กฎหมายสาธารณสุข ให ความรอบรู สู ประชาชน¸ฏหมาย ประกาศ... · isbn : ๙๗๘ - ๖๑๖

ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขถนนตวานนท อำเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐

โทร. ๐ ๒๕๙๐ ๔๑๗๕โทรสาร ๐ ๒๕๙๑ ๘๑๘๐

http://laws.anamai.moph.go.thดาวนโหลดคมอประเมนความพงพอใจตอคมอ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

กฎ

หมายสาธารณ

สข ใ

หความรอบ

รสป

ระช

าชน

กฎ

หมายสาธารณ

สข ใ

หความรอบ

รสป

ระช

าชน

ใหความรอบรสประชาชนใหความรอบรสประชาชนใหความรอบรสประชาชนใหความรอบรสประชาชนใหความรอบรสประชาชนใหความรอบรสประชาชน

ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขถนนตวานนท อำเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐

โทร. ๐ ๒๕๙๐ ๔๑๗๕โทรสาร ๐ ๒๕๙๑ ๘๑๘๐

http://laws.anamai.moph.go.th

ISBN : ๙๗๘ - ๖๑๖ - ๑๑ - ๓๖๓๓ - ๘หนงสอ : กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชนพมพครงท๑: กมภาพนธ ๒๕๖๑จ�านวนพมพ : ๑๐,๐๐๐ เลม

ผเรยบเรยง : นายสมชาย ตแกว ผอ�านวยการศนยบรหารกฎหมาย สาธารณสข นางสาวสกณา คณวโรตม นกวชาการสาธารณสขช�านาญการ นางสาวพรนภา แซล นกวชาการสาธารณสข

ผประสานงานและพสจนอกษร: นางสาวสกณา คณวโรตม นกวชาการสาธารณสขช�านาญการ นางสาวเนรญชรา แชมขนทด นกวชาการสาธารณสข

จดท�าโดย : ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ถนนตวานนท อ�าเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐ โทร. ๐ ๒๕๙๐ ๔๑๗๕ โทรสาร. ๐ ๒๕๙๑ ๘๑๘๐ http://laws.anamai.moph.go.th

ออกแบบและจดพมพ: บรษท ทเอส อนเตอรพรนท จ�ากด โทร. ๐ ๒๑๗๔ ๖๐๖๐ โทรสาร. ๐ ๒๑๗๔ ๖๐๖๑

กรมอนามย ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข เปนองคกรหลกดานกฎหมายสาธารณสขเพอการคมครองสทธทางสขภาพของประชาชน และอนามยสงแวดลอม โดยมพนธกจหลกทส�าคญอยางหนง คอ การใหค�าปรกษาแนะน�า และใหความรดานกฎหมายกบประชาชนทวไป ผประกอบการ รวมทงเจาพนกงานตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข และเจาหนาท ทเกยวของในรปแบบตางๆ อาทเชน การจดท�าคมอ การเขยนขาว บทความ โดยใหบรการผานชองทางการสอสารตางๆ ทงทางเอกสาร โทรศพท และการใหบรการผานทางเวบไซตของศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข (http://laws.anamai.moph.go.th) โดยตอบสนองนโยบายหลกของกรมอนามย ในการพฒนาองคความร เทคโนโลย และนวตกรรม ดานสงเสรมสขภาพ และอนามยสงแวดลอมไดมาตรฐานชาตและนานาชาต กรมอนามย ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข ไดตระหนกและเหนความส�าคญ ในการจดท�าสอความร เพอเผยแพร และสอสารขอมลหรอองคความร ส สาธารณะ จงไดจดท�า “คมอกฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน” ขน เพอรวบรวมบทความ และสาระนารทเกยวของกบกฎหมายการสาธารณสขใหเปนรปเลมทนาอาน และแบงเนอหาเปนรายหมวดตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ เพออ�านวยความสะดวกกบผอานอกทางหนง โดยมเนอหาครอบคลมการจดการสงปฏกลและมลฝอย สขลกษณะของอาคาร เหตร�าคาญ การควบคมการเลยงหรอปลอยสตว การควบคมกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ การควบคมตลาด สถานทจ�าหนายอาหาร และสถานทสะสมอาหาร และการควบคมการจ�าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ ขอขอบพระคณคณะผจดท�าทกทาน และกรมอนามย หวงเปนอยางยงวา “คมอกฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน” จะเปนประโยชนตอประชาชนทวไป ผประกอบกจการตางๆ รวมทงเจาพนกงานตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข และ เจาหนาททเกยวของเพอสรางความร ความเขาใจในสทธ และหนาทตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข และสามารถตดสนใจในการจดการดานสขภาพ และอนามยสงแวดลอม เบองตนได

(นายแพทยวชระเพงจนทร) อธบดกรมอนามย

นา

การจดการสงปฏกลและมลฝอย ๑. ขยะอเลกทรอนกส มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน

สขลกษณะของอาคาร ๒. การสรางแคมปคนงานกอสรางใหถกสขลกษณะ

เหตร�าคาญ ๓. การไหวเจากบความเสยงทพงระวง ๔. ปลอยบรเวณบานมน�าขงจนเปนแหลงเพาะพนธยงลายถอเปนเหต

ร�าคาญ มสทธโดนปรบ – จ�าคก ๕. เทเศษอาหารกองบนพนฟตบาทเพอเลยงสนขจรจด และนกพราบ...

เปนเหตร�าคาญ ๖. กลนเหมนจากการเลยงนก กอใหเกดเหตร�าคาญตอเพอนบาน

กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ๗. การเลอกใชบรการดแลผสงอายทบาน ทมมาตรฐาน และถกตอง

ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข เพอความปลอดภยของคนททานรก ๘. “การประกอบกจการใหบรการดแลผสงอายทบาน” เปนกจการท

เปนอนตรายตอสขภาพ ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

๙. สงคมผสงอายกบกจการดแลผสงอายทบาน ตองพจารณาเลอกใชบรการกบผประกอบกจการทมใบอนญาตทถกตองตามกฏหมาย วาดวยการสาธารณสข

าร

๑

๑๑

๑๗๒๐

๒๒

๒๕

๒๙

๓๑

๓๔

าร

๑๐. การควบคมเหตร�าคาญ และกจการดอกไมเพลงตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

๑๑. กฎหมายวาดวยการสาธารณสขกบการควบคมรานเกมส และอนเตอรเนต ผประกอบกจการตองควบคมดแลสถานประกอบการใหถกสขลกษณะ และไมกอใหเกดเหตร�าคาญ

๑๒. กฎหมายวาดวยการสาธารณสขกบการประกอบกจการใหบรการกาซเชอเพลง

๑๓. การควบคม “กจการเผาถาน” ดวยกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ๑๔. เลอกบรโภคน�าดมจากตน�าดมหยอดเหรยญทมใบอนญาตตาม

กฎหมายวาดวยการสาธารณสข ลดความเสยงทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ

๑๕. การควบคมดแลรานรบซอของเกาทดตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข น�าไปส ร านรบซอของเกาสเขยวทสรางมลคามหาศาล

๑๖. กจการใหบรการเลยง และดแลเดกทบานทตองขออนญาต ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข มลกษณะเปนอยางไร

๑๗. ร หรอไม การประกอบกจการปางชาง ตองไดรบใบอนญาต การประกอบกจการตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข

๓๗

๓๙

๔๓

๔๖๔๙

๕๒

๕๖

๖๐

ตลาดสถานทจ�าหนายอาหารและสถานทสะสมอาหาร ๑๘. กระเชาของขวญกบอกหนงหนาทของราชการสวนทองถน

ในการคมครองสขภาพของประชาชน ๑๙. การประกอบกจการลานเบยรสด โดยไมไดรบใบอนญาต มโทษ

ทงปรบ และจ�าคก ๒๐. “คาเฟนองหมานองแมว” กบการควบคมตามกฎหมายวาดวย

การสาธารณสข ๒๑. เลอกซอสนคา และอาหารชวงเทศกาลตรษจน จาก “ตลาด”

ทไดมาตรฐานดานสขลกษณะตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข เพอลดความเสยงตอสขภาพ

๒๒. ผใดจะประกอบกจการรานอาหารหรอจดตงสถานทจ�าหนายอาหาร ตองขอรบหนงสอรบรองการแจงหรอขอรบใบอนญาตตอเจาพนกงานทองถนกอนประกอบกจการ

๒๓. แมวาผประกอบกจการสถานทจ�าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารจะไดรบหนงสอรบรองการแจงหรอไดรบใบอนญาตจาก เจาพนกงานทองถนแลว กตองปฏบตใหถกสขลกษณะตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข...ดวยนะ

ใบอนญาต ๒๔. ใบอนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

มอาย ๑ ป โดยการนบอายใบอนญาตใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาตสนอายเปนระยะเวลา ๑ ป ซงจะตองชนกน และตอเนองเปนวนเดยวกนทกป

าร

๖๗

๗๐

๗๒

๗๕

๗๗

๗๙

๘๓

าร

๒๕. การประกอบกจการรบท�าการเกบ ขนหรอก�าจดสงปฏกลหรอมลฝอย การประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ การจดตงตลาด จดตงสถานทจ�าหนายหรอสะสมอาหาร การจ�าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ ตองขออนญาตตอเจาพนกงาน ทองถนตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

บทความทวไป ๒๖. เจาของปมน�ามนตองจดใหมสวมไวส�าหรบบรการลกคาทสะอาด

ถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงานตามทกฏหมายก�าหนด หากฝาฝนหรอไมปฏบตตาม มโทษปรบไมเกน ๒,๐๐๐ บาท

๒๗. การจดตงโรงเรยนกวดวชาไมเขาขายกจการทเปนอนตราย ตอสขภาพทตองขออนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสขพ.ศ. ๒๕๓๕ แตถาหากพบวาสถานทดงกลาวมการจ�าหนายอาหารใหกบนกเรยนดวย ในกรณเช นนจะตองขอรบ ใบอนญาตจดตงสถานทจ�าหนายอาหารตอราชการสวนทองถน

๒๘. “น�ามนลกหม” คอ การน�าน�ามนทอดซ�าทเสอมสภาพไป ฟอกสใหใสแลวบรรจใสถงพลาสตกเพอจ�าหนาย ไมเขาขายเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามกฎหมายวาดวย การสาธารณสข แตอาจมความผดตามพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. ๒๕๒๒

๘๕

๙๑

๙๔

๙๘

๘๕

๙๑

๙๔

๙๘

ารจด าร งป ล ละมล อ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

3

ในปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศมการพฒนาไปอยางรวดเรวตามกระแสโลกาภวตนมากขน ในทางกลบกนกมผลเสยตามมาเกยวกบปรมาณ “ขยะอเลกทรอนกส” ทเพมมากขนอยางรวดเรว กอใหเกดมลพษทางสงแวดลอม เนองจากขยะอเลกทรอนกสมสวนประกอบทเปนสารโลหะหนกแทบทงสน ไมวาจะเปน ลเทยม โครเมยม สารปรอท สารตะกว ซงสารเหลานเปนสาร กอมะเรง เปนอนตรายอยางมากตอสขภาพของผทไดสมผสทงทางตรง และ ทางออม ยกตวอยางเชน ถานไฟฉาย เมอทงไวนานจะเหนวามของเหลวเยม ออกมานนคอ สารตะกว หากไปสมผสทางผวหนงกจะไปสะสมในรางกาย เนอเยอ ไขมน กระดก มผลตอระบบประสาทท�าใหกลามเนอออนแรง น�าไปสการเปนโรคมะเรง และสงผลใหทารกพการตงแตก�าเนดได ดงนนจงตองม การวางแผนในการแกไขปญหาดงกลาว ทงในระยะสน และระยะยาว ซงรวมไปถง

๑. ขยะอเลกทรอนกส มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน

โดย นายคมนพสฐ พฒเผอก : นตกร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

4

การออกกฎหมายควบคม และบงคบใชอยางจรงจงกบผทจะประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ เพอปองกนปญหาทางสงแวดลอมทจะเกดขนและ สงผลกระทบตอสขภาพในอนาคต ประเทศญป นถอเปนประเทศหนงทม การออกกฎหมาย และมการใชบงคบกนอยางจรงจง โดยมการลงโทษปรบ แกผทไมมการแยกขยะประเภทน (ขยะอเลกทรอนกส) กอนทง ตางกบประเทศไทยทนอกจากจะไมมการก�าหนดมาตรการทางกฎหมายใดเขามาควบคมขยะอเลกทรอนกสโดยเฉพาะแลว คนในสงคมเองกมไดใหความส�าคญในการคดแยกขยะกอนทงเทาทควร แมจะมการรณรงคใหปฏบตเพยงใดกตาม ขณะนประเทศไทยก�าลงประสบปญหาเรองขยะอเลกทรอนกส จากความตองการของผบรโภคทเพมขน โดยพบวาปรมาณขยะไฟฟา และอเลกทรอนกสในสนป ๒๕๕๖ สงถง ๒๐.๘๘ ลานเครอง คาดการณวา ในป ๒๕๕๗ จะมปรมาณขยะอเลกทรอนกสเพมเปน ๒๒.๐๘ ลานเครอง กอนจะเพมเปน ๒๓.๒๓ และ ๒๔.๓๑ ลานเครอง ในป ๒๕๕๘ และ ๒๕๕๙ ตามล�าดบ ขยะหลกๆ ยงคงเปนโทรศพท ๑๐.๙๐ ลานเครองจากสภาวการณดงกลาว กรมโรงงานอตสาหกรรมจงไดหารอรวมกบกรมควบคมมลพษ เพอผลกดนใหมการออกกฎหมายเกยวกบการจดการขยะผลตภณฑ เครองใชไฟฟา และอปกรณอเลกทรอนกสมาบงคบใช โดยกอนทจะมกฎหมายออกมาใชบงคบจะตองม การใหความรความเขาใจเกยวกบการคดแยกขยะใหประชาชนทราบ และใหหนวยงานสวนทองถนเปนผมอ�านาจหนาท จดหาพนททเหมาะสม พรอมทง

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

5

มมาตรการควบคมแหลงรบซอซากอเลกทรอนกสเพอการก�าจดทมคณภาพมาตรฐาน ซงกฎหมายทถกผลกดนนยงมหลกการทส�าคญ คอ ใหบรษททผลตสนคาอเลกทรอนกส และเครองใชไฟฟา จะตองมสวนรวมรบผดชอบในการก�าจดดวย เชนในตางประเทศทบรษทผผลตจะก�าหนดจดรบซอซากอเลกทรอนกสคนแตในประเทศไทยยงมขอจ�ากดคอโรงงานผรบก�าจดขยะอนตราย รวมถงการน�าขยะมาคดแยกเพอสงตอไปรไซเคลทงใน และตางประเทศมจ�านวนไมมาก เมอเทยบกบปรมาณขยะอเลกทรอนกส ดงนนการผลกดนใหมการตงโรงงานก�าจดขยะอเลกทรอนกสจงเปนสงจ�าเปนทจะท�าใหการก�าจดขยะมคณภาพ และปลอดภยมากยงขน “ขยะอเลกทรอนกส”ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ เปนขยะประเภทหนงของ “มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน”อนเปนผลกระทบตอสงแวดลอม และสขภาพของประชาชน กรมอนามยกระทรวงสาธารณสข เปนอกหนวยงานหนงทมบทบาทหนาท ในการแกไขปญหาดานอนามยสงแวดลอม ตลอดจนวธการมาตรการในการควบคม และก�ากบดแล มลพษหรอของเสยทเกดขนใหอยในภาวะไมเปนอนตรายตอสขภาพ เพอใหเกดประสทธภาพกบประชาชน และชมชนในทองถน ตามหลกการกระจายอ�านาจ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

6

ท�าใหราชการสวนทองถนทจะด�าเนนการบรหารจดการใหเปนไปตามความ เหมาะสมของประชาชนในทองถนของตนเอง และมอ�านาจออกขอบญญต ทองถน ก�าหนดหลกเกณฑ เงอนไข วธการเพอควบคมการจดการเกยวกบ มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชนใหถกสขลกษณะ หากมการฝาฝน ขอบญญตทองถนกมมาตรการการลงโทษ โดยอาศยอ�านาจตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ เชน กรณประชาชนทวไปน�ามลฝอยทเปนพษ หรออนตรายจากชมชนไปทงในทหรอทางสาธารณะ นอกจากในสวนทราชการสวนทองถนจดหาไว ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไมเกน หาหมนบาทหรอทงจ�าทงปรบหรอกรณผประกอบกจการทไดรบใบอนญาต ในการเกบ ขนหรอก�าจดมลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน ฝาฝน ไมปฏบตตามขอบญญตทองถน ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหนงปหรอปรบ ไมเกนหนงแสนบาทหรอทงจ�าทงปรบ เปนตน อยางไรกตาม กรมอนามย ไดม การเรงรดการออกกฎกระทรวงในเรองการด�าเนนการรวมกนขององคกรปกครองสวนทองถน และเรองการก�าจดขยะใหถกสขลกษณะ รวมทงกฎกระทรวงวาดวยการจดการมลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน เพอบงคบใชกฎหมายเปนการทวไปทกพนทในการปองกน และควบคมอนตรายตอสขภาพของ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

7

ประชาชนดงกลาว และเปนแนวทางในการออกขอบญญตของราชการสวน ทองถนใหมความครอบคลม สอดคลองกบหนวยงานราชการสวนกลาง ถกตองตามขนตอนทจะน�าไปใชบงคบตอไป จะเหนไดวาปญหา “ขยะอเลกทรอนกส”ทมอยในขณะน ตองรบเรงหาทางแกไขกอนทตลาดไอทจะขยายตวมากขน เมอกาวเขาสประชาคม“อาเซยน”ดงนน หนวยงานของรฐ องคกรเอกชนจงตองรวมมอรวมใจชวยกนแบบบรณาการ ในการใหความรอยางจรงจงแกประชาชนเกยวกบการแยกขยะกอนทง รวมทงการก�าจดขยะอเลกทรอนกส กตองมการตงหนวยงานหรอผเชยวชาญเฉพาะ ในการก�าจดขยะอยางถกวธ และมกฎหมายทออกมาเพอควบคมขยะอเลกทรอนกสโดยเฉพาะ และทส�าคญทสด คอ การใหความรวมมอของภาคประชาชนทจะตองชวยกนปองกน และแกไขปญหาสงแวดลอม เพอการมสขอนามยทดของทกคน ในประเทศ ทมา :http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

ล ะ องอาคาร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

11

๒. การสรางแคมปคนงานกอสรางใหถกสขลกษณะโดย นางสาวสภาวด จนทมด

: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ในปจจบน ประเทศไทยมแนวโนมของผใชแรงงานเพมมากขนไมวาจะเปนแรงงานไทย และแรงงานตางชาต ตามการขยายตวทางเศรษฐกจ และการกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) การเคลอนยายก�าลงแรงงานส�าหรบการกอสรางงานสาธารณปโภคหรอ สงอ�านวยความสะดวกตางๆ เปนภาพทเกดขนโดยทวไปทมกพบเหนในเขตเมองหรอพนทเศรษฐกจ การเคลอนยายก�าลงแรงงานในแตละครงกอใหเกดผลกระทบในพนท โดยมการกอสรางอาคารทพกอาศยของคนงานหรอแคมปคนงานชวคราว ซงสถานทเหลานมการปลอยของเสยทเกดจากการใชชวตประจ�าวน เชน มลฝอย สงปฏกล น�าเสยจากการช�าระลาง อาคารทพกอาศยไมถกสขลกษณะ ซงอาจกอ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

12

ใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม และสขภาพ และเปนแหลงเพาะพนธสตวพาหะน�าโรคไดอกดวย ซงในทางปฏบตองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดการของเสย และสขลกษณะของทพกอาศยได ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ทไดใหอ�านาจในการเกบ ขนหรอก�าจดสงปฏกลหรอมลฝอยในเขตพนทรบผดชอบโดยการออก ขอบญญตทองถนทเกยวกบหลกเกณฑในการจดการใหถกสขลกษณะ และเจาของหรอผรบเหมากอสรางจะตองปฏบตตามขอบญญตทองถนนน ถาไมปฏบตตาม ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไมเกนหาหมนบาทหรอทงจ�าทงปรบ กฎหมายวาดวยการสาธารณสขยงใหอ�านาจแกทองถนในการควบคมการใชอาคาร ใหถกสขลกษณะ และตองไมท�าใหอาคารหรอสวนของอาคารมสภาพช�ารด ทรดโทรม รกรงรงจนอาจเปนอนตรายตอสขภาพหรอมลกษณะไมถกตองดวยสขลกษณะของการใชเปนทอยอาศย ไมใหมสนคา เครองเรอนสะสม หรอสมภาระสะสมมากเกนสมควร จนอาจเปนเหตใหเปนทอยอาศยของสตวใหโทษ และตอง ไมยอมใหมคนอยมากเกนกวา ๑ คนตอพนท ๓ ตารางเมตร ตามเกณฑทก�าหนดไวในประกาศกระทรวงสาธารณสขท ๗/๒๕๓๘ เรอง ก�าหนดจ�านวนคนตอจ�านวนพนทของอาคารทพกของคนงานกอสรางทถอวามคนอยมากเกนไป และเมอปรากฏวา

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

13

อาคารใดไมถกสขลกษณะ ใหเจาพนกงานทองถนมอ�านาจออกค�าสงใหเจาของหรอผครอบครองอาคาร จดการแกไขเปลยนแปลง รอถอนอาคารหรอสงหนงสงใด ซงตอเนองกบอาคารทงหมดหรอบางสวน ยายสนคา เครองเรอน สมภาระ ใหจด เสยใหม แลวแตกรณปญหา และถาเจาของหรอผครอบครองอาคารไมปฏบตตาม ค�าสงภายในเวลาทก�าหนด เจาพนกงานทองถนมอ�านาจด�าเนนการแทนได โดยเจาของหรอผครอบครองเปนผเสยคาใชจาย หากเจาของหรอผครอบครองอาคารไมปฏบตตามหรอขดขวางการปฏบตหนาทของเจาพนกงานทองถน ตองระวางโทษ จ�าคกไมเกนสามเดอนหรอปรบไมเกนสองหมนหาพนบาทหรอทงจ�าทงปรบ นบเปนอกมาตรการหนงของกฎหมายสาธารณสขทใชในการควบคมดแล และจดการดานอนามยสงแวดลอมเพอใหเกดการค มครองสขภาพของคนงาน และประชาชนทอาศยโดยรอบ ดงนนหากทานพบเหนปญหาหรอการกระท�า ทไมถกตองดงกลาวทานสามารถแจงแกองคกรปกครองสวนทองถนทเปนทตงของ แคมปคนงานเพอใหเกดการจดการทถกสขลกษณะตอไป สามารถสบคนขอมล เพมเตมไดท : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename=๐IndexLaws

เหตราคา

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

17

๓. การไหวเจากบความเสยงทพงระวงโดย นางสาวพมพาพร พฒสกลวงศ : นตกร

หาก “ศาลเจา” คอ สถานทยดเหนยวทางจตใจ และเปนสญลกษณ แหงความศรทธาของผ คนมากมายทหลงไหลมากราบไหว และสกการะ เทพเจาทตนเองศรทธา และนบถอ อยางหนงทเราจะปฏเสธไมไดเลย คอกจกรรมทเกดขน ไดแก การจดธป จดประทด การเลนเครองดนตรในการ ท�าพธกรรม การเผากระดาษเงนกระดาษทอง และการสวดมนตจากกลม ผศรทธาทเกดขนภายในศาลเจาเปนภาพบรรยากาศทสามารถบรรยาย และ ใหความรสกของความเคารพนบถอ และความเชอทเกดขนในแตละตวบคคล ไดอยางชดเจน แตนอกจากบรรยากาศของความเชอ ความศรทธา และความสบายใจแลว กยงมบางสงทแอบแฝงมาพรอมกจกรรมดงกลาวโดยทเราอาจจะไมไดสงเกต คอ เมอเราจดธปธปทเผาไหมจะปลอยฝนละออง และสารมลพษออกมา ซงม

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

18

สารบางชนดทอาจเปนสารกอมะเรง โดยเฉพาะสารเบนซน (Benzene), ๑, ๓ บวทาไดอน (๑, ๓ Butadiene) และเบนโซเอไพรน (Benzo(a)pyrene) เปน สารกอมะเรงทเกดจากการเผาไหมของกาวขเลอย และน�าหอมในธป ซงสาร ดงกลาวสามารถกอมะเรงไดหลายชนด เชน มะเรงเมดเลอดขาว มะเรงเมดเลอด มะเรงปอด และมะเรงกระเพาะปสสาวะ และการทเราเผากระดาษเงน และกระดาษทองซงกระดาษเหลานจะมสวนผสมของสารเคม เมอสารพวกน โดนความรอนในขณะทเผาหรอจดไฟอยนน อาจจะเกดการระเหยของสารเคมทมอยในสวนผสม เมอสดดมเขาไปอาจเปนอนตรายตอสขภาพผจดหรอผเผาและผทอยบรเวณใกลเคยงได ทงน กเพราะวาไอระเหยของสารตะกวฟงกระจายสบรรยากาศ เมอสดหายใจเขาไปท�าใหระดบตะกวในเลอดสงขน และเมอตะกวสะสมในรางกายจ�านวนมากจะกอใหเกดโรคโลหตจาง เวยนศรษะ ชกกระตก หมดสต ไตท�างานผดปกต และอาจไตวายได นอกจากผลกระทบทมความเสยงในดานสขภาพแลว ยงอาจกอใหเกดผลกระทบตอสภาวะความเปนอย ทเหมาะสม และเปนเหตเดอดรอนร�าคาญกบผทอยอาศยบรเวณใกลเคยงกบ ศาลเจาได เนองจากระยะเวลาทมความตอเนอง และยาวนานตดตอกนมากกวา ๘ ชวโมงในหนงวน ซงกรณดงกลาวเชนน ผทอยอาศยบรเวณใกลเคยงสามารถ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

19

แจงเจาพนกงานทองถนใหด�าเนนการใหค�าแนะน�าในการปรบปรงแกไขเหตร�าคาญดงกลาวได อยางไรกตาม วธทดทสด คอ การระมดระวงการปองกนตนเอง และบคคลรอบขางใหปลอดภยจากความเสยงทเกดจากการจดธป และการเผากระดาษเงนกระดาษทอง โดยหลกเลยงการจดธปในบรเวณทอากาศไมถายเทหรออากาศถายเทไมสะดวก เชน หองแอร หองทไมมประตหนาตาง หรอใชธปขนาดสน แทนธปขนาดยาว เพอใหเกดควนในระยะเวลาทสนกวา และขอแนะน�าส�าหรบศาลเจาควรตงกระถางธปไวนอกอาคารหรอในททอากาศถายเทสะดวก และ เมอเสรจพธการควรดบหรอเกบธปใหเรวขน เพอปองกนอนตราย และเสยง เกดไฟไหมทมสาเหตจากความประมาทได สวนกรณเจาหนาททปฏบตงาน ในศาลเจาควรหลกเลยงการสมผสควนธปเปนระยะเวลานาน และตอเนอง และหากมการสมผสควนธปควรลางมอ ลางหนา ลางตาใหบอยขน วธการงายๆเพยงเทาน กชวยใหคณปลอดภย และหางไกลจากความเสยงทจะเกดผลกระทบตอสขภาพไดเปนอยางดแลว “ความเชอ ความศรทธา ทมาพรอมกบความปลอดภยยอมเปนสงทท�าใหเรารสกสบายใจอยางไรความกงวล” ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖ หรอโทรสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๕๖

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

20

๔. ปลอยบรเวณบานมนาขงจนเปนแหลงเพาะพนธ ยงลายถอเปนเหตราคาญ มสทธโดนปรบ-จาคก

โดย นางสาวสกณา คณวโรตม: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ก รมอนาม ย กระทรวงสาธารณสข รวมกบองคกรปกครองสวนทองถนทวประเทศแจงเตอนประชาชนด�าเนนการเฝาระวงตรวจตราภาชนะหรอเศษวสดทมน�าขงภายในบาน และบรเวณโดยรอบ เนองจาก หวนเปนแหลงเพาะพนธยงลาย ซงเปนพาหะน�าโรคไขเลอดออกทส�าคญ สงผลใหมอตราการปวย และตายจากโรคไขเลอดออกสงมาก อกทง แหลงเพาะพนธยงลายถอเปนเหตร�าคาญตาม พ.ร.บ.การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ผใดกอใหเกดแหลงเพาะพนธยงลายมโทษจ�าคกไมเกน ๓ เดอนหรอปรบไมเกน ๒๕,๐๐๐ บาทหรอทงจ�าทงปรบ ในชวงฤดฝน มกมหลายๆ โรคทมากบชวงฤดฝน โรคไขเลอดออกกยงคงเปนปญหาส�าคญในประเทศไทย เนองจากเวลาฝนตกท�าใหเกดน�าขงตามภาชนะตางๆ เชน ยางรถยนต กระถางตนไม กะลามะพราว เปนตน ซงอาจเปนแหล งเพาะพนธ ยงลายท เป น พาหะของโรคทส�าคญนนเอง เพอเปนการควบคมแหลงเพาะพนธ ย งลาย กระทรวงสาธารณสขได ออกประกาศกระทรวง เรอง ก�าหนดใหแหลง

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

21

เพาะพนธยงลายเปนเหตร�าคาญ และแตงตงเจาพนกงานสาธารณสขเพมเตม พ.ศ. ๒๕๔๕ ซงก�าหนดใหแหลงทตรวจพบลกน�าหรอตวโมงของยงลายตงแต ๑ ตวขนไปเปนแหลงเพาะพนธยงลาย ถอวาเปนเหตร�าคาญตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ดงนน หากเจาพนกงานสาธารณสข เจาพนกงานทองถน หรอผซงไดรบแตงตงจากเจาพนกงานทองถน พบวาบคคลใดทเปนเจาของหรอผครอบครองอาคารหรอสถานทใดๆ ทมภาชนะหรอเศษวสดทมน�าขง จนเปนแหลงเพาะพนธยงลาย เจาพนกงานดงกลาวจงมอ�านาจออกค�าแนะน�าใหบคคลนนปรบปรงแกไข และดแลปองกนไมใหเกดลกน�ายงลายอก หากฝาฝนมโทษ จ�าคกไมเกน ๓ เดอนหรอปรบไมเกน ๒๕,๐๐๐ บาทหรอทงจ�าทงปรบ อยางไรกตาม จนกระทงปจจบนกยงไมมยาทใชรกษาโรคไขเลอดออก หรอวคซนปองกนไขเลอดออก ดงนน การปองกนจงเปนวธทดทสด โดยปองกนการแพรของยง เทาทผานมาการควบคมยงไดผลไมดพอ เนองจากเนนเรอง การท�าลายยงซงสนเปลองงบประมาณ และการควบคมยงตองท�าเปนบรเวณกวางการควบคมทจะใหผลยงยนควรจะเนนทการควบคมปองกนไมใหมแหลงเพาะพนธลกน�ายงลาย โดยการบรณาการรวมกนทกภาคสวนทเกยวของทงภาครฐ เอกชน และประชาชน และอาจใชวธการตางๆ แบบผสมผสานกน เชน การควบคม สงแวดลอม การใชวธทางชวภาพ การใชสารเคม เปนตน

ทมา: http://laws.anamai.moph.go. th/main .php? filename=๓ALaws หรอโทรสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

22

๕. เทเศษอาหารกองบนพนฟตบาทเพอเลยงสนขจรจดและนกพราบ....เปนเหตราคาญ

โดย นางสาวสกณา คณวโรตม: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ในชวงเวลาบายแกๆ ของทกๆ วน สนขประมาณ ๗ - ๘ ตวจบกลมกนอยบรเวณรมฟตบาทใกลๆ กบปายรถเมลแหงหนง ประมาณวาเหมอนจะรออะไรบางอยาง ไมนานนกกจะมปาแกๆ คนหนงปนจกรยานคใจเอาเศษอาหาร หลายถงมาวางทงไวทบนฟตบาท บางกเทเปนกองๆ หลายๆ กอง เพอเปน อาหารเลยงสนขกลมนน หลงจากนนปาแกกจะปนจกรยานออกไปทนท เมอปาจากไปแคชวอดใจเดยวกจะมสนขมาสมทบอกประมาณ ๑๐ กวาตวมาแยงกน กนอาหาร เหาใสกน ไลกดกน สงเสยงดงเปนทนาร�าคาญใจส�าหรบผเดนผานสญจรไปมา และผพกอาศยในบรเวณใกลเคยง เมอกนอาหารเสรจแลวสนข กขบถายมลทงไวใหดตางหนาอก ภาพเหตการณลกษณะน คาดวาหลายๆ คนคงจะไดพบเหน และคนเคยกนเปนอยางด โดยเฉพาะในชมชนเขตเมอง โดยท ตางคนกจะมมมมอง และแสดงความคดเหนตอเหตการณลกษณะดงกลาว

แตกตางกนไป อาทเชน “เราไมเหนดวยกบการใหอาหารสนขจรจดคะ ไมวาจะตกวางกบพนหรอวางบนภาชนะหรออะไรกตามเพราะนอกจากจะท�าใหสกปรกเลอะเทอะตามถนนแลว ยงท�าใหสนขวนเวยนอยแถวนน สรางปญหาเรองอ - ฉเรยราดตามถนนอกซงสนข

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

23

เหลานกไมทราบวามโรคอะไรบาง และถาเกดกดคนทเดนผานไปมาแลวเกด โรคพษสนขบากไมมใครรบผดชอบ จะเอาผดกบคนใหอาหารกคงไมได เพราะกคงปฏเสธวาไมใชสนขของเขา” “เมอเราไปตกเตอนไมใหเขาเทเศษอาหารเลยงสนขกมกจะโดนตอตาน วาไรศลธรรม ไมมความเมตตา” “ความใจดกบสตวของแตละคนมนไมเทากนอยแลว แตสขลกษณะ ความสะอาดนควรจะเปนมาตรฐานเดยวกนไมใชเหรอครบ” “ผมมองคนเหลานวา เปนคนทมจตใจดงาม มเมตตากรณาตอสตวโลก ทดอยโอกาส แตเปนคนทไรความรบผดชอบโดยสนเชง” “การใหอาหารสนขจรจด ไดบญหรอไดบาป ใครตดสน” “คณไดบญจากการใหทานดวยการใหอาหารสนขนน สวนบาปกคงตกอยกบคนทอยบรเวณนนแทน” ตางคนกตางความคด สรปแลว...“การเทเศษอาหารกองบนพนฟตบาทเพอเลยงสนขจรจด และนกพราบผดกฎหมายหรอไม” ส�าหรบค�าถามนกรมอนามยมค�าตอบ ดงน การทบคคลมพฤตกรรมน�าเศษอาหารมาเทกอง บนพนฟตบาทซงเปนทหรอทางสาธารณะเพอเปนอาหารเลยงสนขเปน ประจ�าโดยไมมภาชนะรองรบหรอไมไดมการเกบกวาดหรอท�าความสะอาด

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

24

เศษอาหารทตกคาง กอใหเกดความสกปรก เปนแหลงพาหนะน�าโรคอกทง อาจมนกพราบบนลงมากนเศษอาหารซงในขณะทนกบนขน - ลง จะมฝนฟงกระจาย เศษขนนก ตวไร พรอมทงมมลนกในบรเวณใกลเคยงรวมดวย จงอาจกอใหเกดความเดอดรอนแกผอยอาศยในบรเวณใกลเคยง การกระท�าดงกลาวถอเปนเหตร�าคาญ ตามมาตรา ๒๕ (๒) แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ซงเปนเหตร�าคาญในทหรอทางสาธารณะ เจาพนกงานทองถนมอ�านาจออกค�าสงตามมาตรา ๒๗ ใหผทเปนตนเหตหรอเกยวของกบการกอเหตร�าคาญนนระงบเหตหรอปองกนไมใหเกดเหตร�าคาญขนอกในอนาคต หากฝาฝนมโทษจ�าคกไมเกน ๓ เดอนหรอปรบไมเกน ๒๕,๐๐๐ บาท หรอทงจ�าทงปรบ …เมอรเชนนแลวกพงปฏบตใหถกตองตามกฎหมายจะดกวานะคะ... ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖ หรอโทรสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

25

๖. กลนเหมนจากการเลยงนก กอใหเกดเหตราคาญตอเพอนบาน

โดย นางสาวจนทรทพย สาราญเรญ : นตกร

การเลยงนก ในทอยอาศยทมคนอาศยอยอยางหนาแนน นบเปนปญหา ทกอความเดอดรอนร�าคาญใหผอาศยบรเวณใกลเคยง ซงในอนาคตนาจะมปญหาเพมมากขน ปจจบนความนยมเลยงนกชนดตางๆ เชน นกพราบ นกแกว นกขนทอง นกเขา ฯลฯ ตามคอนโดมเนยม อพารตเมนต ตกแถว บานพกอาศยทมลกษณะเปนเทาวเฮาส เพมมากขน ซงเปนความชอบสวนตวของเจาของ อาจเลยงไว ดเลนเปนเพอนยามเหงา เลยงเพอประกวดหรอเพอการคา แตกอาจเปนเรอง นาร�าคาญส�าหรบเพอนบานขางเคยงหรอเพอนขางหอง เพราะลกษณะทอยอาศยทไมเหมาะในการเลยงสตวแลวยงสงผลกระทบดานเสยงรอง และ กลนเหมนจากสงขบถายหรอมลของนก ปญหาดานเชอโรคทนกเปนสอ สงผล กระทบตอการด�ารงชวตอยางปกตสข ถาหากไมมการจดการก�าจดของเสยทด ผ เลยงนกอาจมความเสยงตอการตดเชอโรคจากนกทเปนพาหะน�าโรคได การเลยงจงตองศกษาสภาพของการเลยงด การเอาใจใสในการลางกรง

๖. กลนเหมนจากการเลยงนก กอใหเกดเหตราคาญตอเพอนบาน๖. กลนเหมนจากการเลยงนก กอใหเกดเหตราคาญตอเพอนบาน๖. กลนเหมนจากการเลยงนก กอใหเกดเหตราคาญตอ

โดย นางสาวจนทรทพย สาราญเรญ : นตกร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

26

เปลยนกรง และน�ากรงมาตากแดด เพอลดความสกปรก และกลนเหมน การเกบรกษาอาหารเมดไมใหอยในทอบชน เพราะผเลยงบางรายกไมไดเลยงนกเพยง แคตวเดยว แตเลยงหลายตว หลายชนด ท�าใหเกดกลน เสยง และฝนรบกวน เพอนบาน ซงอาจกอใหเกดความเดอดรอนแกผอย อาศยบรเวณใกลเคยง ถอวาเปนเหตร�าคาญ และอาจมความผดตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ.๒๕๓๕ จะขอยกตวอยางค�าพพากษาศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดงท อ.๓๕๑/๒๕๕๓ เปนคดตวอยางเกยวกบการเลยงนก ซงศาลปกครองสงสดม ค�าพพากษาวา “การใหอาหารนกพราบของผฟองคด ท�าใหเกดฝนฟงกระจาย พรอมทงมมลนก และกลนอบชนบรเวณบานของผฟองคด และละแวกใกลเคยงดวย พฤตการณดงกลาวเปนเหตใหเสอมหรออาจจะเปนอนตรายตอสขภาพ อนเปนกรณทกอใหเกดความเดอดรอนแกผอาศยบรเวณใกลเคยงกบบานของ ผฟองคด การใหอาหารนกพราบของผฟองคดจงเปนเหตร�าคาญ ตามมาตรา ๒๕ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ซงตามมาตรา ๒๘ แหง พระราชบญญตดงกลาว ใหอ�านาจผอ�านวยการเขตหามผหนงผใดมใหกอเหตร�าคาญในสถานทเอกชน รวมทงการระงบเหตร�าคาญนนดวย ผอ�านวยการเขตจงมอ�านาจออกค�าสงหามมใหผฟองคดกอเหตร�าคาญ พรอมทงใหระงบเหตร�าคาญตามบทกฎหมายดงกลาวได ไมวาการกระท�านนๆ จะอยในทสาธารณะหรอไม” ฉะนน ผทรก และเลยงนกควรตระหนก และค�านงถงความสงบสขของ คนในชมชน รบผดชอบสตวเลยงของตน ไมปลอยปละละเลยจนสรางความเดอดรอนร�าคาญแกเพอนบาน และทส�าคญเปนการกระท�าทมความผดตามกฎหมาย วาดวยการสาธารณสขดวย ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

จ าร เปนอนตรา ตอ าพ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

29

๗. การเลอกใชบรการดแลผสงอายทบาน ทมมาตรฐานและถกตองตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข เพอความปลอดภยของคนททานรก

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ประเทศไทยมประชากรสงอายสงเปนอนดบ ๒ ในกลมประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต รองจากประเทศสงคโปร และไดกาวเขาสสงคมสงอาย อยางเตมตว โดยในป พ.ศ. ๒๕๔๘ มประชากรสงอาย ๑๑.๓% (๗,๑๒๒,๐๐๐ ลานคน) และ ป พ.ศ. ๒๕๕๓ มประชากรสงอาย ๑๓% (๘,๔๖๓,๐๐๐ ลานคน)จากจ�านวนผสงอายทนบวนจะเพมขนเรอยๆ ปจจบนจ�านวนผสงอายวยกลางและวยปลายเพมสงขนมาก และจากขอมลของส�านกงานสถตแหงชาต เมอ ป พ.ศ.๒๕๕๐ ระบชดเจน โดยจ�านวนผสงอายทงหมด มผสงอายกลมตดบานและตดเตยงหรอทเรยกวา “ผสงอายในภาวะพงพง” ในการท�ากจวตรประจ�าวน ราว ๑๒% ในจ�านวนน ๑.๑% ไมมใครดแล การจางพยาบาลหรอพนกงานดแลจงไดรบความนยมเพมมากขน และปญหาจากการใหบรการประเภทนกมมากเชนกน เชน พนกงานไมมความร ขาดทกษะในการดแลผสงอายทถกตอง

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

30

ปญหาการลกขโมย เปนตน ดงนนกจการ “การใหบรการดแลผสงอายทบาน” จงไดถกประกาศเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามพระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ เพอคมครองความปลอดภยใหผสงอาย และ ออกค�าแนะน�าของคณะกรรมการสาธารณสข เรอง แนวทางการควบคม การประกอบกจการการใหบรการดแลผสงอายทบาน พ.ศ. ๒๕๕๓ ลงวนท ๒๔ กนยายน ๒๕๕๓ ทก�าหนดใหผด�าเนนการ และพนกงานดแลผสงอายจะตองผานการอบรม และไดรบการรบรองตามหลกสตรอบรมของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสขหรอหลกสตรอบรมของกระทรวงศกษาธการหรอของกระทรวงแรงงาน เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนใชเปนแนวทางการออก ขอบญญตทองถน และออกใบอนญาตใหแกผประกอบกจการ ดงนน การเลอกใชบรการ “กจการดแลผ สงอายทบาน” สงส�าคญ ตองดวาการประกอบกจการดงกลาวมใบอนญาตประกอบกจการจากทองถน และผดแลผานการอบรมตามหลกสตรมาตรฐานของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หรอหลกสตรอบรมของกระทรวงศกษาธการหรอของกระทรวงแรงงานหรอไม เพอความปลอดภยของคนททานรก ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename= ๓ALaws หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๕๖

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

31

๘. “การประกอบกจการใหบรการดแลผสงอายทบาน” เปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล

: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ผสงอายค�านยามในทางการแพทย และสาธารณสข คอ ผมอายตงแต ๖๐ ปขนไป ซงโดยปกตรางกายของสงมชวต จะมการเปลยนแปลงทางรางกายไปในทางทเสอมลง ผสงอายจะมการเปลยนแปลงสภาพรางกาย เนองจาก ความสงอาย ซงแตละคนจะมการเปลยนแปลงมากนอยไมเทากน ขนอยกบสขภาพ และการใชชวตในวยทผานมา ผสงอายบางคนมโรคประจ�าตวซงท�าใหสมรรถภาพของรางกายเสอมถอยลงไป กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ตระหนกถงความส�าคญของการดแลสขภาพของผสงอาย ซงประชากรผสงอายมแนวโนมเพมมากขน คาดวาจะ เพมขนเปน ๑๔.๕ ลานคน ในป ๒๕๖๘ ดงนน การดแลผสงอายจงเปนสงส�าคญ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

32

ในการเขาสสงคมผสงอาย โดยเฉพาะการดแลผสงอายในกลมทสามารถชวยเหลอตวเองไดบาง และกลมผสงอายกลมทพงตนเองไมได พการหรอทพพลภาพ จงมความส�าคญอยางยง ท�าใหการประกอบกจการการใหบรการดแลผสงอาย ทบานไดถกประกาศ เปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดมอบอ�านาจใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถด�าเนนการออกขอบญญตทองถน ก�าหนดประเภทกจการทตอง มการควบคมในทองถนนน และก�าหนดหลกเกณฑ และเงอนไขดานสขลกษณะและมาตรการปองกนอนตรายตอสขภาพส�าหรบควบคมดแลการประกอบ กจการ และการอนญาตการประกอบกจการควบคมดแล ตรวจตรา และให ค�าแนะน�าดานสขลกษณะของการประกอบกจการใหบรการดแลผสงอาย ใหเปนไปตามขอบญญตทองถนหรอเงอนไขแนบทายใบอนญาต กรณทพบวาปฏบตไมถกตองตามขอบญญตทองถน ทองถนสามารถออกค�าสงใหด�าเนนการแกไขปรบปรงในระยะเวลาอนสมควร องคกรปกครองสวนทองถน สามารถใชค�าแนะน�าของคณะกรรมการสาธารณสข เรอง แนวทางการควบคมการประกอบกจการการใหบรการดแล

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

33

ผสงอายทบาน พ.ศ. ๒๕๕๓ ลงวนท ๒๔ กนยายน ๒๕๕๓ เปนแนวทาง ในการออกขอบญญตทองถนได ค�าแนะน�าดงกลาวใหความส�าคญกบคณสมบต และหลกเกณฑทควรตองก�าหนดส�าหรบผด�าเนนการ และพนกงานดแลผสงอาย โดยก�าหนดใหผด�าเนนการ และพนกงานดแลผสงอาย จะตองผานการอบรม และไดรบการรบรองตามหลกสตรอบรมของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หรอหลกสตรอบรมของกระทรวงศกษาธการหรอของกระทรวงแรงงาน ทงน จะท�าการอบรมหลกสตรไหนอยางไรนนขนกบลกษณะของการประกอบกจการทงน องคกรปกครองสวนทองถนควรประชาสมพนธขอบญญตทองถน เรอง การควบคมการประกอบกจการใหบรการดแลผสงอายทบานใหผประกอบกจการและประชาชนไดรบทราบ เพอประโยชนในการบงคบใชกฎหมาย และใหผใชบรการ และลกหลานของผ สงอายเองเกดความมนใจในความปลอดภย ดานสขลกษณะ และคณภาพในการใหบรการ ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๓ALaws หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๕๖

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

34

๙. สงคมผสงอายกบกจการดแลผสงอายทบาน ตองพจารณาเลอกใชบรการกบผประกอบกจการทม ใบอนญาตทถกตองตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข โดย นายธวชชย รกษานนท

: นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ

สงคมไทยเปนสงคมทใหความเคารพนบถอผสงอาย ซงเปนวฒนธรรม อนดงาม นนกเพราะคนไทยมนสยออนนอมถอมตน ใหเกยรต ยกยอง และกตญตอผอาวโส ซงไดรบการปลกฝงนสยเหลานมาอยางชานาน ประเทศไทยยงไดก�าหนด “วนผสงอายแหงชาต” รวมไวกบวนขนปใหมไทยหรอวนสงกรานต วนท ๑๓ เมษายนของทกป ซงกจกรรมนอกจากจะม การตกบาตรท�าบญ กจกรรมอนดบตนๆ นนกคอ การรดน�าด�าหวขอพรจาก ผสงอาย ผหลกผใหญทนบถอนนเอง ขอมลจากองคการสหประชาชาต พบวา

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

35

สดสวนประชากรสงอายของไทย จะเพมจากประมาณรอยละ ๘ ในป พ.ศ. ๒๕๔๓ เปนประมาณรอยละ ๑๖ ในป พ.ศ. ๒๕๖๓ หรอใชเวลาเพยงประมาณ ๒๐ ป ในการเพมสดสวนประชากรสงอายเปนเทาตว ในขณะทประเทศพฒนาแลว สวนใหญใชเวลาประมาณ ๗๐ ป ถงกวา ๑๐๐ ป นนกหมายความวา ประเทศไทยมแนวโนมทจะมจ�านวนผสงอายเพมมากขนเรอยๆ แนวโนมทจะมจ�านวนผสงอายเพมมากขน ผสงอายจงเปนเรองทไดรบความสนใจ และควรไดรบการดแลทเพมขนดวย และดวยวถชวตของคนไทยเปลยนไป คนไทยท�างานนอกบานไมมเวลาดแลผสงอายดวยตวเอง จงมการดแลผสงอายในลกษณะเปนการรบเลยงผสงอายทบาน ซงบรรดาลกหลานกจะม การจางพนกงานใหดแลผสงอายทบาน หลายครงจะเหนขาวทางสอตางๆ วา ผสงอายไมไดรบการปฏบตทถกตองหรอเหมาะสมจากผทรบจางดแล เชน ใหกนยานอนหลบ ท�ารายรางกายหรอท�ารายจตใจ เปนตน ดงนน เพอการคมครองสขภาพของผสงอาย กระทรวงสาธารณสขไดประกาศให กจการใหบรการดแลผ สงอายทบานเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ และคณะกรรมการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

36

สาธารณสขไดออกค�าแนะน�า เรอง แนวทางการควบคมการประกอบกจการให บรการดแลผสงอายทบาน ในทางปฏบต องคกรปกครองสวนทองถนควรพจารณาน� าหลก เกณฑ วธการในค�าแนะน�าของคณะกรรมการสาธารณสขไปออกเปนขอบญญตทองถนเพอใชควบคมกจการดแลผสงอายทบานใหเหมาะสมกบพนท ผประกอบกจการเองกตองขออนญาตประกอบกจการจากองคกรปกครองสวนทองถน และปฏบตตามขอบญญตทองถน ขณะเดยวกนผ วาจางหรอผ รบบรการกตองเลอกใชบรการจากผ ประกอบ กจการทมใบอนญาต และตองมความระมดระวงในการเลอกใชบรการ และ หากพบวาผ ประกอบกจการใหบรการดแลผ สงอายทบานไมมใบอนญาตในการ ประกอบกจการ สามารถรองเรยนตอองคกรปกครองสวนทองถน เพอให เปรยบเทยบปรบ และด�าเนนคด ซงโทษของการประกอบกจการ โดยไมไดรบ ใบอนญาต ตามมาตรา ๗๑ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ คอ จ�าคกไมเกน ๖ เดอนหรอปรบไมเกน ๕๐,๐๐๐ บาทหรอทงจ�าทงปรบ สวนผประกอบกจการรายใดไดรบใบอนญาตแลว แตไมปฏบตตามขอบญญตทองถนหรอเงอนไขในใบอนญาต องคกรปกครองสวนทองถนกสามารถ เปรยบเทยบปรบได ตามมาตรา ๗๖ แหง พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ คอ ตองระวางโทษปรบไมเกน ๑๐,๐๐๐ บาท ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๓ALaws

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

37

๑๐. การควบคมเหตราคาญและกจการดอกไมเพลงตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล

: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

การควบคมเหตร�าคาญจากการเลนดอกไมเพลง และกจการการผลต การสะสม การขนสงดอกไมเพลงซงเปนอ�านาจของทองถนในการควบคม ก�ากบ ดแลใหเปนไปตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ.๒๕๓๕ ดงนการระงบหรอปองกนเหตร�าคาญ สวนท ๑ การควบคมดแลประชาชนหรอผเลนดอกไมเพลง ทองถนสามารถออกประกาศแจงเตอนประชาชนในการเลนดอกไมเพลงอยางปลอดภยและไมกอใหเกดเหตเดอดรอนร�าคาญแกประชาชน กรณทองถนใดมการจดประเพณลอยกระทง สามารถจดพนทเฉพาะส�าหรบการเลนดอกไมเพลงได ทงน ตองอยภายใตการควบคมดแล และมระบบความปลอดภยควบคมเหต ทอาจเกดขนไวดวย

ส วนท ๒ การใช อ�านาจตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสขควบคมเหตร�าคาญ และควบคมก�ากบกจการการผลต การสะสม การขนสงดอกไมเพลง กรณทองถนพบวา การกระท�าทเกดจากการเลนดอกไมเพลงนนอาจกอใหเกด

๑๐. การควบคมเหตราคาญและกจการดอกไมเพลงตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

38

หรอเกดเหตเดอดรอนร�าคาญ ตามมาตรา ๒๕ เจาพนกงานทองถนสามารถ ใชอ�านาจ ตามมาตรา ๒๗ และ ๒๘ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ออกค�าสงเพอระงบหรอปองกนเหตร�าคาญนนตามสมควรได ในกรณทผกอเหตร�าคาญไมปฏบตตามค�าสงเจาพนกงานทองถน จะตองระวางโทษตามมาตรา ๗๔ จ�าคกไมเกน ๓ เดอน หรอปรบไมเกน ๒๕,๐๐๐ บาท หรอทงจ�าทงปรบหรอเจาพนกงานทองถนหรอผ ซงไดรบการแตงตงจาก เจาพนกงานทองถน พบเหนการกระท�าความผดซงหนากสามารถจบกมได ตามมาตรา ๔๗ การควบคมก�ากบกจการการผลตการสะสมการขนสงดอกไมเพลง กจการการผลต การสะสม การขนสงดอกไมเพลง เปนกจการทเขาขายกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ซงไดใหอ�านาจทองถนออกขอบญญตทองถนใหเปนกจการทตองควบคม โดย ผประกอบกจการตองถอปฏบตตาม และตองท�าการยนเรองขอรบใบอนญาตประกอบกจการแกทองถนนน กรณทผประกอบกจการไมปฏบตตามขอบญญตทองถนหรอการกระท�านนอาจกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของประชาชน เจาพนกงานทองถนสามารถออกค�าสงใหหยดด�าเนนการนนได และหากไมปฏบตตามค�าสงโดยไมมเหต อนสมควร ตองระวางโทษจ�าคกไมเกน ๖ เดอนหรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ และสามารถปรบไดไมเกนวนละสองหมนหาพนบาท ตลอดระยะเวลาทไมปฏบตตามค�าสง ดงนน ราชการสวนทองถนควรประกาศแจงเตอนใหผเกยวของไดรบทราบและถอปฏบตอยางเครงครดเปนการลวงหนากอน และระหวางประเพณ ลอยกระทง ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

39

๑๑. กฎหมายวาดวยการสาธารณสขกบการควบคมรานเกมสและอนเตอรเนต ผประกอบกจการตองควบคมดแลสถานประกอบการใหถกสขลกษณะ และไมกอใหเกดเหตราคาญ นางสาวสกณา คณวโรตม

: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ปญหาเดกตดเกมสและอนเตอรเนต นบวาเปนปญหาทางสงคมทนบวนยงมแนวโนมทวความรนแรงมากขน เมอระบบอนเตอรเนตเปนปจจยหนง ในการด�ารงชวตของคนไทยในทกวนน จงไมนาแปลกใจเลยวา ทกๆ สถานท ทเปนชมชน เชน หมบาน ตลาด หางสรรพสนคา ฯลฯ กมกจะมรานเกมส และอนเตอรเนตเกดขนเปนจ�านวนมาก ถงแมวาการสอสารผานระบบอนเตอรเนตจะมคณประโยชนทางการสรางสรรคสง โดยท�าใหมนษยเราสามารถตดตอสอสารกนไดงาย และรวดเรว แทบทกคนทวโลกไมวาจะเปนชาตใด ภาษาใด กสามารถเขาถงขอมลดานตางๆ ไดทกท แตการใชงานระบบอนเตอรเนตนนหากใชไปในทางทไมเหมาะสมกอาจมโทษไดเชนกน ดงเชนปญหาเดกตดเกมสและอนเตอรเนตทก�าลงกอใหเกดปญหาทางครอบครวและสงคม เดกม ความเสยงพฤตกรรมทกาวราวมากขน นอกจากน ยงมความเสยงผลกระทบ ตอสขภาพ อาทเชน การนอนหลบพกผอนทไมเพยงพอ รบประทานอาหาร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

40

ทไมถกสขลกษณะ ท�าใหรางกายเปน โรคขาดสารอาหาร หรอเสยงตอภาวะโรคอวนจากการรบประทานอาหารท ไมถกหลกโภชนาการและขาดการออกก�าลงกาย อกทงยงมความเสยงเกดโรคตดตอระบบทางเดนหายใจจากการเขาไปใชบรการในรานเกมสและอนเตอรเนตเปนระยะเวลานาน ซงสถานประกอบกจการรานเกมสและอนเตอรเนตมการควบคมดแลสขลกษณะ อาคารสถานททไมเหมาะสม ระบบการระบายอากาศไมด เมอมผใชบรการ เปนจ�านวนมาก อาจเปนแหลงสะสม และแพรกระจายของเชอโรคระบบ ทางเดนหายใจไดงาย ดงนน เพอเปนการปองกนแกไขปญหาและลดความเสยงผลกระทบ ทอาจเกดขนดงกลาวขางตน จงมความจ�าเปนททกๆ หนวยงานทเกยวของจะตองเรงด�าเนนการเพอควบคมดแลแกไขปญหาใหทนตอการเปลยนแปลงของโลก สงคมออนไลนทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การบงคบใชกฎหมายทเกยวของอยางเครงครดกเปนมาตรการหนงทจะชวยควบคมดแล และแกไขปญหาได อยางมประสทธภาพ ส�าหรบ พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดมประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘ เพอควบคม “การประกอบกจการใหบรการคอมพวเตอร” ซงจะมผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชนเกยวกบสภาพหรอสขลกษณะ ของสถานททใชด�าเนนกจการ และมาตรการปองกนอนตรายตอสขภาพของ ผรบบรการ และประชาชนทพกอาศยอยในบรเวณใกลเคยงนนๆ ซงจะท�าให ผประกอบกจการดงกลาวจะตองขออนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ดวย

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

41

แมวา รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขจะประกาศรายชอกจการ ทเปนอนตรายตอสขภาพในประกาศกระทรวงสาธารณสขแลว แตกยงไมม ผลบงคบใชในเขตราชการสวนทองถนตางๆ ทงน กฎหมายวาดวยการสาธารณสข มาตรา ๓๒(๑) ก�าหนดใหราชการสวนทองถนมอ�านาจออกขอบญญตทองถน “ก�าหนดประเภทของกจการตามมาตรา ๓๑ บางกจการหรอทกกจการใหเปนกจการทควบคมในทองถนนน” ดงนนกจการประเภทการใหบรการคอมพวเตอรจะมผลบงคบใชกตอเมอทองถนออกขอบญญตทองถนในการควบคมกจการนเสยกอน หากทองถนใดไมไดก�าหนดประเภทกจการนไวในขอบญญตทองถน ผด�าเนนกจการกตองควบคมดแลไมใหเกดความเดอดรอนหรออาจกอใหเกด ผลกระทบตอสขภาพของประชาชน ผอาศยในบรเวณใกลเคยง ซงเจาพนกงานทองถนสามารถอาศยอ�านาจตามมาตรา ๒๘ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยออกค�าสงเปนหนงสอใหเจาของหรอผครอบครองสถานทนนระงบเหตร�าคาญหรอกระท�าการเพอปองกนมใหมเหตร�าคาญเกดขนในอนาคตได หากฝาฝนมโทษปรบไมเกน ๒๕,๐๐๐ บาท หรอจ�าคกไมเกน ๓ เดอนหรอ ทงจ�าทงปรบ ผประกอบกจการรานเกมสและอนเตอรเนต จะตองมการควบคมดแลสถานประกอบกจการใหถกสขลกษณะไมกอใหเกดเหตร�าคาญ และยงตองปฏบตใหถกตองตามกฎหมายอนๆ ทเกยวของดวย เชน พระราชบญญตวาดวย การกระท�าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. ๒๕๕๐ พระราชบญญตภาพยนตรและวดทศน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยการขอใบอนญาต การใหความรวมมอกบพนกงานเจาหนาททเกยวของด�าเนนกจการตามเงอนไขทกฎหมายก�าหนด เชน วน เวลา เปด ปด ชวงเวลาทเดกต�ากวา ๑๘ ป สามารถเขาใชบรการได หรอหามเดก อายต�ากวา ๑๘ ป เลนเกมตดตอกนเกนกวา ๓ ชวโมงตอวน เปนตน นอกจากน รานอนเตอรเนตทกแบบตองปฏบตตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยเฉพาะในมาตราทหามชกจง สงเสรมหรอยนยอมใหเดกมพฤตกรรม

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

42

ไมเหมาะสม หรอใหเดกเสยงตอการกระท�าความผด อาท เลนการพนน หรอกระท�าการลามกอนาจาร จ�าหนายสรา บหร โทษจ�าคกไมเกน ๓ เดอน หรอปรบไมเกน ๓๐,๐๐๐ บาท นอกจากการบงคบใชมาตรการทางกฎหมายแลว พอแมผปกครองกม สวนส�าคญมากในการสอสารท�าความเขาใจกบลก การอบรมใหลกมวนย ในการใชชวต รจกแบงเวลาในการท�ากจกรรมตางๆ ทงน หากผปกครองพบวา สถานประกอบกจการใหบรการเลนเกมส และอนเตอรเนตมความเสยงทจะ กอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของเดกหรอ กอใหเกดเหตร�าคาญ สามารถแจงตอเจาพนกงานทองถนหรอเจาหนาททเกยวของในพนททเปนทตงสถานประกอบกจการนนเพอเขามาตรวจสอบ และควบคมดแลใหปฏบตถกตองตามกฎหมายตอไป ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename= ๓ALaws หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

43

๑๒. กฎหมายวาดวยการสาธารณสขกบการประกอบกจการใหบรการกาซเชอเพลง นางสาวกฤษณา กาทอง

: นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ

ปจจบนไดมกจการสถานบรการกาซเพมขนเปนจ�านวนมาก ทงทรวมอยในสถานบรการน�ามนเชอเพลงหรอตงแยกเปนสถานบรการกาซธรรมชาต (NGV: Natural Gas Vehicles) / สถานบรการกาซปโตรเลยมเหลว (LPG: Liquefied Petroleum Gas) โดยเฉพาะ หลายคนยงเขาใจวา NGV กบ LPG คอ กาซ เชอเพลงชนดเดยวกนหรออาจจะยงไมทราบวาแตกตางกนอยางไร ความจรงแลวทง NGV และ LPG เปนผลตภณฑทไดจากการกลนปโตรเลยมทอยในสถานะกาซ โดย NGV เปนสารประกอบไฮโดรคารบอนทมองคประกอบของกาซมเทน (Methane) เปนสวนใหญ มน�าหนกเบากวาอากาศ วธการขนสงไปยงผใช จะขนสงผานทางทอในรปกาซภายใตความดนสงจงไมเหมาะส�าหรบการขนสงไกลๆ หรออาจบรรจใสถงในรปกาซธรรมชาตอดโดยใชความดนสงทเรยกกนวา CNG กได ขณะนไดมการพฒนาวธขนสง NGV โดยท�าใหอยในรปของเหลวทมความเยนถง –๑๖๐ องศาเซลเซยส เรยกกนวา Liquefied Natural Gas (LNG) ซงสามารถขนสงทางเรอไปทไกลๆ ได และเมอถงปลายทางกอนน�ามาใชกจะท�าใหของเหลวเปลยนสถานะกลบเปนกาซอยางเดม NGV มคาออกเทนทสงถง

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

44

๑๒๐ RON จงสามารถน�ามาใชเปนเชอเพลงในยานยนตไดดสวน LPG เปนสารประกอบไฮโดรคารบอนทมองคประกอบของกาซโพรเพน (Propane) เปนสวนใหญ จงหนกกวาอากาศ โดย LPG เองเปนกาซทไมมส ไมมกลน เชนเดยวกบ NGV แตเนองจากเปนกาซทหนกกวาอากาศจงอาจมการสะสม และลกไหมไดงาย ภาครฐจงไดก�าหนดใหผผลตเตมสารมกลน เพอเปนการเตอนภยใหผใชทราบหากเกดการรวไหลขน LPG สวนใหญถกน�าไปใชเปนเชอเพลงในครวเรอนและการประกอบกจการภาคอตสาหกรรมโดยบรรจเปนของเหลว ใสถงททนความดนเพอใหขนถายไดงาย นอกจากน ยงนยมใชแทนน�ามนเบนซนในรถยนตเนองจากราคาถกกวา และมคาออกเทนทสงถง ๑๐๕ RON เพอความปลอดภยแกผใหบรการ ผรบบรการ และผอยอาศยใกลเคยงกบสถานบรการกาซเชอเพลง (ทง NGV และ LPG) ทมการบรรจลงในถงทตดตงในยานพาหนะ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ไดใชอ�านาจตามกฎหมาย วาดวยการสาธารณสขออกประกาศก�าหนดใหการประกอบกจการการผลต สะสม กลนหรอขนสงปโตรเลยมหรอผลตภณฑปโตรเลยมเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ประเภทท ๑๒(๓) โดยอางองความหมายของค�าวาปโตรเลยมตามกฎหมายวาดวยปโตรเลยม และกฎหมายวาดวยการควบคมน�ามนเชอเพลง เมอราชการสวนทองถนไดตราขอบญญตทองถนก�าหนดใหเปนกจการทตองควบคมแลว ผประกอบกจการในลกษณะดงกลาวทกรายจะตองไดรบใบอนญาตกอนด�าเนนกจการ และตองปฏบตตามหลกเกณฑ วธการหรอเงอนไข การประกอบกจการทราชการสวนทองถนบญญตไวในขอบญญตทองถน รวมถงเงอนไขทเจาพนกงานทองถนก�าหนดใหปฏบตเพมเตมเฉพาะรายเพอควบคมดแลสภาพหรอสขลกษณะของสถานททใชด�าเนนกจการ และมาตรการปองกนอนตรายตอสขภาพทอาจเกดขนได ผใดฝาฝนจะตองไดรบโทษตามทกฎหมายก�าหนด และอาจจะตองเปนผเสยคาใชจายในการแกไขปญหาหรอผลกระทบ ตอสขภาพ และสงแวดลอมทเปนผลมาจากการด�าเนนกจการอกดวย

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

45

อยางไรกตาม ยงมการประกอบกจการใหบรการกาซเชอเพลงอก รปแบบหนง คอ รานจ�าหนายกาซหงตมทตงอยในชมชน ซงถกก�าหนดใหเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ประเภทท ๑๒(๒) การผลต สะสม

บรรจหรอขนสงกาซ หลายคนอาจจะสงสยวารานเหลานใหบรการ LPG ทเปนผลตภณฑจากปโตรเลยม การควบคมดแลการประกอบกจการนาจะใชหลกเกณฑเชนเดยวกบสถานบรการกาซเชอเพลงทบรรจลงในถงทตดตงในยานพาหนะ ไดท�าไมไมจดใหเปนการประกอบกจการประเภทเดยวกน คณะกรรมการสาธารณสข ไดพจารณาจากลกษณะการประกอบกจการใหบรการกาซเชอเพลงทงสอง รปแบบเหนวา เมอพจารณาจากทตง ปรมาณกาซทสะสม การจดการของเสย รวมถงการก�าหนดมาตรการปองกนอนตรายตอผรบบรการหรอผอย อาศย ใกลเคยงมความแตกตางกนเปนอยางมาก ควรก�าหนดใหรานจ�าหนายกาซหงตมเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพประเภทท ๑๒(๒) เชนเดม นอกจากนยงไดมอบหมายใหผเกยวของจดท�าค�าอธบาย ความหมาย และขอบเขตของการควบคมการประกอบกจการทงสองประเภทใหเกดความชดเจน และแจงไปยงราชการสวนทองถนทกแหงใหถอปฏบตในลกษณะเดยวกนตอไป จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา การประกอบกจการตางๆ แมวาจะมการใชวตถดบหรอกระบวนการผลตอยางเดยวกน แตอาจกอใหเกดผลกระทบตอสภาวะความเปนอยทเหมาะสมของประชาชนแตกตางกน มาตรการทางกฎหมายทจะน�ามาใชควบคมดแลกอาจมความแตกตางกนดวย ทงน ผท�าหนาทบงคบใชกฎหมายควรศกษาลกษณะการประกอบกจการในแตละราย รวมถง ผลกระทบตอสขภาพ และสงแวดลอมทอาจเกดขนอยางละเอยดครบถวนกอนทจะก�าหนดมาตรการอยางหนงอยางใดเพอลดขอขดแยงทอาจเกดขนไดในภายหลงดวย ทมา: http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename=๓ALaws

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

46

๑๓. การควบคม “กจการเผาถาน” ดวยกฎหมายวาดวยการสาธารณสข

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

“ถาน” เชอเพลงใหความรอนประจ�าครวเรอนชนดหนงทรจกกนมาตงแตรนป ยา ตา ยายจนถงปจจบน

ถานยงคงเปนเชอเพลงใหความรอนทยงไดรบความนยมถกน�ามาใชในการประกอบกจการประเภทตางๆ โดยเฉพาะรานอาหารประเภทปง ยาง เนองจากมราคาถก ใหความรอนสง และยงท�าใหอาหารประเภทปง ยาง มรสชาตอรอยถกปากคนไทย ซงการประกอบกจการเผาถานนนมตงแตระดบทเขาขายโรงงาน และระดบครวเรอนกระจายอยทวทกภมภาคของประเทศ เชน จงหวดนครปฐม พระนครศรอยธยา กาญจนบร ชยนาท พจตร ชลบร ฉะเชงเทรา สระแกว ขอนแกน มหาสารคาม สรนทร ศรสะเกษ กระบ พงงา สราษฎรธาน เปนตน โดยสวนใหญแลวการเผาถานจะใชเวลาประมาณ ๕ - ๑๐ วน ขนอยกบรปแบบของกระบวนการเผาทมความแตกตางกน และจะถกผลตในพนทชมชนชนบทและชานเมอง ปจจยเสยงทส�าคญทสด คอ เขมาควน ฝนละออง กาซคารบอนมอนอกไซด และสารอนทรย

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

47

ชนดตางๆ เชน สารทาร (Tar) เบนโซไพรน (Benzopyrene) และไดเบนซานทราซน (Diben-zanthracene) ซงเปนสารอนทรยในกล มโพลไซคลก อะโรมาตกไฮโดรคาร บอน (Polycycl ic aromatic hydrocarbons : PAH)

กอใหเกดเหตเดอดรอนร�าคาญกบชมชนทอยโดยรอบ และอาจเกดผลกระทบ ตอสขภาพจากสารกอมะเรง ดงนน คนทท�างานสมผสกบเขมาควน และ ฝนละอองจากการเผาไม และถานเปนเวลานาน เชน อาชพเผาถาน การท�า ความสะอาดปลองไฟ หรอแมแตผจ�าหนาย และผบรโภคอาหารปงยางดวย เตาถาน ฯลฯ อาจท�าใหเกดการระคายเคองอนเปนสาเหตของการไอเรอรง มเสมหะ และมโอกาสกอใหเกดมะเรงในอวยวะหลายชนดได เชน มะเรงปอด กลองเสยง หลอดลม หลอดอาหาร เปนตน กฎหมายวาดวยการสาธารณสข ไดใหอ�านาจแกองคกรปกครองสวนทองถน ในการควบคมดแลการประกอบกจการเผาถานใหมการจดการทด ไมกอใหเกดเหต เดอดรอนร�าคาญ และผลกระทบทางสขภาพตอชมชนโดยทองถนสามารถ ออกขอบญญตทองถนประกาศเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพเพอควบคมดแลดานสขลกษณะ และการอนามยสงแวดลอมมใหสถานประกอบกจการ กอผลกระทบตอชมชน โดยผประกอบกจการจะตองมาขอรบใบอนญาตกบ ทองถน และท�าตามขอบญญตทองถน กรณไมปฏบตตามหรอฝาฝนขอบญญตทองถนตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ และในกรณทองคกรปกครองสวนทองถนใดยงไมไดออก

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

48

ขอบญญตทองถนควบคมกจการเผาถาน และกจการนนกอใหเกดเหตร�าคาญทองถนสามารถใชอ�านาจมาตรา ๒๗ และ ๒๘ แหงกฎหมายสาธารณสขเขาระงบเหตร�าคาญนนได โดยผทกอใหเกดเหตร�าคาญตองระวางโทษจ�าคกไมเกน สามเดอนหรอปรบไมเกนสองหมนหาพนบาทหรอทงจ�าทงปรบ ดงนน หากสถานประกอบกจการดงกลาวกอใหเกดเหตเดอดรอนร�าคาญหรอผลกระทบดานอนามยสงแวดลอม และสขภาพ ประชาชนทพบเหนหรอ ไดรบผลกระทบจากการกระท�าดงกลาว สามารถแจงตอองคกรปกครอง สวนทองถน เชน เทศบาล องคการบรหารสวนต�าบล หรอส�านกงานเขตของกรงเทพมหานครทเปนพนททสถานประกอบกจการนนตงอยเขามาด�าเนนการควบคมดแล ระงบเหตร�าคาญเพอใหเกดการจดการทถกตองตอไป ทงน เพอสขภาพอนามยของประชาชน และการอยรวมกนอยางสงบสขในชมชน ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๓ALaws หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๕๖

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

49

๑๔. เลอกบรโภคนาดมจากตนาดมหยอดเหรยญทม ใบอนญาตตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ลดความเสยงทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ โดย นางสาวชญาณ ศรวรรณ : นกวชาการสาธารณสข

เมอพดถงตน�าดมหยอดเหรยญคงมนอยคนทไมรจก โดยเฉพาะคนทอาศยในอาคารทพกอยางหอพก อพารตเมนต หรอคอนโดมเนยม ซงมกมการตดตง ตน�าดมหยอดเหรยญอตโนมตไวบรเวณใตอาคารเพอใหบรการแกผพกอาศย รวมถงบคคลทวไป จากขอมลสถานการณคณภาพน�าบรโภคจากตน�าหยอดเหรยญของกรมอนามย ป ๒๕๕๙ พบวา มน�าจากตน�าดมหยอดเหรยญทไมผานเกณฑมาตรฐานคณภาพน�าบรโภค กรมอนามย คดเปนรอยละ ๔๙.๓ แลวเราจะรไดอยางไรวาน�าจากตน�าดมหยอดเหรยญทเราตองเสยเงนไปนน เมอน�ามา ดมจะสะอาดปลอดภยหรอไม และในฐานะผบรโภคจะมวธการอยางไรในการตรวจสอบคณภาพของตน�าหยอดเหรยญทเราใชบรการอย ซงวธเบองตนในการสงเกตวาตน�าดมหยอดเหรยญทเราใชบรการ อยนนมมาตรฐาน และความปลอดภยเพยงใด สามารถสงเกตไดดงน

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

50

๑. สถานทตงตองอยในสถานททเหมาะสม ไมอยใกลบรเวณททงขยะ แหลงน�าเสย ๒. ทอสงน�าเขาสตน�าดมหยอดเหรยญตองไมรวซม ไมอยใกลหรอผานบรเวณททงขยะ บอน�าคร�า บอเกรอะ เปนตน ๓. หลกเลยงการดมน�าจากตน�าดมหยอดเหรยญอตโนมตทมส กลน หรอรสผดปกต ๔. หวจายน�าตองสะอาดไมสกปรก รวมถงตวเครองดานนอกตองอยในสภาพพรอมใชงานไมช�ารด ๕. ดานหนาของต น�าดมหยอดเหรยญตองตดฉลากแสดงค�าแนะน�า ในการใชงาน มการระบวนเดอนปทเปลยนไสกรองแตละชนด การแสดงผล การตรวจสอบคณภาพน�า และมการแสดงขอความเตอนวา “ระวงหาก ไมตรวจสอบวนเดอนป ทเปลยนไสกรอง” และตรวจสอบคณภาพน�า โดยขอความ ค�าเตอนตองใชตวอกษรหนาสแดงขนาด ไมต�ากวา ๑ ซม. บนพนสขาว ในลกษณะคงทนถาวรทสามารถเหน และอานไดอยางชดเจน ซงการตดฉลากดงกลาวเปนไปตามขอก�าหนดของส�านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภคทก�าหนดใหตน�าดมหยอดเหรยญเปนหนงในสนคาทควบคมฉลาก นอกจากวธการสงเกตในเบองตนแลว “ต น�าดมหยอดเหรยญ” ยงเปนกจการทอนตรายตอสขภาพ ประเภทท ๓(๑๕) การผลตน�ากลน น�าบรโภค น�าดมจากเครองจ�าหนายอตโนมตทต องถกควบคมตาม พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

51

โดยราชการสวนทองถนจะตองออกขอบญญตทองถน เพอควบคมกจการ ดงกลาวในเขตพนททรบผดชอบ และควบคมดแลใหเจาของหรอผใหบรการ ตน�าดมหยอดเหรยญ ดแลรกษาตน�าดมหยอดเหรยญใหมคณภาพตามมาตรฐานเพอความปลอดภยของผใชบรการ เมอราชการสวนทองถนออกขอบญญต ทองถนก�าหนดใหกจการตน�าดมหยอดเหรยญเปนกจการทตองควบคมในพนทแลว จงเปนหนาทของเจาของหรอผใหบรการตน�าดมหยอดเหรยญทจะตอง มายนขอรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนใหถกตอง หากไมปฏบตตาม จะมโทษจ�าคกไมเกนหกเดอนหรอปรบไมเกนหาหมนบาทหรอทงจ�าทงปรบ และหากประชาชนผใชบรการ พบวา ตน�าดมหยอดเหรยญทใชบรการ อยนนไมมคณภาพ มสภาพช�ารด หรอสงสยวาน�าทไดจากตน�าดมหยอดเหรยญนนไมสะอาดอาจมการปนเป อนของเชอโรค สามารถแจงไปยงราชการ สวนทองถนในพนทใหเขามาตรวจสอบ และดแลได เนองจากเปนอ�านาจหนาทโดยตรงของราชการสวนทองถนในการควบคมกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามกฎหมายการสาธารณสข เพอมใหสงผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๓ALaws หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

52

๑๕. การควบคมดแลรานรบซอของเกาทดตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข นาไปสรานรบซอของเกาสเขยวทสรางมลคามหาศาล โดย นางสาวพนตา พรงสกล : นตกร

หากเอยถงค�าวา “ขยะ” เรากมกจะนกถงแตของเสย สงปฏกล สงเหลอใชหรอสงทเราไมไดใชแลว และแนนอนวาในบรรดาขยะทถกทงจากผบรโภค มจ�านวนไมนอยเปน ขยะทสามารถใชประโยชนได โดยการน�ากลบมาใชใหมหรอน�าไปแปรรปเปนผลตภณฑชนดอน ท�าใหขยะเหลานนกลายเปนสงมมลคาขนมา จากความคดนเอง ในชวงเวลาทผานมาจงมธรกจรปแบบหนง ทเรยกวา “รานรบซอของเกา” เพอซอขายขยะในเชงพาณชยเกดขน โดยผประกอบกจการ รบซอของเกาจะท�าหนาทเปนตวกลางในการรบซอ เกบขนและรวบรวมขยะ จากบานเรอน ชมชน รานคาหรอสถานประกอบกจการ เพอรอการขนสง หรอจ�าหนายตอไป ดวยสถานทตงของรานรบซอของเกาสวนใหญจะอยในเขตชมชน ซงม คนอาศยอยคอนขางหนาแนน ประกอบกบลกษณะของการประกอบกจการตองม

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

53

การสะสมสงของ อาทเชน แกว กระดาษหรอโลหะบางชนดไวภายในราน การจดการดแลสถานประกอบกจการทไมถกสขลกษณะ ยอมสงผลกระทบตอสงแวดลอม และสขภาพอนามยของผประกอบการเอง และประชาชนทอาศยอยบรเวณใกลเคยงอยางทเราพบเหนไดทวๆ ไป เชน ปญหากลนเหมนจาก การหมกหมมของสงตกคางเนาเสย น�าเสยจากการลางภาชนะ ปญหาแหลง เพาะพนธสตวน�าโรค ปญหาเสยงดงจากการด�าเนนกจกรรมของราน อบตเหตจากการสมผสของมคมหรอสมผสสารเคมวตถอนตรายทมากบขยะ เปนตน ปญหาเหลาน ถอเปนเหตร�าคาญตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ และเนองจากกจการรบซอของเกาถกก�าหนดใหเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ประเภทการสะสมวตถหรอสงของทช�ารด ใชแลวหรอเหลอใช ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘ การจะประกอบกจการประเภทนจงตองไดรบใบอนญาตจาก เจาพนกงานทองถน โดยตองมการควบคมดแลไมใหเกดความเดอดรอนหรอเกด ผลกระทบตอสขภาพของประชาชนผอาศยบรเวณใกลเคยงดวย และในกรณ ทประกอบกจการกอใหเกดเหตร�าคาญขน เจาพนกงานทองถนกมอ�านาจออกค�าสงเปนหนงสอใหเจาของหรอผครอบครองสถานทนนระงบเหตร�าคาญหรอกระท�าการเพอปองกนมใหมเหตร�าคาญเกดขนในอนาคตได การยนขอรบ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

54

ใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพจงเปนสงส�าคญทผประกอบกจการจะละเลยมได เพราะหากประกอบกจการโดยไมมใบอนญาตกจะมความผด และมบทลงโทษตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ อกดวย แตจากขอมลการส�ารวจรานรบซอของเกาในปจจบน ยงมรานรบซอของเกา รายเลกรายนอยจ�านวนมากทประกอบกจการโดยไมมใบอนญาต ท�าใหบรรดารานรบซอของเกาเหลานน ไมไดรบการตรวจสอบ และควบคมโดยมาตรการ ทางกฎหมาย อยางทเกดเหตการณเปนขาวดงในหนาหนงสอพมพ กรณเหตระเบดบรเวณรานรบซอของเกาในซอยลาดปลาเคา ๗๒ จากการใชถงแกส มาเปาตดระเบดสมยสงครามโลกครงท ๒ มผเสยชวต และบาดเจบหลายราย ตลอดจนบานเรอนในละแวกใกลเคยงไดรบความเสยหาย กพบวาเปนการประกอบกจการโดยไมไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถน ปญหาทเกดขนจากการประกอบธรกจประเภทนจงสงผลกระทบตอเราโดยตรง และไมใช เรองไกลตวเราอกตอไป ดงนน เมอพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ก�าหนดใหการประกอบกจการรานรบซอของเกา เปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพทตอง ไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนในฐานะผประกอบกจการนอกเหนอ จากผลประโยชนทางธรกจแลว สงส�าคญทตองค�านงถง คอ การประกอบกจการจะตองด�าเนนการยนขอรบใบอนญาตประกอบกจการใหถกตองตามกฎหมาย และในขณะเดยวกนกจะตองควบคมดแลสถานประกอบกจการใหถกสขลกษณะไมกอใหเกดเหตร�าคาญอนสงผลกระทบตอประชาชน โดยอาจน�าวธเบองตน งายๆ ทไมสนเปลองคาใชจาย มาใชในการจดการสภาพแวดลอมของรานรบซอของเกา และบรเวณโดยรอบ ไดแก การน�าหลก๕ส คอ ๑.สะสาง การแยกของทตองการออกจากของทไมตองการ ๒.สะดวก การจดวางสงของตางๆ ใหเปนระเบยบเพอความสะดวก และปลอดภยในการใชงาน

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

55

๓.สะอาด การท�าความสะอาด (ปด กวาด เชด ถ) อปกรณ และสถานทท�างาน ๔.สขลกษณะการดแลสถานทท�างานใหสะอาดตา ถกสขลกษณะ ๕.สรางนสย การสรางนสยในการปฏบตงานตาม ๕ ส ในสวนของ เจาพนกงานทองถนเองเมอมผมายนค�าขอรบใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ กตองด�าเนนการตรวจสอบความถกตอง และความสมบรณของค�าขอวาไดเปนไปตามหลกเกณฑ วธการหรอเงอนไขทก�าหนดในขอบญญตทองถนหรอไม หากครบถวนถกตองกใหด�าเนนการออกใบอนญาตใหแก ผ ยนค�าขอ ตลอดจนใชมาตรการบงคบทางกฎหมายในการด�าเนนการกบ การประกอบกจการทไมมใบอนญาตประกอบกจการอยางเครงครด ธรกจรานรบซอของเกาถอเปนชองทางหนงทเกดขนเพอชวยลดปรมาณขยะอนเกดจากการใชของผบรโภค การจดการดแลสถานประกอบกจการอยางถกตองเหมาะสมตามหลกสขาภบาลของผประกอบกจการ และการบงคบใชกฎหมายทจรงจงของเจาพนกงานทองถน ในการด�าเนนการกบรานรบซอของเกาทผดกฎหมาย ยอมท�าใหรานรบซอของเกาทมอยในปจจบน กลายเปนรานรบซอของเกาสเขยว ทสรางมลคาในเชงพาณชยอยางมหาศาล โดยไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม และสขภาพอนามยของประชาชนทอาศยอยใกลเคยง ทมา: http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename=๓ALaws

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

56

๑๖. กจการใหบรการเลยง และดแลเดกทบานทตอง ขออนญาตตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข มลกษณะเปนอยางไร โดย นางสาวสกณา คณวโรตม

: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ดวยสภาพทางเศรษฐกจ และสงคมไทยทเปลยนแปลงไป ท�าใหพอแม หรอผปกครองเดกตองออกไปท�างานนอกบานมากขน ประกอบกบปจจบนครอบครวของคนไทยเปลยนไปเปนลกษณะของครอบครวเดยวมากขน จงมกจะประสบกบปญหาการขาดแคลนคนเลยงดลก จ�าเปนตองน�าไปฝากเลยง ยงสถานรบเลยงเดกตางๆ หรอบางทานอาจจางแมบานมาคอยเลยงดลกทบาน ทงน พอแมผปกครองเดกกมกจะกงวลใจดวยความเปนหวงในความปลอดภยของลก เนองจากมกจะมขาวเกยวกบการทพเลยงท�ารายเดกบอยครง พอแมหรอผ ปกครองหลายท านจงมค�าถามเกยวกบมาตรการควบคมดแล การด�าเนนกจการรบเลยง และดแลเดก อาทเชน กรณท๑ : แมบานไดไปรบเลยงลกใหกบบานทอยในบรเวณใกลเคยง และไดรบคาตอบแทนเปนเงน ๒,๐๐๐ – ๓,๐๐๐ บาท/เดอน หรอในกรณทมพอแมเดกน�าเดกเลกมาฝากใหเลยงดทบานจ�านวน ๒ - ๓ ราย โดยไดคารบเลยงดเดก

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

57

เดอนละ ๓,๐๐๐ บาท /ราย เขาขายเปนกจการ ให บรการเลยงและ ดแลเดกทบ านของ ผ ร บ บ ร ก า ร ต า ม พ.ร.บ. การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ หรอไม และหนวยงานราชการสวนทองถนสามารถควบคมดแลความเสยงทอาจเกดขนกบสขภาพเดกไดอยางไร กรณท๒ : เอกชนหรอหนวยงานของรฐจะจดตงสถานทรบเลยงและ ดแลเดกเลก ตองขออนญาตหนวยงานใดหรอไม และตองด�าเนนการอยางไรความเหน ตามพระราชบญญตการสาธารณสขพ.ศ.๒๕๓๕และประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘ ก�าหนดให “การประกอบกจการใหบรการเลยงและดแลเดกทบานของผรบบรการ” หมายความวา การประกอบกจการใหบรการสงพนกงานไปเลยงและดแลเดกตงแตแรกเกด ถงอายไมเกน ๖ ป ทบานของผรบบรการ ทงน ไมวาการประกอบกจการนน จะมสถานทรบเลยงเดกหรอสถานทฝกอบรมพนกงานอยดวยหรอไมกตาม และหากทองถนใดประสงคทจะควบคมดแลการประกอบกจการใหบรการเลยง และดแลเดกทบาน จะตองออกขอบญญตทองถนเพอควบคมกจการน จากกรณท ๑ แมบานไดไปรบเลยงลกใหกบบานทอยในบรเวณใกลเคยง และไดรบคาตอบแทนเปนเงน ๒,๐๐๐ – ๓,๐๐๐ บาท/เดอน หรอในกรณทมพอแมเดกน�าเดกเลกมาฝากใหเลยงดทบานจ�านวน ๒ - ๓ ราย โดยไดคารบเลยงดเดก เดอนละ ๓,๐๐๐ บาท/ราย และกรณท ๒ เอกชนหรอหนวยงานของรฐ ทจดตงสถานทรบเลยง และดแลเดกเลก ทมสถานทส�าหรบดแล และรบเดก

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

58

มาเลยงนน ทง ๒ กรณ ไมเขาขาย กจการทเปนอนตรายตอสขภาพฯ ตาม พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ทตองขออนญาตตอเจาพนกงานทองถนกอนการประกอบกจการ เนองจากไมไดมการใหบรการในลกษณะสงพนกงานไปเลยงและดแลเดกทบานตามขอบเขตความหมายดงกลาวขางตน ดงนน ผทรบเลยง และดแลเดกตามกรณท ๑ และกรณท ๒ จงไมตอง ขออนญาตตอเจาพนกงานทองถน ทงน หนวยงานราชการสวนทองถนอาจ ด�าเนนการควบคมดแลในลกษณะของการรณรงคสงเสรมใหความรดานการเลยงดเดก และมาตรการปองกนความเสยงผลกระทบตอสขภาพ และจดท�าทะเบยนไวกได ตามพระราชบญญตคมครองเดกพ.ศ.๒๕๔๖ ไดใหค�านยาม “สถานรบเลยงเดก” หมายความวา สถานทรบเลยง และพฒนาเดก ทมอายไมเกนหกปบรบรณ และมจ�านวนตงแตหกคนขนไป ซงเดกไมเกยวของเปนญาตกบเจาของหรอผด�าเนนการสถานรบเลยงเดกดงกลาว ทงน ไมรวมถงสถานพยาบาลหรอโรงเรยนของรฐ และเอกชน ดงนน ในกรณท ๒ : เอกชนหรอหนวยงานของรฐทจะจดตงสถาน รบเลยงเดก ตามนยามของพระราชบญญตวาดวยการคมครองเดกน กรณเอกชนตองขออนญาตตอปลดกระทรวงพฒนาสงคม และความมนคงของมนษยหรอ ขออนญาตตอผวาราชการจงหวดในพนททเปนสถานทตงสถานรบเลยงเดกนน

ส�าหรบหนวยงานของรฐทจะจดตงสถานรบเลยงเดกจะตองแจงตอปลดกระทรวงพฒนาสงคมและความม นค งของมนษยหรอขออนญาตตอผ ว าราชการจงหวดในพนทท เป นสถานทต ง

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

59

สถานรบเลยงเดกนน แลวแตกรณ นอกจากน เอกชนหรอ หนวยงานของรฐจะตองด�าเนนกจการสถานรบ เล ย ง เด ก ดงกลาว ใหถกต องเปนไป ตามหลกเกณฑ วธการ และเง อนไขตามกฎกระทรวง

ก�าหนดหลกเกณฑวธการและเงอนไขในการขอรบใบอนญาตจดตงสถานเลยงเดกพ.ศ.๒๕๔๙ โดยจะก�าหนดหลกเกณฑเกยวกบการขอรบใบอนญาต การด�าเนนกจการสถานรบเลยงเดก ซงจะมหลกเกณฑ และมาตรการควบคม ทงผเลยงเดก ผประกอบอาหาร และผท�าความสะอาด ทตง สภาพแวดลอม และลกษณะอาคารของสถานรบเลยงเดกตองถกสขลกษณะ และมความปลอดภยตอเดก บทก�าหนดโทษตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๘๒ ผ ใดจดตงหรอด�าเนนกจการสถานรบเลยงเดก โดยไมไดรบอนญาตหรอ ใบอนญาตถกเพกถอนหรอหมดอาย ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาทหรอทงจ�าทงปรบ ทมา: http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๓ALaws https://www.m-society.go.th/main.php?filename=index หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

60

๑๗. รหรอไม การประกอบกจการปางชาง ตองไดรบ ใบอนญาตการประกอบกจการตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข โดย นางสาวชญาภา เปลยนพานช : นตกร

ในอดต “ชาง” เปรยบดงสตวคบานคเมองทมความส�าคญ และผกพน กบวถชวตของคนไทยมานาน ทงยงมบทบาทส�าคญในการชวยเหลอหลอเลยงชวตชนชาวไทยอกดวย เชน การคมนาคม การขนสงผลผลตทางการเกษตร ชวยลากซงเพอน�าไมมาสรางบานเรอน จงเกดการด�ารงอยรวมกนระหวางมนษยกบชางทหลอมรวมเปนวถชวต และวฒนธรรมอนทรงคณคา และงดงาม แตตอมารฐบาลประกาศปดสมปทานปาเพออนรกษปาไม และสงแวดลอมท�าใหชางทเคยท�างานลากซงไมมงานท�าอกตอไป จงกอใหเกดธรกจ “ชางเพอการทองเทยว” ขนมาหลายแหง และหลายขนาดตามจ�านวนของชางในปางชางแตละแหง โดยเปนรปแบบการทองเทยวเชงนเวศ ใหผเขาชมไดสมผสความแสนรและความส�าคญของชางผานกจกรรมตางๆ เชน การนงชางทองไพร การเรยนรเปนควาญชางรวมทงการแสดงตางๆ และมกเกบคาใหบรการ และคาเขาชมดวย

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

61

หากพจารณาเรองการประกอบกจการตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข จะพบวาการประกอบธรกจปางชาง เขาขายเปนการประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘ ประเภทท ๑ (๒) การประกอบกจการเลยง รวบรวมสตวหรอธรกจอนใดอนมลกษณะท�านองเดยวกน เพอใหประชาชน เขาชมหรอเพอประโยชนของกจการนน ทงนไมวาจะมการเรยกเกบคาดหรอ คาบรการในทางตรงหรอทางออมหรอไมกตาม โดยตความวาธรกจปางชาง มลกษณะเปนการเลยง และรวบรวมสตวเพอใหประชาชนเขาชม และรวมท�า กจกรรม รวมทงมการเกบคาบรการส�าหรบการเขาชม และการรวมท�า กจกรรมดวย เชน การชมการแสดงของชาง การนงชางทองไพร เปนตน ซงการประกอบกจการดงกลาวจะตองถกควบคมโดยกลไกการอนญาตตามมาตรา ๓๓ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ เพอเปนหลกประกนวา การประกอบกจการดงกลาว จะไมกอใหเกดเหตเดอดรอนร�าคาญหรออนตรายตอสขภาพ และความเปนอยของประชาชน เชน กลนเหมนจากขชาง เสยง การรองของสตวหรอโรคตดตอตางๆ จากสตว เปนตน ดงนน การประกอบกจการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

62

ปางชาง จงตองไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนกอนเรมประกอบกจการ หากฝาฝนจะมความผดฐานประกอบกจการโดยไมไดรบอนญาต ตองระวางโทษตามมาตรา ๗๑ แตอยางไรกตาม ผประกอบกจการยงตองศกษาดวยวาบรเวณสถานทตงปางชางมขอบญญตทองถนก�าหนดใหเปนเขตควบคมการเลยงหรอปลอยสตว ตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ หรอไม เชน ก�าหนดใหเปนพนทควบคมการเลยงชาง หรอก�าหนดใหเลยงชางโดยจ�ากดจ�านวน หรอมมาตรการในการเลยงชางโดยเฉพาะ เปนตน ทงน เพอประโยชนในการประกอบกจการ และการรกษาสภาวะความเปนอยของสภาพแวดลอม รวมทงเพอปองกนอนตรายจากเชอโรคหรออนตรายทเกดจากสตวดวย นอกจากน ยงมกฎหมายอกฉบบหนงทบญญตถงการคมครองสตวมใหถกกระท�าทารณกรรม รวมทงจดสวสดภาพใหเหมาะสมตามประเภท และชนดของสตว ไดแก พระราชบญญตปองกนการทารณกรรม และการจดสวสดภาพของสตว พ.ศ. ๒๕๕๗ ซงมเจตนารมณในการค มครองสตวใหเหมาะสม ตามธรรมชาต โดยการก�าหนดหามมใหผใดกระท�าการทารณกรรมสตวไมวา ทางรางกายหรอจตใจ รวมทงหามใชสตวพการ สตวเจบปวย สตวชราหรอสตวท

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

63

ก�าลงตงทองเพอแสวงหาประโยชน หามใชสตวท�างานจนเกนสมควรหรอใช สตวทเจบปวย ชรา หรอออนอายใหท�างานอนไมสมควร หรอหากมการน�าสตวไปใชงานหรอใชในการแสดง เจาของสตวหรอผมสวนเกยวของตองจดสวสดภาพใหแกสตวของตนใหเหมาะสมดวย มฉะนนจะตองระวางโทษตามทกฎหมายนนก�าหนด และเนองจากธรกจปางชางเปนการทองเทยวเชงนเวศ ซงอาจสงผล กระทบตอธรรมชาตและสงแวดลอม ดงนน ผประกอบกจการปางชางจงตองท�าการศกษา และท�าความเขาใจขอกฎหมายทเกยวของ รวมทงควรปฏบตตามแนวทางมาตรฐานการจดกจกรรมปางชางเพอการทองเทยวของส�านกพฒนา การทองเทยว กรมการทองเทยวดวย โดยตองมระบบการจดการเพอมใหเกดผลกระทบในทางลบตอธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงมาตรฐานในการควบคมดแลชาง ควาญชาง พนกงานบรการ และระบบก�าจดของเสย เปนตน ทงน เพอยกระดบธรกจปางชาง สวสดภาพของชาง และยงเปนการสรางความมนใจใหกบผมาใชบรการอกดวย ทมา:http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename= ๓ALaws http://www.tourism.go.th/home/details/๑๑/๖/๒๓๒๘๐ หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

ตลาด าน จาหนา อาหาราน ะ มอาหาร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

67

๑๘. กระเชาของขวญกบอกหนงหนาทของราชการสวนทองถนในการคมครองสขภาพของประชาชน

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

กระเชาของขวญ สงแทนค�าขอบคณ และสงความสขในวนขนปใหม และเทศกาลส�าคญของไทย ส�าหรบบคคลทเราเคารพนบถอ คณภาพของสนคาทน�ามาจดกระเชาของขวญ นอกจากจะตองมความสะอาดปลอดภยแลว สขลกษณะของสถานทจ�าหนาย และสะสมสนคานน นบวามสวนส�าคญอยางยงทจะท�าใหกระเชาของขวญเปนการสงมอบความสขอยางแทจรง ซงพระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดกระจายอ�านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ในการอนญาตจดตงสถานทจ�าหนาย และสะสมอาหาร ควบคมดแล ตรวจตราและใหค�าแนะน�าดานสขลกษณะของสถานทจ�าหนาย และสะสมอาหาร ใหเปนไปตามขอบญญตทองถนหรอเงอนไขแนบทายใบอนญาต กรณทพบวาปฏบต

๑๘. กระเชาของขวญกบอกหนงหนาทของราชการสวนทองถนในการคมครองสขภาพของประชาชน

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

68

ไมถกตองตามขอบญญตทองถน ทองถนสามารถออกค�าสงใหด�าเนนการแกไขปรบปรงในระยะเวลาอนสมควร และในกรณทพบวาสนคาหรอสงของใดๆ ทสงสยวาจะไมถกสขลกษณะหรออาจกอใหเกดเหตร�าคาญหรออาจกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ ทองถนสามารถยดหรออายด เกบหรอน�าสนคาหรอสงของนนๆ เปนปรมาณตามสมควรเพอเปนตวอยางในการตรวจสอบตามความจ�าเปนไดโดยไมตองใชราคาไดอกดวย จะเหนวาทองถนนนมบทบาทส�าคญกบการคมครองดแลสขภาพของประชาชนจรงๆ “แตทงนตองท�าตามกรอบแหงกฎหมาย จะท�าการโดยอ�าเภอใจ หรอนอกกรอบวตถประสงคของกฎหมายมได” ในสวนของผบรโภคควรใหความใสใจเปนพเศษในการเลอกสนคาหรอผลตภณฑประเภทอาหารทจะน�ามาบรรจในกระเชาของขวญ เลอกจากสถานทสะสมหรอจ�าหนายสนคาทมความสะอาด มการระบายอากาศทด ไมม ความสกปรกหรออบชน เกบสนคาแยกประเภทเปนสดสวน สวนสนคาโดยเฉพาะอาหารแหง ยงตองใหความส�าคญในการเลอกซอ เพราะอาหารประเภทดงกลาวเสยงตอการเกดเชอราสะสมได เลอกซออาหารแหงทมสใกลเคยงกบสธรรมชาตของอาหารชนดนน ไมซออาหารแหงทมกลนหน การเลอกอาหารแหงควรเลอก

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

69

ทมสทสดใหม ไมแตกหก ไมมกลนหน สนคาหรอผลตภณฑอนทบรรจในกลองหรอภาชนะปดสนท จะตองมลกษณะทไมผดรปไปจากเดม และทส�าคญ ตองตรวจดฉลากโภชนาการ และวนหมดอายกอนทกครงเพอเพมความปลอดภยใหแกผรบ และกรณทพบวาสถานทสะสมหรอจ�าหนายสนคานนไมถกสขลกษณะ และสนคาทน�ามาจ�าหนายนนเปนสนคาทหมดอายหรออาจกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ ทานสามารถแจงขอมลดงกลาวแกองคกรปกครองสวนทองถน และส�านกงานสาธารณสขจงหวดในพนทนนหรอแจงตอส�านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.) สายดวน ๑๑๖๖ ทมา :http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

70

๑๙. การประกอบกจการลานเบยรสด โดยไมไดรบ ใบอนญาต มโทษทงปรบ และจาคก

โดย นางสาวสกณา คณวโรตม: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข รวมกบองคกรปกครองสวนทองถน ทวประเทศจะด�าเนนการตรวจสอบ และควบคมดแลลานเบยรสดอยางเครงครด เนองจากหวนเสยงดนตรดง เปนเหตร�าคาญสรางความเดอดรอนแกประชาชนใกลเคยง พรอมแนะคมเขมอาหารทจ�าหนายหวนไมสะอาด สงผลกระทบ ตอสขภาพ ชลานเบยรทเปดโดยไมไดรบใบอนญาตมโทษปรบตาม พ.ร.บ. การสาธารณสขไมเกน ๕๐,๐๐๐ บาท หรอจ�าคกไมเกน ๖ เดอน หรอทงจ�าทงปรบ ในชวงฤดหนาว และชวงเทศกาลปใหมมกจะมผใชโอกาสนจดงานเทศกาลลานเบยรสด โดยมการจดตงซ มจ�าหนายอาหาร เบยรสดยหอตางๆ และ การแสดงดนตรสด มโตะเกาอไวส�าหรบบรการลกคา นบเปนการสรางสสน ใหกบกลมนกดมชวงฤดหนาว แตบางครงเสยงดนตรจากลานเบยรกลายเปน เหตเดอดรอนร�าคาญของประชาชนทอาศยอยในบรเวณใกลเคยง อกทงอาหารทจ�าหนายหากไมมการคมเขมดานความสะอาดปลอดภย กสงผลกระทบตอสขภาพของผบรโภคได ท�าใหเสยงตอโรคทเกดจากอาหาร และน�าเปนสอ อาท

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

71

อาหารเปนพษ ทองรวง และโรคบด เปนตน นอกจากน การดมเครองดมแอลกอฮอลมากๆ ยงมผลเสยตอสขภาพ และเปนสาเหตหลกของการเกดอบตเหตจากการขบขยานพาหนะอกดวย การตงซมจ�าหนายอาหาร เครองดม และการแสดงดนตร เปนกจการตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ซงองคกรปกครองสวนทองถนทวประเทศมอ�านาจหนาทควบคม ดแล สถานประกอบกจการลานเบยรสดทมการจดใหมซม จ�าหนายอาหาร เบยรสด และการแสดงดนตร ใหปฏบตตามพระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ อยางเครงครด โดยผประกอบกจการตองยนขอ ใบอนญาตหรอแจงตอเจาพนกงานทองถนทเปนสถานทตงของกจการนน และผประกอบกจการจะตองปฏบตใหถกสขลกษณะเปนไปตามขอบญญตทองถน รวมทงควบคมการด�าเนนกจการมใหเกดเสยงดงจนเปนเหตร�าคาญสรางความเดอดรอนกบประชาชน หากเจาหนาทตรวจพบวามผประกอบกจการโดยไมไดรบ ใบอนญาตจะมความผด โดยมโทษปรบไมเกน ๕๐,๐๐๐ บาท หรอจ�าคก ไมเกน ๖ เดอน หรอทงจ�าทงปรบ ทงน การควบคม ดแล สถานประกอบกจการดงกลาวเปนสงส�าคญมาก ทแสดงใหเหนถงความเอาใจใสของภาครฐในการทจะคมครองสทธทางสขภาพของประชาชน อกทงยงเปนการสรางจตส�านกแกผประกอบกจการใหมความรและปฏบตไดอยางถกตองตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข รวมถงกฎหมาย

อนทเกยวของ อาท พ.ร.บ. ควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. ๒๕๕๑ ทมา: http://laws.ana-mai.moph.go.th/main.php?filename=๓ALaws

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

72

๒๐. “คาเฟนองหมานองแมว” กบการควบคมตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข

โดย นางสาวปารชาต สรยะฉาย : นตกร

เมอพดถงรานจ�าหนายอาหาร และเครองดมแลว คดวาไมมใครทไมรจกเปนสถานททจดไวเพอประกอบอาหารหรอปรงอาหาร และจ�าหนายใหกบผซอโดยสามารถบรโภคไดทนท มชอเรยก และลกษณะการตกแตงรานทแตกตาง กนไปตามสมยนยม ซงปจจบนรานจ�าหนายอาหาร “คาเฟนองหมานองแมว” เรมไดรบความนยมแพรหลายในตางประเทศ และเรมเขามาในประเทศไทย โดยมความแตกตางจากรานอาหารทวไป คอ นอกจากจะจ�าหนายอาหาร และเครองดมแลว เจาของรานจะสรางบรรยากาศภายในรานโดยจะน�านองหมา และนองแมวมาปลอยใหนงๆ นอนๆ บรเวณราน เพอเอาใจลกคาผมาใชบรการไดเลนไดถายรปพรอมกบการรบประทานอาหาร และเครองดมดวย แตภายใต

๒๐. “คาเฟนองหมานองแมว” กบการควบคมตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข

โดย นางสาวปารชาต สรยะฉาย : นตกร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

73

ความนารกนาเอนดของสตวเลยงเหลานน “คณรหรอไมวานองหมา และนองแมวสามารถเปนพาหะน�าโรคมาสคนได?” จากขอมลของกระทรวงสาธารณสข พบวา โรคตดตอจากสตวเลยงสคน (zoonosis) มจ�านวนมากถง ๒๗๑ โรค โดยโรคทเกดจากนองหมา ๔๗ โรค และโรคทเกดจากนองแมว ๓๔ โรค ซงถอเปนภยใกลตวทเราควรระวง การแพรกระจายของเชอโรคบางชนดนน อาจแพรกระจายจากสตวเลยงมาสคนไมวาจะเปนทางผวหนง บาดแผล การรบประทานอาหาร รวมทงการหายใจเอาเชอโรคเขาไป แมวาสตวเลยงจะไดรบการดแลรกษาความสะอาด อาบน�าตดขน และปองกนโรคเปนอยางด แตการรบประทานอาหารรวมโตะกบสตวเลยงหรอ การสมผสโดยไมไดลางมอหลงจากเลนกบสตวเลยง อาจเกดการแพรกระจายของเชอโรคท�าใหเกดความเสยงตอสขภาพได ดงนน ในฐานะผประกอบกจการราน “คาเฟนองหมานองแมว” ควรค�านงถงความปลอดภยของผ มาใชบรการ โดยท�าการตรวจสขภาพสตว และท�าความสะอาดบรเวณรานอยางสม�าเสมอ เพอเปนหลกประกนใหกบลกคาทมาใชบรการเกดความมนใจมากขน ในสวนของผ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

74

ทมารบบรการกไมควรลมล างมอให สะอาด หลงจากเล นกบสตว เลยง และหลกเลยงการรบประทานอาหารรวมโตะกบสตวเลยง เพอเปนการปองกนเชอโรคจากสตวสคน การประกอบกจการดงกลาวเมอพจารณาแลวพบวาเขาขาย “สถานทจ�าหนายอาหาร” ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ราชการสวนทองถน โดยอาศยอ�านาจตามมาตรา ๔๐ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ออกขอบญญตทองถนก�าหนดหลกเกณฑเกยวกบสขลกษณะของสถานทปรงประกอบอาหาร บรเวณสถานทจ�าหนายอาหาร หลกเกณฑเกยวกบการปองกนโรคตดตอทอาจเกดขน เพอควบคม ดแลสถานทจ�าหนายอาหารซงผประกอบกจการจะตองปฏบตตามขอบญญตทองถน และตองไดรบอนญาตจาก เจาพนกงานทองถนกอนการประกอบกจการ หากฝาฝนตองระวางโทษจ�าคก ไมเกน ๖ เดอนหรอปรบไมเกนหาหมนบาทหรอทงจ�าทงปรบ และกรณผบรโภคหรอประชาชนทอาศยอยขางเคยงผไดรบผลกระทบ จากการประกอบกจการของสถานทจ�าหนายอาหารลกษณะดงกลาว สามารถแจงตอเจาพนกงานทองถนหรอเจาพนกงานสาธารณสขในพนทตงของ สถานประกอบกจการนน เพอด�าเนนการควบคม ดแลใหปฏบตถกตองตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสขตอไป ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

0

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

75

๒๑. เลอกซอสนคา และอาหารชวงเทศกาลตรษจน จาก “ตลาด” ทไดมาตรฐานดานสขลกษณะตามกฎหมาย วาดวยการสาธารณสข เพอลดความเสยงตอสขภาพ

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

“ตลาด” อกสถานทหนงทมความส�าคญมากตอชมชน เพราะเปน แหลงรวมหรอแหลงชมนมผขายสนคา และอาหารหลากหลายประเภท เชน เนอหม เนอวว เปด ไก ปลา ผก ผลไม อาหารปรงส�าเรจพรอมบรโภค รวมทงสนคาอนๆ นานาชนด และเปนสถานททมประชาชนผบรโภคจ�านวนมาก ทจบจายซอสนคา และอาหารตามความตองการ โดยเฉพาะในชวงเทศกาลส�าคญ ๆ ตางๆ เชน “เทศกาลตรษจน” ซงถอเปนเทศกาลเฉลมฉลองปใหมของชาวไทยเชอสายจน มการประกอบพธเซนไหว โดยใชเปด ไก รวมทงอาหารหวานคาวอนๆ เปนของเซนไหวบรรพบรษ การเลอกซออาหารทมคณภาพ สะอาด และ ปลอดภยจากสารอนตรายจงมความส�าคญ และนอกจากคณภาพของสนคาแลวผบรโภคควรใสใจ และใหความส�าคญกบการเลอกซอสนคา และอาหารจาก ตลาดทมสภาพมนคงแขงแรง บรเวณโดยทวไปสะอาด ไมสกปรก รกรงรง มการ

๒๑. เลอกซอสนคา และอาหารชวงเทศกาลตรษจน จาก “ตลาด” ทไดมาตรฐานดานสขลกษณะตามกฎหมาย ๒๑. เลอกซอสนคา และอาหารชวงเทศกาลตรษจน จาก “ตลาด” ทไดมาตรฐานดานสขลกษณะตามกฎหมาย ๒๑. เลอกซอสนคา และอาหารชวงเทศกาลตรษจน จาก

วาดวยการสาธารณสข เพอลดความเสยงตอสขภาพ

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

0

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

76

ระบายอากาศทด ไมมน�าทวมขง แผงขายสนคาสะอาดไดมาตรฐานดานสขลกษณะของกรมอนามย เพอลดความเสยงตอสขภาพจากอาหารทปนเปอนเชอโรค กรมอนามย ขอความรวมมอ กรงเทพมหานคร และเทศบาล ในฐานะองคกรปกครองสวนทองถน ซงมอ�านาจตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ และกฎกระทรวงวาดวยสขลกษณะของตลาด พ.ศ. ๒๕๕๑ ซงไดก�าหนดหลกเกณฑ วธการ มาตรการในการควบคมตลาด และสขวทยา สวนบคคลของผขาย และผชวยขายของไวเปนแนวทางในการปฏบตไวแลว รวมกนรณรงคลางท�าความสะอาดตลาด แผงขายสนคา การจดการขยะ น�าเสย ควบคมดแลสขลกษณะของผขายและผชวยขายของรวมถงคณภาพอาหาร ใหมความปลอดภยไดมาตรฐาน ตามอ�านาจหนาทของทองถน ซงจะชวยลดความเสยงจากอาหารทปนเปอนเชอโรคทพบบอย คอ โรคอจจาระรวง โรคอาหาร เปนพษ เพอใหเกดความปลอดภยตอประชาชน ในสวนของประชาชน และผบรโภคหากพบวา “ตลาด” มสภาพสกปรก รกรงรง แผงขายสนคาไมสะอาด ผขาย และผชวยขายของในตลาดมสขวทยา สวนบคคลทไมด สภาพของสนคา และอาหารทน�ามาจ�าหนายเปนสนคาทหมดอายหรออาจกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ ทานสามารถแจงตอองคกรปกครอง สวนทองถน ส�านกงานสาธารณสขจงหวดในพนทนน เพอด�าเนนการตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ซงมทงโทษจ�าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบ ไมเกนหาหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ จะเหนวาทองถนนนมบทบาทส�าคญกบการคมครองดแลสขภาพของประชาชน “แตทงนตองท�าตามกรอบแหงกฎหมาย จะท�าการโดยอ�าเภอใจหรอนอกกรอบวตถประสงคของกฎหมายมได” ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๒RLaws

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

77

๒๒. ผใดจะประกอบกจการรานอาหารหรอจดตงสถานทจาหนายอาหาร ตองขอรบหนงสอรบรองการแจงหรอขอรบใบอนญาตตอเจาพนกงานทองถนกอนประกอบกจการ

โดย นางวไลวรรณ มาเจรญทรพย: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

ผลพวงของการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรว ท�าใหสภาพสงคมเปลยนแปลงไป คนในสงคมตองท�างานกนอยางรบเรง ไมมเวลาพอทจะ ปรงอาหารใหกบสมาชกในครอบครว และการทตองท�างานนอกบานซงจะตองสรางความสมพนธกบเพอนฝง จงมกจะมการนดสงสรรคเฮฮากนอยบอยๆ แนวโนมการออกไปรบประทานอาหารนอกบานจงมสงขน ประกอบกบในภาวะปจจบนผคนสวนใหญทก�าลงตกงาน และไดมองหาธรกจใหมๆ ตางเหนวา การประกอบธรกจรานอาหารเปนสงทนาสนใจ เพราะท�างาย ลงทนนอย และเปนบรการทเปนความจ�าเปนของทกคน หากไดลงทนกจะไดรบผลตอบแทนทคมคา ดงนน ธรกจรานอาหารจงขยายตว และเตบโตมากขน เพอคมครองประชาชนจากความเสยงตอการบรการจากรานอาหาร และใหผประกอบกจการเกดความตระหนก และมสวนรบผดชอบตอสงคมมากขน รฐจงไดออกกฎหมายมาควบคมก�ากบกจการประเภทน โดยทกฎหมายวาดวยการสาธารณสขก�าหนดใหผทตองการจดตงสถานทจ�าหนายอาหารในทของเอกชนทไมไดอยในตลาด ทมพนทปรง ประกอบ และจ�าหนาย ไมเกน ๒๐๐ ตารางเมตรจะตองมาแจงตอราชการสวนทองถน และทองถนกจะออกหนงสอรบรองการแจง เพอใชเปนหลกฐานในการประกอบกจการ สวนกรณทมพนทเกนกวา ๒๐๐ ตารางเมตร จะตองมายนขอรบใบอนญาตกอนประกอบกจการซงทองถนจะตองตรวจความเหมาะสมของสถานทตงกอนออกใบอนญาต นอกจากนกฎหมายวาดวยการสาธารณสขยงใหอ�านาจราชการสวนทองถน

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

78

ออกขอบญญตทองถนควบคมดแลสถานทจ�าหนายอาหาร ใหปฏบตเกยวกบ เรองการใช และดแลรกษาสถานท สขลกษณะบรเวณทวางอาหารเพอขาย หนารานทรบประทานอาหาร บรเวณครว หองเกบอาหาร ระบบปองกนเหตร�าคาญ ระบบเฝาระวงทางดานสขาภบาลอาหาร หลกเกณฑเกยวกบการปรงประกอบ ภาชนะของใช รวมถงสขวทยาสวนบคคลของผ สมผสอาหารดวย ส�าหรบ สถานทจ�าหนายอาหารทตงอยในทหรอทางสาธารณะ เชน รมถนน สวนสาธารณะ และอนๆ เปนตน ใหผจดตงมายนขออนญาตกอนประกอบกจการ ซงทองถน จะตรวจสอบวาสถานททขออนญาตนนขดกบการประกาศเขตหามหรอไม หากไมขดกจะออกใบอนญาตใหโดยอาจระบเงอนไข เชน ชนดหรอประเภทสนคา ลกษณะการจ�าหนาย และสถานทวางสนคาไวในใบอนญาตได แมจะมกฎหมายแลว แตเราจะมนใจวารานอาหารมคณภาพ สะอาด และปฏบตถกตองตามกฎหมายไดอยางไร ประชาชนเปนสวนส�าคญทจะตองชวยเปนหเปนตาใหกบเจาหนาทของทองถน เมอประชาชนเขาไปใชบรการสถานทใดแลวพบวาสถานทนนมการปฏบตทไมถกตองตามกฎหมาย กสามารถรองเรยนหรอแจงมายงราชการสวนทองถน เพยงเทานกจะท�าใหเรามสถานทจ�าหนายอาหารทสะอาด ปลอดภยไววางใจได ทมา :http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖......................................................

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

79

๒๓. แมวาผประกอบกจการสถานทจาหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารจะไดรบหนงสอรบรองการแจงหรอไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนแลวกตองปฏบตใหถกสขลกษณะตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข...ดวยนะ

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

อาหารเปนปจจยหนงทส�าคญตอการด�ารงชพของมนษย เนองจาก อาหารเปนแหลงพลงงาน ชวยเสรมสรางรางกายใหแขงแรง หากรางกายไดรบอาหารทไมปลอดภย อาจสงผลใหเกดความเจบปวยไมสามารถท�างานไดตามปกตหรออาจเปนอนตรายถงแกชวต เนองจากอาหารเปนสงทบรโภคเขาไปโดยตรง ดวยเหตน ภาครฐซงมหนาทเปนผคมครองดแลชวตความเปนอยของประชาชนใหปกตสขจงไดออกกฎหมายก�าหนดขอปฏบตในการผลตอาหาร และผลตภณฑทเกยวของกบอาหารมากมายหลายฉบบ ตงแตแหลงผลตวตถดบของอาหารไปจนถงขนตอนทเปนอาหารปรงส�าเรจ เพอก�าหนดใหผทเกยวของกบการจ�าหนายอาหารทกระดบตองปฏบตอยางเครงครดเพอความปลอดภยตอผบรโภค

๒๓. แมวาผประกอบกจการสถานทจาหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารจะไดรบหนงสอรบรองการแจงหรอ๒๓. แมวาผประกอบกจการสถานทจาหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารจะไดรบหนงสอรบรองการแจงหรอ๒๓. แมวาผประกอบกจการสถานทจาหนายอาหารหรอ

ไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนแลวกตองปฏบตใหถกสขลกษณะตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข...ดวยนะ

โดย นางสาวพรรณวรท อดมผล: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

80

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ เปนกฎหมายส�าคญทก�าหนดใหราชการสวนทองถนมอ�านาจหนาทควบคมดแลดานสขลกษณะของอาหาร โดยม หลกการวาการประกอบกจการสถานทจ�าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารในอาคารทมใชตลาด จะตองไดรบใบอนญาตหรอหนงสอรบรองการแจงจาก เจาพนกงานทองถนกอนการจดตง แบงออกเปน ๒ ประเภท คอ สถานประกอบกจการทมพนทไมเกนสองรอยตารางเมตรจะตองแจงตอเจาพนกงานทองถน เพอขอรบหนงสอรบรองการแจงไวแสดงเปนหลกฐาน และสถานประกอบกจการทมพนทเกนสองรอยตารางเมตรจะตองไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถนในสวนของการเกบคาธรรมเนยมใบอนญาตหรอหนงสอรบรองการแจงแคไหน อยางไร ขนอยกบขอบญญตทองถนนนๆ ทงน ตองไมเกนกวาทก�าหนดไวใน กฎกระทรวงทออกตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข โดยทสถานประกอบกจการทกแหงทง ๒ ประเภทจะตองปฏบตตามหลกเกณฑดานสขลกษณะ ทราชการสวนทองถนนนก�าหนดไว เพอเปนการปองกนควบคม ก�ากบดแล ความปลอดภยของการประกอบกจการเกยวกบอาหารมใหอาหารเกดโอกาสเสยงตอการปนเปอนของสงสกปรกหรอสงทอาจเปนอนตราย ซงอาจสงผล กระทบตอสขภาพของผบรโภคได “ดงนน ราชการสวนทองถนจงควรมการประชาสมพนธขอบญญต ทองถนใหผ ประกอบกจการทราบอยางทวถงเพอใหไดรบความรวมมอทด และผประกอบกจการสามารถปฏบตไดอยางถกตองตามสขลกษณะทก�าหนดไว และทส�าคญทองถนเองกควรก�าหนดใหผไดรบใบอนญาตประกอบกจการหรอหนงสอรบรองการแจงตองมาเสยคาธรรมเนยมทกปไวใหชดเจนในขอบญญตทองถนดวย” ทมา :http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

ใ อน าต

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

83

๒๔. ใบอนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ มอาย ๑ ป โดยการนบอายใบอนญาต ใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาต สนอายเปนระยะเวลา ๑ ป ซงจะตองชนกน และตอเนองเปนวนเดยวกนทกป

โดย นางสาวรตนา เฒาอดม: นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ มเจตนารมณเพอคมครองประชาชนดานสาธารณสขและสงแวดลอม โดยไดก�าหนดใหกจการหลายประเภทตองขออนญาตตอเจาพนกงานทองถนกอนด�าเนนการ ไดแก กจการ ทเปนอนตรายตอสขภาพ กจการตลาด การจ�าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ สถานทจ�าหนายอาหาร และสถานทสะสมอาหารทมพนทมากกวา ๒๐๐ ตารางเมตร ส�าหรบสถานทจ�าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารทมพนทไมเกน ๒๐๐ ตารางเมตร ไมตองขอรบใบอนญาตแตตองขอรบหนงสอรบรองการแจง ทงน เพอควบคมดแลสขลกษณะของการประกอบกจการดงกลาวขางตน องคกรปกครองสวนทองถนมอ�านาจในการออกขอบญญตทองถนก�าหนด หลกเกณฑและเงอนไขทวไปใหผด�าเนนกจการปฏบตใหถกสขลกษณะ รวมทงการก�าหนดหลกเกณฑวธการและเงอนไขการขอ และการออกใบอนญาตในเรองนนได ปญหาทพบมากเกยวกบใบอนญาต คอ การนบอายใบอนญาต ปญหานจะเกดเมอผประกอบกจการมาขอตออายใบอนญาต โดยกฎหมายก�าหนดให ตองมายนขอตออายใบอนญาตพรอมช�าระคาธรรมเนยมกอนวนทใบอนญาต สนอาย ผ ประกอบกจการและเจาหนาทจงมกจะสบสนระหวางวนทช�าระ คาธรรมเนยมกบวนทออกใบอนญาตท�าใหวนทออกใบอนญาตและวนทหมดอาย

๒๔. ใบอนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ มอาย ๑ ป โดยการนบอายใบอนญาต ใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาต พ.ศ. ๒๕๓๕ มอาย ๑ ป โดยการนบอายใบอนญาต ใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาต พ.ศ. ๒๕๓๕ มอาย ๑ ป โดยการนบอายใบอนญาต

สนอายเปนระยะเวลา ๑ ป ซงจะตองชนกน และตอเนองใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาต สนอายเปนระยะเวลา ๑ ป ซงจะตองชนกน และตอเนองใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาต

เปนวนเดยวกนทกป

โดย นางสาวรตนา เฒาอดม: นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

84

ไมตรงกน และมจ�านวนวนเกนหนงป สวนหนงสอรบรองการแจงมหลกการเดยวกนกบใบอนญาตเพยงแตหนงสอรบรองการแจงไมมวนหมดอาย หลกการในการนบใบอนญาต มดงน ใบอนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ มอาย ๑ ป ฉะนนการนบอายใบอนญาตใหนบตงแตวนทออกใบอนญาตไปจนถงวนทใบอนญาตสนอายเปนระยะเวลา ๑ ป ซงจะตองชนกน และตอเนองเปนวนเดยวกนทกป ตวอยางเชน ใบอนญาตฉบบนออกใหเมอวนท ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๙ สนอายวนท ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๖๑ รายละเอยดดงตารางน

ขอสงเกต : อยาสบสนการลงวนทในใบอนญาต ระหวางวนทออกใบอนญาตกบวนทมายนขอตออายพรอมช�าระคาธรรมเนยม การก�าหนดระยะเวลาในการช�าระคาธรรมเนยมใบอนญาต ขนอยกบขอบญญตทองถนทเปนสถานทตงของสถานประกอบกจการนน ทมา :http://laws.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/laws/main.php?filename=๑HLaws๒๐๑๖

วนทออกใบอนญาต(รายใหม)

๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๙

วนทสนอาย

ใบอนญาต

๒๐ พฤษภาคม ๒๕๖๐๒๐ พฤษภาคม ๒๕๖๑๒๐ พฤษภาคม ๒๕๖๒

วนทมายนขอตออายใบอนญาตและ

ช�าระคาธรรมเนยม

๑๒ พฤษภาคม ๒๕๖๐๒๐ เมษายน ๒๕๖๑๓๐ มนาคม ๒๕๖๒

วนทออกใบอนญาต(รายตอ)

๒๑ พฤษภาคม ๒๕๖๐๒๑ พฤษภาคม ๒๕๖๑๒๑ พฤษภาคม ๒๕๖๒

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

85

๒๕. การประกอบกจการรบทาการเกบ ขนหรอกาจด สงปฏกลหรอมลฝอย การประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ การจดตงตลาด จดตงสถานทจาหนายหรอสะสมอาหาร การจาหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ ตองขออนญาตตอเจาพนกงานทองถนตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

โดย นางสาวยวด ประชมฉลาด: นกวชาการสาธารณสขปฏบตการ

คงมใครหลายๆ คนอยากจะประกอบกจการ อยากจะมธรกจเปนของ ตวเอง ไมวาจะเปนขนาดเลกหรอขนาดใหญกตาม และมกจะมขอสงสยมากมาย เชน “เอะ! ถาจะจดตงตลาดจะเรมตนยงไงด จะผลตอาหาร และเครองดม เพอจ�าหนายจะตองขออนญาตหรอเปลา จะตองด�าเนนการตามกฎหมายอะไร และจะตองด�าเนนการอยางไรบาง เปนตน ซงกฎหมายในบานเมองเรากมเปนจ�านวนมาก และแตละกฎหมายกมรายละเอยดมากมาย มบทบงคบแตกตางกนไป ลวนแตเปนกฎเกณฑ กตกาทใหประชาชนทกคนไดปฏบตตามเพอใหทกคน อยรวมกนอยางสงบสข

พระราชบญญตการสาธารณสขพ.ศ.๒๕๓๕เปนกฎหมายทตองการค มครอง ใหประชาชนไดอย ในสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบการด�ารงชวต โดยควบคมดแล ทงดานสขลกษณะ และการอนามยสงแวดลอม ควบคม

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

86

การด�าเนนกจการตางๆ ทอาจจะสงผลกระทบตอสขภาพของประชาชน และ ยงไดก�าหนดใหผทจะประกอบกจการบางประเภทหรอการด�าเนนการบางอยางจะตองขอรบใบอนญาตกอนด�าเนนกจการ เพอใหเจาหนาทของรฐสามารถควบคมดแลตงแตกอนด�าเนนกจการ การประกอบกจกรรมใดบาง ทตองขอใบอนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ๑. การประกอบกจการรบท�าการเกบ ขน หรอก�าจดสงปฏกล หรอมลฝอย โดยท�าเปนธรกจ หรอโดยไดรบประโยชนตอบแทนดวยการคดบรการ ตามมาตรา ๑๙ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข ๒๕๓๕ ๒. การประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามมาตรา ๓๓ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ๓. การจดตงตลาด ตามมาตรา ๓๔ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ๔. การจดตงสถานทจ�าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหารในอาคารหรอพนทใดซงมพนทเกนสองรอยตารางเมตร และมใชเปนการขายของในตลาด ตามมาตรา ๓๘ แหงพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ๕. การจ�าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ ตามมาตรา ๔๑ แหง พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

87

นอกจากน การจดตงสถานทจ�าหนายอาหาร และสถานทสะสมอาหารทมพน ทไม เ กน สองรอยตารางเมตร แมไมตอง ขออนญาตแตกต องแจงต อ เจ าพนกงานทองถน เพอขอหน งสอรบรองการแจ งตามมาตรา ๔๘ ก อนการจดต ง

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดกระจายอ�านาจไปสองคกรปกครองสวนทองถน ซงถอวาเปนองคกรทมความใกลชดประชาชนมากทสด สามารถทราบสภาพปญหาของพนทไดด กฎหมายจงใหอ�านาจองคกรปกครองสวนทองถนในการออกขอบญญตทองถน เพอใหการบงคบใชกฎหมายมประสทธภาพเหมาะสมกบสภาพปญหาในพนท ดงนน การประกอบกจการ หรอด�าเนนการใดๆ นอกจากจะตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสขแลว กตองตรวจสอบขอบญญตทองถนดวย เราทกคนมอาจจะปฏเสธไดเลยวาไมรกฎหมาย หลายๆ คนกระท�าความผด ด�าเนนการประกอบกจการ โดยไมทราบวาจะตองขออนญาตกอน สาเหตกอาจเนองมาจากกฎหมายเขาไมถงประชาชน หรอประชาชนเขาไมถงกฎหมาย กตามแต ดงนน หากประชาชนหรอผทสนใจประสงคจะประกอบกจการหรอ การด�าเนนกจการใดๆ ตองตรวจสอบขอกฎหมาย หลกเกณฑ เงอนไข ในการ ขออนญาตเสยกอน หากมผทสนใจรายละเอยดเพมเตมสามารถหาขอมลไดท http://www.anamai.moph.go.th หรอhttp://laws.anamai.moph.go.th

ความ ว ป

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

91

๒๖. เจาของป มนามนตองจดใหมสวมไวสาหรบบรการลกคาทสะอาดถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงานตามทกฏหมายกาหนด หากฝาฝนหรอไมปฏบตตามมโทษปรบไมเกน ๒,๐๐๐ บาท

โดย นางสาวสกณา คณวโรตม: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

เดกผหญง : “คณพอคณแมคะ สวมในปมน�ามนนสะอาด กลนหอมนาใช หนชอบมากๆ เลยคะ ครงตอไปคณพอคณแมพาหนแวะเตมน�ามนทป มน อกนะคะ” พอ+แม : “ไดสจะลก พอกบแมกชอบเหมอนกน” เปนเสยงเดกผหญงก�าลงพดคยกบครอบครวของเธออยางมความสข ในขณะขบรถออกมาจากสถานบรการน�ามนแหงหนง เพอทจะเดนทางกลบไปเยยมญาตทตางจงหวดในชวงเทศกาลสงกรานต

๒๖. เจาของป มนามนตองจดใหมสวมไวสาหรบบรการลกคาทสะอาดถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงาน๒๖. เจาของป มนามนตองจดใหมสวมไวสาหรบบรการลกคาทสะอาดถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงาน๒๖. เจาของป มนามนตองจดใหมสวมไวสาหรบบรการลกคา

ตามทกฏหมายกาหนด หากฝาฝนหรอไมปฏบตตามมโทษทสะอาดถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงานตามทกฏหมายกาหนด หากฝาฝนหรอไมปฏบตตามมโทษทสะอาดถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงาน

ปรบไมเกน ๒,๐๐๐ บาท

โดย นางสาวสกณา คณวโรตม: นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

92

เทศกาลสงกรานต เปนประเพณปใหมไทยทมมานานแลว เปนวน แหงความรกหรอวนแหงครอบครวของคนไทย ทมกจะมประชาชนกลบภมล�าเนา หรอเดนทางสญจรไปมาเพอทองเทยวในวนหยด ซงตองแวะรบประทานอาหาร อกทงยงตองแวะประกอบกจธระสวนตวทงหนก และเบาตลอดระยะเวลา การเดนทาง ดงนน การดแลรกษาหองสวมสาธารณะใหสะอาดถกสขลกษณะอยเสมอจงมความจ�าเปนอยางยง เพราะเปนการปองกนโรคระบบทางเดนอาหาร รวมถงจ�านวนหองสวมตองเพยงพอตอการใชงาน สงตางๆ เหลานจะสงผลใหประชาชนมสขภาพอนามยทด โดยรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข อาศยอ�านาจตามพระราชบญญตรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. ๒๕๓๕ ออกกฎกระทรวงก�าหนดสวมทตองดวยสขลกษณะในรานจ�าหนายอาหาร และหรอเครองดม และสถานบรการ การจ�าหนายน�ามนเชอเพลงหรอกาซส�าหรบยานพาหนะ พ.ศ. ๒๕๕๕ ก�าหนดใหรานจ�าหนายอาหารหรอเครองดม ซงจดสถานทไวส�าหรบบรการลกคา ในขณะเดยวกนไมต�ากวา ๒๐ คน และเจาของสถานบรการจ�าหนายน�ามน

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

93

เชอเพลงหรอกาชส�าหรบยานพาหนะ ตองจดใหมสวมไวส�าหรบบรการลกคา ทสะอาดถกสขลกษณะ มปรมาณเพยงพอตอการใชงานตามทกฏหมายก�าหนด หากเจาของรานอาหารฯ หรอสถานบรการจ�าหนายน�ามนฯ ฝาฝนหรอไมปฏบตตามมโทษปรบไมเกน ๒,๐๐๐ บาท ประชาชนผใชบรการสวมสาธารณะ มสทธใช สวมสะอาดเพยงพอปลอดภย ทงน หากประชาชนพบวา เจาของรานอาหาร หรอสถานบรการน�ามน จดใหมสวมทไมถกตองดวยสขลกษณะหรอมปรมาณไมเพยงพอตามทกฎหมายก�าหนด ประชาชนมสทธแจงตอเจาพนกงานทองถน (นายก อบต., เทศบาล, อบจ. , ผวาราชการกรงเทพมหานคร, ปลดเมองพทยา) ในพนททเปนทตงรานอาหารหรอสถานบรการน�ามน นน เพอใหเจาพนกงานทองถนเขามาด�าเนน การตรวจสอบ และควบคมก�ากบดแลใหถกตองตามกฎหมาย ...แตอยาลมนะวา... “สทธยอมมาคกบหนาทเสมอ”อยาทวงสทธโดยไมคดท�าหนาทนะคะ เมอประชาชนมสทธใชสวมสาธารณะสะอาดถกสขลกษณะแลว กตองมหนาททจะชวยดแลรกษาความสะอาด โดยการใชสวมใหถกสขลกษณะ เชน กดชกโครกหรอราดน�าทกครงหลงการใชงาน ไมทงผาอนามยลงในโถสวม

และไมทงกนบหรลงในโถปสสาวะ เปนตน ทงน กเพอสขภาพอนามยทดของทกคนนะจะ ทมา:http://www.dla.go.th/index.jsp หรอตดตอสอบถามเพมเตมไดท ๐ ๒๕๙๐ ๔๒๑๙

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

94

๒๗. การจดตงโรงเรยนกวดวชาไมเขาขายกจการทเปนอนตรายตอสขภาพทตองขออนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ แตถาหากพบวาสถานท ดงกลาวมการจาหนายอาหารใหกบนกเรยนดวย ในกรณเชนนจะตองขอรบใบอนญาตจดตงสถานทจาหนายอาหารตอราชการสวนทองถน

โดย นางสาววการณดา สรบตร: นกวชาการสาธารณสข

ปจจบนการเรยนกวดวชาผานโรงเรยนกวดวชาในประเทศไทย ก�าลง กลายเปนทนยมส�าหรบเดกในวยเรยน ผปกครองของเดกหลายทาน เลอกทจะสนบสนนใหลกเขาเรยนเพมเตมในสถาบนกวดวชาเหลาน เพอเปนตวชวยใหผานการสอบ ทงการสอบไลภายในโรงเรยนหรอผานการสอบเขามหาวทยาลย หลายคนใหความเหนวาการเรยนการสอนในโรงเรยนนนยงไมเพยงพอหรอ ไมมประสทธภาพมากพอทจะท�าใหตนบรรลผลได โรงเรยนกวดวชาอาจจะ ถกเรยกตางๆ กนในชออนๆ เชน สถาบนกวดวชา โรงเรยนตวเตอร โรงเรยนสอนพเศษหรอชนเรยนพเศษ เปนตน โรงเรยนกวดวชาบางแหงมการเรยน การสอนหลากหลายวชา ใหนกเรยนไดเลอกเรยน แตบางแหงกมเพยงรายวชาเดยว

๒๗. การจดตงโรงเรยนกวดวชาไมเขาขายกจการทเปนอนตรายตอสขภาพทตองขออนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ แตถาหากพบวาสถานท อนตรายตอสขภาพทตองขออนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ แตถาหากพบวาสถานท อนตรายตอสขภาพทตองขออนญาตตามพระราชบญญต

ดงกลาวมการจาหนายอาหารใหกบนกเรยนดวย ในกรณเชนนจะตองขอรบใบอนญาตจดตงสถานทจาหนายอาหารตอราชการสวนทองถนเชนนจะตองขอรบใบอนญาตจดตงสถานทจาหนายอาหารตอราชการสวนทองถนเชนนจะตองขอรบใบอนญาตจดตงสถานทจาหนาย

โดย นางสาววการณดา สรบตร: นกวชาการสาธารณสข

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

95

จากการทสถาบนหลายแหงเปนทรจก และไดรบการยอมรบจากนกเรยนหลายๆ กลมท�าใหมการขยายสาขากระจายไปยงสถานทตางๆ รวมทงในตางจงหวดดวย ซงสถาบนบางแหงไมมครผสอนในชนเรยน แตเปนการสอนผานเครอขาย อนเตอรเนท ซงสามารถถายทอดสดการสอนไปยงสาขาอนหรอการใชสอ การสอนในรปแบบวดทศนฉายซ�าการสอนทไดบนทกไวกอนหนา และเปนทสงเกตไดวา สถานทกวดวชาสวนใหญมกจะมนกเรยนเขาเรยนพรอมกนเปนจ�านวนมาก จงมกจะมค�าถามตามมาจากหลายหนวยงาน รวมทงตวผปกครองวา การทมนกเรยนจ�านวนมากมาอยรวมกนในชวงระยะเวลาใดเวลาหนงในสถานทหนงๆ เชนน จะมผลกระทบอะไรตามมาไดบาง และตามพระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ นน สถานทกวดวชาเขาขายอาคารทตองหาม ไมใหมผคนอยมากเกนไปตามประกาศกระทรวงหรอไมอยางไร หรอเขาขายกจการทเปนอนตรายตอสขภาพทตองขออนญาตประกอบกจการตอเจาพนกงานทองถนหรอไม และมวธการจดการ ดแลหรอมผใดเขามาควบคมความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทกวดวชาจ�าพวกนหรอไมอยางไร

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

96

ผลกระทบทอาจเกดขนจากสถานทกวดวชานน เนองจากสถานท กวดวชาบางแหงมพนทคบแคบ เมอเทยบกบจ�านวนนกเรยน ท�าใหมการ ระบายอากาศถายเทไมสะดวก อกทง ถาหากขาดการดแลรกษาความสะอาดของอาคารสถานทอยางตอเนองแลว จะท�าใหเปนแหลงพาหะน�าโรค และม ความเสยงตอการแพรกระจายของเชอโรคไดงาย ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท ๗/๓๕๓๘ เรอง ก�าหนดจ�านวนคนตอจ�านวนพนทของอาคารทพกอาศย ทถอวามคนอยมากเกนไปซงออกตามความในพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ นน เปนหลกเกณฑทบงคบใชกบ “อาคารทพกอาศย” ซงหมายถง อาคารซงโดยปกตบคคลใชอยอาศย ทงกลางวน และกลางคน ไมวาจะเปนการอยอาศยอยางถาวรหรอชวคราว และใหหมายรวมถงโรงเรอน บานพกอาศย โรงแรม หอพก อาคารชด หรออาคารอนใดทมลกษณะเชนเดยวกน ทสรางขนตามกฎหมายควบคมอาคาร ดงนน สถานทกวดวชาซงเปนสถานททมไดใชในการอยอาศย เปนเพยงสถานททมการเขามาใชประโยชนเพยงชวงเวลาใดเวลาหนงเทานน จงไมถอวาสถาบนกวดวชา

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

97

เขาขายอาคารทตองหามไมใหมคนอย มากเกนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท ๗/๓๕๓๘ อกทงการจดตงสถานทกวดวชายงไมเขาขายกจการท เป นอนตรายตอสขภาพทต องขออนญาตตามพระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ถงแมวา การจดตงสถานทกวดวชาจะไมเขาขายกจการทเปนอนตราย ตอสขภาพ ทตองขออนญาตตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ แตถาหากพบวา สถาบนกวดวชาบางแหงมการใหบรการจ�าหนายอาหารใหกบนกเรยนดวย เชน อาหาร เครองดม รวมถงขนมขบเคยวตางๆ เปนตน ในกรณนสถาบนกวดวชาดงกลาวจะตองไปด�าเนนการขอรบใบอนญาตสถานทจ�าหนายอาหารกบราชการสวนทองถนทสถาบนกวดวชานนๆ ตงอยใหถกตองตาม พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ และผจดตงสถานทกวดวชาจะตองดแลอาคารสถานทกวดวชาดงกลาวใหถกตองดวยสขลกษณะ ไมใหเปนแหลง เพาะพนธพาหะน�าโรคหรอกอใหเกดเหตร�าคาญดวย ดงนน เพอเปนการควบคมดแลการสภาพของอาคารสถานทกวดวชาใหถกตองดวยสขลกษณะ เพอปองกนผลกระทบตอสขภาพของนกเรยน เจาพนกงานทองถน และเจาพนกงานสาธารณสขจงมอ�านาจหนาทตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข ในการเขาไปตรวจตราและใหค�าแนะน�าแกผด�าเนนกจการดงกลาวได ทงน หากผปกครองพบเหนสภาพอาคารสถานทกวดวชา ไมถกสขลกษณะ ซงอาจมผลกระทบตอสขภาพของนกเรยนหรออาจกอใหเกดเหตร�าคาญ ใหผปกครองแจงตอเจาพนกงานทองถนซงเปนทตงของสถานท กวดวชานน เพอด�าเนนการควบคมดแลใหเปนไปตามกฎหมายตอไป ทมา : http://laws.anamai.moph.go.th/main.php?filename =๓ALaws

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

98

๒๘. “นามนลกหม” คอ การนานามนทอดซาทเสอมสภาพไปฟอกสใหใสแลวบรรจใสถงพลาสตกเพอจาหนาย ไมเขาขายเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข แตอาจมความผดตาม พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. ๒๕๒๒

โดย นางสาวสกณา คณวโรตม : นกวชาการสาธารณสขชานาญการ

“น�ามนลกหม” คออะไร ปจจบนมกจะมการน�าน�ามนทอดซ�าทเสอมสภาพไปฟอกสใหใสแลวบรรจใสถงพลาสตกมดปากถงดวยหนงยาง แลวน�ากลบมาจ�าหนายใหกบผบรโภคตามตลาดนด และตลาดสด ซงประชาชนทวไปรจกกน ในชอ “น�ามนลกหม” วธสงเกตงายๆ คอ ลกษณะถงทบรรจน�ามนลกหมจะ ไมมฉลาก และเมอตรวจสอบปรมาณสารโพลารในน�ามนดงกลาว พบวา มปรมาณสารโพลารเกนรอยละ ๒๕ ของน�าหนก ซงเกนเกณฑมาตรฐาน ของกระทรวงสาธารณสขตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท ๒๘๓ พ.ศ. ๒๕๔๗ เรอง ก�าหนดปรมาณสารโพลารในน�ามนทใชทอดหรอประกอบอาหารเพอจ�าหนาย ถอเปนภยเงยบทสงผลกระทบตอสขภาพ เนองจากเปนสาเหตท�าใหเกดโรคความดนโลหตสง และโรคมะเรงซงเปนสงทนาวตกกงวล ตอความปลอดภยตอสขภาพของประชาชนอยางยง

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

99

“น�ามนลกหม” เขาขายเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามพระราชบญญตการสาธารณสขพ.ศ.๒๕๓๕หรอไมและผทท�าน�ามนลกหมเพอจ�าหนายตองขอใบอนญาตตอเจาพนกงานทองถนหรอไม จากลกษณะของกจกรรมทมการน�าน�ามนทอดซ�าท เสอมสภาพไป ฟอกสใหใสแลวบรรจใสถงพลาสตกมดปากถงดวยหนงยางแลวน�ากลบมาจ�าหนายใหกบผบรโภคตามตลาดนด และตลาดสด ซงประชาชนทวไปรจกกน ในชอ “น�ามนลกหม” นน ลกษณะของกจกรรมดงกลาว ไมเขาขายกจการทเปนอนตรายตอสขภาพตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ ผทท�าน�ามนลกหมเพอจ�าหนายจงไมตองขอใบอนญาตตอเจาพนกงานทองถน ถงแมวาลกษณะของกจกรรมหรอการกระท�าดงกลาวนนจะไมเขาขายกจการทเปนอนตรายตอ สขภาพตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ แตกมกฎหมาย ทสามารถใชควบคมก�ากบได คอ ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท ๒๘๓ พ.ศ. ๒๕๔๗ เรอง ก�าหนดปรมาณสารโพลารในน�ามนทใชทอดหรอประกอบ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

100

อาหารเพอจ�าหนายใหมปรมาณสารโพลารไดไมเกนรอยละ ๒๕ ของน� าหนก ซ งหาก ตรวจสอบพบวาผ ประกอบอาหารทใชน�ามนทอดอาหาร ทมปรมาณสารโพลาร เกนมาตรฐานทก�าหนดและจ�าหนายแกผบรโภค ถอเปนการจ�าหนายอาหารผดมาตรฐานฝาฝนมาตรา ๒๕(๓) ของพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. ๒๕๒๒ ระวางโทษปรบไมเกน ๕๐,๐๐๐ บาท อยางไรกตาม เจาพนกงานทองถน เจาพนกงานสาธารณสข หรอผซง ไดรบแตงตงจากเจาพนกงานทองถน ซงมอ�านาจหนาทในการควบคมก�ากบดแลผประกอบกจการตลาด สถานจ�าหนายอาหาร และสถานทจ�าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ โดยด�าเนนการสงเสรมใหความร และเผยแพรประชาสมพนธใหค�าแนะน�าเกยวกบการเลอกซอน�ามนปรงประกอบอาหาร วธสงเกตน�ามนทเสอมสภาพ และผลเสยของการบรโภคน�ามนทอดซ�าทเสอมสภาพ รวมถงการให ค�าแนะน�าเกยวกบการก�าจดน�ามนทอดซ�าเสอมสภาพใหถกวธ โดยไมเททงน�ามนทไมใชแลวลงในทอระบายน�าซงเปนสาเหตท�าใหทอระบายน�าอดตนสงผล กระทบตอสงแวดลอม และเปนแหลงแพรพนธของพาหะน�าโรคตางๆ อกดวย หรอใหค�าแนะน�าเกยวกบวธการน�าน�ามนใชแลวมาใชใหเกดประโยชน เชน การน�าไปผลตเปนไบโอดเซล เปนตน ทมา: http://foodsan.anamai.moph.go.th/main.hp?filename =index_๒๐๑๗ http://food.fda.moph.go.th/

ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขถนนตวานนท อำเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐

โทร. ๐ ๒๕๙๐ ๔๑๗๕โทรสาร ๐ ๒๕๙๑ ๘๑๘๐

http://laws.anamai.moph.go.thดาวนโหลดคมอประเมนความพงพอใจตอคมอ

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

กฎหมายสาธารณสขใหความรอบรสประชาชน

กฎ

หมายสาธารณ

สข ใ

หความรอบ

รสป

ระช

าชน

กฎ

หมายสาธารณ

สข ใ

หความรอบ

รสป

ระช

าชน

ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขถนนตวานนท อำเภอเมองนนทบร จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐

โทร. ๐ ๒๕๙๐ ๔๑๗๕โทรสาร ๐ ๒๕๙๑ ๘๑๘๐

http://laws.anamai.moph.go.th