ขยะด้อยค่า : ประโยชน์ทาง ......ในการแปรร ปขยะม ลฝอย เป นพล งงานไฟฟ า ข อดข

Academic Focus มถนายน 2558

สารบญ สาเหตทตองนาขยะมาเปน พลงงาน ความหมายของขยะมลฝอย ประเภทของขยะมลฝอย ผลกระทบตอสภาพแวดลอม และสขภาพของมนษย ประโยชนของขยะมลฝอย นโยบายดานพลงงาน แผนทแสดงการดาเนนงาน โรงไฟฟาขยะมลฝอย รายละเอยดพนททมศกยภาพ ในการแปรรปขยะมลฝอย เปนพลงงานไฟฟา ขอด – ขอจากดของการผลตไฟฟา จากขยะ ตวอยางการแปรรปขยะเปน พลงงานในประเทศไทย ตวอยางการแปรรปขยะเปน พลงงานในตางประเทศ บทสรปและขอเสนอแนะจาก ผศกษา บรรณานกรม

1 2 3 4 5 6 9 10 11 12 14 14 16

ขยะดอยคา : ประโยชนทางพลงงานทคาดไมถง

เอกสารวชาการอเลกทรอนกส สานกวชาการ สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร http://www.parliament.go.th/library

สาเหตทตองนาขยะมาเปนพลงงาน ปจจบนมการใชพลงงานเพมมากขน ในขณะทพลงงานมจากดและขาดแคลน รวมถงสถานการณดานพลงงานของประเทศไทย และทวโลกมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนองทกป ดงน น จงตองมการจดหาพลงงานใหมปรมาณท เพยงพอ ราคาเหมาะสม และมคณภาพทด สอดคลองกบความตองการของผ ใช เพอใหสามารถตอบสนองความตองการขนพนฐานของประชาชน และสามารถตอบสนองความตองการใชในกจกรรมตาง ๆ ไดอยางเพยงพอ จากปญหาดงกลาวขางตน พลงงานนบเปนปญหาใหญในประเทศ และนบวนจะมผลกระทบรนแรงตอการพฒนาของประเทศไทยมากขนทกท เชอเพลงตาง ๆ ทนามาใชผลตกระแสไฟฟา เชน นามน กาซธรรมชาต ถานหน เปนตน นบวนจะมปรมาณนอยลงทกท และคงจะตองหมดไปในอนาคต นอกจากน ราคาของเชอเพลงดงกลาวยงมความผนผวนไปในแนวทางทสงขนตามสถานการณทางเศรษฐกจของโลก และยงสงผลกระทบตอปญหาสขภาพและสงแวดลอม ดงนน ประเทศไทยจงไดใหความสาคญทจะนาพลงงานทดแทนทมอยในประเทศ เพอมาผลตกระแสไฟฟา และมความพยายามทจะคดคนแหลงพลงงานใหม ๆ ทประหยด เพราะการผลตกระแสไฟฟาในประเทศไทยรอยละ 70 มาจากกาซธรรมชาต และตองนาเขาจากตางประเทศเปนสวนใหญ ซ งปจจบนรฐบาล พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ใหความสาคญเกยวกบการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะ โดยนาขยะมาแปรสภาพเปนพลงงานในการผลตกระแสไฟฟา เพ อเปนพลงงานทดแทน และแกปญหาขยะลนเมองไดอยางย งยนในอนาคต

2

สาเหตทตองนาขยะมาแปรสภาพเปนพลงงานในการผลตกระแสไฟฟา เนองจากประเทศไทยมการผลตไฟฟาจากกาซธรรมชาตมาเปนเชอเพลงธรรมชาตเปนหลก และประเทศไทยเคยประสบปญหาไมสามารถในการผลตกระแสไฟฟาถง ๒ ครง คอ (ปญหาความมนคงดานพลงงานของไทย, 2558) ครงแรก ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2553 เกดปญหาทแหลงกาซเจดเอในอาวไทย และแหลงเยตากนในประเทศพมา ทาใหตองหยดจายกาซไป 16 วน ประเทศไทยจงตองหนมาใชนามนเตา และนามนดเซลเพอผลตไฟฟาแทน ทาใหมตนทนคาเชอเพลงสงขน 1.8 พนลานบาท ครงทสอง ในปลายเดอนมถนายน พ.ศ. 2554 เรอผรบเหมาวางทอกาซ ทาใหสมอเรอโดนทอกาซใน อาวไทยรว ซงทาใหปรมาณกาซขาดหายไป 800 - 850 ลานลกบาศกฟต/วน แตประเทศไทยไดซอมทอกาซไดเสรจเรวกวากาหนด ทาใหรอดพนวกฤตกาซธรรมชาตไปได เหตการณทง 2 ครง ทาใหประเทศไทยตองเสยงบประมาณจานวนมาก เพอนาเขาพลงงานจากตางประเทศ และในอนาคตมแนวโนมทจะตองนาเขาพลงงานสงขนเรอย ๆ เพราะแหลงพลงงานของประเทศนบวนจะหมดไป และหามาทดแทนไมทนกบความตองการทเพมสงขนตลอดเวลา ซงทาใหมความเสยงเกยวกบความมนคงดานพลงงานไฟฟาของประเทศอยในระดบสง สาหรบประเทศไทยในแตละวน มขยะเกดขนประมาณ 41,532 ตนตอวน หรอกวา 15 ลานตนตอป แบงเปนขยะทเกดขนในกรงเทพมหานคร ประมาณ 8,766 ตน ในเขตเทศบาลเมอง และเมองพทยา ประมาณ 16,620 ตน และนอกเขตเทศบาล ประมาณ 16,146 ตน ซงขยะทเกดขนในแตละวน สวนใหญเปนเศษอาหารและอนทรยสาร รอยละ 64 รองลงมา คอ ขยะมลฝอยทสามารถนาไปรไซเคลได รอยละ 30 แตกลบมการนาไป ใชประโยชนหรอรไซเคลเพยง 3.91 ลานตน คดเปนรอยละ 26 หรอแค 1 ใน 4 เทานน (กรมอนามย ช 5 ยทธศาสตร ลดปญหาขยะลนเมอง, 2558)

ความหมายของขยะมลฝอย ตามพระราชบญญตการสาธารณสข (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 ไดใหความหมายของคาวา“ขยะมลฝอย” หรอ “มลฝอย” ดงน “ขยะมลฝอย “ หรอ “มลฝอย” หมายถง เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา เศษวตถ ถงพลาสตก ภาชนะใสอาหาร เถา มลสตว ซากสตว หรอสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน และหมายความรวมถงมลฝอยตดเชอ มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน (พระราชบญญตการสาธารณสข (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550, 2558) กรมควบคมมลพษ ใหคานยาม “ขยะหรอมลฝอย” (Solid waste) คอ เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา เศษวตถ ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา มลสตว ซากสตวหรอสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน และหมายความรวมถงมลฝอยตดเชอ มลฝอย ทเปนพษหรออนตรายจากชมชนหรอครวเรอน ยกเวนวสดทไมใชแลวของโรงงานซงมลกษณะ และคณสมบต ทกาหนดไวตามกฎหมายวาดวยโรงงาน (ความรดานการลด คดแยก และนาขยะมลฝอยกบมาใชใหม, 2558)

3

ประเภทของขยะมลฝอย สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย ไดจดแบงประเภทของขยะมลฝอยชมชนตามลกษณะทางกายภาพไดเปน 4 ประเภท ไดแก 1) ขยะยอยสลาย (Compostable waste) หรอ มลฝอยยอยสลาย คอ ขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถนามาหมกทาปยได เชน เศษผก เปลอกผลไม เศษอาหาร ใบไม เศษเนอสตว เปนตน แตจะไมรวมถงซากหรอเศษของพช ผก ผลไม หรอสตวทเกดจากการทดลองในหองปฏบตการ โดยทขยะยอยสลายนเปนขยะทพบมากทสด คอ พบมากถงรอยละ 64 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ 2) ขยะรไซเคล (Recyclable waste) หรอ มลฝอยทยงใชได คอ ของเสยบรรจภณฑหรอวสดเหลอใช ซงสามารถนากลบมาใชประโยชนใหมได เชน แกว กระดาษ เศษพลาสตก กลองเครองดมแบบ UHT กระปองเครองดม เศษโลหะ อะลมเนยม ยางรถยนต เปนตน สาหรบขยะรไซเคลนเปนขยะทพบมากเปนอนดบทสองในกองขยะ กลาวคอ พบประมาณรอยละ 30 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ 3) ขยะอนตราย (Hazardous waste) หรอ มลฝอยอนตราย คอ ขยะทมองคประกอบหรอปนเปอนวตถอนตรายชนดตางๆ ซงไดแก วตถระเบด วตถไวไฟ วตถออกซไดซ วตถมพษ วตถททาใหเกดโรค วตถกมมนตรงส วตถททาใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน วตถทกอใหเกดการระคายเคอง วตถอยางอนไมวาจะเปนเคมภณฑหรอสงอนใดทอาจทาใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสนหรอสงแวดลอม เชน ถานไฟฉาย หลอดฟลออเรสเซนต แบตเตอรโทรศพทเคลอนท ภาชนะบรรจสารกาจดศตรพช กระปองสเปรยบรรจสหรอสารเคม เปนตน ขยะอนตรายนเปนขยะทมกจะพบไดนอยทสด กลาวคอ พบประมาณเพยงรอยละ 3 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ 4) ขยะทวไป (General waste) หรอ มลฝอยทวไป คอ ขยะประเภทอนนอกเหนอจากขยะยอยสลาย ขยะรไซเคล และขยะอนตราย มลกษณะทยอยสลายยากและไมคมคาสาหรบการนากลบมาใชประโยชนใหม เชน หอพลาสตกใสขนม ถงพลาสตกบรรจผงซกฟอก พลาสตกหอลกอม ซองบะหมกงสาเรจรป ถงพลาสตกเปอนเศษอาหาร โฟมเปอนอาหาร ฟอลยเปอนอาหาร เปนตน สาหรบขยะทวไปน เปนขยะทมปรมาณใกลเคยงกบขยะอนตราย กลาวคอ จะพบประมาณรอยละ 3 ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ

4

ตารางท 1 ระยะเวลาทขยะแตละชนดยอยสลายตามธรรมชาต

ชนดของขยะ ระยะเวลายอยสลาย

เศษกระดาษ 2-5 เดอน

เปลอกสม 6 เดอน

ถวยกระดาษเคลอบ 5 ป

กนกรองบหร 12 ป

รองเทาหนง 25-40 ป

กระปองอะลมเนยม 80-100 ป

ถงพลาสตก 450 ป

โฟม ไมยอยสลายควรหลกเลยงการใช

ทมา : http://board.trekkingthai.com/board/show.php?forum_id=4&topic_no=10199&topic_id=10199

จากตารางท 1 จะเหนไดวาระยะเวลาทขยะแตละชนดยอยสลายใชเวลาแตกตางกนหากปลอยใหยอยสลายเองตามธรรมชาต ซงบางชนดยอยสลายไดเรว แตบางชนดใชเวลายอยสลายนานหลายรอยป หรอโฟมทไมมการยอยสลาย จงควรหลกเลยงการใชวสดยอยสลายนาน เชน โฟมพลาสตกและกระปองอลมเนยม ดงนน ประชาชนควรเลอกใชบรรจภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยใหความสาคญกบการผลตบรรจภณฑของสนคาทมคณภาพ เพอใหผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด และพยายามนาของเสยทเกดจากการผลต และการบรโภคมาแปรรปหมนเวยนกลบมาใชใหมอกครง

ผลกระทบตอสภาพแวดลอมและสขภาพของมนษย ขยะสงผลกระทบตอสภาพแวดลอม และสขภาพของมนษย ดงน (ผลกระทบของขยะมลฝอยตอ

สงแวดลอม, 2558) 1. เปนแหลงเพาะพนธของแมลง และพาหะของโรค ขยะ เศษวสด ของเสย มปรมาณเพมมากขน

ทกขณะ เนองจากการขยายตวของเมอง การพฒนาเทคโนโลย เพออานวยความสะดวกสบาย การอยอาศยอยางหนาแนน หากใชวธกาจดทไมถกตองเหมาะสม ยอมกอใหเกดปญหาตามมา เนองจากเชอจลนทรยทปนเปอนมากบขยะมลฝอยมโอกาสทจะขยายพนธเพมจานวนมากยงขนได เพราะขยะมลฝอยมทงความชน และสารอนทรยทจลนทรยใชเปนอาหาร ขยะพวกอนทรยสารททงคางไวจะเกดการเนาเปอยกลายเปนแหลงเพาะพนธของแมลงวน นอกจากนนพวกขยะทปลอยทงไวนาน ๆ จะเปนทอยอาศยของหน โดยหนจะเขามาทารงขยายพนธ เพราะมทงอาหารและทหลบซอน ดงนน ขยะทขาดการเกบรวบรวม และการกาจด จงทาใหเกดเปนแหลงเพาะพนธทสาคญของเชอโรค แมลงวน หน และแมลงสาบ ซงเปนพาหะนาโรคมาสคน

2. เปนบอเกดของโรค เนองจากการเกบรวบรวม และการกาจดขยะมลฝอยไมดหรอปลอยปละละเลยทาใหมขยะมลฝอยเหลอทงคางไวในชมชน จะเปนบอเกดของเชอโรคตาง ๆ เชน ตบอกเสบ เชอไทฟอยด ฯลฯ เปนแหลงกาเนดและอาหารของสตวตาง ๆ ทเปนพาหะนาโรคมาสคน เชน แมลงวน หน และแมลงสาบ เปนตน

5

3. กอใหเกดความราคาญ ขยะมลฝอยถามการเกบรวบรวมไดไมหมดกจะเกดเปนกลนรบกวน กระจายอยทวไปในชมชน นอกจากนนฝนละอองทเกดจากการเกบรวบรวมการขนถาย และการกาจดขยะกยงคงเปนเหตราคาญทมกจะไดรบการรองเรยนจากประชาชนในชมชนอยเสมอ

4. กอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม ขยะมลฝอยเปนสาเหตสาคญททาใหเกดมลพษของนา มลพษของดน และมลพษของอากาศ เนองจากขยะสวนทขาดการเกบรวบรวม หรอไมนามากาจดใหถกวธ ปลอยทงคางไวในพนทของชมชน เมอมฝนตกลงมาจะไหลชะนาความสกปรก เชอโรค สารพษจากขยะไหลลงสแหลงนา ทาใหแหลงนาเกดเนาเสยได และนอกจากนขยะมลฝอยยงสงผลกระทบตอคณภาพดน ซงจะมมากหรอนอยขนอยกบคณลกษณะของขยะมลฝอย ถาขยะมซากถานไฟฉาย ซากแบตเตอร ซากหลอดฟลออเรสเซนตมาก จะสงผลตอปรมาณโลหะหนกพวกปรอท แคดเมยม ตะกว ในดนมาก ซงจะสงผลเสยตอระบบนเวศในดน และสารอนทรยในขยะมลฝอยเมอมการยอยสลาย จะทาใหเกดสภาพความเปนกรดในดน และเมอฝนตกมา ชะกองขยะมลฝอยจะทาใหนาเสยจากกองขยะมลฝอยไหลปนเปอนดนบรเวณรอบ ๆ ทาใหเกดมลพษของดนได การปนเปอนของดน ยงเกดจากการนามลฝอยไปฝงกลบหรอการนาไปทงไมถกวธทาใหของเสยอนตรายปนเปอนในดน ถามการเผาขยะมลฝอยกลางแจงทาใหเกดควนมสารพษทาใหคณภาพของอากาศเสย สวนมลพษทางอากาศจากขยะมลฝอยนน อาจเกดขนไดทงจากมลสารทมอยในขยะและพวกแกสหรอไอระเหย ทสาคญกคอ กลนเหมนทเกดจากการเนาเปอย และสลายตวของอนทรยสารเปนสวนใหญ

5. ทาใหเกดการเสยงตอสขภาพ ขยะมลฝอยททงและรวบรวมโดยขาดประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงขยะมลฝอยพวกของเสยอนตราย ถาขาดการจดการทเหมาะสม ยอมกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของประชาชนไดงาย เชน โรคทางเดนอาหารทเกดจากเชอแบคทเรยทมแมลงวนเปนพาหะหรอไดรบสารพษทมากบของเสยอนตราย

6. เกดการสญเสยทางเศรษฐกจ ขยะมลฝอยปรมาณมาก ๆ ยอมตองสนเปลองงบประมาณในการจดการเพอใหไดประสทธภาพ นอกจากนผลกระทบจากขยะมลฝอยไมวาจะเปนนาเสย อากาศเสย ดนปนเปอนสารพษ สงเหลานยอมสงผลกระทบตอเศรษฐกจของประเทศ

7. ทาใหขาดความสงางาม การเกบหรอขน และกาจดทดจะชวยใหชมชนเกดความสวยงาม มความเปนระเบยบเรยบรอยแสดงถงความเจรญ และวฒนธรรมของชมชน ถาหากเกบหรอขน และกาจดไมด ยอมกอใหเกดความไมสวยงาม และความไมเปนระเบยบ สงผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยว

ประโยชนของขยะมลฝอย (การนาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหม, 2558) การนาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหมมอยหลายวธขนอยกบสภาพ และลกษณะของขยะมลฝอยสรปได 5 แนวทาง คอ 1. การนาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหม (Material Recovery) เปนการนามลฝอยทสามารถคดแยกไดกลบมาใชใหม โดยจาเปนตองผานกระบวนการแปรรปใหม (Recycle) หรอแปรรป (Reuse) กได 2. การแปรรปเพอเปลยนเปนพลงงาน (Energy Recovery) เปนการนาขยะมลฝอยทสามารถเปลยนเปนพลงงานความรอนหรอเปลยนเปนรปกาซชวภาพเพอใชประโยชน

6

3. การนาขยะมลฝอยจาพวกเศษอาหารทเหลอจากการรบประทานหรอการประกอบอาหารไปเลยงสตว 4. การนาขยะมลฝอยไปปรบสภาพใหมประโยชนตอการบารงรกษาดน เชน การนาขยะมลฝอยสดหรอเศษอาหารมาหมกทาปย 5. การนาขยะมลฝอยปรบปรงพนทโดยนาขยะมลฝอยมากาจดโดยวธฝงกลบอยางถกหลกวชาการ (Sanitary landfill) จะไดพนทสาหรบใชปลกพช สรางสวนสาธารณะ สนามกฬา เปนตน

ประเทศไทยมขยะเปนจานวนมากทงในกรงเทพฯ และปรมณฑล และมแนวโนมเพมขนในแตละป ขยะสามารถแปรสภาพเปนพลงงานในการผลตกระแสไฟฟาได ดงนน กระทรวงพลงงานไดเลงใหความสาคญของการสงเสรมใหทกภาคสวนรวมกนใหความสาคญของการอนรกษพลงงาน จงจดทาแผนอนรกษพลงงาน 20 ป (พ.ศ. 2554–2573) แผนพฒนากาลงผลตไฟฟาของประเทศไทย (พ.ศ. 2553–2573) และแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกรอยละ 25 ใน 10 ป เพอเปนกลไกขบเคลอนการพฒนาพลงงานของประเทศใหมความมนคง (สถานการณพลงงานของประเทศไทย, 2558)

นโยบายดานพลงงาน พ.ศ. 2557 ประเทศไทยประสบกบปญหาวกฤตขยะ ทยงไมสามารถกาจดไดหมดและนบวนจะเพมมากขน รฐบาล พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร จงมแนวคดทจะนาขยะมาแปรรปเปนพลงงานในการผลตกระแสไฟฟา เพราะพลงงานเปนปญหาใหญในประเทศ จงไดดาเนนการเรอง ขยะลนเมอง เปนวาระแหงชาตทตองเรงแกไข โดยวาง “โรดแมป” การกาจดขยะมลฝอยและของเสยอนตรายใหหมดไปในระยะเรงดวนและระยะยาว พรอมกนนรฐบาลสนบสนนในเรองการกาจดขยะใหหมดสน โดยเฉพาะการสรางเตาเผาขยะ และนาพลงงานความรอนจากการเผาขยะมาผลตไฟฟาหรอทเรยกวา “โรงไฟฟาพลงงานขยะ” แตทผานมาโรงไฟฟาพลงงานขยะยงไมไดรบความสนใจมากเทาทควร เนองจากประชาชนมความ ไมเขาใจ และคดวาการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะจะสงผลกระทบตอสขภาพ และสงแวดลอมของประชาชน ในชมชน จงมการตอตานการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะในพนทของแตละชมชน จากเหตการณไฟไหมขยะทจงหวดสมทรปราการ ทาใหทกภาคสวนหนมาใหความสาคญกบการกาจดขยะทมประสทธภาพ การนาขยะมาเปนเชอเพลงเพอผลตกระแสไฟฟา ถอเปนทางเลอกทไดประโยชนสงสด เพราะนอกจากจะชวยแกปญหาการขาดแคลนพนทในการฝงกลบแลว ยงไดเชอเพลงทมศกยภาพสงในการผลตไฟฟา เนองจากปจจบนมระบบการจดการ และเทคโนโลยทสามารถรองรบการผลตกระแสไฟฟาจากขยะไดอยางมประสทธภาพ จงชวยลดความกงวลใจของประชาชนในชมชนเกยวกบมลภาวะทจะเกดขน รฐบาลไดใหการสนบสนนการผลต และการใชพลงงานทดแทนในภาคการผลตไฟฟาเพราะปจจบนพลงงานทนามาผลตกระแสไฟฟามอยอยางจากด และขาดแคลน รวมถงสถานการณดานพลงงานของประเทศไทย และทวโลกมแนวโนมสงขนอยางตอเนองทกป ซงรฐบาล พลเอก ประยทธ จนทรโอชา ไดนาสาระสาคญของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 กาหนดเปนนโยบายดานพลงงาน และไดแถลงนโยบายตอสภานตบญญตแหงชาต วนท 12 กนยายน 2557 ดงน (นโยบาย คสช. ดานพลงงาน, 2557)

7

1. กาหนดโครงสรางราคาพลงงานทสะทอนตนทนการผลตและคานงถงผลกระทบดานสงแวดลอม 2. สงเสรมการใชพลงงานสะอาดและพฒนาพลงงานทางเลอก โดยกาหนดมาตรการจงใจทเหมาะสม เพอสนบสนนการผลตและการใชพลงงานทดแทนในภาคการผลตไฟฟาและภาคขนสง โดยเฉพาะเชอเพลงชวภาพและชวมวล เชน แกสโซฮอล ไบโอดเซล ขยะ และมลสตว เปนตน 3. สนบสนนการผลตพลงงานทดแทนในระดบครวเรอนและชมชนจากวตถดบเหลอใชจากครวเรอน และการเกษตร มลสตว ขยะ ฟาง แกลบ เศษไม เปนตน เพอลดตนทนดานพลงงานและลดมลภาวะแกชมชนและทองถน 4. สรางแรงจงใจในการลดการใชพลงงานตงแตระดบบคคล ครวเรอน ชมชน องคกร และประเทศสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมในภาคการผลตทกอใหเกดการประหยดและใชพลงงานอยางคมคา พฒนาสนคาประเภทอปกรณ เครองมอเครองใช ในระดบครวเรอน เพอลดการใชพลงงานและลดมลพษ รวมทงลดการพงพาการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ 5. ใชมาตรการสรางแรงจงใจและมาตรการสนบสนนทางดานภาษ สงเสรมการปรบเปลยนเทคโนโลย/ใชวสดอปกรณประหยดพลงงานและใชพลงงานทดแทน ปรบปรงกฎระเบยบ และมาตรฐานดานการจดการพลงงาน เพอใหเกดการประหยดและใชพลงงานอยางมประสทธภาพในอาคารแตละประเภท รวมทงอปกรณและเครองใชไฟฟา

ผลการดาเนนงานรฐบาล พลเอก ประยทธ จนทรโอชา - ผลการประชมคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต เมอวนท 22 ตลาคม 2557 (ผลการประชม

คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต, 2558) พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร เปนประธานการประชมคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.) ครงท 1/2557 รวมกบหนวยงานทเกยวของ ผลการประชมสรปสาระสาคญ ดงน ทประชมรบทราบในหลกการอตราเงนสนบสนนการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนตามตนทน ทแทจรง หรอ Fit (Fit=Feed in Tariff คอ มาตรการสงเสรมการรบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน) ทกระทรวงพลงงานจะประกาศใชแทนระบบการใหเงนสวนเพมรบซอไฟฟา (Adder) สาหรบผผลตไฟฟาขนาดเลกมาก (VSPP) ทมขนาดนอยกวา 10 เมกะวตต (MW) ระยะเวลาการสนบสนน 20 ป แบงตามขนาดและประเภทเชอเพลง สาหรบผผลตไฟฟาขนาดเลกมาก (VSPP) จากขยะ ไดพจารณาตามนโยบายของรฐบาลทตองการเรงแกไขปญหาจากขยะ โดยเพมแรงจงใจใหพฒนาโรงไฟฟาไดเรวขน จงไดกาหนดอตราเงนสนบสนนพเศษกวาเชอเพลงประเภทอน ๆ โดยบวกเพมอก 10 - 30 สตางคตอหนวย ใน 8 ปแรก แบงออกเปน ขนาดไมเกน 1 เมกะวตต (MW) อตรา 6.27 บาทตอหนวย ถาขนาดเกน 1 เมกะวตต (MW) แตไมเกน 3 เมกะวตต (MW) อตรา 5.54 บาทตอหนวย กรณเกน 3 เมกะวตต (MW) อตรา 5.02 บาทตอหนวย ทงน โรงไฟฟาจากขยะประเภทหลมฝงกลบ จะไดรบอตราเงนสนบสนนการผลตไฟฟา 4.83 บาทตอหนวย แตระยะเวลาการสนบสนนเพยง 10 ป ทงน คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาตไดพจารณาอตราเงนสนบสนน VSPP ใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต และ 4 อาเภอในจงหวดสงขลา ไดแก อาเภอจะนะ อาเภอเทพา อาเภอสะบายอย และอาเภอนาทว โดยเพมอก 50 สตางคตอหนวยจาก FiT ปกต เปนการสรางแรงจงใจในการลงทนโครงการพลงงานหมนเวยน เพอเสรมสรางความมนคงทางดานพลงงานในพนท ทงน ระบบ FiT เปนระบบทกระทรวงพลงงานจะนามาจงใจภาคเอกชนไดเรงตดสนใจเขามามสวนรวมในการผลตไฟฟาเขาสระบบเพมขน แทนระบบ Adder สวน FiT จะทบทวนอตราเปนรายป

8

เพราะเทคโนโลยเปลยนแปลงเสมอ การทบทวนประจาปจะทาใหอตราเงนสนบสนนสอดคลองกบตนทน อยางไรกตามนบจากทคณะรกษาความสงบแหงชาตไดเขามาบรหารประเทศ กระทรวงพลงงานไดสงเสรมใหมการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนไปแลวรวม 86 ระบบ ซงไดอนมตโครงการชวมวล – ขยะ และเปนนโยบายทกระทรวงพลงงานสนบสนนใหมการจดการขยะ และการนาวสดเหลอทงทางการเกษตรมาใชประโยชน รวมกาลงการผลตประมาณ 269 เมกะวตต (MW) โดย 41 ระบบ ประมาณ 14 เมกะวตต (MW) ไดรบการสนบสนนจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน และอก 45 ระบบ ประมาณ 255 เมกะวตต (MW) ผานการพจารณาของคณะกรรมการบรหารมาตรการสงเสรมการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน

- ผลการประชมคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต เมอวนท 16 กมภาพนธ 2558 (กพช.หนนวาระแหงชาตในการจดการขยะ เปดสงเสรมขยะอตสาหกรรมผลตไฟฟา, 2558) พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร เปนประธานการประชมคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.) รวมกบ หมอมราชวงศปรดยาธร เทวกล รองนายกรฐมนตร นายณรงคชย อครเศรณ รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน พรอมรฐมนตรและผทเกยวของเขารวมการประชม ซงภายหลงการประชม รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน พรอมดวย นายอารพงศ ภชอม ปลดกระทรวงพลงงาน ไดแถลงผลการประชมทศนยแถลงขาวรฐบาล ตกนารสโมสร สรปสาระสาคญ ดงน ทประชมรบทราบรายงานแนวโนมสถานการณพลงงานใน พ.ศ. 2558 ซงมอตราการใชพลงงานเพมขนประมาณรอยละ 3 เมอเทยบกบปทแลว โดยคาดการณราคานามนดบจากประเทศดไบเฉลยอยทประมาณ 53 ดอลลารสหรฐ/บารเรล ลดลงจาก พ.ศ. 2557 ซงอยในระดบเฉลย 97 ดอลลารสหรฐหรอลดลงถงรอยละ 45 และอตราคาไฟฟาเฉลยทงปจะอยท 3.79 บาท/หนวย ลดลงจากเฉลยปทแลวซงอยท 3.93 บาท/หนวย ซงจะสงผลดตอเศรษฐกจ และชวยลดคาครองชพของประชาชน สาหรบมตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.) ทสาคญ ทประชมพจารณาเรองการรบซอไฟฟาทผลตจากขยะอตสาหกรรมเพอใหการจดการขยะเปนไปอยางครบวงจร และครอบคลมขยะทกประเภท เพราะกอนหนานขยะชมชนไดมการสงเสรมไปแลว โดยมมตเหนชอบใหรบซอไฟฟาจากขยะอตสาหกรรมในปรมาณ 50 เมกะวตต (MW) โดยนบเปนสวนเพมจากเปาหมายตามกรอบแผนการพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก (Alternative Energy Development Plan : AEDP) และกาหนดอตรารบซอไฟฟาพเศษจากขยะอตสาหกรรมในรปแบบ FiT สาหรบการประกาศรบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน พ.ศ. 2558 – 2562 โดยแนวทางสงเสรมการผลตไฟฟาจากขยะอตสาหกรรมนนมอบหมายใหคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง.) รบไปพจารณาใหความเหนชอบในรายละเอยด และตงอนกรรมการเพอออกหลกเกณฑและคดเลอกผเขารวมโครงการพรอมรายงานความคบหนาตอคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.) เปนระยะตอไป

9

10

พนท เอกชนลงทน

สายสงไฟฟา

เทคโนโลย รบฟงความคดเหน

1 เชยงใหม อบจ.เชยงใหม อ.เมอง L1 636 636 X X / X X อยระหวางการเจรจา

2 ลาพน อบจ.ลาพน อ.แมทา L2 313 313 / X / X X อยระหวางการศกษาความเหมาะสม

3 เชยงราย ทน.เชยงราย ต.หวยสก อ.เมอง L1 656 656 / X / X X อยระหวางการเจรจา

4 ตาก ทน.แมสอด ต.แมปะ อ.แมสอด M1 173 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

5 ตาก ทม.ตาก ต.ไมงาม อ.เมอง M1 202 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

6 พษณโลก ทน.พษณโลก ต.บางระกา อ.เมอง L2 395 395 / X / X X อยระหวางการเจรจา

7 สโขทยธาน ทม.สรรคโลก ต.ยานยาว อ.สวรรคโลก M1 254 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

8 อตรดตถ ทม.อตรดตถ ต.แสนตอ อ.ทองแสนขน L2 300 300 X X / X X อยระหวางการเจรจา

9 กาแพงเพชร ทม.กาแพงเพชร ต.หนองปลง อ.เมอง L2 391 391 / X / X X อยระหวางการเจรจา

10 นครสวรรค ทน.นครสวรรค ต.บานมะเกลอ อ.เมอง L2 368 368 / X / X X อยระหวางการเจรจา

11 นนทบร อบจ.นนทบร ต.คลองขวาง อ.ไทรนอย L1 1,600 1,600 / X * X X อยระหวางการเจรจา

12 ปทมธาน อบต.เชยงรากใหญ ต.เชยงรากใหญ อ.คลองหลวง L2 1,800 1,800 X / / X X อยระหวางการเจรจา

13 พระนครศรอยธยา ทน. ต.มหาพราหมณ อ.บางบาล L1 593 593 / / / X X มการเซนตสญญา/MOU

14 พระนครศรอยธยา ทต.นครหลวง ต.นครหลวง อ.นครหลวง L2 356 356 / / / X / อยระหวางการเจรจา

15 ชยนาท ทม.ชยนาท ต.หนองมะโมง อ.หนองมะโมง M1 100 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

16 ลพบร ทม.ลพบร ต.ทะเลชบศร อ.เมอง M1 112 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

17 ฉะเชงเทรา อบจ.ฉะเชงเทรา ต.เขาหนซอน อ.พนมสารคาม M1 235 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

18 สระแกว ทต.วฒนานคร ต.วฒนานคร อ.วฒนานคร M1 177 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

19 สมทรปราการ บ.อสเทอร เอนเนอร ต.แพรกษาใหม อ.เมอง L1 1,900 1,900 / / * X X อยระหวางการเจรจา

20 กาญจนบร ทม.กาญจนบร ต.ปากแพรก อ.เมอง M1 130 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

21 นครปฐม ทน.นครปฐม ต.ตากอง อ.เมอง M1 250 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

22 สพรรณบร เอกชน ต.บานโพธ อ.เมอง L1 1,000 1,000 / / / X X อยระหวางการเจรจา

23 ประจวบครขนธ ทม.หวหน ต.ทบใต อ.หวหน M1 130 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

24 เพชรบร ทม.ทายาง ต.ทาแลง อ.ทายาง M1 297 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

25 หนองคาย ทม.หนองคาย ต.สระใคร อ.สระใคร M1 100 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

26 เลย ทม.เลย ต.ศรสองรก อ.เมอง M1 132 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

27 อดรธาน ทม.อดรธาน ต.หนองนาคา อ.เมอง L2 487 487 / X / X X อยระหวางการเจรจา

28 ขอนแกน ทน.ขอนแกน ต.โนนทอน อ.เมอง L2 490 490 / / / / / อยระหวางการกอสราง

29 มหาสารคาม ทม.มหาสารคาม ต.หนองปลง อ.เมอง M1 160 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

30 กาฬสนธ ทม.กาฬสนธ ต.นาจารย อ.เมอง M2 252 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

31 สรนทร ทต.สงขะ ต.สงขะ อ.สงขะ M1 150 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

32 นครราชสมา ทน.นครราชสมา ต.โพธกลาง อ.เมอง L2 573 573 / X X X X อยระหวางการเจรจา

33 นครราชสมา ทม.ปากชอง ต.จนทก อ.ปากชอง M1 186 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

34 นครราชสมา ทม.บวใหญ ต.กดจอก อ.บวใหญ M2 100 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

35 ชยภม ทม.ชยภม ต.บานเลา อ.เมอง M1 197 300 / X X X X อยระหวางการเจรจา

36 อบลราชธาน ทม.วารนชาราบ ต.คเมอง อ.วารนชาราบ L1 987 987 / X X X X อยระหวางการเจรจา

37 ชลบร เอกชน ต.หนองอรณ อ.บานบง L2 462 462 / / / X X อยระหวางการเจรจา

38 ชลบร เอกชน นคม ต.บอวน อ.ศรราชา L1 1,850 1,850 / / * X X อยระหวางการเจรจา

39 ระยอง อบจ.ระยอง (บ.โกลบอล เพาเวอร ซนเนอรย จากด)

ต.นาคอก อ.เมอง L1 1,000 1,000 / / * X X มการเซนตสญญา/MOU

40 สราษฎรธาน ทน.สราษฎรธาน ต.ทาโรงชาง อ.พนพน M1 229 300 X X * X X อยระหวางการเจรจา

41 นครศรธรรมราช ทน.นครศรธรรมราช ต.นาเคยน อ.เมอง M1 222 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

42 พทลง ทต.แมขร ต.แมขร อ.ตะโหนด M1 116 300 / / * / / อยระหวางการกอสราง

43 พทลง ทม.พทลง ต.ลาปา อ.เมอง M1 133 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

44 ภเกต ทน.ภเกต ต.วชด อ.เมอง L2 695 695 / / / / / เปดดาเนนการแลว

45 กระบ ทม.กระบ ต.ทบปปรก อ.เมอง L2 440 440 / X * X X อยระหวางการเจรจา

46 สงขลา ทน.หาดใหญ ต.ควนลง อ.หาดใหญ M1 281 300 / / / / / เปดดาเนนการแลว

47 สงขลา ทน.สงขลา ต.เกาะแกว อ.เมอง M1 228 300 / X / X X อยระหวางการเจรจา

48 สงขลา ทม.บานพร ต.บานพร อ.หาดใหญ M2 75 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

49 สงขลา ทม.สะเดา ต.สะเดา อ.สะเดา M2 72 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

50 ปตตาน ทน.ปตตาน ต.หนองแรด อ.ยะหรง M1 159 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

51 ยะลา ทน.ยะลา ต.สะเตงนอก อ.เมอง M1 148 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

52 นราธวาส ทม.นราธวาส ต.กะลวอเหนอ อ.เมอง M1 165 300 / X * X X อยระหวางการเจรจา

53 กทม เอกชน เขตหนองแขม L2 300 300 / / / / / อยระหวางการกอสราง

22,758 26,593

ท จงหวด หนวยงานรบผดชอบ ทตง ขนาดกลม Cluster

ขยะมลฝอยเขาระบบ

(ตน/วน)

ผลกดน ขยายกาลง การกาจด (ตน/วน)

ความพรอม สถานะ

รวม

หมายเหต : ปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน 69,033 ตนตอวน จานวน (แหง)/ หมายถง มการดาเนนการแลว เปดดาเนนการแลว 2 ทน.ภเกต / ทน.หาดใหญX หมายถง ยงไมมการดาเนนการ อยระหวางการกอสราง 3 กทม. / ทน.ขอนแกน / ทต.แมขร (จ.พทลง)สายสงไฟฟา หมายถง ความสามารถในการรองรบของสายสงสาหรบ มการเซนตสญญา/MOU 2 ทน.พระนครศรอยธยา / อบจ.ระยองโรงไฟฟาจากพลงงานทดแทน อยระหวางการศกษาความเหมาะสม 1 อบจ.ลาพน/ หมายถง รองรบเพมเตมได อยระหวางการเจรจา 45X หมายถง ไมสามารถรองรบเพมเตมได รวม 53* หมายถง อยระหวางการตรวจสอบของ กฟผ.

สถานะ

ตารางท 2 รายละเอยดพนททมศกยภาพในการแปรรปขยะมลฝอยเปนพลงงานไฟฟา

11

จากตารางท 2 จะเหนวา โครงการโรงไฟฟาขยะมลฝอยเปนโครงการทรฐไดดาเนนการ เพอนามาเปนพลงงานทดแทนในภาคการผลตไฟฟา โดยมการนาขยะมลฝอยมาแปรสภาพเปนพลงงานไฟฟา มการดาเนนการ จานวน 53 แหง ใน 44 จงหวดซงกระจายอยทวทกภาคของประเทศ ปจจบนเปดดาเนนการแลว จานวน 2 แหง คอ เทศบาลนครภเกต และเทศบาลนครหาดใหญและบางแหงอยระหวางการดาเนนการ ดงน โรงไฟฟาขยะมลฝอยอยระหวางการดาเนนการกอสราง จานวน 3 แหง คอ กรงเทพฯ, เทศบาลนครขอนแกน และเทศบาลตาบลแมขร จงหวดพทลง มการเซนตสญญา จานวน 2 แหง คอ เทศบาลนครพระนครศรอยธยา และองคการบรหารสวนจงหวดระยอง อยระหวางการศกษาความเหมาะสม จานวน 1 แหง คอ องคการบรหารสวนจงหวดลาพน และอยระหวางการเจรจา จานวน 45 แหง ดงนน หากมการดาเนนการสรางโรงไฟฟาเสรจทงหมด ทาใหสามารถนาขยะมลฝอยเขาสระบบ ตงแต 72 – 1,900 ตน/วน ขนอยกบศกยภาพของแตละพนท ซงจะทาใหปรมาณขยะในประเทศลดลง และไดพลงงานทดแทนในการผลตไฟฟาเพมขน

ขอด – ขอจากดของการผลตไฟฟาจากขยะ (การผลตไฟฟาจากขยะโดยการฝงกลบขยะมลฝอย, 2558) ขอดและขอจากดของการผลตไฟฟาจากขยะ ดงน ขอด 1. เปนแหลงพลงงานราคาถก 2. ลดปญหาเรองการกาจดขยะ 3. โรงไฟฟาขยะจากการฝงกลบชวยลดภาวะโลกรอน 4. ภาครฐใหการสนบสนนการผลตไฟฟาจากขยะแกผผลตไฟฟารายเลก/รายเลกมาก โดยกาหนดอตราสวนเพมการรบซอไฟฟาทผลตจากขยะ 2.50 บาทตอหนวย หากเปนโครงการใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ใหอตราเพมพเศษอก 1 บาทตอหนวย เปน 3.50 บาทตอหนวย ระยะเวลา 7 ป ขอจากด 1. เทคโนโลยบางชนดใชเงนลงทนสง ถาขนาดเลกเกนไปจะไมคมการลงทน 2. มคาใชจายในการจดการขยะใหเหมาะสมกอนนาไปแปรรปเปนพลงงาน 3. ตองมเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการกบฝนควนและสารทเกดขนจากการเผาขยะ ตวอยางเชน ฝนควนทเกดจากโรงไฟฟาเชอเพลงขยะอาจมโลหะหนก เชน ตะกวหรอแคดเมยมปนอย หรอการเผาขยะอาจทาใหเกดไดออกซน ซงเปนสารกอมะเรง 4. โรงไฟฟาขยะมกไดรบการตอตานจากชมชนทอยใกลเคยง 5. ขอจากดทางดานการเปนเจาของขยะ เชน ผลงทนตงโรงไฟฟาอาจไมใชเจาของขยะ (เทศบาล) ทาใหกระบวนการเจรจาแบงสรรผลประโยชนมความลาชา

12

ตวอยางการแปรรปขยะเปนพลงงานในประเทศไทย 1. โรงงานผลตปยอนทรยและพลงงาน เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง (โครงการผลตปยอนทรย และพลงงาน เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง, 2558) โครงการนไดรบการสนบสนนจากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน สานกงานโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กระทรวงพลงงาน สนบสนนงบประมาณ จานวน 142 ลานบาท เทศบาลนครระยอง รวมกบมลนธเพอการพฒนาสงแวดลอมและพลงงานสนบสนนงบประมาณ จานวน 3 ลานบาท และบรษท Skanska ประเทศสวเดน และบรษท Fortum ประเทศฟนแลนด 45.4 ลานบาท และเทศบาลนครระยองสมทบงบประมาณอกจานวน 28.3 ลานบาท นารองโครงการผลตไฟฟาจากขยะมลฝอย และเปนโครงการตนแบบในการจดตงศนยแปรรปขยะ เพอผลตกาซชวภาพสาหรบใชเปนเชอเพลงในการผลตกระแสไฟฟา ขนาดกาลงการผลต 625 กโลวตต ซงใชระยะเวลาในการศกษาวจยและพฒนาประมาณ 18 เดอน โดยสามารถผลตกระแสไฟฟาไดไมนอยกวาปละ 5.1 ลานหนวย และผลตไฟฟาขายเขาระบบไดประมาณปละ 3.8 ลานหนวย หรอคดเปนเงนไดประมาณ 5.8 ลานบาทตอป รวมทงผลตปยอนทรยประมาณ 5,562 ตนตอป หรอคดเปนเงนไดประมาณ 5.6 ลานบาทตอป โดยออกแบบโรงงานใหรองรบขยะ 2 สวน คอ ขยะอนทรย ทมอยวนละ 20 ตน และสวนท 2 ขยะ มลฝอยทวไปทผานการรไซเคลและขยะพษ จานวนวนละ 50 ตน สาหรบเทคโนโลยทไดนามาใชเปนระบบยอยสลายแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic Digestion) เปนกระบวนการยอยสลายทางชวภาพทยอยเศษอาหารโดยมนาเปนตวกลาง โดยเรมจากนาขยะมลฝอยทคดแยกแลวสงเขาเครองบดยอยใหมขนาดทเหมาะสม จากนนจะสงเขาถงเตรยม (Feed Preparation) เพอแยกสงปะปน เชน กรวด ทราย พลาสตก และสงตอไปหมกในถงปฏกรยาชวภาพ (Bioreactor) ซงทาหนาทยอยสลายจลนทรยแบบไรออกซเจนพวกเมโซไฟส (Mesophiles) ภายในถงมใบพดสาหรบกวนสวนผสมตาง ๆ ใหเขากนเปนอยางด และชวยปองกนปญหาการเกดฟอง โดยใชเวลาในการหมกประมาณ 20 วน ภายใตอณหภมประมาณ 30-38 องศาเซลเซยส ทาใหเกดกาซชวภาพทมกาซมเทนประกอบอยประมาณรอยละ 60 นอกจากนยงมผลพลอยไดเปนปยอนทรยจากกากตะกอน อกดวย และกาซชวภาพทผลตไดสามารถใชเปนเชอเพลงในการผลตกระแสไฟฟา ซงเทคโนโลยดงกลาวทนามาใชในโครงการฯ สามารถรองรบปรมาณขยะเปยกไดประมาณวนละ 60 ตน ซงจะสงผลใหชวยลดปรมาณขยะของจงหวดระยองไดเปนอยางด นอกจากนนยงเปนการชวยลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกออกสบรรยากาศดวย

ภาพท 1

ถงยอยสลายแบบไมใชออกซเจน และถงเกบกาซชวภาพ

โครงการผลตปยอนทรยและพลงงาน เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง (ภาพ : www.dede.go.th)

13

2. โรงไฟฟาเตาเผาขยะมลฝอยเทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ภาพท 2

โรงไฟฟาขยะเทศบาลนครภเกต (ภาพ : energyfantasia.com)

ใน พ.ศ. 2538 กรมโยธาธการและผงเมอง กระทรวงมหาดไทย เปนผดาเนนโครงการกอสรางโรงเผาขยะ มลฝอยชมชน ขนาด 250 ตนตอวน สามารถผลตไฟฟาไดสงสด 2.5 เมกกะวตต ใชเทคโนโลยเตาเผาชนดตะกรบแบบเผาไหมตอเนอง (Moving Grate Stoker Incinerator) และถายโอนใหแกเทศบาล เมอ พ.ศ. 2542 และดาเนนการเผาขยะของจงหวดภเกต ปรมาณขยะในจงหวดภเกตเพมมากกวา 500 ตนตอวน และมอตราเพมเฉลยรอยละ 7 ตอป คาดวาใน พ.ศ. 2562 จะมปรมาณขยะเกนกวา 1,000 ตนตอวน ตอมาบรษท พเจท เทคโนโลย จากด ลงทนกอสราง และบรหารโรงเผาขยะมลฝอย ขนาดไมนอยกวา 300 ตนตอวน พรอมระบบผลตไฟฟาไมนอยกวา 5 เมกะวตต พรอมระบบบาบดมลพษตามมาตรฐานกฎหมาย กาหนดโดยผลงทนจะไดรบผลตอบแทนจากคากาจดขยะ และคาจาหนายกระแสไฟฟาทใชพลงงานความรอนจากขยะมาเปนเชอเพลง โดยมระยะเวลารบสญญาลงทนกอสราง และบรหาร 14 ป และโรงเผาขยะชมชนไดกอสรางแลวเสรจ เมอวนท 20 มนาคม 2555 มลคากอสราง 940,600,000 บาท โดยสรางเตาเผาขยะชมชนขนาด 359 ตน 2 ชด สามารถเผาขยะชมชนได 700 ตนตอวน ในขณะท มขยะเขาระบบ จานวน 650 - 690 ตนตอวน หรอเกอบเตมประสทธภาพ สามารถผลตไฟฟาได 7.0 เมกกะวตต และขายใหการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) จานวน 5.5 เมกกะวตต ปจจบนไดทดสอบระบบ และสามารถเดนระบบไดเตมประสทธภาพ เปนไปตามสญญาเรยบรอยแลว (คสช.ตดตามการดาเนนงานโรงเตาเผาขยะรวมภเกต, 2558) ภาพท 3 ภาพท 4

โรงไฟฟาขยะเทศบาลนครภเกต เตาเผาขยะเทศบาลนครภเกต (ภาพ : www.oknation.net) (ภาพ : www.oknation.net)

14

ตวอยางการแปรรปขยะเปนพลงงานในตางประเทศ ศนยบาบดและควบคมมลพษโทงาร (Togari Clean Center, eco - T) ตงอยทโตโยตาซต (Toyota

City) เมองนาโงยา ศนยบาบด และควบคมมลพษโทงาร โรงเผาขยะแหงนสรางขนมาใน พ.ศ. 2550 ดวยงบประมาณจากเทศบาลนครโตโยตา จานวน 11,000 ลานเยน มอายการใชงานนาน 30 ป สามารถกาจดขยะทเผาไดวนละ 405 ตน เปดปฏบตการตลอด 24 ชวโมง ครบทง 365 วน ซงบอจดเกบขยะทนมความกวาง 48 เมตร ยาว 16 เมตร ลก 20 เมตร สามารถจบเกบขยะไดประมาณ 2,025 ตน ขยะทสงมาทนจะถกนาไปบดเพอใหเปนชนเลกลงกอนนาไปอบ และเผาดวยเตาเผาไหมแบบไพโรไลซส (Pyrolysis) และแกสซฟเคชน (Gasification) ในระดบความรอน 500-600 องศาเซลเซยส ซงจะทาใหเกดแกสและขเถา เตาหลอมจะใชความรอนทอณหภม 1,200-1,300 องศาเซลเซยส ผลตผลทไดจากการเผาขยะ คอ กากตะกอนแขง (Sludge) คลายใยแกวเปน เมดสดาเลก ๆ ซงสามารถนาไปเปนวตถดบในการทาอฐบลอก ผสมแทนคอนกรตหรอแมแตใชเปนยางมะตอย ราดถนนโดยกากตะกอนแขงทไดประมาณรอยละ 5 ของปรมาณขยะทเผาตอวนหรอคดเปนประมาณ 20 ตนตอวน สวนแกสทออกมาใชเทคโนโลยททนสมยในการกาจด เพอไมใหเปนมลพษตกคาง ขณะเดยวกน ความรอนทไดจากการเผาขยะสามารถนาไปผลตกระแสไฟฟาไดถง 6,800 กโลวตตตอชวโมง ซงนาไปใชภายในศนยบาบดฯ ตลอดจนบานเรอน ภาคอตสาหกรรมตาง ๆ ในเมองโตโยตา ซต (ชมสดยอด โรงเผาขยะญปน แลวยอนดเรองจรงท กทม, 2558) ภาพท 5 ภาพท 6 ภาพท 7

หองควบคมการทางาน รถขนขยะ ตวอยางกากตะกอนแขง ภายในศนยบาบดฯ

บทสรปและขอเสนอแนะจากผศกษา ประเทศไทยกาลงเผชญกบปญหาขยะลนเมอง เนองจากปรมาณขยะหลากชนดทเพมปรมาณมากขนในทก ๆ ป และมแนวโนมทวความรนแรงมากขน สาเหตมาจากการอตราการเพมขนของจานวนประชากร การขยายตวทางเศรษฐกจ และการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการอปโภคบรโภคของประชาชน และขยะสงททกคนคดวาไมมประโยชน แตถารจกใชประโยชนจากขยะ โดยนามาคดแยกอยางถกหลกวชาการแลวสามารถสรางประโยชนททกคนคาดไมถง เชน สามารถนากลบมาหมนเวยนเขากระบวนการผลต เพอนากลบมาใชใหมไดอกครง รวมถงนามาแปรสภาพเปนพลงงานทดแทนในการผลตกระแสไฟฟา ซงจะทาใหปรมาณขยะในแตละพนทมปรมาณลดลง สงผลดตอสขภาพอนามยของประชาชน และสงแวดลอมในพนท รวมถงสรางภาพลกษณทดใหกบประเทศ และชวยลดการใชงบประมาณแผนดน โดยไมตองนาเขาพลงงานจากตางประเทศ ทาใหลดตนทนในการผลต

15

ดงนน รฐบาลไดใหความสาคญในเรองของปญหาขยะลนเมอง และความมนคงของพลงงานในประเทศ เนองจากประเทศไทยมการพงพาการนาเขากาซธรรมชาตจากตางประเทศเปนหลกในการผลตไฟฟา และเคยประสบปญหาทไมสามารถจดหากาซธรรมชาตมาผลตกระแสไฟฟาได ทาใหเสยงบประมาณเปนจานวนมาก รฐจงมแนวคดนาขยะมาแปรสภาพเปนพลงงานทดแทนในการผลตกระแสไฟฟา เพราะขยะเปนแหลงพลงงานราคาถก โดยจะมการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะขน และมการรบซอกระแสไฟฟาจากพลงงานขยะ แตอยางไรกตามการตงโรงไฟฟาพลงงานขยะในชมชนยงไมไดรบความสนใจมากเทาทควร เพราะประชาชนยงไมมขอมลทถกตอง และคดวาการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะจะสงผลกระทบตอสขภาพ และสงแวดลอมของประชาชนในชมชน จงมการตอตานของประชาชนในแตละพนท หากรฐจะดาเนนการในเรองดงกลาวจะตองคานงวาแตละจงหวดมพนททแตกตางกน และผลกระทบทเกดจากการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะในชมชน คอ ขยะจะสงกลนเหมน และเปนแหลงรวมเชอโรค ซงเปนอนตรายตอสขภาพของประชาชน ดงนน รฐและผทเกยวของจะตองมการทบทวนแนวทางการดาเนนงาน เพอใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมในแตละพนท โดยรวมกนหาแนวทางหรอมาตรการทจะสรางความมนใจ และลดความขดแยงเกยวกบการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะในพนท ดงน 1. ควรมการพจารณาอยางรอบคอบ เพราะการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะตองใชเงนทนสง มคาใชจายในการจดการขยะทเหมาะสมกอนนาไปแปรรปเปนพลงงาน รวมถงตองใชเทคโนโลยททนสมยและเหมาะสมในการจดการกลนเหมน ควน ฝนละออง และสารทจะเกดจากการเผาขยะไปรบกวนประชาชนในชมชนใกลเคยง โดยมการสารวจ เพอจดหาพนททเหมาะสม และหางไกลจากชมชน เพอความปลอดภยของประชาชน และไมเปนมลพษตอสงแวดลอม 2. ควรทาประชาพจารณเกยวกบการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะ เพอขอฉนทามตกอนดาเนนการ เพอลดความขดแยง และสรางความมนใจใหกบประชาชนในพนท 3. ควรประชาสมพนธใหความรกบประชาชนในพนทเกยวกบนโยบายดานพลงงานจากขยะของรฐ รวมถงความจาเปนหรอผลดของการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะ เชน การนาขยะมาแปรรปเปนพลงงานทดแทน เพอลดการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ ลดตนทนการผลต ชวยลดปรมาณขยะในพนท และประชาชนในพนทมงานทา ซงเปนการสรางรายไดใหกบครอบครว และชมชน 4. รฐควรเออประโยชนใหผประกอบการทสนใจเขารวมลงทน และดาเนนการการสรางโรงไฟฟาพลงงานขยะ เพอเปนการกระตนเศรษฐกจของประเทศ และสรางความมนคงทางดานพลงงานได 5. ทกภาคสวนทเกยวของตองใหความสาคญกบสงแวดลอมและสทธชมชน เพอใหชมชนอยรวมกนอยางมความสข ปลอดภย และมความมนคงในการดารงชวต จดทาโดย นางสาวณชชา บรณสงห กลมงานบรการวชาการ 3 สานกวชาการ โทร 0 2244 2070 โทรสาร 0 2244 2058 Email : [email protected]

บรรณานกรม

กพช.หนนวาระแหงชาตในการจดการขยะ เปดสงเสรมขยะอตสาหกรรมผลตไฟฟา. (2558). สบคน 20 มนาคม 2558 จาก http://www.thaigov.go.th/th/government-th1/item/89987-id89987.html กรมควบคมมลพษ. แผนจดการมลพษ พ.ศ. 2555-2559. กรงเทพฯ : กรมควบคมมลพษ กระทรวง ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2558. กรมอนามย ช 5 ยทธศาสตร ลดปญหาขยะลนเมอง. (2558). สบคน 20 มนาคม 2558 จาก http://pr.moph.go.th/iprg/include/admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=65823 การนาขยะมลฝอยกลบมาใชประโยชนใหม. (2558). สบคน 12 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.lpn.co.th/th/press/viewitem.aspx?nid=15 การผลตไฟฟาจากขยะโดยการฝงกลบขยะมลฝอย. (2558). สบคน 20 มนาคม 2558 จาก www.eng.su.ac.th/ie/waste&electricity.ppt คสช.ตดตามการดาเนนงานโรงเตาเผาขยะรวมภเกต. (2558). สบคน 26 มกราคม 2558 จาก http://www.oknation.net/blog/phuketpost/2014/07/14/entry-3 ความรดานการลด คดแยก และนาขยะมลฝอยกบมาใชใหม. (2558). สบคน 24 เมษายน 2558 จาก http://www.pcd.go.th/info_serv/waste_3R.htm โครงการผลตปยอนทรยและพลงงาน เทศบาลนครระยอง จงหวดระยอง. (2558). สบคน 20 มนาคม 2558 จาก

http://www.eppo.go.th/encon/Energy_Campaign/Ecam_44_rayoug.html ชมสดยอดโรงเผาขยะญปน แลวยอนดเรองจรงท กทม. (2558). สบคน 20 มนาคม 2558 จาก http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9540000070772 นโยบาย คสช. ดานพลงงาน. (2557). สบคน 24 เมษายน 2558 จาก http://www.set.or.th/th/news/download/files/20140612_04_tawarut.pdf ปญหาความมนคงดานพลงงานของไทย. (15 มนาคม 2558). สยามธรกจ, น. 16. ผลกระทบของขยะมลฝอยตอสงแวดลอม. (2558). สบคน 26 มกราคม 2558 จาก

http://www.npc-e.co.th/knowledge_center/npc_knowledge_detail.asp?id_head=3&id_ sub=25&id=667 ผลการประชมคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต. (2558). สบคน 24 เมษายน 2558 จาก http://www.thaigov.go.th พระราชบญญตการสาธารณสข (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550. (2558). สบคน 24 เมษายน 2558 จาก http://laws.anamai.moph.go.th/more_news.php?cid=44&filename=Relevant_laws สถานการณพลงงานของประเทศไทย. (2558). สบคน 24 เมษายน 2558 จาก http://project-wre.eng.chula.ac.th/watercu_eng/sites/default/files/publication /wis.pdf