉนดเลขท 1116 หมายเลขทะเบยน 22033) ซงมอาณาเขตทศเหนอ จดสถาบนมะเรงแหงชาต / โรงพยาบาลประสาท และศนยสงเคราะหประสบภย ทศใต จด คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยมหดล ทศตะวนออก จดถนนพระราม 6 ทศตะวนตกจดคลองทางรถไฟ มอาคารทงหมด 28 อาคาร ในป พ.ศ. 2507 รฐบาลไดวางนโยบายหลกในแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาตระยะท 2 (พ.ศ. 2507-2509) ใหผลตแพทยและพยาบาลเพมขน โดยมจดมงหมายทจะปรบอตราสวน ระหวางแพทยกบจ านวนประชากร ใหอยในระดบใกลเคยงกบอตราสวนของประเทศอน ซงมภาวะสาธารณสขด เขาระดบมาตรฐาน คณะรฐมนตร ซงมจอมพลถนอม กตตขจร เปนนายกรฐมนตร ลงมตอนมตใหจดตงคณะแพทยศาสตรแหงใหม ในมหาวทยาลยแพทยศาสตร ในวนท 25 สงหาคม 2507 โดยใชทดนบรเวณหนากรมทางหลวง และไดอนมตใหจดตงโรงพยาบาลของคณะฯ พรอมกนน เพอใชเปนสถานทส าหรบการสอน การวจยและการใหบรการ แกประชาชนซงจะกอใหเกดประโยชนอยางยง การกอสรางอาคารเรมตงแตเดอนพฤษภาคม 2508 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดช ไดทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ พระราชทานชอ คณะแพทยศาสตรแหงนวา “รามาธบด” และไดเสดจพระราชด าเนนมาทรงวางศลากอพระฤกษตวอาคาร เมอวนท 30 ธนวาคม 2508 การกอสรางด าเนนไป 3 ป พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ไดเสดจพระราชด าเนนมาทรงประกอบพธเปดอาคารคณะ ฯ เมอวนเสารท 3 พฤษภาคม 2512 คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด ไดเรมงานดานการศกษาวจยและบรการ นบแตนนมา

วสยทศนคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด เปนคณะแพทยศาสตรชนน าของประเทศและมคณภาพในระดบสากล วสยทศนยอย 6 ดาน ไดแก 1. ดานการจดการศกษา - บณฑตทางการแพทยมคณธรรม มพหศกยภาพทเหมาะสมกบสงคมไทย และ สามารถแขงขนในระดบสากลได - เปนศนยการศกษาตอเนองทางการแพทยของภมภาคเอเชย

14 2. ดานวชาการ / วจย - งานวจยมปรมาณและคณภาพระดบสากล ทงดานวทยาศาสตร พนฐานทเชอมโยงกบปญหาทางคลนคและงานวจยทมผลตอการแกปญหาสาธารณสขของชาต 3. ดานการบรการ - ใหบรการทางการแพทยทมคณภาพในระดบแนวหนาของภมภาค ฯ โดยเนนการ บรการระดบตตยภม (Tertiary care) 4. ดานการบรหาร - มการบรหารจดการทด พงตนเองไดและสงเสรมใหบคลากรมคณภาพชวตทดขน 5. ดานการรณรงคและชน าสงคมดานสขภาพอนามย - มบทบาทเชงรกในการสรางเสรมสขภาพอนามยของชมชน 6. ดานท านบ ารงศลปะและวฒนธรรม - มการประยกตศลปะ วฒนธรรมและภมปญญาไทย ในการบรบาลสขภาพอนามย

พนธกจคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวยาลยมหดล คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวยาลยมหดล เปนสถาบนอดมศกษา

ทางดานการแพทยและสาธารณสข ซงมพนธกจในการจดการศกษา เพอผลตบณฑตทางการแพทยและสาธารณสข ท าการวจยเพอสรางสรรคองคความรเทคโนโลยและผลตภณฑใหมทางการแพทย ใหบรการทางการแพทยและทางวชาการรวมทงรณรงคและชน าสงคมดานสขภาพอนามยเพอพฒนาสาธารณสขของประเทศ ตลอดจนเสรมศลปวฒนธรรมและภมปญญาไทย

ทงนจะตองใหความส าคญกบการจดการศกษาและการวจยเพอสรางสรรคองคความรเปน ล าดบแรก สวนงานบรการทางการแพทยทจดใหมขนนน มจดมงหมายเพอการพฒนาองคความรและนวตกรรมอนจะเปนประโยชนตอการจดการศกษาและการถายทอดเทคโนโลยไปสระบบบรการของประเทศ

15 การแบงสวนราชการ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด แบงสวนราชการดงน - ส านกงานคณบด

- ภาควชากมารเวชศาสตร - ภาควชาจกษวทยา - ภาควชาพยาธวทยา - ภาควชารงสวทยา - ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา - ภาควชาอายรศาสตร - ภาควชาศลยศาสตร - ภาควชาวสญญวทยา - ภาควชาพยาบาลศาสตร - ภาควชาโสต นาสต ลารงซวทยา - ภาควชาออรโธปดคส - ส านกงานศนยเวชศาสตรชมชน - ภาควชาจตเวชศาสตร - ส านกงานวจย - ภาควชาโรงพยาบาล - ภาควชาเวชศาสตรฟนฟ - ภาควชาเวชศาสตรครอบครว

ส านกงานคณบด ประกอบดวย - งานบรหารและธรการ - งานการเจาหนาท - งานคลง - งานพสด - งานนโยบายและแผน - งานประชาสมพนธ - งานแพทยศาสตรศกษา

16 - งานโสตทศนศกษา - งานบรการวชาการและวจย - งานเวชสารสนเทศ - งานกจการนกศกษา - งานส านกงานศนยการแพทยสรกต - หนวยพฒนาคณภาพงาน

โรงพยาบาล ประกอบดวย

- งานส านกงานผอ านวยการ - งานอาคารสถานทและยานพาหนะ - ฝายโภชนาการ - งานสงคมสงเคราะห - งานเวชระเบยน - ฝายวศวกรรมบรการ - งานเวชภณฑปลอดเชอ - งานบรการผา - ฝายเภสชกรรม - งานทนตกรรม - งานรกษาความปลอดภย

17

โครงสรางการแบงสวนราชการ / การแบงหนวยงานภายใน - งานบรหารและธรการ - งานส านกงานผอ านวยการ - งานคลง - ส านกงานวจยคณะฯ - งานอาคารสถานทและยานพาหนะ - งานพสด - ภาควชากมารเวชศาสตร - ภาควชารงสวทยา - ส านกงานศนยเวชศาสตรชมชน - งานสงคมสงเคราะห - งานการเจาหนาท - ภาควชาจกษวทยา - ภาควชาวสญญวทยา - งานเวชระเบยน - งานประชาสมพนธ - ภาควชาจตเวชศาสตร - ภาควชาเวชศาสตรฟนฟ - งานทนตกรรม - งานนโยบายและแผน - ภาควชาพยาธวทยา - ภาคเวชศาสตรครอบครว - งานรกษาความปลอดภย - งานเวชสารสนเทศ - ภาควชาพยาบาลศาสตร - ภาควชาศลยศาสตร - งานเวชภณฑปลอดเชอ - งานแพทยศาสตรศกษา - ภาควชาสตศาสตร-นรเวชวทยา - ภาควชาโสต คอ นาสกวทยา - งานบรการผา - งานโสตทศนศกษา - ภาควชาออรโธปดดส - ภาควชาอายรศาสตร - ฝายวศวกรรมบรการ - งานบรการวชาการและวจย - ฝายโภชนาการ - งานกจการนกศกษา - ฝายเภสชกรรม - งานส านกงานศนยการแพทยสรกต - หนวยพฒนาคณภาพงาน - หนวยสรางเสรมสขภาพ - หนวยบรหารทรพยากรสขภาพ - หนวยเวชศาสตรฉกเฉน

โครงสรางการบรหาร (ตงแตวนท 22 พฤษภาคม 2546)

ทมา : งานนโยบายและแผนโรงพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตร

คณบด

คณะกรรมการตามพนธกจ

คณะกรรมการเฉพาะดาน คณะกรรมการประจ าคณะฯ

Iรองคณบด รองคณบดฝายบรการและ ผอก.โรงพยาบาล

รองคณบดฝายพฒนาและบรหารทรพยากร

รองคณบด ฝายการคลง

รองคณบด ฝายการศกษา

รองคณบดฝายวชาการ

รองผอ านวยการ รพ. (4) ผชวยคณบด ผชวยคนบด ผชวยคณบด

รองคณบด ฝายวจย

รองคณบด ฝายสารสนเทศ

รองคณบด ฝายพฒนาคณภาพ

รองคณบดฝายกจการนกศกษา

รองคณบด ฝายปฏบตการ

รองคณบด ฝายทรพยากรบคคล

ผชวยคณบด ผชวยคณบด ผชวยคณบด

ส านกงานคณบด 12 งาน 5 หนวย (เลขานการคณะฯ)

ภาควชา 14 ภาควชา (หวหนาภาควชา)

ส านกงาน 2 ส านกงาน (หวหนาส านกงาน)

โรงพยาบาลรามาธบด 8 งาน ฝาย (ผอ านวยการโรงพยาบาล)

18 2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความตองการ 2.1 ความหมายของความตองการ มผใหความหมายของค าวา ความตองการ (Needs) ไวหลายประเดน ดงน มรกต อศรานวฒน (2545 : 9) ไดกลาววา ความตองการจะมขนตลอดเวลาและมลกษณะเปนล าดบขนตามความส าคญ คนเราจะพยายามตอบสนองความตองการเหลานโดยเลอกตอบสนองตามล าดบความส าคญของสงจงใจและแสดงออกเปนพฤตกรรม

จตรา ศาสนส (2542 : 35) ไดกลาววา ความตองการของมนษยเกดจากการขาดความสมดลทางดานรางกายหรอจตใจ ซงกอใหเกดแรงผลกดนทงภายในและภายนอก ใหมนษยปรบตวในการตอบสนองแรงผลกดนทเกดขน การปรบตวเพอตอบสนองแรงผลกดนคอความตองการนนเอง

พงษพนธ พงษโสภา (2542 : 144) กลาววา ความตองการเปนแรงผลกดนทเกดขนภายในตวบคคล เพราะชวตของคนเรานนจะตองมการดนรน เพอหาทางตอบสนองความตองการตาง ๆ ทเกดขนและทศทางของพฤตกรรมกจะถกก าหนดโดยแรงผลกดนของความตองการทเกดขนในขณะนน

เยาวนช ทานาม (2545 : 31 – 32) ไดกลาววา ความตองการหมายถงความประสงคหรอความอยากไดของมนษยตามธรรมชาต มนษยมความตองการหลายอยางหลายดานดวยกน โดยจะเปนไปตามสภาพและสภาวะนน ๆ ความตองการสวนใหญม 2 ดาน คอความตองการทางดานรางกายและความตองการทางดานจตใจ โดยเฉพาะความตองการทางดานจตใจของมนษยนน คอความตองการในดานความส าเรจซงเปนความตองการระดบสงแตความเปนจรงมนษยทกคนไมสามารถไดรบการตอบสนองความตองการไดเทาเทยมกน คอสถานภาพทางสงคมและศกยภาพของแตละบคคล

คอฟแมน; และองลช (ศภกาญจน ตนตกลปยาภรณ. 2545 : 17 อางองจาก Kaufman and English. 1981) ใหความหมายวา ความตองการหมายถง ชองวางระหวางผลผลตทเปนอยในปจจบนกบผลผลตทเราตองการโดยน าชองวางทเราไดรบมาจดล าดบความส าคญแลวเลอกเอาสงทส าคญทสดเปนความตองการทจะตองกระท ากอน

19

มาม โชตมา (2546 : 13) กลาววา ความตองการเปนสภาวะของคนทเกดจากความแตกตางระหวางสงทคาดหวงหรอสงทควรจะเปนกบสงทเกดขนจรง หากมความแตกตางกนกจะเกดความตองการขน มนษยจะเตมสงทขาดไป เพอใหเกดความสมดลระหวางสงทควรจะเปนกบสงทเปนจรง

โนลส (สมพร เพญเสงยม. 2546 : 14 อางองจาก Knowles. 1978 The Adult Learner : 80) แบงความตองการออกเปน 2 ประเภท ไดแก 1. ความตองการพนฐานของมนษย ไดแก ความตองการทางกายภาพ ความตองการทางความเจรญงอกงาม ความตองการความปลอดภย ความตองการประสบการณใหมความตองการความส าเรจ และความตองการยอมรบวาตนเองมคณคา 2. ความตองการดานการศกษา เปนผลมาจากแรงกระตนของความตองการพนฐานของมนษยรวมกบสภาพแวดลอมทท าใหบคคลตองการเรยนรในบางสงบางอยางทตนเองขาดแคลนเพอใหตนเองดขน เพราะความตองการดานการศกษาคอชองวางระหวางความสามารถของบคคลในปจจบนกบความปรารถนาทอยากจะมขนในอนาคต สรปไดวา ความตองการ หมายถง บางอยางทตองการการตอบสนองตามความประสงคของความรสกของมนษย

2.2 ทฤษฎเกยวกบความตองการ ทฤษฎความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierachy of Needs Theory) มาสโลว (Maslow. 1970 Motivation and Personality : 112-113) เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน ไดศกษาความตองการของมนษย สรปไดวา การแสดงพฤตกรรมของมนษยนนเกดจากความตองการและความพงพอใจเมอไดรบการตอบสนอง ไดสรปธรรมชาตของมนษยได 3 ประการ คอ 1. มนษยมความตองการ และมความตองการไมมทสนสด 2. ความตองการไดรบการตอบสนองแลว กจะไมเปนแรงจงใจอก ความตองการทยงไมตอบสนองเทานนทเปนแรงจงใจของพฤตกรรม 3. ความตองการของมนษยมเปนล าดบขนของความส าคญ กลาวคอ เมอความตองการระดบต าไดรบการตอบสนองแลวกจะมความตองการระดบสงขนไปอกตอไปซงแบงขนได 5 ขน ดงน ขนท 1 ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) ความตองการทางรางกายเปนความตองการทจ าเปนตองไดรบการตอบสนองเพอใหมนษยมชวตอยได ความตองการทางรางกาย

20 จะเกดขนกอนความตองการอนๆ มนษยซงไมมสงหนงสงใดเลยในชวตอาจถกจงใจไดดวยความตองการทางรางกาย ขนท 2 ความตองการความปลอดภย (Safety Needs) เมอความตองการทางรางกายไดรบการตอบสนองตามความสมควรแลว ความตองการในล าดบตอไปคอความตองการความ ปลอดภยกจะเกดขนและเรมทจะสงผลตอพฤตกรรมมนษย ความตองการเหลานแสดงออกใหเหนถงความตองการทไดรบการปองกนภยทจะเกดขนกบรางกาย ขนท 3 ความตองการทางสงคม (Social Needs) เมอความตองการทางรางกายและความปลอดภยไดรบการตอบสนองตามสมควรแลว ความตองการทางสงคมจะเปนสงจงใจตอพฤตกรรมของมนษยในล าดบถดมา บคคลตองการเปนสวนหนงและไดรบการยอมรบจากเพอนๆ ตองการทจะใหและตองการทจะรบมตรภาพและความรกจากบคคลอน ขนท 4 ความตองการเกยรตยศชอเสยง (Esteem Needs) ความตองการเกยรตยศชอเสยงนมทงเกยวกบตวเองและสงอนทเกยวกบตวเอง อาทเชน ความเชอมนในตวเอง ความส าเรจ ความสามารถ ความร ความเคารพตนเอง อสรภาพ และเสรภาพทเกยวกบสงอน ไดแก ความตองการสถานภาพ การพกผอน ความตองการเกยรตยศชอเสยงนแตกตางจากความตองการในระดบลางคอความตองการเกยรตยศชอเสยงมกจะไมไดรบการตอบสนองโดยสมบรณ โดยขอเทจจรงแลวความตองการนไมอาจตอบสนองได ขนท 5 ความตองการความสมหวงของชวต (Self-Realization Needs) ความตองการนเปนความตองการของบคคลทจะตระหนกถงศกยภาพของตนเอง ทจะประสบความส าเรจทจะพฒนาตนเองโดยตอเนองทจะมความคดสรางสรรค ทฤษฎความตองการของมาสโลว มาสโลว (สวฒน วฒนวงศ.2544 : 17 – 18 อางองจาก Abraham H. Maslow.1943) ไดเสนอแรงจงใจของมนษยในลกษณะของล าดบชนความตองการ (Hirsch of Needs) โดยแยกออกเปนล าดบชนทส าคญ 5 ขนตอนดวยกน ขนท 1 ความตองการทางดานรางกายหรอสรระวทยา (Bodily Needs or Physiological Needs) เปนความตองการระดบแรกสด ไดแก อาหาร น า เพอบรรเทาความหว ความตองการทางเพศ การพกผอนนอนหลบ การไดหยอนใจ ขนท 2 ความตองการไดรบความปลอดภย (Safety Needs) จะเกดขนเมอความตองการขนท 1 ไดรบการตอบสนองแลว มนษยกจะเสาะแสวงหาความมนคง การปองกนภยอนตรายตาง ๆ ถาหากไมไดรบการตอบสนองตอบคนเราอาจหาทางหลบหนไปจากสภาพนน ๆ กได

21

ขนท 3 ความตองการความรกและการเขาเปนสมาชกในกลม (Love and Belonging Needs) เพราะวาตองการไดรบความอบอน การยอมรบจากสมาชกหรอเพอน ๆ ในกลม ตองการทราบวาตนเองมฐานะอยางไรในกลมนน ขนท 4 ความตองการไดรบการยกยองในดานความมชอเสยงและเกยรตยศ (Self Esteem Needs) ซงหมายถงลกษณะทเกยวของกบการไดรบความเคารพ ความเชอมนอนๆ ท าใหเกดความรสกอสระมเสรภาพและความมชอเสยงในดานตาง ๆ ขนท 5 ความตองการไดกระท าตนตามความสามารถทเปนจรง (Self actualization) เปนขนสดทายของความตองการและเปนความตองการสงสด เพอแสดงถงสงทเขามความสามารถและศกยภาพทจะกระท าได ทฤษฎความตองการของอลเดอรเฟอร (Alderfer Modifed Hlerachy Theory) อลเดอรเฟอร เปนผคดทฤษฎความตองการน ใน ค.ศ. 1972 เปนทฤษฎ (ERG Existence Relateres Growth Theory) ทสนบสนนทฤษฎความตองการตามล าดบขนของ Maslow ไดปรบเปลยนใหเขาใจงายขนจาก 6 ขน เปนทฤษฎ อ อาร จ ของอลเดอรเฟอร (ERG Theory Alderfer) ไดเสนอแนะรายละเอยดของทฤษฎ (นพนธ กนาวงศ, 2543 : 111-112) ดงน 1. ความตองการการอยรอด (Existence Needs) คอ ความตองการขนพนฐานเพอประทงชวตคน เพอการอยไดหรอเพอการอยรอด ความตองการของเขาในขอนไดรวมเอาความตองการขนท 1 และ2 ของมาสโลวเขาไวนนคอความตองการทางรางกายและความตองการความปลอดภยนนเอง 2. ความตองการมสมพนธภาพ (Relatedness Needs) คอความตองการทเกยวกบความสมพนธกบบคคลรอบๆ ตวและบคคลในสงคมความตองการตรงกบขนท 3 ของมาสโลว ซงเรยกวา ความตองการทางสงคมของอลเดอรเฟอร (Social Needs Alderfer) ไดใหความส าคญความ ตองการขอนมาก เพราะมนษยจะอยไดมใชความตองการพนฐานเทานนแตการรวมตวอยดวยกนเปนกลมหรอเปนหมนนมความจ าเปน 3. ความตองการไดรบความมนคงความปลอดภย (The Needs for Security) เปนทยอมรบกนมานานแลว สตวโลกมสญชาตญาณส าหรบการปองกนตวเองความตองการดานความปลอดภยทางรางกาย ถาหากความตองการความมนคงไมไดรบการสนองตอบ จะเกดอาการทางพฤตกรรมตามมาดวย คอ เกดความรสกไมมนคงโดยการถอนตวออกจากการมสวนรวมในกจกรรมทงหลาย

22

4. ความตองการไดรบประสบการใหมๆ (The Needs for New Experience) เมอคนแสวงหาความมนคง เขาตองผจญภยและการเสยง คนเราจงอาจจะเบอหนายตองานประจ าทซ าซาก (Routine) ดงนนเมอความตองการทางดานนเกดการสบสนขน บคคลจะเกดความวาวนในจนเกดอาการทางพฤตกรรม เหนอยออน ท าใหมความตองการไดรบประสบการณใหมๆ 5. ความตองการทางดานความรก (The Needs for Affection) คนทกคนตองการไดรบความรก รวมทงการทไดรบความส าเรจ ซงในบางครงกเปนสาเหตของความตองการดานนอาจจะเรยกไดวา เปนความตองการทางดานสงคม คอ ตองการมการรวมกนแสดงความคดเหนประสบการณ ความราเรง ความเศราโศก ถาหากความตองการดานนไมไดรบการตอบสนองกจะเกดอาการ 2 ดาน คอ การถอนตวออกจากกลม หรอมลกษณะกาวราว แสดงอาการเปนศตร 6. ความตองการไดรบการยอมรบ (The Needs for Recognttion) มนษยสวนมากตองการไดรบความรสกตวเองมคา ไดรบการยกยองนบถอจากคนอนๆ ในบางดานของเขา ความตองการทางดานนท าใหเขามการรวมกลมทางสงคม เปนชมชน สถาบนตางๆ ท าใหเขาสามารถแสวงหาสถานภาพ และความสนใจจากสมาชกในกลมไดดวย

ทฤษฎแรงจงใจของเฮรชเบรก (Two-Factor Theory) ไพโรจน กลนกหลาบ (2542 : 25-26) ไดอธบายไววาเฮรชเบรก (Herzlberg) ไดเสนอทฤษฎวาดวยเนอหาซงเนนถงความเขาใจปจจยทอยภายในบคคลทเปนสาเหตท าใหคนปฏบตในแนวทางบางอยาง เฮรชเบรก ไดสรปเปนแนวคดวา ปจจยทสงผลถงความพอใจในการท างานกบปจจยทสงผลถงความไมพอใจในการท างานเปนปจจยทแยกจากกนไมเหมอนกนเปนปจจยทเกดจากสงสองพวกจงเรยกวาทฤษฎสององคประกอบ (Two-Factor Theory) ดงน 1. ปจจยกระตน (Motivators) เปนปจจยทท าใหผปฏบตงานเกดความพอใจในการท างานอนเนองมาจากมแรงจงใจภายในทเกดจากการท างานและเกยวของกบเรองของงานโดยตรง เปนปจจยทน าไปสการพฒนาเจตคตทางดานบวกและการจงใจทแทจรง ปจจยดานนไดแก 1.1 ความส าเรจของงาน (Achievement) 1.2 ความกาวหนา (Advancement) 1.3 การยอมรบนบถอ (Recognition) 1.4 ความรบผดชอบ (Responsibility) 1.5 ลกษณะของงาน (The Work itself)

23

2. ปจจยค าจน (Hygine Factors) เปนปจจยทปองกนไมใหเกดความไมพอใจและการปฏบตงานทไมดเปนแรงจงใจภายนอกทเกดจากสภาวะแวดลอมของการท างานหรอองคประกอบของงาน ปจจยดานนไดแก 2.1 การนเทศงาน (Supervision) 2.2 สภาพแวดลอมของงาน (Working Condition) 2.3 นโยบายและการบรหาร (Policy and Administration) 2.4 ความสมพนธในหนวยงาน (Interpersonal Relation) 2.5 รายได (Salary) ทฤษฎความตองการความส าเรจของแมคคลแลนด (McClellands Acquired Needs) ฉนทนา จนทรบรรจง. (2542 : 50) ไดกลาวถงทฤษฎความตองการความส าเรจไวดงน David Mc Clelland และเพอนนกวจย ไดท าการวจยเชงทดลองโดยใชแบบทดสอบทเรยกวา Thematic Apperception Test (TAT) เพอทดสอบความตองการของมนษยวามอะไรบาง โดยใหผคน เหลานนดภาพตาง ๆ แลวเขยนเรองเลาเกยวกบเรองทพวกเขามองเหนในภาพ เรองราวทเลาจะถกน าไปวเคราะหเนอหาและสรปเปนหวขอ (Content Amalyzed for Theme) ซงแสดงออกถงความตองการของผคนเหลานน ผลจากการวจยสรปไดวา ความตองการทเปนแหลงทมาของการจงใจม 3 ประการ ดงน 1. ความตองการประสบผลส าเรจ (Need for Achievement) เปนความตองการทจะท าบางสงบางอยางทดกวา มประสทธภาพมากกวาเพอทจะแกปญหาหรอท างานทยากใหส าเรจ 2. ความตองการมอ านาจ (Need for Power) เปนความปรารถนาทจะควบคมบคคลอนใหอยภายใตอ านาจของตน ตองการสรางอทธพลตอพฤตกรรมของผอน หรอตองการรบผดชอบบคคลอน 3. ความตองการมตรสมพนธ (Need for Affiliation) เปนความปรารถนาทจะสรางมตรสมพนธและรกษาความสมพนธฉนทมตรกบบคคลอน สรมา ภญโญอนนตพงษ (2545 :25) อางองจาก Maslow 1970 Motivation and Personality : 153 – 172) ทฤษฎนมความเชอเกยวกบความตองการวามนษยทกคนจะมความตองการแสวงหาสงใหม ๆ เพอตอบสนองความตองการของตนเอง ความตองการของบคคลมหลายอยาง ตงแตความตองการขนต าถงความตองการขนสง ไดสรปถงความตองการ 5 ขน ไวดงน

24

1. ความตองการทางดานรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการพนฐาน ของมนษยเพอความอยรอดของชวต เชน ความตองการอาหาร น า อากาศ ทอยอาศย เปนตน

2. ความตองการดานความมนคงปลอดภย (Safety and Security Needs) เปนความตองการเพอใหตนเองมความปลอดภยและมความมนคงทางฐานะ เศรษฐกจและงานอาชพ

3. ความตองการไดรบความรกและความเปนเจาของ (Social and Belonging Needs)เปนความตองการทจะไดรบการยอมรบจากบคคลอนและมความรสกวาตนเองนนเปนสวนหนงของกลมทางสงคม มความตองการเพอน เชน การเขาไปเปนสมาชกขององคการหรอสมาคมตาง ๆ

4. ความตองการยกยองนบถอจากผอน (Esteem of Status Needs) เปนความตองการมเกยรตยศ มฐานะดในสงคมไดรบการยกยองนบถอจากบคคลทวไป

5. ความตองการทจะเขาใจตนเองอยางแทจรง (Self-actualization or Self-realezation Needs) ความตองการนนบเปนความตองการขนสงสดของมนษย เปนความตองการใหบรรลผลส าเรจในสงทใฝฝนไว จากแนวคดและทฤษฎความตองการของมนษยทกลาวมา แสดงใหเหนวาความตองการของมนษยเกดขนอยเสมอ สงทมนษยตองการขนอยกบวาสงนนแลวหรอไม ถาความตองการสงใดไดรบการตอบสนองแลวกจะมความตองการอนเขามาแทนท มนษยทกคนเมอสามารถตอบสนองความตองการขนพนฐานแลว กจะมความตองการทจะพฒนาตนเองเตมทตามศกยภาพของตน จงเปนสงส าคญทควรศกษาเรองความตองการของมนษยโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคลเปนอยางมาก เพอใชเปนขอมลในการวางแผนการสราง ปรบปรง พฒนาใหตรงตามความตองการเพอใหเกดความพงพอใจมากทสด

ทฤษฎอปสงคทางการศกษา (Demand for Education) ทฤษฎอปสงคของการศกษาเปนทฤษฏทอธบายถงความตองการของผเรยนและสาเหตของความตองการทจะพฒนาคณภาพของตวผเรยน โดยมนกวชาการหลายทานใหความหมายและกลาวถงสาเหตส าคญทท าใหผเรยนมความตองการศกษาในระดบสงหรอเลอกฝกอบรมเพอพฒนาศกยภาพตนเอง ธ ารง อดมไพจตรกล (2543 : 2 – 3) ไดใหความหมายไววา อปสงคของการศกษาหมายถง ความตองการของผเรยนทจะพฒนาคณภาพของตนเองตามเปาหมายทวางไว หรอความตองการของสงคมทจะพฒนาคณภาพของประชาชนตามเปาหมายทวางไว

25

เมออปสงคของการศกษาเปนความตองการของบคคลและสงคมทหวงจะเรยนในสถานศกษา เพอใหมความรในวชาการดานตาง ๆ เพอประกอบอาชพและเพอเปนทยอมรบนบถอของบคคลอนและสงคมทวไป นคอสงจงใจหรอปจจยหลกทมอทธพลตออปสงคของการศกษาแตสงจงใจอกประการคอ ความอยากร (Curiosity) เปนการศกษาเรยนเพอสนองความอยากรเพราะฉะนนอปสงคของการศกษาจงแบงไดเปน 2 สวนคอ 1. อปสงคของการศกษาเพอพฒนาคณภาพของผเรยน การศกษาจงเปนการลงทน (Investment) เพอผลตประชากรทเรยนกวาทนมนษย (Human Capital) 2. อปสงคของการศกษาเพอตอบสนองความอยากรของผเรยน การศกษาจงเปนการบรโภค (Consumption ) เพอสนองความอยาก การศกษาจงเหมอนกบสนคาเพอการบรโภค (Consumption Goods) 3. เอกสารทเกยวกบการฝกอบรม การฝกอบรม คอวธการหนงทเขามามบทบาทในการพฒนาทรพยากรมนษยใหเกดความร มทกษะความช านาญ โดยมงใหผเขารบการฝกอบรมมความรในเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะและสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลไปในทางทตองการได ซงมผใหความหมายของการฝกอบรมเอาไวหลากหลายดงตอไปน

3.1 ความหมายของการฝกอบรม พฒนา สขประเสรฐ (2540 : 4) กลาววา การฝกอบรม หมายถง กระบวนการส าคญทจะชวยพฒนาหรอฝกฝนเจาหนาท หรอบคลากรใหมทจะเขาท างานหรอทปฏบตงานประจ าอยแลวในหนวยงานใหมความร ความสามารถ ทกษะหรอความช านาญ อนจะสงผลใหบคลากรแตละคนในหนวยงานหรอองคการมประสทธผล และประสทธภาพทดขน

อรรถพร จนดามณ (2540) กลาววา การฝกอบรมเปนกระบวนการศกษาตลอดชวตของมนษย เปนสงจ าเปนส าหรบผประกอบอาชพทกสาขาทจะตองเรยนรศกษาความรกาวหนาของวชาการ ฝกฝนฝไมลายมอใหทะมดทะแมงมความช านาญในการท างานอยเสมอ ไมเสอมคลาย

พะยอม วงศสารศร (2541 : 108) ไดใหความหมายไววา การฝกอบรม คอกระบวนการซงบคคลไดเรยนเกยวกบความร ทกษะ และทศนคต ซงจะชวยใหตนสามารถปฏบตหนาทในฐานะเปนองคประกอบขององคการใหส าเรจลลวงไปดวยด

26

อาชญญา รตนอบล (2541 : 10 ; อางองมาจาก Wexley & Latham. 1981) การฝกอบรมนนมความมงหมายในการทจะพฒนาความรทกษะและทศนคตไปในทางทพงประสงคซงเมอบคคลตาง ๆ ไดรบการฝกอบรมไปแลวและกลบไปปฏบตงานของตนกจะสามารถกอใหเกดความเปลยนแปลงไปในทางทดขน และเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการปฏบตงาน อนจะน าไปสการ ปฏบตงานทมประสทธภาพยงขน

จงกลน ชตมาเทวนทร (2542 : 1) กลาววา การฝกอบรมคอการจดการกระบวนการการเรยนร เพอปรบเปลยนพฤตกรรมอนเปนความสามารถในการเพมการท างานของคน ทงในเรองของความร ทกษะ ทศนคต ความช านาญในการปฏบตงาน รวมทงความรบผดชอบตางๆทบคคลพงมตอหนวยงาน และสงอนๆ ทแวดลอมเกยวของกบผปฏบตงาน

ชชย สมทธไกร (2542 : 5) กลาววา การฝกอบรม (Training) คอกระบวนการจดการเรยนรอยางเปนระบบเพอสรางหรอเพมพนความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) ความสามารถ (Ability) และเจตคต (Attitude) ของบคลากร อนจะชวยปรบปรงใหการปฏบตงานมประสทธภาพสงขน ดงนนการฝกอบรมจงเปนโครงสรางทถกจดขนมา เพอชวยใหพนกงานมคณสมบตในการท างานสงขน เชน เปนหวหนางานทสามารถบรหารงานและบรหารผใตบงคบบญชาไดดขนหรอเปนชางเทคนคทมความสามารถในการซอมแซมเครองจกรไดดขน

ชาญ สวสดสาล (2542 : 14) ไดใหความหมายของการฝกอบรมวาเปนกระบวนการทเปนระบบทจะชวยเพมพนความร ความสามารถและทกษะในการปฏบตงาน รวมถงการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมในการปฏบตงานของบคคล (ผปฏบตงาน) ใหดขน ทงนเพอใหบคคลนนสามารถปฏบตงานทอยในความรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขนอก อนจะเปนประโยชนตอ “งาน” ทรบผดชอบในปจจบนและ/หรองานทก าลงจะไดรบมอบหมายใหท า ในอนาคตโดยตรง

สนทร พนเอยด (2543 : 1) ไดอธบายวา การฝกอบรม หมายถง กระบวนการทเปนระบบทชวยเพมพนความร ความสามารถ และทกษะในการปฏบตงานรวมถงการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมในการปฏบตงานของบคคล (ผปฏบตงาน) ใหดขน ทงนเพอใหบคคลนนสามารถปฏบตงานทอยในความรบผดชอบไดอยางมประสทธภาพและมประสทธภาพมากยงขน อนจะเปนประโยชนตองานทรบผดชอบในปจจบน และ/หรอ งานทก าลงจะไดรบมอบหมายใหท าในอนาคตโดยตรง

27

บช (Beach. 1980 The Management of People at Work : 358) ไดใหความหมายวา การฝกอบรม หมายถง กระบวนการทจดขนเพอใหบคคลไดเรยนร และมความช านาญเพอวตถประสงคอยางใดอยางหนง โดยมงใหบคคลรเรองหนงโดยเฉพาะเพอเปลยนพฤตกรรมของบคคลไปในทางทตองการเปนกจกรรมทจ าเปนและเปนประโยชนตอองคการ เพอใหองคการเกดประสทธผลและประสทธภาพ

มทเชลล (Micheal. 1982 People in Organizations : 450) ไดใหความหมายไววา การฝกอบรม คอพนฐานการเรยนรอยางหนง ทองคการจดหาประสบการณใหกบบคลากร ซงจะชวยใหบคลากรนนปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล สรางเสรมประสบการณ เกดการพฒนาในดานพฤตกรรมทดขน คอ เกดความคดสรางสรรค มทศนคตทด มวสยทศนทกวางไกล

กลาวโดยสรปจะไดวา การฝกอบรม หมายถง กจกรรมทจดขนเพอการพฒนา ทรพยากรมนษยใหเกดการเรยนรหรอเกดการเปลยนแปลง ความร ทกษะ เจตคต และสมรรถนะ อนจะเปนประโยชนตอการท างานในปจจบนและอนาคต ตลอดจนมสมรรถนะในชวตเพมขน

3.2 ความส าคญของการฝกอบรม การฝกอบรมเปนวธการพฒนาทรพยากรมนษยวธหนงทจะชวยใหบคลากรมคณภาพและประสทธภาพในการปฏบตงานมากยงขน การฝกอบรมจงเปนสงทส าคญและมความจ าเปนอยางมากส าหรบทกองคการ ไมวาจะเปนภาครฐบาลหรอเอกชน โดยเฉพาะอยางยงในสภาวการณปจจบนทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและมการแขงขนสงมาก โดยสาเหตทตองมการฝกอบรมทอยหลายประการดวยกน ดงน สมคด บางโม (2539 : 15-16) ไดกลาวถงความส าคญของการฝกอบรม ไววา 1. ปจจบนเทคโนโลยเจรญกาวหนาไปรวดเรวมากจงจ าเปนตองฝกอบรมบคลากรใหมความรทนสมยเสมอ ถาบคลากรมความคดลาหลง องคการกจะลาหลงตามไปดวย 2. เมอบคลากรปฏบตงานมาเปนเวลานานจะท าใหเฉอยชา เบอหนายไมกระตอรอรนการฝกอบรมจะชวยกระตนใหมประสทธภาพเพมขน 3. เพอเตรยมบคลากรส าหรบต าแหนงใหมทสงขนโยกยายงานหรอแทนคนทลาออกไป

จงกลน ชตมาเทวนทร (2542 : 4-5) ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 ซงเปนแผนพฒนาฯ ฉบบปจจบน ไดเนนใหคนเปนจดศนยกลางของการพฒนา ซงกคอการใหความส าคญกบการพฒนาทรพยากรบคคล อนถอวาคนเปนทรพยากรทเปนกลไกส าคญตอความ

28

ส าเรจและเปนทรพยากรทมคาทสดในองคกรหรอหนวยงาน จงจ าเปนอยางยงทจะตองไดรบการพฒนาใหมคณภาพทดเทยม มความรความสามารถพอทจะแขงขนกบโลกภายนอกได

ชาญ สวสดสาล (2542 : 15-17) ไดกลาวถงความส าคญของการฝกอบรม ไววา 1. การฝกอบรมจะชวยเพมผลผลต องคการจะไดผลงานมากขน เพราะบคลากรท างานไดมาตรฐาน 2. การฝกอบรมจะชวยใหเกดการเปลยนแปลงขององคการ รวมถงสภาพแวดลอมตางๆในการปฏบตงาน ใหเปนไปตามความตองการขององคการได 3. การฝกอบรมจะชวยใหบคลากรไดเรยนร เพมเตมประสบการณ ท าใหมความเหมาะสมกบงานยงขน

สรปไดวา การฝกอบรม มความส าคญและจ าเปนอยางยงตอการพฒนาบคลากรในองคการหรอหนวยงาน เพอใหบคลากรมความรมทกษะ เจตคตทสามารถน ามาสรางสรรคและพฒนาองคการใหความกาวหนาทนกบความเปลยนแปลงของโลก ทงดานความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย สภาพแวดลอมและพฤตกรรมของบคคล ซงหมายถงความเปนเอกภาพ และความมนคงขององคการ

3.3 วตถประสงคของการฝกอบรม สมคด บางโม (2539 : 15 ) และพฒนา สขประเสรฐ (2540 : 5) ไดใหแนวคดของวตถประสงคของการฝกอบรมไวสอดคลองกน คอ 1. เพอเพมพนความร (Knowledge) โดยใชเปนพนฐานความเขาใจใหสามารถปฏบตงานไดอยางด 2. เพอเพมพนทกษะ (Skill) ความช านาญในการท างาน ซงจะสามารถปฏบตไดอยางคลองแคลวและเปนอตโนมต 3. เพอเปลยนแปลงทศนคต (Attitude) ความคด ความรสก ใหเปนไปตามวตถประสงคทตองการ ซงเปนพนฐานในการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลตามทองคการปรารถนา

29

วภาพรรณ กนษฐนาคะ (2542 : 4-5) ไดจ าแนกวตถประสงคของการฝกอบรมไว 2 สวนส าคญ คอ 1. ดานองคการ 1.1 เพอพฒนาผลงานใหองคการไดประโยชนสงสด 1.2 เพอสรางมาตรฐานการปฏบตงานขององคการ 1.3 พฒนาบคลากรโดยเฉพาะงานดานบรหารบคคล 1.4 เพอสรางบคลากรใหมความรความสามารถ ทกษะตรงตามความตองการหรอทศนคตขององคการหรอหนวยงาน 1.5 เพอใหทราบถงนโยบายขององคการหรอหนวยงานเขาใจถงกฎขอบงคบระเบยบวธการปฏบตสายการบงคบบญชา สทธ หนาท และประโยชนทแตละบคคลจะไดรบจากหนวยงานหรอองคการ 1.6 สรางทศนคตทดตอองคการและงานทปฏบต 1.7 ลดความสนเปลองในการปฏบตงานเปนการประหยดคาใชจายหรอตนทนขององคการ 1.8 ปองกนการเกดอบตเหตจากการปฏบตงาน 1.9 เพมความตระหนก รวาพฤตกรรมของแตละบคคลมผลกระทบตอผอนอยางไรจะไดมการปรบปรงตนเอง กระตนใหเกดแรงจงใจใฝสมฤทธของบคลากรในองคการ

2. ดานสวนบคคล 2.1 เพอพฒนาความรความเขาใจในงานทปฏบตใหไดผลดยงขน 2.2 เพอความกาวหนาในหนาทการงาน การเลอนขน เลอนต าแหนง 2.3 เพอการเรยนรการปฏบตงานทถกวธ ลดการเสยงอนตรายในการท างาน 2.4 เพอเพมพนทกษะการปฏบตงานและสรางความมนใจ 2.5 เพอเสรมสรางความเปนผน า เตรยมความพรอมในการมต าแหนงทสงขน สรปไดวา วตถประสงคของการฝกอบรมนนมเปาหมายเพอการพฒนาบคลากรขององคการ ใหมความร ความสามารถ ความเขาใจ ทกษะ และทศนคตในการท างานทดมประสทธภาพ ซงจะสงผลโดยตรงกบการท างานใหองคการบรรลเปาหมายทก าหนดไว

30

3.4 ประโยชนของการฝกอบรม การฝกอบรมเปนกระบวนการพฒนาบคลากร สามารถปองกนและแกไขปญหาในองคการและบคลากร การฝกอบรมจงมประโยชน ซงไดมนกการศกษาและนกวชาการศกษาไดอธบายไวดงน พะยอม วงศสารศร (2541 : 171) กลาวถงประโยชนของการฝกอบรม คอ 1. ผลประโยชนทพนกงานไดรบ 1.1 ท าใหเกดความมนใจในการปฏบตงาน

1.2 ท าใหรถงมาตรฐานและนโยบายขององคการ 1.3 สรางขวญก าลงใจในการปฏบตงาน 2. ผลประโยชนตอผจดการ ผบงคบบญชา และหวหนางาน 2.1 ประหยดเวลาในการสอนและแนะน า 2.2 ประหยดเวลาในการควบคมดแล 2.3 ท าใหพนกงานสามารถท างานรวมกนได 3. ผลประโยชนตอองคการ 3.1 ผลผลตมคณภาพ 3.2 ลดคาใชจายในการซอมแซม 3.3 ลดอบตเหต และการสนเปลองการเสยหาย

ดงนนประโยชนของการฝกอบรม จะเปนการเพมพนความร ความสามารถ ทกษะ และประสบการณใหม ๆ ตลอดจนไดพฒนาฝมอในการปฏบตงานใหดยงขน ทงยงปรบทศนคตและพฤตกรรมของบคลากรใหเปลยนแปลงไปในทางทด และการฝกอบรมยงมประโยชนในการปองกนปญหาทจะเกดขนทคาดไมถงในอนาคตไดเปนอยางด

สมชาย กจยรรยง และอรจรย ณ ตะกวทง (2539 : 15 – 16) ประโยชนของการฝกอบรม ซงปรกอบดวย 3 สวนหลกคอ 1. ในระดบพนกงาน การฝกอบรมจะมประโยชนดงตอไปน

- ชวยสงเสรมความรความเขาใจ ซงเปนการเพมคณคาแกตนเอง - ชวยลดอบตเหตหรอการท างานผดพลาด

- ชวยทบทวนแนวคดและทศนคต - ชวยเสรมสรางทกษะและความสามารถทสงขน

31 2. ในระดบผบงคบบญชา การฝกอบรมจะมประโยชนดงตอไปน - ชวยท าใหเกดผลงานทดขนเมอตระหนกในบทบาทหนาท และความรบผดชอบ - ชวยลดปญหาและแกไขงานทผดพลาด - ชวยลดภาระในการปกครอง การบงคบบญชา - ชวยเสรมสรางภาวะการณเปนผน าทเกงงาน เกงคน และเกงคด 3. ในระดบหนวยงาน / องคกร การฝกอบรมจะมประโยชนดงตอไปน - ชวยลดคาใชจายทางดานแรงงาน - ชวยลดความสญเสยวสดอปกรณและคาใชจายตาง ๆ - ชวยสรางศนยก าไรในการประหยดคาใชจายในส านกงาน

3.5 กระบวนการฝกอบรม นรชรา ทองธรรมชาต (2544) เสนอกระบวนการฝกอบรม เปนการด าเนนงานโดย

พจารณาถงสงทปอนเขา (Input) อยางเปนระบบ มการวางแผน มขนตอน มกระบวนการ (Process) และมผลออกมา (Output) และจ าเปนตองมการยอนกลบ (Feedback) อยางตอเนองซงทกกระบวนการตองมการกระท าอยางตอเนองเปนระบบ

การฝกอบรมเปนกระบวนการทมขนตอน ไดมนกวชาการหลายทานไดแบงกระบวนการฝกอบรมเปนขนตอนตาง ๆ กนดงน

แนดเลอรและแนดเลอร (Nadler & Nadler. 1989 : 11 – 13) เสนอแนวคดเกยวกบกระบวนการฝกอบรมไว 9 ขนตอนคอ

1. การก าหนดความจ าเปนในการฝกอบรมขององคการ 2. การก าหนดงานเฉพาะทตองการ 3. การก าหนดความจ าเปนของผเขารบการอบรม 4. การก าหนดวตถประสงคของการฝกอบรม 5. การสรางหลกสตรฝกอบรม 6. การเลอกเทคนคการฝกอบรม 7. การเลอกอปกรณการฝกอบรม 8. การด าเนนการฝกอบรม 9. การประเมนผลและการตดตามผลการฝกอบรม

32

กระบวนการการฝกอบรมตองศกษา และวเคราะหความจ าเปนในการฝกอบรมและระบความส าคญเรงดวนของความจ าเปนนน ๆ เพอใหการฝกอบรมสามารถเพมประสทธภาพในการท างานในหนาท ทตองรบผดชอบอยในขณะนน และงานทอาจถกมอบหมายเพมในอนาคตตองมการตรวจสอบ วเคราะหสายการปฏบตและปรบปรงต าแหนงใหเกดความกาวหนา ความรบผดชอบ ภารกจในต าแหนงแตละสายงาน ควรไดรบการพฒนา การประเมนความร ความสามารถของบคคลทควรไดรบการเพมประสทธภาพ ก าหนดวตถประสงคของการฝกอบรม เพอก าหนดหลกสตรการฝกอบรม การวางแผนการฝกอบรม วธการด าเนนการฝกอบรม การประเมนผลการฝกอบรม การตดตามผลการฝกอบรม เพอเปนขอมลในการปรบปรงพฒนาหลกสตรการฝกอบรมครงตอไป วภาพรรณ กนษฐนาคะ (2542 : 6-9) ไดจดแบงการฝกอบรมออกเปน 4 ประการ คอ 1. ประโยชนตอองคการ 1.1 ลดความสญเสยดานวสดอปกรณและคาใชจายตางๆ 1.2 เพมคณภาพผลผลตและบรการ 1.3 เพมคณภาพของบคลากรมากขน 1.4 ลดการหมนเวยนเขาออก โยกยาย ของบคลากร 1.5 บคลากรมความภกดตอองคการ 2. ประโยชนตอตวบคลากร 2.1 ลดระยะเวลาการเรยนร 2.2 ชวยใหคนทนสมยทนตอเทคโนโลยใหมๆ 2.3 ชวยใหมความมนใจในการปฏบตงาน 2.4 ชวยสงเสรมความกาวหนาในการปฏบตงาน 3. ประโยชนตอผบงคบบญชา 3.1 ชวยลดปญหาและแกไขงานทผดพลาด 3.2 ชวยลดภาระการสอนงานและตรวจสอบแกไขใหนอยลง 3.3 ชวยลดภาระในการปกครองบงคบบญชา 3.4 ชวยท าใหเกดผลงานทดขน 3.5 เสรมสรางภาวการณเปนผน า ทมลกษณะความช านาญ เกงคด มความรเรมสรางสรรคสงใหม

33 4. ประโยชนรวมทกฝาย 4.1 ชวยสงเสรมใหบคลากรทกฝายทกระดบมเจตคตทดตอกนและตอองคการ 4.2 ชวยใหเกดความความสามคคลดความขดแยงในการตดตอประสานงาน 4.3 ชวยใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมของทกฝายและทกระดบ 4.4 เกดความสมพนธทดตอผรบบรการตางๆ 4.5 เปดโอกาสใหบคลากรมความเจรญกาวหนา 4.6 ชวยใหบคลากรยอมรบในขอบงคบและนโยบายขององคการ

สมชาย หรญกตต (2542 : 159) ไดเสนอขนตอนในการฝกอบรม 5 ขนตอน (Fivestep Training) 1. ขนวเคราะหความตองการ (Need Analysis) 1.1 รวบรวมทกษะทเปนงานเฉพาะทจ าเปนตองปรบปรงในการปฏบตงาน 1.2 วเคราะหผเขาอบรมเพอใหแนใจวาแผนการฝกอบรมเหมาะสมกบคณสมบตของผเขาอบรมดานการศกษา ประสบการณ ทกษะ ทศนคต และแรงจงใจสวนตว 1.3 ใชงานวจยเพอพฒนาความรเฉพาะดาน และวางแผนทางการปฏบตตน 2. ขนออกแบบเนอหาทจะสอน (Instructional Design) 2.1 รวมจดประสงค (Objective) วธการสอน (Methods) สอ (Media) เนอหา (Content) จดเปนหลกสตรเพอชวยการเรยนและจดแผนส าหรบการพฒนาความร 2.2 จดเตรยมอปกรณตาง ๆ ใหพรอมส าหรบการอบรม 2.3 ด าเนนการฝกอบรมดวยความรอบคอบ มคณภาพ และมประสทธภาพ 3. ขนท าใหเกดความเทยงตรง (Validation) ตรวจสอบเพอใหแนใจวาแผนงานมความเรยบรอยและมประสทธผล

4. ขนปฏบต (Implementation) ด าเนนการฝกอบรมและฝกปฏบต สงมงเสนอ ความรและทกษะในการปฏบตงาน 5. ขนประเมนผลและตดตามผล (Evaluation and Follow – up) ประสบความส าเรจตามแผนงานดงตอไปน 5.1 ปฏกรยา (Reaction) 5.2 การเรยนร (Leaning) 5.3 พฤตกรรม (Behavior) 5.4 ผลลพธ (Results)

34 3.6 วธการจดการฝกอบรม การจดการฝกอบรมมหลายวธ วบลย บญยธโรกล (2545 : 94 – 110) ไดสรปไวดงน การบรรยาย / การสอน การบรรยายหรอการสอน เปนวธทใชกนมากทสดในการเรยนการสอนและการฝกอบรม การบรรยายเปนการน าเสนอเนอหาสาระความรจากวทยากรหรอผทรงคณวฒโดยทว ๆ ไปจะเปนการสอสารทางเดยวโดยผเรยนจะเปนผรบฟง สงเกต และท าความเขาใจกบหลกการ แนวคด และวธการทวทยากรน าเสนอ

การอภปราย การอภปรายคอ การจดใหบคคลตงแตสองคนขนไป มาพดแสดงความคดเหนและมมมองของตนเองใหผอนฟง ในประเดนซงเปนปญหาหรอความสนใจของทงกลมผพดอาจเปนผทรงคณวฒหรอวทยากรทมความรความสามารถทงหมด หรออาจเปนการอภปรายเฉพาะในกลมผเขารบการฝกอบรมทงหมดกได การอภปรายเปนวธการทดทจะดงเอาความรความสามารถ มมมอง และประสบการณจากหลาย ๆ ฝายมาอธบายประเดนปญหา หรอสาระความรทสมาชกในกลมมความสนใจรวมกน

การศกษาดงาน การศกษาดงาน เปนการจดใหกลมผเขารบการฝกอบรมเดนทางไปยงส านกงานโรงงานหรอโครงการ เพอเปดโอกาสใหไดเรยนรจากการบฟงและสงเกตวธการท างาน การใชเครองมอ หรอสงทเปนรปธรรม ซงยากตอการน าเสนอในหองเรยน การศกษาดงานใชเสรมการเรยนรภารทฤษฎในหองเรยนวาจะน าไปสการปฏบตอยางไร

การสาธต การสาธตเปนการสอนโดยการอธบายหลกการ ทฤษฎ และแสดงวธการตามล าดบขนตอนทถกตองของการปฏบตงาน การใชเครองมอ ฯลฯ เพอใหผเรยนไดสงเกตเขาใจ และปฏบตตากหลกการและกระบวนการทถกตอง การระดมความคด การระดมความคดเปนวธการทใชพฒนาทกษะในการแกปญหา โดยการพยายามหาวธหรอแนวคดใหม ๆ ทอาจถกมองขามไป ส าหรบวธนการคดอยางสรางสรรคมความส าคญมากกวาการคดวเคราะหตามวธการทใชกนตามปกตทว ๆ ไป

35

การศกษากรณ การศกษากรณเปนวธการสรางประสบการณในการวเคราะหคนหาสาเหตและแนวทางในการแกไขปญหา การตดสนใจ ทกษะในการบฟง ฯลฯ โดยใหผเรยนอานหรอรบฟงเหตการณทเปนจรงหรอสมมตขนแลวท าการศกษาหาวธการทจะแกไข จากนนจงน าเสนอผลการวเคราะหและแนวทางการแกไขปญหาของตนเองหรอกลมตอผเขารบการฝกอบรมดวยกน โดยวธนสมาชกทงหมดจะไดเรยนรและเปรยบเทยบวธการวเคราะหเพอหาสาเหตและแนวทางการแกไขปญหาในรปแบบตาง ๆ ซงจะสามารถน าไปประยกตใชไดในภายหนา

การแสดงบทบาทสมมต การแสดงบทบาทสมมตเปนวธการทเหมาะสมกบการปรบเปลยนทศนคต คานยมและการรบรถงความรสกนกคดของผอน โดยการจดใหเขารบการฝกอบรมเขาไปแสดงบทบาทของผอนซงมสภาพแวดลอมทางสงคม ทศนคต และคานยมแตกตางหรอตรงกนขามกบผเขารบการฝกอบรม หลงจากแสดงบทบาทสมมตแลววทยากรจะตองอธบายชใหเหนประเดน เพอกอใหเกดการปรบเปลยนทศนคตและคานยมไปสสงทเปนทยอมรบในองคกรและสงคมโดยรวม

การสรางสถานการณจ าลอง การสรางสถานการณจ าลองเปนการจดใหผเขารบการฝกอบรมเขาไปอยในเหตการณ เงอนไขสภาพแวดลอม หรอกระบวนการคลายจรงทจดขนเพอใหผเขารบการฝกอบรมไดมประสบการณในการปฏบต ตดสนใจแกปญหากบสถานการณทถกสรางขน วธนจะใชเมอการฝกปฏบตกบของจรงอาจจะมคาใชจายสงเกนไปหรอมอนตรายมาก

การฝกปฏบตงาน การฝกปฏบตงานเปนวธการฝกอบรมทจดใหมขนในทท างาน โดยมพนกงานอาวโสหรอผทมความรความช านาญในงานทตองเรยนร ท าหนาทสอนใหปฏบตงานไดเชนเดยวกบพนกงานอน การฝกอบรมวธนมกจะจดใหกบพนกงานใหมเพอใหพนกงานดงกลาวสามารถปฏบตงานรวมกบผอนไดโดยเรว รวมทงกรณทมการเปลยนแปลงวธการท างานซงจะตองเรมด าเนนการโดยไมมโอกาสจดใหมการฝกอบรมในชนเรยนตามปกต การฝกอบรมวธนดเหมอนเปนวธทเปนธรรมชาต แตการฝกปฏบตใหไดผลยงคงตองท าตามกระบวนการทถกตองกลาวคอ มการวเคราะหหนาทและความรบผดชอบเพอหาความจ าเปนในการฝกอบรม ก าหนดวตถประสงค ก าหนดเนอหาสาระและทกษะทตองเรยนร แลวจงด าเนนการฝกอบรม ประเมนผล ฯลฯ

36 การสอนงาน การสอนงานหมายถง การพฒนาความรความสามารถของพนกงาน โดยผานกระบวนการถายทอดอยางตอเนองระหวางวทยากรซงมกจะเปนผบงคบบญชากบผเรยนซงเปนผใตบงคบบญชา โดยการสอน ใหค าแนะน าวธการ การแกปญหา ฯลฯ ในการท างานซงมความยงยากสลบซบซอนมากขนตามหนาทความรบผดชอบทเพมมากขนของผใตบงคบบญชา

การใหมพเลยง การใหมพเลยง เปนวธหนงในการพฒนาบคลากรในองคกร โดยการจดใหมพเลยงซงเปนพนกงานทมประสบการณในการท างานมากกวา และมต าแหนงหนาทสงกวาแตมไดเปนผบงคบบญชาโดยตรง คอยใหค าปรกษาแนะน าสอนงานและใหความชวยเหลอแกพนกงานทยงขาดความรหรอประสบการณ เชน เขามาใหมหรอยายมาจากหนวยอน เพอใหพนกงานดงกลาวมความรความสามารถในการท างานทพงประสงคภายในระยะเวลาอนสน มความรสกอบอน และเกดความรสกทดตอองคกร การถายทอดความรอาจท าขนโดยการนดประชมหรอพบปะกนเปนระยะตามความเหมาะสม 3.7 การพฒนาประสทธภาพขององคกร

1. ความหมายของการพฒนา ค าวา “พฒนา” ความหมายทใหไวในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน

(2538 : 519) หมายถง การท าใหเจรญ ในปจจบนจะใชค านกนอยางแพรหลาย เชน การพฒนาประเทศ พฒนาเศรษฐกจ พฒนาชนบท และแมกระทงการพฒนาการศกษา

การพฒนา คอ สภาวะเศรษฐกจของประเทศหนง ๆ สามารถท าใหผลผลตมวลรวมประชาตสงถงรอยละ 5 – 7 ตอไป และสามารถรกษาระดบนนไดเปนสภาวะทประชาชนมความเปนอยทดในทางเศรษฐกจ (แนวคดในชวยทศวรรษท 1960 – 1970)

การพฒนา คอ การสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยการเรงรดใหผลผลตมวลรวมของชาตเพมขนอยางตอเนอง อนเปนกระบวนการทสงผลใหระดบรายไดโดยเฉลยตอบคคลของประเทศสงขน และประชาชนจะมความเปนอยทดขนในทางเศรษฐกจ (แนวคดในชวงทศวรรษท 1960 – 1970)

37

การพฒนา คอ การเปลยนแปลงโครงสรางการผลตและการวาจางงานตามทไดวางแผนไวแลว เพอลดสดสวนของภาคเกษตรกรรม ในขณะทเพมสดสวนของภาคอตสาหกรรมและการบรการ (แนวคดในชวงตนทศวรรษท 1970)

2. ความหมายของประสทธภาพ ค าวา “ประสทธภาพ” ความหมายในพจนานกรมฉบบบณฑตยสถาน (2538

:511) หมายถง ความสามารถทท าใหเกดผลในการท างาน นอกจากนค าวาประสทธภาพยงใชควบค กบค าอน ๆ เชน ประสทธภาพในการปฏบตงาน ประสทธภาพในการสอน ประสทธภาพของการศกษา ประสทธภาพของเครองยนต ฯลฯ ดงนนจงสรปไดวาประสทธภาพคอ การใชทรพยากรทมอยนอยหรอจ านวนจ ากดใหเกดผลประโยชนแกหนวยงานหรอองคกร กลาวคอ การท าใหหนวยงานและองคการไดรบประโยชนสงสดบรรลเปาหมายทวางไว เมอน าเอาค าวาการพฒนาและประสทธภาพมารวมกน กจะไดความหมายวาความสามารถทท าใหเกดผลในการท างานทท าใหเจรญขน ดขนหรออาจกลาวไดวาเปนกระบวนการปรบปรงเปลยนแปลงทเกดขนตามความปรารถนาทเปนไปในทางทด เพอใหบรรลผลตรงเปาหมายและเปนทพงพอใจโดยใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสดตอผลรวมขององคกร การพฒนาบคลากรเพอพฒนาประสทธภาพในการท างาน ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541 : 135) ไดใหความหมายของการพฒนาบคลากรวา หมายถงการด าเนนการใหบคคลไดเพมพนความสามารถในการปฏบตงานใหสามารถปฏบตงานใหไดผลตามหนวยงานตองการหรอใหไดผลงานดยงขนกวาเดม โดยปกตจะยดวตถ ประสงคหลก 2 ประการดงน 1. เพอใหบคคลไดมความสามารถเหมาะสมกบงานทปฏบตอนไดแก การพฒนาบคคลเขาท างานใหมหรอกอนท างานหรอการพฒนาบคคลกอนทจะเลอนต าแหนงหรอแตงตง 2. เพอเพมพนความสามารถในการปฏบตงานใหสงขน เพอจะไดปฏบตงานอยางมประสทธภาพยงขน

38

ส าหรบการพฒนาบคลากรใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพนน ไพบลย ภรเวทย (2546 : 30) กลาวถงจดมงหมายของการพฒนาบคลากรอนจะสงผลใหเกดประสทธภาพในการท างาน 4 ประการ คอ

1. เพอชวยใหบคลากรท างานและรบผดชอบในหนาทของตนใหมประสทธภาพสงสดเทาทจะสามารถชวยได 2. เพอเปดโอกาสใหบคลากรไดเตรยมตวใหพรอมเสมอส าหรบงานและความรบผดชอบทตองมการเปลยนแปลงหรอเปลยนต าแหนงหนาทกนตามวาระ 3. เพอเปดโอกาสใหบคลากรไดเพมพนความรความสามารถเพอพฒนาตนเองเพอความกาวหนาในอาชพการงานและเพอเพมความสามารถในความรบผดชอบใหสงขน 4. เพอเพมความพอใจในการปฏบตหนาทการงาน

ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2541 : 137-138) วธการพฒนาบคลากรมหลายวธ แตวธทส าคญพอสรปไดดงน 1. การฝกอบรมอนไดแก การทหนวยงานจดการฝกอบรมเพอพฒนาบคคลหลกสตรตาง ๆ ตามททราบกนอยทวไป การฝกอบรมนนเปนวธการพฒนาบคคลทนยมด าเนนการกนมา เนองจากสามารถด าเนนการไดอยางมระบบสามารถพฒนาบคคลไดเปนจ านวนมากและเปนวธการพฒนาบคคลทดวธหนง จนถอกนวา การฝกอบรมเปน “แฟชน” ทเปนทนยมอยางหนงในการบรหารงานบคคลในปจจบนและท าใหบางคนเขาใจวา “การฝกอบรมคอการพฒนาบคคล” หรอ “การพฒนาบคคล คอการฝกอบรมเทานน” ทง ๆ ทการฝกอบรมนนเปนเพยงวธหนงในการพฒนาบคคลเทานน อยางไรกตามการฝกอบรมจะมขอจ ากดกนอยมาก กลาวคอ การฝกอบรมจะใชไดเฉพาะการพฒนา บคคลเปนกลมหรอเปนจ านวนมากพอสมควร ถามบคคลจ านวนนอย ๆ แลวจะใชการฝกอบรมไมได จงตองหาวธการอน ๆ มาใชใหเหมาะสม 2. การสงบคคลไปศกษาตอ อนไดแกการทหนวยงานจดใหบคคลไดศกษาตอ สงไปฝกอบรมหรอดงาน ซงเปนการสงบคคลไปพฒนาภายนอกหนวยงานแตจะมประโยชนเทา ๆ กบการจด ฝกอบรมหรอดงานนน หนวยงานไดพจารณาสงบคคลไปเฉพาะหลกสตรทเปนประโยชนแกหนวยงาน จรง ๆ 3. การพฒนาบคคลโดยกระบวนการปฏบตงาน อนไดแกการทหนวยงานจดใหบคคลไดรบการพฒนาความสามารถหรอพฒนาความรความช านาญหรอความเขาใจจากการปฏบตงานนนเอง เชน การแนะน า ชแจง ประชมชแจง การศกษาจากคมอการปฏบตงาน การมอบหมายงานใหไปคนควา

39 ดวยตนเอง การมอบหมายใหเขารวมประชมหรอสมมนา การมอบหมายใหเปนวทยากรหรอเขยนบท ความหรอเอกสาร การหมนเวยนงานหรอการโยกยายสบเปลยนต าแหนงเปนตน 4. การพฒนาดวยตนเอง หมายถงการทหนวยงานจดหรอสงเสรมใหบคคลไดพฒนาดวย ตนเองเชน การศกษาคมอการปฏบตงานการศกษาคนควาประกอบการปฏบตงาน การศกษาตอนอกเวลา การเขาหลกสตรฝกอบรม การประชมทางวชาการ การดงานเปนตน 5. การพฒนาทมงาน อนไดแกการทหนวยงานจดใหมการพฒนาบคคลในเรองใดเรองหนงในลกษณะของการพฒนาทงทมงาน ซงเปนการพฒนาการท างานรวมกน กรณนจะเนนการท างานเปนทมเปนส าคญ ซงโดยปกตจะจดการพฒนาบคคลทงหนวยงาน ดวยเหตนจงไดถอวาการพฒนาบคคลในลกษณะนเปนการพฒนาองคการวธหนงซงในปจจบนนหนวยงานตาง ๆ ไดมการมงเนนกนมาก กรณการพฒนาบคคลเชนน ตวอยางเชน พฒนาบคคลโดยระบบควซ การบรหารโดยยดวตถประสงค การบรหารแบบมสวนรวมเปนตน

การพฒนาประสทธภาพขององคกรตาง ๆ ใหบรรลเปาหมายขององคกรไดนน ปจจยส าคญยงประการหนงคอ คณภาพของบคลากรในองคกรทงนเพราะวาองคกรใดกตามแมจะมวธการจดการทดมระบบการจดสรรเงนทสมบรณ และมวสดอปกรณพรอมกยงไมเปนการเพยงพอ หากบคลากรในองคกรขาดคณภาพและขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน ดงนนจงอาจกลาวไดวาองคการใดจะจดวาเปนองคกรทด ยอมหมายถงวาองคกรนนประกอบดวยบคคลทด โดยเฉพาะผน าหรอผบรการองคกรยอมเปนกลไกทส าคญทสด การทจะไดผน าทดนนนอกจากจะไดมาโดยการคดเลอกแลว จ าเปนจะตองหาทางปรบปรงสงเสรมใหบคคลเหลานนเปนผมความร ความสามารถใน การปฏบตงาน โดยวธการสงเสรมและใหการศกษาอบรมระหวางท างาน ดงนนในองคกรใดกตามควรหาหาทางเพมพนสรรถภาพของบคคลใหเหมาะสมและทนสมยอยเสมอ เพราะเหตทวาองคกรจะมประสทธภาพได กยอมตองอาศยการพฒนาสมรรถภาพอยเสมอนนเอง

4. ทฤษฎการเรยนรของผใหญ การเรยนรเปนสวนหนงของวตถประสงคของการฝกอบรมซงผเขารบการอบรมเปนผใหญทมอาย 18 ปขนไป การฝกอบรมจงจ าเปนตองน าเอาทฤษฏการเรยนรเขามาประยกตใชโดยเฉพาะความเขาใจทเกยวกบวยผใหญทสมพนธกบกระบวนการเรยนร และความสามารถในการหาขาวสารขอมลของผใหญเพอใหเกดพฤตกรรมอยางใดอยางหนงหรอเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการท างานของผปฏบตงานใหเปนไปตามจดมงหมายทก าหนดไว ทงในเรองของความร ความสามารถ ทกษะ และทศนคตในการท างาน

40

แอรรสและชวานช (Harris and Schwahn, 1961 : 1-2) ใหความหมายวา “การเรยนรเปนการเปลยนแปลงอนเนองมาจากการมประสบการณ” นอกจากนนทงสองคนยงไดแยกใหเหนประเดนทส าคญ ๆ 3 ประการ ซงเกยวของกบการเรยน 1. การเรยนรในฐานะเปนผลผลต (Learning as Product) โดยการเนนใหเหนความส าคญของผลลพธดานสดทาย นนคอ ผลของการเรยนร (Outcome of Learning) ซงไดรบการประสบการณ 2. การเรยนรในลกษณะทเปนกระบวนการ (Learning as Process) โดยทจะใหความส าคญเกยวกบเหตการณ และกระบวนการทท าใหบคคลเกดการเรยนรหรอสงทเกดขนในระหวางการเรยนรจนกระทงท าใหบคคลเกดการเรยนร

3. สงทกอใหเกดการเรยนร (Learning as Function) เปนการศกษาคนควาเพอหาสาเหตทส าคญ ๆ ในการกอใหเกดการเรยนร อาท แรงจงใจ ความตงใจในการเรยนร หรอการถายโยงการเรยนร (Transfer of Learning) ซงสงทงหลายเหลานลวนมอทธพลตอพฤตกรรมการเรยนรของมนษยทงสน

โรเจอร (Rogers, A., 1986 : 43) ในฐานะทเปนศาสตราจารยทางดานการศกษาผใหญจากประเทศองกฤษ กลาวถงการเรยนรวา มกจะหมายถงการเปลยนแปลงทท าใหไดรบความร ความเขาใจ ทงนโดยขนอยกบความสามารถในการจ าได นอกจากนนยงอธบายเพมเตมดวยวาการเรยนรในความหมายของการเปลยนแปลงนน สามารถทจะพจารณาไดใน 2 ลกษณะคอ 3.1 เปนการเปลยนแปลงทมลกษณะเปนไปโดยอตโนมต (Automatic) ในการเรยนรสงใหม ๆ โดยเฉพาะการเรยนรตามอธยาศย หรอการเรยนรอยางไมเปนทางการ ซงเปนไปโดยทผเรยนอาจจะไมไดตงใจ (Unintended Learning) 3.2 เปนการเปลยนแปลงโดยตงใจ และตองใชความพยายาม (Purpose and Effort) นนกคอ ตองมการวางแผนในการเรยน การก าหนดขนตอนในการเรยนและผเรยนจะมความรอบรเชยวชาญหลง จากไดเรยนแลว อยางไรกตาม ลกษณะของการเปลยนแปลงในการเรยนรทกลาวมาแลวทง 2 ลกษณะ จะตองเปนการเปลยนแปลงทคอนขางถาวรดวย (Permanent Changes)

41

องคประกอบ 5 ประการของกระบวนการเรยนร

นกจตวทยาการศกษาและนกจตวทยาการเรยนร อาจจะเกดความสงสยวาการเรยนรนนจะสามารถใหความหมายไดในลกษณะเทอมเดยว (Single) ของกระบวนการหรอไม ซงเกยวกบเรองน นกจตวทยาทานหนงคอ แกงเย (Gange, 1971) ไดพยายามใหค าอธบายเกยวกบขอค าถามนในลกษณะขององคประกอบ 5 ประการในกระบวนการเรยนร (Five Domains of the Learning Process) ซงในแตละองคประกอบของกระบวนการเรยนรนนจะมคณลกษณะเฉพาะทสามารถปฏบตไดในตวเองดวย (Praxis) องคประกอบดงกลาวประกอบดวย (สวฒน วฒนวงศ, 2524 : 3 – 4) 1. ทกษะจากการฝกหด (Motor Skills) จะเกดการเรยนรขนไดกตอเมอมการฝกภาคปฏบต และไดฝกหดกระท าอยเสมอ ๆ เชน การฝกหดขบรถยนต เลนเทนนส 2. การเรยนรทางดานภาษา (Verbal Information) เปนสงส าคญในการเรยนร ซงเกดขนเนองจากไดรบขอสนเทศ ขาวสารและขอมล การจดระบบขอสนเทศ การรความหมายและเขาใจภาษาทใชตลอดจนเนอหา สาระนน 3. ความสามารถทางดานสตปญญา (Intellectual Skill) หมายถง การเรยนรซงปรากฏขนไดโดยตองมความเขาใจ และมทกษะบางอยางมากอน เชนในการคดเลขเปนจะตองอาศยการรความหมายของตวเลข คาของจ านวน กอนทจะน าตวเลขเหลานนมาบวก ลบ คณ และหาร เปนตน 4. ยทธศาสตรทางดานสมอง (Cognitive Strategies) เปนการเรยนรทตองการใหมการกระท าซ า (Repeat) ในบางโอกาส โดยเฉพาะในดานการฝกความจ า 5. การเรยนรและทศนคต (Attitude) การเรยนรทเกยวของกบทศนคตจะไดผลดทสด กโดยการใชในลกษณะรปแบบจ าลองของบคคล (Human Model) โดยอาศยหนรปแบบจ าลองเปนตวอยางใหแกผเรยน ทงนดวย การใชแรงเสรมแบบทดแทน (Vicarious Reinforcement) ใหกบผเรยนในเมอ ผเรยนมพฤตกรรมบางอยางตามตองการ ตวอยางการสอนคณลกษณะนสยทดใหแกเดก ๆ ถาบอกใหเดกรจกไหวแสดงความเคารพผใหญ เมอเดกมพฤตกรรมดงกลาวนนแลว เรากจะใหรางวล หรอแสดง ความพอใจดวยการชมเชย รวมทงการใหรางวลอน ๆ เมอ เดกกระท าความดหรอกระท าในสงทถกตอง ทงนกจะกอใหเกดทศนคตทดในพฤตกรรมนน ๆ

42 พนฐานเกยวกบทฤษฎการเรยนร ทฤษฎการเรยนรทางจตวทยาสวนใหญจะสงผลกระทบ หรอมอทธพลตอรปแบบการสอน (Model of Teaching) ทงนเพราะวาในการเรยนการสอนมกจะนยมใชการใหแรงเสรม (Reinforcement) ใหมรปแบบของพฤตกรรมไปในทศทางทตองการและเหมาะสม อยางไรกดทฤษฎการเรยนรกมขอจ ากดทส าคญกคอ เกดจากการทดลองกบสตวมากกวาทจะท ากบมนษย (Human Beings) ซงในการทดลองกเนนการใหสงเราจากภายนอก หรออาศยวธการปรบพฤตกรรมทครตองการโดยการใหรางวล (Reward) ดงนน จงควรจะไดกลาวถงทฤษฎการเรยนรทเปนพนฐานบางทฤษฎเพอชวยใหผทศกษาเกยวกบการเรยนของผใหญมความเขาใจทลกซงเกยวกบการเรยนรตอไป ผเขยนจะขอเสนอแนวคดของจารวส นกการศกษาผใหญจากประเทศองกฤษไดกลาวไว

การเรยนรแบบลองผดลองถก (Trial and Error Learning) ทฤษฎอาจจะนบไดวาเปนทฤษฎเบองตนอนสงผลกระทบไปสทฤษฎความตอเนอง “Connectionism” นกจตวทยาผเสนอแนวความคดนกคอ ธอรนไดค (Thorndike, 1928) ในการวจยซงกระท ากบสตว และไดรบผลสรปทเปนประโยชนในการเรยนรเปนหลกการส าคญ 3 ประการไดแก 1. ความพรอม (Readiness) เปนสงทเกยวของสมพนธกบสภาพแวดลอมทจะท าใหผเรยนมความพงพอใจ และกอใหเกดผลดในการเรยนร 2. การฝกหด (Exercise) การกระท าและปฏบตจรงของผเรยนจะเปนกระบวนการทท าใหเกดความเขมแขง และเปนการใชกฎของความสมพนธระหวางสงเรา (Stimulus) กบการตอบสนอง (Response) ทตองการมการลงมอกระท าและปฏบต 3. การรผลลพธ (Effect) การรผลของการกระท าทไดปฏบตไปแลวจะกอใหเกดผลดตอการเรยนร โดยเฉพาะจากการเรยนรดวยวธการลองผดลองถก จากแนวคดพนฐานของทฤษฎการเรยนรดงกลาวน มประโยชนตอการน าไปใชในการเรยนร โดยเฉพาะในการเรยนการสอนนกศกษาผใหญ ซงผรเรมแนวคดนคอ ธอรนไดค ไดน าไปประยกตใชกบหลกการเรยนรส าหรบผใหญ

การเรยนรแบบการวางเงอนไข (Conditioning) หลกการของทฤษฎการเรยนรโดยอาศยเงอนไขเรมจากคนควาของพาฟลอฟ (Pavlov, 1927) นกสรรวทยา ชาวรสเซยเปนบคคลแรกทคนควา โดยอาศยสนขเปนเครองมอในการทดลอง โดยทวไปแลวสนขทก าลงหวเมอเหน อาหารยอมจะมอาการน าลายไหล ซงถอวาเปนพฤตกรรมทไมไดเกดจากการวางเงอนไขใด ๆ (Unconditioned Response) หลงจากนน พาฟลอฟกจะมการวาง

43

เงอนไขโดยเมอใหอาหารทกครงเขาจะสนกระดงพรอมกนไปดวย เปนจ านวนประมาณ 10 – 20 ครง ตอจากนนเขากสนกระดงโดยไมใหอาหาร ปรากฏวาสนขน าลายไหล ในกรณ เชนนกระดงหรอสงใดกตามทน ามาแสดงพรอมกนในขณะนนเราเรยกวา เปนสงเราทมเงอนไข (Conditioned)

นกจตวทยาทส าคญของกลมมนษยนยมไดแก มาสโลว (Abraham, H. Maslow) และคารล โรเจอร (Carl Rogers) นกจตวทยาในกลมนมความเชอทแตกตางไปจากสองกลมแรกอยางมากกคอ การใหความส าคญกบผเรยนโดยเนนถงศกดศรของความเปนมนษย (Humanness) ทงนความคดทกาวไกลออกไปวาการเรยนรนนมความ ส าคญเกยวพนกบตวผเรยนเองอยางมาก คอผเรยนจะตองมความรสกพงพอใจและความเจรญงอกงามในสงทเรยนรจะอยในลกษณะทเรยกวา “บคคลจะตองเรมตนในการเรยนรดวยตนเอง (Self-initiated)” ถงแมวาบรรดาสงเราทงหลายจะมาจากภายนอกกตาม แตวาการคนคดเพอความเขาใจจะตองเกดจากตวผเรยนเองเปนส าคญ รวมทงควรจะตองรตวเองวาไดบรรลถงความสามารถทตนเองตองการ (Self Actualization) ตามแนวคดของมาสโลวหรอไม โดยสรปแลวหลกการทส าคญของมนษยนยมกคอในการเรยนรยอมจะไดรบประสบการณตาง ๆ ทตองการดวยตวของเขาเอง และเขาจะสามารถตดสนไดดวยตนเอง ทฤษฎการเรยนรส าหรบผใหญ อนทจรงแลว การเรยนรของผใหญนนเปนเรองทเกยวของกบมนษยชาตมาทกยคทกสมยนบเปนเวลาชานานแลว แตคอนขางจะไดรบความสนใจไมมากนกทงในดานการวจยและการศกษาคนควา จงท าใหเอกสารและต าราทางดานการเรยนรของผใหญคอนขางจะมอยนอยดวยเชนกน ส าหรบความเชอทางดานการศกษา หรอการเรยนการสอนเทาทผานมา โดยเฉพาะในชวงศตวรรษท 20 จะใหความส าคญมากกบเรองของ “Pedagogy” ซงหมายถงศาสตรและศลปทใชในการสอนเดก และในระยะนนกมบทบาทและอทธพลตอการน ามาใชกบการเรยนการสอนผใหญดวย จนกระทงภายหลงจบสนสงครามโลกครงท 1 แลว สถาบนการศกษาในสหรฐอเมรกา และประเทศทางยโรปจงเรมมการศกษาคนควาเกยวกบการสอนผใหญเพมมากขน โดยเฉพาะเรองราวทเกยวกบคณลกษณะและธรรมชาตของผใหญในฐานะทเปนผเรยน ซงในบทนจะกลาวถงความเปนมาทางดาน แนวคด และอทธพลทงจากทางดานสงคมศาสตร จตวทยาและทางดานการศกษาผใหญ จนกระทงพฒนาแนวคดขนเปนทฤษฎทางการเรยนรส าหรบผใหญหรอ “Andragogy”

44

แนวคดสองกระแสทน าไปสทฤษฎการสอนผใหญ จากจดเรมตนของการกอตงสมาคมการศกษาผใหญในสหรฐอเมรกา เมอปค.ศ. 1926 (AAAE : American Association of Adult Education) ซงสมาคมนมบทบาทในการคนควาหาความรดวยวธการวจยและการออกวารสารทางวชาการดานการศกษาผใหญ และกอใหเกดแนวคดเปนสอง กระแสคอ กระแสความคดทางวทยาศาสตร (Scientific) และกระแสความคดเกยวกบศลปะดานการสอน (Artistic Stream) 1. กระแสความคดทางวทยาศาสตร นบวาเปนการคนควาเพอการเสาะแสวงหาความรใหม ๆ ดวยวธการทเครงครดตอระเบยบวธการวจย โดยเนนทางดานการทดลอง ซงเปนแนวคดของธอรนไดค (Edward L. Thorndike) โดยไดพมพเผยแพรผลงานของตนเองทมชอวา “การเรยนรของผใหญ (Adult Learning, 1928) ความจรงแลวเนอหากอาจจะแตกตางไปจากชอหนงสออยบาง ทงนเพราะวาเขามไดท าการศกษาถงความสามารถหรอสมรรถภาพในการเรยนรของผใหญโดยตรงหากแตเปนการศกษาถงความสามารถหรอสมรรถภาพในการเรยนรเสยมากกวา โดยการเนนใหเหนวาผใหญนนสามารถทจะเรยนรได (สวฒน วฒนวงศ, 2524 : 56) อยางไรกด การคนควาของธอรนไคดกท าใหไดขอสรปทส าคญและมคณคาอยางยงวา ผใหญกมความสามารถในการเรยนรได และการคนควาครงนกเปนไปตามหลกเกณฑทางวทยาศาสตรคอ เปนการวจยอยางมกฎเกณฑมากกวาในระยะทผานมา ซงอาศยเพยงความเชอถอ ลอย ๆ เทานน หลงจากนนแลว ธอรนไดคกไดพมพหนงสอเกยวกบ “ความสนใจของผใหญ” (Adult Interests, 1938) และโซเรนสน (Herbert Sorenson) กไดเสนอผลงานในชอ “ความสามารถของผใหญ” (Adult Abilities, 1938) ซงผลงานทงสองเลมนเปนการยนยนและสนบสนนความคดทวาผใหญสามารถทจะเรยนรไดนนเอง ภายหลงจากสงครามโลกครงท 2 แลว นกการศกษาผใหญเปนจ านวนมากไดศกษาคนควาจนกระทงไดประจกษพยานหลกฐาน ทางวทยาศาสตรเพมขนอกวา ผใหญสามารถเรยนรได รวมทงไดพบอกวากระบวนการเกยวกบดานความสนใจและความสามารถของผใหญนนแตกตางไปจากการเรยนรของเดก ๆ เปนอนมาก 2. กระแสความคดเกยวกบศลปดานการสอน แนวคดทางดานทเปนศลปในการเรยนร โดยการคนหาวธการในการรบความรใหม ๆ และการ วเคราะหถงความส าคญของประสบการณและใหความส าคญเกยวกบวธการทผใหญจะเรยนรได

45 อยางไร (How Adults Learn) ส าหรบทานทมความสนใจทางดานนและไดท าการศกษาคนควา จนกระทงมผลงานพมพออกเผยแพรกคอ ลนเดอรแมน (Eduard C. Lindreman) โดยเขาไดเขยน หนงสอวา “ความหมายของการศกษาผใหญ” (The Meaning of Adult Education, 1926) ส าหรบแนวความคดของลนเดอรแมนนนบวาไดรบอทธพลคอนขางมากจากนกปรชญาการศกษาผมชอเสยงคนหนงของสหรฐอเมรกาคอ จอหน ดวอ (John Dewey) สงทลนเดอรแมนใหความส าคญมากกคอ ในการเรยนรนนควรจะมการเรมตนโดยใชสถานการณ ตาง ๆ มากกวาการเรมตนจากเนอหาวชา ทงนวธการสอนโดยทว ๆ ไปมกจะเรมตนจากตวครหรอจากเนอหาวชาเปนอนดบแรก แลวจงมองดทตวนกเรยนเปนสวนทสอง ในการสอนแบบ ดงเดมนนผเรยนจะตองพยายามปรบตวเองใหเขากบหลกสตร ส าหรบในการศกษาผใหญนนหลกสตรควรจะไดสรางขนมาจากความสนใจและความตองการของนกศกษาเปนสงส าคญ ผเรยนเองจะทราบวาตวเองมสถานการณเฉพาะ ซงเกยวของกบหนาทการงาน งานอดเรก หรอนนทนาการ ชวต ครอบครวและชมชน สถานการณเหลานจะชวยใหผเรยนไดปรบตว และการสอนผใหญกควรเรมจากจดน โดยมต าราและครผสอนนนถอไดวามหนาทและบทบาทเปนรองลงไป (สวฒน วฒนวงศ, 2524 : 57) ส าหรบแหลงความรทมคณคาสงสดในการเรยนรของผใหญกคอ ประสบการณของผเรยนเอง และมขอคดทนาสนใจวา “ถาหากการศกษาคอชวตแลว ชวตกคอการศกษา. ซงอาจจะกลาวโดยสรปไดวา ประสบการณ นนคอต าราทมชวตจตใจส าหรบผเรยนทเปนผใหญ

แนวคดทมอทธพลเกยวกบการสอนผใหญ กรอบแนวคดทางทฤษฎทจะกลาวถงตอไปน นบเปนแนวความคดทมอทธพลอยางมากตอการเรยนรของผใหญ (สวฒน วฒนวงศ. 2544 : 206-216 ) ซงนกคดเหลานไดน าเสนอผลงานการศกษาคนควาจนเปนทยอมรบแกวงการศกษาผใหญ และการศกษานอกโรงเรยน รวมทงเปนแนวคดทมอทธพลเกยวกบการสอนผใหญ โดยจะไดกลาวถงผลงานของ เปาโล แฟรร (Poulo Freire) อวาน อลลช (Ivan IIIich) คารล โรเจอร (Carl Rogers) เอเลนทฟ (Allen Tough) ซงเปนมมมองหรอภาพรวมทเกดจากแนวคดของนกการศกษา นกจตวทยาและนกสงคมวทยา อนจะกอใหเกดผลกระทบอยางมากตอการเรยนการสอนนกศกษาผใหญ โดยจะไดแยกกลาวถงแนวความคดของแตละทานตอไป เปาโล แฟรร (Paulo Freire) แฟรร เปนนกคดและนกสงคมวทยาชาวบราซล เขาไดรบปรญญาเอกทางดานประวตศาสตร ส าหรบผลงานทมชอเสยงคอ “การศกษาส าหรบผถกกดข” (Pedagogy of the Oppressed, 1972) เปนหนงสอทกลาวถงการศกษากบอทธพลทางดานการเมอง สงคม และวฒนธรรม

46 แนวคดของแฟรรนนจะมลกษณะของการตอตานการกดขมวลชนในประเทศบราซลจากพวกผด และพวกชนชนสง (Elite) ท าใหเกดผลกระทบกบคานยมและวฒนธรรม นบไดวาแนวคดและผลงานเขยนของเขาไดรบความนยมมาก และมอทธพลสงตอการเคลอนไหวของพวกปญญาชนในประเทศแถบละตนอเมรกา งานของเขาเปนการคนควาและอาศยการสงเคราะหจากศาสนาครสต และลทธมารกซสม (Christianity and Marxism) โดยศกษาจากสวนดของหลกธรรมในศาสนาน ามาผสมผสมเขากบปรชญาดานการศกษา จงกอใหเกดเปนงานทมเอกลกษณของ แฟรร อาจกลาวไดวา หวใจ ส าคญของแนวคดทางการศกษาของแฟรรกเปนไปในลกษณะแนวทางมนษยนยมคอ เปนการกระตนใหผเรยนตระหนกถงความจรงวา ตวผเรยนจะตองเรยนรดวยตนเอง และควรจะมลกษณะของการคนควาหาความรอยางกระตอรอรน (Active Participant) ไมใชเปนเพยงการนงเฉยเพอรบฟงอยางเดยว (Passive) ดงนน ในความเหนของแฟรรแลว การศกษาไมอาจจะเปนเพยงกระบวนการทเปนกลางเทานน (Neutral Process) ในทางตรงกนขามจะตองพยายามแสวงหาและน าไปสเสถยรภาพ (Freedom) เพราะไมเชนนนกเปนการพยายามใหมลกษณะอนรกษนยม โดยใหผเรยนตองเชอฟงและปฏบตตามทกอยาง อยางไรกด การทจะศกษาเพอท าความเขาใจแนวคดของแฟรรนนคงจะตองทราบถงสภาพทางประวตศาสตร และการเมองของประเทศบราซล ทงนเพราะการตกเปนอาณานคมของประเทศสเปน สงผลใหสภาพทางวฒนธรรมของชนชาตบราซลนนมกจะเปนไปตามความตองการของผปกครอง และวฒนธรรมเหลานนกมไดเปนของชาวบราซลมากอน โดยเฉพาะกคอเรองของการใชภาษากมกจะมการเรยนภาษาของผปกครองคอ ภาษาสเปน ขอเทจจรงทงหลายทบรรจอยในภาษาของผปกครองท าใหชาวบราซลตองยอมรบดวยความเขาใจ เพราะวาเปนสงทไมตรงกบวฒนธรรมและมรดกทางภาษาของพวกเขา จงกอใหเกดความเขาใจตนเองผดพลาดไปไดมากเชนกน ซงกท าใหชาวพนเมองดงเดมมความรสกวาตนเองกลายเปนประชาชนชนสอง (Subordinate) ดงนน จงเปนการถกกดขในดานวฒนธรรมและความเปนจรง โดยเฉพาะคอการตองเรยนภาษาทพวกเขาเองไมเตมใจ กระบวนการในการสอนเพอการรหนงสอ (Literacy Education) ซงแฟรรและคณะใชอยนนเปนการอาศยสถานการณทผเรยนสามารถสะทอนถงความเขาใจตนเองตามสภาพสงคมและวฒนธรรมของพวกเขา ซงแฟรรไดชใหเหนขอแตกตางระหวางมนษยและสตวอน ๆ เพราะวามนษยมความสามารถในการใชประสบการณทผานมาใหเกดประโยชน และสามารถน าไปสสภาพความเปนจรงทเขาประสบอยในสงคมและชมชนทตวเองเปนสมาชกอย แนวความคดเกยวกบ “การเกดจตส านกในตวผเรยน (Conciliation)” หมายถงการเสาะแสวงหาเพอความเขาใจตนเองวาท าไมจงถกกดขและจะหาทางหลดพนสภาพการณดงกลาวไปไดอยางไร ดงนน ส าหรบแฟรรแลว “การศกษาเปนการ

47 ฝกปรอเพอเสรภาพ (Education is the practice of freedom)” ซงผเรยนจะตองคนหาใหไดดวยตวเขาเองและหาวธการไปสเสรภาพ

อวาน อลลช (Ivan IIIich) แนวคดของอลลชมความคลายคลงกบของแฟรรคอ การเสนอแนะแนวทางเลอกใหมเพอการศกษา และจะตองมการเปลยนแปลงแกไขอยางมากดวย (Jarvis. 1983 : 163) เปนการถอนรากแกวเพอแกไขทมาของปญหานน (Radicalism) อลลช ไดขยายแนวคดของเขาไปยงวงการศกษาผใหญในสหรฐอเมรกา รวมทงในประเทศองกฤษดวย โดยไดรบการสนบสนนจากกลมทเรยกตวเองวา “มหาวทยาลยในยคทสาม” (University of the Third Age) เพอทจะเขาใจแนวคดของอลลชดขน คงจะตองท าความรจกกบการวพากษวจารณเกยวกบการเปลยนแปลงของสถาบนทางสงคมทอลลชกลาวถง โดยเฉพาะบทบาทของสถาบนในสงคมตะวนตก ซงไดแก สถาบนทางดานการแพทย สถาบนทางศาสนา และสถาบนทางดานการเรยนการสอน จะชวยใหผอานมความเขาใจความคดของอลลชดขน กอนจะน าไปสการเสนอแนวทางเกยวกบการศกษาของเขา อลลชมความคดวาพวกนกวชาชพชนสงทงหลาย (Professions) เปนพวกทพยายาม เอาเปรยบและเบยดเบยนกบกลมประชาชนคนธรรมดา (Ordinary People) โดยทพวกชนชนสงทมอ านาจจะเปนผก าหนดเองวา ประชาชนทวไปตองการอะไร จากการใชสถาบนทเขามอ านาจอยนนเปนเครองมอในการก าหนดความตองการใหคนธรรมดาทงไปปฏบตตามตวอยางเชน แพทยจะเปนผวนจฉยวาคนไขมความเจบปวย และตดสนตอไปวาสขภาพอนามยควรจะเปนอยางไร โดยทคนไขเองไมมโอกาสไดรบรอะไรมากนกวาเขาเจบปวยจรงมากนอยเพยงไร จะเสยชวตหรอไม ในท านองเดยวกน ครกจะเปนผคอยตดสนเองวาเดกหรอผเรยนนาจะมความตองการทจะเรยนวชาอะไรบาง โดยก าหนดเกยวกบหลกสตรและกจกรรมการเรยนการสอน เพอจะเตรยมตวเดกไปสประสบการณจรงในชวตตอไป ส าหรบอนาคตซงใชเปนแนวทางในการปฏบต ส าหรบการเรยนการสอนของครโดยทผเรยน (เดก) จะตองอยในกระบวนการรบความคดทครถายทอดใหโดยตลอด ซงอลลชคดคานระบบการศกษาในแนวทางดงกลาวนอยางมาก

48 เนองจากการศกษาตองตกเปนเครองมอของสถาบนทเราเรยกกนวา “โรงเรยน” ดงนน อลลชจงไดเขยน หนงสอ “สงคมทปราศจากโรงเรยน” (Deschooling Society, 1973) เพอชใหเหนสงทเปนจดออนและขอดอยของระบบโรงเรยนทไดปฏบตกนมาชานานแลว ทงนอลลชไดชใหเหนความจรงทวา การศกษาทแทจรงนบคคลจะสามารถเสาะแสวงหาไดจากขอเทจจรงในสงคมทเขาเปนสมาชกอยนนเอง เชนการยอมรบความรความเขาใจจาอาชพและการงานทเขาปฏบตอยกจดเปนการเรยนรทมคณคาอยางยง นอกจากนนเขายงมความเหนวาการกระจายคาใชจายเพอการศกษาทด าเนนการอย สวนใหญกเปนไปอยางไมเทาเทยมกนอกดวย โดยเฉพาะคนยากคนจนบางสวนกไมมโอกาสทจะไดรบบรการในกจกรรมทางการศกษาทรฐบาลจดให ทงนเพราะความจนท าใหไมสามารถเขาไปรวมกจกรรมการสอนเหลานนได เพราะคนยากจนกลมดงกลาวจะตองใชเวลาสวนใหญท ามาหากน เพอปากทองของตนเองและครอบครว

อลลชยงไดเสนอแนะใหจดตง “ขายงานเพอการเรยนร” (Learning Net-works) เพอทจะเปนแหลงความรใหแกสงคมและชมชน เขายงไดใหแนวทางในการด าเนนการเรองนไว 4 วธการเพอทจะชวยใหนกศกษาผใหญสามารถเขาไปหาแหลงความรไดสะดวกและรวดเรวขน อนจะชวยน าไปสความส าเรจตามทมงหมายและตองการไดรบดงน (Jarvis. 1983 : 172) 1. การจดบรการดานเอกสารอางองเพอความมงหมายเฉพาะอยาง 2. การแลกเปลยนดานความช านาญและทกษะ (Skill Exchanges) 3. การเรยนรจากเพอน (Peer Matching) 4. การจดการบรการดานเอกสารอางอง เพอการศกษาในวงกวาง

คารล โรเจอร (Carl Rogers) คารล โรเจอร ซงเปนนกจตวทยาในกลมมนษยนยม ไดใหแนวทางความคดเกยวกบการสอนวา เปนการใหความหมายทคอนขางกวางใหญมากมายดวยเชนกน และดเหมอนวาจะไมคอยมความส าคญเทาใดนก โดยเฉพาะในโลกปจจบนทอาศยอยกบสภาวะแวดลอมจะมการเปลยนแปลงไปไดตลอดเวลา ดงนน จดหมายของการศกษาควรจะเปนการอ านวยความสะดวกเพอการเรยนร พรอมทงใหความหมายเกยวกบบทบาทของครทสอน นกศกษาผใหญวาควรจะเปนผอ านวยความสะดวกเพอการเรยนร (Facilitator of Learning) นอกจากนนไดกลาวถงบทบาทและความสมพนธระหวางผอ านวยความสะดวกกบผเรยนวาขนอยกบทศนคตของผอ านวยความสะดวก 3 ประการทเปนคณสมบตส าคญคอ (สวฒน วฒนวงศ, 2524 : 61)

49 1. การใหความไววางใจ และการยอมรบในตวผเรยน 2. การมความจรงใจตอผเรยน 3. การมความเขาใจและเหนอกเหนใจ รวมทงการตงใจฟงผเรยนพด นอกจากทศนคต 3 ประการทกลาวมานแลว โรเจอรไดชใหเหนแนวทางเพอการอ านวยความสะดวกในการเรยนรรวมทงสนอก 10 ประการดงตอไปนคอ 1. ผอ านวยความสะดวก ตองเรมตนในการสรางบรรยากาศภายในกลม เพอใหเกดประสบการณทดในชนเรยน 2. ผอ านวยความสะดวก ควรชวยใหเกดจดมงหมายทชดเจนของแตละบคคลในชนเรยน รวมทงจดมงหมายของกลมดวย 3. ผอ านวยความสะดวก ควรจะด าเนนการเรยนการสอนไปตามความตองการของผเรยนแตละคน เพราะวามความหมายส าหรบนกศกษาอยางมาก และถอวาเปนพลงแรงจงใจทจะกอใหเกดผลส าเรจทางการเรยน อนส าคญยง 4. เขาจะตองพยายามจดการเกยวกบแหลงการเรยนร (Resource for Learning) ใหเปนไปอยางกวางขวางและแลดเปนเรองงาย ๆ ส าหรบผเรยนดวย 5. เขาควรตองมความเขาใจตนเองในฐานะเปน “แหลงความรทมความคลองตวและยดหยนได” ในการทสมาชกในกลมอาจจะสามารถน ามาใชใหเกดคณประโยชนตอการเรยนร 6. ในการแสดงออกตอสมาชกในกลมผเรยน เขาจะตองยอมรบทงทางดานเนอหาวชาการ และในดานทศนคตหรออารมณของผเรยน คอพยายามทจะกอใหเกดความพอดกนทงสองดาน ส าหรบสมาชกแตละคน และรวมทงกลม 7. เพอทจะท าใหบรรยากาศในหองเรยนด าเนนไปดวยด ผอ านวยความสะดวกสามารถชวยใหเกดขนได ดวยการเปลยนฐานะตวเองเปนเสมอนหนงผเรยนเชน มฐานะเปนสมาชกของกลม โดยการรวมแสดงความคดเหนไดเชนเดยวกบผเรยนแตละคน 8. เขาควรจะไดเรมตนแสดงความรสกใหเกดขนในกลมเมอมความคดเหน แตไมใชโดยการบงคบ หรอวธการขมข ซงความคดทแสดงออกมานนสมาชกอน ๆ อาจจะยอมรบฟงหรอไมรบฟงกได 9. ตลอดเวลาของการมประสบการณรวมกนในหองเรยน ผอ านวยความสะดวกจะตองมความวองไว (Alert) อยตลอดเวลาตอการแสดงออกในการรบรอารมณตาง ๆ อยางลกซง 10. ในฐานะทท าหนาทเปนผอ านวยการความสะดวกตอการเรยนร เขาจะตองพยายามรบรและยอมรบวาตวเองกยอมจะมขอจ ากดอยหลายประการดวยกน

50 โดยสรปแลว โรเจอรมความเหนวา การเรยนรยอมจะตองมลกษณะเปนกระบวนการภายใน

ตวผเรยนทควบคมดวยตวผเรยนเองนน แตกอาจจะมการปฏสมพนธกบสงคมและสงแวดลอม ภายนอกทเขาเปนสมาชกอยดวย นอกจากนนแลวเขากยงมความเชออกวา “การเรยนรตองเปนไปตามธรรมชาต และจะมลกษณะเปนกระบวนการตลอดชวต” เปรยบประดจกบการหายใจซงมนษยทกคนขาดไมไดนนเอง (A Life Process as Breathing)

เอเลน ทฟ (Allen Tough) เอเลน ทฟ ไดรบปรญญาเอกจากมหาวทยาลยชคาโก (University of Chicago) โดยในชวงทก าลงท าการวจยเพอรบปรญญาเอกนนกไดมโอกาสรวมงานกบฮล (Cyril O. Houle) เพอท าการคนควาเกยวกบกระบวนการในการเรยนรของผใหญ โดยเฉพาะเขามความสนใจเกยวกบการวางแผนการเรยนรของผใหญทท าดวยตวเอง (Self- planned Learning) และเมอทฟไดไปสอนอยทประเทศแคนาดา ทสถาบน OISE (The Ontario Institute for Studies Education) เขากไดคนควาในเรองนอกครงอยางจรงจง ตงแตป ค.ศ. 1966 จนกระทงไดพมพผลงานออกมาเผยแพรในชอเรอง “The Adult’s Learning Projects” (Tough. 1971) การคนควาของทฟทเกยวของกบการเรยนรของผใหญนน กเพอจะใหไดค าตอบทส าคญ ๆ ในการเรยนรของผใหญ 3 ประการ คอ อะไร อยางไร และท าไม ทงนทฟไดพบวากจกรรมการเรยนรของผใหญนนแพรหลายมาก โดยทแทบทกคนจะมกจกรรมประเภทน 1 – 2 อยาง ภายใน 1 ป สวนบางคนอาจจะมจ านวนมากนบได 15-20 อยางกม ส าหรบจ านวนชวโมงทใชในการเรยนรและการศกษาคนควาเกอบ 700 ชวโมงตอป เพอทจะศกษาหาความรในชอทรจกกนดวา “Learning Projects” หรอโครงการเรยนรดวยตนเองจากการคนควาของทฟ ท าใหทราบวาประมาณรอยละ 70 ของโครงการน ผเรยนสามารถวางแผนการด าเนนงานไดดวยตนเอง ส าหรบวธการเรยนกเปนการแสวงหาความชวยเหลอในดานของเนอหาวชาจากผเชยวชาญในสาขานน ๆ จากเพอน ๆ หรอคนทคนเคย กน รวมทงการคนควาจากเอกสารและต าราเรยน ทฟไดคนพบวา กลมตวอยางทเขาท าการศกษานนจะเปนผวางแผนการเรยนในลกษณะทเรยกวา “โครงการ” ซงหมายถง ชดการเรยนทเกยวเนองสมพนธกนเปนตอน ๆ (Episode) โดยอยางนอยจะมความยาวเทากบ 7 ชวโมง ซงในแตละตอนของการเรยนรจะท าใหผเรยนเกดความจ า ไดรบความร เกดทกษะ และมผลผลตอนเกดจากการเรยนร เขายงไดพบดวยวาในบางโครงการ แตละตอนทางการเรยนรจะมความเกยวของกบความร และทกษะทผเรยนตองการไดรบ ตวอยางผเรยนตองการจะเรยนรเพมขนเกยวกบประเทศอนเดย อาจจะแบงขนตอนในการเรยนออกไดดงนคอ ตอนท 1 อานหนงสอเกยวกบประชาชนของประเทศอนเดย

51 ตอนท 2 อภปรายและสนทนาปญหาเกยวกบเศรษฐกจและการเมองของประเทศอนเดย กบนกศกษาปรญญาโทชาวอนเดย (เปนผเชยวชาญหรอผร) ตอนท 3 รบชมรายการทางโทรทศน ทเกยวของกบชวตของเดกขาวอนเดย ดงนน ผเรยนแตละคนกจะสามารถวางแผนเพอการพฒนาใหเกดความสมพนธเกยวของกบประสบการณ การเรยนรทางดานความรและทกษะไดดวยตนเอง ทฟมความสนใจและตองการทจะคนควาหาค าตอบวา อะไรคอแรงจงใจใหผใหญตองการเขารวมกจกรรมในโครงการเหลาน โดยไดพบวากลมตวอยางคาดการณไววาเขาคงจะไดรบผลลพธทเปนผลดตามทตวเขามความตองการ หรอไดรบผลประโยชนอน ๆ โดยเฉพาะกคอ ไดสนองตอบความอยากร อยากเหน ความสนกสนานในเนอหาวชาทเรยน การไดมโอกาสฝกหดภาคปฏบต รวมทงผลลพธระยะยาวทจะน าไปใชในอนาคตได ตลอดจนมความสขความพอใจ และเกดความชนชมในความสามารถของเขาเอง ทฟไดคนพบขอสรปวา ผใหญทเปนผเรยนจะด าเนนการไปตามขนตอน (Phase) อยหลายขนตอนเปนระยะ ไปในการเรยนรตามโครงการเรยนรดวยตนเอง ซงไดแก (Knowles, 1978 : 46) ขนตอนท 1 เปนการตดสนใจเพอเรมตนโครงการ โดยทเขาระบวามอยถง 26 ระยะดวยกนทผเรยนตองเกยวของ รวมทงการก าหนดเปาหมายทจะกระท า (Action goal) ประเมนความสนใจ การเสาะแสวงหาขอมลทจะใชอางองได การเลอกหาความร และทกษะมาใชไดอยางเหมาะสม การคาดการณในเรองคาใชจายและผลประโยชน (ก าไร) ทควรจะไดรบ ขนตอนท 2 เปนการเลอกผวางแผน (Planner) ซงอาจจะไดแกตวผเรยนเองกได การก าหนดวสดอปกรณ ต าราทใช คมอการเรยน เทปบนทกเสยง ทปรกษาทางวชาการ ซงอาจจะไดแก วทยากร ผเชยวชาญ หรออาจารยทปรกษา อยางไรกตามในขนนสงทส าคญทสดกคอ การก าหนดและการเลอกผวางแผน และการด าเนนการใหเปนไปตามแผน ขนตอนสดทาย ผเรยนจะตองเกยวของในแตละตอนของการเรยนร โดยจะดงออกมาจากกระบวนการวางแผนในขนตอนท 2 รวมทงจะขนอยกบความหลากหลายของบรรดาแหลงความรทงหลายทมอย ดงนน จงขนอยกบความช านาญและทกษะของผเรยนในการเลอกใชแหลงความรทงหลาย เพอชวยสงเสรมใหการเรยนรประสบความส าเรจ

หลกการสอนผใหญ วธการสอนผใหญหรอ “Andragogy” นนเปนแนวความคดใหมในการเรยนการสอนทพยายามจะชใหเหนความแตกตางออกไปจากวการสอนเดก หรอ “Pedagogy” อยางไรกตามค าวา “Andragogy” นเปนค าทใหมมากในวงการศกษา ส าหรบประเทศไทย เพราะวาค านเรมใชเปนครงแรก

52 ในป ค.ศ. 1976 โดยการใหความหมายเดมจากนกการศกษาผใหญชาวยโกสลาเวยขอ “ซาวเซนค” (Dusan Savicevic) สวนผทน าเขามาสวงการนกศกษาผใหญของ สหรฐอเมรกากคอ โนลส โดยการ ตพมพลงในหนงสอชอ “Adult Leardership” เมอป ค.ศ. 1968 และค านกไดรบค านยมกนมากขนเรอย ๆ ในบรรดาสถาบนการศกษาผใหญ ทงในยโรปและสหรฐอเมรกามากมายหลายแหงดวยกน การทเรมน าค าวา “Andragogy” มาใชนนกเพราะวาค าวา “Pedagogy” ทเคนใชอยเดมในวงการศกษานน ไมสามารถน าเอามาใชในการสอนผใหญไดดพอนนเอง ส าหรบค าวา “Pedagogy” นน มรากศพทมาจากค าในภาษากรกคอค าวา Paid (Child) + Agogus (Leader) ซงมความหมายวา “ศาสตรและศลปในการสอนเดก” (the art and science of teaching children) สวนค าวา “Andragogy” นนกมาจากรากศพทภาษากรกเชนเดยวกน คอค าวา Aner (Man) + Agogus (Leader) ซงมความหมายวา “ศาสตรและศลปในการสอนผใหญ” (The art and science of teaching adults) ถาจะพจารณากนอยางลกซงแลวกมใชค าใหมนก เพราะวาไดมการใชอยในประเทศเยอรมน ตงแต ค.ศ. 1833 มาแลว และในระยะทศวรรษทเพงผานมานไดรบความนยมเพมมากขนอก ในประเทศยโกสลาเวย ฝรงเศส ฮอลแลนด นอกจากนนแลวเมอป ค.ศ. 1970 ท University of Amsterdam ไดจดตงภาควชาใหมมชอวา “ภาควชาการสอนเดกและการสอนผใหญ” (Department of Pedagogical and Andragogical Science) ส าหรบทางดานหลกการและทฤษฎ ทางดานการสอนผใหญรวมทงเทคโนโลยทน ามาใชยงนบวาใหมมาก (Knowles, 1978 : 50) ทฤษฎการเรยนรส าหรบผใหญ จากแนวคดของลนเดอรแมน ท าใหไดขอสนนษฐานทส าคญ ๆ และเปนกญแจส าหรบการเรยนรของผใหญ รวมทงจากการวจยในระยะตอ ๆ มา ท าใหโนลส (Knowles, 1978) ไดพยายามสรปเปนพนฐานของทฤษฎ การเรยนรส าหรบผใหญสมยใหม (Modern Adult Learning Theory) ซงมสาระส าคญดงตอไปนคอ (Knowles, 1978 : 31) 1. ความตองการและความสนใจ (Needs and Interests) ผใหญจะถกชกจงใหเกดการเรยนรไดดถาหากวาตรงกบความตองการและความสนใจในประสบการณทผานมา เขากจะเกดความพงพอใจ เพราะฉะนนควรจะมการเรมตนในสงเหลานอยางเหมาะสม โดยเฉพาะการจดกจกรรมทงหลาย เพอใหผใหญเกดการเรยนรนนจะตองค านงถงสงนดวยเสมอ

53 2. สถานการณทเกยวของกบชวตผใหญ (Life Situations) การเรยนรของผใหญจะไดผลดถาหากถอเอาตวผใหญเปนศนยกลางในการเรยนการสอน (Life-Centered) ดงนน การจดหนวยการเรยนทเหมาะสมเพอการเรยนรของผใหญควรจะยดถอเอาสถานการณทงหลาย ทเกยวของกบชวตผใหญเปนหลกส าคญ มใชตวเนอหาวชาทงหลาย 3. การวเคราะหประสบการณ (Analysis of Experience) เนองจากประสบการณเปนแหลงการเรยนรทมคณคามากทสดส าหรบผใหญ ดงนนวธการหลกส าคญของการศกษาผใหญกคอ การวเคราะหถงประสบการณของผใหญแตละคนอยางละเอยดวามสวนไหนของประสบการณทจะน ามาใชในการเรยนการสอนไดบาง แลวจงหาทางน ามาใชใหเกดประโยชนตอไป 4. ผใหญตองการเปนผน าตนเอง (Self-Directing) ความตองการทอยในสวนลกของผใหญกคอ การมความรสกตองการทจะสามารถน าตนเองได เพราะฉะนนบทบาทของครจงควรอยในกระบวนการสบหาหรอคนหาค าตอบรวมกนกบผเรยน (Mutual Inquiry) มากกวาการท าหนาทสงผานหรอเปนสอส าหรบความร แลวท าหนาทประเมนผลวาเขาคลอยตามหรอไมเพยงเทานน 5. ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Difference) ความแตกตางระหวางบคคลจะมเพมมากขนเรอย ๆ ในแตละบคคลเมอมอายเพมมากขน เพราะฉะนนการสอนนกศกษาผใหญจะตองจดเตรยมการในดานนอยางดพอ เชน รปแบบของการเรยนการสอน (Style) เวลาทไดท าการสอน สถานทสอน และประการส าคญคอ ความสามารถในการเรยนรในแตละชนของผใหญ ยอมเปนไปตามความสามารถของผใหญแตละคน (Pace of Learning) อยางไรกตาม ลนเดอรแมน มไดพดถงความแตกตางกนระหวางการศกษาผใหญกบการศกษาส าหรบเดก และเยาวชน แตเขากลบกลาวถง การศกษาแบบดงเดม” (Conventional Education) วาวธการสอนยงไมเหมาะสม ซงอาจจะหมายความวา เดก ๆ หรอเยาวชนทเปนนสต นกศกษาทว ๆ ไป นนจะเรยนรไดดมากขน หากใชวการทงหานตามทฤษฎการเรยนรส าหรบผใหญ นกศกษาผใหญ วยผใหญเปนวยอกวยหนงทแตกตางจากวยอน ๆ อยางแนนอน เพราะเปนวยทจะตองมพฤตกรรมตาง ๆ มากมาย ทงความรบผดชอบ ภาระหนาทดานตาง ๆ ความหมายของผใหญ ตลอดจนเรองราวทเกยวกบภาระ หนาทของผใหญในวยตาง ๆ คณลกษณะโดยทว ๆ ไป ของนกศกษาผใหญหรอผเรยนทเปนผใหญ ทงนจะท าให นกศกษาผใหญตลอดจนผทเกยวของมความเขาใจทถกตองใน

54 ตวนกศกษาผใหญ จะไดสามารถปฏบตงานไดอยางด ทงในดานการเตรยมหลกสตร การจดและด าเนนโครงการและการจดวชาใหเปนไปอยางเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการของผเรยน โดยทวไปแลวภาพรวมทเปนโครงรางของนกศกษาผใหญนน ผทท าหนาทเกยวของกบพวกนกศกษามกจะคาดคดเอาไวลวงหนาเสมอ ทงทางดานความสามารถทว ๆ ไป ดานแรงจงใจ ตลอดจนเปาหมายในการเขามาเรยน ปรากฏวาในหลาย ๆ ครงกไมสอดคลองกบสงทนกศกษาผใหญคาดไว เชนครผสอนวชาชพอาจคาดหวงวาผเรยนทเปนผใหญหลายคนอาจจะมทกษะและความช านาญบางอยางมากอน แตความจรงแลวนกศกษาผใหญหลายคนอาจจะไมมความช านาญเบองตนเหลานนมากอนเลย ท านองเดยวกนกจกรรมหรอโครงการอาหารสอนเพอการเปลยนทศนคตดานการรบประทานอาหารสก ๆ ดบ ๆ นกศกษาผใหญยอมจะมความเชอและทศนคตทผด ๆ เหลานนชนดฝงหว จนยากแตการเปลยนแปลงใหสอดคลองกบวตถประสงคของโครงการ ดงนน จงเปนหนาทของพวกเราบรรดานกการศกษาผใหญทจะตองชวยกนสรางความมนใจหรอความเขาใจอนถกตองใหแกผเรยนทเปนผใหญ ซงจะชวยใหนกศกษามความสขและมความพอใจทไดเขารวมกจกรรมตาง ๆ ครผสอนนกศกษาผใหญสวนมากมกจะคดวา ผเรยนสวนมากมศกยภาพและความสนใจมากพอแลว ทงน กคงเปนการคาดเดาจากการทนกศกษาผใหญลงทะเบยนเรยนแลวนนอง ดงนนผสอนสวนมากจงมกจะละเลย และไมไดสอบถามเกยวกบความคาดหวงและความตองการของผเรยนในชวโมงแรกหรอครงแรกทพบกน ทงนผสอนมกจะใหความสนใจและพดถงเฉพาะสงทเปนเนอหาสาระของวชาทเรยน โดยเฉพาะทเกยวกบโครงการสอน (Course Outline) อยางไรกตามผเขยนคดวาความคาดหวง (Expectation) ของผเรยนมความส าคญ เพอผสอนจะไดทราบวามความสอดคลองกบเนอหาทตระเตรยมหรอไม และอาจจะปรบเปลยนใหสอดคลองกนตอไปเมอด าเนนการสอนจรง พฒนาการของผใหญกมความแตกตางระหวางบคคลอยมาก จงมกจะกอใหเกดปญหาไดมากประการหนง แมวาในกลมผเรยนจะมจ านวนไมมากนกกตาม กอใหเกดอปสรรคในการเรยนการสอนได รวมทงความคาด หวงทนกศกษาผใหญมตอผสอนและเนอหาวชากตางกนออกไปดวย ดงนน การใหเวลาและความสนใจตอนกศกษาผใหญทงเปนกลมและรายบคคลจงมความส าคญ อยางไรกตาม การมความเขาใจคณลกษณะโดยทวไป ของผเรยนทเปนผใหญกยอมจะชวยใหสามารถสงเกตเฉพาะบคคลไดงายขน

55 คณลกษณะโดยทวไปของนกศกษาผใหญ ดงทไดกลาวมาแลววาผเรยนทเปนผใหญมความแตกตางอยมากนน แตทวาเรากอาจจะสรปรวมคณสมบตรวมกนของนกศกษาผใหญไดบางประการ ซงจะสามารถชวยใหจดกจกรรมการเรยนการสอนและด าเนนโครงการไปไดดวยความถกตอง เหมาะสมยงขน ดงนน จะไดกลาวถงคณสมบตทเปนลกษณะของนกศกษาผใหญ 7 ประการ (Rogers, 1986 : 24 – 34)

1. นกศกษาคอผใหญโดยค าจ ากดความ (By Definition) ในวยผใหญ (Adulthood) นบเปนชวงทบคคลมความตองการจะพฒนาเพอความกาวหนา จงตองสนองศกยภาพสวนตนใหมความทดเทยมกบคนอน ๆ ในสงคม นอกจากนนยงตองการไดรบความเปนอสรภาพและเสรภาพเพมมากขน นกศกษาผใหญสวนมากเปนบคคลทก าลงพฒนาเขาสวฒภาวะ ดงนน ในการสอนนกศกษาจงควรสนบสนนพฒนาการเหลาน โดยเฉพาะใหเกดความเปนตวของตวเองตามทปรารถนา (Self-Fulfillment) นกศกษาผใหญบางคนทกลบขาสชนเรยนใหมอกครงภายหลงจากทไดเลกเรยนไปแลวเปนเวลานาน มกจะคาดคดวาตวเองคงจะถกสอนและตองปฏบตอยางเดกนกเรยนเปนแน ซงความคดทวาจะถกสอน (Being Taught) ในบางครงอาจรนแรงมากจนบางกรณกลายเปนการตอตาน และกอใหเกดปญหาอปสรรคในการเรยนได อยางไรกด ในสวนของนกศกษาทจดไดวามความสขและความ พอใจในการกลบเขามาเรยนใหมนน สวนมากกยงพบไดวามกจะมลกษณะเปนผเรยนทเงยบสงบ และวางเฉย (Passive Learner) คอ รบฟงอยางเดยว 2. นกศกษาเปนผทอยในกระบวนการเจรญงอกงามอยางตอเนอง (Continuing Process of Growth) นกศกษาผใหญสวนมากอยในวยผใหญตอนตน ดงนนจงอยในชวงของการเจรญเตบโตและ พฒนาการยงเปนไปอยางตอเนองมไดหยดนง ทงทางดานรางกาย ดานสตปญญา อารมณและจตใจ ความสนใจทมตอสภาพสงคมและวฒนธรรมส าหรบทศทางและยางกาวในการพฒนาอาจจะมขอแตกตางระหวางบคคลอยบาง ซงครผสอนผใหญควรใหความสนใจในกระบวนการเตบโตของนกศกษา ตลอดจนหาทางสงเสรมใหพวกเขามความ กระตอรอรนตอกระบวนการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ผสอนควรรบรในกระบวนการเปลยนแปลงนดวยตนเอง ทงนเพราะวาในการสอนนกศกษาผใหญเองกนบไดวาเปนสวนหนงของการพฒนา อนน าไปสความเจรญงอกงามของนกศกษานนเอง และนบไดวาเปน กระบวนการตอเนองตลอดไป

56 3. นกศกษาไดน าประสบการณและคานยมตดตวมาดวย (Package of Experience and Values) นกศกษาผใหญแตละคนจะน าเอาประสบการณตดตวเขาดวย จะมากหรอนอยอาจขนอยกบภาระหนาทซงเขาปฏบตอย นอกจากนนพวกเขายงมความเชอถอ ความศรทธา และคานยมทางสงคมอนรวมอยในตวดวย อาจจะไดแก ทศนคตในบางสงบางอยาง ความรสกอคตและความล าเอยง ตลอดจนอารมณอน ๆ อกมากมาย ทงน ขนอยกบประสบการณทผานมาของผใหญแตละคน โนลส (Knowles, 1978) ไดใหขอเสนอแนะวา ส าหรบเดก ๆ แลว ประสบการณหมายถง บางสงบางอยางทพวกเขาไดประสบพบเหนมา แตในผใหญนนประสบการณเปนสวนชวยใหตดสนใจไดวา “เขาคอใคร (Who the are)” นนคอ ประสบการณกอใหเกดความเปนตวของตวเองหรอเอกลกษณ (Self-Identify) ในกรณทประสบการณของนกศกษาผใหญไมไดรบความสนใจหรอใหการยอมรบ อาจจะหมายถงการปฏเสธในตวของผใหญคนนนดวย ดงนน ครผสอนจงควรเอาใจใสเกยวกบประสบการณและคานยมในตวนกศกษา 4. นกศกษาเขามาเรยนดวยความตงใจหลาย ๆ ประการ (Set Intentions) มกจะมขอโตแยงกนอยเสมอวา นกศกษาผใหญเขามาสกจกรรมการศกษาผใหญเพราะวามความตองการอยางไรบาง ทงนอาจจะแยกความตองการออกได 2 ดานคอ ประการแรก : เมอพจารณาอยางละเอยดถถวนแลวอาจจะพบวา นกศกษาเขามารวมเรยนโดยมไดมความตองการอยางแทจรง โดยเฉพาะกจกรรมดานอาชพและการมงานท า (Job Related Program) นกศกษาอาจจะไมไดมความตองการเลยหรอวาอาจจะมความตองการบางเพยง นดหนอยเทานนเอง เพราะฉะนนจงนบวามคณคาและเปนประโยชนอยางมาก ถาหากจะมการพดคยเรองนกบนกศกษาผใหญโดยตรง ซงในบางครงจะพบวา เขาเพยงแตมความคดวาตองการ (Felt Need) ประการทสอง : เหตผลและความตงใจในการเขามาเรยนทนกศกษาบอกกบใครในบางครงพบวา อาจจะไมใชเหตผลทแทจรงเสมอไป ทงนเพราะวาเหตผลดงกลาวอาจจะไมเกยวของกบการเรยนรเลย แตอาจจะไปสมพนธสอดคลองกบความตองการทางดานสงคม (Social Contact) เชนความตองการไดออกจากบานในตอนเยน โดยผลจากการวจยบางชนปรากฏวาคาสหสมพนธระหวางการเขามาเรยนการศกษาผใหญมความสมพนธคอนขางสงกบสภาพปญหาภายในครอบครว เกยวกบความตองใจและแรงจงใจในการเขามาเรยนของนกศกษาผใหญ ไดมนกการศกษาผใหญ ของสหรฐอเมรกา คอ ฮล (Houle, 1961) ไดใหขอเสนอแนะไวในหนงสอชอ “The Inquiring Mind” โดยท าการศกษา ดวยวธการสมภาษณแบบเจาะลกจากนกศกษาผใหญ จนกระทงไดแยกแรงจงใจในการเขามาเรยนออกได 3 ประการคอ

57

ความตงใจมงหวงดานเปาประสงค (Goal-Oriented) ผเรยนมความตองการประสบความส าเรจตามเปาหมายทตงไว โดยน าความรทไดรบไปแกไขปญหาการงานทปฏบตอย ตงเปา หมายเกยวกบวฒบตร ประกาศนยบตร ปรญญาบตร ซงสามารถจะน าไปปรบขนเงนเดอนเลอนขนและหนาทการงานได

ความตงใจมงหมายดานกจกรรมทางสงคม (Activity-Oriented) ผเรยนมความตองการไดพบเพอนใหม และเลอกรวมกจกรรมทางสงคมตาง ๆ ทมขนในสถาบนการศกษาผใหญนน

ความตงใจมงหวงทางดานความร (Learning-Oriented) ผเรยนในประเภทนจะเปนพวกมงมนเอาใจใสและจรงจงตอการเรยนเปนอยางมากตองการทจะไดรบความรอบร (Knowledge) ในสอทตนเองยงไมทราบ ตลอดจนความช านาญและทกษะตาง ๆ โดยทวไปแลว นกศกษาผใหญแตละคนกจะมความตองการเกยวกบแรงจงใจนแตกตางกนออกไปในแตละกลม ทงนอาจจะมมากกวาหนงประเภทกได เมอเขาไมไดรบในสงทเปนความคาดหวงกจะกอใหเกดปญหาได โดยเฉพาะจะเกดความวตกกงวล (Anxiety) หวาดระแวง เกดความไมมนใจในตนเอง อนอาจจะกอให เกดผลเสยตอการเรยนรไดในทสด 5. นกศกษาผใหญมความคาดหวงเฉพาะตวตาง ๆ กน (Certain Expectation) จากขอเทจจรงปรากฏวา นกศกษาผใหญมความหวงในการเขามาเรยนตางกนออกไป ทงนสวนมากมกจะขนอยกบประสบการณจากโรงเรยนเดม ตลอดจนการศกษาซงไดรบภายหลงออกจากโรงเรยนแลว โดยทนกศกษาบางคนกมความพอใจกบประสบการณของโรงเรยนเกา ในทางตรงกนขามผใหญบางคนกไมมโอกาสเชนนน อยางไรกตาม นกศกษาสวนมากมกจะคาดหมายวาการศกษา ผใหญกคงจะเหมอน ๆ กบการศกษาในโรงเรยนทเขาเคยพบมาในอดต นกศกษามกจะคาดหวงไววาพวกเขาคงจะไดรบการสงสอนทก ๆ อยางจากครซงเปนผรอบรในทกสงทกอยาง ความคาดหวงดงกลาวนมผลกระทบตอทศนคตในการท างานเปนกลมของนกศกษา ปรากฏวา นกศกษาบางคนกชอบการท างานคลอยตามกน (Conformism) ขณะทบางคนมกชอบการเรยนรดวยตนเองอยางอสระ (Independent Learning) บางคนกตองการทจะไดรบการสงสอนตลอดเวลา (Being Taught) บางคนกเกดความวตกกงวลเกยวกบความเสอมถอยทางดานสตปญญาและสมอง ในขณะทบางคนกอยากทจะเรยนรไปอยางรวดเรว ความคาดหวงเฉพาะตวของนกศกษาผใหญนนบวาเปนปญหาทส าคญซงผสอนจะตองหาทางแกไขใหลลวงไป จงจะเกดผลดตอการเรยนรของผใหญ

58 6. นกศกษาผใหญมความสนใจหลายดานทตองท าพรอมกน (Competing Interests) สวนมากแลวนกศกษาผใหญไมสามารถทจะเรยบแบบเตมเวลา (Full-time courses) แตมกจะเปนประเภทเรยนเวลาพเศษ (Part-time) เพราะฉะนนกจกรรมเกยวกบการศกษาผใหญจงมกจะไดรบความสนใจเปนล าดบรองลงไป ทงนนกศกษาสวนมากจะตองค านงถงหนาทงานประจ า ภารกจดานครอบครว กจกรรมทางสงคม ซงนกศกษาผใหญไมสามารถแยกตนเองออกจากสภาพแวดลอมทางสงคมหรอพนฐานเดมกอนมาเรยนได ส าหรบนกศกษาผใหญทเรยนภาคค าหรอภาคพเศษ กจะตองปฏบตตามบทบาทภารกจเชนเดมตลอดไป ดงนน นกศกษาจงมกจะประสบปญหาอปสรรคทไมสงเสรมตอกจกรรมการเรยน โดยทอาจจะถกขดขวาง รบกวนจากปญหาของบคคลในครอบครว เชน ถาหากยงมบตรเลก ๆ ทตองคอยเอาใจใส นอกจากนนกอาจจะมปญหาธรกจการงานทท าอยมาขดขวางการเรยนอกดวย 7. นกศกษาผใหญมรปแบบการเรยนเปนของตวเองอยแลว (Patterns of Learning) แบบแผนในการเรยนรของผใหญ จะอยในลกษณะของกระบวนการตอเนองในการเรยนรตลอดชวต (Continuing Process of Lifelong Learning) ซงมประเดนทนาสนใจแกการพจารณา 2 ประการ คอ ประการแรก นกศกษาแตละคนไดพฒนารปแบบการเรยนรเปนของตนเองไวเรยบรอยแลว ประการทสอง รปแบบการเรยนรของนกศกษาจะมลกษณะแตกตางกนออกไปหลายลกษณะ ชวงอายทผานมานนนกศกษาผใหญไดพฒนาปรบปรงยทธศาสตรในการเรยนร ซงจะชวยใหเขาสามารถเรยนไดดวยความรวดเรว งาย และมประสทธภาพ อยางไรกด การเรยนรทไดรบมานนกจะตองใชความบากบนและความมานะพยายามจ าเปนทจะตองใชความอดทน และใชระยะเวลายาวนานพอสมควร นกศกษาผใหญแตละคนจะมวธการเรยนเปนของตนเอง ทงนจะขนอยกบความถนดตามธรรมชาต (Aptitudes) และประสบการณจากการเรยนร ตวอยางเชน ผเรยนบางคนกจะมความถนดเฉพาะดานตวเลข การคดค านวณ ในขณะทนกศกษาบางคนมความสามารถพเศษในดานความจ าสงทเปนขอเทจจรง เชน เบอรโทรศพท บานเลขท ผเรยนบางคนอาจจะมความสามารถจดจ าเรองราวท อานมาจากหนงสอไดดกวาการเรยน โดยวธฟงค าบรรยายของครผสอน บางคนกมความสามารถในการเรยนภาษาตางประเทศ เปนตน นอกจากรปแบบในการเรยนของนกศกษาตางกนดงไดกลาวมาแลว ในสวนทเกยวกบอตราเรวในการเรยนร (Pace of Learning) ของนกศกษาผใหญกจะมความแตกตางกนออกไปดวย สวนมากแลวผใหญจะเรยนไดด มความจดจ าไดแมนย าในเรองทตนเองมประสบการณ นอกจากนนยงสามารถทจะเรยนรสงใหม ๆ ไดรวดเรว ถาหากสงนนไมไปขดแยงกบความรและประสบการณเดม

59 ดงนน จงเปนความจ าเปนทครผสอนผใหญจะตองใหความสนใจในเรองดงกลาวน เพราะวารปแบบและวธการเรยนจะมความแตกตางกนในกลมนกศกษาผใหญ ผสอนจงควรตองทบทวน ปรบปรงวธการใหมความเหมาะสม สอดคลองกบแบบแผนวธการเรยนของนกศกษาแตละคน ทงนตองไมบงคบผเรยนใหเรยนโดยใชวธการทผสอนมความถนดเพยงอยางเดยว แตวาควรจะเลอกใชวธการสอนหลาย ๆ แบบ ซงวธการและเทคนคในการสอนผใหญจะไดกลาวในรายละเอยดตอไป สาเหตทนกศกษาผใหญเขามาเรยนใหม นอกจากจะไดทราบถงคณลกษณะโดยทวไปของนกศกษาผใหญแลว ถาเราไดทราบถงเหตผลทผเรยนทเปนผใหญกลบเขามาเรยนใหมอกครงกจะชวยใหเรามความเขาใจในตวนกศกษาผใหญไดดยงขน เกยวกบเหตผลทนกศกษาเขามาเรยนในชนเรยนการศกษาผใหญนน นกการศกษาผใหญขององกฤษคอ โรเจอร ไดกลาวถงไวใน หนงสอชอ “Adult Learning” ดงน (Roger, 1986 : 13- 20) 1. แรงจงใจดานอาชพ (Vocational Motives) จากการศกษาพบวาเปนแรงจงใจทมความส าคญอยางมากในการท าใหผใหญแสวงหาความรโดยการเขารบการศกษาอกครง โดยเฉพาะในกลมผใหญวยตน ทงน เพราะวาจะชวยสงเสรมโอกาสความกาวหนาในอาชพการงานทด าเนนการแลว จากการส ารวจขอมลของสถาบน การศกษาผใหญแหงชาตในประเทศองกฤษ (NIAE : National Institute of Adult Education) ปรากฏวาประมาณเกอบรอยละ 10 ของนกศกษาใหขอมลวา การเขามาเรยนดวยความมงมนเกยวกบความกาวหนาในการงานและอาชพนนเอง 2. แรงจงใจมงพฒนาตนเอง (Self-Development) เปนการสนองความตองการสวนบคคลของผใหญ โดยเฉพาะในดานทเปนความรทวไป หรออาจจะเปนกจกรรมสรางสรรคเพองานอดเรก (Creative Hobby) ขอมลทไดจากการส ารวจในประเทศองกฤษ ซงจดด าเนนการโดย NIAE ปรากฏวานกศกษาผใหญมากกวารอยละ 40 บอกเหตผลในการเขามาชนเรยนกเพราะตองการพฒนาศกยภาพของตนเองตามความสนใจใหมากขน ทงนไดพบดวยวา ผเรยนซงเขามาดวยแรงจงใจประเภทนจะเปนผหญงมากกวาผชาย 3. แรงจงใจดานสงคม (Social Motives) กจกรรมการศกษาผใหญไดรบความสนใจจากผเรยนคอนขางมากดวยเหตผลทางดานสงคม นกศกษาจงเขามาเรยนเพอมโอกาสพบเพอนใหมเพอรจกกบครผสอน ตลอดจนบรรยากาศทแปลกออกไปจากชวตประจ าวน และในขณะเดยวกนกมแรงจงใจในการเรยนรเพอพฒนา ทางสมองและสตปญญา (Intellectual Motives) แทรกอยดวย จากการส ารวจของสถาบน NIAE พบวา เหตผลนมจ านวนถงรอยละ 10 ของนกศกษาผใหญ

60 4. แรงจงใจอน ๆ (Other Motives) ส าหรบเหตผลอน ๆ ในการเขารวมกจกรรมการศกษาผใหญ ไดแก ชวยใหไดรบโอกาสทสอง (Second Chance) ส าหรบผใหญทพลาดโอกาสในการเรยนจากระบบโรงเรยน ระดบ ประถมศกษา หรอมธยมศกษา หรอบางคนอาจเขามาดวยเหตผลเกยวกบเครองอ านวยความสะดวกตาง ๆ ทจดใหมขนภายในสถาบนแหงนน ท าใหเขาไดมโอกาสเรยนรสงใหม ๆ โดยเฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน การเรยนวชาเกยวกบคอมพวเตอร การใชเครองมอดานชางไฟฟา ชางเครองยนต หองปฏบตการทางดานวทยาศาสตร และภาษาตางประเทศ รวมทงบรรยากาศอน ๆ ภายในสถาบนการศกษานนกมสวนสงเสรมใหเขาเกดความตองการและสนใจเขามาสมผส และเรยนรกจกรรมการศกษาผใหญในชวงใดชวงหนงของชวต (Human Life-cycle) 5. คอมพวเตอร การรคอมพวเตอร กษม ชนะวงศ และอน ๆ (2541 : 41) ใหความหมายวา คอมพวเตอรหมายถง เครองจกรอเลกทรอนกสใด ๆ ซงสามารถท าหนาทรบขอมลเขา ประมวลผลขอมล และผลตผลลพธจากการประมวลผลนนออกมา ซงสอดคลองกบศรไพร ศกดรงพงศากล (2544 : 9) ทกลาววาคอมพวเตอรหมายถงอปกรณอเลกทรอนกสอยางหนงทสามารถรบโปรแกรมและขอมล ประมวลผล สอสารเคลอนยายขอมลและแสดงผลลพธได นอกจากนน วชราภรณ สรยาภวฒน (2540 : 1) ไดใหความหมายวาคอมพวเตอรเปนเครองมอททนสมยทพฒนาโดยมนษยเพอชวยในการท างานทมขนตอนซ า ๆ ปรมาณมาก หรองานทสลบซบซอนยากเยนใหเสรจไดอยางรวดเรวภายในระยะเวลาอนสนและมผลสพธถกตองนาเชอถอ และกานดา ไทพาณชย (2542 : 1) ไดใหความเหนเพมเตมวาคอมพวเตอรหมายถงอปกรณอตโนมตทมความสามารถในการค านวณ การเกบขอมลจ านวนมาก ๆ การดงขอมลมาใชอยางรวดเรวท าใหการท างานมประสทธภาพมากขน

บรอค; และ ทอมเซน (Brock; & Thomsen. 1992 : 563-570) ไดอธบายความหมายของการรคอมพวเตอรไวดงน 1. การรวาคอมพวเตอรคออะไร และท างานอยางไร 2. ปฏกรยาตอบสนองตอคอมพวเตอร คอ มความสามารถทจะเขาใจและใชซอฟตแวร เฉพาะชนด เพอวตถประสงคเฉพาะงานนนๆ ไดอยางถกตอง 3. ความเขาใจในเรองคอมพวเตอร คอ เขาใจถงความส าคญ ประโยชนตางๆ ของคอมพวเตอร และการน าไปใชงานตามวตถประสงคทงทางบวกและทางลบ

61 เคอรเซอร (Kersher. 1993 : 311) ไดกลาววา ผรคอมพวเตอร คอ ผทไดฝกฝนทกษะการใชคอมพวเตอรอยางมประสทธภาพ และการเปนผรคอมพวเตอรจะชวยใหอยในยคคอมพวเตอรไดสะดวก การรคอมพวเตอรมลกษณะ 4 ประการ ดงน 1. ความสามารถในการใชคอมพวเตอรเปนเครองมอในการแกปญหา 2. ความเขาใจวาคอมพวเตอรสามารถท าอะไรและไมสามารถท าอะไรได 3. ประสบการณดานซอฟตแวรคอมพวเตอร 4. ความสามารถในการประเมนคอมพวเตอรทมผลกระทบตอสงคม เจรญชย ชาขอนแกน. (2544 : 11) ไดกลาวถงการรคอมพวเตอรไวในงานวจยของเขาดงน

1. ทราบความส าคญของคอมพวเตอรทมตอสงคม เชน ทราบประวตความเปนมาของ คอมพวเตอร ทราบผลกระทบของคอมพวเตอรทมตนเอง เศรษฐกจและสงคม

2. ทกษะการเขยนโปรแกรม เชน ความสามารถในการเขยนและการอานโปรแกรม คอมพวเตอรภาษาตาง ๆ 3. ความสามารถในการควบคมคอมพวเตอร เชน สามารถใชค าสงใหคอมพวเตอรท างานตามทตองการได

มอรแกน (Morgan. 1998 : 39-40) ไดใหความหมายของการรคอมพวเตอรวา หมายถง ความสามารถในการควบคมคอมพวเตอร มความรความสามารถท าอะไรและไมสามารถท าอะไรได และในขนถดไป คอ ทราบประเภทของคอมพวเตอรส าหรบใชในงานตางๆ จากค าอธบายและความหมายทไดมผกลาวไว พอสรปไดวา การรคอมพวเตอร หมายถง ความร ความเขาใจ ทกษะ ความสามารถดานคอมพวเตอร ทสามารถน าไปประยกตใชกบงานตางๆ ไดอยางถกตอง โดยขอบเขตของการรคอมพวเตอรสรปได 6 ดาน ดงน

1. ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร วชราภรณ สรยาภวฒน (2540 : 3-4) กลาววา เครองคอมพวเตอรในระยะแรกนน จะตองใชคนคอยควบคมการปฏบตงานของเครอง จงจะสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ ตอมาไดมการพฒนาระบบคอมพวเตอรใหมความเรวมากขน ในขณะทบคลากรทท าหนาทควบคมเครองไมสามารถพฒนาใหสอดคลองกบความเรวของเครองได เพราะความสามารถของคนยอมมขดจ ากด ท าใหเครองถกทงวางไวเพอรอใหมคนปอนขอมล จดเตรยมอปกรณ และบงคบใหเครองท างาน เมอนบเวลาทเสยไปทงหมดนบตงแตเรมปอนขอมล เตรยมอปกรณจนไดผลลพธออกมา จะใชเวลานานกวาทควรจะเปน

62 ทงๆ ทเครองคอมพวเตอรอาจใชเวลาในการประมวลผลไมถง 1 นาท ดงนน การพฒนาระบบคอมพวเตอรในระยะหลงๆ จงมการเพมประสทธภาพของระบบคอมพวเตอร เพอใหสามารถท างานไดอยางเตมท จงไดมการสรางโปรแกรมตางๆ เพอสงใหเครองคอมพวเตอรท างาน ซงโปรแกรมหรอชดค าสงน เรยกวา ซอฟตแวร

2. ดานซอฟตแวร (Software) วาสนา สขกระสานต (2541 : 3-1) กลาวไววา ซอฟตแวร หมายถง สวนของโปรแกรมคอมพวเตอร กระบวนการในการท างาน ตลอดจนเอกสารประกอบทเกยวของในระบบประมวลผลขอมลแบบอเลกทรอนกส งามนจ อาจอนทร (2542 : 27) กลาวไววา ซอฟตแวร หมายถง โปรแกรมหรอชดของค าสงทถกเขยนขนเพอสงใหคอมพวเตอรท างานซอฟตแวรนจงเปรยบเสมอนตวเชอมระหวางผใชเครองคอมพวเตอรและคอมพวเตอร วชราภรณ สรยาภวฒน (2545 : 122) ไดใหความหมายไววา ซอฟตแวร หมายถง การเพมประสทธภาพของระบบคอมพวเตอรเพอใหท างานไดอยางเตมท โดยสรางโปรแกรมตางๆ เพอสงใหเครองท างาน โปรแกรมหรอชดค าสง จากการใหความหมายขางตน สรปวา ซอฟตแวร หมายถง ค าสงหรอโปรแกรมคอมพวเตอรทก าหนดใหเครองท างานตามโปรแกรมทก าหนดขน เพอเพมประสทธภาพของระบบคอมพวเตอรใหท างานไดอยางเตมท และสามารถประมวลผลไดตามตองการ วาสนา สขกระสานต (2541 : 3-1 - 3-14) ไดแบงซอฟตแวรออกเปน 2 ชนด คอ ซอฟตแวรระบบ (System Software) และซอฟตแวรประยกต (Application Software) 1. ซอฟตแวรระบบ (System Software) หมายถง โปรแกรมทกโปรแกรมทท าหนาทตดตอกบสวนประกอบตางๆ ของฮารดแวรคอมพวเตอร และอ านวยเครองมอส าหรบท างานพนฐานตางๆ ทเกยวของกบฮารดแวร เชน การแสดงรายชอแฟมทเกบในหนวยเกบขอมลส ารอง การแสดงผลขอความออกทางจอภาพ เปนตน ซอฟตแวรระบบ ประกอบดวย 2 ประเภท คอ 1.1 ระบบปฏบตการ (Operating System) หมายถง ชดของโปรแกรมทอยระหวางฮารดแวรและซอฟตแวรประยกต มหนาทในการควบคมการปฏบตงานของฮารดแวร และสนบสนนค าสงส าหรบควบคมการท างานของฮารดแวรใหกบซอฟตแวรประยกต 1.1.1 ระบบปฏบตการบนเครองไมโครคอมพวเตอร 1.1.2 ระบบปฏบตการเครอขาย 1.1.3 ระบบปฏบตการบนเครองคอมพวเตอรขนาดใหญ

63

1.1.4 ระบบปฏบตการแบบเปด 1.2 ตวแปลภาษาคอมพวเตอร (Translator) ในการพฒนาซอฟตแวรคอมพวเตอรนน โปรแกรมเมอรจะเขยนโปรแกรมในภาษาคอมพวเตอรแบบตางๆ ตามแตความช านาญของแตละคน โปรแกรมทไดจะเรยกวา โปรแกรมตนฉบบ หรอ ซอรสโคด ซงมนษยจะอานโปรแกรมตนฉบบนไดแตคอมพวเตอรจะไมเขาใจค าสงเหลานน เนองจากคอมพวเตอรเขาใจแต ภาษาเครอง (Machine Language) ซงประกอบขนจากรหสฐานสอง (0 และ 1) เทานน จงตองมการใชโปรแกรม ตวแปลภาษา (Translator) ในการแปลภาษาคอมพวเตอรภาษาตางๆ ไปเปนภาษาเครองโปรแกรมทแปลจาก โปรแกรมตนฉบบแลวจะเรยกวา ออบเจคโคด (object code) ซงจะประกอบดวยรหสค าสงทคอมพวเตอรสามารถเขาใจและน าไปปฏบต 2. ซอฟตแวรประยกต (Application Software) จะเปนโปรแกรมทท าใหคอมพวเตอรสามารถท างานตางๆ ตามทผใชตองการ ไมวาจะเปนงานดานการจดท าเอกสาร การท าบญช การจดเกบขอมลเอกสาร ตลอดจนงานทกๆ ดาน ตามแตผใชตองการ จนสามารถกลาวไดวา ซอฟตแวรประยกต กคอซอฟตแวรทท าใหเกดการใชงานคอมพวเตอรกนอยางกวางขวางและท าใหคอมพวเตอรเปนปจจยทไมสามารถขาดไดในยคของสารสนเทศ สามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภท คอ 2.1 ซอฟตแวรส าหรบงานเฉพาะดาน (Special Purpose Software) 2.2 ซอฟตแวรส าหรบงานทวไป (General Purpose Software) 2.2.1 ซอฟตแวรตารางวเคราะหแบบอเลกทรอนกส (Ekectronic Spreadsheet) 2.2.2 ซอฟตแวรประมวลผลค า (Word Processing) 2.2.3 ซอฟตแวรการพมพแบบตงโตะ (Desktop Publishing) 2.2.4 ซอฟตแวรน าเสนอ (Presentation Software) 2.2.5 ซอฟตแวรกราฟก (Graphic Software) 2.2.6 ซอฟตแวรฐานขอมล (Databaes) 2.2.7 ซอฟตแวรสอสารโทรคมนาคม (Telecommunication Software) 2.2.8 ซอฟตแวรคนหาขอมล (Resource Discovery Software)

64

งามนจ อาจอนทร (2542 : 35-46) ซอฟตแวรเปรยบเสมอนตวเชอมระหวางผใชเครองคอมพวเตอรและเครองคอมพวเตอรจะประกอบดวยชดของค าสงทจะสงใหคอมพวเตอรท างาน คอมพวเตอรจะท างานไมไดถาปราศจากซอฟตแวร ซอฟตแวรส าหรบเครองคอมพวเตอรสามารถแบงออกไดดงน 1. ซอฟตแวรระบบ (System Software) หมายถง ชดของค าสงทเขยนไวเปนค าสงส าเรจรป ซงจะท างานใกลชดกบคอมพวเตอรมากทสด เพอคอยควบคมการท างานของฮารดแวรทกอยาง และอ านวยความสะดวกใหกบผใชในการใชงาน สามารถแบงออกไดดงน 1.1 ซอฟตแวรควบคมระบบปฏบตการ (Operating System) (OS) 1.2 ซอฟตแวรจดการอปกรณตอพวง (Device Driver Software) 1.3 ซอฟตแวรการสอสาร (Communications Software) 1.4 ซอฟตแวรชวยพฒนาชวยพฒนาโปรแกรม (Program Development Software) 1.5 ซอฟตแวรอ านวยความสะดวก (Utility Software) 2. ซอฟตแวรประยกต (Application System) คอ ซอฟตแวรหรอโปรแกรมทถกเขยนขน เพอการท างานเฉพาะอยางทเราตองการ เชน งานสวนตว งานทางดานธรกจ หรองานทางดานวทยาศาสตร อาจเรยกโปรแกรมประเภทนวา User’s Program โปรแกรมประเภทนโดยสวนใหญมกใชภาษาระดบสงในการพฒนา ซงแตละโปรแกรมกจะมเงอนไขหรอแบบฟอรมทแตกตางกนไป ตามความตองการหรอกฎเกณฑของแตละหนวยงานทใช ซงโปรแกรมประเภทนสามารถดดแปลงแกไขเพมเตม (Modifications) ในบางสวนของโปรแกรมเองได เพอใหตรงกบความตองการของผใชงานโปรแกรม 3. ซอฟตแวรส าเรจรป (Package) เปนซอฟตแวรหรอโปรแกรมประยกตทมผจดท าไวเพอใชในการท างานประเภทตางๆ โดยผใชคนอนๆ สามารถน าซอฟแวรประเภทนไปใชกบขอมลของตนได แตจะไมสามารถท าการดดแปลงหรอแกไขโปรแกรมได ผใชไมจ าเปนตองเขยนโปรแกรมขนมาเอง จงเปนการประหยดเวลา แรงงาน และคาใชจายในการเขยนโปรแกรม นอกจากนยงไมตองใชเวลามากในการฝกและปฏบตอกดวย ซงซอฟตแวรส าเรจรปจงเปนสงทอ านวยความสะดวกและเปนประโยชนอยางยง ตวอยางของซอฟแวรส าเรจรป มดงน 3.1 ซอฟตแวรจดการระบบฐานขอมล (Database Management System หรอ DBMS)

65

3.2 ซอฟตแวรจดพมพรายงาน (Word Processing Software) 3.3 ซอฟตแวรกระดาษทดอเลกทรอนกส (Spreadsheet Software) 3.4 ซอฟตแวรส าหรบงานธรกจ (Business Software) 3.5 ซอฟตแวรเกมส (Games)

วชราภรณ สรยาภวฒน (2545 : 122-123) โปรแกรมทจะสงใหเครองคอมพวเตอรท างานจงตองมรายละเอยดทกขนตอน เมอใหเครองปฏบตตามจนไดผลลพธทตองการโปรแกรมนจะถกเกบไวในหนวยความจ าภายในซพย หลงจากนนเครองจะท างานดวยตนเองตามโปรแกรมภายใตการควบคมของหนวยควบคม ซอฟแวรหรอโปรแกรม แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ คอ 1. โปรแกรมประยกต (Application Programs) คอ โปรแกรมทเขยนขนเพอสงใหเครองท างานเฉพาะอยาง ซงจะตองเลอกภาษาคอมพวเตอรทมความเหมาะสมกบงานนนเพอเขยนโปรแกรม ตวอยางโปรแกรมประยกต ไดแก โปรแกรมระบบบญช โปรแกรมการค านวณทางดานวทยาศาสตร โปรแกรมคดคาเสอมราคา โปรแกรมออกแบบ โปรแกรมตดเกรด ฯลฯ โดยปกตโปรแกรมเหลานจะเขยนโดยบคคลทมความรเกยวกบปญหาและวธการแกปญหาในหนวยงานนนๆ หรออาจจะเลอกซอโปรแกรมส าเรจรป (Package Programs) จากบรษทซอฟตแวรตางๆ เพอใชกบงานนนๆ โดยใชตางเขยนโปรแกรมขนมาเอง เชน โปรแกรมส าเรจรป SAS, SPSS, BMDP, DAC, FOXPRO, Microsoft Word เปนตน โปรแกรมส าเรจรปอาจท างานไมไดครบถวนตามลกษณะของงานในองคการนน ดงนนการเขยนโปรแกรมขนมาใหม ใหเหมาะสมจงเปนอกทางเลอกหนงของผใชงาน สรปไดวา โปรแกรมประยกตม 2 ชนด คอ 1.1 โปรแกรมทเขยนขนมาเอง (Users’ Owned Written Programs) 1.2 โปรแกรมส าเรจรป (Package Programs หรอ Canned Programs) 2. โปรแกรมควบคมระบบ คอ โปรแกรมทบรษทผผลตเครองคอมพวเตอรเปนผจดท าขน เพอใชส าหรบควบคมล าดบขนตอนการท างานของอปกรณตางๆ ในระบบคอมพวเตอร และท าใหเครองคอมพวเตอรท างานไดอยางมประสทธภาพ ปกตบรษทผผลตคอมพวเตอรจะใหโปรแกรมระบบมาพรอมกบเครอง ผใชเพยงแตเรยนรค าสงและวใชงาน ซอฟตแวรระบบเปนสงส าคญและจ าเปนตองม หลงจากโปรแกรมควบคมระบบอยในเครองจงจะสามารถใชโปรแกรมประยกตสงเครองท างานตามตองการตอไป ชอของโปรแกรมควบคมระบบทแพรหลายในปจจบน ไดแก DOS, UNIX, OS/2, ZENIX เปนตน

66 3. ดานฮารดแวร (Hardware) นพทธ อนทรทอง; และ อาจาร นาโค (2542 : 31) ไดใหความหมายของฮารดแวรวาหมายถง สวนประกอบตางๆ ทประกอบขนเปนเครองคอมพวเตอร ซงรวมถงอปกรณรอบขาง (Peripheral Devices) ดวย สถาบนราชภฏสรนทร (2543 : 20-23) ไดกลาววา ฮารดแวรประกอบดวยสวนส าคญ ดงน 1. หนวยรบขอมล (Input Unit) ท าหนาทรบขอมลหรอค าสงจากผใชเขาสหนวยความจ าหลก โดยผานทางอปกรณรบขอมล ไดแก แปนพมพ เมาส จอยสตกส จอภาพระบบสมผส ปากกาแสง เครองขบแผนบนทก เครองอานซดรอม ฮารดดสกไดรฟ กลองถายภาพดจตอล กลองถายวดโอดจตอล ไมโครโฟน เปนตน 2. หนวยความจ า (Memory Unit) เปนอปกรณทใชในการบนทกขอมลและโปรแกรมตางๆ หนวยความจ าของคอมพวเตอรแบงไดเปน 2 ประเภท ดงน 2.1 หนวยความจ าหลก (Main Memory) เปนหนวยความจ าทท าหนาทจดจ าขอมลหรอโปรแกรมทอยระหวางการประมวลผลขอมลของคอมพวเตอร บางครงอาจเรยกวา หนวยเกบขอมลหลก แบงไดเปน 2 ชนด ดงน 2.1.1 ROM (Read Only Memory) หนวยความจ าถาวร เปนหนวยความจ าทบนทกขอมลไวอยางถาวร สวนใหญขอมลถกบนทกมาจากบรษทผผลต สามารถอานขอมลไดอยางเดยว ไมสามารถแกไขขอมลได นอกจากเปน ROM ประเภททแกไขขอมลได 2.1.2 RAM (Random Access Memory) หนวยความจ าชวคราวทสามารถแกไขขอมลได ขอมลทในหนวยความจ าสวนนจะหายไปหากมกระแสไฟฟาขดของ หรอเมอปดเครองคอมพวเตอร ถาไมไดบนทกขอมลไวในหนวยความจ าส ารองกอน 2.2 หนวยความจ าส ารอง (Auxiliary Memory) เปนหนวยความจ าทชวยในการเกบบนทกขอมลทใชในการประมวลผล หนวยความจ าส ารองทนยมใชในปจจบน ไดแก ดสเกตต ฮารดดสก แผนซด เปนตน 3. หนวยประมวลผลกลาง (CPU : Central Processing Unit) เปนหนวยทเปรยบ เสมอนสมองของคอมพวเตอร และมความซบซอนมาก บางครงหนวยประมวลผลกลางอาจเรยกวา ไมโครโปรเซสเซอร (Microprocessor) สวนประกอบตางๆ ในหนวยประมวลผลกลางจะเปนตว ก าหนดความเรวของคอมพวเตอร หนวยประมวลผลกลางรนใหม จะมขนาดเลกลงในขณะทประสทธภาพการท างานเพมขน หนวยประมวลผลกลางประกอบดวยหนวยยอย 2 หนวย ดงน

67 3.1 หนวยควบคม (Control Unit) ท าหนาทควบคมการท างานของระบบ เมอได รบค าสงจากผใช หนวยนจะเปนหนวยพจารณาตดสนใจวาจะปฏบตงานอยางไร เพอใหไดผลลพธตามทตองการ 3.2 หนวยค านวณและตรรกะ (Arithmetic and Logic Unit) กรณทค าสงหรอขอมลทถกสงเขามาเพอการค านวณทางคณตศาสตร หนวยนจะท าหน าทในการค านวณหาผลลพธ ในไมโครโปรเซสเซอรรนใหมๆ มกจะออกแบบใหมโปรเซสเซอรชวยในการค านวณทางคณตศาสตร หรอทเรยกวา Math Co-Processor มาดวยเสมอ 4. หนวยแสดงผลขอมล (Output Unit) ท าหนาทแสดงผลลพธจากคอมพวเตอรทางอปกรณแสดงผลซงมการแสดงผลใน 2 ลกษณะ ดงน 4.1 หนวยแสดงผลชวคราว (Soft Copy) เปนการแสดงผลออกมาใหผใชไดทราบในขณะนน เมอเลกท างานแลวผลนนจะหายไป อปกรณทแสดงผลลกษณะน ไดแก จอภาพ (Monitor) อปกรณฉายภาพ (Projector) อปกรณเสยง (Audio Output) หรอล าโพง (Speaker) 4.2 หนวยแสดงผลถาวร เปนการแสดงผลทสามารถจบตองและเคลอนยายไปไดตามตองการ มกจะแสดงออกมาในรปของกระดาษ ซงสามารถน าไปใชในทตางๆ ได อปกรณทแสดงผลในลกษณะน ไดแก เครองพมพ (Printer) เครองวาด Plotter)

4. ดานเครอขายคอมพวเตอร วทยา เรองพรวสทธ (2539 : 16) กลาววา เครอขายคอมพวเตอร คอระบบการน าเอาคอมพวเตอรจ านวนหลายๆ เครอง มาเชอมโยงเขาดวยกนโดยสายเคเบลชนดตางๆ โดยจะมคอมพวเตอรใหญเปนศนยกลางในการจดเกบและประมวลผลคอมพวเตอรศนยกลางน เรยกวา “โฮสต” (Host) โดยเครอขายคอมพวเตอรมประโยชนในการตดตอสอสารและการแลกเปลยนขอมลขาวสาร และใชอปกรณรวมกนระหวางผใชคอมพวเตอร เครอขายคอมพวเตอรสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท ดงน 1. ระบบเครอขายทองถน (LAN : Local Are Network) เปนเครอขายพนฐานทไดรบความนยมเปนอยางมาก เปนเครอขายทมการเชอมโยงคอมพวเตอรทอยในระยะใกลๆ กน เชน ภายในหองเดยวกน อาคารเดยวกน หรอหนวยงานเดยวกนโดยใชอปกรณในการเชอมตอ คอ แผนการดเครอขาย (Lan Card) สายเคเบลเครอขายเชอมโยงระหวางคอมพวเตอรแตละตว 2. ระบบเครอขายตางพนท (WAN : Wide Area Network) เปนเครอขายทเกดจากการเชอมตอระหวางเครอขายแลนแบบตางๆ ทอยตางพนทหลายๆ เครอขาย โดยเชอมโยงกบศนยคอมพวเตอรทสามารถควบคมระบบเครอขายได เครอขายแบบนสามารถเชอมโยงกบคอมพวเตอรได

68 ทวโลก เชน ระบบเครอขายอนเตอรเนต ซงเปนเครอขายทมขนาดใหญทสดในโลก ประกอบดวยเครอขายยอยจ านวนมากมาย กระจายอยทวทกมมโลก

5. ดานความส าคญของคอมพวเตอรกบการแพทย คอมพวเตอรเขามามบทบาทส าคญในการแพทย หนวยงานทงภาครฐและเอกชน ทงนเนองจากคอมพวเตอรเปนอปกรณททนสมยทชวยท างานดานตางๆ เชน การรกษาผปวย การวนจฉยโรค งานการเกบทะเบยนประวต ซงเปนงานทเกยวของกบการเกบขอมลจ านวนมาก สามารถคนหาขอมลไดอยางรวดเรวและถกตอง งานการค านวณ งานพมพตางๆ และงานกราฟฟค เปนตน วนดา สกลเจรญไพโรจน; และ ผดงพล เกยรตพนธสดใส (2537 : 187) ไดกลาวถงความส าคญของตอสงคม ไวดงน 1. การใชคอมพวเตอรในวงการธรกจทวไป สามารถน าคอมพวเตอรมาชวยงาน เชน การพมพใบสงสนคา การพมพใบเสรจ การท าบญชลกคา การควบคมสนคาคงเหลอ การจายเงนเดอนและคาแรงพนกงาน 2. คอมพวเตอรกบสถาบนการศกษา ในสถาบนการศกษาสวนใหญจะน าคอมพวเตอรเขามาชวยการเรยนการสอนเปนหลก ชวยใหการเรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพ ผเรยนสามารถท าความเขาใจและเหนภาพไดชดเจนและสามารถศกษาไดอยางรวดเรวมากกวาวธการสอนแบบเกา สวนตวอาจารยผสอนกสามารถใชอปกรณทางคอมพวเตอรเปนสอในการถายทอดความรไดสะดวกยงขน 3. คอมพวเตอรในวงการธนาคาร โดยทวไปธนาคารพาณชยจะน าคอมพวเตอรไปใชงานดานตางๆ เชน บรการฝาก ถอนเงนอตโนม ต การจดท าบญชเงนก เปนตน 4. คอมพวเตอรในตลาดหลกทรพย คอมพวเตอรเขามามบทบาทในงานทะเบยนหน การหกบญชโอนหนระหวางสมาชก เปนตน 5. คอมพวเตอรในธรกจโรงแรม ในการบรหารโรงแรมสวนใหญจะน าคอมพวเตอรเขาไปชวยในดานการเกบขอมลของหองพก เพอใหบรการรบจองหองพก การคนหองพก การคดคา ใชจายของแตละหองไดอยางมประสทธภาพ 6. คอมพวเตอรในงานอตสาหกรรม สามารถน าคอมพวเตอรมาใชในระบบการจดสรรทรพยากรการผลต การออกแบบสนคาและจ าลองการผลต

69

7. คอมพวเตอรกบการแพทย สามารถน าคอมพวเตอรมาใชในทางการแพทยได เชน น ามาใชในงานทะเบยนประวตคนไข เกบสถตทางดานการแพทย การท าบญชยาคงคลง และใชคอมพวเตอรบนทกขอมลเกยวกบการใชหอง หรออปกรณเครองมอเครองใช เปนตน 8. คอมพวเตอรในดานความบนเทง คอมพวเตอรในการชมภาพยนตร สรางฉากประกอบภาพยนตร สรางตวละคร นอกจากนยงสามารถฟงเพลงและรองเพลงได เปนตน 6. งานวจยทเกยวของ 6.1 งานวจยในประเทศ ประภาศร อมวณช (2539 : 232) ไดท าการศกษาเรองการศกษาความตองการพฒนาตนเองดานความรในการปฏบตงานของขาราชการสงกดส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการพบวาขาราชการสงกดงานปลดกระทรวงศกษาธการสวนกลาง กลมอายต ากวา 35 ป 35 – 45 ป และ46ปขนไป มความตองการพฒนาตนเองโดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานความรทวไปแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และดานความรวชาชพเฉพาะทางแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอทดสอบเปนรายคพบวา คาเฉลยของกลมอาย ต ากวา 35 ป สงกวากลมอาย 35 – 45 ป และคาเฉลยของกลมอาย 35 – 45 ป สงกวากลมอาย 46 ป ขนไป ในทงสองดาน ทงนอาจเปนเพราะวาขาราชการทมอายนอยกวา อยในวยทยงมอดมการณ มความกระตอรอรนในการท างานมากกวา และตองการเจรญกาวหนาและประสบความส าเรจในชวตหนาทการงาน จงมความตองการพฒนาตนเองดานความรในการปฏบตงานมากกวาขาราชการทมอายสงกวา

อรพร อกษรศาสตร (2540 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการจดด าเนนการฝกอบรมคอมพวเตอรตามทศนะของบคลากร มหาวทยาลยธรรมศาสตร พบวา 1. บคลากรมทศนะวา กจกรรมในแตละดานและโดยรวมทงทกดานมความจ าเปนในระดบมาก 2. บคลากรทมประสบการณในการท างานตางกนมทศนะเกยวกบความจ าเปนของกจกรรมการจดด าเนนการฝกอบรมโดยรวมทกดานแตกตางกน แตไมพบความแตกตางของภาพรวมในตวแปร เพศ สภาพตามสายงาน วฒการศกษา และหนวยงาน

70

3. บคลากรทมทศนะวา กจกรรมการจดด าเนนการฝกอบรมคอมพวเตอรโดยรวมทกดานมความเหมาะสมในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวาแตกตางกนดานความพรอมในการจดฝกอบรม ดานหลกสตรการฝกอบรม และดานการด าเนนการฝกอบรม 4. บคลากรทมวฒการศกษา ประสบการณในการท างาน และหนวยงานตางกน มทศนะเกยวกบความเหมาะสมของกจกรรมโดยภาพรวมแตกตางกน สวนตวแปรเพศและสถานภาพตามสายงานไมพบความแตกตาง 5. บคลากรทมทศนะวา กจกรรมการจดด าเนนการฝกอบรมคอมพวเตอรโดยรวมทกดานมความจ าเปน และความเหมาะสมของกจกรรม สงกวาเกณฑ 3.00 6. บคลากรจากคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมทศนะแตกตางจากกลมอนๆ จงควรจะไดมการศกษารายละเอยดเพมเตมเพอปรบปรงกจกรรมการจดด าเนนการฝกอบรมคอมพวเตอรใหมประสทธภาพมากขน

พรทพย ถวลยวชชจต (2540 :168 – 171) ไดท าการศกษาและเปรยบเทยบความตองการในการฝกอบรมของเจาหนาทสนเชอในเขตกรงเทพมหานครของธนาคารศรนคร จ ากด (มหาชน) ในดานทกษะการบรหารทางสนเชอ 4 ดาน ไดแก ทกษะในดานการจดการ ทกษะในดานความคด ทกษะในดานมนษยสมพนธ ทกษะในดานเทคนคการปฏบตงาน จ าแนกตามระดบเจาหนาทสนเชอ เพศ สงกด อายการท างาน ประสบการณทเกยวของกบการฝกอบรมในดานสนเชอ ผลการวจยพบวา เจาหนาทสนเชอควรไดรบการฝกอบรมทกษะการบรหารทางสนเชอทง 4 ดานอยในระดบมาก เมอพจารณาความตองการในการฝกอบรมในทกษะดานตาง ๆ พบวาความตองการในการฝกอบรมทกขอในแตละดานอยในระดบมาก โดยเฉพาะอยางยงดานเทคนคการปฏบตงาน เรองหลกการวเคราะหสนเชอ และความรทางเทคโนโลยใหม ๆ เพอน ามาประยกตในงานสนเชอ มความตองการฝกอบรมอยในระดบมากทสด และพบวาเจาหนาทสนเชอเพศชายและเพศหญงของธนาคารศรนคร จ ากด (มหาชน) มความตองการฝกอบรมโดยรวมไมแตกตางกน โดยใหเหตผลวาธรรมชาตของมนษยแลวมอาจเลอกเพศได และเพศไมเปนสงทจะกดกนการเรยนร เพราะการเรยนรเปนกระบวนการของการปรบพฤตกรรม

71 นงนช ไชยค ามล (2542 : 95) ไดท าการศกษาเรองความตองการฝกอบรมของพนกงานสนเชอของธนาคารกรงศรอยธยา จ ากด (มหาชน) ในจงหวดเชยงใหม ผลการวจยพบวาพนกงานสนเชอเพศชายและเพศหญงมความตองการฝกอบรมในทกดานไมแตกตาง เนองจากการปฏบตงานของพนกงานสนเชอของธนาคารทงเพศชายและเพศหญงไมมการแบงงานกนท า

เจรญชย ชาขอนแกน (2544 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาหลกสตรฝกอบรมการใชคอมพวเตอรส าหรบครผปฏบตงานสารสนเทศในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานศกษาจงหวดรอยเอด พบวา หลกสตรทพฒนาขนมจ านวน 6 หนวย ไดแก หนวยฝกอบรมท 1 ความรเบองตนเกยวกบการตดตงระบบคอมพวเตอรและการบ ารงรกษาคอมพวเตอร หนวยฝกอบรมท 2 ความรเบองตนเกยวกบการใชระบบปฏบตการวนโดวส หนวยฝกอบรมท 3 การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเวรค หนวยฝกอบรมท 4 การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเอกเซล หนวยฝกอบรมท 5 การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเอกเซส และหนวยฝกอบรมท 6 การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเพาเวอรพอยน จากการประเมนของผเชยวชาญดานการสอนและการฝกอบรมคอมพวเตอร พบวา มจ านวน 2 หนวย ทมความเหมาะสมอยในระดบมาก คอ หนวยอบรมท 1 และหนวยอบรมท 2 สวนหนวยอบรมอนๆ มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด เมอพจารณาผลการประเมนองคประกอบของหลกสตรผเชยวชาญเหนวา มเพยงระยะเวลาทใชในการฝกอบรมในหนวยฝกอบรมท 1 และหนวยฝกอบรมท 5 มความเหมาะสมในระดบปานกลาง สวนองคประกอบอนเหนวา มความเหมาะสมอยในระดบมาก และมากทสด

ศรศศเกษม สโพธภาค (2545 : 48-50) ไดศกษาความตองการหลกสตรการฝกอบรมคอมพวเตอรของขาราชการ สายสนบสนนวชาการ จากความคดเหน พบวา ควรมเครองคอมพวเตอรใหเพยงพอกบจ านวนผเขารบการอบรม ควรมเครองคอมพวเตอรทใชในการอบรม ตองมความพรอมในทางดานฮารดแวรและโปรแกรมส าเรจรป และเครองคอมพวเตอรทใชฝกปฏบตอยในสภาพการพรอมใช ดานระยะเวลาและการประชาสมพนธในการจดอบรม จากความคดเหนแสดงใหเหนวาควรจดอบรมสม าเสมอและตอเนอง ควรจดอบรมในเวลาราชการ ควรจดอบรมหลงเลกงาน ควรมการประชาสมพนธการอบรมใหทวถง ควรจดอบรมอยางนอยปละ 2 ครง ควรก าหนดชวงเวลาการอบรม ดานเอกสารประกอบการอบรมจากความคดเหนแสดงใหเหนวา เนอหาหลกสตรเปนแบบพนฐาน เนอหาหลกสตรควรน าขนบน Web เพอน ามาศกษาเองควรมคมอและแผน CD ตางๆ ใหยม ขอเสนอแนะดานอนๆจากความคดเหนแสดงใหเหนวาควรแบงกลมอบรมตามระดบความสามารถ ควรจดอบรมใหขาราชการทกคน โดยไมระบวาท าหนาทอะไร ไมควรเกบคาธรรมเนยม ควรมการตดตาม

72 ประเมนผลหลงอบรม ในหนวยงานควรมเครองคอมพวเตอรใหใชในการปฏบตงาน หลงการอบรมแลวควรสงเจาหนาทแนะน าการใชตามหนวยงานเพอเหนปญหาและสามารถแกไขไดจากการปฏบตจรง สงเจาหนาทไปอบรมใหทหนวยงานเพอลดความไมกลาแสดงออกของขารางการสายสนบสนนวชาการ

ศนสนย อรญวาสน (2545 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองความตองการฝกอบรมดานการใชคอมพวเตอรของเจาหนาทสงเสรมการเกษตรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบวา เจาหนาทสงเสรมการเกษตรมประสบการณในการใชคอมพวเตอรเฉลย 4 ป 10 เดอน สวนมากมการใชนอยกวาสปดาหละครง มวตถประสงคในการใชคอมพวเตอรเพอการพมพเอกสารเปนสวนมาก เจาหนาทสงเสรมการเกษตรสวนมากมความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร และมการใชคอมพวเตอรในงานสงเสรมการเกษตรในดานการพมพเอกสารมากทสด ปญหาในการใชคอมพวเตอรทส าคญคอ บคลากรในหนวยงานไมไดรบการฝกอบรมความรการใชคอมพวเตอรอยางตอเนอง รองลงมาคอ ขาดงบประมาณในการสนบสนนการจางเหมาพฒนาระบบขอมลและโปรแกรมในการใชงานทเกยวกบการสงเสรมการเกษตร เจาหนาทสงเสรมการเกษตรมความตองการฝกอบรมเกยวกบการปรบปรงเครองคอมพวเตอรใหสามารถรองรบการใชงานไดอยางมประสทธภาพ ระบบการท างานของคอมพวเตอร การบ ารงรกษา การใชฮารดดสทถกวธ การตดตงโปรแกรมตางๆ ดานการใชงานมความตองการฝกอบรมเกยวกบการน าเสนอ การผลตสอสงพมพอยางงาย การวเคราะหขอมลการท าฐานขอมล และ การคนควาขอมลจากแหลงความร และดานการจดการฝกอบรมมความตองการใหด าเนนการฝกอบรมใหเหมาะสมกบหลกสตร เจาหนาทสงเสรมการเกษตรทมระยะเวลาปฏบตงานในกรมสงเสรมการเกษตรประสบการณในการฝกอบรม ต าแหนง ประสบการณในการใชคอมพวเตอร แตกตางกนมความตองการฝกอบรมเกยวกบคอมพวเตอรแตกตางกน

หนวยงานทเกยวของควรมการคดเลอกเจาหนาทกอนเขารบการฝกอบรมใหเหมาะสมกบหลกสตรการฝกอบรม มการสนบสนนหลงการฝกอบรมดานการจดหาวสดอปกรณและความรเพมเตม และกระบวนการฝกอบรมควรเนนวการฝกปฏบต

องคณา นนทธพาวรรณ (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จดมงหมายเพอศกษาและเปรยบเทยบทศนะของขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวม และในแตละดานคอ ดานการตอบสนองตอความตองการใน

73

การฝกอบรม ดานความพรอมในการจดฝกอบรม ดานความพรอมในการจดฝกอบรม ดานหลกสตรการฝกอบรม ดานการจดการฝกอบรม และดานการประเมนผลการฝกอบรม จ าแนกตามสถานภาพ เพศ สถานภาพตามสายงาน วฒการศกษา ประสบการณในการท างาน สาขาวชาทจบการศกษาของผเขารบการฝกอบรม และพนฐานความรดานคอมพวเตอร พบวา 1. ขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชกลมผจดการฝกอบรมและกลมผเขารบการฝกอบรม มทศนะวา การจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวม มความเหมาะสมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ขาราชการกลมผจดการฝกอบรมและกลมผเขารบการฝกอบรม มทศนะวา การจดการฝกอบรมคอมพวเตอรมความเหมาะสมอยในระดบมากเกอบทกดาน ยกเวนดานการจดการฝกอบรม และดานการประเมนผลการฝกอบรมทขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชทงสองกลม มทศนะวา มความเหมาะสมอยในระดบปานกลาง 2. ขาราชการกลมผเขารบการฝกอบรมชายและหญง มทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวม และในแตละดานไมแตกตางกน 3. ขาราชการกลมผเขารบการฝกอบรมทมสถานภาพตามสายงานตางกน มทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวม และในแตละดานไมแตกตางกน 4. ขาราชการกลมผเขารบการฝกอบรมทมวฒการศกษาตางกน มทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวม และในแตละดานไมแตกตางกน 5. ขาราชการกลมผเขารบการฝกอบรมทมประสบการณในการท างานตางกน มทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โดยรวมไมแตกตางกนแตเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ขาราชการกลมผเขารบการฝกอบรม มทศนะแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในดานหลกสตรการฝกอบรม 6. ขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชทมสาขาวชาทจบการศกษาตางกน มทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวมและในแตละดานไมแตกตางกน 7. ขาราชการกลมผเขารบการฝกอบรมทมพนฐานความรดานคอมพวเตอรตางกนมทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวมไม

74

แตกตางกน แตเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ขาราชการกลมผรบการฝกอบรมมทศนะแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในดานการประเมนผลการฝกอบรม 8. ขาราชการกลมผจดการฝกอบรมและกลมผเขารบการฝกอบรม มทศนะเกยวกบการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชโดยรวม และในแตละดานแตกตาง จากเกณฑ 3.00 อยางมนยส าคญทระดบ .05 เมอพจารณาในรายละเอยดพบวา ทกดานมความเหมาะสมสงกวาเกณฑ

6.2 งานวจยในตางประเทศ ซบเบอร (Zuber. 2003 : 79) ไดศกษาเกยวกบเทคโนโลย, การฝกอบรมและการพฒนาเกยวกบโปรแกรมเทคโนโลยการสอสารขอมลนานาชาต (International Information Communication Technology (ICT)) ความสมพนธระหวางประโยชนของเทคโนโลยการสอสารขอมลนานาชาต และการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของมนษย พบวา สภาพแวดลอมการเรยนรมความสมพนธกบโปรแกรมการฝกอบรมเทคโนโลยการสอสารขอมลนานาชาต ใชการไดและเปนประโยชนในการลงมอท าเพอใหบรรลผลส าเรจ

คง (King. 2003 : บทคดยอ) ไดศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางวธการสอนกบความตองการการฝกอบรมของครผสอน พบวา เทคโนโลยทเกยวของกบคอมพวเตอรไดกลายเปนสวนหนงของสงคมและการศกษาในโลกอนทนสมยครผสอนตองการการฝกอบรมทจ าเปนเพอใชคอมพวเตอรเสมอนเปนเครองมอการเรยนการสอนในการสอนภาษาองกฤษในอนาคต การด าเนนการตอเนองเพอทบทวนและประยคใชวธการสอนทมพนฐานทางความตองการกบคอมพวเตอรในวชาการเรยนภาษา การเขาถงความตองการของผเรยน และการบรณาการแนวทางตางๆ เขาดวยกน

ชารตน (Charton. 2003 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองความตองการและความจ าเปนในการฝกอบรมคอมพวเตอรของผสงอายเมองอนชอเรล พบวา ผสงอายสวนมากใชคอมพวเตอรเพอตดตอกบเพอนๆ และครอบครว ประเดนทตองการโดยสวนมากนน คอ การคนควางานทางอนเตอรเนตและการพมพงานตางๆ เวลาเรยนชวงเชาทมชวโมงเรยน 1-2 ชวโมงเปนเวลาทตองการมากทสด ผทมระดบการศกษาสงจะมคอมพวเตอรเปนของตนเองมากกวาผทมการศกษานอย

75

ฟลานเดอร (Flanders. 2004 : 123) ไดศกษาเกยวกบความตองการฝกอบรมเทคโนโลยขอมลของพนกงาน ในบรษทขนาดเลก กลาง และใหญ ในเมองแคนซส การศกษาครงนเพอตองการก าหนด/ประเมนความตองการการฝกอบรมทกษะทางเทคโนโลยขอมลและวธการทางการน าสงค าสงตางๆ ตามทศนคตของผอ านวยการการทรพยากรมนษยในบรษททงขนาดเลก, กลาง และใหญในแคนซส ความแตกตางในทศนคตของผอ านวยการทรพยากรมนษย พบวา ผอ านวยการทรพยากรมนษยในบรษททงขนาดเลก กลาง และใหญในแคนซสมความตองการฝกอบรมเทคโนโลยขอมลของพนกงานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

แบรนเดอรฮอรส (Branderhorst. : 205) ไดศกษาเกยวกบการออกแบบและการประเมนส าหรบการฝกอบรมเพอปรบปรงการใชประโยชนของระบบขอมลตางๆ โดยผอ านวยการโรงเรยนมธยม พบวา ผอ านวยการเลงเหนประโยชนจากหลกสตรการฝกอบรมทไดรบการออกแบบมาเปนอยางดนนสามารถปรบปรงการใชงานระบบขอมลตางๆ และหลกสตรการฝกอบรมตางๆ ทไดรบการออกแบบมาอยางดนนสามารถกระตนผอ านวยการใหใชขอมลทไดรบมาจากระบบขอมล ในงานของพวกเขา การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของสรปไดวา ในยคปจจบนคอมพวเตอรมบทบาทส าคญตอการปฏบตงานและเพอใหกาวทนเทคโนโลย องคกรแตละองคกรจงใหความส าคญกบการฝกอบรมเพอเพมศกยภาพใหกบบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เพมขดความสามารถ การฝกอบรมนนจะมประสทธภาพไดนน กตองมการจดสรรทรพยากรในการฝกอบรมใหเหมาะสมตรงกบความตองการใหไดมากทสด ดงนนสงจ าเปนกอนทจะท าการฝกอบรมกคอส ารวจความตองการในการฝกอบรมกอน เพอทจะท าใหการฝกอบรมสนองตอบความตองการในการเรยนรของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลไดถกตอง เหมาะสมและกอใหเกดประโยชนสงสด ผวจยจงสนใจทจะศกษาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ในอนทจะชวยขจดปญหาและลดอปสรรคในการท างานลง น าพาไปสการท างานทมประสทธภาพมากขน

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงผวจยไดด าเนนการตามล าดบดงน คอ 1. การก าหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมล 1. การก าหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน คอ บคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงเปน ขาราชการ สาย ข จ านวน 34 คน ขาราชการ สาย ค จ านวน 168 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 59 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 34 คน และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ จ านวน 475 คน รวมทงสนจ านวน 770 คน กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ บคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงเปนขาราชการ สาย ข จ านวน 11 คน ขาราชการ สาย ค จ านวน 60 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 20 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 11 คน และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ จ านวน 198 คน รวมทงสนจ านวน 300 คน ซงไดจากการสมแบบแบงชน โดยใชตารางการสมของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan. 1970 : 607-610) ทระดบความเชอมนรอยละ 95

77 ตาราง 1 แสดงจ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากร กลมตวอยาง ขาราชการ สาย ข 34 11 ขาราชการ สาย ค 168 60 พนกงานมหาวทยาลย 59 20 ลกจางประจ าเงนงบประมาณ 34 11 ลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ 475 198

รวม 770 300 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงนผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอดงน

1. ศกษาคนควาทฤษฎและเอกสาร ต ารา วารสาร งานวจย สงพมพตางๆ ทเกยวของกบ ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เพอก าหนดกรอบและขอบเขตเนอหาในการสรางแบบสอบถาม 2. น าขอมลทไดมาสรางแบบสอบถามเรองความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล แบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบปญหาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

3. น าแบบสอบถามทสรางเสรจเรยบรอยแลวในขอท 2 ใหประธาน และกรรมการควบคมปรญญานพนธตรวจสอบขอความ

4. น าแบบสอบถามทปรบปรงเสรจแลวในขอท 3 น าไปใหผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน เพอตรวจสอบความครอบคลมเนอหา และความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity) คดเลอกขอความทมดชนความสอดคลอง IOC (Index of Consistency) มากกวาหรอเทากบ 0.5 ขนไปแลวน ามาปรบปรงใหถกตองตามนยามทไดก าหนดไว 5. น าแบบสอบถามไปทดลองใชกบประชากรทไมใชกลมตวอยางในการวจยน จ านวน 30 ทาน เพอน าผลไปวเคราะหหาคณภาพของแบบสอบถาม โดยหาคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ โดยวเคราะหขอมลทางสถตหาคาสมประสทธแอลฟา ( -Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) ดงปรากฏรายละเอยดดงตอไปน

78 แบบสอบถามความตองการอบรมคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร คาความเชอมน 0.96 ดานซอฟแวร คาความเชอมน 0.95 ดานฮารดแวร คาความเชอมน 0.94 ดานเครอขายคอมพวเตอร คาความเชอมน 0.95 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย คาความเชอมน 0.93 รวมทงฉบบ คาความเชอมน 0.97 6. น าแบบสอบถามทไดในขอท 5 จดพมพเพอน าไปใชในการเกบขอมลท าการวจยตอไป แบบสอบถามเรองความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล แบงออกเปน 3 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน ประสบการณการท างาน ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ลกษณะของค าถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร แบบสอบถามในตอนท 2 มลกษณะของแบบสอบถามเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) แบงออกเปน

5 หมายถง มความตองการอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มความตองการอยในระดบมาก 3 หมายถง มความตองการอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มความตองการอยในระดบนอย 1 หมายถง มความตองการอยในระดบนอยทสด

การแปลผลความหมายคะแนน (วเชยร เกตสงห. 2538 : 8 - 11)

4.50 – 5.00 หมายถง มความตองการอยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มความตองการอยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มความตองการอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มความตองการอยในระดบนอย 1.00 – 1.49 หมายถง มความตองการอยในระดบนอยทสด

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

79

3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงน 1. ขอหนงสอแนะน าตวจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอขออนญาตแจกแบบสอบถาม ขอความรวมมอจากคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 2. น าหนงสอแนะน าตวพรอมแบบสอบถามไปเกบขอมลกบกลมตวอยาง โดยผวจยเปนผ เกบขอมลดวยตนเองในระหวางวนท 5 - 23 มกราคม 2552 รวม 15 วน

3. แบบสอบถามทเกบไดจ านวน 300 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 เมอตรวจความสมบรณพบวาสมบรณ 300 ฉบบ สามารถน าไปวเคราะหไดทงหมด

4. การจดกระท าขอมลและวเคราะหขอมล ในการวจยครงนผวจยกระท าประมวลขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป (Statistical Package for the Social Sciences / Personal Computer Plus) โดยด าเนนการตามล าดบ ดงน 1. วเคราะหขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม โดยหาคาความถ และคารอยละ 2. วเคราะหความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร โดยหาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร จ าแนกตาม เพศ ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน และหนาททปฏบตงาน โดยใชสถตทดสอบคาท (t-test) 4. วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร จ าแนกตาม อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน 4. น าปญหาและขอเสนอแนะอนๆ มาน าเสนอในรปความถ 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 5.1 หาคาสถตพนฐานของคะแนน ไดแก คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน 5.2 วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของระหวางคะแนนเฉลยของตวแปร 2 กลม ทเปนอสระจากกน โดยใชสถตทดสอบคาท (t-test) 5.3 วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของระหวางคะแนนเฉลยของตวแปรมากกวา 2 กลม ทเปนอสระจากกน โดยใชสถตทดสอบคาเอฟ (F - test) ส าหรบตวแปรมากกวาสองกลมถาพบวาการทดสอบคาเอฟ (F-test) มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตจงท าการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยเปนรายค โดยใชวธของเชฟเฟ (Scheffè’s test)

80 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมลในการศกษาคนควาครงน มดงตอไปน

1. สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ 1.1 หาคาความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity) ของแบบสอบถาม โดยหาคาดชน

ความสอดคลอง (IOC) 1.2 หาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามแตละฉบบ โดยใชสมประสทธ

แอลฟา ( - coefficient)

2. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน 2.1 สถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย (Mean) คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard

Deviation) 2.2 เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยระหวางกลมทมกลมตวอยาง 2 กลมโดย

ใช t – test 2.3 เปรยบเทยบความแปรปรวนระหวางกลมทมมากกวา 2 กลมขนไป โดยใช One-way ANOVA

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรองความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ผวจยไดเสนอการวเคราะหขอมลและการแปลผล แบงออกเปน ตอนท 1 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ตอนท 2 รายละเอยดสถานภาพของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ตอนท 3 การว เคราะหระดบความตองการฝ กอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ตอนท 4 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามตวแปรทศกษา ตอนท 5 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ตอนท 1 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอความสะดวกในการเสนอผลการวเคราะหขอมลและเพอใหสอความหมายไดเขาใจตรงกน ผวจยไดก าหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ดงน X แทน คาเฉลย n แทน จ านวนกลมตวอยาง k แทน จ านวนขอค าถาม SD แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน df แทน ชนความเปนอสระ SS แทน ผลบวกก าลงสองของคะแนน MS แทน คาเฉลยก าลงสองของคะแนน F แทน คาสถตในการแจกแจงแบบเอฟ

t แทน คาสถตในการแจกแจงแบบท * แทน มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ** แทน มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

82 ตอนท 2 รายละเอยดขอมลสวนตวบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลกบบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ านวน 300 คน คดเปนรอยละ 100 ของจ านวนกลมตวอยางทงหมด ดงรายละเอยดในตาราง 2

83 ตาราง 2 รายละเอยดสถานภาพของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

สถานภาพของบคลากร จ านวน (คน) รอยละ 1. เพศ

1.1 ชาย 1.2 หญง

105 195

35.00 65.00

รวม 300 100.00 2. อาย

2.1 18 – 30 ป 2.2 31 – 40 ป 2.3 41 – 50 ป 2.4 51 – 60 ป

101 96 72 31

33.70 32.00 24.00 10.30

รวม 300 100.00 3. วฒการศกษา

3.1 ต ากวาปรญญาตร 3.2 ปรญญาตร 3.3 สงกวาปรญญาตร

82 181 37

27.33 60.33 12.34

รวม 300 100.00 4. สถานภาพตามสายงาน

4.1 ขาราชการ สาย ข 4.2 ขาราชการ สาย ค 4.3 พนกงานมหาวทยาลย 4.4 ลกจางประจ าเงนงบประมาณ 4.5 ลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ

46 41 101 32 80

15.32 13.67 33.67 10.67 26.67

รวม 300 100.00 5. ประสบการณการท างาน

5.1 นอยกวา 5 ป 5.2 5 – 10 ป 5.3 มากกวา 10 ป

76 84 140

25.30 28.00 46.70

รวม 300 100.00

84 ตาราง 2 (ตอ)

สถานภาพของบคลากร จ านวน (คน) รอยละ 6. ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

6.1 ไมมประสบการณ 6.2 มประสบการณ

150 150

50.00 50.00

รวม 300 100.00 7.สงกดหนวยงาน

7.1 ส านกงานคณบด 7.2 ภาควชาโรงพยาบาล

91 209

30.30 69.70

รวม 300 100.00 8.หนาททปฏบตงาน

8.1 ปฏบตงานทใชเครองคอมพวเตอร 8.2 ปฏบตงานทไมใชเครองคอมพวเตอร

261 39

87.00 13.00

รวม 300 100.00

85

จากตาราง 2 แสดงใหเหนวาบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลทเปนกลมตวอยาง จ าแนกตามเพศ เปนชาย จ านวน 105 คน และเปนหญง 195 คน คดเปนรอยละ 35.00 และรอยละ 65.00 ตามล าดบ เมอจ าแนกตามอาย พบวา มอายระหวาง 18 – 30 ป จ านวน 101 คน อายระหวาง 31 – 40 ป จ านวน 96 คน อายระหวาง 41 – 50 ป จ านวน 72 คน และอาย ระหวาง 51 – 60 ป จ านวน 51 – 60 ป จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 33.70, 32.00, 24.00 และ 10.30 ตามล าดบ จ าแนกตามวฒการศกษา พบวา มวฒการศกษาต ากวาระดบปรญญาตร จ านวน 82 คน ปรญญาตร 181 คน และสงกวาปรญญาตร จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 27.33, 60.33 และ 12.34 ตามล าดบ จ าแนกตามสถานภาพตามสายงาน พบวา เปนบคลากรสาย ข จ านวน 46 คน บคลากรสาย ค จ านวน 41 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 101 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 32 คน และลกจางประจ า เงนนอกงบประมาณ จ านวน 80 คน คดเปนรอยละ 15.32, 13.67, 33.67, 10.67และ 26.67 ตามล าดบ จ าแนกตามประสบการณในการท างาน พบวา มประสบการณในการท างานนอยกวา 5 ป จ านวน 76 คน 5 – 10 ป จ านวน 84 คน และมากกวา 10 ป จ านวน 140 คน คดเปนรอยละ 25.30, 28.00 รอยละ 46.70 ตามล าดบ จ าแนกตามประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร พบวา บคลากรไมมประสบการณการฝกอบรม และมประสบการณการฝกอบรม จ านวนเทากนคอ 150 คน คดเปนรอยละ 50 จ าแนกตามสงกดหนวยงาน พบวา บคลากรอยสงกดส านกงานคณบด จ านวน 91 คน และภาควชาโรงพยาบาล จ านวน 209 คน คดเปนรอยละ 30.30 และ 69.70 ตามล าดบ และเมอจ าแนกตามหนาททปฏบต พบวา เปนบคลากรทปฏบตหนาทโดยใชเครองคอมพวเตอร จ านวน 261 คน และปฏบตงานโดยไมใชเครองคอมพวเตอร จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 87.00 และ 13.00 ตามล าดบ

ตอนท 3 การวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล การวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 5 ดาน ไดแก ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แลวน าคาเฉลยมาเทยบเกณฑการแปลความหมาย ดงน

86

4.50 – 5.00 หมายถง มความตองการอยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มความตองการอยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มความตองการอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มความตองการอยในระดบนอย 1.00 – 1.49 หมายถง มความตองการอยในระดบนอยทสด

ตาราง 3 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลโดยรวม และรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร X SD การแปลความหมาย

ความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.51 0.75 มาก 3.42 0.85 ปานกลาง 3.27 0.82 ปานกลาง 3.51 0.81 มาก 3.04 0.92 ปานกลาง

รวม 3.35 0.69 ปานกลาง

จากตาราง 3 แสดงวาบคลากรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมอยในระดบปานกลาง (X =3.35) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร และดานเครอขายคอมพวเตอร อยในระดบมาก ( X =3.51) สวนดานซอฟแวร ดานฮารดแวรและดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย อยในระดบปานกลาง ( X =

3.42 , 3.27, 3.04 ตามล าดบ)

87 ตาราง 4 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานความร พนฐานเกยวกบคอมพวเตอร

ความตองการดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร X SD การแปลความหมาย

1. การท างานของระบบไฟลของคอมพวเตอร 2. การสรางชนดของงานในแตละโปรแกรม 3. การน าเสนอขอมลในโปรแกรม Power Points 4. การจดเกบขอมลและการยายขอมลตาง ๆ 5. การพมพและแกไขขอมลในโปรแกรมตาง ๆ 6. การค านวณขอมลในโปรแกรม Microsoft Excel 7. การคนหาและการลบขอมลตางๆ 8. การใชโปรแกรมตาง ๆ ในคอมพวเตอร 9. การใชอปกรณเสรม Handy Drive และปรบแตงอปกรณ ระบบ Multimedia 10. การใชเครองพมพ 11. การบ ารงรกษาเครองในสวนตาง ๆ 12. การ Copy file ขอมลตาง ๆ 13. การใชโปรแกรม Write CD, DVD 14. การสราง Folder เกบเอกสาร 15. การ Format แผนขอมล

3.49 3.47 3.59 3.57 3.55 3.56 3.51 3.83 3.43

3.54 3.45 3.42 3.40 3.53 3.38

0.91 0.95 1.08 0.94 0.95 1.03 0.93 0.96 0.98

0.93 0.95 1.01 0.99 1.07 1.08

ปานกลาง ปานกลาง

มาก มาก มาก มาก มาก มาก

ปานกลาง

มาก ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

มาก ปานกลาง

รวม 3.51 0.75 มาก

จากตาราง 4 แสดงวา บคลากรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอรอยในระดบมาก( X =3.51) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอมความตองการมากทสด 3 อนดบแรก คอ การใชโปรแกรมตางๆ ในคอมพวเตอร ( X =3.83) การน าเสนอขอมลในโปรแกรม Power Points( X =3.59) และการจดเกบขอมลและยายขอมลตางๆ( X =3.57) และขอทมระดบความตองการนอยทสด คอ การ Format แผนขอมล( X =3.38)

88

ตาราง 5 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ การปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานซอฟแวร

ความตองการดานซอฟแวร X SD การแปลความหมาย

1. การตดตงและลงโปรแกรม 2. การถอดและลบโปรแกรม 3. การใชซอฟแวรเพองานพมพเอกสาร 4. การใชซอฟแวรเพอจดเกบขอมล (Data Base) 5. การใชซอฟแวรเพองานสารสนเทศ

3.29 1.07 ปานกลาง 3.13 1.10 ปานกลาง 3.49 0.99 ปานกลาง 3.53 1.02 มาก 3.45 0.99 ปานกลาง

6. การใชซอฟแวรเพอการวเคราะหขอมล 3.49 1.05 ปานกลาง 7. การใชซอฟแวรเพองานอารตเวรค 3.25 1.03 ปานกลาง 8. การใชซอฟแวรเพอการน าเสนอผลงาน 3.62 1.05 มาก 9. การใชซอฟแวรเพอการปองกนไวรส 3.54 1.06 มาก 10. การใชซอฟแวรเพอการถายโอนขอมล 3.41 1.03 ปานกลาง รวม 3.42 0.85 ปานกลาง

จากตาราง 5 แสดงวา บคลากรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานดานซอฟแวรของบคลากรอยในระดบปานกลาง (X =3.42) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ขอทมความตองการมากทสด 3 อนดบแรก คอ การใชซอฟแวรเพอการน าเสนอผลงาน การใชซอฟแวรเพอการปองกนไวรส และการใชซอฟแวรเพอจดเกบขอมล (Data Base) (X =

3.62 , 3.54, และ 3.53 ตามล าดบ) ขอทมระดบความตองการนอยทสด คอ การถอดและลบโปรแกรม ( X =3.13)

89 ตาราง 6 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ การปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานฮารดแวร

ความตองการดานฮารดแวร X SD การแปลความหมาย

1. การดแลรกษาสวนของหนาจอ 2. การใชงานและปรบแตงอปกรณมลตมเดย 3. สวนประกอบและการตรวจซอมคอมพวเตอร 4. การตดตงเครองพมพผล (Printer) 5. การตดตงเครองสแกนเนอร (Scanner)

3.35 0.94 ปานกลาง 3.23 0.98 ปานกลาง 3.29 1.07 ปานกลาง 3.22 1.01 ปานกลาง 3.12 1.05 ปานกลาง

6. การตดตงอปกรณหลกของคอมพวเตอร 3.29 1.04 ปานกลาง 7. การเพมประสทธภาพเครองคอมพวเตอร 3.40 1.06 ปานกลาง 8. การตดตง CD-Rom 3.18 1.07 ปานกลาง 9. การใช Handy Drive 3.37 1.05 ปานกลาง รวม 3.27 0.82 ปานกลาง

จากตาราง 6 แสดงวาบคลากรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา

ประสทธภาพการปฏบตงาน ดานฮารดแวรของบคลากรอยในระดบปานกลาง (X =3.27) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ดานฮารดแวร ขอทมความตองการมากทสด 3 อนดบแรก คอ การเพมประสทธภาพเครองคอมพวเตอร การใช Handy Drive และการดแลรกษาสวนของหนาจอ (X =3.40, 3.37 และ 3.35 ตามล าดบ) และขอทมระดบความตองการนอยทสดคอการตดตงเครองสแกนเนอร (Scanner) ( X = 3.12)

90

ตาราง 7 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ การปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานเครอขายคอมพวเตอร

ความตองการดานเครอขายคอมพวเตอร X SD การแปลความหมาย

1. การเขาสระบบคนขอมล (OPAC) ในหองสมดตางๆ 2. ความรเบองตนเกยวกบอเมลล (E-Mail) 3. วธการใชโปรแกรมแชท (Chat) 4. การใชอนเตอรเนตในชวตประจ าวน 5. การสราง Home Page (เวบไซด)

3.36 1.09 ปานกลาง 3.61 0.93 มาก 3.37 1.02 ปานกลาง 3.69 0.95 มาก 3.51 1.17 มาก

6. การดาวนโหลดโปรแกรมตางๆ จากอนเตอรเนต 3.59 1.07 มาก 7. การรบสงขอมลจากระบบอนเตอรเนต 3.65 1.01 มาก 8. ขอควรระวงจากการใชอนเตอรเนต 3.56 0.97 มาก 9. ความรเกยวกบระบบ LAN 3.38 1.05 ปานกลาง 10. การใชอนทราเนต 3.57 1.01 มาก 11. การรบ – สง จดหมายขาวสารทาง Outlook 3.44 1.07 ปานกลาง 12. การรบ – สง ขอความทางกระดานขาว 3.43 1.04 ปานกลาง รวม 3.51 0.81 มาก

จากตาราง 7 แสดงวาบคลากรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา

ประสทธภาพการปฏบตงาน ดานเครอขายคอมพวเตอรของบคลากรอยในระดบมาก (X =3.51) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ดานเครอขายคอมพวเตอร ขอทมความตองการมากทสด 3 อนดบแรก คอ การใชอนเตอรเนตในชวตประจ าวน การรบสงขอมลจากระบบอนเตอรเนต และการรบสงขอมลจากระบบอนเตอรเนต (E-Mail) (X =3.69, 3.65, และ 3.61 ตามล าดบ) และขอทมระดบความตองการนอยทสด คอ การเขาสระบบคนขอมล (OPAC) ในหองสมดตางๆ (X =3.36)

91

ตาราง 8 ผลการวเคราะหระดบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ การปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

ความตองการดาน การประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย X SD การแปลความหมาย

1. โปรแกรมระบบงานเพอการเกบสถตรายละเอยดของ โรคตาง ๆ และขอมลทางดานการแพทย 2. โปรแกรมระบบงานเพองานจดท า – เกบ ยม คนหาทะเบยนประวตคนไขไดสะดวกและรวดเรว 3. โปรแกรมระบบงานเพอท าบญชยาคงคลง, การพมพฉลากชอยา (หองยา) จดเกบยาตาง ๆ 4. โปรแกรมระบบงานเพอท าประวตบคลากรขององคการ เพอตรวจสขภาพประจ าป และอน ๆ 5. โปรแกรมระบบงานเพอจดล าดบคว ล าดบนดพบแพทย และการรบบรการตาง ๆ เปนตน

3.17 1.23 ปานกลาง

3.14 1.22 ปานกลาง

2.72

3.20

2.76

1.15

1.20

1.19

ปานกลาง

ปานกลาง

ปานกลาง

6. โปรแกรมระบบงานเพอการตรวจเชครางกาย 3.19 1.16 ปานกลาง 7. โปรแกรมระบบงานเพอการวนจฉยโรคเชน การตรวจ ความหนาแนนของกระดก, การฉดสเขาเสนเลอดด า, การตรวจMammogram ฯลฯ

2.77 1.16

ปานกลาง

8. โปรแกรมระบบงานเพอการตรวจรกษา 3.06 1.09 ปานกลาง 9. โปรแกรมระบบงานเพอการวดความดนโลหต, การชง น าหนกผปวย

2.71 1.11 ปานกลาง

10. โปรแกรมตกแตงภาพ (Photoshop) 3.40 1.05 ปานกลาง 11. โปรแกรมการตดตอวดทศนอยางงายดวยคอมพวเตอร 3.29 1.07 ปานกลาง 12. โปรแกรมการน าเขาขอมลสระบบควบคมผลงานเชง ประจกษของฐานขอมลหลกรวมดานการศกษา วจย บรการวชาการและศลปวฒนธรรมเพอใชในการบรหาร คณะ ฯ (Scorecard Cockpit หรอ RAMA Scorecard)

3.16 1.24 ปานกลาง

92 ตาราง 8 (ตอ)

ความตองการดาน

การประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย X SD การแปลความหมาย

13. โครงการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (RAMA ERP) การฝกอบรมระบบงาน SAP

3.16 1.21 ปานกลาง

14. โปรแกรมการสบคนประวตผปวย 2.87 1.19 ปานกลาง รวม 3.04 0.92 ปานกลาง

จากตาราง 8 แสดงวาบคลากรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทยอยในระดบปานกลาง(X =

3.04) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ขอทมความตองการมากทสด 3 อนดบแรก คอ โปรแกรมตกแตงภาพ (Photoshop) โปรแกรมการตดตอวดทศนอยางงายดวยคอมพวเตอร และโปรแกรมระบบงานเพอท าประวตบคลากรขององคการเพอตรวจสขภาพประจ าป และอน ๆ (X =3.40, 3.29, และ 3.20 ตามล าดบ) และขอทมระดบความตองการนอยทสด คอ โปรแกรมระบบงานเพอการวดความดนโลหต, การชงน าหนกผปวย (X =2.71)

ตอนท 4 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามตวแปรทศกษา 4.1 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามเพศ

93 ตาราง 9 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลจ าแนก ตามเพศโดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ

ปฏบตงาน

ชาย หญง t

X SD X SD

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.45 3.40 3.33 3.53 3.16

0.81 0.80 0.78 0.73 0.86

3.55 3.43 3.24 3.50 2.98

0.72 0.88 0.85 0.85 0.95

-1.13 1.02 0.98 0.35 1.60

รวม 3.37 0.67 3.34 0.69 0.40

จากตาราง 9 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทงเพศชายและเพศหญงมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานทง 5 ดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

4.2 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามอาย เพอทดสอบสมมตฐานขอท 3 “บคลากรทมอายตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน”

94

ผลการวเคราะหขอมลปรากฏรายละเอยดดงตาราง 10 - 11 ตาราง 10 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาล รามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามอาย โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ

การปฏบตงาน

18-30 ป 31-40 ป 41-50 ป 51-60 ป

X SD X SD X SD X SD

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.51 3.44 3.31 3.85 3.13

0.73 0.80 0.78 0.77 0.87

3.51 3.38 3.33 3.53 3.00

0.76 0.92 0.86 0.78 0.96

3.53 3.39 3.11 3.49 3.00

0.81 0.95 0.94 0.96 0.98

3.52 3.54 3.32 3.59 3.00

0.65 0.57 0.51 0.65 0.86

รวม 3.37 0.65 3.35 0.71 3.31 0.78 3.39 0.49

จากตาราง 10 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมอายระหวาง 51 – 60 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวาอก 3 กลม (X = 3.39) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา บคลากรทมอายระหวาง 41 – 50 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอรสงกวากลมอน (X = 3.53) บคลากรทมอายระหวาง 51 – 60 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรดานซอฟแวร สงกวากลมอน ( X = 3.54) บคลากรทมอายระหวาง 31-40 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรดานฮารดแวรสงกวากลมอน (X = 3.33) บคลากรทมอาย 18-30 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรดานเครอขายคอมพวเตอรและดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย สงกวากลมอน โดยมคาเฉลยสงสด (X = 3.85 และ 3.13 ตามล าดบ)

95 ตาราง 11 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามอาย โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

แหลงความแปรปรวน

df SS MS F

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

3 296

0.02 168.38

0.01 0.57

0.11

รวม 299 168.40 ดานซอฟแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

3 296

0.65 217.82

0.22 0.74

0.30

รวม 299 218.47 ดานฮารดแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

3 296

2.36 200.62

0.79 0.68

1.16

รวม 299 202.98 ดานเครอขายคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

3 296

0.32 195.68

0.11 0.66

0.16

รวม 299 195.99 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

ระหวางกลม ภายในกลม

3 296

1.15 253.21

0.38 0.85

0.45

รวม 299 254.36 รวมทกดาน ระหวางกลม

ภายในกลม 3

296 .220

140.64 0.07 0.47

0.16

รวม 299 140.86

จากตาราง แสดงวา 11 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมชวงอายแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

96 4.3 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามวฒการศกษา เพอทดสอบสมมตฐานขอท 2 “บคลากรทมวฒการศกษาตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน” ผลการวเคราะหขอมลปรากฏรายละเอยดดงตาราง 12-13 ตาราง 12 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาล รามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามวฒการศกษา โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ

การปฏบตงาน

ตากวาปรญญาตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

X SD X SD X SD

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.30 3.19 3.13 3.25 2.80

0.89 0.97 0.90 0.93 0.95

3.59 3.46 3.31 3.62 3.08

0.64 0.80 0.78 0.73 0.89

3.64 3.71 3.39 3.58 3.39

0.83 0.71 0.83 0.79 0.93

รวม 3.13 0.80 3.41 0.61 3.54 0.68

จากตาราง 12 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมวฒการศกษาสงกวาปรญญาตร มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวากลมทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตร และกลมทมวฒการศกษาระดบปรญญาตร (X = 3.54) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรทมวฒการศกษาสงกวาปรญญาตร มความตองการฝกอบรมคอมพวเตอร ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย สงกวากลมทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตร และวฒการศกษาระดบปรญญาตร โดยมคาเฉลยสงสด (X = 3.64 , 3.71 , 3.39 ,และ 3.39 ตามล าดบ) สวนบคลากรทมวฒการศกษาระดบปรญญาตร มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ดานเครอขายคอมพวเตอรสงกวากลมทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตร และวฒการศกษาสงกวาปรญญาตร ( X = 3.54)

97 ตาราง 13 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามวฒการศกษา โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

แหลงความแปรปรวน

df SS MS F

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

5.35 163.06

2.67 0.55

4.87**

รวม 299 168.40 ดานซอฟแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

7.60 210.87

3.80 0.71

5.35**

รวม 299 218.47 ดานฮารดแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

2.43 200.55

1.22 0.68

1.80

รวม 299 202.98 ดานเครอขายคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

7.78 188.21

3.89 0.63

6.14**

รวม 299 195.99 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

9.41 244.96

4.70 0.82

5.70**

รวม 299 254.36 รวมทกดาน ระหวางกลม

ภายในกลม 2

297 6.03

134.83 3.01 0.45

6.64**

รวม 299 140.86

จากตาราง 13 แสดงวา บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดาน

98 ซอฟแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวน ดานฮารดแวร แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต เพอใหทราบวาม รายคใดบางทแตกตางกน จงน าไปทดสอบความแตกตางเปนรายคดวยวธการของเชฟเฟ (Scheffe’) ปรากฏดงตาราง 14- 18 ตอไปน ตาราง 14 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน

จากตาราง 14 เมอทดสอบผลตางคะแนนเฉลยรายคความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาแตกตางเปนรายค พบวา บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกนมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .01 มจ านวน 2 ค ไดแก คทหนง บคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรและวฒการศกษาระดบปรญญาตร โดยบคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรต ากวาระดบปรญญาตร คทสอง บคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรและวฒการศกษาสงกวาปรญญาตร โดยบคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรต ากวาบคลากรทมวฒการศกษาสงกวาปรญญาตร

วฒการศกษา

ต ากวาปรญญาตร N= 82

ปรญญาตร N= 181

สงกวาปรญญาตร N= 37

X 3.13 3.41 3.54

ต ากวาปรญญาตร 3.13 - -0.28** -0.41** ปรญญาตร 3.41 - - -0.13 สงกวาปรญญาตร 3.54 - - -

99 ตาราง 15 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน ดาน ความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร

จากตาราง 15 เมอทดสอบผลตางคะแนนเฉลยรายคความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอรของบคลากรทมวฒการศกษาแตกตางเปนรายค แสดงวา บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกนมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 มจ านวน 1 ค ไดแก บคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรและวฒการศกษาระดบปรญญาตร โดยบคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรต ากวาระดบปรญญาตร

วฒการศกษา

ต ากวาปรญญาตร N= 82

ปรญญาตร N= 181

สงกวาปรญญาตร N= 37

X 3.30 3.59 3.64

ต ากวาปรญญาตร 3.30 - -0.29* -0.34 ปรญญาตร 3.59 - - -0.05 สงกวาปรญญาตร 3.64 - - -

100

ตาราง 16 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน ดาน ซอฟแวร

จากตาราง 16 เมอทดสอบผลตางคะแนนเฉลยรายคความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานซอฟแวรของบคลากรทมวฒการศกษาแตกตางเปนรายค พบวา บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกนมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 มจ านวน 1 ค ไดแก บคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรและวฒการศกษาสงกวาระดบปรญญาตร โดยบคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรต ากวาวฒการศกษาสงกวาระดบปรญญาตร ตาราง 17 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน ดาน เครอขายคอมพวเตอร

วฒการศกษา

ต ากวาปรญญาตร N= 82

ปรญญาตร N= 181

สงกวาปรญญาตร N= 37

X 3.19 3.46 3.71

ต ากวาปรญญาตร 3.19 - -0.27 -0.51** ปรญญาตร 3.46 - - -0.24 สงกวาปรญญาตร 3.71 - - -

วฒการศกษา

ต ากวาปรญญาตร N= 82

ปรญญาตร N= 181

สงกวาปรญญาตร N= 37

X 3.25 3.62 3.58

ต ากวาปรญญาตร 3.25 - -0.37** -0.33 ปรญญาตร 3.62 - - -0.04 สงกวาปรญญาตร 3.58 - - -

101 จากตาราง 17 เมอทดสอบผลตางคะแนนเฉลยรายคความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานเครอขายคอมพวเตอรของบคลากรทมวฒการศกษาแตกตางเปนรายค แสดงวา บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกนมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 มจ านวน 1 ค ไดแก บคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรและวฒการศกษาระดบปรญญาตร โดยบคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรต ากวาวฒการศกษาระดบปรญญาตร ตาราง 18 การวเคราะหเปรยบเทยบรายคส าหรบคาคะแนนเฉลยความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทมวฒการศกษาตางกน ดานการ ประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

จากตาราง 18 เมอทดสอบผลตางคะแนนเฉลยรายคความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทยของบคลากรทมวฒการศกษาแตกตางเปนรายค แสดงวา บคลากรทมวฒการศกษาแตกตางกนมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 มจ านวน 1 ค ไดแก บคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรและวฒการศกษาสงกวาระดบปรญญาตร โดยบคลากรทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตรมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรต ากวาวฒการศกษาสงกวาระดบปรญญาตร

วฒการศกษา

ต ากวาปรญญาตร N= 82

ปรญญาตร N= 181

สงกวาปรญญาตร N= 37

X 2.80 3.08 3.39

ต ากวาปรญญาตร 2.80 - -0.28 -0.59** ปรญญาตร 3.08 - - -0.31 สงกวาปรญญาตร 3.39 - - -

102 4.4 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนา

ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามสถานภาพตามสายงาน เพอทดสอบสมมตฐานขอท 4 ทวา “บคลากรทมสถานภาพตามสายงานตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน” ผลการวเคราะหขอมลปรากฏรายละเอยดดงตาราง 19 - 33

ตาราง 19 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาล รามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามสถานภาพตามสายงาน โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา

ประสทธภาพ การปฏบตงาน

สาย ข สาย ค พนกงานมหาวทยา

ลย

ลกจางเงนงบ

ประมาณ

ลกจางเงน นอกงบ

ประมาณ

X SD X SD X SD X SD X SD ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.60

3.67 3.34 3.70 3.21

0.67

0.77 0.89 0.84 1.06

3.65

3.42 3.18 3.38 2.94

0.65

0.75 0.70 0.73 0.75

3.46

3.39 3.22 3.49 3.01

0.69

0.77 0.78 0.74 0.91

3.46

3.27 3.18 3.47 2.95

0.61

0.67 0.64 0.70 0.88

3.49

3.38 3.38 3.52 3.08

0.94

1.08 0.95 0.95 0.96

รวม 3.50 0.71 3.32 0.57 3.31 0.62 3.27 0.55 3.36 0.84

จากตาราง 19 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทอยสาย ข มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวากลมสาย ค กลมพนกงานมหาวทยาลย กลมลกจางประจ าเงนงบประมาณ และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ (X = 3.39) เมอพจารณาเปนรายดานแสดงวา ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร บคลากรกลมสาย ค มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน สงกวากลมอน โดยมคาเฉลยสงสด ( X = 3.65) ดานดานซอฟแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใช

103 คอมพวเตอรกบการแพทย บคลากรกลมสาย ข มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน สงกวากลมอน โดยมคาเฉลยสงสด (X = 3.67 , 3.70 , 3.21) ดานฮารดแวร กลมลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวากลมอน โดยมคาเฉลยสงสด (X = 3.38)

ตาราง 20 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามสถานภาพตามสายงาน โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

แหลงความแปรปรวน

df SS MS F

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

4 295

1.50 166.90

0.38 0.57

0.66

รวม 299 168.40 ดานซอฟแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

4 295

3.96 214.51

0.99 0.73

1.36

รวม 299 218.47 ดานฮารดแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

4 295

2.18 200.81

0.54 0.68

0.80

รวม 299 202.98 ดานเครอขายคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

4 295

2.46 193.53

0.61 0.66

0.94

รวม 299 195.99 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

ระหวางกลม ภายในกลม

4 295

2.17 252.19

0.54 0.85

0.63

รวม 299 254.36 รวมทกดาน ระหวางกลม

ภายในกลม 4

295 1.46 139.40

0.37 0.47

0.77

รวม 299 140.86

104 จากตาราง 20 พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมสถานภาพตามสายงานแตกตางกน คอ บคลากรกลม สาย ข สาย ค กลมพนกงานมหาวทยาลย กลมลกจางประจ าเงนงบประมาณ และกลมลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน ทกดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

4.5 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามประสบการณท างาน เพอทดสอบสมมตฐานขอท 5 ทวา “บคลากรทมประสบการณการท างานตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน” ผลการวเคราะหขอมลปรากฏรายละเอยดดงตาราง 21 - 22 ตาราง 21 เปรยบเทยบคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความตองการฝกอบรมการใช คอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาล รามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามประสบการณการท างาน โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพ

การปฏบตงาน

นอยกวา 5 ป 5 – 10 ป มากกวา 10 ป

X SD X SD X SD

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.47 3.46 3.27 3.44 3.11

0.72 0.82 0.75 0.75 0.90

3.49 3.33 3.26 3.52 3.06

0.71 0.85 0.80 0.79 0.87

3.55 3.45 3.27 3.55 2.99

0.80 0.88 0.88 0.85 0.97

รวม 3.35 0.65 3.34 0.64 3.36 0.73

105 จากตาราง 21 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณในการท างานมากกวา 10 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวากลมทมประสบการณในการท างาน นอยกวา 5 ป และระหวาง 5-10 ป (X = 3.39) เมอพจารณาเปนรายดานแสดงวา ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร และดานเครอขายคอมพวเตอร บคลากรทมประสบการณมามากกวา 10 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวากลมอน โดยมคาเฉลยสงสด ( X = 3.55) ดานดานซอฟแวร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย บคลากรทมประสบการณนอยกวา 5 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยสงกวากลมอน โดยมคาเฉลยสงสด (X = 3.46 , 3.11) ดานฮารแวร บคลากรทมประสบการณนอยกวา 5 ป และประสบการณในการท างานมากกวา 10 ป ทมอายระหวาง 31-40 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมสงกวากลมประสบการณ 5 – 10 ป โดยมคาเฉลยสงสด (X = 3.27)

106 ตาราง 22 การวเคราะหเปรยบเทยบความแปรปรวนความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามประสบการณการท างาน โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

แหลงความแปรปรวน

df SS MS F

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

0.40 168.01

0.20 0.57

0.35

รวม 299 168.40 ดานซอฟแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

0.93 217.549

0.46 0.73

0.63

รวม 299 218.47 ดานฮารดแวร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

0.01 202.97

0.01 0.68

0.01

รวม 299 202.98 ดานเครอขายคอมพวเตอร

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

0.60 195.39

0.30 0.66

0.46

รวม 299 195.99 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

ระหวางกลม ภายในกลม

2 297

0.64 253.72

0.32 0.85

0.37

รวม 299 254.36

รวมทกดาน ระหวางกลม

ภายในกลม 2

297 0.04 140.83

0.02 0.48

0.04

รวม 299 140.86

จากตาราง 22 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณในการท างานแตกตางกน คอ กลมทมประสบการณต ากวา 5 ป ระหวาง 5 – 10 ป และมากกวา 10 ป มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน ทกดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

107 4.6 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา

ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอทดสอบสมมตฐานขอท 6 ทวา “บคลากรทมประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน” การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลทมประสบการณในการฝกอบรมแตกตางกนเปนรายดาน วเคราะหโดยคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบความแตกตางโดยใชคาท (t-distribution) ดงรายละเอยดตาราง 23

ตาราง 23 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม ประสบการณในการฝกอบรมคอมพวเตอร โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ

ปฏบตงาน

ไมมประสบการณ มประสบการณ t

X SD X SD

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.42 3.38 3.21 3.43 3.02

0.80 0.89 0.84 0.85 0.95

3.61 3.46 3.33 3.60 3.06

0.68 0.82 0.80 0.76 0.90

-2.30 -0.84 -1.24 -1.79 -0.35

รวม 3.29 0.74 3.41 0.62 -1.56

จากตาราง 23 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทงทไมมประสบการณและมประสบการณในการฝกอบรมคอมพวเตอรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวม แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ดาน

108

ซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

4.7 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร เพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามสงกดหนวยงาน เพอทดสอบสมมตฐานขอท 7 ทวา “บคลากรทมสงกดหนวยงานตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน”

การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลทสงกดหนวยงานแตกตางกนเปนรายดาน วเคราะหโดยคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบความแตกตางโดยใชคาท (t-distribution) ดงรายละเอยดตาราง 41

ตาราง 24 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม สงกดหนวยงาน โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน

สานกงานคณบด ภาควชา t

X SD X SD ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.70 3.64 3.49 3.73 3.22

0.59 0.69 0.70 0.66 0.93

3.43 3.32 3.17 3.42 2.96

0.80 0.90 0.85 0.85 0.91

2.95** 2.96** 3.07** 3.09** 2.26*

รวม 3.55 0.56 3.26 0.72 3.43*

จากตาราง 24 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล ทสงกดส านกงานคณบดและภาควชาโรงพยาบาลมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวม แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร และดานเครอขายคอมพวเตอร

109 แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 สวนดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 4.8 การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามหนาททปฏบตงาน เพอทดสอบสมมตฐานขอท 8 ทวา บคลากรทมหนาททปฏบตตางกนจะมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน การวเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประส ทธ ภาพการปฏบ ต ง านของบ คลาก รคณะแพทยศาสตร โ ร งพยาบาลรามาธ บด มหาวทยาลยมหดลทมหนาททปฏบตงานแตกตางกนเปนรายดาน วเคราะหโดยคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบความแตกตางโดยใชคาท (t-distribution) ดงรายละเอยดตาราง 25

ตาราง 25 ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม หนาททปฏบต โดยรวมและรายดาน

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน

ใชเครองคอมพวเตอร

ไมใชเครองคอมพวเตอร t

X SD X SD ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

3.59 3.50 3.33 3.57 3.10

0.69 0.81 0.78 0.77 0.90

2.98 2.89 2.86 3.11 2.62

0.89 0.97 1.01 0.95 0.94

4.97** 4.29** 3.39** 3.34** 3.13**

รวม 3.42 0.64 2.89 0.81 4.67**

จากตาราง 25 แสดงวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล ทปฏบตงานโดยใชคอมพวเตอรและไมใชคอมพวเตอรมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยนรวมแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ดานซอฟแวร

110 ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ตอนท 5 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ในการศกษาวจยครงน บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน จ านวน 92 คน ซงจ าแนกเปนรายดาน โดยบคลากรทใหขอเสนอแนะดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร มจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 51.09 ดงรายละเอยดในตาราง 26 ตาราง 26 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนา ประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร

ขอเสนอแนะ ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร

ความถ

1. ควรจดใหมการอบรมการจดท าและการใชงานโปรแกรม Powerpoint, Photoshop, การสราง Home page , Database, System, SPSS โปรแกรม m-lab หรอ program ทใชในงาน molecular ex. Biledit เปนตน

13

2. ควรจดอบรมการใชงานคอมพวเตอรระดบพนฐาน เชน การเปด-ปดเครอง และงานคกบอปกรณตอพวง เชน เครอง Printer , เครอง Scanner

11

3. โดยสวนใหญบคลากรมความสนใจและมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรเพอน าความรทไดรบไปพฒนาประสทธภาพในการปฏบตงาน

8

4. ควรจดโครงการฝกอบรมการบ ารงดแลรกษา และขอระวงในการใชคอมพวเตอร 5 5. ควรจดอบรมความรพนฐานกบบคลากรทไมมพนฐานการใชคอมพวเตอร 3 6. ควรมการจดฝกอบรมและใหความรเรองคอมพวเตอรนอยเกนไป 2

111 ตาราง 26 (ตอ)

ขอเสนอแนะดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ความถ 7.บคลากรทกคนใชงานคอมพวเตอรเปนอยแลว จงไมเหนความจ าเปนและ ความส าคญในดานน

1

8. สวนคณะแพทยศาสตรมกใหความส าคญกบดาน OPD หรอ word มากกวา สวนส านกงาน ดงนนจงควรจดอบรมใหสวนส านกงานไดอบรมหรอเรยนร เพมเตมบาง

1

9. ควรจดอบรมดานการคนหา การเรยกดขอมลจากแหลงขอมลตางๆ 1 10. ควรจดฝกอบรมภาษาองกฤษส าหรบคอมพวเตอร เพราะค าสง สวนประกอบและวธการใชงานสวนมากเปนภาษาองกฤษ 1 11. ควรอบรมดานการดแลรกษาปองกนการเสยหาย หรอสญหายของขอมล 1

รวม 47

จากตาราง 26 แสดงวาบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดลมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ในเรองของการจดใหมการอบรมการจดท าและการใชงานโปรแกรม Powerpoint, Photoshop, การสราง Home page , Database, System, SPSS โปรแกรม m-lab หรอ program ทใชในงาน molecular ex. Biledit จ านวน13 คน จดอบรมการใชงานคอมพวเตอรระดบพนฐาน เชน การเปด-ปดเครอง และงานคกบอปกรณตอพวง เชน เครอง Printer , เครอง Scanner จ านวน 11 คน ตองการใหบคลากรไดเขารวมการฝกอบรมความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ทกคนเพราะทกคนจะไดใชงานและท างานอยางมประสทธภาพ จ านวน 6 คน จดโครงการฝกอบรมการบ ารงดแลรกษา และขอระวงในการใชคอมพวเตอร จ านวน 5 คน โดยสวนใหญบคลากรมความตองการเขารบ

112

การฝกอบรมเพมเตมดานคอมพวเตอร จ านวน 4 คน จดอบรมความรพนฐานกบบคลากรทไมมพนฐานการใชคอมพวเตอร จ านวน 3 คน ควรมการจดฝกอบรมและใหความรเรองคอมพวเตอรนอยเกนไป จ านวน 2 คน บคลากรสวนใหญมความรดานคอมพวเตอรอยแลว ดงนนจงไมควรบรรยายหรออธบายมากจนเกนไป ควรเปนการสรปเนอหาและใหลงมอปฏบตจะดมาก บคลากรทกคนใชงานคอมพวเตอรเปนอยแลว จงไมเหนความจ าเปนและความส าคญในดานน โดยภาพรวมบคลากรมความสนใจและมความตองการเรยนรเพอพฒนาตนเองและหนวยงาน สวนคณะมกใหความส าคญกบดาน OPD หรอ word มากกวา สวนส านกงาน ดงนนจงควรจดอบรมใหสวนส านกงานไดอบรมหรอเรยนรเพมเตมบาง จดอบรมดานการคนหา การเรยกดขอมลจากแหลงขอมลตางๆ จดฝกอบรมภาษาองกฤษส าหรบคอมพวเตอร เพราะค าสง สวนประกอบและวธการใชงานสวนมากเปนภาษาองกฤษ และอบรมดานการดแลรกษาปองกนการเสยหาย หรอสญหายของขอมล จ านวนเทากน คอ 1 คน ตามล าดบ

บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน จ านวน 92 คน ซงจ าแนกเปนรายดาน โดยบคลากรทใหขอเสนอแนะ ดานซอฟแวร มจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 9.78 ดงรายละเอยดในตาราง 27

ตาราง 27 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานซอฟแวร

ขอเสนอแนะดานซอฟแวร ความถ 1. ควรจดฝกอบรมการใชโปรแกรมปองกนไวรส 5 2. ควรจดฝกอบรมการลงโปรแกรมคอมพวเตอรตางๆ 2 3. บคลากรสวนมากไมมความรพนฐานเกยวกบซอฟแวร ควรเพมการ

ฝกอบรมการใชโปรแกรมตางๆ ใหกบพนกงาน/ลกจางอยางนอยเดอนละ 1 หรอ 2 ครง เพอจะไดมความช านาญในการใช program นน ๆ

2

รวม 9

113

จากตาราง 27 แสดงวาบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานซอฟแวรในเรองของการจดฝกอบรมการใชโปรแกรมปองกนไวรส จ านวน 5 คน จดฝกอบรมการลงโปรแกรมคอมพวเตอรตางๆ และ บคลากรสวนมากไมมความรพนฐานเกยวกบซอฟแวร ควรเพมการฝกอบรมการใชโปรแกรมตางๆ ใหกบพนกงาน/ลกจาง อยางนอยเดอนละ 1 หรอ 2 ครง เพอจะไดมความช านาญในการใช program นนๆ จ านวนเทากน คอ จ านวน 2 คน ตามล าดบ

บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน จ านวน 92 คน ซงจ าแนกเปนรายดาน โดยบคลากรทใหขอเสนอแนะ ดานฮารดแวร มจ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 17.39 ดงรายละเอยดในตาราง 28 ตาราง 28 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดาน ฮารดแวร

ขอเสนอแนะดานฮารดแวร ความถ 1. ควรจดฝกอบรมการซอม การประกอบคอมพวเตอร และการแกปญหา

เกยวกบฮารดแวร 11 2. หนวยงานขาดอปกรณรองรบสนบสนนคอมพวเตอร 2 3. ไมมความจ าเปนมากนกส าหรบดานฮารดแวร 2 4. บคลากรสวนมากไมมความรพนฐานเกยวกบฮารดแวร 1

รวม 16

จากตาราง 28 แสดงวาบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดลมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานฮารดแวรในเรองของการจดฝกอบรมการซอม การประกอบคอมพวเตอร และการแกปญหาเกยวกบฮารดแวร จ านวน 11 คน หนวยงานขาดอปกรณรองรบ

สนบสนนคอมพวเตอร และไมมความจ าเปนมากนกส าหรบดานฮารดแวร จ านวนเทากน คอ 2 คน บคลากรสวนมากไมมความรพนฐานเกยวกบฮารดแวร จ านวน 1 คน ตามล าดบ

114

บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน จ านวน 92 คน ซงจ าแนกเปนรายดาน โดยบคลากรทใหขอเสนอแนะ ดานเครอขายคอมพวเตอร มจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ9.78 ดงรายละเอยดในตาราง 29 ตาราง 29 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดาน เครอขายคอมพวเตอร

ขอเสนอแนะดานเครอขายคอมพวเตอร ความถ 1. จดอบรมความรพนฐานดานเครอขาย และการตดตงเครอขาย คอมพวเตอร

3

2. จดอบรมการใชงานอนเตอรเนตขนสง 2 3. การใชงานอนเตอรเนต อยางถกวธ เชน การ Download File การใช e-mail โดยไมมความเสยงตอขอมลสญหาย

2

4. วธปองกนไวรสจากอนเตอรเนต 1 5. ไดรบการอบรมตามความจ าเปนของแตละบคคล 1

รวม 9

จากตาราง 29 แสดงวาบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล มขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานเครอขายคอมพวเตอรในเรองของการจดอบรมความรพนฐานดานเครอขาย และการตดตงเครอขายคอมพวเตอร จ านวน 3 คน จดอบรมการใชงานอนเตอรเนตขนสง และการใชงานอนเตอรเนต อยางถกวธ เชน การ Download File การใช e-mail โดยไมมความเสยงตอขอมลสญหาย จ านวนเทากน 2 คน วธปองกนไวรสจากอนเตอรเนต และไดรบการอบรมตามความจ าเปนของแตละบคคลจ านวนเทากน คอ 1 คน ตามล าดบ

115 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบ

ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน จ านวน 92 คน ซงจ าแนกเปนรายดาน โดยบคลากรทใหขอเสนอแนะ ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย มจ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 11.96 ดงรายละเอยดในตาราง 30 ตาราง 30 ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการ ปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ดานการ ประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

ขอเสนอแนะดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ความถ 1. ควรจดฝกอบรมใหกบบคลากรในเรองทเกยวกบสายงานทปฏบตอย 4 2. ควรอบรมการใชคอมในการคนประวตผปวย 2 3. ควรจดฝกอบรมนอกเวลา หรอนอกตารางเวร 1 4. การอบรมทกดานมความส าคญมากอยแลว 1 5. สามารถใชในการก าหนดรปแบบขอมลเผยแพรโปสเตอรทางการแพทย และกจกรรมตางๆ ของโรงพยาบาลฯ 1 6. มความส าคญมาก เพราะแพทยเปนบคลากรทมความรสง ถาแพทย สามารถปฏบตการเองไดกจะเปนการด 1 7. ควรเปนโปรแกรมทประยกตใชกบงานทรบผดชอบซงมหลายระดบทง ฝายของการบรการทตองการความรวดเรวรวบรวมและวเคราะหขอมล บางสวนได 1

รวม 11

จากตาราง 30 แสดงวาบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดลมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ในเรองของทวา ควรจดฝกอบรมใหกบบคลากรในเรองทเกยวกบสายงาน จ านวน 4 คน ควรอบรมการใชคอมในการคนประวต

ผปวย จ านวน 2 คน ควรจดฝกอบรมนอกเวลา หรอนอกตารางเวร การอบรมทกดานมความส าคญมากอยแลว สามารถใชในการ

116 ก าหนดรปแบบขอมลเผยแพรโปสเตอรทางการแพทยและกจกรรมตางๆ ของโรงพยาบาลฯ ม

ความส าคญมาก เพราะแพทยเปนบคลากรทมความรสง หากแพทยสามารถปฏบตการเองไดกจะเปนการด ควรเปนโปรแกรมทประยกตใชกบงานทรบผดชอบซงมหลายระดบทงฝายของการบรการทตองการความรวดเรว รวบรวมและวเคราะหขอมลบางสวนได จ านวนเทากน คอ 1 คน ตามล าดบ

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 5 ดาน คอ ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย 2. เพอเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน ประสบการณการท างาน ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน และหนาททปฏบต 3. เพอรวบรวมขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล สมมตฐานในการวจย 1. บคลากรทมเพศตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 2. บคลากรทมวฒการศกษาตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 3. บคลากรทมอายตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 4. บคลากรทมสถานภาพตามสายงานตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 5. บคลากรทมประสบการณการท างานตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 6. บคลากรทมประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน

118 7. บคลากรทมสงกดหนวยงานตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน 8. บคลากรทมหนาททปฏบตตางกนมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกน

วธด าเนนการวจย ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ บคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงเปน ขาราชการ สาย ข จ านวน 34 คน ขาราชการ สาย ค จ านวน 168 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 59 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 34 คน และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ จ านวน 475 คน รวมทงสนจ านวน 770 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ซงเปนขาราชการ สาย ข จ านวน 11 คน ขาราชการ สาย ค จ านวน 60 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 20 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 11 คน และลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ จ านวน 198 คน รวมทงสนจ านวน 300 คน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงนผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอดงน

1. ศกษาคนควาทฤษฎและเอกสาร ต ารา วารสาร งานวจย สงพมพตางๆ ทเกยวของกบ ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เพอก าหนดกรอบและขอบเขตเนอหาในการสรางแบบสอบถาม 2. น าขอมลทไดมาสรางแบบสอบถามเรองความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอ พฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล แบงออกเปน 3 ตอน คอ

119 ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร 5 ดาน - ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร คาความเชอมน 0.96 - ดานซอฟแวร คาความเชอมน 0.95 - ดานฮารดแวร คาความเชอมน 0.94 - ดานเครอขายคอมพวเตอร คาความเชอมน 0.95 - ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย คาความเชอมน 0.93 รวมทงฉบบ คาความเชอมน 0.97 ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบปญหาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงน 1. ขอหนงสอแนะน าตวจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอขออนญาตแจกแบบสอบถาม ขอความรวมมอจากคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 2. น าหนงสอแนะน าตวพรอมแบบสอบถามไปเกบขอมลกบกลมตวอยาง โดยผวจยจะ เปนผเกบขอมลดวยตนเอง

3. น าแบบสอบถามทเกบได มาตรวจและใหคะแนนเพอประมวลและวเคราะหผลตอไป การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล ในการวจยครงนผวจยกระท าประมวลขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS/PC+ (Statistical Package for the Social Sciences / Personal Computer Plus) โดยด าเนนการตามล าดบ ดงน 1. วเคราะหขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม โดยหาคาความถ และคารอยละ 2. วเคราะหความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร โดยหาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร จ าแนกตาม เพศ ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน และหนาททปฏบตงาน โดยใชสถตทดสอบคาท (t-test)

120 4. วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร จ าแนกตาม อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน 5. น าปญหาและขอเสนอแนะอน ๆ มาน าเสนอในรปความถ 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 6.1 หาคาสถตพนฐานของคะแนน ไดแก คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน 6.2 วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของระหวางคะแนนเฉลยของตวแปร 2 กลมทเปนอสระจากกน โดยใชสถตทดสอบคาท (t-test) 6.3 วเคราะหขอมลโดยเปรยบเทยบความแตกตางของระหวางคะแนนเฉลยของตวแปรมากกวา 2 กลม ทเปนอสระจากกนโดยใชสถตทดสอบคาเอฟ (F – test) ส าหรบตวแปรมากกวาสองกลม ถาพบวาการทดสอบคาเอฟ (F-test) มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตจงท าการทดสอบความ แตกตางของคาเฉลยเปนรายคโดยใชวธของเชฟเฟ (Scheffe’s test)

สรปผลการวจย จากผลการวเคราะหขอมล เกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล สรปผลการวจย ไดดงน

1. ขอมลสวนตวของบคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ านวน 300 คน เมอจ าแนกตามเพศ อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน ประสบการณการท างาน ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน หนาททปฏบตงาน สรปไดดงน

1.1 เพศ พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เปนชาย จ านวน 105 คน และเปนหญง 195 คน คดเปนรอยละ 35 และรอยละ 65

1.2 อาย พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล มอายระหวาง 18 – 30 ป จ านวน 101 คน อายระหวาง 31 – 40 ป จ านวน 96 คน อายระหวาง 41 – 50 ป จ านวน 72 คน และอายระหวาง 51 – 60 ป จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 33.70, 32.00, 24.00 และ 10.30

1.3 วฒการศกษา พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล มวฒการศกษาต ากวาระดบปรญญาตร จ านวน 82 คน ปรญญาตร 181 คน และสงกวาปรญญาตร จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 27.30, 60.30 และ 12.30

121 1.4 สถานภาพตามสายงาน พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล เปนบคลากรสาย ข จ านวน 46 คน บคลากรสาย ค จ านวน 41 คน พนกงานมหาวทยาลย จ านวน 101 คน ลกจางประจ าเงนงบประมาณ จ านวน 32 คน และลกจางประจ า เงนนอกงบประมาณ จ านวน 80 คน คดเปนรอยละ 15.30, 13.70, 33.70, และ 26.70

1.5 ประสบการณในการท างาน พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล มประสบการณในการท างานนอยกวา 5 ป จ านวน 76 คน 5 – 10 ป , จ านวน 84 คน และมากกวา 10 ป จ านวน 140 คน คดเปนรอยละ 25.30, 28.00 และ 46.70

1.6 ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล บคลากรไมมประสบการณการฝกอบรม และมประสบการณการฝกอบรม จ านวนเทากนคอ 150 คน คดเปนรอยละ 50.00

1.7 สงกดหนวยงาน พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เปนบคลากรอยสงกดส านกงานคณบด จ านวน 91 คน และภาควชาโรงพยาบาล จ านวน 209 คน คดเปนรอยละ 30.30 และ 69.70

1.8 หนาททปฏบต พบวา บคลากรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เปนบคลากรทปฏบตหนาทโดยใชเครองคอมพวเตอร จ านวน 261 คน และปฏบตงานโดยไมใชเครองคอมพวเตอร จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 87.00 และ 13.00

2. ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลอยในระดบปานกลาง เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา บคลากรตองการฝกอบรมความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร และดานเครอขายคอมพวเตอรอยในระดบมาก สวนดานซอฟแวร ดานฮารดแวร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลยอยระหวาง 3.04 ถง 3.51

3. วเคราะหเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทเปนกลมตวอยาง ปรากฏผลดงน

3.1 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมเพศตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยสวนรวมและรายขอทง 5 ดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

122

3.2 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมอายแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายขอ แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

3.3 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมวฒการศกษาแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานเครอขายคอมพวเตอร และดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนดานฮารดแวร แตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต

3.4 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมสถานภาพตามสายงานแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

3.5 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณในการท างานแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

3.6 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทงมประสบการณในการฝกอบรมคอมพวเตอรตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยสวนรวมและรายดาน แตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต

3.7 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมสงกดแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยสวนรวม แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร ดานซอฟแวร ดานฮารดแวร และดานเครอขายคอมพวเตอร แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 สวนดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

123

3.8 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทปฏบตงานแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน โดยสวนรวม แตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวาทกดาน แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

4. ขอเสนอแนะเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตามรายดาน พบวา

4.1 ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ควรจดใหมการอบรมการจดท าและการใชงานโปรแกรมทเกยวของกบการปฏบตงาน เชน โปรแกรม Powerpoint, Photoshop, การสราง Home page , Database, System, SPSS โปรแกรม m-lab หรอ program ทใชในงาน molecular ex. Biledit เปนตน

4.2 ดานซอฟแวร บคลากรมความเหนวาควรจดฝกอบรมการใชโปรแกรมปองกนไวรสและโปรแกรมตางๆใหกบบคลากร พนกงานและลกจาง

4.3 ดานฮารดแวร ควรจดฝกอบรมการซอม การประกอบคอมพวเตอร และการแกปญหาเกยวกบฮารดแวร

4.4 ดานเครอขายคอมพวเตอร ควรจดอบรมความรพนฐานดานเครอขาย และการตดตงเครอขายคอมพวเตอร

4.5 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ควรจดฝกอบรมใหกบบคลากรในเรองทเกยวกบสายงาน และอบรมการใชคอมพวเตอรในการคนประวตผปวย อภปรายผล จากการวเคราะหและสรปผลการวจย สามารถอภปรายผลประเดนส าคญ ไดดงน

1. ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล อยในระดบปานกลาง คลายคลงกบงานวจยของอรพร อกษรศาสตร (2540 : บทคดยอ) ทพบวา บคลากรมหาวทยาลยธรรมศาสตรมทศนะวา การด าเนนกจกรรมการฝกอบรมคอมพวเตอรโดยรวมทกดานอยในระดบปานกลาง

124

2. ผลการเปรยบเทยบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จ าแนกตาม เพศ อาย วฒการศกษา สถานภาพตามสายงาน ประสบการณการท างาน ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร สงกดหนวยงาน และหนาททปฏบตงาน พบวา

2.1 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมเพศแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต อาจเนองมาจากในปจจบนสภาพสงคมไทยใหความเสมอภาคและความทดเทยมกนระหวางเพศชายและหญง ไมเหมอนสงคมไทยในสมยกอนซงใหเกยรตและยกยองเพศชายมากกวาเพศหญง ซงสอดคลองกบการศกษาคนควาของ องคณา นนทธพาวรรณ (2546:บทคดยอ) พบวาขาราชการของ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ทเขารบการฝกอบรมทงเพศชายและเพศหญงมทศนะคตเกยวกบการฝกอบรมคอมพวเตอรไมแตกตางกน เชนเดยวกบท มาโนชญ เชยวชาญ (2545 : 54-56) ศกษาพบวา เพศชายหรอเพศหญงกสามารถเรยนรสงตางๆไดทดเทยมกน แตการทชายหรอหญงมทศนคตหรอการสนใจเรยนรไมเหมอนกน เปนเพราะขนบธรรมเนยม ประเพณของสงคมไทยนนเอง

2.2 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมวฒการศกษาแตกตางกนม คอ ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต .01 สอดคลองกบสมมตฐานทผวจยตงไว ซงจากผลการวเคราะหขอมลจะเหนไดวาบคลากรทมวฒการศกษาตงแตระดบปรญญาตรขนไปมความตองการเขารบการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรสงกวาระดบต ากวาปรญญาตร ทงนอาจเพราะวาบคลากรทมวฒการศกษาสงกวาระดบปรญญาตร ตองการเจรญกาวหนา และตองการพสจนตนเองใหผอนยอมรบ สอดคลองกบงานวจยของ ประภาศร อมวณช (2539 : 232) ทกลาววา ขาราชการทอยในวยทยงมอดมการณ จะมความกระตอรอรน และตองการความเจรญกาวหนาและประสบความส าเรจในหนาทการงาน จงมความตองการพฒนาตนเองดานความรในการปฏบตงาน

2.3 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมชวงอายแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต เนองมาจากวาในปจจบนสงคมไทยเปนสงคมแหงการเรยนร เปดโอกาสใหคนทกเพศทกวยมโอกาสในการศกษาหาความรทงจากในหองเรยนและนอกหองเรยน ดงท เปาโล แฟร

125 กลาววา การเรยนรตางๆ จะตองเรยนรหรอมาจากความตองการของตวเอง และควรมลกษณะของการคนควาหาความรอยาง กระตอรอรน (Active Participant) ดงนนลกษณะตางๆของการเรยนรจงไมไดเกดจากปจจยอนใด หากแตเกดจากความใฝรของตนเองในการแสวงหาความรเพอพฒนาความสามารถและศกยภาพของตนเอง เชนเดยวกบท พรทพย ถวลยวชชจต (2540 : 168-170) กลาววา การเรยนรเปนกระบวนการของการปรบพฤตกรรมของตน ไมไดเกดจากปจจยอนใด

2.4 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมสถานภาพตามสายงาน แตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต ทงนอาจเพราะวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มความตองการพฒนาทกษะการปฏบตงานดานคอมพวเตอร รวมทงพยายามศกษาหาความรเหมอนกน อกทงรปแบบการปฏบตงานของบคลากรยงมลกษณะทคลายคลงกน จงท าใหมความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพไมแตกตางกน สอดคลองกบงานวจยของ นงนช ไชยค ามล. (2542 : 53) ทพบวา พนกงานสนเชอธนาคารกรงศรอยธยา จ ากด (มหาชน) มความตองการฝกอบรมในทกดานไมแตกตางกน เนองจากพนกงานมรปแบบการปฏบตงานเหมอนกนนนเอง

2.5 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณการท างาน แตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต ทงนอาจเพราะวา เนองจากวฒนธรรมการปฏบตงานของสงคมไทยเปนสงคมของการใหเกยรตผอาวโสกวา ดงนนการปฏบตงานบางประเภทผทอาวโสกวาหรอผทมประสบการณการท างานมากกวาจะใหผใตบงคบบญชาลงมาลงมอปฏบตแทน และขณะเดยวกนนน สงคมไทยเปนสงคมของการเอออาร และเปนสงคมของการเรยนร หากมบคลากรทานใดไมทราบหรอไมเขาใจในระบบการท างานของคอมพวเตอรผททราบกระบวนการกจะชแจงหรออธบาย ใหผทไมเขาใจทราบ สอดคลองกบ สมสคนธ แสงประสทธ (2547 : บทคดยอ) ทท าการศกษาความตองการในการฝกอบรมของเจาหนาทงานประชาสมพนธและวชาการในสงกดพระทนงวมานเมฆ พระราชวงดสต พบวา เจาหนาทประชาสมพนธและวชาการ ในสงกดพระทนงวมานเมฆ พระราชวงดสต ทมประสบการณในหนาทตางกน มความตองการในการฝกอบรม มความแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

126

2.6 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทมประสบการณในการฝกอบรมคอมพวเตอรแตกตางกน มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางอยางไมมนยส าคญทางสถต ทงนอาจเพราะวา บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบดทกคน มความตงใจ และปรารถนาทจะปฏบตงานใหดและมประสทธภาพ เปนทยอมรบนบถอของผบงคบบญชา ผรวมงาน และสงคม จงพฒนาตนเองใหเปนผทมองคความร ทนตอสถานการณของโลกทเปลยนแปลงไปไมวาบคลากรทกคนจะไดรบการอบรมเทากนหรอไม สอดคลองกบงานวจยของ อนชา เพงสวรรณ (2549 : 138) ทศกษา ความตองการฝกอบรมเพอการพฒนาสมรรถนะของขาราชการส าหรบการรองรบพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอนฉบบใหม: กรณศกษาขาราชการพลเรอนสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) พบวา ขาราชการผปฏบตงาน ไดตระหนกถงความจ าเปนในการพฒนาตนเองและพฒนาความสามารถใหทนกบยคแหงความเปลยนแปลงรองรบสถานการณทจะเกดขนในอนาคต โดยน าความรทไดรบจากการอบรม และแสวงหาเองมาประยกตใชกบงานของตนเองใหมประสทธภาพ และประสทธผลดยงขน อกทงโปรแกรมทโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล จดฝกอบรมเปนโปรแกรมระดบขนพนฐานดงนนบคลากรจงสามารถแสวงหาความรไดดวยตนเอง โดยไมจ าเปนตองเขารบการฝกอบรม

2.7 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทสงกดอยหนวยงานแตกตางกน คอ ส านกงานคณบด กบภาควชาโรงพยาบาล มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบสมมตฐานทตงไว เนองจากวา บคลากรทปฏบตงานตางสงกด จะมลกษณะของการปฏบตงานแตกตางกนตามภาระกจทระบไว บางหนวยงานมความจ าเปนอยางยงทจะตองใชคอมพวเตอรในการปฏบตงาน ซงบางหนวยงานใชคอมพวเตอรเพยงแคจดท าเอกสารเทานน ดงนนความตองการ หรอความจ าเปนในการใชงานคอมพวเตอรจงไมเหมอนกน ซงสงผลตอความตองการในเขารบการฝกอบรม และรบรเกยวกบกระบวนการตางๆของคอมพวเตอรจงแตกตางกนออกไป ดงนนผบรหารหรอผทเกยวของกบการจดกจกรรมการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ควรก าหนดขอบขายกจกรรมใหมความเหมาะสมกบบคลากรหรอผเขารบการอบรม ดงท สมคด บางโม (2539: 15-16) กลาวถงความส าคญของการฝกอบรมวาการเขารบการฝกอบรมจะชวยท าใหบคลากรไดเรยนร เพมเตมประสบการณ ท าใหมความเหมาะสมกบงานมากยงขน ศรศศเกษม สโพธภาค (2545 : 48-50) กลาววา หากแบงกลมอบรมตามความสามารถของ

127 แตละบคคลแลว จะท าใหเพมประสทธภาพในการปฏบตงานไดจรง สอดคลองกบทศนสนย อรญวาสน (2545 : บทคดยอ) กลาววา การจดอบรมตางๆ ควรมการคดเลอกเจาหนาทหรอผเกยวของใหเหมาะสมกบหลกสตรการฝกอบรม สอดคลองกบทสมชาย กจยรรยง และอรจรย ณ ตะกวทง (2539:15-16) กลาววาการฝกอบรมบคลากร จะชวยสงเสรมใหพนกงานมความร ความเขาใจ อนจะเปนการสรางคณคาใหแกตนเอง ชวยเสรมสรางทกษะและความสามารถทสงขน

2.8 บคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทปฏบตงานแตกตางกน คอ ปฏบตงานโดยใชคอมพวเตอรกบไมใชคอมพวเตอร คอ มความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต .01 สอดคลองกบสมมตฐานทผวจยตงไว เนองจาก ลกษณะงานและการปฏบตงานของบคลากรมความความแตกตางกน มการแบงขอบขายงานอยางชดเจน ดงนนความรเรองคอมพวเตอรจงจ าเปนมากส าหรบบคลากรทตองใชคอมพวเตอรในการปฏบตงาน เพราะหากไมมความรความเขาใจแลว จะเกดผลกระทบตอการปฏบตงาน ดงนน ผบรหารหรอผทเกยวของในการจดการฝกอบรม จงตองใหความส าคญในการจดการฝกอบรมคอมพวเตอรใหบคลากรทมความจ าเปนในการปฏบตงานแตกตางกน ซงเชอมโยงถงการจดฝกอบรมในบางหลกสตรหากไมฝกอบรมเพอพฒนาหรอปรบปรงกการปฏบตงานใหกาวทนกบยคสมยทเปลยนแปลงไป กจะท าใหหนวยงานมการพฒนาทลาชากวาหนวยงานอนดวย ดงเชนท อรพรรณ พรสมา (2537 : 3) ใหแนวคดวาการอบรมท าใหผเขารบการอบรมเกดความร ความเขาใจ ความช านาญในเรองใดเรองหนงถงขนสามารถน าความรเรองนนไปใชในการปฏบตภาระหนาทไดอยางมประสทธภาพ อกทง จงกลน ชตมาเทวนทร (2542 : 1) ไดใหแนวคดวา การอบรมคอการปรบเปลยนพฤตกรรมอนเปนความสามารถในการเพมการท างานของคน ทงในเรองของความร ทกษะ ทศนคต ความช านาญในการปฏบตงาน รวมทงความรบผดชอบตางๆ ทบคคลพงมตอหนวยงาน ซงสอดคลองกบท วภาพรรณ กนษฐนาคะ (2542 : 4-5) กลาวไว การอบรมเปนการสรางบคลากรใหมความรความสามารถ ทกษะตรงตามความตองการหรอทศนคตขององคการหรอหนวยงาน เพราะปจจบนเทคโนโลยเจรญกาวหนาไปรวดเรวมากจงจ าเปนตองฝกอบรมบคลากรใหมความร ทนสมยเสมอ ถาบคลากรมความคดลาหลง องคการกจะลาหลงตามไปดวย

128 ขอเสนอแนะ ในการวจยครงน ผวจยขอเสนอแนะเปน 2 ดาน คอ

ขอเสนอแนะทวไป 1. ความรพนฐานเกยวกบคอมพวเตอร และดานเครอขายคอมพวเตอร มความตองการ

ฝกอบรมในระดบมาก ดงนนโรงพยาบาลควรจดฝกอบรมใหแกบคลากรในดานนเชน Power point, Photoshop, การสราง Home page การตดตงเครอขายคอมพวเตอร เปนตน

2. จากผลการวเคราะหขอมล ปรากฏวา บคลากรทมวฒการศกษา และสงกดหนวยงานตางกนมความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานตางกน ดงนนผวจยจงมขอเสนอแนะดงน 2.1 คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ควรก าหนดนโยบายทจะด าเนนการพฒนาบคลากรอยางชดเจน เพอใหมความร ความสามารถในการใชเครองคอมพวเตอรในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพสงสด 2.2 ควรมการจดการฝกอบรม หรอคดเลอกบคลากรเขารบการฝกอบรม โดยพจารณาคดเลอกบคลากรใหมความเหมาะสมกบสายงาน และความสามารถของบคลากร เพอทบคลากรดงกลาวจะสามารถน าความรทไดจากการฝกอบรมมาใชพฒนาองคกรไดอยางเตมประสทธภาพ ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจย 1. ควรมการศกษาปจจยทมอทธพลตอความตองการฝกอบรมคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล 2. ควรท าการวจยรปแบบการฝกอบรมประเภทอนทนอกเหนอจากการฝกอบรมดานคอมพวเตอร และวจยหารปแบบกจกรรมทมความเหมาะสมและกบบคลากรของหนวยงานอนๆ ทนอกเหนอจากโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

บรรณานกรม

บรรณานกรม

กลธน ธนาพงศธร. (2540). การบรหารงานบคคล. พมพครงท 22. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช. การประถมศกษาจงหวดรอยเอด ส านกงาน. การก าหนดหนาทใหขาราชการและลกจางประจ าส านกงานการ ประถมศกษาจงหวดรอยเอดปฏบตและรบผดชอบ, รอยเอด : ส านกงานการประถมศกษาจงหวดรอยเอด 2541. กานดา ไทพาณชย. (2542).การประมวลผลขอมลและการจดเกบแฟมขอมล. กรงเทพ ฯ : สถาบนราชภฏธนบร. กษม ชนะวงศ และคนอน ๆ. (2541). ศพทคอมพวเตอร. กรงเทพ ฯ : เอสแอนด เค บคส. คณะกรรมการประชาสมพนธแหงชาต, กรมประชาสมพนธ. (2540). แนวนโยบายและแผนการประชาสมพนธ แหงชาต พ.ศ. 2540-2544. กรงเทพฯ : เอน เจ โปรโมชน. ครรชต มาลยวงศ. (2541). ขาราชการกบไอทเสนทางทจะตองเลอกเดน. กรงเทพฯ : ศนยเทคโนโลย อเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. งามนจ อาจอนทร. (2542). คอมพวเตอรทวไปเกยวกบวทยาการคอมพวเตอร. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ดวง กมลสมย. จงกลน ชตมาเทวนทร. (2542). การฝกอบรมเชงพฒนา. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ---------. (2542). การฝกอบรมเชงพฒนา, กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาสาธารณสขอาเชยน มหาวทยาลยมหดล. จตรา ศาสนส. (2542). การศกษาความตองการฝกอบรมเพอพฒนาสมรรถภาพการสอนของครสอนศลปศกษา ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา. สงกดส านกงานการประถมศกษาแหงชาต ปรญญานพนธ กศ.ม (ศลปศกษา) กรงเทพ ฯ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร จฑารตน สทธสนธ, วฒนา ตยปรชญา และจนทนา ประการสมทร. (2542). การตดตามผลการฝกอบรมเสรม ทกษะการใชไมโครคอมพวเตอรของขาราชการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นนทบร : โครงการฝก อบรมหลกสตรนกวจย รนท 2 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เจรญชย ชาขอนแกน. (2544). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการใชคอมพวเตอรส าหรบครผปฏบตงาน สารสนเทศในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานสามญศกษา จงหวดรอยเอด. วทยานพนธ กศ.ม.

(เทคโนโลยการศกษา). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร. ฉนทนา จนทรบรรจง (2542). รายงานการวจยเรองการศกษาแนวทางการบรหารและการจดการศกษาของ องคกรปกครองสวนทองถนในประเทศญปน. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

131 ชาญ สวสดสาล. (2542). คมอการประเมนและตดตามผลการฝกอบรมส าหรบผรบผดชอบโครงการฝกอบรม. กรงเทพฯ : สวสดการส านกงานขาราชการพลเรอน. -----------. (2542). คมอนกฝกอบรมมออาชพ : การจดด าเนนการฝกอบรมอยางมประสทธผล. กรงเทพฯ : โรงพมพน ากวการพมพ. ชชย สมทธไกร. (2542). การฝกอบรมบคลากรในองคการ. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ด ารง วฒนา. (2543). “แนวการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐ : บทบาทของเทคโนโลยในการปรบองคการ ภาครฐเขาสยคโลกาภวฒน,” ใน โลกาภวตน. หนา 198-217. กรงเทพฯ : โครงการผลตต าราและ เอกสารการสอน คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทนงศกด ศรรตน. (2544). การจดท าแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศของโครงการพฒนา มหาวทยาลยเสมอน จรงส าหรบมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช วทยานพนธ วท.ม. (การจดการเทคโนโลยสารสนเทศ). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยหอการคาไทย ถายเอกสาร. ธ ารงค อดมไพจตรกล. (2543). จตวทยาส าหรบน าเศรษฐศาสตร. (เอกสารประกอบค าสอน). กรงเทพ ฯ : ภาควชาเศรษฐศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร นพนธ กนาวงศ. (2543) การพฒนาทยงยน : การพฒนาเพออนาคตของลกหลานไทย. ศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. นพทธ อนทรทอง และอาจาร นาโค. (2542). คอมพวเตอรและการประมวลผลขอมล. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. นรชรา ทองธรรมชาต. (2544). กลยทธการฝกอบรมและวทยากรในยคโลกาภวฒน. กรงเทพฯ : ลนคอรน โปรโมชน. ปรชา คลายเครอ. (2540). การฝกอบรมพนกงานของธนาคารศรนคร จ ากด (มหาชน) ในเขตกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พงษพนธ พงษโสภา. (2542). จตวทยาการศกษา. กรงเทพ ฯ พฒนศกษา พะยอม วงศสารศร. (2541). การบรหารทรพยากรมนษย. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : คณะวทยาศาสตร สถาบน ราชภฎสวนดสต. พฒนา สขประเสรฐ. (2540). กลยทธในการฝกอบรม. กรงเทพฯ : ส านกสงเสรมและฝกอบรม มหาวทยาลย เกษตรศาสตร.

132 ไพบลย ภรเวทย. “การพฒนาบคลากรในมหาวทยาลย” วารสารรามค าแหง, (ฉบบพเศษ). กรงเทพฯ : โรงพมพ มหาวทยาลยรามค าแหง, 2546. ไพโรจน กลนกหลาบ. (2542). เอกสารประกอบการสอนวชาบรหาร 300 การบรหารและการนเทศการศกษา เบองตน. กรงเทพฯ : ภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525. พมพครงท 5. กรงเทพ ฯ : อกษรเจรญทศน. 2538 มรกต อศรานวฒน. (2545). การศกษาความตองการความรเพอพฒนาคณภาพการสอนของครโรงเรยน ประถมศกษาสงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรปราการ. ปรญญานพนธ (กศ.ม) การศกษา ผใหญ กรงเทพ ฯ. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร มาม โชตมา. (2546). การศกษาความตองการของผปกครองในการจดการศกษาของโรงเรยนอนบาลโชตมา เขตจตจกร กรงเทพมหานคร. สารนพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เยาวนช ทานาม. (2545). การศกษาความตองการของผปกครองเกยวกบการมสวนรวมในการจดการศกษา ส าหรบเดกปฐมวยในโรงเรยนสอนภาษาจน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพ ฯ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร. ราชภฏสรนทร, สถาบน. (2543). เทคโนโลยสารสนเทศเพอชวต, สรนทร : สถาบนราชภฏสรนทร. วทยา เรองพรวสทธ. (2539). คมอการเขาสอนเตอรเนตส าหรบผเรมตน. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. วนดา สกลเจรญไพโรจน และผดงพล เกยรตพนธสดใส. (2537). การประมวลขอมลอเลกทรอนกส. กรงเทพฯ : พฒนาวชาการ. วาสนา สขกระสานต. (2541). โลกของคอมพวเตอรและสารสนเทศ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วชราภรณ สรยาภวฒน. (2540). คอมพวเตอรเบองตนและเทคนคการเขยนโปรแกรม. พมพครงท 8. กรงเทพฯ : ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ----------. (2545). คอมพวเตอรเบองตนและเทคนคการเขยนโปรแกรม. กรงเทพฯ : ไทยเจรญการพมพ. วเชยร เกตสงห. (กมภาพนธ-มนาคม 2548). “คาเฉลยกบการแปลความหมาย : เรองงาย ๆ ทบางครงกพลาด ได,” ขาวสารการศกษา 18 (3) : 8-11. วบลย บญยธโรกล. (2545). คมอวทยากรและผจดการฝกอบรม. กรงเทพ ฯ. ดานสทธาการพมพ วภาพรรณ กนษฐนาคะ. (2542). การพฒนาบคคลและฝกอบรม. กรงเทพฯ : สถาบนราชภฏสวนสนนทา.

133 ศนสนย อรญวาสน. (2545). ความตองการฝกอบรมดานการใชคอมพวเตอรของเจาหนาทสงเสรมการเกษตรใน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ วท.ม. (สงเสรมการเกษตร). ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. ศรศศเกษม สโพธภาค. (2545). ความตองการหลกสตรการฝกอบรมคอมพวเตอรของขาราชการสายสนบสนน วชาการมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สารนพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ศรไพร ศกดรงพงศากล . (2544). เทคโนโลยคอมพวเตอรและสารสนเทศ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. ศภกาญจน ตนตกลปยาภรณ. (2545). ความตองการพฒนางานยวกาชาดในโรงเรยนระดบประถมศกษา. สงกดส านกงานการประถมศกษาแหงชาต เขตการศกษาท 4 ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหาร การศกษา. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สมคด บางโม. (2539). เทคนคการฝกอบรมและการประชม. กรงเทพ ฯ : น าอกษรการพมพ. สมชาย กจยรรยง.และอรจรย ณ ตะกวทง. (2539). เทคนคการจดฝกอบรมอยางมประสทธภาพ. พมพครงท 2 กรงเทพ ฯ. : เมดทรายพรนตง. สมชาย หรญกตต. (2542). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ : ธระศลปและไซเทกซ. สมพร เพญเสงยม. (2546). ความตองการศกษาตอระดบปรญญาโทของครโรงเรยนสามเสนนอก. สารนพนธ

ศ.ม. (เศรษฐศาสตรการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2545). การวดและการประเมนแนวใหมเดกปฐมวย. กรงเทพ ฯ ภาควชาหลกสตรและ การสอนคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สทธชย เทวธระรตน. (2543). รปแบบหลกสตรนเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารจดการการสอสาร ในสถาบนอดมศกษาเอกชน. ปรญญานพนธ กศ.ค. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สนทร พนเอยด. (2543). การจดการฝกอบรมและสมมนาสถาบนราชภฏสราษฎรธาน. สราษฎรธาน : สถาบน ราชภฎสราษฎรธาน. สวฒน วฒนวงศ. (2524). หลกการเรยนรส าหรบผใหญ. กรงเทพ ฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร. --------------------- (2544). จตวทยาการเรยนรวยผใหญ. กรงเทพ ฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร. ส านกงานเลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยแหงชาต. (2539). ไอท 2000 : นโยบายเทคโนโลยสารสนเทศ

พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต.

134

อรพร อกษรศาสตร. (2540). การจดด าเนนการฝกอบรมคอมพวเตอรตามทศนะของขาราชการสายสนบสนน วชาการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑต วทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อรรถพร จนดามณ. (2540). รายงานการวจยเรองการหาความจ าเปนในการฝกอบรม. กองฝกอบรม กรมสงเสรม การเกษตร. กรงเทพฯ อาชญญา รตนอบล. กระบวนการการฝกอบรมส าหรบการศกษานอกโรงเรยน. กรงเทพมหานคร : บรษท ประชาชน จ ากด, 2541. องคณา นนทธพาวรรณ. (2546). การจดการฝกอบรมคอมพวเตอรของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร39 Beach, Dale S. (1980). Personel ; The Management of People at Work. New York : Macmillan Publishing. Broch, Floyd J. and Wayne E. Thomsen. (Summer, 1992). “The Effects of Demographics on Computer Literacy of University Freshmen,” Journal of Research on Computing in Education. 24(4) : 563-570. Branderhorst, Emma Martien. (2005). Design and Evaluation of a Training to Improve the Utilization of Management Information Systems by Secondary-school Principals. [Dissertation Dr.] Universiteit Twente (The Netherlands). Charton, Sandra M. (2003). What do Senior Citizens in the Anchorage Area Want and Need in Computer Training Classes?. [Dissertation M.Ed.] University of Alaska Anchorage. Flanders, Blake. (2004). The Information Technology Training Needs of Workers in Small, Medium, and Large Kansas Firms. [Dissertation Ph.D.] Kansas State University. Gange. R.M. (1971). The Conditions of Learning. 3rd ed. New York : Holt Rinehart and Winston. Harris, T.L. and Schwahn, W.E. (1961). Selected Readings on the Learning Process. New York : Oxford University Press. Jarvis, P. (1983). Adult and Continuing Education : Theory and Practice. Kent : Croom Helm Ltd., Kersher, G. Helene. (1993). “Computer Literacy,” in The Encyclopedia of Computer Science. P. 311.3rd ed. New York : Van Nostrand.

135

King, Laura. (2003). Making the Connection : Matching Pedagogy to TESL Student Teachers’ Computer- training Needs. [Dissertation M.A.] Concordia University. Knowles. (1978). The Adult Learner : A Neglected Species. 2nd ed. Houston : Gulf Publishing Co., Krezcie, Robert V. & Morgan Daryle M. (1970). “Determining Sample Size for Research Actives,” Education and Psychological Measurement. 30(3) : 607-610. Maslow, Abraham Harold. (1970). Motivation and Personality. 2nd ed. New York : Harper and Row. Micheal, Terrence R. (1982). People in Organizations : An Introduction to Organizational Behavior. 2nd ed, Tagran : Mc Graw-Hill International Book Company. Morgan, Eric Lease. (Jan 1998). “Computer Literacy for Libraries,” Computer in Libraries. 18(1) : 39-40. Nadler, L. & Nadler, Z. (1989). Designing Training Programs. 2nd ed. American : Gulf Publishing. Rogers A. (1986). Teaching Adults Milton Keynes : Open University Press. Thorndike, E.L., (1928). Adult Learning. London : MacMillan. Zuber, Julianne K. (2003). Technology, Training, and Development : An Exploratory Study of International Information Communication Technology (ICT) development Programs. [Dissertation M.A.] The American University.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถาม

138

รายชอผเชยวชาญตรวจแบบสอบถาม ดร.ประมา ศาสตระรจ รองผอ านวยการฝายกจการพเศษ ศนยบรการวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยทะนพงศ ศรกาฬสนธ อาจารยประจ ากองส านกคอมพวเตอร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารยภทธรา ธรสวสด ผจดการศนยบรการวชาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะห

ภาคผนวก ค ผลการหาคาดชนสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถาม

144

ตารางท 31 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร หมายถง การท างานของระบบคอมพวเตอรพนฐาน การใชเครองการใชเครองมอและอปกรณอยางถกวธ

ขอ/คน ขอความ การพจารณาของผเชยวชาญ

รวม คาเฉลย สรปผล คนท 1 คนท 2 คนท 3

1. 2. 3. 4. 5. 6.

7. 8. 9. 10.

11. 12. 13. 14. 15. 16.

การท างานของระบบไฟลของคอมพวเตอร การสรางชนดของงานในแตละโปรแกรม การน าเสนอขอมลในโปรแกรม Power points การจดเกบขอมลและการยายขอมลตางๆ การพมพและแกไขขอมลในโปรแกรมตาง ๆ การค านวณขอมลในโปรแกรม Microsoft Excel การคนหาและการลบขอมลตาง ๆ การเปลยนชอไฟล การใชโปรแกรมตาง ๆ ในคอมพวเตอร การใชอปกรณเสรม Handy Drive และปรบแตงอปกรณระบบ Multimedia การใชเครองพมพ การบ ารงรกษาเครองในสวนตาง ๆ การ Copy file ขอมลตาง ๆ

การใชโปรแกรม Write CD , DVD การสราง Folder เกบเอกสาร การ Format แผนขอมล

1 1 1 0 1 1 1 -1 1 1 1 1 1 1 0 1

1 1 1 1 1 1 1 -1 1 1 0 1 1 1 0 1

1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1

3 3 3 2 3 3 3 -2 3 3 2 3 3 3 2 3

1 1 1

0.67 1 1 1

-0.67 1 1

0.67 1 1 1

0.67 1

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

คดเลอกไว ตดทง

คดเลอกไว คดเลอกไว

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

145

ตารางท 32 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานซอฟแวร ดานซอฟแวร หมายถง ค าสงหรอโปรแกรมคอมพวเตอรทก าหนดใหเครองท างานตามโปรแกรมทก าหนดขน เพอเพมประสทธภาพของระบบคอมพวเตอรใหท างานไดอยางเตมทและสามารถประมวลผลไดตามตองการ

ขอ/คน ขอความ การพจารณาของผเชยวชาญ

รวม คาเฉลย สรปผล คนท 1 คนท 2 คนท 3

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

การตดตงและลงโปรแกรม การถอดและลบโปรแกรม การใชซอฟแวรเพองานพมพเอกสาร การใชซอฟแวรเพอจดเกบขอมล (Data Base) การใชซอฟแวรเพองานสารสนเทศ การใชซอฟแวรเพอการวเคราะหขอมล การใชซอฟแวรเพองานอารตเวรค การใชซอฟแวรเพอการน าเสนอผลงาน การใชซอฟแวรเพอการปองกนไวรส การใชซอฟแวรเพอการถายโอนขอมล

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

146

ตารางท 33 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานฮารดแวร ดานฮารดแวร หมายถง สวนประกอบตาง ๆ ทประกอบขนเปนเครองคอมพวเตอร ซงรวมถงอปกรณรอบขางประกอบดวยสวนส าคญ 4 สวน หนวยรบขอมล (Input) หนวยความจ า (Memory Unit) หนวยประมวลกลาง(CPU : Central Processing Unit) และหนวยแสดงผลขอมล (Output Unit)

ขอ/คน ขอความ การพจารณาของผเชยวชาญ

รวม คาเฉลย สรปผล คนท 1 คนท 2 คนท 3

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10

การดแลรกษาสวนของหนาจอ การใชงานและปรบแตงอปกรณมลตมเดย สวนประกอบและการตรวจซอมคอมพวเตอร การตดตงเครองพมพผล (Printer) การตดตงเครองสแกนเนอร (Scaner) การตดตงอปกรณหลกของคอมพวเตอร การเพมประสทธภาพเครองคอมพวเตอร การเปลยนหมกพรนเตอรชนดตาง ๆ การตดตง CD – Rom การใช Handy Drive

1 1 1 1 1 1 1 0 1 1

1 1 1 1 1 1 1 -1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 0 1 1

3 3 3 3 3 3 3 -1 3 3

1 1 1 1 1 1 1

-0.33 1 1

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว ตดทง

คดเลอกไว คดเลอกไว

147

ตารางท 34 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานเครอขายคอมพวเตอร ดานเครอขายคอมพวเตอร หมายถง ระบบการน าเอาคอมพวเตอรจ านวนหลาย ๆ เครองมาเชอมโยงเขาดวยกนโดยสายเคเบลชนดตาง ๆ โดยจะมคอมพวเตอรใหญเปนศนยกลางและมการน าขอมลเชอมโยงเขาหากน

ขอ/คน ขอความ การพจารณาของผเชยวชาญ

รวม คาเฉลย สรปผล คนท 1 คนท 2 คนท 3

1.

2. 3. 4. 5. 6.

7. 8. 9. 10. 11. 12.

การเขาสระบบคนขอมล (OPAC) ในหองสมดตาง ๆ ความรเบองตนเกยวกบอเมลล (E – Mail) วธการใชโปรแกรมแซท (Chat) การใชอนเตอรเนตในชวตประจ าวน การสราง Home Page (เวบไซด) การดาวนโหลดโปรแกรมตาง ๆ จากอนเตอรเนต การรบสงขอมลจากระบบอนเตอรเนต ขอควรระวงจากการใชอนเตอรเนต ความรเกยวกบระบบ LAN การใชอนทราเนต การรบ – สง จดหมายขาวสารทาง Outlook การรบ – สง ขอความทางกระดานขาว

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

0.67 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

คดเลอกไว

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

148

ตารางท 35 คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย หมายถง สามารถน าคอมพวเตอรมาใชในทางการแพทยได เชน น ามาใชในงานทะเบยนประวตคนไข เกบสถตทางดานการแพทย การท าบญชยาคงคลง หรออปกรณเครองมอเครองใชตาง ๆ

ขอ/คน ขอความ การพจารณาของผเชยวชาญ

รวม คาเฉลย สรปผล คนท 1 คนท 2 คนท 3

1.

2. 3.

4.

5.

6. 7.

8. 9.

10. 11.

โปรแกรมระบบงานเพอการเกบสถตรายละเอยดของโรคตาง ๆ และขอมลทางดานการแพทย โปรแกรมระบบงานเพองานจดท า – เกบ ยมคนหาทะเบยนประวตคนไขไดสะดวกและรวดเรว โปรแกรมระบบงานเพอท าบญชยาคงคลง, การพมพฉลากชอยา(หองยา)จดเกบยาตาง ๆ โปรแกรมระบบงานเพอท าประวตบคลากรขององคการเพอตรวจสขภาพประจ าปและอน ๆ โปรแกรมระบบงานเพอจดล าดบคว ล าดบนดพบแพทยและการรบบรการตาง ๆ เปนตน โปรแกรมระบบงานเพอการตรวจเชครางกาย โปรแกรมระบบงานเพอการวนจฉยโรค เชน การตรวจความหนาแนนของกระดก, การฉดสเขาเสนเลอดด า, การตรวจ Mammogram ฯลฯ โปรแกรมระบบงานเพอการตรวจรกษา โปรแกรมระบบงานเพอการวดความดนโลหต,การชงน าหนกผปวย โปรแกรมตกแตงภาพ (Photoshop) โปรแกรมการตดตอวดทศนอยางงายดวย

1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 3

1 1 1 1 1 1 1 1 1

0.67 1

คดเลอกไว

คดเลอกไว

คดเลอกไว

คดเลอกไว

คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว คดเลอกไว

คดเลอกไว คดเลอกไว

คดเลอกไว คดเลอกไว

คอมพวเตอร 149

ตารางท 35 (ตอ) คาความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย หมายถง สามารถน าคอมพวเตอรมาใชในทางการแพทยได เชน น ามาใชในงานทะเบยนประวตคนไข เกบสถตทางดานการแพทย การท าบญชยาคงคลง หรออปกรณเครองมอเครองใชตาง ๆ

ขอ/คน ขอความ การพจารณาของผเชยวชาญ

รวม คาเฉลย สรปผล คนท 1 คนท 2 คนท 3

12.

13.

14.

โปรแกรมการน าเขาขอมลสระบบควบคมผลงานเชงประจกษของฐานขอมลหลกรวมดานการศกษา วจย บรการวชาการและศลปวฒนธรรมเพอใชในการบรหารคณะ ฯ

(Scorecard Cockpit หรอ RAMA Scorecard) โปรแกรมการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (RAMA ERP) การฝกอบรมระบบงาน SAP โปรแกรมการสบคนประวตผปวย

1 1 0

1 1 1

1 1 1

3 3 2

1 1

0.67

คดเลอกไว

คดเลอกไว

คดเลอกไว

ภาคผนวก ง แบบสอบถามเพอการวจย

แบบสอบถาม

เรอง ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของ

บคลากร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

--------------------------------------------------- แบบสอบถามชดนมวตถประสงคเพอศกษาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ผวจยขอความรวมมอจากบคลากรทกทาน กรณาตอบแบบสอบถามใหครบทกตอนทกขอเพราะขอความทกขอความมความสมพนธกนและมความส าคญอยางยงในการวเคราะห มคณคาตอการวจย ค าตอบของบคลากรจะม ประโยชนในการพฒนามหาวทยาลยตอไป และค าตอบของทานจะไดรบการวเคราะหและแสดงผลออกมาในภาพรวม จงไมมผลกระทบใดๆ ทงสนตอผตอบแบบสอบถามผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน ค าชแจง แบบสอบถามนแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร 2.1 ดานความรพนฐาน 15 ขอ 2.2 ดานซอฟแวร 10 ขอ 2.3 ดานฮารดแวร 9 ขอ 2.4 ดานเครอขายคอมพวเตอร 12 ขอ 2.5 ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย 14 ขอ ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

แบบสอบถามเรอง ความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงาน ของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ค าชแจงในการตอบแบบสอบถาม แบบสอบถามชดนมวตถประสงคเพอศกษาความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอรเพอพฒนาประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากร คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ผวจยขอความรวมมอจากบคลากรทกทาน กรณาตอบแบบสอบถามใหครบทกตอนทกขอเพราะขอความทกขอความมความสมพนธกนและมความส าคญอยางยงในการวเคราะห มคณคาตอการวจย ค าตอบของบคลากรจะม ประโยชนในการพฒนามหาวทยาลยตอไป และค าตอบของทานจะไดรบการวเคราะหและแสดงผลออกมาในภาพรวม จงไมมผลกระทบใดๆ ทงสนตอผตอบแบบสอบถามผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน แบบสอบถามแบงออกเปน 3 ตอน ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร

152 ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงใน หนาขอความตามสภาพทเปนจรง

1. เพศ ไดแก 1.1 ชาย 1.2 หญง 2. อาย 2.1 18 – 30 ป 2.2 31 – 40 ป 2.3 41 – 50 ป 2.4 51 – 60 ป 3. วฒการศกษา ไดแก 3.1 ต ากวาปรญญาตร 3.2 ปรญญาตร 3.3 สงกวาปรญญาตร 4. สถานภาพตามสายงาน ไดแก 4.1 ขาราชการ สาย ข 4.2 ขาราชการ สาย ค 4.3 พนกงานมหาวทยาลย 4.4 ลกจางประจ าเงนงบประมาณ 4.5 ลกจางประจ าเงนนอกงบประมาณ 5. ประสบการณการท างาน ไดแก 5.1 นอยกวา 5 ป 5.2 5 – 10 ป 5.3 มากกวา 10 ป 6. ประสบการณในการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ไดแก 6.1 ไมมประสบการณ 6.2 มประสบการณ โปรดระบ............................................................................ 7. สงกดหนวยงาน 7.1 ส านกงานคณบด 7.2 ภาควชาโรงพยาบาล

153 8. หนาททปฏบตงาน 8.1 ปฏบตงานทใชเครองคอมพวเตอร 8.2 ปฏบตงานทไมใชเครองคอมพวเตอร ตอนท 2 แบบสอบถามความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองตามความเปนจรง

5 หมายถง มความตองการอยในระดบมากทสด 4 หมายถง มความตองการอยในระดบมาก 3 หมายถง มความตองการอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง มความตองการอยในระดบนอย 1 หมายถง มความตองการอยในระดบนอยทสด

ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ระดบความตองการ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. การท างานของระบบไฟลของคอมพวเตอร

2. การสรางชนดของงานในแตละโปรแกรม

3. การน าเสนอขอมลในโปรแกรม Power Points

4. การจดเกบขอมลและการยายขอมลตาง ๆ

5. การพมพและแกไขขอมลในโปรแกรมตาง ๆ

6. การค านวณขอมลในโปรแกรม Microsoft Excel

7. การคนหาและการลบขอมลตางๆ

8. การใชโปรแกรมตาง ๆ ในคอมพวเตอร

9. การใชอปกรณเสรม Handy Drive และปรบแตงอปกรณ ระบบ Multimedia

10. การใชเครองพมพ

11. การบ ารงรกษาเครองในสวนตาง ๆ

12. การ Copy file ขอมลตาง ๆ

13. การใชโปรแกรม Write CD, DVD

14. การสราง Folder เกบเอกสาร

15. การ Format แผนขอมล

154

ดานซอฟแวร ระดบความตองการ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. การตดตงและลงโปรแกรม

2. การถอดและลบโปรแกรม

3. การใชซอฟแวรเพองานพมพเอกสาร

4. การใชซอฟแวรเพอจดเกบขอมล (Data Base)

5. การใชซอฟแวรเพองานสารสนเทศ

6. การใชซอฟแวรเพอการวเคราะหขอมล

7. การใชซอฟแวรเพองานอารตเวรค

8. การใชซอฟแวรเพอการน าเสนอผลงาน

9. การใชซอฟแวรเพอการปองกนไวรส

10. การใชซอฟแวรเพอการถายโอนขอมล

ดานฮารดแวร

1. การดแลรกษาสวนของหนาจอ

2. การใชงานและปรบแตงอปกรณมลตมเดย

3. สวนประกอบและการตรวจซอมคอมพวเตอร

4. การตดตงเครองพมพผล (Printer)

5. การตดตงเครองสแกนเนอร (Scaner)

6. การตดตงอปกรณหลกของคอมพวเตอร

7. การเพมประสทธภาพเครองคอมพวเตอร

8. การตดตง CD-Rom

9. การใช Handy Drive

155

ดานเครอขายคอมพวเตอร ระดบความตองการ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. การเขาสระบบคนขอมล (OPAC) ในหองสมดตางๆ

2. ความรเบองตนเกยวกบอเมลล (E-Mail)

3. วธการใชโปรแกรมแชท (Chat)

4. การใชอนเตอรเนตในชวตประจ าวน

5. การสราง Home Page (เวบไซด)

6. การดาวนโหลดโปรแกรมตางๆ จากอนเตอรเนต

7. การรบสงขอมลจากระบบอนเตอรเนต

8. ขอควรระวงจากการใชอนเตอรเนต

9. ความรเกยวกบระบบ LAN

10. การใชอนทราเนต

11. การรบ – สง จดหมายขาวสารทาง Outlook

12. การรบ – สง ขอความทางกระดานขาว

ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย

7. โปรแกรมระบบงานเพอการเกบสถตรายละเอยดของโรค

ตาง ๆ และขอมลทางดานการแพทย

2. โปรแกรมระบบงานเพองานจดท า – เกบ ยม คนหา ทะเบยนประวตคนไขไดสะดวกและรวดเรว

3. โปรแกรมระบบงานเพอท าบญชยาคงคลง, การพมพฉลาก ชอยา (หองยา) จดเกบยาตาง ๆ

4. โปรแกรมระบบงานเพอท าประวตบคลากรขององคการเพอ ตรวจสขภาพประจ าป และอน ๆ

5. โปรแกรมระบบงานเพอจดล าดบคว ล าดบนดพบแพทย และการรบบรการตาง ๆ เปนตน

6. โปรแกรมระบบงานเพอการตรวจเชครางกาย

7. โปรแกรมระบบงานเพอการวนจฉยโรคเชน การตรวจ ความหนาแนนของกระดก, การฉดสเขาเสนเลอดด า, การตรวจMammogram ฯลฯ

156

ดานการประยกตใชคอมพวเตอรกบการแพทย ระดบความตองการ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

8. โปรแกรมระบบงานเพอการตรวจรกษา

9. โปรแกรมระบบงานเพอการวดความดนโลหต, การชง น าหนกผปวย

10. โปรแกรมตกแตงภาพ (Photoshop)

11. โปรแกรมการตดตอวดทศนอยางงายดวยคอมพวเตอร

12. โปรแกรมการน าเขาขอมลสระบบควบคมผลงานเชง ประจกษของฐานขอมลหลกรวมดานการศกษา วจย บรการวชาการและศลปวฒนธรรมเพอใชในการบรหาร คณะ ฯ (Scorecard Cockpit หรอ RAMA Scorecard)

13. โครงการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (RAMA ERP) การฝกอบรมระบบงาน SAP

14. โปรแกรมการสบคนประวตผปวย

157

ตอนท 3 ขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบความตองการฝกอบรมการใชคอมพวเตอร ดานความรพนฐานเกยวกบการใชคอมพวเตอร ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ดานซอฟแวร ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ดานฮารดแวร ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ดานเครอขายคอมพวเตอร ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ดานความส าคญของคอมพวเตอรกบการแพทย ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ภาคผนวก จ เกณฑการใหคะแนนแบบสอบถามเพอการวจย

ประวตยอผวจย

159

ประวตยอผวจย ชอ – นามสกล นางสภคจตต ผวชอม วนเดอนปเกด 30 ตลาคม 2502 สถานทเกด กรงเทพมหานคร สถานทอยปจจบน 82 / 134 หมบานซเมนตไทย ซอยซเมนตไทย 10 ถนนประชาชน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900 ต าแหนงหนาท ผปฏบตงานบรหาร สถานทท างาน งานสงคมสงเคราะห โรงพยาบาลรามาธบด ประวตการศกษา พ.ศ. 2529 ประกาศนยบตรวชาชพ (พาณชยกรรม) จากโรงเรยนพาณชยการสนตราษฎร พ.ศ. 2531 ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) จากโรงเรยนเทคนควมลบรหารธรกจ พ.ศ. 2534 วทยาศาสตรบณฑต (วชาเอกสขศกษา) จากวทยาลยครสวนดสต พ.ศ. 2546 ครศาสตรบณฑต (วชาเอกบรหารการศกษา จากสถาบนราชภฏสวนสนนทา พ.ศ. 2552 การศกษามหาบณฑต (วชาเอกการศกษาผใหญ) จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ