ต้นแบบการโค้ชวิถีไทย: ประยุกต์พุทธปรัชญาสู่การโค้ช บน ... · Krejcie, R.V. and

สทธปรทศน ปท31ฉบบท97มกราคม-มนาคม2560 125

บรรณานกรม

ปวนรตนตนานนท.(2550).คณภาพชวตการท�างานของเจาหนาทศาลยตธรรมในจงหวดเชยงใหม. (การศกษาคนควาอสระปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑตบณฑตวทยาลย). เชยงใหม:มหาวทยาลยเชยงใหม.ปรดาพรวงศอนตรโรจน.(2553).จตวทยาการบรหารงานบคคล.กรงเทพฯ:ศนยสอเสรมกรงเทพ.ผสดเบญจกล.(2550).คณภาพชวตการท�างานของผปฏบตงานในส�านกงานกลางการไฟฟาฝายผลต แหงประเทศไทย.(การศกษาคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑตสาขาวชาวทยา การจดการ).นนทบร:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.มหาวทยาลยรามค�าแหง.(2551).คณภาพชวตในการท�างานของลกจางชวคราวรายป กรณศกษา: มหาวทยาลยรามค�าแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดตรง(สาขาวทยบรการ เฉลมพระเกยรต).ตรง:มหาวทยาลยรามค�าแหง.มงคลลาวรรณา.(2551).คณภาพชวตการท�างานของบคลากรส�านกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต. (วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต).กรงเทพฯ:มหาวทยาลยมหดล.ลดดาวณยสกลสข.(2550).คณภาพชวตการท�างานของพนกงานทปฏบตงาน ณ ทาอากาศยาน กรงเทพ บรษท ทาอากาศยานไทย จ�ากด(มหาชน).(วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตร).กรงเทพฯ:มหาวทยาลยราชภฎพระนคร.วรวฒแกวทองใหญ.(2550).คณภาพชวตการท�างานของพนกงานธนาคารกรงศรอยธยา จ�ากด(มหาชน) ส�านกงานใหญ.(ปญหาพเศษปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการบรหารงาน ทวไปวทยาลยการบรหารรฐกจ).ชลบร:มหาวทยาลยบรพา.วารณแดบสงเนน.(2554).คณภาพชวตการท�างานความผกพนตอองคการ การเสรมสรางพลงในงานและ คณภาพการใหบรการของพยาบาลระดบปฏบตการ โรงพยาบาลแหงหนงในกรงเทพมหานคร. (วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑตภาควชาจตวทยาคณะศลปศาสตร).ปทมธาน: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.สกจเฮงเจรญ.(2551).คณภาพชวตในการท�างานของนายทหารชนประทวนกองพนทหารมาในกองพล ทหารราบท 2 รกษาพระองค.(ปญหาพเศษปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไปวทยาลยบรหารรฐกจ).ชลบร:มหาวทยาลยบรพา.อรรถพลเปยมศร.(2553).คณภาพชวตในการท�างานกบความผกพนตอองคการของพนกงาน บรษท ไปรษณยไทย จ�ากด.(การศกษาคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต การจดการทวไปคณะบรหารธรกจ).ปทมธาน:มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.Krejcie,R.V.andMorgan,D.W.(1970).Determining Sample size for Research Activities, Educational and Psychological Measurement, 30,607–610.Walton,R.E.(1973).Qualityoflife:Whatisit?Slone Management Review 15th (September):11-12.

ตนแบบการโคชวถไทย: ประยกตพทธปรชญาสการโคชบนพนฐานสต

THAI COACHING MODEL: APPLYING BUDDHIST PHILOSOPHY TO MINDFULNESS-BASED COACHING

วนดา พลเดช*Wanida Phondej*

* อาจารยประจ�าและปรญญาเอก วทยาลยบณฑตศกษาการจดการมหาวทยาลยขอนแกน วทยาเขตกรงเทพ, นายกสมาคมการโคชวถไทย* Lecturer, D.B.A., College of Graduate Study in Management, Khon Kaen University (Bangkok Campus) and President of Thai Coaching Association. * Email: [email protected]

126 SUTHIPARITHAT Vol.31 No.97 January - March 2017

บทคดยอ

บทความวชาการนมวตถประสงคเพออธบายการพฒนาและแนวคดของการโคชวถไทยตนแบบการโคชวถไทยคอการโคชบนพนฐานสตทประยกตจากพทธปรชญาดวยวธการวจยเชงปฏบตการของการโคชวถไทยประกอบดวย “สต” อนเปนหวใจส�าคญของศาสตรการโคชวถไทย พรอมดวยหลกปรชญาของพทธศาสนาเชนกลยาณมตรธรรมพรหมวหารธรรมดอกบว4เหลาพละ5อรยสจ4และใชโมเดลทางสายกลางเปนกระบวนการโคชวถไทยเพอน�าผรบการโคชไปสเปาหมายทงดานความคดเหนทถกตองการปฏบตทเหมาะสมและสตสมาธทมนคงน�าไปสความส�าเรจและความสขอยางมดลยภาพในทกระดบของชวตทตองการ

ค�ำส�ำคญ:ตนแบบการโคชวถไทยพทธปรชญาการโคชบนพนฐานสต

Abstract

ThisarticleaimstoexplaintheconceptanddevelopmentofThaiCoaching.ThaiCoachingModelismindfulness-basedcoachingappliedfromtheBuddhistphilosophythrough‘ActionResearch’methodology.The‘ThaiCoaching’conceptualframeworkconsistsof‘Mindfulness’asacoreaswellasotherBuddhistconceptssuchas‘Kalyanamitra’,thefoursublimestatesofmind,thefourgroupsoflotus,thefivementalpowersandthefournobletruths.The‘MiddleWay’modelhasbeendevelopedasaprocessinThaicoachingforhelpingcoachingparticipantstoachievetheirgoalswiththerightmindset,rightbehaviorandrightmindful-focus.Itisexpectedthatcoachingparticipantswilleventuallyhavesuccess,happinessandbalanceineveryaspectoflife.

Keywords:ThaiCoachingModel,BuddhistPhilosophy,Mindfulness-BasedCoaching.


บทน�า การพฒนาบคลากรนนมมากมายหลากหลายรปแบบไมวาจะเปนการเรยนร ในหองเรยนการเรยนรจากประสบการณการท�างานหรอการเรยนรจากการอานแตการโคชเปนการพฒนาอกแบบหนงทตางออกไปเปนกระบวนการทเปดกวางในการวเคราะหสถานะความเปนจรงในปจจบนคนหาเปาหมายทผสมผสานไดทงเรองสวนตวและเรองงานน�าไปสการวางแผนมงสเปาหมายจนส�าเรจผลได(King&Eaton,1999)การโคชกลายเปนทยอมรบกนวาไดผลดทสดคอการเรยนรแบบตวตอตว(DeHann,2008)ปจจบนในหลายๆองคการตางใหการยอมรบวา การโคชเปนเทคนคทมประสทธภาพสงในการพฒนาบคลากรทงระดบบรหารและระดบปฏบตการกยงท�าใหการโคชไดรบการยกยองวาเปนวธการพฒนาบคลากรทมประสทธภาพมากทสดวธหนงนอกจากนนการโคชยงสามารถน�าไปใชไดในหลายๆงานหลายๆสถานการณไมวาจะเปนในสถาบนการศกษา การกฬา ในสถานทท�างาน รวมไปถงการโคชกนภายในครอบครว(Gray,2010) ประเทศไทยอยซกโลกตะวนออกซงเปนสงคมแบบมตรไมตรสมพนธในขณะทสงคมตะวนตกเปนแบบสมฤทธสมพนธส�าหรบวฒนธรรมไทยไดรบอทธพลจากพทธศาสนาอยางสงโดยเฉพาะอยางยงตอความคดและการพฒนาดานจตใจของคนไทยสงผลใหสงคมไทยจงมวฒนธรรมเปนแบบฉบบเฉพาะเชนการใหความเคารพผใหญพอแมครบาอาจารยพระมหากษตรย(HighDistancePower)การใหความส�าคญกบความเปนญาตสนทมตรสหายและการสรางสมพนธภาพลกซงในระยะยาวมากกวาความสมพนธฉาบฉวยในระยะสน(Collectivism)และใหความส�าคญกบการเออเฟอเผอแผดแลกนมากกวาการมงเนนการแขงขนเพอความส�าเรจเพยงอยางเดยว (Femininity) ขณะเดยวกนกใหความส�าคญความพอเพยง ความมนคงปลอดภย มากกวาความเสยงหรอความไมแนนอนในอนาคต (Uncertainty Avoidance) (Hofstede,Hofstede,&Minkov,2010) เมอศาสตรดานการโคชไดเขามาสประเทศไทย เชนเดยวกบวธการพฒนาดานบคลากรตางๆ จากแนวคดแบบตะวนตกทแพรหลายไปทวโลกสงหนงทโคชวถไทยไดตระหนกคอการเลอกรบเอาแนวทางการโคชแบบตะวนตกทดหรอวธทเหมาะสมมาปรบใชหลอมรวมเขากบสงดๆทมคณคาในสงคมไทยหลอมรวมกบจตวญญาณแบบไทย สรางเปนตนแบบการโคชวถไทย เพอการโคชคนไทยใหไดผลและเปนสขอยางสมดลเพอเปนมรดกไทยและมรดกโลกททกคนสามารถน�าไปใชได

ความหมายของการโคช การโคช(Coaching)ไดยมชอมาจากรถมาสลอขนาดใหญ(Coach)ขนสงระหวางเมองในชวงกลางศตวรรษท 15 ถนนหนทางของทวปยโรปสมยเมอหารอยปกอนยงไมสะดวกสบายอยางในปจจบนการขนสงดวยรถโคชชวยน�าคนไปสงยงจดหมายปลายทางไดรวดเรวกวาวธอนๆและเปนวธทเรวทสดเทาทจะท�าไดในยคนน(Law,2013) ประมาณปคศ.1830ในมหาวทยาลยออกซฟอรดคอจดเรมตนของการน�าค�าวา“โคช”มาใชเปนศพทสแลงแทนตวครสอนพเศษทชวยน�าพาใหนกเรยนสามารถสอบผานไดและค�าวา“โคช”ถกเรมน�ามาใชในความหมายของโคชกฬาในป คศ. 1861 (Harper, 2017) ตอมาจงไดมการน�าศาสตรการโคชมาใชเพอการพฒนาศกยภาพมนษยในหลาย ๆ ดาน (Wildflower, 2013) ปจจบนการโคชหมายถงการพฒนาคนดวยกระบวนการเรยนรและการเปลยนแปลง (Learning and Change) มงตรงสจดหมาย(Goal) ผานกระบวนการสนทนาแลกเปลยนกนระหวางโคชและผรบการโคช (Coach and CoachingParticipant) ตามมาดวยภาคปฏบตทท�าไดจรง การโคชส�าเรจไดจากการทโคชชวยสนบสนนสงเสรม(Facilitate)ใหผรบการโคชคนพบวธการหรอการตดสนใจทงายขนเรวขนสะดวกขนดวยตวเอง(Grant,2014)


การพ²นาตนแบบการโคชวถไทย THAI COACHING MODEL ตนแบบการโคชวถไทยไดเรมพฒนาตงแตป 2556 ดวยวธการประชมกลมยอย การถอดรหสจากโคชตนแบบทประสบความส�าเรจในประเทศไทย สอดประสานกบหลกปรชญาของพทธศาสนา เชนกลยาณมตรธรรมพรหมวหารธรรมดอกบว4เหลาพละ5อรยสจ4ทางสายกลางและสตน�ามาสรางเปนตนแบบการโคชวถไทยไดผานการขดเกลาจากการอบรมไทยโคชจ�านวน8รน234คนในระยะเวลา4ปเตมสมาชกไดน�าไปทดลองใชในภาคปฏบตจนท�าไดงายและไดผลชดเจนเปนทยอมรบจงไดน�าไปจดลขสทธไวกบกรมทรพยสนทางปญญาเมอวนท 3 มนาคม 2559 เพอเปนมรดกของชาตสบไป และไดรบการยอมรบหลกสตรมาตรฐานสากลจากTheInternationalCoachFederation(ICF)ในระดบICFApprovedCoachSpecificTrainingHours(ACSTH)TMProviderในวนท16กนยายน2559 ขนตอนการพฒนาตนแบบการโคชวถไทยใชแนวทางการวจยเชงปฏบตการ(ActionResearch)ประยกตจากแนวทางของPiggot-IrvineActionResearchModel (Piggot-Irvine, 2002)ประกอบดวยสระยะของการพฒนาคอเตรยมการทบทวนและสรางตนแบบน�าไปทดลองปฏบตและปรบปรงพฒนาดงรายละเอยดในภาพประกอบท1

ภำพท 1ขนตอนการพฒนาตนแบบการโคชวถไทย(ThaiCoachingModelDevelopment)ทมำ:พฒนาขนเพอเอกสารวชาการน

ถงแมการโคชวถไทยไดรบการพฒนาจนไดตนแบบทใชไดดในปจจบน และไดรบการยอมรบในระดบสากลแลวอยางไรกตามตนแบบการโคชวถไทยจะยงมการพฒนาอยางตอเนองเพอใหไดการโคชทดยงๆขนตอไปในอนาคต

สทธปรทศน ปท 31 ฉบบท 97 มกราคม - มนาคม 2560 129

หลกพนฐานของการโคชวถไทย (The General Model of Thai Coaching) หลกพนฐานของการโคชวถไทยเรมตนดวยการสนทนาบนพนฐานสตเพอใหผรบการโคชสรางจตก�าหนดความคดใหมทถกตองลงมอปฏบตอยางถกตองดงแสดงในภาพประกอบท2

ภำพท 2หลกพนฐานของการโคชวถไทย(TheGeneralModelofThaiCoaching)ทมำ:คมอการโคชวถไทยรน8/2559(วนดาพลเดช,2559)

Mindful Dialogue กำรสนทนำบนพนฐำนสต การสนทนาส�าหรบผเปนโคชวถไทยคอการสนทนาบนพนฐานของสตประกอบไปดวยเมตตาและปญญาใชสตในการฟงใหเขาใจอยางลกซงและไมตดสนไปพรอมๆกบการใชค�าถามททรงพลงเพอชวยผรบการโคชเกดความคดทถกตอง สามารถก�าหนดเปาหมายไดมดลยภาพและชดเจน สามารถก�าจดสงทจะเปนอปสรรคตอความส�าเรจออกไปไดหรออกนยหนงผลของการสนทนาบนพนฐานสตจะกอใหเกดสรางจตก�าหนดความคดใหมทถกตองลงมอปฏบตอยางถกตองโดยมสตก�ากบเพอน�าไปสการเปลยนแปลงอยางสมดลและยงยนการสนทนาบนพนฐานสตจงถอไดวาเปนหวใจส�าคญของการโคชวถไทย Right Mindset สรำงจตก�ำหนดควำมคดใหมทถกตอง เพอใหผรบการโคชสรางจตก�าหนดความคดทถกตองขนใหม โคชจงตองแสดงบทบาทในการจดประกายความคดใหก�าลงใจสนบสนนใหผรบการโคชกลาทจะเรยนรและกลาสในสงทเขาคดวายากหรอท�าไมไดโดยธรรมชาตของมนษยแลวมกไมชอบใหคนอนมาสงสอนดงนนในขนตอนก�าหนดความคดทถกตองสงทผเปนโคชไมควรท�าคอการบอกค�าตอบไปเลย(เพยงสามารถยกตวอยางได)โคชไมควรออกค�าสงแตสามารถเสนอแนะไดเทาทจ�าเปนและโคชไมควรสอนแตควรใชวธกระตนใหผรบการโคชไดคดและแสวงหาค�าตอบหรอทางออกดวยตวเองเมอเปนความคดของตนเองผรบการโคชกจะเกดการสรางจตก�าหนดความคดใหมทถกตองขนได Right Behavior ลงมอปฏบตอยำงถกตอง ในขนการลงมอปฏบต โคชควรใชการกระตน จงใจ ใหผรบการโคช ดงศกยภาพของตวเองออกมาใหไดเพอการท�างานใหส�าเรจดวยตวเองโดยไมตองบงคบไมตองสงการใดๆตองคดเสมอวาการชวยทดทสดคอการชวยใหเขาชวยตวของเขาเองได Right Mindful-Focus มสตสมำธทถกตองมนคง การมสตสมาธทถกตองมนคงของผรบการโคช มความส�าคญอยางยง อนจะเปนเครองก�ากบใหความคดและการกระท�าของเขาถกตอง ดงนนนอกจากตวโคชจะตองมพลงสตทเขมขนในการโคชแลวยงตองโคชใหผรบการโคชมสตสมาธทมนคงดวยเชนกน


Balance Transformation กำรเปลยนแปลงทยงยนและสมดล จากการสนทนาบนพนฐานสตทประกอบไปดวยเมตตาและปญญาของโคชท�าใหผรบการโคชเกดการสรางจตก�าหนดความคดใหมทถกตองและลงมอปฏบตอยางถกตองโดยมสตสมาธทถกตองมนคงเมอท�าไดดงนตวผรบการโคชกจะเกดการพฒนาหรอเปลยนแปลงไปในทางทดอยางยงยนและมดลยภาพนนคอBalanceTransformationน�าไปสความส�าเรจและความสขอยางมดลยภาพในทกระดบของชวตทตองการ

กรอบแนวคดของการโคชวถไทย (Thai Coaching Conceptual Framework) กรอบแนวคดของการโคชวถไทยประกอบดวยสตอนเปนหวใจส�าคญของศาสตรการโคชวถไทยพรอมดวยหลกปรชญาของพทธศาสนาเชนกลยาณมตรธรรมพรหมวหารธรรมดอกบว4เหลาพละ5อรยสจ4และใชโมเดลทางสายกลางเปนกระบวนการโคชวถไทยเพอน�าผรบการโคชไปสเปาหมายดงแสดงในภาพประกอบท3

ภำพท 3กรอบแนวคดของการโคชวถไทย(ThaiCoachingConceptualFramework)ทมำ:คมอการโคชวถไทยรน8/2559(วนดาพลเดช,2559)


หวใจส�ำคญของกำรโคชวถไทยคอ สต สต หมายถง การระลกรอารมณ และเปนสงทยบยงมใหจตตกไปในฝายอกศล (บญเพญแขวฒนะ,2532) การโคชวถไทยใชหลกการโคชบนพนฐานของสต(Mindfulness-BasedCoaching)ดงแสดงในภาพท 3จะเหนวา“สต”นนเปนแกนกลางหรอแกนของการโคชวถไทยสตเปนเครองมอส�าคญทโคชวถไทยตองใชตลอดกระบวนการโคชโคชวถไทยจะตองมสตอยกบปจจบนขณะเมอเขาสกระบวนการโคชจนถงชวยท�าใหผรบการโคชบรรลเปาหมายทปรารถนาไดดวยสตจนเขาสามารถโคชตวเองไดโดยไมตองอาศยโคชในเรองนนๆ อกตอไปสตมความส�าคญตอการโคชตงแตการสรางความสมพนธ การสนทนาการฟงการถามการท�าใหกระจางและตนร กำรโคชวถไทยเรมตนทสำยควำมสมพนธ จดเรมตนทส�าคญของกระบวนการโคชวถไทย คอการสรางสายสมพนธระหวางโคชและผรบการโคชโคชวถไทยมองเหนศกยภาพในตวผรบการโคชใชพรหมวหารธรรมเปนหลกธรรมประจ�าใจเพอใหตนด�ารงชวตไดอยางประเสรฐและบรสทธเฉกเชนพรหมเปนแนวธรรมปฏบตของผทเปนผปกครองและการอยรวมกบผอนประกอบดวยหลกปฏบต4ประการไดแก เมตตาคอความรกใครปรารถนาดอยากใหเขามความสขมจตอนแผไมตรและคดท�าประโยชนให กรณาคอความสงสารคดชวยใหเขาพนทกขใฝใจในอนจะปลดเปลองบ�าบดความทกขยากเดอดรอน มทตา คอ ความยนด ในเมอผอนอยดมสข มจตผองใสบนเทง กอปรดวยอาการแชมชนเบกบานอยเสมอยนดดวยเมอเขาไดดมสขเจรญงอกงามยงขนไป อเบกขาคอความวางใจเปนกลางอนจะใหด�ารงอยในธรรมตามทพจารณาเหนดวยปญญาคอมจตเรยบตรงเทยงธรรมดจตราชงไมเอนเอยงดวยรกและชงพจารณาเหนกรรมทสตวทงหลายกระท�าแลวอนควรไดรบผลดหรอชว สมควรแกเหตอนตนประกอบ พรอมทจะวนจฉยและปฏบตไปตามธรรมรวมทงรจกวางเฉยสงบใจมองด ในเมอไมมกจทควรท�า เพราะเขารบผดชอบตนไดดแลว เขาสมควรรบผดชอบตนเองหรอเขาควรไดรบผลอนสมกบความรบผดชอบของตน(ป.อ.ปยตโต,2558) โคชวถไทยคอผทพรอมชวยเหลอผรบการโคชดวยจตเมตตากรณามทตาและอเบกขา ในขณะเดยวกนผรบการโคชกตองมความรสกศรทธาและไววางใจในตวโคชกระบวนการโคชจงจะเรมตนอยางงดงามและพรอมจะน�าพาการโคชไปสความส�าเรจสมดงมงหมายได คณสมบตของโคชวถไทย สญลกษณของโคชวถไทยคอ“เปลวเทยนละลายแทงเพอเปลงแสงอนอ�าไพ”หมายถงการเปนผทมจตวญญาณของการเปนผใหและเปนผมอตตาตวตนต�าคณสมบตหลกทส�าคญของโคชวถไทยคอกลยาณมตรธรรมคอ มตรแท เพอนแท เพอนตาย เพอนทคอยชวยเหลอเพอนอยางจรงใจโดยไมหวงสงใดตอบแทนเปนมตรทหวงดมสงดๆใหกนดวยความจรงใจ(ป.อ.ปยตโต,2558) กลยาณมตรธรรมประกอบดวย (1) ปโย นารก ในฐานเปนทสบายใจและสนทสนม ชวนใหอยากเขาไปปรกษาไตถาม(2)ครนาเคารพในฐานประพฤตสมควรแกฐานะใหเกดความรสกอบอนใจเปนทพงใจและปลอดภย(3)ภาวนโยนาเจรญใจหรอนายกยองในฐานทรงคณคอความรและภมปญญาแทจรงทงเปนผฝกอบรมและปรบปรงตนอยเสมอควรเอาอยางท�าใหระลกและเอยอางดวยซาบซงภมใจ(4)วตตาจรจกพดใหไดผลรจกชแจงใหเขาใจรวาเมอไรควรพดอะไรอยางไรคอยใหค�าแนะน�าวากลาวตกเตอน เปนทปรกษาทด (5) วจนกขโม อดทนตอถอยค�า คอ พรอมทจะรบฟงค�าปรกษาซกถามค�าเสนอแนะวพากษวจารณอดทนฟงไดไมเบอไมฉนเฉยว(6)คมภรญจกถ�กตตาแถลงเรองล�าลกไดสามารถอธบายเรองยงยากซบซอนใหเขาใจและใหเรยนรเรองราวทลกซงยงขนไปและ(7)โนจฏฐาเนนโยชเยไมชกน�าในอฐานคอไมแนะน�าในเรองเหลวไหลหรอชกจงไปในทางเสอมเสย(ป.อ.ปยตโต,2558) โคชวถไทยตองรจกและเขาใจพรสวรรคหรอศกยภาพทแทจรงของตน เพอจะไดรวาโคชจะน�าความสามารถพเศษของโคชนนมาชวยผรบการโคชไดอยางไร


ศกยภำพของผรบกำรโคช บวสเหลาคออปมาเปรยบบคคลเหมอนดอกบว4จ�าพวกวาเมอแรกตรสรพระพทธเจาไดทรงพจารณาวาพระธรรมททรงบรรลนนมความละเอยดออนสขมคมภรภาพยากตอบคคลจะรเขาใจและปฏบตไดแตตอมาไดทรงพจารณาอยางลกซงแลวทรงเหนวาบคคลในโลกนมหลายจ�าพวกบางพวกสอนไดบางพวกสอนไมไดเปรยบเสมอนบรษบคคล4จ�าพวก(สมเดจพระญาณสงวร,2535)การโคชวถไทยประยกตพทธปรชญานมาเปนLotusModel มนษยทกคนมศกยภาพในตวเองเปรยบไดดงดอกบวถงแมจะเกดในโคลนตมดอกบวทกดอกกมโอกาสจะเตบโตเบกบานพนน�าไดเหมอนๆกน อยางไรกตามบวแตละดอกกมระดบในการทจะพนน�าแตกตางกนเชนเดยวกบศกยภาพในการบรรลเปาหมายของผรบการโคชกมระดบแตกตางกนตามเหตและปจจยเฉพาะของแตละตวบคคลโคชวถไทยนอกจากมความเชอมนในศกยภาพของผรบการโคชแลวยงตองท�าความเขาใจใหลกซงถงลกษณะเฉพาะพรสวรรคขอจ�ากดคานยมความเชอรวมทงความพรอมของผรบการโคชอนประกอบดวยระดบความศรทธาและระดบปญญาในเรองทตองการโคชไปสเปาหมายนนดวย กลยทธกำรโคชวถไทย ในการโคชแตละครงถาผรบการโคชยงไมพรอมรบการโคชจะท�าใหการโคชไมสมฤทธผลโคชควรเลอกใชกลยทธตางๆเพอสรางความพรอมของผรบการโคชตอการโคชในแตละครงเสยกอนกลยทธของการโคชวถไทยจงเลอกใชวธการหลากหลายรปแบบใหเหมาะสมกบศกยภาพและความพรอมของผรบการโคชแตละคน(UltimateCoaching)ในชอของStarModel กอนเขาสกระบวนการโคชเตมรปแบบโคชตองตระหนกถงความพรอมของผรบการโคชดวยการประเมนระดบศรทธาและปญญาของผรบการโคชกอนถาพบวาผรบการโคชยงไมมศรทธาตอตนเองหรอตอตวโคช หรอมศรทธาระดบต�า โคชตองสรางศรทธาใหเกดขนกอน ถาผรบการโคชมสภาพจตใจทไมพรอมรบการโคช โคชควรเลอกใชทกษะการใหค�าปรกษา (Counselling) เพอเยยวยาจตใจถาผรบการโคชยงขาดปญญาขาดความรกใหความรในเรองนนกอนเชนการเสนอแหลงความรตางๆการใหขอคดและการใชทกษะเปนทปรกษา(Consulting)รวมทงวธการอนใดกตามทสามารถชวยสรางใหผรบการโคชพรอมรบการโคชจงเรมเขาสกระบวนการโคช(Coaching)เพอชวยใหผรบการโคชประสบความส�าเรจไมวาเปาหมายนนจะเปนเรองความกาวหนาในอาชพการงานหรอเปาหมายทางธรกจ (Performance) เรองความสมพนธกบผอน(People)หรอแมแตความส�าเรจในชวตสวนตว(Personal) กระบวนกำรโคชวถไทย กระบวนการโคชคอการท�างานรวมกนระหวางโคช(Coach)และผรบการโคช(CoachingParticipant)เพอกาวไปสจดมงหมายทตองการกระบวนการโคชวถไทยใชหลกธรรมพละ5คอก�าลงหาประการ(วชรญาณวโรรส,สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยา,2540)ไดแก(1)ศรทธาพละความเชอก�าลงการควบคมความสงสย(2)วรยะพละความเพยรก�าลงการควบคมความเกยจคราน(3)สตพละความระลกไดก�าลงการควบคมความประมาทการไมใสใจใจลอยไรสต(4)สมาธพละความตงใจมนก�าลงการควบคมการวอกแวกไขวเขวงซานและ(5)ปญญาพละความรอบรก�าลงการควบคมเพกเฉยไมสนใจหลงงมงาย พละ5เปนธรรมทก�าจดแกอกศลนวรณพละทงหานเปนหลกธรรมทศรทธาตองปรบใหสมดลกบปญญาวรยะตองปรบใหสมดลกบสมาธสวนสตพงเจรญใหมากเนองดวยเปนหลกทมสภาวะปรบสมดลของจตภายในตวเองอยแลวถาพละหาไมสมดลจะเกดนวรณทงหา(นวรณคอเครองกนขวางความส�าเรจ)(วชรญาณวโรรส,สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยา,2540) ศรทธาพละมากกวาปญญาพละจะท�าใหมโมหะไดงายจนเกดราคะโทสะไดงายท�าใหอาจเกดกามฉนทะนวรณหรอพยาบาทนวรณปญญาพละมากกวาศรทธาพละจะเกดวจกจฉานวรณความลงเลสงสยวรยะพละมากกวาสมาธพละจะเกดอทธจจะกกกจจะนวรณฟงซานและร�าคาญใจสมาธพละมากกวาวรยะพละจะเกดถนมทธะนวรณควางงวงและทอแทเกยจคราน(วชรญาณวโรรส,สมเดจพระมหาสมณเจากรมพระยา,2540)


ดวยคณประโยชนของหลกธรรมนการโคชวถไทยไดน�าพละ5มาปรบใชในชอทท�าใหจดจ�างายส�าหรบการโคชคอM-THAIModel M-THAIModelเปนระบบโครงสรางทมงชวยใหผรบการโคชมศรทธา(Trust)เชอมนในศกยภาพของตนมองเหนความปรารถนาทแทจรงและเปาหมายทชดเจนใชปญญา(Head)ส�ารวจทางเลอกใหมๆและเอาชนะอปสรรคมสมาธ(Attention)ตดสนใจชดเจนและตงใจมนสเปาหมายใชความเพยร(Insistence)มานะบากบนไมยอทอจนกวาจะสมฤทธผลโดยมสต(Mindfulness)เปนแกนกลางชวยก�ากบทงศรทธาปญญาสมาธและความเพยรกอเกดเปนพลงของผรบการโคชมงสการบรรลเปาหมายอยางมดลยภาพแหงชวตไดดวยตวเอง ดจดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชในงานพธพระราชทานปรญญาบตรแกบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลยปพ.ศ.2533ความวา “...การทบคคลจะกระท�าการสงใดสงหนงใหส�าเรจผลอนพงประสงคไดสมบรณแนนอนจะตองมศกยภาพภายในตนเองเปนก�าลงสงเสรมศกยภาพอนเปนก�าลงอยางทหนงไดแกความเชอมนวางานของตนนนมประโยชนมคณคาจรงอยางทสองไดแกความมวนยทดและมนคงทจะควบคมประคบประคองตนใหปฏบตภารกจทกสงดวยความเขมแขงและสจรตอยางทสามไดแกความมสตและความละเอยดรอบคอบทจะปกปองตนเองมใหประมาทเลนเลอและจะดแลการงานมใหผดพลาดเสยหายอยางทสไดแกความมใจตงมนและแนวแนทจะปฏบตงานใหเทยงตรงสม�าเสมอโดยไมขาดสายใหจนส�าเรจอยางทหาไดแกความรอบรและความเฉลยวฉลาดในเหตผล ทจะน�ามาใชพจารณาวนจฉย ในการประกอบการงานใหบรรลผลเลศก�าลงดงกลาวตางเปนปจจยสงเสรมซงกนและกนจะอ�านวยผลสมบรณไดตองประกอบกนทง5ประการถาอยางหนงอยางใดบกพรองไปจะพาอยางอนใหเสอมถอยตามกนไปหมด....”(เนชนบคส,2545) เปำหมำยของกำรโคชวถไทย จดมงหมายของการโคชวถไทย คอการมงใหผรบการโคชบรรลเปาหมายทตองการอยางมดลยภาพตามหลกธรรมชาต สมดลโลกสมดลธรรมในเปาหมายชวตทดทงในปจจบน ในอนาคต และในขนสงสด โคชใหมหนาทการงานสมดลกบสขภาพกายคอมอาชพสจรตมฐานะการเงนมนคงไปพรอมๆกบการมสขภาพทดรางกายแขงแรงโคชใหมสถานภาพทางสงคมสมดลกบความสขในครอบครวคอเปนทยอมรบนบถอในสงคมไปพรอมๆกบมครอบครวทอบอน โคชใหมทานอนประกอบดวยศลคอมความอมใจในชวตทมคณคาทไดเสยสละท�าประโยชนตอผอน และมความภมใจในชวตทสะอาด ไมมวหมอง ไมเบยดเบยนตนและผอน โคชใหมศรทธาอนประกอบดวยปญญา คอมหลกยดเหนยวใจ เชอมนในคณความดดวยปญญา ไมหลงงมงาย เขาใจสงตางๆชดเจนตามความเปนจรง โคชใหมสตและสมาธคอการมชวตทเปนอสระจากความทกขทงปวงจตผองใสมความสขทแทรเทาทนความไมเทยงแทในโลก

กระบวนการโคชวถไทย (THAI COACHING PROCESS) Middle Way Model (โมเดลทำงสำยกลำง)คอโมเดลภาพรวมของโมเดลทงหมดของการโคชวถไทย แสดงการเชอมโยงโมเดลทงหมดของการโคชวถไทยใหงายตอการเรยนรและน�าไปใช โมเดลทางสายกลางเปนกระบวนการโคชวถไทยเพอน�าผรบการโคชไปส“ดลยภาพ”บนทางสายกลางทงดานความคดเหนทถกตอง การปฏบตทเหมาะสม และสตสมาธทมนคง (RightMindset, Right Behavior,RightMindful-Focus)น�าไปสความส�าเรจและความสขอยางมดลยภาพในทกระดบของชวตทตองการ


ขนท 0 กำรสรำงสำยสมพนธ (Build Rapport) กอนเรมเขาสกระบวนการโคช การสรางสายสมพนธดวยการสรางศรทธาใหเกดขนกอใหเกดความไววางใจและเชอมนในตวโคชโคชวถไทยจงจ�าเปนตองสรางตนเองใหมความสมดลใหไดกอนคอโคชตนเองใหไดกอนทจะไปโคชผอนโมเดลทใชในการสรางสายสมพนธคอกลยาณมตรโมเดลLotusModelและM–THAIModel ขนท 1 กำรท�ำเปำหมำยใหสมดล (Balanced Goal) การท�าเปาหมายใหสมดลเปนขนตอนทส�าคญมากๆขนตอนหนงเลยทเดยวถาเปาหมายไมชดกจะพากนหลงทางไดงายๆท�าใหการโคชลมเหลวโดยไมรตว และถาเปาหมายไมสมดลกไมอาจน�าไปสความสขความส�าเรจทยงยนไดโมเดลทใชในการท�าเปาหมายใหสมดลคอBalancedGoalและM–THAIModelเพอท�าใหชดวาสภาวะความสขความส�าเรจและสมดลทผรบการโคชตองการอยางแทจรงคออะไร ขนท 2 กำรท�ำควำมเขำใจในสภำวะปจจบน (Effects) ขนตอนนคอการท�าความเขาใจสภาวะปจจบนของผรบการโคชวาในสถานการณปจจบนความรสกอารมณ สขภาพกาย สขภาพใจ ทแทจรงเปนอยางไร เขาไดท�าอะไรไปแลวบางเพอใหบรรลเปาหมายโมเดลทใชในการท�าความเขาใจสภาวะคอM–THAIModelและสภาวะอารมณความคดความรสกความเชอของผรบการโคช ขนท 3 คนหำสำเหต (Causes) การคนหาสาเหตทแทจรงใหพบมความส�าคญเพราะจะน�าไปสการแกปญหาทตนเหตชวยใหเกดการแกปญหาและหาทางออกทยงยนกวาสงส�าคญทโคชตองพงระลกไวเสมอคอในขนตอนนเปนแคการประเมนใหตระหนกรเทานนแตตองไมตดสนเขาโดยเดดขาดโมเดลทใชในการคนหาสาเหตคอLotusModelและM–THAIModel ขนท 4 สรำงเสนทำงสควำมส�ำเรจ (Middle Way) เปนขนสดทายของการโคชทโคชและผรบการโคชชวยกนสรางหนทางสความส�าเรจดวยการแกไขทตนเหตและสรางทางเลอกทถกตองเหมาะสมตามลกษณะของผรบการโคชแตละคนสรางพลงบรสทธเพอชวยใหเดนทางสเปาหมายอยางมความสข ส�าเรจ และสมดล โมเดลทใชในการสรางเสนทางสความส�าเรจคอSTARModelและM–THAIModel Middle Way Modelไมเพยงจะน�ามาใชในกระบวนการโคชเทานนยงสามารถน�าไปประยกตใชไดกบอกหลายๆเรองไมวาจะเปนการสอสารการท�างานหรอแมแตเรองสวนตวฯลฯเพราะสามารถท�าใหเหนเปาหมายและแนวทางในการปฏบตทชดเจนเพอไปสการบรรลเปาหมายทตงเอาไวไดอยางแทจรงยงยนอนอดมไปดวยความสขและดลยภาพของชวต

บทสรป จากตนแบบการโคชวถไทยดงกลาวมาทงหมด สามารถน�ามาสรปไดเปนจตวญญาณของโคชวถไทย คอ การปรารถนาทจะชวยใหเพอนมนษยมชวตทดกวา เรวกวา งายกวา อยางสมดลโลกสมดลธรรมโดยโคชเปนกลยาณมตรและใชสตเปนเครองน�าทางดงนนผเปนโคชวถไทยตองพฒนาตนเองใหประกอบพรอมไปดวยสามองคประกอบคอสตกลยาณมตรและดลยภาพ สตคอเครองมอส�าคญของการโคชวถไทยชวยใหโคชมความฉลาดทางอารมณทดโคชตองใชสตตลอดเวลาของกระบวนการโคช กลยำณมตรคอคณลกษณะส�าคญของโคชวถไทยแสดงถงจตวญญาณของการเปนผใหผพรอมจะชวยเหลอและเขาใจเพอนมนษย ดลยภำพคอเปาหมายของการโคชวถไทยทมงใหผรบการโคชบรรลเปาหมายอยางสมดลตามหลกธรรมชาตทงสมดลงานและชวตทงสมดลกายและใจ


ภำพท 4จตวญญาณของการโคชวถไทยTHESPIRITUALLAWOFTHAICOACHINGทมำ:คมอการโคชวถไทยรน8/2559(วนดาพลเดช,2559)

สตเปนหวใจของการโคชวถไทย การฝกสตใหเกดพลงจตส�าหรบการโคช จงตองอาศยความเพยรพยายามอยางสม�าเสมอสตรส�าเรจในการฝกสตใหส�าเรจไดโดยงายคอการมศลในชวตประจ�าวนการไมเบยดเบยนตนเองและผอน ศลแปลวาปกต ความปกตกคอการงดเวนจากการฆาสตว ลกทรพยประพฤตผดในกามพดปดและเสพสรายาเสพตด เพอการด�ารงตนอยางมสตสมปชญญะทระลกรและรสกตวอยตลอดเวลา การมศลจงเปนบาทฐานทส�าคญในการเจรญสต หากไมมศลจะท�าใหจตฟงซานไปเกาะในสงทเปนอกศลนอมน�าไปในทางเสอมดงนน การมศลจงเปนสตรลบความส�าเรจทส�าคญตอการพฒนาพลงแหงสตส�าหรบผเปนโคชวถไทย

สต กลยำณมตร ดลยภำพ


บรรณานกรม

เนชนบคส.(2545).บนทกตามรอย ๘๔ ค�าพอสอน.กรงเทพฯ:ส�านกพมพเนชนบคส.บญเพญแขวฒนะ.(2532).กฎแหงธรรมชาต คณคาของสต.กรงเทพฯ:ม.ป.พ.พระพรหมคณาภรณ(ป.อ.ปยตโต).(2558).พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท. กรงเทพฯ:ส�านกพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยวนดาพลเดช.(2559).คมอการโคชวถไทยรน 8.กรงเทพฯ:ม.ป.พ.สมเดจพระมหาสมณเจา(วชรญาณวโรรส,กรมพระยา).(2540).นวโกวาท.กรงเทพฯ:ส�านกพมพ มหามกฏราชวทยาลยสมเดจพระสงฆราชสกลมหาสงฆปรณายกสมเดจพระญาณสงวร.(เจรญสวฑฒโน)(2535).สมมาทฏฐ ตามพระเถราธบายของทานพระสารบตรเถระ.กรงเทพฯ:ส�านกพมพมหามกฏราชวทยาลย.DeHann,E.(2008).Relational Coaching: Journeys Towards Mastering One-To-One Learning. Chichester:JohnWiley&Sons.DouglasHarper(2017).“Coach”.Online Etymology Dictionary.RetrievedJune10,2017, fromhttp://www.etymonline.com/index.php?term=coachPiggot-Irvine,E.(2002).Rhetoricandpracticeinactionresearch.Proceedings of the British Educational Research Association Annual Conference.RetrievedAugust21,2017, fromhttp://www.leeds.ac.uk/educol/documents/00002471.htmGrant,A.(2014).Theefficacyofexecutivecoachingintimesoforganisationalchange.Journal of Change Management, 14(2),258–280.Gray,D.E.(2010).Business Coaching for Managers and Organizations: Working with Coaches that Make the Difference.Amherst,MA:HRDPress.Hofstede,G.H.,Hofstede,G.J.,&Minkov,M.(2010).Cultures and organizations: Software of the mind: intercultural cooperation and its importance for survival.NewYork:McGraw-Hill.King,P.&Eaton,J.(1999).Coachingforresults.Industrial and Commercial Training, 31(4),145-151.Law,H.(2013).The Psychology of Coaching, Mentoring and Learning.Chichester:JohnWiley&Sons.Wildflower,Leni(2013).The Hidden History of Coaching.Maidenhead:OpenUniversityPress.

ต้นแบบการโค้ชวิถีไทย: ประยุกต์พุทธปรัชญาสู่การโค้ช บน ... · Krejcie, R.V. and

Documents