་དམངས་ན་་ཚགས་པར། ལ་་གསར་འར། 3 3 2019 ་་ 11 ས་ 16 འཛམ་ང་་ལ་ཁབ་དང་ས་ལ་ ཁག་་ད་མར་བས། ང་། ་ཟ་་་་ཐན་་མན་ལ་་ ཁབ། བས་ང་། ་ཟ་་། ངས་གགས་ང་། ་་ཡ། ལ་ས། ཐ་་ཀན། ་གས་ག་། ་ཟ་་་་ཐན་་་་ གས། ས་གས་ག་། ད་་ལམ་ས་་་ གས ( ན་་བ་མཐའ ) ང་ར་ག་། ས་མར་ཧན་དང་་་ ཧ་ལ་གས། ལ་ཁབ་་ས་ན། ་་ས་་་་་་་་་་ 447400 ( འཛམ་ང་་ཨང་56པ ) ་འར། ་3007.5 ( 2013་་ 4ས་1ན ) ལ་ན་ན་། 1991་་9 ས་1ན། ལ་། ་ཟ་་་་ཐན་་མན་་་་་་ ལ་ཁབ་་ལ་། གང་གས་་ད། ་ཟ་་་་་་་་ ད། ཆབ་ད་ག་ལ། ང་ང་ལམ་་་་་་་ གས་དང་་མན་ལམ་གས། ་མས་ལག་བར་ན་། 1992 ་་12ས་8ན། ་ཟ་་་་ཐན། ⇑ འཛམ་ང་ག་གནས་ལ་བཞག ་ཟ་་་ ་་་ད་ན་་ང་། ⇒ འཛམ་ང་ག་གནས་ལ་བཞག ་་་་་ ཟ་་་་་་་་་་་ས་་གནས། ⇑ ་ཟ་་་་ཐན་་ལ་ས། ཐ་་ཀན། ན་་གསར་འར་ཁང་ང་ར་ཕ་་་ ་ནས་་11ས་14ན་ག་འན་འར་་་ བ་གར་བང་། ས་13ན། ང་་དང་་་་་ མཉམ་འལ་ལ་གས་བ་ག་ཚན་ག་ག་་ གནས་་འགས་ས་བ་ག་ཚན་ག་ག་་་་་་ གནས་་འགས་་་བ་་་གས་་་་་་་་་་ ང་་ངས་འས་གས་ན་་་དག་་་་་་ དལ་ད་པ་ལམ་གས་བགས་ནས་་25 འར་བར་ན་འལ་་བ་ད་་ལ་བ་་་་་་་་་ དང་། ང་་བ་ག་་་ང་ན་པ་་་་ ན་དང་། ་ང་གན་པ་ན་ལ་ན། བ་ག་ཚན་ག་ག་གནས་་འགས་་་་་་་ བ་ཀན་་ཨ་་ལ་གས་ད་ར་བས་་་་་ ད་པ་ད། ཨ་་ལ་ས་ས་ག་ན་བས། གས་་ང་་ངས་འས་གས་ན་་་ དག་དལ་་་ད་དས་ས་གས་མང་་་་་་ ང་གས་ང་ང་ད་པ་ག་ས་ག་ན་ པས་ས་འལ་ས་འ་བན་པ་ལ་ཁབ་་ ག་གང་འལ་ས་དང་་གས་ན་ངས་་ ་ས་པ་འགས་ང་ལ་ལ་འད་གང་བ་ ཐད་གས་ས་གལ་ན་ལ་ད། མ་ངས་་ ་ལས་ང་་ད་གང་ས་ལ་་བ་་་་་་་་་ ག་དང་ཚན་ག་མཉམ་ལས་ལ་གགས་ན་་་་་་ ད་གས་མན་ད་པ་མ་ཟད། ཕན་པ་འབ་ མཁན་ལ་ཁབ་ས་ས་པ་འགས་ང་ལ་་་་་་་་་་ གས་ན་ཏན་ག་ང་བབ་ད་ས་བད་་ པ་ད། ན་པ་ན་ས་གས་་ང་་ངས་ འས་གས་ན་་་དག་དལ་་མ་་་་་་་་་་ ངས་་ང་་ད་གང་ས་བ་ག་ཚན་་་་་ ག་ག་གནས་་འགས་་ལས་གས་དང་་་་་་ འལ་ས་འ་བན་པ་ལ་ཁབ་ལ་ས་ན་ པ་ག་ང་མཉམ་ལས་ད་འ་གས་པ་ག་་་་་ ད། ་25ང་ལ་ཁབ་100་བ་མ་703 ལ་མ་དལ་་གས་རམ་ས་ད། གས་་་་་་ ང་་ངས་འས་གས་ན་་དག་་་་་་་་་་་ དལ་་མ་ངས་ལས་མཛའ་བ་མན་་་་་་་ ལམ་ཟབ་་ག་བགས་ད་པས། བ་མ་་་་་་་་་་ མས་ལ་ཁབ་་འ་བ་དབར་་དམངས་་་་་་ མས་གག་མན་་་ཉ་དང་ས་དཔལ་ལ་ ས་དང་དད་གར་འན་མཁན་་ལ་ཟམ་་ ག་་ར་ད་ས་བད། གས་་ང་་ངས་འས་གས་ན་་ ་དག་དལ་་ང་་ད་གང་དང་མཉམ་ འལ་ལ་གས་་བ་ག་ཚན་ག་ག་་་་་་་་་་ གནས་་འགས་ས་1994ར་མཉམ་་་་་་་་་་་ བགས་པ་ག་ན་ང་། ་དགས་ལ་་ འལ་ས་འ་བན་པ་ལ་ཁབ་དང་དར་་་་་་ ས་གཏན་ནས་ད་པ་ལ་ཁབ་་ད་གང་ དང་། ་ཚན། བ་ན། བ་འག་ག་ག་ བཅས་་བ་མ་ང་ར་བ་ང་དང་བ་་་་་་་་་ འག་ད་པར་ང་བར་བ་ར་དང་གས་་་་་་ རམ་ད་པ་་ད། ( བ་ད་ལ་དཀར་དང་བད་དཔས་་་་་་་ ར་ས་ས ) ང་ས་བ་ག་ཚན་ག་ག་གནས་་འགས་ དང་གས་་ང་་ངས་འས་གས་ན་་ ་དག་དལ་ད་པ་ལམ་གས་བགས་ནས་ ་25འར་བར་མཉམ་་ན་འལ་ས་པ། ས་13ན་འ་གར་ལ་ཁབ་་་ས་ག་་་་་་་་་ གནས་ལ་ས་ང་གས་དང་འ་གར་ལ་ཁབ་ས་ མཉམ་་པར་ངས་པ་དས་མན་ག་བན་དང་ 《 ས་པ་དང་ག་བད 》 ་ལ་ལ་ར་ག་མར་ན་་་་་་ པ་མཛད་་པར་ར་་ལ་ས་པ་་་ཡར་འགས་པ་་ ད། འ་གར་ལ་ཁབ་་་ད་ན་ལས་གས་་་་་ དང་། ག་གནས་ལས་གས། ས་འན་གས་པ་་་་་་་་་་ གས་་གས་གས་་་200ག་ཙམ་ས་་ས་་་་་་་ ག་གནས་ལ་ས་ཐད་་འ་གར་ལ་ཁབ་་་་་་་་་་་་་ མཉམ་ལས་་གལ་་རང་བན་ལ་ས་བར་ས་པ་་་་ དང་འལ་འང་འར་མཉམ་ལས་་ཁ་གས་ཐད་་་་་་་་་་ ཐབས་འན་ས་འན་ཡང་ས་པ་ད། པར་ར་་་གས་དམངས་ག་ཏང་་་་་་ ་ · ཨ་་་ས། ་ས་ག་གནས་ལ་ས་་འ་་་་ གར་ལ་ཁབ་་མཉམ་ལས་་ང་་་་ད་ལ། འ་གར་ལ་ཁབ་དང་འཛམ་ང་ལ་ཁབ་ཁག་་་་་་ དམངས་་ན་ང་་བསམ་འན་ག་ང་ད། འ་ གར་ལ་ཁབ་་ར་ག་གནས་དང་། ཚན་ལ། བ་ག་གས་གས་ཚང་མ་ཐད་ཆ་འ་བ་གས་་་་་ ཆ་ན་ད་ལ། འ་གར་ལ་ཁབ་་་ས་ག་་་་་་་་་་་ གནས་ལ་ས་མཉམ་ལས་ལ་་བས་ཡངས་པ་བར་་་་་་་་་ མངས་དང་མས་ག་ན་པ་འང་འར་ན་ད་་ ས་བད། ང་་ལ་ད་་བ་ཁང་གསར་འར་གང་་་་ ན་ཁང་་ལ་་བད་བགས་ས་་ས་ང་་་་་་་་་ ་ཅན་ས། ་ས་ག་གནས་ལ་ས་ལ་གས་་་་་་་་་ ན་བབ་ནས་འ་གར་མཉམ་ལས་་ཀ་ན་ཨང་་་་་་་་་ གམ་པ་གད་་་། འ་གར་ལ་ཁབ་་་་་་་་་་ འ་ད་་་ན་ང་་ས་འན་ག་ད། འ་་་་ གར་ལ་ཁབ་ས་ཕན་ན་བ་ང་དང་ཕན་ན་་་་་་་་་ དད་གར་འན་་མཐའ་འངས་ས་་འ་གར་་ ལ་ཁབ་་ས་དཔལ་་མས་ག་མ་པ་འཛམ་ང་་་་ ལ་ན་པ་དང་འ་གར་་ས་དཔལ་དང་་ས་ད་་་ ་འལ་ས་་དཀའ་གནད་ཐག་གད་ས་ནས། ས་ དཔལ་མཉམ་འས་ལ་བསམ་ས་དང་མཛའ་གས་་་་་་་ ག་ཐག་དམ་་གང་དས་ས་བད། པར་ར་ལ་གས་་པར་ང་ས་་འཐབ་་་་་་་་ གས་དང་འ་གར་ལ་ཁབ་ས་་འཐབ་གས་་ ་་་་་ས། འ་གར་ལ་ཁབ་་ལ་ཁབ་་་ ་་དབར་་ལམ་ལ་ག་ན་པ་མ་ཟད། འཛམ་་་་་་་་ ང་ལ་གས་ན་བས་པ་གས་པ་ག་ང་ད། འ་གར་ལ་ཁབ་་་ས་ག་གནས་ལ་ས་་་་་་་་་ ལ་ཁབ་་་མཉམ་ལས་་བ་ཆ་གལ་ན་ག་ད། ས་ལ་ཐད་པར་ར་་ང་ད་་་མང་་ག་འ་་ གར་ལ་ཁབ་གཞན་་་་ག་་ད། ལ་ར་་་་་་་་ བ་ངས་ཐད། པར་ར་ད་གང་ས་ངས་མཆན་་ འད་པ་ད་ས་ག་་གང་བར་གལ་ནས་འ་་་་་ གར་ལ་ཁབ་ད་པ་་ལ་་ལ་ར་བ་་བས་་་་་་་ མང་་ད་དབང་བག་ད་ས་བད། ང་་ལ་ཁབ་ག་དས་ས་་ས་ང་་་་་་་་་་་ གན་པ་་ན་ས། ག་གནས་ལ་བཞག་་འ་་་་་ གར་ལ་ཁབ་་་ས་ག་གནས་ལ་ས་་བ་ཆ་་་ གལ་ན་ག་ད། མཉམ་ལས་ཟབ་པ་ང་ག་ག་ ལ་ཁབ་ཁག་ས་་འམས་འཆར་འད་ཡག་་ས་་་་་ ནས་མཉམ་ལས་་གས་་ཡག་་ད་པ་དང་། ག་་་་་་་ དས་འམས་ན་་བ་ངས་་ར་གང་བ། ག་ དས་ང་བ་མ་ངས་ལ་ལ་འད་གང་བ། ག་ གནས་ལ་བཞག་བ་ངས་་ཚན་པ་དང་ལ་ས་ལ་་་་ ལ་འད་གང་བ། ག་གནས་ལ་བཞག་་བ་་་་་་་་་་ འཇགས་་དམ་ལ་གས་ན་ག་པ་བཅས་ས་་ག་་་་ དས་ག་ང་ལ་མཉམ་་ང་ག་གང་དས་པ་་་་་ ས་འན་ས། པ་་་ཡ་བ་ན་་བ་་གན་པ་དང་པ་་་་་ ཡ་བ་ན་ང་་བ་ང་་ན་ང་ན་་ · ར་་་་ ཝ་ས། ག་གང་ལ་ས་ས་ཚན་ལ་མཉམ་ལས་་་་་ ལ་ལ་འད་ས་ན་གང་བར་འགན་ན་ད་བ། འ་གར་ལ་ཁབ་ལ་ག་གང་ལ་ས་མཉམ་ལས་་་་་ ཐད་ད་ཕན་་ཤས་ང་གར་ཟ་བ་འས་བ་ད། ལ་ཁབ་ཁག་ས་ན་ང་ག་ག་གང་བ་འག་་་་་ ་ལས་ན་ལ་བ་དང་ག་གང་དད་མ་འམས་་་་་ ལ་་ངས་འར་ཡང་མང་་ན་པ་མ་ཟད། བ་་་་་་་་ ང་དང་བ་ན་ཁག་ས་ད་ང་མ་ག་བར་ནས་་་་ ཕན་ན་དབར་་ལ་ས་ཟབ་་བཏང་ད་ས་་་་་་་་་་་་ བད། ་གར་་་་བ་ན་་་་ཡ་ཤར་མ་བ་་་་་་་ འག་་གནས་་་ན་་་ཁན་ · ང་ཏ་ཕ་ས། ་ས་ག་གནས་ལ་ས་བ་ངས་ཐད་འ་གར་་་་་ ལ་ཁབ་ལ་མན་ལམ་ན་་ན་ད། ལ་ཁབ་ཁག་་་་ ས་ན་ར་དང་། ན་ས་བཤམས་མད་ཁང་་་་་་ དམ། ད་ག་བ་ང་། ས་ལ། ལ་ར། མ་་་་་ ག་ད་བ། ས་འན་གས་པ། ་ས་གནའ་ས་ ག་བ་གས་ཐད་མཉམ་ལས་ཟབ་་ས་ནས་ལ་་་་་་་་་ ར་ན་ང་་་ངས་བད་ག་ས་བན་ད། ་ཨ་་་ཁ་་ས་ག་གནས་་ཚན་ག་བ་་་་་ འག་ལས་འན་ན་གས་་བ་འག་པ་སངས་་ · ཏ་་ཐ་ས། ་ས་ག་གནས་ལ་ས་ལ། ན་་་་་ གན་འཇམ་་འལ་ས་བད་་ད། བ་ངས་ལ་ ལ་ཐད། ་ད་ས་ད་གང་དབར་་ལ་ས་་་་་་་་་ ས་ཕན་པ་ན་་བ་པ་ཕན་འས་ན་་ད། འ་གར་ལ་ཁབ་དང་ག་པར་་ང་ས་་ཨ་་་་ ཁ་ང་ལས་འལ་ས་ལ་ལ་འད་གང་བ་ཐད་་་་་ ད་མཚན་ན་པ་ས་པ་ཧ་ཅང་ན་་བན་ད། ག་གནས་ལ་ས་ད་་ཡང་ས་་མཉམ་ལས་ད་་་་ ང་་ར་མང་་བ་་ད་ས་བན་ད། འ་གར་ལ་ཁབ་ས་མཉམ་་པར་ངས་པ་་་་ དས་མན་ག་བན 《 ས་པ་དང་ག་བད 》 ་བ་ འབ་ད་པ་་ན་ས། འ་གར་ལ་ཁབ་་་་་་་་་་ མཉམ་ལས་་དཔལ་འར་ལ་ས་ཙམ་མ་ཟད། ག་་་་་ གནས་ལ་ས་ཐད་ལའང་་མས་ཧང་སང་དས་པ་ བ་འས་བ་ད་ས་བད། ( པ་སངས་ས་བར། པ་སངས་དང་པ་ཕན་ས་་་་་ ས ) འ་གར་ལ་ཁབ་་ད་ན་ལས་གས་དང་ག་གནས་ལས་གས་་་ས་ འ་གར་་་ས་ག་གནས་ལ་ས་ལ་ཐབས་འན་ས་འན་ས་པ། ན་་གསར་འར་ཁང་་གསར་འད་པ། ་ན་། འ་་ས་ཨན་འམ་འལ་བ་ན་ལ་་བ་ག་བ་ང་་ད་ན་ས་ག་ག་་་ ད་ལས་་ང་བ་མར་ང་གས་ག་ག་ན་་ད་འད་དང་ད་ངས་བ་བན་པ། ■ ་་ · ཨ་་་ས། ་ས་ག་གནས་ལ་་ ས་་འ་གར་ལ་ཁབ་་མཉམ་ལས་་ང་་་་་་་ ་ད། ■ ་ཅན་ས། ་ས་ག་གནས་ལ་ས་ལ་་་ གས་ན་བབ་ནས་འ་གར་མཉམ་ལས་་ཀ་ན་་་་ ཨང་གམ་པ་གད་་་། འ་གར་ལ་ཁབ་་་་་་་་ ་འ་ད་་་ན་ང་་ས་འན་ག་ད། ■ ་་་ས། འ་གར་ལ་ཁབ་་ལ་་་་་་ ཁབ་་་དབར་་ལམ་ལ་ག་ན་པ་མ་ཟད། འཛམ་ང་ལ་གས་ན་བས་པ་གས་པ་ག་ང་་་་ ད། ■ ་ན་ས། ག་གནས་ལ་བཞག་་འ་་་་ གར་ལ་ཁབ་་་ས་ག་གནས་ལ་ས་་བ་ཆ་ གལ་ན་ག་ད། ་ལ་བས་ང་གས་ག་ག་ང་བ། 2019་་11ས་14ན་ས་ཨན་འམ་འལ་བ་ན་ལ་་བ་ག་བ་ང་་ག་ག་ད་ལས་ང་མཁན་ལ་ཁབ་18་་ང་བ་མ་30བ་ང་ས་ང་ཨན་ས་་་་་་་་ བགས་པ་་་ང་གས་ག་ག་ན་ཁང་ང་གས་ག་ག་ག་གནས་ཉམས་ན་ན་གར་བད་ནས། ང་གས་ག་ག་་འར་མད་དང་། གར་ཁབ། ་། གཏར་བས། ང་གས་ན་གས་བལ་ད་ལག་ལ་དང་བས་ཐབས་ངས་པ་ད། ས་གས་ང་བར་གགས་ན། ་ཡང་མ་བ་་ལ་་་ང་བ་མར་གས་པ་འན་ས་་ང་གས་་་་ ག་ག་་ཉམས་ན་ན་ག་དང་ར་ར། འ་་ང་གས་ཉམས་ན་ན་ག་འགན་འར་བས་ས་ཨན་འམ་འལ་བ་་ ན་ལ་་བ་ག་བ་ང་་ག་ག་ད་ལས་་ང་བ་མར་གར་ཁབ་་བས་་་་ ཐབས་བ་བན་པ། ན་་གསར་འར་ཁང་ང་ར་་་ཝ་ནས་་་ ་11ས་12ན་ག་འན་འར་གསལ། ང་་་་་་་་ ས་ན་འཛམ་ང་ས་་བདག་དབང་་འགས་་་་་ ས་2019་དཔར་མ 《 འཛམ་ང་ས་་བདག་་་ དབང་ན་ 》 བམ་ནས། ་ལ་ལ་་གསར་གད་་ མཉམ་ལས་་བས་ལ་་ཅན་དང་ས་མངས། ས་་་་་་་་ ངས་ཐད་ལའང་ན་ས་་ང་ད་པ་ལ་ཁབ་་་་་་་་ འགའ་ག་ལ་གག་ད་ད་ལ་འད་ད། ན་་ནང་་བ་ག་ན་་་ད་བདག་བ་་ དང་ཚན་ག་ད་ན་་འད་བ་ངས་ལ་ད་བ་་་ ས་འས་ལས་མན་པར། ་ལ་ལ་་གསར་གད་ ད་ར་མཉམ་ལས་ན་བན་་མང་དང་་བས་ལ་་་ ་ཅན་་ད་ས་མན་ད། དར་ན། ས་རབས་་་་ འ་ས་འར་ཚན་ག་དད་མ་ད་་ག་ལས་་་་ 64%ཚན་ག་མཁས་ཅན་ས་གས་པ་མ་པར་་་་་་་་་་ བན་ནས་གས་བ་ས་པ་དང་། ་ད་བདག་བ་་་ ད་་ག་ལས་54%གསར་གད་པ་གས་པར་རག་་ ད། 2015་ས་ནས་གས་་གས་་བར་ཚད་ ཁག་་ར་88%དང་68%ཙམ་བར་འཕར་ད། ལག་་ ལ་་ཐག་གད་ས་ག་ན་བན་ག་འང་་་་་ འ་བ་དང་བན་ནས། བ་འག་པ་དང་ཁག་་་་་ བས་མང་བ་དང་ད་ལས་རང་བན་་བས་་བ་དས་་ ་ད་པས། ལ་ཁབ་་འ་བ་བ་འག་པ་གས་་་ སམ་་ལས་མང་བས་མཉམ་་བ་པ་ཚན་ག་མཉམ་་་ ལས་་ངས་འར་1998་15%ནས་2017་་་་་་ 26%བར་འཕར་ད། འཛམ་ང་ས་་བདག་དབང་་འགས་་་་་་ བ་ལས་འན་་རན་ས་ · ཀ་ད་ས་བད་ན། ་ལ་ལ་་བ་ངས་་ང་བས་་གསར་གད་་་ མ་པ་ཕན་ན་དམ་ར་འལ་ནས་ད་པ་དང་། ན་་ ང་་་ལ་ལ་་འན་ང་ལ་དགས་ནས་དཔལ་་་ འར་གས་པ་ཁག་ས་ས་པར་་གསར་གད་ན་་་་ གར་ཐད་་ད་ན་འངས་ད་དས། ན་་ནང་འད་ན། གསར་གད་ད་་་་་་་་་ ལ་ལ་ཡང་ང་་དང་ཨ་་གས་ལ་ཁབ་་་ང་ ར་ན་་ན་ས་་ང་ད་པ་ས་ལ་་་བས་ གག་ད་ས་པ་ད། 2015་ནས་2017་བར་་་་་་་་ ང་་དང་། འཇར་མན། ་ན། ཧན་ ཨ་་བཅས་་་ ལ་ཁབ་་་ང་ར་ན་་ན་ས་་ང་ད་་ པ་ས་ལ་ 30ཙམ་ས་་ད་བདག་བ་བམས་འར་་ ་69%དང་ཚན་ག་ད་་48%ན་ད། ( ན་་་ བ་ས་བར། ན་བ་དང་བན་བཟང་ས་ས ) འཛམ་ང་ས་་བདག་དབང་་འགས་་ན་་ནང་འད་ན། ་ལ་ལ་་གསར་གད་ད་་ལ་་ཅན་ན་བན་མ་་ན་པ།