รายงานขั้นต้น (Inception Report) · Web viewต วแบบการบร หารเศรษฐก จระด บจ งหว ด ตามแผนภาพท

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

สารบญ

บทท 2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ...............................1

1. แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ...............................................................1

2. แนวคดและทฤษฎดานการจดทำาแผนยทธศาสตร.......................203. แนวคดและทฤษฏทเกยวของกบการสรางตวชวด......................504. หลกการประเมนการบรหารจดการทมงเนนผลงาน.....................595. ผลการศกษาวจยทเกยวเนองกบการบรหารราชการจงหวดเพอการ

พฒนาแบบบรณาการ.............................................................646. ปญหา /อปสรรคและแนวทางแกไขในการบรหารงานจงหวดแบบบรณา

การ (CEO)........................................................................70

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท 2 - 1 : รากแกนของแนวคดในการบรหาร/ พฒนาจงหวดแบบบรณาการ...........................................................................................18แผนภาพท 2 - 2 : แผนภาพแสดงตวแบบการบรหารเศรษฐกจระดบจงหวด....19แผนภาพท 2 - 3 : หลกการพฒนาแผนยทธศาสตร.................................26แผนภาพท 2 - 4 : แผนภาพแสดงยนต ดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid) หรอตำาแนงทางยทธศาสตร.........................................28แผนภาพท 2 - 5 : กรอบการวเคราะหเพอกำาหนดแผนยทธศาสตร...............30แผนภาพท 2 - 6 : กรอบความสมพนธเชงตรรกะของโครงการ.................32แผนภาพท 2 - 7 : การตรวจสอบองคการในลกษณะตางๆ.........................35แผนภาพท 2 - 8 : การเปรยบเทยบการบรหารงานแบบเดมกบการบรหารงานสมยใหม...........................................................................................37แผนภาพท 2 - 9: แผนภาพแสดงกระบวนการในการจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ.............................................................40แผนภาพท 2 - 10: แผนภาพแสดงตวอยางยนตดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid)...........................................................................42

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - i

ตวชวด

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - 11 : แผนภาพแสดงขนตอนการแปลงตวชวดความสำาเรจไปสการปฏบต........................................................................................45แผนภาพท 2 - 12 : ความสมพนธของการวดความประหยด ความมประสทธภาพ และความมประสทธผล.....................................................................58

สารบญตาราง

ต า ร า ง ท 2 - 1 : ต า ร า ง แ ส ด ง ก า ร เ ข ย น แ ผ น ปฏ บ ต ก า ร แ บ บ เ ห ต ผ ลสมพนธ(Logical Framework)...............................................33

ตารางท 2 - 2 : ตารางเครองมอประกอบการพจารณากำาหนดกลยทธแบบสองมต.........................................................................................43

ตารางท 2 - 3 : ความสมพนธระหวางการจดกลมวธดำาเนนการกบการจดหมวดหมของภารกจ...........................................................................61

ตารางท 2 - 4 : ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ.............................................................................70

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - ii

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

บทท 2

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด

แบบบรณาการในการศกษาวจยเพอประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผน

ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ คณะผศกษาวจยไดดำาเนนก า ร ท บ ท ว น ว ร ร ณ ก ร ร ม แ น ว ค ด ท ฤ ษ ฎ แ ล ะผลการศกษาวจยทเกยวของกบการจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบ ใน 5 ประเดน ประกอบดวย แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ แนวคดและทฤษฎดานการจดทำาแผนยทธศาสตร แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการสรางตวชวด การประเมนการบรหารจดการทมงเนนผลงาน และผลการศกษาวจยทเกยวของกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแ บ บ บ ร ณ า ก า ร โ ด ย ม ส า ร ะ ส ำา ค ญ ด ง ร า ย ล ะ เ อ ย ด ต อ ไ ป น

1. แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ

แนวคดในการปรบปรงการบรหารงานจงหวด เปนผลสบเนองจากก า ร จ ด ป ร ะ ช ม เ ช ง ป ฏ บ ต ก า รเกยว กบการปรบบทบาทภารกจและโครงสรางสวนราชการ เมอวนท 4 – 5 สงหาคม พ.ศ. 2544 ณ เมองพทยา จงหวดชลบร ซงมขอสรปประการหนงวาควรกระจายอำานาจใหจงหวดมการบรหารงานอยางมประสทธภาพ โดยการปรบบทบาทของจงหวดใหม สถานะเหมอนหนวยธรก จเชงยทธศาสตร (Strategic Business Unit : SBU) ทสามารถวนจฉยขอมล ปญหาอปสรรค กำาหนดแนวทางการดำาเนนงานและแกไขปญหาภายในจงหวดใหเปนไปตามทกำาหนดไวอยางครบวงจร รวมทงการปรบ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 1

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

บทบาทและอำานาจหนาทของผวาราชการจงหวดใหเปนผบรหารระดบสงของจงหวด (Chief Executive Officer : CEO) สามารถบงคบบญชา สงการหวหนาสวนราชการตางๆ ภายในจงหวดไดอยางเบดเสรจโดยตรง เ พ อ ใ ห ก า รดำาเนนงานภายในจงหวดเปนไปดวยความรวดเรว ตรงตามนโยบายของผบ ร ห า ร ร ะ ด บ ส ง ส ด แ ล ะ ส า ม า ร ถตอบสนองตอความตองการและขอเทจจรงของแตละจงหวดไดโดยตรง ม ค ว า ม ค า ด ห ม า ย ว า ห า กดำาเนนการทกจงหวดอยางไดผลกจะสามารถแกไขปญหาของประเทศโดยร ว ม ไ ด ท า ง ห น ง (ส ถ า บ น ด ำา ร ง ร า ช า น ภ า พ 2545)

การบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา หรอการบ ร ห า ร แ บ บ ค บ พ . เ ป นแนว คดทรฐบาลมงหวงทจะใหจงหวดใดนำาระบบการบรหารเชงยทธศาสตร (Strategic Management) ม า ใ ช ใ น ก า ร บ ร ห า ร ง า น เ พ อ เ พ มประสทธภาพของระบบงาน การนำานโยบาย 3 สงครามของรฐบาลไปปฏบตตลอดจนระบบงานดานการแกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชน ใหเสรจสนลงในระดบจงหวดใหมากทสดโดยจงหวดจะตองมการปฏบต ดงน

1. สรางกระบวนการทำางานสำาหรบการระดมการมสวนรวมจากทกภาคสวนท เก ยวของเพ อรวมก นก ำาหนดยทธศาสตร (Strategic Formulation) เพอนำานโยบายของรฐบาลไปปฏบตในระดบจงหวดในลกษณะทสอดคลองกบสภาพปญหา ขอเทจจรงของพนท ตลอดจนมการสรางระบบฐานขอมลเพอใ ช ใ น ก า ร ว เ ค ร า ะ ห แ ล ะ ต ด ต า ม ผ ล

2. มกระบวนการแปลงยทธศาสตรดงกลาว เปนแผนยทธศาสตร (Strategic Planning) ทเปนรปธรรมทสามารถบรณาการงาน/งบประมาณ ทงน เปนสวนของภาครฐ และสวนทเกดจากความค ดร เร มของจงหวด เข าด วยก นอยางเป นระบบ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 2

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3. สรางระบบบรหารจดการเพอนำาแผนยทธศาสตรไปสการปฏบต (Strategic Implementation) โดยน ำาหลกบรหารสมยใหมมาประยกตใช อาท การทำางานเปนทม (Teamwork) การทำา งานในลกษณะเครอขายความรวมมอ (Networking) แ ล ะ แ บ บห น ส ว น ก า ร ท ำา ง า น

4. สรางระบบตดตามประเมนผลการนำาแผนยทธศาสตรไปปฏบต (Strategic Monitoring and Evaluation) ท ง ใ น ร ปแ บบ ข อง กา รร า ย ง า นผ ลข อ ง ห น ว ย ป ฏ บ ต แ ล ะ กา รตรวจตดตามผลในพนทเพอรบทราบความกาวหนา ตลอดจนป ญ ห า อ ป ส ร ร ค ใ น ก า ร ด ำา เ น น ง า น ไ ด อ ย า ง ต อ เ น อ ง

พนตำารวจโท ทกษณ ชนวตร (อางในสวนสงเสรมการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ สำานกพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการจงหวด 2546) “โครงการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา คอ การเปลยนรปแบบและวธการบรหารงาน (Management Style) ท ต อ ง ก า ร ม เ จ า ภ า พ เ ป นผรบผดชอบ มการบรณาการ และมยทธศาสตรในการบรหาร มการประชมค ณ ะ ผ บ ร ห า ร เ พ อ ก ำา ห น ดแนว ทางในการปฏบตงาน.... และมการใชขอมลเพอการจดทำายทธศาสตรซงเปาหมายสดทายของการทำางานกคอ การมเจาภาพในการเอาใจใสและรบผดชอบตอการบรหารประชาชนทดขน” นอกจากนยงไดกลาวถงการบรหารจดการจงหวดทดลองแบบบรณาการในการปฐมนเทศและพฒนาผรบผดชอบการบรหารจงหวดทดลองแบบบรณาการวา“..... การเปน CEO ของผวาราชการจงหวด Concept นน อยากใหเปนเหมอนผชวยนายกรฐมนตรในจงหวด ตองมหนวยงานอนรบผดชอบรวมแกปญหาในย ค ผ ม ผวาราชการจงหวดตงรบไมได บานเมองเราตองการความชวยเหลอ ผมเปนนายกฯ ผมเหนอยและอยากใหทานทมเท ผมดประเทศ ผวาราชการ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 3

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

จงหวดดจงหวด สามารถทำา Efficiency ไดทกท ถาม Attention กม Economy ....”

นายสมคด จาตศรพทกษ (อางใน สวนสงเสรมการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ สำานกพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการจงหวด 2546) “.....ผ ว า ร า ชกา รจ ง ห ว ดน ำา ร อ ง จ ะต อ งตอ บ ค ำา ถา ม ให ไดวา CEO คออะไร จะทำาบทบาทอะไร จะขอยกตวอยางในภาคเอกชน ซงจะท ำา บ ท บ า ท 3 อ ย า ง ค อ หนงบทบาทในการกำาหนดภารกจของผบรหาร (Define Mission) สองบ ท บ า ท ใ น ก า ร ส ร า ง ก ล ย ท ธ เ พ อ ใ ห บรรลเปาหมาย (Strategic Formulation) สามบทบาทในการนำากลยทธไ ป ส ก า ร ป ฏ บ ต (Implementation) .....”

ลกษณะการบรหารราชการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา มดงน

1. เปนการบรหารเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองเปาหมายทสำาคญของจงหวด โดยการแปลงยทธศาสตรของชาตไปสการป ฏ บ ต ใ น ร ะ ด บ พ น ท ไ ด อ ย า ง ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ แ ล ะ ม ประสทธผลสงสด เปดโอกาสใหทกสวนมสวนรวมในการพ ฒ น า จ ง ห ว ด แ ล ะ ค ณ ะผบรหารของจงหวดมความรบผดชอบและสามารถตรวจสอบไ ด (Accountability Transparency)

2. เปนการบรหารจดการทมงเนนผลสมฤทธของการทำางาน (Result - Based) และมการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอช ว ย ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ใ น ก า ร บ ร ห า ร ง า น ข อ ง จ ง ห ว ด

3. ผวาราชการจงหวดจะตองมคณลกษณะทเปรยบเสมอนผบรหารสงสดขององคกร โดยสามารถใชอำานาจตามกฎหมายแ ละร ะ เ บ ย บ ต า ง ๆ ได อ ย า ง เห ม า ะ ส มก บ ภ า ร ะ ห น า ท

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 4

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ทมอย ควบคไปกบการใชภาวะผนำาในการบรหารการพฒนาจงหวด เพ อ ให เก ดการเปล ยนแปลงในท ศทางท ด ข น

4. กระทรวง ทบวง กรมตางๆ มอบอำานาจการบรหารงานโดยเ ฉ พ า ะ ก า ร บ ร ห า รงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการวนจฉยสงการในเร องตางๆ ใหแกผวาราชการจงหวดในการแกไขปญหาของป ร ะ ช า ช น ใ น จ ง ห ว ด ไ ด เ บ ด เ ส ร จ ใ น ร ะ ด บ พ น ท

ระบบสนบสนนการบรหารราชการตามโครงการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา กระทรวงมหาดไทยไดวางระบบสนบสนนการบรหารราชการตามโครงการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพ ฒ น า จ ำา น ว น 5 ร ะ บ บ ด ง น

1.ระบบการจดทำาฐานขอมลจงหวดและการเชอมโยงขอมล ประกอบดวย การกำาหนดฐานขอมล 15 ฐาน และการสงการของจงหวดก ำาหนดโครงสร างและองค ประกอบของขอมล แนวทางทางการจดเกบและประมวลผลขอมลดวยระบบคอมพวเตอร โปรแกรมกำาหนดระบบการแสดงผลขอมลโดยผ าน เคร อ ข า ยค อม พว เต อร ก ำา หนดระ บบ เช อ ม โยงขอมลระหวางหนวยงานภายในจงหวดและระหวางจงหวดกบสวนกลาง กำาหนดแนวทางการนเทศ ใหคำาแนะนำาและตรวจต ดตาม การจดท ำาร ะบบฐานขอม ลและการเช อมโยงขอมลจงหวด และประมวลสรปผลการดำาเนนงานและจดทำาเปนค ม อ ก า ร ป ฏ บ ต ก า ร

2.ระบบวางแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ ป ร ะ ก อ บ ด ว ย การกำาหนดแนวทางการจดทำาแผนยทธศาสตร และแจงจงหวดพจารณาเปนแนวทางปฏบตตามความเหมาะสม จดทำาเอกสารร า ย ล ะ เ อ ย ด แ น ว ท า ง ป ฏ บ ต ใ น ก า ร จ ด ท ำา แ ผ น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 5

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ยทธศาสตรฯ และการนำาแผนยทธศาสตรไปสการปฏบต ชแจง นเทศ ตดตามและประเมนศกยภาพ และปญหาการจดทำาแผนยทธศาสตร สนบสนนการบรณาการงาน/โครงการ และงบประมาณแกจงหวด ประมวลสรปผลการดำาเนนงาน และจดทำาเ ป น ค ม อ ป ฏ บ ต ง า น

3.ระบบบรหารจดการและประสานงาน ประกอบดวยการประสานงานเกยวกบการมอบอำานาจทางการบรหาร งบประมาณ และบคลากร แกผวาราชการจงหวดการพจารณาวนจฉยขอกฎหมายเกยวกบการมอบอำานาจแกผวาราชการจ ง ห ว ด แ ล ะ ท เกยวของกบการปฏบตงานของจงหวด สนบสนนการจดอตราก ำาล ง และบ คลากรตามความเหมาะสม จดร ะบบการประชาสมพนธและเผยแพรขอมลขาวสาร และสนบสนนทางวชาการเกยวกบหลกการและแนวทางการบรหารงานสมยใหมแ ก จ ง ห ว ด

4.ระบบตดตามและประเมนผลการพฒนาจงหวด ประกอบดวย ก า ร จ ด ร ะ บ บ ก า รตดตามผลการดำาเนนงานของจงหวดและระบบการรายงานผล กำาหนดประเดนการตรวจราชการของผตรวจราชการกระทรวงม ห า ด ไ ท ย จ ด ร ะ บ บ ก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล แ ล ะการประสานงานกบสถาบนการศกษาทรบผดชอบการประเมนผ ล ใ น แ ต ล ะ จ ง ห ว ด

5.ระบบการพฒนาบคลากร ประกอบดวย การกำาหนดหลกสตรก า ร ฝ ก อ บ ร ม แ ล ะ ก า รจดการฝกอบรมบคลากรเกยวกบการจดทำาระบบฐานขอมลจงหวด การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การวางแผน บรหารแผน การตดตามประเมนผลและสนบสนนทางวชาการเพอพฒนาบ ค ล า ก ร เ ส ร ม ต อ จ า ก ก า ร ฝ ก อ บ ร ม

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 6

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ประมวล รจนเสร (2546) “ฯพณฯ ไดกลาวเสมอวา ทานเองมความคาดหวงมากวาเมอวนใดททานมโอกาสเปนผนำาของรฐบาลแลว ตองใชโอกาสน นอยางเต มท ต องเด นหน าอยางม เป าหมายจะพฒนาประเทศไทยใหสความเปนเลศตามฝนทวาดไวใหได โดยความฝนหนงของทาน คอ การนำาพาประเทศไทยใหเปนศนยกลางของเอเชย หรอเปนจดย ท ธ ศ า ส ต ร โ ล ก ท ส ำา ค ญ ท ง ท า ง ด า น ก า ร เ ศ ร ษ ฐ ก จ การคาและการพฒนาดานตางๆ โดยเฉพาะการขบเคลอนความคดอนน เปนไ ป ใ น ร ป แ บ บ ข อ ง Thailand Inc. ทมองประเทศไทยเปนคลายๆ บรษทจำากดทขบเคลอนไปพรอมๆ กน ซงระบบการคดและการดำาเนนการในพลวตรทางเศรษฐกจน สามารถเรยกไดวาเปนระบบคดแบบ “Taksinomics” ทแพรหลายไปใ น ห ม ผ น ำา เ อ เ ช ย ข ณ ะ น

การขบเคลอนนน ตองมการปฏรปกลไกอยางมาก ทงโครงสรางและวฒนธรรมคานยม และเปนไปอยางมยทธศาสตร มหลกวชา มใชเพยงค ว า ม ค ด ค ำา น ง ช ว ง 2 ป 8 เ ด อ น จ ง เ ห น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ไ ม โดดเดนเฉพาะในบาน แตกาวกระโดดมบทบาทนำาในเอเชยและมสสนในเวทโ ล ก ด ง เ ช น ก า ร ป ร ะ ช มเ อ เ ป ค ท ผ า น ม า

ฯพณฯ นายกรฐมนตร ยำากบขาราชการอยเสมอวา “วธคดตองเปลยน วธทำางานตองเปลยน เพราะโลกมนเปลยน และเปลยนเรวด ว ย ”

ลำาดบความคดของ ฯพณฯ นายกรฐมนตร ฯพณฯ นายกรฐมนตร เ ข า ร บ ต ำา แ ห น ง เ พ อ ท ำาหนาท เดอนกมภาพนธ 2544 หลงจากทไดรบตำาแหนงนายกรฐมนตร แลว ไดดำาเนนนโยบายการแกไขปญหาทงระดบรากหญา และเชงพฒนาสงออก ท เร ยกว า “Dual Tracks Policy” เป นแนวทางพฒนาเศรษฐกจ 2 ราง คอ ฐานลางกบฐานนอก ซงเปนจดเรมตนหรอทมาของร ะ บ บ เ ศ ร ษ ฐ ก จ ท ม Model

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 7

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แบบ Taksinomics โดยม Concept แนวคดทส ำาค ญ คอ ระบบจลภาคการผลตสนคาเกษตร การใชแหลงนำา หนงตำาบลหนงผลตภณฑ การปรบปร งประสทธภาพ ควบค ไปก บระบบมหภาค ซ ง ได แก การสงเสรมใหมการสงสนคาออกไปจำาหนายยงตางประเทศ สงเสรมการล ง ท น ก า ร ท อ ง เ ท ย ว ท ง น การทจะท ำาให “Dual Track Policy” สมฤทธ ผลได ฯพณฯ นายกรฐมนตร มความหวงเปนอยางยงอยางหนงวาจะใชบทบาทของผวาราชการจงหวดในการเปนพลงขบเคลอนนโยบายและการพฒนา พดงายๆ คอ นอกจากม Thailand Inc. แลว ยงมตวลกทเปนฟนเฟองในการขบเคลอน หรอเปน 75 เคร องยนตของการพฒนา ตวลกทวาน คอ Provincial Inc. ในแตละจงหวด ดงนน ทศทางการเคลอนของการพฒนาจงเปนลกษณะทรวมฝงคลายๆ ทฤษฎหานบน คอ บนไปสจดหมายดวยกน และพรอมๆ กน โดยมผบรหารสงสด CEO ในระดบ ประเทศ และร ะ ด บ จ ง ห ว ด จ ะ เ ป น แ ก น น ำา ใ น ก า ร ข บ เ ค ล อ น ท เ ป นเจาภาพรบผดชอบทกเร องในจงหวด เป นหวหนาองคกรใหญทเป น Leader of the Leaders

การปรบบทบาทของผวาราชการจงหวดใหเปน CEO ฯพณฯ นายกรฐมนตรไดมแนวคดทจะปรบบทบาทของผวาราชการจงหวดให เ ป ล ย น บ ท บ า ท เ ด ม ๆ ท เ ป น Ceremonial Governor ห ร อ Ceremonial Chairman ม า เ ป น ล ก ษ ณ ะ ข อ ง Leader ท ม Accountability Line ช ด เ จ น พ ด ง า ย ๆ ค อ ตองเปลยนบทบาทของผวาราชการจงหวดทเคยเปนเสมอนสญลกษณ ม ไวในการเปนประธานเปดงาน ปดงาน หรอตดรบบนตามงานตางๆ ใหเปนผบรหารยทธศาสตร มภาวะผนำา ระดมกำาลงทกภาคสวน แกปญหาในพนทใหสำาเรจมใชแกไขปญหาอะไรกตดขดไปหมด แตละกรมแตละหนวยงานยงไมมการมอบอำานาจ ยงรวมศนย มการสรางอาณาจกรของตนเอง มแตค ว า ม เ ป น เ จ า ข อ ง“ ” ไ ม ม ค ว า ม เ ป น “เจาภาพ” สงเหลาน กลายเปนสงทผลกดนใหผวาราชการจงหวดกลาย

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 8

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

เปน ผปฏบตงานประจำามากยงขน ไมมยทธศาสตรและเปาหมาย ทำาไปวนๆ ห น ง อ ย า ง ไ ม ม ท ศ ท า ง ไ ม ไ ด ต อ บ ส น อ ง น โ ย บ า ย ข อ ง ร ฐ

ฯพณฯ นายกรฐมนตรเองไดเร มพดเร องนมาตงแตรบหนาทใหมๆ จงเปนความคดของทานทจะทำาใหผวาราชการจงหวดมเอกภาพในการบ ง ค บ บ ญ ช า ใ ห ม า ก ท ส ด ส า ม า ร ถ ร บ ร ไ ด ว า ใ ค ร เ ป น ผ ร บผดชอบคนสดทายในการแกไขปญหาของจงหวด และใหการแกไขปญหามนจบอยทนน ไมตองสงมาสวนกลาง ดงนน ผวาราชการจงหวดตองส า ม า ร ถ ส ร า ง ว ฒ น ธ ร ร ม อ ง ค ก ร ใ ห ม ใ ห เ ป น อ ง ค ก ร ท ม ก า รปรบตวงาย ตอบสนองปญหาของประชาชนและการพฒนาประเทศ

ในสวนของผวาราชการจงหวดนน มแนวคดของการบรหารราชการแ บ บ CEO ค อ ก า ร เ ป นเจา ภาพทสามารถจะบรณาการงานในจงหวดใหสำาเรจได ดงนน แนวคดผว า ร า ช ก า ร จ ง ห ว ด CEO จ ง ม Concept ท ส ำา ค ญ ค อ

1)ผวาราชการจงหวดจะตองเปนผชวยนายกรฐมนตร โดยการด ำา ร ง บ ท บ า ท ป ร ะ ธ า นคณะผบรหารสงสดของจงหวด ตองบรหารจงหวดใหม เอกภาพ (Unity) โดยสามารถควบคมกำากบ และบรหาร (Execution) ใหเกดประโยชนสงสด พรอมทงปรบทศทางและเปาหมายของจงหวดได (Coaching) โดยอาศยการท ำา ง า น ร ว ม ก น เ ป น ท ม

2)ผวาราชการจงหวดตองเปนผน ำาในดานตางๆ (Leader of the Leaders) ในทกๆ ดาน และทกสวนราชการ/ภาคเอกชนใ น จ ง ห ว ด โ ด ย เ ฉ พ า ะ บ ท บ า ท ท า ง ด า น ก า ร บ ร ห า รยทธศาสตร (Strategic Management System) และการบรณาการ (Integrated) ทกภาคสวนในระดบพนท สรางภาวะผนำาใหเกดขน กำาหนดทศทางและใหผคนเดนตามใหได ดง นน ผวาราชการจงหวดในแนวน ไมไดหมายถงผนำาแบบเจาขนมลนาย แตเปนผนำาทมภาวะผน ำา (Leadership) ม

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 9

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ศกยภาพสามารถทจะแกไขปญหาตางๆ ไดอยางรวดเรวมากข น

3) เปลยนแนวคดและบทบาทของผวาราชการจงหวดจากแนวคดเดมทเนนดานการบรหารการปกครองมาสการหลอมความคดเ ป น ท า ง ด า น ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร เ น น ใ นเชงธรกจ การบรหารการเปลยนแปลง โดยเฉพาะดานการพฒนาเศรษฐกจของจงหวดและทองถน / ชมชน โดยมการใชเครองมอและทกษะการบรหารงานสมย ใหมมากขน เชน การใช KPI หรอ Balanced Scorecard มาเปนเคร องมอในการทำางานและวดผลมากขน นอกจากน สงคมไดคาดหวงไววาเมอผวาราชการจงหวดเปนผวา CEO แลว จะสามารถแกไขปญหาจงหวดไดมากขน และ ฯพณฯ นายก รฐมนตรเองกไดคาดหวงกบผวา CEO ไววาจะชวยทานขบเคลอนกลไก 75 จงหวด ใหเกด พลง” ” มงไปสประเทศชาตมนคง ประชาชนม ง ค ง ด ง น แนวทางแรก คอ ดานความมนคง กลาวคอ บทบาทนเปนบทบาทเดมทผวาราชการจงหวดทานถนดอยแลว เพยงแต ฯพณฯ นายกรฐมนตรเพมเคร องมอใหผวาราชการจงหวดม Command Chain ใหมากกวาเด มแคน นเอง เชน ดานความสงบเรยบรอย หรอการปองกนและปราบปรามยาเสพตด กใหมการมอบอำานาจใหมากขน เรงรดการมอบอำานาจจากกระทรวง กรมทงหลายใหลงไปยงผวาราชการจงหวด ใหเสรจในเดอนธนวาคม พ.ศ. 2547 น จะทำาใหผวาราชการจงหวดสามารถบงคบบญชาเพอจดการกบปญหาเหลานในจงหวดไดมากขนโดยทนท ทงดานกฎหมายระเบยบดานการบรหารงานบ ค ค ล แนวทางทสอง คอ ดานความมงคง เปนการดำาเนนงานดานเศรษฐกจโดยเฉพาะเศรษฐกจรากหญา และการพฒนา

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 10

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

เศรษฐกจของรปแบบ Cluster ทมงเชอมโยงเศรษฐกจในรปของกลมจงหวดท ชวยในการขบเคลอน Thailand Inc. อ ย า ง เ ต ม ร ป

คาดวาไมเกนสมยท 2 ของรฐบาลน ผลการดำาเนนงานจะตองเกดขนอยางเปนรปธรรม และจะแตกตางอยางลบลบกบสภาพในปจจบน โดยเฉพาะในโลกของกระแสการแขงขนของทนนยม ท ฯพณฯ นายกรฐมนตรทานไดมองไปขางหนาแลว ซงเมอถงวนนน ประเทศไทยจะเปลยนบทบาทจากผถกเลน กลายเปนผคมเกมแทนอยางแนนอน คอ ประเทศไทยเราไดกลายจากประเทศรอบนอก (Periphery) มาเปนประเทศศนยกลาง หรอ Core แทนนนเอง และเมอถงวนนน เราจะเปลยนจากประเทศทตองพงพา (Dependency) ประเทศอน มาเปนประเทศทเปนหนสวนรวมกน หรอป ร ะ เ ท ศ ท พ ร อ ม จ ะ ใ ห แ ล ะ ร บ ใ นค ร า ว เ ด ย ว ก น (Independence)

คณลกษณะของผวาราชการจงหวด CEO ฯพณฯ นายกรฐมนตร พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร มมมมองวา ผวา

ร า ช ก า ร จ ง ห ว ด เ ป น เ ส ม อ นผชวยของนายกรฐมนตรประจำาจงหวด ทกอยางตองมความเบดเสรจอยท CEO ในจงหวดนนๆ และใหมการขบเคลอนอยางจรงจง จงมบทบาทและห น า ท ท พ อ ป ร ะ ม ว ล ไ ด ด ง น

1. เปนเจาภาพในการบรหารงานของจงหวด แนวความคดการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ คอ ตองการหา เจาภาพ” ” ใหไดสกคนในการบรหารจดการในทกเร อง เพราะภารกจในการแกไขปญหาของสงคมและของชาต เปนภารกจทไมมวนสนสด (Endless Job) มแตตองการพฒนาใหดขน เพราะองคกรไมมคำาวาสนสลาย ไมมวนจบสน ผวาราชการจงหวดจงตองเปนนกบรหาร เปนมออาชพเปนเจาภาพตองมองทกตารางน ว ใ น จ ง ห ว ด เ ป น ภ า ร ก จ ห น า ท ท จ ะ ต อ ง ด แ ล จ ด ก า ร แ ก ไ ข

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 11

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

2. ทำาหนาทประธานคณะผบรหาร การเปนเจาภาพไมจำาเปนตองท ำา ง า น ค น เ ด ย ว (One Man Show) ค ำา ว า CEO ค อ Chief Executive Officer แปลวาเปนประธานคณะผบรหาร แสดงวามผ บรหารหลายคนอยรวมกน แลวมบคคลหนงเปนประธาน นนคอ การเอาหวหนาสวนราชการทกสวนราชการเปนคณะผบรหาร ผวาราชการจงหวดคอตวประธานของจงหวด เพอประชมหารอกนในลกษณะของคณะผบรหารเสมอนเปนคณะรฐมนตรของจงหวด และควรมการประชมทกสปดาหดวย ผวาราชการจงหวดตองรจกการ Coaching สอนแนะทมง า น ท ก ร ะ ต น ใ ห ท ก ฝ า ย ไ ด ร ว ม ก น ค ด ช ว ย ก น ท ำา เ อ ายทธศาสตรมาวางรวมกน เอาภารกจเปนตวตง ใหทกสวนคดรวมกน ม ค ว า ม ร ส ก ว า เ ร า ร ว ม ร บ ผ ด ช อ บ จ ง ห ว ด น ด ว ย

3. ตองมภาวะผนำา ภาวะผนำา (Leadership) ของผวาฯ CEO นนส ำา ค ญ ม า ก ต อ ง ก ล า ใ ช ภ า ว ะผนำาในจงหวดทรบผดชอบ กลาคด กลาทำา กลาเปลยน ตองรบรสภาพป ญ ห า ข อ ง พ น ท แ ล ะ เ ข า ใ จ แ ก ไ ขไมหนความจรง แตใหส ก บขอเทจจรงทมอย ถาไมยอมรบ เรากแกไขป ญ ห า ไ ม ไ ด

4. เปนผนำาการเปลยนแปลง ตองมลกษณะของความสามารถในการปรบตวสง ใหทนกบการเปลยนแปลงทรวดเรว ไมเฉพาะโครงสราง ต อ ง ส ำา น ก แ ล ะ เ ช อ ม น ต อ ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ต อ ง เ ป ล ย นวฒนธรรม คานยม ทศนคตใหทนการปฏรปทงหลายดวย ตองเปลยนท ศ น ค ต ข อ ง ค น ท เ ก ย ว ข อ ง ด ว ย มฉะนน การปฏรปจะไมมความหมาย เมอทศนคตด การแกไขเรองอนๆ ก จ ะ เ ป น เ ร อ ง ง า ย ม า ก ทานนายกพดในวนแรกทมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ วา ทานจะไมยอมเปนเพยง ผนำาตามกฎหมาย“ ” แตขอเปนแหงการเปลยนแปลง”

5. ตองทำางานเชงรก ผวาราชการจงหวดตองไมตงรบ ตองรก เ พ ร า ะ เ ป น เ จ า ภ า พ แ ล ว

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 12

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ตองรก มรองผวาราชการจงหวดเปนผชวย ตองคอยพจารณาปญหาและผสมผสานใหกลมกลนกนระหวางหนวยงานตางๆ เมอใดทองคกรไหน ม การเคลอนตวชากวาองคกรอนๆ ในระนาบเดยวกน โอกาสไปถงทไหนกไมม ยงเหนอมากยงมโอกาสสำาเรจมาก นายกรฐมนตรตองดทงประเทศ จะใหมาดลงลกทกจงหวดคงไมได แตถาไมมใครรบผดชอบตรงจดนนเลย จะแกปญหาไดอยางไร จงตองมผวาราชการจงหวดเปนผแทนนายกรฐมนตรอยในจงหวดนน นายกรฐมนตรจะดแลประเทศ ถามความเอาใจใสก มประสทธภาพได ถ าไมมความเอาใจใส กจะไมมประสทธภาพ

6. เปลยนจากการปกครองเปนการบรหารจดการ เมอกอนนน ม ล ก ษ ณ ะ เ ป น ก า ร ป ก ค ร อ ง แ บ บ ม อ ง จ า ก ภ า ย ใ น (Inside out Approach) เอาองคกรเปนตวตง ในปจจบนการเมองเปลยน บานเมองเปลยน สถานการณโลกเปลยน เราตองเปลยนการปกครองเปนการบรหารจดการ (Management) มองจากประชาชนเปนตวตง นกบรหารจะแกปญหาไดตรงจด คอเปนทง Leader Coacher และ Manager พรอมกนในตว การบรหารตองเปนหวใจสำาคญของความสำาเรจทงหมด ระบบราชการตองลดการมองแบบแยกสวนเฉพาะของตนเองออกไป เพอนำาไปสการบรหารคอ การจดการองคการ จดการทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพ นำาคนทมอยมาทำางานรวมกน กคอทำางานใหไดผลอยางมประสทธภาพและประหยดทสด การบรหารยคใหมตองปรบกระบวนทศนเ ส ย ใ ห ม ไ ม ค ด เ ป น แ ท ง เ ป น ช น แ ต ต อ ง เ ป นเครอขายการทำางานรวมกนเชงแนวราบ มการรายงานหลายทศทาง การรายงานใหเปน Matrix Reporting System จะตองสงรายงานหลายทศทาง เชนสงใหสำานกนายกรฐมนตร 1 ฉบบ สงใหกระทรวงมหาดไทยอก 1 ฉบบ สงหนวยราชการทเกยวของอกฉบบใหรบทราบพรอมกน Formality ไมมความสำาคญ เร องของความสำาเรจของงานสำาคญทสด การรายงานทกอยางจะมคอมพวเตอรเชอมโยงกนแลว มการวเคราะหปญหาในภาพรวม จะตองเขาใจถงจลภาคและมหภาค ตลอดเวลานายก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 13

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

รฐมนตรจะทำางานในระดบมหภาค สวนผวาราชการจงหวดจะทำางานในร ะ ด บ จ ล ภ า ค ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ

7. ต องมท ศนะว าสามารถท ำา ได ส งท พ ดน จ ะ ไม ส ามารถเปลยนแปลงในชวเวลาขามคน แตตองมทศนะวาสามารถทำาได (Can do Attitude) ถ า ส า ม า ร ถ ม อ ง เ ห น ค ว า ม เ ป น ไ ป ไ ด เ ก น ก ว า 60%ลงมอทำาใหรวาอก 40% ทเปนจดออนนน คออะไร แลวคอยปรบแกไข เ ม อ ล ง ม อ ท ำา ร ะ ห ว า ง ท ำา ม ฉ ะ น น จ ะ ไ ม ไ ด เ ด น

8. การคดนอกกรอบ วนนจะตองคดนอกกรอบเดม (Think out of the box) อยาคดตามกรอบเดม อยาทำาวธเดม เราจะเดนไปเพอใหเกดการเปลยนแปลงดวยกน มาชวยบานเมองดวยกน ชวยราษฎรดวยกน จงจะสามารถภมใจได ฉะนน ตองอยาถกจองจำาดวยความคดเดมๆ (Prisoner of History) เขาจงบอกวา ถาอยากทำางานใหสำาเรจ“ ในสงทไมเคยสำาเรจมากอน อยาใชวธการเดม” ความภมใจเกดไดเมอไดแสดงฝมอใหสมฤทธผล และสามารถสบทอดใหเหนได ตองกลาคดออกนอกกรอบเดม อยาใหการเปลยน แปลงนนถกธรรมชาตบงคบใหคนทประสบความสำาเรจในวนน คอ คนทกลาเปลยนแปลงกอน เหตการณบงคบใหเปลยนคนทเปลยนแปลงโดยธรรมชาตบงคบ ไมเคยมความสำาเรจในชวต

9. ตองรป ญหาและระดมสรรพกำาลง CEO อาจจะไมตองรทกเรอง แตจะตองพยายามเขาใจทกเรอง ไมตองรเองทกเรองเพราะวามผทร ทกเรองในจงหวดอยแลว แตจะจบเอาคนเหลานนมารวมกนแลวตอภาพใหได คอ ศลปะของการเปนผนำา นำามาหลอมรวมกน หาทศทางเดนรวมกน ขบเคลอนไปในเปาหมายเดยวกน ฉะนนถารวมกนคด รวมกนทำา และในทสดกกาวไปสการใชทรพยากรรวมกน ความสามคคจะเกดขนในหมสวนร า ช ก า ร แ ล ะ น ำา ไ ป ส ค ว า ม ส า ม ค ค ข อ ง ค น ใ น จ ง ห ว ด

10. ตองมเครองชวดการทำางาน ตองยกระดบและตองมเครองชวดการพฒนา เชน เครองวดทางเศรษฐกจ ตองรวา GPP ของจงหวดมเทาไร GPP Growth เปนอยางไร เครองวดทางสงคม เชน อาชญากรรม

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 14

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ยาเสพตด การเจบปวย สาธารณสข เปนตน และเครองวดความพงพอใจในการบรการประชาชน ตองหมนตรวจตราและตดตามประเมนผลการปฏบต และสงเหลานเปนสวนหนงของการประเมนผลผวาราชการจงหวดด ว ย

ดร.สวทย เมษณทรย ผชวยรฐมนตรประจำาสำานกนายกรฐมนตร ไดกลาววา การ“ Re – Manage จงหวด / กลมจงหวดเปนวาระแหงชาตตามนโยบายของรฐบาลทำาอยางไรทจะสรางความเจรญเตบโตทำาอยางไรทจะทำาใหเกดการปรบเปลยนและเปลยนแปลงตนเองข นมาใหม มต ำาแหน งทางยทธศาสตรในเวท โลก ท ำาอยางไรทยทธศาสตรตางๆ ททำารวมกนนนจะกอใหเกดความมงคงรวมกนคอ การเปนหนสวนดวยกนอยางแทจรงในแงของ Co – Propriety” และไดกลาวถงรายละเอยดของการ Re – Managing Public Sector ซงเปนกญแจสำาคญทนำาไปสการวางแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแ บ บ บ ร ณ า ก า ร ด ง น

ในทกภาคสวนไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชนมการปรบเปลยน หรอทเรยกวา Transportation อยางรนแรง ในภาครฐมการ Early Retire Program คนท ไม เห มา ะสมท จ ะอ ย ภ า คร ฐ อาจจะมศกยภาพทจะไปอยภาคเอกชนมากกวา เรากำาลงดงดดใหคนเหลานไปเปนผประกอบการใหม หรอ New Entrepreneur ขณะเดยวกนขนาดของภาครฐจะลดลงคนทมงมนตงใจทจะเปนขาราชการอยางแทจรงกจะไดทำางานไดอยางเตมท แตขณะเดยวกนในอนาคตเรากำาลงปรบกลไกนใหม หลงจากกลไกภาครฐภาครฐบกพรองมานานหลงจากทคนเกงๆ ภาครฐถกภาคเอกชนดดออกไปในชวงเศรษฐกจบมใหมๆ ดง นน ในอนาคตส งท จะตามมาค อ รฐบาลชดน จะปรบใหภาครฐเป น High Performance Government ให ได ผ านระบบ Fast Track ผานระบบทมท อเช อมตอระหวางเอกชนกบภาครฐ ในร ปแบบทเรยกวา Lateral Entry อยางทเราคดไปไกลวาถาผวา CEO ทำางานเกงจรงๆ ไปทำางานเอกชนไดเลย ขณะเดยวกนเอกชนเกงๆ มาทำางานในภาครฐอาจจะ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 15

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ผ ล ด ก น 1 – 2 ป ซ ง เ ป นแ น ว ค ด ท จ ะ ต อ ง ผ ล ก ด น ก น ต อ ไ ป

การปฏรปทแทจรงของรฐบาล คอ การบอกวาการแกไขปญหาตองแ ก ไ ป ใ น ร ะ บ บ เ ป ด ไ ม ใ ช ก า รแกไขระบบปด ดงนน การแกไขการปฏรประบบราชการนนแกใจดวยตวมนเองไมได การทำาทอตอ Link กนระหวาง Public Sector กบ Private Sector เทานนทจะทำาใหคนของภาครฐตนตว กระตอรอรนมากขนเขาเอกชนมากขน ขณะเดยวกนคนของเอกชนเมอมาอยภาครฐอาจจะสลบกนอย 6 เดอน หรอ 1 ป เอกชนจะไดเขาใจกลไกภาครฐวามขอจ ำากดวาจะตองมองในภาพของ Public Interest ไมใชมองในแงของ Private Interest เพยงอยางเดยวเปนอยางไร ทอตอตางๆ เหลาน คอ การบ ร ห า ร ก า ร จ ด ก า รแนวใหมทจะใหเกดการปฏรปทงองคาพยพทงภาครฐและภาคเอกชนไปพรอมๆ กน ทำานองเดยวกนในภาคเอกชนหรอ Public Sector ทรฐบาลไดทำา คอ ทำาอยางไรทจะใหทกคนมความเทาเทยมกน ทำาอยางไรใหผมอทธพลเศรษฐกจใตดนงดขนมาบนดน เพอทจะทำาใหทกคนมโอกาสอยใน Level เดยวกนเพอทจะใหเกดความเปนธรรมฐานภาษขยายเพราะฉะนนอตราภาษอาจจะลดลงในอนาคตแตเราไมหยดอยแคนน จะทำาอยางไรทจะทำาให เศรษฐกจรากหญาทถกละเลยมานานสามารถเดนเคยงบาเคยงไหลกบเศรษฐกจทเปน Modern Sector ฉะนนตอนนเรากำาลงทำาทอตอระหวางเศรษฐกจรากหญากบ Modern Sector ผานหลายโครงการ OTOP เปนตวอยางของการนำาของจากรากหญาผานกลไกของชมชนไปสตลาดโลก จากจดนไปกลไกทจะทำาใหมทอตอ เปดโอกาสใหทกภาคสวนของสงคมไดรบโอกาสทเทาเทยมกน เปนยทธศาสตรสำาคญทจะสรางความมงค ง ในอนาคต ฉะน นต อไปท ง เศรษฐกจรากหญา และ Modern Sector จ ะ ต อ ง เ ผ ช ญ ก บ ส ง ท า ท า ย โ อ ก า ส ใ น ร ะ ด บ โ ล ก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 16

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

สงทรฐบาลกำาลงกำาลงพยายามทำาใหสงคมซงแตเดมมานนเปนแบบท อ.ชยอนนต สมทรวานชเรยกวา สงคมลดทอนกำาลง“ ” บานเรามคนเกงได เก งแล วจะถกลดทอนท นท ซ ง เป นสงคมท เร ยกวา Pullback Society คอเราตองใหคนเกงเหลานนมาชวยกนสรางชาตขนมาทเรยกวา Cooperative Society หรอสงคมเตมพลง คอเตมพลงทงภาครฐ เอกชน และประชาชน และใหพลงนนประสานกนหนงเดยวเหนพลงอนยงใหญ ตรงนคอสงทเปนกรอบแนวคดของการทำางานเชงบรณาการ คอการทเราใชชวงเวลาหนงเปลยนแนวคด เปลยนทศนคต เปลยนขดความสามารถของผวาราชการจงหวดของทตมาสการเปน CEO ขณะขนตอนนไมไดหยดนง ผวาราชการจงหวดไดดำาเนนการดวยศกยภาพทตวเองมอยแลว บวกกบแนวคดใหมๆ ผลกดนกนอยางเตมท แตแคนยงคงไมเพยงพ อ ถ า ไ ม ม ค ว า ม ร ว ม ม อ จ า ก ภ า ค เ อ ก ช น ภ า ค ป ร ะ ช า ช น

ประเดนอยทวา เราอยากไปสโลกท 1 แตเราตองดเนอแทวาเรามประเดนทาทายในระดบภมภาคบางทเราเขาใจผดคดวา Grass – root คอภมภาค Modern Sector คอ กรงเทพ เชยงใหม ซงเปนแนวคดทผด แนวคดทถกตองคอทงพนทตองสามารถคดไดในระดบจงหวด ระดบกลมจ ง ห ว ด ร ะ ด บภมภาค จนถงระดบประเทศนคอถาเอาผลตภณฑมวลรวมของจงหวด GPP ของทง 75 จงหวด มาขงเรยงกนจะพบภาคกลางมการกระจายตงแตจงหวดทร ำารวยไมวาจะเปน ระยอง กรงเทพ ชลบร ไปถงจงหวดทมศกยภาพตำา เชน สงหบร นครนายก แตเมอดทภาคเหนอซงเปนภาคทนาสนใจมาก ไมมจงหวดทรวยเลยเมอเทยบกบภาคอนๆ แตระดบจงหวดทรวยกบจงหวดทจนมการกระจายตว จงหวดทรวยทสดของภาคเหนอคอ เชยงใหม ซงอยอนดบ 10 กวาของประเทศ จงหวดทเกอบจนสดของภาค คอแมฮองสอน (อยกอนจงหวดหนองบวภ) จะเหนไดวา GDP ของภาคเหนอคอนขางตำา มลกษณะกระจายไมกระจกตว แตถากระจกแลวไปอยสวนหนาคอกลมทรวย กจะเปนผลดกวากระจกตวแลวไปอยสวนหลง คอ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 17

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กลมทจน การทเราจะชวยกนผลกดนตองดจากของจรงกอนวาเปนอ ย า ง ไ ร เ ม อ เ ท ย บ ก บ ภ ม ภ า ค อ น

จากนไปเราตองคดและทำาอยางบรณาการ วงจรอบาศกทจะเกดขนในแตละภมภาคคอถาภมภาคเราหรอประเทศเรามความนาสนใจนอยกจะอยใน Low Priority การจดตงงบประมาณตางๆ ทจะจดสรรลงไปกตำาดวยเงนทจะไปสราง Infrastructure กจะไดนอยระดบของการลงทนทงภาคเอกชนและภาครฐ กจะมนอยประเดนคอภาคเหนอมวงจรนอยหรอไม การลงทนทต ำาท ำาใหเก ดการจางงานทต ำา การบรโภคทต ำาไปส Low Productivity เราทราบกนดวาปจจบนการทจะไปสกบใครกตามจะเปนเร อง Productivity แตในอกทางเปนเร องของ Low Investment ทำาใหการจางงานนอยลง ดงนน Motivation จงไมมเปนเหมอนภาวะอมครมในภมภาคนนๆ ในพนทนนๆ Low productivity ทงหมดในทสดออกมาเปน Low GPP นนคอทำาใหผลตภณฑมวลรวมเราตำา ดงนนวงจรอบาศกนไมใชหนาทของผวา CEO เพยงคนเดยว แตเปนหนาทของพวกเราทกคนในทน และกไมใชหนาทของสวนกลาง เพราะสวนกลางในทสดกจะถอยลงมา Support ดงนนทงหมดจงอยทมอของพวกเราเอง ทจะทำาใหเกดความมงคงของภมภาคแหงนไดหรอไม ดงนน ยทธศาสตรทแทจรงในก า ร ส ร า ง ค ว า ม ม ง ค ง

จดงายๆ ทจะทำาลายวงจรอบาศกน คอ GPP ถามวา GPP ของกลมจ ง ห ว ด ท ต ก ล ง ร ว ม ว า อ ย ท 8 % ซงเชยงใหมอาจจะม GPP 8% ลำาพนอาจจะม GDP 10% จรงๆ แลวจงหวดกเหมอนประเทศซง GPP มาจาก = C + I + G + (X – M) โดยท GPP = Consumption + Investment + Expenditure ใ น ท น ค อ Government Expenditure + (X – M)

ดงนนถาภาพยทธศาสตรถกขงใหม หนาทของพวกเราทกคน คอ ผ วา CEO ภาคเอกชนและภาคประชาชน คอ การมองทตนนำา กลางนำา ป ล า ย น ำา ท ำา อ ย า ง ไ ร ท ด แ ล ว จ ะ ด ง ด ด ก า ร ล ง ท น ท ง ก า รลงทนภายในกลมจงหวดดวยกนเอง การลงทนจากขางนอก โดยเฉพาะ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 18

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

อยางยงทำาอยางไรทจะไดนกลงทนทดทสดมาอยในกลมของเรา นกลงทนจากสวนกลางหรอจากตางประเทศเราอยากจะเปน Hi – Tech Hi – Touch เราไดนกลงทนเหลานมาไดอยางไรเพอจะมาสราง Industry Cluster ต า ม ท เราตองการ เราบอกวาในกลมของภาคเหนอจะมเร องการทองเทยว เกษตรแปรรป ในรปแบบตางๆ ม OTOP ฯลฯ ในทสดแลวความมงคงจะเกดขน ผานการบรโภคเพมขนภายในกลมจงหวดเรา สวนทเหลอมการสงอ อ ก

ปรชญาของนายกรฐมนตรทบอกวาผวาราชการจงหวดเหมอนนายกนอย กคอใหมองจงหวด/กลมจงหวดเหมอนประเทศๆ หนงทจะตองมการจบตวเลขนำาเขา – การสงออก ออกจากจงหวด/กลมจงหวดนนทจะตองดวามการลงทน Inflow – Outflow ออกจากกลมจงหวดเทาไร และจรงๆ ตองไปถงขนทวา Stock ของ Capital คนเกงๆ มาทำางานในกลมจงหวดนนๆมการไหลเขา – ไหลออกอยางไรดวย นอกจากนนมการพาไปลงทนในตางประเทศเปน Outward Investment ดโอกาสในยนานในประเทศเพอนบานใกลเคยง ไดแก พมา ลาว เปนตน ซ งผานย ท ธ ศ า ส ต ร ท เ ร ย ก ว า Co – Country One – Economy ผ า นยทธศาสตรทนายกรฐมนตรกลาวถงคอ Economic Dam หรอเขอนเ ศ ร ษ ฐ ก จ

ประเดนสำาคญ คอ หลงจากทจงหวด/กลมจงหวดไดเซนสญญากบน า ย ก ร ฐ ม น ต ร แ ล ว ท ง ผ ว าราชการจงหวดภาครฐ ภาคเอกชน จะตองรวมมอกน ดงนนยทธศาสตรทางดานการลงทนของจงหวด / กลมจงหวดทเปน Actionable คออะไร อตสาหกรรมอะไรท จ ะ เก ดข น ในจงหวด / กล มจงหวดของเรา อตสาหกรรมในทนไมใช Manufacturing เพยงอยางเดยว แตหมายถง เกษตร การบรการ หรอ Service Industry ซงนบวนมมลคาสวนเกนสงมากขน ในเร องของ The Strategy วากลมจงหวดเราจะไปคากบกลมจงหวดอนๆอยางๆไร จะคากบภมภาคอนๆ อยางๆไร เชน พมา ลาว

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 19

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

หรอกล ม GMS จะท ำา Road Show เหมอนทนายกพดวาใหแปลงยทธศาสตรเปนภาษาองกฤษจาก Road Map ทมใหไป Road Show ตางประเทศโดยเรมจากประเทศใกลเคยงแลวคอยๆ ขยายไปประเทศอนอยางไรบาง ดงนนหนาทของการผลกดนใหเกดความมงคงไมใชหนาทของผวาฯ เพยงคนเดยว แตเอกชนจะตองชวยกนแปลงยทธศาสตรการลงทนจงหวด/กลมจงหวด ใหเปน Business Development Strategy ของตนเองแปลง Industry Strategy ของจงหวด /กลมจงหวด ใหเปน Product Development Strategy แปลง Trade Strategy เ ป น Market Development Strategy

ขณะน อาจกลาวไดวา ความรวมมอรวมใจของภาครฐและภาคเอกชนเ ป น ห น ง เ ด ย ว ก น ม ก า รอบรมรวมกน ผวาราชการจงหวด หอการคา สภาอตสาหกรรม ชมรมธนาคารฯ เขาใจ Concept ของ CEO เหมอนกน และมสวนรวมในการทำาย ทธศาสตรในด บ High Level แลว ด งน นจะต องผลกก นใหเก ด Momentum ตอ ผมคดวาทกกลมจงหวดมการผสมผลานของ 3P (People Place Product) คอ พนทเรามศกยภาพของตนเองเหมอนสงทพระเจาใหมา บวกกบภมปญญาของชมชนชาวบาน บวกกบวฒนธรรมทถายทอดกนมาจากป ยา ตา ยาย มาสรนลกหลาน ใหแปลงออกมาเปนผลตภณฑทเปนรปธรรม ผมคดวาทกอยางเรมดวยแรงดลใจ สงทมงมนวาทำาอยางไรใหภมภาคเราให Cluster ของกลมจงหวดใหจงหวดเราเปน OTOP Center เ ป น Tourist Destination เ ป น Trade and Investment Hub เปน Logistic Hub เปน Education Hub ซงสงเหลานจะเกดไดตองเปลยนแปลง Aspiration เปน Action ใหไดการเ ป น Action ใ ห ไ ด ค อ ท ำา อ ย า ง ไ ร ใ ห ป ร ะ ช า ช น ข อ ง เ ร า More Productive ให Place ของเรา More Attractive และ Product ของเรา More Competitive โดยเฉพาะอยางยงใน World Market น ค อ ห ว ใ จ ส ำา ค ญ ข อ ง ก า ร ส ร า ง ค ว า ม ม ง ค ง

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 20

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ขณะนผวา CEO เขาใจบทบาทของตนเองแลววาเปนบทบาททมหมวกห ล า ย ใ บ ไ ม ใ ช แ ค นกปกครองแตตองเปนนกบรหารจดการ เนนดานความมนคงพรอมกบความมงคง ทำาอยางไรใหประชาชนของเรา More Productive ให Place ข อ ง เ ร า More Attractive แ ล ะ Product ข อ ง เ ร า More Competitive ทำางานในเชงบรณาการ ไมใชแคผวาแบบบรณาการ แตตองมยทธศาสตรแบบบรณาการดวย รฐบาลจงมยทธศาตร Local Link – Global Reach คอ เชอมตอชมชนกบโลก ไมโอนเอยงไปทางใดทางหนงไมทงโลกแลวดแตชมชน ไมทงชมชน หรอดแตโลกเหมอนบทเรยนทเรามกอนวกฤต ดงนน ตรงนคอ ขอตอจากจงหวดภาคโลกยทธศาสตรสำาคญของพวกเรา คอตองชวยกนนำาโดยผวา CEO และกลมผวา CEO โดยยทธศาสตรท 1 คอ ทำาอยางไรให Global to Local คอ ทำาอยางไรใหการลงทนทดทสด นกลงทนทดทสดจากโลกไมวาสวนไหนของโลก มาสจงหวด กลมจงหวดเราใหได ทำาอยางไรจงจะมนกทองเทยวทดทสดมาอยในภมภาคของเราใหได และเอาคนทเกงๆ มาอยกบเรา เชน เอานกลงทนทม Knowledge Base มาอยชวยอตสาหกรรมเซราม คของลำาปาง เ ป น ต น

ยทธศาสตรท 2 เราจะ Global to Local อยางไรเมอสนคาถกผลตออกมามสถานททดแลวทำาอยางไรจะอวดชาวโลกได ยทธศาสตรทรวมถงการใหผวา CEO ของพวกเราไปทำา Road Show ยงตาง ประเทศไมวาจะเปนการคาโลก การลงทน หรอถาเปนไปไดกเร มทำา Road Show ยงตางประเทศไมวาจะเปนการคา การลงทน หรอถาเปนไปไดกเร มทำา Road Show ทกรงเทพกอน เอากลมผวา CEO พาเอกชนไปเขาศนยประชมในกรงเทพเขาจดบธเร องการลงทน การทองเทยวเกษตรของภาคเหนอ และประสานกบหอการคาไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย พานกลงทนทอยในสวนกลาง หรอภมภาคอนมาดงานในกรงเทพ เปนการซอมมอกอนพานกลงทนใน Road Show ตางประเทศตามทรองนายกรฐมนตร (ดร.สมคด จาตศรพทกษ) จะพาพวก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 21

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

เราไป Road Show ทเซยงไฮหรอยนานอกรอบหนง หรอประเทศองกฤษ ส ห ร ฐ อ เ ม ร ก า ไ ด ผ า น ท ต CEO ก า ร ซ อ ม ท ด ท ส ด ค อ ก า รซกซอมภายในประเทศ ยทธศาสตร Local Link – Global Reach ของรฐบาลภายใตปรชญาของเศรษฐกจของคขนาน (Dual Track) และการทำางานเชงบรณาการ (Integration) คอตอทอ 2 ทอ ระหวางการสรางเครอขายทาง Global Economy Network ผานอยางนอย 3 คน คอ หนง ทต CEO ทจะเชอมโยงโลกกบประเทศของเรา สอง ปลดกระทรวงและรองปล ด Cluster ต างๆ ท จ ะท ำาหน าท เหมอนก บ Strategy General และสาม ผวา CEO ทง 3 มบทบาทหรอมนำาหนกทตางกน แตไมไดหมายความวาผวา CEO จะไมเกยวของกบโลก แตทง 3 ค น ต อ ง ท ำา ง า น ใ น เ ช ง บ ร ณ า ก า ร ร ว ม ก น ท ผลกดน Agenda ตางๆ ในทศทางกจะทำาใหผลประโยชนของชาตเกดขนอยางเปนรปธรรม ดงนนเราจงตองมสญญาประชาคมกนใหม ยทธศาสตรเรามแลว ตอไปนเราตองมาดบทบาทของภาครฐในสวนกลางจะมบทบาทอยางไร ผวา CEO มบทบาทอยางไร เอกชนในภมภาคและในสวนกลางจะม บ ท บ า ท อ ย า ง ไ ร

ดงนน ทำาอยางไรใหการลงทนในภมภาคแหงนเปนการลงทนทกอใหเกด Productivity การลงทนทกอใหเกด Productivity การลงทนทกอใหเกดการเพมทนภมปญญา ระดบเทคโนโลย ระดบของนวตกรรมของเราเราคงไมมองวาผลตอะไรไดผลตไป ผลตกอนแลวคอยดตลาด รฐบาลชดนนนอกจากมปรชญาทเน น Citizen Center คอ ประชาชนเปนศนยกลางแลว กยงมองวาโจทยทกอยางตองมาจาก Demand Size ตองดวาคนตองการอะไรแลวเราผลตไดหรอไม ผลตไดไมพอ เราอาจขอใหเพอนบานชวยกนผลตแลวเราจะตองเปนคนทำาทอนตอไป ดงนนเมอห ล า ย ๆ อ ย า ง เ ป ล ย น ไ ป เ ร า จ ง ต อ ง ด ขอระเบยบตางๆ ทมอยนนซงเมอกอนเรามองวาเปนขอจำากด เมอผวา CEO ห ร อ ผ ว า ฯ จ ะ เ อ ากฎระเบยบเหลานนมาเปนตวสรางบรรยากาศกไดเกดการลงทนคอใหผลต

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 22

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

รานคาในภมภาคของตวเอง เชน การดงดดนกลงทนสงทเขาตองการไมใชแคเรองภาษแตสงทตองการคอเรามบรรยากาศทด เชน แรงงานทม Skill ไมใชแรงงานทไมม Skill ซงมหาวทยาลยตางๆ ของภาคเหนอจะชวยกนสราง Skill Labor สราง Knowledge Worker ขนมาอยางไร ดงนนหากตองการดงดดนกลงทน/นกทองเทยวระดบ World Class เราจำาเปนตองปรบเปลยนไมใชกลยทธ แตตองปรบเปลยนยทธวธตางๆ รวมท ง Package ต า ง ๆ

สรปคอ การสรางประเทศไทยใหไปสโลกท 1 เปนหนาทของพวกเราท ก ค น ไ ม ใ ช ห น า ท ข อ งรฐบาลไมใชหนาทของสวนกลาง แตเปนหนาทของทกภาคสวน โดยเฉพาะพลงสำาคญ คอ Pubic Sector and Private Sector และ Sector ตองจบมอกนเปนหนงเดยวมงมนทจะไปดวยกน โดยไมคดวาเปนหนาทของผวาราชการจงหวดเพยงคนเดยวแตผวาราชการจงหวดทำาหนาทบรณาการเอาทกภาคสวนมาเปนหนงเดยวทำายทธศาสตรใหสอดคลองกบย ท ธ ศ า ส ต ร ช า ต ว า ร ะ แ ห ง ช า ต

ยทธศาสตรของกลมจงหวดในอนาคต คอ การผสมผสานจดแขงในแ ง ข อ ง ต ว พ น ท จ ต ว ญ ญ า ณของคน วฒนธรรม ภมปญญา และตวสนคาทมอยประสานหนงเดยวไดอยางไร ตวอยาง OTOP Village แมจะ 5 ดาว กอยแคนนแตถาถงนกทองเทยวใหเขาไปดตนตอททำาสนคานนๆ เลยใหไดเปนภมปญญาของชาวบานหรอเหนวาทำากบมออยางไร หรออาจขอใหนกทองเทยวไปถกทอผาไหม หรอนงแกะสลกทบานถวายเปนตน ซงนคอ Concept ใหมทบอกท า น ท ง ห ล า ย ๆ อ ย า ง เ ร า ม อ ย แ ล ว แ ต เ ร า ไ ม ร จ ก บ ร ห า รจดการ ไมรจกเอา Creative Idea ลงไปจบแลวก Form ออกมาเปนแนวความคดใหม ผสมผสานกน Place Product และ People ออกมาซงตรงนรฐคดคนเดยวไมได ตองชวยกนระหวางเราทกภาคสวน และตามยทธศาสตรของเราไมใชยทธวธปด เหมอนทเรยกวาระหวางรฐและเอกชน การแกปญหารวมกนตองมองในระบบเปดตอทอถงกน ดงนนเราตองชวย

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 23

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กนคดวาเราจะทำาอยางไรใหเกดความมงคงในจงหวด/กลมจงหวดนน Local to Global จำาเปนตองมยทธศาสตรอยางไร มยทธวธอยางไรและจำาเปนตองมอะไรบาง สดทายคอนำาพาไปสการทำาใหพนทของจงหวดมการเตบโตทมความมงคงรวมกบ Share กบทกภาคสวน โดยเฉพาะชมชน SME สามารถลมตาอาปาก และมบทบาทสำาคญในการสรางความเจรญเตบโตในภมภาค แตอยางกตามในโลกอนาคตมการปรบเปลยนตลอดเวลา ม พ ล ว ต รมากมาย เมอถามวาเราแยกภมภาคออกจากโลกไดหรอไม ซงอาจเปนไปไมได ดงนนผวา CEO ภาคเอกชนและภาคประชาชนตองสรางสงทเรยกวา Renewal Capacity คอ ความสามารถในการลมแลวลกขนมาใหมได ดงนนไมไดมองแคเร องของความมงคงเร องของการเตบโต แตตองรจกก า ร ล ม แ ล ว ล ก แ ล ว ส ต อ ไ ป

ดงนนทกภาคสวนเปนฟนเฟองผลกดนใหประเทศไปส High – Performance Economy ไดไปสการเปนประเทศในโลกท 1 มาจากการททกกลมจงหวดสามารถตอจกซอร ประสานกนเอาไวไมไดบอกเฉพาะกลมจงหวดของตนเอง รจกมองทง Intra – Province Cluster และขณะเดยวกนเกดจากพลงของแตละพลง ของแตละจงหวดทรจกการบรณาการ ไมได มองเฉพาะตวจงหวด แตมอง Balance ของแตละจงหวด/กลมจงหวด และระหวางกลมจงหวดเพอตอจกซอรของประเทศเพอไปตอเชอมกบโลกแนวคดนเกดขนเมอ 2 ปทผานมา เร มเกดผลเปนรปธรรม กลาวคอ เราไดพยายามผลกดนยทธศาสตรวาดวย Dual Track Development Strategy ภายใต Local Link – Global Reach พรอมแนวคดการบรหารจดการแบบมเจาภาพในเชงบรณาการ ซงในเร องของเชงบรณาการมสงทเรยกวา Partnership คอทกคนมสวนรวมผสมผสาน Co – Create คอรวมกนสราง Co – Crater แลวใ ห เ ก ด Co – Property

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 24

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

สำานกพฒนาและสงเสรมการบรหารราชการจงหวด กระทรวงมหาดไทย (2547) ไดระบรายละเอยดเกยวกบการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ ดงน

1. แนวคด1)มเจาภาพรบผ ดชอบ ท ไม ใช One Man Show แตเป น

Teamwork ท Network2)มคณะผบรหารจงหวดทำาหนาทก ำาหนดทศทางของจงหวด

เหมอนกบคณะรฐมนตรทกำาหนดทศทางของประเทศ โดยมผวาราชการจงหวด CEO เปนหวหนา คณะผบรหารทำาหนาทเหมอนนายกรฐมนตร และมตวแทนหวหนาสวนราชการของแตละกระทรวงทไดรบมอบหมายในพนทจงหวด กระทรวงละ 1 คน ทำาหนาทเหมอนรฐมนตร ทงน หากมองในภาพรวมของประเทศ ผวาราชการจงหวดจะท ำาหนาท เป นผชวยนายกร ฐ ม น ต ร ใ น ร ะ ด บ พ น ท จ ง ห ว ด

3) เน นการท ำางานเป นท ม ในเช งร ก ค ดนอกกรอบอยางส ร า ง ส ร ร ค เ ห น ท า ง อ อ ก ใ นทกปญหา ไมใชเหนปญหาในทกทางออก กลาและพรอมทจะเปลยนแปลง ปรบทศนคตและพฤตกรรมจากการปกครองมาเ ป น ก า ร บ ร ห า ร แ ล ะ บ ร ก า ร

4)มงเนนใหทกภาคสวนในสงคมมสวนรวม และเปนภาคในการแกไขปญหาและพฒนาอยางยงยน ทงรวมคด รวมวเคราะห รวมทำารวมสมทบทรพยากรเพอนำายทธศาสตรการพฒนาไปสก า ร ป ฏ บ ต

2. นยาม การบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ หมายถง การบรหารราชการของจงหวดเพอใหจงหวดสามารถบรหารงาน แกไขปญหาแ ล ะ พ ฒ น า พ น ท ใ น เ ข ต จ ง ห ว ด ไ ด อ ย า ง ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ แ ล ะตอบสนองความตองการของประชาชนใหไดรบประโยชนสงสด โดยมการบร ณ า ก า ร ย ท ธ ศ า ส ต ร

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 25

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนงาน โครงการ สรรพกำาลง และทรพยากรในจงหวด และการทำางานป ร ะ ส า น ค ว า ม ร ว ม ม อ ก บทกภาคสวนในสงคมอยางมทศทางและเปาหมายรวมกน รวมทงมผรบผดช อ บ ต อ ผ ล ข อ ง ง า น ใ นการบรหารการพฒนา การปองกน และการแกไขปญหาอยางชดเจน

3. วตถประสงคและเปาหมายของ CEO1)ประโยชนสขของประชาชน ความผาสกในชวต ความเปนอยทด

ความสะดวก และไดตอบสนองความตองการ2)ผลสมฤทธ ประสทธภาพ และความคมคาในการดำาเนนงาน3)ลดขนตอนการปฏบตงานและภารกจทไมจำาเปน4)กระจายอำานาจการตดสนใจ

4. ประชาชนจะไดรบอะไรจาก CEO1) ไดรบการบรการจากรฐ ซงมคณภาพด รวดเรว ถกตอง และ

เ ป น ธ ร ร ม ม า ก ก ว า ร ะ บ บ เ ด ม ท เ ป น อ ย 2)ปญหาความเดอดรอนไดรบการแกไขและขอเรยกรอง/ความ

ตองการตางๆ ไดรบการตอบ สนอง โดยประชาชนรบรและสามารถตดตอประสานงานกบหนวยงาน / บคคลทรบผดชอบไ ด โ ด ย ต ร ง

3) ไดมสวนรวมในการกำาหนดยทธศาสตรการพฒนา การแกไขปญหาและการจดทำาบรการ มใชภาครฐดำาเนนการแตเพยงฝ า ย เ ด ย ว เ ห ม อ น ท ผ า น ม า

4)สามารถเขาถง และรบรขอมลขาวสาร ตลอดจนสามารถตรวจส อ บ ก า ร ท ำา ง า น ภ า ค ร ฐ

5)ป ร ะ ช า ช น อ ย ใ น ส ง ค ม ท ส ง บ เ ร ย บ ร อ ย แ ล ะ ม ค ว า มมนคง/ปลอดภยในชวตและทรพยสน

5. ผลลพธสดทายของการบรหารงาน CEO1) เกดประโยชนสขแกประชาชน ตามหลกการบรหารกจการบาน

เ ม อ ง ท ด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 26

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

2)สนองตอบระเบยบวาระแหงชาตและปญหาความตองการของป ร ะ ช า ช น

3) เก ดการพฒนาท ย งยน และน ำาความม งค ง/ม นคงมาส ป ร ะ ช า ช น แ ล ะ ป ร ะ เ ท ศ ช า ต

6. หลกการบรหารงาน CEO1)บรหารจดการใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ยทธศาสตร

การพฒนาภาค ยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวด และย ท ธ ศ า ส ต ร ก า ร พ ฒ น า จ ง ห ว ด

2)ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนในจงหวดเขามามสวนรวมในการพฒนาอยางยงยน สรางศกยภาพในการแขงขน และการแกไขปญหารวมกน เพอลดความซำาซอน ความลาชา และความสนเปลอง

3)สวนราชการในราชการบรหารสวนกลาง และในพนทจงหวดสนบสนนการจดองคกร บคลากร งบประมาณ และขอมลสารสนเทศ รวมทงกฎหมาย ระเบยบ และขอบงคบ เพ อก ร ะ จ า ย อ ำา น า จ ก า ร ต ด ส น ใ จ ล ง ไ ป ส ร ะ ด บ ป ฏ บ ต

4)กระจายอำานาจสทองถน ดวยวธการทำาใหองคกรปกครองสวนท อ ง ถ น ย อ ม ร บ ต อเปาหมายการทำางานรวมกน มากกวาการกำากบดแลแตเพยงอยางเดยว เพอใหเกดประโยชนสงสดตอประชาชนและมความโ ป ร ง ใ ส

5)มศนยรวมขอมลสารสนเทศส ำาหรบเปนฐานขอมลในการบ ร ห า ร ก า ร ต ด ต า ม ป ร ะ เ ม น ผ ล

6)กำาหนดรายละเอยดการปฏบตงานและตวชวดในระดบจงหวดไ ด เ อ ง

7. ภารกจหลกของ CEO ภายใตอดมการณ บ ำาบดทกข “ บำารงสข”

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 27

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

1)สรางความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ และแกไขปญหาความยากจนในจงหวด

2)สรางสงคมทสงบสขและพงปรารถนารวมกน3)พฒนาใหเกดดลยภาพทยงยนของทรพยากรธรรมชาตและสง

แวดลอมกบวถชวตของประชาชน4)แกไขปญหาความเดอดรอนของประชาชน5)ปฏบตภารกจตามแนวทางนโยบายพนฐานแหงรฐและนโยบาย

ของรฐบาล6)บรหารราชการใหเปนไปตามหลกการบรหารกจการบานเมองท

ด

8. กลยทธการบรหารงาน CEO1)สรางพนธมตรและกระบวนการมสวนรวม2)ก ำาหนดวสยท ศน ย ทธศาสตร และเป าหมายการแก ไข

ปญหา/การพฒนาใหชดเจน3)กำาหนดตวชวดความสำาเรจ4)ระดม/บรณาการสรรพกำาลงและทรพยากรในการดำาเนนงาน5)อำานวยการ กำากบดแล และตดตามประเมนผล

9. เครองมอ/กลไกการบรหารงาน CEO1) ใชแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดเปนเคร องมอในการ

พฒนาระดบพนทภายใตกระบวนการมสวนรวมและการบรณาการ ใหบรรล เป าหมายตามศ กยภาพของจงหวดและย ท ธ ศ า ส ต ร ก า ร พ ฒ น า ก ล ม จ ง ห ว ด

2) ใชแผนยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวด เพอประสานการพฒนาภายใตกระบวนการความรวมมอภายในกลมจงหวด และระหวางกลมจงหวดตามศกยภาพและขดความ สามารถในการแ ข ง ข น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 28

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3) ใชระบบการตดตามและประเมนผลทมการกำาหนดตวชวดผลส ำา เ ร จ ท ช ด เ จ น แ ล ะ ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ

10. หนาทของผวาราชการจงหวด CEO1)ชนำากลยทธ โดยนำายทธศาสตรชาตไปกำาหนดเปนระเบยบวาระ

ของพนท และนำาปญหา /ความตองการของพนทมากำาหนดเ ป น แ น ว ท า ง ร เ ร ม แ ก ไ ข ป ญ ห า แ ล ะ พ ฒ น า

2) เปนหวหนาทมประสานการทำางานทกภาคสวนในสงคม ใหเปนไปตามยทธศาสตรทกำาหนดขน สรางการทำางานเปนทม ใหกำาลงใจและกระตนใหไปสเปาหมาย สนบสนนการแกไขปญหาแ ล ะ ท ร พ ย า ก ร ท จ ำา เ ป น ส ำา ห ร บ ก า ร ป ฏ บ ต ง า น

3)สรางระบบการบรหารจดการทมประสทธภาพ ประสทธผลในก า ร ท ำา ง า น แ ล ะ ม ก า ร ก ำา ก บ ด แ ล ท เ ห ม า ะ ส ม

4)พฒนาความรความสามารถ ทกษะ และทศนคตทจำาเปนแกผปฏบตงาน พรอมทงทำาตนเปนตวอยาง

ศวะ ศรเสาวลกษณ ความหมายของคำาวา “CEO” ในภาษาองกฤษยอมาจากคำาเตมวา “Chief Executive Officer” หรอ ประธ“านเจาหนาท บรหาร” มท มาจากระบบบรหารทางธรก จ โดย Chief Executive Officer มอำานาจหนาทความรบผดชอบในการบรหารและต ด ส น ใ จ อ ง ค ก า ร อ ย า ง ม เ อ ก ภ า พชดเจน เมอนำามาปรบใชในการบรหารงานภาครฐ โดยทำาใหผวาราชการจงหวดมบทบาทอำานาจหนาท Chief Executive Officer หรอผบรหารสงสดในระดบจงหวด คอ ปรบบทบาทของผวาราชการจงหวดจากนกปกครองเปนผวาราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา คอ เปนห ว ห น า ค ณ ะ เ จ า ห น า ท ผบรหารในระดบจงหวด โดยมหนาทเปนผอำานวยการ ผประสาน และผใหค ว า ม ร ข อ ม ล ส า ร ส น เ ท ศ รบผดชอบตอผลการพฒนาในระดบจงหวด ซงเชอมโยงระหวางนโยบาย

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 29

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

และแผนระดบชาตและความตองการของประชาชนในระดบพนทใหมความคลองตวในการบรหารจดการ กลาวโดยสรปกคอ ระบบบรหารงานทมเจาภาพหรอผรบผดชอบอยางชดเจนในผลงานการบรหารราชการในระดบจงหวด ทงนโดยมเปาหมายและทศทาง เพอความผาสกของประชาชนโดยรวม และเพอความสงบสขของสงคมในพนทแตละจงหวด โดยใหประชาชนไ ด บ ร ก า ร ท ด จ า ก ห น ว ย ง า น ภ า ค ร ฐ ใ น ด า น ต า ง ๆ แ ล ะ ม ค ว า มพงพอใจในการบรหารงานของภาครฐทมงตอบสนองความตองการของป ร ะ ช า ช น เ ป น เ ป า ห ม า ย ห ล ก

ชายนำา ภาววมล (2546) ไดกลาวถงรากแกวของแนวคดในการบรหาร หรอการพฒนาจงหวดแบบบรณาการวาประกอบดวยองคประกอบส ำา ค ญ 4 ป ร ะ ก า ร ค อ

1. การแกไขปญหาใหสำาเรจเสรจสนในพนทโดยอาศยการมสวนรวมของภาคสวนตางๆ (Area Functional Participle: A.F.P)

2. ก า ร บ ร ห า ร แ บ บ ม ง เ น น ผ ล ส ม ฤ ท ธ (Result Based Management: RBM)

3. การบรหารเชงยทธศาสตร (Strategic Management)4. การจดท ำางบประมาณแบบมงผลส ำาเรจ (Performance

Based Budgeting: PBB)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

StrategicManageme

n

Result Managemen

(R)

Area FunctionParticinle

(A.F.P)

Performance Based

Budgethin

หนาท 2 - 30

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - : รากแกนของแนวคดในการบรหาร/ พฒนาจงหวดแบบบรณาการ

นอกจากรากแกวของแนวคดในการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ ชายนำา ภาววมล (2547)ไดกลาวถงตวแบบการบรหารเศรษฐกจระดบจ ง ห ว ด ใ น ก า ร ฝ ก อ บ ร ม ห ล ก ส ต ร ต า ง ๆ ท เ ก ย ว เ น อ ง ก บ ก า รจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการวา การบรหารเศรษฐกจระดบจงหวดทรฐบาลกำาหนดใหแตละจงหวดทำาคำารบรองผลการปฏบตราชการจงหวด โดยกำาหนดใหมลคาผลตภณฑรวมของจงหวด (Gross Provincial Product: GPP) เพมขนรอยละ 8 เปนตวชวดความสำาเรจในการบรหารจดการ การกำาหนดตวชวดในลกษณะน เปนเนอง า น ท จ ำา เ ป น ต อ ง ใ ช อ ง ค ค ว า ม ร ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร การบรหารจดการ และวชาการดานตางๆ ในลกษณะของสหวทยาการ มาใชเปนเครองมอหลกในการแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบตอยางเปนระบบ เปนงานทมความสมพนธเชอมโยงและเกยวเนองกบสวนราชการหลายสวน อาท คลงจงหวดเปนเจาภาพหลกทมบทบาทสำาคญในการบรหารเศรษฐกจในระดบภาพรวมของจงหวด เกษตรและสหกรณจงหวด อตสาหกรรมจงหวด พาณชยจงหวด แรงงานจงหวดทองเทยวจงหวดเปนเจาภาพรวมในการขบเคลอนใหภาคการผลตตางๆ เพอเพมผลผลตต า มเปาหมายทผวาราชการจงหวดไดลงนามในคำารบรองผลงานกบรฐบาล ดงร า ย ล ะ เ อ ย ด ต า ม แ ผ น ภ า พ ท 2 - 2 ซงเปนกรอบแนวคดหรอตวแบบการบรหารเศรษฐกจในจงหวด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 31

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ตวแบบการบรหารเศรษฐกจระดบจงหวดGPP

ตวผลกทกอใหเกดรายไดของจงหวด

เกษตร อตสาหกรรม พาณชยกรรม บรการ การทองเทยว

ภาคการผลต ภาคการผลต ภาคการผลต ภาคการผลต ภาคการผลต

ประชาชน / ผบรโภค

แผนภาพท 2 - : แผนภาพแสดงตวแบบการบรหารเศรษฐกจระดบจงหวด

ตวแบบการบรหารเศรษฐกจระดบจงหวด ตามแผนภาพท 2 - 2 มห ล ก ค ด 4 ป ร ะ ก า ร ด ง น

1)การวเคราะหตวผลกทกอใหเกดมลคาผลตภณฑรวมของจงหวดตองพจารณาจากความ สามารถในการผลตของแตละภาคสวน

2)มลคาผลตภณฑรวมของจงหวดขนอยก บความส ำาเรจในการบรหารจดการยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ / ก จ ก ร ร ม แ ล ะ โ ค ร ง ก า ร ใ น ร ะ ด บ ป ฏ บ ต

3)การบรหารจดการยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ / กจกรรมและโครงการในระดบปฏบต ตองใหความสำาคญกบดลยภาพหรอความสมดลระหวางผลตภณฑทมงเนนการสงออกก บ ก า ร บ ร โ ภ ค ภ า ย ใ น จ ง ห ว ด

4)ปจจยสำาคญททำาใหเศรษฐกจของจงหวดมการเจรญเตบโตอยางยงยน คอ ประชาชนตองมรายไดเพยงพอตอการดำารงชวตในจ ง ห ว ด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 32

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ความชดเจนในการกำาหนดผลผลตหลกของแตละจงหวด และความลกซงในการมองเนองานบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนาทตองใหความสำาคญกบภาพรวม (Holistic) ของงานทงหมดกบการแตกเนองานลงไปในรายละเอยดทมความสมพนธเชอมโยงกนอยางเ ป น ร ะ บ บ เ ป นแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในระดบจงหวด ทสะทอนภาพความแตกตางและเปนสมมตฐานในการสงเสรมสนบสนนใหแตละจงหวด สามารถพฒนาตนเองตามศกยภาพและขดสมรรถนะทมอยไดอยางมป ร ะ ส ท ธ ภ า พ แ ล ะ ป ร ะ ส ท ธ ผ ล

สรปจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการบรหารราชการจงหวด เพอการพฒนาแบบบรณาการ จากแนวคดตางๆ ดงกลาวขางตน มขอสงเกตสำาคญประการหนงทสะทอนใหเหนภาพการถายทอดแนวคดดานการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา จากฝายการเมองไปสระบบราช การประจำา ยงไมสามารถบรรลผลสมฤทธไดอยางมประสทธภาพ กลาวคอ แนวคดของฝายการเมอง คอ รฐบาลมงเนนใหจงหวดปรบบทบาทจากงานดานความมนคง ไปเปนการพฒนาเศรษฐกจระดบจงหวดทนำาไปสความมงคงของประเทศ โดยมองวาจงหวดเป นหน วยงานย ทธศาสตร (Strategic Business Unit) ท จะขบเคลอนใหประเทศไทยใหกาวไปสการเปนศนยกลางของเอเชย หรอเปนจดยทธศาสตรทสำาคญของโลกทงทางดานการเศรษฐกจ การคา และการพฒนาดานตางๆ การขบเคลอนตามแนวคดน เปนเสมอนหนงการบรหารจดการในรปแบบ Thailand Inc. ทมองประเทศไทยเปนเสมอนบรษทจำากดทขบเคลอนไปพรอมๆ กน และจงหวดเปนเสมอน Provincial Inc. ทมความคลองตวในการบรหารจดการ (Autonomy) เพอกาวไปสจดมงหมายในทศทางเดยว แตฝายราชการ ยงไมสามารถถอดนโยบายและความคาดหวงของฝายการเมองไดอยางเปนรปธรรม ดงจะสงเกตไดจากคำานยามความหมายการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการของกระทรวงมหาดไทย ซงเปนความพยายามในการวางกรอบแนวคด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 33

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กระบวนการในการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ ท มงเนนใหขาราชการระดบปฏบตมความรความเขาใจเกยวกบระบบการบรหารราชการสวนจงหวดแนวใหม โดยมไดกาวลวงลงไปในรายละเอยดทเ ป น ค า ด ห ว ง ห ล ก ข อ ง ฝ า ย ก า ร เ ม อ ง ค อ บทบาทในการบรหารเศรษฐกจระดบจงหวด ตามทนายประมวล รจเสร อดตรฐมนตรชวยวาการกระทรวงมหาดไทย และ ดร. สวทย เมษณทรย อดตผชวยรฐมนตรประจำาสำานกนายกรฐมนตร ไดอธบายเพอสรางความกระจางในหลกคดเกยวกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการของ พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร จงเปนสาเหตสำาคญททำาใหหลกคดทพงถายทอดลงไปสระบบปฏบตการเปนสวนประกอบ (Element) ของเน อหาขาวสาร (Message Content) ขาดหายไป (Missing Chapter) ขอมลขาวสารและการรบรขอมลขาวสารเกยวกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ / แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ จงเปนสญญาณทสรางความเขาใจรวมกนวา แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการเปนเครองมอสำาคญในการนำานโยบายของรฐบาลและทศทางการพฒนาประเทศไปสการปฏบตในแตละเขตพนท ใหสอดคลองกบสภาพปญหา / ความตองการของประชาชน และศกยภาพของแตละจงหวด ททง 75 จงหวดตองเรงดำาเนนการเหมอนกนหมด โดยมไดเนนยำาลงไปในรายละเอยดทเปนจดมงเนน (Focus) ของการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา และทศทางในการจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ

2. แนวคดและทฤษฎดานการจดทำาแผนยทธศาสตรแนวคดทฤษฎทเปนกรอบแนวคดในการประเมนประสทธภาพและผล

สมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ ประกอบด ว ย แ น ว ค ด แ ล ะ ท ฤ ษ ฎ ต า ง ๆ ด ง น

คณะอนกรรมการประสานการวางแผนพฒนาจงหวด (2545) แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด (Strategic Plan for Provincial

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 34

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

Development) หมายถง แผนพฒนาจงหวดท แสดงทศทางหรอแนวทางการพฒนาจงหวดในอนาคต เชงนโยบายหรอเชงกลยทธไว ค ร อ บ ค ล ม ท ก ด า น โ ด ย ต อ ง แ ส ด งวสยทศน วตถประสงค เปาหมาย กลยทธ และแนวทางหรอมาตรการการพฒนาใหสอดคลองกบนโยบายของรฐบาล ทศทางการพฒนาประเทศ ศ ก ย ภ า พ ข อ ง พ น ท แ ล ะ ป ญ ห า ค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ ง ป ร ะ ช า ช น

แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ เป นแผนยทธศาสตรทเกดขนจากกระบวนการมสวนรวมของภาคการพฒนาหรอทกภาคสวนท เก ยวของในการพฒนา โดยการประช มเชงปฏ บต การ (Workshop) ร ะ ด ม ค ว า ม ค ด เ ห น แ ล ะ ข อ ม ล ใ ห เ ก ด ฉ น ท า ม ต (Consensus) รวมกนทงตอจดมงหมายในการพฒนา (Ends) และดำาเนนการใหบรรลจดมงหมายการพฒนา (Means) โดยการนำาแนวคดการพฒนาแบบองครวม (Holistic) และการบรณาการ (Integration) เปนกรอบแนวทางดำาเนนการตงแตการวางแผนกลยทธจนถงขนการว า ง แ ผ น ป ฏ บ ต ก า ร

สมชาย ภคภาสนววฒน (2543) “การวางแผนเชงกลยทธ ” (Strategic Planning) ห ร อ “การบรหารเชงกลยทธ”(Strategic Management) หรอ การคด“อ ย า ง ก ล ย ท ธ ” (Strategic Thinking) แนวคดในดานกลยทธดงกลาวน นบวนจะมความสำาคญมากขนทกทโดยเฉพาะในชวงทประเทศไทยกำาลงอยในขนตอนของการปรบตวอยางรนแรง เพ อรองรบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมในทางเศรษฐก จ การเมองและสงคม ทงในระดบโลก ภมภาค และภายในประเทศ ความจรงแลว การวางแผนเชงกลยทธ“ ” (Strategic Planning) เปนสวนหนงของ การบรหารเชงกลย ทธ “ ”(Strategic Management) ท งน เนองจากวาองคประกอบของการบรหารเชงยทธศาสตรนน สวนแรกจะเปนเรองของการวางทศทางการบรหารหรอทศทางกลยทธ (Strategic Direction) ซงกเปนเรองของการวางแผน และอกสวนหนงนนเปนเรอง

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 35

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

การดำาเนนกลยทธเพอทจะบรรลสเปาหมายหรอแผนทศทางทไดกำาหนดไวนนเอง การบรหารเชงกลยทธหมาย ถง กระบวนการในการตดสนใจเชงกลย ท ธ (Strategic Decision)

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2546) กลยทธ หมายถง วธการหรอแผนการทคดขนอยางรอบคอบ มลกษณะเปนขนเปนตอน มความยดหยนพลกแพลงไดตามสถานการณ มงหมายเพอเอาชนะคแขงขนหรอเพอหลบหลกป ญหาอปสรรคตางๆ จนสามารถบรรลเป าหมายท ต องการ

กลยทธมความหมายเหมอนคำาวายทธศาสตร เดมใชในความหมายทเกยวของกบการรบมาจากภาษาองกฤษวา Strategy ใชคร งแรกในว ง ก า ร ท ห า ร แ ล ะ ก า ร ท ำา ส ง ค ร า ม ห ม า ย ถ ง ศ ล ป ะ ใ น ก า ร ว า งแผนยทธศาสตรและการบญชาการรบเพอเอาชนะศตร มรากศพทมาจากภ า ษ า ก ร ก ว า Strategia ห ม า ย ถ ง ก า ร บ ญ ช า ก า ร ก อ ง ท พ (Generalship) ด ว ย จ ด ม ง ห ม า ย ต อ ง ก า ร เ อ า ช น ะ ศ ต ร

ในภาษาไทยอาจมความสบสนเลกนอย ระหวางคำาวา กลยทธ“ ” กบค ำา ว า ย ท ธ ศ า ส ต ร “ ” จ งขออธบายในเบองตนเพอความเขาใจทตรงกน ในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ไดใหความหมายของคำาวากลยทธและย ท ธ ศ า ส ต ร เ ก ย ว ข อ ง ก บ ก า ร ร บ เ ช น เ ด ย ว ก น อ น ไ ด แ ก

ยทธศาสตร หมายถง วชาการรบทมความสำาคญในการรบ

กลยทธ หมายถง การรบทมเลหเหลยม วธการตอสทตองใชกลอบายตางๆ

เรามกจะใชคำาวา ยทธศาสตร สำาหรบการรบหรอการสงคราม โดยย ท ธ ศ า ส ต ร จ ะ เ ก ย ว ข อ ง ก บพนททงหมดในการรบ ระยะเวลาการสรบทยาวนาน การเคลอนยายกำาลงตอสขนาดใหญ และการวางแผนไวลวงหนากอนการรบจรง ดงนนถาหากเราพดถงแผนการรบ จะใชคำาวา แผนยทธศาสตร“ ” ตอมาการวางแผนยทธศาสตรไดนำามาประยกตใชกบการบรหารธรกจ และในภาษาไทยเรามก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 36

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

จะนยมใชคำาวา กลยทธ“ ” มากกวา ยทธศาสตร“ ” โดยใหความหมายวา ว“ธพลกแพลงโดยอาศยความรความชำานาญเพอใหไดเปรยบคแขงขน หรอเพอใหประสบความสำาเรจตามเปาหมายทวางไว” การใชคำาทงสองคำาน ในภาษาไทยอาจใชสลบกนไปบาง แตใหเขาใจรวมกน ณ ทนวา กลยทธและย ท ธ ศ า ส ต ร ม ค ว า ม ห ม า ย เ ห ม อ น ก น

ความคดเชงกลยทธ แมวาความหมายเดมของยทธศาสตรและก ล ย ท ธ จ ะ เ ก ย ว ข อ ง ก บ ก า ร ร บ พงหมายเอาชนะคตอส แตในความเปนจรงแลว ความคดเชงกลยทธจดเปนพนฐานความสามารถทางการคดประการหนงของมนษย หมายถง ความสามารถในการหาวธการหรอทางเลอกทด ทสด ทามกลางสถานการณทอาจมอปสรรคและความไมแนนอน เพอนำาไปสเปาหมายทตงใจไว ความคดเชงกลยทธ เปนความคดทเตมไปดวยการคนหาวธการและการวางแผนอยางเปนขนตอน เพอมงหมายทจะเอาชนะ เพอตองการป ร ะ ส บ ค ว า ม ส ำา เ ร จ บ า ง อ ย า ง

พกตรผจง วฒนสนธ (อางใน รศ.จนตนา บญบงการ และผ ศ .ด ร .ณ ฏ ฐ พ น ธ เ ข จ ร น น ท น 2546) ก า ร จ ด ก า ร เ ช ง ก ลยทธ(Strategic Management) หมายถง การจดการทเนนถงความสำาคญของสภาพแวดลอมทมผลตอการจดการภายใน ซงตองเตรยมแผนการดำาเนนการใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทเปลยนไปหรอตอบโตภาวการณแขงขนไดอยางรวดเรวโดยมการจดสรรทรพยากรใหเหมาะสม โดยท ก ารจ ดกา ร เ ช งกล ย ทธ จ ะต อ ง ค ำา น ง ถ ง ป จจ ยด ง ต อ ไ ป น

1 ลกษณะของธรกจทดำาเนนอย (What business are you in?) ปจจบนธรกจกำาลงทำาอะไรอย อยในอตสาหกรรมใด และมสถานะโดยรวมอยางไร

2 ลกษณะธรกจในอนาคต (Where do you want to go?) ความตองการในอนาคตของธรกจ โดยพจารณาทงเปาหมายระยะยาวและระยะกลาง ประกอบกบความเปนไปไดในการบ ร ร ล เ ป า ห ม า ย น น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 37

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3 สภาพแวดลอม (Environment) สถานะและคณสมบตของสภาพแวดลอม ซงจะมอทธพลตอการดำาเนนงาน การแ ข ง ข น แ ล ะ ก า ร ด ำา ร ง อ ย ข อ ง ธ ร ก จ

4 การจดสรรทรพยากร (Resources Allocation) ปกตทกองคการตางมทรพยากรในปรมาณทจ ำากดและแตกตางกน จงตองมการกำาหนดลำาดบความจำาเปนและความสำาคญในการใชงาน เพอใหการใชทรพยากรแกประโยชนสงสดแ ก อ ง ค ก า ร

5 การปฏ บ ต งานให บร รล ว ต ถ ปร ะสงค (Objective Achievement) ก า ร จ ด ก า ร เ ช งกลยทธจะใหความสำาคญกบเปาหมายระดบตางๆ ขององคการ โ ด ย เ ฉ พ า ะ ก า ร บ ร ร ล ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ส ง ส ด ข อ ง อ ง ค ก า ร

รศ. จนตนา บญบงการ และผศ. ดร. ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2546) การจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) หมายถง กระบวนการทประกอบดวยการวเคราะหสภาพแวดลอมและขอมลสำาคญของธรกจทใชในการประกอบการตดสนใจ การวางแนวทางการดำาเนนงานและควบคมการปฏบต งานเชงกลยทธขององคการ เพอทจะส ร า ง ค ว า ม ม น ใ จ ว า อ ง ค ก า ร ส า ม า ร ถ ท จ ะ ด ำา เ น น ก า ร ไ ด อ ย า งสอดคลองกบสงแวดลอมและสถานการณทเกดขน ตลอดจนสามารถมการพ ฒ น า ก า ร แ ล ะ ส า ม า ร ถ ม ก า รแขงขนในอตสาหกรรมไดอยางมประสทธภาพ โดยทการจดการเชงกลยทธมเ ป า ห ม า ย ส ำา ค ญ 2 ป ร ะ ก า ร ค อ

1 สร างและด ำารงร กษาความสามารถในการแขงข น (Competitive Capacity) การเปลยนแปลงตามสภาพแวดลอมทำาใหธรกจตองปรบตวอยเสมอ การกำาหนดและการดำาเนนกลยทธชวยใหธรกจม

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 38

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ความพรอมตอการเปลยนแปลง และสามารถพฒนาตนเองใหม ศ ก ย ภ า พ ใ น ก า ร แ ข ง ข น ไ ด อ ย า ง ต อ เ น อ ง

2 สรางคณคา (Create Value) การจดการเชงกลยทธ ช ว ย ส ร า ง ค ณ ค า (Value) แ ก เจาของหรอผถอหน (Shareholder) ตลอดจนสรางความพ อ ใ จ ใ ห แ ก ผ ม ส ว น ไ ด ส ว น เ ส ย(Stakeholder) ของธรกจ เชน พนกงาน ผขายวตถด บ แ ล ะ ล ก ค า เ ป น ต น

ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ (2546) การบรหารเชงกลยทธ หมายถง ก า ร ด ำา เ น น ง า น เ พ อ ใ ห บรรลจดมงหมายหรอเปาประสงคตามพนธกจ(Mission) หรอภารกจขององคกร โดยสรางความสมพนธระหวางองคกรใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม โดยเฉพาะผทไดผลประโยชนจากองคกร (Stakeholders) นบเปนปจจยสำาคญทมผลตอการตดสนใจ และการกำาหนดนโยบายของอ ง ค ก ร ซ ง ป ร ะ ก อ บ ด ว ย ผ บ ร ก า ร (Customer) พน กง า น (Employee) ช มชน ในท อ ง ท (Community) ผ ถ อ ห น (Stakeholders) องคกรประชาชน (Civil Society) ฯลฯ การบรหารเชงกลยทธเปนศ า ส ต ร แ ล ะ ศ ล ป ใ น ก า ร ด ำา เ น น ก า ร ใ น 3 ก จกรรมท เก ยวของก นค อ การวางแผนกลย ทธ (Strategic Planning) การปฏบตตามกลยทธ (StrategicImplementation) และการควบคมและประเมนผลกลยทธ (Strategic Control and Evaluation) และการวางแผนเชงกลยทธ (Strategic Planning) เปนกระบวนการแรกเร มของการบรหารเชงกลยทธ ซงในกระบวนการวางแผนเชงกลยทธ ประกอบดวยกจกรรมทส ำาคญ ไดแก การกำาหนดวสยทศน พนธกจ จดมงหมาย(เปาประสงค) วตถประสงคขององคกรและก า ร ก ำา ห น ด ก ล ย ท ธ ใ น ก า ร ด ำา เ น น ง า น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 39

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

วฒนา วงศเกยรตรตน (2546) ไดแบงกระบวนการจดการเชงกลยทธ (Strategic Management Process) ออกเป น 5 ข นตอน ป ร ะ ก อ บ ด ว ย

1. การวเคราะหสภาพแวดลอม (Environment Analysis) โดยพจารณา จดแขง“ – จดออน” ภายในองคกร และ "โอกาส – ภยอปสรรค” จากภายนอกองคกร ซงเปนปจจยเงอนไขทมอทธพลตอการบรรลความสำาเรจตามวตถประสงคขององคกร ทงทเปนเงอนไขในระยะเวลาทผานมา และทจะเปนป จ จ ย เ ง อ น ไ ข ใ น อ น า ค ต

2. ก า ร จ ด ว า ง ท ศ ท า ง ข อ ง อ ง ค ก ร (Establishing Organization Direction) ในข นตอนน จ ะม การวางท ศ ท า ง ข อ ง อ ง ค ก ร ภ า ค ร ฐ จ ะ ม ม ม ม อ ง ท ต า ง ก น

3. ก า ร ก ำา ห น ด ก ล ย ท ธ (Strategy Formulation) โ ด ยพจารณาออกแบบและเลอกกลยทธทเหมาะสมและสามารถนำาไปปฏบตไดจรงจากการวเคราะหทางเลอกดวยเทคนคตางๆ

ในองค กรภาครฐ จะพจารณาภารก จขององค กร (Organizational Mission) ซงเนนเหตผลในการมอ ง ค ก ร แ ล ะ เ ป า ป ร ะ ส ง ค ข อ ง อ ง ค ก ร (Organizational Objectives) ซงเนนประโยชนทไ ด ร บ จ า ก ก า ร ม อ ง ค ก ร

สวนในภาคธรกจเอกชนนน จะพจารณากำาหนดวสยทศนขององคกร (Organizational Vision) ซงเปนจดหมายปลายทางทองคกรตองการไปใหถงภารกจของอ ง ค ก ร (Organizational Mission) แ ล ะว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ข อ ง อ ง ค ก ร (Organizational Objectives) ต า ม ล ำา ด บ

4. ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ต า ม ก ล ย ท ธ (Strategy Implementation) โดยดำาเนนงานตามแผนปฏบตงานตาม

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 40

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กลยทธท ก ำาหนดไวใหเป นไปอยางราบร น โดยค ำาน งถ งโครงสรางขององค กร (Organizational Structure) และวฒนธรรมขององคกร (Organizational Culture) เ พ อ น ำา ไ ป ส ค ว า ม ส ำา เ ร จ ต า ม ท พ ง ป ร ะ ส ง ค

5. การควบคมกลย ทธ (Strategic Control) โดยวธการตดตามผลการปฏบตงานและวธการประเมนผลสำาเรจของอ ง ค ก ร

Certo and Peter (อ า ง ใ น ว ฒ น า ว ง ศ เ ก ย ร ต ร ต น 2546 :17) ใหคำานยามของ กลยทธ“ ” ในภาคธรกจเอกชน หมายถง วธการดำาเนนงานทมนใจไดวาจะนำาไปสความสำาเรจตามวตถประสงคขององคการ “Strategy is defined as a course of action aimed at ensuring that the organization will achieve its objectives.” (Certo and Peter, 1991: 17) และใหคำานยมของ “การจดการเชงกลยทธ” หมายถง กระบวนการทตอเนองและมการทบทวนกระบวนการเวยนไปมาตลอดเวลา เพอใหองคกรโดยรวมสามารถดำารงอยในส งแวดล อมได อยางเหมาะสม “Strategic Management is defined as a continuous, interactive process aimed at keeping an organization as a whole appropriately matched to its environment.” (Certo and Peter, 1991: 5)

Wright และคณะ ใหคำานยามวา กลยทธ“ ” หมายถง แผนของผบ ร ห า ร ร ะ ด บ ส ง ท จ ะ น ำา ไ ป ส ผลลพธต างๆ ท สอดคลองกบภารกจและเป าประสงค ขององคกร “ Strategy – Top management ‘s plan to attain outcomes consist with the organization’s mission and goals” (Wright et al, 1992: 15) และใหนยาม การจดการเชงกล“ย ทธ หมายถ ง กระบวนการต อ เน อง ในการก ำาหนดภารก จและเปาประสงคขององคกรภายใตบรบทของสงแวดลอมภายนอกขององคกร การกำาหนดกลวธทเหมาะสม การปฏบตงานตามกลวธทกำาหนดไว การใช

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 41

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

อ ำา น า จ ห น า ท ใ น ก า ร ค ว บ ค ม ก ล ย ท ธ เ พ อ ท ำา ใ ห ม น ใ จ ว ากลวธขององคกรทนำามาใชสามารถนำาไปสเปาประสงคทกำาหนดไว “The continuous process of determining in the mission and goals of an organization within the context of its external environment, formulating appropriate strategies, implementing those strategies, and exerting strategic control to ensure that the organization’s strategies are successful in attaining its goals.” (Wright et al, 1992: 15)

Samuel Pual (อางใน วฒนา วงศเกยรตรตน 2546 หนา18) นยาม กลยทธ“ ” ในภาครฐ หมายถง ชดของทางเลอกระยะยาวเกยวกบเปาประสงคเชงปฏบตการและนโยบาย รวมทงแผนปฏบต การของแผนงานของรฐบาล ซ งองคกรภาครฐก ำาหนดโดยคำานงถงปจจยทส ำาคญ 2 ป ร ะ ก า ร ไ ด แ ก ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ข อ งแผนงานทรฐบาลกำาหนดไว และสงแวดลอมทมอทธพลตอการดำาเนนงานของแผนงาน (Strategy is the set of long – term choices about the operating goals, policies and action plans of a programme. Two important factors influence these choices. The “Objectives laid down by government and the ‘environment’ of the programme will influence the strategy.”)

Michael E. Porter (เรยบเรยงโดย สมคด จาตศรพท กษ ส ว น ย ต อ ศ ร ส ข แ ล ะ อ ต ต ม สาวนายน 2545) คำาวากลยทธกไดเร มถกนำามาใชในแงของธรกจอยางแพรหลาย แมในปจจบนจะยงไมมขอสรปทแนนอนถงความหมายแหงคำาวากลยทธในทางธรกจกตาม ความหมายหนงซงเปนทยอมรบและใชกนอยางแพรหลายไดแก กระบวนการในการกำาหนดเปาหมายทแนชดของธรกจทงในระยะสนและระยะยาว การสรางและพฒนาวถทางในทางปฏบต ต ล อ ด จ น ก า ร ร ะ ด ม แ ล ะ จ ด ส ร ร ท ร พ ย า ก ร ข อ งองคกรธรกจเพอใหสามารถบรรลถงเปาหมายทไดถกกำาหนดไวอยางมป ร ะ ส ท ธ ผ ล

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 42

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ดำารงค วฒนา (2545) ไดกลาวถงแนวความคดในการวางแผนยทธศาสตรวา องคการทงภาครฐและภาคเอกชนไดรบผลกระทบจากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและรนแรง ไมวาจะเปนทางสงคม เศรษฐกจ วทยาการ และการเมอง รวมทงการทคแขงขน และกลมทมสวนไดสวนเสยขององคการมการปรบเปลยนไปอยางตอเนอง ทำาใหเกดสภาพความเสยงทเกดจากความไมแนนอนของอนาคต หากวเคราะหธรรมชาตของความเสยงแลวจะพบวา ความเสยงมอยสองสวน คอ ความเสยงสวนทคาดการณและควบคมได กบสวนไมอาจคาดการณได องคการจงมความจำาเปนในคาดการณอนาคตและวางแผนเพอลดความเสยง ตลอดจนก า ร เ ต ร ย ม พ ร อ ม แ ล ะ ก า ร ป ร บ ต น เ อ ง ใ ห เ ท า ท น แ ล ะกาวลำาไปในตำาแหนงทสามารถดำารงอยในสภาพของการเปลยนแปลงต า ง ๆ ไ ด อ ย า ง ไ ม ป ร ะ ม า ท นกบรหารตองรจกการวเคราะหทางยทธศาสตรอยางมออาชพ และการใชกลยทธอยางชาญฉลาดโดยมเคลดวชาและหลกการทสำาคญสประการ ด ง น

หลกการ รเขา“ -รเรา” หลกการ เอาใจเขามาใสใจเรา“ ” หลกการ มรรค“ -ผล” หลกการ ไมประมาท“ ”

หลกการสำาคญทงสประการมสาระสำาคญโดยสงเขปดงตอไปน

การดำาเนนการ กระบวนการ ห ว ข อ ใ น แ ผ นยทธศาสตร1. – 5. ว เ ค ร า ะ ห สถานการณ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 43

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

6. วสยทศน (หนา xx)ประชมเชงปฏบตการ

7. พนธกจ (หนา xx)

8. ภารก จหล ก (หน า xx)

9. วตถประสงค (หนา xx)

ประชมเชงปฏบตการ 10. เปาหมาย (หนา xx)

11. ย ท ธ ศา สต ร (หน า xx )

12. แผนงาน (หนา xx)

ประชมหนวยงานทปฏบตงาน โครงการ

การบรหารงบประมาณแบบ

มงเนนผลงาน

13. ก า ร บ ร ห า รแผน (หนา xx)

คณะกรรมการนโยบายและพฒนายทธศาสตร

การกำากบงาน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 44

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

การตดตามและประเมนผล

แ ผ น ภ า พ ท 2 - : ห ล ก ก า ร พ ฒ น า แ ผ น ย ท ธ ศ า ส ต ร

หลกการ รเขา“ -รเรา”

เปนหลกการสำาคญทรจกกนมานานในหมนกวางแผนยทธศาสตร ผนำาระดบสงจำาเปนตองวเคราะหสรรพกำาลงของตวเอง จำาเปนตองรจกตนเองใหถองแท โดยการรวบรวมขอเทจจรงในประเดนสำาคญตางๆ ซงครอบคลมปจจยสำาคญขององคการ เชน การใชกรอบความคดตามตวแ บ บ 7s ข อ งแมคคนเซย (McKinsey’s 7s) สำาหรบการวนจฉยสถานภาพดานจดแขง (Strengths) และจดออน (Weaknesses) ขององคการ ซงเปนเ ร อ ง ข อ ง ก า ร ร เ ร า

องคการจำาเปนตองเผชญและทำาความเขาใจกบสภาพการณภายนอกองคการ หรอ รเขา“ ” ดวยการรวบรวมขอมลปจจยทสำาคญตางๆ กรอบก า ร พ จ า ร ณ า ป จ จ ย เ ห ล า น ไ ด แ ก ต ว แ บ บ 5 พ ล ง ข อ ง พอรทเตอร (Porter’s Five-Force Model) สภาพแวดลอมภายนอกท ว ๆ ไ ป (General Environment) เ ช น STEP (Social, Technical, Economic และ Politic) เปนตน การตรวจสอบสภาพแวดลอมภายนอก จะทำาใหเกดความเขาใจปจจยทกดดนองคการ นกยทธศาสตรจะเสาะหา โอกาส“ ” (opportunities) เพอหาหนทางทเปนประโยชนขององคการ ในขณะเดยวกน องคการจะตองระแวดระวงภยคกคาม (Threats) ทจะเป นเภทภยทท ำาความเสยหายแกองค การ

หลกการรเรา - รเขา จำาทำาใหเรารจดแขงจดออนโอกาสและภยคกคาม หรอ S-W-O-T บางทเรยกวาการวเคราะหสวอท (SWOT

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 45

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

Analysis) ซงเปนเครองมอในการวเคราะหเชงยทธศาสตรเพอกำาหนดท ศทางและวธการหรอกลยทธไปส เป าหมายอยางมประสทธภาพ

หากจะนำาการวเคราะห SWOT มาจดทำาเปนยนตดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid) จะพบวาปจจยทงสประการ คอ จดแขง (S) จดออน (W) โอกาส (O) และภยคกคาม (T) สามารถนำามาพจารณาใหคาคะแนนถวงนำาหนกและคำานวณหาตำาแหนงทางยทธศาสตร ดงแ ผ น ภ า พ ท 2 - 4

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

องคการ

Opportunities

Threats

Weaknesses

Strengths มงกร

ตล

เมษ

มงกร

กรกฎ

ตลย หนาท 2 - 46

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - : แผนภาพแสดงยนตดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid) ห ร อ ต ำา แ น ง ท า ง ย ท ธ ศ า ส ต ร

ขอมลจากการวเคราะหSWOT ขนสงหรอยนตดวงพชยสงครามมประโยชนอยางยงในการกำาหนดอนาคตขององคการ การกำาหนดพนธกจและวสยทศนขององคการ อาศยขอมลการวเคราะหดงกลาวเปนพนฐานซงจะทำาใหองคการมทศทางและเปาประสงคทชดเจนกวางไกล นอกจากนองคการจะสามารถกำาหนดประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues) ท ทำาใหองคการไดเปรยบ ในตำาราพชยสงครามของจนใหความสำาคญกบชยภมเปนอยางยง กลาวคอ กองทพจะตองยดพนททไดเปรยบ การตงกองทพจะตองอาศยชยภมท ศตรเขาโจมตไดยากในท ำานองเดยวกน องคการจำาเปนตองเลอกหนางานหรองานดานทไดเปรยบ บางทเรยกวา ก ำา หนดกล มผลง า นห ล ก หร อ กล มผลงา นห ล ก (Key Result Area:KRA) ห ร อ ใ ช ค ำา ว า ก า ร ก ำา ห น ด ภ า ร ก จ ห ล ก

การกำาหนดกลมผลงานหลก หรอภารกจหลกนบวามความสำาคญเปนอ ย า ง ย ง เ น อ ง จ า ก จ ะ เ ป นหลกสำาคญขององคการในการยดถอและถายทอดใหสมาชกขององคการมใหห ล ง ท ศ ท า ง ใ น ก า ร พ ฒ น าภารกจหลก ทงน องคการจะตองพจารณาทส ำาคญ (Key Word) ท ปรากฏในวสยทศน/พนธกจ ประกอบกบขอมลในยนตดวงพชยสงคราม

หลกการ เอาใจเขามาใสใจเรา“ ”

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 47

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

เป นหล กการส ำาค ญท ก ำาหนดใหองค การจดต งวตถประสงค ครอบคลมมตสำาคญตางๆ กรอบการวเคราะหทนยมดดแปลงมาจากตวแบบลขตสมดล (Balanced Scorecard) ของเคปแลนและนอรตน (Kaplan and Norton) ในราชการไทยนยมกำาหนดเปนหามตด งน

มตทางการเรยนรและเตบโต เปนการพจารณาปจจยเกยวกบและเทคโนโลยเปนสำาคญทจะ นำาไปสนวตกรรม (Innovation) สำาหรบการสนบสนนกระบวนการบรหารงาน

มตดานกระบวนการภายใน มตทางการเงน มตดานลกคา มตทางสงคม/ชมชน

ในอดตธรกจมกจะเนนไปทมตทางการเงนเปนสำาคญ ทำาใหปจจยททำาใหเกดกำาไรในภายหนา (Profitability) มความสำาคญนอยเกนไป ธรกจทประสบปญหานไมอาจสรางกำาไรทย งยนได แนวทางทจะทำาใหองคการเตบโตอยางยงยนจะตองสรางความสมดลของการใหความสำาคญแกปจจยทงสประการ ในขน แรกนกยทธศาสตรจะตองคนหาปจจยทสำาคญยงยวด (Critical Success Factor: CSF) ทครอบคลมมตสประการ ตามหลกการของตวแบบลขตสมดล และสอดคลองกบภารกจพนธกจและว ส ย ท ศ น ข อ งองคการหรออาจเตมมตทสำาคญอน เชน มตสงคมประเทศชาต ไดตามความเ ห ม า ะ ส ม

การกำาหนดปจจยทสำาคญยงยวด มผลตอการตงวตถประสงคเชงย ทธศาสตร เน องจากป จจยท ส ำาค ญย งยวด (Critical Success Factor: CSF) เป นส งท น กย ทธศาสตรก ำาหนดใหเป นชยชนะขององคการ องคการสามารถจดตงวตถประสงคเชงยทธศาสตรไดจากการระบความตองการปจจยทส ำาคญยงยวดในแตละตวนอกจากนการทองคการกำาหนดปจจยทส ำาคญยงยวด (Critical Success Factor:

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 48

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

CSF) ไวชดเจน จะทำาใหองคการสามารถจดทำาดชนชวดผลงานหลกหรอตวช ว ดผลงาน (Key Performance Indicator: KPI) ได อ กด วย

การพฒนาดชนตวชวดผลงาน เปนขนตอนทสำาคญของการบรหารงานองคการใหมงสพนธกจและวสยทศนทไดก ำาหนดไว เพอใชในการก ำา ห น ด ผ ล ง า น แ ล ะ ร ะ ด บ เ ป า ห ม า ย ท เ ป น เ ช ง ป ร ม า ณ ข อ งผลงานแตละดาน ซงจะนำาไปสการกำาหนดกลยทธทนำาไปสเปาหมายของผลง า น ต า ม ต ว ช ว ด ด ง แ ส ด ง ใ น แ ผ น ภ า พ ท 2 - 5

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 49

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แ ผ น ภ า พ ท 2 - : ก ร อ บ ก า ร ว เ ค ร า ะ ห เ พ อ ก ำา ห น ด แ ผ น ย ท ธ ศ า ส ต ร

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 50

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

หลกการ มรรค“ -ผล”

ก า ร บ ร ห า ร ท เ น น ผ ล ส ม ฤ ท ธ (Results Based Management :RBM) เปนการนำาผลพวงเปนทตงผลพวงเปนพวงรวมของผลสามประเภทไดแก ผลผลต (Output) ผลลพธ (Outcome) และผลลพธบนปลาย (Ultimate Outcome) ในการกำาหนดผลพวงควรใชหลกการของกรอบเหตผลสมพนธ หรอทเรยกวา Logframe (Logical Framework) และน ำา ไปเข ยนแผนปฏ บ ต การ ในล กษณะด ง เด ม (Traditional) ตอไป การเขยนแผนปฏบตการแบบเหตผลสมพนธเปนเครองมอในการกำาหนดและจดเตรยมโครงการใหดขน โดยจะเปนเครองมอทางการบรหารทนำามาใชในการนยามวตถประสงคใหมความถกตองสมจรงและกำาหนดวธ การเพอบรรลวตถประสงคใหมความสอดคลองสมพนธกน กลาวคอ Logframe จะมองโครงการวาเปนชดขององคประกอบทมความสมพนธเช อมโยงกนในทางตรรกวทยา ซ งองคประกอบดงกลาว ไดแกจดมงหมายของโครงการ (Project Goal) ซงกคอวตถประสงคของแผนงานหรอแผนสาขาทอยเหนอโครงการ วตถประสงคของโครงการ (Project Purpose) ซ งก ค อวตถประสงคท แท จรงของโครงการ ผลผลตของโครงการ (Outputs) และกจกรรมและปจจยของโครงการ (Activities แ ล ะ Inputs) ด ง แ ส ด ง ใ น แ ผ น ภ า พ ท 2 – 6

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 51

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 52

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แ ผ น ภ า พ ท 2 - : ก ร อ บ ค ว า ม ส ม พ น ธ เ ช ง ต ร ร ก ะ ข อ ง โ ค ร ง ก า ร

ทมา : ดดแปลงจาก Schaefer-Kehnert, W. 1980. “Methodology of Farm Investment Analysis” Quarterly Journal of International Agriculture. Vol. 19, No. 2 (April-June) and No. 3 (July-September)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

วตถประสงคของแผนงานหรอการพฒนา

จดมงหมาย

(Goal)

วตถประสงคของโครงการ

วตถประสงค(Purpose

Objective)

ดชน ผลผลต/ผลงาน

เปาหมายผลผลตหรอผลงาน

(Output Target)

กจกรรมหลก กำาหนดการ

(Activities)

ทรพยากร งบประมาณ

(Budget)

If purposeThen goal

If outputThen

purpose

If activityThen output

If budgetThen

activities

Goal needs purpose

Purpose needs output

Purpose needs output

Output needs activities

Activities need budget

หนาท 2 - 53

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

นอกจากนน Logframe ยงเปนกลไกในการสรางความคดใหกบองคประกอบทเกยวของอยางเปนขนตอน รวมถงขอสมมตหรอความไมแนนอนทอยภายนอกการควบคมของโครงการทจะตองคำานงถงเพอใหกระบวนการพฒนาประสบความสำาเรจดงแสดงในตารางท 2 - 1 ตารางท 2 - : ตารางแสดงการเขยนแผนปฏบตการแบบเหตผลสมพนธ(Logical Framework)

รายละเอยดโดยสรปดชนชวดความ

สำาเรจแหลงขอมล/แหลงอางอง

เงอนไขความสำาเรจ/

ขอสมมตฐานทสำาคญ

Goalจดหมายการพฒนา

ความสำาเรจของจดหมาย

หลกฐานหรอแหลงพสจน

ขอสมมต : เพ อสนบสนนการพฒนาระยะยาว

Purposeว ต ถ ป ร ะ ส ง ค โครงการ

เ ม อ โ ค ร ง ก ารเสรจสนลง

หลกฐานหรอแหลงพสจน

ขอสมมตจากPurpose to Goal

Outputsผลผลต/ผลงาน

ความสำาเรจของผลงาน

หลกฐานหรอแหลงพสจน

ขอสมมตจากOutputs to Purpose

Activitiesกจกรรมหลก

กำาหนดการ หลกฐานหรอแหลงพสจน

ขอสมมต/เงอนไขจากActivities to Output

Resourcesทรพยากร

งบประมาณ หลกฐานหรอแหลงพสจน

ขอสมมต/เงอนไขจากResources to Activities

จากตารางท 2 - 1 อธบายไดดงน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 54

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

1) รายละเอยดโดยสรป คอขอสรปสาระสำาคญของโครงการ ประกอบดวย

จดหมายการพฒนา (Goal) คอ วตถประสงคของการพฒนาในระดบทสงกวาโครงการและเปนเหตผลทมาของโครงการประการหน ง โครงการจงต องม ง ใหบรรลจ ดหมายน

วตถประสงค โครงการ (Project Purposes) คอ ผลท เ ฉ พ า ะ เ จ า ะ จ ง ท โ ค ร ง ก า ร ม ง จ ะบรรลผลภายในระยะเวลาของโครงการ วตถประสงคนจงเปนวตถประสงคทแทจรงของโครงการ ซ งจะบรรลผลตามทกำาหนดไวเมอโครงการไดผลผลตหรอผลงานตามทตองการ

ผลงาน (Project Outputs) คอ ผลผลตหรอผลงานทเกดข น โ ด ย ต ร ง จ า ก ก า ร ด ำา เ น นกจกรรมตางๆ ของโครงการ และเมอโครงการไดผลงานตามทก ำา ห น ด ไ ว ผ ล ง า น น จ ะส ง ผ ล ท ำา ใ ห ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ข อ ง โ ค ร ง ก า ร บ ร ร ล ผ ล

กจกรรมหลก (Activities) คอกจกรรมตางๆ ของโครงการทจำาเปนตองมการดำาเนนงานเพอใหไดผลงานตามทกำาหนดไว

ทรพยากร (Resources/Inputs) ปจจยของโครงการไดแก ก จ ก ร ร ม แ ล ะ ท ร พ ย า ก ร โ ด ยกจกรรมคอ ขนตอนการดำาเนนงานเพอใหไดผลผลตหรอผลง า น แ ต ล ะ ผ ล ง า น จ ง ต อ ง ม กจกรรมทตองดำาเนนการ สวนทรพยากร ไดแก ทรพยากรห ร อ ป จ จ ย ท จ ำา เ ป น เ ช น งบประมาณ เพอทำาใหกจกรรมสามารถดำาเนนการได เมอมการใชทรพยากรและดำาเนนตามกจกรรมแลว กจะไดผลงานตามทต อ ง ก า ร

2) ดชนชวดความสำาเรจ คอการวดความสำาเรจของโครงการตามทระบไวในคอลมนแรก ดชนวดความสำาเรจทกำาหนดขนจะตองเปนดชนช วดทด สามารถวดผลสำาเรจไดโดยตรง โดยเฉพาะผลสำาเรจของวตถประสงคและผลงานโครงการ และช ใหเหนก จกรรมตางๆ ของ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 55

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

โ ค ร ง ก า ร ว า จ ะ เ ร มดำาเนนการเมอใด รวมทงปรมาณและคณภาพของทรพยากรทตองการ

3) แหลงขอมล/แหลงอางอง คอการพสจน ถ งการบรรล ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ใ น ร ะ ด บ ต า ง ๆ เ พ อวดผลสำาเรจหรอความลมเหลวของโครงการ ซงจะบอกใหทราบวาสามารถคนหาหลกฐานมาพสจนไดจากทไหนบาง เชน จากการสมภาษณ จากขอตกลง จากเอกสารงบประมาณ และจากการรายงานและตดตามประเมนผล

4) เงอนไขแหงความสำาเรจ/ขอสมมตทสำาคญ คอปจจยตางๆ ท อยนอกเหนอการควบคมของโครงการโดยตรง แตมความจำาเปนเพอความส ำา เ ร จ ข อ ง โ ค ร ง ก า ร เ ช น เ ม อ ม Inputs ข อ ง โ ค ร ง ก า ร แ ล ว กพจารณาถงขอสมมตหรอเงอนไขทจะทำาใหวตถประสงคในระดบทสงกวาข อ ง โ ค ร ง ก า ร บ ร ร ล ผ ล

การวเคราะหตามกรอบ Logframe จะชวยสรางความเหนรวมกนระหวางบคคลและฝายตางๆ ทเกยวของกบการพฒนาโครงการตามกลยทธ ทงนโดยอาจประยกตใชกบการประชมเชงปฏบตการทเร มจากการทบทวนแผนพฒนาและนโยบายในระดบสง ซงกคอ Project Goal หรอจะเรมตนดวยการระบปญหาสำาคญทจะแกไขไดดวยโครงการ รวมทงการวเคราะหหาสาเหตของปญหา เพอนำาไปสแนวทางแกไขหรอสถานการณท พ ง ป ร ะ ส ง ค แ ล ว น ำา ไ ป ก ำา ห น ด ใ ห อ ย ใ น ร ป ข อ ง ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค โครงการ/กจกรรมทตองการขอสมมตฐานและปจจยภายนอกโครงการทอาจมผลกระทบหรอเปนขอจำากดตอความสำาเรจ และทายทสดกรวม กนสรางดชนชวดความสำาเรจตามแนวคดลขตสมดล (Balanced Scorecard: BSC) ท ท ก ฝ า ย เ ห น ช อ บ ร ว ม ก น

หลกการ ไมประมาท“ ”

องคการทตรวจสอบตนเองเปนประจำาจะสามารถเรยนร (Learning organization) และพฒนาใหเจรญกาวหนาไปอยางยงยน การตดตามประ เม นผลโดยการอา ศ ยต ว ช ว ดผ ลง าน (Key Performance

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 56

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

Indicator: KPI) เปนเทคนคการบรหารทจำาเปนในยคขอมลขาวสาร การจดวางระบบสารสนเทศในลกษณะหองบญชาการสงคราม (War Room) จ ะ ท ำา ใ ห ผ บ ร ห า ร เ ป น ผ บ ญ ช า ก า ร ท ม ป ร ะ ส ท ธ ผ ลแผนภาพท 2 - 7 แสดงใหเหนถงการวดในลกษณะตางๆ เพอตรวจตราใหท ร า บ ส ถ า น ภ า พ ก า ร ด ำา เ น น ง า น แ ล ะ ผ ล ง า น อ ง ค ก า ร

แ ผ น ภ า พ ท 2 - : ก า ร ต ร ว จ ส อ บ อ ง ค ก า ร ใ น ล ก ษ ณ ะ ต า ง ๆ

ระบบการบรหารงานทวไปในอดตนน จะมงไปททรพยากรบรหาร (Input) ซงประกอบไปดวย เงนงบประมาณ คน และวสดอปกรณตางๆ โดยทผบรหารจะใหความสำาคญกบการขอทรพยากรใหแกหนวยงานของตนใหมากทสด เพอนำาเอาทรพยากรตางๆ มาจดทำาและดำาเนนการตามแผนง า น /โครงการ เพอใหเกดเปนผลผลต (Output) สวนผลลพธ (Outcome) และผลลพธบนปลาย (Ultimate Outcome) หรอผลพวง (Results)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

กำาหนดตวชวด (KPI)

ลขตสมดล (Balanced scorecard)

วตถประสงค

Objectives

ปจจยนำาเขา

Inputs

กจกรรม

Process

ผลผลต

Outputs

ผลลพธ

Outcomes

ความประหยด

ความมประสทธภาพ

ความมประสทธผล

ชมชน / สงคม

นวตกรรม /

บคลากร

กระบวนการ

ภายใน

การเงน ผรบบรการ

หนาท 2 - 57

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ตามมาในภายหลง เปนไปตามหลกการบรหารทมงผลสมฤทธ (Results Based Management: RBM) ตวอยางของการบรหารงานในอดต เชน เมอองคการไดทรพยากรการบรหาร (Input) สำาหรบโครงการกอสรางบอนำาดมนำาใช กจะดำาเนนกจกรรมตางๆ เชน การจดซอ การสรางบอนำา เมอเสรจกจกรรมตางๆ กจะไดบอนำา ซ งถอไดวาเปนผลผลต (Output) และประชาชนมนำาใช (Outcome) ตามมา หรอโครงการจดซอรถยนตใหกบผบรหาร เปนโครงการทแสดงใหเหนถงรปแบบหนงของโครงการทคดขนมาเพอใหไดเงนงบประมาณ เพราะความเปนจรงนนการจดซอเปนเพยงกจกรรมหนง (กจกรรมการจดซอจดจาง) แตถกนำามาทำาใ น ร ป ข อ ง โ ค ร ง ก า ร เ พ อ ใ ห ไ ด ม า ซ ง ง บ ป ร ะ ม า ณ เ ป น ต น

ปญหาทเกดจากการบรหารงานแบบเกา คอ การกำากบหรอตรวจสอบ มกจะไปตรวจสอบในสวนของทรพยากรบรหาร และโครงการ ซงมกจะพบวามการดำาเนนโครงการ กจกรรม และมผลผลตเกดขนจรง แตในสวนของผลลพธกลบไมมการคำานงถงมากนก เชน จากโครงการกอสรางบอนำาดม แมวาจะมบอนำาดมเกดขนจรง แตประชาชนในทองถนนนกลบยงขาดแคลนนำาดมอยเชนเดม เนองจากบอเกบกกนำาไมได หรอเครองสบนำาเสย หรอไมมการบำารงรกษาใหสามารถใชงานไดทงป หรอโครงการจดซอคอมพวเตอรใหแกโรงเรยนตางๆ นนพบวา แมโรงเรยนจะมคอมพวเตอรอยางทวถง แตไมสามารถใชเคร องคอมพวเตอรเหลา นนไดเพราะบางโรงเรยนไมมไฟฟาใช เปนตน จงทำาใหเกดความลมเหลวของโครงการ ในความเปนจรงแลวมโครงการจำานวนมากทไดแตผลผลตแตไมไดผลลพธอยางแ ท จ ร ง

ระบบการบรหารงานในปจจบน การบรหารงานในปจจบนจะเปนการนำาผลลพธ (Outcome) เปนตวตงทส ำาคญ จากนนเปนการกำาหนดผลผลต (Output) คออะไร และดวาควรจะมโครงการอะไรเกดขนตามมาในภายหลง สวนการกำากบ ตดตาม ประเมนผลนนจะไมพจารณาเพยงแตทโครงการ วธการทำา งาน หรอทรพยากรการบรหารอกตอไป แตจะเปนการกำากบทผลลพธ (Outcome) และผลผลต (Output) แทน ซงจะทำาให

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 58

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

องคการมอสระในการตดสนใจ การดำาเนนงานตามกจกรรม และการใชท ร พ ย า ก ร ท า ง ก า ร บ ร ห า ร เ พ ม ม า ก ข น

ตวอยางการบรหารงานในปจจบน เชน ในการสรางบอนำาดมจะเรมจากก า ร ต ง จ ด ม ง ห ม า ย (ผลลพธ) กอนวาเพอใหประชาชนมนำาดมนำาใชตลอดป หรอโครงการจดซอคอมพวเตอรใหแกโรงเรยนตางๆ จะเรมจากจดมงหมาย (ผลลพธ) คอ เพอใหมการฝกคอมพวเตอรใหกบเดกนกเรยนตลอดป เมอไดจดมงหมายแลวจงจะบอกวาผลผลตคออะไร ทงนจะทำาใหมทางเลอกทจะไปสผลผลตหลายท า ง เ ช น การสรางบอนำาดมสามารถจางเอกชน หรอ การประปาสวนภมภาคมาเดนทอน ำา ป ร ะ ป า ส ว น ก า ร ใ ห เดกนกเรยนมความรดานคอมพวเตอรนนองคการนนๆ อาจจดซอเอง หรอใหรฐสงคอมพวเตอรมาใหหรออาจใหองคการจางเอกชนมาดแลแทนการจดซอเองกได เปนตน ซงเมอไดทางเลอกแลวจงจะนำามาเขยนเปนโครงการในภายหลง และเมอมการกำากบ ตรวจสอบกจะไปมองทผลลพธ และผลผลตเ ท ย บ ก บ เ ป าทตงไว ลกษณะขนตอนการบรหารงานจากตวอยางจงมความแตกตางไปจ า ก ก า ร บ ร ห า ร ง า น แ บ บ เ ด ม ต า ม แ ผ น ภ า พ ท 2 - 8

ระบบการบรหารงานในปจจบน มหลกการทสำาคญคอ(1) หวงผล (Result) หรอ พวงผล ประกอบดวย

- ผลผลต (Output) คอ ผลทไดจากการกระทำาทนท- ผลลพธ(Outcome) คอ ผลทไดเมอเกดผลผลตแลว- ผลลพธบนปลาย (Ultimate outcome) คอ สงทไดจากการทผลลพธเกดขนแลว

ผลผลต ผลลพธ และผลลพธบ นปลายจะมความตอเน องก น ต ว อ ย า ง เ ช น ผ ล ผ ล ต ค อ บ อ น ำา ถาผลผลตมคณภาพดพอจะใหผลลพธเกดขนคอมนำาใชตลอดป ซงจะทำาให

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 59

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

เกดผลลพธบนปลายตามมาคอ ประชาชนมความสข มสขภาพอนามยทดต า ม ม า เ ป น ต น

(2) ตรงเปา (Target) ประกอบดวย-คณภาพ (Quality) ไดแก ความพอใจของประชาชน-ปรมาณ (Quantity) ไดแก สงทวดเปนตวเลขได เชน ความสง ความยาว จำานวนนบ

-เวลา (Time) คอระยะเวลาทกำาหนดไว

แผนภาพท 2 - : การเปรยบเทยบการบรหารงานแบบเดมกบการบรหารงานสมยใ ห ม

(3) ตรวจสอบได (Accountability) หลกการวดไดจะน ำาไปสหลก ธรรมาภบาล“ ” หรอ Good Governance เพราะจะนำาไปสการตรวจสอบและความโปรงใสตามมา ในการตรวจสอบน พจารณาได จาก

- ฐานเทยบเคยง (Baseline) เชน การเปรยบเทยบกบผลการท ำา ง า น ใ น อ ด ต เ พ อ ด ว า ท ำา ไ ด เ พ ม

ม า ก ข น ห ร อ ต ำา ล ง- ฐานยอดเยยม(Best Practice) เปนการนำาหนวยงานหรออ ง ค ก ร ท ไ ด ร บ ก า ร ย อ ม ร บ ว า ม ผ ล ง า น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทรพยากรบรหาร(Inputs)

โครงการ(Projects)

ผลผลต(Outputs

ผลลพธ(Outcomes)

ผลลพธ(Outcomes)

ผลผลต(Outputs)

โครงการ(Projects)

ทรพยากรบรหาร

ดชนชวด

(Indic

การบรหารงานการบรหารงาน

หนาท 2 - 60

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ดานใดดานหนงทยอดเยยมสำาหรบการนำามาใชเทยบเคยง เชน ถาเทศบาลเมองศรสะเกษ เปนเทศบาลยอดเยยมในการทประชาชนมนำาดมนำาใชตลอดป เทศบาลอนกอาจตงเปาใหทำาไดเหมอนเทศบาลเมองศรสะเกษภายในระยะเวลาทกำาหนด เชน 1 ป หลงจากนน ก อ า จ จ ะต ง เ ป า ใ ห ส ง ข น

- เกบหลกฐาน (Record) เปนการเกบขอมลเพอหาหลกฐานมาย น ย น ก า ร ว ด ผ ล ใ ห ไ ด

(4) เปนธรรม (Justice) คอ การบรหารงานและการตอบแทนผลง า น ต า ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ แ บ ง เ ป น- RBM (Results-Based Management) หรอการบรการมง

ผลสมฤทธ (พวงผล) เปนการมงเนนผลผลต ผลลพธ ผลลพธบ น ป ล า ย

- Senior Executive Service: SES ผท จะด ำารงตำาแหนงผบรหารระดบสงตงแตระดบ 9 ขนไป จะตองนำาเสนอผลงานวาเมอดำารงตำาแหนงแลวจะเกดพวงผลอยางไร มดชนชวดอยางไรและมเปาเทาไร หากคณะกรรมการเหนชอบวาทเสนอมาเหมาะสมจงจะดำารงตำาแหนงนนได โดยจะมการตรวจสอบ วดผลตามทเสนอมาวาทำาไดจรงหรอไมเปนระยะๆ ถาทำาไดจรงจะไดรบคาตอบแทนพเศษ แตถาทำาไมไดจะมการเตอนและอาจเลกจางในทสดได

- การงบประมาณแบบมงเนนผลงาน (Performance Based Budgeting : PBB) คอ การจด ทำางบประมาณทมงเนนผลงาน หรอถอเอาผลงานเปนตวตง ทกหนวยงานตองระบวาจะมพวงผลอยางไร จากนนจะมการตงเปา แลวจงจะบอกวาตองใชงบประมาณจำานวนเทาไร เปนการใหงบประมาณตามผลงานทระบไ ว ใ น แ ผ น ซ ง เ ว ล า ต ร ว จ ส อ บ จ ะ ต อ ง ต ร ว จ ส อ บ ต า มผ ล ง า น ท เ ก ด ข น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 61

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

จากหลกการทง 4 ของระบบการบรหารงานในปจจบนนน จะพบวาแผนงาน แผนเงน และแผนคนนนจะมความสอดคลองกน โดยทกแผนจะมงไปทผลพวงเปนสำาคญ นอกจากนในระบบการบรหารงานแบบใหมน ความเป นธรรมจะ เก ดข นภาย ใต ต วช ว ดผลงานเป นหล ก (Key Performance Indicator: KPI)

ชายนำา ภาววมล (2547) ไดกลาวถงรายละเอยดในการจดทำาแผนยทธศาสตรเพอการพฒนาจงหวดแบบบรณาการวา การบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา (Chief Executive Officer: CEO) เปนสวนหนงของการปฏรประบบราชการไทย และการพฒนาองคความรทางดานการบรหารจดการภาครฐแนวใหม ทรฐมงเนนการปรบบทบาท / โครงสรางการบรหารจดการของราชการบรหารสวนจงหวด และสวนราชการอนๆ ทเขามาปฏบตงานในแตละจงหวด ใหเปนเสมอนการบรหารงานของประเทศทยอสวนลงมาในระดบจงหวด ทงเปดโอกาสใหจ ง ห ว ด ส า ม า ร ถ ก ำา ห น ด ท ศ ท า งการพฒนาจงหวดโดยการบรณาการนโยบายรฐบาลใหเขากบสภาพการณ ศกยภาพ ปญหา และความตองการของประชาชนในจงหวดใหเปนเนอเดยวกน ดงนน การบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา จ ง ต อ ง ค ร อ บ ค ล ม เ น อ ง า น ท ง ท า ง ด า น เ ศ ร ษ ฐ ก จ แ ล ะ ส ง ค ม

ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ เปนการกำาหนดแผนพ ฒ น า จ ง ห ว ด ท แ ส ด ง ถ งทศทาง / แนวทางการพฒนาจงหวดแบบมงเนนผลสมฤทธ ทแตละจงหวดตองการใหเกดขนกบจงหวดของตนในอนาคต โดยมหลกการส ำาค ญ ค อ ต องแสดงวสยท ศน / ยทธศาสตรท เป นมรรควถ อ นชาญฉลาดในการขบเคลอนใหจงหวดกาวไปสจดหมายปลายทางทพงปรารถนา และจดหมายปลายทางทพงปรารถนานน ตองมความเปนไดและมจดมงเนน (Focus) ทชดเจน ดงจะสงเกตไดจากวสยทศนกลมจงหวดภาคเหนอตอนลาง กลมท 2 “เปนศนยธรกจขาวชนนำาของประเทศไทย (Rice Hub of Thailand)” ไมใชจดหมายปลายทางทรวบรวมทกอยาง

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 62

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ไวดวยกนจนไมเหนจดมงเนนทชดเจน อาท เมองนาอย“ ควบคการศกษา วฒนธรรมลำาคา เกษตรอตสาหกรรมหลากหลาย ขยายเศรษฐกจการคาสอนโดจน พฒนาการทองเทยวยงยน” วสยทศนทหยบยกมาอภปรายน เปนอทาหรณทส อใหเหนถงความพยายามในการน ำาประเดนทเปนรายละเอยด องคประกอบหลกของการพฒนา และ/หรอมรรควธทนำาไปสจดหมายปลายทางมากำาหนดเปนเปาหมายการพฒนาจงหวด ดงเชนคำาวา เ“มองนาอย” การศกษา“ ” วฒนธรรมลำาคา“ ” และ เกษตรอตสาหกรรม“หลากหลาย” เปนองคประกอบทจ ำาเปนสำาหรบการพฒนา แตไมใชเปาหมายสดทายในการพฒนาจงหวด สวนคำาวา ขยายการคาสอนโดจน“ ” และ พฒนาการทองเทยวยงยน“ ” กเปนเพยงกลยทธทนำาไปสจดหมายป ล า ย ท า ง ใ น ก า ร พ ฒ น า จ ง ห ว ด

จดหมายปลายทางในการพฒนาจงหวดหรอวสยทศนทดควรเปนอยางใด เปนคำาถามทหาคำาตอบไดไมยากนก แตจะกำาหนดใหชดเจน ตรงประเดน เปนรปธรรม และทาทาย เปนเรองทไมงายดงใจนก เพราะผกำาหนดจดหมายปลายทางในการพฒนาตองทำาความเขาใจในเจตนารมณของการบ ร ห า รราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนาอยางลกซง และสามารถมองภาพในอนาคตทเปนผลพวงจากการพฒนาจงหวดในลกษณะขององครวม จดหมายปลายทางในการพฒนาทวานน ตองเปนคำาโต เชน เปนเมอง“เศรษฐกจชายแดนระดบแนวหนาของภมภาคอนโดจน” การกำาหนดจดหมายปลายทางหรอวสยทศนในลกษณะน เปนเงอนไขสำาคญทนำาไปสการเทยบเคยงมาตรฐาน (Benchmark) กบเมองเศรษฐกจชายแดนอนๆ ในภมภาคอนโดจน ในประเดนตางๆ ทสามารถนำาไปพฒนา หรอกำาหนดเปนปจจยสำาคญทนำาไปสความสำาเรจในการพฒนา (Critical Success Factor: CSF) อาท ความสามารถในการแขงขนประสทธภาพการบรหารจ ด ก า ร ค ว า ม เ ช อ ม น ใ น ก า ร ล ง ท น

แผนยทธศาสตรเปนเครองมอสำาคญประการหนงทจงหวดสามารถน ำา ม า ป ร บ ใ ช ใ น ก า ร ก ำา ห น ด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 63

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ทศทางการบรหารจดการทนำาไปสความสำาเรจในการพฒนาจงหวด รวมทงการแกไขปญหาตางๆ ของจงหวด โดยการนำาความสมพนธระหวางประเดนปจจยทมผลตอความสำาเรจในการบรหารราชการจงหวด ทงทเปนสภาพแวดลอมภายนอก คอ โอกาส (Opportunities) ภยคกคาม (Treats) แ ล ะข ด ส ม ร ร ถ น ะ ภ า ย ใ น ค อ จ ด แ ข ง (Strengths) จ ด อ อ น (Weaknesses) มาใชในการวเคราะหเพอกำาหนดยทธศาสตรการพฒนาจ ง ห ว ด แ บ บ บ ร ณ า ก า ร

การจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ เรมตนจ า ก ก ร ะ บ ว น ก า ร เ ก บรวบรวมประมวลผล และวเคราะหขอมลของระบบสารสนเทศการบรหารราชการจงหวด (Provincial Operation Center: POP) โดยมงเนนใหแตละจงหวด มขดความสามารถดานการจดท ำาแผนยทธศาสตรทค ร อ บ ค ล ม เ น อ ห า ใ น 2 ล ก ษ ณ ะ ค อ

1. ยทธศาสตรกลมจงหวด เปนแผนยทธศาสตรทกำาหนดทศทางการพฒนาของกลมจงหวด โดยการบรณาการนโยบาย ยทธศาสตร เปาห ม า ย ก า ร ท ำา ง า น ข อ ง ร ฐ บ า ล ใ ห เ ข า ก บ ส ภ า พ ก า ร ณ ความจำาเปนศกยภาพในการพฒนาของแตละกลมจงหวด และใหแตละจ ง ห ว ด น ำา ส า ร ะ ส ำา ค ญ ข อ งแผนยทธศาสตรกลมจงหวดทจดทำาขน มาใชเปนขอกำาหนดในการทำาคำาร บ ร อ ง ก า ร ป ฏ บ ต ร า ช ก า ร ก บร ฐ บ า ล

2. ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ เปนยทธศาสตรทจ ง ห ว ด ม อ ส ร ะ แ ล ะความคลอง ตว (Autonomy) ในการกำาหนดทศทาง มรรควธในการพฒนาแ ล ะ แ ก ไ ข ป ญ ห า ข อ ง แ ต ล ะ จ ง ห ว ด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 64

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

การจดทำาแผนยทธศาสตรการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา มขนตอน และกระบวนการจดทำา ดงรายละเอยดตามแ ผ น ภ า พ ท 2 – 9

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 65

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

จดแขง1. ………2. ………

3. …………

จดออน1. …………2. …………

3. …………

โอกาส1. …………2. …………

3. …………

ภยคกคาม1. …………2. …………

3. …………

วเคราะหตำาแหนง

ทางยทธศาสต

รวสยทศน

ยทธศาสตรท 2เปาประสง

ค

ยทธศาสตรท 3

เปาประสงค

ยทธศาสตรท 1

เปาประสงค

กลยทธกลยทธ กลยทธ

กจกรรม กจกรรมกจกรรม

การวเคราะหสถานการณ

(Scenario Analysis)

ตวชวดตวชวดตวชวด

หนาท 2 - 66

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - : แผนภาพแสดงกระบวนการในการจดทำาแผนยทธศาสตรการพ ฒ น า จ ง ห ว ด แ บ บ บ ร ณ า ก า ร

จากแผนภาพท 2 - 9 เปนกระบวนทศนทมงเนนใหจงหวดเปนหนวยงานระดบยทธศาสตร (Strategic Business Unit) ของประเทศ โ ด ย ม ข น ต อ น ก า ร จ ด ท ำา แ ผ น ย ท ธ ศ า ส ต ร ด ง น

1. การวเคราะหสถานการณ (Scenario Analysis) เปนกระบ ว น ก า ร ส ำา ค ญ ใ น ก า ร ต ง ป ร ะ เ ด นคำาถาม และมงหาคำาตอบทจะนำาไปสผลสมฤทธในการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา โดยมประเดนสำาคญทตองพจารณา ด ง น

1)สถานการณในขณะนนเปนอยางไร2)สถานการณทเกดขนนน มผลกระทบตอการความเปนอยของ

ประชาชนในจงหวดหรอไม และมากนอยเพยงใด3)อะไรคอมลเหตททำาใหเกดสภาพการณเชนนน4)มใครบางทเขามามสวนเกยวของ และ / หรอ มสวนไดสวนเสย

กบสถานการณทเกดขน5)จงหวดมขดความสามารถในการเผชญและแกไขปญหานนหรอ

ไม

2. การระบประเดนปจจยทมผลกระทบตอการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา ภายใตสถานการณทเกดขน เมอพจารณาจากสภาพแวดลอมภายนอกของจงหวดมประเดนปจจยใดทเปนโอกาส (Opportunities) หรอเปนแรงสงทเออตอการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ มประเดนปจจยใดบางทเปนภยคกคาม (Threats) หรอเปนอปสรรคททำาใหการบรหารงานสะดดหยดลง หร อ เก ดป ญหา อย า งร นแ รง และย อนกล บ มา พจ า รณา ว า เม อเปรยบเทยบกบสถานการณภายนอกทเกดขน จงหวดมขดความสามารถในการฉกฉวยโอกาส และ/หรอ การเผชญกบวกฤตการณทเกดขนไดหรอไม มประเดนปจจยใดบางทเปนจดแขง (Strengths) ทสามารถนำามา

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 67

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ใช ได อย างมประสทธ ภาพ มประ เด นป จจ ย ใดบ างท เป นจ ดอ อน (Weaknesses) ทตองรบแกไขหรอปองกนมไดคแขงใชเปนเงอนไขในก า ร ช ว ง ช ง ค ว า ม ไ ด เ ป ร ย บ ใ น ก า ร แ ข ง ข น

การระบประเดนปจจยทมผลกระทบตอการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา เปนการตรวจสอบเพอพสจนทราบวามประเดนปจจยใดบางทเปนมลเหตทมผลกระทบตอความสำาเรจหรอความลมเหลวในการบรหารจดการของจงหวด โดยใหความสำาคญกบมมมองตางๆ อยางครบถวน ดงนน จำานวนประเดนปจจยจะมมากหรอนอย ไมมขอจำากดทตายตว สาระสำาคญ คอ การระบประเดนปจจยดงกลาวสามารถครอบคลมประเดนและทำาใหมองเหนภาพรวมของปญหาทแทจรงไดหรอไม

3. การวเคราะหต ำาแหนงทางยทธศาสตร เป นการประเมนสถานการณวาภายใตสถานการณทเกดขนจงหวดในสถานะทไดเปรยบหรอเสยเปรยบ และควรกำาหนดยทธศาสตรการพฒนาในลกษณะใดทำาใหไดประโยชนสงสด หรอสญเสยนอยทสด โดยใชยนตดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid) เปนเคร องมอหลกในการวเคราะหเพอพสจนทราบตำาแหนงทางยทธศาสตรการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาก า ร เ พ อ ก า ร พ ฒ น า โ ด ย ม ข น ต อ น ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ฯ ด ง น

1)สอบทานประเดนปจจยทมผลกระทบตอการบรหารราชการแบบบรณาการเพอการพฒนาในประเดนของความครอบคลมและถกตอง

2)จดประชมกลมยอยโดยการเชญผเชยวชาญ และ/หรอผทมความรอบรในเร องนนๆ อยางลกซ ง มารวมวเคราะหและพจารณาใหคาคะแนนถวงนำาหนกประเดนปจจยตางๆ ทผานการสอบทานในขนตอนท 1 (จำานวนผเชยวชาญ / ผร ตองมมากหรอนอยเพยงใดไมมหลกเกณฑทตายตว ข นอยก บจ ำา น ว น ผ เ ช ย ว ช า ญ / ผ ร ท ม อ ย )

3) ใหผเชยวชาญ / ผร แตละทานพจารณาใหคาคะแนนถวงนำาหนก โดยกำาหนดใหเลอกประเดนปจจยทมผลกระทบตอการ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 68

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

พฒนาจงหวดแบบบรณาการตามความรนแรงหรอนำาหนกของแตละประเดนปจจย จำานวน 12 – 15 ขอจากนนใหคาค ะ แ น น ถ ว ง น ำา ห น กแตละประเดนปจจย สงสดไมเกน 10 คะแนน ตำาสด 1 คะแนน แ ล ะ ค ะ แ น น ร ว ม ท ก ข อไ ม เ ก น 100 ค ะ แ น น

4)ประมวลผลการใหคะแนนถวงนำาหนกโดยใชโปรแกรมสำาเรจรปในยนต ดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid) เปนเครองมอในการคำานวณ

5)วเคราะหตำาแหนงทางยทธศาสตร โดยพจารณาจากผลรวมของคาคะแนนถวงนำาหนก ทเปนความสมพนธระหวางประเดนดานสภาพแวดลอมภายนอก คอ โอกาสภยคกคาม กบประเดนปจจยทเปนขดสมรรถนะภายในของจงหวด คอ จดแขง และจดออน โดยใชความสมพนธของคาคะแนนสงสดในแนวตง และแนวนอนเปนตวบงชเพอกำาหนดตำาแหนงทางยทธศาสตร และใช “ล” เปนสญลกษณแทนตำาแหนงทางยทธศาสตร ด ง ต ว อ ย า ง ต า ม แ ผ น ภ า พ ท 2 - 10

ล

o

T

SW

1. การเมอง 912. เศรษฐกจ 903.ความตองการของนกทองเทยว 87

424

1. แหลงทองเทยว 4432. การบรหารจดการ 1073. หนวยงานและบคคลทเกยวของฯ 34

653

1. หนวยงานและบคคลทเกยวของ 3592. โครงสรางพนฐานดานการทองเทยว 3413. การบรหารจดการ 2844. การประชาสมพนธ 211

14891. ความตองการของนกทองเทยว 1912. สงคม 893. การเมอง 79

475

ล

o

T

SW

1. การเมอง 912. เศรษฐกจ 903.ความตองการของนกทองเทยว 87

424

1. แหลงทองเทยว 4432. การบรหารจดการ 1073. หนวยงานและบคคลทเกยวของฯ 34

653

ล

o

T

SW

1. การเมอง 912. เศรษฐกจ 903.ความตองการของนกทองเทยว 87

424

ล

o

T

SW

ลล

o

T

SW

1. การเมอง 912. เศรษฐกจ 903.ความตองการของนกทองเทยว 87

424

1. แหลงทองเทยว 4432. การบรหารจดการ 1073. หนวยงานและบคคลทเกยวของฯ 34

653

1. หนวยงานและบคคลทเกยวของ 3592. โครงสรางพนฐานดานการทองเทยว 3413. การบรหารจดการ 2844. การประชาสมพนธ 211

14891. ความตองการของนกทองเทยว 1912. สงคม 893. การเมอง 79

475

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 69

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - : แผนภาพแสดงตวอยางยนตดวงพชยสงคราม (Strategic Position Grid)

6)นำาประเดนปจจยทมคาคะแนนสงสดในแตละดาน มาใชเปนโจทยหรอเงอนไขในการกำาหนดกลยทธแบบสองมต ตามล ำา ด บ ค ว า ม ส ำา ค ญ ห ร อ น ำา ห น ก ข อ ง ผ ล ก ร ะ ท บ ท ม ตอการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา กลาวคอเปนการกำาหนดกลยทธจากความสมพนธระหวางประเดนปจจยทเปนสภาพแวดลอมภายนอก กบประเดนปจจยทเปนขดสมรรถนะภายในของจงหวด โดยมตารางเครองมอในก า ร พ จ า ร ณ า ก ำา ห น ด ก ล ย ท ธ แ บ บ ส อ ง ม ต ด ง น

ต า ร า ง ท 2 - : ต า ร า ง เ ค ร อ ง ม อ ป ร ะ ก อ บ ก า ร พ จ า ร ณ า ก ำา ห น ด ก ล ย ท ธ แ บ บ ส อ ง ม ต

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 70

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ลำาดบท1ประเดนปจจยทเปน

สภาพแวดลอมภายนอก2

ประเดนปจจยทเปน

ขดสมรรถนะภายใน3

คาคะแน

น4

ประเภท

กลยทธ5

กลยทธ6

123456

7)กำาหนดวสยทศนในการบรหารเขตเลอกตง โดยมสาระสำาคญทตองระบไวในการกำาหนดวสยทศน คอ เปาประสงคใหญหรอผลลพธบ นปลายในการบรหารเขตเล อกตง (Ultimate

1 ลำาดบท หมายถง ลำาดบความสำาคญของกลยทธโดยพจารณาจากคาคะแนนถวงนำาหนกของประเดนปจจยทเปนสภาพแวดลอมภายนอก คณกบ คาคะแนนถวงนำาหนกของประเดนปจจยทเปนขดสมรรถนะภายในของจงหวด

2 ประเดนปจจยทเปนสภาพแวดลอมภายนอก เปนการนำาประเดนปจจยทงทเปนโอกาส และภยอปสรรคทมคาคะแนนในลำาดบตนๆ มาใชเปนเงอนไขในการพจารณาเพอกำาหนดกลยทธ

3 ประเดนปจจยทเปนขดสมรรถนะภายใน เปนการนำาประเดนปจจยทงทเปนจดแขง และจดออนทมคาคะแนนในลำาดบตนๆ มาใชเปนเงอนไขในการพจารณาเพอกำาหนดกลยทธ

4 คาคะแนน เทากบ คาคะแนนถวงนำาหนกของประเดนปจจยทเปนสภาพแวดลอมภายนอก คณกบ คาคะแนนถวงนำาหนกของประเดนปจจยทเปนขดสมรรถนะภายในของจงหวด

5 ประเภทของกลยทธ หมายถง ประเภทของกลยทธทจดทำาขนมาใชบรหารเขตเลอกตงในแตละสถานการณ ประเภทของกลยทธ ประกอบดวย กลยทธเชงรก (Offensive Strategies) กลยทธเชงปองกน (Defensive Strategies) กลยทธเชงถอย (Regressive Strategies) และกลยทธเชงพลกฟ นสถานการณ (Turn Around Strategies )

6 กลยทธ หมายถง กลยทธทจดทำาขนโดยการพจารณาจากความสมพนธระหวางประเดนปจจยทเปนสภาพแวดลอมภายนอกแตละประเดน กบ ประเดนปจจยทเปนขดสมรรถนะภายในของจงหวด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 71

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

Outcome) ตามแผนผงความคดในการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ ซงเปรยบเสมอนหลกหนบอกระยะทาง (Miles Stone) หรอหลกชยทจงหวดแตละจงหวดต อง ไปใหถ ง ภายในกรอบระยะ เวลาท ช ด เจน

8)นำากลยทธในตารางเคร องมอประกอบการพจารณากำาหนดกลยทธแบบสองมตทไดจดทำาขนมาจดหมวดหมใหเปนกลมกลยทธ หรอกำาหนดยทธศาสตรการบรหารเขตเลอกตงและเปาประสงคเชงพฤตกรรมทสามารถสะทอนใหเหนภาพเสนทางและมรรควถท จะน ำาไปสความสำาเรจในการบรหารจดการ

9)กำาหนดตวช ว ดความส ำาเรจในระด บยทธศาสตร โดยให พ จ า ร ณ า ท ง ใ น เ ช ง ป ร ม า ณ (Quantities) ค ณ ภ า พ (Qualities) กรอบระยะ เวลา (Time) และเป าหมายท ก ำา ห น ด (Target)

10) กำาหนดกลยทธ ทมพลงในการผลกดนใหตวชวดตามเ ป า ป ร ะ ส ง ค เ ช ง พ ฤ ต ก ร ร ม ใ นย ท ธ ศ า ส ต ร ด า น ต า ง ๆ บ ร ร ล ผ ล ส ม ฤ ท ธ

11) แปลงกลยทธไปสการปฏบต โดยการระบวตถประสงคเ ช ง พ ฤ ต ก ร ร ม ต ว ช ว ด ใ น ร ะ ด บกลยทธ และพฒนาเปนกจกรรมทสามารถระบตวเจาภาพ ทรพยากร และกรอบเวลาทใชในการดำาเนนงานอยางชดเจนแ ล ะ เ ป น ร ะ บ บ

แนวทางการจดทำาแผนยทธศาสตรการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ เปนกรอบแนวคดเชงทมความสมพนธเชอมโยงกนอยางระบบ และสามารถตรวจสอบไดทกขนตอนวามความเปนเหตเปนผล ความถกตองตามหลกวชาการ ความสมบรณในเนอหาสาระของการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา หากมการสอบทานผลการจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ โดยการพจารณาจากภาพรวมแลวไลลงมาในแตละระดบจนถงกจกรรม และแผน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 72

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ปฏบตการ ดวยการตงคำาถามวา การทบรรลผลตามวสยทศนทกำาหนดไว“ จงหวดตองทำาอะไรและทำาอยางใด” จากนนพจารณายอนกลบขนไปขางบน ดวยคำาถามทวา ทำาเชนนแลว“ จะทำาใหบรรลผลตามทกำาหนดไวในแตละขนตอนหรอไม” กจะทำาใหเหนภาพวายทธศาสตรการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนาทกำาหนดขน มความสมบรณ ครอบคลมเนองานทกดานหรอไม และอะไรคอตวเชอมทขาดหายไป (Missing Link)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผลผลตขาวในเขตนาเพมขนรอยละ 15 ชลประทาน

เพอใหผลผลตขาวในเขตนาของจงหวดนครสวรรคเพมขน รอยละ 15 ใน

ปงบประมาณ พ.ศ. 2547

กลยทธท 1

วตถประสงค

กลยทธท 2

วตถประสงค

กลยทธท 3

วตถประสงค

ตวชวดความสำาเรจของกลยทธท 2

ตวชวดความสำาเรจของกลยทธท 3

ตวชวดความสำาเรจของกลยทธท 1

กจกรรม

2 /2

กจกรรม

2 /1

กจกรรม1/

1

กจกรรม

1 / 2

กจกรรม 3 / 1

กจกรรม 3 / 2

แผน ปฏบตการ

แผน ปฏบตการ

แผน ปฏบตการ

แผน ปฏบตการ

แผน ปฏบตการ

แผน ปฏบตการ

หนาท 2 - 73

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - : แผนภาพแสดงขนตอนการแปลงตวชวดความสำาเรจไปสการป ฏ บ ต

จากแผนภาพท 2 - 11 เปนตวอยางของการนำาตวชวดมาแปลงเปนเปาประสงคเชงพฤตกรรมหรอผลลพธพงปรารถนา คอ ผลผลตขาวใน“เขตนาเพมขนรอยละ 15” เปาประสงคเชงพฤตกรรมทก ำาหนดขนเปนเสมอนหลกหนบอกระยะทาง (Miles Stone) ทจงหวดตองกาวไปใหถง จากน นเป นการก ำาหนดกลยทธต างๆ ท จะน ำาไปส ความส ำาเรจตามเปาประสงคทกำาหนดไว วตถประสงคเชงพฤตกรรม / ตวชวดความสำาเรจในระด บกลยทธ ก จกรรม และแผนปฏบต การทระบกรอบเวลาและท ร พ ย า ก ร ท ใ ช ใ น ก า ร ด ำา เ น น ง า น อ ย า ง ช ด เ จ น

นอกจากแนวคดของนกวชาการดานการจดทำาแผนยทธศาสตรดงก ล า ว ข า ง ต น ย ง ม ก ร อ บแนวคดในการพจารณาลกษณะของกลยทธทางธรกจทดและการวางแผนทด ซงเปนแบบอยางทสามารถนำาไปเทยบเคยง เพอกำาหนดเกณฑในการพจารณาลกษณะแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการทด ล ก ษ ณ ะ ก ล ย ท ธ ท า ง ธ ร ก จ ท ด ม ส า ร ะ ส ำา ค ญ ด ง น

ลกษณะของกลยทธทด ในการทองคการธรกจจะพฒนากลยทธของตนขนดวยกระบวนการทได กลาวมาขางตน องคการธรกจยอมต อ ง ก า ร ค ว า ม ม น ใ จ ว า ก ล ย ท ธ ท พ ฒ น า ข น น น ม ค ว า ม เ ห ม า ะสมอยางแทจรง ถงแมวาจะเปนการยากทจะกำาหนดหลกเกณฑในการวดคณภาพหรอความเหมาะสมของกลยทธทมอย อยางไรกด หลกเกณฑกวางๆ ทพอจะใชเปนหลกในการประเมนถงความเหมาะสมแหงกลยทธนน อ า จ พ จ า ร ณ า ไ ด จ า ก ห ล ก เ ก ณ ฑ ด ง ต อ ไ ป น

1. เปาหมายทกำาหนดขนในกลยทธ อยไดในระดบทสามารถจะบรรลถงไดอยางไร เพยงใด

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 74

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

2. นโยบายตลอดจนวถทางในทางปฏบตซงกำาหนดไวในกลยทธนน ค ร อ บ ค ล ม ใ น ท ก ๆ เปาหมายทวางไวหรอไม และเปนไปในทศทางทสอดคลองและส น บ ส น น ซ ง ก น แ ล ะ ก น ห ร อ ไ ม เ พ ย ง ใ ด

3. กลยทธทพฒนาขนนน ไดใชประโยชนอยางเตมทแลวหรอไมกบโอกาสทางธรกจทมอย

4. กลยทธทพฒนาขนแลวเหมาะสมเพยงใด เมอคำานงถงความเสยงภยทอาจมขนได ระดบความเสยงภยนนอยในระดบทยอมรบไดหรอไม และคมกบโอกาสแหงการทำากำาไรเพยงไร

5. เปาหมายและวถทางในทางปฏบตเพอบรรลถงเปาหมายนน เหมาะสมเพยงใดกบสภาพ แวดลอมเมอคำานงถงจงหวะและส ถ า น ก า ร ณ ใ น ข ณ ะ น น

6. เปาหมายและวถทางในทางปฏบตซงปรากฏในกลยทธนน ม ค ว า ม เ ห ม า ะ ส ม เ พ ย ง ใ ด ก บ ก ำา ล ง แ ล ะ ค ว า ม ส า ม า ร ถ

7. เปาหมายและวถทางในทางปฏบตซงปรากฏในกลยทธนน ม ความสอดคลองกบจดเดนขององคการธรกจนนเพยงใด

8. เปาหมายและวถทางในทางปฏบตซงปรากฏในกลยทธนน ม ความสอดคลองกบทศนคต คานยม และความเชอของผน ำาองค การ ตลอดจนผ รบผ ดชอบในทางปฏ บต เพยงใด ท ศนคต และค าน ยมเหล าน ม ความถกต องเพยงใดก บส ถ า น ก า ร ณ ใ น ป จ จ บ น แ ล ะ อ น า ค ต

9. ผทรบผดชอบตอการนำากลยทธไปปฏบตนน มความเขาใจอ ย า ง ถ อ ง แ ท เ พ ย ง ใ ด ใ นเปา หมายและวถ ทางในทางปฏบตทปรากฏอยในกลยทธ

10. องคกรธรกจมความสามารถในการจดการและการบรหารเพยงใดทจะนำากลยทธไปใชในทางปฏบตไดอยางมประสทธผล

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 75

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

การวางแผน (วฒนา วงศเกยรตรตน 2537) ประกอบดวยสาระสำาคญ ดงน

1. ความหมายของการวางแผน

การวางแผนเปนการพจารณาและกำาหนดแนวทางปฏบตงานใหบรรลเปาหมายทปรารถนาเปรยบเสมอนเปนสะพานเชอมโยงระหวางปจจบนและอนาคต (Where we are to where we want to go) เปนการคาดการณสงทยงไมเกดขน ฉะนนการวางแผนจงเปนกระบวนการทางสตปญญาทพจารณาก ำาหนดแนวทางปฏบต งานม รากฐานการต ดสน ใจตามวตถประสงค ความรและการคาดคะเนอยางใชดลพนจ (Koontz and others 1984) การวางแผนจงมความเกยวของกบการคาดการณตางๆ ใ น อ น า ค ต แ ล ะตดสนใจแนวทางปฏบตทดทสด โดยผานกระบวนการคดกอนทำา ฉะนนจงสามารถกล าว ได ว า การวางแผนค อ ความพยายามท เป นระบบ (systematic attempt) เพอตดสนใจเลอกแนวทางปฏบตทดทสด ส ำา ห ร บ อ น า ค ต เ พ อ ใ ห อ ง ค ก า ร บ ร ร ล ผ ล ท ป ร า ร ถ น า

2. ความส ำาค ญของการวางแผน (Significances of Planning)

1. เปนการลดความไมแนนอนและปญหาความยงยากซบซ อ น ท จ ะ เ ก ด ข น ใ น อ น า ค ต

2. ทำาใหเกดการยอมรบแนวคดใหมๆ เขามาในองคการ

3. ทำาใหการดำาเนนการขององคการบรรลตามเปาหมายทป ร า ร ถ น า

4. เป นการลดความสญเปลาของหนวยงานทซบซอน

5. ท ำา ใ ห เ ก ด ค ว า ม แ จ ม ช ด ใ น ก า ร ด ำา เ น น ง า น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 76

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กลาวโดยสรปวา ไมมองคการใดทประสบความส ำาเรจได โดยปราศจากการวางแผน ดงนน การวางแผนจงเปนภารกจอนดบแรกทมค ว า ม ส ำา ค ญ ข อ ง ก ร ะ บ ว น ก า ร จ ด ก า ร ท ด

3. ป ร ะ เ ภ ท ข อ ง ก า ร ว า ง แ ผ น

การวางแผนสามารถแยกออกเปนประเภทตางๆ ตามแนวความคดพนฐานโดยใชมตตางๆ เปนเกณฑดงน

1. จำาแนกตามเวลา

1) การวางแผนระยะสน

2)การวางแผนระยะปานกลาง

3)การวางแผนระยะยาว

2. จำาแนกตามระดบการจดการ

1) การวางแผนกลยทธ

2) การวางแผนบรหาร

3) การวางแผนปฏบตการ

3) จำาแนกตามระดบโครงสรางการบรหารประเทศ

1) แผนระดบชาต

2) แผนระดบภาค

3) แผนระดบทองถน

4) จำาแนกตามหนาทการงาน

1) การวางแผนดานการผลต

2) การวางแผนดานบคลากร

3) การวางแผนดานการตลาด

4) การวางแผนดานการเงน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 77

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

4. ล ก ษ ณ ะ ข อ ง แ ผน ท ด (Requirements of Good Plan) แผนทดควรมลกษณะดงน

1. แผนควรจะมลกษณะชเฉพาะมากกวาจะมลกษณะกวางหรอกล าวท วๆ ไป (It should be specific rather then general)

2. แผนควรจำาแนกตามความแตกตางระหวางสงทรและสงทย ง ไม ร ให ช ด เจน (The plan Should distinguish the known and the unknown)

3. แผนควรมการเชอมโยงอยางเปนเหตผลและสามารถนำาไปป ฏ บ ต (A plan should be and practical)

4. แผนจะตองมลกษณะยดหยนและสามารถปรบพฒนาได (The plan must be flexible and capable of being modified)

5. แผนจะตองไดรบการยอมรบจากบคคลทเกยวของ (The plan must be acceptable to the persons who adopt it and to the persons who are affected)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 78

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

5. ลำาดบขนในกระบวนการวางแผน

การดำาเนนการใดๆ กตามควรจะมลำาดบขนและขนตอน ทงนเพอใหงานน น ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ การวางแผนกเชนกน จำาเปนตองทำาตอเนองเปนกระบวนการลำาดบขนในก า ร ว า ง แ ผ น ป ร ะ ก อ บ ด ว ย ข น ต อ น ด ง ต อ ไ ป น

1. การกำาหนดวตถประสงค (Setting Objectives)2. พฒนาขอตกลงท เป นต วก ำาหนดขอบเขตในการวางแผน

(Developing the Planning Premises)3. พ จ า ร ณ า ข อ จ ำา ก ด ต า ง ๆ ท อ า จ เ ก ด ข น ใ น ก า ร ว า ง แ ผ น

(Reviewing all possible Limitations on Planning)4. พฒนาทางเลอก (Developing Alternation)5. ประเมนทางเลอก เพอเลอกสงทเปนไปไดสงสด (Evaluating

the alternatives)6. เปล ยนแปลงแผนส การปฏ บต (Converting plans into

Actions)แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ เปนแผนพฒนา

จงหวดทแสดงถงทศทางและแนวทางการพฒนาจงหวดแบบมงเนนผลสมฤทธ ทแตละจงหวดตองการใหเกดขนกบจงหวดของตนในอนาคต โดยมหลกการสำาคญ คอ ตองแสดงวสยทศน / ยทธศาสตรทเปนมรรควถอนช า ญ ฉ ล า ด ใ น ก า รขบเคลอนใหจงหวดกาวไปสจดหมายปลายทางทพงปรารถนา จดหมายปลายทางทพงปรารถนานน ตองมความเปนไดและมจดมงเนน (Focus) ท ช ด เ จ น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 79

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

จากนยามแนวคดและทฤษฎดานการจดทำาแผนยทธศาสตรดงกลาวขางตน สามารถกำาหนดเปนหลกเกณฑในการพจารณาลกษณะของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการทด ไดดงน

1. ตองมทศทางและจดมงเนน (Focus) ในการพฒนาจงหวดทช ด เ จ น

2. มการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกและขดสมรรถนะภายในข อ ง จ ง ห ว ด ท ถ ก ต อ ง ต า ม ห ล ก ว ช า ก า ร

3. ประเดนทางยทธศาสตร เปาประสงค ตวช วด และกจกรรมรองรบแผนยทธศาสตรฯ ตองมความสอดประสานไปในทศทางเด ยวก น และสามารถข บ เคล อน ให เก ดผลสมฤทธ ต า มว ส ย ท ศ น ท ก ำา ห น ด

4. ครอบคลมประเดนตางๆ ทเปนมตสำาคญในการบรหารราชการจ ง ห ว ด แ บ บ บ ร ณ า ก า ร เ พ อ ก า ร พ ฒ น า

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 80

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3. แนวคดและทฤษฏทเกยวของกบการสรางตวชวด

แนวคดและทฤษฏท เก ยวของกบการก ำาหนดการสรางตวช วด ประกอบดวยแนวคดตางๆ ดงน

วรภทร ภเจรญ (2545) เปาหมายคณภาพทถกตอง มลกษณะดงน

1. ตองสามารถวดได (Measurable)2. ใชบอกประสทธผล (Effectiveness) ขององคกรได3. ใชบอกประสทธภาพ (Efficiency) ขององคกรได4. สอสารใหทราบทวกนทงองคกร5. กำาหนดผรบผดชอบในการดำาเนนการ ใหบรรลเปาหมายคณท

ตงไว6. ทบทวน (แกไข ปรบปรง) เปนระยะๆ อยางมระบบ (PDCA)7. สอดคลองกบนโยบาย เปาหมาย วสยทศน ปรชญาของ

องคการ

การกำาหนดเปาหมายคณภาพ ตองคำานงถงเรองตอไปน1. ความตองการปจจบนขององคกร (Current Needs) ใน

ด า น ต า ง ๆ เ ช น ก า ร ต ล า ด การทำาตามความตองการของลกคา

2. ความตองการในอนาคตขององคกร (Future Needs) ในด า น ต า ง ๆ เ ช น ก า ร ต ล า ด (ตองสอดคลองกบนโยบาย เปาหมาย วสยทศน ปรชญาของอ ง ค ก ร )

3. ขอบกพรองตางๆ ทพบ4. ประสทธผล และประสทธภาพของสนคา/บรการ5. ระดบความพงพอใจของผเกยวของตางๆ (Stakeholder)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 81

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

6. ผลการประเมนเปาหมายคณภาพ (Self - Assessment)7. ผลการเปรยบวด (Benchmarking) การเปรยบเทยบกบค

แขง8. จดแขงจดออนทตองปรบปรง9. ทรพยากรท จ ำาเป นในการท ำาใหบรรลเป าหมาย เชน งบ

ป ร ะ ม า ณ บ ค ล า ก ร ส า ธ า ร ณ ป โ ภ ค ส ภ า พ แ ว ด ล อ ม

คณะอนกรรมการประสานการวางแผนพฒนาจงหวด กระทรวงม ห า ด ไ ท ย (2545) ไ ด ใ ห คำาอธบายตวชวดผลสำาเรจ (Results) ตามแบบสรปสาระสำาคญของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดเพอขอรบการสนบสนนงบประมาณประจำาปว า เ ป น ก า ร ร ะ บ ต ว บ ง ช ส ภ า พ ค ว า ม ส ำา เ ร จ ห ร อ ก า ร บ ร ร ล เป าหมายผลผล ต (Outputs) แตละรายการท เก ดข นจากการน ำายทธศาสตรการพฒนาจงหวดไปสการปฏบต จงมลกษณะเปนรปธรรม และสามารถตอบคำาถามถงความคมคาในการทำางาน ตลอดจนสนบสนนใหบรรลวตถประสงคของยทธศาสตรนนๆ อนเปนการบรรลผลสำาเรจในระดบผลลพธ (Outcomes) ตอไป โดยตวชวดผลสำาเรจสามารถแบงอ อ ก เ ป น 2 ป ร ะ ก า ร ไ ด แ ก

ตวชวดผลสำาเรจเชงปรมาณ หมายถง ตวชวดทสามารถระบสภาพความสำาเรจหรอการบรรลเปาหมายผลผลตเปนหนวยนบได

ตวชวดผลสำาเรจเชงคณภาพ หมายถง ตวชวดทสามารถระบสภาพความสำาเรจ หรอการ บรรลวตถประสงคในเชงพรรณา แตสามารถระบเปนตวเลขในเชงรอยละได

นอกจากน ยงไดกลาวถงสาระสำาคญของการกำาหนดตวชวดความส ำา เ ร จ ว า ใ น ก า ร บ ร ห า รจดการภาครฐแนวใหม ไดยดหลกการบรหารแบบมงเนนผลสมฤทธ (Management for Result / Result Based Management :

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 82

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

RBM) โดยใชระบบการประเมนผลงานทอาศยตวชวด (Indicators) เปนตวสะทอนผลงานใหออกมาเปนรปธรรม และตอบคำาถามถงความคมคาในการทำางาน เพอใชแสดงผลงานตอสาธารณะ และปรบปรงกระบวนการทำางานใหดขน กลาวโดยสรป การบรหารมงผลสมฤทธ คอการบรหารทเนนผลสมฤทธ (Results) โดยมตวชวดผล (Indicators) ทเปนรปธรรมด ว ย ก า ร ก ำา ห น ดตวชวดผลการทำางานหลก (Key Performance Indicators :KPI) ไวอยางชดเจน เปนทเขาใจของทกคนในองคการ โดยจะตองเปนตวชวดทแสดงเปาหมายของกจกรรมทเกยวโยงกบพนธกจขององคการ และการวดผลการปฏบตควรใหสอดคลองลำาดบชนของเปาหมายขององคการดวย

ตวชวดการปฏบตงานทไมเกยวของกบเปาหมายขององคการ ถอวาเปนตวชวดทไมเหมาะสมและอาจทำาใหผบรหารองคการตดสนใจผดพลาดได จงเป นเร องส ำาค ญทจะตองท ำาความเขาใจกบทกคนใหทราบถงวตถประสงคและความจำาเปนของการวดผลอยางชดเจน นอกจากน การกำาหนดตวชวดทเหมาะสมกบงาน จะชวยใหเกดการยอมรบอยางทวถง ดงน น ใ น ก า ร ก ำา ห น ด ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค เ ป า ห ม า ย ผลผลต และผลลพธของโครงการ ควรใหเจาหนาทผปฏบตเขามามสวนรวมดวย ทงนเพราะผปฏบตยอมรขอมลตางๆ ไดด และจะเปนผสนบสนนก า ร ท ำา ง า น ใ ห ส ำา เ ร จ ล ล ว ง ต า ม เ ป า ห ม า ย ต อ ไ ป

ตวชวดผลการปฏบตงานหลก ทมกใชในระบบการวดผลสมฤทธของโ ค ร ง ก า ร ภ า ค ร ฐ ม 5 ป ร ะ เ ภ ท ด ง น

1. ต ว ช ว ด ป จ จ ย น ำา เ ข า (Input Indicators) ไ ด แ ก ทรพยากรทใชในโครงการ เชน จำานวนเงนทใช หรอบคลากรทจำาเปนในการใหบรการ และจำานวนอปกรณการผลต เปนตน

2. ตวช วดผลผลต (Output Indicators) ตวช วดน จะแสดงจำานวนสงของทผลตไดหรอจำานวนหนวยทไดใหบรการ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 83

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ต อผ ร บบร ก าร ต วช ว ดน จ ะ รวมถ งต วช ว ดภ าร ะงา น(Workload) ซงเปนตวสะทอนความพยายามทใชเพอผลตส ง ข อ ง ห ร อ ใ ห บ ร ก า ร ตวอยางของตวชวดผลผลต ไดแก จำานวนผเขารบการอบรม จำานวนนกเรยนหรอวนททำาการสอน จำานวนนกเรยนทเลอนชนหรอจบการศกษา หรอจำานวนหลมบนถนนทไดรบการแกไข เ ป น ต น

3. ตวชวดผลลพธ (Outcome Indicators) ตวชวดนจะร า ย ง า น ผ ล ส ม ฤ ท ธ ข อ ง โ ค ร ง ก า รตวอยางไดแก รอยละของผจบการศกษาระดบมธยมปลายทมง า น ท ำา ห ร อ ร อ ย ล ะ ข อ งผจบการศกษาทเขาศกษาตอไดหลงสำาเรจการศกษาได 2 ป หรอจำานวนกโลเมตรของทางดวนทมสภาพอยในเกณฑเลว พ อ ใ ช ไ ด แ ล ะ ด ม า ก ห ร อ ต ว ช ว ด ผ ล ล พ ธ อ นทเกยวของกบคณภาพของบรการ เชน เวลาเฉลยในการแกไขป ญ ห า ข อ ร อ ง เ ร ย น เ ร อ ง ถ น น ช ำา ร ด

4. ตวชวดประสทธภาพและความคมคา (Efficiency and Cost Effectiveness Indicators) ต ว ช ว ด น จ ะแสดงคาใชจายตอหนวยของผลผลตและผลลพธตามลำาดบ ตวอยางไดแก คาใชจายตอหวของนกเรยนทเลอนชนและสำาเรจการศกษา และเวลาทำางาน (ชวโมง) ในการปรบสภาพพ น ผ ว ถ น น 1 ก โ ล เ ม ต ร

5.ขอสนเทศเชงอธบาย (Explanation Information) ขอมลนจะเกยวกบองคประกอบทมผลกระทบตอการปฏบตงานขององคการองคประกอบเหลานอาจจะอยภายใตหรออยนอกเหนอจากการควบคมขององคการกได ตวอยางขององค ประกอบทควบคมได เชน อตราสวนของนกเรยนตอคร อาย การใชงานของอปกรณทใชในการซอมถนน สวนองคประกอบ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 84

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ทอยนอกเหนอการควบคมขององคการ เชน รอยละของนกเรยนทนบถอศาสนาพทธ เปนตน

ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ (2546) ตวชวดผลการดำาเนนงานหลก (Key Performance Indicator: KPI) หมายถง ปจจยวดผลสำาเรจครอบคลมทงสดานคอ ดานการเงน (Financial Perspective) ดานภายนอกองคการ (External Perspective) ดานนวตกรรมการเรยนร และการพฒนา (Innovation Perspective) และดานภายในองคการ (Organization Perspective) ซงทง 4 ดานมสวนสนบสนนกลยทธใหดำาเนนไปสการปฏบตจนประสบผลสำาเรจ ความสมพนธของทง 4 ดาน ห ร อ ท งส ม ม ม อ ง จ ะ เ ช อ ม โ ย ง ส ม พ น ธ ก น ห ม ด

การนำาตวชวดผลสำาเรจมาใชวดผลการดำาเนนงานของหนวยงานภาครฐ เป นแนวคดในการวเคราะหหาปจจยแหงความส ำาเรจ (Critical Success Factors: CSF) และตวชวดผลการดำาเนนงานหลก เพอให แนใจวาไดพจารณาหนวยงานภาครฐจากมมมองตางๆ ทงจากภายนอกและภายในอยางครบถวน ซงโดยปกตแลว หนวยงานภาครฐจะใหความสำาคญกบปจจยภายในองคกร โดยมงเนนทกระบวนการทำางานและตวหนวยงานมากกวาการพจารณาปจจยภายนอก เชน ผรบบรการหรอผมสวนไดสวนเสย และใหความสำาคญกบดานการเงนในตอนขอเสนองบป ร ะ ม า ณ เ ท า น น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 85

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

1. การวดผลการดำาเนนงาน

การวดผลการดำาเนนงาน เปนการกำาหนดวา จะวดความสำาเรจของแ ต ล ะ ผ ล ง า น อ ย า ง ไ ร น น ค อ ผจดทำาโครงการหรอผประเมนจะตองกำาหนดไดวาการดำาเนนการของแ ต ล ะ แ ผ น ง า น / โ ค ร ง ก า ร ม วตถ ประสงคเพออะไร การจะบรรลวตถประสงคดงกลาวจะมกจกรรมทจะต อ ง ด ำา เ น น ก า ร อ ย า ง ไ ร ผลผลต (Outputs) ของกจกรรม และผลลพธ (Outcomes) ของการดำาเนนงานคออะไร จะใชสงใดเปนตวชวด โดยตวชวดจะทำาหนาทบอกคำาตอบของประเดนทตองการทราบในการวดผลการดำาเนนงานในหวขอนจะได ศ กษาเก ยวก บการวดผลผลต การวดผลล พธ ตามล ำาด บด งน

1.1 การวดผลผลต เปนการตรวจวดผลการดำาเนนงานทเกดขนจรงโดยเปรยบเทยบกบผลทตองการใหเกดขนหรอมาตรฐานผลผลต เชน จำานวนผลผลตทกำาหนดไวลวงหนาในสวนของกระบวนการจดทำางบประมาณรายจายประจำาป หนวยงานปฏบตควรกำาหนดการตรวจวดผลผลตและมาตรฐานของงานทจะมการสงมอบ นอกจากน ในระหวางปงบประมาณและเมอสนสดปงบประมาณจะตองประเมนผลผลตจรงโดยเปรยบเทยบกบผลผลตตามเปาหมาย โดยปกตแลวตวชวดผลผลตจะตองแ ส ด ง ใ ห เ ห น ผ ล ใ น 4 ล ก ษ ณ ะ ไ ด แ ก

(1) ปรมาณงานททำาเสรจ ควรมการกำาหนดปรมาณงานทตรวจนบไดอนแสดงถงจำานวนงานททำา จำานวนบรการหรอจำานวนประชาชนทไดรบบรการจากหนวยงานผปฏบต การวดปรมาณงานททำาเสรจจงเปนการวดผลการดำาเนนงานโดยเปรยบเทยบกบเปาหมายเดมทไดก ำาหนดไว

2( ) คณภาพของผลผลต เปนการวดประสทธภาพของการปฏบตงานอยางหนง ถงแมวาการปฏบตงานเปนไปตามกำาหนดเวลา แตหากผลงานไมมคณภาพตามทก ำาหนด กไมก อใหเกดความสำาเรจได

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 86

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3( ) เวลาทดำาเนนการ การนำาสงผลงานภายในเวลาทตกลง หรอการใหบรการภายในเวลาทกำาหนดเปนกญแจสำาคญในการวดผลการด ำา เ น น ง า น ก า ร ท ห น ว ย ง า น ป ฏ บ ต ไ ม ส า ม า ร ถ น ำา ส ง ผ ล ผ ล ตภายในเวลาทกำาหนด ยอมบงบอกถงความไมมประสทธภาพของการปฏบตง า น

4( ) งบประมาณทใช เปนการเปรยบเทยบงบประมาณทใชจายในก า ร ด ำา เ น น ก า ร ก บ ว ง เ ง นงบประมาณทได รบ และตนทนตอหน วยผลผลตทได ใชจ ายไปจรง

1.2. การวดผลลพธ เปนการวดบรการทรฐใหแกประชาชนในแงของการบรรลตามเปาหมาย หรอวตถประสงคของรฐบาล หรอการตอบส น อ ง ค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล ล พ ธ จ า กผลผลตของหนวยงานปฏบตจงเปนสงทกระทำาไดยากกวาการตรวจวดผลผลต ดงนน การประเมนผลลพธจงตองกระทำาในชวงเวลาทยาวนาน โดยการศกษาพจารณานโยบายตลอดจนกระบวนการประเมนผลอนๆ การประเมนผลลพธจงควรแสดงใหเหนถงประสทธผลของผลผลตของหนวยป ฏ บ ต น น ใ น ก า ร บ ร ร ล ถ ง น โ ย บ า ย ข อ ง ร ฐ บ า ล

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 87

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

2. ชนดของตวชวดผลการดำาเนนงานหลก (KPI) 2.1 ตวชวดความสำาเรจโดยตรง (Direct Indicators)

เปนตวชวดทจะวดสภาพหรอระดบของเหตการณหนงๆ ในระยะเวลาหนงๆ เชน จำานวนผสำาเรจการศกษาเพมขนจาก 1,000 คน ในป พ.ศ. 2545 เปน 1,300 คน ในป พ.ศ. 2546

22. ต ว ช ว ด ค ว า ม ส ำา เ ร จ ท า ง อ อ ม (Indirect Indicators) เปนตวชวดความสำาเรจแฝง (Proxy Indicators) ตวชวดประเภทนเกดขนเมอผวางแผนประสบปญหาในดานการหาขอมลเบองตน เชน ไมสามารถวดถงหนวยนบได หรอขอมลนนยากเกนกวาทจะหาได เ ช น ก า ร ท ด ส อ บ ค ณ ภ า พ ข อ งผทสำาเรจการศกษาแลว เพอวดคณภาพของการจดการศกษาอาจจะทำาไดยาก แตเราอาจวดไดจากจำานวนผทสอบเขาในระดบบณฑตศกษา หรออาจตรวจสอบไดจากผลการปฏบตงานผส ำาเรจการศกษาในองคกรตางๆ เ ป น ก า ร ท ด แ ท น ไ ด

3. ลกษณะของตวชวดผลการดำาเนนงานหลกทด จะเหนไดวาในแตละประเดนทเราตองการจะประเมนอาจมตวชวดทสามารถบงบอกถงสงทเกดขนไดหลายตว ดงนนจงจำาเปนตองมแนวทางในการคดเลอกตวชวดท ด ซ ง ต ว ช ว ด ท ด ค ว ร ม ล ก ษ ณ ะ ด ง น

3.1 ความสอดคลองหรอตรงประเดน (Relevance) ความสอดคลองของตวชวดกบประเดนของการประเมนผล พจารณาไดจาก

3.1.1 ความเทยงตรง (Validity) ตวชวดตองตรงและครอบคลมตามประเดนการประเมน เชน หากตองการจะประเมนความสำาเรจของโครงการ ตวชวดทใชจะ ตองสะทอนความสำาเรจและครอบคลมองคประกอบของค ว า ม ส ำา เ ร จ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 88

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3.1.2 ความเชอถอได (Reliability) ตวชวดตองใหคาจากการวดทคงเสนคงวา ถาทำาการวดซำา เชน เวลาทเ ส ร จ ง บ ป ร ะ ม า ณ ท ใ ช ฯ ล ฯ

3.2 ค ว า ม เ ป น ร ป ธ ร ร ม (Objective and Reproducible) ตวชวดทดจะตองมความชดเจนซงสามารถวดหรอสงเกตได เชน สดสวนของงานทเสรจ พนททไดรบผลจากโครงการ ฯลฯ

33. ความไว (Sensitivity) ตวชวดทดจะตองชใหเหนค ว า ม เ ป ล ย น แ ป ล ง แ ม จ ะ เ ป ล ย น แ ป ล ง เ พ ย ง เ ล ก น อ ย

3.4 ความยอมรบ (Acceptance) จากผ ใชผลการประเมน ตวชวดทดจะตองเปนทยอมรบของผใชผลการประเมน ผมสวนไดเ ส ย ผ ร ใ น ส า ข า น น ๆ ฯ ล ฯ

4. เกณฑของตวชวดผลการดำาเนนงานหลก การกำาหนดเกณฑทจ ะ ใ ช ใ น ก า ร ว ด ร ะ ด บ ท พ ง ป ร ะ ส ง ค ข อ ง ต ว ช ว ด โ ด ย ท ว ไ ป น ย ม ใ ช ใ น 2 ล ก ษ ณ ะ ค อ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 89

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

4.1 เกณฑสมบรณ หรอเกณฑมาตรฐาน (Absolute Critiria)

เปนการกำาหนดระดบทควรจะมควรจะเปนหรอควรจะไดจากโครงการ ซ ง ใ น ก า ร ก ำา ห น ด อ า จจด ทำาโดยผจดทำาโครงการ หรอผเชยวชาญในสาขาททำาการประเมน ระดบท ก ำา ห น ด ข น ต อ ง เ ป น ท ยอมรบโดยทวกน มาตรฐานดงกลาวจะไมคงทตายตว แตจะเปลยนไปตามสถานการณ สถานทและเวลาททำาการประเมน แนวทางการกำาหนดเกณฑมาตรฐานควรพจารณาจากมาตรฐานสากลของวชาชพ มาตรฐานทไดจากผเชยวชาญในเรองทตองการประเมน การใชคาคาดหวงเหตการณในอ น า ค ต เ ป นมาตรฐาน การเปรยบเทยบระหวางกลมในแตละชวงเวลา การใชเกณฑป ก ต ว ส ย (Norms) ท ใ ช ท ว ไ ป

4.2 เกณฑสมพทธ (Relative Critiria)

เปนเกณฑทเทยบเคยงกบกลยทธ แผนงาน / โครงการทมลกษณะใกลเคยงกน และจดไดวาประสบผลสำาเรจ และเปนทยอมรบกนวาม คณภาพเหมาะสมทจะนำามาเปรยบเทยบ นอกจากนนอาจเปนการเปรยบเ ท ย บ ก บ ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ก บ ส ภ า พ เ ด ม ก อ น เ ร ม โ ค ร ง ก า ร

กลาวโดยสรป การกำาหนดเกณฑทเหมาะสมของตวชวดยอมขนอยกบส ถ า น ท เ ว ล า แ ล ะสถานการณ เกณฑทางสงคมสวนใหญไมสามารถระบเปนเกณฑถาวร เนองจากจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ทงทางสภาพเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงแวดลอม ฯลฯ ดงนน เกณฑทดควรมลกษณะ 3 ประการ คอ มความทาทายและเปนไปได สามารถปรบเปลยนไดตามสถานการณทเปลยนแปลงไป และไดรบการยอม รบจากผปฏบตงาน ผ ป ร ะ เ ม น แ ล ะ ผ ใ ช ผ ล ก า ร ป ร ะ เ ม น

4.3 การเขยนตวชวดและเกณฑ (คาของตวชวด)

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 90

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

การเขยนตวชวดในเชงรปธรรม ควรมองคประกอบทส ำาคญ คอ ป ร ม า ณ (Quantity) ค ณ ล ก ษ ณ ะ (Quality) เ ว ล า (Time) ก ล ม เ ป า ห ม า ย (Target Group) แ ล ะ ส ถ า น ท (Place) ห ร อ “ 2Q+2T+1P”

การจดทำาตวชวดตองใหตรงประเดนและเขาใจงาย มจำานวนตวชวดใ ห น อ ย ท ส ด โ ด ย เ ล อ กตวแปรเพยงตวเดยวจากกลมตวแปรทคลายคลงกน และตองจดทำาตวชวดดวยความประหยด กลาวคอพยายามใชขอมลทไดจดเกบไวแลวตามป ก ต

คาของตวช วด แสดงเปนตวเลข ในลกษณะตางๆ อาท รอยละ (Percentage) อตราสวน (Ratio) สดสวน (Proportion) อตรา (Rate) จำานวน (Number) และคาเฉลย (Average or Mean) โดยม ค ว า ม ห ม า ย แ ล ะ ต ว อ ย า ง ด ง น

(1) รอยละ (Percentage) คอจำานวนเลขกลมหนง ซงนำามาเปรยบเทยบกบเลขอกกลมหนง โดยปรบใหเลขกลมหลงมคาเทากบ 100

ตวอยาง สตรในชนบทมจำานวน 12,000,000 คน และจำานวนสตรทงประเทศม 20,000,000 คน ดงนนรอยละของสตรในชนบทตอสตร ท งประ เทศจง เท าก บ 12,000,000 หารด วย 20,000,000 และค ณ ด ว ย 100 ห ร อ เ ท า ก บ ร อ ย ล ะ 60 ฯ ล ฯ

(2) อตราสวน (Ratio) คอ ขอมลทแสดงความสมพนธเปรยบเทยบระหวางจำานวนเลขกลมหนง กบจำานวนของเลขอกกลมหนงซงอยในเหตการณเดยวกนหรอเกยวของกน

ตวอยาง สตรในชนบทมจำานวน 12,000,000 คน และจำานวนบรษใ น ช น บ ท ม 10,000,000 ค น ดงน นอ ตราสวนของสตรต อบร ษในชนทบ เท าก บ 12,000,000 : 10,000,000 ห ร อ เ ท า ก บ 1.2 : 1

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 91

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

(3) สดสวน (Proportion) คอขอมลทแสดงความสมพนธ ระหวางจำานวนเลขกลมหนงกบจำานวนเลขของอกกลมหนง โดยทจำานวนของเลขกลมแรกนนเปนสวนหนง หรอรวมอยในจำานวนของเลขกลมหลงด ว ย

ตวอยาง สตรทอาศยอยในเขตเมอง 4,000,000 คน และสตรทวป ร ะ เ ท ศ ม 20,000,000 ค น ดงนนประชากรสตรทอาศยอยในเขตเมองมสดสวนเทากบ 4,000,000 หารดวย 20,000,000 หรอเทากบ 0.20 หรอ 1 ใน 5 ของสตรทงป ร ะ เ ท ศ

(4) อตรา (Rate) คออตราสวนระหวางเลขจำานวนหนงกบเลขอกจำานวนหนง ภายในระยะเวลาหนง หรอการนำาจำานวนเลขของเหตการณทเกดขนภายในระยะเวลาหนงเปนตวตง หารดวยจำานวนประชากรทงหมดทเกยวของกบเหตการณนน แลวปรบฐานใหเทากบ 100/1,000/10,000 ห ร อ 100,000

ตวอยาง อตราการตายของทารกเทากบ 1 ตอการเกดมชพพนคน หมายถง ในทารกทเกดใหมทก 1,000 คน จะมทารกทตาย 1 คน บางอตราอาจตองปรบฐานใหเทากบ 10,000 หรอ 100,000 ในกรณทตวต ง ม จ ำา น ว น น อ ย แ ล ะ ต ว ห า ร ม จ ำา น ว น ม า ก

(5) จำานวน (Number) คอ ตวเลขทแสดงถงจ ำานวนสงของหนงๆ

ตวอยาง จำานวนสถานทฝกอบรม จำานวนสถานอนามยทใหบรการคมก ำา เ น ด จ ำา น ว นง บ ป ร ะ ม า ณ จ ำา น ว น โ ค ร ง ก า ร ฯ ล ฯ

(6) คาเฉลย (Average or Mean) คอ คาตวเลขซงไดมาจากการรวมคาของจำานวนตวเลขกลมตวอยางหนง แลวหารดวยจำานวนรวมของตวอยางหรอสมาชก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 92

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ตวอยาง มารดาทมบตรหนงคนในหมบานมจ ำานวน 200 คน ซงมอายในขณะนน แตกตางกนไป ดงนน อายเฉลยของมารดาทมบตรหนงคน จงเท าก บผลรวมของอายของมารดาทกคน หารด วย 200

สำาหรบการเขยนตวชวดเพอแสดงการประเมนประสทธผลและการป ร ะ เ ม น ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ม ห ล ก ก า ร ด ง น

(1) ต ว ช ว ด ป ร ะ ส ท ธ ผ ล ท า ง ก า ร เ ง น (Financial Effectiveness) = จำานวน / รอยละ /อตราสวน / สดสวน / คาเฉลยของมลคาของผลประโยชนทไดรบจรง เปรยบเทยบกบ จำานวน / รอยละ /อตราสวน / สดสวน / คาเฉลยของมลคาของผลประโยชนทคาดหวงตามแ ผ น

(2) ต ว ช ว ด ป ร ะ ส ท ธ ผ ล ท า ง ก า ร บ ร ก า ร (Service Effectiveness) = จำานวน / รอยละ /อตราสวน / สดสวน / คาเฉลยผทไดรบบรการจรง เปรยบเทยบกบ จำานวน / รอยละ / อตราสวน / ส ด ส ว น /ค า เ ฉ ล ย ข อ ง ผ ไ ด ร บ บ ร ก า ร ท ค า ด ห ว ง ต า ม แ ผ น

(3) ต ว ช ว ด ป ร ะ ส ท ธ ผ ล ด ว ย ค า ใ ช จ า ย ท เ ท า ก น (Cost Effectiveness) = จำานวน / รอยละ /อตราสวน / สดสวน / คาเฉลยของมลคาผลประโยชนทไดรบจรงหรอผไดรบบรการทไดรบจรง เปรยบเทยบกบจำานวน / รอยละ / อตราสวน / สดสวน / คาเฉลยของมลคาของผ ล ป ร ะ โ ย ช น ท ไ ด ร บ จ ร ง ห ร อผ ไ ด ร บ บ ร ก า ร ท ค า ด ห ว ง ต า ม แ ผ น

(4) ตวชวดประสทธภาพความประหยดเงน (Economy) = ปรมาณผลผลตตอมลคาของคาใชจาย (Output หารดวย Input) ทไดรบจรงเปรยบเทยบกบปรมาณผลผลตตอมลคาของคาใชจายทคาดหวงต า ม แ ผ น

(5) ตวช วดประสทธภาพมลคาตอหนวย (Unit cost) = ม ล ค า ข อ ง ค า ใ ช จ า ย ต อ ป ร ม า ณ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 93

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ผลผลต (Input หารดวย Output) ทไดรบจรงเปรยบเทยบกบมลคาข อ ง ค า ใ ช จ า ย ต อ ป ร ม า ณ ผ ล ผ ล ต ท ค า ด ห ว ง ต า ม แ ผ น

(6) ตวช วดประสทธภาพการใชทรพยากรบคคล (Output per Man-day) = ปรมาณผลผลตตอปรมาณแรงงาน (Output หารดวย Manpower) ทไดรบจรงเปรยบเทยบกบปรมาณผลผลตตอแ ร ง ง า น ท ค า ด ห ว ง ต า ม แ ผ น

(7) ต ว ช ว ด ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ป ร ม า ณ ผ ล ผ ล ต ต อ เ น อ ท (Productivity) = ปรมาณผลผลตตอเนอท การผลต (Output หารดวย Area) ทไดรบจรงเปรยบเทยบกบปรมาณผลผลตตอเนอทการผ ล ต ท ค า ด ห ว ง ต า ม แ ผ น

(8) ตวชวดประสทธภาพความรวดเรวดวยคาใชจายทเทากน (Output per Hour) = ป ร ม า ณ ผ ล ผ ล ต ต อ ป ร ม า ณ เ ว ล า (Output หารดวย Hour) ทไดรบจรง เปรยบเทยบกบปรมาณผลผลตตอปรมาณเวลาทคาดหวงตามแผน ดวยคาใชจายทเทากน (หรอสมมตใหค า ใ ช จ า ย เ ป น ค า ค ง ท )

(9) ตวช ว ดประสทธภาพผลผล ตท มคณภาพ (Actual Qualified Output per Expected Qualified Output) = ปรมาณผลผลตทผานการทดสอบตอปรมาณผลผลตทคาดหวงตามแผนในชวงระยะเวลาทเทากนและคาใชจายทเทากน (หรอสมมตใหระยะเ ว ล า ท ใ ช แ ล ะ ค า ใ ช จ า ย เ ป น ค า ค ง ท )

43. ตวอยางการวดความประหยด ความมประสทธภาพแ ล ะ ค ว า ม ม ป ร ะ ส ท ธ ผ ล

4.3.1 การวดความประหยด (Economy) คอ การวดวาใ ช ต น ท น ห ร อ ท ร พ ย า ก ร อ ย า ง ค ม ค า ท ส ด ใ ช น อ ย ท ส ด

ตวอยาง การวดความประหยด เชน คาใชจายในการสรางถนนยาว 1 กโลเมตรในเชงเปรยบเทยบคาใชจายตอผใชบรการหนงคนในเชงเปรยบเ ท ย บ อ น ๆ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 94

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

4.3.2 ก า ร ว ด ค ว า ม ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ (Efficiency Measure) คอการวดวาการปฏบต งานไดผลงานในระดบทสงกวาป จ จ ย น ำา เ ข า

ตวอยาง การวดประสทธภาพ ก. คาใชจายในการบรหารคดเปนรอยละของงบประมาณทไดรบข.ตนทนเฉลยของการเรยกรองคาเสยหาค. คาใชจายตอการประมาณการ ง.อนๆ4.3.3 ก า ร ว ด ค ว า ม ม ป ร ะ ส ท ธ ผ ล (Cost-

Effectiveness Measure) คอ การวดวาการปฏบตงานบรรลผลต า ม ว ต ถ ป ร ะ ส ง ค ท ต ง ไ ว แ ล ะ บ ง เ ก ด ผ ล ส ม ฤ ท ธ ห ร อ ไ ม

ตวอยาง การวดความมประสทธผล ก. คาใชจายในการอบรมฝกอาชพตอผเขาฝกอบรมทไดทำางานข. คาใชจายในการใหบรการตอผใชบรการทมความพงพอใจค. คาใชจายในการรกษาผปวยตอผปวยทไดรบการรกษาจน

หายเปนปกต ง. อนๆ

จากความสมพนธของการวดทง 3 ลกษณะ ดแผนภาพท 2 - 12

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

วตถประสงคOBJECTI

VES

ปจจยนำาเขา INPUTS

กจกรรม PROCESSES

ผลผลตOUTPUTS

ผลลพธOUTCOMES

ผ ลส ม ฤ ท ธ RESUL

ค ว า ม

ค ว า ม ม

ตวชวด

หนาท 2 - 95

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แผนภาพท 2 - : ความสมพนธของการวดความประหยด ความมประสทธภาพ และค ว า ม ม ป ร ะ ส ท ธ ผ ล

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 96

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

4. หลกการประเมนการบรหารจดการทมงเนนผลงานสำานกงาน กพร. (2547)7 ไดประยกตหลกเกณฑการประเมนของ

MBNQA ป 2003 (MBNQA 2003 Criteria for Performance Excellence) ซงเปนการบรหารคณภาพทงองคกร (TQM : Total Quality Management) ตามแนวทางการบรหารจดการเพอความเปนเล ศตามเกณฑรางวลคณภาพ Malcolm Baldridge National Quality Award (MBNQA) เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศสหรฐอเมรกา การจดกลมตวชวดตามแนวของ MBNQA ไดแยกตวชวดดานปจจยทเออใหเกดผลงาน (Enablers) กบตวชวดผลงานออกจากกนใหเหนชดเจน และใหนำาหนกใกลเคยงกน โดยหวขอท 1- 6 เปน ตวชวดดานปจจยทเออใหเกดผลงาน และหวขอท 7 เปนตวช วดดานผลงาน โดยเกณฑการประเมนของ MBNQA ใ น ป 2003 ด ง น (MBNQA 2003 Criteria for Performance Excellence)

1. ความเปนผนำา (Leadership) 1.1 ความเป นผ น ำา ในระด บองค กร (Organization

Leadership) ผบรหารระดบสงนำาองคกร อยางไร รวมถงระบบการบรหารจดการองคกร และผบรหารระดบสงมการทบทวนผลการดำาเนนง า น ข อ ง อ ง ค ก ร อ ย า ง ไ ร

1.2 ค ว า ม ร บ ผ ด ช อ บ ต อ ส ง ค ม (Social Responsibility) อ ง ค ก ร แ ส ด ง ค ว า ม ร บ ผ ด ช อ บตอสาธารณะ ทำาใหมนใจวามจรยธรรมและความเปนพลเมองดของส ง ค ม อ ย า ง ไ ร

2. การวางแผนกลยทธ (Strategic Planning) 2.1 กา รพฒนา กลย ท ธ (Strategy Development)

องคกรไดกำาหนดวตถประสงคเชงกลยทธรวมถงการเพมพน

7 สำานกงาน ก.พ.ร.แนวทางการปฏบตงานของ ผบรหารการเปลยนแปลง กรงเทพฯ 2547

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 97

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

สถานภาพการแขงขน ผลการดำาเนนงานโดยรวมและความสำาเรจในอ น า ค ตอ ย า ง ไ ร

2.2 ก า ร แ ป ล ง ก ล ย ท ธ ส ก า ร ป ฏ บ ต (Strategy Deployment) องคกรมข นตอนการแปรวตถประ สงค เช งกลยทธสแผนปฏบตการอยางไร สรปแผนปฏบตการและตวชวดผลการดำาเนนงานหลกขององคกร ตลอดจนการคาดการณผลการดำาเนนงานในอ น า ค ต ต า ม ต ว ช ว ด ผ ล ก า ร ด ำา เ น น ง า น ห ล ก ด ง ก ล า ว

3. การใหความสำาคญกบลกคาและการตลาด (Customer and Market Focus)

3.1 ความร เก ยวก บลกค าและตลาด (Customer and Market Knowledge) องคกรทราบถงความตองการ ความคาดหวง และรสนยมของลกคาและตลาดไดอยางไร เพอใหมนใจ วาสนคาและบรการในปจจบน สามารถสนองตอบตอลกคาและเพอสรางโ อ ก า ส ใ ห ม ๆ

3.2 ความสมพนธและความพงพอใจของลกคา (Customer Relationship and Satisfaction) อ ง ค ก ร ส ร า ง ค ว า ม ส มพนธกบลกคาเพอทำาใหลกคาเกดความพงพอใจ และรกษาลกคาตลอดจนเพมความนยมและสรางโอกาสใหมๆ อยางไร อธบายวธวดค ว า ม พ ง พ อ ใ จ ข อ ง ล ก ค า

4. ก าร ว ด ผ ล ก าร ว เ คร า ะ ห แ ละ กา ร บร ห า ร ค วา ม ร (Measurement Analysis and Knowledge Management)

4.1 การวดผลและการวเคราะหผลการดำาเนนงานขององคกร (Measurement and Analysis of Organizational Performance) องคกรมการวดวเคราะห เช อมโยง และปรบปรงขอมลผลการดำาเนน งานและขอมลสารสนเทศในทกระดบและในทกส ว น ข อ ง อ ง ค ก ร อ ย า ง ไ ร

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 98

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

4.2 การบรหารขอมลสารสนเทศและความร (Information and Knowledge Management) องคกรท ำาใหเก ดความม นใจวา มขอมลและสารสนเทศทจำาเปนและมคณภาพสำาหรบพนกงาน ค ค า / หนสวน และลกคาอยางไร อธบายการสรางและบรหารสนท ร พ ย ด า น ค ว า ม ร ข อ ง อ ง ค ก ร

5. การใหความส ำาค ญก บทรพยากรมน ษย (Human Resource Focus)

5.1 ร ะ บ บ ง า น (Work Systems) ง า น แ ล ะ ต ำาแ ห น ง ท ำา ใ ห พ น ก ง า น แ ล ะ อ ง ค ก ร บ ร ร ล ผ ล ก า รดำาเน นงานในระดบสงไดอยางไร องคกรมผลตอบแทนความกาวหนาในอาชพ และแนวปฏบตทเกยวของในดานบคลากรอยางไร เพอเออใหทงพนกงานและองคกรสามารถบรรลผลงานในระดบสง การเรยนรและแรงจงใจของพนกงาน องคกรใหความร ฝกอบรมและพฒนาความกาวหนาในอาชพของพนกงานเพอสนบสนนใหบรรลวตถประสงคโดยรวมขององคกรและทำาใหมผลการดำาเนนงานในระดบสงอยางไร อธบายวา การใหความร ฝกอบรม และพฒนาความกาวหนาในอาชพขององคกรชวยทำาใหพนกงานมความร ทกษะ แ ล ะ ข ด ค ว า ม ส า ม า ร ถ ไ ด อ ย า ง ไ ร

5.2 ความเปนอยทด และความพงพอใจของพนกงาน (Employee Well-being and Satisfaction) องคกรรกษาสภาพแวดลอมการทำางานและบรรยากาศในการสนบสนนพนกงานอยางไรเพอใหพนกงานทงหมดมความเปนอยทด พงพอใจ และมแรงจงใจ

6. การบรหารกระบวนการ (Process Management) 6.1 กระบวนการดานการสรางมลคา (Value Creation

Processes) องคกร ระบและบรหารกระบวนการหลกในดานการสรางมลคา แกลกคาและทำาใหธรกจประสบความสำาเรจและเตบโตไ ด อ ย า ง ไ ร

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 99

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

6.2 กระบวนการสนบสนน (Support Process) องคกรบรหารกระบวนการหลกทสนบสนนกระบวนการสรางมลคาอยางไร

7. ผลลพธ (Business Result)7.1 ผ ล ล พ ธ ด า น ก า ร ใ ห ค ว า ม ส ำา ค ญ ก บ ล ก ค า

(Customer-focused Results) ส ร ป ผ ล ล พ ธ หลกดานการใหความสำาคญกบลกคา รวมถงความพงพอใจของลกค า แ ล ะ ค ณ ค า ท ล ก ค า ร บ ร จ ำา แ น กผลลพธตามกลมลกคาและกลมตลาดตามความเหมาะสม รวมทงข อ ม ล เ ป ร ย บ เ ท ย บ ท เ ห ม า ะ ส ม

7.2 ผ ล ล พธ ด า น ส น ค า แ ล ะ บ ร ก า ร (Product and Service Results) ส ร ป ผ ล ล พ ธ ด า นสนคาและบรการหลกขององคกร จำาแนกผลลพธตามกลมสนคา กลมลกคา และกลมตลาด ตามความเหมาะสม รวมทงขอมลเปรยบเ ท ย บ ท เ ห ม า ะ ส ม

7.3 ผลล พธดานการ เง นและตลาด (Financial and Market Results) ส ร ป ผ ล ล พ ธ ห ล กดานการเงนและตลาด แบงตามสวนของตลาดตามความเหมาะสม ร ว ม ท ง ข อ ม ล เ ป ร ย บ เ ท ย บ ท เ ห ม า ะ ส ม

7.4 ผลลพธดานทรพยากรมนษย (Human Resource Results) สรปผลลพธหลกดานทรพยากรมนษยขององคกร ซงรวมผลงานดานระบบงาน การใหความร การพฒนา ความเปนอยทด และความพงพอใจ จำาแนกผลลพธตามความหลากหลายของกำาลงคนและชนด ตลอดจนประเภทของพนกงานตามความเหมาะสม รวมทงขอมลเ ป ร ย บ เ ท ย บ ท เ ห ม า ะ ส ม

7.5 ผ ล ล พ ธ ด า น ป ร ะ ส ท ธ ผ ล ข อ ง อ ง ค ก ร (Organizational Effectiveness Results) ส ร ปผลลพธของการปฏบตงานหลกขององคกร ซงสงผลตอความม

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 100

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ประสทธผลขององคกร จำาแนกผลลพธตามกลมสนคาและตลาดต า ม ค ว า ม เ ห ม า ะ ส ม ร ว ม ท ง ข อ ม ล เ ป ร ย บ เ ท ย บ ท เ ห ม า ะ ส ม

7.6 ผลลพธดานการบรหารจดการทดและความรบผดชอบตอสงคม (Governance and Social Responsibility Results) สรปผลลพธหลกดานการบรหารจดการทด และความรบผดชอบตอสงคมขององคกร รวมถงหลกฐานทแสดงความรบผดชอบตอส ง ค ม ใ น ด า น ก า ร เ ง น พ ฤ ต ก ร ร ม ท า งจรยธรรมการปฏบตตามกฎหมาย ความเปนพลเมองด จ ำาแนกผลลพธตามหนวยธรกจตามเหมาะสม รวมทงขอมลเปรยบเทยบทเหมาะสมตารางท 2 - : ความสมพนธระหวางการจดกลมวธดำาเนนการกบการจดหมวดหมข อ ง ภ า ร ก จ

กลมวธดำาเนนการ หมวดหมของภารกจ / เรอง

กลมท 1 ทกสวนราชการตองดำาเนนการ

1. การบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน

2. การบรหารราชการอยางมประสทธภาพ3. การลดขนตอนและระยะเวลาการใหบรการ4. การพฒนาคณภาพการใหบรการ5. การอำานวยความสะดวกในการบรการ6. การปรบปรงภารกจของสวนราชการ

กลมท 2 ดำาเนนการบางสวนราชการเพอหาตนแบบ

1. การบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน(ในกรณสวนราชการทมการวเคราะหผลด ผลเสยและรบฟงความคดเหน ในการดำาเนนภารกจนน ๆ อยกอนแลว)

กลมท 3 โครงการนำารอง 1. การบรหารเพอใหเกดผลสมฤทธ2. การจดทำาแผนการบรหารราชการแผนดน

(กรณการจดทำาแผนปฏบตราชการในโครงการนำารอง)

3. การประเมนผลการปฏบตงานและการเสรมสรางแรงจงใจ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 101

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กลมวธดำาเนนการ หมวดหมของภารกจ / เรอง4. การจดตงศนยบรการรวม

ตารางท 2 – 3 : ความสมพนธระหวางการจดกลมวธดำาเนนการกบการจดหมวดหมของภารกจ (ตอ)

กลมวธดำาเนนการ หมวดหมของภารกจ / เรอง

กลมท 4 ศกษาจดทำาคมอ แนวทาง 1. การบรหารราชการเพอประโยชนสขของประชาชน

(ในกรณสวนราชการทยงไมมการวเคราะหผลด ผลเสยและรบฟงความคดเหนในการดำาเนนภารกจนนมากอน)

2. การวดตนทนตอหนวย3. การประเมนความคมคาในการปฏบต

ภารกจ4. การจดซอจดจางอยางมประสทธภาพ

กลมท 5 รอรฐบาลชดใหมเขารบหนาท

1. การประเมนผลการปฏบตงาน 2. การจดทำาแผนการบรหารราชการแผนดน

โดยสรปแลว การบรหารจดการทมงเนนผลงานมหลกเกณฑในการเมนผลดงน

1. การประเมนผลโครงการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา อาศยดำาเนนการโดยแผนยทธศาสตรทมงเนนผลงานมประเดนท เ ป น เ ก ณ ฑ ก า ร ป ร ะ เ ม น ผ ล ด ง น

1.1 วสยทศน และวตถประสงคของยทธศาสตรมการกำาหนดไดชดเจนไดชดเจน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 102

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

1.2 คณะผวาฯ CEO สามารถถายทอดวตถประสงคของย ท ธ ศ า ส ต ร ไ ด ท ว ถ ง ค ร อ บ ค ล ม ถ งผ ป ฏ บ ต ท ก ค น

1.3 แผนยทธศาสตรของจงหวดสามารถไดรบการสนบสนนจ า ก ป ร ะ ช า ช น ผ ท ม ส ว น ไ ด ส ว น เ ส ย แ ล ะ เ จ า ห น า ท ผ ป ฏ บ ต ง า น ข อ ง จ ง ห ว ด

1.4 แผนของสวนงานตางๆ ในจงหวดสอดประสานกบแผนยทธศาสตรของจงหวด

2. ตวชวดผลงาน มเกณฑชวดดงน

2.1 ตวชวดผลงานสอดคลองกบวตถประสงคของแผนและเ ป า ห ม า ย ต า ม ต ว ช ว ด ส อ ด ค ล อ ง ก บ ว ส ย ท ศ น ท ว า ง ไ ว

2.2 ขอมลทใชมความแมนตรงและถกตอง

3.การบรหารจดการ ผบรหารใชขอมลเกยวกบผลงานในการก ำา ห น ด ย ท ธ ศ า ส ต ร น โ ย บ า ย ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร แ ล ะ ป ร ะ เ ม น ผ ล ง า น

4.การสอสารผลงานตอผมสวนไดสวนเสย ผบรหารสามารถสอสารผลงานจากการดำาเนนการของกจกรรมตางๆ ใหแกผมสวนไดสวนเสย

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 103

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ส ำา ห ร บ ล ก ษ ณ ะ แ ผ น ย ท ธ ศ า ส ต ร ท ด ม ด ง ต อ ไ ป น 1. การประสานงาน (Coordination of Efforts) การประสาน

งานกจกรรมกนเพอใหเกดผลตามหลกบรณาการทกภาคสวน และท ก ร ะ ด บ

2. เปาประสงครวม (Common Purpose) แผนทประสบผลส ำา เ ร จ ม พ น ฐ า น อ ย บ น ค า น ย มวตถประสงคหลกการและปทสถานรวมกน เพอใหเกดวสยทศนและเ ป า ป ร ะ ส ง ค ท ส อ ด ค ล อ ง ก น

3. การมส วนรวมของผ ม ส วนได ส วนเสย (Stakeholder Involvement) ความสำาคญของแผนอยทการมสวนรวมของปจเจกบคคลองคการ และสถาบนภายในจงหวดทมสวนไดสวนเ ส ย เ พ อ ก อ ใ ห เ ก ด ค ว า ม เ ป น ธ ร ร ม แ ก ท ก ฝ า ย

4. การมอบหมายงาน (Assignment of Tasks) แผนทด แ ส ด ง ถ ง เ ป า ห ม า ย ท ว ด ไ ด แ ล ะ ม ผ ร บ ผ ด ช อ บ ห ร อ เ จ า ภ า พ“ ” ท ช ด เ จ น

5. วสยทศนทกวาง (Broad Vision) แผนมประสทธผลชให เหนถงการมองทไกลกวาประเดนทตองการเพยงประเดนเดยว หรอสนองตอบคนเพยงกลมเดยว การกำาหนดความตองการความจ ำา เ ป น ข อ ง จ ง ห ว ด จ ง ต อ ง ค ร อ บ ค ล ม ท ก ฝ า ย ท ก เ ร อ ง

6. ข อ ก ำา ห น ด ข อ ง น โ ย บ า ย ผ ว า CEO (CEO Policy Requirements) แผนยทธศาสตรจงหวดจะตองตอบสนองประเดนทกประเดนทเปนขอกำาหนดของนโยบายผวา CEO เพอเ ป น แ น ว ท า ง ส น โ ย บ า ย เ ด ย ว ก น

7. เครอขายการสงมอบผลงาน (Delivery Network) ความสำาเรจของการนำาแผนไปปฏบตจะตองประสานเครอขายการดำาเนน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 104

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ใหบรรลเปาหมาย โดยเฉพาะอยางยงการบรการแบบเบดเสรจทเ ด ย ว (One–stop Service) เ ป น ต น

8. เทคโนโลย (Technology) การปฏบตตามแผนควรอาศยเทคโนโลยผสมผสานกบการทำางานของเจาหนาท เพอเพมพนประสทธภาพและประสทธผลของการดำาเนนงาน

9. การเขาถงการบรการ (Access to services) เนองจากรฐบาลมนโยบายใหประชาชนเปนศนยกลางของการใหบรการ จงหวดจำาเปนตองเพมความเขาถงบรการในสวนของนโยบายผวาฯ CEO

10. ก า ร ป ร ะ ส า น ก า ร ด ำา เ น น ง า น แ ล ะ ก า ร ฝ ก อ บ ร ม (Coordination of work and training) เพอใหม นใจถงผลสำาเรจของงาน ผบรหารจำาเปนตองจดใหมการพฒนาบคลากรทเกยวของ และวางระบบการประสานการดำาเนนการโดยอาศยร ะ บ บ เ จ า ภ า พ“ ” เ ป น ห ล ก ส ำา ค ญ

11. การมสวนรวมของภาคเอกชน (Private Involvement) ม ความสำาคญเนองจากผลผลตสวนใหญมาจากภาคเอกชน ภาครฐจงสมควรสรางภาคเครอขายกบภาคเอกชนตางๆ ใหเกดความรวมมอสงเสรมซงกนและ รวมทงการใหเอกชนเขามารบงานไปด ำา เ น น ก า ร ด ว ย

12. การพฒนาทรพยากร (Resource development) ซ งสะทอนถงความพรอมของผบรหารในการจดเตรยมทรพยากร ร ว ม ท ง เ ค ร อ ง ม อ ต า ง ๆ

5. ผลการศกษาวจยทเกยวเนองกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒนาแบบบรณาการ

ผลการศกษาวจยทเกยวเนองกบการบรหารราชการจงหวดเพอการพฒ น า แ บ บ บ ร ณา กา ร ป ร ะ กอ บ ด ว ยส า ร ะ ส ำา ค ญ ต า ง ๆ ด ง น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 105

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

รายงานการประเมนผลโครงการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา (2546) ซงดำาเนนการโดยสถาบนการศกษาของรฐ 5 แหง มาตงแตเร มตนจนสนสดโครงการ (1 ตลาคม พ.ศ. 2544 – 30 กนยายน พ.ศ.2545) มขอสรปทเปนไปในทศทางเดยวกน กลาวคอ ร ะ บ บ ก า ร บ ร ห า รราชการจงหวดแบบบรณาการในจงหวดทดลองมประสทธภาพและประสทธผลทเกดขนจากการบรหารงานของจงหวดทดลองสงกวาจงหวดเปรยบเทยบทมการบรหารงานตามปกต และจากการบรหารงานสงผลใหเกดความพงพอใจของกลมประชาชนตางๆ ในจงหวดทดลองเพมมากกวาจงหวดเปรยบเทยบอยางมนยสำาคญทางสถตเกอบทกจงหวด และจากก า ร ศ ก ษ า ว จ ย ม ข อ เ ส น อ แ น ะ ใ น ภ า พ ร ว ม ด ง น

1. ควรขยายผลระบบบรหารจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนาไปยงจงหวดอนๆ ทงในลกษณะทใชพรอมกนทงประเทศ แบบคอยเปนคอยไปเปนชวงปโดยพจารณาจากความจ ำาเปนเรงดวน เชน จงหวดชายแดน หรอบางพนททจำาเปนตองแกไขปญหาเรงดวนในการบรหาร และในบางจงหวดทมภมหลงใกล เคยงกน เนองจากเปนระบบทกอใหเกดประสทธภาพในการบรหารงานของจงหวด และเกดประสทธผลในการแกไขปญหาประชาชนในพนท ทำาใหการบรหารงานของจงหวดมความคลองตวมากยงขน จงหวดสามารถบรหารทรพยากรไปยงจดเนนทเปนปญหาหรอเปนยทธศาสตรของจงหวดไดอยางตรงจด และทำาใหการบรการประชาชนเ ป น ไ ป ด ว ย ค ว า ม ร ว ด เ ร ว ค ล อ ง ต ว

2. ตองปรบปรงองคประกอบอนๆ ใหเออตอระบบนดวย เชน ระบบการมอบอำานาจของสวนกลาง โดยเฉพาะในเร องการอนมต การอนญาตต า ง ๆ ต อ ง ป ร บ ป ร ง ใ ห ส อ ด ค ล อ ง ส ม ด ล ก บ บ ท บ า ท ข อ งผวาราชการจงหวด และควรมอบในเร องทสงผลตอการแกไขปญหาในพ น ท ก า ร บ ร ห า ร ง บ ป ร ะ ม า ณ การบรหารงานบคคล และพฒนาระบบฐานขอม ลจงหวด เป นต น

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 106

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3. กำาหนดใหแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการเปนเ ค ร อ ง ม อ ใ น ก า ร บ ร ห า ร ง า น ข อ งผวาราชการไดอยางแทจรง ดานวธปฏบตจดทำา ตองระดมทกภาคสวนในจ ง ห ว ด ต ง แ ต ป ร ะ ช า ช น นกวชาการ ผทรงคณวฒ ผบรหารขององคกรปกครองสวนทองถนตางๆ เ ข า ม า ร ว ม ใ น ก า ร จ ด ท ำา แ ผ นยทธศาสตรรวมกบทางจงหวด เพอใหเกดการยอมรบแผนในเบองตน และดานเนอหาสาระของแผนตองครอบคลมการแกไขปญหาพนฐานของจงหวดในทกดาน ขณะเดยวกนยทธศาสตรการพฒนาของจงหวดตองสนองตอบต อ ก า ร ด ำา เ น น ง า น ต า ม น โ ย บ า ย ส ำา ค ญ ข อ ง ร ฐ บ า ล ด ว ย

4. จงหวดตองวเคราะหปญหาและหาความตองการของจงหวดในประเดนการรบมอบอำานาจจากสวนกลาง เพอทสวนกลางจะไดมอบอำานาจใ ห ต ร ง ก บ ป ญ ห า ค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ ง แ ต ล ะ จ ง ห ว ด

5. พฒนาระบบฐานขอมลของจงหวดใหเปนปจจบนและทนสมยอยเสมอ ผวาราชการจงหวดสามารถใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจ และการแ ก ไ ข ป ญ ห า ข อ ง จ ง ห ว ด ไ ด อ ย า ง ร ว ด เ ร ว แ ล ะ ถ ก ต อ ง

6. การบรหารจดการในระดบจงหวด ควรมการบรหารงานในแนวราบมากขน เพอระดมความรวมมอจากทกภาคสวนใหเปนไปอยางกวางขวาง และเพอสรางเครอขายการทำางานอยางครบวงจร โดยเนนการมสวนร ว ม ข อ ง อ ง ค ก ร ท เ ก ย ว ข อ ง

7. แกไขกฎหมายทเกยวของกบการใชงบประมาณเหลอจายของหนวยงานระดบจงหวด เพอใหจงหวดสามารถบรณาการงบประมาณสวนทเหลอจายมาแกไขปญหาของจงหวดได หรอจงหวดสามารถตงงบประมาณเพ อใหสามารถด ำาเน นโครงการตามแผนยทธศาสตรของจงหวด

8. มอบอำานาจใหสมดลกบบทบาท อำานาจหนาทของผวาราชการจงหวด โดยเฉพาะอำานาจในการการสงการตามกฎหมาย ควรมอบในเรองท ส ง ผ ล ต อ ก า ร แ ก ไ ข ป ญ ห า ใ น พ น ท ด า น ก า ร บ ร ห า รงบประมาณ ควรปรบปรงวธการใหจงหวดสามารถบรหารงบประมาณได

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 107

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

คลองตวมากขน นอกจากน ควรพฒนาระบบการวางแผนยทธศาสตรการพ ฒ น า จ ง ห ว ด เ พ อ ใ ช เ ป น ก ร อ บ ท ศ ท า ง ใ ห ท ก ห น ว ย ง า นจดทำางบประมาณโดยความเหนชอบของคณะกรรมการบรหารจงหวด

9. พฒนาประสทธภาพกลไกสนบสนนการทำางานของผวาราชการจงหวดแบบบรณาการทงในดานการพฒนาบคลากร การพฒนาระบบงาน ก า ร พ ฒ น า ร ะ บ บ ข อ ม ล ส า ร ส น เ ท ศ เ พ อ ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร การพฒนากระบวนการวางแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด การพฒนาร ะ บ บ ก า ร ต ด ต า ม ป ร ะ เ ม น ผ ล

10. พฒนาแนวคด ทกษะการบรหารจดการสมยใหมใหแกผวาราชการจงหวดอยางตอเนองเพอสนองตอบตอสภาพแวดลอมทางการบรหารทมขดจ ำากดทงทางดานกายภาพ สงคม เศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว รวมทงเสรมสรางความรความเ ข า ใ จ เ ช ง จ ต ว ท ย า ก า ร บ ร ห า ร

11. ให จงหวด“ ” เปนสวนราชการทของบประมาณจากสวนกลางโดยตรง โดยแยกสวนตางหากจากงบประมาณทแตละสวนราชการภายในจงหวดไดรบ สำาหรบขนาดของวงเงนงบประมาณดงกลาว อาจอาศยขนาดของงบประมาณ รวมทงจงหวดเปนเกณฑในการจดสรร อนจะชวยให จงหวดทำางานวางแผนยทธศาสตรเชงรก และการลงทนระยะยาวได

12. สรางระบบทเปดโอกาสใหประชาชนสามารถแสดงความคดเหนต อ ผ ว า ร า ช ก า ร จ ง ห ว ด เ ช น ต ปณ.รองทกข หรอศนยรบเร องรองทกขทเขาถงงาย เพอเปนการกำากบการทำางานของขาราชการภายในจงหวด อนจะชวยทำาใหเกดระบบธรร ม า ภ บ า ล ใ น ก า ร บ ร ห า ร ไ ด

13. สรางระบบรบผดชอบ (Public Accountability) และระบบธรรมาภบาล (Good Governance) โดยการแสดงผลการทำางานให ประชาชนไดรบทราบและตรวจสอบ จงหวดตองประชาสมพนธใหประชาชนรบทราบผลการทำางานโครงการตางๆ ผานสอตางๆ ภายในทองถนเพอใหประชาชนเขาใจโครงการของจงหวด การสอดประสานระหวางโครงการจาก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 108

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

สวนภมภาคกบสวนกลาง ซงจะทำาใหทางจงหวดไดรบความรวมมอในการทำาโครงการตางๆ ทงยงเปนการประชาสมพนธนโยบายจากสวนกลาง

14. พฒนาระบบขอมลสารสนเทศจงหวดใหมประสทธภาพสงยงขน แ ล ะ ใ ช ข อ ม ล ผ ล ว จ ย เ พ อการตดสนใจอยางแทจรง รวมทงเสนอขอมลขาวสารทเปนกลาง เพอสรางความตระหน กใหก บทกฝายในการรบร และแก ไขป ญหารวม ก น

นอกจากน ไดสรปปจจยทเปนเงอนไขตอความสำาเรจของระบบการบ ร ห า ร จ ง ห ว ด แ บ บ บ ร ณ า ก า ร ด ง ร า ย ล ะ เ อ ย ด ต อ ไ ป น

1. การกำาหนดยทธศาสตรการพฒนาจงหวด โดยใชกระบวนการมสวนรวมของภาคประชาชนและองคกรเอกชน ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดควรมระยะเวลาเพยงพอทจะเหนผลสำาเรจได เชน มระยะ เวลา 4 – 5 ป มการกำาหนดตวช วดผลผลตทชดเจน และตองมการจดทำาแผนกลยทธเปนรายปของแตละหนวยงานในจงหวดทสอดรบกบยทธศาสตรก า ร พ ฒ น า จ ง ห ว ด

2. การสงเสรมองคกรชมชนเขมแขง โดยเนนกระบวนการมสวนร ว ม ข อ ง ภ า ค ป ร ะ ช า ช น แ ล ะองคกรเอกชนตางๆ ในกระบวนการตดสนใจของหนวยราชการในจงหวดทกระดบ โดยรวมรบรขอมล รวมคดรวมรเรม รวมใหความเหน รวมตดสนใจและรวมตรวจสอบ รวมทงการสงเสรมใหชมชนสามารถพงตนเองทางเศรษฐกจและสงคม แนวทางดงกลาว ทำาใหองคกรชมชนมความเขมแขง นำาไปสการพฒนาการมสวนรวมทางการเมองการปกครอง และสงผลใหการบรหารราชการแบบบรณาการเพอการพฒนามประสทธภาพ

3. ระบบการบรการประชาชน มลกษณะการใหบรการเสรจสนในทเดยว (One Stop Service) ตองสามารถตดสนใจไดอยางรวดเรว โดยเฉพาะการใหบรการประชาชนภายในจงหวด ตองลดขนตอนการปฏบตงาน และประหยดเวลาของประชาชนท มาขอรบบรการจากหน วยงาน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 109

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

4. การเตรยมความพรอมในการเขาสระบบบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา ขาราชการในจงหวดทกระดบ ตองมความเขาใจระบบบรณาการทถกตอง รงานของหนวยงานอนๆ ในระดบเดยวกน รวมทงการปรบระบบงานใหม จงจะทำาใหการบรหารจดการในระดบแนวราบม ค ว า ม เ ป น ไ ป ไ ด จ ร ง

5. การผนวกระบบการถ วงดลอ ำานาจก บการประเมนผลท ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ เ ข า ไ ว ใ น ร ะ บ บ บ ร ห า รราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา และดำาเนนการอยางจรงจง ร ะ บ บ ก า ร ถ ว ง ด ล อ ำา น า จ ข อ งผวาราชการจงหวด อาจกำาหนดระบบปฏบตโดยคณะบคคลหรอองคกรทมอ ง ค ป ร ะ ก อ บ จ า ก ห ล า ยห น ว ย ง า น

6. รฐบาลควรจดสรรเงนใหจงหวด เพอเปนเครองมอทางการเงนในการประสานความรวมมอ และการทำางานกบหนวยราชการในจงหวด โดยใหมคณะกรรมการจดสรรงบประมาณระดบจงหวด เพ อจดสรรใหแก โครงการพฒนาในจงหวดทจ ำาเปน การจดสรรโครงการตองสอดคลองเ ห ม า ะ ส ม ก บความตองการและความจำาเปนของการพฒนาในแตละหมบาน/ตำาบล/อำาเภอ

7. เ ร ง พ ฒ น า ร ะ บ บ ข อ ม ล ก า ร บ ร ห า ร (Management Information System: MIS) ในระดบจงหวด สำานกงานจงหวดควรม

ศนยขอมล“ ” การบรหารระดบจงหวดทใหความสะดวกแกฝายบรหาร สรางระบบเชอมโยงกบหนวยงานอน การแสดงผลผานอนเตอรเนต ขอมลร ะ ด บ จ ง ห ว ด ท ส ะ ท อ นคณภาพชวตของประชาชน เชน จปฐ. และขอมลหมบาน (กชช. – 2 ค.) ควรประมวลในระดบจงหวดทคนควาไดสะดวก และแสดงประกอบแผนท (แ ส ด ง ห ม บ า น ต ำา บ ล ท ม ส ภ า ว ะ ย า ก จ น )

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 110

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

8. ใหความสำาคญกบบทบาทของหนวยงานในระดบจงหวด โดยเฉพาะบทบาทของสำานกงานจงหวด ซ งทำาหนาทเปนแกนกลางในการศกษา เกบรวบรวมขอมลตางๆ ระดบจงหวด เพอหาสาเหตของปญหา รวมทงขอจำากดในการพฒนา รวมถงระเบยบและกฎหมายทเกยวของเพอพฒนาประสทธภาพในการบรหารจงหวดแบบบรณาการ และในการน จงหวดตองสรางระบบขอมลและสารสนเทศในการบรหารจดการทด เปนระบบขอมลและการวจยทครอบคลมในการแกไขปญหาทงดานความยากจน การพฒนาทยงยนและการแกไขปญหาเฉพาะหนา เชน ยาเสพตดแ ล ะ ก า ร จ ด ร ะ เ บ ย บ ท า ง ส ง ค ม เ ป น ต น

9. ผวาราชการจงหวดแบบบรณาการตองพฒนาทกษะในการบรหารจดการทสามารถผสมผสานระหวางความตองการสวนบคคล ความพงพอใจของปจเจกบคคลฝายตางๆในจงหวด และสรางระบบการรวมมอและประสานงาน (Corporative System) โดยอาศยอำานาจทางการบรหารของตนเองทมอย ทงทางดานการใชอำานาจการบรหารงานบคคลและการบรหารงบประมาณ เพอทำาใหเกดดลยภาพในระบบการบรหารงานจงหวด สรางความรสกพงพอใจของบคคลวงการตางๆ เพอสนองตอบตอสภาพแวดลอมในการบรหารทมขดจำากดทงทางดานกายภาพ สงคม เศรษฐกจ ก า ร เ ม อ ง แ ล ะ ป จ จ ย เ ช งจ ต ว ท ย า

10. การมอบอำานาจของสวนกลางตองสอดคลองกบสภาพปญหาทแทจรงของแตละจงหวด และตองแกไขขอจำากดตางๆ ทมอยทงทางดานก า ร บ ร ห า ร ง า น บ ค ค ล แ ล ะ ด า น ก า ร บ ร ห า ร ง บ ป ร ะ ม า ณ

11. ผวาราชการจงหวดควรกระจายภาระงานบรหารจดการใหกบผทเกยวของในแนวราบมากขน โดยมมาตรการกำากบ ตดตามความกาวหนา ด แ ล แ ล ะ ป ร ะ เ ม น อ ย า ง เ ข ม ง ว ด ค ว ร ค ว บ ค ม ด แ ล ใ ห ขาราชการมจตสำานกเพอประชาธปไตย ใหบรการทด สามารถปกปองและส ง เ ส ร ม อ า ช พ ข อ ง ร า ษ ฎ ร

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 111

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

12. การบรการสงคมของภาครฐ รฐบาลตองเตรยมความพรอมทงดานบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณ ตลอดจนขวญกำาลงใจ เพอมใหเ ก ด ป ญ ห า ย ง ย า ก ใ น ท ก ม ต ข อ ง ก า ร ป ฏ บ ต ง า น

13. แผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการตองมยทธศาสตรดานการพฒนาการให บรการประชาชนทชดเจน เปนรปธรรม สามารถวดได ซงรวมถงยทธศาสตรในเร องอนๆ ดวย ทงน จงหวดควรจ ด ใ ห ม ก า รป ร ะ เ ม น ผล คว า มส ำา เ ร จขอ ง แ ผ นเ ป น ร ะ ย ะๆ ด ว ย

14. จงหวดตองมการเตรยมการพฒนาบคลากรของจงหวดใหมความพรอมตอระบบการบรหาร งานแบบใหม เพอใหบคลากรของจงหวดมความรความเขาใจ และมการปรบทศนคต ตลอดจนวธการทำางานในแนวใหมเพอใหสามารถทำางานใหเปนไปในทศทางเดยวกนได นอกจากน ตองมการเตรยมการฝกอบรมพฒนาบคลากรใหมทกษะในดานการใชเทคโนโลยท ท น ส ม ย ก า ร ใ ช ร ะ บ บ ข อ ม ล GIS

15. ควรดำาเนนการทดลองบรหารงานแบบบรณาการเพอการพฒนาในระดบอำาเภอดวย เพอใหการขยายผลเปนไปอยางเตมรปแบบ โดยประยกตแนวคดและวธการดำาเนนงานจงหวดทดลองแบบบรณาการในระดบจงหวดไปใช โดยสรปจดด จดดอย ตลอดจนขอจำากดตางๆ จากก า ร ท ด ล อ ง ค ร ง น ม า ป ร บ ใ ช

เศรษฐสกล อบลแยม (2546) การทรฐบาลภายใตการนำาของน า ย ก ร ฐ ม น ต ร พ .ต .ท . ท ก ษ ณ ชนวตร ไดเลงเหนความสำาคญในการทจะปฏรประบบราชการเพอใหแกไขป ญ ห า ค ว า ม ล า ช า ข า ดประสทธภาพของระบบราชการและเพอใหระบบราชการทกสวน สามารถตอบสนองตอนโยบายรฐบาลไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล จงไดทดลองใชแนวคดทางการบรหารจดการแบบเอกชนเขามาปรบใช แนวคดอยางหนงทนำามาใช คอ แนวคดแบบ CEO ทมอบอำานาจใหผวาราชการจงหวดมอำานาจในการบรหารจดการและแกไขปญหาในระดบจงหวด ซ งเปนภารกจในรป แบบใหมและตองมวสยทศนทเป นไปใน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 112

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

แนวทางของการบรหารจดการภาคเอกชน เพอใหผวาราชการจงหวดมวสยทศนในทางทเออตอการบรหารในรปแบบดงกลาว นายกรฐมนตรไดมอบหนงสอใหอานจำานวน 6 เลม8 โดยคาดหวงใหผวาราชการจงหวดทอานหนงสอเหลานแลว จะเกดวสยทศนในการบรหารจดการแบบเอกชน

เมอไดพจารณาจากการศกษาโดยการสมภาษณผวาราชการจงหวดแลว พบวา ผวาราชการจงหวดทไดรบมอบหมายใหอานหนงสอทง 6 เลมนน ตางกปฏบตตามทไดรบมอบหมาย ทงนเนองจากเหตผลทสำาคญ คอ เปนการมอบหมายโดยนายกรฐมนตร ซงหากแสดงตนวาไมเหนดวยหรอไมยอมปฏบตตามแลว กจะมผลตอความกาวหนาในการรบราชการของผว า ร า ช ก า ร จ ง ห ว ด เ อ ง แ ล ะ พ บ ว า ผวาราชการจงหวดแสดงใหเหนวาเขาใจและมวสยทศนในดานทตองการเพมขนดวยเชนกน ขณะเดยวกน กพบวาการ นำาไปปฏบตยงไมชดเจน แมจะมวสยทศนเพมขน แตความเปนผวาราชการจงหวดในแบบเดมๆ ทตดยดกบความคดและขนบธรรมเนยมขาราชการยงเปนสงทพบเหนไดโดยท ว ไ ป เ ก อ บทกจงหวดทไปสมภาษณ ซงเปนสงทเปนอปสรรคสำาคญตอความสมฤทธผ ล ข อ ง น โ ย บ า ย

8 หนงสอ 6 เลม ประกอบดวย1. “Rethinking the Future” โดย Rowan Gibson (Editor) / “คดใหมเพออนาคต”

แปลและเรยบเรยง โดย ธนยวชร ไชยตระกลชย 2. “As The Future Catches You” โดย Juan Enriquez / “เมออนาคตไลลาคณ”

แปลโดย ชวนต ศวะเกอ และสมสกล เผาจนดา3. “บนเสนทางส ก ารปฏ บต ด วย Balanced Scorecard และ Key Performance

Indicator” โดย พส เดชะรนทร4. “BSC และ KPI เพอการเตบโตขององคกรอยางยงยน” โดย ดร. วฒนา พฒนพงศ5. “What the Best CEOs Know” โดย Jeffery A. Karmes6. “What’s the Big Idea? Creating & Capitalizing on the Best

Management Thinking”โ ด ย Thomas H. Davenport, Laurence Prusak, H. James Wilson.

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 113

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ปรดา กลชล (2546) ความสำาเรจของโครงการผวาฯ ซอโอ ขนอยกบคณะกรรมการพฒนาระบบราชการและกระทรวงมหาดไทย วามความสามารถปรบตวใหเขากบการบรหารสมยใหมตามเจตนารมณของนายกรฐมนตรไดมากนอยแคไหน มความสามารถในการพฒนาระบบตามมาตรฐานสากลไดมากนอยเพยงไร มวสยทศนหรอแนวคดใหมๆ เกยวกบการบรหารยคใหมอะไร และอยางไร อปสรรคของการพฒนาโครงการน นาจะตกอย ท คณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก .พ .ร .) ซ งย งตดยดอยกบการบรหารสมยเกา (Bureaucracy) มวสยทศนเกยวกบการปฏรปการบรหารทแตกตางกบ C.E.O. หรอนกบรหารของประเทศพฒนาแลวทวโลก อกทงยงไมสนทดเรองการบรหารสมยใหม (Quality Management) เนองจากไมรวธในการพฒนาระบบตามมาตรฐานสากล เมอ ก.พ.ร. อาสาเขามาพฒนาผวาฯ ซอโอ โดยไมรจรงเร องการบรหารสมยใหม กจะใชความรเกาๆ ของการบรหารสมยเกา (Bureaucracy) ท ตนเชยวชาญเขามาลองผดลองถก ทำาใหเกดชองวางทางการบรหารจดการระหวางการบรหารทไมมระบบสมยเกา กบการบรหารระบบสมย ใหมตามเจตนารมณของนายกรฐมนตร ความยงยากจงตกอยทผเขารบการอบรม รวมทงผวาฯ ซอโอ ซงจะสบสนเพราะไมมระบบชนำาวธการบรหารทชดเจน เมอไมมความชดเจนในวธการทำางานแลว จะใหผวาฯ ทำางานไดดไดอยางไร การขาดความรการบรหารสมยใหมเปนการบนทอนขดความสามารถในการแขงขน หากผวาฯ ซอโอ ทานใดบกพรอง ตองตำาหนทระบบหรอการไมมระบบซงอยในความรบผดชอบของคณะกรรมการพฒนาระบบร า ช ก า ร (ก .พ .ร .)

ก.พ.ร. มหนาทในการพฒนาระบบ แตไมเคยแสดงฝมอพฒนาระบบตามมาตรฐานสากลใหปรากฏแสดงวา ก.พ.ร. ไมใฝรเรองการบรหารระบบสมยใหม หรอการพฒนาระบบตามมาตรฐานสากล ทผานมาใชวธพฒนาระบบตามความรสกหรอใชความรเกาๆ ทไมไดมาตรฐานสากล การขาดความรเร องการบรหารระบบสมยใหม (Management System) เปนอปสรรคอยางยงในการพฒนานกบรหารระดบผวาฯ ซอโอ ทงนเพราะนก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 114

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

บรหารสมยใหม หรอผวาฯ ซอโอ ตามวสยทศนของนายกรฐมนตรอยางนอยตองรจกบรหารระบบ 3 ระบบ ไดแก ระบบยทธศาสตร (Strategic Process) ระบบปฏบตงาน (Operation Process) และระบบบรหารคน (People Process) ตามท ร ะบ ในหน งสอ EXECUTION ของ Bossidy ท พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร แนะนำาใหนกบรหารชาวไทยอานเมอปลายป พ.ศ.2545 คำาแนะนำาเร องระบบทง 3 น คอ TQM. (Total Quality Management) ทมความทนสมยมากและสอดคลองกบหล กส ตรการพฒนา น กบร ห า รข อง ป ระ เท ศพ ฒนา แ ล ว ท ว โ ลก

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 115

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

6. ปญหา /อปสรรคและแนวทางแกไขในการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา (CEO)

จากการศกษาผลการดำาเนนงานในการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ ประจำาป 2547 พบวาการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนามปญหาและอปสรรค และแนวทางแกไขดงรายละเอยดตอไปนตารางท 2 - : ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขการบรหารราชการจงหวดแบบบ ร ณ า ก า ร

ปญหา /อปสรรค แนวทางแกไข (ในภาพรวม)1. ก า ร จ ด ท ำา ร ะ บ บ ฐ า น ข อ ม ล (Database)

1.1KPI หลายตวไมม Baseline Data ข อ ง ป 2546

1.2ขาดความพรอมในดานบคลากรทงเ ช ง ป ร ม า ณ แ ล ะ ค ณ ภ า พ

1.3ระบบ POC ประสบปญหาการมระบบขอมลของแตละสวนราชการไมเหมอนกน ทำาใหยากในการปรบขอมลใหเขาก น ไ ด

1.4ระบบฐานขอมลไมทนสมยและขาดการจดเกบทเหมาะสมกบการใชขอมลเพอก า ร ว า ง แ ผ น

1.5 ขาดคมอในการจดท ำาระบบฐานข อ ม ล จ ง ห ว ด อ ย า งชดเจนและเปนไปในแนวทางเดยวกน

1. สวนกลางควรศกษาและประสานงานหนวยงานทเกยวของในการรวมกำาหนดรปแบบและแนวทางการจดทำาระบบฐานขอมลจงหวดใหเปนมาตรฐานเดยวกน และจดทำาคมอเพอใหจงหวดใชเปนแนวทางดำาเนนการ

2. สวนกลางควรเรงพฒนาบคลากรในสงกดระดบจงหวดใหมความรความสามารถแ ล ะ จ ด อ ต ร า ก ำา ล ง ใ ห อ ย า ง เ พ ย ง พ อ

3. สวนกลางควรจดทมคณะทปรกษาหรอทมงานชวยเหลอแนะนำาจงหวดในลกษณะห น ว ย เ ค ล อ น ท (Mobile Unit)

2. การจดทำาแผนยทธศาสตรการพฒนาก ล ม จ ง ห ว ด /จ ง ห ว ด

2.1 ดานกระบวนการและขนตอนการจ ด ท ำา แ ผ น

1) มระยะเวลาในการดำาเนนการนอยมาก ทำาใหมขอจำากดในกระบวนการม ส ว น ร ว ม ข อ ง ป ร ะ ช า ช น

2) การจดทำาแผนฯ ไมไดดำาเนนการ

1.สวนกลางควรกำาหนดกระบวนการและขนต อ น ก า ร จ ด ท ำายทธศาสตรจงหวด /กลมจงหวด อยางช ด เ จ น

2.ควรเพมอตรากำาลงทเหมาะสมใหกบจงหวด และควรมการพฒนาความร ความสามารถโดยพฒนาบคลากรใหมความรอยางเพยงพ อ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 116

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ตามลำาดบโดยเร มจากยทธศาสตรช า ต ย ท ธ ศ า ส ต ร ภ า ค ย ทธ ศ าส ตร กล ม จ ง ห ว ด แ ล ะย ทธศาสตรจ งหวด แต ในทางปฏบตปรากฏวามยทธศาสตรชาตแลว จดทำายทธศาสตรกลม /จงหวด แตมการจดทำายทธศาสตรภาคภ า ย ห ล ง ท ำา ใ ห ก า ร ก ำา ห น ดยทธศาสตรกลมจงหวดไมชดเจน ทกฝายทเกยวของไมเขาใจเทาทค ว ร

3) เจาหนาทสำานกงาน กพร. จากสวนกลางและทปรกษา กพร. ทรบผดชอบกล มจงหวด /จงหวดยงม ความเขาใจไมตรงกน บางสวนกเ ร ย น ร ไ ป พ ร อ ม ก บ จ ง ห ว ด (Leavening by doing)

4) ขาดคมอการจดท ำาแผนฯ เพอให เ ป น ไ ป ใ น แ น ว ท า ง เ ด ย ว ก น

3. หนวยงาน สป.มท. ควรมบทบาทมากขนในการสนบสนนจงหวดในสวนทเก ยวของ

4.ควรสนบสนนงบประมาณแกจงหวดเพอการาบรหารจดการยทธศาสตรใหไดมากขนแ ล ะ จ ด ส ง ใ ห จ ง ห ว ด โ ด ย เ ร ว โ ด ย ใ นเบองตน ควรจดสรรเปนลกษณะงบลำาซำาในป ร ม า ณ พ อส ม ค ว ร

5.ควรใหจงหวดเปนสวนราชการจะชวยให จงหวดสามารถเสนอของบประมาณและบรหารจดการงบประมาณไดอยางคลองตวย ง ข น

6.หนวยงานสวนกลางทเกยวของควรมการบรณาการการทำางานรวมกนเพอสนบสนนจงหวดใหชดเจนและมประสทธภาพมากขน

ตารางท 2 – 4 : ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขการบรหารราชการจงหวดแบบบรณา ก า ร (ต อ )

ปญหา /อปสรรค แนวทางแกไข (ในภาพรวม)

2.2 ดานขอบขายเนอหาสาระของแผน

1) ขาดความเขาใจ โดยไมชดเจนวาควรจะยดระเบยบวาระแหงชาต /น โ ย บ า ย ร ฐ บ า ล ห ร อ ค ว า มตองการของประชาชนในพนทเปนห ล ก

2) สวนราชการตางๆ ในจงหวดมความเขาใจแตกตางก นโดยบางสวนราชการเขาใจวายทธศาสตรเปน

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 117

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

เร องของผวาราชการจงหวดมใชข อ ง ส ว นราชการ แตจะยดภารกจปกตเปนสำาคญมากกวา ทำาใหมผลกระทบตอการน ำายทธศาสตรไปปฏ บต

3) ขาดการบรณาการของแผนชมชน ทำาใหไมไดสะทอนสภาพปญหาและความตองการพฒนาของประชาชนใ น พ น ท อ ย า ง แ ท จ ร ง

4) วาระแหงชาตมการรเร มจากระดบบนไปสระดบลาง (Top – Down) เ ป น ส ำา ค ญ

5) แผนยทธศาสตรจงหวดยงไมไดสะทอนความตองการพฒนาของประชาชนในพ นท อย างชด เจนเนองจากขาดแคลนบคลากร งบประมาณ และการมอบอำานาจในก า ร ด ำา เ น น ง า น อ ย า งเ พ ย ง พ อ

6) สศช.ขาดการประสานและจดสงแผนภาคใหจงหวด /กลมจงหวดทราบลวงหนา ทำาใหการจดทำาแผนยทธศาสตรกลมจงหวด /จงหวดข า ด ก า รเ ช อ ม โ ย ง ท ด

7) แผนงาน /โครงการมกเปนลกษณะง า น ป ร ะ จ ำา ไ ม ส อ ด ค ล อ ง ก บยทธศาสตร เพราะเปนแผนงาน /โครงการจากงบปกต ยกเวนแผนง า น /โ ค ร ง ก า ร ท ไ ด ร บ ก า รสน บสน นจากงบกลางประจ ำาป 2547 แตไดรบงบประมาณจำานวนน อ ย

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 118

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

8) สวนราชการใหความสนใจกบแผนยทธศาสตรกลมจงหวด /จงหวดน อ ย แ ต ใ ห ค ว า ม ส ำา ค ญ ก บยทธศาสตรของกระทรวง /กรมข อ ง ต น ม า ก ก ว า

ตารางท 2 – 4 : ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขการบรหารราชการจงหวดแบบบรณา ก า ร (ต อ )

ปญหา /อปสรรค แนวทางแกไข (ในภาพรวม)2.3 ดานกระบวนการและขนตอนการนำา

เสนอแผนการปฏบตตามแผน และการตดตามป ร ะ เ ม น ผ ล

1) ขาดคมอการทำางานอยางชดเจน

2) ขาดฐานขอมลเพอใชในการนำาเสนอและการสะท อนป ญหา / ความต อ ง ก า ร ข อ ง ป ร ะ ช า ช น อ ย า งแ ท จ ร ง

2.4 ดานระบบงบประมาณตามแผน

1) งบประมาณทไดรบจดสรรมนอยเกนไปไมเพยงพอทจะขบเคลอนย ท ธ ศ า ส ต ร ไ ด อ ย า ง ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ

2) การจดสรรงบประมาณ งบกลางป 2547 สะท อนถงการขาดความเขาใจในยทธศาสตรจงหวด /กลมจงหวดโดยไมจดสรรงบประมาณใหก บโครงการทสำาคญมากแตกลบใหกบโครงการทสำาคญรองลงมาเพอใหอยในกรอบวงเงนประมาณ 30 ล า น บ า ท

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 119

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

3) จงหวดไดรบงบประมาณตามขอ (2) ลาชา โดยไดรบในชวงปลายเด อนกมภาพนธ 2547 กวาจะดำาเนนการจดซอจดจางไดตองใชเวลาอกประมาณ 1 เดอน และเมอถงเวลาใชงบประมาณ กถงเวลาการตดตามประเมนผลในชวงแรก ซ ง ย ง ไ ม เ ก ด ผ ล ง า น ท ช ด เ จ น

4) จงหวดยงไมไดเปนสวนราชการทำาใหมอปสรรคในการเสนอของบประมาณและบรหารจดการงบป ร ะ ม า ณ

5) การใชเง นเหลอจายของงาน /โครงการยงไมสามารถดำาเนนการไดในทางปฏบต เพราะสวนกลางมไดโอนเมดเงนเหลอจายให แตโอนใหเฉพาะเงนตามสญญาจดซอจ ด จ า ง เ ท า น น

6) งบประมาณของสวนราชการสวนใหญไมตอบสนองตอยทธศาสตรจงหวดเน องจากเป นงบประมาณในลกษณะตามภ า ร ก จ ข อ ง ก ร ม /ก ร ะ ท ร ว ง

ตารางท 2 – 4 : ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ (ตอ)

ปญหา /อปสรรค แนวทางแกไข (ในภาพรวม)3. การมอบอำานาจของหนวยงานสวนก ล า ง ใ ห จ ง ห ว ด

3.1 ด า น ก า ร บ ร ห า ร ง า น บ ค ค ล1) การแตงตงหวหนาสวนราชการใน

จงหวดไมไดถามความเหนของผวาร า ช ก า ร จ ง ห ว ด ต า ม ม ต ค ณ ะ

1.ควรเรงประสานงานและขอความรวมมอใหหนวยงานสวนกลางมอบอำานาจการบรหารทงดานการบรหารงานบคคล (แผนคน) การบรหารงบประมาณ (แผนเงน) และการวนจฉยสงงาน หรอการบรหารงบประมาณ (แผนงาน) ใหแกผวาราชการจงหวดอยาง

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 120

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ร ฐ ม น ต ร ท ก ำา ห น ด ไ ว 2) การโยกยายตำารวจยงตองใหขอ

ความเหนชอบจากตำารวจกอน และไมสามารถโยกยายได ทกระด บ

3) กระทรวงพาณชยไมมอบอำานาจการโยกยายขาราชการ แตใหขอความเหนชอบจากปลดกระทรวงพาณชยก อ น

4) กรณเลอนขนเงนเดอนลกจาง ผวาราชการจงหวดมอำานาจพจารณาเลอนขน แตไมมอำานาจในการออกคำาสงตองสงใหกรมเจาสงกดออกค ำา ส ง ใ ห

5) การสรรหา บรรจ บ คคลเข าร บราชการบางสวนราชการ (สวนกลาง) ดำาเนนการสรรหาแตสงใหผวาราชการแตงตง (ขาดอำานาจการสรรหา) ซ งผ ดหล ก ควรใหผ ว าราชการจงหวดมอำานาจสรรหาดวย

3.2 ด านการบรหารงบประมาณ1) บางกรมยงไมมอบอำานาจการใช

เงนเหลอจาย โดยเกบงบประมาณไว แล วโอนเง นใหจ งหวดเท าท ประกวดราคา ทำาใหเงนเหลอจายไมต ก ท จ ง ห ว ด

2) งบประมาณขององคกรปกครองส วนท องถ นท ม เ ง น เหล อจ า ย จงหวดไมสามารถใชในการพฒนาจงหวดได เนองจากตองเสนอขอทำาความตกลงกบกระทรวงการค ล ง ท ำา ใ ห ไ ม ค ล อ ง ต ว

3.3 ด า น ก า ร ว น จ ฉ ย ส ง ก า ร1) บางสวนราชการยงไมมการมอบ

อ ำา น า จ ใ ห แ ก จ ง ห ว ด2) บางสวนราชการมอบอำานาจใหแก

เ พ ย ง พ อ2.การใชเงนเหลอจาย ควรมอบอำานาจอยาง

เ บ ด เ ส ร จ แ ก ผ ว าราชการจงหวด โดยสวนกลางตองโอนเงนเ ห ล อ จ า ย ใ ห จ ง ห ว ด ท ง ห ม ด

3.ควรใหจงหวดมอำานาจอนมตเปลยนแปลงแก ไขโครงการท ได รบจดสรรงบกลางรฐบาล โดยไมตองขออนมตสวนกลางใหม แ ต เ พ ย ง ร า ย ง า น ใ ห ท ร า บ ก พ อ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 121

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

จ ง ห ว ด ไ ม เ พ ย ง พ อ ห ร อ ไ ม สอดคล อง ก บการบร ห ารงานจ ง ห ว ด แ บ บ บ ร ณ า ก า ร ท ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ

3) บางสวนราชการมอบอำานาจใหผวาราชการจงหวดโดยไมระบใหมอบอำานาจตอหวหนาสวนราชการได

ตารางท 2 – 4 : ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ (ตอ)

ปญหา /อปสรรค แนวทางแกไข (ในภาพรวม)4. ก า ร ด ำา เ น น ก า ร ข อ ง ส ว น ก ล า ง

4.1 สวนราชการ /หนวยงานทเกยวของในสวนกลางขาดการประสานงานและบรณาการกนอยางเทาทควร ในการกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานของจงหวดใหเป นไปในแนวทางเดยวก น

4.2 สวนราชการ /หนวยงานสวนกลางบางหนวยงานขาดความชดเจนในแนวทางการดำาเนนการท เก ยวของ โดยไมสามารถช แจงขอม ล

4.3 การสงการหรอการแจงใหจงหวดดำาเนนการ โดยสวนใหญมลกษณะเรงรบ และกระชนชด

4.4 ข า ด ก า ร จ ด ท ำา ค ม อ ก า ร ป ฏ บ ต ง า น (Cookbook) ตามแนวทางของกพร. รวมทงการชแจงทำาความเขาใจแกผปฏบต ตงแตระดบรองผ ว า ร าชการจ งหว ดลง ไป ไม เพ ยงพอ

4.5 ระบบงบประมาณของประเทศยงเปนระบบเดมทใหสวนราชการในสวนกลางเปนผขอตงคำาของบประมาณประจำาป ในขณะทจงหวดยงไมมอำานาจด ำา เ น น ก า ร เ อ ง

4.6 การมอบอำานาจใหแกผวาราชการจงหวด ยงไมสงผลใหผวาราชการจงหวดมอำานาจเบดเสรจในการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการไดอยางแทจรง ทงดานแผนงาน แผนเงน และแผนคน

4.7 ขาดแนวทางปฏ บ ต ท ช ด เ จนในการประสานเชอมโยงระหวางยทธศาสตรของกระทรวง

1. ควรเรงรดการมอบอำานาจใหแกผวาราชการจงหวดให เป นไปตามระเบยบส ำาน กนายกร ฐ ม น ต ร ว า ด ว ย ร ะ บ บ ก า ร ม อ บ อ ำา น า จ พ.ศ.2546 และมตคณะรฐมนตรทเกยวของอ ย า ง จ ร ง จ ง

2. ควรแก ไข พรบ. วธการงบประมาณ พ.ศ. 2502 ใหจงหวดเปนสวนราชการสามารถตงคำาของบประมาณไดเอง โดยพจารณากำาหนดสดสวนงบประมาณทเหมาะสมแก จงหวด

3. ควรมการทบทวนยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวด /จงหวดใหมเนอหาครอบคลมทกดานตามนโยบายของรฐบาล ระเบยบวาระแหงชาต และปญหาความตองการของประชาชน รวมทงควรมการประมวลป จจยแหงความส ำาเรจ (Critical Success Factors : CSF) ของก า ร ด ำา เ น น ง า น ด ว ย

4. ควรใหจ งหวดสามารถเสนอต งค ำาของบประมาณไดโดยตรงตามสดสวนทเหมาะสม (Ceiling) แตในป 2548 ซ งยงไมได แกไข พรบ. วธการงบประมาณ พ.ศ. 2502 ควรจดสรรงบประมาณ งบกลางใหจงหวดเพมมากข นใหสามารถขบเคลอนยทธศาสตรได พอส ม ค ว ร

5. ควรปรบปรงปฏทนงบประมาณใหสอดคลอง

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 122

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กบยทธศาสตรกลมจงหวด/จงหวด โดยเฉพาะในการจดทำาแผนยทธศาสตรของกระทรวง และการจ ด ท ำา ค ำา ข อ ง บ ป ร ะ ม า ณ ข อ ง ส ว น ร า ช ก า ร

- ในการจดทำาคำาของบประมาณประจำาป 2548 ทกกระทรวงไดดำาเนนการเสรจกอนไดรบคำาของบประมาณของกลมจงหวด /จงหวด และบางกระทรวงยงไดรบไมครบทกกลมจงหวด /จงหวด

- บางกระทรวงมความเขาใจผดวาการตงงบประมาณในมตพนท (Areas) อยในความรบผ ดชอบของส ำาน กงบประมาณ จงมไดตงของบประมาณสนบสน นยทธศาสตรกล มจงหวด /จงหวด มเพยงการตงงบประมาณในมต ภารก จกระทรวง /หน วยงาน (Functions) เ ท า น น

- ยทธศาสตรกลมจงหวด /จงหวดไมสอดคลองกบยทธศาสตรและภารกจของบางกระทรวง /หนวยงาน เพราะเปนการพฒนาดานเศรษฐกจ โดยบางกลมจงหวด /จงหวด ไมมเนอหาทางดานสงคม การศกษา และการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเ

- แนวทางดำาเนนการของกลมจงหวด /จงหวดบางแหงชดตอนโยบายและแนวทางของกระทรวงพาณชย เชน การเดนทางไปเสนอขายสนคาในตางประเทศโดยตรงและตดราคากนเอง หรอไมไปในนามของประเทศไทยเปนเ อ ก ภ า พ

กนระหวางการเสนอของบประมาณของกลมจงหวดของกลมจงหวด / จงหวดกบการเสนอของบประมาณของกระทรวง /หน วยงาน

6. สำานกงบประมาณควรจดกลม (grouping) ยทธศาสตรกลมจงหวด /จงหวด ทนอกเหนอจากภารกจของกระทรวงใหกระทรวงตางๆ ทราบดวย เพอความสะดวกในการพจารณาส น บ ส น น

7. ควรมคณะอนกรรมการขน 1 ชด เพอทำาหนาทเป นกลไกประสานกระทรวงและหนวยงานทเก ยวข อง ในส วนกลาง ในการสน บสน นยทธศาสตรการพฒนากลมจงหวด /จงหวด โดยเฉพาะอยางย งการสน บสน นด านงบป ร ะ ม า ณ เ ช น แ ต ง ต ง ใ น ร ป ข อ ง ค ณ ะอนกรรมการสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด (อยจ.) ภายใตคณะกรรมการสนบสนนระบบการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ (กสจ.) ขน เพ อชวยเหลอปฏบต งานดานการประสานความรวมมอระหวางกระทรวง สวนราชการ และรฐวสาหกจ ตลอดจนภาคเอกชนทเกยวของ ในการสนบสนนการดำาเนนงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดทงดานแผนงาน แผนเงน และแผนคน รวมทงการกำาหนดกรอบการตดตามประเมนผลการพฒนาจงหวด โดยใหปลดกระทรวงมหาดไทยเปนประธานอนกรรมการ และใหรองปลดกระทรวงทกกระทรวง รวมทงผแทนหนวยงานทเกยวของร ว ม เ ป น อ น ก ร ร ม ก า ร

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 123

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

สรปแนวคดและทฤษฎและผลการศกษาวจยทเกยวของเนองกบการประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจ ง ห ว ด แ บ บ บ ร ณ า ก า ร

จากการสำารวจทบทวนวรรณกรรมและเอกสารงานวจยตางๆ ท เ ก ย ว ข อ ง พ บ ว า

1. การบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา เปนกรอบแนวคดในการปฏรประบบการบรหารราชการสวนภมภาค ทมงเนนใหจงหวดปรบบทบาทจาการบรหารงานดานความมนคงเปนการพฒนาเศรษฐกจระดบจงหวด โดยมจดมงหมายทสำาคญ คอ การใชจงหวดเปนหนวยงานยทธศาสตร (Strategic Busune Unit) ในการขบเคลอนใหป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ไ ด ก า ว ไ ป ส ค ว า ม เ ป น ผ น ำา ข อ งเอเซย หรอเปนจดยทธศาสตรทสำาคญของโลกทงทางดานเศรษฐกจ การค า แ ล ะ ก า ร พ ฒ น า ด า น ต า ง ๆ

2. การถายทอดเจตนารมณ ในการปฏรประบบการบรหารราชการ สวนภมภาคไปสการปฏบต การ การถอดรหสและแปลงนโยบายการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนาไปสการปฏบต ยงจำากดขอบเขตเฉพาะกระบวนการบรหารจดการภาครฐแนวใหมทมงเนนใหจงหวดนำาแผนยทธศาสตรมาใชเปนเครองมอในการพฒนาประสทธภาพการบรหาราชการจงหวด โดยมไดระบผลลพธบนปลายและทศทางในการพฒนาจงหวดทเปนรปธรรม ทำาใหการถายทอดเจตนารมณและเนอหาสาระในการปฏรประบบการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ ไมสามารถครอบคลมประเดนสำาคญทเปนนโยบายหลกในการปฏรประบบการบ ร ห า ร ร า ช ก า ร ส ว น ภ ม ภ า ค

3. แนวคดและทฤษฎดานการจดทำาแผนยทธศาสตร เปนการนำาแนวคดการบรหารเชงยทธศาตรของภาคธรกจเอกชน และการบรหารจดการภาครฐแนวใหมมาใชในการใหคำานยามและกำาหนดองคประกอบในการจดทำาแผนยทธศาสตร การพฒนาจงหวดแบบบรณาการวาเปนการ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 124

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

กำาหนดแผนพฒนาจงหวดทแสดงทศทางหรอแนวทางการพฒนาจงหวดแบบบรณาการมงเนนผลสมฤทธทแตละจงหวดตองการใหเกดขนกบจงหวดของตนในอนาคต โดยมหลกการทส ำาคญ คอ ตองการศกษาวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และขดสมรรถนะภายในของจงหวด ม การแสดงวสยทศน /ยทธศาสตรทเปนมรรถวธอนชาญฉลาดในการขบเคลอนใหจงหวดกาวไปสจดหมายปลายทางทพงปรารถนา และจดหมายปลายทางทพงปรารถนานนตองมความเปนไปได และมจ ดมงเน น (Focus) ท ช ด เ จ น

4. เครองมอทใชในการจดทำาแผนยทธศาสตร ประกอบดวย การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และขดสมรรถนะภายในของจงหวด (SWOT Analysis) ลขตสมดล (Balanced Scorecard) การสรางตวชวดผลงานหลก (Key Performanec Indicator) และการเขยนแผนง า น โ ค ร ง ก า ร แ บ บ เ ห ต ผ ล ส ม พ น ธ (Logical Framework : Logframe)

5. ผลการศกษาวจย ตางๆ ทเกยวเนองกบการบรหาราชการจงหวด เพอการพฒนาแบบบรณาการ มสาระสำาคญคญพอสรปไดโดยสงเขปดงน

5.1 รายงานผลการประเมนโครงการจงหวดทดลองแบบบรณาการเพอการพฒนา ระบบการบรหารราชการจงหวดแบบ บ รณา กา ร ในจ ง หว ดทดลอ งมปร ะส ทธ ภ าพและประสทธผลทเกดจากการบรหารงานของจงหวดทดลองสงกวาจงหวดเปรยบเทยบทมการบรหารงานตามปกต และสงผลใหเกดความพงพอใจของประชาชนกลมตางๆ ในจงหวดท ด ล อ ง ม า ก ก ว า จ ง ห ว ด เ ป ร ย บ เ ท ย บ

5.2 วสยทศนของผวาราชการจงหวดในการบรหารราชการแบบเอกชน ผวาราชการจงหวดทเปนตวอยางในการศกษาวจยมความเขาใจและมวสยท ศนในดานทนายกรฐมนตร ตองการเพมขน แตการนำาไปปฏบตยงไมชดเจน แมวาจะมวสยทศนเพมขน แตความเปนผวาราชการจงหวดในแบบดงเดมท

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 125

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ยงยดตดกงความคดและขนบธรรมเนยมของขาราชการเปนอ ป ส ร ร ค ส ำา ค ญ ต อ ผ ล ส ม ฤ ท ธ ข อ ง น โ ย บ า ย

5.3 ความสำาเรจของการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการเพอการพฒนา ปจจยแหงความสำาเรจในการปฏรประบบการบรหารราชการจงหวดแบบบรณาการ เพอการพฒนา ขนอยกบความสามารถในการปรบตวใหเขากบการบรหารสมยใหมต า มเจตนารมณของนายกรฐมนตร ของคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) และกระทรวงมหาดไทย ผลการศกษาวจย ระบวา อปสรรคของการพฒนาฯตกอยทคณะกรรมการพมนาระบบราชการ (กพร.) ทยงตดยดอยก บการบรหารสมยเกา (Bureaucracy) ซงมวสยทยงมวสยทศนเกยวกบการปฏรปการบรหารของประเทศทพฒนาแลวทวโลก ทงยงไมสนทดเร องการบรหารสมยใหม (Quality Mouagment) เนองจากไมรวธการในการพฒนาตามมาตรฐานสากล เมอ ก.พ.ร. อาสาเขามาพฒนาผวาราชการจงหวด CEO โดยไมร จรงในเรองการบรหารสมยใหม กจะใชความรเกาๆ ในเรองการบรหารสมยใหม กจะใชความรเกาๆ ของการบรหารสมยเกา (Bureaucracy) ทตนเชยวชาญเขามาลองผดลองถก ทำาใหเกดชองวางทางการบรหารระหวางการบรหารทไมมระบบสมยเกากบการบรหารสมยใหมตามเจตนารมณ ของนายกรฐมนตร

5.4 ปญหาอปสรรคในการจดท ำาแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดแบบบรณาการ จากการศกษาของสถาบนดำารงราชาน ภาพ พบวาป ญหาอปสรรคในการจดท ำาแผนยทธศาสตรฯ ประกอบดวยปญหาอปสรรคดานระบบฐานขอมล (Data Base) กระบวนการและเนอหาสาระในการจดทำาแผนยทธศาสตรฯ การมอบอำานาจของหนวยงานสวนกลางให จ ง ห ว ด แ ล ะ ก า ร ด ำา เ น น ง า น ข อ ง ส ว น ก ล า ง

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 126

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 127

โครงการ การประเมนประสทธภาพและผลสมฤทธของแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด”แบบบรณาการ”

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย หนาท 2 - 128