STEAM based Algorithming & Coding for Creative Problem Solving Unplugged การอบรมเชิงปฏิบัติการ โดย รศ. ดร. วรรณพงษ์ เตรียมโพธิ์
STEAM based Algorithming & Coding for Creative Problem Solving Unplugged
การอบรมเชงปฏบตการ
โดย รศ. ดร. วรรณพงษ เตรยมโพธ
2
รศ. ดร. วรรณพงษ เตรยมโพธภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล
[email protected], [email protected], 08-4004269
Many of the following figures or pictures are copiedfrom open sources at the Web or Else. I do not claimany intellectual property for the following materials.
4
ค ำถำมหลก
กำรจดกำรเรยนร อยำงไรทท ำใหผ เรยน
เรยนร ไดเตมศกยภำพ และมประสทธภำพ
สงสด
5
“ครควรสอนอยางไร”
“ครควรเรยนรอยางไร”
ครรไดอยางไรวานกเรยนไดเรยนรตามเปาววางไว
“ครควรเปนอะไร”
สอนดคออะไร
แผนการจดการเรยนรทดคออะไร
พระราชบญญตการศกษาแหงขาต พ.ศ. 2542 หมวดว 4 แนวางการจดการศกษา มาตรา 22
“การจดการศกษาตองยดหลกวา ผเรยนกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวา ผเรยนมความส าคญวสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ พฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ”
Teach Less Learn More
2549
8
กำรศกษำวนวำน กำรศกษำวนน
9
คร = ???
10
คร = โอกาส
11
โรงสอน ≠ โรงเรยน
12
13
= +
++
Learning = Change
15
We are naturally born scientists
นกคดคน
นกวจย
นกวทยาศาสตร
นกสรางสรรค
นกประดษฐ
นกนวตกร
“ RESEARCHER”
โรงเรยนจะเปน “โรงแหงการเรยนร” ไมใช “โรงสอน” ครผสอนตองสามารถ
ตงประเดนใหเดกคดสะกดเราใหเดกถามจงใจใหเดกตดตาม
สรางความสขเมอไดเรยน
3ส. ส าหรบการเรยนร ทครผสอนตอง “ Must Do”
ส. สงสยส. สนใจส. สบเสาะ
Wannapong Triampo, Ph.D.
STEM กบการปรบเปลยนกระบวนการจดการการเรยนร ส าหรบผเรยนในศตวรรษท 21
32
ลกษณะของการคดเชงระบบคดแบบเหนภาพรวมรวม
Big picture
Holistic
Integration
คดครอบคลมทกปจจยและองคประกอบ
Hide & Seek Algorithm to save her: ตามลาหาเธอ
โจทยสถานการณ
ลปดาและเพอนๆอาสาเปนไกดพานกองเวยว เดนชมสตว 3 ชนด จากางเขา ไปยงางออกอยางปลอดภย
การเขยนโปรแกรมเบองตน
การเขยนโปรแกรมเบองตน
เปนเขยนโปรแกรมโดยใชบตรค าสง เพอสรางความรความเขาใจในการเขยนโปรแกรมเบองตน ชดบตร
ค าสงสถานการณ
ตวอยางการเขยนโปรแกรมดวยบตรค าสง
38
ความคดเชงระบบ ทมงเนนในการมองภาพรวม มองใหเหนความสมพนธของสงตาง ๆ แทนทจะมองแตสงใดสงหนง มองใหเหนรปแบบการเปลยนแปลงแทนทจะมองเฉพาะจด
Systems Thinking
39
แนวทางในการคดเชงระบบ
คดแบบเหนภาพรวมรวม / คดครอบคลมทกปจจย และองคประกอบ / การเชอมโยงสอดคลองกนทงระบบ คดเชงโครงสราง / คดเปนล าดบขนตอน แผนงาน ตนจนจบ / การจดเปนหมวดหม ล าดบความส าคญ / การวเคราะหแยกแยะองคประกอบ / คดเชงตรรกะเปนเหตเปนผล/ คดอยางเปนรปแบบมแบบแผนเพอใหการท างานบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผล
40
วถเชงระบบ (systems Approach) มงทจะท าใหบรรลผลส าเรจอยางมประสทธภาพและประสทธผลตอผลลพธทก าหนดซงอยบนพนฐานหลกการความตองการเปนรปแบบหนงของการแกปญหา เชงตรรถวทยา เชนเดยวกบวธการทางวทยาศาสตร
41
ระบบพนฐาน
42
43
ตามลาหา Algorithm Unplugged
ค าวา คร มกค า อยตรงไหนบาง
ALGORITHM DESIGN
คนหาค าวา ALGORITHM
ตวอยางล าดบการแกปญหา
1+2+3+...+98+99+100 = ?
1+2+3+...48+49+50+51+…+98+99+100 = ?
(1+99)+(2+98)+(3+97)+...(48+52)+(49+51)+50+100 = ?
(100x49)+50+100 = ?
Unplugged- Machine learning: เครองจกรเรยนรไดอยางไร
สมองซกซาย
การใชเหตใชผล ตรรกะ
การค านวณเปรยบเทยบ
การแจงนบ
การท างานเชงระบบ
การวเคราะหเจาะลก
ANALYTICAL
สมองซกขวา
ความคดเชงสรางสรรค
อารมณ
จตใจ
สญชาตญาณ
ลางสงหรณ
CREATIVE
Categorize Thinking
สองภาพนตางกนอยางไร
59
60
“Expected” Value
Categorize Thinking
Bits & Bytes Game for Life
การสรางสรรค Algorithm & Coding อยางมประสทธภาพ
ระบบและรปแบบการคดแบบตางๆ• Logical Thinking การคดอยางมตรรกะ• Analytic Thinking การคดเชงวเคราะห• Creative Thinking การคดสรางสรรคประยกตจากประสบการณ • Critical Thinking การคดอยางมวจารณญาณ• Positive Thinking การคดเชงบวก• Ethical Thinking การคดเชงจรยธรรม• Visionary Thinking การคดเชงวสยทศน• Strategic Thinking การคดเชงยทธศาสตร• Vertical Thinking การคดแนวตรงจากขาวสารทไดรบ• Lateral Thinking การคดแบบแตกแขนง เปนการคดนอกกรอบ
75
ประเภทของการคด
76
77
ดสอบความคดสรางสรรค
84
ขอใดแตกตางจากขออน
ก ข ค ง จ85
46
PATTERN RECOGNITION
เทคนคการสอนการคดเชงค านวณ (Computational Thinking) ทมประสทธภาพ
สาระเทคโนโลย ในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
มาตรฐาน ว 4.1การออกแบบและ
เทคโนโลย(ม.1 – ม.5)
มาตรฐาน ว 4.2วทยาการค านวณ
(ป.๑ – ม.6)
กลมสาระการเรยนร
วทยาศาสตร
สาระท 5
ชววทยาสาระท 6
เคม
สาระท 7
ฟสกส
สาระท 8
โลก ดาราศาสตร และ
อวกาศ
สาระท 1
วทยาศาสตรชวภาพ
สาระท 2วทยาศาสตร
กายภาพสาระท 3
วทยาศาสตรโลกและอวกาศ
สาระท 4
เทคโนโลย
ท าไมตองเรยนวชาวทยาการค านวณ
เรยนเพอเปนพนฐานของความคดอยางเปนระบบ (Systematic) มจนตนาการ มความคดสรางสรรค คดแบบนามธรรม
วทยาการค านวณ สอนใหคดเปน ใชเปน และรเทาทนเทคโนโลย โดยมขอบเขตของการเรยน ทเนน 3 องคความร ดงน
การคดเชงค านวณ (computational thinking)
พนฐานความรดานเทคโนโลยดจทล (digital technology)
พนฐานการรเทาทนสอและขาวสาร (media and information literacy)
การคดเชงค านวณ = คดวเคราะห เพอแกปญหา
อยางเปนขนตอนและเปนระบบ
STEM + CT = Creative Complex Problem Solving
ตองคด คดไดแลวยงไมพอ ตองท าทส าคญ คอ เรยนร
การท าความเขาใจปญหา
การวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา
การวางแผนในการแกปญหา
การด าเนนการแกปญหาตามแนวทางทวางไว
การตรวจสอบ
แนวคดส าหรบกระบวนการแกปญหา
จดบานใหนาอย
1+2+3+...+98+99+100 = ?
การใชแนวคดเชงค านวณในการแกปญหาการท าความเขาใจปญหา
การวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา
การวางแผนในการแกปญหา
การด าเนนการแกปญหาตามแนวทางทวางไว
การตรวจสอบ
DECOMPOSITION
ALGORITHM DESIGN
ABSTRACTION
PATTERN RECOGNITION
แนวคดส าหรบกระบวนการแกปญหา
จะกนชางใหหมดจานไดอยางไร
DECOMPOSITION
ABSTRACTION = เอารายละเอยดทไมส าคญออก เหลอแตทส าคญหลกไว
ท าใหเขาใจระบบหรอสถานการณทซบซอนผานปจจยจ าเปนหลก
ABSTRACTION
Things Change
การใชแนวคดเชงค านวณในการแกปญหาการท าความเขาใจปญหา
การวเคราะหและก าหนดรายละเอยดของปญหา
การวางแผนในการแกปญหา
การด าเนนการแกปญหาตามแนวทางทวางไว
การตรวจสอบ
DECOMPOSITION
ALGORITHM DESIGN
ABSTRACTION
PATTERN RECOGNITION
แนวคดส าหรบกระบวนการแกปญหา
เปรยบเทยบขนตอนการแกปญหาขนตอนการแกปญหาหลกสตรแกนกลางป51) ใชแนวคดเชงค านวณแกปญหา
ฉบบปรบปรง
การพจารณาปญหา
การวางแผนการแกไขปญหา
การด าเนนการแกปญหา
ตรวจสอบผลลพธ
แบงแยกปญหา
หารปแบบของปญหา
หาสาระส าคญของปญหา
แสดงขนตอนการแกปญหา
ระบบและรปแบบการคดแบบตางๆ• Logical Thinking การคดอยางมตรรกะ• Analytic Thinking การคดเชงวเคราะห• Creative Thinking การคดสรางสรรคประยกตจากประสบการณ • Critical Thinking การคดอยางมวจารณญาณ• Positive Thinking การคดเชงบวก• Ethical Thinking การคดเชงจรยธรรม• Visionary Thinking การคดเชงวสยทศน• Strategic Thinking การคดเชงยทธศาสตร• Vertical Thinking การคดแนวตรงจากขาวสารทไดรบ• Lateral Thinking การคดแบบแตกแขนง เปนการคดนอกกรอบ
112
ประเภทของการคด
คดอยางไร ไดอยางนนThe Pygmalion Effect
Fishbone diagram
เครองมอในการชวยวเคราะหหาเหตผล
114
115
Step 1Let a = b (1)
Then a+a = a+b (2)2a = a + b (3)2a-2b = a + b -2b (4)2(a-b) = a-b (5)
2(a-b)/(a-b) = (a-b)/(a-b) (6)2(1) = 1 (7)
2 = 1
บรรทดไหนผด
1
3
4
5
6
2
การออกแบบกจกรรมการเรยนร Coding Unplugged
ไตรยางคการศกษา
ObjectiveLearning experienceEvaluation
ไตรยางคการศกษาObjective
Learning
Experience
Evaluation
Outcomes
Assessment
สรางบรรยกาศ “รกแรกพบ”
121
122
สงสย สงเกต สงสย สงเกต สงสย สงเกต
123
124
หนเรยนรไดดถาหนปลอดภยทงกายและใจ
125
หนเรยนรไดดถาหนรสกสนก
126
หนเรยนรไดดถาหนเหนวา นาเรยนร
127
หนเรยนรไดดถามคนชวยอธบาย
128
หนเรยนรไดดถา กจกรรมสรางสรรค ไมนาเบอย
129
หนเรยนรไดดถาหนมความ รบผดชอบและมรางวล
โรงเรยนจะเปน “โรงแหงการเรยนร” ไมใช “โรงสอน” ครผสอนตองสามารถ
ตงประเดนใหเดกคดสะกดเราใหเดกถามจงใจใหเดกตดตาม
สรางความสขเมอไดเรยน
3ส. ส าหรบการเรยนร ทครผสอนตอง “ Must Do”
ส. สงสยส. สนใจส. สบเสาะ
องคประกอบส าคญของการจดกจกรรมการเรยนร STEM
1. การกระตนความมสวนรวม โดยค านงถงความแตกตาง ความรและประสพกาณเดมของผเรยน
2. การเชอมโยงเนอหาสาระกบประสพการณหรอปญหาทพบในชวตประจ าวน และ/หรอ อาชพทเกยวของ
3. ความถกตองเหมาะสมของเนอหาตามวตถประสงคการเรยนร
4. การบรณาการเชอมโยงระหวางศาสตรตางๆของ STEM
5. การบรณาการเชอมโยงกบศาสตรตางๆของ NON-STEM
6. การมงสงเสรมการใช Technology
7. การมงสงเสรมการใชทกษะและกระบวนการทาง Engineering
8. การมงสงเสรมการเรยนรแบบสบเสาะและการคดขนสง
9. การใชรปแบบการวดประเมนทหลากหลายมงสอดคลองกบบทการเรยนรแหง ศตวรรษท 21
133
ก าหนดตวชวด
ระบความรและกษะ
โยงเหตการณหรอปญหา
กระตนสงเสรมกษะการคดและ
แกปญหา
สรางเกณฑวดและประเมน
STEM process
For STEM What You Need to do …
DESIGN
& PLAN PERFORM
Build or Made
CHECK
For STEM+ Entrepreneur What You Need to do …
Design
136
GAME BASED LEARNING
BRAIN BASED LEARNING
PROJECT BASED LEARNING
STEM BASED LEARNING
INQUIRY BASED LEARNING
137
To Be Student-Centred Teaching Approach
ปรบทศนคตและกระบวนทศน(Learning ≠Teaching)
ปรบพฤตกรรมการสอน(Teach Less Learn more)
พฒนาทกษะการสอสาร(Native Listener)
สรางความสมพนธ(Relationship First)
กระตนใหลงมอท า(Learning By Doing)
สงเสรมบรรยากาศเชงบวก(Failure = Learning)
บรรยำย ด VDOHands-On
Activity
สรป
กจกรรม
138
สถาณภาพปจจบนของการจดการเรยนการสอนในหองเรยนของานเปนอยางไร
139
ก ำหนดตวชวด
ระบควำมรและทกษะ
โยงเหตกำรณหรอปญหำ
กระตนสงเสรมทกษะกำรคดและ
แกปญหำ
สรำงเกณฑวดปละประเมน
140
องคประกอบแผนการจดการเรยนร
1. ชอหนวยการเรยนร/ชอกจกรรม2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด4. จดประสงคเชงพฤตกรรม5. กระบวนการเรยนร/กจกรรม6. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร7. การวดประเมนผล8. บนทกการเรยนร/กจกรรม
1. ชอหนวยการเรยนร/ชอกจกรรม
เปนเรวองใกลตว สอดคลองกบชวตประจ าวน
STEM CHALLENGE จรวจขวดน ำ
2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด
ตองเชวอมโยงกน และอาจมาจากตางกลมสาระเชน S หรอ T
3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด
เปนเรวองใกลตว สอดคลองกบชวตประจ าวน
4.จดประสงคเชงพฤตกรรม
สมรรถนะ + ลกษณะอนพงประสงค21st Century skills & Competency
ความสามารถในการคด ความสามารถในการใชเคโนโลย มงผลสมฤธของงาน
5. กระบวนการเรยนร/กจกรรม
ธรรมชาตวชา ธรรมชาตการเรยนรของผเรยน
เขาสบเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมสรปการเรยนร
6. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร
เคโนโลย สวงรอบตว สวงประดษฐ สวงแวดลอม
7. การวดประเมนผล
เชวอมโยงกบตวชวด กคนมสวนรวมในการสราง
8. บนทกการเรยนร/กจกรรม
สอดคลองกบกจกรรม การวประเมน และ นาสนใจ