Page 1
พิพิธภณัฑสถานแห่งชาติธรณีวทิยาเฉลิมพระเกียรติ
จงัหวดัปทุมธานี ส านกังานทรัพยากรธรณีเขต 3
ช่ือ.....................................สกุล..................................ชั้น.................
โรงเรียน............................................................................................
ระดบัประถมตอนปลาย
Page 2
โลก (Earth)
โลก (Earth) เป็นดาวเคราะห์ดวงหนึ่งที่จัดอยู่ในกลุ่มดาว
เคราะห์หิน ซึ่งการที่โลกของเราเป็นดาวเคราะห์หินนั้น ท าให้
องค์ประกอบส่วนใหญ่ของโลกเป็นหิน แม้ว่าพื้นผิวโลกส่วน
ใหญ่จะถูกปกคลุมด้วยน้ ามากกว่าส่วนที่เป็นพื้นดิน แต่ใต้พื้น
น้ าและพื้นดินที่ลึกลงไปมีแต่หิน จึงท าให้เราพบหินอยู่ทั่วๆไป
โดยโลกของเรานั้นแบ่งเป็นช้ันๆ ดังนี้
1
ภาพ : http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?id=70143
หนา 0-70 กม.
หนา 700 กม. หนา 2,900 กม.
หนา 6,370 กม.
หนา 5,150 กม.
เนื้อโลกส่วนล่าง
เนื้อโลกส่วนบน
เปลือกโลก
ส่วนมหาสมุทร
เปลือกโลก
ส่วนทวีป
แก่นส่วนในที่
เป็นของแข็ง
แก่นส่วนนอกท่ี
เป็นของเหลว
Page 3
หนิ (Rock)
หิน (Rock) หมายถึง มวล
ของแข็งประกอบด้วยแร่ชนิดเดียว
หรือหลายชนิดรวมตัวกันอยู่
ตามธรรมชาติ
หิน อาจแบ่งตามลักษณะการเกิด
ได ้3 ประเภทใหญ่ คือ หินอัคนี หินช้ัน
หรือหินตะกอน และหินแปร หินทั้ง 3
ประเภทนี้ต่างก็แสดงลักษณะการเกิด
เฉพาะตัวและลักษณะเนื้อหินที่แตกต่าง
กัน จึงช่วยท าให้สามารถแยกประเภท
หินออกจากกันได้ง่ายขึ้น
ภาพ : http://www.spiritrockshop.com/images/geo-pick.gif
2
หินอัคนีพุ พุก๊าซ, พุน ้าร้อน
ภูเขาไฟ
ลาวา
กรวดหินภูเขาไฟสลับชั น
Page 4
วฏัจกัรของหนิ (Rock cycle)
วัฏจักรของหิน (Rock cycle) หมายถึง การเปลี่ยนแปลง
ของหินอัคนี หินตะกอนและหินแปร โดยกระบวนการทาง
ธรณีวิทยา มีผลท าให้หินทั้ง 3 ชนิด เกิดการเปลี่ยนแปลงจาก
ชนิดหนึ่งไปเป็นหินอีกชนิดหนึ่ง และยังมีผลให้หินมีการเปลี่ยน
กลับมาเป็นชนิดเดิมได้อีกด้วย การเปลี่ยนแปลงเ ช่นนี้
จะเกิดขึ้นหมุนเวียนเช่นน้ีตลอดไป กระบวนการทางธรณีวิทยา
ที่ท าให้เกิดวัฏจักรของหิน มีดังนี ้
ภาพ : https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/564x/3a/ee/7f/3aee7f466c8908598de0297e890ffcae.jpg
3
Page 5
หนิอคัน ี(Igneous Rock)
=> เกิดจากเย็นตัวของหินหนืดร้อนใต้ผิวโลก ที่เรียกว่า
แมกมา (Magma) และหินหนืดร้อนที่ไหลตามแนวรอยแยกของ
แผ่นดิน หรือหินหนืดร้อนท่ีปะทุออกมาจากการระเบิดของภูเขา
ไฟ ที่เรียกว่า ลาวา (Lava) หินหนืดร้อนจะเย็นตัวลงแล้วตก
ผลึก เป็นแร่ ต่ างๆ และจับ ตัวแน่น เป็นหินที่ ผิ ว โลก เ ช่น
หินแกรนิต หินบะซอลต์ หินพัมมิซ หินออบซิเดียน เป็นต้น
ภาพ : www.makemegenius.com
4
Page 6
หนิแกรนิต (Granite) หนิออบซิเดียน (Obsidian)
หนิบะซอลต์ (Basalt) หินแอนดีไซต์ (Andesite)
เกมส!์!! ภเูขาไฟทัง้ 2 ลกูนีม้จีดุตา่งกนั 5 จดุ หาใหเ้จอนะ
1 2
ภาพ : http://geology.about.com/od/more_igrocks/ig/granites/ ภาพ : http://www.sandatlas.org/conchoidal-fracture/
ภาพ : http://www.sandatlas.org/basalt/ ภาพ : http://geograafia10a.pbworks.com/w/page/
10691943/Vulkaanilised%20kivimid
ภาพ : http://clipartion.com/free-clipart-5081/
5
Page 7
หนิชัน้หรอืหนิตะกอน (Sedimentary Rock)
=> เกิดจากการทับถม และสะสมตัวของตะกอนขนาด
ต่างๆ เช่น กรวด ทราย ทรายแป้ง และดินเหนียว รวมถึงเศษแร่
และเศษหินที่ได้จากผลของการกัดเซาะจากหินเดิม โดยตัวการ
ธรรมชาติ คือ ธารน้ า ลม ธารน้ าแข็งหรือคลื่นในทะเล พัดพา
ไปทับถมและแข็งตัวกลายเป็นหินในแอ่งสะสมตัว เช่น หินกรวด
มน หินทราย หินทรายแป้ง หินดินดาน และหินปูน เป็นต้น
6
ภาพ : www.makemegenius.com, http://etc.usf.edu/clipart/30600/30622/stratified_30622_md.gif
Page 8
หินทรายแสดงชั้นเฉียงระดับ ชั้นหนิทรายสลับช้ันหินดนิดาน
หินกรวดมน ชั้นหินปูน
เกมส!์!! พามนษุยถ์้ ากลบับ้านหนอ่ย
ภาพ : http://tuffschist.tumblr.com/post/40209914840/geologise-sandstone-cross-bedding-by-zionnps-on
ภาพ : https://s3.amazonaws.com/gs-geo-images/49c13ccd-6061-4550-afb7-ab6cbd04fa7f.jpg
ภาพ : http://www.beenthere-donethat.org.uk/cumbria/ ravenstonedale1.html
ภาพ : http://www.munjeed.com/news_detail.php?id=1371693363
7
Page 9
หนิแปร (Metamorphic Rock)
=> เกิดจากการแปรสภาพโดยการกระท าของความร้อน
ความดันและปฏิกิริยาทางเคมี ท าให้เนื้อหิน แร่ประกอบหินและ
โครงสร้างเปลี่ยนไปจากเดิม โดยสถานะของหินขณะมีการแปร
สภาพนั้น หินจะอยู่ ในสถานะของแข็ง เสมอ เช่น หินไนส์
หินชีสต์ หินชนวน หินอ่อน เป็นต้น
ภาพ : www.makemegenius.com
8
Page 10
หินชนวน (Slate) หนิไนส์ (Gneiss)
หินควอตไซต์ (Quartzite) หนิอ่อน (Marble)
เกมส!์!! เตมิค าในชอ่งวา่ง
แนวตัง้
หินควอตไซต์
หินอ่อน
หินชนวน
แนวนอน
หินฮอร์นเฟลส ์
หินชีสต์
หินฟิลไลต ์
หินไนส์
ภาพ : http://baansanruk.blogspot.com/2011/07 /blog-post_13.html ภาพ : http://www.alexstrekeisen.it/english/meta/augengneiss.php
ภาพ : https://flexiblelearning.auckland.ac.nz/rocks_m inerals/rocks/quartzite.html
ภาพ : http://www.minimegeology.com/home/mgeo/ page_482_22/white_marble_metamorphic_rock.html
9
Page 11
เกมส์!!! ให้น้องๆจับคู่ภาพหินในด้านซ้ายมือกับประเภทของหินในด้าน
ขวามือให้ถูกต้อง โดยหินแต่ละประเภทจะมีหินอยู่ 3 ชนิดนะจ๊ะ
ภาพ : www.makemegenius.com
หินอัคนี
หินตะกอน
หินแปร
10
Page 12
กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ม
พิพิธภณัฑสถานแห่งชาติธรณีวทิยาเฉลิมพระเกียรติ จงัหวดัปทุมธานี เปิดใหบ้ริการทุกวนั ยกเวน้วนัจนัทร์ตั้งแต่เวลา 09.30-16.30 น. หมายเลขโทรศพัท ์02-902-7661, 7681 หมายเลขโทรสาร 02-902-7695 เวบ็ไซต ์www.ngm.in.th ผูจ้ดัท า ทิพยภ์าพร เรืองใส