Page 1
การศกษาความสมพนธระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและ
เชาวนอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนคาทอลก
เขตบางรก กรงเทพมหานคร
ปรญญานพนธ
ของ
พนารตน จรญวรฬห
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา
ตลาคม 2549
ลขสทธเปนของ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
Page 2
พนารตน จรญวรฬห.(2549). การศกษาความสมพนธระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการ
เผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3
โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม.
(การวจยและสถตทางการศกษา).กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
คณะกรรมการควบคม : รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนนตพงษ ,
รองศาสตราจารย นภา ศรไพโรจน.
การวจยครงนมจดมงหมาย เพอศกษาความสมพนธคาโนนคอลระหวางเชาวนปญญากบ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณและศกษาคานาหนกความสาคญของ
เชาวนปญญาทสงผลตอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ โดยศกษา
จากกลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 ของโรงเรยนคาทอลก
เขตบางรก กรงเทพมหานคร จานวน 483 คน ซงเลอกมาโดยวธการสมแบบแบงกลม เครองมอทใชในการ
เกบรวบรวมขอมลเปนแบบทดสอบวดเชาวนปญญาสดาน คอ เชาวนปญญาดานภาษา ดานจานวน
ดานเหตผล และดานมตสมพนธ มคาความเชอมนของแบบทดสอบเทากบ 0.711 ,0.794 , 0.719
และ0.806 ตามลาดบแบบสอบถามวความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
มคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.882 และ 0.928 ตามลาดบ
ผลการศกษาวจยมดงน
สหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบ ชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)และเชาวนอารมณ (EQ) ไดคาสหสมพนธคาโนนคอล
2 ชด มคาเทากบ 0.194 และ 0.059 ตามลาดบ ซงคแรกมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต
ทระดบ .01 สวนในคทสองมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต โดยเชาวนปญญาดาน
เหตผลมคาสมทบสมพทธ (Relative Contribution)หรอคาสมประสทธโครงสรางยกกาลงสองสงผลตอ
ตวแปรคาโนนคอลชดตวแปรทานายของฟงกชนท 1 สงสดไดรอยละ57.9 รองลงมาคอเชาวนปญญา
ดานจานวน เชาวนปญญาดานมตสมพนธ และเชาวนปญญาดานภาษามคาสมทบสมพทธสงผลตอ
ตวแปรคาโนนคอลชดตวแปรทานายของฟงกชนท 1ไดรอยละ 54.5 , 37.9 และ 22.8 ตามลาดบ สวน
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมคาสมทบสมพทธ(Relative
Contribution)หรอคาสมประสทธโครงสรางยกกาลงสองสงผลตอตวแปรคาโนนคอลชดตวแปรเกณฑ
ของฟงกชนท 1ไดรอยละ86.9 และ 18.5 ตามลาดบ
Page 3
พนารตน จรญวรฬห.(2549). การศกษาความสมพนธระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการ
เผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3
โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม.
(การวจยและสถตทางการศกษา).กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
คณะกรรมการควบคม : รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนนตพงษ ,
รองศาสตราจารย นภา ศรไพโรจน.
การวจยครงนมจดมงหมาย เพอศกษาความสมพนธคาโนนคอลระหวางเชาวนปญญากบ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณและศกษาคานาหนกความสาคญของ
เชาวนปญญาทสงผลตอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ โดยศกษา
จากกลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 ของโรงเรยนคาทอลก
เขตบางรก กรงเทพมหานคร จานวน 483 คน ซงเลอกมาโดยวธการสมแบบแบงกลม เครองมอทใชในการ
เกบรวบรวมขอมลเปนแบบทดสอบวดเชาวนปญญาสดาน คอ เชาวนปญญาดานภาษา ดานจานวน
ดานเหตผล และดานมตสมพนธ มคาความเชอมนของแบบทดสอบเทากบ 0.711 ,0.794 , 0.719
และ0.806 ตามลาดบแบบสอบถามวความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
มคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.882 และ 0.928 ตามลาดบ
ผลการศกษาวจยมดงน
สหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบ ชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)และเชาวนอารมณ (EQ) ไดคาสหสมพนธคาโนนคอล
2 ชด มคาเทากบ 0.194 และ 0.059 ตามลาดบ ซงคแรกมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต
ทระดบ .01 สวนในคทสองมความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต โดยเชาวนปญญาดาน
เหตผลมคาสมทบสมพทธ (Relative Contribution)หรอคาสมประสทธโครงสรางยกกาลงสองสงผลตอ
ตวแปรคาโนนคอลชดตวแปรทานายของฟงกชนท 1 สงสดไดรอยละ57.9 รองลงมาคอเชาวนปญญา
ดานจานวน เชาวนปญญาดานมตสมพนธ และเชาวนปญญาดานภาษามคาสมทบสมพทธสงผลตอ
ตวแปรคาโนนคอลชดตวแปรทานายของฟงกชนท 1ไดรอยละ 54.5 , 37.9 และ 22.8 ตามลาดบ สวน
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมคาสมทบสมพทธ(Relative
Contribution)หรอคาสมประสทธโครงสรางยกกาลงสองสงผลตอตวแปรคาโนนคอลชดตวแปรเกณฑ
ของฟงกชนท 1ไดรอยละ86.9 และ 18.5 ตามลาดบ
Page 4
Panarut Jaroonvirunt. (2006). A Study of Relationship between Intelligence Quotient and
Adversity Quotient & Emotional Quotient of Matthayomsuksa 3 Students of Catholic
Schools in Bangrak,, Bangkok . Master Thesis, M.Ed.(Educational Research and
Statistics). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor
committee: Assoc. Prof. Dr. Boonchird Pinyoanuntapong ,
Assoc. Prof. Nipa Sripairot.
The main purpose of this study was to investigate the canonical relationship
between intelligence quotient (IQ), and adversity quotient (AQ) & emotional quotient (EQ),
and to study the canonical weight of IQ affecting AQ & EQ. The samples were 483
Matthayomsuksa 3 students of Catholic schools in Bangrak, Bangkok in 2nd semester, 2006.
They were selected by using cluster random sampling. The instruments used in this study
were the test of IQ in four areas of language, number, reasoning, and spatial relation, with
the reliabilities of 0.711, 0.794, 0.719, and 0.806 respectively, and the questionnaire about
AQ & EQ with the reliabilities of 0.882 and 0.928 respectively.
The results of study were as follows.
Regarding the canonical correlations between the independent variables of IQ in
four areas and the dependent variables of AQ & EQ, the two sets of canonical correlations
obtained were 0.194 and 0.059 respectively. They were related with statistical significance
at the level of .01 in the first set, and with no statistical significance in the second set.
According to IQ, the relative contribution or square construct coefficient affected the first
function canonical independent variables at highest level of 57.9% in the area of reasoning,
and at 54.4%, 37.9%, and 22.8% in the areas of number, spatial relation and language
respectively. For AQ & EQ, the relative contribution or square construct coefficient affected
the first function canonical dependent variables at 86.9%.and 18.5% respectively.
Page 5
Panarut Jaroonvirunt. (2006). A Study of Relationship between Intelligence Quotient and
Adversity Quotient & Emotional Quotient of Matthayomsuksa 3 Students of Catholic
Schools in Bangrak,, Bangkok . Master Thesis, M.Ed.(Educational Research and
Statistics). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor
committee: Assoc. Prof. Dr. Boonchird Pinyoanuntapong ,
Assoc. Prof. Nipa Sripairot.
The main purpose of this study was to investigate the canonical relationship
between intelligence quotient (IQ), and adversity quotient (AQ) & emotional quotient (EQ),
and to study the canonical weight of IQ affecting AQ & EQ. The samples were 483
Matthayomsuksa 3 students of Catholic schools in Bangrak, Bangkok in 2nd semester, 2006.
They were selected by using cluster random sampling. The instruments used in this study
were the test of IQ in four areas of language, number, reasoning, and spatial relation, with
the reliabilities of 0.711, 0.794, 0.719, and 0.806 respectively, and the questionnaire about
AQ & EQ with the reliabilities of 0.882 and 0.928 respectively.
The results of study were as follows.
Regarding the canonical correlations between the independent variables of IQ in
four areas and the dependent variables of AQ & EQ, the two sets of canonical correlations
obtained were 0.194 and 0.059 respectively. They were related with statistical significance
at the level of .01 in the first set, and with no statistical significance in the second set.
According to IQ, the relative contribution or square construct coefficient affected the first
function canonical independent variables at highest level of 57.9% in the area of reasoning,
and at 54.4%, 37.9%, and 22.8% in the areas of number, spatial relation and language
respectively. For AQ & EQ, the relative contribution or square construct coefficient affected
the first function canonical dependent variables at 86.9%.and 18.5% respectively.
Page 6
ปรญญานพนธ
เรอง
การศกษาความสมพนธระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและ
เชาวนอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนคาทอลก
เขตบางรก กรงเทพมหานคร
ของ
พนารตน จรญวรฬห
ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา
ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
................................................... คณบดบณฑตวทยาลย
( ผชวยศาสตราจารย ดร. เพญสร จระเดชากล )
วนท.......เดอน ตลาคม พ.ศ. 2549
................................................... ประธานควบคมปรญญานพนธ
( รองศาสตราจารย ดร. บญเชด ภญโญอนนตพงษ )
................................................... กรรมการควบคมปรญญานพนธ
( รองศาสตราจารยนภา ศรไพโรจน )
................................................... กรรมการทแตงตงเพมเตม
( อาจารยดร. สวพร เซมเฮง )
................................................... กรรมการทแตงตงเพมเตม
( รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ )
Page 7
ประกาศคณปการ
ปรญญานพนธฉบบน สาเรจลลวงดวยดโดยไดรบความกรณาเปนอยางยงจากรองศาสตราจารย
ดร. บญเชด ภญโญอนนตพงษ ประธานกรรมการควบคมการทาปรญญานพนธรองศาสตราจารย นภา ศรไพโรจน
กรรมการควบคมปรญญานพนธ ซงไดใหแนวคด ใหคาปรกษา คาแนะนาและแกไขขอบกพรองในการทา
ปรญญานพนธฉบบนตลอดมา ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน
ขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานทไดใหคาแนะนาสงสอนความรตางๆ จนทาใหผวจยได
เกดความร ประสบการณ ในการทาปรญญานพนธนไดสาเรจ
ขอกราบขอบพระคณ ผเชยวชาญดงรายชอตามภาคผนวกทกทาน ทไดสละเวลาชวยเหลอใน
การพจารณาคณภาพเครองมอทใชในการวจย
ขอขอบพระคณ ผบรหารโรงเรยน คณะครอาจารยโรงเรยนกลมตวอยาง ทใหความรวมมอใน
การเกบขอมลเปนอยางด ตลอดจนเพอนๆพๆสาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษาทใหความ
ชวยเหลอในทกดานพรอมทงเปนกาลงใจและมชวยในการทาปรญญานพนธน ผวจยขอขอบพระคณ
มา ณ ทน
สดทายน ผวจยขอนอมราลกถงพระคณของบดามารดาและสมาชกในครอบครว ทชวยสงเสรม
และสนบสนนการเรยนของผวจยตลอดมา และเปนกาลงใจอนสาคญยงทมสวนชวยใหปรญญานพนธ
นสาเรจลลวงดวยด
พนารตน จรญวรฬห
Page 8
สารบญ
บทท หนา 1 บทนา....................................................................................................... 1
ภมหลง................................................................................................... 1
ความมงหมายของการวจย....................................................................... 4
ความสาคญของการวจย.......................................................................... 4
ขอบเขตของการวจย................................................................................ 4
ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย............................................. 4
ตวแปร............................................................................................... 5
นยามศพทเฉพาะ................................................................................ 5
สมมตฐานของการวจย……………………………………………………… 7
กรอบแนวคดของการวจย........................................................................ 8
2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ............................................................. 10
เชาวนปญญา.......................................................................................... 11
ความหมายของเชาวนปญญา.............................................................. 11
แนวคดทฤษฎทเกยวกบเชาวนปญญา.................................................. 12
แนวทางในการวดเชาวนปญญา........................................................... 20
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค........................................... 25
ความหมายของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค............... 25
แนวคดเกยวกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค................ 27
แนวทางในการวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค............. 33
การพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค....................... 38
เชาวนอารมณ.......................................................................................... 40
ความหมายของเชาวนอารมณ............................................................. 40
แนวคดเกยวกบเชาวนอารมณ.............................................................. 41
Page 9
สารบญ(ตอ)
บทท หนา 2(ตอ)
แนวทางในการวดเชาวนอารมณ......................................................... 48
การพฒนาเชาวนอารมณ................................................................... 55
สถตสหสมพนธคาโนนคอล.................................................................... 58
ความหมายของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล............................ 58
วตถประสงคของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล........................... 60
คาศพททควรรจกเกยวกบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล.............. 60
การคานวณสหสมพนธคาโนนคอล..................................................... 61
การทดสอบนยสาคญของสหสมพนธคาโนนคอล................................. 64
การคานวณคาสมประสทธโครงสราง.................................................. 66
งานวจยทเกยวของ................................................................................. 67
งานวจยตางประเทศ.......................................................................... 67
งานวจยในประเทศ............................................................................ 70
3 วธดาเนนการวจย................................................................................. 74
การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง......................................... 74
เครองมอทใชในการวจย........................................................................ 75
การเกบรวบรวมขอมล............................................................................ 88
การวเคราะหขอมล................................................................................ 89
สถตทใชในการวเคราะหขอมล................................................................ 89
Page 10
สารบญ(ตอ)
บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล............................................................................ 94
สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล......................................................... 94
การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล............................................................ 95
ผลการวเคราะหขอมล.............................................................................. 95
5 สรปผลและอภปราย............................................................................... 101
ความมงหมายของการวจย....................................................................... 101
สมมตฐานของการวจย………………………………………………………. 101
กลมตวอยาง........................................................................................... 101
เครองมอทใชในการวจย........................................................................... 102
การเกบรวบรวมขอมล.............................................................................. 102
การวเคราะหขอมล................................................................................... 103
สรปผลการวเคราะหขอมล........................................................................ 103
อภปรายผล............................................................................................. 105
ขอเสนอแนะ............................................................................................ 106
บรรณานกรม...................................................................................................... 109
ภาคผนวก........................................................................................................... 114
ประวตยอผวจย.................................................................................................. 170
Page 11
บญชตาราง
ตาราง หนา
1 เมตรกซขอมลเบองตนสาหรบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล…………. . 61
2 เมตรกซของคาสหสมพนธสาหรบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล………. 62
3 จานวนกลมตวอยางทใชในการวจย…………………………………………… 75
4 คาสถตพนฐานเกยวกบเชาวนปญญาทงสดาน
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ.............. 96
5 คาสมประสทธสหสมพนธอยางงายระหวางเชาวนปญญาทงสดาน
กบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ.......... 97
6 สหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดาน
กบชดตวแปรตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
และเชาวนอารมณ................................................................................. 98
7 คาสมประสทธโครงสรางระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบ
ชดตวแปรตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
และเชาวนอารมณ…………………………………………………………. 99
8 คาความสอดคลองของแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค…………………………………………………………. 118
9 คาความสอดคลองของแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ……………………… 120
10 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค................................................................................ 123
11 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ………………………… 125
Page 12
บญชภาพประกอบ
ภาพประกอบ หนา
1 กรอบแนวคดของการวจย…………………………………………………….. 9
2 โครงสรางของเชาวนปญญาตามทฤษฎองคประกอบเดยว…………………. . 12
3 โครงสรางของเชาวนปญญาตามทฤษฎสององคประกอบ…………………… 12
4 โครงสรางของเชาวนปญญาตามทฤษฎหลายองคประกอบ…………………. 13
5 รปแบบโครงสรางทางสตปญญา............................................................... 16
6 โครงสรางความสามารถทางเชาวนปญญาตามทฤษฎไฮราจคล……………. 17
7 องคประกอบของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค.................. 25
8 ทฤษฎลาดบขนตอนความตองการของมาสโลว........................................... 28
9 ตนไมของความสาเรจ………………………………………………………… 30
10 คณสมบตดานการนาตนเองเขาไปแกไขสถานการณ………………………… 34
11 โมเดลของเชาวนอารมณตามแนวคดของคเปอรและซาวาฟ…………………. 44
12 ความเกยวโยงระหวางชดตวแปร ตวแปรคาโนนคอล
และคาสหสมพนธคาโนนคอล……………………………………………… 59
13 ขนตอนในการสรางและหาคณภาพของแบบสอบถาม.................................. 76
Page 13
บทท 1 บทนา
ภมหลง จดมงหมายและหลกการในการจดการศกษาตามมาตรา 6 แหงพระราชบญญตการศกษา
แหงชาต พ.ศ. 2542 กระทรวงศกษาธการ(2542 : 6) ระบวา”การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนา
คนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรมมจรยธรรมและ
วฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข” และหลกสตรการศกษาในทก
ชวงชน มงเนนใหผเรยนมความสามารถในการพฒนาตนเอง ตามเปาหมาย และวธการทวางไว คอการ
พฒนาใหผเรยนมความสามารถทางอารมณ(Emotional Ability)หรอเชาวนอารมณ (Emotional Quotient) ซงเปน
สงจาเปนตอการใชชวต เพอใหเดกมความเขาใจตนเองเขาใจเหนอกเหนใจผอนและสามารถแกไขขอ
ขดแยงทางอารมณอนจะนาไปส การยกระดบจตใจโดยการทคนเราจะใชชวตอยในสงคมไดอยางเปนสขและ
สามารถทจะเผชญกบการเปลยนแปลงตางๆ ได ซงนกวชาการและนกจตวทยาไดตระหนกมองเหนวา การทบคคล
จะประสบความสาเรจไดทงในดานการงาน การเรยน หรอการดารงชวตอยใหมความสขนนจะตอง
อาศยปจจยหลายอยางเปนสวนประกอบเชนเชาวนปญญา(IQ)ทด มความสามารถในการเผชญและ
ฝาฟนอปสรรค(AQ) มเชาวนอารมณ(EQ)ด เปนตน
เชาวนปญญา(Intelligence Quotient)หรอIQหมายถงความสามารถของบคคลในการเรยนร
การปรบตวตอปญหาอยางเหมาะสมหรอและความสามารถในอนทจะทากจกรรมตางๆ ไดอยางม จดมงหมายและม
คณคาทางสงคมสามารถคดอยางมเหตผลสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอม และสงคมอยางมประสทธภาพฉะนน
บคคลทมเชาวนปญญาสง เมอตองประสบกบปญหาอยางใดอยางหนง จะสามารถรวบรวมหรอประมวลสง
สาคญๆ ในความคดทเกยวของกบปญหานน เพอนามาชวยในการแกปญหาไดดกวาและมประสทธภาพกวาบคคล
ทมเชาวนปญญาตา (อรยะ สพรรณเภษช. 2545 : 23)
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(Adversity Quotient) หรอAQเปนความสามารถของ
บคคลในการตอบสนองตอเหตการณในยามทตองเผชญกบความทกขยาก หรอความลาบากคนทมความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ)สงจะมจตใจทเขมแขง ไมยอทอตออปสรรคใดๆ แมจะพายแพหรอลมเหลวท
สามารถตอสเอาชนะความลมเหลวไดสโตลทซ (Stoltz. 1997 : 6-7 ) ซงสงททาใหบคคลประสบผลสาเรจนน
จะตองประกอบดวยความมงมาดปรารถนา ในการทจะบากบนแสวงหาพฒนาบกเบกอยางไมหยดยง
เพอตนเอง เพอธรกจและเพอมนษยชาตทงมวล ดงตวอยางทไดพบในวยรน เชนบางคนทสอบ
เอนทรานซไมตดกยอมพายแพตอชวตทงๆทมสตปญญา ทรพยสน หรอโอกาสเทาๆกบคนทสอบตด
เมอศกษาถงภมหลงของเดกเหลานจะพบวาผทประสบความสาเรจกบผทประสบความลมเหลวไมมสง
Page 14
2
ใดทแตกตางกนมากนกไมวาจะเปนเรองของความรความสามารถอายหรอความเฉลยวฉลาดแตสงหนงทแตกตางกน
คอ การมจตใจทเขมแขงเดดเดยว และความคดทจะตอสกบอปสรรค ( มณฑรา ธรรมบศย. 2544 : 13 ; อางองจาก
Lakeen : unpaged ) ไดกลาววา ความผดพลาดลมเหลวหลายๆครง บวกกนเขาแลว ผลทไดรบ คอ
ความสาเรจ ซงสามารถเขยนเปนสมการไดวา ความลมเหลว + ความลมเหลว = ความสาเรจ ทงน
ศนสนย ฉตรคปต ( ม.ป.ป : 104 - 108 ) กลาววาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคของ
บคคลนน เรมเกดขนจากใยประสาทในสมอง ตงแตชวงทเปนเดกจนถงวยรนและยงสามารถพฒนา
ตอไปในวยผใหญเพราะคนเราจะรจกและเรยนรการตอบสนอง ตอบคาถาม วธการจดการกบปญหา
จากประสบการณทเราเหนจากผใหญทอยรอบขาง วธการมองปญหาใหเปนโอกาสหรอวธมองปญหา
ใหเปนปญหา หรอวธการทเขาไมรจกตอสกบปญหา ซงประสบการณตางๆเหลานอยรอบตวเดกตงแต
วยเลก กจะฝงเขาไปในสมองสรางเปนใยประสาท
เชาวนอารมณ(Emotional Quotient)หรอEQตามแนวคดของโกลแมน(Goleman.1995 : 11)
หมายถงความสามารถของการบรหารอารมณและการตระหนกรถงความรสกของตนเอง และของผอน
เพอการสรางแรงจงใจในตนเองและ สามารถบรหารจดการอารมณตางๆของตนและอารมณทเกดขน
จากความสมพนธตางๆไดโดยทโกลแมน มความเชอวาเชาวนอารมณนนแตกตางจากเชาวนปญญา
แตไมสามารถแยกออกจากกนได และตางกสงเสรมเกอกลซงกนและกน
นอกจากนแลวเชาวนอารมณ (EQ) กมสวนสาคญทจะชวยใหคนๆหนงประสบความสาเรจได
เชนเดยวกนจากการพจารณาตามสภาพความเปนจรงบคคลทเรยนเกงทางานเกงอยางเดยว มไดหมายความวาจะ
ประสบความสาเรจและมความสขกบชวตไดทกคนดงทโกลแมน (Goleman. 1995 : 34 ) ไดกลาวไววา การทานาย
ความสาเรจในชวตนน เชาวนปญญานนมผลเพยง 20% สวนทเหลออก 80%มาจากปจจยอนฉะนนจะ
มแนวคดวาการพฒนาสตปญญาแตเพยงอยางเดยวไมเพยงพอตอการดารงชวตอยางมความสข และ
ประสบความสาเรจอยางมคณภาพอกตอไป
ทงนการพฒนาเชาวนปญญา ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณนนเปนสงท
สาคญมากสาหรบบคคลทวไปโดยเฉพาะเดกเมอเขาสวยรน เพราะเดกในวยนจะมการเปลยนแปลงทง
ทางรางกาย อารมณและสงคม เปนวยทตองการความเปนอสระในตวเอง ตองการแสวงหาสงใหมๆ
คนหาตวเองและมปญหาเกยวกบการปรบตว ซงเดกในวยในวยนจะอยในชวงอาย 13 – 15 ป หรอ
เรยนอยในชนมธยมศกษาปท3 อกทงเดกในวยนอยระหวางหวเลยวหวตอของชวต ลกษณะการตดสนใจ
ตางๆ ขนอยกบอารมณ มความววาม ไมคอยคดกอนทา หรอในบางครงในยามทตองเผชญกบปญหาหรอความทกข
ความผดหวง ความยากลาบากตางๆ เดกในวยรนกจะมความสบสน ยอมแพ หรอเกดความเครยดไดสงเหลานกจะทา
ใหเกดปญหาตางๆ ทางสงคมมากมายตามมาเชน ปญหาการตดยาเสพตด การขายตวในวยเรยน การกระโดด
ตกฆาตวตายเปนตน ทงนผทมระดบเชาวนปญญา(IQ)สงแตขาดความสามารถในการเผชญและฝาฟน
Page 15
3
อปสรรค(AQ)ขาดเชาวนอารมณ(EQ)แลวยอมประสบความสาเรจในชวตยาก ความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรค(AQ) และเชาวนอารมณ(EQ)เปนสงทสามารถพฒนาและปรบปรงไดซงถาหากวยรนเหลานมควบคกบการม
เชาวนปญญา(IQ) ทดแลว ยอมถอไดวาเปนการพฒนามนษยโดยสมบรณ
อารมสตรอง(Armstrong . 1987: 97) ไดชใหเหนถงความสาคญของอารมณทมสวนสาคญท
จะชวยใหเกดการเรยนรใหเดกวาการรบรและยอมรบอารมณตามความเปนจรง และการแสดงอารมณ
อยางเหมาะสมนนจะมสวนชวยสงเสรมใหผเรยนประสบความสาเรจในการเรยนรการทราบถงลกษณะ
วธการสงเสรมเชาวนปญญาของเดกอยางถกวธ จะชวยพฒนาคนของประเทศใหมคณคาในการสราง
ประโยชนให แกตนเองครอบครวสงคมและประเทศชาต
จากความเปนมาดงกลาวขางตน ผวจยจงสนใจทจะศกษาความสมพนธระหวางเชาวนปญญาตาม
แนวการวดของเทอรสโตนซงในการวจยครงนผวจยศกษาเชาวนปญญาสดาน ไดแก ดานภาษา ดานจานวน ดาน
เหตผล และดานมตสมพนธ วาดานใดบางทสงผลซงกนและกนกบความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณและสงผลซงกนและกนมากนอยเพยงใด เพอเปนประโยชนแกผทเกยวของทางดาน
การศกษาในการแนะนาและสงเสรมพฒนาเชาวนปญญา ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและ
เชาวนอารมณใหแกนกเรยนเพอทนกเรยนจะไดเปนมนษยทสมบรณทงทางรางกายและจตใจเตบโตเปน
ผใหญ ทเขมแขง มวสยทศนทกวางไกลในการพฒนาประเทศ
Page 16
4
ความมงหมายของการวจย ในการศกษาวจยครงนผวจยมความมงหมายสาคญ เพอคนหาความสมพนธระหวางเชาวนปญญาซง
ประกอบดวยดานภาษา ดานจานวนดานเหตผลและดานมตสมพนธ ตามแนวการวดเชาวนปญญาของเทอรสโตนกบ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณโดยกาหนดเปนจดมงหมายเฉพาะดงน
1.เพอศกษาความสมพนธคาโนนคอลระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
2..เพอหาคานาหนกความสาคญของเชาวนปญญาแตละดานทสงผลตอความสามารถในการเผชญและ
ฝาฟนอปสรรค
ความสาคญของการวจย ผลการวจยทเปนขอคนพบเกยวกบเชาวนปญญาแตละดานวามความสมพนธกบความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก
กรงเทพมหานคร มากนอยเพยงใดและเชาวนปญญาในแตละดานสงผลซงกนและกนตอความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณอยางไร มประโยชนและคณคา ตอคร ผปกครอง
และผทเกยวของไดนาไปพฒนา เพอเพมศกยภาพในดานความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและ
เชาวนอารมณใหแกนกเรยน ชวยใหนกเรยนสามารถดาเนนชวตเปนไปอยางสรางสรรค และมความสข
ประสบความสาเรจในดานการเรยนอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลสงสดในชวต ของตนเอง
และสงคมประเทศชาตตอไป
ขอบเขตของการวจย
1. ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา
2548 ของโรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร จานวน 3 โรงเรยน มจานวนหองเรยน 20
หองเรยนจานวนนกเรยนทงสน 968 คน
2.กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2
ปการศกษา2548 ของโรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร มจานวนหองเรยน 10 หองเรยน
จานวนนกเรยนทงสน 483 คนซงเลอกมาโดยการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling)
Page 17
5
3.ตวแปรทใชในการวจย
3.1 ตวแปรอสระ (Independent Variables)ไดแก เชาวนปญญา แบงออกเปน
3.1.1 เชาวนปญญาดานภาษา
3.1.2 เชาวนปญญาดานจานวน
3.1.3 เชาวนปญญาดานเหตผล
3.1.4 เชาวนปญญาดานมตสมพนธ
3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables)ไดแก
3.2.1 ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
3.2.2 เชาวนอารมณ
นยามศพทเฉพาะ 1.เชาวนปญญา (Intelligence Quotient) หมายถง ระดบความสามารถของสมองในดานการ
จา การคดอยางมเหตผล และคดแบบนามธรรม ความสามารถในการตดสนใจ แกไขปญหา และ
ปรบตวของแตละบคคลตอสถานการณ หรอสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ โดยการวจยครงน
ผวจยนาทฤษฎเชาวนปญญา ของเทอรสโตน จานวนสดานมาศกษาประกอบดวยดงน
1.1 เชาวนปญญาดานภาษา(Verbal Meaning) เปนความเขาใจในความหมายของภาษา
ขอความหรอเรองราวตางๆ และเลอกใชไดอยางถกตอง
1.2 เชาวนปญญาดานจานวน(Number Facility) เปนความสามารถของบคคลในการ
พจารณาหาความสมพนธของกลมของตวเลขอนกรมแตละชดทเรยงกนไวอยางมระบบไดอยางถกตอง
และรวดเรว
1.3เชาวนปญญาดานเหตผล(Reasoning) เปนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแลว
สามารถจดประเภท เปรยบเทยบอปมาอปไมย และลงสรปความไดอยางถกตอง
1.4.เชาวนปญญาดานมตสมพนธ(Spatial Relation) เปนความคดในการสรางจนตนาการ
ใหเหนสวนยอย และสวนผสมของวตถตางๆ สามารถหาความสมพนธของรปทรง เมอเปลยนตาแหนง
หรอหมนภาพไปจากเดม
2. ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Adversity Quotient) หมายถง
ความสามารถของบคคลในการเผชญและฝาฟนอปสรรคซงเปนรปแบบปฏกรยาตอบสนอง หรอพฤตกรรมของคนนน
ตอปญหาอปสรรคทเกดขนสามารถนาพลงทมในตวออกมาใช เพอใหประสบผลสาเรจทงในชวตสวนตวและการ
ทางานตามแนวคดของ สโตลทซ ซงมหลกการทสาคญประกอบดวยดงน
Page 18
6
2.1 ความสามารถในการควบคมอปสรรค (Control) คอความสามารถของบคคลในการ
ควบคมอปสรรคหรอปญหา เขาใจปญหาและหาวธแกปญหาอยางกระตอรอรนและรจกพลกแพลง
2.2 ความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรค (Ownership) คอการพยายาม
ควบคมสถานการณและนาตนเองเขาไปแกไขสถานการณ เปนสถานการณทบคคลมความรบผดชอบ
ตอผลของการกระทาของตนเอง ไมผลกความรบผดชอบแตจะหาเหตและปจจยของปญหาและ
พยายามแกไขปญหาเปนทมไมใชพยายามโทษคนอน
2.3 ความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค (Reach) คอการไมคดปญหาเลกให
กลายเปนปญหาใหญและอยาคดวาปญหานนคอจดจบของชวตไมมทางออกแลว
2.4 ความสามารถในการอดทนทนทานตออปสรรค (Endurance) คอความอดทนทนทาน
ตอปญหาตางๆมองโลกในแงดพยายามเหนปญหาใหญใหเปนปญหาเลก
3. เชาวนอารมณ(Emotional Quotient)หมายถง ความสามารถของบคคลทจะตระหนกรใน
ความคด ความรสก และภาวะอารมณของตนเองและผอน สามารถจงใจและใหความหวงแกตนเอง
และมองโลกในแงดสามารถปรบสภาพอารมณ ควบคมและจดการอารมณและการกระทาของตนเอง
ไปสพฤตกรรมทเหมาะสมไดอยางสมเหตสมผล และสรางสมพนธภาพกบบคคลอนไดอยางประสบ
ความสาเรจ ตามแนวคดของโกลแมนซงมหลกการทสาคญประกอบดวยดงน
3.1 การตระหนกรในตนเอง (Self – Awarencess) คอการทบคคลรวาตนเองกาลงรสก
อยางไรในขณะนน สามมารถบอกความรสกของตนเองไดอยางถกตองและเปดเผย รวาการเกด
อารมณของตนเองมสาเหตมาจากสงใด และจะมผลตอตนเองผอน และการปฏบตงานอยางไร รสาเหต
ของความวตกกงวล ความคบของใจ มสตรตวอยตลอดเวลา รจดเดนจดดอยของตนเอง มความมนใจ
ในตนเอง สามารถตดสนคณคาของสงตางๆ ไดอยางมนใจ
3.2 การจดการอารมณของตนเอง (Self – Regulation) คอความสามารถในการควบคมอารมณ
และแรงกระตนไดอยางเหมาะสม สามารถคดอยางมเหตผล ยอมรบและกาวทนตอการเปลยนแปลงตางๆ ใชคาพด
อยางระมดระวงและเหมาะสมกบสถานการณตางๆ ยอมรบความลมเหลวและหาทางออกไดอยางสมเหตสมผล
3.3 การสรางจงใจตนเอง (Motivation) คอการใชพลงความรสกภายในเพอเปนการกระตน
เตอนใหตนทากจกรรมตางๆ เพอไปสเปาหมายทตงไว โดยไมคานงถงสงจงใจภายนอก เชน เงน หรอ
สงตอบแทนอนๆ มความพอใจทจะปรบปรงงานใหดขนกวาเดม สามารถสรางทางเลอกใหมในการ
ทางานทสามารถนาไปสเปาหมายทด มองโลกในแงด และไมทอถอยตออปสรรคและความลมเหลว
3.4 การรจกสงเกตความรสกของผอน (Empathy) คอการรบรถงความรสก ความตองการ
ของผอน สามารถรบร สนใจและเขาใจในแงคด ทรรศนะของผทอยรอบขาง ตดสนใจทาในสงใดโดย
คานงถงความรสกของผอน ไมใชความคดของตนเองเปนหลก
Page 19
7
3.5 ทกษะทางสงคม (Social Skill) คอความสามรถในการสรางความสมพนธกบบคคลอน
สามารถเปนมตรกบบคคลไดทกประเภท มความสามารถในการพดโนมนาว ชกจงใหผอนคลอยตามกบสงทเปน
ประโยชนตอสวนรวม เสรมสรางความรวมมอในการทางานและความสามคคในหมคณะ สามารถทา
ใหผทอยรอบขางมความสข
4. สหสมพนธคาโนนคอล หมายถง ตวเลขทแสดงถงความสมพนธหรอความเกยวของระหวางชดของ
ตวแปรอสระและชดของตวแปรตาม ทมตวแปรอสระตงแตสองตวแปรขนไป และตวแปรตามตงแตสองตวแปรขนไป
5. คานาหนกความสาคญคาโนนคอล ( Canonical weight ) หมายถง คาสมประสทธของชด
ตวแปรอสระทสงผลซงกนและกนกบชดของตวแปรตาม
6. คาสมประสทธโครงสราง (Structure Coefficient) หมายถง คาความสมพนธระหวางตว
แปร X หรอ Yกบตวแปรคาโนนคอล หรอถายกกาลงสอง จะหมายถงความแปรปรวนของตวแปร X
หรอ Y ทอธบายไดโดยตวแปรคาโนนคอล
7. ผเชยวชาญ หมายถง ผทมวฒการศกษาระดบปรญญาโททางดานการวดผลการศกษา
และจตวทยาการศกษาจานวน 5 ทาน เปนผพจารณาความสอดคลองของขอคาถามกบตวแปรหรอ
คณลกษณะทนยามไว สมมตฐานของการวจย
1. เชาวนปญญาในแตละดานมความสมพนธกบความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณ
2. เชาวนปญญาอยางนอยหนงดาน สงผลซงกนและกนกบความสามารถในการเผชญและ
ฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
Page 20
8
กรอบแนวคดของการวจย เชาวนปญญานนเปนความสามารถของบคคลในการแกปญหาในการสรางสรรค และคนพบ
สงทกอใหเกดประโยชนและเปนความสามารถในการแสดงและปรบพฤตกรรมของตนและผอน ใหเหมาะสมกบ
สภาพสงคมและวฒนธรรมโดยนกจตวทยาและนกการศกษาไดใหทฤษฎเชาวนปญญาทแตกตางกนออกไป เชน
ทฤษฎหลายองคประกอบ ของเทอรสโตน ไดวเคราะหวาองคประกอบความสามารถของมนษยนนสามารถ
แบงออกไดหลายอยาง ทเหนเดนชดและสาคญมอยดวยกน 7 ประการ คอ ดานภาษา ดานความ
คลองแคลวในการใชถอยคา ดานจานวน ดานมตสมพนธ ดานความจา ดานสงเกตรบร ดานเหตผล
ทฤษฎพหปญญาของการดเนอรอธบายวาเชาวนปญญามดวยกน 8 ดาน ซงเชาวนปญญาในแตละ
ดานนไมไดทางานแยกขาดจากกนแตจะทางานรวมกน ประกอบดวย ดานภาษา ดานตรรกะและ
คณตศาสตร ดานมตสมพนธ ดานดนตร ดานการเคลอนไหวรางกายและกลามเนอ ดานการเขากบ
ผอน ดานการเขาใจตนเอง และดานความเขาใจในธรรมชาตและจากงานวจยของหสยา เถยรวทวส
( 2537 : 82) ไดศกษาความสมพนธระหวางความสามารถดานเหตผลกบความสามารถในการ
แกปญหา พบวาสหสมพนธระหวางแบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผลกบความสามารถในการ
แกปญหาของนกเรยนมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 นาหนกความสาคญ
ของแบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผลแบบอปมาอปมย แบบอนกรมภาพ แบบสรปความ
และแบบวเคราะหตวรวมทศกษาจากนกเรยนทงหมด สงผลตอความสามารถในการแกปญหาอยางม
นยสาคญทางสถตทระดบ .01 นาหนกความสาคญของแบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผลแบบ
อปมาอปมย แบบอนกรมภาพ แบบสรปความ แบบวเคราะหตวรวม ทศกษาจากนกเรยนชาย สงผลตอ
ความสามารถในการแกปญหาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01นาหนกความสาคญของแบบทดสอบวด
ความสามารถดานเหตผลแบบอปมาอปมย แบบอนกรมภาพ แบบสรปความ แบบวเคราะหตวรวมทศกษาจาก
นกเรยนหญงสงผลตอความสามารถในการแกปญหาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 วนส ภกดนรา
( 2546 : 138-139)ศกษาความสมพนธระหวางคณลกษณะทางบคลกภาพกบเชาวนอารมณและ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 สงกดกรมสามญ
ศกษาจงหวดยโสธร พบวา คาสมประสทธสหสมพนธระหวางคณลกษณะทางบคลกภาพกบเชาวนอารมณ ม
ความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ไดแกองคประกอบดานการเขาสงคม ดาน
การกลาแสดงออก และดานความพงตนเอง ยกเวนองคประกอบดานจตใจออนโยนและดานความเครยด
ทมความสมพนธทางลบ และคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคณลกษณะทางบคลกภาพ กบความสามารถในการ
เผชญและฝาฟนอปสรรคมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ไดแกองคประกอบ
ดานดานสตปญญา ดานการกลาแสดงออก ดานมโนธรรม ดานความกลาหาญ ดานความอสระเสร
ดานความพงตนเองและดานความควบคมตนเอง ยกเวนองคประกอบดานความวตกกงวลทม
Page 21
9
ความสมพนธทางลบ และวระวฒน ปนนตามย (2542 : 37 – 38)ไดกลาวถงเชาวนอารมณและเชาวน
ปญญาวา โดยภาพรวมแลวผทมEQสง มกมแนวโนมทจะม IQ สงดวย เนองจากองคประกอบของ EQ
จะชวยเสรมใหคนเกดการเรยนรและแกปญหาไดดยงขน ดงนนผวจยจงสนใจและกาหนดกรอบแนวคด
ของการวจยความสมพนธระหวาง เชาวนปญญาทเปนความสามารถทางสมองทเกยวกบสตปญญา
(Cognitive)ทประกอบดวย ดานภาษา ดานจานวน ดานเหตผล และดานมตสมพนธกบความสามารถ
สามารถทางสมองทไมใชสตปญญา (Noncognitive) ทประกอบดวยความสามารถในการเผชญและ
ฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณทาการวเคราะหความสมพนธโดยใชสหสมพนธคาโนนคอลดง
ภาพประกอบ 1 ดงน ความสมพนธคาโนนคอล
กลมตวแปรอสระ กลมตวแปรตาม
a1
a2 b1
a3 Rcj b2
a4
ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดของการวจย
เชาวนปญญาดานภาษา
( x1)
เชาวนปญญาดานจานวน
( x2)
เชาวนปญญาดานเหตผล
( x3)
Cognitive Noncognitive
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
(y1)
เชาวนอารมณ
(y2)
เชาวนปญญาดานมตสมพนธ
( x4)
Page 22
บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ
ในการศกษาคนควาครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงน
1. เอกสารทเกยวกบเชาวนปญญา (IQ)
1.1 ความหมายของเชาวนปญญา(IQ)
1.2 แนวคดทฤษฎทเกยวกบเชาวนปญญา(IQ)
1.3 แนวทางในการวดเชาวนปญญา(IQ)
2. เอกสารทเกยวกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
2.1 ความหมายของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
2.2 แนวคดเกยวกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
2.3 แนวทางในการวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
2.4 การพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
3. เอกสารทเกยวกบเชาวนอารมณ (EQ)
3.1 ความหมายของเชาวนอารมณ (EQ)
3.2 แนวคดเกยวกบเชาวนอารมณ (EQ)
3.3 แนวทางในการวดเชาวนอารมณ (EQ)
3.4 การพฒนาเชาวนอารมณ (EQ)
4. เอกสารทเกยวกบสหสมพนธคาโนนคอล
4.1 ความหมายของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล
4.2 วตถประสงคของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล
4.3 คาศพททควรรจกเกยวกบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล
4.4 การคานวณสหสมพนธคาโนนคอล
4.5 การทดสอบนยสาคญของสหสมพนธคาโนนคอล
4.6 การคานวณคาสมประสทธโครงสราง
5. งานวจยทเกยวของ
5.1 งานวจยตางประเทศ
5.2 งานวจยในประเทศ
Page 23
11
1. เชาวนปญญา (Intelligence Quotient) 1.1 ความหมายของเชาวนปญญา
เชาวนปญญา (Intelligence Quotient) มนกจตวทยาและนกการศกษาไดให
ความหมายของเชาวนปญญาไวดงนมอสโกวท และออเกล (Moskowitz ;& Orgel. 1969 : 246-248)
ใหความหมายวาเชาวนปญญาคอประสทธภาพ ของพฤตกรรมทบคคลนนแสดงออกภายในชวงเวลาท
กาหนดใหแนนอนตลอดจนเปนความสามารถทจะปรบตวใหเขากบสงแวดลอมใหมไดสาเรจ และ
รวดเรวระดบเชาวนปญญาของแตละคนบคคลสามารถวดไดดวยเครองวดเชาวนปญญาสวน เพยเจต
(กมลรตน หลาสวงษ. 2528 : 38 ; อางองจาก Piaget. 1972) ใหความหมายวา เชาวนปญญาเปน ความสามารถ
ในการคดความสามารถในการวางแผน การปรบตวใหเขากบสงแวดลอมความสามารถดงกลาวจะ
พฒนาจากความคดความเขาใจในระดบงายๆในวยเดกไปสระดบทซบซอนยงขนในวยผใหญ ในขณะ
ทสเปยรแมน(ลวน สายยศ ;และ องคณา สายยศ. 2541 : 14 ; อางองจาก Spearman. 1927) ใหความหมายวา
เชาวนปญญาเปนกจกรรมทางสมอง ซงทกอยางขนอยกบความสามารถรวมหรอเรยกวาองคประกอบ
ทวไป เปนสาคญ และยงมองคประกอบเฉพาะ (S-factor) เปนตวเกยวของดวยเทอรสโตน(ลวน สายยศ ;
และองคณา สายยศ. 2541 : 10 ; อางองจาก Thurstone. N.d.) ใหความหมายวาเชาวนปญญาเปนความสามารถขน
พนฐานทางสมองอนประกอบดวย ความสามารถดานตวเลขความหมายทางภาษา ความมเหตผล การรบร
ความจา มตสมพนธ และความคลองแคลวในการใชภาษากลฟอรด(ลวน สายยศ ;และองคณา สาย
ยศ. 2541 : 14 ; อางองจาก Guilford. 1967) มองเชาวนปญญาเปนโครงสรางสามมตอนเกดขนจาก
ดานเนอหา (Conternt) ดานวธการ (Operation) และดานผลทไดรบ (Product) สตอดดารด (Freeman. 1966 : 152 ; citing
Stoddard. N.d.) ใหความหมายวา เชาวนปญญา คอ ความสามารถในการทากจกรรมทมความยาก
มความซบซอน เปนนามธรรมไดในเวลาจากด มความคดรเรมแปลกใหม มคณคาทางสงคม และ
สามารถปรบกจกรรมนนไปสเปาหมายทตองการได นงนช ปจจยสห (2525 : 10) สรปความหมายของ
เชาวนปญญาวาเปนความสามารถของบคคลทใชทากจกรรมตางๆ ใชแกปญหา และปรบตวเขากบ
สงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ ซงเชาวนปญญาของบคคลนนวดดวยเครองมอวดเชาวนปญญา
จากทไดศกษามาสรปไดวาเชาวนปญญา หมายถงความสามารถของบคคลในการกระทา
กจกรรมตางๆ และความสามารถดงกลาวพฒนามาจากความคด ความเขาใจ นาประสบการณทอย
รอบๆตวไปปรบพฤตกรรมเพอตอบสนองสงแวดลอมใหมๆ ไดอยางเหมาะสม สามารถดารงอยในสงคม
ไดอยางมความสข
Page 24
12
1.2 แนวคดทฤษฎทเกยวกบความสามารถทางเชาวนปญญา แนวคดทฤษฎเชาวนปญญานมนกจตวทยาและนกการศกษาไดสรางทฤษฎทางสมองไวดงน
(ลวน สาย ;และ องคณา สายยศ. 2541 : 43 ; อางองจาก Binet ;& Simon. 1905) 1.2.1 ทฤษฎองคประกอบเดยว (Single Factor Theory / Unifactor Theory)
ผทคดคนนคอ บเนท และซมอน (Binet ;& Simon.1905) ไดเสนอโครงสรางของความสามารถ
ทางสมองหรอเชาวนปญญาวาเปนลกษณะอนหนงอนเดยวไมแบงแยกออกเปสวนยอยๆ คลายกบเปน
ความสามารถทวไป(General ability)และเนนวาคนทมความสามารถทางสมองสงจะมความสามารถ
ในดานตางๆสง รวมทงความสามารถทางสมองของบคคลจะพาไปตามวฒภาวะของแตละบคคล
สาหรบทฤษฎนบางทเรยกวา Global Theory ซงสามารถเขยนแสดงโครงสรางไดดงภาพประกอบ 2
ดงน
ภาพประกอบ 2 โครงสรางของเชาวนปญญาตามทฤษฎองคประกอบเดยว 1.2.2 ทฤษฎสององคประกอบ (Bi Factor Theory)
เปนทฤษฎทเกดจากการวเคราะหคณลกษณะ โดยกระบวนการทางสถตของสเปยรแมน
(Spearman. 1927) พบวากจกรรมทางสมองของมนษยทงหลายมองคประกอบอยสององคประกอบคอ องคประกอบ
ทวไป (General Factor ) เรยกยอวา G- Factor กบองคประกอบเฉพาะ(Specific Factor ) เรยกยอวา S- Factor โดย
องคประกอบทวไปจะมสอดแทรกอยในทกอรยาบถของความคด และการกระทาของมนษยทกๆ คนซงแตละคนจะม
องคประกอบทวไปนมากนอยแตกตางกนไป สวนองคประกอบเฉพาะนนเปนองคประกอบทสาคญททาให
มนษยมความแตกตางกนและเปนความสามารถพเศษทมอยในแตละบคคล เชน ความสามารถทางดานดนตร
ทางเครองยนตกลไก ทางศลปะวาดเขยน เปนตน
จะเหนวาทฤษฎนเนนทความสามารถทวไป (General Factor ) เปนสาคญ แตมตวประกอบ
เพมขนมาเปนตวประกอบเฉพาะยอยๆอก สามารถเขยนโครงสรางไดดงภาพประกอบ 3 ดงน
ภาพประกอบ 3 โครงสรางของเชาวนปญญาตามทฤษฎสององคประกอบ
G
G 1
2
3
Page 25
13
V
S
N
1.2.3 ทฤษฎหลายองคประกอบ (Multiple Factor Theory) ผนาในการสรางทฤษฎนคอเทอรสโตน (LL.Thurstone) ซงเสนอไวเมอป ค.ศ.1933 โดยวจย
โครงสรางทางสมองดวยวธวเคราะหองคประกอบ(Factor Analysis) ทาใหสามารถแยกแยะ
ความสามารถทางสมองออกเปนสวนยอยๆไดหลายกลม ซงแตละกลมจะทาหนาทเปนอยางๆไป
โดยเฉพาะหรออาจจะทางานรวมกนบาง และพบวาความสามารถทวไปตามแนวคดของสเปยรแมนนน
แทจรงเปนความสามารถทางภาษาเทานน สวนองคประกอบยอยนน เทอรสโตนใหชอวาความสามารถ
ปฐมภม(Primary Mental ability) โดยยดนาหนกขององคประกอบเดน (Loading Factor ) เปนสาคญ
แตจรงๆแลวกลมของความสามารถหรอองคประกอบกยงทาหนาทเกยวพนกนบางเหมอนกน ดงเชน
องคประกอบดานภาษา((Verbal Factor ) นาหนกองคประกอบมากทสด คอความสามารถทางศพท
นาหนกลดลงมาอกคอ อปมาอปไมยทางภาษา และนาหนกนอยทสดคอคณตศาสตรเหตผล เราสามารถแสดงใหเหน
ความสมพนธภายในของแบบทดสอบ5 ชด ทขนอยกบ 3องคประกอบ ตามทฤษฎหลายองคประกอบดงภาพประกอบ 4
ดงน
ภาพประกอบ 4 โครงสรางของเชาวนปญญาตามทฤษฎหลายองคประกอบ
จากภาพทาใหทราบวาสหสมพนธของแบบทดสอบ 1, 2 และ3 มตวรวมกบองคประกอบทาง
ภาษา((Verbal Factor : V)ในทานองเดยวกนแบบทดสอบ 3 และ5 เปนผลจากองคประกอบ
ดานมตสมพนธ(Spatial Factor : S) และความสมพนธระหวางแบบทดสอบ 4 และ5นนเปนผลจาก
องคประกอบดานตวเลข(Number Factor : N)ทนาสงเกตคอแบบทดสอบ3และ 5 มองคปะกอบซอน
ขนมา นนคอ V กบ S มอยในแบบทดสอบ3, N และ S มอยในแบบทดสอบ 5
เทอรสโตน(LL.Thurstone) พยายามวเคราะหองคประกอบความสามารถของมนษยออกมาไดหลายอยาง ท
เหนไดชดและสาคญมอย 7 ประการ คอ (ลวน สายยศ ;และ องคณา สายยศ. 2541 : 47-48 )
1.องคประกอบดานภาษา(Verbal Factor หรอ V—Factor) เปนความสามารถในการเขาใจ
คาศพท ขอความ บทกว เรองราวตางๆทอาน ความมเหตผลทางภาษาและการเลอกใชภาษาไดอยาง
เหมาะสม
5
2
1
4
3
Page 26
14
2.องคประกอบดานความคลองแคลวในการใชถอยคา(Word Fluency Factor หรอ W-Factor)เปน
ความสามารถในการเขาใจภาษาและใชถอยคาไดถกตองเหมาะสมและรวดเรว สามารถใชถอยคา
มากมายอยางมทกษะ ความสามารถในการอานเอาเรอง อานแบบเขาใจความหมาย รความสมพนธ
ของคา รความหมายของศพทไดอยางด
3.องคประกอบดานจานวน (Number Factor หรอ N-Factor) เปนความสามารถในการคด
คานวณตวเลขดวยวธการทางคณตศาสตรได รวดเรวถกตองและ แมนยา
4.องคประกอบดานมตสมพนธ (Space Factor หรอ S-Factor)เปนความสามารถในการ
มองเหนความสมพนธระหวางวตถหรอรปภาพในมตตางๆประกอบกนซงอาจเปนมตทคงทหรอ ความ
สมพนธทางเรขาคณต และอาจเปนมตทเคลอนท เชน เปลยนตาแหนงหมนภาพ ฯลฯ
5.องคประกอบดานความจา (Memory Factor หรอ M-Factor) เปนความสามารถในการจาเรองราวเหตการณ
หรอสงตางๆ ไดอยางถกตองแมนยาซงอาจเปนทงสงทไมมความหมาย หรอมความหมายกได
6.องคประกอบดานสงเกตรบร (Perecptual Speed Factor หรอ P-Factor) เปนความสามารถในการมองเหน
รายละเอยด ความคลายคลงหรอความแตกตางระหวางสงของตางไดอยางรวดเรวและถกตอง
7.องคประกอบดานเหตผล (Reasoning Factor หรอ R-Factor) เปนความสามารถในดานวจารณญาณหา
เหตผลคนควาหาความสาคญความสมพนธและหลกการทงหลาย ทสรางเปนกฎหรอทฤษฎ 1.2.4 ทฤษฎโครงสรางสามมตของปญญา (Three Face of Intellect Model)
กลฟอรด(Guilford)ซงมชอเรยกหลายอยาง เชน Structure of Intellect Model หรอ Three
Dimentional Model of the Structure of Intellect เขาไดเสนอทฤษฎเกยวกบโครงสรางทางสมองของ
มนษยไวในป ค.ศ. 1967 โดยไดพฒนาความคดมาจากทฤษฎหลายองคประกอบของ เทอรสโตน โดย
มความเชอวา สมรรถภาพทางสมองของมนษยมลกษณะเปน 3 มต ทมความสมพนธผสมผสานกน
เปนความคดหรอสตปญญาของมนษยโดยจดระบบของคณลกษณะ ใหอยในรปใหมเปนลกบาศก
รวมกน 120 กอน และนยามเปนคณลกษณะดงน
มตท 1 กระบวนการคด (Operation) หมายถง การปฏบตงานทางสมอง หรอกระบวนการ
คดแบบตางๆ กระบวนการคดจะเกดตามลาดบจากงายไปหายากดงน
1. การรและเขาใจ (Cognition) หมายถง ความสามารถทเหนสงเราแลวเกดการรบรเขาใจใน
สงนนๆและบอกไดวาสงนนๆคออะไร
2. ความจา (Memory) หมายถง ความสามารถในการเกบสะสมความรแลวสามารถระลก
ออกมาได
3. การคดแบบอเนกนย (Divergent Production) เปนความสามารถในการตอบสงเราได
Page 27
15
หลายแงหลายมมแตกตางไป เชน ใหบอกประโยชนของกอนอฐมาใหมากทสดทจะบอกได ถาผใดคด
ไดมากและแปลกทสด มเหตมผล ถอวามความแบบอเนกนย
4. การคดแบบเอกนย (Covergent Production) เปนความสามารถในการคดหาคาตอบทด
ทสด หาเกณฑทเหมาะสมไดดทสด ดงนนคาตอบแบบนกตองถกเพยงคาตอบเดยว
5. การประเมนคา (Evaluation) เปนความสามารถในการตราคาลงสรปโดยอาศยเกณฑทด
ทสด
มตท 2 เนอหา (Contents) หมายถง ขอมลหรอสงเราตางๆทปรากฎดวยระบบประสาท
สมผสทงหลาย แลวบคคลแยกแยะเพอจะรบร แบงได 4 ประเภทคอ
1. ภาพ(Figural) หมายถง สงเราทเปนรปธรรมหรอรปทแนนอนสามารถจบตองได หรอเปน
รปภาพทระลกนกออกไดดงรปนนกได
2. สญลกษณ (Symbolic) หมายถง ขอมลทอยในรปเครองหมายตางๆ เชน ตวอกษร ตวเลข
โนต ดนตร รวมทงสญญาณตางๆดวย
3. ภาษา (Semantic)หมายถงขอมลทเปนถอยคาพดหรอภาษาเขยนทมความหมายสามารถ
ใชตดตอสอสารแตละกลมได แตสวนใหญมองในดานการคด (Verbal thinking) มากกวาการเขยน คอ
มองความหมาย
4. พฤตกรรม (Behavioral) หมายถง ขอมลทเปนการแสดงออกรวมทงเจตคต ความตองการ
การรบร ความคด ฯลฯ
มตท 3 ผลการคด (Products) เปนผลของกระบวนการจดกระทาของความคดกบขอมลจาก
เนอหา ผลผลตของความคดแยกไดเปนรปรางตางๆซงแบงออกได 6 อยาง คอ
1. หนวย (Units) หมายถง สงทมคณสมบตเฉพาะตวและแตกตางไปจากสงอนๆ เชน คน สนข
แมว เปนตน
2. จาพวก (Classes) หมายถง ชดของหนวยทมคณสมบตรวมกน เชน ขาวโพด กบ มะพราว
เปนพชใบเลยงเดยวเหมอนกน เปนตน
3. ความสมพนธ (Relations) หมายถง ผลของการโยงความคดสองประเภทหรอหลาย
ประเภทเขาดวยกน โดยอาศยลกษณะบางประการเปนเกณฑ อาจจะเปนหนวยกบหนวย จาพวกกบ
จาพวก ระบบกบระบบ กได เชน คนกบอาหาร ตนไมกบปย เปนตน
4. ระบบ (Systems) หมายถง การจดองคการ จดแบบแผนหรอจดรวมโครงสรางใหอยใน
ระบบวาอะไรมากอนอะไรมาหลง
5. การแปลงรป (Transformations) หมายถง การเปลยนแปลงสงทมอยใหมรปแบบใหม การ
เปลยนแปลงอาจจะมองในรปแบบของขอมลหรอประโยชนกได
Page 28
16
6. การประยกต (Implications) หมายถง ความเขาใจในการนาขอมลไปใชขยายความเพอการ
พยากรณหรอคาดคะเนขอความในตรรกวทยา ประเภท “ถา...แลว...” ก เปนพวกใชคาดคะเนโดย
อาศยเหตผล
เมอรวมทงสามมตประกอบกนจะเหนวามโครงสรางการวดเชาวนตาม ทฤษฎของกลฟอรดประกอบดวย
5×4×6 = 120 หนวยลกบาศก แตตอมาในป ค.ศ. 1977 กลฟอรดไดเปลยนแปลงเพมเตมมตท 2 ดานเนอหา (Content)
ในสวนของภาพ (Figural) ออกเปนภาพทรบรทางตา(Visual) และเสยงทรบรทางห (Auditory) จงทาใหมตท 2ดาน
เนอหาเพมเปน 5ลกษณะ และโครงสรางการวดเชาวนตามทฤษฎของกลฟอรดกเพมขนเปน 5×5×5 = 150 หนวย
ลกบาศก และในป ค.ศ. 1988 กลฟอรดกเปลยนแปลงองคประกอบในมตท1ดานกระบวนการหรอวธการของ
ความคด(Operation)โดยขยายองคประกอบดานความจา(Memory) ออกเปนการเกบรกษาความจา(Memory Retention)
และการบนทกความจา(Memory Recording) จงทาใหโครงสรางการวดเชาวนตามทฤษฎของกลฟอรด
เปลยนไปเปน6×5×6 = 180 หนวยลกบาศกดงภาพประกอบ 5
F Figural
S
M Semantic
B Behavioral
ภาพประกอบ 5 รปแบบโครงสรางทางสตปญญา (Model of Structure of Intellect)
Evaluation
Convergent Production
Divergent Production
Memory Retention
Memory Recording
Units
Classes
Relations
Systems
Products
Transformations Implications
Content
Operation
Visual
Auditory
Semantic
Symbolic
Behavioral
Page 29
17
1.2.5 ทฤษฏไฮราจคล (Hierarchical Theory) เปนทฤษฎทนกจตวทยากลมหนงซงมเวอรนอน(Vernon) เบรท(Burt) และฮมเฟรย(Humphreys) ไดเสนอ
โครงสรางของความสามารถทางสมองหรอเชาวนตามแบบของสเปยรแมนวาองคประกอบทวไป (G-Factor)ขนตอไป
แบงออกเปนองคประกอบใหญ ทๆเรยกวาMajor Group Factor ได 2 องคประกอบ ดงน Verbal-Education (V : Ed) และ
Practical-Mechanical (K : Ed) (ลวน สายยศ ;และองคณา สายยศ . 2541 : 48)
องคประกอบใหญ 2 องคประกอบนยงแบงออกเปนสวนยอยๆ ลงไปอก Verbal-Education
แบงยอยเปนองคประกอบดานภาษา(Verbal) ดานตวเลข(Numerical) และอนๆ องคประกอบ
Practical-Mechanical ยงแบงยอยออกเปนความสามารถทางเครองกล (Mechanical –Information)
ความสามารถดานมตสมพนธ(Spatial) และความสามารถในการใชกลามเนอ(Manual) โดยเรยกกลม
รวมความสามารถนเปนองคประกอบยอย(Minor Group Factor ) ระดบทตาทสดขององคประกอบใน
รปแบบนยงมองคประกอบยอยๆเรยกวาองคประกอบเฉพาะ(Specific Factor) ถาพจารณาด
โครงสรางอนนแลวกไมแตกตางกบลกษณะของตนไมแผกงกานใหญเลกลงไปตามลาดบ ลาตน
เปรยบเสมอน G-Factor กงกานเลกๆเปรยบเสมอน Specific Factor นนแอง ดงภาพประกอบ 6
General
Major factors Verbal education (v:ed) Practical (k:m)
Minor factors Verbal Number Mechanical Spatial
Special factors
ภาพประกอบ6 โครงสรางความสามารถทางเชาวนปญญาตามทฤษฎไฮราจคล 1.2.6 ทฤษฏเชาวนปญญาของคทเทลล ทฤษฏนคดคนโดย อาร บ คทเทลล (R.B Cattel) เสนอผลงานนเมอป ค.ศ. 1963 โดยแบง
โครงสรางทางเชาวนปญญาออกเปน 2 สวน คอ Fluid component และ Crystallized component
Fluid component เชาวนปญญาทเปนอสระปราศจากการเรยนรและประสบการณ เปนผล
มาจากพนธกรรม และเปนความสามารถทว ๆ ไป ซงความสามารถดานนมกจะอยในทกอรยาบทของ
กจกรรมทางเสมองทเปนการคดความจา การแกปญหาทไมใชดานภาษาหรอวฒนธรรมเชาวนปญญา
ชนดนประกอบดวยหลายประเภท เชน สมรรถภาพในการใชเหตผล การอนมาน การมองเหน
ความสมพนธของภาพและสงของ ฯลฯ
Page 30
18
Crystallized component เชาวนปญญาทขนอยกบประสบการณและการเรยนร เปน
ความสามารถทเชอมโยงกบวฒนธรรม และสงแวดลอมอยางใกลชดประกอบดวยสมรรถภาพหลาย
อยางเชน ความสามารถในการเขาใจภาษา ความสามารถในการคดอยางมเหตผล ความสามารถใน
การประเมนคณคา ฯลฯ ซงความสามารถเหลานตองไดรบการฝกฝนจงจะงอกงาม 1.2.7 ทฤษฏพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences) ทฤษฎพหปญญา คอ ความสามารถทางสตปญญาหลายดาน การดเนอรเชอวาสงทคนแตละ
คนแสดงออกมาเปนสงทผสมผสานระหวางพนธกรรมกบสงแวดลอม การดเนอร(Gardner. 1993 : 88)
โดยการดเนอรเชอวาสตปญญาหมายถงโครงสรางทางชวจตวทยาจะเปนตวสรางแหลงทางความคดของ
คนเราและสงผลตอเนอหาแตละดาน และยงมผลมาจากองคประกอบสาคญ 2 ประการ คอ พนธศาสตรและสงคม
สตปญญา การดเนอรยาวาสตปญญาแตละดานเหลานไมไดทางานแยกขาดจากกน ในทางตรงกนขาม
สตปญญาเหลานจะทางานรวมกนโดยเฉพาะในผใหญทมบทบาทชวตสลบซบซอน จะมการผสมผสาน
การใชสตปญญาดานตางๆเขาดวยกนในการปฏบตบทบาทของตน สตปญญา 8ดานมดงน
1. ดานภาษา (Linguistic Intelligence) เปนความสามารถดานภาษาในการใชคาพดหรอ
ถอยคา เพอสอความหมาย ความเขาใจ การบอกเลาเรอง การตอบสนองอยางเหมาะสมตอเรองราว
ตางๆ ในบรรยากาศและจดมงหมายตางๆไดแก การโตแยงการชกชวนการเขยนคาประพนธการสงสอน
อบรม คนทมความสามารถดานภาษามกจะชอบเลนคาใชสานวนและพดเปรยบเปรยโดยใชเวลาใน
การอานครงละมากๆ มความสามารถในการฟงไดดเมอเขาไดพด ฟง อานหรอเขยน บคคลทเชาวนปญญา
อยในกลมนไดแก พธกร นกการเมองและนกประพนธ เปนตน
2. ดานตรรกะและคณตศาสตร (Logical - mathematical Intelligence) เปนความสามารถท
ใชเปนพนฐานในการศกษาดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร คนทใชความสามารถดานน จะเนน
ความเปนเหตเปนผลหรอหลกการจะเปนผหาแบบรปและมองเหนความเปนเหตเปนผลไดอยาง
สมพนธกน ทาการทดลองและจดลาดบขนตอนการทางานได โดยทวไปจะสรางความคดรวบยอดได
และมคาถามทจะนาแนวคดนนไปทดสอบ ซงอาจเรยกวาเปนความสามารถในการคดเชงวทยาศาสตร
ทใชการคดแกปญหาอยางเปนขนตอนโดยใชตวเลขและการคดคานวณประกอบดวยบคคลทมเชาวนปญญาในกลม
นไดแก นกวทยาศาสตร เปนตน
3. ดานมตสมพนธ (Spatial Intelligence) เปนความสามารถทเกยวของกบการรบร การ
สรางสรรคและการสรางแบบจาลองทดดแปลงภาพจาลองไปใชไดผทมความสามารถดานนจะไวตอการรบร แมจะม
รายละเอยดเพยงเลกนอย โดยเขาสามารถใชเสน ส รปราง แบบรปและมต เพอดดแปลงคาพดหรอการแสดงออก ในรป
ของภาพหรอแบบจาลองทแสดงอยและทศทางทเหนไดชดเจนบคคลทมเชาวนปญญาในกลมนไดแก สถาปนก
มณฑนากร และศลยแพทยเปนตน
Page 31
19
4. ดานดนตร (Musical Intelligence) เปนความสามารถทเขาใจ รสก ชนชอบ ซาบซง
วเคราะหวจารณ ปรบเปลยน สรางสรรคและแสดงออกในลกษณะทไวตอระดบเสยง ทวงทานอง
จงหวะและสสนของเสยงดนตรได คนทมความสามารถในดานนจะสามารถรองเพลงไดตามจงหวะและ
ระดบเสยง วเคราะหลกษณะของดนตรหรอแสดงออกในการแตงเพลงได และมความรสกไวตอเสยง
ของดนตรกบจงหวะทไดยนไดฟงอยทกวน
5. ดานการเคลอนไหวรางกายและกลามเนอ (Bodily - Kinesthetic Intelligence) เปน
ความสามารถในการใชรางกายเพอการเคลอนไหวทสมพนธกบสงทแสดงออกเพอสรางผลงานหรอ
แกปญหาโดยสามารถควบคมการเคลอนไหวของรางกายไดอยางคลองแคลวในระดบตางๆ บคคลใน
กลมนไดแก นกกฬาและนกแสดง จะเรยนรไดอยางดกบการปฏบตหรอลงมอทา โดยการเคลอนไหว
และการแสดงออกทเขาชนชอบ
6. ดานการเขากบผอน(Interpersonal Intelligence) เปนความสามารถทจะทางานรวมกบคน
อนไดด เพราะมความเหนใจและความไวตอความรสก อารมณและความตองการของคนอน คนในกลม
นจะผกมตรกบคนอนไดงายและชอบการเขาสงคม รจกวธทจะจดการหรอปรบตวเขากบคนอน เพราะม
ความเขาใจและลวงรความรสกของผอนไดดคนพวกนจะเกงในการทางานเปนทมและการเปนผจดการ
จะเรยนไดดเมอตองสมพนธและทางานรวมกบคนอนเพราะรจกควบคมอารมณของตนเอง รจก
ลดความโกรธ ความเกลยดชง พยายามปรบตวใหเขากบคนอนใหไดตามความตองการของเขา โดย
รจกคอยพดใหผอนเขาใจและยอมรบมากกวาการใช พลกาลงหรอการโตเถยงอยางรนแรง
7. ดานการเขาใจตนเอง(Intrapersonal Intelligence) เปนความสามารถทจะรถงอารมณ
ความรสกของตนเอง ฝกคดและตดตามควบคมอารมณของตนเองได บคคลในกลมนเลอกทจะทางาน
เอง เพราะตระหนกถงความตองการและความสามารถของตนเอง โดยจะตองตดตอ สอสารกบตนเอง
โดยการควบคมอารมณและนาตนเองไปสการพฒนาความสามารถ ทสรางเปาหมายและการคดทจะ
เรยนรไดตามทตองการ ถารจกและเขาใจตนเองแลวสามารถควบคมตนเองไดกจะปนผทมสขภาพจตท
ดไมฟงซาน กงวลใจและมความไมพอใจทาใหสขภาพจตเสยและไมสามารถใชเชาวนปญญาดานน
เรยนรไดอยางเหมาะสม
8. ดานความเขาใจในธรรมชาต (Naturalistic Intelligence) เปนความสามารถทรอบรในเรอง
วทยาศาสตรและสงแวดลอม มความรกสตว พชและสภาพภมศาสตร สงแวดลอม ไดแก สงทเหน
เมฆฝน ดวงดาวตางๆ และหนชนดตางๆผทรอบรในธรรมชาตนจะชอบทางานนอกบานและตระหนกใน
สภาพทปรากฎในธรรมชาต รกทจะอนรกษธรรมชาตไว ตระหนกในคณคาของธรรมชาต โดยพยายาม
ปกปองการทาลายสงแวดลอมทมอย ไมวาสงนนจะเปนสงมชวตหรอไมกตาม ผทมเชาวนปญญาดาน
นไดแก นกพฤกษศาสตร นกสตวศาสตร นกธรณและนกนเวศวทยา เปนตน
Page 32
20
จากทไดศกษามาสรปไดวา แนวคดทฤษฎทเกยวกบเชาวนปญญามนกจตวทยาและนกการ
ศกษาไดกลาวถงองคประกอบของเชาวนปญญาแตกตางกนออกไปซงแนวคดทฤษฎทเกดขนใหมๆนน
จะเนนศกษาทฤษฎเชาวนปญญาทแตกยอยเฉพาะออกไปอก และทฤษฎทมความชดเจนและม
รายละเอยดขององคประกอบเชาวนปญญาไดมากทสด คอ ทฤษฎหลายองคประกอบของเทอรสโตน
(LL.Thurstone) ทฤษฎโครงสรางสามมตของปญญาของกลฟอรด(Guilford) และทฤษฎพหปญญา
ของการดเนอร(Gardner)
1.3 แนวทางในการวดเชาวนปญญา การวดเชาวนปญญาไดแบงออกเปนกลมตามแนวคดของนกทฤษฎแตละกลมโดยผวจยไดเสนอ
แนวคดการวดเชาวนปญญาแตละกลมตางๆ ดงน 1.3.1 แบบทดสอบสแตนฟอรต-บเนต (Stanford-Binet Scate)
แบบทดสอบสแตนฟอรต-บเนต เปนแบบทดสอบทวดความสามารถทางสมองเปนรายบคคล
ตงแตเดกอาย 2 ขวบจนถงผใหญ โดยจะวดดานตางๆจานวน 7 ดาน ดงน
(ลวน สายยศ ;และองคณา สายยศ. 2541 : 60)
1.ดานภาษา(Language)อาจจะวดโดยใหเรยกชอวตถจากภาพนยามคาหาคาทมเสยงพองกน
2.ดานเหตผล(Reasoning)วดไดโดยใหตอบปญหาทไมใชปญหาคณตศาสตรเปนปญหาทวๆ ไป ให
ทายขอความทถามประหลาด ใหคาถามตรรกวทยางายๆ
3. ดานความจา(Memory) เปนการจาประโยคภาษา จาตวเลข
4.ดานความคดรวบยอด(Conceptual)เปนการอธบายสงทไดรบรเชน อธบายสภาษต เรองราว
ทไดอาน ไดเหน หรอหาลกษณะพนฐานทสงนนเหมอนกน
5.ดานเขาใจสงคม(Social Intelligent)เปนการเขาใจถงเอกลกษณของสงคม
ความสมพนธของเอกลกษณนนๆ การมองภาพแลวสรปวาภาพนนแสดงถงอะไร ตองการจะสออะไรให
ผดเหน
6. ดานเหตผลทางตวเลข(Numerical Reasoning)เปนการวดการเปลยนตวเลข ความสมพนธ
ของตวเลข การแกโจทยปญหาคณตศาสตร
7. ดานทกษะการมองเหน (Visual-Motor) เปนการวดในดานการประกอบรปไดตามทกาหนด
คณภาพของแบบทดสอบมคาความเชอมนสงตงแต .90ขนไปสวนความเทยงตรงเชงพยากรณ
และตามสภาพความเปนจรงมคาอยระหวาง .40 ถง .75
Page 33
21
1.3.2. แบบทดสอบเวชเลอร (Wechster Intelligent) แบบทดสอบเวชเลอร นเปนแบบทดสอบรายบคคลแตไดเปลยนแปลงแนวคดจากแนวของ สแตนฟอรต-บเนต
แบบทดสอบของเวชเลอรมอย 3 อยางคอ (ลวน สายยศและองคณา สายยศ. 2541 : 61-63)
WAIS(Wechsler Adult Intelligence Scale)
WAISC(Wechsler Intelligence Scale for Children)
WPPSI(Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence)
WISC-R เปนระดบเดกตงแต Revised edition ในป ค.ศ. 1974
ซงแตละชดองคประกอบของการวดคลายกนมาก จะแตกตางกนกเพยงความยากของตวคาถามเทานน แบบทดสอบ
ของเวชเลอรแบงเปนองคประกอบใหญ ๆ2 องคประกอบคอ
1.แบบทดสอบภาษา(Verbal scale) แบงเปนชดยอยดงน
แบบทดสอบความร(Information) เปนการวดความจาของความรทวไป มการกาหนด
คาถามเพอใหผตอบระลกนกถงความจรงทเคยเรยนมานามาตอบคาถามนนๆ
แบบทดสอบความเขาใจ(Comprehension)เปนการวดความเขาใจ ยกวตถหรอ
สถานการณให แลวใหอธบายคณสมบตหรอสาเหตของสงนนหนงหรอหลายอยาง
แบบทดสอบเลขคณต(Arithmetic) เปนการวดความสามารถดานตวเลขมการกาหนด
โจทยปญหาทตองใชภาษาในการอธบาย แลวใหผตอบคานวณหาคาตอบทถกตอง
แบบทดสอบความคลายคลง(Similarities) เปนการวดความสามารถดานเหตผล โดย
การกาหนดสง Aและ B ขนแลวถามหาความสมพนธ
แบบทดสอบคาศพท(Vocabulary) เปนการวดความสามารถดานภาษาโดยตรง
มการกาหนดคาใหแลวกถามความหมายของคาหรอศพทนนๆ วาหมายถงอะไร
แบบทดสอบระยะระหวางตวเลข(Digit span) เปนการวดความสามารถดานความจา
ลาดบเลข โดยมากมเลขโดดๆ เรยง 3ตวหรอมากกวานน ผดาเนนการสอบพดตวเลขเหลานน แลวให
ผตอบตอบตามในทนททนใด
2. แบบทดสอบภาคปฏบต(Performance scale) แบบทดสอบกลมนเปนประเภทปฏบตจรง ม
แบบทดสอบยอยๆอย 6 ชด ดงน
แบบทดสอบการวางแผนจากลกบาศก(Block design) วดความสามารถในการสราง
แบบแผนจากลกบาสก 4 ถง 9 อน ทมเครองหมายแตละหนาแตกตางกน แลวนาเอาลกบาศกเหลานน
มาวางเรยงใหถกตาแหนงใหไดแบบเครองหมายทกาหนดใหไวแลวในแบบ ซงมอยหลายแบบ
Page 34
22
แบบทดสอบการทาภาพใหสมบรณ(Picture completion) วดความสามารถในการ
วเคราะหสวนประกอบของภาพบางสวนทขาดหายไป โดยจะมภาพมาใหแลวใหบอกชอสวนทภาพนน
ขาดหายไป
แบบทดสอบการจดการรปภาพ(Picture arrangement) วดความสามารถดานการ
เรยงรปภาพทกาหนดใหแลวไดความตามเรองทเลาหรอตามสภาพความเปนจรง
แบบทดสอบการรวบรวมวตถ(Object assemble) วดความสามารถดานสงเคราะห
ทงหมดจากสวนยอยๆ แบบทดสอบจะมสวนประกอบของภาพแลวใหผเขาสอบนาชนสวนมาประกอบ
กนเปนดงภาพทกาหนดให
แบบทดสอบสญลกษณ(Coding) วดความสามารถดานความจาสญลกษณ แบบทดสอบนกาหนด
ตวเลขกบสญลกษณให แลวจะมเปนขอสอบใหจบคตวเลขกบสญลกษณ
แบบทดสอบทางวกวน(Mazes) วดความสามารถดานในการเลอกทางเดนไดถกตอง
ขอสอบนตองการใหเดกหาทางออกจากการวางแนวทางเดนใหสลบซบซอนดงเชน เขาวงกต แลวใหหา
ทางออกใหไดในระยะเวลาเรวทสด 1.3.3.แบบทดสอบคาลฟอรเนย ออฟเมนตลเมธวรต(California Test of Mental Maturity)
แบบทดสอบชดน สรางเพอวดองคประกอบใหญ ๆ 5 องคประกอบ
(ลวน สายยศ ;และองคณา สายยศ . 2527 : 55-57)
องคประกอบท 1 เหตผลทางตรรกวทยา (logical Reasoning) มงวดความสามารถดาน
อนมานและอปมานโดยใชเหตผลทางตรรกวทยา ประกอบดวยแบบทดสอบยอย 3 ฉบบ ไดแก แบบทดสอบการวด
ความสามารถดานตรงขามดานเหมอนกน(Similarities) และอปมาอปไมย (Analogies)
องคประกอบท 2 มตสมพนธ (Spatial Relationships) มงวดความสามารถในการมองเหน
ภาพเมอตาแหนงเปลยนแปลง ประกอบดวยแบบทดสอบยอย 2ฉบบ ไดแก แบบทดสอบขวาและซาย
และแบบทดสอบทกษะการมองภาพพนท
องคประกอบท 3 ตวเลขเหตผล (Numerical Reasoning) มงวดเหตผลเกยวกบปรมาณ
เนนความเขาใจในมโนภาพของตวเลขประกอบดวยแบบทดสอบยอย 3ฉบบ ไดแก แบบทดสอบอนกรม
ตวเลขคาของตวเลข และโจทยปญหา
องคประกอบท 4 มโนภาพดานภาษา (Verbal Concept) มงวดความเขาใจภาษาและการ
สรปเหตผลทางภาษาประกอบดวยแบบทดสอบยอย2ฉบบ ไดแกแบบทดสอบสรปความ (Inferences)
และความเขาใจดานภาษา
Page 35
23
องคประกอบท 5 ความจา(Memory) มงวดความสามารถในการระลกนกออกของความรท
เคยประสบมาประกอบดวยแบบทดสอบยอย2ฉบบไดแกแบบทดสอบวดความจาทนททนใด (Immediate Recall) และ
การวดความจาแบบเวนชวง (Delayed Recall)
แบบทดสอบคาลฟอรเนยฉบบสน เปนแบบทดสอบทสรางขนเพอใหสามารถนาไปใชไดสะดวก
และไดผลเหมอนกบแบบทดสอบฉบบสมบรณ โดยตดองคประกอบความจาออกไป 1.3.4. แบบทดสอบวดความสามารถทางสมองของโอตส
(Otis Quick-Scoring Mental Ability Test) โอตส(Otis. 1954 : 1)
แบบทดสอบโอตสสรางขนโดย ดร.โอตส แหงมหาวทยาลยสแตนฟอรดในป ค.ศ.1922 ถง
1926 เปนแบบทดสอบวดเชาวปญญาทแตกตางไปจากแบบทดสอบวดเชาวปญญากลมอน ๆ คอ
ไมไดแยกออกเปนแบบทดสอบฉบบยอย แตจะเรยงขอสอบตาง ๆ ปะปนกนโดยเรยงจากงายไปยาก
เนอหาในแบบทดสอบจะเนนการวดความสามารถดานเหตผล และความสามารถทางนามธรรมเกยวกบภาษา
สญลกษณและรปภาพ ซงมงวดความสามารถทวไป แบบทดสอบวดเชาวปญญาโอตสแบงออกเปน 3 แบบไดแก
แบทดสอบอลฟา แบบทดสอบเบตา และแบบทดสอบแกมมา โดยมแบบทดสอบเบตา (Beta Tests) ทใชสาหรบ
นกเรยนเกรด 4 ถง 9 แบบทดสอบนม 6 ฟอรม เปนแบบทดสอบทใชภาษาทงหมด ไดแก ฟอรมเอ ฟอรมบ ฟอรม
ซเอม ฟอรมอเอม และฟอรมเอฟเอม ขอสอบมทงหมด 80 ขอ ใชเวลาทาประมาณ 30 นาท คาความเชอมนหา
โดยการใชแบบทดสอบคขนาน ฟอรมเอ และฟรอมบ มคาระหวาง .65 ถง .97 คาความเชอมนของแบบทดสอบทได
จากวธเทยงตรงหาโดยใชคะแนนแบบทดสอบแตละฉบบของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสแตนฟอรด
ฟอรมเอ เปนเกณฑ มคาระหวาง .56 ถง .82
แบบทดสอบของโอตสไดปรบปรงพฒนาหลายครง และแบบทดสอบฉบบสดทายทปรบปรง
คอ แบบทดสอบวดความสามารถทางสมองของโอตส-เลนนอน (Otis-Lennon Mental Ability Test )
แบบทดสอบชดน แบงเปน 6 ระดบ ไดแก ระดบชนอนบาล , ระดบชน 1 ถง 1.5 , ระดบชน 1.6
ถง 3.9, ระดบชน 4.0 ถง 6.9, ระดบชน 7.0 ถง 9.9 และระดบชน 10 ถง 12.9 แบบทดสอบ
ระดบชน 4 ถง 6 เปนแบบทดสอบทใชภาษาและไมใชภาษาปนกน ขอสอบม 80 ขอใชเวลาทา
ประมาณ 45 ถง 50 นาท โดยเนนวดความสามารถดานเหตผลทางนามธรรม แบบทดสอบม
3 ฟอรม เปนแบบทดสอบคขนานกน ไดแก ฟอรมเอ ฟอรเค และฟอรมเอเค สาหรบเนอหาของ
แบบทดสอบโอตส-เลนนอน วดความสามารถ 4 องคประกอบ ดงน โอตส(Ot is 1954 : 7-8)
1. ความเขาใจดานภาษา (Verbal Comprehension) วดคาทมความหมายเหมอนกน คา
ตรงกนขาม ประโยคสมบรณ การกระจายประโยค
2. เหตผลดานภาษา (Verbal Reasoning) วดอกษรไขวในตาราง อปมาอปไมยดานภาษา จดพวก
ดานภาษา สรปความ การเลอกแบบตรรกวทยา
Page 36
24
3. เหตผลภาพ (Figural Reasoning) วดอปมาอปไมยภาพ อนกรมภาพ ภาพตารางสมพนธ
4. ปรมาณเหตผล (Quantitative Reasoning) วดตวเลขอนกรม เลขคณตเหตผล
ความเทยงตรงของแบบทดสอบน หาโดยการหาสหสมพนธกบแบบทดสอบวดเชาวปญญา
ฉบบอน ๆ ซงมขอบเขตของการวดทางดานภาษา ตวเลขและเหตผลคลายกน เปนเกณฑ ปรากฏวาม
คาสหสมพนธเปนบวก คาความเชอมนหาโดยวธแบงครงแบบทดสอบ และวธการคเดอรรชารดสน สตรท 20 โดยใช
แบบทดสอบฟอรมเจ แบงตามระดบเกรดและแบงตามระดบอายมคาระหวาง .93 ถง .96 1.3.5. แบบทดสอบวดความสามารถพนฐานทางสมอง (Primary Mental Ability Test)
แบบทดสอบนสรางขนโดยเทอรสโตนเพอวดองคประกอบสมองดานตางๆทสาคญมตงแตระดบอนบาล
จนถงระดบมธยม(เกรด1-12) แบบทดสอบPMAไดรบการพฒนาเรอยมาจนไดรบการรวบรวม
แบบทดสอบยอยเปน 5 ดาน ดงน (ลวน สายยศและองคณา สายยศ. 2541 : 65)
1.ความสามารถดานภาษา(Verbal Meaning : V ) เปนแบบทดสอบวดความสามารถ
ทแสดงออกมาดวยคาศพทหรอความหมายของภาษา คาพอง มงวดความสามารถในการเขาใจคา
เปนหลก
2. ความสามารถดานตวเลข(Number Facility : N) เปนการวดความสามารถดาน
ตวเลขโดยการเปรยบเทยบจานวนปรมาณทแตกตางกน รวมถงการคดคานวณตวเลข ปรมาณและ
โจทยคณตศาสตรเหตผลดวย
3.ความสามารถดานเหตผล(Reasoning : R) เปนการวดความสามารถดานการ
แกปญหาดวยเหตผล เปนพนฐานในการจดเรยงอกษร ภาพ อนกรม ใหเปนไปตามแบบแผนหรอกฎใด
กฎหนงโดยสามารถอธบายอยางมเหตผลได
4. ความสามารถในการรบรอยางรวดเรว(Perceptual Speed : P) เปนการวด
ความสามารถดานประสาทสมผสดานการมองเหนความเหมอนหรอความแตกตางกนของสงท
กาหนดใหไดอยางถกตองแมนยา รวดเรว
5. ความสามารถดานมตสมพนธ(Spatial Relation : S) เปนการวดความสามารถ
ดานการรบรความสมพนธของสงทเปนลกษณะภาพมตสมพนธ อาจจะเปนภาพทางเรขาคณตตางๆ
เชน การตดภาพ การหมนภาพ การประกอบภาพ เปนตน
สาหรบการหาคณภาพของแบบทดสอบ PMA หาความเชอมนหาโดยวธแบงครงฉบบมคาระหวาง .87 ถง
.96 และหาคาความเทยงตรงเชงโครงสรางกบ แบบทดสอบหลายฉบบแตไดคาความเทยงตรงทเทยบจากแบบทดสอบ
ของโอตส–เลนอนมคาสงสดคอ.71การแปลผลคะแนนจากการทดสอบจะแปลผลออกมาเปนเสนภาพ
(Profile)
Page 37
25
จากทไดศกษามาสรปไดวา แนวทางในการวดเชาวนปญญามความแตกตางกนในแงของ
จดมงหมายในการสราง การจดแบงชดของแบบทดสอบยอย ซงโดยรวมแลวแบบทดสอบยอยดงกลาว
จะวดคณลกษณะใกลเคยงกน คอ วดความสามารถดานจานวนตวเลข วดความสามารถดานภาษา
และวดความสามารถดานเหตผล
2. ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Adversity Quotient) 2.1 ความหมายของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Adversity Quotient) เปนแนวคดและทฤษฎ
ใหมทนกจตวทยาและผเชยวชาญในสาขาตางๆใหความสนใจถงปจจยททาใหบคคลประสบ
ความสาเรจ โดยมนกจตวทยาทสาคญในกลมน คอ สโตลทซ
สโตลทซ (Stoltz. 1997 : 6 – 7) ไดใหความหมายของความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคไววา หมายถง ความสามารถของบคคลในการตอบสนองตอเหตการณในยามทตองเผชญกบ
ความทกขยากหรอความลาบาก โดยผทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสง จะมจตใจ
ทเขมแขง ไมยอทอตออปสรรคใด ๆ แมจะพายแพหรอลมเหลวไปกสามารถลกขนสใหมได สวนผทม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตา เวลาทตองเผชญกบความผดหวงหรอความทกขยาก
กจะพายแพ บางคนอาจละทงงานไปกลางคน หรอบางคนอาจทอแทกบชวตถงขนลาออกจากงานกอน
เกษยณเปนตน โดยความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) มพนฐานมาจากวทยาศาสตร
3 สาขา ซงเปรยบเสมอนผนงแตละดานทประกอบกนขนมาเปนพระมดแหง AQ ดงภาพประกอบ 7
ดงน สโตลทซ(Stoltz. 1997 : 83– 84)
สรรวทยาของระบบประสาท อมมนวทยาของจตประสาท
AQ
จตวทยาของการเรยนร ภาพประกอบ 7 องคประกอบของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
Page 38
26
1.จตวทยาวาดวยการเรยนร(Cognitive Psycholoty) ไดอธบายวา คนสวนใหญคดวาอปสรรค
และความคบของใจเกดจากสภาวะจตใจทเกดขนเพราะความคดทอแทสนหวง ไมสามารถจดการ
แกปญหาได เมอสะสมเปนเวลานานกจะเกดความทกขทรมาน ลมเหลวจมอยกบความทกขแตในทาง
ตรงกนขามบางคนคดวาความคบของใจเปนสงชวคราวเปนสงทตองเผชญเพอจะเตบโตตอไป คนกลม
นยงมความหวง มกาลงใจทจะฝาฟนอปสรรคไปสความสาเรจ
2.สรรวทยาของระบบประสาท(Neurophvsiology) สมองของมนษยเราประกอบดวย
โครงสรางทสามารถสรางความเคยชนได หากเรามวธการเปลยนจตสานกใหม สรางทศนคตทางบวกก
จะสามารถสรางความเคยชนใหมและพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) ได
3.อมมนวทยาของจตประสาทหรอจตประสาทภมคมกน(Hychoneuroimmunology)
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคของมนษยเกยวของกบสขภาพกายและสขภาพจตของ
คนโดยตรง เพราะความเขมแขงทางจตใจและการรจกควบคมตนเองจะสงผลตอภมตานทานโรคภยไข
เจบของรางกาย
สวนมณฑรา ธรรมบศย (2544 : 14) ใหความหมายของความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรควาเปนความสามารถของบคคลในการตอบสนองตอเหตการณ ในยามทตองเผชญกบปญหา
และอปสรรคเปนตวขดขวางทาใหคนเราไมสามารถกาวขนไปสความสาเรจทปรารถนาไว ขณะท
วทยา นาควชระ ( 2544: 103 ) ใหความหมายของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรควา
เปนความสามารถในการเอาชนะอปสรรคของบคคล มความอดทนเมอมอปสรรคและสามารถฝาฟน
อปสรรคไดอยางคนทมกาลงใจและมความหวงอยเสมอโดยมนษยทกคนเกดมา มทงขอดและ
ขอบกพรองในตนเองททาใหสขหรอทกขประสบความสาเรจมากขนหรอนอยลงกนทกคน ขนอยกบ
พนธกรรม การอบรมเลยงดตงแตวยเดก และสงแวดลอม ซงปจจยทง 3 น ไดหลอหลอมใหเกดเปน
บคลกภาพทดหรอไมดเกดเปนนสยททาใหชวตเจรญหรอนสยททาใหชวตเสอมถอยลงนยพนจ คชภกด
(2544 : 41)กลาววาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคหรอเชาวนปญญาในการแกปญหา
หมายถงหลกการทมพลงทจะทาใหคณประสบผลสาเรจทงในชวตสวนตวและการทางานเปน ทศนะ
ใหมทจะนาไปสความสาเรจและเปนอาวธทสาคญททาใหคนเราสามารถสรบปรบมอกบความทาทาย
ได ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค จะทาใหเรารจกความคดของตนเองเมออยในภาวะท
มอปสรรครถงความสามารถในการเอาชนะอปสรรค ทาใหเราสามารถจาแนกไดวาใครทจะเอาชนะ
อปสรรคนาเอาพลงความสามารถทมสารองในตวออกมาใชยนหยดมงมน และใครทจะวางมอทนท ท
พบอปสรรค
Page 39
27
จากทไดศกษามาสรปไดวาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคหมายถง ความ
สามารถของบคคลในการเผชญและฝาฟนอปสรรค ซงเปนรปแบบปฏกรยาตอบสนองหรอพฤตกรรม
ของคนนน ตอปญหาอปสรรคทเกดขน สามารถนาพลงทมในตวออกมาใชเพอใหประสบผลสาเรจทงใน
ชวตสวนตวและการทางาน
2.2 แนวคดเกยวกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
สโตลทซ(Stoltz. 1997 : 14) ไดเสนอแนวคดวาคนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคทดนน จะตองมแนวคดและทศนคตตออปสรรคดงน คอ
ตองคดวา.....อปสรรค เปนความทาทาย
ความทาทาย ทาใหเกดโอกาส
และการมโอกาส ทาใหเกดหนทางสความสาเรจ
ฉะนน เมอมอปสรรคมากเทาไหร กจะทาใหคนมโอกาสประสบความสาเรจมากยงขน ซงเปน
วธคดแบบมองโลกในแงด คดแบบผชนะ คดแบบผมแรงจงใจ และคดแบบผทใฝสมฤทธอยเสมอ
เพอใหเขาใจรปแบบของบคคลทมความสามาถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคใหมากขน
ดงนนจงมการแบงกลมคนทเราพบระหวางการปนเขาเปน 3 กลม ซงในแตละกลมน ความคดและ
ความสาเรจของแตละคนในการปนเขากจะแตกตางกน ซงลกษณะแตกตางกนของ 3 กลมนพบเหนได
ทวไปในทกอาชพ ทกหมเหลา ทกสถานทางาน ไดแก
1. ผถอนตว(Quiter) เปนคนจานวนไมนอยทไมตอบรบกบการทาทายถอนตวจากการปนเขา
ไมรบฟงคาแนะนาหรอคาเตอนของผอน ไมคดจะปนเขา ไมคดจะใชชวตใหคมคา มแตอยไปวน ๆ ไม
อยากทาอะไรอยเฉย ๆ ไดยงด ไมมจดมงหมายในชวต
2. ผพกแรม(Camper) คนกลมนมจานวนมากทสดเปนคนทเดนทางไปไดครงทางหรอพบ
อปสรรคกจะบอกวา “พอแลวอยาบงคบฉนเลยฉนกพยายามเตมทสดความสามารถแลว เคยลอง
มาแลว และกรหมดแลว” เปนคนทหยดอยกลางทางใชชวตทเหลออยางสงบนง อาจมองอกแงหนงวา
เปนคนทประสบความสาเรจแลว เราไมอาจปฏเสธไดวาคนกลมน ไดเคยประสบความสาเรจมาแลวใน
อดตแตเมอเผชญกบการทดสอบ และการทาทายใหมกบขาดความกลาหาญ และความมงมนทจะ
เผชญหนาและเอาชนะอปสรรคทง ๆ ทภายในตวเองมพลงมความสามารถทกาวขนไปอกสระดบทม
ความสามารถสงกวานแตกไมทา
3. นกปนเขา(Climber) คนกลมนจะเปนคนทชอบความทาทายตลอดชวตเมอเคาเดนมาถง
ภเขา เหนภเขาลกใหญขางหนา เขากจะพยายามปนขนไปเมอถงตรงกลาง ววสวยมนคงทราบเขากไม
หยดยงรสกวามนยงทาทายปนตอขนไปจนถงยอดเขา เมอมองดววสวยงามบนยอดเขากยงมความรสก
Page 40
28
วา อยากจะทจะปนภเขาลกทสงกวานตอไป นนคอทศนคตในการทางาน ของคนกลมนจะเปนกลมท
ไมหยดยง หากทางานมาไดระดบหนงกจะเสยสละทมเททางานใหกาวหนามากยงขนตอไป จะไมยอม
หยด ณ จดใดจดหนง คนกลมนจะไมยอมเปนคนธรรมดาเหมอนคนทว ๆ ไป จะพยายามไตเตาขนเปน
บคคลหนงทมความสาคญไมวาจะอาชพใดกตามคนกลมนจะชอบเปนคนสรางงานเปนคนทสรางสรรค
สงใหม ขน และเปนคนทไมมวนจะยอมสยบแมจะอยในสภาพการณทเลวรายเพยงไร ไมคานงถงผลได
ผลเสยจะโชคดหรอโชครายจะมงมนปนปายอยางไมหยดยงมความมงมนปรารถนา ทจะบากบน
แสวงหาพฒนาบกเบกอยางไมหยดยงเพอตนเอง เพอธรกจ และเพอมนษยชาตทงมวล
จากการแบงกลมทง 3 ระดบน ไดมการเปรยบเทยบ กบทฤษฎลาดบขนความตองการของ
มาสโลว (Maslow ‘s Theory of Motivation) ดงภาพประกอบ 8 ดงน สโตลทซ(Stoltz. 1997 : 20)
การยอม
รบความ
นกปนเขา สามารถของตนเอง
เกยรตยศชอเสยง
ผพกแรม
ความรกความเปนเจาของ
ความปลอดภย
ผถอนตว
ความตองการทางดานรางกาย
ภาพประกอบ 8 ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว 2.2.1ประตสความสาเรจ การรบมอกบโชคชะตาและวกฤต เปลยนทางชนใหเปนทางลาด เปลยนวกฤตใหเปนโอกาส
การทจะกาวไปสระยะการปรบตวใหม ในสงคมทผออนแอจะถกทงไวเบองหลงโดยเหลอแตผทแขงแรง
เทานน และผทพายแพกจะโทษตนเอง โทษโนน โทษน ไมคดทจะเปลยนแปลงไดแตนงรอความตาย
Page 41
29
หากมนษยไมไดเปนผถอนตว หมายถงมนษยไดตดอารมณดานลบออกครงหนงและกาว
ออกมาจากอปสรรคแลวกาวตอไปคอตองเอาชนะความคดทจะทงกลางคน เมอมความยากลาบาก
มากขนกจาเปนตองเพมความรเรม กลาหาญ มงมน ยนหยด และยดหยน จะเหนไดวาสงทนกปนเขา
ประสบผลสาเรจไมใชอยทผลสดทาย แตอยทความเชอมนความชนะบากบนทจะสามารถเอาชนะสง
ตาง ๆ ไดโดยไมลมลงเสยกอนเมอพายสงบลงเสยกอนเมอพายสงบลงหวรถจกรททนทานและลาก
ขบวนรถยาวเหยยดพรอมทงสมภาระเดนทางไปสจดหมายไดสาเรจ ไมวาคลนลมจะรนแรงแคไหนแต
ทองฟากไมมขอบเขตจากดนบแตวนนและวนตอไปจะไมมการกดกนตนเองขอใหยดหลกทวา
“คนเขมแขงเทานนทจะฝาฟนอปสรรคได”
ชวตคนเรามความตองการอย2แบบ แบบแรกคอความตองการทางรางกายซงเปนปจจยพนฐานและ
ตอบสนองดวยวตถ แบบทสองคอความตองการทางจตใจ ซงเปนสงทคนเราตองการแตกตางกนไปจากสตวอน ๆการ
ทจะตอบสนองความตองการทางดานจตใจจาเปนตองแสวงหาปจจย 5 อยาง เพอทจะนามาพฒนาสตปญญา ทาให
อายยนยาวรจกใชชวตอยางมความสข และมคณคา ซงกคอการแสวงหาครแสวงหาลทางแสวงหาความรความเขาใจ
แสวงหาความรกการไดรบการยอมรบจากมตร ความชวยเหลอ และการแสวงหาผเยยวยารกษา 2.2.2 ตนไมของความสาเรจ ทกคนตางรวาอะไรคอสงทจะนามาสความสาเรจ ซงจะสามารถนามาเปรยบเทยบเปนแผนผง
ตนไม เพอจะไดแยกเปนสวนตางๆตามแนวทางของความสาเรจจากหลกความเปนจรงแลวถา
ความสามารถของแตละบคคลม ความสมพนธกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตา
และขาดความพยายามในการจะตานทานความยากลาบาก พวกเขาจะคงหยดความเจรญในศกยภาพ
ของพวกเขา หรอในกรณทคนเรามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคในปรมาณทสง
เพยงพอคนกจะเหมอนตนไมทสามารถเจรญเตบโตบนภเขาสงได ซงลกษณะของบคคลจะแสดง
บทบาทของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค ดงน
ใบแสดงถงสงทแสดงออกใหเหน หมายถง ลกษณะตาง ๆ ของเราทปรากฏแกสายตาผอนหรอ
ลกษณะตางๆ ของบคคลทปรากฏแกเรา ซงจะประเมนความสาเรจไดจากวนเวลา การแตงงาน การม
หนาทการงาน เปนตน
กงกานหมายถง เปาหมายและความปรารถนาเปาหมายของคนเราเกดจากการทคนเราม
ทกษะ ประสบการณ สมรรถภาพ มความรความสามารถ และมความปรารถนา ซงเปนตวอธบายถง
แรงจงใจททาใหคนเรามความกระตอรอรน มความอยาก มแรงขบและมความทะเยอทะยาน ซงทง
เปาหมายและความปรารถนา คอสงทจาเปนตองมทงสองอยางเพอความสาเรจ
Page 42
30
ลาตนหมายถง ความฉลาดสขภาพ และบคลกลกษณะทาทาง ซงศาสตราจารยฮาเวรด
การดเนอร อาจารยทางจตวทยา มหาวทยาลยฮาเวรด แสดงการวดความฉลาดของคนเราไว 7 ดาน
คอ ภาษาศาสตร กลศาสตร ความรเรองอวกาศ ตรรกศาสตร – คณตศาสตร ดนตร ความสมพนธ
ระหวางบคคล และความสมพนธในตวของบคคล ซงความฉลาดของคนเราจะแตกตางกนไปตามระดบ
บางคนอาจจะเดนดานใดดานหนงและความฉลาดทเดนชดของแตละบคคลจะมผลตออาชพทเหมาะสม จะใช
เปนตวจาแนกอาชพของคนไดอารมณและสขภาพ จะมผลตอความสามารถในสาเรจของคนเรา
กลาวคอถามความวตกกงวลจนลมปวย หรอไดรบบาดเจบกอาจทาใหคณไมประสบผลสาเรจ
บคลกลกษณะของมนษยทมความเจรญและพฒนาตองมบคลกลกษณะทมความยตธรรม ตองม
เหตผล ซอสตย สภาพ สขมรอบคอบ กลาหาญ และเออเฟอเผอแผ ซงทกลาวมานเปนสงททาให
ประสบผลสาเรจและความสงบ
รากหมายถง พนธกรรม การอบรมเลยงด และความเชอ พนธกรรมจะเปนตวทเกยวของกบ
อารมณ และระดบของความวตกกงวลทมผลตอการแสดงออกพฤตกรรมของบคคลดวย การเลยงดกม
อทธพลตอความฉลาด นสยการบรโภค การพฒนาบคลกลกษณะ และมผลตอทกษะ ความปรารถนา
และการแสดงออก ความเชอ คอ สงทบงคบใหเกดความหวง และการแสดงออกทางจรยธรรม การ
กระทาของบคคล และการคดคนหาวธการในการพสจนความจรงซงสามารถเขยนเปนแผนภาพตนไม
ของความสาเรจ ดงภาพประกอบ 9 ดงน Performance ความสาเรจ
Talent เปาหมาย
บคลกลกษณะ Character And และ
สขภาพ Health Desire ความปรารถนา
ความฉลาด Inteligence
Genetics Upbringing Faith
พนธกรรม การอบรมเลยงด ความเชอ
ภาพประกอบ 9 ตนไมของความสาเรจ
Page 43
31
ขอแตกตางของผทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสง กบผทมความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตา กลาวคอ ผทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสง จะ
มโอกาสหรอลกษณะดงน คอมโอกาสไดรบการคดเลอก (Selected) และไดรบการเลอกตง (Elected)
ใหเปนผนามากกวาเปนนกกฬาทมความสามารถสง มอตราในการละทงงานหรอลาออกจากงาน
กลางคนนอยกวาคนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตาถง3เทา เปนผบรหารทม
ความสามารถในการปฏบตงานสง สามารถเรยนรงานไดเรวกวา และสามารถประยกตสงทเรยนรไปใช
ในการทางานไดอยางชานาญ เปนนกแกไขปญหาทมความสามารถสงเปนทพงพอใจหรอถกใจของ
ผปฏบตงานทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสงเหมอนกน 2.2.3 หลกการสาคญของ AQ หลกการสาคญของ AQ มอย 4 ประการทใชคายอวา CORE ไดแก(ศนสนย ฉตรคปต. ม.ป.ป.: 111-114)
1. ความสามารถในการควบคมอปสรรค (Control) ผทมความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคสงสามารถทจะควบคมสถานการณไดยกตวอยางเชน ทานตงใจทางานเตมทแตถกตาหนจาก
ผบงคบบญชาปฏกรยากคออาจจะตองคดถงทางเลอกอนอยางรวดเรวอนนกคอการทจะพยายาม
ควบคมสถานการณได การควบคมสถานการณนม 2 รปแบบ
รปแบบท1ซงจะเปนการควบคมสถานการณทพบกนไดบอยมากกคอ การควบคมสถานการณ
หลงจากทไดตงสตแลวยกตวอยางเชนถาเกดปญหาขนการโตตอบกอาจจะเปนการพดจาททาให
เสยใจภายหลง หรอทาการกระทาททาใหเสยใจภายหลง เชน ในกรณอาจจะโตเถยงตวาดเสยงดงใช
อารมณกบผบงคบบญชาหรอกระแทกประตแตหลงจากทคดแลวตงสตกจะกลบไปโตตอบอก
สถานการณนน เชน อาจจะกลบไปขอโทษ ซงจะพบไดทวๆไป
รปแบบท2คอการควบคมสถานการณทนทโดยทเมอมเหตการณสถานการณหรอปญหา
เกดขนบางครงความรสกภายในใจรสกโกรธ รสกผดหวง รสกหมดหวงแตความรสกเหลานนจะถกปลด
ดวยความคดในทางบวกและมปฏกรยาโตตอบทออกมาในทางบวกทนท เชน ขอบคณทเจานายชวย
วจารณ ไดใชเวลาดงานจะนาไปปรบปรงเพอทจะใหดขนมความคดทางบวก วาเจานายหวงด อยากให
งานดจงตาหนนน คอ สงหรอความสามารถในการควบคมอปสรรคทตองการและจะตองฝกฝน
2. ความสามารถในการนาตนเองเขาไปแกไขอปสรรค( Cwnership) หมายความวาเราถอวา
ปญหาขององคกรเปนปญหาของเราแลวกพยายามชวยกนแกไขปญหา เปนทมไมใชพยายามโทษคน
อน ถาหากวามการทาความผดนนไมใชความผดของฉนเพราะฉะนนฉนไมแกปญหา ทกๆคนในทม
จะตองคดวาสงทเกดขนนนเปนปญหาของเขาเองพยายามทจะชวยคดแกปญหาเหมอนกบเปนปญหา
ของตนเองซงสงนจะเปนอกสวนหนงททาใหคนๆนนเปนคนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคสง เชน บรษทยอดขายลดลงทกๆคนจะคดวาเปนปญหาของตนจะชวยกนคดเชน ฝายผลตจะ
Page 44
32
ดวาจะทาใหผลตภณฑคณภาพด ตนทนถกไดอยางไร ฝายขายจะพยายามคดวาจะใชเทคนคการขาย
แบบไหนและฝายบรหารจะพยายามปรบนโยบายบรษทนนกคอ ทกๆคนในองคกรกจะตองพยายาม
คดวาปญหาทเกดขนในองคกรคอปญหาของตนและพยายามชวยกนแกไข
3. ความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค(Reach) หมายความวา เราคดวาปญหา
นนถงจดแลวคดอยาคดปญหาเลกใหกลายเปนปญหาใหญอยาคดวาอนนน คอจดจบของชวตไมม
ทางออกแลวยกตวอยางเชน ถาหากวาเปนนกเรยนสอบเขามหาวทยาลยไมไดในคณะวชาทตองการ
ไมได แลวอยาคดวาตรงนนเปนสงทไมสามารถทจะทาอะไรไดอกแลวในชวตน แตจะตองถอวาตรงนน
กคอจดๆหนงในชวต ปญหากจะแกไดอยางทกลาวไปแลวในขางตน คณะอนกอาจจะดกวามทางเลอก
อนทดกวาหรอถาหากวาไดขาววาเขาจะมการปดบรษทเนองจากผลการทางานขาดทนกไมเกดปฏกรยา
ทโวยวายทนทวาตายแลว หมดแลวชวตนจะทาอยางไร เราจะเอาอะไรกนดคงจะตองมองวาไมเปนไร
กคงจะตองมเวลาอกเปนเดอนเขากอาจจะใหเงนกอนหนงซงกจะนาไปใชไดสกระยะหนง ระหวางน
นาจะมองหาดวาอนาคตวชาชพไหนบรษทไหน ทจะเปนบรษททอยไดดแลวกตงสตคดในทางบวกหา
บรษทใหมทมองปญหาใหญเปนปญหาเลกกจะทาใหมกาลงใจ มพลงทจะแกไขปญหาคนทคดในทาง
ลบ ทคดวาปญหารมเรามากมายมหาศาลกจะรสกเหนอยกจะรสกหมดแรงกจะรสกไมมพลง รสกหมด
หวงสมองกจะเหนอยลาการทางานสมองลดประสทธภาพลง รางกายกจะออนเปลยจะไมสามารถทจะ
ไปมความคดดๆทาใหไมสามารถจะไปแกปญหาอะไรได
4. ความสามารถในการอดทนทนทานอปสรรค (Endurance) หมายความวาเปนคนทมองโลก
ในแงด เปนคนทมองโลกในแงทางบวกพยายามเหนปญหาใหญใหเปนปญหาเลกกจะทาใหเขาฝาฟน
อปสรรคไปไดในทสด ซงในชวตประจาวนของคนเราหรอในการทางานทกอยางกจะมปญหาใหญบาง
เลกบางการอดทนตอปญหาจะเปนสงหนงททาใหในทสดปญหานนกจะหายไป
2.2.4 คณลกษณะของผทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสง คอ
1. การตงเปาหมายหรอความปรารถนาอยางแรงกลาในสงทตองการไวลวงหนา(Aim) แลว
พยายามมงไปสจดมงหมายทตงไวนนใหได
2. การมหวใจเดดเดยวเขมแขง (Strong – mimded) คอ ไมหวาดกลวตอภยนตรายและไมคด
วาคนเกดมาโชครายคนทมลกษณะ Storng – minded จะมลกษณะออนโยนแตไมออนแอทาการ
เดดขาดเคารพนบนอบแกผทเปนใหญกวามเมตตากรณาแกผนอยไมฉนเฉยวโกรธงาย มอารมณมนคง
และสามารถสรางตนใหดขนอยางรวดเรว
3. มความเชอมนในตนเอง (Self – confidence) คอ เชอวาตนเองจะสามารถกระทาในสงท
มงหวงไดสาเรจไมกลวจะทาอะไรผดพลาดแตจะถอเอาบทเรยนทผดพลาดมาสอนตนเอง ใหทาสงท
ถกตองตอไป
Page 45
33
4. มพลงอานาจของความคดและพลงจตทแรงกลา(Will – power)คอเปนเครองนาให
บรรลผลทตองการ คนทจะกาวขนสงอานาจทใหญหลวงไดนนจะตองเปนคนทมกระแสแหงดวงจตท
แรงพอทจะขมหวใจคนอนลงได
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคนนสโตลทซ (Stoltz. 1997 : 22) ไดเสนอวา
หลกการใดๆ ทสามารถนามาปฏบตไดจะตองประกอบดวยปจจยหลก 2 ประการ คอ หลกการทาง
วทยาศาสตรและการนามาปฏบตไดจรง การวจยซงใชเวลานานถง 19 ป และการทดลองปฏบตเปน
เวลา 10 ป ทาใหไดขอสรปวา ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค ทาใหเรารถงจดสาคญท
จะนาไปสความสาเรจ อนประกอบดวย
มอปกรณในการเอาชนะอปสรรค
มหลกทฤษฎใหมทมประสทธภาพ
มวธวดทมประสทธภาพ
คนทพรอมจะกาวไปขางหนาตลอดไมยอมหยดอยกบท มความมงมาดปรารถนาทจะบากบน
แสวงหาพฒนาบกเบกอยางไมหยดยงเพอตนเองเพอธรกจ และเพอมนษยชาตทงมวลเมอเหนดเหนอย
มากแลวกใหคนรนตอไปสบทอดเจตนารมณในการกาวตอไป ใหประสบผลสาเรจสงสด
จากทไดศกษามาสรปไดวาแนวคดเกยวกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคเปน
สงทชวยใหบคคลประสบความสาเรจในการดาเนนชวตหรอการทางานได ถาบคคลนนไมยอทอตอ
ปญหาอปสรรคพยายามกาวตอไป เอาชนะตอความยากลาบากทอยขางหนาใหได และคดเสมอวาเมอ
มปญหาอปสรรคมากเทาไรกจะทาใหเรามโอกาสประสบความสาเรจมากยงขน
2.3 แนวทางในการวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
สโตลทซ(Stoltz. 1997 : 106-125) ไดเสนอหลกการวดความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรค (AQ) ประกอบดวยหลกสาคญ 4 ประการ ใชคายอวา CO2RE ไดแก
1. การควบคมอปสรรคหรอปญหาทเกดขน (Control – C) หมายถง ความสามารถในการ
ควบคมสถานการณทเปนอปสรรคหรอปญหาซงความสามารถนเปนสงทบงบอกวาทานสามารถรบมอ
ตอสถานการณทเปนอปสรรคตอตวทานไดดเพยงไร หรอเลงเหนวารบตอสถานการณนนไดมากนอย
เพยงใด จากแนวคดนทฤษฎการมองโลกในแงดมาก Seligman ไดสนบสนนวาการมองโลกในแงดเปน
กญแจสาคญในการเพมศกยภาพในการควบคมสถานการณและผลกระทบจากการควบคม
สถานการณนจะสงผลตอ CO2RE ทกมต
ผทไดคะแนน C สง คอ คนทสามารถเขาใจปญหา และหาวธแกปญหาอยางกระตอรอรน และ
รจกพลกแพลงสามารถควบคมสถานการณตาง ๆ ได การควบคมสถานการณม 2 รปแบบ
Page 46
34
รปแบบท 1 เปนการควบคมสถานการณหลงจากทไดตงสตแลว เชน ถาเกดปญหาขนการ
โตตอบอาจจะเปนการพดจาหรอการกระทาททาใหเสยใจในภายหลง เชน ในกรณทเกดการโตแยงและ
ตวาดใสอารมณกบบคคลอน เมอคดและตงสตไดแลวอาจรสกอยากกลบไปขอโทษ เปนตน
รปแบบท 2 เปนการควบคมสถานการณทนทโดยทเมอมเหตการณสถานการณหรอปญหาท
เกดขน บางครงความรสกภายในรสกโกรธ รสกผดหวง รสกหมดหวงแตความรสกเหลานนจะถกปลด
ดวยความคดในทางบวกและมปฏกรยาโตตอบออกมาในทางบวกทนท เชน ในกรณครใหคาแนะนาใน
การทางาน มความคดทางบวกไมมองวาเปนการตาหนแตมองวาเปนความหวงดเพอใหงานมคณภาพ
มากยงขน ซงเปนการควบคมสถานการณทตองการโดยอาศยการฝกฝน
2. สาเหตและการรบผดชอบ (Origin – Or และ Owner – ship – Ow = 20) หมายถง
ความสามารถในการนาตนเองเขาไปแกไขสถานการณโดยถอวาปญหานนเปนปญหาขององคกรหรอ
ของตนเอง
2.1 สาเหต – ผทไดคะแนน Or สง คอ คนทสามารถวเคราะหหาสาเหตและปจจยอนท
เปนองคประกอบของปญหาวาเกดจากอะไร ใครควรจะรบผดชอบรถงหนาทบทบาทและตาแหนงของ
ตนเองอยางเดนชดเมอประสบกบปญหาแบบเดมอกกสามารถแกไขไดเรวขน ประสทธภาพและ
เหมาะสมยงขน
2.2 ความรบผดชอบ – ผทมคะแนน Ow สง คอ คนทยนดรบผดชอบตอผลของการกระทา
ของตนเอง ไมผลกความรบผดชอบใหผอน คนทประสบความสาเรจลวนแตเปนผทกลารบผดชอบ
บคคลทมความสามารถในการนาตนเองเขาไปแกไขสถานการณสงจากผลทเกดขนมแนวโนมดงน
- สามารถคาดเดาเหตการณแลวรบมอได - ลงมอปฏบต
- มการพฒนาตอไปในเรองของเหตการณทไดประสบ - มความรบผดชอบสง
- มความพยายามอยอยางตอเนอง - มความรบผดชอบตอ
บคคลอนสง
- กลาวโทษตนเองในระดบทเหมาะสม
ภาพประกอบ 10 คณสมบตดานการนาตนเองเขาไปแกไขในสถานการณ
O2
Page 47
35
การตาหนตนเองมาเกนไปมกจะมแนวโนม การไมยอมรบปญหาของตนเอง - ขวญหนดฝอ - ผลทเกดจากการกระทาดงกลาว
- มความรสกวาตนเองเปนคนทนาสงสาร
ประสบความลมเหลว - ทอแทใจลมเลกไมลงมอปฏบต
- โกรธฉนเฉยวตอผอน เกดความเครยด
- คดแตไมทา - หยดทางาน
บคคลทตาหนตนเองอยเสมอจะมคะแนน Or อยในระดบตามาก และบคคลทไมยอมรบ
ความผดใด ๆ ของตนเองเลย จะมคะแนน Ow อยในระดบตามากเชนกน Or คอ มตท 2 ของ CO2RE ใน
สวนของ AQ ตว O2 กจะใชวด AQ วดตว Origin (สาเหตของปญหาเกดมาจากสงใดทใดหรอใคร)
และ Ownership(การยอมรบซงผลของการกระทา) ถาคะแนน Ow อยในระดบสง จะแสดงใหเหนวา
บคคลนนขาดความใสใจวาสาเหตของตวปญหานนมาจากสงใด แตถาคะแนน Ow ยงตามากเทาไหร
แสดงใหเหนวาบคคลนนไมยอมรบตอผลของการกระทาของตนเองและไมใหความสาคญในการหา
สาเหตวาปญหามสาเหตมาจากทใดสงใดหรอใคร
3. ผลกระทบ (Reach – R)หมายถง วธในการคดวาปญหานนเปนปญหาทมจดจบและ
สนสดได เปนการวดผลกระทบของปญหาและความยงยากทมตอการดาเนนชวตของแตละบคคลวา ม
มากนอยเพยงใดบคคลทมคะแนน Rสง คอบคคลทสามารถควบคมอารมณดานลบและควบคม
ผลกระทบและความเสยหายตอการดาเนนชวต เมอมปญหาหรอความยงยากเกดขนวาปญหาหรอ
อปสรรคทเกดขนกบชวตสามารถเขามาครอบงาชวตไดเพยงใดผทม AQ ในระดบตามกจะยอมให
ปญหาเขามารกลาในชวตอยางงายดายยงไดคะแนนR ตามากเทาไหรยงมแนวโนมวาบคคลนนยอมให
ปญหาเขามารกลาในชวตไดอยางงายดายมากขนทาลายความสข สขภาพจตและสงผลใหเหตการณ
เลวรายกวาทเปนอย
4. ความทนทาน (Endurance – E) ในทนมความหมาย 2 อยาง คอ
4.1 ความสามารถในการทนทานตอปญหาหรออปสรรคไดมากหรอนอย
4.2 ความสามารถในการรบมอกบความยดเยอของปญหา
ผทมคะแนน E สงจะมองเหนวาปญหาหรออปสรรคเปนสงชวคราว สามารถแกไขได มกาลงใจ
เขมแขงในการเอาชนะอปสรรค อดทนและทนทานตอปญหาตาง ๆ มองโลกในแงดและมความเชอวา
หลงจากผานพนอปสรรคไปแลวจะพบกบความราบรน ตรงกนขามกบผทมคะแนน E ตา เมอพบกบ
อปสรรคจะหยดและหนปญหาทนท มต E นเปนมตสดทายของ AQ ทอธบายวาอปสรรคนจะสนสด
เมอใดและมระยะเวลานานเทาใด สาเหตของปญหาหรออปสรรคตาง ๆ จงจะหมดไปหากบคคลม
Page 48
36
คะแนน E ตา นนแสดงวาบคคลนนมแนวโนมทจะเจอปญหาเชนนไปอกนานเปนคนยอมแพอะไรงาย ๆ
ซงความคดความรสกเชนนไมชวยใหสงตาง ๆ เปลยนแปลงไปในทางทดขน
ทฤษฎการมองโลกในแงดของ Seligman ซงนาโดย Lorraine Johnson และ Stuart Biddle
จากมหาวทยาลย Exeter ไดอธบายวามความแตกตางกนมากระหวางกลมคนทมองวาอปสรรคท
เกดขนนนเปนเพยงสงชวคราวกบกลมคนทมองวาอปสรรคทเกดขนเปนสงทถาวรแกไขไดยาก
ในการนาแนวคดนมาใชกบการแขงขนกฬาและการสมครงานพบวา คนสวนใหญทมองโลกใน
แงรายจะคดวาตวเองเปนสาเหตของความลมเหลวและคดวาความลมเหลวนเปนสงถาวรซงบคคลกลม
นมความอดทนนอย แททจรงแลวความลมเหลวทเกดขนนนมสาเหตมาจากการทบคคลเหลานน ขาด
บคลกภาพ ขาดความฉลาด ขาดความพยายามและมความอดทนไมเพยงพอนนเอง
แตถาบคคลเหลานปรบปรงตนเองใหดขนกจะมโอกาสประสบความสาเรจไดเชนกนไมวาจะใน
ดานการกฬา การศกษา หรองานดานธรกจ
คะแนน E สงแสดงวาเปนผมองโลกในแงดคดวาอปสรรคทเกดขนจะหายไปได สามารถพบกบ
แสงอนสวางไสวในปลายทางอโมงคไมวาอโมงคนนจะยาวไกลแคไหน บางครงคนเรากตองมชวงชวตท
อบเฉาแตเมอผานพนมาไดกจะพบวาเราไดรบประสบการณททาทายมากมายในชวต
การใหคะแนน
ตวอกษร C Or Ow R หรอ E แสดงถงปฏกรยาทมตอสถานการณหนง ๆ ตามขอคาถามซงเปน
สถานการณของปญหาทสมมตขน โดยตวอกษรดงกลาวจะมเครองหมาย + และเครองหมาย – แต
คะแนนทนามาวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ)ไดนนจะเปนคาตอบ ทเปน
เครองหมาย – เทานน เนองจากเปนคะแนนทไดมาจากเหตการณปญหาโดยนาคะแนนทไดใสลงไปใน
กระดาษคาตอบทเตรยมไวและคานสณตามหลก CORE ซงหลกการทง 4 ขอนมปฏสมพนธกนอยาง
ชดเจน
การแปลผล
การแปลผลคะแนนความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ) นเปนระดบคะแนน
ของกลมคนทว ๆ ไปซงไดเผชญกบปญหาตาง ๆ ดงนนคะแนนเหลานจงเปนแตเพยงสงทจะชวยใหตว
ทานเขาใจในความเปนตวตนของทานมากยงขน คะแนน AQ จะมความตอเนอง เพราะฉะนนระหวาง
คนสองคนทไดคะแนนระหวาง 134 กบ 135 กจะไมมคาอธบายความแตกตางแตอยางใด อยางไรก
ตามสามารถจดกลมคนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) สง กลาง ตา ไดดงน
ผทได 166 – 200 คะแนน หมายถง คนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสง
มากสามารถจดการกบปญหาตาง ๆ ไดเปนอยางดมการดาเนนชวตทเปนปกตแมจะตองเจอกบปญหา
Page 49
37
หรออปสรรคตาง ๆ นอกจากนยงสามารถควบคมสถานการณและจดการกบปญหาตาง ๆ ไดดและยง
สามารถใหคาปรกษาและใหคาแนะนาแกผอนถงวธการเผชญและฝาฟนอปสรรค
ผทได 135 – 165 คะแนน หมายถง คนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคสง
สามารถจดการกบปญหาตางๆไดคอนขางดนอกจากน ยงพฒนาเพมประสทธภาพในการจดการกบ
อปสรรคและแกปญหาบางเรองไดโดยนาแนวคดทไดจากการรบมอกบปญหาทเกดขนจาประสบการณ
ในครงกอน ๆ มาปรบปรงและจดการกบอปสรรคทเกดขนใหมใหเกดประสทธภาพยงขน
ผทได 95 – 134 คะแนน หมายถง คนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
ปานกลาง และสามารถนาพาชวตไปในทศทางทดได แตอยางไรกตามบคคลประเภทนอาจกลายเปน
บคคลทมความทกขใจไดเชนกนเนองจากเกบกดปญหาเลกๆนอยๆเอาไวจนเกดความคบของใจ
เพราะฉะนนจงควรศกษาเครองมอและวธการพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
(AQ) มาใชเพอเพมทกษะในการแกไขปญหาทเกดขน
ผทได 60 – 94 คะแนน หมายถง คนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตา ทก
อยางในชวตถกมองวาเปนปญหาและสงผลใหการดารงชวตไมราบรนเทาทควร รสกทอแทหมดหวง แต
อยางไรก ตามผทไดคะแนนในกลมนไมควรทอแทเพราะทานสามารถรบมอกบเหตการณตางๆ ท
เกดขนและพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) ใหอยในระดบสงขนได
ผทได59คะแนนหรอตากวาหมายถงคนทมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ)
ตามากบคคลประเภทนจะประสบกบความทกขและทรมานใจกบปญหาทเกดขนทกปญหา เพราะฉะนน
แลวจงมความจาเปนอยางมากในการศกษาและพฒนาทกษะในการเพมความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
(AQ)เพอพฒนาแรงบนดาลใจพลงในการทางานสขภาพจตความสามารถในการดารงชวตอย การสนองตอบตอ
ปฏกรยาตาง ๆความอดทน ความเพยรพยายาม และความหวงทานไมควรวตกกงวลใหมากจนเกนไป และพงระลกไว
วาความสามารถในการเผชญและฟนฝาอปสรรค(AQ) เปนสงทสามารถพฒนาไดทานจะตองทนเทจตใจและเตรยมใจ
ทจะใหโอกาสตวเองในการเปลยนแปลงน แลวทานจะสามารถดารงชวตไดอยางมความสขขน
จากการวเคราะหของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ) ถาทานไดคะแนน
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ) สงนนหมายถง ทานไดเปรยบผทมความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ)ตาแตอยางไรกตามควรศกษาเรยนรเพอทจะไดเขาใจวธการอน ๆ
ทจะทาใหประสบผลสาเรจมากยงขนดวย
จากทไดศกษามาสรปไดวา แนวทางในการวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
เปนสงทปสามารถอธบายถงลกษณะของบคคลไดวาถามปญหาอปสรรคเกดขนบคคลนนจะตอง
ควบคมแกไข อดทนตอปญหาอปสรรคใหได และเมอทาไดกจะมความภมใจ ประสบความความสาเรจ
ดารงชวตอยในสงคมอยางมความสข
Page 50
38
2.4 การพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) สโตลทซ (Stoltz. 1997 : 31) ไดเสนอแนวปฏบตในการสงเสรมความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค (AQ) ดงน
สงแรกทจะชวยพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) ของมนษย คอ
มนษยจะตองเรยนรและมความเขาใจหลก COREและปฏบตตามแนวทางปฏบต 6 ประการเพอพฒนา
ทกษะและประสบการณทางาน ดงน
1. AQ กบสอโทรทศนการดละคร การฟง การพด การแสดงสหนาทาทางของตวละคร การ
ปรบอารมณของตวละครจะเปนกระจกสะทอนมาสตวเราได ซงจะทาใหเราเกดแนวคดและสามารถตง
คาถามกบตนเองไดเมอเกดเหตการณเหมอนในละครทเราด
2.AQกบสอวทยการทไดฟงขาวรายการทางวทยและนาเอาประสบการณจากการฟงมา
พฒนาทกษะ CORE เพอแยกแยะแนวคดนน ๆ และนามาปรบใชในชวตประจาวน
3. AQ กบการสนทนาตดตอ เมอไดสนทนาแลกเปลยนความคดเหนกบบคคลอน จะทาให
เกดแนวคดใหมและเรยนรสภาวะของมนษยในปจจบนไดอยางด
4.AQกบการอาพฒนาการทางความคดของมนษยสามารถเรยนรไดดวยการอานการศกษา
คนควาไมวาจะเปนการอานหนงสอพมพ นตยสารหรอหนงสออน ๆ ถอวาเปนคาตอบทดทสดททาให
เหนขอแตกตางของมนษยเมอตองเผชญปญหาและอปสรรควาจะมวธการแกไขปญหาอยางไร
5. AQ กบศลปะ การทเราไดชมการเตนรา ภาพวาด การระบายส และเกดความประทบใจ
ในสงทเหนทาให CORE ทเกยวของมพฒนาการทดขนการมความคดทอสระเปนสงทมคาสงสดของ
มนษย มนษยมสนทรยอยในตวดวยเหตนจงทาใหมนษยมจตใจทออนโยนเขาถงความรสกและอารมณ
ของผอนไดเปนอยางด
6. AQกบInternet การศกษาเรยนรทางเทคโนโลย การตดตอสอสารจะชวยใหมนษย
สามารถวางแผนเกยวกบการดาเนนธรกจ ทนตอเหตการณบานเมองและแกไขปญหาไดดยงขน
เงอนไข 3 ประการในการพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ)
1. มความตงใจแนวแน
2. มความรบผดชอบตอหนาทกลาลงมอปฏบต
3. มความมงมนไมทอถอย
การฝกฝนความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ) ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน
ขนตอนท1เรมจากการเรยนรตนเอง เรยนร CORE ของตนเองวา ณบดน ณจดน มความสามารถทจะ
ควบคมสถานการณไดแคไหน มสวนรวมรบผดชอบในการแกปญหาเพยงใด
ขนตอนท2ใหวเคราะหCORE ของสถานการณทกาลงเผชญอยหรอสถานการณในสงแวดลอม
Page 51
39
ขนตอนท3 เมอวเคราะหเหตการณหรอสถานการณแลวถาเหตการณเหลานนเกดขนอกควรจะ
มวธการแกไขหรอปฏบตตนเองอยางไร
อาจกลาวไดวา ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) ไมใชเรองของดาและขาว
ใชและไมใช หรอแมแตเรองของการประสบความสาเรจหรอความลมเหลว หากแต AQ นน เปนเรอง
ของ “ระดบ” ความสามารถทสามารถพฒนาเรยนรและฝกฝนไดจากสงตาง ๆ ดงน
1. รจกสรางกรอบความคดใหม ดวยการเปลยนแปลงตนเองจากผทเคยยอมแพ หรอเคยตอส
กบชวตในทางทไมถกตองใหกลายเปนผททาวกฤตใหเปนโอกาส
2. รจกบรหารจดการกบชวตของตนเองใหดขน เชน ไมตาหนตนเองและผอน ลดการทาราย
อารมณของตนเอง
3. เมอประสบกบความทกขยาก หรอความผดหวงพยายามรกษาสภาพจตใจของตนเองให
เขมแขงภายในระยะเวลาอนรวดเรว
4. เมอเผชญปญหาทรายแรง ตองมสตสมปชญญะและหาแนวทางในการแกไขปญหาหรอ
อปสรรคทเขามาขดขวางความสาเรจ
5. ทาตวใหมสขภาพแขงแรง ทาใจใหมความสขและทาใหชวตมความเปนอยทดขน
6. ตดตอสอสารกบผอน อยรวมกบผอนดวยความเขาใจ
7. มความพยายามในการแขงขนสงขน ไมเฉอยชา มความคดสรางสรรคและพยายามเรยนร
สงตาง ๆ
จากทไดศกษามาสรปไดวาการพฒนาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค สามารถ
พฒนาไดโดยเรมจากการเรยนรตนเองกอนวา ตนเองสามารถควบคมปญหาอปสรรคไดแคไหน
พยายามวเคราะหหาสาเหตของปญหาอปสรรคทเกดขน และถาปญหาอปสรรคนนเกดขนอกตนเอง
จะตองมวธการแกไขจดการตอปญหาใหไดอยางมสต รอบคอบบคคลนนกจะสามารถเผชญและฝาฟน
อปสรรคนนไปไดอยางมความสข
Page 52
40
3. เชาวนอารมณ (Emotional Quotient) 3.1 ความหมายของเชาวนอารมณ เชาวนอารมณ(Emotional Quotient) มนกจตวทยาและนกการศกษาไดใหความหมายเชาวนอารมณ
ไวดงน สโลเวย และเมเยอร(Salovey ;& Mayer.1990 : 189) ไดใหความหมายของเชาวอารมณวาเปนความสามารถ
ของบคคลทจะตระหนกรเทาทนในความคดความรสก และภาวะอารมณของตนเองและของผอนไดและ
สามารถควบคมอารมณของตนเองทจะสามารถชนาความคดและการกระทาของตนไดอยางสมเหตสมผล
สอดคลองกบการทางานและการดาเนนชวตทมสมพนธภาพทดกบผอนตอมาในป ค.ศ. 1997สโลเวย
และเมเยอร ไดใหความหมายของเชาวอารมณใหมวา เปนความสามารถในการรบรประเมนผลและ
แสดงอารมณของตนเองไดเหมาะสม และสามารถเขาถงอารมณและสราง ความรสกทดทเกอกล
ความคด รวมทงมการแกปญหาอยางสรางสรรคเขาใจอารมณแยกแยะอารมณ และวเคราะห
กระบวนการของอารมณ มความคดใครครวญและควบคมภาวะอารมณไดดสามารถจดการกบอารมณ
ของตนและผอนไดอยางเหมาะสมสวนคเปอรและซาวาฟ(Cooper ;& Sawaf .1997 : 273) ไดให
ความหมายของเชาวนอารมณวาเปนความสามารถของบคคลในการทจะรบร เขาใจ และรจกใชพลง
ทางอารมณของตนเปนรากฐานในการสรางพลง สมพนธภาพกบผอนและสามารถโนมนาวจตใจผอน
ไดในขณะทโกลแมน (Goleman.1998 : 317) ไดใหความหมายของเชาวนอารมณวา เปน
ความสามารถในการตระหนกรถงความรสกของตนเองและผอน และสามารถบรหารจดการอารมณ
ของตนเอง เพอเปนการสรางแรงจงใจของตนเองและในการสรางสมพนธภาพกบผอนไดอยางประสบ
ความสาเรจ วระวฒน ปนนตามย (2542 :34 – 35) ไดใหความหมายของเชาวอารมณวา เปนการ
เรยนรจกอารมณ ความรสกของตนใหตระหนก มสตรเทาทนสาเหตและความแปรผนดานอารมณของ
ตนเอง เปนการเรยนร พดคยภายในตน (Intraindividual Talk) บรหารจดการทางอารมณภาวะอารมณ
อปนสยใจคอของตนไปในทางทสรางประโยชนแกทกฝาย สรางแรงจงใจทดแกตนเองในทางสรางสรรค
นาเชาวนอารมณของตนออกมาตดตอสมพนธกบผอน (Interpersonal Relations) ทงในรปแบบของ
การสอสาร ความเกงคน ความเขาอกเขาใจคน เอาใจเขามาใสใจเรา (Empathty) และเปนการทบคคล
ม A Sense of Proportion รกษาความสมดลของเหตผลกบอารมณ บรหารจดการความสมพนธงาน
ในหนาทของตนกบผอน ทศพร ประเสรฐสข(2545 : 94) กลาววาเชาวนอารมณ หมายถง
ความสามารถลกษณะหนงของบคคลทตระหนกถงความรสก ความคดและอารมณของตนเองและผอน
สามารถควบคมอารมณและแรงกระตนภายใน ตลอดจนสามารถรอคอยการตอบสนองความตองการ
ของตนเอง ไดอยางเหมาะสมถกกาลเทศะ สามารถใหกาลงใจตนเองในการทจะเผชญขอขดแยงตาง ๆ
ไดอยางไมคบของใจ รจกขจดความเครยดทจะขดขวางความคดสรางสรรคอนมคาของเราได สามารถ
ทางานรวมกบผอน ในฐานะผนาหรอผตามไดอยางมความสข จนประสบความสาเรจในการเรยน
Page 53
41
(Stuey Success) ความสาเรจในอาชพ (Career Success) ตลอดจนประสบความสาเรจในชวต
(Life Success) เทอดศกด เดชคง (2543 : 39) กลาววาเชาวนอารมณ หมายถง ความสามารถของ
บคคลในการนาไปสการเปนคนด มคณคาและมความสขในการเปนคนด หมายถง ความเหนอกเหนใจ
ผอน ซงกคอ ความเมตตา กรณา มคณคานนสอดคลองกบการมสตรตว (Awareness) ในสวนการม
ความสขเกดจากรจกมองโลก เลอกหาความสขใสตว เมอเกดความทกขกหาวธแกไขตรงสวนนคลาย
กบการใชปญญาผองพรรณ เกดพทกษ(2544 : 14) กลาววาเชาวนอารมณเปรยบเสมอน
ความสามารถของบคคลในการรบรและแสดงอารมณนนออกมา สามารถทจะแยกแยะประสมประสาน
ความคดกบอารมณ มความเขาใจและสามารถแสดงอารมณไดอยางมปญญา และไหวพรบ ตลอดทง
สามารถทจะควบคมอารมณของตนเองไดอยางมปญญาและไหวพรบ ตลอดทงสามารถทจะควบคม
อารมณของตนเองไดทกสถานการณ
จากทไดศกษามาสรปไดวา เชาวนอารมณ หมายถง ความสามารถของบคคลในการตระหนกร
ถงความรสก ความคดและอารมณของตนเองและผอน สามารถควบคมอารมณและแรงกระตนภายใน
สามารถรอคอยการตอบสนองความตองการของตนเอง และรจกจดการบรหารอารมณของตนเองได
อยางเหมาะสม มความเหนอกเหนใจผอน สามารถรกษาสมพนธภาพและดารงชวตรวมกบผอนได
อยางสรางสรรคและมความสขสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมไดเปนอยางด ประสบความสาเรจ
ในชวต
3.2 แนวคดเกยวกบเชาวนอารมณ (EQ) ปจจบนไดมนกจตวทยาและนกการศกษาไดศกษาถงแนวคดทฤษฎเชาวนอารมณไวดงน
การดเนอร(Gardner. 1993 : 13 – 25) ไดจาแนกเชาวนอารมณออกเปน 2 ดาน คอ
1. ดานความสมพนธกบผอน(Interersonal Intelligence) เปนความสามารถในการรบร
อารมณและตอบสนองอารมณและความตองการของผอนไดอยางเหมาะสม
2. ดานการรจกตนเอง(Intrapersonal Intelligence) เปนความสามารถในการรบรอารมณ
ของตนเอง สามารถแยกแยะอารมณ และความรสกตลอดจนจดการกบอารมณของตนเองไดอยาง
เหมาะสม
สโลเวย และเมเยอร(Salovey ;& Mayer. 1997 : 10 – 11) นกจตวทยาไดปรบปรง แบบ
แนวคดของเชาวนอารมณซงเนนกระบวนการคดหลกการของเชาวนอารมณ จะอยในองครวมของการ
ใชความสามารถทางดานสตปญญาและอารมณทเจรญเตบโตมวฒภาวะ การปรบปรงแบบแนวคดทม
4 องคประกอบ คอ
Page 54
42
1. การรบร (Perception) การประเมน (Appraisal) การแสดงออก (Expression)
ซงภาวะของอารมณไดอยางเหมาะสม ประกอบดวย
1.1 ความสามารถในการบอกอารมณความรสกนกคดของตนเองได
1.2 ความสามารถในการระบอารมณของผอนไดโดยดจากการอานงานออกแบบงาน
ศลป ภาษา เสยง พฤตกรรม และรปภาพตาง ๆ
1.3ความสามารถในการแสดงอารมณไดอยางถกตองเหมาะสมกบกาลเทศะ
สอดคลองกบความรสก
1.4 ความสามารถในการจาแนกความรสกตาง ๆ ออกไดวา จรงหรอไมจรง เชน
การขอบคณหรอการแสดงความเสยใจ ทาไปโดยมารยาทหรอออกมาจากใจจรง
2. การใชอารมณเกอหนนความคด(Emotional Facilitation of thinking) ประกอบดวย
2.1 การใชอารมณในการจดลาดบความคดโดยชใหเหนความสาคญกอนหลง
2.2 การใชอารมณใหเปนประโยชนในการสงเสรม เกอหนนตอการตดสนใจและจดจา
ความรสกตาง ๆ ได
2.3 การใชอารมณทเปลยนแปลงไป ทาใหเกดมมมองทกวางมากขน จากการมองสง
ตาง ๆ ในแงดไปสการมองในดานอน ๆ
2.4 การเกดภาวะอารมณทเปลยนไปทหลากหลาย ทาใหสามารถมองเหนแนวทางใน
การแกปญหาความรสกเปนสข ทาใหเกดความคดอยางสรางสรรค และมเหตผล
3. การเขาใจ วเคราะห และใชความรจากอารมณทเกดขน ประกอบดวย
3.1 ความสามารถในการระบความรสก และอารมณโดยใหสมพนธกบถอยคาตาง ๆ
3.2 ความสามารถในการตความหมายของอารมณทเกดขน ซงเนองมาจากอารมณ
หนงได เชน ความเสยใจ เนองมาจากสญเสยสงใดสงหนง
3.3 ความสามารถในการเขาใจอารมณความรสกทซบซอนทเกดขน ในเวลาเดยวกน
เชน ทงรก ทงเกลยด
3.4 ความสามารถในการเขาใจการเปลยนแปลงอารมณ เชน เปลยนจากความโกรธ
เปนความพอใจ
4. ความสามารถในการคดพจารณา รบร และควบคมอารมณ เพอพฒนาสตปญญา และ
อารมณซงถอไดวาเปนกระบวนการทซบซอนมากทสด ประกอบดวย
4.1 ความสามารถในการเปดใจใหกวาง ยอมรบความรสกทด และไมดทเกดขนได
4.2 ความสามารถในการปลดปลอยอารมณของตนเองและผอนได โดยพจารณาจาก
ขอมล และประโยชนทจะไดรบ
Page 55
43
4.3 ความสามารถในการคดพจารณาภาวะอารมณตาง ๆ ทเกยวของกบตนเอง และ
ผอน เหนอารมณความรสกนนอยางชดเจนมเหตผล ซงสงผลตอตนเอง และผอนอยางไร
4.4 ความสามารถในการจดการกบอารมณของตนเองและผอนได ลดและควบคม
อารมณทไมด และแสดงออกซงอารมณทดไดอยางเหมาะสมโดยไมบดเบอนจากความเปนจรง
ทง 4 องคประกอบใชเปนแนวพนฐานในขณะทการสะทอนถงการควบคมอารมณนนเปน
ขนตอน ทซบซอน นอกจากนแลวองคประกอบแตละองคประกอบยงมความเกยวเนองเปนลาดบขน ซง
แตละบคคล มลาดบขนของความฉลาดทางอารมณแตกตางกนไป
คเปอร และซาวาฟ(Cooper ;& Sawaf. 1997 : 26) ไดเสนอโครงสราง EQไวเพอสะดวกแก
การวดทเรยกวา EQ Map ซงประกอบดวยองคประกอบหลก 4 องคประกอบดงตอไปน
1. ความรอบรทางอารมณ(Emotional Literacy) ซงจะเปนตวททาใหเกดการรบร
การควบคมตวเอง และมความเชอมนในตนเองประกอบดวย
1.1 ความซอสตยในอารมณ (Emotional Honesty) คอ รจกอารมณความรสกของ
ตนเอง มสตรบรและเทาทนอารมณของตนทเปลยนแปลงไป
1.2 การมพลงอานาจทางอารมณ (Emotional Energy) มความเชอมนในตนเอง
1.3 การรบทราบผลทางอารมณ (Emotional Feedback)
1.4 การหยงรและเชอมโยงทางอารมณ (Emotional Connection & Intuition)
1.5 การตระหนกรในอารมณ (Emotional Awareness)
1.6 การรบผดชอบในอารมณ (Emotional Responsibility)
2. ความเหมาะสมทางอารมณ (Emotional Fitness) ประกอบดวย
2.1 สรางความเชอถอใหเกดแกตน (Authenticity Presence)
เชอในความสามารถของตน
2.2 มขอบเขตในการเชอถอ (Trust Radius) ในดานอารมณตอผอน
2.3 การแสดงความไมพอใจในเชงสรางสรรค(Constructive Discontent)
มความสามารถในการฟงผอน ๆ
2.4 การมความยดหยนและเปลยนแปลง (Resilience & Renewal)
จดการกบความขดแยง
3. ความลกซงทางอารมณ (Emotional Depth) เปนการสารวจแนวทางทจะปรบชวต
หนาทการทางานใหเขาและสอดคลองกบศกยภาพ และเปาหมายของตวเอง ประกอบดวย
3.1 การมเปาหมายและศกยภาพเฉพาะคน (Unique Potential & Purpose)
สามารถสารวจแนวทางของชวต การทางานตามศกยภาพใหบรรลเปาหมายของตน
Page 56
44
3.2 การอทศตน (Commitment) สามารถรบผดชอบในสงทไดรบมอบหมาย
3.3 การปรบปรงโดยยดหลกธรรม (Applied Integrity) สามารถทางานอยางซอสตย
รกษาคาพด ยอมรบขอผดพลาดทตนกระทาอยางเปดเผย
3.4 การโนมนาวในอานาจของตน (Influence Without Authority)
4. ความผนแปรทางอารมณ เปนความสามารถในการใชอารมณ เพอใหเกดความคดรเรม
สรางสรรค และสามารถเผชญกบปญหาตาง ๆ ได ประกอบดวย
4.1การหยงรอยางตอเนอง (Intuitive Flow) เกดความเตมใจ และเขาถงการแกปญหา
ทซบซอนไดอยางกวาง
4.2 การตอบสนองตามเวลาทเปลยนไป (Reflective Time – Shifting) สามารถ
คดพจารณาได
4.3 การเลงเหนโอกาส (Opportunity Sensing) สามารถทจะแกปญหา และความ
กดดน
4.4 การสรางอนาคต (Creating the Future) และไมปดกนโอกาส
4 1
ความผนแปร ความรอบร
ของอารมณ ทางอารมณ
3 2
ความลกซง ความเหมาะสม
ทางอารมณ ทางอารมณ
ภาพประกอบ 11 โมเดลของเชาวนอารมณตามแนวความคดของ Cooper & Sawaf
บารออน (Bar – on. 1997) ไดเสนอแนวคดเกยวกบองคประกอบของเชาวนอารมณโดยแบง
ออกเปน 5 ดาน 15 คณลกษณะทสาคญ ๆ ดงน
1. ความสามารถภายในตน ซงเปนความสามารถทมองคประกอบยอย ดงน
1.1 ความสามารถในการเขาใจภาวะอารมณของตนเอง
1.2 มความกลาทจะแสดงความคดเหนและความรสกของตน
1.3 การตระหนกรงาน คอ มสต
Page 57
45
2. ทกษะดานมนษยสมพนธ ไดแก
2.1 ความสามารถในการสรางสมพนธภาพทดแกผอน
2.2 มนาใจ เอออาทร หวงใยผอน (Concern)
2.3 ตระหนกรเทาทนในความรสกนกคดของผอน
3. ความสามารถในการปรบตว ประกอบดวย
3.1 ความสามารถในการตรวจสอบความรสกของตน
3.2 เขาใจสถานการณตาง ๆ และสามารถตความไดถกตอง ตรงตามความเปนจรง
3.3 มความยดหยนในความคดและความรสกของตนเปนอยางด
3.4 มความสามารถในการแกไขปญหาและสถานการณเฉพาะหนาไดเปนอยางด
4. มยทธวธในการจดการกบความเครยด ประกอบดวย
4.1 การจดการกบความเครยด บรหารความเครยด
4.2 ควบคมอารมณไดอยางด แสดงออกไดอยางเหมาะสม
5. การจงใจตนเอง และสภาวะทางอารมณ ไดแก
5.1 การมองโลกในแงด
5.2 การแสดงออกและมความรสกทเปนสขทสามารถสงเกตเหนได
5.3 สรางความสนกสนานใหเกดแกตนเองและผอน
โกลแมน (Gloeman. 1998 :32-34) ไดเสนอกรอบแนวคดเกยวกบเชาวนอารมณไว 2 หมวด 5
องคประกอบ 25 องคประกอบยอย ดงน
องคประกอบดานความสามารถสวนบคคล
องคประกอบท 1 การตระหนกรในตนเอง (Personal Competence) หมายถง การ
ตระหนกรความรสกความโนมเอยงของตน หยงรความเปนไปไดของตน และความพรอมตาง ๆ
ประกอบดวย องคประกอบยอย ดงน
1.1 รเทาทนในอารมณตน สาเหตททาใหเกดความรสกนน ๆ และผลทจะตามมา
1.2 ประเมนตนเองไดตามจรง รจดเดนจดดอยของตน
1.3 มนใจในตนเอง มนใจในความสามารถ คณคาของตน
องคประกอบท 2 ความสามารถในการควบคมตนเอง (Self Regulation) หมายถง
ความสามารถในการจดการความรสกภายในตนเอง ประกอบดวย
2.1 การควบคมตน สามารถจดการกบภาวะอารมณ หรอความฉนเฉยวได
2.2 ความเปนทไววางใจได รกษาความเปนผซอสตย และคณงามความดไว
2.3 ความเปนผทใชสตปญญา แสดงความรบผดชอบ
Page 58
46
2.4 ความสามารถทจะปรบตวได ยดหยนในการจดการกบความเปลยนแปลงได
องคประกอบท 3 การสรางแรงจงใจ (Motivation) หมายถง แนวโนมของอารมณท
เกอหนน การมงสเปาหมาย ไดแก
3.1 แรงจงใจใฝสมฤทธ พยายามทจะปรบปรงหรอใหไดมาตรฐานทดเลศ
3.2 ความจงรกภกด ยดมนกบเปาหมายขององคกร
3.3 ความคดรเรม พรอมทจะปฏบตตามโอกาสอานวย
3.4 การมองโลกในแงด แมมอปสรรค ปญหา แตกไมยนยอมงสเปาหมาย
องคประกอบดานความสามารถทางสงคม
องคประกอบท 4 ความสามารถในการหยงรความรสก และความตองการของผอน
(Empathy) หมายถง การตระหนกรถงความรสก ความตองการ และขอหวงใยของผอน ไดแก
4.1 การเขาใจผอนรถงความรสก มมมอง สนใจในขอวตกกงวลของเขา
4.2 การมจตใจมงบรการ คาดคะเน รบร และตอบสนองความตองการของลกคาไดด
4.3 การพฒนาผอนทราบความตองการ เพอสงเสรมความรความสามารถไดถกทาง
4.4 การสรางโอกาสในความหลากหลาย เลงเหนความเปนไปไดในความแตกตางโดย
ไมแบงแยก
4.5ความตระหนกรถงทกษะความคดเหนของกลมความสามารถอานสถานการณ
ปจจบน และความสมพนธของกลมได
องคประกอบท 5 ทกษะทางสงคม (Social Skill) หมายถง ความคลองแคลวในการ
กอใหเกดความเปลยนแปลง ทพงประสงคจากความรวมมอของผอน ประกอบไปดวยองคประกอบยอย
ดงน
5.1 การโนมนาว แสดงกลวธโนมนาวตาง ๆ อยางไดผล
5.2 การสอสาร สงสารทชดเจน และนาเชอถอ
5.3 ความเปนผนา โนมนาว และผลกดนกลมไดด
5.4 การกระตนใหเกดการเปลยนแปลง รเรม และบรหารความเปลยนแปลงไดด
5.5 การบรหารความขดแยง เจรจา และแกไข หาทางยตความไมเขาใจกน
5.6 การสรางสายสมพนธ เสรมสรางความรวมมอรวมใจกนเพอการปฏบต
5.7 การรวมมอรวมใจกน ทางานกบผอนเพอมงสเปาหมาย
5.8 สมรรถนะของทม สรางพลงรวมของกลมในการมงสเปาหมาย
Page 59
47
กรมสขภาพจต (2543 : 28 – 30) กลาวถง องคประกอบของเชาวนอารมณ ดงน
1. ด หมายถง ความสามารถในการควบคมอารมณและความตองการของตนเอง รจกเหน
ใจผอน และมความรบผดชอบตอสวนรวม ประกอบดวย
1.1 ความสามารถในการควบคมอารมณและความตองการของตนเอง
1.1.1 รอารมณและความตองการของตนเอง
1.1.2 ควบคมอารมณและความตองการได
1.1.3 แสดงออกอยางเหมาะสม
1.2 ความสามารถในการเหนอกเหนใจผอน
1.2.1 ใสใจผอน
1.2.2 เขาใจและยอมรบผอน
1.2.3 แสดงความเหนใจอยางเหมาะสม
1.3 ความสามารถในการรบผดชอบ
1.3.1 รจกให รจกรบ
1.3.2 รบผด ใหอภย
1.3.3 เหนแกประโยชนสวนรวม
2.เกง หมายถง ความสามารถในการรจกตนเอง มแรงจงใจ สามารถตดสนใจแกปญหา
และแสดงออกอยางมประสทธภาพ รวมทงมสมพนธภาพทดกบผอน ประกอบดวย
2.1 ความสมารถในการรจกและมแรงจงใจในตนเอง
2.1.1 รศกยภาพตนเอง
2.1.2 สรางขวญและกาลงใจใหตนเองได
2.1.3 มความมมานะไปสเปาหมาย
2.2 ความสามารถในการตดสนใจและแกปญหา
2.2.1 รบรและเขาใจปญหา
2.2.2 มขนตอนในการแกปญหา
2.2.3 มความยดหยน
2.3 ความสามารถในการมสมพนธภาพกบผอน
2.3.1 สรางสมพนธภาพทดกบผอน
2.3.2 กลาแสดงออกอยางเหมาะสม
2.3.3 แสดงความเหนทขดแยงอยางสรางสรรค
Page 60
48
3. สข หมายถง ความสามารถในการดาเนนชวตอยางเปนสข ประกอบดวย
3.1 ความภมใจในตนเอง
3.1.1 เหนคณคาตนเอง
3.1.2 เชอมนในตนเอง
3.2 ความพงพอใจในชวต
3.2.1 มองโลกในแงด
3.2.2 มอารมณขน
3.2.3 พอใจในสงทตนมอย
3.3 ความสงบทางใจ
3.3.1 มกจกรรมทเสรมสรางความสข
3.3.2 รจกผอนคลาย
3.3.3 มความสงบทางจตใจ
จากทไดศกษามาสรปไดวา แนวคดเกยวกบเชาวนอารมณ สามารถแบงออกไดเปน 2
สวนใหญๆ คอ เชาวนอารมณในสวนทเกยวกบตนเอง ซงในสวนนจะเปนดานทเกยวกบการบรหาร
จดการตนเอง และเชาวนอารมณในสวนทเกยวของกบผอน ในดานนจะเกยวกบความสมพนธกบผอน
3.3 แนวทางในการวดเชาวนอารมณ การวดเชาวนอารมณไดแบงออกเปนกลมตามแนวคดของนกจตวทยาและนกการศกษาได
สรางแนวการวดเชาวนอารมณแตกตางกนออกไปแตละกลมโดยผวจยไดเสนอแนวคดการวดเชาวนอารมณ
แตละกลมตางๆ ดงน 3.3.1แบบทดสอบเชาวนอารมณตามแนวคดของ สโลเวย และคณะ สโลเวยและคณะ( (Salovey; et al. 1995:125-154) เปนการวดศกยภาพการเจรญเตบโต
ทางอารมณและสตปญญาใน 4 องคประกอบ คอ ความสามารถในการรบรทางอารมณ ความสามารถ
ทจะใชอารมณ ความสามารถเขาใจวเคราะหอารมณตนเอง และสามารถจดระบบกบอารมณของ
ตนเอง สโลเวยและคณะไดวดเชาวนอารมณโดยใชแบบทดสอบชอTrait–Meta – MoodScale(TMMS)
โดยแบบทดสอบนเปนการวดความแตกตางระหวางบคคลเกยวกบความสามารถทจะสะทอนอารมณ
และการจดการกบอารมณ มดชนชบงระดบความเอาใจใสทบคคลมตออารมณความรสก ความชดเจน
ของประสบการณ ความรสก และความเชอ การยตสภาวะอารมณทไมดหรอคงอารมณทดซงดชนจาก
แบบทดสอบฉบบนสโลเวยและคณะอธบายวาเปนสมรรถภาพ(Competencies )หลายอยางทมอยภายใน
โครงสรางของความฉลาดทางอารมณ สโลเวยและคณะเชอวา TMMS เปนการนยามเชงปฏบตการ
Page 61
49
ของความฉลาดทางอารมณ ซงไดแก ความใสใจ ความชดเจน และการปรบอารมณความรสก เปน
พนฐานของมตการจดระบบตนเองทางความฉลาดทางอารมณ แบบทดสอบ TMMS เปนแบบทดสอบ
ทใหผตอบรายงานตนเอง โดยเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ จาก 1 – 5
1หมายถง ไมเหนดวยอยางยง 2 หมายถง ไมเหนดวย 3 หมายถงไมแนใจ 4 หมายถง เหนดวย และ 5
หมายถง เหนดวยอยางยง ซงแบบทดสอบนม 3 องคประกอบ ดงน
1. ความเอาใจใสตออารมณความรสก (Attention to Feeling) มจานวน 21 ขอ ตวอยาง
ขอคาถาม เชน ขอคาถามทางบวก “ฉนใสใจมากวาฉนรสกอยางไร” ขอความทางลบเชน “ฉนไมใสใจ
กบความรสกของตนเอง”
2. ความชดเจนในการแยกแยะอารมณความรสก มจานวน 15 ขอ ตวอยางขอคาถาม
เชน ขอความทางบวก “โดยปกตฉนมอารมณความรสกทชดเจน” และ “ฉนไมสามารถรสกถงอารมณ
ความรสก” เปนขอความทางลบ
3. การปรบสภาวะอารมณ ประกอบดวยขอความทเกยวชองกบความพยายามทจะปรบ
สภาวะอารมณทนาพอใจ หรอคงอารมณทนาพอใจ ตวอยางขอคาถาม เชน ขอคาถามทางบวก
“ถงแมวาบางครงฉนมความเศรา แตโดยสวนใหญฉนมทศนะทด” ขอความทางลบ “ถงแมบางครงฉนม
ความสข แตโดยสวนใหญฉนมทศนะทไมด”
องคประกอบของแบบทดสอบทง 3 องคประกอบนมความสมพนธซงกนและกน และ
แบบทดสอบนมความเชอมนและความเทยงตรงเชงสอดคลองและเชงจาแนก ผลจากการศกษาพบวา
การเอาใจใสตออารมณความรสกมความสมพนธกบการมสตของตนเอง ความชดเจนทางอารมณ
ความรสกมความสมพนธทางลบกบความคลมเครอทางอารมณ การแสดงออกและความเศราหดหและ
การปรบอารมณความรสกมความสมพนธทางลบกบความเศราหดห และมความสมพนธทางบวกกบ
การมองโลกในแงด และความเชอการจดระบบสภาวะอารมณทไมดตอมา Salovey และคณะได
พฒนาแบบทดสอบเชาวนอารมณชอ“The Multifactor Emotional Intelligence Scale” (MEIS) ขน
แบบทดสอบชดนเนนเรองความสามารถทางสมองเปนหลก เปนแบบทดสอบในรป Paper Pencil Test
และแบบทดสอบ “The Emotional IQ Test” ทอยในรป CD – ROM โดยแบบทดสอบทงสองรปแบบน
เหมอนกนทกประการในดานเนอหาและโครงสรางแตตางกนทสอการนาเสนอแบบทดสอบโดยสโลเวย
และคณะ เชอวาแบบทดสอบความฉลาดทางอารมณเปนการวดสตปญญาทแทจรง แบบทดสอบน
ประกอบดวยงานดานความสามารถทใหผตอบทาทงหมด 12 งาน จากแบบทดสอบ 4 ประเภท ดงน
1. แบบทดสอบการระบอารมณ เปนการวดการรบรทางอารมณ ประกอบไปดวยงานทให ผตอบระบอารมณคนทปรากฏในภาพ ในการออกแบบและในดนตรและงานทเสนอสถานการณทาง
อารมณเพอใหผตอบระบวาบคคลใดในสถานการณนนมความรสกอยางไร
Page 62
50
ตวอยางแบบทดสอบ
ดทหนาคนและระบวาคนทแสดงหนาเชนนนมอารมณอะไรตอไปนอยมากเพยงไร
ไมปรากฏอยแนนอน ปรากฏอยแนนอน
โกรธ 1 2 3 4 5
เศรา 1 2 3 4 5
สข 1 2 3 4 5
ขยะแขยง 1 2 3 4 5
กลว 1 2 3 4 5
ประหลาดใจ 1 2 3 4 5
2. แบบทดสอบการใชอารมณ เปนการวดการซมซบอารมณมอย 2 สวน ไดแก การวด
ผตอบสามารถสรางความรสกทแตกตางกนไดดแคไหน และการใชความรสกเออตอกระบวนการคด
ตวอยางแบบทดสอบ
จนตนาการถงเหตการณททาใหคณรสกกงวลจนตนาการถงเหตการณนจนกระทงคณ
รสกกงวลจรง ๆ จงบรรยายถงความรสกของคณในแตละมาตราวดดงตอไปน
อบอน 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) หนาวเยน
มด 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) สวาง
ตา 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) สง
เจดจา 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) หมนหมอง
เรว 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) ชา
ทอ 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) คม
พอใจ 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) ไมพอใจ
ด 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) เลว
หวาน 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) เปรยว
สดใส 1( ) 2( ) 3( ) 4( ) 5( ) หดห
3. แบบทดสอบความเขาใจในอารมณ เปนการวดความสามารถของบคคลทจะทราบวา
อารมณมทมาจากอะไรและอะไร จะเกดขนถาอารมณมความเขมขนตลอดจนความสามารถเขาใจ
ความสมพนธระหวางอารมณทแตกตางกน
Page 63
51
ตวอยางแบบทดสอบ
ความเศราประกอบดวยอารมณ 2 แบบ อะไรบาง ใหเลอก 1 ขอ
1. ความโกรธและความประหลาดใจ
2. ความกลวและความโกรธ
3. ความผดหวงและการยอมรบ
4. ความเสยใจและความราเรง
4. แบบทดสอบการจดระบบอารมณเปนการวดความสามารถทจะจดการและการควบคม
อารมณของตนเอง และบคคลอน ซงเปนองคประกอบหลกของเชาวนอารมณงานของแบบทดสอบน
คอ ผตอบตองประเมนประโยชนในการกระทาทเปนไปไดในสถานการณทางอารมณ
ตวอยางแบบทดสอบ
เพอนคณคนหนงโทรศพทถงคณพรอมกบบอกขาวดวาเขาหางานทาไดแลวคณจะทา
อยางไร
แสดงความยนดกบเพอน ๆ กบขาวดนน
1 2 3 4 5
เชญเขามาฉลองดวยกน
1 2 3 4 5
พดคยกบเพอนเกยวกบงานใหมนน
1 2 3 4 5
ถามเพอนวาตองการความชวยเหลออะไรบางหรอเปลา
1 2 3 4 5
ผลการวเคราะหแบบทดสอบมาตราวดเชาวนอารมณหลายองคประกอบ (MEIS) พบวา
เชาวนอารมณสามารถแยกองคประกอบได 3 องคประกอบไดแก การรบรทางอารมณ ความเขาใจทาง
อารมณและการจดการทางอารมณ และจากการวเคราะหองคประกอบตามลาดบขน (Hierarchical
Factor Analysis) พบวา ทงสององคประกอบ สามารถจดเปนองคประกอบเดยวทเทาเทยมกน 3.3.2 แบบทดสอบเชาวนอารมณตามแนวคด บารออน โดย บารออนและพารค(Bar – On ; & Park. 2000 : 96) ไดศกษาเรองแบบทดสอบ
เชาวนอารมณจากนยามเชาวนอารมณ Bar – On ไดสรางเครองมอวดชอแบบสารวจเชาวนอารมณ
(Emotional Quotient Inventory: EQI) จากการวเคราะหองคประกอบพบวาแบบสารวจทางอารมณมองคประกอบ 13
องคประกอบ ซงมจานวนนอยกวาคณลกษณะทกาหนดไว 15 ดานหรอมาตราจาก 5 ดาน (การร
อารมณตนเอง การจดการอารมณ การจงใจตนเอง ตระหนกรอารมณคนอนและสมผสภาพการจดการ)
Page 64
52
ทง 13 องคประกอบ มคาสหสมพนธประมาณ .50 ซงแสดงใหเหนวาแบบทดสอบแตละดาน นาจะวด
องคประกอบเดยวกน แบบสารวจเชาวนอารมณมความสมพนธทางบวกกบความคงททางอารมณและ
การแสดงออกแตแบบทดสอบของ Bar – On ในภาพรวมหรอมาตรายอยไมมความสมพนธกบ
แบบทดสอบสตปญญาทางสมองมาตรา B ทปรากฏใน 16 PF และมความสมพนธเลกนอยกบ
WAIS – R (r = .12)
ตวอยางแบบทดสอบ
ดานความสามารถภายในตน
- เมอขาพเจาโกรธขาพเจาสามารถบอกใหผอนทราบได
ดานมนษยสมพนธ
- ขาพเจาใหความสนใจในสงทเกดขนกบผอน
ความสามารถในการปรบตว
- ขาพเจาสามารถเปลยนนสยเดม ๆ ได
ความสามารถในการจดการความเครยด
- ขาพเจาวตกกงวลไดงาย
การจงใจตนเอง
- ขาพเจาคาดหวงตอสงทดสด 3.2.3 แบบทดสอบเชาวนอารมณ ตามแนวคดของ โกลแมน
โกลแมน (Goleman. 1995 : unpaged) ไดสรางแบทดสอบเชาวนอารมณพมพเผยแพร
ลงในนตยสาร อทเน รดเดอร มาตราวดของโกลแมนประกอบดวยขอคาถาม 10 ขอ แตละขอคาถาม
ผตอบตองระบคาตอบทมตอสถานการณทสมมตขน การวดเชาวนอารมณของโกลแมนมความสมพนธ
สงกบความเขาใจผอน และการควบคมทางอารมณนอกจากนมาตราวดของโกลแมนยงมเนอหาทคาบ
เกยวกบองคประกอบทสามของมาตราวดเชาวนอารมณหลายองคประกอบของ สโลเวย และคณะ
ไดแก การจดการทางอารมณมาตรการวดเชาวนอารมณของโกลแมนไมไดใชมากนกในงานวจย ทงน
เนองจากเครองมอมคาความเชอมนคอนขางตามาก (r = .18) เนองมาจากแบบทดสอบมจานวนขอ
นอยมาก แตโกลแมนมแนวคดทชดเจนเกยวกบการนาเชาวนอารมณเขามาใชในการศกษา
Page 65
53
ตวอยางแบบทดสอบ
ทานกาลงอยบนเครองบนทนใดนนเครองบนกเผชญกบสภาพอากาศทเลวราย
เครองบนมอาการสนไปมา ทานอยในเหตการณนนทานจะทาอยางไร
ก. อานนตยสารหรอดภาพยนตรตอไปสนใจกบเหตการณทเกดขนเพยงเลกนอย
ข. เรมระวงตวและเตรยมรบมอกบเหตการณฉกเฉน คอยสงเกตดพนกงาน
ตอนรบ อานคาแนะนาจากคมอในกรณเกดเหตฉกเฉน
ค. ทาตามขอ ก. และขอ ข.บางบางอยาง
ง. ไมแนใจ ไมเคยสงเกต 3.3.4 แบบทดสอบเชาวนอารมณตามแนวคดของ คเปอรและซาวาฟ
คเปอร และซาวาฟ (Cooper ;& Sawaf. 1997) ไดสรางแบบทดสอบการประมาณ
เชาวนอารมณ (Mapping Your Emotional Intelligence : EQ MAP) เพอวดทกษะดานเชาวนอารมณ
ของผบรหารม 5 หมวดวด 21 ดาน จานวน 259 ขอ โดยใหคดทบทวนเหตการณในรอบระยะเวลาท
ผานมาวาคดรสกอยางไรแลวใหตอบวาเหนดวยกบขอความนนในระดบใด 4 ชวงคาแบบทดสอบการ
ประมาณ เชาวนอารมณ (EQ MAP) นมความเทยงตรงเชงประจกษ (Face Validity) แตยงขาด
หลกฐานยนยนถงคณภาพการแปลผลการประเมนหรอคาของคะแนนทได
ตวอยางแบบทดสอบ
- หมวดสภาพแวดลอมในปจจบน การสญเสยฐานะทางการเงน
หรอรายไดลดลง
- หมวดความรอบรดานสภาวะอารมณ ขาพเจาเกบความรสกไวกบ
ตนเอง
- หมวดความเชอและคานยมดานเชาวนอารมณ ขาพเจาชนชมแนวคดท
แปลกใหม
- หมวดความเชอและคานยมดานเชาวนอารมณ ขาพเจามองหาดานทดงาม
ของสงตาง ๆ
- หมวดผลของเชาวนอารมณ เปนเรองยากสาหรบขาพเจาท
จะใสใจกบงานททา
Page 66
54
3.3.5 แบบทดสอบเชาวนอารมณตามแนวคดของชท และคณะ ชท และคณะ (Schuttle;et.al. 1998 : 167 – 177) ไดพฒนาแบบวด EQ 33 ขอขนจาก
โมเดลพนฐานเกยวกบ EQ ทเมเยอรและซาโลเวยเสนอไวจากรายงานการวจยของคณะชวาแบบวดทง
33 ขอมความเชอมนทนาพอใจ แตอาจมปญหาเรองการแสรงตอบได คณะผวจยชวาองคประกอบท
แบบทดสอบวดไมเกยวของกบความสามารถของสมอง แตมความเกยวของกบบคลกภาพ
5องคประกอบ (The Big – Five Personality Model) ผตอบพจารณาแตละขอความและประเมน
ตนเองในระดบ 5 ชวงคา วาตนแสดงออกในระดบใด
ตวอยางแบบทดสอบ
ดาน ตวอยางขอความ
1. การประเมนและการแสดงออก - เพยงแคมองขาพเจากรไดวาผคนมความรสก
ของอารมณ เชนไร
2. การควบคมอารมณ - เมอขาพเจารสกวาอารมณตนเปลยนแปลง
ขาพเจามกมความคดใหม ๆ เสมอ
3. การบรหารจดการอารมณ - ขาพเจากลาวชมผอนเมอเขาทาในสงทดงาม 3.3.6 แบบทดสอบเชาวนอารมณตามแนวคดของกรมสขภาพจต กรมสขภาพจต (2543 : 71 – 75) ไดสรางแบบประเมนเชาวนปญญาทางอารมณ
สาหรบประชาชนไทย โดยสรางตามแนวคดของ บารออน (Bar – on. 1992) เมเยอร และสโลเวย
(Mayer ;& Salovey. 1997) และโกลแมน (Goleman. 1998) แบบวดเชาวนปญญาทางอารมณแบง
ออกเปน 3 ดาน คอ ดานด เกงและสข โดยใชการมาตราประเมนคา 4 ระดบ คอ ไมจรง จรงบางครง
คอนขางจรง จรงมาก
ตวอยางแบบทดสอบของกรมสขภาพจต
- ฉนบอกไมไดวาอะไรทาใหฉนรสกโกรธ
- เมอตองทาอะไรหลายอยางในเวลาเดยวกน ฉนตดสนใจไดวาจะทาอะไรกอนหลง
- ฉนไมสามารถทาใจใหเปนสขไดจนกวาจะไดทกสงทตองการ
จากทไดศกษามาสรปไดวา แนวทางในการวดเชาวนอารมณเปนสงทชวยอธบายถง
ลกษณะของบคคลในดานการบรการจดการอารมณของตนเองและการบรหารจดการอารมณกบผอน
ซงเชาวนอารมณสามารถฝกฝนไดโดยอาศยตนเองและบคคลรอบขางทเกยวของรวมกนปลกฝงใหรจก
ตนเอง มความเขาใจตนเอง ควบคมและแสดงอารมณใหเหมาะสม รจกสงเกตความรสกของผอน สราง
สมพนธทดกบบคคลอน และอยรวมกบผอนอยางมความสข
Page 67
55
3.4 การพฒนาเชาวนอารมณ (EQ) รเบคคา (Rebecca .1998 : 200 – 204) ไดเสนอแนวทางการพฒนาเชาวนอารมณใหแกเดก
สรปได ดงน
1. เปดโอกาสใหเดกไดแสดงออกซงความรสกของตนเอง โดยการบอกเลาความรสกของ
ตนเองใหเพอนฟง มการแสดงทาทางทบอกถงความรสกของตนเอง การรองเพลง และการวาดรป
ระบายสเพอแสดงอารมณ
2. มการใชดนตรและการเตนรา เพอใหเดกไดแสดงออกรวมกบเพอน ๆ เพอฝกการเปน
ผนาและการเปนผตาม
3.เปดโอกาสใหเดกไดอานหนงสอทสงเสรมใหเกดจนตนาการทจะชวยเสรมสรางแรงจงใจ
ทจะประสบความสาเรจในชวตและการมครอบครวทเปนสข
4. เปดโอกาสใหเดกไดสรางจนตนาการถงสงทหวงไว หรอการตงคาถามวาพวกเขารสก
อยางไรถาหากวาเขาไดเปนในสงทหวงไว
5. ใหเดกไดเขยนเลาถงการเกดความวตกกงวลของตนเองวารสกอยางไร และจดการกบ
ความรสกนนอยางไร
โกลแมน (Goleman .1998 : 328 – 330) ไดเสนอแนวทางในการพฒนาเชาวนอารมณวา
สามารถทาไดโดยอาศยวธการตาง ๆ ของการเรยนรเชงประสบการณ โดยการเนนใหผเรยนไดแสดง
อากปกรยาตาง ๆ อยางเปนรปธรรมและมการตดตอสอสารกนทนท แทนการบอกใหรหรอทาใหด อาจ
ใชการอภปรายกลม การสวมบทบาท การจาลองสถานการณ การใหเลนเกม ซงเปดโอกาสใหแสดง
ความรสก อารมณทตองการได และควรมการเสรมสรางกาลงใจ โดยใหกาลงใจและคาชมอยาง
ตอเนองระหวางการทากจกรรมกลม โดยมคนทคอยใหคาแนะนาปรกษาและใหกาลงใจ
สรศกด หลาบมาลา (2541 : 14 – 20) ไดเสนอกระบวนการในการพฒนาเชาวนอารมณของ
นกเรยนระดบมธยมศกษาไวดงน
1. การสรางวฒนธรรมในหองเรยน (Classroom Culture) เพอใหเปนสถานทเอออานวย
ตอการเรยนและการฝกเชาวนอารมณใหหองเรยนมสภาพแวดลอมทปลอดภย มความรวมมอกน
นกเรยนจะสามารถพฒนาทกษะความสมพนธกบคนอนได (Interpersonal Skill) ตองมขอตกลงทจะ
ปฏบตในหองเรยน โดยมหลกการงาย ๆ คอ
Page 68
56
1. ตองฟงเพอนพดอยางเอาใจใส
2. แสดงความชนชมเมอเพอนทาด
3. หลกเลยงทาใหเพอเสยหนาหรอเสยใจ
4. ถาไมมอะไรจะแสดงกบอกผาน
5. ตองใหความเคารพนบถอซงกนและกน
กจกรรมการฝกและสรางวฒนธรรมในหองเรยนม ดงน
1. การรจกตนเอง (Intrapersonal) รจกเพอน (Interpersonal) และยอมรบในความ
แตกตางวาเปนเรองปกตธรรมดา (O.K)
2. สรางบรรยากาศการสนบสนนเพอใหเกดความกลาในการแสดงออกและกลาเสยง
(Creating a Climate of Support)
3. สรางวฒนธรรมการสนบสนนเชอเชญการชนชอบ (Creating a Supportive
Culture, Inviting, Appreciation)
2. หลกสตรฝกอบรมเชาวนอารมณ
การพฒนาเชาวนอารมณจะมผลดทสด เมอใหนกเรยนมโอกาสปฏบตสรางประสบการณ
และสรางความรความเขาใจจากฐานความรเดมของตนเอง ดงนนหลกสตรจงตองใหโอกาสนกเรยนปฏบตกจกรรม
ตางๆ เชน การกาหนดเปาหมายสวนตวและสวนของกลม การตดสนใจการแกปญหาและการไกลเกลย
ขอพพาทนกเรยนจะตองเรยนรวธการแสดงความคดเหนและความรสกของตนออกมาและพฒนาความ
เขาใจโดยวธการคดทบทวนในเนอหา มมมองของสงคมและมมมองสวนตวของกจกรรมทไดปฏบตไป
แลว
2.1ใหนกเรยนมโอกาสกาหนดและดาเนนการไปสเปาหมายรวมทงความคาดหวงทาง
วชาการและเปาหมายทางวชาการทงของสวนตวและของกลม
2.2การชวยใหนกเรยนตระหนกวาคนอนมองพฤตกรรมของนกเรยนอยางไรพฤตกรรม
นกเรยนมผลกระทบตอคนอน ๆ อยางไรและเรยนรวธการแสดงความรสกเกยวกบพฤตกรรมของคนอน
ออกมาอยางไรไมกาวราวหรอทะเลาะ
2.3 การชวยใหนกเรยนพฒนาความเหนอกเหนใจและพฒนาทกษะการเจรจาเพอให
โนมนาวการตดสนใจและแกไขขอขดแยง และนาไปสการสงเสรมการเรยนรของนกเรยนและเพอนๆ
Page 69
57
ทศพร ประเสรฐสข (2542 : 115 – 117) กลาวถงแนวทางการพฒนาเชาวนอารมณสรป
ได ดงน
1.ฝกใหรจกคณคาของตนตามความเปนจรงใหมองตนเองใหแงด รสกดกบชวตสามารถ
ชนชมตวเองได
2.รจกแยกแยะอารมณของตนเองวาเปนเชนไรชนดใดไมดและเลอกแสดงออกทางอารมณ
ไดอยางเหมาะสม
3. รจกปฏบตตามกฎระเบยบของสงคมดวยความเตมใจ
4.รจกและเขาใจธรรมชาตอารมณของตนเองวาเปนคนอารมณรอนหรอเยน จาแนก
แยกแยะไดวา อารมณใดเปนคณแกตนเอง และอารมณใดเปนโทษแกตนเอง
5. รจกบรหารจดการกบอารมณของตนเองได เพอใหรวาอารมณเกดไดทกอยาง แตเราไม
สามารถแสดงอารมณไดทกอยางไดดงนนตองรจกบรหารอารมณของตนเองใหมประสทธภาพ เกด
สมดลในการจดการกบอารมณของตนเอง รจกแสดงออกทางอารมณและระบายอารมณไดอยาง
เหมาะสม ฝกความสามารถในการผอนคลายความเครยด
6. รจกหยดการแสดงอารมณทไมด ความสามารถในการไตรตรองกอนแสดงออก และ
สามารถทจะอดทนรอคอยทจะแสดงพฤตกรรมได
7. ฝกการสรางแรงจงใจใหเกดกบตนเอง เพอใหมวสยทศนและมความกระตอรอรน
8. ฝกความสามารถในการหยงรอารมณผอน สามารถรบรอารมณและความรสกของผอน
เพอใหเกดความเขาใจและเหนอกเหนใจ
9. ฝกดานมนษยสมพนธ สรางสมพนธอนดกบผอน การแสดงนาใจเอออาทรตอบคคลอน
เหนคณคาของตนเองและผอน ฝกการใหเกยรตผอนไดดวยความจรงใจ รจกและไววางใจ สามารถ
แสดงความชนชอบ ชนชม และใหกาลงใจซงกนและกนไดในวาระทเหมาะสม
จากทไดศกษามาสรปไดวาการพฒนาเชาวนอารมณสามารถพฒนาไดทกชวงวย โดยม
การฝกฝนใหรจกตนเอง กลายอมรบความเปนจรง มองโลกในแงด สามารถรบรอารมณ ความรสกของ
ตนเอง ตลอดจนของผอน มความอดทนอดกลน สงสาคญคอ การฝกอยรวมกบผอน เพราะจะเปนการ
พฒนาเชาวนอารมณไดอยางแทจรง โดยอาจใชเทคนคตาง ๆ เพอชวยเหลอในการฝกฝนพฒนา
เชาวนอารมณ เชน การใชดนตร การฝกสต การใชกจกรรมกลมกเปนอกวธการหนงทนาศกษาและ
สามารถนามาใชในการพฒนาเชาวนอารมณได
Page 70
58
4. สถตสหสมพนธคาโนนคอล 4.1 ความหมายของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล
ประชย เปยมสมบรณ(2535:39)การวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอลเปนเทคนคทางสถต
สาหรบการวเคราะหความสมพนธระหวางกลมตวแปรสองกลม กลมหนงประกอบดวยตวแปรอสระ
ตงแตสองตวแปรทมจานวนนอยกวาเดมหลกการแนวคดสาคญ คอทงกลมตวแปรอสระและกลมตว
แปรตามทนามาวเคราะหรวมกนเปนผลรวมเชงเสนตรง (Linear Composites) ตามหลกกาลงสองนอย
สดคาสหสมพนธคาโนนคอลจะเปนความสมพนธระหวางผลรวมเชงเสนตรงเหลานซงใชสญลกษณ Rc
ผลรวมเชงเสนตรงของชดตวแปรเดมทงสองชดนคอองคประกอบคาโนนคอล (Canonical Factor)หรอ
ตวแปรคาโนนคอล (Canonical Variate)
ตวแปรคาโนนคอลใชสญลกษณ Ui และ Vi เชน ชดตวแปรทหนงทนามาวเคราะหคาโนนคอล
ไดแก (X1, X2, X3,……….., XP) และตวแปรทสอง ไดแก (Y1, Y2, Y3,……….., YP) ในกรณนตวแปร
คาโนนคอลของชดตวแปรแรกเปนผลรวมเชงเสนตรงตามสมการดงน
U1 = a1X1 + a2X 2+ a3X 3+…+ aqX q
ตวแปรคาโนนคอลของชดตวแปรทสองเปนผลรวมเชงเสนตรงตามสมการดงน
V1 = b1Y1+ b2Y2+ b3Y3+…+ bqYq
การคานวณคาสมประสทธมาตรฐาน ai และ bi เปนคาทจะทาใหตวแปรคาโนนคอล U1 กบ
ตวแปรคาโนนคอล V1 มความสมพนธสงสด ดงนนตวแปรคาโนนคอลทกาหนดขนจากชดตวแปรทหนง
จงขนอยกบธรรมชาตของชดตวแปรอกชดหนง รวมทงความสมพนธระหวางชดตวแปรทงสอง กลาวคอ
ตวแปรคาโนนคอลทกาหนดขนจากชดตวแปรทหนงจะมคาเปลยนแปลงไปถามการเพมหรอลดจานวน
ตวแปรในอกชดหนง
สหสมพนธคาโนนคอลตวแรก Rc1 กคอสหสมพนธอยางงาย (Simple Correlation) ระหวาง U1
และ V1 ทมขนาดคาสงสด ตวประมาณคาของความแปรปรวนทรวมกนระหวางU1และV1อยางไรกตาม
Rc1 ยอมไมใชตวประมาณคาของความแปรปรวนททบซอนระหวางชดตวแปรทงสองชดนน กลาวไดวา
เมอสามารถคานวณคา Rc1 ไดแลว สามารถคานวณคา Rc2,Rc3 และคา Rc อนๆ ได เพราะRc2 คอตว
ประมาณคาของความแปรปรวนทรวมกนระหวาง U2 และ V2 ในขณะท Rc3 กคอตวประมาณคาของ
ความแปรปรวนทรวมกนระหวาง U3 และ V3 อยางไรกด Rc2, Rc3 และ Rc อน ๆ ยอมอยภายใตขอตกลง
ทวาตวแปรคาโนนคอลคอนๆทไมใชตวแปรคาโนนคอลคแรก จะตองไมมความสมพนธกบตวแปร
คาโนนคอลทกลาวถงกอน
Page 71
59
ตวอยางเชน ในกรณ Rc2 ทไดจากตวแปรคาโนนคอล U2 และ V2 จะตองไมมความสมพนธกบ
ตวแปรคาโนนคอล U1 และ V1 และในกรณ Rc3 ทไดจากตวแปรคาโนนคอล U3 และ V3 จะตองไมม
ความสมพนธกบตวแปรคาโนนคอลคแรก (U1 และ V1) และกบตวแปรคาโนนคอลคทสอง (U2 และ V2)
เปนตน ถาไมมการกาหนดขอตกลงนแลว อาจไดคาสหสมพนธคาโนนคอลคทสอง (U2 และ V2) เปนตน
ถาไมมการกาหนดขอตกลงนแลว อาจไดคาสหสมพนธคาโนนคอลไมจากดจานวนทมขนาดคาสง
เทากบสหสมพนธคาโนนคอลของตวแปรชดแรก จากการกาหนดขอจากดดงกลาว Rc1 จงมขนาดคาสง
กวา Rc2 และ Rc2 จงมขนาดคาสงกวา Rc3 ตามลาดบ
ตามปกตจานวนคาสหสมพนธคาโนนคอล สามารถพจารณาไดจากจานวนตวแปรในชดทม
ขนาดนอยกวากลาวคอถาการวเคราะหคาโนนคอล ประกอบดวย ชดตวแปรอสระจานวน 5 ตวแปร
และชดตวแปรตามจานวน 4 ตวแปรการวเคราะหนจะสามารถคานวณคา Rc ได 4 คาและถาชดตว
แปรอสระและชดตวแปรตามมจานวนตวแปรเทากนคอชดละ 5 ตวแปร การคานวณจะไดคา
สหสมพนธคาโนนคอลจานวน 5 คา ดงแสดงในภาพประกอบ 12
ชดตวแปรท 1 ชดตวแปรท 2
X1 U1 Rc1 V1 Y1
X2 U2 Rc2 V2 Y2
X3 U3 Rc3 V3 Y3
X4 U4 Rc4 V4 Y4
X5 U5 Rc5 V5 X5
ภาพประกอบ 12 ความเกยวโยงระหวางชดตวแปร ตวแปรคาโนนคอล และคาสหสมพนธคาโนนคอล
Page 72
60
4.2 วตถประสงคของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล ประชย เปยมสมบรณ (2535 : 39) กลาวถงวตถประสงคในการใชเทคนคการวเคราะห
สหสมพนธคาโนนคอล คอ เพอการวเคราะหความสมพนธระหวางกลมตวแปรสองกลมกลมหนง
ประกอบดวยตวแปรอสระตงแตสองตวขนไป ในขณะทอกกลมหนงประกอบดวยตวแปรตามตงแตสอง
ตวขนไปเชนกน
ดษฎ โยเหลา (2541 : 73) กลาวถงวตถประสงคในการใชเทคนคการวเคราะหสหสมพนธ
คาโนนคอล คอ เพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปร 2 กลม แตละกลมมจานวนตวแปรตงแต 2 ตว
ขนไป โดยจะสรางรปแบบความสมพนธเชงเสนของตวแปรแตละกลม
ศรนนท วรรตนกจ (2545 : 72) กลาวถงวตถประสงคในการใชเทคนคการวเคราะหสหสมพนธ
คาโนนคอล คอ การหาแบบแผนความสมพนธระหวางตวแปรสองชดททาใหขอมลมความสมพนธกน
มากทสด โดยทแตละชดอาจมตวแปรหลายตว และจานวนของตวแปรแตละชดจะเทากนหรอไมกได
โดยดจากคาสมประสทธของตวแปรแตละตว ททาใหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรทงสอง
ชดนนมคาสงสด
จากทกลาวสรปไดวา การวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอลมวตถประสงคเพอหาแบบแผน
ความสมพนธระหวางตวแปรสองกลมททาใหขอมลมความสมพนธกนมากทสด
4.3 คาศพททควรรจกเกยวกบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล ตวแปรคาโนนคอล (Canonical Variate) คอตวแปรประกอบ (Composite variable) ทเกด
จากความสมพนธเชงเสนของตวแปร U เรยกวาสวนประกอบของตวพยากรณ (Predictor Composite)
และ V จะเรยกวาสวนประกอบของตวเกณฑ (Criterion Composite)
สหสมพนธคาโนนคอล (Canonical Correlation : R) คอ ปรมาณของความสมพนธระหวาง
ตวแปรคาโนนคอลหรอปรมาณความสมพนธระหวางPredicior Composite กบ Criterion Composite
คานาหนกความสาคญคาโนนคอล (Canonical Weights, Function Coeificient) หมายถง
คาตวเลขหรอนาหนกของตวแปรชด X หรอตวแปรชด Y ในทนคอคา a1,…ap และ b1,…bq การตความ
เหมอน β ในการวเคราะหพหคณ ซงเปนคาทแสดงวาตวแปร X หรอ Y มความสาคญในการอธบาย
ตวแปรคาโนนคอลเทาใด เพอควบคมตวแปรอน ๆ ในชดตวแปรการคานวณ
Page 73
61
4.4 การคานวณคาสหสมพนธคาโนนคอล หลงจากทรวบรวมขอมลทเปนคาของตวแปรตาง ๆ ทงตวแปรอสระ (X) ซงม p ตว และ
ตวแปรตาม (Y) ซงม q ตว คาเหลานเปนคาทไดจากกลมตวอยางทงหมด N คน เรยกวาขอมล
เบองตนทนามาจดอยในรปเมตรกซ เพดฮาเซอร(Pedhazur. 1997 : 926 – 929 ) ดงน
ตาราง 1 เมตรกซขอมลเบองตนสาหรบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล
สมาชกของกลมตวอยาง
ตวแปรอสระ
ตวแปรตาม
1
2
.
.
N
X11 X12 . . X1p
X11 X12 . . X1p
. . . . .
. . . . .
XN1 XN2 . . XNp
Y11 Y12 . . Y1q
Y11 Y12 . . Y1q
. . . . .
. . . . .
YN1 YN2 . . YNq
เมอ N แทน จานวนกลมตวอยาง
เมอ p แทน จานวนตวแปรอสระ
เมอ q แทน จานวนตวแปรตาม
Page 74
62
จากเมตรกซขอมลเบองตนในตาราง 1 คานวณหาคาสมประสทธสหสมพนธอยางงายโดยจบค
ระหวางตวแปรทกตวเปนคๆไป แลวนาคาสมประสทธสหสมพนธทงหมดมาจดเปนรปเมตรกซโดยแบง
สวนเปน 4สวน ดงแสดงในตาราง 2
ตาราง 2 เมตรกซของคาสหสมพนธสาหรบการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล
ตวแปรอสระ X ตวแปรตาม Y
ตวแปรอสระ X 1 2 . . . . P
2
. RXX
.
.
P
1 2 . . . . q
RXy
ตวแปรตาม Y 1 2 . . . . P
2
. Ryx
.
.
q
1 2 . . . . q
Ryy
การคานวณอาจใชเมตรกซของคาสหสมพนธคอ Rxx เปนเมตรกซสหสมพนธระหวาง
ตวแปรอสระ และ Ryy เปนเมตรกซสหสมพนธระหวางตวแปรตาม สวน Rxy และ Ryx เปนเมตรกซ
สหสมพนธระหวางตวแปรอสระ X กบตวแปรตาม
Page 75
63
การกาหนดสวนยอยของเมตรกซ X กบ Y ใหอยในรปของซปเปอรเมตรกซ ดงน
R = Rxx Rxy
Ryx Ryy
เมอ R แทน ซปเปอรเมตรกซระหวางสหสมพนธของตวแปรอสระ X
และตวแปรตาม Y
Rxx แทน เมตรกซสหสมพนธของกลมตวแปรอสระ Xp
Ryy แทน เมตรกซสหสมพนธของกลมตวแปรตาม Yq
Rxy แทน เมตรกซสหสมพนธของกลมตวแปรอสระ Xp
กบกลมของตวแปรตาม Yq
Ryx แทน ทรานโพสของ Rxy
จากนนหาคาเมตรกซของ Ryy-1, Ryx, Rxx
-1, Rxy แลวนาไปสรางสมการดเทอรมแนนท ดงน
⏐Ryy-1RyxRxx
-1Rxy - λI⏐ = 0
เมอ Ryy-1 แทน คาอนเวอรสเมตรกซ Ryy
Rxx แทน คาอนเวอรสเมตรกซ Rxx
| แทน เมตรกซเอกลกษณ (ไอเดนตตเมตรกซ)
λ แทน คาไอเกนหรอความแปรปรวนของสหสมพนธคาโนนคอล
จากสมการดเทอรมแนนทจะไดสมการกาลงสอง (Quadratic)
aλ2 - bλ + c = 0
คานวณหาคา λ จากสตร
a
acbb2
42 −±−=λ
หาคาสหสมพนธคาโนนคอล โดยการถอดรากทสองของ λ จากสตร
λ=cR
Page 76
64
คา Rc แสดงถงความสมพนธระหวางตวแปรคาโนนคอล u และ v และเมอยกกาลงสองจะได
Rc2 ซงแสดงถงสดสวนของความแปรปรวนรวมกนระหวางตวแปรคาโนนคอล u และ v คา Rc มได
มากกวาหนงคา โดยทคาแรกเปนคาทแสดงความสมพนธระหวางตวแปรคาโนนคอล u และ v ทมคา
สงทสด นอกจากนนยงมคา Rc อน ๆ ทแสดงถงความสมพนธระหวางตวแปรคาโนนคอล u และ v ชด
ตอมาโดยมขอจากดวาตวแปรคาโนนคอล u และ v ในชดหลงตองไมมความสมพนธกบตวแปรคาโนนคอล u
และ v ในชดแรก ๆจานวน Rc จะเทากบคา p หรอ q คาใดคาหนงทมคานอยกวาโดยทวไปถาคา Rc2 < .10 ถอวา
ตาเกนไปเพราะอธบายความแปรปรวนไดเพยงรอยละ 10
4.5 การทดสอบนยสาคญของสหสมพนธคาโนนคอล
การวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอลจะไดคาสหสมพนธคาโนนคอล Rc และตวแปรคาโนนคอล
u และ v จานวน r ค การทดสอบนยสาคญของการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอลจะทดสอบ r ทกคา
พรอม ๆ กน (ประชย เปยมสมบรณ 2535 : 48 – 52)
4.5.1 การทดสอบนยสาคญทางสถต ซงจะทดสอบนยสาคญไดสองลกษณะ คอ
1. การทดสอบวาโดยทวไปมความสมพนธเชงเสนตรงระหวางกลมตวแปรทงสองวาม
นยสาคญหรอไม ซงเปนการทดสอบสมตฐานทวา
Ho : Rc1 = Rc2 = …= Rci = 0
ถาผลการทดสอบมนยสาคญ แสดงวา อยางนอยคาสหสมพนธคาโนนคอลคาแรกจะ
มนยสาคญทางสถต ซงจะดาเนนการทดสอบตอไป ดงน
2. ทดสอบวามตวแปรคาโนนคอลกคทมนยสาคญเปนการทดสอบสมมตฐานทวา
Ho : Rc2 = Rc3 = …= Rci = 0
Ho : Rc3 = Rc4 = …= Rci = 0
.
.
.
H1 : Rci = 0
Page 77
65
การทดสอบนยสาคญทางสถตอาจใชวธการทดสอบโดยใชการแจกแจงแบบไคสแควร
ของบารเลต (Barlett) หรอวธการทดสอบโดยใชการทดสอบแบบเอฟของโร (Rao) แตโดยทวไปนยมใช
วธของบารเลต ดงน
( )[ ] pqdfqpN e =∧++−−−= ;log15.12χ
เมอ χ2 แทน คาสถตทใชเปรยบเทยบกบคาวกฤตจากการ
แจกแจงแบบไคสแควร
N แทน จานวนสมาชกในกลมตวอยางทงหมด
p แทน จานวนตวแปรอสระ X
q แทน จานวนตวแปรตาม Y
loge แทน natural logarithm
∧ แทน Wikls’ lambda โดยคานวณจากสตร
( )( ) ( )222
21 1...11 cjcc RRR −−−=∧
เมอทดสอบแลวพบวาปฏเสธสมมตฐาน Ho จะสรปไดวา อยางนอย Rc1 ≠ 0 อนดบ
ตอมาคานวณ /\’ ใชสตรเดม โดยตดเทอม (1 – R2c1) ออกไปจะไดวา
/\’ = (1 – R2c2) โดยคา df = (p-1)(q-1)
หากม Rc มากกวา 2 คา คานวณ /\’ ท df = (p-2)(q-2) และทดสอบนยสาคญทาง
สถตตอไปจนกระทงพบ Rc ทไมมนยสาคญทางสถตจงสนสดการทดสอบสมมตฐานทางสถต
การหาคานาหนกความสาคญคาโนนคอล ( jβ ) ของตวแปร Y
เพดฮาเซอร(Pedhazur. 1997 : 931 – 932)
jjyyj
j VVRV ′
=1β
เมอ jβ แทน คานาหนกความสาคญคาโนนคอลของชดท j
(Function j)
Vj แทน ไอเกนเวกเตอรท j
Vj’ แทน ทราสโพสของ Vj
หาคา Vj โดยแกสมการตอไปน
⏐Ryy-1 Ryx Rxx
-1 Rxy – λ I ⏐ Vj = 0
การหาคานาหนกความสาคญ ( jβ ) ของตวแปร X
A = Rxx Rxy BD –1/2
Page 78
66
เมอ A แทน เมตรกซของนาหนกความสาคญคาโนนคอลของ
ตวแปร X
B แทน เมตรกซของนาหนกความสาคญคาโนนคอลของ
ตวแปร Y
D-1/2 แทน diagonal matrix ทมสมาชกเปนสวนกลบ
ของรากทสองของ λ
Rxx แทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวแปรอสระ X
Rxy แทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวแปรอสระ X
กบตวแปรตาม Y
4.5.2 การทดสอบนยสาคญทางปฏบต การทอสอบนยสาคญทางปฏบต เปนการทดสอบโดยอาศยหลกการของเกณฑแหง
ความหมาย (criterion of meaningfullness) ในการทดสอบนยสาคญทางปฏบตนคเลยและโลนส
แนะนาวา สหสมพนธคาโนนคอลทมขนาด0.3 หรอเลกกวา ถอไดวาเปนขนาดทเลกเกนไปเปนคาทไม
มความหมายในทางปฏบต ในกรณทคาสหสมพนธคาโนนคอลเปนคาทไมมความหมายในทางปฏบตก
อาจจะไมนาไปทดสอบนยสาคญทางสถต
4.6 การคานวณคาสมประสทธโครงสราง
การแปลความหมายของสหสมพนธคาโนนคอลโดยอาศยคานาหนกความสาคญคาโนนคอล
ตองทาโดยความระมดระวง เนองจากปญหาสหสมพนธระหวางตวแปร (Multicollinearity) เพราะใน
กรณทตวแปรอสระตงแต 2 ตวแปรขนไป มสหสมพนธตอกนในระดบสงแลว ถาตวแปรหนงเขาส
สมการกอนกจะสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรตามไดมาก ในขณะทอกตวแปรหนงซงเขา
สสมการในลาดบถดไปกมกจะอธบายความแปรปรวนตามไดเพมขนในระดบทไมมนยสาคญทางสถต
ในทางกลบกน ถานาตวแปรในลาดบสองเขาสสมการกอน ตวแปรในลาดบหนงซงเคยอธบายความ
แปรปรวนของตวแปรตามไดอยางมากนน กอาจไมสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรตามให
เพมสงขนในระดบทมนยสาคญทางสถตไดเชนกน จากปญหาดงกลาวจงไดแปลความหมายของ
สหสมพนธคาโนนคอลโดยใชคาสมประสทธโครงสราง (ประชย เปยมสมบรณ 2535 : 44)
Page 79
67
การคานวณคาสมประสทธโครงสราง คานวณจากเมตรกซในสตร (Pedhazur. 1997 : 933)
S x = R xx A
S y = R yy B
เมอ Sx แทน เมตรกซของสมประสทธโครงสรางของตวแปร X
Sy แทน เมตรกซของสมประสทธโครงสรางของตวแปร Y
Rxx แทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวแปร X
Rxy แทน เมตรกซของสมสมพนธระหวางตวแปร Y
คาสมประสทธโครงสรางทมคามากกวาหรอเทากบ 0.3 เปนคาทมากพอทจะแปล
ความหมายได การแปลความหมายของคาสมประสทธโครงสราง คอ
1. แปลความหมายคลายกบคา Factor Loading ในการวเคราะหองคประกอบ
2. คาสมประสทธโครงสรางเมอยกกาลงสองแสดงถงความแปรปรวนของตวแปร
X หรอ Y ซงอธบายไดดวยตวแปรคาโนนคอล
3.ผลรวมของคากาลงสองของคาสมประสทธโครงสรางแสดงถงระดบความแปรปรวน
ของตวแปรเดมทอธบายไดดวยตวแปรคาโนนคอล
4.ระดบความแปรปรวนในขอ3 หารดวยจานวนตวแปรเดม แสดงถงสดสวนของความ
แปรปรวนทงหมดของตวแปรเดมทอธบายไดดวยตวแปรคาโนนคอล
5. งานวยทเกยวของ 5.1 งานวจยตางประเทศ ฮอลบรค (วรนทพย หมแสน. 2543 : 102 ; อางองจาก Holbrook. 1997) ไดศกษา
ความสมพนธระหวางเชาวนอารมณกบทกษะของนกประพนธ กลมตวอยางเปนนกศกษาของ
มหาวทยาลยองกฤษจานวน 108 คน พบวาความสามารถหรอทกษะในการเขยนของนกประพนธ ม
ความสมพนธทางบวกกบเชาวนอารมณและพบวาเชาวนอารมณมความสมพนธทางบวกกบผลงาน
และคะแนนในการเรยนอกดวย
แลม (Lam. 1998 : 176) ไดศกษาเชาวนอารมณ : เครองบงชในการดาเนนชวตศกษาในกลม
คนทางานแบงเปนกลมททางานอยางงาย ๆ กลมททางานหนกหรอยากกลมทมความเครยดตาและ
กลมทมความเครยดสงโดยการประเมนเชาวนอารมณ ความฉลาดทวไป ความเหนอกเหนใจผอน
การปรบตวตอความเครยดและศกษาสถตประชากร พบวาเชาวนอารมณจงเปนตวบงชถงความสามารถในการ
ปฏบตงาน การเอาใจใสความรสกของผอนและการแกไขปญหาตาง ๆ ได
Page 80
68
โอมห (วระวฒน ปนนตามย. 2542 : 16 ; อางองจาก Ohm. 1998) ไดศกษาเชาวนอารมณ :
ความสาเรจในการสอนทคานงถงอารมณเปนหลก พบวา ทกษะทางอารมณและสงคมสามารถสอนได
และการจดการสงแวดลอมในหองเรยนใหเกดความปลอดภยการดแลกน จะสงผลตอความสขสมบรณ
ทางอารมณและเสนอใหมการศกษาสารวจในเรองของทกษะทางอารมณทด บคลกภาพสวนบคคล
และความสาเรจทางการเรยนดวย
ทาเปย (กรมสขภาพจต. 2543 : 22 ; อางองจาก Tapia. 1998) ศกษาวจยตรวจสอบ
เครองมอวดเชาวนอารมณทเรยกวา EI-I (The Emotional Intelligence Inventory)พบวาเครองมอ EI-I
มความเชอมนทดสอบโดยสตร Cronbach Alpha ทระดบ .81 ซงถอวา เปนเครองมอทมประโยชนและ
นาเชอถอสาหรบงานวจยดานเชาวนอารมณ และพบวาเชาวนอารมณไมมความสมพนธทางสถตกบ
สตปญญาทางสมอง หมายความวาผทมเชาวนอารมณสงไมจาเปนตองมสตปญญาทางสมองใน
ระดบสง หรอผทมสตปญญาทางสมองในระดบสงไมจาเปนตองมเชาวนอารมณในระดบสงตามไป
ดวยนอกจากนยงพบวา ความสาเรจทางการศกษาไมมความสมพนธกบเชาวนอารมณรวมทง คะแนน
EI-I กไมมความสมพนธกบพนฐานของเชอชาตและระดบการศกษาของบดามารดาแตพบวา เพศม
ความสมพนธกบเชาวนอารมณ นนคอ ผหญงจะมเชาวนอารมณสงกวาผชาย
ครนสก(Krinsky. 1996 : Abstract) ไดศกษาการควบคมอารมณ สงกระตน ความสาเรจใน
ชวตและความกาวราวของเดกทมบดามารดาตดยาเสพตด กลมมตวอยางเปนเดกอาย 6-12ป เชอสาย
แอฟรกน อเมรกนทบดามารดาใชยาเสพตดจานวน 50 คน พบวา การรจกระงบอารมณมความสมพนธ
ทางบวกกบแรงกระตนความสาเรจในชวต บดามารดาทมนสยกาวราวจะสงผลใหบตรมความกาวราว
โดยแสดงบคลกลกษณะถงความสามารถในการระงบควบคมอารมณไดนอยกวาเดกปกตทวๆไป
รวมทงจะควบคมอารมณกาวราวไดยากกวาดวย
โกลแมน (Goleman,1998) ไดศกษาผลการตอบสนองตอโปรแกรมการฝกอบรมของเดกๆ ใน
สถานกกกนทมระดบสตปญญาตางกน กลมตวอยางจานวน 60 คน แบงเปนกลมทดลองทมระดบ
สตปญญาสงจานวน 30 คน และกลมระดบสตปญญาตาจานวน 30 คน ผลปรากฏวากลมทดลองทม
ระดบสตปญญาสงแสดงการตอบสนองตอโปรแกรมทมความยดหยนไมเครงครด การวจยนแสดงให
เหนวาเดกทเชาวนอารมณสงสามารถควบคมตนเองไดดดวย
Page 81
69
ฟอรก และสเปคเตอร(Fox; & Spector. 2000 : 203-220) ไดศกษา ความสมพนธระหวาง
เชาวนอารมณ เชาวนปญญา และคณลกษณะดานจตใจของผรบการสมภาษณ ซงเชาวนอารมณท
ทาการศกษาในครงน ประกอบดวย ความเหนอกเหนใจ การควบคมและบรหารอารมณของตนเองและ
การเขาสงคม ผลการศกษาพบวา เชาวนอารมณและเชาวนปญญามความสมพนธกนนอยมาก แต
เชาวนอารมณมความสมพนธกบคณลกษณะดานจตใจของผรบการสมภาษณและมคณคายงตอการ
สมภาษณเพอการคดเลอก
กเดยน(Gideon. 1997 : Abstract) ไดศกษาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
ของผประกอบการทไดรบสทธบตร จานวน 199 คน เพอศกษาความเขมแขง ทสนบสนนความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรคซงสมพนธกบการควบคมสถานการณ และการเขาไปมสวนรวมในการ
แกปญหาในองคกร เพอฝาฟนอปสรรค ในการศกษาครงนแสดงใหเหนความเสมอภาคระหวางบคคลท
ยอมรบประโยชน ความสาเรจในการเปลยนแปลงความคดใหเปนสงประดษฐทมตวตน ซงสมพนธกบ
ความสามารถของผประดษฐทมความกาวหนา และหรอถอยหลงแมจะมอปสรรคและสงททาทายตางๆ
กตาม ซงลกษณะดงกลางน แสดงใหเหนถงความควบคมสถานการณเมอมความทกขยากและเหตผล
ทแสดงใหเหนถงการคกคามวามนยสาคญระหวาง เทคนค และวธของผประกอบการ
เทค ลอค สคตกา และโบเอทเกอร(วนเพญ สมภพรงโรจน. 2547: 52.อางองจาก
Teylock,Skitka ;& Boettger . 1989 : 632 – 640) ไดศกษากลยทธทางสงคมและการรบร เพอการ
จดการกบความสามารถในการใหเหตผล : การปฏบตตามความซบซอนและการสนบสนนซงการ
ทดลองนทดสอบการทานายการตดสนใจและการเลอกทไดมาจากรปแบบการวางเงอนไขทางสงคม ซง
กาหนดกลยทธ 3 รปแบบทแตกตางกนทวาคนเราไววางใจในการปฏบตตอความตองการในการชแจง
จากผฟงทสาคญ รปแบบททานายวา
1. เมอรมมมองของผฟงและไมมการใหสญญาไวในอดต จะไววางใจในวธการทกระตนให
เกดความสนใจตา และเปลยนมมมองไปยงผฟง
2. เมอไมรมมมองของผฟงและไมมการใหสญญาไวในอดตจะมแรงจงใจในการคดทยดหยน
และหลากหลาย (Preemptive Self – Criticism)
3. เมอรสถานะทเคยใหสญญาไว จะอทศความพยายามในการแสดงเหตผล
(Defestic Bolstering)ผลการทดลองน สนบสนนการทานายทง 3 แบบ การศกษานเปดเผยวา มความ
แตกตางระหวางบคคลในสงคม และกลยทธทางความคดในการจดกบความสามารถในการใหเหตผล
Page 82
70
5.2 งานวจยในประเทศ วระวฒน ปนนตามย (2542 : 112 – 119) ไดสรางเครองมอวดเชาวนอารมณรวมกบ
อสา สทธสาคร โดยใชกรอบแนวคดของเมเยอรและสโลเวย (1997) และโกลแมน (1998) เพอศกษา
องคประกอบดานชวประวตของนกศกษากบความสามารถดานเชาวนอารมณ แบบทดสอบประกอบดวยลกษณะ
เชาวนอารมณ 7 ดาน ไดแก การรจกอารมณของตนเองการตระหนกรอารมณของผอน การควบคม
อารมณตนเอง วฒภาวะทางอารมณ ความเอออาทร การมแรงจงใจทด และทกษะทางสงคม ลกษณะ
แบบทดสอบเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จานวน 90 ขอ โดยใหผตอบรายงานวาขอความ
นนๆเกดขนกบตนเองทงในแงความคด ความรสก อารมณและการแสดงออกในระดบใดใน 5 ชวง คอ
ระดบคา 1 ไมเคยเลยไปจนถง 5 บอยครงทสด กลมตวอยางเปนนกศกษาชนปท 1 – 4 ของ
มหาวทยาลยหอการคาไทย จานวน 464 คน ศกษาคณภาพของแบบทดสอบแตละดานเรยงลาดบดงน
.70 .85 .78 .83 .85 .76 รวมทงฉบบ .93 และหาคาความเทยงตรงดวยวธวเคราะหองคประกอบ
ผลการศกษาพบวาเพศหญงมความสามารถดานความเอออาทร การตระหนกรถงภาวะอารมณของ
ผอน การรจกอารมณของตนเองสงกวาเพศชายอยางมนยสาคญทางสถต การปรกษาหารอกบพนอง
และครอาจารย สภาพความสมพนธกบบดามารดามผลอยางมนยสาคญทางสถตกบความเอออาทร
การมแรงจงใจทด การควบคมอารมณของตน และทกษะทางสงคมของนกศกษาการประเมนตนเอง
วาเปนคนมงความความสาเรจใฝสมพนธ และมงสอานาจมผลตอความสามารถดานความเอออาทร
และการมแรงจงใจทดอยางมนยสาคญทางสถตและผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธกบคะแนน
รวมจากการวดเชาวนอารมณอยางมนยสาคญทางสถต
เทอดศกด เดชคง (2543 : 59 – 62) ไดพฒนาแบบวดเชาวนอารมณสาหรบนกเรยนระดบ
มธยมศกษา แบบทดสอบทสรางขนแบงออกเปนสามสวน สวนแรกและสวนทสองเปนการประเมน
ตนเองแตสวนทสามจะเปนการประเมนโดยครประจาชน ในสวนแรกเปนการตรวจสอบความสามารถ
ทางอารมณ ไดแก ความเขาใจเหนใจผอน ความมสตรตนและความสามารถแกไขขอขดแยงสวนทสอง
และสามเปนการใหคะแนนในเรองความสขและความเปนคนด ผวจยไดนาแบบวดไปใชกบนกเรยน
ระดบชนมธยมศกษามนกรงเทพมหานครจานวนประมาณ 200 คน โดยแยกเปนนกเรยนทอยในหอง
ระดบเกง (หองคงและหองควนส) และนกเรยนทเรยนในหองธรรมดาพบวา 1) นกเรยนในหองระดบเกง
มความสามารถทางอารมณตากวานกเรยนในหองธรรมดา 2) นกเรยนในหองเกงมระดบความสขตา
กวานกเรยนในหองธรรมดา 3) นกเรยนในหองเกงมแนวโนมจะใหคะแนนความสขและการเปนคนดแก
นกเรยนหองเกงสงกวานกเรยนหองธรรมดา
Page 83
71
นาฏยา ปนอย (2543 : 49) ไดศกษาผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคแบงกลม
ผลสมฤทธทมตอเชาวนอารมณ และผลสมฤทธทางการเรยนในวชาคณตศาสตรของนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 1 ผลการศกษาพบวานกเรยนทเรยนแบบรวมมอ โดยใชเทคนคแบงกลมผลสมฤทธ
มเชาวนอารมณหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองและสงกวานกเรยนทเรยนแบบปกต อยางม
นยสาคญทางสถตทระดบ.01และนกเรยนทเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคแบงกลมผลสมฤทธ มผลสมฤทธ
ทางการเรยนวชาคณตศาสตรสงกวานกเรยนทเรยนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01
วรพร คงแกว และคณะ (อรยะ สพรรณเภษช. 2545 : 48 – 50 ; อางองจาก วรพร คงแกว ;
และคณะ. 2543 : บทคดยอ)ไดศกษาความสมพนธระหวางเชาวนอารมณกบผลสมฤทธทางการเรยน
ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กลมโรงเรยนธนบร สงกดกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา
เชาวนอารมณมความสมพนธทางบวกกบกลมทกษะภาษาไทย กลมสรางเสรมประสบการณชวต กลม
สรางเสรมลกษณะนสย กลมการงานพนฐานอาชพอยางมระดบนยสาคญทางสถต สวนกลมทกษะ
คณตศาสตร และกลมประสบการณพเศษ (ภาษาองกฤษ) สมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต
หสยา เถยรวทวส ( 2537 : 82) ไดศกษาความสมพนธระหวางความสามารถดานเหตผลกบ
ความสามารถในการแกปญหา พบวาสหสมพนธระหวางแบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผลกบ
ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนทงหมด นกเรยนชาย และนกเรยนหญงมความสมพนธกน
อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01นาหนกความสาคญของแบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผล
แบบอปมาอปมยแบบอนกรมภาพแบบสรปความและแบบวเคราะหตวรวมทศกษาจากนกเรยนทงหมด
สงผลตอความสามารถในการแกปญหาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 นาหนกความสาคญของ
แบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผลแบบอปมาอปมย แบบอนกรมภาพ แบบสรปความ แบบ
วเคราะหตวรวมทศกษาจากนกเรยนชาย สงผลตอความสามารถในการแกปญหาอยางมนยสาคญทาง
สถตทระดบ .01 นาหนกความสาคญของแบบทดสอบวดความสามารถดานเหตผลแบบอปมาอปมย
แบบอนกรมภาพ แบบสรปความ แบบวเคราะหตวรวมทศกษาจากนกเรยนหญงสงผลตอ
ความสามารถในการแกปญหาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01
วนส ภกดนรา( 2546 : 138-139) ศกษาความสมพนธระหวางคณลกษณะทางบคลกภาพ
กบเชาวนอารมณ และความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5
สงกดกรมสามญศกษา จงหวดยโสธร จานวน 328 คน พบวา คาสมประสทธสหสมพนธระหวาง
คณลกษณะทางบคลกภาพกบเชาวนอารมณ มความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ.05 ไดแกองคประกอบดานการเขาสงคมดานการกลาแสดงออก และดานความพงตนเอง ยกเวน
องคประกอบดานจตใจออนโยนและดานความเครยดทมความสมพนธทางลบ และคาสมประสทธ
สหสมพนธระหวางคณลกษณะทางบคลกภาพกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค ม
Page 84
72
ความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ไดแกองคประกอบดานดานสตปญญา
ดานการกลาแสดงออก ดานมโนธรรม ดานความกลาหาญ ดานความอสระเสร ดานความพงตนเอง
และดานความควบคมตนเองยกเวนองคประกอบดานความวตกกงวลทมความสมพนธทางลบ
เกษร ภมด( 2546 : 86-87) ไดเปรยบเทยบความสามารถในการเผชญและฟนอปสรรคของ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 สงกดกรมสามญศกษา จงหวดหนองบวลาภ ทมบคลกภาพแตละดาน
แตกตางกนจานวน 370 คน พบวานกเรยนทมบคลกภาพดานการสมฤทธผล ดานการแสดงตว ดาน
การเขาใจตนเองและผอน ดานการมอานาจเหนอผอน ดานการเปลยนแปลง และดานการอดทน
แตกตางกน มความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ .05
เมธยา คณไทยสงค( 2546 : 63) ศกษาจตลกษณะบางประการทสมพนธกบความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 กรมสามญศกษา จงหวดรอยเอด
จานวน 368 คน พบวาตวแปรจตลกษณะ ทง 9 ดานไดแก ดานความภมใจในตนเอง ดานความ
ตองการมอานาจเหนอผอน ดานความเชอมนในตนเอง ดานความรสกเปนอสระในตนเอง ดาน
แรงจงใจใฝสมฤทธ ดานความทะเยอทะยาน ดานความกระตอรอรน ดานความรบผดชอบ และดาน
การมงอนาคต มความสมพนธกบความสามรถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคอยางมนยสาคญทาง
สถตทระดบ .01 และเมอพจารณาตวแปรจตลกษณะกบความสามรถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
ในแตละดานพบวา ความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค มความสมพนธทางสถตทระดบ .05
ยกเวนความกระตอรอรนไมมความสมพนธทางสถตกบความสามารถในการบรถงระดบของอปสรรค
และความสามารถในการอดทนทนทานตออปสรรค
มณฑาทพย แคนยกต( 2547 : 77) ศกษาความสมพนธระหวางเชาวนปญญา เชาวนอารมณ
กบความคดสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนในเครอมลนธเซนตคาเบรยลแหง
ประเทศไทย กรงเทพมหานคร จานวน 120 คน พบวาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางเชาวนปญญา
กบเชาวนอารมณ คทมความสมพนธกนสงสดคอ เหตผลดานปรมาณกบดานสข มความสมพนธกนสง
ถง .225 คทมความสมพนธรองลงมาตามลาดบ คอ เหตผลดานปรมาณกบดานเกง .193 เหตผลดาน
ปรมาณกบดานด .184 และความเขาใจดานภาษากบดานด -.202 โดยมความสมพนธกนอยางม
นยสาคญทางสถตทระดบ .05 ความเขาใจดานภาษากบดานเกง มความสมพนธกนนอยสด-.095 โดย
มความสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต สวนภาพรวมความสมพนธระหวางเชาวนปญญากบ
เชาวนอารมณ พบวา เชาวนปญญา กบเชาวนอารมณมความสมพนธกน -.020 อยางไมมนยสาคญ
ทางสถต
Page 85
73
จากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณทงในประเทศและตางประเทศพบวาไดมผศกษาความสมพนธระหวางคณลกษณะทาง
บคลกภาพกบเชาวนอารมณและความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และมผศกษาเชาวนปญญา
เชาวนอารมณ และความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคทสงผลตอการปฏบตงานของหวหนา
แผนกขาย ในธรกจสรรพสนคา แตยงไมมผใดไดศกษาความสมพนธความสามารถในการเผชญและฝา
ฟนอปสรรคและเชาวนอารมณกบเชาวนปญญา ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความสมพนธ
ระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และเชาวนอารมณของ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร วามความสมพนธกบ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3
โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร อยางไร และมากนอยเพยงใด และมเชาวนปญญาดาน
ใดบางทสงผลตอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และเชาวนอารมณ โดยวธการ
วเคราะหคาโนนคอล เพอจะไดนาขอมลเชาวนปญญาในดานตางๆเหลานมาสงเสรมและพฒนา
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณใหแกนกเรยน อนจะเปนประโยชนตอ
ตวนกเรยน ผทเกยวของ และประเทศชาตตอไป
Page 86
บทท 3 วธดาเนนการวจย
ในการวจยครงน ผวจยดาเนนการตามขนตอนดงน 1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง
2. เครองมอทใชในการวจย
3. การเกบรวบรวมขอมล
4. การวเคราะหขอมล
5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล
1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 ของ
โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร จานวน 3 โรงเรยน มจานวนหองเรยน 20 หองเรยน จานวนนกเรยนรวม
ทงสน 968 คน กลมตวอยาง
กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 ของ
โรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร มจานวนหองเรยน 10 หองเรยน จานวนนกเรยนรวม
ทงสน 483 คนซงเลอกมาโดยการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling ) โดยเปรยบเทยบ
จากตารางขนาดกลมตวอยางสาหรบศกษาสดสวนของประชากรทระดบความเชอมน99%( ∝ = .01 )
มความคลาดเคลอนในการประมาณคา ± 5% ( e = .05 ) เมอจานวนประชากรเทากบ 1,000คน
จะตองใชกลมตวอยางจานวน 474 คน (ศรชย กาญจนวาส 2545 : 135 ) แตในการศกษาครงนใช
กลมตวอยาง จานวน 483 คน โดยสมจานวนหองเรยน 50%ทง 3โรงเรยน
Page 87
75
ตาราง 3 จานวนกลมตวอยางทใชในการวจย
จานวนประชากร
จานวนกลมตวอยาง
ชอโรงเรยน
จานวน
หองเรยน
จานวน
นกเรยน
จานวน
หองเรยน
จานวน
นกเรยน
1.อสสมชญ
2.อสสมชญคอนแวนต
3.อสสมชญศกษา
10
6
4
491
303
174
5
3
2
250
147
86
รวม 20 968 10 483
2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย มดงน
1. แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค เปนแบบสอบถามทผวจย
สรางขนตามแนวคดของ สโตลทซ ประกอบดวยความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค 4 ดาน
ไดแกดานความสามารถในการควบคมอปสรรคดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรค
ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค และดานความสามารถในการอดทนทนทานตอ
อปสรรค จานวนดานละ 15 ขอ รวมทงฉบบ 60 ขอ มลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ
2.แบบสอบถามวดเชาวนอารมณ เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนตามแนวคดของโกลแมน
ประกอบดวยเชาวนอารมณ 5 ดาน ไดแก ดานการตระหนกรในตนเอง ดานการจดการกบอารมณของ
ตนเอง ดานการสรางแรงจงใจตนเอง ดานการรจกสงเกตความรสกของผอน และดานการมทกษะทาง
สงคม จานวนดานละ 15 ขอ รวมทงฉบบ 75 ขอ มลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ
3. แบบทดสอบวดเชาวนปญญา เปนแบบทดสอบวดความสามารถทางสมองทผวจยพฒนา
มาจากของ วราลกษณ ลมทองสกล(2545 : 38)เปนการวดเชาวนปญญาตามแนวของเทอรสโตน ซง
เลอกมาใชในการวจย 4ดาน ไดแก ดานภาษา ดานจานวน ดานเหตผล และดานมตสมพนธ จานวน
ดานละ 25ขอ รวมทงฉบบ 100 ขอ มลกษณะเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบทมตวเลอกถก 1 ตวเลอก
Page 88
76
วธดาเนนการสรางเครองมอทใชในการวจย ดงภาพประกอบ12 ดงน
กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบสอบถาม
ศกษาทฤษฎ แนวคด และเอกสารทเกยวของกบแบบสอบถามทจะสราง
เขยนนยามเชงปฏบตการ
สรางแบบสอบถามตามนยามเชงปฏบตการ
นาแบบสอบถามใหผเชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงเชงพนจ
ทดสอบครงท 1 วเคราะหรายขอเพอหาคาอานาจจาแนกรายขอ และคดเลอกขอความ
ทดสอบครงท 2 วเคราะหหาคณภาพเพอหาความเชอมนทงฉบบ
จดพมพเปนฉบบสมบรณเพอนาไปใชเกบขอมลวจย
ภาพประกอบ 13 แสดงขนตอนในการสรางและหาคณภาพของแบบสอบถาม
Page 89
77
จากภาพประกอบ 13 ขนตอนการสรางแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
และเชาวนอารมณ มรายละเอยดดงน การสรางแบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค แบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคเปนเครองมอทมลกษณะ
เปนมาตราสวนประเมนคามรายละเอยดในการสรางและหาคณภาพดงน
1.กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค เพอสราง
แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3
ทมคณภาพเพอใชในการวจย
2.ศกษาทฤษฎแนวคดและเอกสารทเกยวของกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตามแนวคด
ของสโตลทซ
3. เขยนนยามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคตามแนวคดของสโตลทซ ซง
ประกอบดวยความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค 4 ดาน ไดแก ดานความสามารถในการ
ควบคมอปสรรค ดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรค ดานความสามารถในการรบร
ถงระดบของอปสรรคและดานความสามารถในการอดทนทนทานตออปสรรค
4.เขยนขอความวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคใหสอดคลองกบนยามท
กาหนดไวในแตละดานคอ ดานความสามารถในการควบคมอปสรรค ดานความสามารถในการนา
ตนเองเขาไปแกไขอปสรรค ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค และดานความสามารถ
ในการอดทนทนทานตออปสรรค ดานละ 25 ขอ รวมทงหมด100 ขอ
5. ตรวจสอบคณภาพเบองตนดานความเทยงตรงเชงพนจ ( Face Validity ) โดยให
ผเชยวชาญ จานวน 5 ทานตรวจสอบ และนาผลทไดมาคานวณคา IOC คดเลอกขอทมคามากกวา
หรอเทากบ0.50ไว ซงผลการพจารณาแบบสอบถามวดความสามมารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
มคา IOC แยกเปนรายดานไดดงน
- ดานความสามารถในการควบคมอปสรรคจานวน 25 ขอ มคา IOC
อยระหวาง 0.60 ถง 1.00คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรคจานวน 25 ขอ มคา IOC
อยระหวาง 0.60 ถง 1.00คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรคจานวน 25 ขอ มคา IOC
อยระหวาง 0.60 ถง 1.00คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานความสามารถในการอดทนทนทานตออปสรรคจานวน 25 ขอ มคา IOC
อยระหวาง 0 .60 ถง 1.00คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
Page 90
78
6.นาแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคทไดจากขอ 5 ไปทดสอบ
ครงท 1 ( Try out ) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยรคอนแวนตจานวน
150 คน ทไมใชกลมตวอยาง จากนนนาผลการตอบมาวเคราะหหาคาอานาจจาแนกของขอคาถามเปนรายขอ โดยใช
สตรสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน(Pearson Product Moment Coefficient Correlation) คดเลอกขอคาถามท
มคาอานาจจาแนกตงแต0.20ขนไปไวดานละ15 ขอ รวมทงหมด 60 ขอ ซงแบบสอบถามวด
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคมคาอานาจจาแนกแยกเปนรายดานดงน
- ดานความสามารถในการควบคมอปสรรคจานวน 25 ขอ
มคาอานาจจาแนกอยระหวาง -0.203 ถง 0.499 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอย
ระหวาง 0.220 ถง 0.499
- ดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรคจานวน 25 ขอ
มคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.000 ถง 0.510 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอย
ระหวาง 0.235 ถง 0.510
- ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรคจานวน 25 ขอ
มคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.096 ถง 0.661 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอย
ระหวาง 0.248 ถง 0.661
- ดานความสามารถในการอดทนทนทานตออปสรรคจานวน 25 ขอ
มคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.147 ถง 0.590 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอย
ระหวาง 0.253 ถง 0.590
7. นาแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคทไดจากขอ 6 ไปทดสอบ
ครงท 2 กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนแวนต จานวน 150 คน ทไมใช
กลมตวอยางจากนน นาผลการตอบมาวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถามในแตละดาน
โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา ( α coefficient ) ของครอนบค ซงปรากฏวาไดคาความเชอมนของ
แบบสอบถามทงฉบบ มคาเทากบ 0.942 และเมอแยกเปนรายดานไดคาความเชอมนดงน
- ดานความสามารถในการควบคมอปสรรค มคาความเชอมนเทากบ 0.815
- ดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรค มคาความเชอมนเทากบ 0.831
- ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค มคาความเชอมนเทากบ 0.747
- ดานความสามารถในการอดทนทนทานตออปสรรค มคาความเชอมนเทากบ 0.880
ซงมคาความเชอมนสงเพยงพอทจะนามาใชวจยได
8. จดพมพเปนรปเลม แลวนาไปเกบรวบรวมขอมลเพอทาการวจยตอไป
Page 91
79
การสรางแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ แบบสอบถามวดเชาวนอารมณเปนเครองมอทมลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา ม
รายละเอยดในการสรางและหาคณภาพดงน
1. กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ เพอสรางแบบสอบถามวด
เชาวนอารมณ สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมคณภาพเพอใชในการวจย
2. ศกษาทฤษฎ แนวคดและเอกสารทเกยวของกบเชาวนอารมณตามแนวคดของโกลแมน
3. เขยนนยามเชาวนอารมณตามแนวคดของโกลแมนซงประกอบดวยเชาวนอารมณ 5 ดาน
ไดแก ดานการตระหนกรในตนเอง ดานการจดการกบอารมณของตนเอง ดานการสรางแรงจงใจตนเอง
ดานการรจกสงเกตความรสกของผอน และดานการมทกษะทางสงคม
4.เขยนขอความวดเชาวนอารมณใหสอดคลองกบนยามทกาหนดไวในแตละดาน คอ ดานการ
ตระหนกรในตนเอง ดานการจดการกบอารมณของตนเอง ดานการสรางแรงจงใจตนเอง ดานการ
รจกสงเกตความรสกของผอน และดานการมทกษะทางสงคม ดานละ 25ขอ รวมทงสน 125ขอ
5. ตรวจสอบคณภาพเบองตนดานความเทยงตรงเชงพนจ ( Face Validity ) โดยให
ผเชยวชาญ จานวน 5 ทานตรวจสอบ และนาผลทไดมาคานวณคา IOC คดเลอกขอทมมากกวาหรอ
เทากบ 0.50ไวซงผลการพจารณาแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ มคา IOC แยกเปนรายดานไดผล
ดงน
- ดานการตะหนกรในตนเองจานวน 25 ขอ มคา IOC อยระหวาง 0.80 ถง 1.00
คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานการจดการอารมณของตนเองจานวน 25 ขอมคา IOC อยระหวาง 0.60 ถง 1.00
คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานการสรางจงใจตนเองจานวน 25 ขอ มคา IOC อยระหวาง 0.80 ถง 1.00
คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานการรจกสงเกตความรสกของผอนจานวน25 ขอมคา IOC อยระหวาง 0.80 ถง 1.00
คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
- ดานทกษะทางสงคมจานวน 25 ขอ มคา IOC อยระหวาง 0.80 ถง 1.00
คดเลอกไวทงหมด 25 ขอ
Page 92
80
6.นาแบบสอบถามวดเชาวนอารมณทไดจากขอ 5 ไปทดสอบครงท 1 ( Try out ) กบนกเรยน
ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเซนตฟรงซสซาเวยรคอนแวนต จานวน 150 คน ไมใชกลมตวอยาง
จากนนนาผลการตอบมาวเคราะหหาคาอานาจจาแนกของขอคาถามเปนรายขอ โดยใชสตรสมประสทธ
สหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Moment Coefficient Correlation) คดเลอกขอคาถามท
มคาอานาจจาแนกตงแต 0.20ขนไปไวดานละ 15 ขอ รวมทงหมด 75 ขอ ซงแบบสอบถามวดเชาวน
อารมณมคาอานาจจาแนกแยกเปนรายดานดงน
- ดานการตะหนกรในตนเองจานวน 25 ขอ มคาอานาจจาแนกอยระหวาง
-0.020 ถง 0.450 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.274 ถง 0.450
- ดานการจดการอารมณของตนเองจานวน 25 ขอ มคาอานาจจาแนกอยระหวาง
-0.038 ถง 0.510 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.246 ถง 0.510
- ดานการสรางจงใจตนเองจานวน 25 ขอ มคาอานาจจาแนกอยระหวาง
0.170 ถง 0.602 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.223 ถง 0.602
- ดานการรจกสงเกตความรสกของผอนจานวน 25 ขอ มคาอานาจจาแนกอยระหวาง
0.140 ถง 0.489 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.229 ถง 0.489
- ดานทกษะทางสงคมจานวน 25 ขอ มคาอานาจจาแนกอยระหวาง
0.151 ถง 0.487 คดเลอกไวจานวน 15 ขอ ซงมคาอานาจจาแนกอยระหวาง 0.227 ถง 0.487
7. นาแบบสอบถามวดเชาวนอารมณทไดจากขอ 6 ไปทดสอบครงท 2 กบนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนแวนต จานวน 150 คน ทไมใชกลมตวอยางจากนนนาผล
การตอบมาวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถามในแตละดานโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (α coefficient)
ของครอนบค ซงปรากฏวาไดคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ มคาเทากบ 0.931 และเมอแยกเปนรายดานได
คาความเชอมนดงน
- ดานการตะหนกรในตนเอง มคาความเชอมนเทากบ 0.815
- ดานการจดการอารมณของตนเอง มคาความเชอมนเทากบ 0.831
- ดานการสรางจงใจตนเอง มคาความเชอมนเทากบ 0.747
- ดานการรจกสงเกตความรสกของผอน มคาความเชอมนเทากบ 0.788
- ดานทกษะทางสงคม มคาความเชอมนเทากบ 0.839
ซงมคาความเชอมนสงเพยงพอทจะนามาใชวจยได
8. จดพมพเปนรปเลม แลวนาไปเกบรวบรวมขอมลเพอทาการวจยตอไป
Page 93
81
การพฒนาแบบทดสอบวดเชาวนปญญา ผวจยไดนาแบบทดสอบวดเชาวนปญญาของวราลกษณ ลมทองสกล(2545 : 38) มา
พฒนาซงเปนแบบทดสอบวดเชาวนปญญาตามแนวการวดเชาวนปญญาของเทอรสโตน มาปรบปรง
โดยผวจยคดเลอกขอคาถามรวมทงสน 100 ขอ แบงเปน 4 ดานดงน แบบทดสอบวดเชาวนปญญา
ดานภาษา จานวน 25 ขอ มคาความเชอมนเทากบ.90 แบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานจานวน
จานวน25 ขอมคาความเชอมนเทากบ .83 แบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานเหตผลจานวน 25 ขอ
มคาความเชอมนเทากบ .89 และแบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานมตสมพนธจานวน25ขอมคาความ
เชอมนเทากบ.81 ไปทดลองใชพรอมกบแบบสอบถามทผวจยสรางขนกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท3
โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนแวนตจานวน 150 คน ทไมใชกลมตวอยางจากนนนาผลการตอบมาวเคราะห
หาคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยใช สตร KR – 20ของคเดอร – รชารดสน ไดคาความเชอมน
ของแบบทดสอบทงฉบบ มคาเทากบ 0.799 และเมอแยกเปนรายดานไดคาความเชอมนดงน
เชาวนปญญาดานภาษา มคาความเชอมนเทากบ 0.729
เชาวนปญญาดานจานวน มคาความเชอมนเทากบ 0.753
เชาวนปญญาดานเหตผล มคาความเชอมนเทากบ 0.758
เชาวนปญญาดานมตสมพนธ มคาความเชอมนเทากบ 0.728
ซงมคาสงเพยงพอทจะนามาวจยได
Page 94
82
ลกษณะของเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยครงนมจานวน 3 ฉบบ ซงมลกษณะดงน
1.แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคมลกษณะเปน มาตราสวน
ประเมนคา 5 ระดบ โดยวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค 4 ดาน ดานละ15 ขอ
รวมทงฉบบ 60 ขอดงตวอยางดงน
แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
0 ดานความสามารถในการควบคมอปสรรค เมอฉนมปญหาทางการเรยน เรยนหนงสอไมรเรอง ฉนจะ
ควบคมปญหาการเรยนของฉนได
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
00
ดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไขอปสรรค เมอฉนโดนตดคาใชจายจากพอแม เพราะทาผด ฉนคดวา
เพราะทานหวงดและใหฉนปรบปรงตวใหดขน
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
000 ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค เมอเกดเหตการณททาใหฉนตองพการ ฉนตองคนพบใหไดวา
จะดารงชวตอยตอไปไดอยางไร
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
0000
ดานความสามารถในการอดทน ทนทานตออปสรรค เมอฉนปวยเปนมะเรงฉนจะตอสและมความหวงวาจะมโอกาส
หายได
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
เกณฑการตรวจใหคะแนน ดงน ขอความทางบวก ขอความทางลบ จรงมากทสดจะได 5 คะแนน จรงมากทสดจะได 1 คะแนน
จรงมากจะได 4 คะแนน จรงมากจะได 2 คะแนน
จรงนอยจะได 3 คะแนน จรงนอย จะได 3 คะแนน
จรงนอยทสดจะได 2 คะแนน จรงนอยทสดจะได 4 คะแนน
ไมจรงจะได 1 คะแนน ไมจรงจะได 5 คะแนน
Page 95
83
2. แบบสอบถามวดเชาวนอารมณ มลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบโดย
วดเชาวนอารมณ 5 ดาน ดานละ 15 ขอ รวมทงฉบบ 75 ขอ ดงตวอยางดงน
แบบสอบถามวดเชาวนอารมณ
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
0 ดานการตระหนกรในตนเอง ฉนรตลอดเวลาวาในขณะนนฉนมความรสกอยางไร
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
00 ดานการจดการกบอารมณของตนเอง ฉนสามารถสงบนงได แมขณะทอารมณเสย
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
000 ดานการสรางแรงจงใจ เมอฉนสนใจสงใด ฉนจะมงมนทาใหสาเรจใหได
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
0000 ดานการรจกสงเกตความรสกของผอน ฉนพรอมทจะทาใหคนรอบขางสบายใจ
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
00000 ดานทกษะทางสงคม ฉนสามารถเขากบเพอนๆทกคนได
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
…….
เกณฑการตรวจใหคะแนน ดงน ขอความทางบวก ขอความทางลบ จรงมากทสดจะได 5 คะแนน จรงมากทสดจะได 1 คะแนน
จรงมาก จะได 4 คะแนน จรงมาก จะได 2 คะแนน
จรงนอย จะได 3 คะแนน จรงนอย จะได 3 คะแนน
จรงนอยทสดจะได 2 คะแนน จรงนอยทสดจะได 4 คะแนน
ไมจรงจะได 1 คะแนน ไมจรงจะได 5 คะแนน
Page 96
84
3. แบบทดสอบวดเชาวนปญญามลกษณะเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบทมตวเลอกถก
1 ตวเลอก โดยวดเชาวนปญญา 4 ดาน ดานละ 25 ขอ รวมทงฉบบ 100 ขอ ดง ตวอยาง ดงน
3.1 แบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานภาษาเปนแบบทดสอบทวดความสามารถดาน
ความเขาใจในความหมายของภาษา
ตอนท1 ความหมายของคาศพท ประกอบดวย การหาคาตรงขาม และศพทสมพนธ
คาชแจง พจารณาวาคาศพททขดเสนใต มความหมายตรงขามกบคาใดมากทสด
ตวอยาง ขอ0) เพอนๆเขาไวใจฉน เลยใหฉนเปนคนจดการเรองเงนของหอง
คาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. จบผด
ข. ระแวง ค. หนกใจ
ง. แคลงใจ
จ. ชะลาใจ
คาตอบคอ ข.
คาชแจง พจารณาวาคาศพททกาหนดใหมความสมพนธกบคาใดมากทสด
ตวอยาง ขอ00) ฟน
ก. ลน
ข. กน
ค. พด
ง. กลน
จ. เคยว
คาตอบคอ จ.
ตอนท2 ความเขาใจในการอาน
คาชแจง อานขอความ หรอบทประพนธ ทกาหนดใหแลวตอบคาถาม
ตวอยาง โอ..อนจจาตวเรายามเฒาแลว พวกลกแกวทอดทงไมเหลยวหา
หกหนวกตากบอด ซมซานมา ถอกะลาสซอขอเขากน
มไมเทาอนเดยวเทยวเรรอน งวงกนอนกลางถนนบนกรวดหน
ยามมทกขโอดครวญกลางฝนดน ยามจะกนอาหารเศษ ทเรศทรวง
Page 97
85
ขอ 0) โคลงนกลาวถงอะไร ขอ 00) โคลงนตองการกลาวเตอนสตใคร
ก. มลกไมด ก. พอ
ข. ความพการ ข. แม
ค. ความยากจน ค. ลก
ง. อาชพยามแก ง. คนแก
จ. ไมเทาอนหนง จ. คนจน
คาตอบคอ ก. คาตอบคอ ค.
3.2 แบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานจานวน เปนแบบทดสอบทวดความสามารถดานอนกรม
ตวเลข
คาชแจง ขอสอบจะกาหนดชดของตวเลขทเรยงกนในระบบใดระบบหนงใหพจารณาวาตวเลขใน
ควรจะเรยงโดยใชตวเลขใด
ตวอยาง ขอ 0) 21 26 24 29 27 30
ก. 25
ข. 29
ค. 30
ง. 32
จ. 34
คาตอบคอ ง. เพราะระบบคอ +5 , -2 , +5 , -2
คาชแจง พจารณาวาตวเลขแตละชดเกยวพนกนอยางไร แลวหาคาทอยในชองวาง
ตวตวอยาง ขอ 00) และขอ 000)
ก. 3
ข. 4
ค. 7
ง. 9
จ. 10
คาตอบคอ ก. เพราะเลขชดท 1 คอ 14×3 = 42,เลขชดท 3 คอ 9×4 = 36 ดงนนเลขชดท 2 คอ 3×7 = 21
42 21 36
3 15 7 4 4 10
14
?
9
Page 98
86
ขอ 000)
5 7 -
- 8 10
7 11
ก. 7
ข. 8
ค. 9
ง. 10
จ. 11
คาตอบคอ ค. เพราะระบบคอ
3.3 แบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานเหตผล เปนแบบทดสอบทวดความสามารถการคด
พจารณาหาความสมพนธแลววนจฉยลงขอสรป อยางมหลกการ ไดแก แบบทดสอบอปมาอปมยแบบ
ภาษา แบบทดสอบสรปความ และแบบทดสอบหาตวรวม
ตอนท1 อปมาอปมยภาษา
คาชแจง พจารณาวาคาทกาหนดใหคแรกนนมความสมพนธกนอยางไร แลวหาคาทมความสมพนธกน
เหมอนกบความสมพนธของคาคแรก
ตวอยาง ขอ 0) เรอยนต : หางเสอ ? : ?
ก. รถไฟ : ราง
ข. รถยนต : ลอ
ค. จรวด : สถาน
ง. เครองบน : ปก
จ. บอลลน : ความรอน
คาตอบคอ ง. เพราะเรอยนตจะตองมหางเสอเปนตวบงคบทศทาง ดงนน เครองบนกจะตองมปกเปน
ตวบงคบทศทาง
5 5+2=7 7+2=9
5+1=6 6+2=8 8+2=10
6+1=7 10+2=11 7+2=9
Page 99
87
ตอนท2 สรปความ
คาชแจง อานขอความทกาหนดใหแลวพจารณาลงสรปขอความนน
ตวอยาง ขอ 00) อนอายมากกวาแตง แตนอยกวาแกว นชและยยมอายนอยกวาอน แตนชมอาย
มากกวาแตง และยยมอายนอยกวานช
จากขอความขางตน เราอาจสรปไดวาอยางไร
ก. ยยมอายนอยทสด
ข. แกวมอายมากทสด
ค. แตงมอายมากกวายย
ง. นชมอายอยระหวางอนกบแตง
จ. อนมอายอยระหวางแตงกบนช
คาตอบคอ ข. เพราะเรยงอายจากนอยทสดไปมากทสด คอ แตง ยย นช อน และ แกว
คาชแจง พจารณาวาชดของคาทกาหนดใหนน มอะไรเปนตวรวมกน
ตวอยาง 000) วทย โทรทศน โทรศพท
ก. ส
ข. สาย
ค. แสง ง. เสยง
จ. สญญาณ
คาตอบคอ ง.
3.4 แบบทดสอบวดเชาวนปญญาดานมตสมพนธ เปนแบบทดสอบทวดความสามารถใน
การมองเหนการเปลยนแปลงภายในสวนภาพสงเราทกาหนด ไดแก แบบทดสอบประกอบภาพสามมต
การหาดานตรงขามจากลกบาศก และภาพตดกระดาษ
ตอนท1 ประกอบภาพสามมต
คาชแจง พจารณาวาภาพในขอใดเปนกลองทเกดจากการพบภาพทกาหนดใหทางซายมอ
ตวอยางขอ0)
คาตอบ ง.
Page 100
88
ตอนท2 หาดานตรงขามจากลกบาศก
คาชแจง พจารณาวาภาพใดเปนภาพทอยตรงขามกบดานทกาหนดให
ตวอยางขอ00)
คาตอบ ค. จากภาพลกบาศกทกาหนดใหทางซายมอ เปนการหมนทวนเขมนาฬกา ดงนน
ภาพทอยตรงขามกบ จงตองเกดจากการหมนทวนเขมนาฬกา 2 ครง กคอ
ตอนท3 ภาพตดกระดาษ
คาชแจง พจารณาวาภาพใดเปนภาพทเกดจากการคลกระดาษจากภาพทกาหนดใหทางซายมอ
ตวอยางขอ000)
คาตอบคอ ค.
3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงตอไปน
1.นาหนงสอราชการจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอขออนญาต
เกบขอมลวจยจากโรงเรยนทใชเปนกลมตวอยาง
2.ตดตอโรงเรยนทเปนกลมตวอยางขออนญาตผบรหารโรงเรยนเพอกาหนดวน เวลา และ
สถานทในการเกบรวบรวมขอมล
3.จดเตรยมแบบสอบถามใหเพยงพอกบจานวนนกเรยนทใชเปนกลมตวอยาง โดยผวจยดาเนนการเกบ
รวบรวมขอมลดวยตนเองและอธบายใหนกเรยนเขาใจจดมงหมาย และคาชแจงของแบบสอบถามและแบบทดสอบ
อยางชดเจนโดยเรมดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตงแตวนท15 กมภาพนธ 2549 ถงวนท25 กมภาพนธ 2549 แลวนา
ผลมาวเคราะหขอมลตอไป
4.นาผลทไดมาวเคราะหหาคาทางสถตและทดสอบสมมตฐาน
Page 101
89
4. การวเคราะหขอมล ผวจยไดดาเนนการวเคราะหขอมล ดงน
1. หาคาสถตพนฐาน
2. หาคาสมประสทธสหสมพนธอยางงาย ( Simple Correlation Coefficient ) ระหวาง
เชาวนปญญากบ ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และเชาวนอารมณ
3.หาคาสหสมพนธคาโนนคอล(Canonical Correlation)และใชสถตทดสอบความมนยสาคญในแตละชด
4.หาคานาหนกความสาคญคาโนนคอล (Canonical Weight) ระหวางชดตวแปรอสระ
เชาวนปญญากบชดของตวแปรตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และเชาวนอารมณ
โดยดาเนนการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสถตสาเรจรป SPSS 10.0 for windows
5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ
1.1 หาความเทยงตรงเชงพนจ โดยการพจารณาจากคาดชนความสอดคลอง (IOC) ของ
แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค เชาวนอารมณ และแบบทดสอบวด
เชาวนปญญา โดยใชสตรของโรวเนลลและแฮมเบลตน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 95)
N
RIOC ∑=
เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลอง
∑R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ
N แทน จานวนผเชยวชาญ
1.2 วเคราะหขอสอบเปนรายขอ (Item Analysis) ของแบบสอบถามวดความสามารถในการ
เผชญและฝาฟนอปสรรค เชาวนอารมณ โดยใชสมประสทธสหสมพนธของขอคาถามกบคะแนนรวม
จากขออนทเหลอทงหมด คานวณโดยใชสตรสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน(Pearson Product
Moment Coefficient Correlation) (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 84)
Page 102
90
( )( )( )[ ] ( )[ ]2222 YYNXXN
YXXYNrxyΣ−ΣΣ−Σ
ΣΣ−Σ=
เมอ XYr แทน คาอานาจจาแนกรายขอ
N แทน จานวนคนในกลม
X แทน คะแนนของขอคาถาม
Y แทน คะแนนผลรวมของขออนๆทเหลอทกขอ
1.3 คาความเชอมน ( Reliability)
1.3.1หาความเชอมนของแบบสอบถามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
และเชาวนอารมณทเปนมาตราสวนประมาณคา โดยใชสตร สมประสทธแอลฟา (α - Coefficient)
ของครอนบค(บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 131-132)
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡ Σ−
−= 2
2
11 t
i
ss
nnα
เมอ α เเทน คาสมประสทธความเชอมน
n เเทน จานวนขอของเเบบสอบถาม
2is เเทน คะเเนนความเเปรปรวนเปนรายขอ
2ts เเทน คะเเนนความเเปรปรวนของเเบบสอบถามทงฉบบ
1.3.2 หาความเชอมนของแบบทดสอบวดเชาวนปญญาทมการตรวจใหคะแนนเปน
0 , 1 โดยใช สตร KR – 20 ของคเดอร – รชารดสน(บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 131-132)
⎥⎥⎦
⎤
⎢⎢⎣
⎡−
−= ∑
211 t
tt Spq
nnr
เมอ ttr แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ
n แทน จานวนขอของแบบทดสอบ
p แทน สดสวนของผททาขอนนถก
q แทน สดสวนของผททาขอนนผด
2tS แทน คะแนนความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ
Page 103
91
2. สถตพนฐาน ไดแก
2.1 คะแนนเฉลย ( X )
2.2 ความเบยงเบนมาตรฐาน ( ..DS ) 2.3 สมประสทธการกระจาย (C.V.)
3. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน
3.1การหาสมประสทธสหสมพนธอยางงาย (Simple correlation coefficien) โดยใชสตร
สหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product Moment Coefficient Correlation) (ลวน สายยศ ;และ
องคณา สายยศ. 2540 : 173)
( )( )
( )[ ] ( )[ ]2222 YYNXXN
YXXYNrxyΣ−ΣΣ−Σ
ΣΣ−Σ=
เมอ XYr แทน สมประสทธความสมพนธระหวางคะแนน X , Y
∑ X แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนดบ X
∑Y แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนดบ Y
∑ 2X แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนดบ X แตละตวยกกาลงสอง
∑ 2Y แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนดบ Y แตละตวยกกาลงสอง
∑ XY แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนดบ X และ Y คณกนแตละค
N แทน จานวนคนหรอสงทศกษา
3.2 หาคาสหสมพนธคาโนนคอลมขนตอนดงน (Pedhazur. 1997 : 927-933)
3.2.1กาหนดสวนยอยของเมตรกซ X กบ Y ใหอยในรปของซปเปอรเมตรกซ ดงน
⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢
⎣
⎡=
yyyx
xyxx
RR
RRR
เมอ R เเทน ซปเปอรเมตรกซระหวางสหสมพนธของตวเเปรอสระเเละตวเเปรตาม
Rxx เเทน เมตรกซสหสมพนธของชดตวเเปรอสระXp
Ryy เเทน เมตรกซสหสมพนธของชดตวเเปรตามYq
Rxy เเทน เมตรกซสหสมพนธของชดตวเเปรอสระ Xp กบชดตวเเปรตาม Yq
Ryx เเทน ทรานสโพสของ Rxy
Page 104
92
3.2.2 หาคาเมตรกซของ Ryy-1 , Ryx , Rxx
-1 , Rxy เเลวนาไปสรางสมการดเทอรมเนนท
ดงน
011 =−−− λxyxxyxyy RRRR
เมอ Ryy-1 เเทน คาอนเวอรสเมตรกซ Ryy
Rxx-1 เเทน คาอนเวอรสเมตรกซ Rxx
| เเทน ไอเดนตตเมตรกซ
λ เเทน คาไอเกนหรอความเเปรปรวนของสหสมสมพนธคาโนนคอล
3.2.3 จากสมการดเทอรมเนนทจะได สมการ quadratic คอ
02 =+− λλ ba
3.2.4 คานวณหาคา λ จากสตร
aacbb
242 −±−
=λ
3.2.5 หาคาสหสมพนธคาโนนคอล (Rc) โดยการถอดรากทสองของ λ จากสตร
λ=cR
3.3 ทดสอบนยสาคญของสหสมพนธคาโนนคอลทาโดยใชการเเจกเเจงเเบบไคสเเควรตามวธของ
Barlett (Pedhazur. 1997 : 927 – 933 )
( )[ ] pqdfqpN e =∧++−−−= ;log15.12χ
เมอ χ2 เเทน คาสถตทใชเปรยบเทยบกบคาวกฤตจากการเเจกเเจงเเบบไคสเเควร
N เเทน จานวนสมาชกในกลมตวอยางทงหมด
P เเทน จานวนตวเเปรอสระX
q เเทน จานวนตวเเปรตามY
loge เเทน natural logarithm
∧ เเทน Wilks’ lambda โดยคานวณจากสตร
( )( ) ( )222
21 1...11 cjcc RRR −−−=∧
Page 105
93
3.4 คานวณหาคานาหนกความสาคญคาโนนคอล ( jβ ) ของตวเเปร Y
j
jyyj
j VVRV '
1=β
เมอ jβ เเทน คานาหนกความสาคญคาโนนคอลของชดท j ( function j )
Vj เเทน ไอเกนเวกเตอรท j
Vj’ เเทน ทรานสโพสของ Vj
หาคา Vj โดยเเกสมการตอไปน
0111 =−−−jxyxxyxyy VRRRR λ
3.5 คานวณคา jβ ของตวเเปร X (Pedhazur. 1997 : 927 – 933 ) ไดจากสมการดเทอรมเเนนท
A = Rxx Rxx BD-1/2
เมอ A เเทน คานาหนกความสาคญคาโนนคอลของตวเเปร X ในเเตละชด
B เเทน เมตรกซของนาหนกความสาคญคาโนนคอลของตวเเปรY
D-1/2 เเทน diagonal matrix ทมสมาชกเปนสวนกลบของรากทสองของλ
Rxx เเทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวเเปรอสระX
Rxy เเทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวเเปรอสระ Xกบ ตวเเปรตาม Y
3.6 คานวณหาคาสมประสทธโครงสรางของตวเเปร X เเละตวเเปร Y (Pedhazur. 1997 : 933 – 936 )
Sx = RxxA
Sy = RyyB
เมอ Sx เเทน เมตรกซของสมประสทธโครงสรางของตวเเปร X
Sx เเทน เมตรกซของสมประสทธโครงสรางของตวเเปร X
Rxx เเทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวเเปรอสระ X Ryy เเทน เมตรกซของสหสมพนธระหวางตวเเปรตาม Y
Page 106
บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล
สญลกษณและอกษรยอในการวเคราะหขอมล การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลในการวจยครงนเพอใหเกดความเขาใจเกยวกบ
ความหมายในการเสนอผลการวเคราะหขอมลทตรงกนผวจยไดกาหนดสญลกษณในการวเคราะห
ขอมลดงน
X1 แทน เชาวนปญญาดานภาษา
X2 แทน เชาวนปญญาดานจานวน
X3 แทน เชาวนปญญาดานเหตผล
X4 แทน เชาวนปญญาดานมตสมพนธ
Y1 แทน ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
Y2 แทน เชาวนอารมณ
X แทน คาเฉลย
S.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน
C.V. แทน คาสมประสทธการกระจาย
S.EM แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน
ttr แทน คาความเชอมน
F แทน ฟงกชน (Function)
λ แทน คาไอเกน (Eigenvalue)
cR แทน คาสหสมพนธคาโนนคอล (Canonical Correlation)
Λ แทน คาวลคแลมดา (Wilk’s Lambda)
χ2 แทน คาไค-สแควร (Chi - square)
k แทน จานวนขอ
d.f. แทน ชนแหงความเปนอสระ (Degree of freedom)
Page 107
95
การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ผลการวเคราะหขอมลในการวจยครงน ผวจยไดนาเสนอผลเปนลาดบดงน
1. คาสถตพนฐานของเชาวนปญญาทง สดาน และความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณ
2. คาสมประสทธสหสมพนธอยางงายระหวางเชาวนปญญาทงสดานกบความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
3.คาสหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
4.คาสมประสทธโครงสรางของชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
ผลการวเคราะหขอมล 1. คาสถตพนฐานของเชาวนปญญาทง สดาน และความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณ
การวเคราะหขอมลในตอนนผวจยไดนาขอมลตวแปรเชาวนปญญาทงสดานและความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมาหาคาสถตพนฐานไดแก คาเฉลย ( X ) และ
คาเฉลยรอยละ (%) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) คาสมประสทธการกระจาย (C.V.) คาความ
เชอมน ( ttr ) คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน (S.EM) ซงผลการวเคราะหปรากฏดงตาราง 4
Page 108
96
ตาราง 4 คาสถตพนฐานเกยวกบเชาวนปญญาทง สดาน ความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณ
ตวแปร k X (%) S.D. C.V. ttr S.EM
เชาวนปญญาดานภาษา (X1) 25 19.07 (76.28) 3.09 16.20 0.711 1.66
เชาวนปญญาดานจานวน (X2) 25 17.10 (68.40) 4.30 25.15 0.794 1.95
เชาวนปญญาดานเหตผล (X3) 25 19.13 (76.52) 3.54 18.50 0.719 1.88
เชาวนปญญาดานมตสมพนธ (X4) 25 16.23 (64.92) 4.49 27.66 0.806 1.98
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค (Y1) 60 230.82 (76.94) 20.61 8.92 0.882 7.08
เชาวนอารมณ(Y2) 75 287.85 (76.76) 27.02 9.39 0.928 7.25
ผลการวเคราะหตามตาราง 4 พบวา คะแนนเฉลยของแบบทดสอบวดเชาวนปญญาทงสดาน
มคาอยระหวาง16.23 ถง 19.13 คะแนน ซงคะแนนเฉลยของเชาวนปญญาในแตละดานมคะแนนเฉลย
มากกวาครงหนงของคะแนนเตมแสดงวานกเรยนมคะแนนเชาวนปญญาแตละดานคอนขางไปทาง
คะแนนเตมเมอพจารณาคาความเบยงเบนมาตรฐาน พบวา ความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน
แบบทดสอบวดเชาวนปญญาแตละดานมคาอยระหวาง 3.09 ถง 4.49 เมอพจารณาคาสมประสทธ
การกระจาย พบวามคาอยระหวาง 16.20 ถง 27.66 โดยเชาวนปญญาดานมตสมพนธ (X4) มการกระจายของ
คะแนนมากทสด รองลงมาคอเชาวนปญญาดานจานวน (X2) และดานเหตผล (X3) สวนเชาวนปญญาดานภาษา (X1)ม
การกระจายของคะแนนนอยทสด และเมอพจารณาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดเชาวนปญญา
แตละดานพบวามคาอยระหวาง 0.711 ถง 0.806 ซงมคาการวดของคะแนนเชอถอได
ในสวนของคะแนนความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ
(Y2) พบวา มคะแนนเฉลยเทากบ 230.82 และ 287.85ตามลาดบแสดงวานกเรยนมคะแนน
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรด (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) อยในระดบคอนขางสง โดยม
คาความเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 20.61 และ 27.02 ตามลาดบ เมอพจารณาคาสมประสทธการกระจายพบวา
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) มคาเทากบ 8.92 และ
9.39 ตามลาดบแสดงวาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) ม
Page 109
97
การกระจายของคะแนนใกลเคยงกน และเมอพจารณาคาความเชอมนแบบสอบถามวดความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2)มคาอยระหวาง 0.882 ถง 0.928
2. คาสมประสทธสหสมพนธอยางงายระหวางเชาวนปญญาทงส ดานกบความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
การวเคราะหขอมลในตอนนผวจยไดนาขอมลของตวแปรเชาวนปญญาทงสดาน และความ
สามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ มาหาคาสมประสทธสหสมพนธอยางงาย
ผลการวเคราะหปรากฏดงตาราง 5
ตาราง 5 คาสมประสทธสหสมพนธอยางงายระหวางเชาวนปญญาทงสดานกบความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ผลการวเคราะหตามตาราง 5 พบวา คาสมประสทธสหสมพนธภายในระหวางเชาวนปญญาแตละดานม
คาอยระหวาง .149 ถง .396 ซงสมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทกคา
สาหรบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางเชาวนปญญาแตละดาน กบความสามารถในการ
เผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมคาอยระหวาง .045 ถง.135 โดยทเชาวนปญญาดาน
ภาษา (X1) ดานจานวน (X2) ดานเหตผล (X3) และดานมตสมพนธ (X4) กบความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค (Y1) สมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ทกคา แตสมพนธกบ
เชาวนอารมณ (Y2) อยางไมมนยสาคญทางสถตทกคา
สาหรบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1)
และเชาวนอารมณ (Y2) มคาเทากบ.727 ซงสมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
X1 X2 X3 X4 Y1 Y2
X1 1.00 .259* .396* .149*
X2 1.00 .218* .353*
X3 1.00 .251*
X4 1.00
.104* .085
.135* .065
.134* .056
.109* .045
Y1
Y2
1.00 .727*
1.00
Page 110
98
3.คาสหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
การวเคราะหขอมลในตอนน ผวจยไดนาขอมลของชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบ
ชดตวแปรตามคอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมาหาคาสหสมพนธ
คาโนนคอล ผลการวเคราะหปรากฏดงตาราง 6
ตาราง 6 สหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทง สดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
Canonical cR 2cR Λ χ2 df sig
Function
1 .194** .038 .959 19.945 8 0.01
2 .059 .003 .996 1.680 3 1.68
สถตทดสอบแบบพหนาม(Multivariate)
สถต คา Approximate Hypothesis Error sig
F statistic df df
Pillai’s trace .041 2.498 8 956 0.01
Hotelling’s trace .042 2.524 8 952 0.01
Wilks’ lambda .959 2.511 8 954 0.01
** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01
ผลการวเคราะหตามตาราง 6 สหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทง
สดาน กบชดตวแปรตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ไดคา
สหสมพนธคาโนนคอล 2 ชด ชดแรกมคาเทากบ .194 ซงสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตท
ระดบ .01 และชดทสองมคาเทากบ .059 ซงสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถตโดยในชดแรกนนม
คาสดสวนของความแปรปรวนรวมกนเทากบ.038 เมอวเคราะหคาคาโนนคอลทงสองฟงกชนดวยสถตพหนาม
(Multivariate test) ไดคาเทากบ .041 , .042 และ .959 ตามลาดบ และไดคา Approximate F เทากบ 2.498 ,
2.524 และ 2.511 ซงชใหเหนวาตวแปรคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทง สดานกบชดตว
Page 111
99
แปรตามคอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมความสมพนธกนอยางม
นยสาคญทางสถตทระดบ .01
4.คาสมประสทธโครงสรางระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
การวเคราะหขอมลในตอนนผวจยไดนาขอมลของชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทง สดานกบ
ชดตวแปรตามคอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมาหาคาสมประสทธ
โครงสราง ผลการวเคราะห ปรากฏดงตาราง 7
ตาราง 7 คาสมประสทธโครงสรางระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทง สดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
ประเภท ชอตวแปร คาสมประสทธ คาสมประสทธ 2
ของตวแปร โครงสราง โครงสราง
F( 1 ) F( 1 )
- เชาวนปญญาดานภาษา (X1) -.477’ .228
ชดตวแปร - เชาวนปญญาดานจานวน (X2) -.738’ .545
อสระ - เชาวนปญญาดานเหตผล (X3) -.761’ .579
- เชาวนปญญาดานมตสมพนธ (X4) -.616‘ .379
ชดตวแปร
ตาม - ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค (Y1) -.932’ .869
- เชาวนอารมณ (Y2) -.430’ .185
‘ คาทสงกวาหรอเทากบ .30 มากพอในการแปลความหมาย
Page 112
100
ผลการวเคราะหตามตาราง 7 พบวาคาสมประสทธโครงสรางหรอคาสมทบสมพทธ
(Relative Contribution)ทมคามากกวา .30 หรอสงผลเกนรอยละ10 ของชดตวแปรอสระไดแกเชาวนปญญา
ดานภาษา (X1) เชาวนปญญาดานจานวน (X2) เชาวนปญญาดานเหตผล (X3) และเชาวนปญญาดาน
มตสมพนธ(X4)มคานาหนกความสาคญในการสงผลตอตวแปรคาโนนคอลของชดทานายฟงกชนท 1 ม
คาเทากบ -.477 , -.738 , -.761 และ -.616 ตามลาดบ โดยคาสมประสทธโครงสรางยกกาลงสองอธบาย
รวมกนกบตวแปรคาโนนคอลของชดทานายฟงกชนท 1 รอยละ 22.8 , 54.5 , 57.9 และ 37.9
ตามลาดบแสดงวาเชาวนปญญาดานเหตผล (X3) มความสาคญในการสงผลตอตวแปรคานคอลของชด
ทานายฟงกชนท 1 สงสดรองลงมาคอเชาวนปญญาดานจานวน (X2) เชาวนปญญาดานมตสมพนธ (X4)
และเชาวนปญญาดานภาษา (X1) สวนชดตวแปรตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
(Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) มความสาคญในการสงผลตอตวแปรคาโนนคอลของชดเกณฑฟงกชนท 1
มคาเทากบ-.932 และ -.430 ตามลาดบ โดยคาสมประสทธโครงสรางยกกาสองอธบายรวมกนกบ
ตวแปรคาโนนคอลของชดเกณฑฟงกชนท 1 รอยละ 86.9 และ 18.5 ตามลาดบ แสดงวาความสามารถ
ในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) มความสาคญในการสงผลตอตวแปรคาโนนคอลของชดเกณฑ
ฟงกชนท 1 มากทสดในขณะทเชาวนอารมณ(Y2)มความสาคญในการสงผลตอตวแปรคาโนนคอลของ
ชดเกณฑฟงกชนท 1 เพยงเลกนอย
Page 113
บทท 5
สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ
ความมงหมายของการวจย ในการศกษาวจยครงนผวจยมความมงหมายสาคญเพอคนหาความสมพนธระหวางเชาวนปญญาซงประกอบดวย ดานภาษา ดานจานวน ดานเหตผล และดานมตสมพนธ ตามแนวการวดเชาวนปญญาของ
เทอรสโตนกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณโดยกาหนดเปน
จดมงหมายเฉพาะดงน
1.เพอศกษาความสมพนธคาโนนคอลระหวางเชาวนปญญากบความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
2.เพอหาคานาหนกความสาคญของเชาวนปญญาแตละดานทสงผลตอความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
สมมตฐานของการวจย
1. เชาวนปญญาในแตละดานมความสมพนธกบความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณ
2. เชาวนปญญาอยางนอยหนงดาน สงผลซงกนและกนกบความสามารถในการเผชญและ
ฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ป ภาคเรยนท 2
ปการศกษา2548 ของโรงเรยนคาทอลก เขตบางรก กรงเทพมหานคร มจานวนหองเรยน 10 หองเรยน
จานวนนกเรยนทงสน 483 คนซงเลอกมาโดยการสมแบบแบงกลม (Cluster random sampling)
Page 114
102
เครองมอทใชในการวจย 1. แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค เปนแบบสอบถามทผวจย
สรางขนตามแนวคดของสโตลทซ ประกอบดวยความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค 4 ดาน
ไดแก ดานความสามารถในการควบคมอปสรรค ดานความสามารถในการนาตวเองเขาไปแกไข
อปสรรค ดานความสามารถในการรบรถงระดบของอปสรรค และดานความสามารถในการอดทน
ทนทานตออปสรรค จานวนดานละ 15 ขอ รวมทงฉบบ 60 ขอ มลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ
2.แบบสอบถามวดเชาวนอารมณเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนตามแนวคดของโกลแมน
ประกอบดวยเชาวนอารมณ 5 ดาน ไดแก ดานการตระหนกรในตนเอง ดานการจดการกบอารมณของ
ตนเอง ดานการสรางแรงจงใจตนเอง ดานการรจกสงเกตความรสกของผอน และดานการมทกษะทาง
สงคม จานวนดานละ 15 ขอ รวมทงฉบบ 75 ขอ มลกษณะเปนมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ
3.แบบทดสอบวดเชาวนปญญา เปนแบบทดสอบวดความสามารถทางสมองทผวจยพฒนา
มาจากของ วราลกษณ ลมทองสกล(2545 : 38)โดยเปนการวดเชาวนปญญาตามแนวของเทอรสโตน
ซงเลอกมาใชในการวจย 4ดาน ไดแก ดานภาษา ดานจานวน ดานเหตผล และดานมตสมพนธ
จานวนดานละ 25 ขอ รวมทงฉบบ 100 ขอ มลกษณะเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบทมตวเลอกถก 1
ตวเลอก
การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงตอไปน
1. นาหนงสอราชการจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอขออนญาต
เกบขอมลวจยจากโรงเรยนทใชเปนกลมตวอยาง
2.ตดตอโรงเรยนทเปนกลมตวอยางขออนญาตผบรหารโรงเรยนเพอกาหนดวน เวลา และ
สถานทในการเกบรวบรวมขอมล
3.จดเตรยมแบบสอบถามใหเพยงพอกบจานวนนกเรยนทใชเปนกลมตวอยางโดยผวจยดาเนนการเกบ
รวบรวมขอมลดวยตนเองและอธบายใหนกเรยนเขาใจจดมงหมายและคาชแจงของแบบสอบถามและแบบทดสอบ
อยางชดเจนโดยเรมดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตงแตวนท15 กมภาพนธ 2549 ถง วนท 25 กมภาพนธ 2549 แลว
นาผลมาวเคราะหขอมลตอไป
4.นาผลทไดมาวเคราะหหาคาทางสถตและทดสอบสมมตฐาน
Page 115
103
การวเคราะหขอมล หลงจากนาเครองมอทใชในการวจย ไปเกบขอมลกบกลมตวอยางและนามาตรวจใหคะแนน
ตามเกณฑการตรวจใหคะแนนแลว นาคะแนนหรอขอมลทไดมาทาการวเคราะหดงน
1. คาสถตพนฐานของเชาวนปญญาทงสดาน และความสามารถในการเผชญและฝาฟน
อปสรรคและเชาวนอารมณ
2. คาสมประสทธสหสมพนธอยางงายระหวางเชาวนปญญาทงสดานกบความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
1. คาสหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
2. คาสมประสทธโครงสรางระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ
สรปผลการวเคราะหขอมล
1.แบบทดสอบวดเชาวนปญญาทงสดาน มคาเฉลยอยระหวาง16.23 ถง 19.13 คะแนน และ
คาความเบยงเบนมาตรฐานแตละดานมคาอยระหวาง 3.09 ถง 4.49 คาสมประสทธการกระจาย มคา
อยระหวาง 16.20 ถง 27.66 โดยเชาวนปญญาดานมตสมพนธ (X4) มการกระจายของคะแนนมากทสด รองลงมาคอ
เชาวนปญญาดานจานวน (X2) และดานเหตผล (X3) สวนเชาวนปญญาดานภาษา (X1)มการกระจายของคะแนน
นอยทสดสวนคาความเชอมนของแบบทดสอบวดเชาวนปญญาแตละดานมคาอยระหวาง 0.711 ถง
0.806
ในสวนของคะแนนความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ
(Y2) มคาเฉลยเทากบ 230.82 และ 287.85ตามลาดบ และคาความเบยงเบนมาตรฐานมคาเทากบ 20.61
และ 27.02 ตามลาดบ คาสมประสทธการกระจายของความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1)
และเชาวนอารมณ (Y2) มคาเทากบ 8.92 และ 9.39 ตามลาดบแสดงวาความสามารถในการเผชญและ
ฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) มการกระจายของคะแนนใกลเคยงกน และคาความ
เชอมนแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2)ม
คาอยระหวาง 0.882 ถง 0.928
Page 116
104
2.คานาหนกความสาคญสมประสทธสหสมพนธภายในระหวางเชาวนปญญาแตละดานมคา
อยระหวาง .149 ถง .396 ซงสมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทกคา
สาหรบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางเชาวนปญญาแตละดาน กบความสามารถในการ
เผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณมคาอยระหวาง .045 ถง .135 โดยทเชาวนปญญาดาน
ภาษา (X1) ดานจานวน (X2) ดานเหตผล (X3)และดานมตสมพนธ (X4) กบความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค (Y1) สมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ทกคา และในสวน
ของเชาวนปญญาดานภาษา (X1) ดานจานวน (X2) ดานเหตผล (X3) และดานมตสมพนธ (X4) กบ
เชาวนอารมณ (Y2) สมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต
สาหรบคาสมประสทธสหสมพนธะหวางความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวน
อารมณ (Y2) มคาเทากบ .727 ซงสมพนธกนทางบวกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
3.คาสหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดานกบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ไดคาสหสมพนธคาโนนคอล 2 ชด
ชดแรกมคาเทากบ .194 ซงสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และชดทสองมคา
เทากบ .059 ซงสมพนธกนอยางไมมนยสาคญทางสถต โดยในชดแรกนนมคาสดสวนของความ
แปรปรวนรวมกน เทากบ .038 ซงชดของตวแปรอสระเชาวนปญญาทงสดาน อธบายรวมกนกบชดของ
ตวแปรตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณไดรอยละ 3.80
4.คานาหนกความสาคญสมประสทธโครงสรางหรอคาสมทบสมพทธ(Relative Contribution)
ทมคามากกวา.30 หรอสงผลเกนรอยละ10ของชดตวแปรอสระไดแกเชาวนปญญาดานภาษา (X1)
เชาวนปญญาดานจานวน (X2) เชาวนปญญาดานเหตผล (X3) และเชาวนปญญาดานมตสมพนธ(X4)ม
คานาหนกความสาคญในการสงผลตอตวแปรคาโนนคอลของชดทานายฟงชนท 1มคาเทากบ -.477 ,
-.738 , -.761 และ -.616ตามลาดบ โดยคาสมประสทธโครงสรางยกกาลงสองอธบายรวมกนกบตวแปร
คาโนนคอลของชดทานายฟงกชนท 1 รอยละ 22.8 , 54.5 , 57.9 และ 37.9 ตามลาดบ สวนชดตวแปร
ตามความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(Y1)และเชาวนอารมณ (Y2) มความสาคญในการ
สงผลตอตวแปรคาโนนคอลของชดเกณฑฟงกชนท 1 มคาเทากบ-.932 และ -.430 ตามลาดบ โดยคา
สมประสทธโครงสรางยกกาสองอธบายรวมกนกบตวแปรคาโนนคอลของชดเกณฑฟงกชนท 1 รอยละ
86.9 และ 18.5 ตามลาดบ
Page 117
105
อภปรายผล ผลการวจยในครงนอภปรายไดดงน
1. สหสมพนธคาโนนคอลระหวางชดตวแปรอสระเชาวนปญญาทง 4ดาน กบชดตวแปรตาม
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณไดคาสหสมพนธคาโนนคอล 2 ชด
ดวยกนมคาเทากบ .194 และ .059 ตามลาดบ ซงสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ท
ฟงกชนแรก ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไววา เชาวนปญญาในแตละดานมความสมพนธคาโนนคอล
กบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคและเชาวนอารมณ ผลทไดสอดคลองกบ หสยา
เถยรวทวส ( 2537 : 82) ทพบวาสหสมพนธระหวางความสามารถดานเหตผลกบความสามารถในการ
แกปญหาของนกเรยนทงหมด นกเรยนชาย และนกเรยนหญง มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทาง
สถตทระดบ .01 สอดคลองกบ มณฑาทพย แคนยกต( 2547 : 77) ทพบวาคาสมประสทธสหสมพนธ
ระหวางเชาวนปญญากบเชาวนอารมณ เมอแยกเปนดานมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต
ทระดบ .05 สอดคลองกบวรพร คงแกว และคณะ (อรยะ สพรรณเภษช. 2545 : 48 – 50 ; อางองจาก
วรพร คงแกว ; และคณะ. 2543 : บทคดยอ)ทพบวาเชาวนอารมณมความสมพนธกบกลมทกษะ
คณตศาสตร สอดคลองกบกเดยน(Gideon. 1997 : Abstract)ทพบวาความเสมอภาคระหวางบคคลท
ยอมรบประโยชนความสาเรจในการเปลยนแปลงความคดใหเปนสงประดษฐทมตวตนซงสมพนธกบความสามารถ
ของผประดษฐทมความกาวหนาและหรอถอยหลงแมจะมอปสรรค สอดคลองกบ แลม(Lam. 1998 : 176)ท
พบวาเชาวนอารมณเปนตวบงชถงความสามารถในการปฏบตงานการเอาใจใสความรสกของผอนและ
การแกไขปญหาตางๆไดและยงสอดคลองกบ ครนสก(Krinsky. 1996 : Abstract) ทพบวาการรจก
ระงบอารมณมความสมพนธทางบวกกบแรงกระตนความสาเรจในชวต
2. เนองจากเกดMulticollinearity ภายในชดตวแปร ซงอาจมสวนทาใหคานาหนกความสาคญ
ของตวแปรมคาสงขนหรอมคาไปในทางตรงขาม เพราะในความเปนจรงความแปรปรวนของตวแปรนน
มการสงผลโดยตวแปรอนๆอยแลว กลาวอกนยหนงไดวา เกดจากสหสมพนธภายในของชดตวแปรมคา
สง (Thompson. 1985 : 21-25 ; citing Kuylen ;& Verhallen.)ดงนนผวจยจงพจารณาคานาหนก
สมประสทธโครงสรางเทานนซง พบวา เชาวนปญญาดานภาษา (X1) เชาวนปญญาดานจานวน (X2)
เชาวนปญญาดานเหตผล (X3) และเชาวนปญญาดานมตสมพนธ(X4) มความสาคญในการสงผลตอ
ตวแปรคาโนนคอลชดทานายฟงกชนท 1 มคาเทากบ-.477 , -.738 , -.761 และ -.616 ตามลาดบ และ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) มความสาคญในการสงผล
ตอตวแปรคาโนนคอลชดเกณฑฟงกชนท 1 มคาเทากบ -.932 และ -.430 แสดงวานกเรยนทมเชาวน
ปญญาดานภาษา (X1) เชาวนปญญาดานจานวน (X2) เชาวนปญญาดานเหตผล (X3) และเชาวน
ปญญาดานมตสมพนธ (X4) สงมแนวโนมสงผลทาใหเกดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และ
Page 118
106
เชาวนอารมณ (Y2) โดยเชาวนปญญาดานเหตผล (X3)มคาสงสดในการสงผลตอความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค (Y1) และเชาวนอารมณ (Y2) ทงนอาจเปนเพราะเมอนกเรยนตองประสบกบปญหา หรอ
อปสรรคตางๆ หรอการทตองพบปะกบผคนตางๆรอบขาง นกเรยนจะใชความสามารถทางสมองในการ
ใชเหตผล คดพจารณาไตรตรอง แกไขปญหาอปสรรคตางๆเหลานนใหสาเรจลลวงไปได และเชาวน
ปญญาดานภาษา (X1) มคานอยสดในการสงผลตอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (Y1) และ
เชาวนอารมณ (Y2) ทงนอาจเปนเพราะความสามารถทางสมองในดานภาษานนเปนเพยงทกษะของความ
เขาใจในความหมายของภาษาขอความหรอเรองราวตางๆ เมอนกเรยนตองประสบกบปญหาหรอ
อปสรรคตางๆทตองเผชญหรอการทตองพบปะกบผคนตางๆรอบขางนกเรยนจะไมคานงถงการเลอกใช
ภาษาทสละสลวยมาใชในการแกไขปญหาเมอตองอยรวมกบคนหมมาก แตจะใชภาษาทรนแรงทมา
จากอารมณเปนสวนใหญ ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไววามเชาวนปญญาอยางนอยหนงดานสงผล
ซงกนและกนกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และเชาวนอารมณ ซงสอดคลองกบผล
การศกษาของ หสยา เถยรวทวส ( 2537 : 82) พบวา ความสามารถดานเหตผลแบบอปมาอปมย
แบบอนกรมภาพ แบบสรปความ และแบบวเคราะหตวรวม สงผลตอความสามารถในการแกปญหาอยางม
นยสาคญทางสถตซงสอดคลองกบ วนส ภกดนรา( 2546 : 138-139)ทพบวาคณลกษณะทาง
บคลกภาพดานสตปญญามความสมพนธทางบวกกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
สอดคลองกบเมธยา คณไทยสงค( 2546 : 63)ทพบวาตวแปรจตลกษณะดานความเชอมนในตนเอง
มความสมพนธกบความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค และยงสอดคลองกบโกลแมน
(Goleman,1998) ทพบวาเดกทมเชาวนอารมณสงสามารถควบคมตนเองไดดดวย
ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลงานวจยไปใช
จากการศกษาพบวา เชาวนปญญาทงสดาน มแนวโนมสงผลซงกนและกนตอความสามารถใน
การเผชญและฝาฟนอปสรรค และเชาวนอารมณ ดงนน คร ผปกครอง และผทเกยวของกบนกเรยน ถา
ตองการใหนกเรยนมทกษะในการคดแกไขปญหาเขาใจถงปญหาทเกดขนไดและมความสขตอการเรยน
แลว ครผปกครอง และผทเกยวของกบนกเรยนควรมการสงเสรมพฒนาเชาวนปญญาทงสกบนกเรยน
เพอทนกเรยนจะไดเตบโตเปนผใหญทมการพฒนาสมองทงทางดานสตปญญาและดานทไมใช
สตปญญา เปนมนษยทมคณภาพในการพฒนาประเทศชาตตอไป
Page 119
107
ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป
1. การศกษาครงนมงศกษาเกยวกบตวแปรความสามารถทางสมองทางดานสตปญญา และ
ความสามารถทางสมองทไมใชสตปญญา โดยเลอกตวแปรทสาคญทางเชาวนปญญา (IQ)บางตว และ
ดานความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค (AQ) และดานเชาวนอารมณ (EQ) เทานนซงยงไม
ครอบคลมเพยงพอ ควรมการศกษาตวแปรของเชาวนปญญาดานอนๆอก เชนตามทฤษฎโครงสราง
สามมตของปญญาของกลฟอรด(Guilford) ทฤษฎพหปญญาของการดเนอร(Gardner) เปนตน
เพอใหครอบคลมในการวดเชาวนปญญาดานอนๆใหชดเจนยงขน
2. เนองจากคาสหสมพนธคาโนนคอลในฟงกชนท 1 แมวาจะมนยสาคญทางสถตท .01 แตม
คาทคอนขางตา ซงอาจเปนผลมาจากตวแปรอนๆดงนนจงควรมการศกษาตวแปรอนๆทเกอหนน เชน
การอบรมเลยงด บรรยากาศในการเรยน ความฉลาดในการทาความด (MQ) ความสามารถในการ
ทางานเปนทม (TQ) ความสามารถในการมอานาจบรหารตนเองได (CQ) เพอดวาตวแปรอนๆจะ
สงผลตอความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(AQ) และเชาวนอารมณ(EQ) มากนอยเพยงไร
Page 121
109
บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2542). เสนทางสความสาเรจของการปฏรปการศกษาไทย : แนวทางการ
ปฎรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา.
กมลรตน หลาสวงษ. (2528). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : ภาควชาแนะแนวและจตวทยา
การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
กรมสขภาพจต. (2543). อคว : ความฉลาดทางอารมณ. นนทบร: สานกงานพฒนาสขภาพจต.
เกษร ภมด. (2546). การศกษาความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคของนกเรยนทม
บคลกภาพและรปแบบการอบรมเลยงดตางกน. ปรญญานพนธกศ.ม.(จตวทยาการศกษา).
มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.
ดษฎ โยเหลา. (2541). เอกสารคาสอนวชา วป 712 สถตเพอการวเคราะหขอมลทางพฤตกรรม
ศาสตร IV. กรงเทพฯ : สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ทศพร ประเสรฐสข. (2542). EQ (Emotional Intelligence) : ความเฉลยวฉลาดทางอารมณกบ
ความสาเรจในชวต. เอกสารประกอบการประชมปฏบตการ. กรงเทพฯ : สมาคมแนะแนว
แหงประเทศไทย.
. (2545,กรกฎาคม - ธนวาคม). ความเฉลยวฉลาดทางอารมณกบการศกษา. แนะแนว
จตวทยาทางการศกษา. 4(10) : 94.
เทอดศกด เดชคง. (2543). จากความฉลาดทางอารมณสสตปญญา. กรงเทพฯ : มตชน.
นยพนจ คชภกด. (2544). พฒนาบคลกภาพเสรมสรางเชาวนปญญา. พมพครงท2.
กรงเทพฯ : นานมบคส.
นาฏยา ปนอย. (2543). ผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคกจกรรมกลมสมพนธทมตอ
เชาวนอารมณและผลสมฤทธทางการเรยนในวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา
ปท1. ปรญญานพนธ ค.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลยจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย. ถายเอกสาร.
นงนช ปจจยสห. (2525). การสรางแบบทดสอบวดสตปญญานกเรยนอาย 14และ15ปในจงหวด
เชยงใหม. ปรญญานพนธกศ.ม. (วดผลทางการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2545). ประมวลสาระชดวชาการพฒนาเครองมอสาหรบการประเมนผล
การศกษา(หนวยท3). กรงเทพฯ : สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ประชย เปยมสมบรณ. (2535). การวเคราะหขอมลระดบมลตแวรเอทในทางสงคมและพฤตกรรม
ศาสตร. กรงเทพฯ : โครงการสงเสรมเอกสารวชาการสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.
Page 122
110
ผองพรรณ เกดพทกษ . (2544,พฤษภาคม - สงหาคม). การสรางมาตรประเมนและปกตวสย
ของความฉลาดทางอารมณสาหรบวยรนไทย. วดผลทางการศกษา. 5(2) : 1-16.
มณฑรา ธรรมบศย. (2544,กนยายน). AQ กบความสาเรจของชวต. วชาการ. 4(9) : 14.
เมธยา คณไทยสงค. (2546). จตลกษณะบางประการทสมพนธกบความสามารถในการเผชญและฝา
ฟนอปสรรค. ปรญญานพนธกศ.ม. (จตวทยาการศกษา). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.
มณฑาทพย แคนยกต. (2547). การศกษาความสมพนธระหวาง เชาวนปญญา เชาวนอารมณ
กบความคดสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 . ปรญญานพนธกศ.ม.
(วดผลทางการศกษา).กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ถายเอกสาร.
ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2527). หลกการสรางแบบทดสอบความถนดทางการเรยน.
กรงเทพฯ : วฒนาพานช.
__ . (2541). เทคนคการสรางและสอบขอสอบความถนดทางการเรยน. กรงเทพฯ : ชมรมเดก.
____ . (2540). สถตวทยาทางการวจย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.
วราลกษณ ลมทองสกล. (2545). การศกษาความสมพนธแบบคาโนนคอลระหวางความสามารถ
ทางสมอง กบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 3. ปรญญานพนธ กศ.ม. (วดผลทางการศกษา). กรงเทพฯ :
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
วรนทพย หมแสน. (2543). ผลของการฝกสมาธตามแนวสตปฎฐาน4ทมตอเชาวนอารมณ.
ปรญญานพนธ ค.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย. ถายเอกสาร.
วทยา นาควชระ. (2544). วธเลยงลกใหเกง ด มสข IQ EQ MQ AQ. กรงเทพฯ : กดบค.
วนส ภกดนรา. (2546). ความสมพนธระหวางคณลกษณะทางบคลกภาพกบเชาวนอารมณและ
ความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค.ปรญญานพนธกศ.ม. (จตวทยาการศกษา).
มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.
วระวฒน ปนนตามย. (2542). เชาวนอารมณ(EQ) : ดชนวดความสขความสาเรจของชวต.
กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท.
. (2542,มกราคม - มถนายน). เชาวนอารมณดชนวดความสขความสาเรจของชวต.
แนะแนวจตวทยาทางการศกษา. 1(2) : 3-17.
Page 123
111
วนเพญ สมภพรงโรจน. (2547). การศกษาและพฒนาความสามารถในการเผชญอปสรรค
ในการปฏบตงานของพนกงาน โดยใชการฝกอบรมแบบเพอนชวยเพอน .
ปรญญานพนธกศ.ด. (จตวทยาการใหคาปรกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
ศรชย กาญจนวาส. (2545). สถตประยกตสาหรบการวจย. พมพครงท3. กรงเทพฯ :
ภาควชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศรนนท วรรตนกจ. (2545). การศกษาความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบความ
รบผดชอบตอตนเองและสวนรวม. ปรญญานพนธกศ.ม.(วดผลทางการศกษา).
กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
ศนสนย ฉตรคปต. (ม.ป.ป.) เทคนคการสราง IQ EQ AQ : 3Q เพอความสาเรจ. กรงเทพฯ :
สถาบนสรางสรรคศกยภาพสมอง ครเอทฟเบรน.
สรศกด หลาบมาลา. (2541). ยทธวธการพฒนาอารมณปญญา. การศกษาเอกชน.8 : 13-20.
หสยา เถยรวทวส. (2537). การศกษาความสมพนธระหวางความสามารถดานเหตผลกบ
ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท3. ปรญญานพนธ กศ.ม.
(วดผลทางการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ถายเอกสาร.
อรยะ สพรรณเภษช. (2545). พฒนา EQ ดวยเสยงเพลง. กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.
Armstrong, T. (1987). In Their Own Way. Los Anjeles : Jeremv p. Tarcher.
Bar-on. (1997). EQ – I Bar-on Emotional Quotient Inventory : User’s Manual. Toronto,
Canada : Multi Health System.
Bar-on, Reuven ;& Park D.A. Bar-on Test. Available. July,2000.
Cooper,R.K. ;& Sawaf,A. (1997). Executive EQ Intelligence in Leadership and
Organization. New York : Grosset / Putnam.
Freeman, Frank S. (1966). Theory and Practice of Psychological Testing. 3rd ed.
New York : Holt Rineheart and Winston.
Fox, Suzy.;& Spector, Paul E. (2000, March). Relation of Emotional Intelligence
Practical Intelligence, General Intelligence and Trait Affectivity with Interview
Outcomes : It’s not All Just “G” Journal of Organizational Behavior. 21(Spec Issue) :
203 – 220.
Page 124
112
Gardner, Howard. (1993). Multiple Intelligence : The Theory in Practice. New York :
Basic Books.
Gideon, D. Markman. (1997). Adversity Quotient : The Role of Personal Bounce back in
New Venture Formation. Canada : Peak Canada.
Goleman,D. (1995). Emotional Intelligence : Why it can matter more than IQ.New York :
Bantam Book.
. (1998). Emotional Intelligence : Working with Emotional Intelligence. New York :
Basic Books.
Krinsky, R. (1996). Children of alcoholics/substance parents : Deley of Gratification,
Achievement motivation, and aggression. Thesis, Ph.D. (The institute of Advanced
Psychological Studies). Adelphi University.
Lam, L.T. (1998). Emotional Intelligence: Implications for Individual Performance.
Dissertation Abstracts International. Issue 5 – 07B.
Moskowitz, Marless J. ;& Ardther R. Orgel. (1969). General Psychology. Boston :
Houghton Miffin.
Ohm, P.J. (1998). Emotional Intelligence: A different kind of smart. Teaching for
Success Through and Emotion – Based Model. Dissertation Abstracts
International. Issue 37-01.
Otis, Arther s. (1954). Manual of Directions tar Bata Test Form CM and New Edition:
EM and FM. New York :Har court, Brace and World , Inc.
Pedhazur, Elazar J. (1997). Multiple Regression in Behavioral Research.
Explanation and Prediction : Harcourt Brace College Publishers.
Peter Salovey. ;& Mayer,John D. (1990, March). Emotional Intelligence. Imagination
Cognition and Personality. 42(9) : 185-211.
. (1997). What’s Emotional Intelligence Quotient ? Inp Salovey & D. Sluyter(EDS)
Emotional Development and Emotional Intelligence Education Implication.
New York : Basic Books.
Rebecca, N. (1998,Summer).The Comfort Corner : Fostering Resiliency and
Emotional Intelligence. Childhood Education. 7 : 200 – 204.
Page 125
113
Schutte, N.S. Malouff ; J.M. Hall ; L.E. Haggerty ; D.J., Cooper ; J.T. , Golden,C.J. ;&
Dornhein ,E. (1998). Developmental and validation of a measure of Emotional
Intelligence. Personality and Individual Difference. 25: 167 – 177.
Stoltz, P.G. (1997). Adversity Quotient. New York : Harper Collins.
Thompson, B. (1985). Canonical Correlation Analysis : Uses and Interpretation. 2nd ed.
London : Sage Publications.
Weisinger, H. (1998). Emotional Intelligence at Work : The Untapped Edge for
Success. San Francisco : Jossey – Boss.
Page 127
115
ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ
Page 128
116
รายชอผเชยวชาญ
อาจารยมณฑรา จารเพง ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
อาจารย ดร.พาสนา จลรตน ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
อาจารย ดร.สวพร เซมเฮง ภาควชาการวดผลและวจยการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
อาจารยอดลย ใบกหลาบ ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา
คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร
อาจารย ดร.อรนทร นวมถนอม กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร โรงเรยนบางกะป
Page 129
117
ภาคผนวก ข ผลการวเคราะหขอคาถามรายขอ
Page 130
118
ตาราง 8 คาความสอดคลองของแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค(IOC)
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
ขอ IOC ผลการคดเลอก ขอ IOC ผลการคดเลอก
ดานความสามารถในการควบคม
อปสรรค
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1
0.8
0.6
0.8
0.8
1
1
0.6
0.8
0.8
0.8
0.8
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
1
0.8
0.6
0.8
0.8
1
0.8
0.8
0.6
0.6
0.8
1
0.8
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ดานความสามารถในการนาตวเอง
เขาไปแกไขอปสรรค
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
1
1
0.6
1
0.8
1
0.6
0.6
1
1
0.6
0.8
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
1
0.8
1
0.8
1
1
0.8
0.8
0.8
0.8
0.6
0.6
0.8
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
Page 131
119
ตาราง 8 (ตอ)
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
ขอ IOC ผลการคดเลอก ขอ IOC ผลการคดเลอก
ดานความสามารถในการรบรถง
ระดบของอปสรรค
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
0.8
1
0.6
0.8
1
0.8
0.8
1
0.8
1
0.6
0.6
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
0.8
0.8
1
0.6
0.8
0.6
0.8
0.8
0.6
0.8
0.6
0.6
0.6
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ดานความสามารถในการอดทน
ทนทานตออปสรรค
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
1
1
0.8
0.6
1
0.6
0.6
1
1
1
1
0.8
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
0.8
1
1
1
0.8
0.6
0.8
1
1
1
0.8
0.8
0.6
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
Page 132
120
ตาราง 9 คาความสอดคลองของแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ(IOC)
เชาวนอารมณ ขอ IOC ผลการคดเลอก ขอ IOC ผลการคดเลอก
ดานการตระหนกรในตนเอง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1
1
1
1
1
1
1
0.8
1
1
0.8
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
1
1
1
1
1
1
0.8
1
1
1
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ดานการจดการอารมณของตนเอง 26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
1
1
1
1
1
0.8
1
0.8
1
0.6
0.6
0.6
0.8
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
Page 133
121
ตาราง 9 (ตอ)
เชาวนอารมณ ขอ IOC ผลการคดเลอก ขอ IOC ผลการคดเลอก
ดานการสรางจงใจตนเอง
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
1
1
1
1
1
1
1
1
1
0.8
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
1
1
1
1
1
1
1
1
0.8
0.8
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ดานการรจกสงเกตความรสกของ
ผอน
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
1
1
1
1
1
1
1
1
0.8
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
1
0.8
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตาราง 9 (ตอ)
Page 134
122
เชาวนอารมณ ขอ IOC ผลการคดเลอก ขอ IOC ผลการคดเลอก
ดานทกษะทางสงคม
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
1
1
1
1
1
1
1
0.8
1
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
1
0.8
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
Page 135
123
ตาราง 10 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค( XYr )
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
ขอ XYr ผลการคดเลอก ขอ
XYr ผลการคดเลอก
ดานความสามารถในการควบคม
อปสรรค
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
.258
.273
.314
.352
.220
.365
.021
.123
.162
.355
.261
.202
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
.281
.414
.499
.187
-.203
.382
.135
.267
.273
.409
.097
.351
.118
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ดานความสามารถในการนาตวเอง
เขาไปแกไขอปสรรค
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
.458
.175
.363
.399
.191
.293
.000
.043
.510
.371
.266
.396
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
.460
.453
.456
.532
.159
.135
.247
.235
.307
.404
.293
.281
.297
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
Page 136
124
ตาราง 10 (ตอ)
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
ขอ XYr ผลการคดเลอก ขอ
XYr ผลการคดเลอก
ดานความสามารถในการรบรถง
ระดบของอปสรรค
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
.485
.661
.510
.533
.558
.420
.250
.264
.170
.404
.284
.372
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
.370
.345
.248
.111
.495
.306
.194
.182
.273
.209
.169
.452
.096
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ดานความสามารถในการอดทน
ทนทานตออปสรรค
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
.152
.462
.579
.537
.416
.168
.147
.253
.271
.404
.580
.196
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
.513
.483
.431
.379
.570
.557
.590
.572
.415
.440
.435
.586
.357
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
Page 137
125
ตาราง 11 คาอานาจจาแนกของแบบสอบถามวดเชาวนอารมณ( XYr )
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
ขอ XYr ผลการคดเลอก ขอ
XYr ผลการคดเลอก
ดานการตระหนกรในตนเอง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
.147
.330
.183
.341
-.010
.305
.351
.274
.230
.244
-.020
.246
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
.316
.279
.376
.368
.333
.276
.293
.450
.107
.378
.402
.033
.359
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ดานการจดการอารมณของตนเอง 26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
.434
.246
.327
.346
.457
-.257
.446
.029
.353
.338
.343
.093
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
.146
-.038
.176
.189
.111
.431
.223
.194
.388
.339
.343
.510
.492
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
Page 138
126
ตาราง 11 (ตอ)
ความสามารถในการเผชญ
และฝาฟนอปสรรค
ขอ XYr ผลการคดเลอก ขอ
XYr ผลการคดเลอก
ดานการสรางจงใจตนเอง
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
.171
.342
.320
.223
.274
.340
.467
.432
.410
.172
.199
.405
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
.359
.422
.274
.478
.512
.459
.564
.464
.402
.476
.422
.602
.406
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ดานการรจกสงเกตความรสกของ
ผอน
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
.262
.420
.344
.256
.269
.455
.229
.234
.439
.270
.425
.140
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
.274
.276
.306
.269
.160
.403
.226
.404
.174
.352
.343
.359
.489
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
Page 139
127
ตาราง 11 (ตอ)
เชาวนอารมณ ขอ XYr ผลการคดเลอก ขอ
XYr ผลการคดเลอก
ดานทกษะทางสงคม
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
.386
.420
.402.
.487
.412
.415
.484
.460
.422
.375
.318
.379
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
.415
.468
.439
.395
.227
.306
.242
.325
.457
.296
.439
.375
.152
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
ตดทง
นาไปใช
นาไปใช
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
นาไปใช
ตดทง
ตดทง
Page 140
129
แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรค
คาชแจง 1. แบบสอบถามฉบบน จดทาขนเพอวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคของนกเรยนไมม
ขอถกหรอผดเปนเพยงความรสกหรอความคดเหนของนกเรยนเทานน จงใครขอความรวมมอจากนกเรยนในการ
ตอบแบบสอบถามตามความรสกและความคดเหนของนกเรยน
2. ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามน จะเปนประโยชนในการพฒนาคณภาพการศกษา และ
ขอบคณนกเรยนทใหความรวมมอเปนอยางดไว ณ โอกาสนดวย
3. แบบสอบถามฉบบนมทงหมด 60 ขอ ใหนกเรยนพจารณาขอความแตละขอวาตนเองเปนเชนนนจรง
มากนอยเพยงใด เมอพจารณาแลวใหใสเครองหมาย / ลงในชองระดบความรสกหรอความคดเหนของนกเรยน
โดยพจารณาดงน
จรงมากทสด เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนมากทสด
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนเปนประจา
จรงมาก เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนมาก
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนเปนสวนใหญ
จรงนอย เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนนอย
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนบางในบางครง
จรงนอยทสด เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนนอยทสด
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนนานๆครง
ไมจรง เมอขอความนนไมตรงกบความรสกของนกเรยน
หรอนกเรยนไมเคยปฏบตตนตามขอความนน
Page 141
128
ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย
Page 142
130
ตวอยาง แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญและฝาฟนอปสรรคของนกเรยน
ระดบชนมธยมศกษาปท 3
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
0 ถาฉนมปญหาทางการเรยนเรยนหนงสอไมรเรอง ฉนจะ
ควบคมปญหาการเรยนของฉนได /
00 ถาเกดเหตการณททาใหฉนตองพการ ฉนตองคนพบใหไดวาจะ
ดารงชวตอยตอไปไดอยางไร
/
จากตวอยาง
ขอ (0) จากคาตอบ จรงมากทสด แสดงวาเปนจรงมากทสด ถานกเรยนมปญหาทางการเรยน
เรยนหนงสอไมรเรอง นกเรยนจะควบคมปญหาการเรยน
ของนกเรยนได ขอ (00) จากคาตอบ ไมจรง แสดงวาไมจรงถาเกดเหตการณททาใหนกเรยนตองพการ
นกเรยนจะคนพบใหไดวาจะดารงชวตอยตอไปไดอยางไร
Page 143
131
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
1 ถาฉนพลาดรถกลบบานเทยวสดทาย โทรศพททบานกไมม ฉน
จะตงสตและคดหาวธกลบบานใหไดทนท
2 ถาครใหทาการบานโจทยคณตศาสตรทยาก ฉนจะไมทาโจทย
คณตศาสตรนน
3 ถาเพอนทาอะไรใหฉนไมพอใจ ฉนจะตงสตควบคมตนเอง
ทกครง
4 ถาฉนมปญหาเรองเงน ฉนจะรจกควบคมการใชเงนของฉน
5 ถาฉนถกเพอนไมใหรวมทางานกลม ฉนจะพยายามทางาน
กลมนนใหสาเรจ
6 ถาฉนรวาจะมาโรงเรยนสาย ฉนจะหาวธแกไขโดยรบนอนแต
หวคาและตนใหเชาขน
7 ถาฉนมปญหาทางการเรยน เรยนหนงสอไมรเรอง
ฉนจะตงใจอานทบทวนเนอหาใหมากขน
8 ถาฉนถกคนรายเขามาทาราย ฉนจะพยายามตงสตและพดคย
กบคนรายใหใจเยน
9 ถาฉนทอแทเบอหนายตอการเรยน ฉนจะหาวธสรางกาลงใจให
ตนเอง
10 ถาฉนไปเทยวแลวหลงทางเขาไปในปา ฉนจะควบคมตนเอง
โดยตงสตขอความชวยเหลอจากเจาหนาท
11 ถาฉนถกคณแมตาหนเรองการใชเงน ฉนจะควบคมเรองการใช
เงนของฉนใหเหมาะสม
12 ถามคนบามาทาอนาจารใหฉนเหน ฉนจะควบคมตงสตของ
ตนเองแลวรบเดนหนไปโดยเรว
13 ถาฉนถกคณพอโกรธเรองแอบไปเทยวกบเพอน ฉนจะรบเขาไป
ขอโทษคณพอทนท
Page 144
132
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
14 ถาฉนถกเพอนไมไววางใจใหฉนทางานกลม ฉนจะปรบปรง
ตวเองให มความรบผดชอบในการทางานมากขน
15 ถาฉนทาของของเพอนหาย ฉนจะรบเขาไปบอกความจรงกบ
เพอน
16 ถาฉนโดนตดคาใชจายจากพอแมเพราะทาผด ฉนคดวาเพราะ
ทานหวงดอยากใหฉนปรบปรงตวเองใหดขน
17 ถาฉนทาเสอผาเพอนขาด ฉนจะยอมรบกบเพอนวา
ฉนเปนคนทา
18 ถาฉนทางานกลมกบเพอนอยางดทสดแลวแตปรากฏวาไมผาน
ฉนและเพอนๆจะพยายามแกไขจดบกพรองของงานนน
19 ถาฉนลงแขงกฬากบเพอนปรากฏวาทมของฉนแพ ฉนและ
เพอนรวมทมจะกลบไปแกไขปรบปรงวธการเลนใหดขน
20 ถาฉนและเพอนไดรบหนาทจดปายนเทศบนเวท และฉนกบ
เพอนเกดเขยนปายนเทศผด ฉนกบเพอนจะรบชวยกนแกไข
21 ถาฉนเลนลกบอลแลวไปโดนกระถางตนไมแตก ฉนกบเพอนจะ
รบนากระถางตนไมใบใหมมาเปลยนใหเจาของ
22 ถาฉนตองเพาะเหดฟางสงครปรากฏวาเหดฟางของฉนทเพาะ
ไมขน ฉนจะรบแกไขหาขอบกพรองวาเกดจากอะไร
23 ถาฉนทางานทครสงใหทาไมทนกาหนดสงเปนเพราะฉนไมร
จากการวางแผน ฉนจะแกไขปรบปรงการทางานในครงตอไป
24 ถาหนงสอเลมใหมทฉนซอมาหายไปแลวฉนไปเจอทโตะเพอน
แสดงวาเพอนคนนนเปนคนหยบหนงสอเลมใหมของฉนไป
25 ถาฉนทากระเปาสตางคของตวเองหายไป เปนเพราะความ
สะเพราของฉนเอง
Page 145
133
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
26 ถาฉนตองเตรยมอปกรณมาทาโครงงานวทยาศาสตร แลวฉน
นาอปกรณมาไมครบเปนเพราะไมมใครเตอนฉน
27 ถาฉนตองเตรยมการแสดงบนเวทแลวเครองเสยงเกดขดของ
ฉนกบเพอนจะชวยกนแกไข
28 ถาฉนเกดปากเสยงกบกบคณแมเปนเพราะคณแม
ไมสนใจฉน
29 ถาฉนเกดปญหากบเพอน เปนเพราะฉนเอาแตใจฉนจะตอง
แกไขปรบปรงตวฉน
30 ถาฉนนงรถประจาทางผดสาย และเสนทางนนฉนไมรจก
ฉนจะถามเสนทางคนแถวนนเพอไปสถานท ทฉนจะไป
31 ถาเกดเหตการณททาใหฉนพการ ฉนตองคนพบใหไดวาจะ
ดารงชวตอยตอไปไดอยางไร
32 ถาฉนตองเจอกบปญหา ฉนจะมองปญหาเหลานนวาเมอมน
เกดขนแลวตองมทางแกไข
33 ถาฉนตองทาการบานขอทยาก ฉนจะพยายามทาการบาน
ขอทยากขอนนใหได
34 ถาฉนไดรบมอบหมายใหทางานทยาก ฉนจะวางแผนแกไข
ปญหาทเกดขนอยางรอบคอบ
35 ถาฉนทาอะไรแลวไมประสบความสาเรจ ฉนคดวาถาฉนม
ความพยายามทาสงนนอยางตงใจและปรบปรงแกไขแลว
ฉนจะประสบความสาเรจได
36 ถาฉนขยนอานหนงสออยางเตมทแลวแตสอบไมผานทาให
ทอแทและไมชอบวชานนอกแลว
37
ถาขณะทฉนทารายงานของฉนอยนองของฉนมาทารายงาน
ของฉนเลอะเทอะฉนจะรสกโกรธนองมาก
Page 146
134
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
38 ถาครอบครวของฉนมปญหาเรองเงนตองลดคาใชจาย
ของฉนลง ฉนรสกอายเพอน
39 ถาคณครตาหนเรองการทางานไมเรยบรอย ฉนคดวาไมเปนไร
ครงตอไปฉนจะปรบปรงตนเองใหดขน
40 ถานองทาของมคาของฉนหายไป ฉนคดวาไมเปนไรเพราะ
นองคงไมตงใจ
41 ถาฉนทาหนงสอทยมมาจากหองสมดขาด ฉนจะซอมแซม
หนงสอเลมนนแลวคนใหหองสมด
42 ถาฉนเลนกฬากบเพอนแลวเกดอบตเหตทาใหฉนขาหก
ฉนคดวาหมอจะรกษาใหฉนหายเปนปกตได
43 ถาชดทฉนเตรยมไวใสไปงานเลยงเกดเปรอะมรอยดาง ฉนจะ
ไมไปงานเลยงนนเลย
44 ถาฉนรวาฉนทาคะแนนสอบวชาวทยาศาสตรไดไมด ฉนจะ
ปรบปรงแกไขตรงจดทฉนไมเขาใจ
45 ถาฉนสอบเขาโรงเรยนเตรยมอดมศกษาไมได ฉนกไมเสยใจ
ฉนสามารถทจะเรยนโรงเรยนใกลบานได
46 ถาฉนปวยเปนโรคมะเรง ฉนจะตอสและตงความหวงวาจะม
โอกาสหายได
47 ถาฉนตองรบผดชอบทางานในสงทยาก ฉนรสกวาเปนสงททา
ทายพยายามทาใหได
48 ถาฉนตองเลนกฬาทฉนไมเคยเลนมากอน ฉนรสกวาฉนตอง
พยายามฝกฝนแลวทาใหได
49 ถาถกกลาวหาวาขโมยเงนเพอนไป ฉนจะหาทางพสจนความ
จรงใหไดวาฉนไมไดเอาไป
50 ถาครใหการบานฉนทาเยอะมาก ฉนรสกวานาเบอไมอยากทา
เพราะไมมใครสอนการบานใหฉน
Page 147
135
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
51 ถาฉนตองทางานรวมกบคนทฉนไมชอบ แตฉนกจะอดทนท
จะทางานนนใหออกมาจนสาเรจ
52 ถาฉนตองเจอกบปญหาตางๆทรมเรา ฉนเชอวาทกปญหาม
ทางออกและวธแกปญหา
53 ถาฉนตองเจอกบปญหาหนกๆ ฉนจะอดทนและมองวา
คนอนๆกมปญหาเชนกน
54 ถาฉนตองพบกบปญหาหรออปสรรคตางๆ ฉนมองวาปญหา
หรออปสรรคเหลานนจะชวยใหเกดการเปลยนแปลงทดขน
55 ถาฉนไปตรวจสขภาพแลวพบวาเปนโรครายแรง ฉนจะกลบมา
ตงสตแลวอดทนตอสกบโรครายนนใหได
56 ถาฉนตองเรยนเนอวชาภาษาองกฤษทยากขน ฉนจะไมยอทอ
จะตงใจอานทบทวนเนอหาใหมากขน
57 ถาฉนทอแทตอการเรยนไมอยากเรยน ฉนจะอดทนตงใจเรยน
และทาใหดทสด
58 ถาฉนรวากาลงประสบกบปญหา ฉนมองวาปญหาเหลานนจะ
ชวยใหฉนเขมแขงในวนขางหนา
59 ถาเพอนไมยอมพดกบฉน ฉนจะอดทนและคนหาสาเหตวา
ทาไมเพอนไมพดกบฉน
60 ถาสมาชกในกลมไมยอมรบในตวฉน ฉนจะพจารณาตนเองวา
ฉนมขอเสยอะไร
Page 148
136
แบบสอบถามวดเชาวนอารมณ
คาชแจง 1. แบบสอบถามฉบบน จดทาขนเพอวดเชาวนอารมณของนกเรยนไมมขอถกหรอผดเปนเพยงความรสก
หรอความคดเหนของนกเรยนเทานน จงใครขอความรวมมอจากนกเรยนในการตอบแบบสอบถามตามความรสก
และความคดเหนของนกเรยน
2. ขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามน จะเปนประโยชนในการพฒนาคณภาพการศกษา และ
ขอบคณนกเรยนทใหความรวมมอเปนอยางดไว ณ โอกาสนดวย
3. แบบสอบถามฉบบนมทงหมด 75 ขอ ใหนกเรยนพจารณาขอความแตละขอวาตนเองเปนเชนนนจรง
มากนอยเพยงใด เมอพจารณาแลวใหใสเครองหมาย / ลงในชองระดบความรสกหรอความคดเหนของนกเรยน
โดยพจารณาดงน
จรงมากทสด เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนมากทสด
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนเปนประจา
จรงมาก เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนมาก
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนเปนสวนใหญ
จรงนอย เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนนอย
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนบางในบางครง
จรงนอยทสด เมอขอความนนตรงกบความรสกของนกเรยนนอยทสด
หรอนกเรยนปฏบตตนตามขอความนนนานๆครง
ไมจรง เมอขอความนนไมตรงกบความรสกของนกเรยน
หรอนกเรยนไมเคยปฏบตตนตามขอความนน
Page 149
137
ตวอยาง แบบสอบถามวดเชาวนอารมณของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
0 ฉนรตลอดเวลาวาในขณะนน ฉนมความรสกอยางไร
/
00 ฉนสามารถสงบนงได แมขณะทอารมณเสย
/
จากตวอยาง
ขอ (0) จากคาตอบ จรงมากทสด แสดงวาเปนจรงมากทสดทนกเรยนรตลอดเวลาวาในขณะนนกเรยนม
ความรสกอยางไร ขอ (00) จากคาตอบ ไมจรง แสดงวาไมจรงทนกเรยนสามารถสงบนงไดแมขณะทอารมณเสย
Page 150
138
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
1 ฉนสามารถบอกไดวาขณะนตนเองมอารมณอยางไร
2 ฉนสามารถบอกไดวาสถานการณอยางใดททาใหฉนโกรธ
3 ฉนรวาตนเองมความสามารถพเศษในดานใด
4 ฉนรตนเองวาสงทฉนคดและทานนเปนเรองทดหรอไมด
5 ฉนมความคดวาตนเองดอยและมความสามารถนอยกวา
คนอน
6 ฉนสามารถบอกไดวาตวฉนเปนคนอยางไร
7 ฉนสามารถตดสนใจไดอยางถกตองวาสงใดควรทาหรอ
ไมควรทา
8 ฉนรวาตนเองกาลงคดหรอทาอะไรอยเสมอทกครงททาอะไร
9 ฉนรอยตลอดเวลาวาสงทฉนกาลงทาเปนเรองทดหรอไมด
10 ฉนรตนเองวาอะไรทเปนสาเหตททาใหฉนรสกวตกกงวล
11 ฉนสามารถบอกไดวาสงทฉนปฏบตนนเหมาะสมหรอไม
12 ฉนสามารถอธบายความรสกของฉนใหกบพอแมของฉนรบรได
13 ฉนรวาการแตงกายแบบใดไมเหมาะกบตวฉน
Page 151
139
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
14 ฉนสามารถบอกไดวาอะไรททาใหฉนไมสบายใจ
15 ฉนรวาขณะน ฉนมหนาททจะตองทาอะไร
16 ฉนสามารถควบคมอารมณขณะทโกรธของตนเองได
17 ฉนรสกไมพอใจเมอมใครมาวพากษวจารณตวฉน
18 ฉนสามารถเปลยนอารมณทหงดหงดใหเปนอารมณทราเรงได
19 ฉนสามารถสรางอารมณขนในสถานการณตางๆได
20 ฉนสามารถปลอยวางสงตางๆแลวทาความเขาใจในสงตางๆท
เกดขน
21 ฉนสงบจตใจแลวตงสตไดแมจะตองพบกบสงทตองทาให
อารมณเสย
22 ฉนสามารถแสดงสหนาใหเปนปกตได เมอฉนถกวจารณ
ผลงาน
23 ฉนยอมรบฟงคาวจารณรปรางของฉนจากเพอนไดโดยไมโกรธ
24 ฉนสามารถควบคมอารมณตนเองในขณะทตองทางานกบคนท
ฉนไมชอบได
25 ฉนจะระวงคาพดโดยไมพดใหคนอนรสกเสยใจ
Page 152
140
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
26 ฉนสามารถควบคมอารมณตนเองได เมอถกเพอนยวยใหโกรธ
27 ฉนจะตงใจทางานชนนนใหดขน เมองานทฉนทาไดคะแนน
นอย
28 ฉนจะรสกยนดกบเพอนเมอสมาชกในกลมเลอกเขาเปนหวหนา
กลมทาหนาแทนฉน
29 ฉนจะหาสาเหตของขอผดพลาดทฉนทาวาเกดจากอะไรแลว
หาทางแกไข
30 ฉนจะระมดระวงคาพดโดยไมพดใหเพอนเสยใจ
31 ฉนจะหยดทางานทนทถางานทฉนทานนยงยาก
32 ฉนรสกหมดกาลงใจทอแท เมอไมมใครใหคาปรกษาฉน
33 ฉนจะไมเลน กฬาบาสเกตบอลเพราะฉนรวาฉนเลนกฬา
บาสเกตบอลไมเกง
34 ฉนมความสขและพรอมทจะรบสงใหมๆทจะเขามาในตวฉน
35 ฉนจะมองดความผดพลาดในอดตแลวนามาแกไขทาวนน
ใหดขน
36 ฉนยงคงทางานนนไดถงแมวาจะเกดปญหาขนในขณะทกาลง
ทางาน
37 ฉนรสกสนกกบการเรยนถงแมวาวชาทเรยนนนเปนวชาทยาก
38 ฉนรสกวาเปนสงททาทายเมอฉนตองทางานทยงยากซบซอน
Page 153
141
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
39 ฉนจะสรางกาลงใจใหตนเองและตงใจทางานนนใหสาเรจใหได
40 ฉนจะตงเปาหมายการทางานแลวทางานนนใหสาเรจลลวง
ใหได
41 ฉนจะพยายามทางานทไดรบมอบหมายใหสาเรจใหไดถงแมจะ
ไมมความชานาญ
42 ฉนจะไมยอมแพแตจะคดหาวธแกปญหาทเกดขนกบฉนใหได
43 ฉนจะเตรยมตวใหพรอมลวงหนากอนทจะสอบอยเสมอ
44 ฉนจะสใหสดความสามารถของฉนถงแมฉนรวาฉนไมสามารถ
สคตอสได
45 ฉนจะยมสแลวหาวธแกปญหาทเกดกบตวฉน
46 ฉนจะคานงถงความรสกของผอนกอนทจะแสดงความคดเหน
47 ฉนสงเกตอารมณของเพอนไดวามความรสกอยางไร
48 ฉนจะเอาใจเขามาใสใจเราทกครงเมอจะทาอะไร
49 ฉนรสกเบอหนายเมอมใครมาเลาเรองตางๆใหฉนฟง
50 ฉนไมอยากรบรถงความทกขของผอนเพราะทาใหฉน
ไมสบายใจ
Page 154
142
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
51 ฉนจะหลกเลยงคาพดททาใหเพอนเสยใจ
52 ฉนจะใชคาพดและนาเสยงททาใหผอนรสกดและสบายใจ
53 ฉนสามารถบอกไดวาคนรอบขางของฉนมความรสกอยางไร
54 ฉนรบรถงความรสกของเพอนไดถงแมวาเพอนจะไมพดออกมา
55 ฉนไมระมดระวงคาพดขณะทพดคยกบเพอน
56 ฉนยนดรบฟงและใหคาปรกษาเมอเพอนมความทกข
57 ฉนสามารถรบรถงความตองการของผอนไดวาขณะนเขา
ตองการอะไร
58 ฉนรบฟงความคดเหนของเพอนในกลมถงแมวาจะมความคด
เหนไมตรงกน
59 ฉนใชถอยคาทนมนวลสภาพเพอใหคสนทนารสกไมเครยด
60 ฉนจะพยายามศกษาอารมณของเพอนแตละคน
61 ฉนสามารถทจะตดตอประสานการทางานใหสมาชกรวมมอกน
ทางานกลมได
62 ฉนพรอมทจะเปนตวกลางประสานความคดเหนของสมาชก
แตละคนในกลมได
63 ฉนสามารถเจรจาตดตอสอสารกบบคคลตางๆได
Page 155
143
ขอท
ขอความ
จรง
มาก
ทสด
จรง
มาก
จรง
นอย
จรง
นอย
ทสด
ไม
จรง
64 ฉนสามารถพดเพอลดความรนแรงของสมาชกในกลมได
65 ฉนสามารถโนมนาวใหผอนมารวมกนทางานใหกบสวนรวมได
66 ฉนจะคอยเตอนใหเพอนมความสามคคกนภายในกลม
67 ฉนสามารถสรางความสนทสนมคนเคยกบคนรอบขางได
68 ฉนจะเปนกนเองกนกบคนรอบขาง
69 ฉนชอบทจะทาใหเพอนๆมความสข
70 ฉนจะยาและเนนใหเพอนเหนความสาคญของความรวมมอกน
ทกครงทเราทางานกลม
71 ฉนจะกลวเมอตองเจรจาพดคยกบคนทไมรจก
72 ฉนมความลาบากใจในการสรางสมพนธภาพกบผอน
73 ฉนรสกเปนกงวลทตองพดเจรจาประสานงานกบบคคล
หลายฝาย
74 ฉนมทกษะในการสรางสมพนธภาพกบผอนได
75 ฉนสามารถไกลเกลยใหสมาชกในกลมใจเยนลงได
Page 156
144
แบบทดสอบวดเชาวนปญญา ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3
ดานภาษา คาชแจง
1. แบบทดสอบฉบบนจดทาขนเพอใชในการวดเชาวนปญญาดานภาษา ซงมขอถกทสดเพยงขอเดยว
2. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 25 ขอ (เรมตงแตขอ 1 – 25 ) ใชเวลาทา 15 นาท
3. ใหนกเรยนอานขอความ หรอสถานการณทกาหนดใหแลวตอบคาถาม โดยเลอกคาตอบทถกตอง
ทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย × ทบตวอกษรขอทถกลงในกระดาษคาตอบ
4. อยาเสยเวลาในการทาขอใดขอหนงมากเกนไปเพราะจะทาใหเสยเวลา ถาคดไมออกใหเวนไว แลว
ขามไปทาขออนกอนเพราะอาจจะมของายอยดานหลงแลวคอยกลบมาทาขอทเวนไวทหลง
1. กรณาอยาขดฆาหรอทาเครองหมายใดๆ ลงในขอสอบ ถามขอสงสยประการใดใหถาม
ผดาเนนการสอบ
******************************************************************************************************************
ตวอยาง คาตรงขาม
คาชแจง พจารณาวาคาศพททกาหนดให มความหมายตรงขามกบคาใดมากทสด
(0) เพอนๆเขาไวใจฉน เลยใหฉนเปนคนจดการเรองเงนของหอง
คาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. จบผด
ข. ระแวง
ค. หนกใจ
ง. แคลงใจ
จ. ชะลาใจ
จากตวอยาง คาวา ไวใจ ตรงขามกบ ระแวง ดงนนตวเลอก ข . จงถกตอง แลวนาไปตอบในกระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ ×
Page 157
145
ตวอยาง ศพทสมพนธ
คาชแจง พจารณาวาคาศพททกาหนดใหมความสมพนธกบคาใดมากทสด
(00) ฟน เกยวของกบคาใด
ก. ลน
ข. กน
ค. พด
ง. กลน
จ. เคยว
จากตวอยาง ฟน เกยวของกบ เคยวมากทสด ดงนนตวเลอก จ. จงถกตอง แลวนาไปตอบในกระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ
×
ตวอยาง ความเขาใจภาษา
คาชแจง อานขอความ หรอบทประพนธทกาหนดใหแลวตอบคาถาม
(000)“ อะไรๆ มนกตองฉนทงนน หาเลยงลก หาเลยงผว ฉนอยากจะรนกถาบานนไมมฉนเสยคนเดยว
คงจะตองพากนอดตายเฮอะ ใครๆกจนปญญาแลวละซ นงชนอนช นอนอยอยางนแหละ “
จากขอความใครขยนทสดในครอบครว
ก. พอ
ข. แม ค. ลก
ง. ลง จ. หลาน
จากตวอยาง บคคลทเปนคนพดขอความนคอ แม ดงนนตวเลอก ข. จงถกตอง แลวนาไปตอบในการ
กระดาษคาตอบ ดงน
ก ข ค ง จ
×
Page 158
146
คาชแจง คาตรงขาม ขอ 1- 8 พจารณาวา
คาศพททกาหนดใหมความหมายตรงขามกบ
คาใดมากทสด
1). เฉยบแหลม ตรงขามกบคาใด
ก. เขลา
ข. งนงง
ค. เซอซา
ง. หลงลม
จ. เชองชา
2). สรางสรรค ตรงขามกบคาใด
ก. ทาลาย
ข. ลบลาง
ค. ทงขวาง
ง. ลมเหลว
จ. กลนแกลง
3). รดกม ตรงขามกบคาใด
ก. ละเลย
ข. เพกเฉย
ค. ลดหยอน
ง. หละหลวม
จ. ผอนคลาย
4). นกกฬาตองมความสามคค จงจะเอาชนะ
ฝายตรงขามไดคาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. ชงชง
ข. บาดหมาง
ค. แคนเคอง
ง. แตกแยก
จ. เหนแกตว
5). นกเรยนหองนเปนเดกวานอนสอนงาย
คาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. เกเร
ข. ขงขง
ค. ดอรน
ง. ขดขน
จ. แกนแกว
6). ไมมใครจะขดขวางการทางานของเขาได
คาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. คาจน
ข. จนเจอ
ค. เผอแผ
ง. แบงปน
จ. สนบสนน
7). จม เปนคนรอบคอบเสมอ
คาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. เผลอ
ข. ละทง
ค. สะเพรา
ง. หนหน
จ. ผลผลาม
8). จนจราเปนคนปกปดเรองราวเพอนไดด
คาทขดเสนใตตรงขามกบคาใด
ก. ประกาศ
ข. โฆษณา
ค. เปดเผย
ง. เผยแพร
จ. แถลงการณ
Page 159
147
คาชแจง ศพทสมพนธ ขอ 9 – 16 พจารณาวา
คาศพททกาหนดใหมความสมพนธกบคาใดมาก
ทสด
9). ยงลาย เกยวของกบคาใด
ก. ไขเลอดออก
ข. กดเจบ
ค. นาขง
ง. ลกนา
จ. บน
10). เหา เกยวของกบคาใด
ก. ด
ข. กด
ค. สนข
ง. เฝาบาน
จ. คนแปลกหนา
11). โทรศพท เกยวของกบคาใด
ก. สาย
ข. บตร
ค. เหรยญ
ง. ทางไกล
จ. สนทนา
12). เจาสาว เกยวของกบคาใด
ก. สนสอด
ข. นาสงข
ค. เจาภาพ
ง. งานเลยง
จ. แตงงาน
13). โรคคอพอก เกยวของกบคาใด
ก. ปวย
ข. เกลอ
ค. รกษา
ง. แพทย
จ. ไอโอดน
14). หลอดไฟ เกยวของกบคาใด
ก. ไฟฟา
ข. ขนาด
ค. สวตซ
ง. เพดาน
จ. แสงสวาง
15). ผงซกฟอก เกยวของกบคาใด
ก. นา
ข. ขาว
ค. ลาง
ง. สะอาด
จ. เสอผา
16). นกการเมอง เกยวของกบคาใด
ก. พรรค
ข. อานาจ
ค. โกงกน
ง. รารวย
จ. ฝายคาน
Page 160
148
คาชแจง ความเขาใจภาษา ขอ 17 - 25
อานขอความ หรอบทประพนธทกาหนดใหแลว
ตอบคาถาม
คาชแจง อานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม
ขอ 17 – 18
ปลามชวตยนยาวอยไดกเพราะอาศยปาก
เปนสงสาคญ แตกเปนเพราะปากนนเอง
ปลาจงตองตดเบดเสยชวตโดยงายเชนกน
วาจาสภาษตจากปาก จะทาใหคนเราประสบ
ความสาเรจไดรบความเจรญกาวหนาในชวต
แตกเพราะวาจาทพภาษตจากปากเพยงคาเดยว
บางครงแมแตชวตกยากจะรกษาไวได
17). จากขอความนใหแงคดในเรองใด
ก. ปาก
ข. คาพด
ค. การดารงชวต
ง. การรกษาชวต
จ. การประสบความสาเรจ
18). จากขอความน ตองการใหผอานเปนเชนไร
ก. ใหรกษาชวตอยาไดประมาท
ข. ใหตระหนกถงความสาคญของปาก
ค. ใหระมดระวงอยาหลงเชอคาพดของผอน
ง. ใหรจกพดจาประจบประแจงเพอ
ความกาวหนา
จ. ใหระมดระวงคาพดหรอถอยคาทกลาว
ออกไป
คาชแจง อานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม
ขอ 19 – 20
ตนไมทไดรบการดแลใหนาใหปยไปบารง
ลาตนจนสมบรณ เมอถงเวลาแลวยอม
ออกดอกออกผลใหแกของเจาของฉนใด
คนทไดรบการเลยงดจนเตบใหญ เมอมโอกาส
ยอมตอบแทนคณพอแมฉนนน
ทองคาแทหรอไม โดนไฟกร คนดแทหรอไม
ใหดตรงทเลยงพอแม ถาดจรงตองเลยงพอแม
ถาไมเลยงแสดงวาดไมจรง เปนพวก
ทองชบ ทองเก
19). “ ทองคาแท “ เปรยบไดกบสงใด
ก. คนด
ข. ตนไม
ค. คนรวย
ง. คนทเลยงดพอแม
จ. คนทไดรบการเลยงด
20). จากขอความนใหแงคดในเรองใด
ก. การดแลตนไม
ข. การเลยงดบตร
ค. ลกษณะของคนด
ง. ผลของการเปนคนด
จ. การตอบแทนคณพอแม
Page 161
149
คาชแจง อานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม
ขอ 21 – 22
ปากกวาใจซอมอสะอาด
มอานาจวาสนาพากระเดอง
ถกทวงตงเขาหนอยพลอยขนเคอง
งบสนเปลองละลายนาเกนจาเปน
21). คาประพนธขางตนนาจะกลาวถงใคร
ก. เศรษฐ
ข. นกบวช
ค. นกธรกจ
ง. เกษตรกร
จ. ผแทนราษฎร
22). คาประพนธนกลาวในลกษณะใด
ก. ชแจง
ข. ตาหน
ค. แนะนา
ง. บอกเลา
จ. ประชดประชน
คาชแจง อานขอความตอไปนแลวตอบคาถาม
ขอ 23 – 25
ตระกลใดทหมญาตไดรวมกนสรางสรรค
จรรโลงวงศวาน ใหเปนปกแผนแนนหนา จะเปนท
เกรงขามแกบคคลทงหลาย แมผมงรายกไมกลามา
เบยดเบยน ประดจความหนาทบแหงกอไผทม
หนามแวดลอมอยรอบขาง ยอมไมมใครเขาไป
ตดไดงายๆหรอเหมอนดงกอบวทเจรญงอกงาม
อยในสระยอมเปนทเจรญตาเจรญใจแกผพบเหน
23). “ ตระกล “ เปรยบไดกบสงใด
ก. กอไผ
ข. หนาม
ค. สระนา
ง. ญาตมตร
จ. ความหนาทบ
24). จากขอความขางตน ตองการใหผอานเปน
เชนไร
ก. ใหสรางอานาจบารม
ข. ใหทาความดกบญาตมตร
ค. ใหสรางครอบครวใหเปนปกแผน
ง. ใหระมดระวงผทจะมาขมเหงรงแก
จ. ใหมความรกความสามคคในหมญาต
25). ขอความขางตนน กลาวถงเรองใดเปนสาคญ
ก. การสรางอานาจ
ข. การสรางครอบครว
ค. การปองกนศตรทหวงราย
ง. ความสนทสนมกนในหมญาต
จ. ความรกใครกลมเกลยวในหมญาต
Page 162
150
แบบทดสอบวดเชาวนปญญา ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3
ดานจานวน คาชแจง
1. แบบทดสอบฉบบนจดทาขนเพอใชในการวดเชาวนปญญาดานจานวน ซงมขอถกทสดเพยงขอเดยว
2. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 25 ขอ (เรมตงแตขอ 1 – 25 ) ใชเวลาทา 20 นาท
3. ใหนกเรยนอานขอความ หรอสถานการณทกาหนดใหแลวตอบคาถาม โดยเลอกคาตอบทถกตอง
ทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย × ทบตวอกษรขอทถกลงในกระดาษคาตอบ
4. อยาเสยเวลาในการทาขอใดขอหนงมากเกนไปเพราะจะทาใหเสยเวลา ถาคดไมออกใหเวนไว แลว
ขามไปทาขออนกอนเพราะอาจจะมของายอยดานหลงแลวคอยกลบมาทาขอทเวนไวทหลง
5. กรณาอยาขดฆาหรอทาเครองหมายใดๆ ลงในขอสอบถามขอสงสยประการใดใหถาม
ผดาเนนการสอบ
******************************************************************************************************************
ตวอยาง อนกรมธรรมดา
คาชแจง พจารณาชดของตวเลขทเรยงกนวาอยในระบบใดแลวหาตวเลขใน
(0) 21 26 24 29 27 30
ก. 23
ข. 29
ค. 30
ง. 32
จ. 34
จากตวอยาง ระบบคอ +5 , -2 ตวเลขใน คอ 32 ดงนนตวเลอก ง. จงถกตอง แลวนาไปตอบใน
กระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ
×
Page 163
151
ตวอยาง อนกรมชด
คาชแจง พจารณาวาตวเลขแตละชดเกยวพนกนอยางไร แลวหาคาทอยในชองวาง
(00)
ก. 3
ข. 4
ค. 7
ง. 9
จ. 10
จากตวอยาง ระบบตวเลขชดท 1 คอ 42÷ 3 = 14 ดงนนตวเลขชดท 2 คอ 21÷ 7 = 3 ดงนนตวเลอก ก.
จงถกตอง แลวนาไปตอบในกระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ ×
ตวอยาง อนกรมเมตรกซ
คาชแจง พจารณาวาตวเลขแตละตารางเกยวพนกนอยางไรแลวหาคาทอยใน (000)
5 7 -
- 8 10
7 11
ก. 7
ข. 8
ค. 9
ง. 10
จ. 11
จากตวอยาง ตวเลขคอลมนท 2เพมขนจากคอลมนท1 +2 คอลมนท3 เพมขนจากคอลมนท2 +2 หรอ
จากแถวท2 เพมขนจากแถวท1 +1 แถวท3 เพมขน จากแถวท2 +1 ดงนนตวเลขใน จงคอ 9 ดงนน
ตวเลอก ค. จงถกตอง แลวนาไปตอบในการกระดาษคาตอบ ดงน
ก ข ค ง จ
×
42 21 36
3 15 7 4 4 10
14
?
9
Page 164
152
คาชแจง อนกรมธรรมดา ขอ 1- 8 พจารณา
ชดของตวเลขทเรยงกนวาอยในระบบใด
1). 16 15 17 16 17 19
ก. 19
ข. 18
ค. 17
ง. 16
จ. 15
2). 15 30 25 50 90 85
ก. 45
ข. 55
ค. 65
ง. 75
จ. 85
3). 5 11 13 17 19
ก. 6
ข. 7
ค. 8
ง. 9
จ. 10
4). 7 6 4 1 -8 -14
ก. 1
ข. 0
ค. -1
ง. -2
จ. -3
5). -12 -11 -9 -6 -2 +9
ก. -1
ข. 0
ค. +1
ง. +3
จ. +5
6). 0 1 4 9 25 36
ก. 11
ข. 13
ค. 16
ง. 19
จ. 24
7). 12 14 18 24 32 42
ก. 46
ข. 48
ค. 50
ง. 52
จ. 54
8). 15 12 17 14 19 16
ก. 17
ข. 18
ค. 20
ง. 21
จ. 23
Page 165
153
คาชแจง อนกรมชด ขอ 9 – 16 พจารณาวา
ตวเลขแตละชดเกยวพนกนอยางไร
9). ก. 20
ข. 30
ค. 40
ง. 45
จ. 60
10). ก. 3
ข. 4
ค. 5
ง. 6
จ. 7
11). ก. 4
ข. 6
ค. 7
ง. 8
จ. 9
12). ก. 16
ข. 14
ค. 10
ง. 8
จ. 4
13). ก. 108
ข. 81
ค. 72
ง. 45
จ. 27
14). ก. 12
ข. 15
ค. 18
ง. 21
จ. 24
Page 166
154
15). ก. 3
ข. 4
ค. 7
ง. 8
จ. 9
16). ก. 6
ข. 5
ค. 4
ง. 3
จ. 2
คาชแจงอนกรมเมตรกซ ขอ17 - 25พจารณาวา
ตวเลขแตละตารางเกยวพนกนอยางไร
17). ก. 7
ข. 8
ค. 9
ง. 11
จ. 12
- 7
6 8 -
8 - 11
18). ก. 22
ข. 25
ค. 27
ง. 30
จ. 37
19). ก. -23
ข. -21
ค. -19
ง. -17
จ. -15
20). ก. 17
ข. 20
ค. 24
ง. 31
จ. 34
30 - 25
32 -
- 27 17
- -17
-14 -23 -21
-9 - -
- 31
20 27 -
23 - 37
Page 167
155
21). ก. 97
ข. 94
ค. 90
ง. 87
จ. 83
22). ก. 47
ข. 45
ค. 39
ง. 37
จ. 30
23). ก. 3
ข. 4
ค. 5
ง. 6
จ. 7
- 97 94
93 -
86 83 -
45 - 49
30 32 -
- 39
3 6 8
- - 4 -
0 2 - 5
-2 - 1 -
24). ก. -14
ข. -11
ค. -8
ง. 7
จ. 10
25). ก. -3
ข. -5
ค. -7
ง. -9
จ. -11
- -14 -11
-10 - - -1
-3 - 3 -
- - 10 13
- -14 16 -
- - -6
-8 -5 - -
- - -10 -7
Page 168
156
แบบทดสอบวดเชาวนปญญา ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3
ดานเหตผล คาชแจง
1. แบบทดสอบฉบบนจดทาขนเพอใชในการวดเชาวนปญญาดานเหตผล ซงมขอถกทสดเพยงขอเดยว
2. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 25 ขอ (เรมตงแตขอ 1 – 25 ) ใชเวลาทา 20 นาท
3. ใหนกเรยนอานขอความ หรอสถานการณทกาหนดใหแลวตอบคาถาม โดยเลอกคาตอบทถกตองทสด
เพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย × ทบตวอกษรขอทถกลงในกระดาษคาตอบ
4. อยาเสยเวลาในการทาขอใดขอหนงมากเกนไปเพราะจะทาใหเสยเวลา ถาคดไมออกใหเวนไว แลวขามไป
ทาขออนกอนเพราะอาจจะมของายอยดานหลงแลวคอยกลบมาทาขอทเวนไวทหลง
5. กรณาอยาขดฆาหรอทาเครองหมายใดๆ ลงในขอสอบ ถามขอสงสยประการใดใหถาม
ผดาเนนการสอบ
******************************************************************************************************************
ตวอยาง อปมาอปไมยภาษา
คาชแจง พจารณาวาคาทกาหนดใหคแรกนนมความสมพนธกนอยางไรแลวหาคาทมความสมพนธกน
เหมอนกบความสมพนธของคาคแรก
(0) เรอยนต : หางเสอ ? : ?
ก. รถไฟ : ราง
ข. รถยนต : ลอ
ค. จรวด : สถาน
ง. เครองบน : ปก
จ. บอลลน : ความรอน
จากตวอยาง เรอยนตจะตองมหางเสอเปนตวบงคบทศทางดงนนตวเลอก ง . จงถกตองเพราะเครองบน มปกเปน
ตวบงคบทศทาง แลวนาไปตอบในกระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ
×
Page 169
157
ตวอยาง สรปความ
คาชแจง อานขอความทกาหนดใหแลวพจารณาลงสรปขอความนน
(00) อนอายมากกวาแตง แตนอยกวาแกว นชและยยมอายนอยกวาอน แตนชมอาย
มากกวาแตง และยยมอายนอยกวานช
จากขอความขางตน เราอาจสรปไดวาอยางไร
ก. ยยมอายนอยทสด
ข. แกวมอายมากทสด
ค. แตงมอายมากกวายย
ง. นชมอายอยระหวางอนกบแตง
จ. อนมอายอยระหวางแตงกบนช
คาตอบคอ ข. เพราะเรยงอายจากนอยทสดไปมากทสด คอ แตง ยย นช อน และ แกว
จากตวอยาง เรยงอายจากนอยทสดไปมากทสด คอ แตง ยย นช อน และ แกวดงนนตวเลอก ข. จงถกตอง แลว
นาไปตอบในกระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ
×
ตวอยาง หาตวรวม
คาชแจง พจารณาวาชดของคาทกาหนดใหนน มอะไรเปนตวรวมกน
(000) วทย โทรทศน โทรศพท
ก. ส
ข. สาย
ค. แสง
ง. เสยง
จ. สญญาณ
จากตวอยาง มเสยงเปนตวรวมกน ดงนนตวเลอก ง. จงถกตอง แลวนาไปตอบในการกระดาษคาตอบ ดงน
ก ข ค ง จ
×
Page 170
158
คาชแจง ศพทสมพนธ ขอ 1 – 8 พจารณาวา
คาทกาหนดใหคแรกนนมความสมพนธกน
อยางไร
1). ปลา : เหงอก พช : ?
ก. ใบ
ข. ผล
ค. กง
ง. ราก
จ. ดอก
2). งาน : รายได ลงทน : ?
ก. หน
ข. เงน
ค. กาไร
ง. บรษท
จ. สหกรณ
3). ขยน : เกยจคราน ปญญา : ?
ก. ขลาด
ข. โงเขลา
ค. ไหวพรบ
ง. รอบคอบ
จ. หลงลม
4). ดนสอ : ยางลบ ชอลก : ?
ก. ฝน
ข. ขาว
ค. เขยน
ง. แปรง
จ. กระดาน
5). ไมถ : สะอาด เตารด : ?
ก. ถ
ข. รด
ค. รอน
ง. รอย
จ. เรยบ
6). นง : ลงถง ? : ?
ก. ตน : หมอ
ข. ตม : เตา
ค. อบ : ฝา
ง. จาน : แกว
จ. ทอด : กระทะ
7). โทรทศน : ภาพ ? : ?
ก. วทย : สาย
ข. โทรโขง : พด
ค. โทรเลข : ภาพ
ง. โทรศพท : เสยง
จ. โทรคมนาคม : สอสาร
8). ไมเมตร : ความยาว ? : ?
ก. เวลา : นาฬกา
ข. ตาชง : กโลกรม
ค. ระยะทาง : ไมล
ง. กระบอกตวง : ปรมาตร
จ. เทอรโมมเตอร : องศาเซลเซยส
Page 171
159
คาชแจง สรปความ ขอ 9 – 16 อานขอความท
กาหนดใหแลวพจารณาลงสรปขอความนน
9). ออยนอยระหวางปยกบนก
ปยยนอยระหวางโอกบออ
และวานยนอยระหวางปยกบแอน
ใครยนอยตรงกลาง
ก. ออ
ข. ปย
ค. นก
ง. วาน
จ. แอน
10). มานะ วายนาแตะขอบสระหลงวระ
ชดชยแตะขอบสระกอนวระแตหลง
อนนต ใครจะไดเหรยญทอง
ก. มานะ
ข. วระ
ค. ชดชย
ง. อนนต
จ. ยงสรปแนนอนไมได
11). นพ แพร หวาน นน เปนพนองกน
นพบอกวาเขามพหนงนองสอง
แพรบอกวาเขามพสามคน
หวานบอกวาเขามนองหนงคน
ใครอายมากทสด
ก. นพ
ข. แพร
ค. หวาน
ง. นน
จ. ยงสรปแนนอนไมได
12). คณลาไยสงกวาคณขนน แตเตยกวาคณมงคด
คณลนจสงกวาคณมงคด ใครเตยทสด
ก. คณลาไย
ข. คณขนน
ค. คณมงคด
ง. คณลนจ
จ. ยงสรปแนนอนไมได
13). ออมเปนนองของแดงแตเปนพของแปง
กอยเปนพของกง แตเปนนองของแปง
ใครเปนนองคนสดทอง
ก. ออม
ข. แดง
ค. แปง
ง. กอย
จ. กง
14). ไหมยนเขาแถวโดยยนอยระหวางฝายกบมก
โดยมกยนใกลไหมกบกบ และกบยนอย
ระหวางมกกบออฟ ใครยนอยตรงกลาง
ก. ไหม
ข. ฝาย
ค. มก
ง. กบ
จ. ออฟ
15). บวรสงกวานท แตเตยกวาสเมธ
ดารงสงกวาสเมธ อาจสรปไดวาอยางไร
ก. ดารงสงทสด
ข. บวรเตยทสด
ค. สเมธสงกวานทคนเดยว
ง. นทสงระหวางดารงกบบวร
จ. ยงสรปแนนอนไมได
Page 172
160
16).ถาเอาเงนของกวและสชาต รวมกนจะเทากบ
เงนของสมพงษ สวนปญญามเงนเปนครงหนง
ของสมพงษ อาจสรปไดวาอยางไร
ก. สมพงษมเงนมากทสด
ข. กวมเงนมากกวาปญญา
ค. กวมเงนนอยกวาปญญา
ง. กว สชาตและปญญามเงนเทากน
จ. ยงสรปแนนอนไมได
คาชแจง หาตวรวม ขอ 17 – 25 พจารณาวาชด
ของคาทกาหนดใหนน มอะไรเปนตวรวมกน
17). โทรศพท โทรเลข โทรสาร
ก. สาย
ข. เสยง
ค. ภาษา
ง. ขนาด
จ. สอสาร
18). ขม ระนาด ฉง
ก. ต
ข. สาย
ค. เคาะ
ง. เสยง
จ. จงหวะ
19). ทม สง แหลม
ก. เสยง
ข. ขนาด
ค. รปราง
ง. นาหนก
จ. ไพเราะ
20). เพชร นล เหลก
ก. โลหะ
ข. ราคา
ค. ความสวย
ง. ความแขง
จ. ประโยชน
21). ฝอยทอง เมดขนน ลกชบ
ก. หวาน
ข. แปง
ค. ถว
ง. ไข
จ. ส
22). โทรทศน ภาพยนตร คอมพวเตอร
ก. ส
ข. ภาพ
ค. ราคา
ง. ขนาด
จ. สอสาร
23). หลานชาย ป ลง
ก. วย
ข. เพศ
ค. อาย
ง. บาน
จ. ความร
Page 173
161
24). กโลเมตร มลลเมตร ไมล
ก. ขนาด
ข. ทศทาง
ค. ความเรว
ง. ความยาว
จ. ไมบรรทด
25). ปรอท เงน ทอง
ก. โลหะ
ข. ราคา
ค. คณคา
ง. สถานะ
จ. ความเงา
Page 174
162
แบบทดสอบวดเชาวนปญญา ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3
ดานมตสมพนธ คาชแจง
1. แบบทดสอบฉบบนจดทาขนเพอใชในการวดเชาวนปญญาดานมตสมพนธ ซงมขอถกทสดเพยง ขอเดยว
2. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 25 ขอ (เรมตงแตขอ 1 – 25 ) ใชเวลาทา 20 นาท
3. ใหนกเรยนอานขอความ หรอสถานการณทกาหนดใหแลวตอบคาถาม โดยเลอกคาตอบทถกตองทสด
เพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย × ทบตวอกษรขอทถกลงในกระดาษคาตอบ
4. อยาเสยเวลาในการทาขอใดขอหนงมากเกนไปเพราะจะทาใหเสยเวลา ถาคดไมออกใหเวนไว แลวขามไป
ทาขออนกอนเพราะอาจจะมของายอยดานหลงแลวคอยกลบมาทาขอทเวนไวทหลง
5. กรณาอยาขดฆาหรอทาเครองหมายใดๆ ลงในขอสอบ ถามขอสงสยประการใดใหถาม
ผดาเนนการสอบ
******************************************************************************************************************
ตวอยาง ประกอบภาพสามมต
คาชแจง พจารณาวาภาพในขอใดเปนกลองทเกดจากการพบภาพทกาหนดใหทางซายมอ
(0)
จากตวอยาง ตวเลอก ง. ถกตอง แลวนาไปตอบในกระดาษคาตอบดงน
ก ข ค ง จ
×
Page 175
163
ตวอยาง หาดานตรงขามจากลกบาศก
คาชแจง พจารณาวาภาพใดเปนภาพทอยตรงขามกบดานทกาหนดให
(00)
จากตวอยาง ตวเลอก ค. ถกตอง แลวนาไปตอบใน
กระดาษคาตอบดงน ตวอยาง ตดกระดาษ
คาชแจง พจารณาวาภาพใดเปนภาพทเกดจากการคลกระดาษจากภาพทกาหนดใหทางซายมอ
(000)
จากตวอยาง ตวเลอก ค. ถกตอง แลวนาไปตอบใน
กระดาษคาตอบ ดงน
ก ข ค ง จ
×
ก ข ค ง จ
×
Page 176
164
คาชแจงประกอบภาพสามมต ขอ 1 – 8 พจารณาวาภาพในขอใดเปนกลองทเกดจากการพบภาพทกาหนดให
ทางซายมอ
1.
.
2.
3.
4.
Page 178
166
8.
คาชแจง หาดานตรงขามจากลกบาศก ขอ 9 – 16 พจารณาวาภาพใดเปนภาพทอยตรงขามกบ
ดานทกาหนดให
9.
10.
Page 179
167
11.
12.
13.
14.
15.
Page 180
168
16.
คาชแจง ตดกระดาษ ขอ 17 – 25 พจารณาวาภาพใดเปนภาพทเกดจากการคลกระดาษจากภาพทกาหนดให
ทางซายมอ
17.
18.
19.
20.
Page 181
169
21.
22.
23.
24.
25.
Page 183
170
ประวตยอผวจย
ชอ ชอสกล นางสาวพนารตน จรญวรฬห
วนเดอนปเกด 23 กมภาพนธ 2517
สถานทเกด เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพมหานคร
สถานทอยปจจบน 164/957 หมบานดเอมเมอรลด ตาบลพมลราช
อาเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร 11110
ตาแหนงหนาทการงานปจจบน ครในกลมสาระคณตศาสตร
สถานททางานปจจบน โรงเรยนอสสมชญศกษา เขตบางรก
กรงเทพมหานคร 10500
ประวตการศกษา
พ.ศ.2540 ครศาสตรบณฑต(ค.บ.) การประถมศกษา
จากสถาบนราชภฏบานสมเดจเจาพระยา
พ.ศ.2549 การศกษามหาบณฑต(กศ.ม.) การวจยและสถตทางการศกษา
จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ